Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

С английского на:
Латинский
С латинского на:
Все языки
Английский
Немецкий
Русский
Французский

rĕ-sīmus

Толкование Перевод

1 sīmus

sīmus adj., σιμόσ, flat-nosed, snub-nosed: capellae, V.

Latin-English dictionary > sīmus
2 simus

sīmus, a, um, adj., = simos, flat-nosed, snub-nosed (cf. silus).
1.
Lit.:
avibus, serpentibus, piscibus, foramina tantum ad olfactus sine naribus, et hinc cognomina Simorum,
Plin. 11, 37, 59, § 158: pecus Nerei, i. e. dolphins, Liv. Andron. ap. Non. 335, 22 (Trag. Rel. p. 1 Rib.); cf.:
rostrum delphini,
Plin. 9, 8, 7, § 23:
capellae,
Verg. E. 10, 7:
puer simā nare,
Mart. 6, 39, 8; Cels. 8, 10, 7.—
2.
Trop., Verg. M. 107.

Lewis & Short latin dictionary > simus
3 re-sīmus

re-sīmus adj., turned up, snub: nares, O.

Latin-English dictionary > re-sīmus
4 Quemadmodum possums scire utrum vere simus an solum sentiamus nos esse?

• How are we to know whether we actually exist or only think we exist?

Latin Quotes (Latin to English) > Quemadmodum possums scire utrum vere simus an solum sentiamus nos esse?
5 Hapalemur simus

