-
1 δένδρεον
δένδρεον, τό, der Baum; wohl verwandt mit δρῦς, das δεν- Reduplications-Sylbe, vgl. τενϑρηδών, πεμφρηδών, δενδίλλω; man beachte besonders δενδρυάζειν; Curtius Grundzüge der Griech. Etymol. 1. 204. Die Attische Form δένδρον kommt bei Homer noch nicht vor, dagegen δένδρεον ziemlich oft: nominat. δένδρεον Odyss. 4, 458; accusat. δένδρεον Iliad. 13, 437; dativ. δενδρέῳ, zweisylbig zu lesen, Iliad. 3, 152; genitiv. plural. δενδρέων, zweisylbig zu lesen, Odyss. 19, 520; nominat. plural. δένδρεα Odyss. 5, 238. 241. 7, 114. 11, 588. 13, 196, 19, 112; accusat. plural. δένδρεα Odyss. 18, 359 Iliad. 9, 541. 11, 88. 21, 338, δένδρε' Odyss. 24, 336. – Folgende: Her. häufiger als δένδρον; auch Pind., bes. im plur., u. att. Dichter, z. B. Eur. Bacch. 563.
-
2 δένδρεον
Grammatical information: n.Meaning: `tree' (Hom., Pi.)Compounds: Compp. 1. subst. καρυό-, λιθό-, ῥοδό-, σταφυλό-; 2. many bahuvrihi's in - δενδρος; δένδρος n., m. (Ion. Dor.; s. below)Derivatives: δενδρ-ύφιον (Thphr.; s. Schwyzer 471 n. 7; untenable Specht Ursprung 267), δενδρίον (Agathokl.). - δενδρώδης `rich in trees' (Hp.), δενδρήεις `rich in trees' (Od.; s. Schwyzer 527), δενδρίτης, - ῖτις `belonging to the tree', also name of a stone (Thphr.; vgl. Redard Les noms grecs en - της [s. Index]), rare δενδρώτης, - ῶτις `with tree' (Hdn., E.; cf. Fraenkel Nom. ag. 2, 128 A. 2, Redard 13); δενδρικός `belonging to a tree' (Thphr.), δενδριακός `id.' (AP), δένδρινος `id.' (gloss.), δενδραῖος `from trees' (Nonn.), δενδράς f. `id.' (Nonn.). - δενδρών and δένδρωμα `thicket' (Aq.). - Denomin. δενδρόομαι, - όω `grow to a tree, change into a tree' (Thphr.) with δένδρωσις (Thphr.). - On δενδρυάζω s. δενδρύω.Etymology: The form δένδρος is from the plural forms δένδρεα, - έων (from δένδρεον) ; the usual Attic form δένδρον is also secondary (cf. ἀδελφός from ἀδελφεός? and Schwyzer 583.), Wackernagel Unt. 109f., Shipp Studies 21f., 55. - δένδρεον \< *δένδρεϜον agrees with the Germanic word for `tree', Goth. triu, OE treow `tree' etc., PGm. *treu̯a- \< IE *dreu̯o-; though the form of the reuplication is rare (not with DELG to γάγγραινα). Further s. δόρυ, δρῦς. (Skt. daṇḍá- m. `stick, club' acc. to Kuiper Proto-Munda Words in Sanskrit 75ff. is a local LW [loanword].) Janda, Stock und Stein (1977) assumes *dem-dreu̯-om `tree planted near the house', like Strunk, Analecta Indoeuropaea Cracoviensia, vol. II: Kurylowicz Memorial Volume. Part One. Ed. W. Smoczyński, 357-63. (But does this type of compound exist?).Page in Frisk: 1,365-366Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δένδρεον
