-
1 purum
pūrus, a, um, adj. [Sanscr. root pū, purificare, lustrare; cf.: pŭtus, pŭto; whence also poinê; Lat. poena], clean, pure, i. e. free from any foreign, esp. from any contaminating admixture (syn.: illimis, liquidus).I.Lit.1.Clean, free from dirt or filth, pure, unstained, undefiled:2.purae aedes,
Plaut. Truc. 2, 7, 6:et manibus puris sumite fontis aquam,
Tib. 2, 1, 14; Hor. Epod. 17, 49; id. S. 1, 4, 68:vestis,
Verg. A. 12, 169:ut quicquid inde haurias, purum liquidumque te haurire sentias,
Cic. Caecin. 27, 78:amnis,
Hor. Ep. 2, 2, 120:aqua,
id. C. 3, 16, 29; cf. id. Ep. 1, 10, 20:fons,
Prop. 3 (4), 1, 3:lympha,
Sil. 7, 170:amphorae,
Hor. Epod. 2, 15:fictilia,
Tib. 1, 1, 30:torus,
id. 1, 3, 26:purissima mella,
Verg. G. 4, 163:aëre purior ignis,
Ov. M. 15, 243:hasta,
unstained with blood, Stat. Th. 11, 450.—In gen., free or clear from any admixture or obstruction: terra, cleared (from stones, bushes, etc.), Cic. Sen. 17, 59:B.sol,
clear, bright, Hor. C. 3, 29, 45:orbis,
Ov. M. 4, 348:caelum,
Tib. 4, 1, 10:luna,
Hor. C. 2, 5, 19:vesper,
id. ib. 3, 19, 26:dies,
Claud. Rapt. Pros. 2, 2:aurum,
refined, without dross, Plin. 33, 4, 25, § 84; 33, 6, 32, § 99:argentum,
Cic. Verr. 2, 4, 23, § 52:gemma,
Ov. M. 2, 856.— Absol.: pū-rum, i, n., a clear, bright, unclouded sky, Verg. G. 2, 364; Hor. C. 1, 34, 7.—Transf.1.In gen., plain, natural, naked, unadorned, unwrought, unmixed, unadulterated, unsophisticated: argentum, plain, i. e. unornamented, without figures chased upon it, Cic. Verr. 2, 4, 22, § 49; 2, 4, 23, § 52; Plin. Ep. 3, 1, 9; Juv. 9, 141; cf.:2.coronarum aliae sunt purae, aliae caelatae,
Vitr. 7, 3; and:utrum lanx pura an caelata sit,
Dig. 6, 1, 6:vasa,
not pitched, Col. 12, 4, 4:locus,
not built upon, vacant, Varr. L. L. 5, § 38 Müll.; Liv. 24, 14; Dig. 13, 7, 43:humus,
Cic. Sen. 15, 59:solum,
Liv. 1, 44 fin.:ager,
Ov. F. 3, 582:campus,
Verg. A. 12, 771:purus ab arboribus campus,
Ov. M. 3, 709:hasta,
without an iron head, Prop. 4 (5), 3, 68:toga,
without purple stripes, Phaedr. 3, 10, 10:esse utramque sibi per se puramque necesse'st,
unmixed, Lucr. 1, 506.—Cleansing, purifying:II.idem ter socios pura circumtulit undā,
Verg. A. 6, 229:sulfur,
Tib. 1, 5, 11.—Trop.A.Pure, unspotted, spotless, chaste, undefiled, unpolluted, faultless, etc.:B.animus omni admixtione corporis liberatus, purus et integer,
Cic. Sen. 22, 80:castus animus purusque,
id. Div. 1, 53, 121:estne quisquam qui tibi purior esse videatur?
