Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

troubles

  • 1 adversum

        adversum ī, n    the opposite direction: hic ventus adversum tenet Athenis proficiscentibus, N.: in adversum Romani subiere, directly to the hill, L.—Fig., opposed, contrary, hostile, adverse, unfavorable, unpropitious: fortuna: mentes mihi: bellum, a face-to-face quarrel, H.: adversā patrum voluntate, L.: res, misfortune, calamity, H.: casūs, N.: adversae rerum undae, a sea of troubles, H.: Mars, i. e. defeat, V.: annus frugibus, L.: valetudo, i. e. sickness, L.: adversā nocte, i. e. since the night was unfavorable, Cs.: qui timet his adversa, the opposite fortune, H: quīs omnia regna advorsa sint, odious, S.—As substt.    1.
    * * *
    I
    opposite, against, in opposite direction; in opposition; (w/ire go to meet)
    II
    facing, opposite, against, towards; contrary to; face to face, in presence of
    III
    direction/point opposite/facing; uphill slope/direction; obstacle, trouble

    Latin-English dictionary > adversum

  • 2 plēnus

        plēnus adj. with comp. and sup.    [PLE-], full, filled: vela: plenissimae viae, greatly crowded, Cs.: corpus suci, T.: Gallia civium: domus ornamentorum: Quis me est venustatis plenior? T.: meri pocula, O.: vita plena et conferta voluptatibus.—As subst n., a plenum (opp. vacuum): ad plenum, copiously, V., H.—Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent: pleni enectine simus: volpecula pleno corpore, H.—Of females, big with child, pregnant: femina, O.: sus.— Filled, satisfied, sated: minimo, O.: amator, H.— Full packed, laden: vitis, O.: exercitus plenissimus praedā, L.: crura thymo plenae (apes), V.: plenos oculorum sanguine pugnos, covered, Iu.— Entire, complete, full, whole: (legio) plenissima, with ranks entirely full, Cs.: ad praeturam gerendam annus: hora, O.: pleno gradu, at full pace, L.: pleni somni, profound, O.—Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud: cornix plenā improba voce, V.: vox plenior: voce plenior.—Of speech, full, at full length, uncontracted, unabridged: ut E plenissimum dicas: ‘siet’ plenum est, ‘sit’ inminutum: plenissima verba, O.— Full, abundant, plentiful, much: Verres, qui plenus decesserat: pecunia, much money: mensa, V.: gaudium: serius potius ad nos, dum plenior: accepi epistulas pleniores, longer: plenissima villa, H.—Of age, full, advanced, ripe, mature: plenis nubilis annis, marriageable, V.—Fig., full, filled: fidei: negoti, full of business: irae, L.: Quae regio nostri non plena laboris? filled with the story of our troubles? V.: plenus sum exspectatione de Pompeio, full of expectation: laetitiā, Cs.— Complete, finished, ample, copious: orator: oratio plenior: pleniora perscribere, Cs.— Full, abounding, rich: cum sis nihilo sapientior ex quo Plenior es, richer, H.: pleniore ore laudare, i. e. more heartily: plenior inimicorum Mario.
    * * *
    plena -um, plenior -or -us, plenissimus -a -um ADJ
    full, plump; satisfied

    Latin-English dictionary > plēnus

  • 3 (salum

        (salum ī), n    the open sea, high sea, main, deep (only sing, acc., and abl.): restituere non in salum, sed in ipsam urbem: in salum nave evectus, L.: pars (classis) in salo stetit, L.—The sea, ocean, waves: Fit sonitus spumante salo, V.: saxa Neptunus alto tundit salo, H.—The tossing of the waves: tirones salo nauseāque confecti, sea-sickness, Cs.— Fig., a sea: tam aerumnoso navigare salo, such a sea of troubles, C. poët.

    Latin-English dictionary > (salum

  • 4 studeō

        studeō uī, —, ēre,    to give attention, be eager, be zealous, take pains, be diligent, be busy with, be devoted, strive after, apply oneself, pursue, desire, wish: ut aequum fuerat atque ut studui, T.: nihil egregie, T.: illud ipsum, quod studet: id, ne, etc., L.: unum studetis, Antoni conatum avertere a re p.: quos non tam ulcisci studeo quam sanare: fieri studebam eius prudentiā doctior: portum intrare, N.: qui placere se studeat bonis, T.: coloniam tu expugnari studes: qui sese student praestare ceteris animalibus, S.: huic rei studendum, ut, etc., Cs.: virtuti, laudi, dignitati: ei scientiae: ars, cui studueram: legibus cognoscendis: qui te nec amet nec studeat tui, troubles himself about, Caec. ap. C.: Ne solus esset, Ph.—To be friendly, feel affection, be favorable, favor, side with: neque studere neque odisse, S.: ut studeat tibi, ut te adiuvet: Atheniensium rebus, N.
    * * *
    studere, studui, - V
    desire, be eager for; busy oneself with; strive

    Latin-English dictionary > studeō

  • 5 submolestē (summ-)

        submolestē (summ-) adv.    [submolestus], with some vexation: te non esse Romae submoleste fero, troubles me somewhat.

    Latin-English dictionary > submolestē (summ-)

  • 6 inquietudo

    disturbance, troubles; outbreak of disorder

    Latin-English dictionary > inquietudo

  • 7 trica

    trifles (pl.), nonsense; vexation, troubles

    Latin-English dictionary > trica

  • 8 diluo

    (of troubles) to remove, resolve.

    Latin-English dictionary of medieval > diluo

  • 9 facio

    I.
    (trans.) to make, do, act, perform, cause, bring about.
    II.
    to sacrifice, suit, help, be of service.
    III.
    to give permission/ to experience, suffer (troubles).

    Latin-English dictionary of medieval > facio

  • 10 adlevo

    1.
    al-lĕvo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. lĕvo].
    I.
    Lit., to lift up, to raise on high, to raise, set up (in the ante-Aug. per. very rare, perh. only twice in Sall. and Hirt.; later often, esp. in Quint. and the histt.): quibus (laqueis) adlevati milites facilius ascenderent, * Sall. J. 94, 2: pauci elevati scutis, borne up on their shields (others: adlevatis scutis, with uplifted shields, viz. for protection against the darts of the enemy), Auct. B. Alex. 20:

    gelidos complexibus adlevat artus,

    Ov. M. 6, 249:

    cubito adlevat artus,

    id. ib. 7, 343:

    naves turribus atque tabulatis adlevatae,

    Flor. 4, 11, 5:

    supercilia adlevare,

    Quint. 11, 3, 79 (cf. the Gr. tas ophrus anaspan); so,

    bracchium,

    id. 11, 3, 41:

    pollicem,

    id. 11, 3, 142:

    manum,

    id. 11, 3, 94; Vulg. Eccli. 36, 3:

    oculos,

    Curt. 8, 14:

    faciem alicujus manu,

    Suet. Calig. 36: adlevavit eum, lifted him up (of the lame man), Vulg. Act. 3, 7 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    To lighten, alleviate, mitigate physical or mental troubles; or, referring to the individual who suffers, to lift up, sustain, comfort, console (class.): aliorum aerumnam dictis adlevans, old poet in Cic. Tusc. 3, 29, 71 (cf. Sophocl. Fragm. ap. Brunck. p. 588: Kalôs kakôs prassonti sumparainesas): ubi se adlevat, ibi me adlevat, * Plaut. Pers. 2, 5, 3:

    Allevat Dominus omnes, qui corruunt,

    Vulg. Psa. 144, 14:

    dejecistis eos, dum adlevarentur,

    ib. ib. 72, 18:

    onus, aliquā ex parte,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10:

    sollicitudines,

    id. Brut. 3, 12:

    adlevor cum loquor tecum absens,

    id. Att. 12, 39: adlevare corpus, id. ib. 7, 1; Ov. Tr. 3, 8, 31: adlevor animum ( poet.), Tac. A. 6, 43.—
    B.
    To diminish the force or weight of a thing, to lessen, lighten:

    adversariorum confirmatio diluitur aut infirmatur aut adlevatur,

    Cic. Inv. 1, 42, 78:

    adlevatae notae,

    removed, Tac. H. 1, 52.—
    C.
    To raise up, i. e. to make distinguished; pass., to be or become distinguished:

    C. Caesar eloquentiā et spiritu et jam consulatu adlevabatur,

    Flor. 4, 2, 10.
    2.
    al-lēvo ( adl-), less correctly al-laevo, āre, v. a., to make smooth, to smooth off or over (only in Col.):

    nodos et cicatrices adlevare,

    Col. 3, 15, 3:

    vitem ferro,

    id. 4, 24, 4:

    ea plaga uno vestigio adlevatur,

    id. 4, 24, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > adlevo

  • 11 adversa

    ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., with in or dat.:

    illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,

    Ter. Eun. 2, 3, 51:

    in quamcunque domus lumina partem,

    Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:

    malis numen,

    Verg. A. 4, 611:

    huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,

    Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—
    B.
    Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:

    classem in portum,

    Liv. 37, 9 Drak.:

    terrae proras,

    Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:

    Colchos puppim,

    Ov. H. 12, 23.— Absol.:

    profugi advertere coloni,

    landed, Sil. 1, 288;

    hence also transf. to other things: aequore cursum,

    Verg. A. 7, 196:

    pedem ripae,

    id. ib. 6, 386:

    urbi agmen,

    id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:

    Scythicas advertitur oras,

    Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).
    II.
    Fig.
    A.
    Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:

    si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,

    Plaut. Mil. 1, 1, 39:

    nunc huc animum advortite ambo,

    id. ib. 3, 1, 169:

    advertunt animos ad religionem,

    Lucr. 3, 54:

    monitis animos advertite nostris,

    Ov. M. 15, 140:

    animum etiam levissimis rebus adverterent,

    Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:

    ut animum advertant, ne quos offendant,

    Cic. Off. 2, 19, 68:

    adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,

    Liv. 4, 45.—
    B.
    Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):

    et hoc animum advorte,

    Plaut. Ps. 1, 3, 43:

    hanc edictionem,

    id. ib. 1, 2, 10:

    haec animum te advertere par est,

    Lucr. 2, 125:

    animum adverti columellam e dumis eminentem,

    Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:

    Postquam id animum advertit,

    Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:

    quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,

    Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:

    ut etiam possumus hinc animum advertere,

    as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:

    postquam tantopere id vos velle animum advorteram,

    Ter. Phorm. 5, 8, 16:

    animum advertit magnas esse copiashostium instructas,

    Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:

    quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,

    Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:

    qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,

    attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:

    donec advertit Tiberius,

    Tac. A. 4, 54:

    Zenobiam advertere pastores,

    id. ib. 12, 51:

    advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,

    id. ib. 13, 54:

    quotiens novum aliquid adverterat,

    id. ib. 15, 30 al.:

    hirudo quam sanguisugam appellari adverto,

    Plin. 8, 10, 10, § 29:

    ut multos adverto credidisse,

    id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:

    animis advertite vestris,

    Verg. A. 2, 712:

    hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,

    Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—
    C.
    To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):

    gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,

    Tac. A. 1, 41:

    octo aquilae imperatorem advertere,

    id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—
    D.
    To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):

    non docet admonitio, sed advertit,

    i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:

    advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 48.—
    E.
    Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):

    in P. Marcium consules more prisco advertere,

    Tac. A. 2, 32:

    ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,

    id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,
    1.
    adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).
    A.
    In gen.:

    solem adversum intueri,

    Cic. Somn. Scip. 5:

    Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:

    antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,

    Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:

    quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,

    Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:

    L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,

    in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:

    adversis vulneribus,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:

    judicibus cicatrices adversas ostendere,

    Cic. de Or. 2, 28:

    cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,

    id. Verr. 5, 3:

    impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,

    ascend the hill in front, Sall. J. 52:

    adversa signa,

    Liv. 30, 8:

    legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,

    i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:

    armenta egit Hannibal in adversos montes,

    Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:

    qui timet his adversa,

    the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:

    in adversum flumen contendere,

    Lucr. 4, 423:

    adverso feruntur flumine,

    id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:

    adverso amne,

    Plin. 18, 6, 7, § 33;

    adverso Tiberi subvehi,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:

    rate in secundam aquam labente,

    Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:

    navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,

    Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:

    portus ex adverso urbi positus,

    Liv. 45, 10.—With gen.:

    Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,

    Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:

    cum ex adverso starent classes,

    Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:

    et duo in adversum immissi per moenia currus,

    against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12; 7, 23.—
    B.
    In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:

    hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    advorsus nemini,

    Ter. And. 1, 1, 37:

    mentes improborum mihi infensae et adversae,

    Cic. Sull. 10:

    acclamatio,

    id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:

    adversis auspiciis,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:

    adversum omen,

    Suet. Vit. 8:

    adversissima auspicia,

    id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:

    ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,

    Cic. Off. 1, 26; cf.:

    adversi casus,

    Nep. Dat. 5:

    adversae rerum undae,

    a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):

    quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?

    Liv. 6, 40:

    adversus annus frugibus,

    id. 4, 12:

    valetudo adversa,

    i. e. sickness, id. 10, 32:

    adversum proelium,

    an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.

    8, 31: adverso rumore esse,

    to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:

    adversa subsellia,

    on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:

    quīs omnia regna advorsa sint,

    Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:

    neque est aliud adversius,

    Plin. 32, 4, 14, § 35.—
    * Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:

    advorsa ejus per te tecta sient,

    Ter. Hec. 3, 3, 28:

    nihil adversi,

    Cic. Brut. 1, 4:

    si quid adversi accidisset,

    Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:

    secunda felices, adversa magnos probant,

    Plin. Pan. 31;

    esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,

    id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):

    multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,

    Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—
    C.
    In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.
    3.
    adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).
    A.
    Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:

    ibo advorsum,

    Plaut. As. 2, 2, 29:

    facito, ut venias advorsum mihi,

    id. Men. 2, 3, 82:

    obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?

    Plaut. Men. 3, 2, 22:

    adversus resistere,

    Nep. Pelop. 1, 3:

    nemo adversus ibat,

    Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):

    solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,

    Plaut. Most. 4, 1, 23:

    ei advorsum venimus,

    id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—
    B.
    Prep. with acc., toward or against, in a friendly or a hostile sense.
    1.
    In a friendly sense.
    (α).
    Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:

    adversus advocatos,

    Liv. 45, 7, 5:

    medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,

    opposite to the patient, Cels. 3, 6:

    adversus Scyllam vergens in Italiam,

    Plin. 3, 8, 14, § 87:

    Lerina, adversum Antipolim,

    id. 3, 5, 11, § 79.—
    (β).
    In the presence of any one, before:

    egone ut te advorsum mentiar, mater mea?

    Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):

    immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,

    what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:

    mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,

    Titin. ib. 232, 21:

    utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,

    Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):

    adversus ea consul... respondit,

    Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—
    (γ).
    In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:

    repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,

    will be compared with, Liv. 24, 8, 8:

    quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,

    id. 7, 32, 8.—
    (δ).
    Of demeanor toward one, to, toward:

    quonam modo me gererem adversus Caesarem,

    Cic. Fam. 11, 27, 11:

    te adversus me omnia audere gratum est,

    i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:

    lentae adversum imperia aures,

    Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;

    Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,

    Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:

    adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,

    id. ib. 1, 28, 99 Beier:

    sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,

    id. ib. 1, 11, 33:

    adversus merita ingratissimus,

    Vell. 2, 69, 5:

    summa adversus alios aequitas erat,

    Liv. 3, 33, 8:

    ob egregiam fidem adversus Romanos,

    id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:

    beneficentiā adversus supplices utendum,

    Tac. A. 11, 17.— More rarely
    (ε).
    of the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:

    epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,

    as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:

    quasi adversus eos acquieverit sententiae,

    in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—
    2.
    In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:

    advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,

    Plaut. Truc. 4, 2, 48:

    advorsum te fabulare illud,

    against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:

    stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,

    Ter. Hec. 4, 1, 19:

    adversum leges, adversum rem publicam,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:

    respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,

    id. ib. 2, 3, 28, §

    69: me adversus populum Romanum possem defendere,

    id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:

    gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,

    Caes. B. C. 1, 46:

    adversus se non esse missos exercitus,

    Liv. 3, 66:

    bellum adversum Xerxem moret,

    Aur. Vict. Caes. 24, 3:

    copiis quibus usi adversus Romanum bellum,

    Liv. 8, 2, 5:

    adversus vim atque injuriam pugnantes,

    id. 26, 25, 10 al.:

    T. Quintius adversus Gallos missus est,

    Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):

    adversus profusionem in his auxilium est,

    Cels. 5, 26; 6, 27 al.:

    frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,

    Tac. A. 15, 64.— Trop.:

    egregium adversus tempestates receptaculum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:

    advorsum divitias animum invictum gerebat,

    Sall. J. 43, 5:

    invictus adversum gratiam animus,

    Tac. A. 15, 21:

    adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,

    Suet. Tib. 28:

    Adversus omnes fortis feras canis,

    Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:

    fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,

    Curt. 4, 14:

    infirmus adversum pecuniam,

    Aur. Vict. Caes. 9, 6:

    inferior adversus laborem,

    id. Epit. 40, 20.
    a.
    Adversus is rarely put after the word which it governs:

    egone ut te advorsum mentiar,

    Plaut. Aul. 4, 7, 9:

    hunc adversus,

    Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:

    quos advorsum ierat,

    Sall. J. 101, 8.—
    b.
    It sometimes suffers tmesis:

    Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,

    Caes. B. G. 6, 33:

    animadvortit fugam ad se vorsum fieri,

    Sall. J. 58:

    animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,

    id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:

    in Galliam vorsus castra movere,

    Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351.

    Lewis & Short latin dictionary > adversa

  • 12 adverto

    ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., with in or dat.:

    illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,

    Ter. Eun. 2, 3, 51:

    in quamcunque domus lumina partem,

    Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:

    malis numen,

    Verg. A. 4, 611:

    huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,

    Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—
    B.
    Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:

    classem in portum,

    Liv. 37, 9 Drak.:

    terrae proras,

    Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:

    Colchos puppim,

    Ov. H. 12, 23.— Absol.:

    profugi advertere coloni,

    landed, Sil. 1, 288;

    hence also transf. to other things: aequore cursum,

    Verg. A. 7, 196:

    pedem ripae,

    id. ib. 6, 386:

    urbi agmen,

    id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:

    Scythicas advertitur oras,

    Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).
    II.
    Fig.
    A.
    Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:

    si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,

    Plaut. Mil. 1, 1, 39:

    nunc huc animum advortite ambo,

    id. ib. 3, 1, 169:

    advertunt animos ad religionem,

    Lucr. 3, 54:

    monitis animos advertite nostris,

    Ov. M. 15, 140:

    animum etiam levissimis rebus adverterent,

    Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:

    ut animum advertant, ne quos offendant,

    Cic. Off. 2, 19, 68:

    adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,

    Liv. 4, 45.—
    B.
    Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):

    et hoc animum advorte,

    Plaut. Ps. 1, 3, 43:

    hanc edictionem,

    id. ib. 1, 2, 10:

    haec animum te advertere par est,

    Lucr. 2, 125:

    animum adverti columellam e dumis eminentem,

    Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:

    Postquam id animum advertit,

    Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:

    quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,

    Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:

    ut etiam possumus hinc animum advertere,

    as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:

    postquam tantopere id vos velle animum advorteram,

    Ter. Phorm. 5, 8, 16:

    animum advertit magnas esse copiashostium instructas,

    Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:

    quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,

    Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:

    qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,

    attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:

    donec advertit Tiberius,

    Tac. A. 4, 54:

    Zenobiam advertere pastores,

    id. ib. 12, 51:

    advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,

    id. ib. 13, 54:

    quotiens novum aliquid adverterat,

    id. ib. 15, 30 al.:

    hirudo quam sanguisugam appellari adverto,

    Plin. 8, 10, 10, § 29:

    ut multos adverto credidisse,

    id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:

    animis advertite vestris,

    Verg. A. 2, 712:

    hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,

    Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—
    C.
    To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):

    gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,

    Tac. A. 1, 41:

    octo aquilae imperatorem advertere,

    id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—
    D.
    To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):

    non docet admonitio, sed advertit,

    i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:

    advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 48.—
    E.
    Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):

    in P. Marcium consules more prisco advertere,

    Tac. A. 2, 32:

    ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,

    id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,
    1.
    adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).
    A.
    In gen.:

    solem adversum intueri,

    Cic. Somn. Scip. 5:

    Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:

    antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,

    Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:

    quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,

    Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:

    L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,

    in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:

    adversis vulneribus,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:

    judicibus cicatrices adversas ostendere,

    Cic. de Or. 2, 28:

    cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,

    id. Verr. 5, 3:

    impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,

    ascend the hill in front, Sall. J. 52:

    adversa signa,

    Liv. 30, 8:

    legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,

    i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:

    armenta egit Hannibal in adversos montes,

    Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:

    qui timet his adversa,

    the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:

    in adversum flumen contendere,

    Lucr. 4, 423:

    adverso feruntur flumine,

    id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:

    adverso amne,

    Plin. 18, 6, 7, § 33;

    adverso Tiberi subvehi,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:

    rate in secundam aquam labente,

    Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:

    navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,

    Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:

    portus ex adverso urbi positus,

    Liv. 45, 10.—With gen.:

    Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,

    Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:

    cum ex adverso starent classes,

    Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:

    et duo in adversum immissi per moenia currus,

    against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12; 7, 23.—
    B.
    In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:

    hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    advorsus nemini,

    Ter. And. 1, 1, 37:

    mentes improborum mihi infensae et adversae,

    Cic. Sull. 10:

    acclamatio,

    id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:

    adversis auspiciis,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:

    adversum omen,

    Suet. Vit. 8:

    adversissima auspicia,

    id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:

    ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,

    Cic. Off. 1, 26; cf.:

    adversi casus,

    Nep. Dat. 5:

    adversae rerum undae,

    a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):

    quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?

    Liv. 6, 40:

    adversus annus frugibus,

    id. 4, 12:

    valetudo adversa,

    i. e. sickness, id. 10, 32:

    adversum proelium,

    an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.

    8, 31: adverso rumore esse,

    to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:

    adversa subsellia,

    on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:

    quīs omnia regna advorsa sint,

    Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:

    neque est aliud adversius,

    Plin. 32, 4, 14, § 35.—
    * Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:

    advorsa ejus per te tecta sient,

    Ter. Hec. 3, 3, 28:

    nihil adversi,

    Cic. Brut. 1, 4:

    si quid adversi accidisset,

    Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:

    secunda felices, adversa magnos probant,

    Plin. Pan. 31;

    esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,

    id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):

    multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,

    Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—
    C.
    In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.
    3.
    adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).
    A.
    Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:

    ibo advorsum,

    Plaut. As. 2, 2, 29:

    facito, ut venias advorsum mihi,

    id. Men. 2, 3, 82:

    obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?

    Plaut. Men. 3, 2, 22:

    adversus resistere,

    Nep. Pelop. 1, 3:

    nemo adversus ibat,

    Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):

    solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,

    Plaut. Most. 4, 1, 23:

    ei advorsum venimus,

    id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—
    B.
    Prep. with acc., toward or against, in a friendly or a hostile sense.
    1.
    In a friendly sense.
    (α).
    Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:

    adversus advocatos,

    Liv. 45, 7, 5:

    medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,

    opposite to the patient, Cels. 3, 6:

    adversus Scyllam vergens in Italiam,

    Plin. 3, 8, 14, § 87:

    Lerina, adversum Antipolim,

    id. 3, 5, 11, § 79.—
    (β).
    In the presence of any one, before:

    egone ut te advorsum mentiar, mater mea?

    Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):

    immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,

    what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:

    mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,

    Titin. ib. 232, 21:

    utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,

    Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):

    adversus ea consul... respondit,

    Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—
    (γ).
    In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:

    repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,

    will be compared with, Liv. 24, 8, 8:

    quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,

    id. 7, 32, 8.—
    (δ).
    Of demeanor toward one, to, toward:

    quonam modo me gererem adversus Caesarem,

    Cic. Fam. 11, 27, 11:

    te adversus me omnia audere gratum est,

    i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:

    lentae adversum imperia aures,

    Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;

    Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,

    Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:

    adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,

    id. ib. 1, 28, 99 Beier:

    sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,

    id. ib. 1, 11, 33:

    adversus merita ingratissimus,

    Vell. 2, 69, 5:

    summa adversus alios aequitas erat,

    Liv. 3, 33, 8:

    ob egregiam fidem adversus Romanos,

    id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:

    beneficentiā adversus supplices utendum,

    Tac. A. 11, 17.— More rarely
    (ε).
    of the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:

    epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,

    as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:

    quasi adversus eos acquieverit sententiae,

    in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—
    2.
    In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:

    advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,

    Plaut. Truc. 4, 2, 48:

    advorsum te fabulare illud,

    against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:

    stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,

    Ter. Hec. 4, 1, 19:

    adversum leges, adversum rem publicam,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:

    respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,

    id. ib. 2, 3, 28, §

    69: me adversus populum Romanum possem defendere,

    id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:

    gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,

    Caes. B. C. 1, 46:

    adversus se non esse missos exercitus,

    Liv. 3, 66:

    bellum adversum Xerxem moret,

    Aur. Vict. Caes. 24, 3:

    copiis quibus usi adversus Romanum bellum,

    Liv. 8, 2, 5:

    adversus vim atque injuriam pugnantes,

    id. 26, 25, 10 al.:

    T. Quintius adversus Gallos missus est,

    Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):

    adversus profusionem in his auxilium est,

    Cels. 5, 26; 6, 27 al.:

    frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,

    Tac. A. 15, 64.— Trop.:

    egregium adversus tempestates receptaculum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:

    advorsum divitias animum invictum gerebat,

    Sall. J. 43, 5:

    invictus adversum gratiam animus,

    Tac. A. 15, 21:

    adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,

    Suet. Tib. 28:

    Adversus omnes fortis feras canis,

    Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:

    fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,

    Curt. 4, 14:

    infirmus adversum pecuniam,

    Aur. Vict. Caes. 9, 6:

    inferior adversus laborem,

    id. Epit. 40, 20.
    a.
    Adversus is rarely put after the word which it governs:

    egone ut te advorsum mentiar,

    Plaut. Aul. 4, 7, 9:

    hunc adversus,

    Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:

    quos advorsum ierat,

    Sall. J. 101, 8.—
    b.
    It sometimes suffers tmesis:

    Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,

    Caes. B. G. 6, 33:

    animadvortit fugam ad se vorsum fieri,

    Sall. J. 58:

    animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,

    id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:

    in Galliam vorsus castra movere,

    Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351.

    Lewis & Short latin dictionary > adverto

  • 13 advorto

    ad-verto (archaic advor-), ti, sum, 3, v. a., to turn a thing to or toward a place (in this signif., without animus; mostly poet.; syn.: observare, animadvertere, videre, cognoscere).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., with in or dat.:

    illa sese huc advorterat in hanc nostram plateam,

    Ter. Eun. 2, 3, 51:

    in quamcunque domus lumina partem,

    Ov. M. 6, 180; cf. id. ib. 8, 482:

    malis numen,

    Verg. A. 4, 611:

    huc aures, huc, quaeso, advertite sensus,

    Sil. 16, 213; cf. id. 6, 105.—
    B.
    Esp., a naut. t. t., to turn, direct, steer a ship to a place:

    classem in portum,

    Liv. 37, 9 Drak.:

    terrae proras,

    Verg. A. 7, 35; id. G. 4, 117 al.:

    Colchos puppim,

    Ov. H. 12, 23.— Absol.:

    profugi advertere coloni,

    landed, Sil. 1, 288;

    hence also transf. to other things: aequore cursum,

    Verg. A. 7, 196:

    pedem ripae,

    id. ib. 6, 386:

    urbi agmen,

    id. ib. 12, 555: adverti with acc. poet. for verti ad:

    Scythicas advertitur oras,

    Ov. M. 5, 649 (cf. adducor litora remis, id. ib. 3, 598, and Rudd. II. p. 327).
    II.
    Fig.
    A.
    Animum (in the poets and Livy also animos, rarely mentem) advertere; absol., or with adv. or ad aliquid, or alicui rei, to direct the mind, thoughts, or attention to a thing, to advert to, give attention to, attend to, to heed, observe, remark:

    si voles advortere animum, Enn. ap. Var. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.): facete advortis animum tuum ad animum meum,

    Plaut. Mil. 1, 1, 39:

    nunc huc animum advortite ambo,

    id. ib. 3, 1, 169:

    advertunt animos ad religionem,

    Lucr. 3, 54:

    monitis animos advertite nostris,

    Ov. M. 15, 140:

    animum etiam levissimis rebus adverterent,

    Tac. A. 13, 49.—With ne, when the object of attention is expressed:

    ut animum advertant, ne quos offendant,

    Cic. Off. 2, 19, 68:

    adverterent animos, ne quid novi tumultūs oriretur,

    Liv. 4, 45.—
    B.
    Animum advertere, to observe a thing by directing the mind to it, to observe, to notice, to remark, to perceive (in the class. period contracted to animadvertere, q. v.).—Constr. with two accusatives, animum advertere aliquid (where aliquid may be regarded as depending on the prep. in comp., Roby, § 1118, or on animum advertere, considered as one idea, to observe), with acc. and inf., or rel. clause (the first mode of construction, most frequent with the pronouns id, hoc, illud, etc., is for the most part ante-class., and appears in Caes., Cic., and Sall. as an archaism):

    et hoc animum advorte,

    Plaut. Ps. 1, 3, 43:

    hanc edictionem,

    id. ib. 1, 2, 10:

    haec animum te advertere par est,

    Lucr. 2, 125:

    animum adverti columellam e dumis eminentem,

    Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Inv. 2, 51, 153:

    Postquam id animum advertit,

    Caes. B. G. 1, 24; 4, 12:

    quidam Ligus animum advortit inter saxa repentīs cocleas,

    Sall. J. 93, 2. In Vitruv. once with hinc:

    ut etiam possumus hinc animum advertere,

    as we can hence perceive, Vitr. 10, 22, 262.—With the acc. and inf.:

    postquam tantopere id vos velle animum advorteram,

    Ter. Phorm. 5, 8, 16:

    animum advertit magnas esse copiashostium instructas,

    Caes. B. G. 5, 18: cum animum adverteret locum relictum esse, Auct. B. Alex. 31; ib. 46.—With the rel. clause: nunc quam rem vitio dent, quaeso, animum advortite, Ter. And. prol. 8: quid ille sperare possit, animum adverte, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9:

    quam multarum rerum ipse ignarus esset... animum advertit,

    Liv. 24, 48. Sometimes advertere alone = animum advertere; so once in Cicero's letters: nam advertebatur Pompeii familiares assentiri Volcatio, Fam. 1, 1 (although here, as well as almost everywhere, the readings fluctuate between advertere and animadvertere; cf. Orell. ad h. l.; animadvertebatur, B. and K.). So Verg. in the imp.:

    qua ratione quod instat, Confieri possit, paucis, adverte, docebo,

    attend! Verg. A. 4, 115.—In the histt., esp. Tac. and Pliny, more frequently:

    donec advertit Tiberius,

    Tac. A. 4, 54:

    Zenobiam advertere pastores,

    id. ib. 12, 51:

    advertere quosdam cultu externo in sedibus senatorum,

    id. ib. 13, 54:

    quotiens novum aliquid adverterat,

    id. ib. 15, 30 al.:

    hirudo quam sanguisugam appellari adverto,

    Plin. 8, 10, 10, § 29:

    ut multos adverto credidisse,

    id. 2, 67, 67, § 168. Still more rarely, advertere animo:

    animis advertite vestris,

    Verg. A. 2, 712:

    hanc scientiam ad nostros pervenisse animo adverto,

    Plin. 25, 2, 3, § 5; cf. Drak. ad Liv. 4, 27, 8.—
    C.
    To draw or turn something, esp. the attention of another, to or upon one's self (in the histt.):

    gemitus ac planctus militum aures oraque advertere,

    Tac. A. 1, 41:

    octo aquilae imperatorem advertere,

    id. ib. 2, 17: recentia veteraque odia advertit, drew them on himself, id. ib. 4, 21 al.—
    D.
    To call the attention of one to a definite act, i. e. to admonish of it, to urge to it (cf. II. A.):

    non docet admonitio, sed advertit,

    i. e. directs attention, Sen. Ep. 94:

    advertit ea res Vespasiani animum, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 48.—
    E.
    Advertere in aliquem, for the more usual animadvertere in aliquem, to attend to one, i. e. to punish one (only in Tac.):

    in P. Marcium consules more prisco advertere,

    Tac. A. 2, 32:

    ut in reliquos Sejani liberos adverteretur,

    id. ib. 5, 9 (cf. id. Germ. 7, 3: animadvertere).—Hence,
    1.
    adversus (archaic advor-), a, um, P. a., turned to or toward a thing, with the face or front toward, standing over against, opposite, before, in front of (opp. aversus).
    A.
    In gen.:

    solem adversum intueri,

    Cic. Somn. Scip. 5:

    Iris... Mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701; id. G. 1, 218:

    antipodes adversis vestigiis stant contra nostra vestigia,

    Cic. Ac. 2, 39: dentes adversi acuti ( the sharp front teeth) morsu dividunt escas, Cic. N. D. 2, 54:

    quod is collis, tantum adversus in latitudinem patebat, quantum etc.,

    Caes. B. G. 2, 8 Herz. So, hostes adversi, who make front against one advancing or retreating, id. ib. 2, 24:

    L. Cotta legatus in adversum os fundā vulneratur,

    in front, Caes. B. G. 5, 35; cf. Cic. Verr. 2, 5, 1; Liv. 21, 7 fin. al.; hence, vulnus adversum, a wound in front (on the contr., vulnus aversum, a wound in the back), Cic. Har. Resp. 19:

    adversis vulneribus,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 35, 4:

    judicibus cicatrices adversas ostendere,

    Cic. de Or. 2, 28:

    cicatrices populus Romanus aspiceret adverso corpore exceptas,

    id. Verr. 5, 3:

    impetus hostium adversos, Auct. B. Alex. 8: Romani advorso colle evadunt,

    ascend the hill in front, Sall. J. 52:

    adversa signa,

    Liv. 30, 8:

    legiones quas Visellius et C. Silius adversis itineribus objecerant,

    i. e. marches in which they went to meet the enemy, Tac. A. 3, 42: sed adverso fulgure ( by a flash of lightning falling directly before him) pavefactus est Nero, Suet. Ner. 48:

    armenta egit Hannibal in adversos montes,

    Quint. 2, 17, 19; cf. Lucr. 3, 1013; so Hor. S. 1, 1, 103; 2, 3, 205:

    qui timet his adversa,

    the opposite of this, id. Ep. 1, 6, 9 al. —Hence, of rivers: flumine adverso, up the stream, against the stream:

    in adversum flumen contendere,

    Lucr. 4, 423:

    adverso feruntur flumine,

    id. 6, 720; so Verg. G. 1, 201:

    adverso amne,

    Plin. 18, 6, 7, § 33;

    adverso Tiberi subvehi,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 22, 3 (opp. to secundā aquā, down stream, with the stream:

    rate in secundam aquam labente,

    Liv. 21, 47, 3); and of winds, opposed to a vessel's course, head winds, contrary winds, consequently unfavorable, adverse:

    navigationes adversis ventis praecluduntur, Auct. B. Alex. 8: adversissimi navigantibus venti,

    Caes. B. C. 3, 107.— Subst.: adversum, i, the opposite: hic ventus a septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus, [p. 50] holds the opposite to those sailing from Athens, i. e. blows against them, Nep. Milt. 1 (so Nipperdey; but v. Hand, Turs. I. p. 183). — Adv.: ex adverso, also written exadverso and exadversum, opposite to, over against, ek tou enantiou:

    portus ex adverso urbi positus,

    Liv. 45, 10.—With gen.:

    Patrae ex adverso Aetoliae et fluminis Eveni,

    Plin. 4, 4, 5, § 11.—Without case:

    cum ex adverso starent classes,

    Just. 2, 14; so Suet. Caes. 39; Tib. 33.—In adversum, to the opposite side, against:

    et duo in adversum immissi per moenia currus,

    against each other, Prop. 3, 9, 23; so Gell. 2, 30; cf. Verg. A. 8, 237;

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12; 7, 23.—
    B.
    In hostile opposition to, adverse to, unfavorable, unpropitious (opp. secundus; frequent and class.): conqueri fortunam adversam, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 50:

    hic dies pervorsus atque advorsus mihi obtigit,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    advorsus nemini,

    Ter. And. 1, 1, 37:

    mentes improborum mihi infensae et adversae,

    Cic. Sull. 10:

    acclamatio,

    id. de Or. 2, 83: adversā avi aliquid facere, vet. poët. ap. Cic. Div. 1, 16:

    adversis auspiciis,

    Aur. Vict. Vir. Illustr. 64, 6:

    adversum omen,

    Suet. Vit. 8:

    adversissima auspicia,

    id. Oth. 8: adversae res, misfortune, calamity, adverse fortune:

    ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est,

    Cic. Off. 1, 26; cf.:

    adversi casus,

    Nep. Dat. 5:

    adversae rerum undae,

    a sea of troubles, Hor. Ep. 1, 2, 22: omnia secundissima nobis, adversissima illis accidisse, Caes. ap. Cic. Att. 10, 9 (the sup. is found also in Cæs. B. C. 3, 107):

    quae magistratus ille dicet, secundis auribus, quae ab nostrum quo dicentur, adversis accipietis?

    Liv. 6, 40:

    adversus annus frugibus,

    id. 4, 12:

    valetudo adversa,

    i. e. sickness, id. 10, 32:

    adversum proelium,

    an unsuccessful engagement, id. 7, 29; cf.

    8, 31: adverso rumore esse,

    to be in bad repute, to have a bad reputation, Tac. Ann. 14, 11:

    adversa subsellia,

    on which the opposition sit, Quint. 6, 1, 39.—Sometimes met. of feeling, contrary to, hated, hateful, odious:

    quīs omnia regna advorsa sint,

    Sall. J. 83; cf. Luc. 2, 229 Bentl.— Comp.:

    neque est aliud adversius,

    Plin. 32, 4, 14, § 35.—
    * Adv.: adver-sē, self-contradictorily, Gell. 3, 16.— ad-versum, i, subst., esp. in the plur. adversa, misfortune, calamity, disaster, adversity, evil, mischief:

    advorsa ejus per te tecta sient,

    Ter. Hec. 3, 3, 28:

    nihil adversi,

    Cic. Brut. 1, 4:

    si quid adversi accidisset,

    Nep. Alc. 8; cf. Liv. 22, 40; 35, 13:

    secunda felices, adversa magnos probant,

    Plin. Pan. 31;

    esp. freq. in Tac.: prospera et adversa pop. Rom., Ann. 1, 1: adversa tempestatum et fluctuum,

    id. Agr. 25; so id. A. 3, 24; 45; 2, 69; 4, 13 al.— Subst.: adversus, i, m., an opponent, adversary (rare):

    multosque mortalīs ea causa advorsos habeo,

    Sall. C. 52, 7.—In Quint. also once ad-versa, ae, f., subst., a female opponent or adversary: natura noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, invenit, 12, 1, 2.—
    C.
    In rhet., opposed to another of the same genus, e. g. sapientia and stultitia: “Haec quae ex eodem genere contraria sunt, appellantur adversa,” Cic. Top. 11.
    3.
    adversus or adversum (archaic advor-) (like rursus and rursum, prorsus and prorsum, quorsus and quorsum), adv. and prep., denoting direction to or toward an object (syn.: contra, in with acc., ad, erga).
    A.
    Adv.: opposite to, against, to, or toward a thing, in a friendly or hostile sense:

    ibo advorsum,

    Plaut. As. 2, 2, 29:

    facito, ut venias advorsum mihi,

    id. Men. 2, 3, 82:

    obsecro te, matri ne quid tuae advorsus fuas, Liv. And. ap. Non. s. v. fuam, 111, 12 (Trag. Rel. p. 3 Rib.): quis hic est, qui advorsus it mihi?

    Plaut. Men. 3, 2, 22:

    adversus resistere,

    Nep. Pelop. 1, 3:

    nemo adversus ibat,

    Liv. 37, 13, 8 al. In Plaut. and Ter. advorsum ire, or venire, to go to meet; also of a slave, to go to meet his master and bring him from a place (hence adversitor, q. v.):

    solus nunc eo advorsum hero ex plurimis servis,

    Plaut. Most. 4, 1, 23:

    ei advorsum venimus,

    id. ib. 4, 2, 32; Ter. Ad. 1, 1, 2 Ruhnk.—
    B.
    Prep. with acc., toward or against, in a friendly or a hostile sense.
    1.
    In a friendly sense.
    (α).
    Of place, turned to or toward, opposite to, before, facing, over against: qui cotidie unguentatus adversum speculum ornetur, before the mirror, Scipio ap. Gell. 7, 12:

    adversus advocatos,

    Liv. 45, 7, 5:

    medicus debet residere illustri loco adversus aegrum,

    opposite to the patient, Cels. 3, 6:

    adversus Scyllam vergens in Italiam,

    Plin. 3, 8, 14, § 87:

    Lerina, adversum Antipolim,

    id. 3, 5, 11, § 79.—
    (β).
    In the presence of any one, before:

    egone ut te advorsum mentiar, mater mea?

    Plaut. Aul. 4, 7, 9: idque gratum fuisse advorsum te habeo gratiam, I am thankful that this is acceptable before ( to) thee, Ter. And. 1, 1, 15: paululum adversus praesentem fortitudinem mollitus, somewhat softened at such firmness (of his wife), Tac. A. 15, 63.—Hence very often with verbs of speaking, answering, complaining, etc., to declare or express one's self to any one, to excuse one's self or apologize, and the like: te oportet hoc proloqui advorsum illam mihi, Enn. ap. Non. 232, 24 (Trag. v. 385 Vahl.):

    immo si audias, quae dicta dixit me advorsum tibi,

    what he told me of you, Plaut. Bacch. 4, 4, 47: de vita ac morte domini fabulavere advorsum fratrem illius, Afran. ap. Non. 232, 25:

    mulier, credo, advorsum illum res suas conqueritur,

    Titin. ib. 232, 21:

    utendum est excusatione etiam adversus eos, quos invitus offendas,

    Cic. Off. 2, 19, 68; Tac. A. 3, 71.— With that to which a reply is made, to (= ad):

    adversus ea consul... respondit,

    Liv. 4, 10, 12; 22, 40, 1; cf. Drak. ad 3, 57, 1.—
    (γ).
    In comparison, as if one thing were held toward, set against, or before another (v. ad, I. D. 4.); against, in comparison with, compared to:

    repente lectus adversus veterem imperatorem comparabitur,

    will be compared with, Liv. 24, 8, 8:

    quid autem esse duo prospera bella Samnitium adversus tot decora populi Rom.,

    id. 7, 32, 8.—
    (δ).
    Of demeanor toward one, to, toward:

    quonam modo me gererem adversus Caesarem,

    Cic. Fam. 11, 27, 11:

    te adversus me omnia audere gratum est,

    i. e. on my account, on my behalf, for my advantage, id. ib. 9, 22, 15:

    lentae adversum imperia aures,

    Tac. A. 1, 65.—Esp. often of friendly feeling, love, esteem, respect toward or for one (cf. Ruhnk. ad Ter. And. 4, 1, 15; Manut. ad Cic. Fam. 9, 22; Heusing. ad Cic. Off. 1, 11, 1;

    Hab. Syn. 49): est enim pietas justitia adversus deos,

    Cic. N. D. 1, 41, 116; id. Off. 3, 6, 28:

    adhibenda est igitur quaedam reverentia adversus homines,

    id. ib. 1, 28, 99 Beier:

    sunt quaedam officia adversus eos servanda, a quibus injuriam acceperis,

    id. ib. 1, 11, 33:

    adversus merita ingratissimus,

    Vell. 2, 69, 5:

    summa adversus alios aequitas erat,

    Liv. 3, 33, 8:

    ob egregiam fidem adversus Romanos,

    id. 29, 8, 2; so id. 45, 8, 4 al.:

    beneficentiā adversus supplices utendum,

    Tac. A. 11, 17.— More rarely
    (ε).
    of the general relation of an object or act to a person or thing (v. ad, I. D. 1.), in relation, in respect, or in regard to a thing:

    epistula, ut adversus magistrum morum, modestior,

    as addressed to a censor of manners, Cic. Fam. 3, 13, 8:

    quasi adversus eos acquieverit sententiae,

    in regard to the same, Dig. 49, 1; 3, 1.—
    2.
    In a hostile sense, against (the most usual class. signif. of this word): “Contra et adversus ita differunt, quod contra, ad locum, ut: contra basilicam; adversus, ad animi motum, ut: adversus illum facio; interdum autem promiscue accipitur,” Charis. p. 207 P.; cf. Cort. ad Sall. J. 101, 8:

    advorsum legem accepisti a plurimis pecuniam,

    Plaut. Truc. 4, 2, 48:

    advorsum te fabulare illud,

    against thy interest, to thy disadvantage, id. Stich. 4, 2, 11:

    stultus est advorsus aetatem et capitis canitudinem, id. ap. Fest. s. v. canitudinem, p. 47: advorsum animi tui libidinem,

    Ter. Hec. 4, 1, 19:

    adversum leges, adversum rem publicam,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:

    respondebat, SI PARET, ADVERSUM EDICTUM FECISSE,

    id. ib. 2, 3, 28, §

    69: me adversus populum Romanum possem defendere,

    id. Phil. 1, 13 al. —In the histt., of a hostile attack, approach, etc.:

    gladiis districtis impetum adversus montem in cohortes faciunt,

    Caes. B. C. 1, 46:

    adversus se non esse missos exercitus,

    Liv. 3, 66:

    bellum adversum Xerxem moret,

    Aur. Vict. Caes. 24, 3:

    copiis quibus usi adversus Romanum bellum,

    Liv. 8, 2, 5:

    adversus vim atque injuriam pugnantes,

    id. 26, 25, 10 al.:

    T. Quintius adversus Gallos missus est,

    Eutr. 2, 2: Athenienses adversus tantam tempestatem belli duos duces deligunt, Just. 3, 6, 12 al.—Among physicians, of preventives against sickness, against (v. ad, I. A. 2.):

    adversus profusionem in his auxilium est,

    Cels. 5, 26; 6, 27 al.:

    frigidus jam artus et cluso corpore adversum vim veneni,

    Tac. A. 15, 64.— Trop.:

    egregium adversus tempestates receptaculum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4; so id. ib. 2, 15, 36.—Hence: firmus, invictus, fortis adversus aliquid (like contra), protected against a thing, firm, fixed, secure:

    advorsum divitias animum invictum gerebat,

    Sall. J. 43, 5:

    invictus adversum gratiam animus,

    Tac. A. 15, 21:

    adversus convicia malosque rumores firmus ac patiens,

    Suet. Tib. 28:

    Adversus omnes fortis feras canis,

    Phaedr. 5, 10, 1; and in opp. sense: infirmus, inferior adversus aliquid, powerless against, unequal to:

    fama, infirmissimum adversus vivos fortes telum,

    Curt. 4, 14:

    infirmus adversum pecuniam,

    Aur. Vict. Caes. 9, 6:

    inferior adversus laborem,

    id. Epit. 40, 20.
    a.
    Adversus is rarely put after the word which it governs:

    egone ut te advorsum mentiar,

    Plaut. Aul. 4, 7, 9:

    hunc adversus,

    Nep. Con. 2, 2; id. Tim. 4, 3:

    quos advorsum ierat,

    Sall. J. 101, 8.—
    b.
    It sometimes suffers tmesis:

    Labienum ad Oceanum versus proficisci jubet,

    Caes. B. G. 6, 33:

    animadvortit fugam ad se vorsum fieri,

    Sall. J. 58:

    animum advortere ad se vorsum exercitum pergere,

    id. ib. 69: ad Cordubam versus iter facere coepit, Auct. B. Hisp. 10 and 11; cf. in-versus:

    in Galliam vorsus castra movere,

    Sall. C. 56; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78; the Eng. to-ward: to us ward, Psa. 40, 5; and the Gr. eis-de: eis halade, Hom. Od. 10, 351.

    Lewis & Short latin dictionary > advorto

  • 14 allevo

    1.
    al-lĕvo ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. lĕvo].
    I.
    Lit., to lift up, to raise on high, to raise, set up (in the ante-Aug. per. very rare, perh. only twice in Sall. and Hirt.; later often, esp. in Quint. and the histt.): quibus (laqueis) adlevati milites facilius ascenderent, * Sall. J. 94, 2: pauci elevati scutis, borne up on their shields (others: adlevatis scutis, with uplifted shields, viz. for protection against the darts of the enemy), Auct. B. Alex. 20:

    gelidos complexibus adlevat artus,

    Ov. M. 6, 249:

    cubito adlevat artus,

    id. ib. 7, 343:

    naves turribus atque tabulatis adlevatae,

    Flor. 4, 11, 5:

    supercilia adlevare,

    Quint. 11, 3, 79 (cf. the Gr. tas ophrus anaspan); so,

    bracchium,

    id. 11, 3, 41:

    pollicem,

    id. 11, 3, 142:

    manum,

    id. 11, 3, 94; Vulg. Eccli. 36, 3:

    oculos,

    Curt. 8, 14:

    faciem alicujus manu,

    Suet. Calig. 36: adlevavit eum, lifted him up (of the lame man), Vulg. Act. 3, 7 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    To lighten, alleviate, mitigate physical or mental troubles; or, referring to the individual who suffers, to lift up, sustain, comfort, console (class.): aliorum aerumnam dictis adlevans, old poet in Cic. Tusc. 3, 29, 71 (cf. Sophocl. Fragm. ap. Brunck. p. 588: Kalôs kakôs prassonti sumparainesas): ubi se adlevat, ibi me adlevat, * Plaut. Pers. 2, 5, 3:

    Allevat Dominus omnes, qui corruunt,

    Vulg. Psa. 144, 14:

    dejecistis eos, dum adlevarentur,

    ib. ib. 72, 18:

    onus, aliquā ex parte,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10:

    sollicitudines,

    id. Brut. 3, 12:

    adlevor cum loquor tecum absens,

    id. Att. 12, 39: adlevare corpus, id. ib. 7, 1; Ov. Tr. 3, 8, 31: adlevor animum ( poet.), Tac. A. 6, 43.—
    B.
    To diminish the force or weight of a thing, to lessen, lighten:

    adversariorum confirmatio diluitur aut infirmatur aut adlevatur,

    Cic. Inv. 1, 42, 78:

    adlevatae notae,

    removed, Tac. H. 1, 52.—
    C.
    To raise up, i. e. to make distinguished; pass., to be or become distinguished:

    C. Caesar eloquentiā et spiritu et jam consulatu adlevabatur,

    Flor. 4, 2, 10.
    2.
    al-lēvo ( adl-), less correctly al-laevo, āre, v. a., to make smooth, to smooth off or over (only in Col.):

    nodos et cicatrices adlevare,

    Col. 3, 15, 3:

    vitem ferro,

    id. 4, 24, 4:

    ea plaga uno vestigio adlevatur,

    id. 4, 24, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > allevo

  • 15 anxius

    anxĭus, a, um, adj. [v. ango], distressed, solicitous, uneasy, troubled, anxious (as a permanent state of mind).
    I.
    Lit.:

    neque omnes anxii, qui anguntur aliquando, nec qui anxii semper anguntur,

    Cic. Tusc. 4, 12, 27; cf.:

    anxietas and angor.—But frequently momentary' anxiae aegritudines et acerbae,

    Cic. Tusc. 4, 15, 34:

    anxio animo aut sollicito esse,

    id. Fin. 2, 17, 55:

    spiritus anxius,

    Vulg. Bar. 3, 1:

    senes morosi et anxii,

    Cic. Sen. 18, 65:

    Oratio pauperis, cum anxius fuerit,

    Vulg. Psa. 101, 1:

    anxius curis,

    Ov. M. 9, 275: mentes, * Hor. C. 3, 21, 17:

    anxius angor,

    Lucr. 3, 993; 6, 1158: anxium habere aliquem, to bring one into trouble, to make anxious or solicitous, Auct. B. Afr. 71; Tac. A. 2, 65.—With gen. animi or mentis:

    animi anxius,

    Sall. J. 55, 4 Cort., where Dietsch reads animo, and Gerl. omits it altogether:

    anxius mentis,

    Albin. 1, 398 (for this gen. v. animus, II. B. 1.).—The object on account of which one is anxious or solicitous is put,
    (α).
    In abl.:

    gloriā ejus,

    Liv. 25, 40:

    omine adverso,

    Suet. Vit. 8:

    venturis,

    Luc. 7, 20.—
    (β).
    In gen. (diff. from [p. 135] the preced. gen. animi and mentis):

    inopiae,

    Liv. 21, 48:

    furti (i. e. ne furtum fiat),

    Ov. M. 1, 623:

    vitae,

    id. H. 20, 198:

    securitatis,

    Plin. 15, 18, 20, § 74:

    potentiae,

    Tac. A. 4, 12:

    sui,

    id. H. 3, 38; in acc. vicem, Liv. 8, 35.—
    (γ).
    With de:

    de famā ingenii,

    Quint. 11, 1, 50:

    de successore,

    Suet. Calig. 19:

    de instantibus curis,

    Curt. 3, 2; with pro, Plin. Ep. 4, 21.—
    (δ).
    With ad:

    ad eventum alicujus rei,

    Luc. 8, 592.—
    (ε).
    With in and abl.:

    noli anxius esse in divitiis,

    Vulg. Eccli. 5, 10.—
    (ζ).
    With ne and an:

    anxius, ne bellum oriatur,

    Sall. J. 6, 6:

    anxius, an obsequium senatūs an studia plebis reperiret,

    Tac. A. 14, 13.—
    II.
    Transf.
    A.
    In an act. sense, that makes anxious, troubles, awakens solicitude, troublesome:

    curae,

    Liv. 1, 56 (cf.:

    anxius curis,

    Ov. M. 9, 275):

    timor,

    Verg. A. 9, 89:

    accessu propter aculeos anxio,

    Plin. 12, 8, 18, § 33.—
    B.
    Prepared with anxious care:

    elegantia orationis neque morosa neque anxia,

    Gell. 15, 7, 3; cf. anxietas, II.—Hence, adv.: anxĭē, anxiously, with anxiety (not in Cic.):

    aliquid ferre,

    Sall. J. 82, 3:

    auguria quaerere,

    Plin. 11, 52, 114, § 273:

    certare,

    Suet. Ner. 23:

    aliquam prosequi, Justin. 1, 4: loqui,

    Gell. 20, 1:

    anxie doctus,

    Macr. S. 5, 18; 7, 7.— Comp.: anxius, Gargil. Mart. p. 395 Mai;

    and formed by magis: magis anxie,

    Sall. ad Caes. Ord. Re Publ. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > anxius

  • 16 crux

    crux, ŭcis, f. (m., Enn. ap. Non. p. 195, 13; Gracch. ap. Fest. s. v. masculino, p. 150, 24, and 151, 12 Müll.) [perh. kindred with circus].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a tree, frame, or other wooden instruments of execution, on which criminals were impaled or hanged, Sen. Prov. 3, 10; Cic. Rab. Perd. 3, 10 sqq.—
    B.
    In partic., a cross, Ter. And. 3, 5, 15; Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7; 2, 1, 4, § 9; id. Pis. 18, 42; id. Fin. 5, 30, 92; Quint. 4, 2, 17; Tac. A. 15, 44; Hor. S. 1, 3, 82; 2, 7, [p. 486] 47; id. Ep. 1, 16, 48 et saep.:

    dignus fuit qui malo cruce periret, Gracch. ap. Fest. l. l.: pendula,

    the pole of a carriage, Stat. S. 4, 3, 28. —
    II.
    Transf.
    A.
    As a term of reproach, a gallows bird, a hempen rascal, Plaut. Pers. 5, 2, 17.—
    B.
    Transf., torture, trouble, misery, destruction, etc. (so most freq. in Plaut. and Ter., and in the former esp. freq. in connection with mala): aliqua mala crux, tormentor (of a prostitute), Plaut. Aul. 3, 5, 48; cf.:

    illae cruces,

    Ter. Eun. 2, 3, 92:

    quae te mala crux agitat?

    what tormentor troubles you? Plaut. Bacch. 4, 2, 2:

    abstraxit hominem in maximam malam crucem,

    id. Men. prol. 66:

    quaerere in malo crucem,

    Ter. Phorm. 3, 3, 11.—Prov.:

    summum jus antiqui summam putabant crucem,

    Col. 1, 7, 2.—Hence, in colloq. lang.:

    I (abi, etc.) in malam crucem!

    go to the devil! go and be hanged! Plaut. Cas. 3, 5, 17; id. Ps. 3, 2, 57; 4, 7, 86 al.; Ter. Phorm. 2, 3, 21; cf.: Cy. Num quid vis? Me. Ut eas maximam in malam crucem, Plaut. Men. 2, 2, 53; id. Capt. 3, 1, 9.—Without mala:

    I in crucem,

    Plaut. As. 5, 2, 91.—And ellipt.:

    in malam crucem!

    Plaut. Cas. 5, 4, 8; id. Ps. 5, 2, 5. —Hence, Ital. croce; Fr. croix.

    Lewis & Short latin dictionary > crux

  • 17 duro

    dūro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [durus], to make hard, to harden (mostly ante-class. and post-Aug.; not in Cic.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Act.:

    quae nobis durata ac spissa videntur, Haec, etc.,

    Lucr. 2, 444; so in the part. perf.:

    coria (with condurare ferrum),

    id. 6, 970; cf.

    cutis,

    Ov. M. 4, 577:

    caementa calce (opp. interlita luto),

    Liv. 21, 11:

    ova in aqua,

    Plin. 29, 3, 11, § 45:

    pontus frigore,

    Ov. P. 4, 9, 85:

    nives solo,

    Hor. C. 3, 24, 39:

    aqua salibus,

    i. e. strongly saturated, Col. 7, 4 fin., v. durus, I.:

    ungulas (mularum),

    id. 6, 37, 11:

    ferrum ictibus,

    Plin. 34, 15, 43, § 149:

    guttas in grana,

    id. 12, 19, 42, § 94:

    uvam fumo,

    i. e. to dry, preserve, Hor. S. 2, 4, 72.—In medic. lang.: corpus, i. e. to bind, make costive, opp. mollire, Cels. 2, 14; cf. id. 2, 33 fin. —In fullers' lang., to harden, stiffen or full cloth: Art. Non queo durare. Par. Si non didicisti fulloniam, non mirandumst, Plaut. As. 5, 2, 57 (with a punning reference to the meaning II. A. 2.).—
    (β).
    Neutr.:

    tum durare solum et discludere Nerea ponto Coeperit, i. q. durescere,

    Verg. E. 6, 35; so,

    vino minime durante, uva maxime,

    Plin. 14, 3, 4, § 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to durus, II. A. 2.).
    1.
    Act., to harden with use or labor, etc.; to make hardy or callous, to inure (class.):

    opere in duro membra manusque,

    Lucr. 5, 1359; cf.:

    membra animumque,

    Hor. S. 1, 4, 119:

    umeros ad vulnera,

    Verg. G. 3, 257: hoc se labore durant homines adolescentes, * Caes. B. G. 6, 28, 3; cf.:

    exercitum crebris expeditionibus, patientiaque periculorum,

    Vell. 2, 78, 2:

    cor,

    Plaut. Ps. 1, 3, 6; cf.

    mentem,

    Tac. A. 3, 15 al.:

    ab duratis usu armorum pulsi,

    Liv. 7, 29; so in the part., id. 23, 18; 30, 28:

    durati bellis,

    id. 42, 52:

    vitia durantur,

    grow inveterate, Quint. 1, 1, 37.—
    2.
    Neutr. (so most freq.), to be hardened, inured to troubles, i. e. to be patient, to wait, persevere; to endure, hold out:

    durare nequeo in aedibus,

    Plaut. Am. 3, 2, 1; cf. id. Men. 5, 2, 31; Ter. Ad. 4, 2, 15; Liv. 5, 2, 7; 38, 7 fin.; Quint. 11, 3, 23; Verg. A. 9, 604; Hor. Ep. 1, 1, 82 al.; cf. impers., Liv. 10, 46:

    durate et vosmet rebus servate secundis,

    Verg. A. 1, 207; cf. Suet. Calig. 45; Auct. ap. Quint. 9, 2, 91; Ov. Am. 3, 11, 27 al.:

    nequeo durare, quin, etc.,

    Plaut. Curc. 1, 3, 22:

    durare nequeo quin intro eam,

    id. Mil. 4, 6, 34; Suet. Claud. 26.—
    (β).
    With acc., to bear, endure ( poet. and in post-Aug. prose):

    patior quemvis durare laborem,

    Verg. A. 8, 577:

    quascumque vias,

    Stat. S. 5, 2, 153;

    and of inanimate subjects: sine funibus Vix durare carinae Possunt imperiosius Aequor,

    Hor. C. 1, 14, 7; cf.:

    (vitis genus) quod siccitatem durat et ventos,

    Pall. Febr. 9, 1.—
    (γ).
    With inf.:

    non quis parumper durare opperier,

    Plaut. Truc. 2, 3, 5.—
    b.
    In gen., to hold out, to continue in existence, to last, remain (very freq.): Ar. Ubi illaec (talenta) quae dedi ante? Cl. Abusa. Num si ea durarent mihi, [p. 621] etc., Plaut. As. 1, 3, 44:

    uti quam diutissime durent oleae,

    Cato R. R. 58; 104; Varr. R. R. 1, 59, 3:

    omnem durare per aevom,

    Lucr. 3, 605; cf. id. 3, 812; Verg. G. 2, 100; Suet. Calig. 6 al.:

    neque post mortem durare videtur (corpus),

    Lucr. 3, 339; cf. ib. 561:

    ad posteros virtus durabit,

    Quint. 3, 1, 21; cf. id. 1, 11, 18; 3, 1, 9; 5, 11, 41:

    maneat quaeso duretque gentibus, si non amor nostri, at certe odium sui,

    Tac. G. 33:

    durante originis vi,

    id. Agr. 11; cf. Petr. 96, 3:

    durante bello,

    Tac. A. 14, 39; so with adhuc, Suet. Gramm. 24; cf.:

    munera, quibus donatus est, durant, ostendunturque adhuc Bais,

    are still in existence, id. Tib. 6 et saep.—With inf.:

    ut vivere durent,

    Luc. 4, 519; so Sil. 10, 653; 11, 75; Petr. 41, 2.—In Tacitus sometimes of persons, for vivere, to live:

    narratum ab iis, qui nostram ad juventam duraverunt,

    Tac. A. 3, 16; id. Or. 17; id. Agr. 44. And once in the same author (acc. to the better reading) of extension in space: durant colles (= continuantur, ultra porriguntur; French, s'y prolongent), extend continuously to the frontier, Germ. 30.—
    B.
    (Acc. to durus, II. B.)
    1.
    Act., to render hard, callous, insensible; to dull, to blunt (rare and perh. not ante-Aug.):

    aerea dehinc ferro (Juppiter) duravit saecula,

    Hor. Epod. 16, 65:

    ad plagas durari,

    Quint. 1, 3, 14 (cf. §

    12: quae in pravam induruerunt): ad omne facinus durato,

    Tac. H. 4, 59.—Of the affections, Vulg. Job, 39, 16.— Pass.:

    linguae vitia, inemendabili in posterum pravitate durantur,

    to become confirmed, incurable, Quint. 1, 1, 37.—
    2.
    Neutr., to be hard, stern, callous, insensible (rare and not ante-Aug.):

    ut non durat (pater) ultra poenam abdicationis,

    Quint. 9, 2, 88:

    in nullius umquam suorum necem duravit,

    Tac. A. 1, 6; Petr. 105 fin.; cf.:

    usque ad caedem ejus duratura filii odia,

    Tac. A. 14, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > duro

  • 18 inclino

    in-clīno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [clino, clinatus].
    I.
    Act., to cause to lean, bend, incline, turn a thing in any direction; to bend down, bow a thing.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    vela contrahit malosque inclinat,

    Liv. 36, 44, 2:

    genua arenis,

    Ov. M. 11, 356:

    (rector maris) omnes Inclinavit aquas ad avarae litora Trojae,

    id. ib. 11, 209:

    inclinato in dextrum capite,

    Quint. 11, 3, 119; id. ib. 69:

    inclinata utrolibet cervix,

    id. 1, 11, 9:

    pollice intus inclinato,

    id. 11, 3, 99:

    arbor Inclinat varias pondere nigra comas,

    Mart. 1, 77, 8:

    sic super Actaeas agilis Cyllenius arces Inclinat cursus,

    Ov. M. 2, 721:

    at mihi non oculos quisquam inclinavit euntes,

    i. e. closed my sinking eyes, Prop. 4 (5), 7, 23 (Müll. inclamavit euntis):

    prius sol meridie se inclinavit, quam, etc.,

    i. e. declined, Liv. 9, 32, 6; cf.:

    inclinato jam in postmeridianum tempus die,

    Cic. Tusc. 3, 3, 7.—

    Mid.: inclinari ad judicem (opp. reclinari ad suos,

    Quint. 11, 3, 132):

    (terra) inclinatur retroque recellit,

    bends down, Lucr. 6, 573:

    saxa inclinatis per humum quaesita lacertis,

    Juv. 15, 63.—
    2.
    In partic.
    a.
    In milit. lang., to cause to fall back or give way:

    ut Hostus cecidit, confestim Romana inclinatur acies,

    i. e. loses ground, retreats, Liv. 1, 12, 3:

    tum inclinari rem in fugam apparuit,

    id. 7, 33, 7:

    quasdam acies inclinatas jam et labantes,

    Tac. G. 8; cf. under II. —
    b.
    In gen., to turn back, cause to move backward:

    septemtrio inclinatum stagnum eodem quo aestus ferebat,

    Liv. 26, 45, 8:

    cum primum aestu fretum inclinatum est,

    id. 29, 7, 2.—
    c.
    In mal. part., to lie down, stretch out:

    jam inclinabo me cum liberta tua,

    Plaut. Pers. 4, 8, 7:

    quot discipulos inclinet Hamillus,

    Juv. 10, 224:

    ipsos maritos,

    id. 9, 26.—
    3.
    Transf., of color, to incline to:

    colore ad aurum inclinato,

    Plin. 15, 11, 10, § 37:

    coloris in luteum inclinati,

    id. 24, 15, 86, § 136.—
    4.
    Of a disease, to abate, diminish:

    morbus inclinatus,

    Cels. 3, 2:

    febris se inclinat,

    id. ib. al.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn or incline a person or thing in any direction:

    se ad Stoicos,

    Cic. Fin. 3, 3, 10:

    culpam in aliquem,

    to lay the blame upon, Liv. 5, 8, 12:

    quo se fortuna, eodem etiam favor hominum inclinat,

    Just. 5, 1 fin.:

    judicem inclinat miseratio,

    moves, Quint. 4, 1, 14:

    haec animum inclinant, ut credam, etc.,

    Liv. 29, 33, 10.—Mid.:

    quamquam inclinari opes ad Sabinos, rege inde sumpto videbantur,

    Liv. 1, 18, 5.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change, alter, and esp. for the worse, to bring down, abase, cause to decline:

    se fortuna inclinaverat,

    Caes. B. C. 1, 52, 3:

    omnia simul inclinante fortuna,

    Liv. 33, 18, 1:

    ut me paululum inclinari timore viderunt, sic impulerunt,

    to give way, yield, Cic. Att. 3, 13, 2:

    eloquentiam,

    Quint. 10, 1, 80.—
    b.
    To throw upon, remove, transfer:

    haec omnia in dites a pauperibus inclinata onera,

    Liv. 1, 43, 9:

    omnia onera, quae communia quondam fuerint, inclinasse in primores civitatis,

    id. 1, 47, 12.—In gram., to form or inflect a word by a change of termination (postclass.):

    (vinosus aut vitiosus) a vocabulis, non a verbo inclinata sunt,

    Gell. 3, 12, 3; 4, 9, 12; 18, 5, 9:

    partim hoc in loco adverbium est, neque in casus inclinatur,

    id. 10, 13, 1.—
    II.
    Neutr., to bend, turn, incline, decline, sink.
    A.
    Lit. (rare, and not in Cic.):

    paulum inclinare necesse est corpora,

    Lucr. 2, 243:

    sol inclinat,

    Juv. 3, 316:

    inclinare meridiem sentis,

    Hor. C. 3, 28, 5 (for which:

    sol se inclinavit,

    Liv. 9, 32, 6;

    v. above I. A. 1.): in vesperam inclinabat dies,

    Curt. 6, 11, 9.—
    2.
    In partic., in milit. lang., to yield, give way:

    ita conflixerunt, ut aliquamdin in neutram partem inclinarent acies,

    Liv. 7, 33, 7:

    in fugam,

    id. 34, 28 fin.:

    inclinantes jam legiones,

    Tac. A. 1, 64; id. H. 3, 83.—
    3.
    To change for the worse, turn, fail:

    si fortuna belli inclinet,

    Liv. 3, 61, 5:

    inde initia magistratuum nostrum meliora ferme, et finis inclinat,

    Tac. A. 15, 21. —
    B.
    Trop., to incline to, be favorably disposed towards any thing (also in Cic.):

    si se dant et sua sponte quo impellimus, inclinant et propendent, etc.,

    Cic. de Or. 2, 44, 187:

    ecquid inclinent ad meum consilium adjuvandum,

    id. Att. 12, 29, 2:

    ad voluptatem audientium,

    Quint. 2, 10, 10:

    in stirpem regiam studiis,

    Curt. 10, 7, 12:

    amicus dulcis, Cum mea compenset vitiis bona, pluribus hisce... inclinet,

    Hor. S. 1, 3, 71:

    cum sententia senatus inclinaret ad pacem cum Pyrrho foedusque faciendum,

    Cic. de Sen. 6, 16:

    color ad crocum inclinans,

    Plin. 27, 12, 105, § 128: omnia repente ad Romanos inclinaverunt. turned in favor of, Liv. 26, 40, 14. — With ut:

    ut belli causa dictatorem creatum arbitrer, inclinat animus,

    Liv. 7, 9, 5:

    multorum eo inclinabant sententiae, ut tempus pugnae differretur,

    id. 27, 46, 7:

    hos ut sequar inclinat animus,

    id. 1, 24, 2. — With inf.:

    inclinavit sententia, suum in Thessaliam agmen demittere,

    Liv. 32, 13, 5:

    inclinavit sententia universos ire,

    id. 28, 25, 15; cf. id. 22, 57, 11.— Pass.:

    consules ad patrum causam inclinati,

    Liv. 3, 65, 2; cf.:

    inclinatis ad suspicionem mentibus,

    Tac. H. 1, 81:

    inclinatis ad credendum animis,

    Liv. 1, 51, 7; Tac. H. 2, 1:

    ad paenitentiam,

    id. ib. 2, 45. —
    2.
    In partic., to change, alter from its former condition (very rare):

    inclinant jam fata ducum,

    change, Luc. 3, 752. — Hence, in-clīnātus, a, um, P. a.
    A.
    Bent down, sunken:

    senectus,

    Calp. 5, 13; of the voice, low, deep:

    vox,

    Cic. Or. 17, 56; cf.:

    inclinata ululantique voce more Asiatico canere,

    id. ib. 8, 27. —
    B.
    Inclined, disposed, prone to any thing:

    plebs ante inclinatior ad Poenos fuerat,

    Liv. 23, 46, 3:

    plebs ad regem Macedonasque,

    id. 42, 30, 1:

    ipsius imperatoris animus ad pacem inclinatior erat,

    id. 34, 33, 9; Tac. H. 1, 81.—
    C.
    Sunken, fallen, deteriorated:

    ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem desciscere,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    copiae,

    Nep. Pelop. 5, 4.—In neutr. plur. subst.:

    rerum inclinata ferre,

    i. e. troubles, misfortunes, Sil. 6, 119.

    Lewis & Short latin dictionary > inclino

  • 19 inundatio

    ĭnundātĭo, ōnis, f. [inundo], an overflowing, inundating, inundation (postAug.):

    fluminum,

    Col. 3, 11, 8:

    coërcere,

    Suet. Aug. 30:

    inundationes Tiberis,

    id. Oth. 8:

    Nili,

    Plin. Pan. 30 fin.; Cassiod. Var. 3, 42:

    terrarum,

    the deluge, Plin. 5, 13, 14, § 69; Sol. 34, 1. —
    II.
    Transf., of a crowd of people, Schol. Juv. 3, 249.—

    Of horses: inundatione equorum ejus operiet te pulvis,

    Vulg. Ezech. 26, 10.—Of troubles, sorrow, Vulg. Job, 21, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > inundatio

  • 20 pelagus

    pĕlăgus, i (Gr. plur. pelagē, Lucr. 5, 35; 6, 619), n., = pelagos, the sea ( poet. and in post-Aug. prose for Lat. mare): fervit aestu pelagus, Pac. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157:

    pelagus remis petere coeperunt, Auct. B. Hisp. 40: in pelago,

    Lucr. 4, 432: pelagus tenuere rates, the open sea, the main. [p. 1325] Verg. A. 5, 8:

    pelago Danaūm insidias Praecipitare,

    id. ib. 2, 36:

    pelago dare vela patenti,

    id. G. 2, 41; 1, 142:

    qui fragilem truci Commisit pelago ratem,

    Hor. C. 1, 3, 11:

    pelago terrāque pericula passus,

    Ov. Tr. 3, 2, 7:

    lustrare pelagus,

    Val. Fl. 3, 608; Plin. 9, 10, 12, § 35; Juv. 1, 135; 12, 17:

    saeviente pelago,

    Tac. A. 15, 46:

    vortices pelagi,

    Just. 4, 1, 13:

    nantes lubrico pelagi,

    Val. Max. 3, 2, 10:

    pelagus Ciliciae,

    Vulg. Act. 27, 5.— Poet., a mass of water, like the sea:

    pelago premit arva sonanti,

    Verg. A. 1, 246.—
    II.
    Fig., for an immense mass or extent:

    quam pauca excepta verba ex pelago sermonis pulli minus trita afferant,

    the ocean of vulgar language, Varr. L. L. 9, 26, § 33:

    Herodiani scriptorum pelagus,

    Prisc. Ep. ad Jul. 4; cf. “a sea of troubles,” Shaksp.

    Lewis & Short latin dictionary > pelagus

См. также в других словарях:

  • troubles — ● troubles nom masculin pluriel Agitation sociale grave, actes séditieux : Réprimer les troubles. Matériaux fins transportés en suspension par un cours d eau. ● troubles (expressions) nom masculin pluriel Temps des troubles (en russe smoutnoïe… …   Encyclopédie Universelle

  • troubles — Troubles. au pluriel signifie, Les guerres civiles. Durant les troubles de la ligue, ou simplement, Durant les troubles. l histoire des troubles. On dit prov. & bass. C est la guerre qui est cause des troubles …   Dictionnaire de l'Académie française

  • Troubles — Données clés Titre original Titre original : Shaterred Réalisation Wolfgang Petersen Scénario Jim Thomas, John Thomas Graham Yost Sociétés de production Capella International, Davis Entertainment Pays d’orig …   Wikipédia en Français

  • Troubles — Der Nordirlandkonflikt (engl. The Troubles, ir. Na Trioblóidí) beherrschte die nordirische Politik der Jahre 1969–1998. Dies ist ein Identitäts und Machtkampf zwischen zwei Bevölkerungsgruppen in Nordirland: Briten und Iren. Das hervorstechendste …   Deutsch Wikipedia

  • Troubles — the name given to periods of political and social disturbance in Ireland, especially in the 20th century. The expression is now often used to refer to the period of violence and terrorist activity between Roman Catholics and Protestants in… …   Universalium

  • Troubles —    The label ‘the Troubles’ is sometimes applied to the events in southern Ireland at the time of the Irish struggle for independence after the end of World War One (1919–23). Here, it refers to the period of communal violence that lasted from… …   Glossary of UK Government and Politics

  • Troubles — Troub|les, the n [plural] a name used, especially in Ireland, for the political problems connected with Ireland s relationship with the UK. The events in the early 1920s, when Ireland was fighting to become an independent country, were called the …   Dictionary of contemporary English

  • Troubles au Tibet en 2008 — Troubles au Tibet en mars 2008 Les régions de population tibétaine, représentées en jaune Le 10 mars 2008, quelques mois avant les Jeux olympiques de Pékin et le jour du 49e anniversaire du soulèvement tibétain de 1959, des… …   Wikipédia en Français

  • Troubles au Tibet en mars-avril 2008 — Troubles au Tibet en mars 2008 Les régions de population tibétaine, représentées en jaune Le 10 mars 2008, quelques mois avant les Jeux olympiques de Pékin et le jour du 49e anniversaire du soulèvement tibétain de 1959, des… …   Wikipédia en Français

  • Troubles à Lhassa en mars 2008 — Troubles au Tibet en mars 2008 Les régions de population tibétaine, représentées en jaune Le 10 mars 2008, quelques mois avant les Jeux olympiques de Pékin et le jour du 49e anniversaire du soulèvement tibétain de 1959, des… …   Wikipédia en Français

  • Troubles émotionnels et du comportement — Classification et ressources externes CIM 10 F90–F98 CIM 9 312 …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»