-
1 δια-βιόω
δια-βιόω (s. βιόω), durch-, verleben, ὡς πλεῖστον χρόνον Plat. Legg. V, 730 c; βίον Men. 81 b; öfter absolut, sein ganzes Leben hinbringen, z. B. δικαίως Gorg. 526 a; Xen. Mem. 2, 1, 23; c. partic., δοκῶ τοῦτο μελετῶν διαβεβιωκέναι, ich glaube mein ganzes Leben hindurch darauf gedacht zu haben, Xen. Apol. 3; διαβιωτέον παίζοντα Plat. Legg. VII, 803 e; anders ἀφ' ὧν διαβιώσονται φεύγοντες Plut. Poplic. 3.
-
2 ἐπι-βιόω
ἐπι-βιόω (s. βιόω), nach-, überleben, αἷς ἂν ἐγὼ ἐπιβιῶ Plat. ep. XIII, 361 d; μετὰ τὴν ποίησιν ἐπεβίω Is. 2, 15; ἐπεβίων διὰ παντὸς αὐτοῦ Thuc. 5, 26; ἐπιβιοῦντος μετὰ ταῦτα αὐτοῦ πλεῖον ἢ πένϑ' ἡμέρας Dem. 41, 18 u. A.
-
3 διαβιόω
-
4 διαβιοω
(тж. δ. τὸν βίον Isocr., Plat., Plut.)1) проводить время или жизнь, жить(ὡς ὁσιώτατα, δικαίως, ἐν τῇ περὴ Μοῦσαν διατριβῇ Plat.; κακίᾳ λανθανούσῃ Plut.)
2) жить, кормиться(ἀπό τινος Plut.)
-
5 χρόνος
χρόνος, ου, ὁ (Hom.+)① an indefinite period of time during which some activity or event takes place, time, period of time πολὺς χρόνος a long time (PGiss 4, 11; PStras 41, 39; ApcSed 13:5; Jos., C. Ap. 1, 278 Just., D. 7, 1) Mt 25:19; J 5:6 (πολὺν ἤδη χ. as Jos., Ant. 8, 342; 19, 28). πλείων χρ. a longer time (Diod S 1, 4, 3; Dio Chrys. 78 [29], 15; SIG 421, 38; 548, 11; PPetr II, 9, 2, 3; Jos., Ant. 9, 228) Ac 18:20. ἱκανὸς χρόνος considerable time, a long time (ἱκανός 3b) Lk 8:27; Ac 8:11; 14:3; 27:9; Qua 2. μικρὸς χρ. (Is 54:7) J 7:33; 12:35; Rv 6:11; 20:3; IEph 5:1. ὀλίγος (Aristot., Phys. 218b, 15; SIG 709, 11; PPetr II, 40a, 14; Just., D. 2, 6; Ath. 7, 3) Ac 14:28; 2 Cl 19:3; Hs 7:6; AcPl Ha 9, 26 (restored after Aa I 112, 14). πόσος; Mk 9:21 (ApcMos 31; Just., D. 32, 4). τοσοῦτος (Lucian, Dial. Deor. 1, 1; ParJer 5:18; Jos., Bell. 2, 413) J 14:9 (τοσούτῳ χρόνῳ as Epict. 3, 23, 16); Hb 4:7. ὅσος Mk 2:19; Ro 7:1; 1 Cor 7:39; Gal 4:1; cp. Hs 6, 4, 1 (ὅσος 1b). ὁ πᾶς χρόνος the whole time, all the time (Appian, Bell. Civ. 2, 132 §553; Jos., Ant. 3, 201; Just., D. 4, 5) Ac 20:18; AcPlCor 2:4; cp. Ac 1:21. ἐν παντὶ χρόνῳ at every time D 14:3. χρόνον τινά for a time, for a while (Arrian, Anab. Alex. 6, 6, 5; Synes., Prov. 2, 3 p. 