id. Rosc. Com. 6, 18:puriora et dilucidiora,
id. Tusc. 1, 20, 46: vita et pectore puro, Hor.S. 1,6, 64; id. Ep. 1, 2, 67: pectus purum et firmum, stainless, faultless, Enn. ap. Gell. 7, 17 (Trag. v. 340 Vahl.):familia,
that has solemnized the funeral rites, Cic. Leg. 2, 22, 57:gladium purum ab omni caede servare,
Sen. Ep. 24, 7:purae a civili sanguine manus,
id. Suas. 6, 2:purus sum a peccato,
Vulg. Prov. 20, 9:pectus purum ab omni sceleris contagione,
Lact. 5, 12, 2.—Of freedom from sensual passion:animam puram conservare,
Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:noctes, opp. spurcae,
Plaut. As. 4, 1, 62; id. Poen. 1, 2, 137; Tib. 1, 3, 26; Mart. 6, 66, 5; 9, 64:corpus,
Plin. Ep. 4, 11, 9.—With gen.:integer vitae scelerisque purus,
Hor. C. 1, 22, 1.—Of purity of style:oratio Catuli sic pura est, ut Latine loqui paene solus videatur,
Cic. de Or. 3, 8, 29; cf.: purum et candidum genus dicendi, id. Or. 16, 53:sermone puro atque dilucido,
Quint. 11, 1, 53:sermo quam purissimus,
id. 4, 2, 118:multo est tersior ac magis purus (Horatius),
id. 10, 1, 94:pura et illustris brevitas,
Cic. Brut. 75, 262:pura et incorrupta consuetudo dicendi,
id. ib. 75, 261:pressus sermo purusque,
Plin. Ep. 7, 9, 8.—In partic., in jurid. lang., unconditional, without exception, absolute; entire, complete:C.judicium purum,
Cic. Inv. 2, 20, 60:pura et directa libertas,
Dig. 40, 4, 59:causa,
ib. 46, 3, 5.—Clear, complete, over and above:D.quid possit ad dominos puri ac reliqui provenire,
clear gain, Cic. Verr. 2, 3, 86, § 200.—Relig. t. t., free from religious claims or consecration:E.purus autem locus dicitur, qui neque sacer neque sanctus est neque religiosus, sed ab omnibus huiusmodi nominibus vacare videtur,
Dig. 11, 7, 2, § 4; cf.ib. § 2: quae tandem est domus ab istā suspicione religionis tam vacua atque pura,
Cic. Har. Resp. 6, 11.—Not desecrated, undefiled.1. 2. 3.Free from mourning:A.dies,
Ov. F. 2, 558.— Adv., in two forms, pūrē and (ante-class. and poet.) pūrĭ-ter ( sup. ‡ purime, acc. to Paul. ex Fest. p. 252 Müll.), purely, clearly, without spot or mixture.Lit.(α).Form pure:(β).pure eluere vasa,
Plaut. Aul. 2, 3, 3; cf.: pure lautum=aquā purā lavatum, Paul. ex Fest. p. 248 Müll.:lavare,
Liv. 5, 22.—Form puriter:b.puriter transfundere aquam in alterum dolium,
Cato, R. R. 112:puriter lavit dentes,
Cat. 39, 14.—Comp., brightly, clearly:c.splendens Pario marmore purius,
Hor. C. 1, 19, 5:purius osculari,
Sen. Ben. 2, 12, 2.—Sup.:B. (α).quam mundissime purissimeque fiat,
Cato, R. R. 66.—Form pure:(β).si forte pure velle habere dixerit,
Plaut. As. 4, 1, 61:quiete et pure et eleganter acta aetas,
Cic. Sen. 5, 13:pure et caste deos venerari,
id. N. D. 1, 2, 3; Liv. 27, 37; cf.:radix caste pureque collecta,
Plin. 22, 10, 12, § 27.—Of style:pure et emendate loqui,
Cic. Opt. Gen. 2, 4:pure apparere,
clearly, obviously, Hor. S. 1, 2, 100:quid pure tranquillet,
