-
1 δέπας
δέπας, - αοςGrammatical information: n.Dialectal forms: Myc.di-pa \/dipas\/, du. di-pa-e \/dipa(h)e\/.Derivatives: Poetical lengthening δέπαστρον `id.' (Antim.) with δεπαστραῖος (Lyc.), s. Chantr. Form. 333f., Schwyzer 532.Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: Like many other words for cups etc. Pre-Greek. ε\/ι is frequent, Fur. 353ff; Hester, Minos 6 (1958) 24-36. On - θρον\/- στρον see Fur. 302 n. 37 and 303 n. 39. - Perhaps the same word as Luwian tepas.Page in Frisk: 1,367Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δέπας
-
2 ἤνυστρον
Grammatical information: n.Meaning: `the fourth stomach of ruminants, rennet-stomach'; also a dish (Ar., Arist.);Other forms: ἐν- (LXX)Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: The form with ἐν- after ἔντερα, ἐγκοίλια (but it is very late)? From ἤνυστρον, if from *Ϝήνυστρον, differs a Northgerman. word for `rennet-stomach', e. g. Norw. dial. vinstr f. only as regards the quantity of the first syllable and the colour of the intermediate vowel; Gr. - υ- may be analogical after ὑστέρα. As basis we could assume IE *u̯ē̆nes-tro-, - trā-. Further there is, with a different suffix, OHG wanast ` Wanst', also `the first stomch of ruminants', Skt. vaniṣṭhú- m. etwa `entrail' (used as an offering). - Lidén KZ 61, 19ff. with criticism of other views. - A digamma is uncertain. Connection with Germanic words seems most improbable, as with Sanskrit (the forms are not well comparable). I think the ending in - στρον is Pre-Greek (Beekes. Pre-Greek, Suffixes s.v. - στρ-). Fur. 258 ν. 42 points to the variation ε\/η for which he gives parallels.Page in Frisk: 1,638Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἤνυστρον
-
3 κλείς
Grammatical information: f.Meaning: `bar, bolt' (sec. `rowing bench', Leumann Hom. Wörter 209), ` hook, key, collar bone' (Il.).Other forms: κλειδός, κλεῖν (late κλεῖδα), older κλῄς, κλῃδός, κλῃ̃δα (on the notation Schwyzer 201f.), ep. Ion. κληΐς, - ῖδος, - ῖδα, Dor. κλᾱΐς, - ῖδος beside - ίδος (Simon., Pi.; Aeol.?, cf. Schwyzer 465), besides κλᾳξ (Theoc.), κλαικος, - κα (Epid., Mess.)Dialectal forms: Myc.. karawiporo = κλαϜι-φόροςCompounds: Compp., e. g. κλειδ-οῦχος ( κλῃδ-) m. f. `key-holder' (inscr.), κατα-κλείς, - κληΐς `lock, case, quiver' (Att.; from κατα-κλείω);Derivatives: Diminut. κλειδίον (Ar., Arist.); κλειδᾶς m. `lock-smith' (pap., inscr., Empire); late denomin. κλειδόω (Smyrna, pap.) with κλείδωσις (sch.), - ωμα (Suid.). - Old denomin. κλείω, Oldatt. κλῄω, Ion. κληΐω (Hdt.), late κλῄζω ( Hymn. Is., AP), Theoc. κλᾳζω, aor. ep. Ion. κληϊ̃σαι, κληΐσσαι (Od.), Oldatt. κλῃ̃σαι, Att. κλεῖσαι, pass. κληϊσθῆναι, κλῃσθῆναι, κλεισθῆναι (Ion. resp. Att.), κλᾳσθῆναι (Theoc.), fut. κλῄσω (Th.), κλείσω, perf. κέκλῃκα (Ar.), κέκλεικα (hell.), midd. κέκλῃμαι (-ήϊμαι), κέκλειμαι, Dor. κέκλᾳνται (Epich.); after it Dor. aor. ( κλαΐξαι) κλᾳ̃ξαι, pass. κλαιχθείς, fut. κλᾳξῶ (Theoc., Rhod.), backformed