-
1 χρηστοίσι
-
2 χρηστοῖσι
-
3 ὀφείλω
ὀφείλω, fut. ὀφειλήσω, aor. ὤφελον, ep. auch ὤφελλον (s. ὀφέλλω), schuldig sein, schul den; χρεῖ. ός τινι, Il. 11, 688; pass., χρεῖος ὀφείλεταί τινι, 11, 686; μέλος αὐτῷ ὀφείλων, Pind. Ol. 11, 3; pass., Λατοίδαισιν ὀφειλόμενον οὖρον ὕμνων, P. 4, 3; καὶ μὴν ὀφείλων γ' ἂν τίνοιμ' αὐτῷ χάριν, Aesch. Prom. 987; ὀφείλω τοῖς ϑεοῖς πολλὴν χάριν, Soph. Ant. 331, ich bin ihnen vielen Dank schuldig; pass., καὶ σοὶ τοῦτ' ὀφείλεται πα-ϑεῖν, El. 1164; οἷσιν οὐκ ἐλάσσονα βλάβην ὀφείλω, Eur. Andr. 360; πολλὴν χάριν ὀφείλω σοι τῆς γνωρίσεως, Plat. Polit.; τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλομεν ἀλεκτρυόνα, wir schulden dem Asklepios einen Hahn, Phaed. 118 a; bes. δίκην, in einem Processe verurtheilt sein, wie ὀφλισκάνω, das gewöhnliche Präsens zu ὀφλεῖν, Legg. X, 909 a u. öfter. – Τὰ ὀφειλόμενα ἀποδιδόναι, das Schuldige, die Schuld abtragen, Rep. I, 331 e u. öfter; τοῖς στρατιώταις ὠφείλετο μισϑός, Xen. An. 1, 2, 11; auch ὀφείλω τὴν ὑπόσχεσιν, ich muß mein Versprechen halten, Cyr. 5, 2, 8; καί μοι εὐεργεσία ὀφείλεται, Thuc. 1, 137; auch ohne accus., verschuldet sein, Schulden haben, εἴ τις ὀφείλει τῷ δημοσίῳ, Ar. Lys. 581; ὀφειλήσειν ἐπὶ πέντ' ὀβολοῖς, Dem. 30, 7; Sp., οἱ ὀφείλοντες, die Schuldner, Arist. eth. 9, 7; Plut. – Uebh. schuldig sein, verpflichtet sein, sollen, gew. c. inf., ὀφείλεις με χρηστοῖσι ἀμείβεσϑαι, Her. 1, 41. 42. 111. 7, 50, 1. 152; ὀφείλει δρέπεσϑαι ἄωτον, Pind. N. 2, 6; τοὐφειλόμενον πράσσουσα Δίκη, Aesch. Ch. 308; μηδὲ τόνδ' ὀφείλομεν κτείνειν, Eur. Hec. 395; γενναῖα ὑμᾶς ἀντιδρᾶν ὀφείλομεν, Suppl. 1178; pass., πᾶσιν ἡμῖν κατϑανεῖν ὀφείλεται, Alc. 421; τοῖς φίλοις οἴεται ὀφείλειν τοὺς φίλους ἀγαϑόν τι δρᾶν, Plat. Rep. I, 332 a; τύπῳ καὶ οὐκ ἀκριβῶς ὀφείλει λέγεσϑαι, Arist. eth. 2, 2; Sp., τὸ αὐτὸ ὀφείλει πάσχειν οὗτος Pol. 6, 37, 5, ὤφειλε ποιεῖν τὰ τοῠ πολέμου 9, 36, 4. – Besonders wird so der aor. gebraucht, ὤφελον, ich hätte sollen, c. inf., ἀλλ' ὤφελεν ἀϑανάτοισιν εὔχεσϑαι, Il. 23, 546, er hätte beten sollen; τὴν ὄφελ' ἐν νήεσσι κατακτάμεν Ἄρτεμις ἰῷ, 19, 59; die hätte Diana tödten sollen, wodurch immer ausgedrückt wird, daß dies nicht geschehen ist; ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν, Aesch. Prom. 48; λώβαν, ἣν μήποτ' ἐγὼ προςιδεῖν ὁ τάλας ὤφελον, Soph. Trach. 