ENG broad-nosed gentle lemur

NLD breedsnuithalfmaki, bandro

GER Breitschnauzenhalbmaki

FRA hapalemur a nez large

Animal Names Latin to English > Hapalemur simus
6 adficio

af-fĭcĭo (better adf-), affēci (adf-), affectum (adf-), 3, v. a. [facio], to do something to one, i. e. to exert an influence on body or mind, so that it is brought into such or such a state (used by the poets rarely, by Hor. never).
1.
Aliquem.
A.
Of the body rarely, and then commonly in a bad sense:
ut aestus, labor, fames, sitisque corpora adficerent,
Liv. 28, 15:
contumeliis adficere corpora sua,
Vulg. Rom. 1, 24:
non simplex Damasichthona vulnus Adficit,
Ov. M. 6, 255:
aconitum cor adficit,
Scrib. Comp. 188:
corpus adficere M. Antonii,
Cic. Phil. 3:
pulmo totus adficitur,
Cels. 4, 7; with abl. of spec.:
stomacho et vesicā adfici,
Scrib. Comp. 186. —In bon. part.:
corpus ita adficiendum est, ut oboedire rationi possit,
Cic. Off. 1, 23.—
B.
More freq. of the mind:
litterae tuae sic me adfecerunt, ut, etc.,
Cic. Att. 14, 3, 2:
is terror milites hostesque in diversum adfecit,
Tac. A. 11, 19:
varie sum adfectus tuis litteris,
Cic. Fam. 16, 2:
consules oportere sic adfici, ut, etc.,
Plin. Pan. 90:
adfici a Gratiā aut a Voluptate,
Cic. Fam. 5, 12; id. Mil. 29, 79:
sollicitudo de te duplex nos adficit,
id. Brut. 92, 332:
uti ei qui audirent, sic adficerentur animis, ut eos adfici vellet orator,
id. de Or. 1, 19, 87 B. and K.:
adfici animos in diversum habitum,
Quint. 1, 10, 25.—
2.
With acc. and abl., to affect a person or (rarely) thing with something; in a good sense, to bestow upon, grace with; in a bad sense, to visit with, inflict upon; or the ablative and verb may be rendered by the verb corresponding to the ablative, and if an adjective accompany the ablative, this adjective becomes an adverb.—Of inanimate things (rare): luce locum adficiens, lighting up the place, Varr. ap. Non. p. 250, 2:
adficere medicamine vultum,
Ov. Med. Fac. 67:
factum non eo nomine adficiendum,
designated, Cic. Top. 24, 94:
res honore adficere,
to honor, id. N. D. 1, 15, 38:
non postulo, ut dolorem eisdem verbis adficias, quibus Epicurus, etc.,
id. Tusc. 2, 7, 18.—
3.
Very freq. of persons.
(α).
In a good sense:
Qui praedā atque agro adoreāque adfecit populares suos,
Plaut. Am. 1, 1, 38:
quem sepulturā adficit,
buries, Cic. Div. 1, 27, 56:
patres adfecerat gloriā,
id. Tusc. 1, 15, 34:
admiratione,
id. Off. 2, 10, 37:
voluptate,
id. Fin. 3, 11, 37:
beneficio,
id. Agr. 1, 4, 13:
honore,
id. Rosc. Am. 50, 147:
laude,
id. Off. 2, 13, 47:
nomine regis,
to style, id. Deiot. 5, 14:
bonis nuntiis,
Plaut. Am. prol. 8:
muneribus,
Cic. Fam. 2, 3; Nep. Ages. 3, 3:
praemio,
Cic. Mil. 30, 82:
pretio,
Verg. A. 12, 352:
stipendio,
Cic. Balb. 27, 61.—
(β).
In a bad sense: injuriā abs te adficior indignā, pater, am wronged unjustly, Enn. ap. Auct. ad Heren. 2, 24, 38; so Ter. Phorm. 5, 1, 3:
Quantā me curā et sollicitudine adficit Gnatus,
id. ib. 2, 4, 1; so Cic. Att. 1, 18:
desiderio,
id. Fam. 2, 12:
timore,
to terrify, id. Quint. 2, 6:
difficultate,
to embarrass, Caes. B. G. 7, 6:
molestiā,
to trouble, Cic. Att. 15, 1:
tantis malis,
Vulg. Num. 11, 15:
maculā,
Cic. Rosc. Am. 39, 113:
ignominiā,
id. ib. 39, 123:
contumeliis,
Vulg. Ezech. 22, 7; ib. Luc. 20, 11:
rerum et verborum acerbitatibus,
Suet. Calig. 2:
verberibus,
Just. 1, 5:
supplicio,
Cic. Brut. 1, 16; so Caes. B. G. 1, 27:
poenā,
Nep. Hann. 8, 2:
exsilio,
to banish, id. Thras. 3:
morte, cruciatu, cruce,
Cic. Verr. 3, 4, 9:
morte,
Vulg. Matt. 10, 21:
cruce,
Suet. Galb. 9:
ultimis cruciatibus,
Liv. 21, 44:
leto,
Nep. Regg. 3, 2.—And often in pass.:
sollicitudine et inopiā consilii,
Cic. Att. 3, 6:
adfici aegritudine,
id. Tusc. 3, 7, 15:
doloribus pedum,
id. Fam. 6, 19:
morbo oculorum,
Nep. Hann. 4, 3:
inopiā rei frumentariae,
Caes. B. G. 7, 17:
calamitate et injuriā,
Cic. Att. 11, 2:
magnā poenā, Auct. B. G. 8, 39: vulneribus,
Col. R. R. 4, 11:
torminibus et inflationibus,
Plin. 29, 5, 33, § 103:
servitute,
Cic. Rep. 1, 44.—Hence, affectus ( adf-), a, um, P. a.
I.
In a peculiar sense, that on which we have bestowed labor, that which we are now doing, so that it is nearly at an end; cf.: Adfecta, sicut M. Cicero et [p. 67] veterum elegantissime locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deductave erant, Gell. 3, 16:
bellum adfectum videmus et paene confectum,
Cic. Prov. Cons. 8, 19:
in provinciā (Caesar) commoratur, ut ea. quae per eum adfecta sunt, perfecta rei publicae tradat,
id. ib. 12, 29: cum adfectā prope aestate uvas a sole mitescere tempus, etc., near the end of summer, id. ap. Gell. l. c.:
Jamque hieme adfectā mitescere coeperat annus,
Sil. 15, 502:
in Q. Mucii infirmissimā valetudine adfectāque jam aetate,
Cic. de Or. 1,45,200; id. Verr. 2,4,43, § 95.—
II.
In nearly the same sense as the verb, absol. and with abl.
A.
Absol.
(α).
Of persons laboring under disease, or not yet quite recovered:
Qui cum ita adfectus esset, ut sibi ipse diffideret,
was in such a state, Cic. Phil. 9, 1, 2:
Caesarem Neapoli adfectum graviter videam,
very ill, id. Att. 14, 17; so Sen. Ep. 101:
quem adfectum visuros crediderant,
ill, Liv. 28, 26:
corpus adfectum,
id. 9, 3:
adfectae vires corporis,
reduced strength, weakness, id. 5, 18:
puella,
Prop. 3, 24, 1:
aegra et adfecta mancipia,
Suet. Claud. 25:
jam quidem adfectum, sed tamen spirantem,
id. Tib. 21.—
(β).
Of things, weakened, sick, broken, reduced:
partem istam rei publicae male adfectam tueri,
Cic. Fam. 13, 68:
adfecta res publica,
Liv. 5, 57:
Quid est enim non ita adfectum, ut non deletum exstinctumque esse fateare?
Cic. Fam. 5, 13, 3:
sic mihi (Sicilia) adfecta visa est, ut hae terrae solent, in quibus bellum versatum est,
id. Verr. 5, 18, 47:
adfecta res familiaris,
Liv. 5, 10:
opem rebus adfectis orare,
id. 6, 3; so Tac. H. 2, 69:
fides,
id. ib. 3, 65:
spes,
Val. Fl. 4, 60.—
(γ).
Of persons, in gen. sense, disposed, affected, moved, touched:
Quonam modo, Philumena mea, nunc te offendam adfectam?
Ter. Hec. 3, 1, 45:
quomodo sim adfectus, e Leptā poteris cognoscere,
Cic. Fam. 14, 17:
ut eodem modo erga amicum adfecti simus, quo erga nosmetipsos,
id. Lael. 16, 56; id. Fin. 1, 20, 68:
cum ita simus adfecti, ut non possimus plane simul vivere,
id. Att. 13, 23; id. Fin. 5, 9, 24:
oculus conturbatus non est probe adfectus ad suum munus fungendum,
in proper state, id. Tusc. 3, 7, 15:
oculi nimis arguti, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur,
id. Leg. 1, 9, 27; id. Off. 3, 5, 21; id. Att. 12, 41, 2.—
(δ).
As rhet. t. t.: affectus ad, related to, resembling:
Tum ex eis rebus, quae quodam modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur,
Cic. Top. 2, 8 Forcellini.—
B.
With abl. chiefly of persons, in indifferent sense, in good or bad sense (cf.:
Animi quem ad modum adfecti sint, virtutibus, vitiis, artibus, inertiis, aut quem ad modum commoti, cupiditate, metu, voluptate, molestiā,
Cic. Part. Or. 10, 35).
(α).
In indifferent sense, furnished with, having:
validos lictores ulmeis affectos lentis virgis,
Plaut. As. 3, 2, 29:
pari filo similique (corpora) adfecta figurā,
Lucr. 2, 341:
Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!
Ter. Phorm. 5, 7, 84:
omnibus virtutibus,
Cic. Planc. 33, 80.—
(β).
In bad sense:
aegritudine, morbo adfectus,
Col. R. R. 7, 5, 20:
aerumnis omnibus,
Lucr. 3, 50:
sollicitudine,
Caes. B. G. 7, 40:
difficultatibus,
Cic. Fam. 7, 13:
fatigatione,
Curt. 7, 11:
frigore et penuriā,
id. 7, 3:
adfecta sterilitate terra, Col. R. R. praef. 1, 2: vitiis,
Cic. Mur. 6, 13:
ignominiā,
id. Att. 7, 3:
supplicio,
Tac. A. 15, 54:
verberibus,
Curt. 7, 11:
vulnere corpus adfectum,
Liv. 1, 25:
morbo,
Ter. Hec. 3, 3, 6:
dolore,
Cic. de Or. 2, 49, 201:
febre,
Suet. Vit. 14:
pestilentiā,
Liv. 41, 5:
desperatione,
Cic. Att. 14, 22:
clade,
Curt. 10, 6:
senectute,
Cic. de Or. 3, 18, 68:
aetate,
id. Cat. 2, 20; id. Sen. 14, 47:
morte,
Serv. ad Cic. Fam. 4, 12.— Sup.:
remiges inopiā adfectissimi,
Vell. 2, 84.—
(γ).
In good sense:
beneficio adfectus,
Cic. Fam. 14, 4:
aliquo honore aut imperio,
id. Off. 1, 41, 149:
valetudine optimā,
id. Tusc. 4, 37, 81:
laetitiā,
id. Mur. 2, 4, and ad Brut. 1, 4:
munere deorum,
id. N. D. 3, 26, 67:
praemiis,
id. Pis. 37, 90.— Adv.: affectē ( adf-), with (a strong) affection, deeply:
oblectamur et contristamur et conterremur in somniis quam adfecte et anxie et passibiliter,
Tert. Anim. 45.