perfectly, fully, id. Ep. 1, 18, 102.—Form puriter:b.si vitam puriter egi,
Cat. 76, 19.—Sup.:2.Scipio omnium aetatis suae purissime locutus,
Gell. 2, 20, 5:purissime atque illustrissime aliquid describere,
very distinctly, very clearly, id. 9, 13, 4.—In partic., jurid., unconditionally, simply, absolutely:aliquid legare,
Dig. 8, 2, 35:contrahi,
ib. 18, 2, 4; 39, 2, 22 fin.; 26, 2, 11; Gai. Inst. 1, 186. -
2 purus
pūrus, a, um, adj. [Sanscr. root pū, purificare, lustrare; cf.: pŭtus, pŭto; whence also poinê; Lat. poena], clean, pure, i. e. free from any foreign, esp. from any contaminating admixture (syn.: illimis, liquidus).I.Lit.1.Clean, free from dirt or filth, pure, unstained, undefiled:2.purae aedes,
Plaut. Truc. 2, 7, 6:et manibus puris sumite fontis aquam,
Tib. 2, 1, 14; Hor. Epod. 17, 49; id. S. 1, 4, 68:vestis,
Verg. A. 12, 169:ut quicquid inde haurias, purum liquidumque te haurire sentias,
Cic. Caecin. 27, 78:amnis,
Hor. Ep. 2, 2, 120:aqua,
id. C. 3, 16, 29; cf. id. Ep. 1, 10, 20:fons,
Prop. 3 (4), 1, 3:lympha,
Sil. 7, 170:amphorae,
Hor. Epod. 2, 15:fictilia,
Tib. 1, 1, 30:torus,
id. 1, 3, 26:purissima mella,
Verg. G. 4, 163:aëre purior ignis,
Ov. M. 15, 243:hasta,
unstained with blood, Stat. Th. 11, 450.—In gen., free or clear from any admixture or obstruction: terra, cleared (from stones, bushes, etc.), Cic. Sen. 17, 59:B.sol,
clear, bright, Hor. C. 3, 29, 45:orbis,
Ov. M. 4, 348:caelum,
Tib. 4, 1, 10:luna,
Hor. C. 2, 5, 19:vesper,
id. ib. 3, 19, 26:dies,
Claud. Rapt. Pros. 2, 2:aurum,
refined, without dross, Plin. 33, 4, 25, § 84; 33, 6, 32, § 99:argentum,
Cic. Verr. 2, 4, 23, § 52:gemma,
Ov. M. 2, 856.— Absol.: pū-rum, i, n., a clear, bright, unclouded sky, Verg. G. 2, 364; Hor. C. 1, 34, 7.—Transf.1.In gen., plain, natural, naked, unadorned, unwrought, unmixed, unadulterated, unsophisticated: argentum, plain, i. e. unornamented, without figures chased upon it, Cic. Verr. 2, 4, 22, § 49; 2, 4, 23, § 52; Plin. Ep. 3, 1, 9; Juv. 9, 141; cf.:2.coronarum aliae sunt purae, aliae caelatae,
Vitr. 7, 3; and:utrum lanx pura an caelata sit,
Dig. 6, 1, 6:vasa,
not pitched, Col. 12, 4, 4:locus,
not built upon, vacant, Varr. L. L. 5, § 38 Müll.; Liv. 24, 14; Dig. 13, 7, 43:humus,
Cic. Sen. 15, 59:solum,
Liv. 1, 44 fin.:ager,
Ov. F. 3, 582:campus,
Verg. A. 12, 771:purus ab arboribus campus,
Ov. M. 3, 709:hasta,
without an iron head, Prop. 4 (5), 3, 68:toga,
without purple stripes, Phaedr. 3, 10, 10:esse utramque sibi per se puramque necesse'st,
unmixed, Lucr. 1, 506.—Cleansing, purifying:II.idem ter socios pura circumtulit undā,
Verg. A. 6, 229:sulfur,
Tib. 1, 5, 11.—Trop.A.Pure, unspotted, spotless, chaste, undefiled, unpolluted, faultless, etc.:B.animus omni admixtione corporis liberatus, purus et integer,
Cic. Sen. 22, 80:castus animus purusque,
id. Div. 1, 53, 121:estne quisquam qui tibi purior esse videatur?