-
3 δένδρεον
1 treeἄνθεμα δὲ χρυσοῦ φλέγει τὰ μὲν χερσόθεν ἀπ' ἀγλαῶν δενδρέων O. 2.73
ἀλλοὐ καλὰ δένδρἐἔθαλλεν χῶρος O. 3.23
τόθι δένδρεα θάμβαινε σταθείς O. 3.32
αὔξεται δ' ἀρετά, χλωραῖς ἐέρσαις ὡς ὅτε δένδρεον ᾄσσει (Boeckh: ἀίσσει codd.: lacunam statuit F. Vogt) N. 8.40δένδρεά τ' οὐκ ἐθέλει πάσαις ἐτέων περόδοις ἄνθος εὐῶδες φέρειν πλοῦτῳ ἴσον N. 11.40
< δενδρέοις> (supp. Wil.) Θρ... δενδρέων δὲ νομὸν Διώνυσος πολυγαθὴς αὐξάνοι fr. 153. ἐπὶ λεπτῷ δενδρέῳ (sc. βαίνειν· δένδρῳ codd.: corr. Boeckh) fr. 230. -
4 δένδρεον
δένδρεον, [full] δένδρον, and [full] δένδρος, τό (late δένδρος, ὁ, Ath.Med. ap. Orib.inc.7.4), δένδρεον always in [dialect] Ep. (δενδρέῳ, δενδρέων, disyll., Il. 3.152, Od.19.520), also [dialect] Ion., Hdt.4.22, and [dialect] Dor., IG4.951.90 (Epid., iii B. C.); [dialect] Aeol. [full] δένδριον Theoc.29.12; later [dialect] Ep. [full] δένδρειον, τό, Arat. 1008, Nic.Th. 832: δένδρος, τό, nom., IG14.1934i3; acc., Hdt.6.79; gen.Aδένδρεος IG4.951.91
, ; dat. δένδρει, [dialect] Ion.- εϊ Hp.Nat.Puer.26
, MenoIatr.33.4, Arr.Ind.7.11: nom. pl.δένδρη E.Fr.484.5
, Pherecr.130.9, IG4.951.121, PHal.1.99 (iii B. C.), Ant.Lib.31.5; dat. pl.δένδρεσι Hdt.2.138
, Hp.Nat.Puer.26 (and so usu. in [dialect] Att. Prose. as Th.2.75, Pl.Lg. 625b, cf. Moer.131, and later, as BCH12.27 ([place name] Mylasa), Str.2.1.14), late δενδράσι v.l. in J.BJ6.1.1: indeterminate forms, nom. pl.δένδρεα Hecat.292
(a)J., Hdt.1.17, al., E.Ba. 563(lyr.); gen.δενδρέων Hdt.1.202
, al., Tab.Heracl.1.129, al.: δέδρον, τό, first in Hdt.1.193, 3.107, regul. in [dialect] Att., Lys.7.28, etc., and later Gr. (exc. in dat. pl., v. supr.), cf. Ael.Dion.Fr. 119:— tree: δένδρον ἐλάας an olive-tree, Ar.Av. 617; δ. ἄρκτου, = ἀκτῆ, Ps.-Dsc.4.173; δένδρα fruit- or mast-bearing trees, opp. ὕλη, timber, Th.4.69;δ. ἥμερα καὶ ἄγρια Hdt.8.115
; tall plants,Id.
1.193 (so of rattan, Thphr.HP5.4.7; mustard, Ev.Matt.13.32);αὖον δ.
stick,Call.