Lewis & Short latin dictionary > adficio
7 afficio

af-fĭcĭo (better adf-), affēci (adf-), affectum (adf-), 3, v. a. [facio], to do something to one, i. e. to exert an influence on body or mind, so that it is brought into such or such a state (used by the poets rarely, by Hor. never).
1.
Aliquem.
A.
Of the body rarely, and then commonly in a bad sense:
ut aestus, labor, fames, sitisque corpora adficerent,
Liv. 28, 15:
contumeliis adficere corpora sua,
Vulg. Rom. 1, 24:
non simplex Damasichthona vulnus Adficit,
Ov. M. 6, 255:
aconitum cor adficit,
Scrib. Comp. 188:
corpus adficere M. Antonii,
Cic. Phil. 3:
pulmo totus adficitur,
Cels. 4, 7; with abl. of spec.:
stomacho et vesicā adfici,
Scrib. Comp. 186. —In bon. part.:
corpus ita adficiendum est, ut oboedire rationi possit,
Cic. Off. 1, 23.—
B.
More freq. of the mind:
litterae tuae sic me adfecerunt, ut, etc.,
Cic. Att. 14, 3, 2:
is terror milites hostesque in diversum adfecit,
Tac. A. 11, 19:
varie sum adfectus tuis litteris,
Cic. Fam. 16, 2:
consules oportere sic adfici, ut, etc.,
Plin. Pan. 90:
adfici a Gratiā aut a Voluptate,
Cic. Fam. 5, 12; id. Mil. 29, 79:
sollicitudo de te duplex nos adficit,
id. Brut. 92, 332:
uti ei qui audirent, sic adficerentur animis, ut eos adfici vellet orator,
id. de Or. 1, 19, 87 B. and K.:
adfici animos in diversum habitum,
Quint. 1, 10, 25.—
2.
With acc. and abl., to affect a person or (rarely) thing with something; in a good sense, to bestow upon, grace with; in a bad sense, to visit with, inflict upon; or the ablative and verb may be rendered by the verb corresponding to the ablative, and if an adjective accompany the ablative, this adjective becomes an adverb.—Of inanimate things (rare): luce locum adficiens, lighting up the place, Varr. ap. Non. p. 250, 2:
adficere medicamine vultum,
Ov. Med. Fac. 67:
factum non eo nomine adficiendum,
designated, Cic. Top. 24, 94:
res honore adficere,
to honor, id. N. D. 1, 15, 38:
non postulo, ut dolorem eisdem verbis adficias, quibus Epicurus, etc.,
id. Tusc. 2, 7, 18.—
3.
Very freq. of persons.
(α).
In a good sense:
Qui praedā atque agro adoreāque adfecit populares suos,
Plaut. Am. 1, 1, 38:
quem sepulturā adficit,
buries, Cic. Div. 1, 27, 56:
patres adfecerat gloriā,
id. Tusc. 1, 15, 34:
admiratione,
id. Off. 2, 10, 37:
voluptate,
id. Fin. 3, 11, 37:
beneficio,
id. Agr. 1, 4, 13:
honore,
id. Rosc. Am. 50, 147:
laude,
id. Off. 2, 13, 47:
nomine regis,
to style, id. Deiot. 5, 14:
bonis nuntiis,
Plaut. Am. prol. 8:
muneribus,
Cic. Fam. 2, 3; Nep. Ages. 3, 3:
praemio,
Cic. Mil. 30, 82:
pretio,
Verg. A. 12, 352:
stipendio,
Cic. Balb. 27, 61.—
(β).
In a bad sense: injuriā abs te adficior indignā, pater, am wronged unjustly, Enn. ap. Auct. ad Heren. 2, 24, 38; so Ter. Phorm. 5, 1, 3:
Quantā me curā et sollicitudine adficit Gnatus,
id. ib. 2, 4, 1; so Cic. Att. 1, 18:
desiderio,
id. Fam. 2, 12:
timore,
to terrify, id. Quint. 2, 6:
difficultate,
to embarrass, Caes. B. G. 7, 6:
molestiā,
to trouble, Cic. Att. 15, 1:
tantis malis,
Vulg. Num. 11, 15:
maculā,
Cic. Rosc. Am. 39, 113:
ignominiā,
id. ib. 39, 123:
contumeliis,
Vulg. Ezech. 22, 7; ib. Luc. 20, 11:
rerum et verborum acerbitatibus,
Suet. Calig. 2:
verberibus,
Just. 1, 5:
supplicio,
Cic. Brut. 1, 16; so Caes. B. G. 1, 27:
poenā,
Nep. Hann. 8, 2:
exsilio,
to banish, id. Thras. 3:
morte, cruciatu, cruce,
Cic. Verr. 3, 4, 9:
morte,
Vulg. Matt. 10, 21:
cruce,
Suet. Galb. 9:
ultimis cruciatibus,
Liv. 21, 44:
leto,
Nep. Regg. 3, 2.—And often in pass.:
sollicitudine et inopiā consilii,
Cic. Att. 3, 6:
adfici aegritudine,
id. Tusc. 3, 7, 15:
doloribus pedum,
id. Fam. 6, 19:
morbo oculorum,
Nep. Hann. 4, 3:
inopiā rei frumentariae,
Caes. B. G. 7, 17:
calamitate et injuriā,
Cic. Att. 11, 2:
magnā poenā, Auct. B. G. 8, 39: vulneribus,
Col. R. R. 4, 11:
torminibus et inflationibus,
Plin. 29, 5, 33, § 103:
servitute,
Cic. Rep. 1, 44.—Hence, affectus ( adf-), a, um, P. a.
I.
In a peculiar sense, that on which we have bestowed labor, that which we are now doing, so that it is nearly at an end; cf.: Adfecta, sicut M. Cicero et [p. 67] veterum elegantissime locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deductave erant, Gell. 3, 16:
bellum adfectum videmus et paene confectum,
Cic. Prov. Cons. 8, 19:
in provinciā (Caesar) commoratur, ut ea. quae per eum adfecta sunt, perfecta rei publicae tradat,
id. ib. 12, 29: cum adfectā prope aestate uvas a sole mitescere tempus, etc., near the end of summer, id. ap. Gell. l. c.:
Jamque hieme adfectā mitescere coeperat annus,
Sil. 15, 502:
in Q. Mucii infirmissimā valetudine adfectāque jam aetate,
Cic. de Or. 1,45,200; id. Verr. 2,4,43, § 95.—
II.
In nearly the same sense as the verb, absol. and with abl.
A.
Absol.
(α).
Of persons laboring under disease, or not yet quite recovered:
Qui cum ita adfectus esset, ut sibi ipse diffideret,
was in such a state, Cic. Phil. 9, 1, 2:
Caesarem Neapoli adfectum graviter videam,
very ill, id. Att. 14, 17; so Sen. Ep. 101:
quem adfectum visuros crediderant,
ill, Liv. 28, 26:
corpus adfectum,
id. 9, 3:
adfectae vires corporis,
reduced strength, weakness, id. 5, 18:
puella,
Prop. 3, 24, 1:
aegra et adfecta mancipia,
Suet. Claud. 25:
jam quidem adfectum, sed tamen spirantem,
id. Tib. 21.—
(β).
Of things, weakened, sick, broken, reduced:
partem istam rei publicae male adfectam tueri,
Cic. Fam. 13, 68:
adfecta res publica,
Liv. 5, 57:
Quid est enim non ita adfectum, ut non deletum exstinctumque esse fateare?
Cic. Fam. 5, 13, 3:
sic mihi (Sicilia) adfecta visa est, ut hae terrae solent, in quibus bellum versatum est,
id. Verr. 5, 18, 47:
adfecta res familiaris,
Liv. 5, 10:
opem rebus adfectis orare,
id. 6, 3; so Tac. H. 2, 69:
fides,
id. ib. 3, 65:
spes,
Val. Fl. 4, 60.—
(γ).
Of persons, in gen. sense, disposed, affected, moved, touched:
Quonam modo, Philumena mea, nunc te offendam adfectam?
Ter. Hec. 3, 1, 45:
quomodo sim adfectus, e Leptā poteris cognoscere,
Cic. Fam. 14, 17:
ut eodem modo erga amicum adfecti simus, quo erga nosmetipsos,
id. Lael. 16, 56; id. Fin. 1, 20, 68:
cum ita simus adfecti, ut non possimus plane simul vivere,
id. Att. 13, 23; id. Fin. 5, 9, 24:
oculus conturbatus non est probe adfectus ad suum munus fungendum,
in proper state, id. Tusc. 3, 7, 15:
oculi nimis arguti, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur,
id. Leg. 1, 9, 27; id. Off. 3, 5, 21; id. Att. 12, 41, 2.—
(δ).
As rhet. t. t.: affectus ad, related to, resembling:
Tum ex eis rebus, quae quodam modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur,
Cic. Top. 2, 8 Forcellini.—
B.
With abl. chiefly of persons, in indifferent sense, in good or bad sense (cf.:
Animi quem ad modum adfecti sint, virtutibus, vitiis, artibus, inertiis, aut quem ad modum commoti, cupiditate, metu, voluptate, molestiā,
Cic. Part. Or. 10, 35).
(α).
In indifferent sense, furnished with, having:
validos lictores ulmeis affectos lentis virgis,
Plaut. As. 3, 2, 29:
pari filo similique (corpora) adfecta figurā,
Lucr. 2, 341:
Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!
Ter. Phorm. 5, 7, 84:
omnibus virtutibus,
Cic. Planc. 33, 80.—
(β).
In bad sense:
aegritudine, morbo adfectus,
Col. R. R. 7, 5, 20:
aerumnis omnibus,
Lucr. 3, 50:
sollicitudine,
Caes. B. G. 7, 40:
difficultatibus,
Cic. Fam. 7, 13:
fatigatione,
Curt. 7, 11:
frigore et penuriā,
id. 7, 3:
adfecta sterilitate terra, Col. R. R. praef. 1, 2: vitiis,
Cic. Mur. 6, 13:
ignominiā,
id. Att. 7, 3:
supplicio,
Tac. A. 15, 54:
verberibus,
Curt. 7, 11:
vulnere corpus adfectum,
Liv. 1, 25:
morbo,
Ter. Hec. 3, 3, 6:
dolore,
Cic. de Or. 2, 49, 201:
febre,
Suet. Vit. 14:
pestilentiā,
Liv. 41, 5:
desperatione,
Cic. Att. 14, 22:
clade,
Curt. 10, 6:
senectute,
Cic. de Or. 3, 18, 68:
aetate,
id. Cat. 2, 20; id. Sen. 14, 47:
morte,
Serv. ad Cic. Fam. 4, 12.— Sup.:
remiges inopiā adfectissimi,
Vell. 2, 84.—
(γ).
In good sense:
beneficio adfectus,
Cic. Fam. 14, 4:
aliquo honore aut imperio,
id. Off. 1, 41, 149:
valetudine optimā,
id. Tusc. 4, 37, 81:
laetitiā,
id. Mur. 2, 4, and ad Brut. 1, 4:
munere deorum,
id. N. D. 3, 26, 67:
praemiis,
id. Pis. 37, 90.— Adv.: affectē ( adf-), with (a strong) affection, deeply:
oblectamur et contristamur et conterremur in somniis quam adfecte et anxie et passibiliter,
Tert. Anim. 45.

