-
41 κάπηλος
κάπηλος, ὁ (vgl. κάπη, κάπτω), eigtl. der mit Lebensmitteln handelt, Plat. Prot. 314 a σιτία καὶ ποτὰ πριάμενον παρὰ τοῦ καπήλου καὶ ἐμπόρου; übh. jeder Kleinhändler, Krämer, Ar. Av. 1292 Th. 347; der die von einem andern Kaufmann entnommenen Waaren im Lande, in der Stadt im Einzelnen verkauft; im Ggstz zum Großhändler, ἔμπορος, Lys. 22, 21; Xen. Cyr. 4, 3, 42; vgl. αὐτοπώλης. Sie hatten als Höker auf dem Markte Waaren feil, Plat. Rep. II, 371 d; Her. vrbdt 2, 141 κάπηλοι καὶ χειρώνακτες καὶ ἀγοραῖοι. Auch mit besonderen Bestimmungen, ἀσπίδων, ὅπλων, Ar. Pax 439. 1175. Bes. Weinschenker, auch wohl Weinverfälscher, οἱ τὸν οἶνον κεραννύντες B. A. p. 102, 16; Poll. 7, 193; Luc. Hermotim. 58. Auch übertr., πονηρίας Dem. 25, 45. – Adj., βίος, Hökerleben, D. Hal. 9, 25. – Weil diese Kleinhändler als Betrüger u. Wucherer verrufen waren, wird κάπηλος auch adj. für betrügerisch od. verfälscht gebraucht, κάπηλα προςφέρων τεχνήματα Aesch. frg. 339; κάπηλον φρόνημα erkl. Phryn. in B. A. 49 παλίμβολον καὶ οὐχ ὑγιές. – Bei Schol. Ar. Ach. 267, wo φέψαλος durch κάπηλος erklärt wird, muß καπνεῖον od. Aehnliches geändert werden.
-
42 εὐ-τύπωτος
εὐ-τύπωτος, was einen Eindruck, ein Gepräge leicht annimmt, Sp., wie Plut. Symp. prooem. 4, καϑάπερ σφραγῖδι φιλίας εὐτυπωτάτων καὶ ἁπαλῶν διὰ τὸν οἶνον ὄντων ( τῶν πινόντων).
-
43 εὔ-φρων
εὔ-φρων, ον, 1) gutes, frohes, heiteres Sinnes, Il. 15, 99; ϑυμός Od. 17, 531; Soph. frg. 517; Pind. u. a. D. – 2) erfreuend, erheiternd, angenehm, οἶνον ἐΰφρονα καρπὸν ἀρούρης Il. 3, 246, wie Hes. O. 774; εὔφρων πόνος εὖ τελέσασι Aesch. Ag. 780; ὦ φέγγος εὖφρον ἡμέρας 1559; χαίρουσ' εὔφρονι μολπῇ Eur. Alc. 590, vgl. Troad. 547 Cycl. 505. – 3) wohlwollend, gnädig, ϑεὸς εὔφρων εἴη εὐχαῖς Pind. Ol. 4, 13, vgl. 2, 16; Ἀπόλλων ἐμοὶ ξυνείης διὰ παντὸς εὔφρων Soph. Ai. 691 ch., vgl. El. 158; ϑεὸς γὰρ οὐκ ἤχϑηρεν ὡς εὔφρων ἔφυ Aesch. Pers. 758; ψῆφον εὔφρον' ἔϑεντο Suppl. 631, öfter; sp. D., εὔφρονες δαίμονες Ap. Rh. 4, 1411. – 41 πῶς εὔφρον' εἴπω, verständig, Aesch. Ch. 80, vgl. Suppl. 373; εἴϑ' εἶχε φωνὴν εὔφρονα Ch. 193, hell, leicht zu verstehen. – Adv. εὐφρόνως, heiter, froh, Pind. P. 10, 40; verständig, λέγειν Aesch. Ag. 342; wohlwollend, 823; Eur. Hipp. 793.
-
44 μαψίδιος
μαψίδιος, auch 2 Endgn, thöricht, leichtsinnig, unbedachtsam; μαψίδιον ἔχει φάτιν, Eur. Hel. 259; Theocr. 25, 188; μαψιδίη κόνις, Agath. 39 (VII, 602). Bei Hom. nur im adv. μαψιδίως, ohne Grund, Od. 7, 310, ohne Plan u. Zweck, 3, 72. 9, 253, frecher Weise, frevelhaft, Il. 5, 374 Od. 14, 365 u. öfter; auch = in den Tag hinein, ohne Ueberlegung, wie μάψ, εἰλαπινάζουσιν πίνουσί τε αἴ. ϑοπα οἶνον, 17, 536.
-
45 δια-πῡτίζω
δια-πῡτίζω, wegspucken, διαπυτιοῦσ' οἶνον χαμαί, Archedic. com. Ath. VII, 294 c.