Fr.49.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > δένδρεον
-
5 δενδρεον
-
6 δένδρεον
δένδρεονtree: neut nom /voc /acc sg -
7 δένδρεον
δένδρεον: tree; δενδρέῳ, δενδρέων, Γ 1, Od. 19.520.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > δένδρεον
-
8 δένδρεον
=δένδρον -
9 δενδρέοις
δένδρεονtree: neut dat pl -
10 δενδρέου
δένδρεονtree: neut gen sg -
11 δενδρέων
δένδρεονtree: neut gen plδένδρονtree: neut gen pl (epic doric ionic aeolic) -
12 δένδρεα
δένδρεονtree: neut nom /voc /acc plδένδρονtree: neut nom /voc /acc pl (epic ionic)δένδρονtree: neut nom /acc pl (epic ionic) -
13 δένδρον
δένδρον, ου, τό (Hdt.+ [in Hom. δένδρεον]) a relatively large woody plant, tree Mt 21:8; Lk 21:29; Rv 7:1, 3; 8:7; 9:4. Freq. of fruit-bearing varieties, and in contexts pointing to fig. use: Mt 3:10; Lk 3:9 (ELohmeyer, V. Baum u. Frucht: ZST 9, ’32, 377–79); the sound tree and the rotten tree, of good and bad people (Paroem. Gr.: Diogenian. 5, 15 ἐκ τ. καρποῦ τὸ δένδρον) Mt 7:17ff; 12:33 (s. IEph 14:2); Lk 6:43f. Lacking fruit δ. φθινοπωρινὰ ἄκαρπα Jd 12. In a good sense δ. ὡραῖον B 11:10; (εἰς) δ. γίνεσθαι become a tree Lk 13:19; Mt 13:32. ὡς δένδρα ὁρῶ like trees Mk 8:24 (cp. SIG 1168, 121).—Used by Hermas in various figures Hs 2:2; 3:1, 3; 4:1–4; 8, 1, 3f; 8, 2, 7 and 9; 8, 3, 1f; 8, 6, 1; 9, 1, 9f; 9, 27, 1; 9, 28, 1 and 3.—B. 49. DELG s.v. δένδρεον. M-M. -
14 κυρω
κυρω, fut. κύρσω, poet. Stammform von κυρέω, zufällig treffen, wohinein gerathen, erlangen; Hom. hat das praes. med. in dieser Bdtg, ἄλλοτε μέν τε κακῷ ὅγε κύρεται, ἄλλοτε δ' ἐσϑλῷ, bald geräth er in Unglück. bald in Glück, Il. 24, 530; πήματι κῦρσαι Hes. O. 693; λέων σώματι κύρσας, der auf einen Leichnam stieß, Sc. 426; das praes. act. nur sp. D., πυραμίδες ἄκρα μέτωπα κύρουσιν χρυσέοις ἀστράσι Ep. ad. 318 (710), sie reichen an die goldenen Sterne, wie Ap. Rh. ἂμ πέλαγος τετραμμένη αἰϑέρι κύρει 2, 363; vgl. ἠέρι κῠρον πέτραι 4, 945 u. μέγα δένδρεον αἰϑέρι κῦρον Callim. Cer. 38; – auch mit dem gen., μελάϑρου κῦρε κάρη, bis an die Decke reichte das Haupt, H. h. Cer. 189; vgl. αἰϑερίας νεφέλας κύρσαιμι Soph. O. C. 1085; – αἰὲν ἐπ' αὐχένι κῠρε δουρὸς ἀκωκῇ, immer trachtete er mit der Lanzenspitze nach dem Nacken, suchte des Gegners Nacken zu treffen, Il. 23, 821; λέων ἐπὶ σώματι κύρσας 3, 23, wie oben der einfache dat.; – τινός, erlangen; πικροῠ δ' ἔκυρσας μνηστῆρος Aesch. Prom. 741; πάλου δ' ἔκυρσα Pers. 765, vgl. Eum. 891; τὸν ἄϑλιον αἰδοῦς κῦρσαι Soph. O. C. 247; ὦ τέκνα, μητρὸς ὡς κακῆς ἐκύρσατε Eur. Med. 1363, vgl. Ion 1105. 1269; – auch c. acc., ἀτερπέα δ' αὖλιν ἔκυρσαν Opp. Hal. 1, 34. – Wie κυρέω, sich ereignen, τί ποτ' αὐτίκα κύρσει Soph. O. C. 225, wo der Schol. erkl. τί προβήσεται ἡμῖν; u. mit dem partic. = τυγχάνω, ϑύων ἔκυρον O. C. 1161.