Lewis & Short latin dictionary > afficio
8 sum

1.
sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:
esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,
Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:
FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,
Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:
fuerim,
id. ib. 4, 8, 54:
fuerit,
id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:
sies,
Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:
siet,
Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:
sient,
Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,
fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,
Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:
fuant,
Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.
I.
As a verb substantive, to be.
A.
In gen.
1.
Asserting existence, to be, exist, live:
definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,
Cic. Top. 5, 26 sq.:
si abest, nullus est,
Plaut. Bacch. 2, 2, 16:
nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,
id. Capt. 3, 3, 1:
ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),
id. Truc. 1, 2, 95:
omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,
Cic. de Or. 2, 38, 157:
non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,
Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):
flumen est Arar, quod, etc.,
Caes. B. G. 1, 12:
homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!
Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,
id. Lael. 22, 83:
nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,
id. Fam. 6, 3, 4:
si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,
id. Att. 11, 4, 1:
si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,
id. Fam. 2, 16, 6:
nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,
id. Sen. 22, 79:
si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,
id. Fam. 2, 16, 5:
fuimus Troes, fuit Ilium,
Verg. A. 2, 325:
sive erimus seu nos fata fuisse volunt,
Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—
2.
Of events, to be, happen, occur, befall, take place:
illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,
Cic. Rep. 1, 16, 25:
neque enim est periculum, ne, etc.,
id. ib. 1, 23, 37:
amabo, quid tibi est?
Ter. Heaut. 2, 4, 24:
quid se futurum esset,
Liv. 33, 27. —
3.
Of location, to be present, to be at a place.
(α).
With adv., or other expressions of place:
cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,
Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:
cum Athenis decem ipsos dies fuissem,
id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:
cum Africanus constituisset in hortis esse,
id. Rep. 1, 9, 14:
cum essemus in castris,
id. ib. 1, 15:
nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?
id. Fam. 4, 7, 4:
vos istic commodissime sperem esse,
id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—
(β).
Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:
deinceps in lege est, ut, etc.,
Cic. Leg. 2, 16, 40:
quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,
id. Fam. 2, 16, 1.—
(γ).
Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:
cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,
Cic. Rep. 1, 14, 21:
eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,
id. Brut. 90, 309:
erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,
id. Fam. 5, 21, 1:
qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,
id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:
Smyrnae cum simul essemus complures dies,
id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:
cujus soror est cum P. Quintio,
Cic. Quint. 24, 77:
ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,
Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:
cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,
Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:
Curio fuit ad me sane diu,
Cic. Att. 10, 4, 8:
cum ad me bene mane Dionysius fuit,
id. ib. 10, 16, 1; cf.:
esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,
Liv. 28, 18.—
4.
Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:
cum est in sagis civitas,
Cic. Phil. 8, 11, 32:
in laxa toga,
Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;
Sive erit in Cois, Coa decere puta,
Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §
11: in servitute,
id. Clu. 7, 21:
in illa opinione populari,
id. ib. 51, 142:
in magno nomine et gloria,
id. Div. 1, 17, 31:
in spe,
id. Fam. 14, 3, 2:
in tanta moestitia,
id. Phil. 2, 15, 37:
in odio,
id. Att. 2, 22, 1:
in probris, in laudibus,
id. Off. 1, 18, 61:
in officio,
id. ib. 1, 15, 49:
in injustitia,
id. ib. 1, 14, 42:
in vitio,
id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:
ne in mora quom opus sit, sies,
Ter. And. 2, 5, 13:
ne in mora illi sis,
id. ib. 3, 1, 9:
hic in noxia'st,
id. Phorm. 2, 1, 36:
quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,
Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:
in ingenti periculo,
Liv. 5, 47:
in pace,
id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:
(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,
Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:
si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,
id. Lael. 23, 87:
ne quo periculo proprio existimares esse,
id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:
in periculo): ego sum spe bona,
id. ib. 12, 28, 3:
res nunc difficili loco mihi videtur esse,
id. ib. 12, 28, 3:
incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,
id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:
rem illam suo periculo esse,
id. Att. 6, 1, 6:
ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,
Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:
dare nummos meo periculo,
Dig. 46, 1, 24:
communi periculo,
ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—
5.
To depend upon, rest with, with in and abl.:
res erat non in opinione dubia,
Cic. Dom. 5, 11:
sed totum est in eo, si, etc.,
id. Att. 2, 22, 5:
omnem reliquam spem in impetu esse equitum,
Liv. 10, 14, 12:
quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,
Col. 12, 4, 3. —
B.
In partic.
1.
Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.
a.
With indic.
(α).
Without subject expressed:
mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,
Plaut. Cist. 4, 2, 37:
sunt hic quos credo inter se dicere,
id. Cas. prol. 67:
sunt quae te volumus percontari,
id. Ps. 1, 5, 47:
quid est, quod tu gestas tabellas?
id. ib. 1, 1, 10:
quid est, quod tu me nunc optuere?
id. Most. 1, 1, 69; cf.:
quid hoc est, quod foris concrepuit?
id. ib. 5, 1, 15:
tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?
id. Ep. 4, 1, 34:
quid est, quod tuo animo aegre est?
id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:
at ego est quod volo loqui,
id. As. 1, 3, 79:
est quod te volo secreto,
id. Bacch. 5, 2, 30:
sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,
id. Trin. 1, 2, 54:
ita subitum'st, quod eum conventum volo,
id. ib. 5, 2, 51:
sunt quae ego ex te scitari volo,
id. Capt. 2, 2, 13:
sed est quod suscenset tibi,
Ter. And. 2, 6, 17:
est quod me transire oportet,
id. Hec. 2, 2, 31:
quid sit quapropter te jussi, etc.,
id. ib. 5, 1, 7:
sunt item quae appellantur alces,
Caes. B. G. 6, 27 init.:
(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,
id. ib. 4, 10 fin.:
sunt qui putant posse te non decedere,
Cic. Fam. 1, 9, 25:
sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,