-
46 δι-αφύσσω
δι-αφύσσω ίἀφύσσω), herausschöpfen; οἶνον διαφυσσόμενον Od. 16, 110; ίσῦς) πολλὸν διήφυσε σαρκὸς ὀδόντι, riß ein großes Stück Fleisch heraus, 19, 450, Apollon. Lex. Homer. p. 59, 1 διή-φυσεν· ἐξήντλησεν, διέκοψεν; διὰ δ' ἔντερα χαλκὸς ἤφυσε Il. 13, 507.
-
47 δεξιτερός
δεξιτερός, poet. = δεξιός, rechts; das Wort ist eigentlich eine Comparativ-Bildung, wie ἀριστερός; der Accent, eigentlich δεξίτερος, wurde geändert, δεξιτερός, Herodian. Scholl. Iliad. 16, 415, um die Abänderung der Bdtg anzudeuten; denn ursprünglich heißt δεξιτερός = »mehr zum Empfangen oder Fassen geschickt«, δέχομαι verwandt, s. δεξιός und δέκα; dies »mehr zum Empfangen geschickt« wurde als Bezeichnung zunächst der rechten Hand gebraucht, sodann überhaupt als Bezeichnung der rechten Seite. Dasselbe Suffix wie in δεξιτερός findet sich im Latein. dexter, dextera und dextra; wenn in der Stammsylbe dex. das E nicht bloß durch Position, sondern auch schon an sich lang ist, dēxter so muß angenommen werden, daß der Bindevocal I, welcher im Griechischen δεξιτερός an seiner eigentlichen Stelle steht, im Lateinischen dexter in die Stammsylbe hinübersprang, deixter (us) anstatt dexiter (us), und dann mit dem kurzen E der Stammsylbe in ein langes E zusammengezogen wurde, dēxter(us); diese Annahme stützt sich auf eine große Zahl von Analogieen; wäre das E in der Stammsylbe von dexter nur durch Position lang, an sich kurz, so wäre der Bindevocal I im Lateinischen dexter als durch Syncope entfernt zu betrachten. Bei Homer findet sich δεξιτερός öfters, z. B. ἐγγύϑι δὲ στὰς χεῖρ' ἕλε δεξιτερήν, καὶ ἐδέξατο χάλκεον ἔγχος Odyss. 1, 121; δεξιτερῆς ἕλε χειρός Iliad. 7, 108; δεξιτερῇ δειδίσκετο χειρί Odyss. 20, 197; καὶ λάβε γούνων σκαιῇ· δεξιτερῇ δ' ἄρ' ὑπ' ἀνϑερεῶνος ἑλοῠσα λισσομένη προσέειπε Δία Iliad. 1, 501, δεξιτερή substantivisch = »die Rechte«, statt »die rechte Hand«, vgl. Iliad. 21, 490. 22, 320; einige Male δεξιτερῆφιν, Versende, mit χειρί: Odyss. 15, 148 Iliad. 24, 284 οἶνον ἔχων (ἔχουσ') ἐν χειρὶ μελίφρονα δεξιτερῆφιν, Odyss. 19, 480 χείρ' ἐπιμασσάμενος φάρυγος λάβε δεξιτερῆφιν; Iliad. 11, 377 ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός; Iliad. 4, 519 κνήμην δεξιτερήν; Iliad. 5, 393 δεξιτερὸν μαζόν; Iliad. 16, 405 γναϑμὸν δεξιτερόν. – Folgende: Pind. P. 4, 96; Theocr. 13, 57; Antiphan. Ath. XIV, 642 a.
-
48 δι-ηθέω
δι-ηθέω, durchseihen, durchschlagen; Plat. Soph. 226 b; Arist. meteor. 2, 2; οἴνῳ, mit Wein ausspülen, Her. 2, 86, der es 2, 93 auch intrans. braucht, διηϑέοντος τοῦ ὕδατος ἐκ τοῠ ποταμοῠ, durchsickern; – οἶνόν τινι, Wein eintröpfeln, Plut. virt. et vit.
-
49 δι-έρᾱμα
δι-έρᾱμα, τό, Trichter zum Durchgießen, οἶνον διαχέειν Plut. adv. Epic. 4.