121d) 1 Cor 16:7; Hs 7:2. τῷ χρόνῳ in time (Herodas 4, 33 χρόνῳ) 9, 26, 4. στιγμὴ χρόνου (s. στιγμή) Lk 4:5. τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου (πλήρωμα 5) Gal 4:4 (cp. Pind., Fgm. 134 Bowra=147 Schr. foll. by BSnell ἐν χρόνῳ δʼ ἔγεντʼ Ἀπόλλων). Certain special verbs are used w. χρόνος: διαγενέσθαι Ac 27:9 (s. διαγίνομαι), διατρίβειν (q.v.) Ac 14:3, 28, πληρωθῆναι 7:23; 1 Cl 25:2; Hs 6, 5, 2 (πληρόω 2). χρόνον ἐπέχω (q.v. 3) Ac 19:22; ἔχω (q.v. 7b) J 5:6; ποιέω (q.v. 5c) Ac 15:33; 18:23; βιόω (q.v.) 1 Pt 4:2.—Pl. χρόνοι of a rather long period of time composed of several shorter ones (Diod S 1, 5, 1; 5, 9, 4; Ael. Aristid. 46 p. 312 D.; UPZ 42, 45 [162 B.C.]; JosAs 13:12; SibOr 3, 649; AcPlCor 2:10; Just. A I, 13, 3 al.; Tat. 1, 1; Iren. 1, 15, 4 [Harv. I 153, 1]; Hippol. Ref. 9, 10, 11; Did., Gen. 24, 9) χρόνοι αἰώνιοι (αἰώνιος 1) Ro 16:25; 2 Ti 1:9; Tit 1:2. ἀρχαῖοι χρ. Pol 1:2. χρόνοι ἱκανοί (ἱκανός 3b) Lk 8:27 v.l.; 20:9; 23:8. πολλοὶ χρόνοι (πολύς 2aαב Yet χρόνοι could somet. = years: Diod S 4, 13, 3 ἐκ πολλῶν χρόνων=over a period of many years; 33, 5a μετὰ δέ τινας χρόνους=after a few years; Ps.-Callisth. 2, 33 ed. CMüller of the age of a child ἦν χρόνων ὡσεὶ δώδεκα; Mitt-Wilck. I/2, 129, 14 [346 A.D.]; Lex. Vindob. p. 19, 104 ἀφήλικες ἄνδρες μέχρι τῶν κε´ χρόνων; Philip of Side: Anecdota Gr. Oxon. ed. JCramer IV 1837 p. 246 ἑκατὸν ἔτη … καὶ μετὰ ἄλλους ἑκατὸν χρόνους; Cyrill. Scyth. 45, 5; 108, 8 and oft. Frequently in later Byzantine writers, e.g. Constantin. Porphyr. ed. GMoravcsik ’49 p. 332 [index]) Lk 8:29; 1 Cl 42:5; 44:3. (οἱ) χρ. τῆς ἀγνοίας Ac 17:30. ἀποκαταστάσεως πάντων 3:21. οἱ νῦν χρ. 2 Cl 19:4. οἱ πρότεροι χρ. Hs 9, 20, 4. οἱ καθʼ ἡμᾶς χρ. (Proclus In Pla., Tim. 40cd ἐν τοῖς κατʼ αὐτὸν χρόνοις [FBoll, Sternglaube und Sterndeutung ’66, 95]) MPol 16:2. εἰς τοὺς ἡμετέρους χρόνους Qua 2. ἐπʼ ἐσχάτου τῶν χρ. 1 Pt 1:20. χρόνοι w. καιροί (the same juxtaposition: Demosth., Ep. 2, 3; Straton of Lamps. [300 B.C.], Fgm. 10 Wehrli ’50; PLond I, 42, 23 p. 30 [168 B.C.]; PCairMasp 159, 36; 167, 45. Cp. Ael. Aristid. 