id. Rosc. Com. 6, 18:puriora et dilucidiora,
id. Tusc. 1, 20, 46: vita et pectore puro, Hor.S. 1,6, 64; id. Ep. 1, 2, 67: pectus purum et firmum, stainless, faultless, Enn. ap. Gell. 7, 17 (Trag. v. 340 Vahl.):familia,
that has solemnized the funeral rites, Cic. Leg. 2, 22, 57:gladium purum ab omni caede servare,
Sen. Ep. 24, 7:purae a civili sanguine manus,
id. Suas. 6, 2:purus sum a peccato,
Vulg. Prov. 20, 9:pectus purum ab omni sceleris contagione,
Lact. 5, 12, 2.—Of freedom from sensual passion:animam puram conservare,
Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:noctes, opp. spurcae,
Plaut. As. 4, 1, 62; id. Poen. 1, 2, 137; Tib. 1, 3, 26; Mart. 6, 66, 5; 9, 64:corpus,
Plin. Ep. 4, 11, 9.—With gen.:integer vitae scelerisque purus,
Hor. C. 1, 22, 1.—Of purity of style:oratio Catuli sic pura est, ut Latine loqui paene solus videatur,
Cic. de Or. 3, 8, 29; cf.: purum et candidum genus dicendi, id. Or. 16, 53:sermone puro atque dilucido,
Quint. 11, 1, 53:sermo quam purissimus,
id. 4, 2, 118:multo est tersior ac magis purus (Horatius),
id. 10, 1, 94:pura et illustris brevitas,
Cic. Brut. 75, 262:pura et incorrupta consuetudo dicendi,
id. ib. 75, 261:pressus sermo purusque,
Plin. Ep. 7, 9, 8.—In partic., in jurid. lang., unconditional, without exception, absolute; entire, complete:C.judicium purum,
Cic. Inv. 2, 20, 60:pura et directa libertas,
Dig. 40, 4, 59:causa,
ib. 46, 3, 5.—Clear, complete, over and above:D.quid possit ad dominos puri ac reliqui provenire,
clear gain, Cic. Verr. 2, 3, 86, § 200.—Relig. t. t., free from religious claims or consecration:E.purus autem locus dicitur, qui neque sacer neque sanctus est neque religiosus, sed ab omnibus huiusmodi nominibus vacare videtur,
Dig. 11, 7, 2, § 4; cf.ib. § 2: quae tandem est domus ab istā suspicione religionis tam vacua atque pura,
Cic. Har. Resp. 6, 11.—Not desecrated, undefiled.1. 2. 3.Free from mourning:A.dies,
Ov. F. 2, 558.— Adv., in two forms, pūrē and (ante-class. and poet.) pūrĭ-ter ( sup. ‡ purime, acc. to Paul. ex Fest. p. 252 Müll.), purely, clearly, without spot or mixture.Lit.(α).Form pure:(β).pure eluere vasa,
Plaut. Aul. 2, 3, 3; cf.: pure lautum=aquā purā lavatum, Paul. ex Fest. p. 248 Müll.:lavare,
Liv. 5, 22.—Form puriter:b.puriter transfundere aquam in alterum dolium,
Cato, R. R. 112:puriter lavit dentes,
Cat. 39, 14.—Comp., brightly, clearly:c.splendens Pario marmore purius,
Hor. C. 1, 19, 5:purius osculari,
Sen. Ben. 2, 12, 2.—Sup.:B. (α).quam mundissime purissimeque fiat,
Cato, R. R. 66.—Form pure:(β).si forte pure velle habere dixerit,
Plaut. As. 4, 1, 61:quiete et pure et eleganter acta aetas,
Cic. Sen. 5, 13:pure et caste deos venerari,
id. N. D. 1, 2, 3; Liv. 27, 37; cf.:radix caste pureque collecta,
Plin. 22, 10, 12, § 27.—Of style:pure et emendate loqui,
Cic. Opt. Gen. 2, 4:pure apparere,
clearly, obviously, Hor. S. 1, 2, 100:quid pure tranquillet,
perfectly, fully, id. Ep. 1, 18, 102.—Form puriter:b.si vitam puriter egi,
Cat. 76, 19.—Sup.:2.Scipio omnium aetatis suae purissime locutus,
Gell. 2, 20, 5:purissime atque illustrissime aliquid describere,
very distinctly, very clearly, id. 9, 13, 4.—In partic., jurid., unconditionally, simply, absolutely:aliquid legare,
Dig. 8, 2, 35:contrahi,