-
50 διᾱκονέω
διᾱκονέω, ion. διηκονέω; ἐδιακόνουν, ἐδιακόνησα, δεδιακόνηκα, ἐδιακονήϑησαν Dem. 50, 2, δεδιακονημένοι 51, 7, nach Möris schlechtere Formen διηκόνουν, z. B. Matth. 411, auch Eur. Cycl. 406, δεδιηκόνηκα; dienen, bedienen, aufwarten; οὐδὲν διαφερόντως τῶν δούλων Plat. Legg. VII, 805 c; ὡς βλακικῶς δ. Ar. Av. 1323; δεσπότῃ Dem. 19, 69; τινὶ ὅτι ἂν δεηϑῇ, Her. 4, 154, d. i. einen Dienst leisten; τὰ τοιάδε ἡμῖν Plat. Polit. 290 a; αὐτῷ τοσαῦτα Anacr. 14, 17; μέϑυ ἐμοί 30, 6; καὶ ὑπηρετεῖν πάντα τὰ περὶ τὸν πόλεμον Plat. Rep. V, 466 e, verrichten; μηδὲν ἐπὶ δώροις Legg. XII, 955 d; – γάμους, ausrichten, anordnen, vom Koch, Posidipp. Ath. IX, 377 a; vgl. auch Men. Ath. VI, 245 c. – Med. sich selbst bedienen, ἑαυτῷ Soph. Phil. 287; vgl. Ar. Ach. 1017; Plat. Legg. VI, 763 a; auch = act., οἱ τὰ ἐρωτικὰ διακονούμενοι, Gehülfen in Liebessachen, Luc. merc. cond. 27; οἶνόν τινι χρυσίῳ, kredenzen, Asin. 53. διᾱκόνημα, τό, 1) Dienst; δουλικόν δ. Plat. Theaet. 175 e; Arist. Polit. 1, 7. – 2) = Hausgeräth; Ath. VI 274 b.
-
51 δι-ῡλίζω
δι-ῡλίζω, durchseihen, abklären; οἶνον Plut. Symp. 6, 7, 1, u. a. Sp.; auch überte., ἀρετὰ διυλισμένα Theag. bei Stob. Flor. 1, 73 neben εἰλικρινής.
-
52 δημόθεν
-
53 δολόω
δολόω, überlisten, betrügen; Hes. Th. 494; μὴ δολωϑῇς κέρδεσσι Pind. P. 1, 62; Tragg., wie Μοίρας δολώσας Eur. Alc. 12; Soph. Phil. 1272; ὗς ἀγρίους πλέγμασι, d. i. fangen, Xen. Cyr. 1, 6, 28; vgl. Plut. amat. 14. – Dah. = verfälschen; οἶνον Luc. Hermot. 59; ἔρια, Wolle färben, Poll. 7, 169; sonst von der Schminke. So δολῶσαι μορφήν, die Gestalt verstellen, sich verkleiden, Soph. Phil. 129.
-
54 ξένιος
ξένιος, ion. u. poet. ξείνιος, bei den Att. auch 2 Endgn, gastlich, gastfreundlich; ξεινίους σφι ἐόντας, Her. 5, 63; bes. Zeus, der Beschützer des Gastrechts, der Gastfreunde u. übh. der Fremden, welche die Gastfreundschaft in Anspruch nehmen (vgl. ξένος), Il. 13, 625; u. so Tragg., wie Aesch. Ag. 61. 353; Ζεὺς έπιτιμήτωρ ξείνων, ξείνιος, Od. 9, 271. 14, 389 u. öfter, wie Pind. Ol. 8, 21 N. 11, 8; Plat. Legg. XII, 953 e; ϑεός, Soph. 216 b; τράπεζα, der gastliche Tisch, Od. 14, 158 u. öfter in Betheuerungen; Pind. Ol. 3, 42 I. 2, 39, der auch ξένιον ἄστυ N. 4, 23 sagt, ξεινίαν κοίταν P. 3, 32; δῶρα, Gastgeschenke, Geschenke, welche der Wirth dem Gaste giebt, u. welche gew. in Speise u. Trank u. Nachtlager bestehen, παρέϑηκεν, Il. 11, 779 (vgl. ξεινήιον), ἵνα τοι πὰρ ξείνια ϑείω, 18, 387, ξείνια δῶκα, Od. 14, 404, öfter; auch durch ein κειμήλιον, ein werthvolles anderes Geschenk vermehrt; ξείνια δέ-ξατο, Pind. P. 4, 22; ξείνια ἁρμόζοντα τεύχων, 4, 129; ᾔσχυνε ξενίαν τράπεζαν, Aesch. Ag. 390; ξένια δὲ παρέσχε δαῖτα παιδείων κρεῶν, als Gastbewirthung, 1572; ξένια δοῦναι, Eur. Cycl. 301; ϑάνατος ξένιά σοι γενήσεται, Hel. 487, öfter; ἐπὶ ξείνια καλεῖν, Her. 2, 107. 5, 18, zu Tische einladen; ἐπὶ ξείνια παραλαβεῖν τινα, gastlich aufnehmen, 4, 154; ξενισϑέντες οἷς ἦν πρέπον ξενίοις, Plat. Tim. 17 b, öfter; vgl. Legg. VI, 919 a; ἡ ξενία, sc. γῆ, ξένη, die Fremde, εἴ τις ἀπαντήσας σοι ἐπὶ ξενίας Plat. Crat. 429 e, wie ἐπὶ ξενίας πτωχεύσω Antiph. 2 β 9; τῇ στρατιᾷ πάσῃ ξένια ἔπεμπε, Xen. Cyr. 3, 1, 42, vgl. An. 4, 8, 23, wo als Erkl. hinzugesetzt ist βοῦς, ἄλφιτα, οἶνον; vgl. auch 5, 9, 15 Hell. 1, 1, 9.