present ποτι-κλᾳγω (Heracl.), often with prefix, esp. ἀπο-, κατα-, συν-, `shut, block'. From there κλήϊθρον, κλῃ̃θρον, κλεῖθρον, κλᾳ̃θρον `lock, block' (IA. h. Merc. 146, Dor.) with κλειθρίον (Hero), κλειθρία `key-hole' (Luc.; cf. Scheller Oxytonierung 54), κλάϊστρον (Pi.), κλεῖστρον (Luc.) `lock', κλῃ̃σις, κλεῖσις (Th., Aen. Tact.), κλεῖσμα, κλεισμός (hell.; also ἀπόκλῃσις etc. from ἀπο-κλείω etc.); verbal adj. κληϊστός, κλῃστός, κλειστός (ep. IA.), κλαικτός ( κλᾳκτός) `what can be locked' (Argiv., Mess.). - On κλεισίον s. κλίνω.Etymology: Ion. Att. κλη(Ϝ)ῑ-δ- and Dor. κλᾱ(Ϝ)ῑ-κ- are dental- resp. velar enlargements of an ῑ-stem, which can still be seen in κληΐω. (Diff. Debrunner Mus. Helv. 3, 45ff.: κληΐω backformation from κληι̃̈̈ (δ)-σαι, from κληϊ̄δ-, cf. κληϊσ-τός). Att. κλεῖν can be easily explained (with Debrunner l. c.; also Schulze Kl. Schr. 419) as analogical to κλείς ( ναῦς: ναῦν a. o.). The ῑ-stem is based on a noun *κλᾱϜ(-ο)- like e. g. κνημί̄-δ- on κνήμη, χειρί̄-δ- on χείρ (Schwyzer 465, Chantraine Formation 346f.). - An exact agreement of the basic word can be found in Lat. clāvus `nail, pin', beside which, with the same meaning as the derived κληΐς, clāvis `key, block'; because of the semantic identity a loan from Greek has been considered, cf. Ernout-Meillet s. v. and (rejecting) W.-Hofmann 1, 230. (But clātrī pl. `lattice-work' from pl. Dor. κλᾳ̃θρα). Further there is a Celtic word, e. g. OIr. clō, pl. clōi `nail' (Lat. LW [loanword]?). Slavic has a few words with an eu-diphthong, IE. *klē̆u-, e. g. OCS a. Russ. ključь `key', SCr. kljȕka `hook, ey, clamp'. - The original meaning of the word was prob. `nail, pin, hook', instruments, of old use for locking doors. - More forms in Pok. 604f., W.-Hofmann s. claudō, Fraenkel Lit. et. Wb. s. kliū́ti.Page in Frisk: 1,867-868Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > κλείς
-
4 πιέζω
Grammatical information: v.Meaning: `to press, to push, beset' (Il.).Other forms: - έω (Hom. as v.l.; Hp., Herod., Plb.), aor. πιέσαι (IA.), pass. πιεσθῆναι (θ 336), also πι-έξαι, - εχθῆναι (Hp., Epidaur.); fut. πιέσω, perf. midd. πεπίεσμαι (Arist.; - ίεγμαι Hp.), act. πεπίεκα; besides πιάζω (Alcm., Alc., hell.). πιάσαι (- άξαι Theoc.), πιασθῆναι, πεπίασμαι (hell.), rarely w. ἐπ-, ἀπο- a.o.Derivatives: 1. πίε-(πία-)σις ( συν-, ἀπο-πιέζω) f. `pressing, pressure' (Pl., Arist.); 2. - σμός ( ἐκ-, συν- πιέζω a.o.) m. `id.' (Hp., Arist.); 3. - σμα ( ἀπο-, ἐκ- πιέζω a.o.) n. `pressure, pressed mass' (Hp., Eub.); 4. - στήρ m. `presser, press' (Att. inscr., medic.) with - στήριος `pressing', n. `press' (Dsc.); 5. - στρον n. `id.' (Hp., Gal.).Origin: XX [etym. unknown]Etymology: On πιεζ-έω as innovation beside older πιέζ-ω cf. κυρ-έω beside κύρ-ω a.o. (Schwyzer 721). Also πιάζω is an innovation (after the verbs in - άζω; perh. also phonet. explainable; s. Schwyzer 244 w. lit., a.o. Wackernagel IF 25, 336f. = Kl. Schr. 2, 1032 