-
15 εὐρώεις
εὐρώεις, εσσα, εν, schimmelig, moderig, bei Hom. nur von der Unterwelt, οἰκία εὐρώεντα Il. 20, 65, εἰς Ἀΐδεω δόμον εὐρώεντα Od. 10, 512. 23, 322, wie Hes. O. 152; εὐρώεντα κέλευϑα Od. 24, 10, wobei zugleich an das Finstere, Dumpfige zu denken ist; vom Tartarus, Hes. Th. 731. 739, wie auch τάφος O. 152; Qu. Sm. 14, 241 u. Soph. Ai. 1146. Doch haben schon alte Erkl. es auf εὐρύς zurückgeführt, Apoll. L. H. erll. εὐρέα, ἀνατεταμένα, Schol. Il. 20, 65 ὅτι πάντα χωρεῖ, also geräumig, wofür sich Herm. zu Soph. erkl., u. wie es sp. D. auch wirklich brauchten, κόλπον ἀν' εὐρώεντα ϑαλάσσης Opp. H. 5, 3, δένδρεον εὐρώεντι κατέκρυφεν ἀνϑερεῶνι Nonn. D. 25, 476, die aber entweder von εὐρύς wirklich ein solch neues Wort bilden konnten, vgl. Lob. zu Phryn. 541, od. die homerischen Stellen wie oft falsch deuteten. Für die erste Bdtg sprechen die dabei stehenden Ausdrücke σμερδαλέα, τά τε στυγέουσι ϑεοί περ.
-
16 δρίος
δρίος, das Gebüsch, verwandt mit δρῠς, δόρ υ, δένδρεον; vgl. δριάω. Bei Homer δρίος einmal, Odyss. 14, 353 ὅϑι τε δρίος ἦν πολυανϑέος ὕλης. Das Geschlecht ist in dieser Stelle nicht zu erkennen. Simm. A. P. 7, 203 ἀν' ὑλῆεν δρίος εὔσκιον; Simm. A. P 7, 193 κατ' εὔδενδρον στείβων δρίος; Oppian. Hal. 4, 588 ἅπαν δρίος. Plural. δρία: Hesiod. O. 530 ἀνὰ δρία βησσήεντα; Soph. Trach. 1012 κατά τε δρία πάντα καϑαίρων; Eur. Hel. 1326 πέτρινα κατὰ δρία πολυνιφέα; Apoll. Rh. 4, 970 ἑρσήεντα κατὰ δρία. Bei gramm. findet sich auch nominat sing. δρίον. Vgl. die Eigennamen Δρίον und Δρίος.
-
17 δρῡμός
δρῡμός, ὁ, der Wald, der Eichenwald. Verwandt δρῦς, δόρυ, δένδρεον, δρίος; vgl. Sanskrit. drumas »Baum«, Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 1, 204. Bei Homer δρυμός viermal, in der Pluralform τὰ δρῠμά, mit kurzem υ: Odyss. 10, 251 ᾔομεν ἀνὰ δρυμά, Odyss. 10, 150. 197 Iliad. 11, 118 διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην, δρυμά und ὕλην stehn παραλλήλως. – Sing. δρυμός Soph. O. R. 1399; δρυμὸς ὄρειος Eur. Hipp. 1128; δρυμὸν ἔνϑηρον Rhes. 289; δρυμοῖς Bacch. 1229; δρυμοὺς ἐρήμους Aeschyl. ap. Aristot. H. A. 9, 36 (fragm. Dindf. no 291); Plural δρυμοί auch Antiphan. 6 (IX, 84) Plut. Pericl. et Fab. 1. Plural τὰ δρῠμά sp. Ep., Nic. Th. 222 Qu. Sm. 2, 382. Bei D. Per. 492 u. Opp. Cyn. 1, 64 δρῡμά.