-
55 νίζω
νίζω, = νίπτω, wovon es auch fut. u. die anderen tempp. entlehnt, νίψω, νένιμμαι, waschen, abwaschen; σπόγγοισι τραπέζας, Od. 1, 112; ἀπ' αὐτοῦ δ' αἷμα νίζ' ὕδατι λιαρῷ, Il. 11, 830; oft med., ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο, er wusch sich den Leib ab, Od. 6, 224; σφὶν κῦμα ϑαλάσσης ἱδρῶ πολλὸν νίψεν ἀπὸ χρωτός, Il. 10, 575; αἷμα νίζειν ἀπό τινος, 11, 830. 846; pass., αἷμα νένιπται, 24, 419; mit doppeltem acc., σὲ πόδας νίψω, Od. 19, 376 u. öfter; med., νίψατο δ' αὐτὸς χεῖρας, er wusch sich die Hände, Il. 16, 230, öfter, am häufigsten Hände u. Füße waschen, auch ohne Zusatz, Od. 1, 138. 4, 54; νίψασϑαι ἁλός, sich aus dem Meere waschen, 2, 261; selten von Sachen, Il. 16, 229. – Abwaschen, reinigen, d. i. entfühnen, οἶμαι γὰρ οὔτ' ἂν Ἴστρον οὔτε Φᾶσιν ἂν νίψαι καϑαρμῷ τήνδε τὴν στέγην, Soph. O. R. 1228; φόνον νίζουσα, Eur. I. T. 1338; ἔνιψεν αὐτῶν σφαγάς, Suppl. 765; ἁγνοῖς καϑαρμοῖς νιν νίψαι ϑέλω, I. T. 1191; u. med., ὀρειᾶν πιδάκων νίψαντο σώματ' ἐν ῥοαῖς, Andr. 284; sprichwörtlich wie bei uns ἁ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει, Epicharm. bei Plat. Ax. 366 c. – Ausgießen, οἶνον νιζέτω εἰς ἔδαφος, Ion bei Ath. XI, 463 b.
-
56 λαυκανία
-
57 λαμβάνω
λαμβάνω ( ΛΑΒ), fut. λήψομαι, ion. λάμψομαι, Her. z. B. 1, 199; dor. λαψοῦμαι, λαψῇ, Theocr. 1, 4. 10; λήμψεται, Matth. 10, 41; – aor. ἔλαβον, ep. auch ἔλλαβον, u. in der iterativen Form λάβεσκον, Her. 4, 78; imper. λαβέ, u. im med. λελαβέσϑαι, Od. 4, 388; – perf. εἴληφα u. εἴ. λημμαι, ion. λελάβηκα, Her. 3, 42. 4, 79. 8, 122, u. λέλαμμαι, Her.; auch λέλημμαι, bei Aesch. Ag. 850, l. d.; Soph. in Cram. Anecd. Ox. 1, p. 268, 22; Eur. Cycl. 433, Ion 1113 ( διαλελημμένον, Ar. Eccl. 10901; – aor. pass. ἐλήφϑην, ion. ἐλάμφϑην, Her.; – nehmen, sowohl freiwillig Gegebenes, als mit Gewalt. – 1) fassen, anfassen, ergreifen, χειρὶ χεῖρα λαβεῖν, Il. 21, 286; so τάδ' ἐν χεροῖν στέφη λαβοῦσα, Soph. O. R. 913; χρυσέαν χείρεσσι λαβὼν φιάλαν, Pind. P. 4, 193; so λάβε γούνατα, Il. 24, 465; oft steht neben dem accus. od. auch allein ein genit., den Theil ausdrückend, der angefaßt wird, κόρυϑος λάβεν, Il. 3, 369; Ἕκτωρ μὲν κεφαλῆφιν ἐπεὶ λάβεν, οὐχὶ μεϑίει, 16, 762; ποδῶν, γούνων, 1, 407. 18, 155; τὴν πτέρυγος λάβεν, d. i. er faßte den Vogel am Flügel, 2, 316; γούνων λαβὼν κούρην, die Jungfrau an den Knieen umfassend, wie es Schutzflehende thun, Od. 6, 142; auch ἀγκὰς λαβέτην ἀλλήλων, sie faßten sich einander mit den Armen, Il. 23, 711. Einzeln so auch bei Folgdn, λαβὼν Πολυξένην χερός Eur. Hec. 523, φάσ γανον κώπης 543; ἔλαβον τῆς ζώνης τὸν Ὀρόντην Xen. An. 1, 6, 10. Vgl. unten das med. – Häufiger mit dem bloßen accus., ergreifen, fassen, ἔγχος, σκῆπτρον, Soph. Ai. 279 El. 402; παῖδα ἐν ἀγκάλῃσι, Eur. Hipp. 1431; ἐν χεροῖν δέπας, Hec. 527; auch πρᾶγμα ἐς χέρας, 1242, wie δύναμιν, Suppl. 