ib. 18, 2, 4; 39, 2, 22 fin.; 26, 2, 11; Gai. Inst. 1, 186. -
3 impollūtus (in-p-)
impollūtus (in-p-) adj., unstained: virginitas, Ta. -
4 intāminātus
-
5 pūrus
pūrus adj. with comp. and sup. [1 PV-], free from dirt, free from admixture, clean, pure, unstained, unspotted: alqd purum liquidumque haurire: aqua, H.: manus, H.: purissima mella, V.: aëre purior ignis, O.: humus, cleared: puro concurrere campo, V.: ab arboribus Campus, O.: puro ac patenti campo, i. e. without houses, L.: locus, untrodden, L.: sol, clear, H.: gemma, O.—As subst n.: per purum, through a clear sky, V.— Plain, naked, unadorned, unwrought: argentum, plain, i. e. without artistic work: argenti vascula puri, Iu.: toga, without purple stripes, Ph.—Fig., pure, unspotted, spotless, chaste, undefiled, unpolluted, faultless: animus purus et integer: estne quisquam qui tibi purior videatur?: vitā et pectore puro, H.: animam puram conservare, free from sensuality: (forum) purum caede servatum: Integer vitae scelerisque purus, H.—Of style, pure, free from error, accurate, faultless: oratio: genus dicendi: brevitas.—In law, unconditional, absolute, complete: iudicium.—As subst n.: quid possit ad dominos puri ac reliqui pervenire, clear gain.—In religion, free, clear, subject to no religious claims: domus ab suspicione religionis: in loco puro poni, L.: familia, free from ceremonial defilement, free from mourning, O.: socios purā circumtulit undā, water of purification, V.: arbor, O.* * *pura -um, purior -or -us, purissimus -a -um ADJpure, clean, unsoiled; free from defilement/taboo/stain; blameless, innocent; chaste, unpolluted by sex; plain/unadulterated; genuine; absolute; refined; clear, limpid, free of mist/cloud; ringing (voice); open (land); net; simple -
6 immaculatus
immaculata, immaculatum ADJimmaculate/unstained/spotless/without blemish; undefiled/pure/chaste; blameless -
7 inmaculatus
inmaculata, inmaculatum ADJimmaculate/unstained/spotless/without blemish; undefiled/pure/chaste; blameless -
8 intemeratus
intemerata, intemeratum ADJundefiled, unstained, pure; unsullied; chaste, pure from sexual intercourse -
9 intemperatus
Iintemperata, intemperatum ADJintemperate, immoderateIIintemperata, intemperatum ADJundefiled, unstained, pure; unsullied; chaste, pure from sexual intercourse -
10 immaculatus
immăcŭlātus ( inm-), a, um, adj. [id.], unstained ( poet. and late Lat.;syn.: integer, incorruptus): Romana tellus,
Luc. 2, 736; Amm. 19, 2, 9; Lact. 6, 2, 13; Vulg. 1 Pet. 1, 20 al. -
11 immunis
immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).I.Lit.:(β).melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,
Cic. Off. 3, 11, 49:quid immunes? hi certe nihil debent,
id. Verr. 2, 5, 21, § 53:sine foedere immunes civitates ac liberae,
id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:immunis militiā,
Liv. 1, 43, 8:Ilienses ab omni onere immunes praestitit,
Suet. Claud. 25:qui agros immunes liberosque arant, i. e.,
free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,
Suet. Rhet. 5.—With gen.:B.immunes portoriorum,
Liv. 38, 14:ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,
Tac. A. 1, 36.—Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):(β).non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,