994; Folgde; besonders zum Ausdruck eines Wunsches, bei dem man zugleich ausdrückt, daß er nicht in Erfüllung gegangen ist oder nicht in Erfüllung gehen könne, αἴϑ' ὄφελες παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτος καὶ ἀπήμων ἧσϑαι, säßest du doch, d. i. du solltest sitzen, Il. 1, 415, vgl. 3, 40. 14, 84. 18, 86; αἴϑ' ὤφελλε, Od. 18, 401; αἴϑ' ὠφέλετε, Il. 24, 254; αἴϑ' ὄφελον, Od. 13, 204; und mit ὡς, ὡς ὄφελες oder ὤφελες, 2, 184; ὡς ὄφελεν oder ὤφελεν, Il. 3, 173. 4, 315. 6, 345. 7, 390. 21, 279; ὡς δή, Od. 1, 217. 5, 308. 11, 548; μὴ ὄφελες, wenn du doch nicht hättest, Il. 9, 698. 17, 686. 18, 19 Od. 8, 312; Hes. O. 176; – εἴϑ' ὤφελεν, Ζεῦ, κἀμὲ ϑανάτου κατὰ μοῖρα καλύψαι, hätte mich doch das Todesgeschick umhüllt, Aesch. Pers. 879; εἴϑ' ὤφελες τοιάδε τἡν γνώμην εἶναι, Soph. El. 1010, wärest du doch so, du hättest so sein sollen, aber du bist nicht so; ὄφελε πρότερον αἰϑέρα δῠναι ἀνήρ, Ai. 1171; ὡς ὤφελες διαῤῥαγῆναι, Ar. Ran. 955; εἴϑ' ὤφελ' ἡ προμνήστρι' ἀπολέσϑαι κακῶς, Nubb. 41; μήποτ' ὤφελον λιπεῖν τὴν Σκῦρον, Soph. Phil. 969; u. in Prosa, εἰ γὰρ ὤφελον οἷοί τε εἶναι οἱ πολλοὶ τὰ μέγιστα κακὰ ἐξεργάζεσϑαι, Plat. Crit. 44 d; Rep. IV, 432 c; Folgde. – Spätere brauchen ὤφελον und ὤφελεν als eine Conjunction, unabhängig von der folgenden Person, ὤφελόν τις μετὰ ταύτης ἐκοιμήϑη, Arr. Diss. 2, 18; ὤφελε μηδ' ἐγένοντο ϑοαὶ νέες, Callim. ep. 18.
-
4 χρηστος
31) хороший, отличный(γῆ Eur.; ποτόν, σῖτος Plat.)
2) добрый, благожелательный, благосклонный(θεοί Her.; δεσπότης Men.)
χρηστὰ χρηστοῖσι ἔς τινα ἀμείβεσθαι Her. — отплатить кому-л. добром за добро;χρηστόν τι συμβουλεύειν Arph. — дать добрый совет3) счастливый, благоприятный, успешный(ἱρά, τελευτή Her.)
ἐκτελοῖτο δέ τὰ χρηστά! Aesch. — да будет же счастлив исход!;τὰ χρηστὰ ἔχει φίλους Eur. — где счастье, там друзья4) порядочный, честный(βίος Aeschin.)
χ. καὴ φιλόπολις Arph. — честный патриот;ὀλίγον τὸ χρηστόν ἐστιν собир. Arph. — порядочных людей (в Афинах) мало5) кроткий, покорный6) благоустроенный, упорядоченный(πολιτεία Isocr.; οἰκία Plat.)
7) полезный, благотворный πρὸς τέν ψυχήν Plat.; αἱ μὲν χρησταί εἰσιν λῦπαι, αἱ δὲ πονηραί Plat.χ. περὴ τέν πόλιν γεγενημένος Lys. — оказавший услуги государству;
χρηστὰ μέλιττα Arst. — пчела-работница8) знатный, именитыйοἱ χρηστοί Xen. — родовитые люди, аристократия
9) ирон. простоватый, недалекий Arph., Dem., Men.φιλόλογός γ΄ εἶ ἀτεχνῶς καὴ χ. Plat. — охотник до споров ты большой, но и простак тоже
10) изрядный, сильный(δῆγμα Luc.; χρηστὸν καὴ βαθὺ τραῦμα Luc.)