235; δόλῳ Φιλοκτήτην, Soph. Phil. 101; καὶ νῦν ἄγει με διὰ χερῶν οὕτω λαβών, Ant. 916; Ar. Av. 1055 u. sonst. – Auch ἄγραν ποσίν, ergreifen, erreichen, Pind. N. 3, 77. – Bes. auch im feindlichen Sinne, ergreifen, packen, Il. 5, 159. 11, 126, wie Od. 4, 388, τὸν εἴ πως σὺ δύναιο λοχησάμενος λελαβέσϑαι, auch das med. steht; auch = Beute machen, rauben, ἐκ πόλιος δ' ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες Od. 9, 41; σκῠλα, Soph. Phil. 1431; – erwischen, ertappen über der That, ποίῳ λαβών σε Ζεὺς ἐπ' αἰτιάματι Aesch. Prom. 194; ζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖν Soph. O. R. 266; oft mit darauf folgdm partic., κἂν λάβῃς μ' ἐψευσμένον, O. R. 461; auch pass., δρῶσ' ἐλήφϑης, du wurdest bei der That ertappt, Trach. 805; im guten Sinne, antreffen, erfinden, οὐκ ἂν λάβοις μου μᾶλλον οὐδέν' εὐσεβῆ Phil. 1040; Ἑλλάδα κακίστην λαμβάνων εἰς παῖδ' ἐμόν Eur. Herc. Fur. 223; μή νυν ἐγὼ 'ν τοῖσι δικασταῖς κλέπτοντα Κλέωνα λάβοιμι Ar. Vesp. 759; in Prosa, Her. 2, 89. 7, 239; Plat. Gorg. 488; τινὰ ψευδόμενον, Rep. III, 389 c; ἐὰν ληφϑῇ τις ἐπιβουλεύων Gorg. 473 b; δίκην δοῦναι ὑπὲρ ὧν εἴληψαι πεποιηκώς Din. 1, 103; Dem. 21, 189, u. A. so ἐπ' αὐτοφώρῳ. – Von der Gottheit, Einen ergreifen, ihn begeistern, Her. 4, 79, u. öfter im pass. – Auch von Gemüthszuständen, wie von Zuständen des Leibes, bes. krankhaften, sagt man μένος ἔλλαβε ϑυμόν, Il. 23, 468, Ἀτρείωνα δ' ἔπειτα χόλος λάβε, 1, 387, Wuth, Zorn erfaßte ihn, u. so oft bei ἄλγος, ἀμφασίη, ἄτη, ἄχος, πένϑος, τρόμος, φόβος, wie ἔρως, ϑαῦμα, ἵμερος, ὕπνος, νόσος u. ä.; auch in Prosa, Her. ἔλαβέ με πόϑος, 1, 165; φϑόνος καὶ ἵμερος, 6, 137; λαμβάνει με δέος, Plat. Legg. III, 699 d; ἄχος αὐτὸν ἔλαβε Xen. Cyr. 5, 5, 6; λαμβάνει τὸ στράτευμα ἔνδεια An. 1, 10, 18. – Aber auch umgekehrt, wie bei uns »Muth fassen«, ϑυμὸν ἐνὶ στήϑεσσι, Od. 10, 461; σϑένος λ., Soph. El. 334, φόβον, O. C. 729; ὀργήν, Eur. Suppl. 1050; bes. ἐλπίδα, Hoffnung fassen, Xen. Cyr. 4, 6, 7 u. sonst. – Uebertr., mit dem Geist erfassen, begreifen, μαιομένων μεγάλαν ἀρετὰν ϑυμῷ λαβεῖν Pind. Ol. 8, 6; νόῳ λαβὼν καὶ τοῦτο, im Geiste überlegend, Her. 3, 51 u. öfter; φρενὶ λαβόντες τὸν λόγον 9, 10; τὸ μάϑημα ἐν αὐτῇ τῇ ψυχῇ λαβόντα Plat. Prot. 314 b; τῇ διανοίᾳ Parm. 143 a; ταῦτα πάντα λογισμῷ λαβών Rep. VI, 496 b; νῷ καὶ διανοήματι Legg. X, 898 e, wofür Ath. VIII, 364 a ἐπὶ νοῦν οὐ λαμβάνοντες τὰ εἰρημένα gesagt ist. – Dah. übh. erfassen, wie bildlich Plat. Theaet. 199 e gesagt ist τὸν ϑηρεύοντα τότε μὲν ἐπιστήμην λαβόντα, vgl. 208 d, öfter; vgl. noch τὴν αἰτίαν τῆς τῶν πτερῶν ἀποβολῆς λάβωμεν Phaedr. 246 d; auch Sp., wie Pol. 2, 35, 8 λαμβάνειν πρὸ ὀφϑαλμῶν sagt, sich vor Augen stellen, betrachten. – 2) daran reiht sich die allgemeine Bdtg einnehmen, erreichen, erlangen, wonach man strebt, κλέος λαβεῖν, Ruhm erwerben, Od. 1, 298, wie Eur. El. 1084; Soph. Phil. 1331; κτῆμα τῆς νίκης, 81; ἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν πόνων, O. R. 218; auch προϑυμίαν, φρόνησιν, Trach. 