-
18 δρῦς
δρῦς, δρυός, ἡ, die Eiche; von Hom. an überall. Homerische Formen: δρῠς nomin. singul. Iliad. 13, 389, δρυός Iliad. 22, 126 Odyss. 14, 12, δρυΐ Iliad. 18, 558, δρύες Iliad. 12, 132, δρυσίν Iliad. 14, 398 Odyss. 9, 186, δρῠς accusat. plural. Iliad. 11, 494. 23, 118. Bei Sophocl. Meleag. frgm. 354 ed. Dindorf. Oxon. (aus Hesych. s. v. Ἰξοφόρους) accusat. plural. δρύας; bei Aristoph. Nub. 402 accusat. plural. τὰς δρῠς τὰς μεγάλας. Der accus. sing. lautet regelmäßig δρῠν; abweichend δρύα Quint. Sm. 3, 280. Bei Arcad. p. 131, 16 dual. δρύε. Masculin. war das Wort bei den Peloponnesiern nach Scholl. Aristoph. Nub. 401; es findet sich als mascul. bei Sp.; bei Homer deutlich als femin. Iliad. 11, 494 πολλὰς δὲ δρῠς ἀζαλέας und Iliad. 23, 118 αὐτίκ' ἄρα δρῦς ὑ ψικόμους ταναήκεϊ χαλκῷ τάμνον ἐπειγόμενοι· ταὶ δἔ μεγάλα κτυπέουσαι πῖπτον. τὰς μὲν ἔπειτα διαπλήσσοντες Ἀχαιοὶ ἔκδεον ἡμιόνων (vgl. Scholl. Aristonic.); auch Iliad. 12, 132 ἕστασαν ὡς ὅτε τε δρύες οὔρεσιν ὑψικάρηνοι, αἵ τ' ἄνεμον μίμνουσι καὶ ὑετὸν ἤματα πάντα, ῥίζῃσιν μεγάλῃσι διηνεκέεσσ' ἀραρυῖαι. Die δρῠς war dem Zeus heilig, dessen Stimme aus der Orakeleiche von Dodona ertönte, Odyss. 14, 328. 19, 297 τὸν δ' ἐς Δωδώνην φάτο βήμεναι, ὄφρα ϑεοῖο ἐκ δρυὸς ὑψικόμοιο Διὸς βουλὴν ἐπακούσαι, ὅππως νοστήσῃ (νοστήσειε) κτἑ.; im plural. Aeschyl. Prom. 832 τὴν αἰπύνωτόν τ' ἀμφὶ Δωδώνην, ἵνα μαντεῖα ϑῶκός τ' ἐστὶ Θεσπρωτοῦ Διός, τέρας τ' ἄπιστον. αἱ προσήγοροι δρύες, ὑφ' ὧν σὺ λαμπρῶς κοὐδὲν αἰνικτηρίως προσηγορεύϑης ἡ Διὸς κλεινὴ δάμαρ μέλλουσ' ἔσεσϑ', εἰ τῶνδε προσσαίνει σέ τι κτἑ.; im singular. Soph. Trach. 1168 ἃ τῶν ὀρείων καὶ χαμαικοιτῶν ἐγὼ Σελλῶν ἐσελϑὼν ἄλσος εἰσεγραψάμην πρὸς τῆς πατρῴας καὶ πολυγλώσσου δρυός, ἥ μοι χρόνῳ τῷ ζῶντι καὶ παρόντι νῦν ἔφασκεμόχϑων τῶν ἐφεστώτων ἐμοὶ λύσιν τελεῖσϑαι. Auch Herodot. 2, 55 redet nur von einem Baune, den er φηγός nennt. Die Eiche scheint im Leben der ältesten Griechen überhaupt eine große Rolle gespielt zu haben; uralte Sprichwörter: Hom. Odyss. 19, 163 ἀλλὰ καὶ ὧς μοι εἰπὲ τεὸν γένος, ὁππόϑεν ἐσσί· οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου, οὐδ' ἀπὸ πέτρης, »du stammst doch nicht von der Eiche, auch nicht vom Felsen«, d. h. du mußt doch Aeltern und Vaterland haben, du bist doch nicht vom Himmel gefallen, nicht hinter dem Zaune gefunden; man beachte das παλαιφάτου, durch welches Homer schon die Redensart als ein altes Sprichw. bezeichnet; übrigens giebt es eine var. lect. παλαιφάγου, Scholl. τινὲς δὲ παλαι ex φάγου, ἐπειδὴ οἱ παλαιοὶ ἐβαλανοφάγουν· παρὸ καὶ φηγός ὡς φαγός τις οὖσα; die Homerische Stelle hat vor Augen Plat. Rep. VIII, 544 d ἢ οἴει ἐκ δρυός ποϑεν ἢ ἐκ πέτρας τὰς πολιτείας γίγνεσϑαι, ἀλλ' οὐχὶ ἐκ τῶν ἠϑῶν τῶν ἐν ταῖς πόλεσιν κτἑ.; Apolog. 