inactive, Cic. Lael. 14, 50:quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,
who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:Enipeus,
Ov. M. 7, 229:immunisque sedens aliena ad pabula fucus,
doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:ipsa quoque immunis rastroque intacta,
without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—With gen.:II.bos curvi immunis aratri,
Ov. M. 3, 11:immunes operum,
id. ib. 4, 5.—Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.(α).With gen.:(β).aspicit urbem Immunem tanti belli,
Verg. A. 12, 559:tanti boni,
Ov. Tr. 4, 2, 62:mali,
id. M. 8, 691:necis,
exempt from, id. ib. 9, 253:caedis manus,
free from, unstained with, id. H. 14, 8:delictorum paternorum,
Vell. 2, 7:aequoris Arctos,
not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—With abl.:(γ).animum immunem esse tristitiā,
Sen. Ep. 85:Cato omnibus humanis vitiis,
Vell. 2, 35, 2:exercitum immunem tanta calamitate servavit,
id. 2, 120, 3.—With ab:(δ).immunis ab omnibus arbitris esse,
Vell. 2, 14 fin.:dentes a dolore,
Plin. 32, 4, 14, § 37. —Absol.:immunis aram si tetigit manus,
stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,
a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476. -
12 impollutus
impollūtus ( inp-), a, um, adj. [2. inpollutus], unstained, unpolluted (post-Aug.):fides,
Sil. 13, 679:virginitas,
Tac. A. 14, 35:intemeratus, impollutus,
id. ib. 16, 26. -
13 inmaculatus
immăcŭlātus ( inm-), a, um, adj. [id.], unstained ( poet. and late Lat.;syn.: integer, incorruptus): Romana tellus,
Luc. 2, 736; Amm. 19, 2, 9; Lact. 6, 2, 13; Vulg. 1 Pet. 1, 20 al. -
14 inmoenis
immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).I.Lit.:(β).melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,
Cic. Off. 3, 11, 49:quid immunes? hi certe nihil debent,
id. Verr. 2, 5, 21, § 53:sine foedere immunes civitates ac liberae,
id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:immunis militiā,
Liv. 1, 43, 8:Ilienses ab omni onere immunes praestitit,
Suet. Claud. 25:qui agros immunes liberosque arant, i. e.,
free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,
Suet. Rhet. 5.—With gen.:B.immunes portoriorum,
Liv. 38, 14:ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,
Tac. A. 1, 36.—Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):(β).non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,
inactive, Cic. Lael. 14, 50:quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,
who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:Enipeus,
Ov. M. 7, 229:immunisque sedens aliena ad pabula fucus,
doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:ipsa quoque immunis rastroque intacta,
without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—With gen.:II.bos curvi immunis aratri,
Ov. M. 3, 11:immunes operum,
id. ib. 4, 5.—Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.(α).With gen.:(β).aspicit urbem Immunem tanti belli,
Verg. A. 12, 559:tanti boni,
Ov. Tr. 4, 2, 62:mali,
id. M. 8, 691:necis,
exempt from, id. ib. 9, 253:caedis manus,
free from, unstained with, id. H. 14, 8:delictorum paternorum,
Vell. 2, 7:aequoris Arctos,
not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—With abl.:(γ).animum immunem esse tristitiā,
Sen. Ep. 85:Cato omnibus humanis vitiis,