670 Phil. 1078; auch ψόγον, Eur. Hel. 852; γέλωτ' ἐν αὐτοῖς μωρίαν τε λήψομαι Ion 600; ϑέαν, Soph. Phil. 652; Ertrag, Frucht, Nutzen ziehen von Etwas, οὔτ' οἶνον οὔτ' ἄλλ' οὐδὲν ἐκ τοῦ χωρίου Ar. Nubb. 1123; Xen. Hem. 2, 7, 2; ähnl. τὸ χρήσιμον καὶ τὸ τερπνὸν ἐκ τῆς ἱστορίας λαβεῖν Pol. 1, 4, 11. – So auch δίκην, ποινάς, Eur. Bacch. 1313 Troad. 360 u. Folgde; παρά τινος, Lys. 4, a. E.; τιμωρίας, Pol. 37, 2, 7 (vgl. auch unten 3); – τὴν Ἴδην ἐς ἀριστερὴν χέρα, Her. 7, 42, das Idagebirge auf die linke Hand bekommen, so marschiren, daß das Gebirge links liegen bleibt. – Auch geradezu kaufen, λαμβάνειν τι ὀβολοῦ, Ar. Ran. 1236 u. öfter; πόϑεν ἄν τις τοῦτο τὸ χρῖσμα λάβοι; Xen. Conv. 2, 4. – 3) freundlich, gastlich aufnehmen, Od. 7, 255, vgl. Il. 11, 842; τὸν ἱκέτην, Soph. O. C. 284. – 4) bei den Dialektikern, annehmen für Etwas, als ausgemacht annehmen, Arist. u. Sp. – Dah. = erklären, bestimmen, ὀρϑῶς τὸν φιλοκερδῆ Plat. Hipparch. 227 c; – aufnehmen, ἐν χάριτι καὶ δωρεᾷ, als Geschenk mit Dank, Pol. 1, 36, 6; ὀργῇ καὶ φόβῳ τὸ γεγονός, Plut. Alc. 18; τοῦτο πρὸς ἀτιμίαν ὁ δῆμος ἔλαβεν, legte es so aus, Cic. 13; πρὸς ὀργήν, auch πρὸς ὀργῆς u. ä., vgl. Lob. zu Phryn. p. 10. – Auch = eine Stelle eines Schriftwerkes auslegen, erklären. – 5) annehmen, nehmen, was gegeben wird, nach B. A. 106 nur von Dingen, σκεῠος, nicht ἵππον, ἂψ ὅγε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι' ἄποινα Il. 6, 427, wie Soph. τῆς ϑυγατρὸς ἀντίπ οινα λ. El. 582; τερπνᾶς δ' ἐπεὶ χρυσοστεφάνοιο λάβεν καρπ ὸν Ἥβας Pind. Ol. 6, 57; παρ' οὗπερ ἔλαβον τάδε τὰ τόξα Soph. Phil. 1216; καὶ μὴν χάριν γ' ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ O. R. 1004; δῶρον τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών 1022; βούλει τῶν ταλάντων ἓν λαβὼν σιωπᾶν Ar. Equ. 439; δῶρα λάμψεται Her. 8, 10; Folgde; παρὰ δὲ τοῦ Ἰνδοῦ ἡδέως ἂν λάβοιμι χρήματα εἰ διδοίη Xen. Cyr. 3, 2, 28, der τοὺς λαβόντας καὶ δεξαμένους τὰ δῶρα vrbdt, 1, 4, 26; vgl. Dem. 19, 139; μισϑούς, χρήματα, Plat. Gorg. 514 a Rep. VIII, 368 c; λαμβάνειν μᾶλλον ἢ διδόναι Thuc. 2, 97, u. oft so entgegengesetzt; vgl. οὐχ ὥς τι δώσοντ' ἀλλ' ὅπως τι λήψεται Ar. Eccl. 783; auch πιστὰ δοὺς καὶ λαβών, Xen. oft, wie σπ ονδὰς λαμβάνειν καὶ δεξιάν, Hell. 4, 1, 29; ähnlich ὅρκον, Eur. Suppl. 1188; ὅρκον παρά τινος, Einem einen Eid abnehmen, Is. 2, 39; – λαμβάνειν τὴν ϑυγατέρα, die Tochter zur Frau nehmen, Xen. Hell. 4, 1, 14; vollständiger ἢν τὴν ϑυγατέρα μου γυναῖκα λαμβάνῃς Cvr. 8, 4, 16; δι' ἡμῶν ἔλαβε τὴν μητέρα σου ὁ πατήρ Plat. Crit. 50 d; γυναῖκα Eur. Alc. 324; ähnl. λαβεῖν γάμους I. A. 486; – ἐσϑῆτα, ein Kleid anlegen, Her. 2, 37. 4, 78; – ὄνομα, einen Namen annehmen, erhalten, Plat. Soph. 267 d; παρά τινος Crat. 409 d; ἐπωνυμίαν Conv. 173 d; – λαμβάνειν τινὰ πίστι καὶ ὁρκίοισι, Einen in Eid und Pflicht nchmen, Her. 3, 74; – δίκην, Strafe empfangen, erleiden, Her. 1, 115; auch τὴν ἀξίαν, sc. δίκην, die verdiente Strafe erleiden, 7, 39. Aehnl. κακὸν λαβεῖν, Schaden leiden, Xen. Oec. 1, 8 Conv. 4, 50; ὅταν τὸ σῶμα κακόν τι λάβῃ Dem. 18, 198; πληγὰς εἰληφέναι 54, 14; Xen. u. A.; bei den Tragg., τοὐπιτίμιον, Aesch. Spt. 1021; τοιαῦτ' ὀνείδη, Soph. O. R. 1494, leiden, λύπην, πημονάς u. ä., συμφοράν, Eur. Med. 43; u. im Ggstz genießen, ἄπονον χάρμα, Pind. Ol. 11, 23; τέρψιν, Soph. Tr. 820, u. ä. öfter bei Eur. u. Folgdn. – Von der Frau empfangen, vollständig ἐν γαστρί, Hippocr. (vgl. κῠμα). – In sich aufnehmen, fassen, enthalten, Pol. 3, 107, 10. – Med. wie act. sich an Etwas halten, anfassen, c. gen., ἀρχῆς, Soph. O. C. 379; χειρὸς δεξιᾶς, Eur. Med. 899, χειρὶ γενειάδος, Andr. 575, πέπλων, Heracl. 48; λάβεσϑέ μου, λάβεσϑε τοῦ σκέλους Ar. Ach. 1214; τῆς κεφαλῆς Her. 4, 64; γονάτων, ἱερῶν, Andoc. 1, 19. 2, 15; καιροῦ, die Gelegenheit benutzen, Is. 2, 28; Dem. u. A.; εἴ τίς σου λαβόμενος εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀπαγάγοι Plat. Gorg. 486 a, dich ergreift u. fortführt; καί μου λαβόμενος τῆς χειρὸς ἔφη Parm. 126 a, öfter. – Uebertr., βραχείας ἐλπίδος Pol. 37, 2, 7; τῆς ἀληϑείας Plat. Phil. 65 b. – Bei Sp. auch = sich an Jemand halten, ihn tadeln, vgl. Plat. Legg. I, 637 b; – λαβέσϑαι ἑαυτοῦ, an sich halten, sich zurückhalten, Heliod. – Das partic. λαβών steht bes. bei den Attikern oft scheinbar pleonastisch, die Handlung ausführlich u. anschaulich beschreibend, wobei man von Beispielen, wie λαβὼν κύσε χεῖρα, er nahm die Hand u. küßte sie, Od. 24, 398 ausgehen kann; κτεῖναι λαβών Soph. O. R. 641; στρατὸν λαβὼν ἔπακτον ἔρχεται Trach. 258. Vgl. Valck. Phoen. 481.
-
58 λοιδορέω
λοιδορέω, schelten, schmähen, lästern; ϑεούς, Pind. Gl. 9, 40; u. so mit dem acc. die Tragg., τὰς προπομπούς, Aesch. Eum. 197, δεσπότας, Eur. Hec. 1237, ἐμαυτὸν πόλλ' ἐλοιδόρησα, Mel. 1187; Ar. Nubb. 1124 u. öfter; auch οἶνον εἰς ἐπίνοιαν, Equ. 90; in Prosa, vgl. Lys. 9, 6 ff., u. Sp.; Ggstz ἐπαινεῖν, Plat. Gorg. 485 a, u. ἐγκωμιάζω, Rep. II, 367 d; λελοιδορήκαμεν, Phaedr. 241 e; ἐλοιδόρει τὸν Ἡρακλείδην, ὅτι Xen. An. 7, 5, 11; τοῠτ' αὐτὸ λοιδορῶν ὠνείδιζε Plat. Phaedr. 257 c; pass. λοιδορηϑείς, 275 e, wie μὴ λελοιδορημένος εἴη ὑπό τινος Xen. Hell. 5, 4, 29. – Häufig auch im med., theils absol., Antiph. II α 4, Plat. Conv. 213 d u. öfter, u. gew. c. dat., Rep. I, 329 e Phaedr. 257 d; λοιδορούμενοι ἀλλήλοις Charmid. 154 a; λοιδορήσεται Xen. Cyr. 1, 4, 9; λοιδορήσηται Isae. 6, 59; λοιδορίας ψευδεῖς ἐμοὶ λοιδορούμενος Aesch. 2, 8; oft bei den Sp., wie Luc. Pisc. 2. 45; πολλὰ τῷ ἀδελφῷ λοιδορησαμένη somn. 5; so auch aor. pass., λοιδορηϑέντος αὐτοῖς ἐκείνου καὶ κακίσαντος Dem. 54, 5; ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασι Xen. Ages. 7, 3; εἰς δυςγένειαν Plut. Nic. 2.
-
59 λᾱρός
λᾱρός (ΛΑΩ, λαύω), wohlschmeckend, süß, λαρόν τέ οἱ αἱμ' ἀνϑρώπου Il. 17, 572, λαρὸν παρὰ δεῖπνον ἔϑηκας 19, 316, οἶνον – ἄφυσσον ἡδύν, ὅτις μετὰ τὸν λαρώτατος ὃν σὺ φυλάσσεις (des Verses wegen für λαρότατος) Od. 2, 349; sp. D., εἴδατα καὶ μέϑυ λαρόν Ap. Rh. 1, 456; ἡμερίς Thall. 4 (IX, 220); ὕδωρ Plat. 15 (IX, 826). – Auch vom Gesicht, lieblich anzuschauen, Hes. frg.; Apollo, Hymn. (IX, 525, 12). – Vom Geruch, wohlriechend, τοῠ δ' ἄμβροτος ὀδμὴ τηλόϑι καὶ λειμῶνος ἐκαίνυτο λαρὸν ἀϋτμήν Mosch. 2, 92; ϑύοις ὕπο λαρὸν ὄδωδεν D. Per. 936; ἄνϑεα Ep. 695, a (App. 306). – Und sonst bei sp. D. nicht selten, angenehm, genußreich, ἔπος Agath. 39 (VII, 602), χείλεα Alc. Mess. 12 ( Plan. 226). – Compar. λαρότερον, Simonds. 48 (VII, 24).
-
60 οἴγνῡμι
οἴγνῡμι u. οἴγω, fut. οἴξω, aor. ᾦξα, ep. gew. ὤϊξα, wie im impf. ὠΐγνυντο (vgl. das gebräuchlichere comp. ἀνοίγνυμι), öffnen; οἴξασα κληῗδι ϑύρας, aufschließend, Il. 6, 89; τῇσι ϑύρας ὤϊξε Θεανώ, ib. 298, öfter; pass., πᾶσαι δ' ὠΐγνυντο πύλαι, Il. 2, 809; absolut, ᾦξε γέροντι, er öffnete dem Alten, machte ihm die Thür auf, 24, 457; auch ὤϊξε οἶνον, sie öffnete den Wein, Od. 3, 392, d. h. das Gefäß, wie οἶγε πίϑον Hes. O. 819; οἰχϑεισᾶν πυλᾶν, Pind. N. 1, 41; οἰχϑέντος ϑαλάμου, frg. 45; πρὸς φίλους οἴγειν στόμα, Aesch. Prom. 614; οἴγειν κλῇϑρα, Eur. Herc. Fur. 332; ϑύραν τίς οἴξει μοι; Cycl. 500; einzeln bei sp. D.
См. также в других словарях:
οἶνον — neut nom/voc/acc sg οἶνος the ace masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Οἴνω τὸν οἶνον καὶ κραιπάλῃ τὴν κραιπάλην ἐξαιρεῖν. — οἴνω τὸν οἶνον καὶ κραιπάλῃ τὴν κραιπάλην ἐξαιρεῖν. См. Чем ушибся, тем и лечись … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
οἴνω — οἶνον neut nom/voc/acc dual οἶνον neut gen sg (doric aeolic) οἴ̱νω , οἶνος the ace masc nom/voc/acc dual οἴ̱νω , οἶνος the ace masc gen sg (doric aeolic) οἰνόω intoxicate pres imperat act 2nd sg (doric aeolic) οἰνόω intoxicate imperf ind act 3rd… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνοιο — οἶνον neut gen sg (epic) οἴ̱νοιο , οἶνος the ace masc gen sg (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνοις — οἶνον neut dat pl οἴ̱νοις , οἶνος the ace masc dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνοισι — οἶνον neut dat pl (epic ionic aeolic) οἴ̱νοισι , οἶνος the ace masc dat pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνοισιν — οἶνον neut dat pl (epic ionic aeolic) οἴ̱νοισιν , οἶνος the ace masc dat pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνου — οἶνον neut gen sg οἴ̱νου , οἶνος the ace masc gen sg οἰνόω intoxicate pres imperat act 2nd sg οἰνόω intoxicate imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνων — οἶνον neut gen pl οἴ̱νων , οἶνος the ace masc gen pl οἰνόω intoxicate imperf ind act 3rd pl (doric aeolic) οἰνόω intoxicate imperf ind act 1st sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἴνῳ — οἶνον neut dat sg οἴ̱νῳ , οἶνος the ace masc dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
вино — ВИН|О (427), А c. 1.Вино, хмельной напиток из ягод: ап(о)ла паула: ||=Не оупиваите сѩ винъмь емь же нѣсть сп҃сни˫а (οἴνῳ) Изб 1076, 267 об. 268; [˫а]рополче вино Надп XI/XII (14); новое ви(н) добрило послалъ кнѩз(ю) Надп XII … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)