34 d καὶ γὰρ τοῠτο αὐτὸ τὸ τοῠ Ὁμήρου, οὐδ' ἐγὼ ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης πέφυκα, ἀλλ' ἐξ ἀνϑρώπων, ὥστε καὶ οἰκεῖοί μοί εἰσι καὶ υἱεῖς κτἑ. Hom. Iliad. 29, 126 ἀλλὰ τίη μοι ταῠτα φίλος διελέξατο ϑυμός; – οὐ μέν πως νῖν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης τῷ ὀαριζέμεναι, ἅ τε παρϑένος ἠίϑεός τε, παρϑένος ἠίϑεός τ' ὀαρίζετον ἀλλήλοιιν, es ist nicht Zeit, ein ruhiges und weitschweifiges Gespräch zu führen, von der Eiche und vom Felsen anhebend; Hesiod. Theogon. 35 ἀλλὰ τίη μοι ταῠτα περὶ δρῠν ἢ περὶ πέτρην; vgl. Gruppe Über die Theogonie des Hesiod (Berlin 1841) S. 38. Plat. Phaedr. 275 b οἱ δέ γ', ὦ φίλε, ἐν τῷ τοῠ Διὸς τοῦ Δωδωναίου ἱερῷ δρυὸς λόγους ἔφησαν μαντικοὺς πρώτους γενέσϑαι. τοῖς μὲν οὖν τότε, ἅτε οὐκ οὖσι σοφοῖς ὥσπερ ὑμεῖς οἱ νέοι, ἀπέχρη δρυὸς καὶ πέτρας ἀκούειν ὑπ' εὐηϑείας, εἰ μόνον ἀληϑῆ λέγοιεν· σοὶ δ' ἴσως διαφέρει τίς ὁ λέγων καὶ ποδαπός. Plutarch. Adv. Stoic. 44 καίτοι λέγεται μὲν ὁ Λυγκεὺς ἐκεῖνος διὰ πέτρας καὶ διὰ δρυὸς ὁρᾷν. Allgemein bekannt it das δρύας καὶ πέτρας ἄγειν des Orpheus, vgl. z. B. Antipat Sid. 67 (VII, 8) Οὐκέτι ϑελγομένας, Ὀρφεῠ, δρύας, οὐκέτι πέτρας ἄξεις. Ueber die Redensarten ἄλλην δρῠν βαλάνιζε und ἅλις δρυός fz. B Eustath. Odyss. 19, 163 p. 1859, 49. – In alterthümlicher Sprache soll das Wort δρῠς die allgemeine Bedeutung » Baum« gehabt haben: Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 86 – καϑ' ἣν ὥραν καὶ ὁ δρυτόμος ἀριστοποιεῖται, ἤγουν ὁ ὑλοτόμος, ὁ ξυλοτόμος· δρῠν γὰρ ἐκάλουν οἱ παλαιοὶ ἀπὸ τοῠ ἀρχαιοτέρου πᾶν δένδρον, Lehrs Aristarch. p. 153; vgl. Hesych. Δρῠς· πᾶν ξύλον καὶ δένδρον; Etymol. m. p. 288, 21 πᾶν γὰρ ξύλον δρῠς καλεῖται παρὰ τοῖς παλαιοῖς κτἑ. In der That scheint δρῠς verwandt zu sein mit δένδρεον, δένδρον, δενδρύδιον, δενδρυάζω, wie mit δόρυ, δούρειος, δουράτεος, und mit δρίος, δρυμός, δρυμά; Sanskrit. drus = Holz, Baum, drumas = Baum, dâru = Holz; Goth. triu = Baum; Alts. trio = Balken, Holz, Baum. Hiernach wäre für δρῠς die Bedeutung » Baum« die Grundbedeutung, vgl. Curtius Grundzüge der Griech. Etymologie Tb. 1 S. 204. Man erklärt Soph. Trach. 766 πιείρας δρυός = Fichte; und Eurip. Cycl. 615 δρυὸς ἄσπετον ἔρνος = Oelbaum. – Redensart δρῠν φέρειν διὰ τῆς ἀγορᾶς, einen Baumzweig tragen, was die Freigelassenen bei den Panathenäen thun mußten, B. A. p. 242. – Auf Menschen übertr., wie alter Knast (vgl. γεράνδρυον), ein alter Mensch, Myrin. 2 (VI, 254); vgl. Artemid. 2, 25 – Bei Hesiod. O. 436 ist das υ in δρυός lang, δρυὸς ἔλυμα Versanfang.