Vell. 2, 35, 2:exercitum immunem tanta calamitate servavit,
id. 2, 120, 3.—With ab:(δ).immunis ab omnibus arbitris esse,
Vell. 2, 14 fin.:dentes a dolore,
Plin. 32, 4, 14, § 37. —Absol.:immunis aram si tetigit manus,
stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,
a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476. -
15 inmunis
immūnis ( inm- and archaic in-moenis), e, adj. [in-munus], free or exempt from a public service, burāen, or charge (class.; cf.: expers, exsors).I.Lit.:(β).melius hi quam nos, qui piratas immunes, socios vectigales habemus,
Cic. Off. 3, 11, 49:quid immunes? hi certe nihil debent,
id. Verr. 2, 5, 21, § 53:sine foedere immunes civitates ac liberae,
id. ib. 2, 3, 6, § 13; id. Font. 4, 7:immunis militiā,
Liv. 1, 43, 8:Ilienses ab omni onere immunes praestitit,
Suet. Claud. 25:qui agros immunes liberosque arant, i. e.,
free from taxes, tax-free, Cic. Verr. 2, 2, 69, § 166; cf. id. Agr. 3, 2, 9:duo milia jugerum Sexto Clodio rhetori assignasti, et quidem immunia,
Suet. Rhet. 5.—With gen.:B.immunes portoriorum,
Liv. 38, 14:ceterorum immunes nisi propulsandi hostis,
Tac. A. 1, 36.—Transf., beyond the polit. and milit. sphere, free or exempt from, that contributes or gives nothing (mostly poet.):(β).non cnim est inhumana virtus neque immunis neque superba,
inactive, Cic. Lael. 14, 50:quem scis inmunem Cinarae placuisse rapaci,
who made no presents, without presents, Hor. Ep. 1, 14, 33; id. C. 4, 12, 23:Enipeus,
Ov. M. 7, 229:immunisque sedens aliena ad pabula fucus,
doing nothing, idle, Verg. G. 4, 244:ipsa quoque immunis rastroque intacta,
without compulsion, free, Ov. M. 1, 101.—In a play on the word: Ly. Civi inmuni scin quid cantari solet?... Ph. Verum, gnate mi, is est inmunis, quoi nihil est qui munus fungatur suum, Plaut. Trin. 2, 2, 69; 73.—With gen.:II.bos curvi immunis aratri,
Ov. M. 3, 11:immunes operum,
id. ib. 4, 5.—Trop., not sharing or partaking in, free from, devoid of, without any thing ( poet. and in post-Aug. prose); constr. with gen., abl., with ab, or absol.(α).With gen.:(β).aspicit urbem Immunem tanti belli,
Verg. A. 12, 559:tanti boni,
Ov. Tr. 4, 2, 62:mali,
id. M. 8, 691:necis,
exempt from, id. ib. 9, 253:caedis manus,
free from, unstained with, id. H. 14, 8:delictorum paternorum,
Vell. 2, 7:aequoris Arctos,
not setting in, Ov. M. 13, 293 (an imitation of the Homeric ammoros loetrôn Ôkeanoio, Il. 18, 489); Ov. F. 4, 575.—With abl.:(γ).animum immunem esse tristitiā,
Sen. Ep. 85:Cato omnibus humanis vitiis,
Vell. 2, 35, 2:exercitum immunem tanta calamitate servavit,
id. 2, 120, 3.—With ab:(δ).immunis ab omnibus arbitris esse,
Vell. 2, 14 fin.:dentes a dolore,
Plin. 32, 4, 14, § 37. —Absol.:immunis aram si tetigit manus,
stainless, pure, Hor. C. 3, 23, 17:amicum castigare ob meritam noxiam, Inmoenest facinus,
a thankless office, Plaut. Trin. 1, 1, 1; cf.: inmoene, improbum, culpandum, vel interdum munere liberatum, Gloss. Plac. p. 476. -
16 inpollutus
impollūtus ( inp-), a, um, adj. [2. inpollutus], unstained, unpolluted (post-Aug.):fides,
Sil. 13, 679:virginitas,
Tac. A. 14, 35:intemeratus, impollutus,
id. ib. 16, 26. -
17 intactus
1. I.Lit.:II.cervix juvencae,
not broken to the yoke, Verg. G. 4, 540:grex,
id. A. 6, 38:boves,
Hor. Epod. 9, 22:nix,