-
5 ἀμείβω
Aἄμειβον Il.14.381
: [tense] fut.- ψω A.Pr. 23
: [tense] aor. ἤμειψα, [dialect] Ep. ἄμειψα [ᾰ] h.Cer. 275, A.R.3.280; [dialect] Dor. ἄμ [pron. full] [ᾱ] Pi.P.5.38; Trag.:—[voice] Med., [tense] impf. ἠμειβόμην, [dialect] Ep.ἀμ- Il.3.171
, etc.: [tense] fut. : [tense] aor. ἠμειψάμην, [dialect] Ep. and [dialect] Ion.ἀμ- Il.4.403
, Hdt.1.37, al.:—[voice] Pass., [tense] fut.ἀμειφθήσεται Hsch.
: [tense] aor. ἠμείφθην AP7.589 (Agath.), 638 (Crin.), etc. (in med. sense, Pi.P.4.102, Theoc.7.27): [tense] pf.ἤμειπται Gal.1.210
: [dialect] Ep. [tense] plpf.ἄμειπτο Nonn.D.44.241
.—Verb and compds. are almost exclus. poet. and [dialect] Ion., but used once or twice in Pl. and X., and late Prose.A [voice] Act., change, exchange, (not Od.),ἔντε' ἄμειβεν Il.17.192
, etc.: τί τινος, as γόνυ γουνὸς ἀμείβων changing one knee for other, i. e. walking slowly, ib.11.547, etc.:—so either,1 give in exchange, ὃς πρὸς Τυδεΐδην Διομήδεα τεύχε' ἄμειβε χρύσεα χαλκείων ib. 6.235: c.acc.,δάμαρτ' ἀμείψας E.Alc.46
: or more freq.,2 take in exchange,τι ἀντί τινος Pi.P.4.17
, E.Hel. 1382; πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς redeem at that price, Id.Alc. 462, etc.;μορφὴν ἀ. ἐκ θεοῦ βροτησίαν Id.Ba.4
;ἀ. τὰν ἐμὰν [φυλακάν] Id.Rh. 527
;τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω Ibyc.24
, cf. A.Ch. 1019 (anap.) (prob.).3 in [dialect] Att. often of Place, change it, so pass, cross, πορθμόν, πόρον, Id.Pers. 69, E.IA 144, etc.:—hence,b either pass out of a house, leave it, ἀ. στέγας, δώματα, S.Ph. 1262, E.El. 750; or pass into, enter it,ἀ. θύρας Hdt.5.72
, cf. A.Ch. 571: generally,πόλιν ἐκ πόλεως ἀ. Pl.Sph. 224b
, cf. Prm. 138d; v. infr. B.11.2.4 change, alter,χρῶτα βαφῇ A.Pers. 317
;χροιᾶς ἄνθος Id.Pr.23
;ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα Aret.SD2.13
: abs., πολλὰ ἀ. change colour, Jul.Caes. 309a; so [voice] Med.,χροιῆς ἄνθος ἀμειβομένης Sol.27.6
.5 causal, make others change,τεύχε' ἄμειβον Il.14.381
; pass on, hand on from one to another,τέκνα.. διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χεροῖν E.Hec. 1159
.II intr. in part., [full] ἀμείβοντες, οἱ, the interchangers, i.e. rafters that meet and cross each other, Il.23.712, cf. Theo Sm.p.122 H., Nonn.D.37.588; ἐν ἀμείβοντι, = ἀμοιβάδις, Pi.N.11.42:—so prob. succeeds,E.
Or. 1503.B [voice] Med., change one with another, do in turn or alternately, abs.,ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον Il.9.471
; ;ὀρχείσθην.. ἀμειβομένω Od.8.379
; ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους at every house in turn, 1.375, 2.140; ploughed and fallow in turn,Pi.