46 p. 291 and 290 D.; Ath. 22, 4. On the difference betw. the two Demosth., Ep. 5, 6) Ac 1:7; 1 Th 5:1; GMary 463, 1 (s. καιρός, end).—Both sing. and pl. are very oft. governed by prepositions: by ἄχρι (q.v. 1aα); διά w. the gen. (διά A 2), w. the acc. (διά B 2a); ἐκ (MPol 22:3; s. ἐκ 5a); ἐν (Menand., Peric. 546 S. [=296 Kö.] ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ; CPR 13, 2; 23, 23; Jer 38:1) Ac 1:6; IEph 5:1; ἐπί w. dat. (ἐπί 18b) 2 Cl 19:4, w. acc. (ἐπί 18c); κατά w. acc. (κατά B 2); μετά w. acc. (μετά B 2); πρό (πρό 2).② a point of time consisting of an occasion for some event or activity, time, occasion ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας the time for the fulfillment of the promise Ac 7:17; τῆς παροικίας 1 Pt 1:17; τῆς πίστεως B 4:9; D 16:2; τῆς ἀπάτης καὶ τρυφῆς Hs 6, 5, 1; cp. 6, 4, 4. ὁ χρ. τοῦ φαινομένου ἀστέρος the time when the star appeared Mt 2:7. ἐπλήσθη ὁ χρ. τοῦ τεκεῖν αὐτήν Lk 1:57 (πίμπλημι 1bβ.—Ps.-Callisth. 1, 12 τελεσθέντος τοῦ χρόνου τοῦ τεκεῖν). Cp. also Mt 2:16; Lk 18:4; Ac 1:6; 13:18, Hb 5:12; 11:32; 1 Pt 4:3; Jd 18; Dg 9:1, 6; Hs 5, 5, 3.③ a period during which someth. is delayed, respite, delay (Aeschyl., Pers. 692; Menand., Dyscolus 186; Diod S 10, 4, 3; Lucian, Syr. D. 20; Vi. Aesopi I c. 21 p. 278, 3 χρόνον ᾔτησε; Wsd 12:20; Jos., Bell. 4, 188 ἂν ἡμεῖς χρόνον δῶμεν, Vi. 370) ἔδωκα αὐτῇ χρόνον ἵνα μετανοήσῃ Rv 2:21 (Diod S 17, 9, 2 διδοὺς μετανοίας χρόνον). χρόνος οὐκέτι ἔσται there should be no more delay 10:6 (cp. 9:20; Goodsp., Probs. 200f).—For the history of the word s. KDietecrich, RhM n.s. 59, 1904, 233ff.—GDelling, D. Zeitverständnis des NTs ’40; OCullmann, Christus u. d. Zeit ’46, Engl. transl. Christ and Time, FFilson ’50, 3d ed. ’64, esp. 49f; 51–55; JWilch, Time and Event (OT) ’69.—B. 954. Schmidt, Syn. II 54–72. DELG. M-M. DNP II 1174f. ENDT. TW. Sv. Cp. αἰών. -
6 ζῶ
ζῶ ([var] contr. fr. ζώω: ζάω only in Gramm., EM410.38), ζῇς (Choerob. in Theod.2.28), ζῇ, ζῆτε (but ζῆς, ζῆ acc. to Anon. ap. EM410.48, Sophronius ap.Choerob.in Theod.2.416); imper.Aζῆ S.Fr. 167
, E.IT 699, ζῆθι (as if from ζῆμι, cf. EM l.c.) Pherecr.11 D., Men.Mon. 191, AP10.43,σύ-ζηθι Philem.
ap. Et.Gen. s.v. ζῆ; opt. ζῴην; inf. ζῆν: [tense] impf. , Ar.Ra. 1072; ἔζην in most codd. of D.24.7 is a form suggested by ἔζης, ἔζη; [ per.] 3pl. , Pl.Lg. 679c: [tense] fut. , Pl.R. 465d, Men.Mon. 186, [Epich.] 267,ζήσομαι Hp.Nat.Puer.30
, D.25.82, Arist.Pol. 1327b5: [tense] aor. 1ἔζησα Hp. Prog.1
, AP7.470 (Mel.), Plu.2.786a, etc.: [tense] pf. , D.H.5.68, etc.: but in [dialect] Att. [tense] aor. and [tense] pf. are mostly supplied from βιόω.- Exc. part. ζῶντος, Il.1.88, Hom. always uses the [dialect] Ep. [dialect] Ion. Lyr. [tense] pres. [full] ζώω (also in Pi.O.2.25, Hdt.7.46, al., Diog.Apoll.4, Herod.2.29, IG12(8).600.9 ([place name] Thasos), and Trag. (in lyr.), S.El. 157, OC 1213, cf. BCH47.95 ([place name] Cavalla), Bull.Soc.Arch.Bulg.7.13 ([place name] Macedonia); subj.ζώῃ IG12(8).262.12
(Thasos, v B.C.), cf. Schwyzer 339, al. (Delph.), [var] contr.ζῷ Berl.Sitzb.1927.161
([place name] Cyrene); Cret. [full] δώω Leg.Gort.4.21, al.); inf. ζωέμεναι, -έμεν, Od.7.140,24.436: [tense] impf.ἔζωον 22.245
, Hes.Op. 112, Hdt.4.112; [dialect] Ion.ζώεσκον Hes.Op.90
, Bion 1.30: [tense] aor. 1 ἔζωσα ([etym.] ἐπ-) Hdt.1.120; inf.ζῶσαι IG11(4).1299
([place name] Delos): [tense] pf. part.ἐζωκότα BMus.Inscr.1009
([place name] Cyzicus); inf.ζόειν Semon.1.17
: [tense] impf.ζόεν AP13.21
(Theodorid.). (Root g[uglide]iē-, g[uglide]iō- also in βίος and ὑγιής (q.v.).)I prop. of animal life, live, Hom. (v. infr.), etc.; also of plants,τὸ ζῆν κοινὸν εἶναι φαίνεται καὶ τοῖς φυτοῖς Arist.EN 1097b33
; ἐλέγχιστε ζωόντων vilest of living men, Od.10.72;ζώειν καὶ ὁρᾶν φάος ἠελίοιο Il. 24.558
; , cf. Od.16.439;ζῶν καὶ βλέπων A.Ag. 677
;ζώει τε καὶ ἔστιν Od.24.263
;ζώντων καὶ ὄντων D. 18.72
; ;ζῶσα πόλις καὶ ἐγρηγορυῖα Id.Lg. 809d
;ζῶν καὶ ἔμψυχος Id.Phdr. 276a
; ῥεῖα ζώοντες living at ease, of the gods, Il.6.138, al.; ζῶν κατακαυθῆναι to be burnt alive, Hdt.1.86: c. acc. temp.,ζ. ἤματα πάντα h.Ven. 221
, etc.;ὀλίγα ἔτεα Hdt.3.22
: c. dat. modi, δμῶες.. ἄλλα τε πολλὰ οἷσίν τ' εὖ ζώουσι whereby men live in comfort, Od.17.423, cf. D.60.5;κοράκων πονηρίᾳ Ar.Th. 868
; ἐπὶ τοῖς αἰσχίστοις ἔργοις, ἐπὶ τοῖς παροῦσιν ἀγαθοῖς, And.1.100, Isoc.10.18; also ζῆν ἀπό τινος to live on a thing, Thgn. 1156, Hdt.1.216, 2.36,4.22, Ar. Pax 850, etc.; , D. 57.36, 1 Ep.Cor.9.14: c. part.,ζῆν συκοφαντῶν And.1.99