id. Inv. 1, 40, 72:
quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,
id. ib. 2, 55, 167:
sunt autem quae praeterii,
id. Att. 10, 4, 11:
sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,
id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:
sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,
id. Off. 1, 24, 84:
Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,
Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:
sunt qui ita dicunt,
Sall. C. 19, 4:
sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,
Quint. 11, 3, 55:
sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,
Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:
sunt quibus in satira videor nimis acer,
id. S. 2, 1, 1:
sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,
id. ib. 2, 4, 47.—
(β).
With a subject expressed by an indefinite word or clause:
sunt alii qui te volturium vocant,
Plaut. Trin. 1, 2, 64:
est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,
Ter. Eun. 2, 2, 17:
multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,
id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):
erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,
id. ib. 3, 5, 21:
multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,
Cic. Lael. 16, 57:
sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,
id. Brut. 48, 177:
fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,
id. de Or. 3, 17, 62:
nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,
id. Cat. 1, 12, 301:
sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,
id. Lael. 20, 72:
sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,
id. Verr. 2, 4, 25, § 56:
multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,
id. N. D. 2, 52, 130:
sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,
id. Fin. 5, 14, 38:
permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,
id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:
fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,
Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:
alia fuere, quae illos magnos fecere,
Sall. C. 52, 21.—
b.
With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;
sunt qui nullum censeant fieri discessum,
Cic. Tusc. 1, 9, 18:
sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,
id. Off. 1, 21, 71:
de impudentia singulari sunt qui mirentur,
id. Verr. 2, 1, 2, § 6:
est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,
id. Tusc. 3, 15, 32:
praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,
id. Ac. 2, 32, 101:
quicquid est quod deceat, id, etc.,
id. Off. 1, 27, 94:
sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,
Hor. S. 1, 2, 28:
sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,
id. Ep. 1, 1, 78:
vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,
id. ib. 2, 2, 182 et saep.—
(β).
With a more or less indefinite expression of the subject:
sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,
Cic. Fam. 1, 9, 31:
rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,
id. Div. 1, 49, 111:
quotus igitur est quisque qui somniis pareat?
id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:
solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,
id. Verr. 2, 1, 38, § 98:
quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,
id. Lael. 23, 86:
erat nemo in quem ea suspicio conveniret,
id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:
quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,
id. Phil. 2, 25, 61:
sit aliquis, qui nihil mali habeat,
id. Tusc. 1, 35, 85:
sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,
id. Off. 1, 2, 5:
est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,
id. Tusc. 4, 13, 30:
Syracusis lex est de religione, quae jubeat,
id. Verr. 2, 2, 51, § 126:
unus est qui curet constantia magis quam consilio,
id. Att. 1, 18, 7:
si est una ex omnibus quae sese moveat,
id. Rep. 6, 26, 28:
multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,
Sen. Ep. 24, 26:
erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,
Caes. B. C. 2, 30:
fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,
Sall. C. 36, 4:
sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,
Hor. Ep. 1, 1, 34:
sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,
id. A. P. 347.—
* c.
Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):
est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,
Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—
2.
With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:
nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,
Cic. Brut. 10, 40:
est igitur homini cum deo similitudo,
id. Leg. 1, 8, 25:
familiaritas, quae mihi cum eo est,
id. Att. 8. 3, 2:
privatus illis census erat brevis,
Hor. C. 2, 15, 13; cf.:
Trojae et huic loco nomen est,
Liv. 1, 1, 5:
Hecyra est huic nomen fabulae,
Ter. Hec. prol. 1:
cui saltationi Titius nomen esset,
Cic. Brut. 62, 225:
cui (fonti) nomen Arethusa est,
id. Verr. 2, 4, 53, § 118:
Scipio, cui post Africano fuit cognomen,
Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):
nec rubor est emisse palam (sc. ei),
nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:
neque testimonii dictio est (sc. servo),
has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—
b.
Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:
tecum nihil rei nobis, Demipho, est,
Ter. Phorm. 2, 3, 74:
sibi cum illa mima posthac nihil futurum,
Cic. Phil. 2, 31, 77:
jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,
id. Quint. 6, 25:
si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,
id. Fam. 15, 10, 2.—
3.
Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).
(α).
Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:
es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?
do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:
ab Andria est ancilla haec,
Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:
erat enim ab isto Aristotele,
Cic. de Or. 2, 38, 160:
sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,
makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —
(β).
Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:
(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,
Cic. Clu. 32, 88.—
(γ).
Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:
(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,
Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:
duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,
id. Or. 63, 212:
etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,
id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —
4.
Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):
horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,
i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:
nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,
id. Capt. 3, 3, 1:
sive erimus, seu nos fata fuisse velint,
Tib. 3, 5, 32:
fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,
Verg. A. 2, 325:
certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,
Ov. H. 16, (17), 192.—
5.
Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:
quid tibi vis dicam, nisi quod est?
Plaut. Ep. 1, 1, 17:
sunt ista, Laeli,
Cic. Lael. 2, 6:
ista esse credere,
id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:
est ut dicis, inquam,
id. Fin. 3, 5, 19:
sit quidem ut sex milia seminum intereant,
Col. 3, 3, 13:
esto: ipse nihil est, nihil potest,
Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:
verum esto,