Liv. 21, 36:exercitus integer intactusque,
id. 10, 14:intactum aliquem inviolatumque dimittere,
id. 2, 12:integri intactique fugerunt,
id. 5, 38; 21, 25:ferro corpus,
id. 1, 25:bello fines,
id. 3, 26:vulnere miles,
Sil. 7, 399:arx bellis,
id. 2, 661:corpus ab vexatione,
Liv. 7, 10:intactus profugit,
Sall. J. 54 fin.:Britannus,
unsubdued, Hor. Epod. 7, 7:Scythae perpetuo ab alieno imperio intacti, aut invicti,
Just. 2, 3:fides,
unstained, Stat. S. 5, 1, 77:vires,
unimpaired, Curt. 9, 7:intactus superstitione,
free from superstition, id. 4, 6:vir haud intacti religione animi,
Liv. 5, 15:intactus infamiā,
of spotless integrity, id. 38, 51:intacta invidiā media,
id. 45, 35, 5:(triarii) per alios manipulos prope intacti evasere,
id. 8, 10, 6:caput intactum buxo,
Juv. 14, 194. —Transf.A.Untried, unattempted:B.prorsus nihil intactum, neque quietum pati,
Sall. J. 66; cf.bellum,
without combat, id. ib. 83 fin.:novā intactāque ratione,
Plin. 34, 8, 19, § 65:Dryadum silvas saltusque sequamur Intactos,
Verg. G. 3, 40:carmen,
Hor. S. 1, 10, 66:thensauros Proserpinae intactos ad eam diem spoliavit,
Liv. 29, 18, 4; cf.:sacrilegas admovere manus intactis illis thensauris,
id. 29, 18, 8:intactis opulentior thesauris Arabum,
Hor. C. 3, 24, 1.—Of a play not yet acted:esurit (Statius) intactam Paridi nisi vendat Agaven,
Juv. 7, 87; cf.:intactum dicere carmen,
Stat. S. 1, 2, 238: intacta carmina [p. 973] discens, id. ib. 3, 1, 67.—Untouched, undefiled, chaste, of virgins:2.Pallas,
Hor. C. 1, 7, 5:cui pater intactam dederat,
Verg. A. 1, 345:virgo,
Cat. 62, 45:intactior omni Sabina,
Juv. 6, 162; cf.:utinam publica saltem his intacta malis agerentur sacra,
not disgraced by these scandals, Juv. 6, 336.in-tactus, ūs, m., intangibleness, only in an interpolation in Lucr. 1, 454; cf. Lachm. and Munro ad loc.
См. также в других словарях:
unstained — index clean, inviolate, pure Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
unstained — [spelling only] … English World dictionary
unstained — adjective a) Not dyed or discolored. The unstained hardwood floor was pale, but the finish soaked in and made the room seem dark. b) Pure, pristine, clean, immaculate, unadulterated. She a … Wiktionary
unstained — /un staynd /, adj. 1. not stained or spotted; unsoiled. 2. without moral blemish. [1545 55; UN 1 + STAIN + ED2] * * * … Universalium
unstained — Synonyms and related words: Christian, blameless, bleached, blotless, bright, chaste, clean, cleanly, creditable, dainty, decent, dirt free, erect, estimable, ethical, fair, fastidious, fresh, full of integrity, good, high minded, high principled … Moby Thesaurus
unstained — I (Roget s IV) modif. Syn. spotless, immaculate, virgin, stainless, white, unspotted, maiden, fresh, snowy, clear, pure, unblemished, unsullied, unsoiled, clean, untainted; see also pure 2 , 3 , 4 . II (Roget s Thesaurus II) adjective Free from… … English dictionary for students
unstained — adj. without stain, clean, unblemished … English contemporary dictionary
unstained — adjective not stained … English new terms dictionary
unstained — a. 1. Untinged, undyed, uncolored, colorless. 2. See unspotted … New dictionary of synonyms
unstained — un·stained … English syllables
unstained — un•stained′ adj … From formal English to slang