N.6.9; so ἀμειβόμεναι ὁπλαῖς alternating, crosswise, of the motion of the legs in horses or oxen, Id.P.4.226; ἄλλα ἄλλοθεν ἀμείβεται now comes one thing, now another in turn, E.Hipp. 1108;ἀμείβεται μιάσματα Id.Med. 1267
: c. part., θρῴσκων ἄλλοτ' ἐπ' ἄλλον ἀμείβεται leaps in turn.., Il.15.684:—ἀ. στενότητι vary in narrowness, X.Cyn.9.14.2 of dialogue, answer one another,Od.
3.148, etc.; in part., ἀμειβόμενος προσέειπε, προσηύδα, Il.3.437, 17.33;ἀ. πρός τινα Hdt.8.60c
odd.; πρός τι ib.58, E.Tr. 903: c. acc. pers. et dat. rei, ἀ. τινα μύθῳ, μύθοις, Od. 12.278, 2.83; ἀ. τινα alone, answer one, reply to him, Il.1.172, etc.;τὸν λόγοις ἀμείφθη Pi.P.4.102
, cf. Theoc.7.27; ἀμείβετο τοῖσδε in these words, Hdt.1.35, al.:—later c. acc. rei,τούτοις ἀμείβου.. εὐμαθές τι A.Eu. 442
; ;μὴ σφριγῶντ' ἀμείψῃ μῦθον E.Supp. 478
;ταῦτα ἀμείψατο Hdt.1.37
: c. dupl. acc.,ταῦτα τοὺς φίλους ἀμείψατο Id.2.173
, cf.3.52, A.Supp. 195;ἕν μ' ἄμειψαι μοῦνον S.OC 991
; τὸν δὲ.. μῆτιν.. ἀμείβετο gave him counsel in reply, Pi.P. 9.39:—also late Prose, Luc.Alex.19.3 repay, requite, c. acc. pers. et dat. rei,δώροισιν ἀ. τινα Od.24.285
;χρηστοῖσι Hdt.1.41
, cf. 4.97;ὁμοίοις D.20.6
;ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν Com.Adesp.371
: c. acc. pers. only,τὸν ἄδικον ἀ. S.Fr.12
;τοὺς μὲν ἐκόλαζε, τοὺς δὲ ἠμείβετο D.C.74.8
: c. acc. et dat. rei,ἀ. εὐεργεσίας χάρισιν X.Mem.4.3.15
: c. acc. rei only,χάριν φιλότητος S.El. 134
;βροτῶν ἀσυνεσίας E.Ph. 1727
;τὴν προϋπαρχήν Arist.EN 1165a5
: rarely c. dat. pers., : rarely also c. gen. rei compensatae,ἀ. τινα τῆς δικαιοσύνης Luc.Somn. 15
:—mostly, return good for good; but also, bad for good,φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα Pi.P.7.17
; bad for bad,ἀμείψεται φόνον φόνος E.El. 1093
;κακὸν κακῷ Aret.SD2.13
.II get in exchange, [οὔτοι] νιν (sc. Καρθαίαν)Βαβυλῶνος ἀμείψομαι Pi.Pae.4.16
; θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ' ἀμειψάμενος Epigr. ap. Arist.Ath.7.4; .2 like [voice] Act., change a place, pass either out or in,ψυχὴ.. ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων Il.9.409
; and reversely of things swallowed,φάρμακα.. ἀ. ἕρκ. ὀδ. Od.10.328
;ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδὸν.., ἡ μὲν ἔσω.. ἡ δὲ θύραζε Hes. Th. 749
;πατρίδ' ἀμειψάμενος Sol.2
;ποταμόν Simon.94
; ; ; γῆν οὐρανοῦ ἀ. change earth for heaven, Plu.2.607e;ὑπὲρ οὐδὸν ἀμειβόμενον Theoc. 2.104
; ; ἕτεραδ' ἕτερος ἀμείβεται πήματα passes through them, E.Or. 979.IV χεροῖν πίτυλον, ὃς αἰὲν δι' Ἀχέροντ' ἀ. θεωρίδα convoys, accompanies it, A.Th. 856.
См. также в других словарях:
χρηστοῖσι — χρηστός useful masc/neut dat pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)