f.). -- Not certainly interpreted. Great semantic and phonetic similarity shows Skt. pīḍáyati `squeeze, press, hurt', which stands first for * pizd- and would give Gr. *πίζω. For it πιέζω after ἕζω (Schwyzer 721 n. 5)? Diff., very hard, Kuiper Acta Or. 12, 227f.: πιέζω from *pii̯es-dō as full grade of * pis-d- in Skt. pīḍ-. Further combinations hypothetic: * piz-d- from * pis-d- as d-enlargement of IE * pis- in Lat. pīnsō `pound, crush' (Fick, Curtius a. A.; cf. πτίσσω). -- Earlier (Brugmann, Osthoff etc.; s. Bq s.v. and WP. 2, 486 [Pok. 887]) from *(e)pi-sed-i̯ō resp. *( e)pi-zd- (\> pīḍáyati) prop. *"sit upon" = `squeeze' explained; against this Kuiper l.c. and Mayrhofer s.v. w. rich lit. and many details.Page in Frisk: 2,533-534Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > πιέζω
-
5 σείω
Grammatical information: v.Meaning: `shake, agitate, sway', midd. a. pass. also `to quake, to shiver'.Other forms: (ep. ἐπι-σσείω, s. bel.), aor. σεῖσαι (Il.), aor. 2. ptc. acc. σιόντα (Anacr.), pass. σεισθῆναι, fut. σείσω (IA.), perf. midd. σέσεισμαι (Pi. etc.), act. σέσεικα (hell. a. late).Compounds: Very often w. prefix, e.g. ἀνα-, κατα-, ἀπο-, δια-, ἐν-, ἐπι-. -- Some compp., e.g. σεισ-άχθεια (: *σεισ-αχθής) f. `burden-', i. e. `the casting off of debts', des. of a law of Solon. (Arist., Plu. a. o.); δορυ-σσόος, s. δόρυ and Schwyzer 450 n. 4.Derivatives: 1. σεῖ-σις ( ἀπό-, κατά- a. o.) f. `shaking' (medic. a.o.); 2. - σμός ( ἀνα-, δια- a.o.) m. `shock, earthquake, extortion' (IA.) with - σμώδης `earthquake-like' (late); 3. - σμα ( παρά-, διά- a.o.) f. `shaking' (LXX), `extortion' (pap.) with - σματίας m. `concerning an earthquake' (D. L., Plu.; Chantraine Form. 95); 4. - στρον n. `rattle', Lat. sistrum (Delos IIa, Plu. a.o.); - στρος m. plantname `Rhinanthus maior' (Arist., Plu.; after the trembling fruit-group, Strömberg 77); 5. - σων, - σωνος m. "shaker", kind of vase (middl. com.; as καύσων, s. on καίω w. lit.); 6. - στης m. kind of earthquake (Lyd.); 7. - στός `shaken' (Ar.), `rattling', of ear-pendants (Delos III--IIa).Origin: IE [Indo-European] [1099] *tu̯ei(s)- `excite, sparkle'Etymology: Except the isolated zero-grade ptc. σιόντα, which because of the form σείω that stands beside it must be taken as aorist, and the ablauting nominal -( σ)σόος, the whole system is built on a full grade σει(σ)-. The geminate in ep. ἐπι-σσείω, ἐ-σσείοντο shows an orig. consonantgroup, so that σείω from *tu̯eis-ō can be identified with Skt. tvéṣati (gramm.) `excite', almost only midd. `be excited, inflame, sparkle' (rejecteing Wackernagel KZ 25, 277 = Kl. Schr. 1, 221). The two languages have developped diff. in this sense, that in OInd. the middle forms have become almost completely dominating and the zero grades (e.g. ipf. 3. pl. a-tvis-anta, perf. 3. sg. ti-tviṣ-é) strongly predominate. -- Beside this stands in Iran. forms without -s- and in slightly deviating meaning, e.g. Av. ʮway-ah- n., ʮwy-ā f. `fright, danger' (IE *tu̯ei-os-, *tu̯i-ā), thus with -s- in ʮwaēšah- n. `fear'. A further member of this group is supposed in Σείριος, s. v. w. lit.; see also Mayrhofer s. tvéṣati.Page in Frisk: 2,689Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > σείω
