Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

something+rare

  • 121 promitto

    prō-mitto, mīsi, missum, 3 (sync. forms:

    promisti for promisisti,

    Ter. Ad. 5, 8, 17; Cat. 110, 3:

    promisse for promisisse,

    id. 110, 5:

    promissem,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 12; archaic inf. pass. promittier, id. ib. 4, 8, 32), v. a.
    I.
    Lit., to let go forward, to send or put forth, to let hang down, let grow, etc. (rare;

    not in Cic.): ramos vel ferro compescunt vel longius promittunt,

    suffer to grow longer, Col. 5, 6, 11.—Reflex., to grow:

    nec ulla arborum avidius se promittit,

    Plin. 16, 26, 44, § 107.—Of the hair, the beard, to let hang down, let grow:

    satis constat multos mortales capillum ac barbam promisisse,

    Liv. 6, 16, 4; 5, 41; cf.:

    pogoniae, quibus inferiore ex parte promittitur juba,

    Plin. 2, 25, 22, § 89.— Transf.:

    (Sonus lusciniae) promittitur revocato spiritu,

    is drawn out, prolonged, Plin. 10, 29, 43, § 82;

    Gallia est longe et a nostris litoribus huc usque promissa,

    Mel. 1, 3; v. infra, P. a.—
    II.
    Trop., of speech.
    A.
    To say beforehand, to forebode, foretell, predict, prophesy (very rare):

    praesertim cum, si mihi alterum utrum de eventu rerum promittendum esset, id futurum, quod evenit, exploratius possem promittere,

    Cic. Fam. 6, 1, 5:

    ut (di) primis minentur extis, bene promittant secundis,

    id. Div. 2, 17, 38.—Of signs or omens, to forebode, portend:

    pari in meliora praesagio in Caesaris castris omnia aves victimaeque promiserant,

    Flor. 4, 7, 9:

    promittunt omina poenas,

    Val. Fl. 6, 730: clarum fore (Servium) visa circa caput flamma promiserat, Flor 1, 6, 1; 1, 7, 9.—Also, in gen., to denote beforehand:

    stella... vindemiae maturitatem promittens,

    Plin. 18, 31, 74, § 309.—
    B.
    To promise, hold out, cause to expect, give hope or promise of, assure (class. and freq.; syn.: polliceor, spondeo, recipio), constr. with acc., an object-clause, or de:

    domum,

    Plaut. Most. 1, 3, 28:

    sestertia septem,

    Hor. Ep. 1, 7, 81:

    carmen,

    id. Epod. 14, 7, dona, Ov Tr. 4, 2, 7:

    auxilium alicui,

    id. M. 13, 325:

    opem,

    id. F 5, 247:

    salutem,

    Luc. 4, 235:

    ea quae tibi promitto ac recipio,

    Cic. Fam. 5, 8, 5:

    si Neptunus quod Theseo promiserat, non fecisset,

    id. Off. 1, 10, 32:

    dii faxint, ut faciat ea quae promittit!

    id. Att. 16, 1, 6.— With inf. (usu. fut. inf.):

    promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,

    Cic. Phil. 5, 18, 51; cf.:

    promitto, in meque recipio fore eum, etc.,

    id. Fam. 13, 10, 3:

    quem inimicissimum futurum esse promitto et spondeo,

    id. Mur. 41, 90:

    surrepturum pallam promisit tibi,

    Plaut. As. 5, 2, 80; id. Aul. 2, 2, 42; cf. id. Men. 5, 4, 6:

    promisit Apollo Ambiguam tellure novā Salamina futuram,

    Hor. C. 1, 7, 28; id. S. 1, 6, 34.—With inf. pres.:

    si operam dare promittitis,

    Plaut. Trin. prol. 5; id. Bacch. 4, 8, 79; id. Rud. 2, 6, 56: magorum vanitas ebrietati eas resistere [p. 1465] promittit, Plin. 37, 9, 40, § 124; cf.:

    se remedium afferer tantamque vim morbi levaturum esse promisit,

    Curt. 3, 6, 2 monstrare, Amm. 22, 7, 5:

    promittere oratorem,

    to give promise of becoming, Sen. Contr 4, 29, 10; cf.:

    per ea scelera se parricidam,

    excite fears lest he become, Quint. Decl. 1, 6:

    me Promisi ultorem,

    Verg. A. 2, 96.—With de:

    de alicujus voluntate promittere,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    de me tibi sic promitto atque confirmo, me, etc.,

    id. ib. 3, 10, 1; Hor. S. 1, 4, 103:

    promittere damni infecti,

    i. e. to promise indemnification for, become answerable for the possible damage, Cic. Top 4, 22.—
    C.
    With ut and subj.:

    promiserat ut daret,

    Vulg. 2 Par. 21, 7.—Of things' terra ipsa promittit (aquas), gives promise of, leads one to expect water, Plin. 31, 3, 27, § 45:

    debet extremitas (picturae) sic desinere, ut promittat alia post se,

    to lead one to suppose, to suggest, id. 35, 10, 36, § 68; Sen. Hippol. 569.—
    2.
    In partic.
    a.
    To promise to come, to engage one's self to meet any one, to dine, sup, etc., Plaut. Stich. 3, 2, 19 sq.; 4, 2, 16:

    ad fratrem,

    Cic. de Or. 2, 7, 27:

    ad cenam mihi,

    Phaedr. 4, 23, 15; Petr. 10; so,

    tibi me promittere noli,

    to expect me, Ov. M. 11, 662.—
    b.
    To promise something to a deity, i. e. to vow:

    donum Jovi dicatum atque promissum,

    Cic. Verr. 2, 5, 72, § 184:

    nigras pecudes Diti,

    Tib. 3, 5, 33; Juv 13, 233; Petr 88; Flor. 1, 11, 4.—
    c.
    To offer as a price (post-Aug.):

    pro domo sestertium millies promittens,

    Plin. 17. 1, 1, § 3. —Hence, prōmissus, a, um, P a.
    A.
    Lit., hanging down, long; of the hair: coma, Varr. ap. Non. 362, 32; Liv. 38, 17, 3; Ov. Tr. 4, 2, 34:

    Britanni capillo sunt promisso,

    Caes. B. G. 5, 14; so,

    capillus,

    Nep. Dat. 3, 1:

    barba,

    Verg. E. 8, 34; Liv. 2, 23, 4:

    barba omnibus promissa erat,

    id. 5, 41, 9; Plin. Ep. 2, 7, 7; Just. 4, 4, 1.—Of the dewlap:

    boves palearibus amplis et paene ad genua promissis,

    Col. 6, 1, 3.—Of the belly:

    sues ventre promisso,

    Col. 7, 9, 1.—
    B.
    Subst.: prōmissum, i, n., a promise (very freq. in prose and poetry; cf.

    promissio, pollicitatio),

    Cic. Verr 2, 5, 53, § 139:

    voto quodam et promisso teneri,

    id. Att. 12, 18, 1:

    constantia promissi,

    id. ib. 4, 17, 1:

    promissum absolvere,

    Varr. R. R. 2, 11, 1:

    facere,

    Cic. Off. 1, 10, 31; 3, 25, 95:

    exigere,

    id. ib. 3, 25, 94:

    ludere aliquem promisso inani,

    Ov. F. 3, 685.—In plur.:

    pacta et promissa servare,

    Cic. Off. 3, 24, 92:

    illis promissis standum non est, quae, etc.,

    id. ib. 1, 10, 32:

    promissis manere,

    Verg. A. 2, 160:

    promissa firmare,

    Ov. M. 10, 430:

    multa fidem promissa levant,

    Hor. Ep. 2, 2, 10:

    dic aliquid dignum promissis,

    id. S. 2, 3, 6:

    quo promissa (Ennii) cadant,

    i. e. the expectations which he raises, id. Ep. 2, 1, 52:

    promissa dare,

    to make promises, Cat. 63, 239; to fulfil, Ov. M. 2, 51.

    Lewis & Short latin dictionary > promitto

  • 122 revoco

    rĕ-vŏco, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To call back, recall (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    quotiens foras ire volo, me retines, revocas,

    Plaut. Men. 1, 2, 5; cf. Suet. Claud. 15 fin.:

    de meo cursu rei publicae sum voce revocatus,

    Cic. Fam. 10, 1, 1:

    aliquem ex itinere,

    id. Div. 2, 8, 20; Suet. Aug. 98; id. Tib. 21:

    revocatus de exsilio Camillus,

    Liv. 5, 46:

    revocatum ex provinciā,

    Suet. Claud. 1:

    Caesar in Italiam revocabatur,

    Caes. B. C. 2, 18 fin.:

    spes Campanae defectionis Samnites rursus ad Caudium revocavit,

    Liv. 9, 27:

    quid me intro revocas?

    Plaut. Rud. 5, 2, 12.— Absol.:

    heus abiit: quin revocas?

    Plaut. Ps. 1, 3, 12; id. Ep. 2, 2, 17; id. Truc. 1, 2, 19: exclusit; revocat;

    redeam?

    Ter. Eun. 1, 1, 4; Hor. S. 2, 3, 264; Ter. Ad. 3, 2, 22; Liv. 30, 20: abeo;

    et revocas nono post mense,

    Hor. S. 1, 6, 61; Ov. M. 1, 503.—
    b.
    Transf., of things, to draw or fetch back, to withdraw, turn back, etc.:

    lumina revocata,

    Ov. M. 7, 789:

    oculos meos,

    id. H. 16, 232:

    cupidas manus,

    id. A. A. 1, 452:

    pedem ab alto,

    Verg. A. 9, 125; cf.

    gradum,

    id. ib. 6, 128:

    deficientem capillum a vertice,

    to stroke back, Suet. Caes. 45:

    habenas,

    Sil. 16, 344:

    manus post terga,

    to bind, Sen. Thyest. 685:

    proscissam terram in liram,

    to bring back, restore, Col. 2, 10, 5; cf.:

    in vitibus revocantur ea, quae, etc.,

    are pruned, Cic. de Or. 2, 21, 88; v. infra, B. 1. — Poet.:

    gelidos artus in vivum calorem,

    Ov. M. 4, 248.—
    2.
    In partic.
    a.
    Milit. t. t.
    (α).
    To call back, recall; to call off, withdraw soldiers from a march or from any enterprise:

    his rebus cognitis Caesar legiones equitatumque revocari atque itinere desistere jubet,

    Caes. B. G. 5, 11:

    insequentes nostros, ne longius prosequerentur, Sulla revocavit,

    id. B. C. 3, 51; Liv. 25, 14:

    quae receptui canunt, ut eos etiam revocent,

    Cic. Rep. 1, 2, 3:

    tardius revocati proelio excesserant,

    Sall. C. 9, 4; cf. Verg. A. 5, 167:

    equites,

    Caes. B. C. 1, 80:

    reliquas copias,

    id. B. G. 7, 35:

    naves omnes,

    id. B. C. 3, 14:

    hos certo signo,

    id. ib. 1, 27 fin.;

    1, 28: milites ab opere,

    id. B. G. 2, 20:

    legiones ab opere,

    id. B. C. 1, 82:

    aestus crescens revocaverat fatigatos,

    Amm. 24, 4, 17.—
    (β).
    To recall to duty soldiers from a furlough:

    milites,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 89:

    veteranos,

    Tac. H. 2, 82:

    inter ceteros conveteranos suos revocatus,

    Inscr. Orell. 3580.—
    (γ).
    In gen., to call back, recall:

    (Neptunus Tritona) jubet fluctus et flumina signo Jam revocare dato,

    Ov. M. 1, 335.—
    b.
    A theatrical t. t., to call for the repetition of a speech, a vocal performance, etc., to call back a player; to encore:

    Livius (Andronicus), cum saepius revocatus vocem obtudisset, etc.,

    Liv. 7, 2:

    Diphilus tragoedus revocatus aliquoties a populo,

    Val. Max. 6, 2, 9:

    quoties ego hunc (sc. Archiam) vidi magnum numerum versuum dicere ex tempore! quoties revocatum eandem rem dicere commutatis verbis atque sententiis,

    Cic. Arch. 8, 18:

    revocatus praeco, iterum pronunciavit eadem,

    Liv. 33, 32.—Also with an inanim. object:

    cum Orestem fabulam doceret Euripides, primos tres versus revocasse dicitur Socrates,

    to have encored, Cic. Tusc. 4, 29, 63. — Absol.:

    revocasse et repeti coëgisse,

    Plin. Ep. 3, 5, 12.— Impers. pass.:

    nominatim sum appellatus in Bruto Tullius qui libertatem civibus stabiliverat. Milies revocatum est,

    Cic. Sest. 58, 123.—
    c.
    To recall from death, bring back to life:

    quā servetis revocatum a morte Dareta,

    Verg. A. 5, 476; cf.:

    Paeoniis revocatum herbis et amore Dianae,

    id. ib. 7, 769:

    dysentericos a morte revocari,

    Plin. 23, 6, 60, § 113.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to call back, recall, resume; to withdraw, retire; to regain, recover; to draw back, draw off or away; to withhold, restrain, etc.:

    facilius sicut in vitibus revocantur ea, quae sese nimium profuderunt,

    are checked, pruned, Cic. de Or. 2, 21, 88: et vires et corpus amisi: sed si morbum depulero, facile illa revocabo, will regain, recover, id. Fam. 7, 26, 2:

    quae (studia) remissa temporibus, longo intervallo intermissa revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1; cf.:

    quod, utcunque praetermissum, revocari non posset,

    Liv. 44, 40:

    praetermissa,

    Plin. 18, 6, 8, § 44:

    quae (philosophia) nunc prope dimissa revocatur,

    Cic. Ac. 2, 4, 11:

    veteres artes,

    Hor. C. 4, 15, 12:

    priscos mores,

    Liv. 39, 41:

    antiquam duramque militiam,

    Tac. A. 1, 20 fin.:

    quaedam exoleta,

    Suet. Claud. 22:

    omissa,

    id. Vesp. 16; id. Dom. 4 et saep.:

    nonnumquam animum incitatum revoco ipse et reflecto,

    Cic. Sull. 16, 46; cf. id. Att. 13, 1:

    vinolenti dubitant, haesitant, revocant se interdum,

    recover themselves, bethink themselves, id. Ac. 2, 17, 52:

    ut quaedam contra naturam depravata restituerentur et corrigerentur ab naturā, cum se ipsa revocasset aut arte atque medicinā,

    had recovered herself, id. Div. 2, 46, 96:

    revocare se non poterat familiaritate implicatus,

    could not withdraw, id. Pis. 29, 70:

    primae revocabo exordia pugnae,

    Verg. A. 7, 40; cf. Sen. Ben. 7, 25, 2 al.:

    revocari in memoriam somnii,

    Just. 1, 5, 3; 7, 1, 8.— Poet., with inf.: nec tamen illa suae revocatur parcere famae, nor can she be induced, persuaded, etc., Prop. 1, 16, 11:

    memoriam ad referendam gratiam admonitione revocare,

    to bring, induce, Sen. Ben. 5, 25, 6: scalam nobis in memoriam revocare, Aug. Civ. Dei, 16, 38, 2; id. Serm. 280, 1:

    in memoriam rursus revocatus,

    Petr. 10:

    revocat tua forma parentem (with recordor),

    Sil. 16, 193:

    magni est ingenii revocare mentem a sensibus,

    Cic. Tusc. 1, 16, 38; cf.:

    eos ab illā consuetudine,

    id. Rep. 2, 13, 25:

    quos (homines) spes praedandi studiumque bellandi ab agriculturā et cottidiano labore revocabat,

    Caes. B. G. 3, 17:

    aliquam a cupiditate,

    Cic. Clu. 5, 12:

    aliquem a turpissimo consilio,

    id. Att. 3, 15, 4:

    aliquem a tanto scelere,

    id. Cat. 3, 5, 10; cf. id. ib. 1, 9, 22:

    animum ab irā,

    Ov. Tr. 2, 557:

    jam lapsos ab errore,

    Quint. 2, 6, 2:

    perterritos animos a metu,

    id. 2, 16, 8 et saep.:

    ab errore ad rectiorem viam,

    Lact. 1, 1, 21: cum ex saevis et perditis rebus ad meliorem statum fortuna revocatur, Cic. ap. Amm. 15, 5, 23:

    disceptationem ab rege ad Romanos revocabant,

    Liv. 41, 20:

    rebus institutis ad humanitatem atque mansuetudinem revocavit animos hominum studiis bellandi jam immanes ac feros,

    Cic. Rep. 2, 14, 27:

    ad quam eos quasi formulam dicendi revocent,

    id. Opt. Gen. 5, 15:

    ad quae me exempla revocas,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 210; Quint. 10, 7, 32:

    rem paene ad manus,

    Cic. Clu. 49, 136:

    me ad pristina studia revocavi,

    id. Brut. 3, 11:

    me ad meum munus pensumque revocabo,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    se ad industriam,

    id. Brut. 94, 323:

    se rursus ad moestitiam,

    id. Tusc. 3, 27, 64:

    se ad se,

    id. Ac. 2, 16, 51:

    vilicum ad rationem,

    compel to an account, Cato, R. R. 2, 2:

    libertinos ingratos revocavit in servitutem,

    Suet. Claud. 25:

    fortunae possessionesque omnium in dubium incertumque revocabuntur,

    Cic. Caecin. 27, 76:

    ad spem consulatūs in partem revocandam aspirare non auderet,

    to bring over to his side, Liv. 4, 35:

    quod temporis hortorum aut villarum curae seponitur, in animum revocabo,

    will transfer to my mind, Tac. A. 14, 54:

    abi, Quo blandae juvenum te revocant preces (= a me ad se vocant, Orell.),

    Hor. C. 4, 1, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    Pregn.: ad aliquid, to apply, reduce, refer a thing to something as a standard (syn. referre) (Ciceron.):

    impuri cujusdam et ambitiosi et omnia ad suam potentiam revocantis esse sententiam,

    Cic. Lael. 16, 59:

    misericordiā movetur, si is, qui audit, adduci potest, ut illa, quae de altero deplorentur, ad suas res revocet,

    id. de Or. 2, 52, 211:

    omnia ad artem et ad praecepta,

    id. ib. 2, 11, 44:

    omnia ad scientiam,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    illa de urbis situ ad rationem,

    id. Rep. 2, 11, 22:

    rationem ad veritatem,

    id. Off. 3, 21, 84:

    rem ad illam rationem conjecturamque,

    id. Dom. 6, 15.—
    b.
    To recall, revoke, retract, cancel (not so till after the Aug. per.): si facta mihi revocare liceret. Ov. M. 9, 617:

    promissum suum,

    Sen. Ben. 4, 39, 2:

    sententiam suam,

    Dig. 48, 18, 1 fin.:

    libertatem (shortly after: in servitutem retrahi),

    Tac. A. 13, 26:

    litteras,

    Suet. Vesp. 8:

    legatum ad quingenta,

    id. Galb. 5.—
    c.
    As law t. t.: domum, domum suam revocare, to appeal to a judge of one ' s own country or city: (legatis) revocandi domum suam jus datur, Dig. 5, 1, 2, §§ 3, 4, and 5.—
    II.
    To ask back again, to invite in return: mutuo vocare, Non. (rare): domum suam istum non fere quisquam vocabat. Nec mirum;

    qui neque in urbe viveret neque revocaturus esset,

    Cic. Rosc. Am. 18, 52; Varr. ap. Non. 167, 14:

    cum vulpem revocasset,

    Phaedr. 1, 25, 7; Lact. 6, 12, 3.—Hence, transf.:

    tribuni plebis quoniam adhuc praesens certamen contentionemque fugerunt: nunc in meam contionem prodeant, et, quo provocati ad me venire noluerunt, revocati saltem revertantur,

    i. e. now that they are invited to come back, Cic. Agr. 3, 1, 1.—
    III.
    To call again, summon anew (rare):

    itaque hominem populus revocat, et retrahatur necesse est,

    i. e. to answer a renewed accusation, Cic. Q. Fr. 2, 4 (6), 6:

    tribuni de integro agere coeperunt revocaturosque se easdem tribus renuntiarunt,

    Liv. 45, 36 fin.; cf. id. 40, 46:

    refectum est convivium et rursus Quartilla ad bibendum revocavit,

    challenged us again, Petr. 23:

    convivam in diem posterum,

    Suet. Claud. 32.

    Lewis & Short latin dictionary > revoco

  • 123 sacer

    săcer, sā̆cra, sā̆crum (ante-class. collat. form sacer, sacris, sacre; plur.:

    sacres porci,

    Plaut. Men. 2, 2, 16; id. Rud. 4, 6, 4; Varr. R. R. 2, 1, 20; 4, 16; sing. acc.: sacrem porcum, Fest. s. h. v. p. 318 Müll.), adj. [root sa-; Gr. saos, sôos, safe; whence Lat. sānus], dedicated or consecrated to a divinity, holy, sacred, = hieros (cf.: sanctus, augustus): Gallus Aelius ait, sacrum esse quocumque modo atque instituto civitatis consecratum sit, sive aedis, sive ara, sive signum, sive locus, sive pecunia, sive quid aliud quod dis dedicatum atque consecratum sit, Fest. s. v. sacer mons, p. 318 Müll.; cf.:

    quicquid destinatum est diis, sacrum vocatur,

    Macr. S. 3, 7:

    sacrae (res) sunt quae diis superis consecratae sunt: religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3.
    I.
    In gen.
    (α).
    Absol.:

    quicquam (opp. profanum),

    Plaut. Merc. 2, 3, 27; id. Trin. 2, 2, 8; cf.:

    aedificiis omnibus, publicis privatis sacris profanis, sic pepercit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 54, § 129; so,

    locus sacer et profanus,

    id. Inv. 1, 26, 38; Auct. Her. 2, 4, 7; Quint. 5, 10, 38:

    miscebis sacra profanis,

    Hor. Ep. 1, 16, 54; id. A. P. 397; Nep. Them. 6, 5; Sall. C. 11, 6:

    villae signis et tabulis refertae partim publicis partim etiam sacris et religiosis,

    Cic. Leg. 3, 13, 31; so (with religiosus) id. Verr. 2, 4, 57, § 127; Suet. Tib. 61:

    mores autem rapere properant quā sacrum quā puplicum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 37:

    (legum) genera sunt tria, sacri, publici, privati juris,

    Quint. 2, 4, 33; cf. in the sup.:

    deprecor hoc unum per jura sacerrima lecti,

    Ov. H. 9, 159:

    aedes,

    Plaut. Am. 4, 1, 5; Cic. Fam. 13, 11, 1; Quint. 4, 2, 8; Ov. M. 14, 315:

    lucus late sacer,

    Verg. A. 5, 761:

    arvum Martis,

    Ov. M. 7, 101:

    ara,

    Plaut. Aul. 4, 1, 20:

    aurum,

    Liv. 5, 50; cf.

    pecunia (opp. privata),

    Quint. 4, 2, 8:

    arma,

    Liv. 24, 21:

    tus,

    Ov. M. 14, 130:

    sanguis (of the sacrificial victim),

    Cat. 68, 75:

    ales (so called from its use in augury),

    Verg. A. 11, 721:

    luces (with profestae),

    Hor. C. 4, 15, 25; cf.

    dies (with religiosus),

    Suet. Tib. 61:

    tempus,

    Hor. C. S. 4:

    commissum,

    a crime against religion, Cic. Leg. 2, 9 et saep.— Poet.: vitis (as sacred to Bacchus), Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 149 Vahl.); Hor. C. 1, 18, 1; so,

    laurus,

    id. ib. 3, 4, 18; Verg. A. 7, 60:

    robur,

    Ov. M. 8, 752:

    aqua,

    Hor. C. 1, 1, 22:

    fontes,

    Ov. M. 2, 464; Verg. E. 1, 53:

    focus,

    Hor. Epod. 2, 43:

    Tarentum,

    id. C. 1, 28, 29:

    fines,

    Sil. 3, 501; cf.

    montes (the Alps, because not to be ascended by men),

    id. 4, 70;

    vates (because dedicated to Apollo),

    Hor. C. 4, 9, 28; Tib. 2, 5, 113; cf.:

    sacer interpresque deorum Orpheus,

    Hor. A. P. 391;

    and (for sanctus) of the divinity itself: Vesta,

    Prop. 3, 4 (4, 3), 11; so,

    Cybebe,

    id. 3 (4), 22, 3 (but in Liv. 3, 19: ut sacrosancti habeantur, quibus ipsi dii neque sacri neque sancti sunt, so used only on account of the lusus verbb. with sacrosancti;

    v. the context).—Sacer Mons,

    a hill about three miles from Rome, beyond the Anio, and on the right of the Via Nomentana, to which the Roman people retired during their controversy with the Senate, Liv. 2, 32; 3, 52; Cic. Rep. 2, 37, 63; id. Brut. 14, 54:

    os sacrum, quod imum ventrem sustinet,

    Cael. Aur. Tard. 1, 4: Sacra Via, or ( poet.) Sacer Clivus, a street in Rome leading from the Forum to the Capitol, Cic. Planc. 7, 17; id. Att. 4, 3, 3; Hor. S. 1, 9, 1; id. C. 4, 2, 35; Mart. 1, 70, 5;

    v. also via, I. A. 2.: sacer morbus,

    the epilepsy, Cael. Aur. Tard. 1, 4:

    sacer lapis,

    a stone landmark, a mere-stone, Liv. 41, 13: os sacrum, anatom. t. t., = Gr. hieron osteon, the lowest bone of the spine, Cael. Aur. Tard. 1, 4, 24:

    litterae sacrae (eccl. Lat.),

    the Scriptures, Vulg. 2 Tim. 3, 15.—For its combinations with ignis, via, etc., v. those words.—
    (β).
    With gen. (class.):

    ego te sacram coronam surripuisse scio Jovis,

    Plaut. Men. 5, 5, 38; so,

    urna Veneris,

    id. Rud. 2, 5, 16 (for which:

    urna Veneria,

    id. ib. 2, 5, 18):

    Dianae celebris dies,

    Hor. C. 2, 12, 20:

    sepulcrum Batti veteris,

    Cat. 7, 6; cf. Plin. 8, 21, 31, § 76.—As a predicate: terra, ut focus domiciliorum, sacra deorum omnium est (a transl. of the Platon. Gê hiera pantôn theôn), Cic. Leg. 2, 18, 45:

    illa insula (sc. Delos) eorum deorum sacra putatur,

    id. Verr. 2, 1, 18, § 48.—
    (γ).
    With dat. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.

    infra, II. A.): sacra Jovi quercus,

    Ov. M. 7, 623:

    esculus Jovi sacra,

    Plin. 16, 4, 5, § 11:

    Nymphis cervus,

    Ov. M. 10, 109:

    Cereri Polyphoetes (as a priest),

    Verg. A. 6, 484:

    pugionem templo Salutis detraxerat gestabatque velut magno operi sacrum,

    Tac. A. 15, 53:

    cupressus Diti sacra,

    Plin. 16, 33, 60, § 139:

    aesculus Jovi,

    id. 16, 4, 5, § 11.—As a predicate:

    Jani mensis, Qui sacer est imis Manibus,

    Ov. F. 2, 52, quercus antiqua, quae erat Marti sacra, Suet. Vesp. 5 (al. sacrata).—
    B.
    Transf., in gen., holy, sacred, awful, venerable (not till after the Aug. per., and very rare):

    silentium,

    Hor. C. 2, 13, 29:

    laedere amantes,

    Prop. 3, 16 (4, 15), 11:

    lingua (Ciceronis),

    Mart. 5, 69, 7:

    Maro,

    id. 8. 56, 3:

    quaedam patris memoria,

    Quint. 11, 1, 59:

    O sacer et magnus vatum labor,

    Luc. 9, 983:

    heu sacri vatum errores,

    Sil. 8, 100.—So used of the emperors;

    disapproved of by Tiberius: (Tiberius) alium dicentem sacras ejus occupationes verba mutare et pro sacris laboriosas dicere coëgit,

    Suet. Tib. 27.—But soon after Tiberius in general use:

    auris Caesaris,

    Mart. 7, 99, 4:

    sacri lateris custos,

    id. 6, 76, 1:

    apud aures sacras mentitus est,

    Amm. 28, 6, 26 (cf.:

    se Imperatori mentitum,

    id. 28, 6, 26, § 21); and hence, for ecclesiastical: domus, comitatus, scrinia, largitiones, etc., in the law books et saep.
    II.
    In partic., with a bad accessory signif., devoted to a divinity for destruction, forfeited; and absol., accursed, criminal, impious, wicked.
    (α).
    With dat.: si quisquam aliuta faxit, ipsos Jovi sacer esto, Lex Numae ap. Fest. p. 6 Müll.; cf.: ut caput ejus Jovi sacrum esset, an ancient plebiscitum ap. Liv. 3, 55, 7:

    non alienum videtur, de condicione eorum hominum referre, quos leges sacros esse certis diis jubent, quod, cum cetera sacra violari nefas sit, hominem sacrum jus fuerit occidi, etc.,

    Macr. S. 3, 7.—
    (β).
    Absol.: homo sacer is est, quem populus judicavit ob maleficium; neque fas est eum immolari; sed qui occidit, parricidii non damnatur. Nam lege tribuniciā primā cavetur: si quis eum, qui eo plebei scito sacer sit, occiderit, parricida ne sit. Ex quo quivis homo malus atque improbus sacer appellari solet, Fest. s. v. sacer mons, p. 318 Müll.: PATRONVS SI CLIENTI FRAVDEM FECERIT SACER ESTO, LEX XII. Tab. ap. Serv. Verg. A. 6, 609;

    in imitation: uter aedilis fuerit, etc.... is intestabilis et sacer esto,

    Hor. S. 2, 3, 181:

    eum, qui cuiquam nocuerit, sacrum sanciri,

    Liv. 3, 55.—
    B.
    Transf., in gen., accursed, execrable, detestable, horrible, infamous, etc. (only poet. and in post-Aug. prose).
    a.
    Of persons:

    ego sum malus, Ego sum sacer, scelestus,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 14; Afran. ap. Non. 397, 22 (with malus); Lucil. ib. 397, 27.— Sup., Plaut. Most. 4, 2, 67:

    homo sacerrimus,

    id. Poen. prol. 90; id. Rud. 1, 2, 69; Turp. ap. Non. 397, 29 (with pessimus). —
    b.
    Of things: sacerrimum domicilium, Turp. ap. Non. 397, 30:

    di magni, horribilem et sacrum libellum,

    Cat. 14, 12:

    hircus alarum,

    id. 71, 1:

    auri fames,

    Verg. A. 3, 57 (for which:

    aurum fame,

    Plin. 33, 1, 3, § 6:

    venenum (Medeae),

    Val. Fl. 7, 165:

    nox,

    id. 8, 25:

    arma metu,

    id. 4, 185; cf.

    pavor,

    id. 1, 798:

    insania,

    Stat. Th. 10, 804:

    morbus,

    i. e. epilepsy, Cael. Aur. Tard. 1, 4.—With dat.:

    ut immerentis fluxit in terram Remi Sacer nepotibus cruor,

    Hor. Epod. 7, 20.— Comp. and adv. do not appear (as for the comp. v. Varr. L. L. 8, § 77 Müll.).—Hence, subst.: sā̆crum, i, n., something consecrated; a holy or sacred thing, a sacred vessel or utensil; a sanctuary, a temple; a religious act, a sacrifice, etc.; in plur. in gen., sacred rites, religious worship, religion (both of the State and of single races and families; and even of individuals; v. infra, b; class.; most freq. in plur.).
    A.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    sacrum sacrove commendatum qui cleperit rapsitque parricida esto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22:

    ubi sacro manus sis admolitus,

    Plaut. As. 3, 2, 24:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    Hor. C. 3, 3, 52:

    metuens velut contingere sacrum,

    id. S. 2, 3, 110:

    apud Cluacinae sacrum,

    Plaut. Curc. 4, 1, 10; Quint. 1, 4, 6:

    Minervae,

    Dict. Cret. 5, 12 fin.:

    theatrum veluti quoddam illius sacri templum vocabimus,

    Quint. 3, 8, 29: [p. 1611] quae (sacerdos Cereris) Graecum illud sacrum monstraret et faceret, Cic. Balb. 24, 55:

    sacrum Herculi facere,

    Liv. 1, 7:

    facere Junoni,

    Prop. 4 (5), 9, 43:

    facto per Magos sacro,

    Suet. Ner. 34:

    sollemne sacrum conficere,

    Flor. 1, 13, 16:

    ita se habet sacrum (Suovetaurilia),

    Quint. 1, 5, 67:

    arma lecta conici in acervum jussit consul sacrumque id Vulcano cremavit,

    Liv. 41, 12:

    sacrum piaculare fieri,

    id. 29, 19:

    sollemne Apollinis sacrum,

    Suet. Aug. 94; Ov. M. 12, 33:

    pyrā sacri sub imagine factā,

    id. ib. 14, 80:

    nec de lucernā fas est accendi sacrum,

    Phaedr. 4, 11, 13:

    neve initianto, nisi ut assolet, Cereri, Graeco sacro,

    according to the Grecian rites, Cic. Leg. 2, 9, 21; cf.:

    vetabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcanae,

    Hor. C. 3, 2, 26:

    morientibus operire (oculos) rursusque in rogo patefacere, Quiritium ritu sacrum est,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    in sacro est,

    id. 18, 12, 30, § 118.—
    (β).
    Plur.: sacra deosque penates.. ex aedibus suis eripuisse dixit, sacred vessels or utensils, holy things, Cic. Verr. 2, 2, 5, § 13; cf. Liv. 5, 40:

    sacra omnia proferre, Auct. B. Alex. 32, 3: portabant canistris,

    Ov. M. 2, 713:

    Troïa,

    Tib. 2, 5, 40:

    velut qui Junonis sacra ferret,

    Hor. S. 1, 3, 11; cf.

    of the same,

    Verg. A. 2, 293; 2, 717 Heyne; Ov. F. 1, 527; id. H. 7, 80; 7, 158:

    cumque suis penetralia sacris,

    i. e. the images of the gods, Penates, id. M. 1, 287:

    jactata aequoribus sacra,

    Hor. C.4,4,54:

    pueri Sacra canunt,

    sacred songs, Verg. A. 2, 239; cf. Ov. Tr. 4, 10, 19:

    sacra ordine in mensā Penatium deorum Ponuntur,

    sacred gifts, offerings, Naev. B. Pun. 1, 11:

    neve ulla vitiorum sacra sollemnia obeunto,

    Cic. Leg. 2, 8, 19:

    sicut in sollemnibus sacris fieri consuevit,

    Sall. C. 22, 2:

    qui (Mercurius) sacris anniversariis coleretur,

    Cic. Verr. 2, 4, 39, § 84 (for which:

    sacrificiis anniversariis colebatur,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: sacris e principum numero pontifices quinque praefecit,

    id. Rep. 2, 14, 26:

    (Romulus) sacra diis aliis Albano ritu, Graeco Herculi facit,

    Liv. 1, 7; cf.:

    sacra Jovi facturus erat,

    Ov. M. 3, 26:

    sacra Jovi Stygio Perficere,

    Verg. A. 4, 638:

    ipse (Numa) plurima sacra obibat,

    Liv. 1, 20:

    densi circumstant sacra ministri,

    Ov. M. 2, 717:

    arcana sacra,

    Hor. Epod. 5, 52; Ov. M. 10, 436:

    fera,

    id. ib. 13, 454:

    nefanda,

    id. ib. 10, 228:

    mystica,

    id. H. 2, 42:

    horrida,

    Sil. 3, 140:

    veneranda,

    id. 7, 382:

    casta,

    Stat. Achill. 1, 370.
    a.
    Divine worship or religion in gen.: publica sacra, quae publico sumptu pro populo fiunt, quaeque pro montibus, pagis, curiis, sacellis: at privata, quae pro singulis hominibus, familiis, gentibus fiunt, Fest. pp. 244 and 245 Müll.; Liv. 5, 52:

    quo foedere (Romulus) et Sabinos in civitatem ascivit, sacris communicatis,

    Cic. Rep. 2, 7, 13:

    quod per populum errari fas non erat propter religionem sacrorum,

    id. Agr. 2, 7, 18; so,

    religio sacrorum,

    id. Fl. 28, 69:

    sacra Cereris conficere,

    id. Balb. 24, 55; so,

    Cereris,

    Hor. S. 2, 8, 14 (cf. supra, a fin.):

    Eleusina,

    Suet. Claud. 23:

    Junonis,

    Hor. S. 1, 3, 11:

    Orphica,

    rites, solemnity, festival, Cic. N. D. 3, 23, 58:

    Bacchia,

    Ov. M. 3, 518:

    trieterica Bacchi,

    id. ib. 6, 587:

    Dianae,

    id. ib. 7, 94;

    15, 489: Isidis,

    Suet. Oth. 12 et saep.—
    b.
    The private religious rites of a gens, a family, etc. (observed by the Romans with the greatest care):

    sacra privata perpetua manento,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf. id. ib. 2, 19, 47:

    an gentilicia sacra ne in bello quidem intermitti, publica sacra et Romanos deos etiam in pace deseri placet?

    Liv. 5, 52:

    ut ne morte patris familias sacrorum memoria occideret,

    Cic. Leg. 2, 19, 48:

    docebant (antiqui) tribus modis sacris adstringi,

    id. ib. 2, 20, 49:

    magnum est eadem habere monumenta majorum, eisdem uti sacris, sepulcra habere communia,

    id. Off. 1, 17, 55; cf.:

    ut qui natus sit, ignoret, cujus sanguinis, quorum sacrorum sit,

    Liv. 4,2:

    sacra interire illi (majores) noluerunt,

    Cic. Mur. 12, 27:

    sacrorum alienatio,

    id. Or. 42, 144 (v. alienatio); cf. sing.:

    sacrum familiare,

    Macr. S. 1, 16:

    nuptialia,

    marriage solemnities, Quint. 1, 7, 28;

    called also jugalia,

    Ov. M. 7, 700; cf. respecting the sacra privata of the Romans, Savigny, in his Zeitschr. 2, p. 397 sq.—
    c.
    Poet., poems (as sacred to the Muses):

    mihi jam puero caelestia sacra placebant, Inque suum furtim Musa trahebat opus,

    Ov. Tr. 4, 10, 19:

    vatum,

    Pers. prol. 7:

    Maronis,

    Mart. 7, 63, 5. —
    2.
    Prov.
    a.
    Inter sacrum saxumque stare, to stand between the victim and the knife, i. e. to be between the door and the wall, to be in great straits, Plaut. Capt. 3, 4, 84; cf.:

    inter sacrum et saxum positus,

    App. M. 11, p. 271 fin.
    b.
    Hereditas sine sacris, i. e. a great profit without trouble, = a rose without thorns, meat without bone, etc. (because the keeping up of the sacra privata was attended with great expense), Plaut. Capt. 4, 1, 8, and id. Trin. 2, 4, 83; cf. Fest. p. 290 Müll.—
    B.
    Transf., in gen. (the figure being borrowed from secret religious rites), in plur.: sacra, secrets, mysteries (not till after the Aug. period, and very rare):

    sacra tori coitusque novos referebam,

    Ov. M. 7, 709:

    peregisse mihi videor sacra tradentium artes,

    Quint. 5, 14, 27 (cf.:

    omnes fere, qui legem dicendi, quasi quaedam mysteria, tradiderunt,

    id. 5, 13, 60):

    litterarum colere,

    id. 10, 1, 92:

    studiorum profanare,

    Tac. Or. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > sacer

  • 124 sollicito

    sollĭcĭto ( sōlĭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [sollicitus], to disturb, stir, agitate, move; to distress, harass, make uneasy, vex, solicit, tempt, seduce, attract, induce.
    I.
    Lit., to stir, put in lively motion, move violently, disturb, shake, exercise ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Histri tela manu jacientes sollicitabant, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.): myropolas omnes sollicito;

    ubicumque unguentum est, ungor,

    keep them busy, Plaut. Cas. 2, 3, 10:

    nec fas esse, quod sit fundatum perpetuo aevo, sollicitare suis.. ex sedibus,

    Lucr. 5, 162:

    pinnisque repente sollicitant divum nocturno tempore lucos,

    id. 4, 1008; 2, 965: teneram ferro sollicitavit humum, stirred, i. e. by the plough, Tib. 1, 7, 30; so,

    tellurem,

    Verg. G. 2, 418:

    herbae, Quas tellus, nullo sollicitante (i. e. eam) dabat,

    Ov. F. 4, 396:

    remis freta,

    Verg. G. 2, 503:

    spicula dextrā,

    id. A. 12, 404:

    totum tremoribus orbem,

    Ov. M. 6, 699:

    stamina docto Pollice, pregn.,

    excite by handling, id. ib. 11, 169 (v. II. B. 1. infra):

    stomachum vomitu, alvum purgatione,

    to move, Cels. 1 praef. fin.: mox, velut aurā sollicitante, provecti longius, as if a breeze were moving us on, Quint. 12, prooem. 2:

    hic (spiritus naturae), quamdiu non... pellitur, jacet innoxius... ubi illum extrinsecus superveniens causa sollicitat, compellitque et in artum agit, etc.,

    stirs up, Sen. Q. N. 6, 18, 2:

    sollicitavit aquas remis,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 2:

    lucus, qui primus anhelis sollicitatur equis,

    id. Idyll. 1, 3:

    seu remige Medo sollicitatur Athos,

    id. Ruf. 1, 336:

    Maenalias feras,

    to hunt, Ov. Am. 1, 7, 14:

    ne salebris sollicitentur apes,

    Col. 9, 8, 3.—Of a river:

    cum Danubius non jam radices nec media montium stringit, sed juga ipsa sollicitat,

    Sen. Q. N. 3, 27, 9.—In mal. part., Ov. Am. 3, 7, 74; Mart. 11, 22, 4; 11, 46, 4; Petr. 20, 2.—
    B.
    To produce by stirring, excite, cause to come forth, to arouse, draw out (rare): radices in ipsā arbore sollicitando, by starting roots from the tree (cf. the context), Plin. 17, 13, 21, § 98; cf.:

    sollicitatur id in nobis quod diximus ante semen,

    Lucr. 4, 1037.—
    II.
    Trop., = sollicitum facere.
    A.
    With the notion of distress, to cause distress, anxiety, uneasiness, to distress, disturb.
    1.
    Of the body (very rare and poet.):

    mala copia Aegrum sollicitat stomachum,

    distresses, Hor. S. 2, 2, 43. —
    2.
    Of the mind; constr. with acc. of person, with animum, etc.
    (α).
    To fill with apprehension, cause fear, suspense of the mind, and anxiety for the future; and pass., = sollicitum esse, to be distressed, to torment one's self:

    nunc ibo ut visam, estne id aurum ut condidi, quod me sollicitat miserum plurimis modis,

    Plaut. Aul. 1, 1, 26: certo scio, non ut Flamininum sollicitari te, Tite, sic noctesque diesque, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1:

    jamdudum equidem sentio, suspicio quae te sollicitet,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 50:

    sicine me atque illam operā tuā nunc miseros sollicitarier?

    Ter. And. 4, 2, 6: egon' id timeo? Ph. Quid te ergo aliud sollicitat? id. Eun. 1, 2, 82; so id. Heaut. 2, 3, 10:

    aut quid sit id quod sollicitere ad hunc modum?

    id. Hec. 4, 4, 54:

    me autem jam et mare istuc et terra sollicitat,

    Cic. Q. Fr. 3, 3, 1:

    an dubitas quin ea me cura (pro genero et filio) vehementissime sollicitet?

    id. Fam. 2, 16, 5:

    multa sunt quae me sollicitant anguntque,

    id. Att. 1, 18, 1:

    ne cujus metu sollicitaret animos sociorum,

    Liv. 45, 28 med.:

    cum Scipionem exspectatio successoris sollicitaret,

    id. 30, 36 fin.:

    desiderantem quod satis est neque Tumultuosum sollicitat mare, Nec, etc.,

    Hor. C. 3, 1, 26; cf. Mart. 7, 54, 2.—With de:

    de posteris nostris et de illā immortalitate rei publicae sollicitor, quae, etc.,

    Cic. Rep. 3, 29, 41.— Hence, like verbs of fearing, with ne, that ( lest):

    et Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, Aut uspiam ceciderit, etc.,

    Ter. Ad. 1, 1, 11:

    sollicitari se simulans, ne in ejus perniciem conspirarent,

    Amm. 14, 7, 9.—Also with quod, like verbs of emotion:

    me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod... nihil a te, nihil ex istis locis... affluxit,

    Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.—
    (β).
    More rarely, to grieve, afflict, make wretched:

    istuc facinus quod tuom sollicitat animum, id ego feci,

    Plaut. Aul. 4, 10, 8:

    sed erile scelus me sollicitat,

    id. Rud. 1, 3, 19: cur meam senectutem hujus sollicito amentiā? why do I make my old age miserable by, etc., Ter. And. 5, 3, 16:

    haec cura (ob miserum statum rei publicae) sollicitat et hunc meum socium,

    Cic. Brut. 97, 331.—With subject-clause:

    nihil me magis sollicitat quam... non me ridere tecum,

    Cic. Fam. 2, 12, 1.—
    (γ).
    To disturb the rest or repose of a person or community, to trouble, harass, = perturbare:

    quid me quaeris? quid laboras? quid hunc sollicitas?

    Plaut. Ep. 5, 2, 15; so,

    quae roget, ne se sollicitare velis,

    Ov. A. A. 1, 484:

    temeritas et libido et ignavia semper animum excruciant, et semper sollicitant,

    Cic. Fin. 1, 16, 50:

    anxitudo, prona ad luctum et maerens, semperque ipsa se sollicitans,

    id. Rep. Fragm. 2, 41, 68:

    quoniam rebellando saepius nos sollicitant,

    Liv. 8, 13, 13:

    finitimi populi, qui castra, non urbem positam in medio ad sollicitandam omnium pacem crediderant,

    to disturb the peace, id. 1, 21, 2:

    unde neque ille sollicitare quietae civitatis statum possit,

    id. 21, 10, 12; so,

    pacem,

    id. 34, 16 fin.:

    ira Jovis sollicitati prava religione,

    id. 1, 31, 8:

    ea cura quietos (deos) sollicitat,

    Verg. A. 4, 380:

    alium ambitio numquam quieta sollicitat,

    Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2:

    eum non metus sollicitabit,

    id. ib. 9 (28), 4: (voluptas) licet alia ex aliis admoveat, quibus totos partesque nostri sollicitet, id. Vit. Beat. 5, 4:

    et magnum bello sollicitare Jovem,

    Ov. F. 5, 40:

    sollicitatque feros non aequis viribus hostes,

    Luc. 4, 665:

    ut me nutricibus, me aviae educanti, me omnibus qui sollicitare illas aetates solent, praeferret,

    Quint. 6, prooem. § 8: sollicitare manes, to disturb the dead by mentioning their names:

    parce, precor, manes sollicitare meos,

    Ov. Tr. 3, 11, 32; cf.:

    cur ad mentionem defunctorum testamur, memoriam eorum a nobis non sollicitari?

    Plin. 28, 2, 5, § 23.—Hence, pregn.:

    sollicito manes,

    I disturb the dead, Ov. M. 6, 699:

    sollicitare umbras = ciere, citare, in necromancy,

    Manil. 1, 93.—
    B.
    Without the idea of distress or uneasiness.
    1.
    To stir, rouse, excite, incite ( poet. and in post-Aug. prose):

    unicus est de quo sollicitamur honor,

    Ov. F. 6, 10, 76:

    sollicitatque deas,

    id. M. 4, 473:

    vanis maritum sollicitat precibus,

    id. ib. 9, 683:

    quoque Musarum studium a nocte silenti Sollicitare solet, Claud. VI. Cons. Hon. praef. 12: cupidinem lentum sollicitas,

    Hor. C. 4, 13, 6:

    labris quae poterant ipsum sollicitare Jovem,

    Mart. 66, 16:

    me nova sollicitat, me tangit serior aetas,

    Ov. Am. 2, 4, 45:

    deinde (luxuria) frugalitatem professos sollicitat,

    Sen. Ep. 56, 10.—Hence,
    2.
    To attract, to tempt, to invite ( poet. and in post-Aug. prose):

    si quis dotatam uxorem habet, eum hominem sollicitat sopor,

    Plaut. Most. 3, 2, 15 Lorenz:

    nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata canem,

    Mart. 12, 74, 5:

    cum, mira specie, feminarum sollicitaret oculos,

    Val. Max. 4, 5, 1 ext.:

    non deest forma quae sollicitet oculos,

    Sen. Ep. 88, 7:

    in his (praediis venalibus) me multa sollicitant,

    Plin. Ep. 3, 19, 1:

    quibuscum delinimentis potest animos omnium sollicitat,

    Just. 21, 1, 5:

    omni studio sollicitatum spe regni,

    id. 8, 3, 8:

    in Graeciam Philippus cum venisset, sollicitatus paucarum civitatum direptione (i. e. spe diripiendi),

    id. 9, 1:

    sollicitati praeda,

    id. 23, 1, 10; 2, 13 fin.:

    te plaga lucida caeli... sollicitet,

    Stat. Th. 1, 27:

    magno praemio sollicitatus,

    bribed, Front. Strat. 3, 6, 4.—So, to attract the attention, occupy the mind:

    ut vix umquam ita sollicitari partibus earum debeamus ut non et summae meminerimus,

    Quint. 11, 3, 151.—
    III.
    Transf., to incite one to do something.
    A. 1.
    Absol.:

    servum sollicitare verbis, spe promissisque corrumpere, contra dominum armare,

    Cic. Deiot. 11, 30:

    non sollicitabit rursus agrarios?

    id. Phil. 7, 6, 18:

    sollicitant homines imperitos Saxo et Cafo,

    id. ib. 10, 10, 22: necare eandem voluit: quaesivit venenum;

    sollicitavit quos potuit,

    id. Cael. 13, 31:

    Milo... quos ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat,

    Caes. B. C. 3, 22: quos ingenti pecuniae spe sollicitaverant vestri (sc. to murder Philip), Curt. 4, 1, 12:

    ipsam ingentibus sollicitare datis,

    Ov. M. 6, 463:

    pretio sperare sollicitari animos egentium,

    Cic. Cat. 4, 8, 17; Liv. 2, 42, 6; Nep. Paus. 3, 6.—So esp. milit. t. t.,= temptare (freq. in the historians), to strive to win over, tempt, instigate, incite to defection, attack, etc.:

    ad sollicitandas civitates,

    Caes. B. G. 7, 63:

    Germanos Transrhenanos sollicitare dicebantur,

    id. ib. 5, 2; so id. B. C. 3, 21; id. B. G. 5, 55; 6, 2; 7, 53;

    7, 54: servitia urbana sollicitare,

    Sall. C. 24 fin.:

    nobilissimos Hispanos in Italiam ad sollicitandos populares... miserunt,

    Liv. 24, 49, 8:

    vicinos populos haud ambigue sollicitari,

    id. 8, 23, 2:

    ad continendas urbes, quas illinc Eumenes, hinc Romani sollicitabant,

    id. 37, 8, 5:

    num sollicitati animi sociorum ab rege Perseo essent,

    id. 42, 19 fin.:

    omnes sollicitatos legationibus Persei, sed egregie in fide permanere,

    id. 42, 26 fin.; so,

    diu,

    id. 31, 5, 8; 40, 57, 2; 41, 23, 7;

    45, 35, 8: interim qui Persas sollicitarent mittuntur,

    Curt. 5, 10, 9; Suet. Oth. 5; id. Ner. 13; id. Tit. 9; Nep. Paus. 3, 6.—
    2.
    With ad and acc.:

    in servis ad hospitem necandum sollicitatis,

    Cic. Cael. 21, 51:

    servum ad venenum dandum,

    id. Clu. 16, 47:

    opifices et servitia ad Lentulum eripiendum,

    Sall. C. 50, 1:

    qui ultro ad transeundum hostes vocabant sollicitabantque,

    Liv. 25, 15, 5.—After in:

    cum milites ad proditionem, amicos ad perniciem meam pecunia sollicitet,

    Curt. 4, 11, 1.—
    3.
    With ut: civitates sollicitant [p. 1722] ut in libertate permanere vellent, Caes. B. G. 3, 8:

    se sollicitatum esse ut regnare vellet,

    Cic. Fam. 15, 2, 6:

    missis ad accolas Histri, ut in Italiam irrumperent sollicitandos, Liv 39, 35: Darei litterae quibus Graeci milites sollicitabantur ut regem interficerent,

    Curt. 4, 10, 16.—
    4.
    With gen., gerund., and causa:

    comperi legatos Allobrogum tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos,

    Cic. Cat. 3, 2, 4.—
    5.
    With in and acc. (post-class.;

    the prevailing constr. in Just.): amicum in adulterium uxoris sollicitatum,

    Just. 1, 7, 18:

    Alexander in Italiam sollicitatus,

    urgently invited, id. 12, 2, 1:

    Iones sollicitare in partes suas statuit,

    id. 2, 12, 1:

    qui Peloponnenses in societatem armorum sollicitaret,

    id. 13, 5; so id. 13, 5, 10; 32, 4, 1; 29, 4, 5. —
    6.
    With acc. of abstract objects ( poet.):

    nuptae sollicitare fidem (= nuptam sollicitare ad fidem violandam),

    to make attempts against, Ov. H. 16 (17), 4; cf. id. Am. 3, 1, 50; id. M. 6, 463; 7, 721; id. P. 3, 3, 50.—
    B.
    In gen., without implying an evil purpose, to induce, incite, stimulate, solicit, urge, invite, exhort, move ( poet. and in postAug. prose):

    antequam est ad hoc opus (historiam scribendi) sollicitatus,

    induced to undertake this work, Quint. 10, 1, 74:

    quae Hecubae maritum posset ad Hectoreos sollicitare rogos,

    Mart. 6, 7, 4:

    cum, sollicitatus ex urbe Roma (a Mithridate), praecepta pro se mitteret,

    Plin. 25, 2, 3, § 6:

    sollicitandi (parentes) ad hunc laborem erant,

    it was necessary to give inducements to the parents to undertake this labor, Sen. Ben. 3, 11, 1:

    cum juventutem ad imitationem sui sollicitaret,

    id. Cons. Helv. 10, 10:

    alios Orientis regis ut idem postularent sollicitare temptavit,

    Suet. Dom. 2:

    juvenum... corpora nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens sollicitat dictis,

    Stat. Th. 2, 485:

    sollicitat tunc ampla viros ad praemia cursu celeres,

    id. ib. 6, 550:

    ut per praecones susceptores sollicitarent,

    Just. 8, 3, 8:

    Alexander in Italiam a Tarentinis sollicitatus,

    id. 12, 2, 1:

    avaritia sollicitatus (= permotus),

    id. 32, 2, 1:

    sollicitatoque juvene ad colloquium,

    allured him to the conference, id. 38, 1, 9:

    hoc maxime sollicitatus ad amicitiam,

    Plin. 6, 22, 24, § 85:

    serpentes sollicitant ad se avis,

    id. 8, 23, 35, § 85:

    hyaena ad sollicitandos canes,

    id. 8, 30, 44, § 106:

    velut vacua possessione sollicitatus,

    Just. 31, 3, 2:

    remansit in caelibatu, neque sollicitari ulla condicione amplius potuit (i. e. ad uxorem ducendam),

    Suet. Galb. 5:

    quod me, tamquam tirunculum, sollicitavit ad emendum (signum),

    Plin. Ep. 3, 6, 4:

    ut ex copia studiosorum circumspicias praeceptores quos sollicitare possimus (sc. ut huc veniant),

    id. 4, 13, 11.—With inf. ( poet.):

    finemque expromere rerum sollicitat superos,

    urgently implores to disclose the issue, Luc. 5, 69:

    cum rapiant mala facta bonos... sollicitor nullos esse putare deos,

    Ov. Am. 3, 8, 36; cf.:

    sollicitat spatium decurrere amoris,

    Lucr. 4, 1196.—With ne:

    maritum sollicitat precibus, ne spem sibi ponat in arte,

    Ov. M. 9, 683.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicito

  • 125 sperata

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > sperata

  • 126 spero

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > spero

  • 127 struo

    strŭo, xi, ctum, 3, v. a. [root stor; Gr. strônnumi, to spread; cf. Sanscr. upa-star, to make ready; and v. sterno], to place by or upon each other; to pile up, arrange, etc.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (rare but class.; cf.

    condo, compono): quasi structa et nexa verbis, etc.,

    Cic. Or. 41, 140:

    lateres, qui super musculo struantur,

    Caes. B. C. 2, 10:

    altaque congestos struxisse ad sidera montes,

    Ov. M. 1, 153:

    arbores in pyram,

    id. ib. 9, 231:

    frugem ordine,

    Cic. Sen. 15, 51:

    avenas,

    Ov. M. 1, 677:

    ordine longo penum,

    Verg. A. 1, 704; Sil. 11, 279; hence, poet., transf.:

    altaria donis,

    Verg. A. 5, 54:

    acervum,

    Hor. S. 1, 1, 35:

    congeriem armorum,

    Tac. A. 2, 22:

    opes, rem,

    to heap up, accumulate, Petr. 120, 85; Pers. 2, 44: PEDEM, to heap up steps, i. e. to flee: SI CALVITVR PEDEMVE STRVIT MANVM ENDOIACITO, Fragm. XII. Tab. ap. Fest. 313 Müll.— Absol.: aliae (apes) struunt, aliae poliunt, aliae suggerunt, pile up (the comb), Plin. 11, 10, 10, § 22. —
    B.
    In partic.
    1.
    To make by joining together; to build, erect, fabricate, make, form, construct (syn. aedifico):

    fornacem bene struito... lateribus summam (fornacem) struito,

    Cato, R. R. 38, 1 and 3: per speluncas saxis structas, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37 (Trag. Rel. p. 208 Rib.); imitated by Lucr. 6, 195; cf.:

    templa saxo structa vetusto,

    Verg. A. 3, 84:

    moenia saxo,

    Ov. M. 6, 573:

    moenia,

    Verg. A. 5, 811:

    domos,

    Hor. C. 2, 18, 19:

    pyras,

    Verg. A. 11, 204:

    ingentem pyram,

    id. ib. 6, 215; Luc. 3, 240:

    navem,

    Val. Fl. 5, 295:

    tubas,

    to make, Prop. 4 (5), 3, 20:

    cubilia,

    Luc. 9, 841:

    convivia,

    to get ready, prepare, Tac. A. 15, 37 et saep.— Absol.:

    reticulata structura, quā frequentissime Romae struunt,

    Plin. 36, 22, 51, § 172. — Part. perf., subst.:

    saxorum structa,

    masonry, Lucr. 4, 361.—
    2.
    With the idea of order predominating, to set in order, arrange:

    copias ante frontem castrorum struit,

    arranges, draws up in rank and file, Caes. B. C. 3, 37; so,

    aciem,

    Liv. 9, 31; 8, 8; Verg. A. 9, 42: omnes armatos in campo, Liv 42, 51.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to join together, compound, compose:

    ex praepositione et duobus vocabulis dure videtur struxisse Pacuvius, Nerei repandirostrum,

    Quint. 1, 5, 67.—
    B.
    In partic.
    1.
    To prepare something detrimental; to cause, occasion; to devise, contrive, instigate, etc. (very freq., esp. in Cic.):

    struunt sorores Atticae dirum nefas, Poët. ap. Mar. Vict. p. 2596 P. (Trag. Rel. p. 272 Rib.): aliquid calamitatis struere et moliri,

    Cic. Clu. 64, 178:

    sycophantias,

    Plaut. As. 1, 1, 57:

    num me fefellit hosce id struere?

    Ter. Heaut. 3, 2, 3:

    sollicitudinem sibi,

    Cic. Att. 5, 21, 3:

    odium in alios,

    id. de Or. 2, 51, 208:

    insidias alicui,

    Liv. 23, 17:

    consilia recuperandi regni,

    id. 2, 3; Tac. A. 2, 65 fin.; Ov. M. 1, 198: periculum ruinae, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3:

    pericula alicui,

    Sen. Ep. 10, 2:

    mortem alicui,

    Tac. A. 4, 10 fin.:

    crimina et accusatores,

    id. ib. 11, 12; cf.: ultroque struebantur qui monerent perfugere ad Germaniae exercilus, [p. 1768] id. ib. 4, 67:

    controversiam de nomine,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    causas,

    Tac. A. 2, 42:

    quid struit?

    Verg. A. 4, 235:

    quid struis?

    id. ib. 4, 271; Hor. Ep. 1, 3, 6.—
    2.
    To order, arrange, dispose, regulate:

    rem domi,

    Plaut. Aul. 3, 6, 8:

    verba,

    Cic. de Or. 3, 43, 171:

    bene structa collocatio,

    id. Or. 70, 232:

    orationem,

    Quint. 7, 10, 7: orationem solutam, Prob. ap. Gell. 13, 20, 1:

    dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,

    Quint. 10, 7, 8:

    quid parum structum (in oratione),

    Sen. Ep. 100, 5:

    cum varios struerem per saecula reges,

    ordained, Val. Fl. 1, 535.—
    3.
    To fit out, provide with (late Lat.):

    quot steriles utriusque naturae infructuosis genitalibus structi,

    Tert. Res. Carn. 61:

    sermo autem spiritu structus est,

    id. adv. Prax. 8; id. Verg. Vel. 9.—Hence, structē, adv., orderly, regularly, methodically (very rare):

    historiam scripsere Sallustius structe, Pictor incondite,

    Front. Ep. ad Ver. 1:

    quae nobis causa est structius prodeundi?

    with more embellishment, more ornately, Tert. Cult. Fem. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > struo

  • 128 subdo

    sub-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a.
    I.
    To put, place, set, or lay under (syn.: suppono, sterno).
    A.
    Lit. (class.).
    1.
    In gen.: ego puerum interead ancillae subdam lactantem meae, Liv. Andron. ap. Non. p. 153, 26 (Trag. Rel. v. 26 Rib.):

    ignem subdito,

    Cato, R. R. 105, 1; so,

    ignem,

    id. ib. 38, 4; Cic. N. D. 2, 10, 27; Liv. 8, 30 al.:

    faces,

    Lucr. 6, 1285:

    lapidem magnetem,

    id. 6, 1046:

    manum oculo uni,

    id. 4, 447; cf.:

    rem oculorum visu,

    id. 5, 101:

    furcas vitibus,

    Plin. 14, 2, 4, § 32:

    pugionem pulvino,

    Suet. Oth. 11; id. Dom. 17:

    calcaria equo,

    Liv. 2, 20; 4, 19; 22, 6; cf.:

    risus stimulos animo subdidit,

    id. 6, 34, 7:

    id genus animalium (tauros) aratro,

    Tac. A. 12, 24:

    se aquis,

    to plunge under, Ov. M. 4, 722:

    colla vinclis,

    Tib. 1, 2, 90 et saep.:

    versus,

    to append, add, Gell. 18, 4, 11; 19, 11, 3; cf.:

    hic tu paulisper haesisti, deinde ilico subdidisti: quid de duobus consulibus, etc.,

    subjoined, Aus. Grat. Act. 23.—Esp., of places, in part. perf.: Celaletae (populi) majores Haemo, Minores Rhodopae subditi, that dwell at the foot of Mount Hœmus, etc., Plin. 4, 11, 18, § 41; cf.:

    Libye subdita Cancro,

    lying under, Sil. 1, 194.—
    2.
    In partic., to bring under, subject, subdue, = subicere (very rare):

    Plutonis subdita regno Magna deum proles,

    Tib. 4, 1, 67:

    tot subdite rebus!

    Pers. 5, 124:

    subdidit Oceanum sceptris,

    Claud. IV. Cons. Hon. 42: Hispanum Oceanum legibus, id. [p. 1774] III. Cons. Stil. praef. 8:

    rem tam magnam iisdem tempestatibus, iisdem casibus subdere,

    to expose, Plin. Ep. 3, 19, 4:

    imperio feminae,

    Tac. A. 12, 40.—Part.: subdĭ-tus, a, um, subject (late Lat.):

    subditas viris,

    Vulg. Tit. 2, 5:

    tibi,

    id. Jud. 3, 2:

    justum est, subditum esse Deo,

    id. 2 Macc. 9, 12:

    subditi estote in omni timore,

    id. 1 Pet. 2, 18.—
    B.
    Trop., to bring on, furnish, supply; to yield, afford (so not in Cic.):

    iraï fax subdita,

    Lucr. 3, 303:

    id nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse,

    Quint. 1, 2, 25:

    irritatis militum animis subdere ignem,

    Liv. 8, 32:

    ingenio stimulos,

    Ov. Tr. 5, 1, 76; Liv. 6, 34:

    alicui spiritus,

    id. 7, 40.—
    II.
    To put in the place of another person or thing, to substitute (rare but class.).
    A.
    In gen.: te rogo, in Hirtii locum me subdas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 7:

    quos in eorum locum subditos domi suae reservavit?

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 12:

    judicem in meum locum,

    id. Dom. 32, 85; Plin. Pan. 25, 3; cf. Quint. 3, 6, 54:

    immutavit et subdidit verbum ei verbo, quod omiserat, finitimum,

    Gell. 1, 4, 8.—
    B.
    In partic., to put something spurious in the place of another person or thing; to substitute falsely; to forge, counterfeit, make up (not in Cic.;

    syn. substituo): subditum se suspicatur,

    that he is a spurious child, a changeling, Ter. Heaut. 5, 3, 12:

    me subditum et pellice genitum appellant,

    Liv. 40, 9:

    partum,

    Dig. 4, 10, 19; cf.:

    liberos tamquam subditos summovere familia,

    Quint. 1, 4, 3 Zumpt N. cr. (al. subditicios):

    abolendo rumori Nero subdidit reos,

    Tac. A. 15, 44:

    reum,

    id. ib. 1, 6; cf.:

    subditis, qui accusatorum nomina sustinerent,

    suborned, id. ib. 4, 59:

    testamentum,

    id. ib. 14, 40:

    crimina majestatis,

    id. ib. 3, 67:

    rumorem,

    id. ib. 6, 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > subdo

См. также в других словарях:

  • rare bird — bird that is not seen very often; something rare, rarity …   English contemporary dictionary

  • Rare Ltd. — Rare Ltd. Type Subsidiary of Microsoft Studios Industry Interactive entertainment Computer and video games Founded …   Wikipedia

  • Rare (band) — Rare were a band in the 1990s from Derry, Northern Ireland. The line up consisted of singer Mary Gallagher, Locky Morris, Seán Ó Néill (a.k.a. John O Neill, formerly of The Undertones and That Petrol Emotion) and David Whiteside, Morris and Ó… …   Wikipedia

  • Something Positive — logo, Mr. Personality. Author(s) R. K. Milholland Website http:/ …   Wikipedia

  • rare — [ rer ] adjective *** 1. ) not happening very often: In a rare moment of honesty, he told her what he had done. it is rare (for someone) to do something: It s extremely rare for her to lose her temper. a ) not often seen or found, and therefore… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • Something Right — «Something Right» Сингл Westlife из альбома Ba …   Википедия

  • something does not grow on trees — mainly spoken phrase used for telling someone that they should not waste or ignore something, because it is valuable and not easy to get Thesaurus: rare and sought aftersynonym Main entry: grow …   Useful english dictionary

  • Something Positive — (zu deutsch etwas Positives, häufig mit s*p abgekürzt) ist ein populärer englischsprachiger Webcomic von R. K. Milholland. Seit November 2001 erscheint in der Regel mehrmals in der Woche eine aus vier bis acht Bildern bestehende Episode, manchmal …   Deutsch Wikipedia

  • Something positive — (zu deutsch etwas Positives, häufig mit s*p abgekürzt) ist ein populärer englischsprachiger Webcomic von R. K. Milholland. Seit November 2001 erscheint in der Regel mehrmals in der Woche eine aus vier bis acht Bildern bestehende Episode, manchmal …   Deutsch Wikipedia

  • Rare Earth hypothesis — In planetary astronomy and astrobiology, the Rare Earth hypothesis argues that the emergence of complex multicellular life (metazoa) on Earth required an improbable combination of astrophysical and geological events and circumstances. The term… …   Wikipedia

  • Rare (company) — Infobox Company company name = Rare company company type = Private foundation = 1982 location = flagicon|UK Twycross, Leicestershire, United Kingdom key people = Gregg Mayles Mark Betteridge industry = Computer and video game industry products =… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»