;ἐργαζόμενοι Arist.Pol. 1292b27
: c. dat. commodi, ζῆν ἑαυτῷ for oneself, dub. l. in E. Ion 646, cf. Ar.Pl. 470, Men.507; τὸ ζῆν,= ζωή, A.Pr. 681, Pl. Phd. 77d (without Art.εἰς ἕτερον ζ. Id.Ax. 365d
);διὰ παντὸς τοῦ ζῆν Ep.Hebr.2.15
; also, a living,τὸ ζ. οὐκ ἔχομεν OGI515.57
(Mylasa, iii A.D.); ζήτω ὁ βασιλεύς long live the king, LXX 1 Ki.10.24; βασιλεῦ, εἰς τὸν αἰῶνα ζῆθι ib.Da.3.9; asseverations, ζῶ ἐγώ, καὶ ζῶν τὸ ὄνομά μου, καί.. ib.Nu.14.21; ζῇ κύριος, εἰ.., ὅτι.. , ib.1 Ki.19.6, 29.6; ζῇ ἡ ψυχή σου, εἰ οἶδα ib.17.55.2 = βιόω, live, pass one's life, c. acc. cogn.,ζώεις δ' ἀγαθὸν βίον Od.15.491
;ζ. βίον μοχθηρόν S.El. 599
, cf. E.Med. 249, Ar.V. 506, etc.;ζόην τὴν αὐτήν Hdt.4.112
, cf. Pl.R. 344e;τὸν βίον ἀσφαλῶς Philem.213.5
;ἥδιστον ἀνθρώπων βίον S.Fr.583.4
;νυμφίων βίον Ar.Av. 161
; alsoζ. ἀβλαβεῖ βίῳ S.El. 650
, cf.Tr. 168; ; ;ζ. δοῦλος Id.OT 410
; ἐκ τῶν ἄλλων ὧν ἔζης from the other acts of your life, D.21.134; ποιεῖσθαι φθόνον ἐξ ὧν ζῇς ib.196.3 [tense] aor. 1 ἔζησα, causal, quicken,ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με LXXPs.118(119).37
, al.II live in the fullest sense,δι' ὧν ζῆν ἐπιστάμεθα X.Mem.3.3.11
, etc.;βιοὺς μὲν ἔτη τόσα, ζήσας δὲ ἔτη ἑπτά D.C.69.19
; in religious or mystical sense, Ep.Rom.7.9, al., cf. Ramsay Cilies and Bishoprics 2p.565 (Phryg.); , etc.: freq. metaph. of things, to be in full vigour,ὄλβος ζώει μάσσων Pi.I.3.5
;ἄτης θύελλαι ζῶσι A.Ag. 819
;ζῶντι χρώμενος ποδί S.Fr. 790
; [μαντεῖα] αἰεὶ ζῶντα περιποτᾶται Id.OT 482
; ἀεὶ ζῇ ταῦτα [νόμιμα] Id.Ant. 457; τὰς ξυμφορὰς τῶν βουλευμάτων ζώσας μάλιστα have most living power, Id.OT45;λόγια ζῶντα Act.Ap.7.38
; ; ζῶσα φλόξ living fire, E.Ba.8; ὕδωρ ζῶν spring water, LXXNu.5.17 (and metaph., Ev.Jo.4.10);ζώσης φωνῆς Cic.Att.2.12.2
. -
7 επιβιοω
(aor. 2 ἐπεβίων) жить после (чего-л.), пережить(Isae.; δύο ἔτη καὴ μῆνας ἕξ Thuc.; πένθ΄ ἡμέρας τινός Dem.; τέν ἡμέραν καὴ τέν νύκτα Plut.)
ἐπεβίων διὰ παντός (sc. τοῦ πολέμου) Thuc. — я пережил всю эту войну;ἐ. τινι Plat. — пережить кого-л.
См. также в других словарях:
ЖИЗНЬ — Иисус Христос Спаситель и Жизнеподатель. Икона. 1394 г. (Художественная галерея, Скопье) Иисус Христос Спаситель и Жизнеподатель. Икона. 1394 г. (Художественная галерея, Скопье) [греч. βίος, ζωή; лат. vita], христ. богословие в учении о Ж.… … Православная энциклопедия