-
19 δόρυ
δόρυ, τό, der Baum, das Holz, der Balken, die Lanze; verwandt δρῠς, δένδρεον u. δένδρον, δρίος; Sanskrit drus »Baum«, »Holz«, dàru »Holz«, Goth. triu »Baum«, Altsächs. trio »Holz«, »Baum«, »Balken«, Englisch tree, Kirchenslav. drĕvo »Baum«, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1204. Homer gebraucht δόρυ oft, in folgenden Formen : δόρυ, genit. δουρός (, nist. aus δόρυος) und δούρατος (entst. aus δορύατος) Iliad. 11, 357, dativ. δουρί und δούρατι Iliad. 13, 77 Odyss. 5, 371, dual. δοῠρε, plural. δοῠρα (entst. aus δόρυα) und δούρατα (entst. aus δορύατα), genit. δούρων Iliad. 22, 243 Odyss. 17, 384, dativ. δούρασιν Iliad. 21, 162 und δούρεσσι Iliad. 12, 303 Odyss. 8. 528. Vgl. die Declination von γόνυ. Homer gebraucht δόρυ oft in der Bedeutung » Balken«, besonders von den Balken der Schiffe, δόρυ νήιον und δοῠρα νεῶν, Iliad. 2, 135. 15, 410. 3, 61; δούρατα πύργων Iliad. 12, 36; sodann oft in der Bedeutung » Lanze«, Iliad. 12, 303. 16, 708. 21, 178; in Ilad. 2, 382 εὖ μέν τις δόρυ ϑηξάσϑω ist die metallne Spitze unzweifelhaft als Theil des δόρυ selbst betrachtet. Am merkwürdigsten unter allen Homerischen Stellen sind zwei von Apoll. Lex. Hom. p. 60, 7 nicht berücksichtigte Stellen der Odyssee, welche einem und demselben Liede angehören: Odyss. 8, 507 heißt das trojanische Pferd κοῖλον δόρυ und Odyss. 6, 167 erscheint δόρυ in der Grundbedeutung » Baum«, ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυϑεν ἐκ δόρυ γαίης, kein solcher Baum wie das φοίνικος νέον ἔρνος auf Delos vs. 163, Scholl. Aristonic. ἐκ δόρυ γαίης: σημείωσαι ὅτι καὶ τὸ δένδρον δόρυ καλεῖ – Folgende: gen. δόρατος, ion. u. ep. δούρατος und δουρός, bei att. Dichtern gew. δορός u. so weiter, δορὶ ἑλεῖν auch in Prosa; Pind. hat δούρατος P. 4, 38. δουρί Ol. 6, 17, δορί I. 4, 47; die Tragg. gew. δορός, δορί, δούρατι, Soph. Phil. 712, δόρει, O. C. 626, emend. Herm., womit der plur. δόρη Eur. Rhes. 274 Poll. 7, 158 u. B. A. p. 1364 zu vgl.; dat. plur. δούρασι Her. 1, 172; δοράτεσσι Qu. Sm. 6, 363; δούροις Opp. H. 3, 573; Antiphil. 9 (VI, 97) hat auch im nom. δοῠρας. – Δόρυ öfters = das Schiff selbst, Aesch. Pers. 403 Ag. 1601; Soph. ποντοπόρον, Phil. 712; ἀμφῆρες Eur. Cycl. 14; sp. D, wie Opp. Cyn. 4, 265. – Meist = » Lanze«, Pind., Tragg. u. in Prosa, wo häufig ἀσπὶς καὶ δόρυ die Rüstung des Schwerbewaffneten bezeichnet; Thuc. 6, 58; Plat. Euthyd. 299 c; εἰς δόρυ ἀφικνεῖσϑαι, in den Bereich des Speerwurfes kommen, Xen. Hell. 4, 3, 17; vollständiger εἰς δόρατος πληγήν, de re equ. 8, 10; – ἐπὶ δόρυ, zur Rechten, als Kommando bei den Soldaten, vgl. ἀσπίς; ἀναστρέψαντες ἐπὶ δόρυ, rechtsum kehrt, Xen. An. 4, 3, 29; auch παρὰ δόρυ, Lac. 11, 10; εἰς δόρυ, Hell. 6, 5, 18; eben so ἐκ δόρατ ος, von der rechten Seite, Pol. 3. 115, 9. – Uebertr., Kriegsgewalt, Krieg; oft Tragg.; δορὸς ἐν χειμῶνι Soph. Ant. 666; δορὶ ἑλεῖν, zum Kriegsgefangenen machen, Thuc. 1, 128; – auch = Heer; ξυμμάχῳ δορί Aesch. Eum. 743; vgl. Valck. Eur. Phoen. 762. – Bei Dion. Hal. 4, 24 ist ὑπὸ δόρυ πωλεῖν das röm. sub hasta vendere.
-
20 δενδρυάζω
См. также в других словарях:
δένδρεον — tree neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δένδρεον — το βλ. δένδρο … Dictionary of Greek
δενδρέοις — δένδρεον tree neut dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δενδρέου — δένδρεον tree neut gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δενδρέων — δένδρεον tree neut gen pl δένδρον tree neut gen pl (epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δενδρέῳ — δένδρεον tree neut dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δένδρεα — δένδρεον tree neut nom/voc/acc pl δένδρον tree neut nom/voc/acc pl (epic ionic) δένδρον tree neut nom/acc pl (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δένδρο — Ορεινός οικισμός (υψόμ. 650 μ., 94 κάτ.) του νομού Κορινθίας. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού, 58 χλμ. ΒΔ της Κορίνθου. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Ξυλοκάστρου. * * * και δέντρο, το (AM δένδρον Α και δένδρος, δένδρεον, δένδρειον)… … Dictionary of Greek
дубрава — дуброва, укр. дуброва [также дiброва], ст. слав. дѫбрава δρυμός (Син. Пс., Euch. Sin.), болг. дъбрава, сербохорв. ду̀брава, Ду̀бро̑вник местн. н., словен. dobrȃva, чеш. doubrava, польск. dąbrowa, в. луж., н. луж. dubrawa. Производное на аvа,… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
PROTEUS — Deus marinus, Neptuni et Phoenices fil. teste Tzetze hist. 44. Chil. 2. qui in Pharo Alexandriae habitavit, Toronenque ex Aegypto in Phlegram Pallenes profectus uxorem duxit, ex qua filios suscepit Tmylum ac Telegonum, de quibus Eurip. in Hecuba … Hofmann J. Lexicon universale
δενδρήεις — δενδρήεις, εσσα, εν (Α) 1. γεμάτος δένδρα, πολύδενδρος («νῆσος δενδρήεσσα», Οδ.) 2. ο σχετικός με δένδρο ή δένδρα. [ΕΤΥΜΟΛ. < δένδρεον αναλογικά προς τα επίθετα σε ήεις (πρβλ. φωνήεις)] … Dictionary of Greek