См. также в других словарях:
κατάκλυστρον — κατάκλυστρον, τὸ (Α) 1. τόπος όπου συρρέει το νερό τής βροχής 2. τετράγωνη αβαθής δεξαμενή στο κέντρο τού ατρίου τής ρωμαϊκής οικίας 3. ορθογώνια οπή στη σκεπή τών ρωμαϊκών οικιών η οποία χρησίμευε για να τρέχει το νερό στην αβαθή δεξαμενή τού… … Dictionary of Greek
а́стра — ы, ж. Травянистое декоративное растение сем. сложноцветных, с цветками различной окраски без запаха. [От греч. ’αστρον звезда] … Малый академический словарь
астро… — Первая составная часть сложных слов, соответствующая по значению слову звездный, например: астрокоррекция, астроспектрограф, астроспектроскопия. [От греч. ’αστρον звезда] … Малый академический словарь
астроме́трия — и, ж. Раздел астрономии, занимающийся определением видимого положения небесных тел и измерением времени. [От греч. ’αστρον звезда и μετρεω мерю] … Малый академический словарь
астрона́втика — и, ж. Наука о полете летательных аппаратов в мировом пространстве; космонавтика. [От греч. ’αστρον звезда и ναυτικη мореплавание] … Малый академический словарь
СИСТР — • Sistrum, σει̃στρον, металлические погремушки, употреблявшиеся в культе Исиды. Они служили первоначально для того, чтобы аккомпанировать под такт жалобным песням об исчезнувшем Озирисе. Ov. met. 9, 693. 778. а. а. 3, 13, 11. Mart. 14 … Реальный словарь классических древностей
ГОНОРАР — • Honorarium, τιμή или μισθός, подарок, который уже во время республики провинциалы подносили римским чиновникам. Сперва он состоял из произведений природы; при императорах он заключался в деньгах, платимых провинциалами, которые… … Реальный словарь классических древностей
ήνυστρο — Το τέταρτο στομάχι των μηρυκαστικών, στο οποίο πραγματοποιείται η πέψη και δημιουργείται η πυτιά ή γαλιμίδι. Στους Ιππείς του Αριστοφάνη, το ή. αναφέρεται ως αγαπητό φαγητό των αρχαίων Αθηναίων. * * * το (Α ἤνυστρον) το τέταρτο στομάχι τών… … Dictionary of Greek
κάννα — και κάννη, η (AM κάννα και κάννη) νεοελλ. 1. (συνηθέστ. στον τ. κάννη) ο χαλύβδινος σωλήνας τουφεκιού, πιστολιού κ.λπ. μέσα από τον οποίο περνά και εξακοντίζεται το βλήμα 2. βοτ. γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια καννίδες μσν. μέτρο ύψους… … Dictionary of Greek
Μπαρμπάντος — Νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής θάλασσας. Βρίσκεται Δ του Αγίου Βικέντιου και ΒΔ της Βενεζουέλας. Βρέχεται Δ από την Καραϊβική θάλασσα και Α από τον βόρειο Ατλαντικό ωκεανό.Το Μ. ανέκτησε την πολιτειακή του οντότητα μετά τη διάσπαση της… … Dictionary of Greek
Astroblast — Astro|blạst [gr. ἀστρον = Stern und ↑...blast] m; en, en (meist Mehrz.): Vorstufe der ↑Astrozyten … Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke
