supplĭcātĭo

pulvīnar ( polv-), āris, n. [pulvinus], a couch made of cushions, and spread over with a splendid covering, for the gods and persons who received divine honors; a couch or cushioned seat of the gods (in the lectisternium, placed for the gods before their statues and altars):

nunc Saliaribus Ornare pulvinar deorum Tempus erat dapibus,

Hor. C. 1, 37, 3; Liv. 5, 52, 6:

aram et aediculam et pulvinar dedicare,

Cic. Dom. 53, 136:

quem Caesar majorem honorem consecutus erat, quam ut haberet pulvinar, simulacrum, etc.,

Cic. Phil. 2, 43, 110; cf. Suet. Caes. 76;

so of Romulus,

Ov. M. 14, 827;

of Augustus,

Suet. Aug. 45; id. Claud. 4: ad omnia pulvinaria supplicatio decreta est, before all the seats of the gods, i. e. in all the temples, Cic. Cat. 3, 10, 23; so,

decretum, uti supplicatio per triduum ad omnia pulvinaria haberetur,

Liv. 22, 1, 15; cf. id. 30, 21; Tac. A. 14, 12:

spectabat e pulvinari,

the cushioned seat in the circus, Suet. Aug. 45: deorum pulvinaribus et epulis magistratuum fides praecinunt, i. e. at the lectisternia or feasts of the gods, Cic. Tusc. 4, 2, 4.— Poet.: macellum pingue pulvinarium, i. e. rich store of beasts for sacrifice, Prud. steph. 10, 1056:

templa deformantur, pulvinaria proteruntur,

App. M. 4, p. 155, 39.—

In gen., a sofa, cushioned seat, seat of honor, easy couch; of the couch or marriage-bed of Livia, Ov. P. 2, 2, 71;

of Messalina,

Juv. 6, 31; cf.

geniale,

Cat. 64, 47; of the imperial seat on the spina in the circus, Suet. Aug. 45; id. Claud. 4; Juv. 6, 31; Suet. Dom. 13:

in summo pulvinaris locatus cenā poculisque inauguratur,

App. M. 7, p. 191.

pulvīnar ( polv-), āris, n. [pulvinus], a couch made of cushions, and spread over with a splendid covering, for the gods and persons who received divine honors; a couch or cushioned seat of the gods (in the lectisternium, placed for the gods before their statues and altars):

nunc Saliaribus Ornare pulvinar deorum Tempus erat dapibus,

Hor. C. 1, 37, 3; Liv. 5, 52, 6:

aram et aediculam et pulvinar dedicare,

Cic. Dom. 53, 136:

quem Caesar majorem honorem consecutus erat, quam ut haberet pulvinar, simulacrum, etc.,

Cic. Phil. 2, 43, 110; cf. Suet. Caes. 76;

so of Romulus,

Ov. M. 14, 827;

of Augustus,

Suet. Aug. 45; id. Claud. 4: ad omnia pulvinaria supplicatio decreta est, before all the seats of the gods, i. e. in all the temples, Cic. Cat. 3, 10, 23; so,

decretum, uti supplicatio per triduum ad omnia pulvinaria haberetur,

Liv. 22, 1, 15; cf. id. 30, 21; Tac. A. 14, 12:

spectabat e pulvinari,

the cushioned seat in the circus, Suet. Aug. 45: deorum pulvinaribus et epulis magistratuum fides praecinunt, i. e. at the lectisternia or feasts of the gods, Cic. Tusc. 4, 2, 4.— Poet.: macellum pingue pulvinarium, i. e. rich store of beasts for sacrifice, Prud. steph. 10, 1056:

templa deformantur, pulvinaria proteruntur,

App. M. 4, p. 155, 39.—

In gen., a sofa, cushioned seat, seat of honor, easy couch; of the couch or marriage-bed of Livia, Ov. P. 2, 2, 71;

of Messalina,

Juv. 6, 31; cf.

geniale,

Cat. 64, 47; of the imperial seat on the spina in the circus, Suet. Aug. 45; id. Claud. 4; Juv. 6, 31; Suet. Dom. 13:

in summo pulvinaris locatus cenā poculisque inauguratur,

App. M. 7, p. 191.

* * *

* * *

antĕ (old form anti, whence antidea, antideo, antidhac; v. antea, anteeo, and antehac) [Gr. anti, over against, facing, anta, antên; Sanscr. anti = over against; Germ. ant- in Ant-wort = Goth. anda-vaurdi, an answer, anda-nahti, the night before], prep. and adv. (acc. to Max. Victor. p. 1953, as prep. with the grave accent; as adv. with the acute on the last syl.).

Prep. with acc., before (syn.: prae, pro).

In space, or trop. in regard to estimation, judgment, or rank (usu. only of objects at rest. while prae is used of those in motion; cf. Herz. ad Caes. B. G. 1, 21; v. exceptions infra).

In space:

quem ante aedīs video,

Plaut. Am. 1, 1, 136:

ante ostium Me audivit stare,

Ter. And. 3, 1, 16; so Vulg. Lev. 1, 5:

Ornatas paulo ante fores,

Juv. 6, 227; so Vulg. Num. 3, 26:

ante meum limen,

Juv. 11, 190:

ante suum fundum,

Cic. Mil. 10:

ut ante suos hortulos postridie piscarentur,

id. Off. 3, 14, 58:

ante sepulcrales infelix adstitit aras,

Ov. M. 8, 480; so Verg. A. 1, 344; 3, 545; Juv. 10, 268:

ante altaria,

id. 8, 155; so Vulg. Deut. 26, 4; ib. Matt. 5, 24. —Of persons:

ante hosce deos erant arulae,

Cic. Verr. 2, 4, 3:

quīs ante ora patrum contigit oppetere,

Verg. A. 1, 95; id. G. 4, 477:

ipsius unam (navem) ante oculos pontus in puppim ferit,

id. A. 1, 114; 2, 531; 2, 773:

ante se statuit funditores,

Liv. 42, 58:

Flos Asiae ante ipsum,

Juv. 5, 56; Vulg. Matt. 17, 2:

si luditur alea pernox Ante Numantinos,

Juv. 8, 11.— Trop.:

ante oculos collocata,

Cic. de Or. 1, 43, 192:

ante oculos errat domus,

Ov. Tr. 3, 4, 57: [p. 128] causam ante eum diceret, before him as judge, Cic. Verr. 1, 3, 9:

donec stet ante judicium,

Vulg. Josh. 20, 6; ib. Marc. 13, 9.—And in eccl. Lat., after the Heb. and Hel. Gr., before, in the sight of, in the judgment of:

ante Dominum vilior fiam,

Vulg. 2 Reg. 6, 21 sq.:

non te justifices ante Deum,

ib. Eccli. 7, 5:

justi ambo ante Deum,

ib. Luc. 1, 6;

and fully: fecit Asa rectum ante conspectum Domini,

ib. 3 Reg. 15, 11; ib. Apoc. 12, 10.—Hence, homines ante pedes (in later Lat.), servants; cf. the annotators upon Juv. 7, 143.—With verbs of motion:

ante me ito,

Plaut. As. 3, 3, 70:

equitatum omnem ante se mittit,

Caes. B. G. 1, 21:

ante ceteras cohortes extra aciem procurrere,

id. B. C. 1, 55:

praecurrit ante omnes,

id. ib. 2, 34; so Nep. Dat. 3, 2; Liv. 7, 41; 45, 40 al.; Vulg. Lev. 27, 11; ib. 1 Reg. 12, 2.—

Trop. of preference in judgment, or regulations in respect to rank, before (this is properly the signification of prae, q. v.; hence more rare than that, and never used by Cic.): quem ante me diligo, before myself, more than myself, Balbus ap. Cic. Att. 8, 15.—So ante aliquem esse, to surpass, excel any one:

facundiā Graecos, gloriā belli Gallos ante Romanos fuisse,

Sall. C. 53, 3, ubi v. Corte and Kritz:

tum me vero et ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante omnes alios imperatores esse,

superior to, Liv. 35, 14:

necessitas ante rationem est,

necessity knows no law, Curt. 7, 7, 10.—Hence very freq. (but mostly poet. and post-class.),

Ante alios, ante omnes, ante ceteros, etc., before others, before all, etc., to designate a comparative relation;

also sometimes, for the sake of emphasis, with comparatives and superlatives: tibi, Neptune, ante alios deos gratias ago,

Plaut. Trin. 4, 1, 5; so Ov. M. 10, 120:

scito illum ante omnīs minumi mortalem preti,

Plaut. As. 5, 2, 8:

tua ante omnes experientia,

Tac. A. 2, 76; 1, 27; Liv. 1, 9:

Junoni ante omnīs candentis vaccae media inter cornua (pateram) fundit,

Verg. A. 4, 59:

Ipse est ante omnes,

Vulg. Col. 1, 17:

O felix una ante alias Priameïa virgo,

Verg. A. 3, 321:

ante omnes furor est insignis equarum,

id. G. 3, 266:

scelere ante alios immanior omnīs,

id. A. 1, 347; Liv. 5, 42:

ante alios pulcherrimus omnīs Turnus,

Verg. A. 7, 55; so Nep. Att. 3, 3; Liv. 1, 15; cf. Rudd. II. p. 82; II. p. 101; II. p. 305.—

Ante omnia.

Before all things, first of all:

alvus ante omnia ducitur,

Cels. 7, 30:

oportet autem ante omnia os nudare,

id. 8, 2:

Ante omnia instituit, ut etc.,

Suet. Ner. 32; id. Calig. 21:

Ante omnia autem, fratres, etc.,

Vulg. Jac. 5, 12; ib. 1 Petr. 4, 8.—

Comparatively, above all, especially, chiefty:

publica maestitia eo ante omnia insignis, quia matronae annum, ut parentem, eum luxerunt,

Liv. 2, 7; 7, 4:

quae natura multis et ante omnia ursis,

Plin. 8, 35, 53, § 125:

dulces ante omnia Musae,

the Muses pleasing above all things, Verg. G. 2, 475; id. E. 2, 72:

deformem et taetrum ante omnia vultum,

Juv. 10, 191.—

In entering upon the discussion of several particulars, or in adducing arguments, first of all, in the first place (similar to ac primum quidem, kai prôton men oun; cf. Spald. ad Quint. 4, 2, 4):

ante omnia quid sit rhetorice,

Quint. 2, 15, 1:

ante omnia igitur imitatio per se ipsa non sufficit,

id. 10, 2, 4; so id. 1, 2, 9; 4, 2, 40; 4, 2, 52; 5, 13, 6; 9, 1, 23.—

Of time.

Before: ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. ad Her. 2, 13; cf.

Dirks. Transl. 177 sq.: ante lucem a portu me praemisisti domum,

Plaut. Am. 2, 1, 55; so Cic. de Or. 2, 64, 259; id. Inv. 2, 4, 15; Suet. Galb. 22; Vulg. Luc. 24, 22:

ante diem caupo sciet,

Juv. 9, 108:

ante brumam,

Ter. Phorm. 4, 4, 28:

ante noctem,

Hor. S. 1, 4, 51:

pereundum erit ante lucernas,

Juv. 10, 339:

ante haec omnia,

Vulg. Luc. 21, 12.— The designation of time is often expressed paraphrastically.

By a person who lived at the time:

jam ante Socratem,

before the time of, Cic. Ac. 1, 12, 44:

qui honos togato habitus ante me est nemini,

before me, before my time, id. Cat. 4, 3:

ante Jovem nulli subigebant arva coloni,

Verg. G. 1, 125:

vixere fortes ante Agamemnona Multi,

Hor. C. 4, 9, 25:

ante Helenam,

id. S. 1, 3, 107:

ante se,

Tac. H. 1, 50:

quod ante eum nemo,

Suet. Caes. 26 al. —

By other objects pertaining to a particular time: ante hoc factum, Plaut. Mil. 4, 8, 64:

ante has meas litteras,

i. e. before the receipt of this letter, Cic. Fam. 13, 17:

per hunc castissimum ante regiam injuriam sanguinem juro,

Liv. 1, 59:

ante mare et terras, et quod tegit omnia, caelum,

Ov. M. 1, 5:

ante sidus fervidum,

Hor. Epod. 1, 27:

ante cibum,

id. S. 1, 10, 61, and Juv. 6, 428:

Hoc discunt omnes ante alpha et beta,

before their A B C, id. 14, 209:

cur ante tubam tremor occupat artus?

Verg. A. 11, 424:

Tecum prius ergo voluta Haec ante tubas,

Juv. 1, 169.—Also by the designation of the office of a person:

ante aedilitatem meam,

Cic. Att. 12, 17:

ante sceptrum Dictaei regis,

Verg. G. 2, 536:

ante imperium ducis,

Flor. 4, 2, 66:

relictis multis filiis et in regno et ante regnum susceptis,

Just. 2, 10.—And by the designation of office in app. to the person:

mortuus est ante istum praetorem,

Cic. Verr. 1, 45, 115:

docuerant fabulas ante hos consules,

id. Brut. 18, 73:

cum ante illum imperatorem clipeis uterentur,

Nep. Iphicr. 1, 3:

quos ante se imperatorem nemo ausus sit aspicere,

id. Epam. 8, 3.—A part. perf. or fut. pass. is freq. added to such substantives for the sake of explanation:

ante hanc urbem conditam,

before the founding of this city, Cic. Tusc. 5, 3, 7 (opp. post urbem conditam):

non multo ante urbem captam,

id. Div. 1, 45:

ante Epaminondam natum,

Nep. Epam. 10, 4:

ante te cognitum multis orantibus opem tuli,

Sall. J. 110, 2:

ante decemviros creatos,

Liv. 3, 53 al. —

Hence particular phrases.

Ante tempus,

Before the right time:

ante tempus excitatis suis,

Liv. 31, 36.—

Before the appointed, proper, or lawful time:

factus est consul bis, primum ante tempus,

Cic. Lael. 3:

honores et ante tempus et quosdam novi generis cepit,

Suet. Aug. 26:

venisti ante tempus torquere nos?

Vulg. Matt. 8, 29 (cf. annus, II. D.).—

Ante diem, poet.,

Before the time:

Caesaribus virtus contigit ante diem,

Ov. A. A. 1, 184:

ante diem vultu gressuque superbo Vicerat aequales,

Stat. S. 2, 1, 108.—

Before the time destined by fate:

filius ante diem patrios inquirit in annos,

Ov. M. 1, 148:

hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras,

id. ib. 6, 675; id. A. A. 3, 739:

sed misera ante diem subitoque accensa furore, etc.,

Verg. A. 4, 697 (cf. Soph. Antig. 461: ei de tou chronou prosthen thanoumai). —

Ante hunc diem, with a negative:

istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,

never before this day, never until now, Plaut. Ep. 3, 4, 60; 4, 2, 7:

neque umquam ante hunc diem,

Ter. Hec. 4, 4, 19; 5, 4, 23:

Novum crimen et ante hunc diem inauditum ad te Q. Tubero detulit,

Cic. Lig. 1, 1 (cf. Plaut. Trin. 5, 2, 17: neque eum ante usquam conspexi prius). —

Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number gives the date, not of the foregoing, but of the present day; e. g. ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Apriles, the fifth day before the calends of April. Orig. the ante belonged to Kalendas, and they said either, ante die quinto Kalendas (i. e. die quinto ante Kalendas), or ante diem quintum Kalendas; the latter phraseology became the prevailing one, and ante diem, being considered as one word, the prepp. in and ex could be prefixed; cf. Manut. ad Cic. Fam. 3, 12; Duker ad Liv. 27, 23; Rudd. II. p. 291; Madv. Gr. Suppl. I.; Drak. ad Liv. 45, 2, 12: me ante diem XIII. Kalendas Januarias principem revocandae libertatis fuisse, the thirteenth before the calends of January, i. e. the 20 th of Dec., Cic. Phil. 14, 7, 20: ante diem XII. Kalendas Novembres, the 21 st of Oct.: ante diem VI. Kalendas Novembres, the 27 th of Oct., id. Cat. 1, 3: ante diem VIII. Kalendas Decembres, the 24 th of Nov., id. Phil. 3, 8: a. d. IV. Id. Mart. (ante diem quartum Idus Martias), i. e. the 12 th of March, Liv. 40, 59: ante diem III. Non. Jan. M. Cicero natus est, i. e. on the 3 d of Jan., Gell. 15, 28 al.:

in ante diem quartum Kal. Dec. distulit,

Cic. Phil. 3, 8: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28 th of Oct., id. Cat. 1, 3:

ex ante diem VII. Id. Febr.,

Varr. R. R. 1, 28, 1: nuntii venerant ex ante diem Non. Jun. usque ad prid. Kal. Sept., from the 3 d of June, Cic. Att. 3, 17:

supplicatio indicta est ante diem V. Id. Oct. cum eo die in quinque dies,

Liv. 45, 2, 12.—

Sometimes to designate the whole time until the passing moment:

ante id tempus et mari et terrā duces erant Lace daemonii,

Nep. Arist. 2, 3:

qui honos huic uni ante id tempus contigit,

id. Timoth. 2, 3:

invictus ante eam diem fuerat,

Curt. 5, 3, 22.—

Ante annos, before the destined time:

Ante suos annos occidit,

Ov. Am. 2, 2, 46:

Ante annos animumque gerens curamque virilem,

beyond his years, Verg. A. 9, 311 (cf.:

suos annos praeterire,

Sil. 4, 428; and:

annos transcendere factis,

id. 2, 348). —

Ante hoc, for antea, antehac, belongs to the later Latin:

ante hoc incognita,

Luc. 6, 116:

ante hoc domūs pars videntur,

Tac. G. 13.

Adv., of space and time (the latter most freq.).

Of space, before, in front, forwards: post me erat Aegina, ante Megara, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 9:

fluvius ab tergo, ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat,

Liv. 27, 18; 22, 5:

coronatus stabit et ante calix,

Tib. 2, 5, 98:

plena oculis et ante et retro,

Vulg. Apoc. 4, 6.—Of motion (cf. supra, I. A. 1.):

si aut manibus ingrediatur quis aut non ante, sed retro,

Cic. Fin. 5, 12, 35:

pallida Tisiphone morbos agit ante metumque,

Verg. G. 3, 552.—

1.. Of time, before, previously (always in reference to another past time, while ante as prep. is used in reference to the present).

With verbs:

nonne oportuit Praescīsse me ante,

Ter. And. 1, 5, 4:

id te oro, ut ante eamus,

id. ib. 3, 3, 24;

very freq. in Cic.: quod utinam illi ante accidisset,

Cic. Phil. 11, 14:

quae ante acta sunt,

id. Verr. 1, 109:

sicut ante fecimus,

Vulg. Jos. 8, 5; ib. Jud. 16, 20:

fructus omnis ante actae vitae,

Cic. Marcell. 3; so Ov. M. 12, 115, and Tac. A. 6, 16:

apud vos ante feci mentionem,

Cic. Agr. 3, 4:

faciam hoc non novum, sed ab eis ante factum,

id. Verr. 1, 55; Verg. E. 9, 63; Juv. 3, 243; 15, 320:

illud de quo ante dixi,

Cic. Sex. Rosc. 116:

quos ante dixi,

id. Off. 2, 14, 50:

ut ante dixi,

id. Imp. Pomp. 16; id. Mil. 45:

quem ad modum ante dixi,

id. Sex. Rosc. 91:

additis, quae ante deliquerant,

Tac. A. 6, 9:

filium ante sublatum brevi amisit,

id. Agr. 6; id. G. 10; id. A. 11, 7; id. H. 2, 43.—And often accomp. by jam:

acceperam jam ante Caesaris litteras, ut etc.,

Cic. Phil. 2, 49; id. Marcell. 12; id. Verr. 2, 23.—Rarely accomp. by saepe.:

ut saepe ante fecerant,

Cic. Balb. 40; id. Rab. Post. 13.—

Rarely with adjj.:

non filius ante pudicus,

Juv. 3, 111:

quos acciverat, incertum, experiens an et ante gnavos,

Tac. A. 14, 7.—

Often with substt. in the abl. or acc. for a more accurate designation of time (cf. also abhinc with the abl. and acc.; in these cases ante was considered by the ancient critics as a prep., which could also govern the abl.; cf. Charis. p. 209 P.; Serv. ad Verg. E. 1, 30. The position of ante is sometimes before and sometimes after the subst., and sometimes between the numeral and the subst.):

illos septem et multis ante saeculis Lycurgum accepimus fuisse sapientes,

Cic. Tusc. 5, 3, 7:

etsi perpaucis ante diebus (i. e. before the departure of Theophilus, of whom mention is afterwards made) dederam Q. Mucio litteras ad te,

id. Fam. 4, 9:

paucis diebus ante,

id. Phil. 2, 40:

viginti annis ante,

id. Lael. 12, 42:

voverat eam annis undecim ante,

Liv. 40, 52, 4 (cf. id. 40, 51:

quae bello Ligustico ante annis octo vovisset): optimum erit ante annum scrobes facere,

a year before, Col. 4, 2; Plin. Ep. 8, 23, 7:

Tyron urbem ante annum Trojanae cladis condiderunt,

a year before the fall of Troy, Just. 18, 3, 5:

ante quadriennium amissus es,

four years previously, Tac. Agr. 45:

aliquot ante annos,

Suet. Caes. 12; v. id. ib. 81 al.—

With the advv. multo, paulo, aliquanto, tanto, quanto, and rarely permultum:

multo ante prospexi tempestatem futuram,

Cic. Fam. 4, 3, 3:

haud multo ante adventum,

Tac. Agr. 18.—And in the order ante multo:

ante multo a te didicerimus,

Cic. Sen. 2, 6:

Venisti paulo ante in senatum,

id. Cat. 1, 7, 16; id. Marcell. 7; id. Mil. 7; Tac. G. 41; id. H. 3, 68; Suet. Caes. 21; Vulg. Sap. 15, 8; ib. 2 Macc. 3, 30;

6, 29 et saep.—And in the order ante paulo: quae ante paulo perbreviter attigi,

Cic. Rep. 2, 4:

profectus est aliquanto ante furorem Catilinae,

id. Sull. 20, 56 bis; id. Verr. 1, 149.—And in the order ante aliquanto: ante aliquanto quam tu natus es, Cic. Fam. [p. 129] 10, 4; id. Vatin. 25; id. Verr. 2, 46:

tanto ante praedixeras,

id. Phil. 2, 33:

quod si Cleomenes non tanto ante fugisset,

id. Verr. 2, 5, 34; 5, 78, 89; id. Cat. 3, 17; id. de Or. 1, 7, 26; so Quint. 2, 4, 28:

quanto ante providerit,

Cic. Sest. 8:

permultum ante certior factus eram litteris,

id. Fam. 3, 11; cf. Prisc. p. 1191 P.—

Followed by quam (written also as one word, antequam; the form prius quam was more freq. in archaic Latin), sooner than; before.

With ind. pres.:

ante quam doceo id factum non esse, libet mihi,

Cic. Quinct. 48:

ante quam ad sententiam redeo, de me pauca dicam,

id. Cat. 4, 20; id. Mil. 7; id. Deiot. 7; id. Clu. 6.—

With ind. perf.:

memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum disserere,

Cic. Lael. 3, 11:

anno ipso ante quam natus est Ennius,

id. Brut. 18, 72:

ante aliquanto quam tu natus es,

id. Fam. 10, 3:

neque ante dimisit eum quam fidem dedit,

Liv. 39, 10:

ante quam ille est factus inimicus,

Cic. Phil. 12, 9.—

Rarely with fut. perf.:

ante provinciam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari,

Cic. Phil. 11, 24:

neque defatigabor ante quam... percepero,

id. de Or. 3, 36, 145.—

With subj. pres.:

ante quam veniat in Pontum, litteras ad Cn. Pompeium mittet,

Cic. Agr. 2, 53:

hac lege ante omnia veniunt, quam gleba una ematur,

id. ib. 2, 71; id. Sest. 15; id. Phil. 1, 1; Verg. E. 1, 60 sqq.; Vulg. Gen. 11, 4; ib. 4 Reg. 2, 9; ib. Matt. 6, 8.—

With subj. imperf.:

Romae et ad urbem, ante quam proficisceretur, quaerere coepit,

Cic. Verr. 2, 167:

qui (sol) ante quam se abderet, fugientem vidit Antonium,

id. Phil. 14, 27; 8, 1; id. Verr. 4, 147; Vulg. Gen. 2, 5; 13, 10; ib. Matt. 1, 18; ib. Joan. 8, 58.—

With subj. perf.:

ante vero quam sit ea res adlata, laetitiā frui satis est,

Cic. Phil. 14, 1:

domesticum malum opprimit ante quam prospicere potueris,

id. Verr. 1, 39; id. Sull. 44; id. Planc. 40:

nec ante vincere desierint quam Rubro mari inclusis quod vincerent defuerit,

Liv. 42, 52:

nec ante (barbam capillumque) dempserit quam vindicāsset,

Suet. Caes. 67.—

With subj. pluperf.:

se ante quam eam uxorem duxisset domum, sperāsse etc.,

Ter. Hec. 1, 2, 71:

qui ante quam de meo adventu audire potuissent, in Macedoniam perrexi,

Cic. Planc. 98:

ut consul ante fieret, quam ullum alium magistratum capere licuisset,

id. Imp. Pomp. 62; id. Quinct. 9; id. Verr. 2, 55; 2, 171.—

With inf.:

dici vix potest quam multa sint quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hanc rationem devenire,

Cic. Quinct. 54.—

With part.:

armati nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt,

Liv. 21, 15, 4 (on the use of these different constructions, v. Roby, §§ 1671, 1462, 1672 etc.; Draeger, Hist. Synt. II. pp. 589 sqq.;

and esp. Fischer, Gr. § 621). —In the poets sometimes with quam before ante: Respice item quam nil ad nos anteacta vetustas Temporis aeterni fuerit, quam nascimur ante,

Lucr. 3, 972:

Non ego signatis quicquam mandare tabellis, Ne legat id nemo quam meus ante, velim,

Tib. 4, 7, 8; Mart. 9, 36, 6.—Also in the poets sometimes pleon. ante—prius—quam:

sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat Ante, pudor, quam te violo aut tua jura resolvo,

Verg. A. 4, 24; so,

prius—quam— ante: Aut prius infecto deposcit praemia cursu, Septima quam metam triverit ante rota?

Prop. 3, 20, 25.—

For the designation of order, foll. by tum, deinde, etc., first, in the first place (only in later Lat. for the class. primum):

ut ante caput, deinde reliqua pars auferatur,

Cels. 7, 29:

et ante dicam de his, quae, etc.: tum, etc.,

id. 5, 26:

ante tonderi... deinde... tum, etc.,

id. 6, 6, 8; so Plin. 34, 13, 34, § 131 dub.—

Very rarely used as adj. (in imitation of the Greek):

neque enim ignari sumus ante malorum,

earlier, previous ills, Verg. A. 1, 198 (cf. tôn paros kakôn, Soph. O. T. 1423):

ille elegit, qui recipit ante meliorem,

Quint. Decl. 1, 14; cf. Liv. 24, 82, 5 (on this use of the adv., v. Kritz ad Sall. J. 76, 5).

In composition.

Of space, before, in front of, forwards: antepono, antefigo, antefero, antemitto.—

Fig. of preference, before, above: antepono.—

Of degree, before, above, more: antepotens, antepollens—

In designations of time only with adjj. and advv.: antelucanus, antemeridianus, antehac, antelucio.With verbs, ante is more correctly written separately: ante actus, ante factus, ante gestus, ante paro, etc., although editions differ in this respect. V. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 361-390, and pp. 394-402.

antĕ (old form anti, whence antidea, antideo, antidhac; v. antea, anteeo, and antehac) [Gr. anti, over against, facing, anta, antên; Sanscr. anti = over against; Germ. ant- in Ant-wort = Goth. anda-vaurdi, an answer, anda-nahti, the night before], prep. and adv. (acc. to Max. Victor. p. 1953, as prep. with the grave accent; as adv. with the acute on the last syl.).

Prep. with acc., before (syn.: prae, pro).

In space, or trop. in regard to estimation, judgment, or rank (usu. only of objects at rest. while prae is used of those in motion; cf. Herz. ad Caes. B. G. 1, 21; v. exceptions infra).

In space:

quem ante aedīs video,

Plaut. Am. 1, 1, 136:

ante ostium Me audivit stare,

Ter. And. 3, 1, 16; so Vulg. Lev. 1, 5:

Ornatas paulo ante fores,

Juv. 6, 227; so Vulg. Num. 3, 26:

ante meum limen,

Juv. 11, 190:

ante suum fundum,

Cic. Mil. 10:

ut ante suos hortulos postridie piscarentur,

id. Off. 3, 14, 58:

ante sepulcrales infelix adstitit aras,

Ov. M. 8, 480; so Verg. A. 1, 344; 3, 545; Juv. 10, 268:

ante altaria,

id. 8, 155; so Vulg. Deut. 26, 4; ib. Matt. 5, 24. —Of persons:

ante hosce deos erant arulae,

Cic. Verr. 2, 4, 3:

quīs ante ora patrum contigit oppetere,

Verg. A. 1, 95; id. G. 4, 477:

ipsius unam (navem) ante oculos pontus in puppim ferit,

id. A. 1, 114; 2, 531; 2, 773:

ante se statuit funditores,

Liv. 42, 58:

Flos Asiae ante ipsum,

Juv. 5, 56; Vulg. Matt. 17, 2:

si luditur alea pernox Ante Numantinos,

Juv. 8, 11.— Trop.:

ante oculos collocata,

Cic. de Or. 1, 43, 192:

ante oculos errat domus,

Ov. Tr. 3, 4, 57: [p. 128] causam ante eum diceret, before him as judge, Cic. Verr. 1, 3, 9:

donec stet ante judicium,

Vulg. Josh. 20, 6; ib. Marc. 13, 9.—And in eccl. Lat., after the Heb. and Hel. Gr., before, in the sight of, in the judgment of:

ante Dominum vilior fiam,

Vulg. 2 Reg. 6, 21 sq.:

non te justifices ante Deum,

ib. Eccli. 7, 5:

justi ambo ante Deum,

ib. Luc. 1, 6;

and fully: fecit Asa rectum ante conspectum Domini,

ib. 3 Reg. 15, 11; ib. Apoc. 12, 10.—Hence, homines ante pedes (in later Lat.), servants; cf. the annotators upon Juv. 7, 143.—With verbs of motion:

ante me ito,

Plaut. As. 3, 3, 70:

equitatum omnem ante se mittit,

Caes. B. G. 1, 21:

ante ceteras cohortes extra aciem procurrere,

id. B. C. 1, 55:

praecurrit ante omnes,

id. ib. 2, 34; so Nep. Dat. 3, 2; Liv. 7, 41; 45, 40 al.; Vulg. Lev. 27, 11; ib. 1 Reg. 12, 2.—

Trop. of preference in judgment, or regulations in respect to rank, before (this is properly the signification of prae, q. v.; hence more rare than that, and never used by Cic.): quem ante me diligo, before myself, more than myself, Balbus ap. Cic. Att. 8, 15.—So ante aliquem esse, to surpass, excel any one:

facundiā Graecos, gloriā belli Gallos ante Romanos fuisse,

Sall. C. 53, 3, ubi v. Corte and Kritz:

tum me vero et ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante omnes alios imperatores esse,

superior to, Liv. 35, 14:

necessitas ante rationem est,

necessity knows no law, Curt. 7, 7, 10.—Hence very freq. (but mostly poet. and post-class.),

Ante alios, ante omnes, ante ceteros, etc., before others, before all, etc., to designate a comparative relation;

also sometimes, for the sake of emphasis, with comparatives and superlatives: tibi, Neptune, ante alios deos gratias ago,

Plaut. Trin. 4, 1, 5; so Ov. M. 10, 120:

scito illum ante omnīs minumi mortalem preti,

Plaut. As. 5, 2, 8:

tua ante omnes experientia,

Tac. A. 2, 76; 1, 27; Liv. 1, 9:

Junoni ante omnīs candentis vaccae media inter cornua (pateram) fundit,

Verg. A. 4, 59:

Ipse est ante omnes,

Vulg. Col. 1, 17:

O felix una ante alias Priameïa virgo,

Verg. A. 3, 321:

ante omnes furor est insignis equarum,

id. G. 3, 266:

scelere ante alios immanior omnīs,

id. A. 1, 347; Liv. 5, 42:

ante alios pulcherrimus omnīs Turnus,

Verg. A. 7, 55; so Nep. Att. 3, 3; Liv. 1, 15; cf. Rudd. II. p. 82; II. p. 101; II. p. 305.—

Ante omnia.

Before all things, first of all:

alvus ante omnia ducitur,

Cels. 7, 30:

oportet autem ante omnia os nudare,

id. 8, 2:

Ante omnia instituit, ut etc.,

Suet. Ner. 32; id. Calig. 21:

Ante omnia autem, fratres, etc.,

Vulg. Jac. 5, 12; ib. 1 Petr. 4, 8.—

Comparatively, above all, especially, chiefty:

publica maestitia eo ante omnia insignis, quia matronae annum, ut parentem, eum luxerunt,

Liv. 2, 7; 7, 4:

quae natura multis et ante omnia ursis,

Plin. 8, 35, 53, § 125:

dulces ante omnia Musae,

the Muses pleasing above all things, Verg. G. 2, 475; id. E. 2, 72:

deformem et taetrum ante omnia vultum,

Juv. 10, 191.—

In entering upon the discussion of several particulars, or in adducing arguments, first of all, in the first place (similar to ac primum quidem, kai prôton men oun; cf. Spald. ad Quint. 4, 2, 4):

ante omnia quid sit rhetorice,

Quint. 2, 15, 1:

ante omnia igitur imitatio per se ipsa non sufficit,

id. 10, 2, 4; so id. 1, 2, 9; 4, 2, 40; 4, 2, 52; 5, 13, 6; 9, 1, 23.—

Of time.

Before: ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. ad Her. 2, 13; cf.

Dirks. Transl. 177 sq.: ante lucem a portu me praemisisti domum,

Plaut. Am. 2, 1, 55; so Cic. de Or. 2, 64, 259; id. Inv. 2, 4, 15; Suet. Galb. 22; Vulg. Luc. 24, 22:

ante diem caupo sciet,

Juv. 9, 108:

ante brumam,

Ter. Phorm. 4, 4, 28:

ante noctem,

Hor. S. 1, 4, 51:

pereundum erit ante lucernas,

Juv. 10, 339:

ante haec omnia,

Vulg. Luc. 21, 12.— The designation of time is often expressed paraphrastically.

By a person who lived at the time:

jam ante Socratem,

before the time of, Cic. Ac. 1, 12, 44:

qui honos togato habitus ante me est nemini,

before me, before my time, id. Cat. 4, 3:

ante Jovem nulli subigebant arva coloni,

Verg. G. 1, 125:

vixere fortes ante Agamemnona Multi,

Hor. C. 4, 9, 25:

ante Helenam,

id. S. 1, 3, 107:

ante se,

Tac. H. 1, 50:

quod ante eum nemo,

Suet. Caes. 26 al. —

By other objects pertaining to a particular time: ante hoc factum, Plaut. Mil. 4, 8, 64:

ante has meas litteras,

i. e. before the receipt of this letter, Cic. Fam. 13, 17:

per hunc castissimum ante regiam injuriam sanguinem juro,

Liv. 1, 59:

ante mare et terras, et quod tegit omnia, caelum,

Ov. M. 1, 5:

ante sidus fervidum,

Hor. Epod. 1, 27:

ante cibum,

id. S. 1, 10, 61, and Juv. 6, 428:

Hoc discunt omnes ante alpha et beta,

before their A B C, id. 14, 209:

cur ante tubam tremor occupat artus?

Verg. A. 11, 424:

Tecum prius ergo voluta Haec ante tubas,

Juv. 1, 169.—Also by the designation of the office of a person:

ante aedilitatem meam,

Cic. Att. 12, 17:

ante sceptrum Dictaei regis,

Verg. G. 2, 536:

ante imperium ducis,

Flor. 4, 2, 66:

relictis multis filiis et in regno et ante regnum susceptis,

Just. 2, 10.—And by the designation of office in app. to the person:

mortuus est ante istum praetorem,

Cic. Verr. 1, 45, 115:

docuerant fabulas ante hos consules,

id. Brut. 18, 73:

cum ante illum imperatorem clipeis uterentur,

Nep. Iphicr. 1, 3:

quos ante se imperatorem nemo ausus sit aspicere,

id. Epam. 8, 3.—A part. perf. or fut. pass. is freq. added to such substantives for the sake of explanation:

ante hanc urbem conditam,

before the founding of this city, Cic. Tusc. 5, 3, 7 (opp. post urbem conditam):

non multo ante urbem captam,

id. Div. 1, 45:

ante Epaminondam natum,

Nep. Epam. 10, 4:

ante te cognitum multis orantibus opem tuli,

Sall. J. 110, 2:

ante decemviros creatos,

Liv. 3, 53 al. —

Hence particular phrases.

Ante tempus,

Before the right time:

ante tempus excitatis suis,

Liv. 31, 36.—

Before the appointed, proper, or lawful time:

factus est consul bis, primum ante tempus,

Cic. Lael. 3:

honores et ante tempus et quosdam novi generis cepit,

Suet. Aug. 26:

venisti ante tempus torquere nos?

Vulg. Matt. 8, 29 (cf. annus, II. D.).—

Ante diem, poet.,

Before the time:

Caesaribus virtus contigit ante diem,

Ov. A. A. 1, 184:

ante diem vultu gressuque superbo Vicerat aequales,

Stat. S. 2, 1, 108.—

Before the time destined by fate:

filius ante diem patrios inquirit in annos,

Ov. M. 1, 148:

hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras,

id. ib. 6, 675; id. A. A. 3, 739:

sed misera ante diem subitoque accensa furore, etc.,

Verg. A. 4, 697 (cf. Soph. Antig. 461: ei de tou chronou prosthen thanoumai). —

Ante hunc diem, with a negative:

istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,

never before this day, never until now, Plaut. Ep. 3, 4, 60; 4, 2, 7:

neque umquam ante hunc diem,

Ter. Hec. 4, 4, 19; 5, 4, 23:

Novum crimen et ante hunc diem inauditum ad te Q. Tubero detulit,

Cic. Lig. 1, 1 (cf. Plaut. Trin. 5, 2, 17: neque eum ante usquam conspexi prius). —

Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number gives the date, not of the foregoing, but of the present day; e. g. ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Apriles, the fifth day before the calends of April. Orig. the ante belonged to Kalendas, and they said either, ante die quinto Kalendas (i. e. die quinto ante Kalendas), or ante diem quintum Kalendas; the latter phraseology became the prevailing one, and ante diem, being considered as one word, the prepp. in and ex could be prefixed; cf. Manut. ad Cic. Fam. 3, 12; Duker ad Liv. 27, 23; Rudd. II. p. 291; Madv. Gr. Suppl. I.; Drak. ad Liv. 45, 2, 12: me ante diem XIII. Kalendas Januarias principem revocandae libertatis fuisse, the thirteenth before the calends of January, i. e. the 20 th of Dec., Cic. Phil. 14, 7, 20: ante diem XII. Kalendas Novembres, the 21 st of Oct.: ante diem VI. Kalendas Novembres, the 27 th of Oct., id. Cat. 1, 3: ante diem VIII. Kalendas Decembres, the 24 th of Nov., id. Phil. 3, 8: a. d. IV. Id. Mart. (ante diem quartum Idus Martias), i. e. the 12 th of March, Liv. 40, 59: ante diem III. Non. Jan. M. Cicero natus est, i. e. on the 3 d of Jan., Gell. 15, 28 al.:

in ante diem quartum Kal. Dec. distulit,

Cic. Phil. 3, 8: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28 th of Oct., id. Cat. 1, 3:

ex ante diem VII. Id. Febr.,

Varr. R. R. 1, 28, 1: nuntii venerant ex ante diem Non. Jun. usque ad prid. Kal. Sept., from the 3 d of June, Cic. Att. 3, 17:

supplicatio indicta est ante diem V. Id. Oct. cum eo die in quinque dies,

Liv. 45, 2, 12.—

Sometimes to designate the whole time until the passing moment:

ante id tempus et mari et terrā duces erant Lace daemonii,

Nep. Arist. 2, 3:

qui honos huic uni ante id tempus contigit,

id. Timoth. 2, 3:

invictus ante eam diem fuerat,

Curt. 5, 3, 22.—

Ante annos, before the destined time:

Ante suos annos occidit,

Ov. Am. 2, 2, 46:

Ante annos animumque gerens curamque virilem,

beyond his years, Verg. A. 9, 311 (cf.:

suos annos praeterire,

Sil. 4, 428; and:

annos transcendere factis,

id. 2, 348). —

Ante hoc, for antea, antehac, belongs to the later Latin:

ante hoc incognita,

Luc. 6, 116:

ante hoc domūs pars videntur,

Tac. G. 13.

Adv., of space and time (the latter most freq.).

Of space, before, in front, forwards: post me erat Aegina, ante Megara, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 9:

fluvius ab tergo, ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat,

Liv. 27, 18; 22, 5:

coronatus stabit et ante calix,

Tib. 2, 5, 98:

plena oculis et ante et retro,

Vulg. Apoc. 4, 6.—Of motion (cf. supra, I. A. 1.):

si aut manibus ingrediatur quis aut non ante, sed retro,

Cic. Fin. 5, 12, 35:

pallida Tisiphone morbos agit ante metumque,

Verg. G. 3, 552.—

1.. Of time, before, previously (always in reference to another past time, while ante as prep. is used in reference to the present).

With verbs:

nonne oportuit Praescīsse me ante,

Ter. And. 1, 5, 4:

id te oro, ut ante eamus,

id. ib. 3, 3, 24;

very freq. in Cic.: quod utinam illi ante accidisset,

Cic. Phil. 11, 14:

quae ante acta sunt,

id. Verr. 1, 109:

sicut ante fecimus,

Vulg. Jos. 8, 5; ib. Jud. 16, 20:

fructus omnis ante actae vitae,

Cic. Marcell. 3; so Ov. M. 12, 115, and Tac. A. 6, 16:

apud vos ante feci mentionem,

Cic. Agr. 3, 4:

faciam hoc non novum, sed ab eis ante factum,

id. Verr. 1, 55; Verg. E. 9, 63; Juv. 3, 243; 15, 320:

illud de quo ante dixi,

Cic. Sex. Rosc. 116:

quos ante dixi,

id. Off. 2, 14, 50:

ut ante dixi,

id. Imp. Pomp. 16; id. Mil. 45:

quem ad modum ante dixi,

id. Sex. Rosc. 91:

additis, quae ante deliquerant,

Tac. A. 6, 9:

filium ante sublatum brevi amisit,

id. Agr. 6; id. G. 10; id. A. 11, 7; id. H. 2, 43.—And often accomp. by jam:

acceperam jam ante Caesaris litteras, ut etc.,

Cic. Phil. 2, 49; id. Marcell. 12; id. Verr. 2, 23.—Rarely accomp. by saepe.:

ut saepe ante fecerant,

Cic. Balb. 40; id. Rab. Post. 13.—

Rarely with adjj.:

non filius ante pudicus,

Juv. 3, 111:

quos acciverat, incertum, experiens an et ante gnavos,

Tac. A. 14, 7.—

Often with substt. in the abl. or acc. for a more accurate designation of time (cf. also abhinc with the abl. and acc.; in these cases ante was considered by the ancient critics as a prep., which could also govern the abl.; cf. Charis. p. 209 P.; Serv. ad Verg. E. 1, 30. The position of ante is sometimes before and sometimes after the subst., and sometimes between the numeral and the subst.):

illos septem et multis ante saeculis Lycurgum accepimus fuisse sapientes,

Cic. Tusc. 5, 3, 7:

etsi perpaucis ante diebus (i. e. before the departure of Theophilus, of whom mention is afterwards made) dederam Q. Mucio litteras ad te,

id. Fam. 4, 9:

paucis diebus ante,

id. Phil. 2, 40:

viginti annis ante,

id. Lael. 12, 42:

voverat eam annis undecim ante,

Liv. 40, 52, 4 (cf. id. 40, 51:

quae bello Ligustico ante annis octo vovisset): optimum erit ante annum scrobes facere,

a year before, Col. 4, 2; Plin. Ep. 8, 23, 7:

Tyron urbem ante annum Trojanae cladis condiderunt,

a year before the fall of Troy, Just. 18, 3, 5:

ante quadriennium amissus es,

four years previously, Tac. Agr. 45:

aliquot ante annos,

Suet. Caes. 12; v. id. ib. 81 al.—

With the advv. multo, paulo, aliquanto, tanto, quanto, and rarely permultum:

multo ante prospexi tempestatem futuram,

Cic. Fam. 4, 3, 3:

haud multo ante adventum,

Tac. Agr. 18.—And in the order ante multo:

ante multo a te didicerimus,

Cic. Sen. 2, 6:

Venisti paulo ante in senatum,

id. Cat. 1, 7, 16; id. Marcell. 7; id. Mil. 7; Tac. G. 41; id. H. 3, 68; Suet. Caes. 21; Vulg. Sap. 15, 8; ib. 2 Macc. 3, 30;

6, 29 et saep.—And in the order ante paulo: quae ante paulo perbreviter attigi,

Cic. Rep. 2, 4:

profectus est aliquanto ante furorem Catilinae,

id. Sull. 20, 56 bis; id. Verr. 1, 149.—And in the order ante aliquanto: ante aliquanto quam tu natus es, Cic. Fam. [p. 129] 10, 4; id. Vatin. 25; id. Verr. 2, 46:

tanto ante praedixeras,

id. Phil. 2, 33:

quod si Cleomenes non tanto ante fugisset,

id. Verr. 2, 5, 34; 5, 78, 89; id. Cat. 3, 17; id. de Or. 1, 7, 26; so Quint. 2, 4, 28:

quanto ante providerit,

Cic. Sest. 8:

permultum ante certior factus eram litteris,

id. Fam. 3, 11; cf. Prisc. p. 1191 P.—

Followed by quam (written also as one word, antequam; the form prius quam was more freq. in archaic Latin), sooner than; before.

With ind. pres.:

ante quam doceo id factum non esse, libet mihi,

Cic. Quinct. 48:

ante quam ad sententiam redeo, de me pauca dicam,

id. Cat. 4, 20; id. Mil. 7; id. Deiot. 7; id. Clu. 6.—

With ind. perf.:

memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum disserere,

Cic. Lael. 3, 11:

anno ipso ante quam natus est Ennius,

id. Brut. 18, 72:

ante aliquanto quam tu natus es,

id. Fam. 10, 3:

neque ante dimisit eum quam fidem dedit,

Liv. 39, 10:

ante quam ille est factus inimicus,

Cic. Phil. 12, 9.—

Rarely with fut. perf.:

ante provinciam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari,

Cic. Phil. 11, 24:

neque defatigabor ante quam... percepero,

id. de Or. 3, 36, 145.—

With subj. pres.:

ante quam veniat in Pontum, litteras ad Cn. Pompeium mittet,

Cic. Agr. 2, 53:

hac lege ante omnia veniunt, quam gleba una ematur,

id. ib. 2, 71; id. Sest. 15; id. Phil. 1, 1; Verg. E. 1, 60 sqq.; Vulg. Gen. 11, 4; ib. 4 Reg. 2, 9; ib. Matt. 6, 8.—

With subj. imperf.:

Romae et ad urbem, ante quam proficisceretur, quaerere coepit,

Cic. Verr. 2, 167:

qui (sol) ante quam se abderet, fugientem vidit Antonium,

id. Phil. 14, 27; 8, 1; id. Verr. 4, 147; Vulg. Gen. 2, 5; 13, 10; ib. Matt. 1, 18; ib. Joan. 8, 58.—

With subj. perf.:

ante vero quam sit ea res adlata, laetitiā frui satis est,

Cic. Phil. 14, 1:

domesticum malum opprimit ante quam prospicere potueris,

id. Verr. 1, 39; id. Sull. 44; id. Planc. 40:

nec ante vincere desierint quam Rubro mari inclusis quod vincerent defuerit,

Liv. 42, 52:

nec ante (barbam capillumque) dempserit quam vindicāsset,

Suet. Caes. 67.—

With subj. pluperf.:

se ante quam eam uxorem duxisset domum, sperāsse etc.,

Ter. Hec. 1, 2, 71:

qui ante quam de meo adventu audire potuissent, in Macedoniam perrexi,

Cic. Planc. 98:

ut consul ante fieret, quam ullum alium magistratum capere licuisset,

id. Imp. Pomp. 62; id. Quinct. 9; id. Verr. 2, 55; 2, 171.—

With inf.:

dici vix potest quam multa sint quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hanc rationem devenire,

Cic. Quinct. 54.—

With part.:

armati nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt,

Liv. 21, 15, 4 (on the use of these different constructions, v. Roby, §§ 1671, 1462, 1672 etc.; Draeger, Hist. Synt. II. pp. 589 sqq.;

and esp. Fischer, Gr. § 621). —In the poets sometimes with quam before ante: Respice item quam nil ad nos anteacta vetustas Temporis aeterni fuerit, quam nascimur ante,

Lucr. 3, 972:

Non ego signatis quicquam mandare tabellis, Ne legat id nemo quam meus ante, velim,

Tib. 4, 7, 8; Mart. 9, 36, 6.—Also in the poets sometimes pleon. ante—prius—quam:

sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat Ante, pudor, quam te violo aut tua jura resolvo,

Verg. A. 4, 24; so,

prius—quam— ante: Aut prius infecto deposcit praemia cursu, Septima quam metam triverit ante rota?

Prop. 3, 20, 25.—

For the designation of order, foll. by tum, deinde, etc., first, in the first place (only in later Lat. for the class. primum):

ut ante caput, deinde reliqua pars auferatur,

Cels. 7, 29:

et ante dicam de his, quae, etc.: tum, etc.,

id. 5, 26:

ante tonderi... deinde... tum, etc.,

id. 6, 6, 8; so Plin. 34, 13, 34, § 131 dub.—

Very rarely used as adj. (in imitation of the Greek):

neque enim ignari sumus ante malorum,

earlier, previous ills, Verg. A. 1, 198 (cf. tôn paros kakôn, Soph. O. T. 1423):

ille elegit, qui recipit ante meliorem,

Quint. Decl. 1, 14; cf. Liv. 24, 82, 5 (on this use of the adv., v. Kritz ad Sall. J. 76, 5).

In composition.

Of space, before, in front of, forwards: antepono, antefigo, antefero, antemitto.—

Fig. of preference, before, above: antepono.—

Of degree, before, above, more: antepotens, antepollens—

In designations of time only with adjj. and advv.: antelucanus, antemeridianus, antehac, antelucio.With verbs, ante is more correctly written separately: ante actus, ante factus, ante gestus, ante paro, etc., although editions differ in this respect. V. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 361-390, and pp. 394-402.

ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).

A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

adsum apud te, genitor,

id. ib. p. 522, 32:

alteram (partem) apud me adponito,

Plaut. Trin. 4, 3, 60:

nunc hic apud te servio,

id. Capt. 2, 2, 62:

scriptorum non magnast copia apud me,

Cat. 68, 33 Mull.:

mane apud me,

Vulg. Gen. 29, 19:

Advocatum habemus apud Patrem,

ib. 1 Joan. 2, 1:

cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—

Esp.

a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

hic apud me hortum confodere jussi,

id. Aul. 2, 2, 66:

si commodumst, apud me, sis, volo,

Ter. Heaut. 1, 1, 110:

condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

Plaut. Trin. 1, 2, 159:

Quid sibi volunt homines isti apud te?

Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

cenabis bene apud me,

Cat. 13, 1:

apud me habitavit,

Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

apud te cenavit,

id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

Vulg. Jud. 19, 9:

tenet intus apud se,

Lucil. 9, 59 Mull.:

Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

Cic. Att. 5, 6:

apud se fecit manere,

Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

Cic. Cat. 3, 10:

Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

id. Phil. 1, 8:

mansit apud eum quattuor mensibus,

Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

apud quem deversatus es,

Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

habitasti apud Heium Messanae,

Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

Fuisti apud Laecam illa nocte,

id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

apud Ostorium Scapulam epulatur,

Tac. A. 14, 48:

apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

id. H. 3, 74; 1, 14:

Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

Vulg. Act. 9, 43:

invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

Cic. Dom. 83:

qui apud te esset eductus,

id. Quinct. 69:

apud quem erat educatus,

id. Lael. 20, 75:

cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

id. Clu. 27:

disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

Tac. A. 15, 52:

se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

id. Or. 30:

apud eosdem magistratus institutus,

Suet. Calig. 24:

servorum manus tamquam apud senem festinantes,

Tac. H. 1, 7:

in convivio apud regem,

id. A. 2, 57: Bene vale;

apud Orcum te videbo,

in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

Tac. A. 11, 27:

frater apud Othonem militans,

in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

id. ib. 2, 27:

quorum sint legati apud se,

in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

id. ib. 1, 47:

dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

Cic. Sest. 41:

domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

Cic. Verr. 1, 50:

esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

id. ib. 4, 16:

nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,

Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

Sumne ego apud me?

Plaut. Mil. 4, 8, 36:

Non sum apud me,

Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

Ter. Heaut. 5, 1, 48:

Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

id. And. 5, 4, 34:

Num tibi videtur esse apud sese?

id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

proin tu fac, apud te ut sies,

id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—

In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.

Of civil or military affairs, before:

cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

Cic. Arch. 3:

apud eosdem judices reus est factus,

id. Clu. 22, 59:

vis de his judicari apud me?

Vulg. Act. 25, 9:

accusavit fratres suos apud patrem,

ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

hoc, quod nunc apud pontifices agis,

Cic. Dom. 51; 117:

istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

id. Lig. 12:

qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

(populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

omnia apud praetores gererentur,

Tac. Or. 38:

causam nescio quam apud judicem defendebat,

Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

Cic. Lig. 6:

apud judicem causam dicere,

id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

apud aliquem dicere,

id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

verba apud senatum fecit,

id. Verr. 2, 2, 20:

habita apud senatum oratione,

Tac. A. 12, 25; 6, 8:

haec apud patres disseruit,

id. ib. 2, 43; 4, 2;

4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

Cic. Verr. 4, 18:

Quae est ergo apud Caesarem querella?

id. Lig. 25:

isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

id. Caecin. 38:

petita multa est apud eum praetorem,

id. Verr. 1, 155:

causam contra aliquem apud centumviros dicere,

id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

Cic. Verr. 3, 120:

apud eorum quem qui manumitteretur,

Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—

In extra judicial cases, before:

apud hunc confessus es et genus etc.,

Plaut. Capt. 2, 3, 52:

nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

id. ib. 3, 4, 93:

apud erum qui (servos) vera loquitur,

id. Am. 2, 1, 43:

apud novercam querere,

id. Ps. 1, 3, 80:

ego apud parentem loquor,

Cic. Lig. 30:

plura fateri apud amicos,

Tac. A. 14, 62:

aliquid apud aliquem laudare,

Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

aliquem apud aliquos vituperare,

Cic. Phil. 2, 11:

apud quem tu etiam nos criminari soles,

id. Vatin. 29.—

Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.

With verbs:

apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

id. ib. 2, 126;

1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

id. Q. Rosc. 6:

Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

Vulg. Gal. 3, 11:

haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

Vulg. 2 Pet. 3, 8.—

With adjj.:

fuisti apud pontifices superior,

Cic. Dom. 4:

qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

quam clara (expugnatio) apud omnes,

id. Verr. 1, 50; 2, 50:

Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

quod aeque apud bonos miserum est,

id. ib. 1, 29:

quae justa sunt apud nos,

Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

ib. Num. 32, 22:

si is pretio apud istum idoneus esset,

Cic. Verr. 2, 121.—

With substt.:

est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

Cic. Verr. 1, 46:

tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

id. ib. 5, 150:

qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

id. ib. 2, 111:

Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

Curt. 6, 72:

abominatio est uterque apud Deum,

Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

Liv. 6, 39, 11:

Sic apud animum meum statuo,

Sall. de Ord. Rep. 2:

sic statuere apud animum meum possum,

Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—

And simply before, in the presence of:

id apud vos proloquar,

Plaut. Capt. prol. 6:

nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

Ter. Heaut. 3, 3, 14:

se jactant apud eos, quos inviti vident,

Cic. Fl. 61:

licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

plus quam apud vos commemorari velitis,

Cic. Caecin. 77:

non apud indoctos loquor,

id. Pis. 68:

ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

Caes. B. G. 1, 19:

quid apud magnum loquerentur Achillem,

Ov. M. 12, 163:

neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

Tac. A. 4, 7:

loqui de se apud aliquem,

Cic. Att. 1, 3:

mentiri apud aliquem,

Plaut. Poen. 1, 1, 24:

apud aliquem profiteri,

Curt. 7, 7, 24:

Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

Cic. Mur. 61:

Caesar apud milites contionatur,

Caes. B. C. 1, 7:

gratias agere alicui apud aliquem,

Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

Quae fundebat apud Samson lacrimas,

Vulg. Jud. 14, 16.—

Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

quom apud te parum stet fides,

Plaut. Ps. 1, 5, 62:

Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

Verg. A. 4, 539:

At fides mihi apud hunc est,

Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

ut apud me praemium esse positum pietati scias,

id. Hec. 4, 2, 8:

alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

Vulg. Matt. 6, 1:

illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

Cic. Imp. Pomp. 46:

(eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

Caes. B. G. 2, 14:

si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

Cic. Sest. 12:

Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

(servi) apud eum sunt in honore et pretio,

id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

id. Verr. 5, 181:

quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

id. ib. 1, 42:

domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

id. Clu. 154; id. Mur. 38:

Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

Caes. B. G. 1, 18:

tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

id. ib. 1, 20:

certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

Caes. B. G. 1, 40:

apud quem ut multum gratia valeret,

Nep. Con. 2, 1:

video apud te causas valere plus quam preces,

Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

quod apud vos plurimum debebit valere,

Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 113:

speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

id. Sex. Rosc. 141:

(eum) apud finitimas civitates largiter posse,

Caes. B. G. 1, 18:

quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

Cic. Verr. 1, 19:

quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

qui apud eum plurimum poterat,

id. ib. 3, 130:

qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

Cic. Har. Resp. 63:

nihil me turpius apud homines fuisset,

id. Att. 2, 19:

apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

Cels. 3, 23.—

Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

Cic. Fl. 52:

Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

qui (colonus) perigrinatur apud vos,

Vulg. Exod. 12, 49:

qui regnabat apud vos,

ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

si iste apud eos quaestor non fuisset,

Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

Apud eos fuisse regem Divitiacum,

Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

qui (praetores) apud illos a populo creantur,

Cic. Fl. 44:

apud quos consul fuerat,

id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

Verg. A. 6, 568;

Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

Cic. Font. 42:

qui apud socios nominis Latini censi essent,

Liv. 41, 9:

qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

Cic. Verr. 4, 109:

id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

id. ib. 4, 80:

si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

Cic. Verr. 2, 131:

si tu apud Persas deprehensus etc.,

id. ib. 5, 166:

Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

Caes. B. G. 1, 2:

apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

Caes. B. G. 1, 50:

aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

Tac. G. 31:

Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

Verg. A. 2, 71:

apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

apud exercitum mihi fueris tot annos,

id. Mur. 45:

quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

Tac. H. 5, 10:

quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—

In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

id. de Or. 1, 7, 28:

quo in libro,

id. ib. 1, 11, 47):

ut scriptum apud eundem Caelium est,

Cic. Div. 1, 26, 55:

apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

id. Sen. 22, 79:

quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

id. Off. 1, 9, 28:

apud Agathoclem scriptum in historia est,

id. Div. 1, 24, 50:

ut est apud poetam nescio quem,

id. Phil. 2, 65:

Quod enim est apud Ennium, etc.,

id. Off. 1, 8, 26:

de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

id. ib. 1, 25, 87:

Apud Varronem ita est, etc.,

Plin. 18, 35, 79, § 348:

ut video scriptum apud Graecos,

Cic. Scaur. 4:

invenio apud quosdam auctores,

Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

reperio apud scriptores,

id. ib. 2, 88:

apud Solonem,

i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

Tac. Or. 9. —Also of speakers:

apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

Tac. Agr. 22.—

a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

Cic. Leg. 2, 13, 33:

juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

id. Brut. 41, 152:

cum apud eum summum esset imperium populi,

Nep. Phoc. 2, 4:

omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

Sall. C. 20, 8:

par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

Liv. 22, 30, 8:

apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

Tac. A. 12, 35:

pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

id. H. 4, 76:

minorem esse apud victos animum,

id. ib. 3, 1;

2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

apud te est fons vitae,

Vulg. Psa. 35, 10:

apud Dominum (est) misericordia,

ib. ib. 129, 7.—

Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

Ter. Phorm. 1, 1, 3:

negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

Cic. Verr. 4, 29:

multa (signa) deposita apud amicos,

id. ib. 4, 36:

apud quem inventus est scyphus,

Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

te pix atra agitet apud carnuficem,

in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

qui (obsides) apud eum sint,

Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—

Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

Cic. Verr. 4, 2:

si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

Tac. H. 1, 13; 1, 20:

qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

Cic. Div. in Caecil. 8:

neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

fidens apud aliquem obligare,

Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

Essetne apud te is servos acceptissimus?

Plaut. Capt. 3, 5, 56:

non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

Cic. Verr. 2, 110:

apud publicanos gratiosus fuisti,

id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

apud Deum autem omnia possibilia sunt,

Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.

Transf. In designations of place,

At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

verecundari neminem apud mensam decet,

Plaut. Trin. 2, 4, 77:

Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

id. Am. 1, 1, 194:

Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

navem is fregit apud Andrum insulam,

Ter. And. 1, 3, 17:

apud Tenedum pugna illa navalis,

Cic. Arch. 21:

ut apud Salamina classem suam constituerent,

Nep. Them. 3, 4:

apud oppidum morati,

Caes. B. G. 2, 7:

agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

Cic. Agr. 1, 5:

bellatum apud Actium,

Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

Ov. R. Am. 163:

morabatur in castris apud Galgalam,

Vulg. Jos. 10, 6:

quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

Verg. A. 11, 288:

apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

Tac. A. 4, 25:

Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. H. 3, 35:

apud vexillum tendentes,

id. A. 1, 17:

trepidatur apud naves,

id. H. 2, 15:

hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

Verg. A. 5, 261:

apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

Verg. A. 12, 331:

octo apud Rhenum legiones,

Tac. A. 1, 3:

apud ripam Rheni,

id. ib. 2, 83:

probavi te apud Aquam Contradictionis,

Vulg. Psa. 80, 8:

repertus apud fretum Siciliae,

Tac. A. 6, 14:

propitiata Juno apud proximum mare,

id. ib. 15, 44:

apud promunturium Miseni consedit in villa,

id. ib. 6, 50:

Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

Cat. 63, 53 Mull.:

apud altaria deum pepigere,

before, Tac. A. 11, 9:

decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

id. ib. 14, 12 (cf.:

unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

Liv. 41, 9):

apud Caesaris effigiem procubuit,

Tac. A. 12, 17; 13, 23:

quartum apud lapidem substiterat,

id. ib. 15, 60:

laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

on the other hand,

id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

Tac. A. 2, 49.—

At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

Tac. A. 4, 64:

apud villam est,

Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

Plaut. Ep. 2, 2, 67:

deponere apud Solos in delubro pecuniam,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

Liv. 28, 29:

donum apud Antium statuitur,

Tac. A. 3, 71:

bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

id. ib. 6, 11:

Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

Suet. Tit. 5:

quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

id. Aug. 93:

apud Mediolanum,

Lact. Mort. Persec. 48:

eum pugionem apud Capitolium consecravit,

Tac. A. 15, 74:

Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

id. ib. 15, 32:

quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

id. ib. 3, 72:

qui (rei) apud aerarium pependissent,

Suet. Dom. 9 Roth:

cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

apud Pharsaliam,

Liv. Epit. 111:

apud Palaestinam,

Eutr. 7, 13:

qui erant apud Helladam,

Vulg. 1 Macc. 8, 9. —

Of time.

With words denoting time or occasion, in, at (rare):

apud saeclum prius,

Ter. Eun. 2, 2, 15:

aliquem apud judicium persequi,

at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—

With words designating persons, with, among, in the time of:

hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

Cic. Off. 1, 12, 36:

fecerunt hoc multi apud majores nostros,

id. Verr. 2, 118; 5, 148:

Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

Tac. A. 2, 33.—

For ad with words implying motion (very rare):

APVT EVM PERVENIRE,

Inscr. Grut. 786, 5:

atque apud hunc eo vicinum,

Plaut. Mil. 2, 5, 70:

Bito apud aurificem,

Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

(naves) apud insulas longius sitas ejectae,

Tac. A. 2, 24:

qui apud Romanos de societate functus est legatione,

Vulg. 2 Macc. 4, 11.

(cf. ad, I. fin. b.)

It is sometimes placed after its subst.:

quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

Is locus est Cumas aput,

Lucr. 6, 747 Lachm.:

montem apud Erycum,

Tac. A. 4, 43:

ripam apud Euphratis,

id. ib. 6, 31:

Misenum apud et Ravennam,

id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—

It is sometimes placed between the subst. and adj.:

barbaras apud gentes,

Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

id. ib. 14, 14.—

Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

cĕlē̆bro, āvi, ātum, v. a. [id.].

To go to a place or person in great numbers or often, to frequent, to fill (syn. frequento;

class.): deūm delubra festis diebus,

Lucr. 5, 1167:

viam,

Cic. Cael. 14, 34; id. Sest. 63, 131:

domum alicujus,

id. Mur. 34, 70:

atria,

Ov. M. 1, 172:

silvas,

id. ib. 10, 703:

tecta,

id. ib. 4, 444:

forum,

id. ib. 4, 144; cf.:

forum maxime celebratum,

Sall. J. 47, 1:

Penates, i. e. domum redire,

Tib. 1, 3, 33:

me magistrum,

id. 1, 4, 75.—

Of a desired action (cf. celeber, B.), to do something frequently or in multitudes, to practise, engage in, say, use, employ, repeat, = frequento, etc.:

intro abite atque haec cito celebrate,

i. e. in company, all together, Plaut. Ps. 1, 2, 36:

ad eas artes, quibus a pueris dediti fuimus, celebrandas inter nosque recolendas,

Cic. de Or. 1, 1, 2:

cognitionem exercitationemque,

id. ib. 3, 28, 110:

genus divinationis,

id. Div. 1, 2, 3; cf.:

celebratum genus mortis,

a kind of death suffered by many, Tac. H. 2, 49 fin.:

necessitatem,

Cic. de Or. 3, 38, 155:

jurisdictionem,

Liv. 6, 32, 1:

popularem potestatem,

id. 2, 42, 6:

iambum,

Quint. 10, 1, 96:

seria ac jocos cum aliquo,

Liv. 1, 4, 9.—

Aliquid aliquā re, to fill up with something:

contiones suas convicio cantorum,

Cic. Sest. 55, 118:

ripas carmine,

Ov. M. 2, 252 (cf.:

concelebrant ripas,

Lucr. 2, 345):

cujus litteris, famā, nuntiis celebrantur aures cottidie meae,

i. e. are filled, full, Cic. Prov. Cons. 9, 22.— Poet.: juvenes multo sermone, to talk much with [p. 309] them, Tib. 1, 6, 17.—

Meton.

To go in great numbers to a celebration; hence, in gen., to celebrate, solemnize, keep a festival:

festos dies,

Cic. Arch. 6, 13; cf.:

is (dies) festus celebratusque per omnem Africam,

Sall. J. 66, 2; Cic. Pis. 22, 51; id. Cat. 3, 10, 23; Liv. 10, 37, 12; Tac. A. 15, 53; Suet. Aug. 75; id. Tib. 65 init.; Hor. S. 2, 2, 61; Ov. M. 4, 4:

convivium omnium sermone laetitiāque,

Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66; Liv. 40, 14, 2; Tac. A. 4, 59; cf.

coetum,

Verg. A. 1, 735:

conjugia,

id. ib. 7, 555; cf.

nuptias,

Liv. 36, 11, 2; cf.:

solemnia nuptiarum,

Tac. A. 11, 26 fin.:

officium nuptiarum,

Suet. Claud. 26; and poet.:

taedas jugales Thetidis,

Cat. 64, 302:

annua sacra,

Verg. A. 8, 173; cf. id. ib. 5, 598 and 603: funus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 49, 117; cf.

exsequias,

Liv. 25, 17, 5; 37, 22, 2:

diem natalem Vitellii,

Tac. H. 2, 95; Lact. 1, 20, 6; Plin. Ep. 10, 102 (103):

natales,

id. ib. 6, 30, 1; Tac. A. 6, 18; and absol.:

totā celebrante Siciliā sepultus est,

Nep. Timol. 5 fin. —

To honor, praise, celebrate the praises of a person or thing, to celebrate in song (syn.:

colere, laudare, illustrare): laus, quae non poetarum carminibus, non annalium monumentis celebratur,

Cic. Rab. Post. 16, 43; cf. id. Planc. 39, 93:

vestrum egressum ornando atque celebrando,

id. Pis. 13, 31:

fortuna res cunctas ex libidine magis quam ex vero celebrat obscuratque,

Sall. C. 8, 1:

talia carminibus,

Verg. A. 8, 303:

nomen alicujus scriptis,

Cic. Fam. 5, 12, 1:

facta pro maxumis,

Sall. C. 8, 3:

domestica facta,

Hor. A. P. 287: se remque publicam haec faciundo, to make renowned, Sall J. 85, 36: Mari virtutem in majus ( = epi to meizon kosmein), id. ib. 73, 5:

augereque aliquem,

id. ib. 86, 3: honores alicujus, celebrate one ' s honor, Verg. A. 12, 840:

memoriam,

Tac. H. 1, 78:

victoriam ingenti fama,

id. Agr. 39 al.:

virum aut heroa lyrā, etc.,

Hor. C. 1, 12, 2:

sepulcrum hominum conventu et epulis,

Cic. Fl. 38, 95:

memoriam nominis epulis,

id. Fin. 2, 31, 103:

litora ludis,

Verg. A. 3, 280:

sententiam magno assensu,

Tac. A. 15, 22:

mortem funere censorio,

id. ib. 6, 27:

aliquem admiratione,

id. H. 2, 71:

obsequio,

id. A. 16, 33:

funere publico,

id. ib. 6, 11 fin. —

Without the access. idea of extolling, in gen., to make something known, to publish abroad, proclaim:

quibus in locis factum esse consulem Murenam nuntii litteraeque celebrassent,

Cic. Mur. 41, 89:

quod vocibus maledictisque celebratum est,

id. Cael. 3, 6:

quā re celebratā,

id. Div. 1, 17, 31.— cĕlĕbrā-tus, a, um, P. a.

(Acc. to I. a.) Frequented, much visited:

forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

Sall. J. 47, 1.—

(Acc. to I. b.) Customary, usual, frequent:

tritum atque celebratum,

Cic. Fl. 27, 65:

celebratum est usque in proverbium,

Quint. 1, 10, 21:

schemata,

id. 9, 2, 92:

usus anuli celebratior,

Plin. 33, 1, 6, § 28:

verbum celebratius,

Gell. 17, 2, 25 (cf. id. 17, 2, 25, § 17: verbum crebrius, and id. 17, 2, 25, § 18: verbum creberrimum).—

(Acc. to II. A.) Solemn, festive, brilliant:

dies celebratior,

Ov. M. 7, 430:

supplicatio celebratior,

Liv. 3, 63, 5.—

(Acc. to II. B.) Known, celebrated, famous:

loci famā celebrati,

Tac. A. 2, 54:

quo Actiacae victoriae memoria celebratior in posterum esset,

Suet. Aug. 18.— Adv., v. celebriter.

grātŭlātĭo, ōnis, f. [id.], a manifestation of joy; a wishing joy, congratulation; a rejoicing, joy (class.).

In gen., constr. usu. with gen. or absol.:

nuntiatur mihi, tantam isti gratulationem esse factam, ut, etc.,

Cic. Verr. 1, 8, 21:

gratulationes habere,

id. Mil. 35, 98:

unius diei,

id. Pis. 3, 7:

laudis nostrae gratulatio tua,

id. Att. 1, 17, 6: quam (imaginem parentis sui) paucis ante diebus laureatam in sua gratulatione conspexit, during the congratulations made to him (on account of obtaining the consulship), id. Mur. 41, 88:

cum gratulatione ac favore ingenti populi,

Liv. 4, 24, 7:

inter gratulationes amicorum,

Suet. Ner. 6:

(signum Dianae) in suis antiquis sedibus summa cum gratulatione civium et laetitia reponitur,

Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74; cf.:

quanta gratulatio consecuta est!

id. Fl. 39, 98:

hic parenti suo... solatio in laboribus, gratulationi in victoria fuit,

id. Mur. 5, 12.—

(Acc. to gratulor, II.) A religious festival of joy and thanksgiving, a public thanksgiving (= supplicatio, obsecratio):

gratulatio, quam tuo nomine ad omnia deorum templa fecimus,

Cic. Fam. 11, 18 fin.:

is supplicationem mihi decrevit... qui quaestori gratulationem decrevit,

id. Cat. 4, 5, 10; cf.:

ceteris bene gestā, mihi uni conservatā re publicā gratulationem decrevistis,

id. ib. 4, 10, 20:

diis immortalibus non erat exigua eadem gratulatio,

id. Prov. Cons. 11, 26:

gratae nostrae diis immortalibus gratulationes erunt,

id. Phil. 14, 3, 7:

tum patefacta gratulationi omnia in urbe templa,

Liv. 30, 40, 4 Weissenb. (al patuere, facta gratulatione):

civitatem in supplicationibus ac gratulationibus esse,

id. 8, 33, 20.

in-dĭco, āvi, ātum, āre, v. a. (indicasso, is, for indicavero, is, Plaut. Poen. 4, 2, 66; id. Rud. 4, 3, 89), to point out, indicate (class.).

In gen., to show, declare, disclose, make known, reveal, betray.

Of persons:

rem omnem dominae indicavit,

Cic. Clu. 64, 180:

Catilina non se purgavit, sed indicavit,

id. Mur. 25, 51:

conscios delendae tyrannidis,

id. Tusc. 2, 22, 52: jam me vobis indicabo, will betray or accuse myself, id. Arch. 11, 28:

indicabo meum consilium tibi,

id. Fam. 10, 21, 2:

rem patri,

Ter. Ad. 4, 4, 19:

causam publicae pestis,

Liv. 8, 18, 4:

de conjuratione,

to give information, inform, Sall. C. 48, 4:

quis tibi de epistulis istis indicavit,

Cic. Fl. 37, 92; Sall. C. 30, 6:

aliquid in vulgus,

to make publicly known, Cic. Univ. 2:

satis est actori sic indicare,

Quint. 4, 2, 7.—With rel. clause:

contentus indicare quid facti sit,

Quint. 4, 2, 128.—With acc. and inf.:

digitis ita figuratis ut temporis et aevi (Janum) esse deum indicent,

Plin. 34, 7, 16, § 33.—

Of things concr. and abstr.:

vultus indicat mores,

shows, indicates, Cic. Leg. 1, 9; id. Brut. 94, 324:

lacrimis dolorem,

Nep. Att. 4 fin.:

hoc res ipsa indicat,

Ter. Eun. 4, 3, 16:

id esse verum parva haec fabella indicat,

Phaedr. 1, 15, 3:

supercilia maxime indicant factum,

Plin. 11, 37, 51, § 138:

ut epularum sollemnium fides ac tibiae... indicant,

Cic. de Or. 3, 51, 197. — Pass.:

aetas veterinorum indicatur dentibus,

Plin. 11, 37, 64, § 168:

cum res non gesta indicatur, sed ut sit gesta ostenditur,

Quint. 9, 2, 40. —

In partic.

To intimate, give a hint of, to state briefly, mention:

indicare convenit, quae prodit Onesicritus,

Plin. 6, 23, 26, § 96:

aliquid obiter,

id. 33, 1, 5, § 15:

nominatim,

id. 15, 14, 15, § 49:

ut indicavimus,

id. 36, 15, 24, § 115.—

To set or tell the price of a thing, to value, put a price on: hanc eme. Do. Modo ut sciam, quanti indicet, etc., Plaut. Pers. 4, 4, 25:

indica, fac pretium,

id. ib. 37:

cum postulasset, ut sibi fundus semel indicaretur,

Cic. Off. 3, 15, 62. —

In jurid. Lat., to carry on a judicial process to conviction:

Indicasse est detulisse, arguisse, accusasse et convicisse,

Dig. 50, 16, 197.

in-dīco, xi, ctum, 3 ( imp. indice, Plaut. Ps. 1, 5, 132:

indixti for indixisti,

Front. de Cels. Ep. 3), v. a. [in-dico], to declare publicly, to proclaim, publish, announce, to appoint (class.):

totius Galliae concilium Bibracte indicitur,

Caes. B. G. 7, 63; Liv. 1, 50, 4:

forum,

Verg. A. 5, 758: Romae [p. 934] dierum viginti supplicatio indicitur, Caes. B. G. 7, 90:

exercitum in aliquem locum,

to order it to, Liv. 6, 12; cf.

of time: comitia in trinum nundinum,

id. 3, 35, 1:

bellum populo Romano suo nomine indixit,

Cic. Cat. 2, 6, 14; cf. Varr. L. L. 6, § 61 Müll.:

dies indicta pugnae,

Liv. 10, 27, 3:

justitium,

Cic. Phil. 5, 12, 31: familiaribus cenas, to invite one ' s self as their guest, Suet. Ner. 27:

iter alicui,

Verg. A. 7, 468:

funus,

to invite to a funeral, Varr. L. L. 6, § 61 Müll.; Cic. Leg. 2, 24, 61; Suet. Caes. 84:

simul divom templis indicit honorem,

a thanksgiving, Verg. A. 1, 632; 3, 264; Sil. 7, 90.—With ut:

in diem certam ut ad lucum Ferentinae conveniant indicit,

Liv. 1, 50, 1. —

Trop.:

qui ipsi sibi bellum indixissent,

are their own enemies, Cic. Fin. 5, 10, 29:

philosophiae bellum indicere,

id. de Or. 2, 37, 55.—

Esp.

To appoint a place of gathering, fix, name a destination or rendezvous:

exercitu indicto ad portam Esquilinam in posteram diem,

Liv. 6, 22, 8:

exercitus omnis Aquiloniam est indictus,

id. 10, 38, 4:

exercitus Pisas indictus erat,

id. 40, 41, 7:

clam exercitu indicto,

id. 41, 14, 2.—

To impose, enjoin, inflict:

multam,

to impose a penalty, Plin. 18, 3, 3, § 11:

tributum,

Liv. 4, 60; cf.:

servorum numerum et pondus argenti senatoribus,

Tac. H. 3, 58:

populo famem indixit,

Suet. Cal. 26 fin.:

sibimet ipse exsilium indixit,

Liv. 39, 52, 9; cf.: sibi patientiam, to enjoin upon one ' s self, Sen. Ep. 123, 5:

iter ad regem Latinum Indicit primis juvenum,

Verg. A. 7, 468:

certum dominis servorum numerum,

Suet. Ner. 44; id. Aug. 25:

libertus, cui patronus operas indicere vellet,

to prescribe, Gai. Inst. 4, 162.

Lībĕra, ae, f. [3. Liber].

Proserpine, daughter of Ceres, and sister of Liber:

hunc dico Liberum Semelā natum, non eum, quem nostri majores auguste sancteque Liberum cum Cerere et Libera consecraverunt, etc.,

Cic. N. D. 2, 24, 62; id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

Ceres et Libera, quarum sacra, etc.,

id. ib. 2, 5, 72, §

137: signa aënea Cereri, Libero Liberaeque posuerunt,

Liv. 33, 25:

supplicatio ad Cereris, Liberi Liberaeque fuit,

id. 41, 28;

for which in full: familia ad aedem Cereris, Liberi Liberaeque venum iret,

id. 3, 55, 7.—

Ariadne (because she was the wife of Bacchus), Ov. F. 3, 512.

prae-fundo, fūdi, 3, v. a., to pour out before or in addition to, to add by pouring (post-class.), Simplic. p. 87 Goes.:

semine cucuminis praefuso,

Cael. Aur. Tard. 5, 10, 124.—

To pour upon, to wet, sprinkle.

Lit.:

pileus vino Calido praefusus,

Cael. Aur. Tard. 2, 7, 110.—

Fig.:

votis praefusa supplicatio,

Alcim. Ep. 8.