id. Fin. 2, 23, 75:
esto,
Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,
b.
The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.
(α).
Est ut, it is the case or fact, that, etc.:
sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,
Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:
si est, ut dicat velle se, Redde,
id. Hec. 4, 1, 43:
si est, culpam ut Antipho in se admiserit,
id. Phorm. 2, 1, 40:
est, ut id maxime deceat,
Cic. Or. 59, 199:
quando fuit, ut, quod licet, non liceret?
id. Cael. 20, 48:
non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,
id. Div 1, 56, 128:
non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,
Lucr. 5, 979:
futurum esse ut omnes pellerentur,
Caes. B. G. 1, 31:
non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,
Hor. Ep. 1, 12, 2:
est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,
id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:
numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,
Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:
magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,
Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:
quid erat cur Milo optaret,
id. ib. 13, 34:
neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,
Plin. 18, 1, 1, § 3. —
(β).
Est ubi, sometime or another, sometimes:
erit, ubi te ulciscar, si vivo,
Plaut. Ps. 5, 2, 26:
est, ubi id isto modo valeat,
Cic. Tusc. 5, 8, 23.—
(γ).
Est cum, sometimes:
est cum non est satius, si, etc.,
Auct. Her. 4, 26, 36.—
(δ).
Est quod, there is reason to, I have occasion:
est quod visam domum,
Plaut. Aul. 2, 2, 26:
etsi magis est, quod gratuler tibi quam quod te rogem,
I have more reason to, Cic. Att. 16, 5, 2:
est quod referam ad consilium: sin, etc.,
Liv. 30, 31, 9:
quod timeas non est,
Ov. H. 19, 159:
nil est illic quod moremur diutius,
Ter. Heaut. 4, 7, 6:
non est quod multa loquamur,
Hor. Ep. 2, 1, 30.—Cf. with cur:
non est cur eorum spes infragatur,
Cic. Or. 2, 6:
nihil est cur,
id. Fam. 6, 20, 1.—
(ε).
Est, sit, etc., with infin. in Gr. constr., it is possible, is allowed, permitted, one may, etc. (mostly poet. and post-class.):
est quadam prodire tenus, si non datur ultra,
Hor. Ep. 1, 1, 32:
Cato, R. R. prooem. § 1: scire est liberum Ingenium atque animum,
Ter. Ad. 5, 3, 42:
nec non et Tityon terrae omniparentis alumnum Cernere erat,
Verg. A. 6, 596; 8, 676; Sil. 2, 413:
neque est te fallere quicquam,
Verg. G. 4, 447:
unde Plus haurire est,
Hor. S. 1, 2, 79:
est Gaudia prodentem vultum celare,
id. ib. 2, 5, 103:
quod versu dicere non est,
id. ib. 1, 5, 87:
quod tangere non est,
Ov. M. 3, 478:
quae verbo objecta, verbo negare sit,
Liv. 42, 41, 2 Weissenb. ad loc.:
ut conjectare erat intentione vultus,
Tac. A. 16, 34:
est videre argentea vasa,
id. G. 5; Val. Max. 2, 6, 8; v. Zumpt, Gram. § 227.— With dat.:
ne tibi sit frigida saxa adire,
Prop. 1, 20, 13; Tib. 1, 6, 24 (32):
tu procul a patria (nec sit mihi credere tantum!) Alpinas nives Me sine vides,
Verg. E. 10, 46:
fuerit mihi eguisse aliquando amicitiae tuae,
Sall. J. 110, 3; Dig. 46, 3, 72, § 4.—
(ζ).
In eo ease ut, etc., to be in a condition to reach the point that, to be possible, etc., to be about to, on the point of, etc. ( impers. or with res, etc., as subj.):
cum jam in eo esset, ut in muros evaderet miles,
Liv. 2, 17, 5:
si viderent in eo jam esse ut urbs caperetur,
id. 28, 22, 8:
jamque in eo rem fore, ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,
id. 8, 27, 3:
cum res non in eo essent ut, etc.,
id. 33, 41, 9:
non in eo esse Carthaginiensium res, ut, etc.,
id. 30, 19, 3; 34, 41. —With person. subj. (late Lat.):
cum ab Ulixe adducta Iphigenia in eo esset, ut immolaretur,
Hyg. Fab. 261. —
6.
Like the Engl. to be, for to come, fall, reach, to have arrived, etc. (hence also with in and acc.):
ecquid in mentem est tibi, Patrem tibi esse?
Plaut. Bacch. 1, 2, 54:
nam numero mi in mentem fuit,
id. Am. 1, 1, 26:
ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,
Cic. Quint. 5, 22:
portus in praedonum fuisse potestatem sciatis,
id. Imp. Pomp. 12, 33:
ut certior fieret, quo die in Tusculanum essem futurus,
id. Att. 15, 4, 2:
qui neque in provinciam cum imperio fuerunt,
id. Fam. 8, 8, 8:
quae ne in potestatem quidem populi Romani esset,
Liv. 2, 14, 4:
nec prius militibus in conspectum fuisse,
Suet. Aug. 16:
esse in amicitiam populi Romani dicionemque,
Cic. Div. in Caecil. 20, 66; cf.:
in eorum potestatem portum futurum,
id. Verr. 2, 5, 38, § 98; v. Gell. 1, 7, 16 sq.; Zumpt, Gram. § 316.—
7.
Of time, to pass, elapse (rare but class.):
diem scito nullum esse, quo, etc.,
Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.
II.
As a copula, to be any thing or in any manner.
A.
In gen.
1.
With an adj., subst., or pron.:
et praeclara res est et sumus otiosi,
Cic. Lael. 5, 17:
quod in homine multo est evidentius,
id. ib. 8, 27:
sperare videor Scipionis et Laelii amicitiam notam posteritati fore,
id. ib. 4, 15:
non sum ita hebes, ut istud dicam,
id. Tusc. 1, 6, 12:
cum, ignorante rege, uter esset Orestes, Pylades Orestem se esse diceret, Orestes autem ita ut erat, Orestem se esse perseveraret,
id. Lael. 7, 24:
consul autem esse qui potui? etc.,
id. Rep. 1, 6, 10:
nos numerus sumus et fruges consumere nati,
are a mere number, Hor. Ep. 1, 2, 27:
pars non minima triumphi est victimae praecedentes,
Liv. 45, 49:
nobile erit Romae pascua vestra forum,
Prop. 4 (5), 9, 20:
sanguis erant lacrimae,
Luc. 9, 811:
ego tu sum, tu es ego: unanimi sumus,
Plaut. Stich. 5, 4, 49:
tuos sum,
id. Bacch. 1, 1, 60: domus non ea est, quam parietes nostri cingunt, Cic. Rep. 1, 13, 19:
is enim fueram, cui, etc.,
id. ib. 1, 4, 7.—
2.
Less freq. with adv. (esp. in colloq. language): Am. Satin' tu sanus es? Sos. Sic sum ut vides, Plaut. Am. 2, 1, 57:
sic, inquit, est,
Cic. Rep. 1, 38, 60:
est, inquit, ut dicis,
id. ib. 1, 40, 63:
quod ita cum sit,
id. ib. 1, 45, 69:
quia sunt haud procul ab hujus aetatis memoria,
id. ib. 1, 1, 1 B. and K.:
nec vero habere virtutem satis est,
id. ib. 1, 2, 2: frustra id inceptum Volscis fuit. Liv. 2, 25:
dato qui bene sit: ego, ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo,
Plaut. Bacch. 1, 1, 51:
apud matrem recte est,
Cic. Att. 1, 7:
cum in convivio comiter et jucunde fuisses,
id. Deiot. 7, 19:
omnes hanc quaestionem haud remissius sperant futuram,
id. Rosc. Am. 5, 11:
dicta impune erant,
Tac. A. 1, 72.—Esp.: facile alicubi (in aliqua re) esse, with pleasure, glad to be:
quod in maritimis facillime sum,
Cic. Fam. 2, 16, 2:
locum habeo nullum ubi facilius esse possum,
id. Att. 13, 26, 2 (on esse with an adverb, v. Haase ap. Reisig, Vorles. p. 394; cf. also bene under bonus fin.).—
B.
In partic.
1.
With gen. part., to be of, belong to a class, party, etc.:
in republica ita est versatus, ut semper optimarum partium et esset et existimaretur,
Nep. Att. 6, 1:
qui ejusdem civitatis fuit,
id. Them. 9, 1:
qui Romanae partis erant, urbe excesserunt,
Liv. 35, 51, 7: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus;
si defenditis, vestri, si deseritis, Samnitium erimus,
id. 7, 30, 9 sq. —
2.
With gen. or abl. denoting quality.
(α).
With gen.:
nimium me timidum, nullius animi, nullius consilii fuisse confiteor,
Cic. Sest. 16, 36:
disputatio non mediocris contentionis est,
id. de Or. 1, 60, 257:
magni judicii, summae etiam facultatis esse debebit,
id. Or. 21, 70:
(virtus) nec tantarum virium est, ut se ipsa tueatur,
id. Tusc. 5, 1, 2; id. Fin. 5, 12, 36:
Sulla gentis patriciae nobilis fuit,
Sall. J. 95, 3:
summi ut sint laboris,
Caes. B. G. 4, 2:
civitas magnae auctoritatis,
id. ib. 5, 54:
refer, Cujus fortunae (sit),
Hor. Ep. 1, 7, 54:
se nullius momenti apud exercitum futurum,
Nep. Alcib. 8, 4:
qui ejusdem aetatis fuit,
id. ib. 11, 1:
invicti ad laborem corporis erat,
Liv. 9, 16:
nec magni certaminis ea dimicatio fuit,
id. 21, 60:
somni brevissimi erat,
Suet. Claud. 33.—So of extent, number, etc.:
classis centum navium,
Nep. Them. 2, 2; 2, 5:
annus trecentarum sexaginta quinque dierum,
Suet. Caes. 40.—
(β).
With abl.:
bono animo es,
Ter. Eun. 1, 2, 4:
jam aetate ea sum, ut, etc.,
id. Hec. 5, 1, 11:
bellum varia victoria fuit,
Sall. J. 5, 1:
L. Catilina nobili genere natus fuit magna vi et animi et corporis, set ingenio malo,
id. C. 5, 1:
Sulla animo ingenti,
id. J. 95, 3:
esse magna gratia,
Caes. B. G. 1, 8:
tenuissima valetudine esse,
id. ib. 5, 40:
si fuerit is injustus, timidus, hebeti ingenio atque nullo,
Cic. Tusc. 5, 15, 45:
mira sum alacritate ad litigandum,
id. Att. 2, 7, 2:
bono animo sint et tui et mei familiares,
id. Fam. 6, 18, 1:
ut bono essent animo,
id. Rep. 1, 17, 29:
ut uxores eodem jure sint quo viri,
id. ib. 1, 43, 67:
qui capite et superciliis semper est rasis,
id. Rosc. Com. 7, 20:
abi, quaere, unde domo quis, Cujus fortunae, quo sit patre quove patrono,
Hor. Ep. 1, 7, 54 (cf. I. A. 4. supra). —
3.
With gen. or abl. of price or value.
(α).
With gen.:
pluris est oculatus testis quam auriti decem,
Plaut. Truc. 2, 6, 8:
videtur esse quantivis pretii,
Ter. And. 5, 2, 15:
a me argentum, quanti (servus) est, sumito,
id. Ad. 5, 9, 20:
si ullo in loco frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:
ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit,
id. Rosc. Com. 12, 33:
ut quisque, quod plurimi sit, possideat, ita, etc.,
id. Par. 6, 2, 48:
magni erunt mihi tuae litterae,
id. Fam. 15, 15, 4:
parvi sunt foris arma, nisi, etc.,
id. Off. 1, 22, 76:
an emat denario quod sit mille denarium,
id. ib. 3, 23, 92:
parvi pretii est quod nihili est,
id. Q. Fr. 1, 2, 4:
mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,
is worth more to me, weighs more with me, id. Att. 12, 28, 2:
neque pluris pretii cocum quam vilicum habeo,
Sall. J. 85, 39:
erat (agellus) centum milium nummum,
Plin. Ep. 6, 3, 1. —
(β).
With abl.: sextante sal et Romae et per totam I i aliam erat, was worth, stood at, Liv. 29, 37.—
4.
With gen. of possession, etc., it belongs, pertains to; or it is the part, property, nature, mark, sign, custom, or duty of, etc.
(α).
In gen.:
audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc.,
who possess, Cic. Rep. 1, 7, 12:
ea ut civitatis Rhodiorum essent,
Liv. 37, 55, 5:
teneamus eum cursum, qui semper fuit optimi cujusque,
Cic. Rep. 1, 2, 3:
quamobrem neque sapientis esse accipere habenas,
id. ib. 1, 5, 9; id. de Or. 2, 20, 86:
sapientis est consilium explicare suum, etc.,
id. ib. 2, 81, 333:
temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,
id. Sen. 6, 20:
est adulescentis majores natu vereri,
id. Off. 1, 34, 122:
Aemilius, cujus tum fasces erant,
Liv. 8, 12, 13:
tota tribuniciae potestatis erat,
id. 3, 48:
alterius morientis prope totus exercitus fuit,
id. 22, 50:
jam me Pompeii totum esse scis,
Cic. Fam. 2, 13, 2:
hominum, non causarum, toti erant,
Liv. 3, 36:
plebs novarum, ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse,
were devoted to, favored, id. 23, 14:
Dolopes numquam Aetolorum fuerant: Philippi erant,
id. 38, 3:
Ptolemaeus propter aetatem alieni arbitrii erat,
id. 42, 29:
est miserorum ut malevolentes sint,
Plaut. Capt. 3, 4, 51:
quod alterum divinitatis mihi cujusdam videtur,
Cic. de Or. 2, 20, 86:
negavit moris esse Graecorum, ut, etc.,
id. Verr. 2, 1, 26, § 66:
non est gravitatis ac sapientiae tuae, ferre immoderatius casum incommodorum tuorum,
id. Fam. 5, 16, 5:
est hoc Gallicae consuetudinis, uti, etc.,
Caes. B. G. 4, 5.—Rarely with pronom. posses.:
est tuum, Cato, videre quid agatur,
Cic. Mur. 38, 83:
fuit meum quidem jam pridem rem publicam lugere,
id. Att. 12, 28, 2.—
(β).
Esp., with gerundive, to denote tendency, effect, etc.:
quae res evertendae rei publicae solerent esse,
Cic. Verr. 2, 2, 53, § 132:
regium inperium, quod initio conservandae libertatis fuerat,
Sall. C. 6, 7:
qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent,
Liv. 3, 31, 7:
ea prodendi imperii Romani, tradendae Hannibali victoriae esse,
id. 27, 9, 12:
nihil tam aequandae libertatis esse quam potentissimum quemque posse dicere causam,
id. 38, 51, 8:
frustrationem eam legis tollendae esse,
id. 3, 24, 1 Weissenb. ad loc.; 3, 39, 8; 5, 3, 5; 40, 29, 11.—
5.
With dat. of the end, object, purpose, etc.:
vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere,
Cic. Rosc. Am. 17, 48:
etiam quae esui potuique non sunt, contineri legato,
Dig. 33, 9, 3; Gell. 4, 1, 20:
ut divites conferrent, qui essent oneri ferendo,
Liv. 2, 9:
magis vis morbi curae esset, maxime quod, etc.,
id. 4, 21, 5:
cum solvendo aere (i. e. aeri) alieno res publica non esset,
id. 31, 13:
iniciuntur ea, quae umori extrahendo sunt,
Cels. 4, 10 fin. — Esp. in phrase solvendo esse, to be solvent, able to pay:
tu nec solvendo eras,
Cic. Phil. 2, 2, 4:
cum solvendo civitates non essent,
id. Fam. 3, 8, 2 (v. solvo).—
6.
With predicative dat. sing., denoting that which the subject is, becomes, appears to be, etc.
(α).
Without second dat. of pers.:
auxilio is fuit,
Plaut. Am. prol. 94:
magis curae'st,
id. Bacch. 4, 10, 3; id. Curc. 4, 2, 15; id. As. 1, 3, 23; id. Capt. 5, 2, 13 sq.:
cui bono fuerit,
Cic. Phil. 2, 14, 35:
eo natus sum ut Jugurthae scelerum ostentui essem,
Sall. J. 24, 10: cupis me esse nequam;
tamen ero frugi bonae,
Plaut. Ps. 1, 5, 51:
magnoque esse argumento, homines scire pleraque antequam nati sint, quod, etc.,
Cic. Sen. 21, 78:
multi Indicioque sui facti persaepe fuere, Lucr 4, 1019: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt,
Cic. Rosc. Com. 4, 11:
haec res ad levandam annonam impedimento fuit,
Liv. 4, 13:
cujus rei Demosthenes atque Aeschines possunt esse documento,
Quint. 7, 1, 2.—
(β).
With second dat. of pers.:
obsecro vos ego mi auxilio sitis,
Plaut. Aul. 4, 9, 5; id. Ep. 5, 2, 11; id. Most. 1, 2, 68:
ne quid Captioni mihi sit,
id. ib. 3, 3, 19:
mihi cordi est,
id. Cist. 1, 1, 110:
ubi eris damno molestiae et dedecori saepe fueris,
id. As. 3, 2, 25:
metuo illaec mihi res ne malo magno fuat,
id. Mil. 2, 6, 12:
nec Salus nobis saluti jam esse potest,
id. Most. 2, 1, 4:
bono usui estis nulli,
id. Curc. 4, 2, 15:
quae sint nobis morbo mortique,
Lucr. 6, 1095:
quo magis quae agis curae sunt mihi,
Ter. Ad. 4, 5, 46:
omitto innumerabiles viros, quorum singuli saluti huic civitati fuerunt,
Cic. Rep. 1, 1, 1: ut mihi magnae curae tuam vitam ac dignitatem esse scires, Anton. ap. Cic. Att. 10, 8, A fin.:
accusant ei, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit,
Cic. Rosc. Am. 5, 13: haec tam parva [p. 1800] civitas praedae tibi et quaestui fuit, id. Verr. 2, 3, 37, § 85:
ea dictitare, quae detrimento, maculae, invidiae, infamiae nobis omnibus esse possint,
id. ib. 2, 3, 62, §
144: minus ea bella curae patribus erant, quam, etc.,
Liv. 35, 23, 1:
sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc.,
id. 4, 7, 6:
si hoc perinde curae est tibi quam illud mihi,
Plin. Ep. 6, 8, 9:
quantaeque curae tibi fuit, ne quis, etc.,
id. Pan. 25, 3:
quantae sit mihi curae,
id. Ep. 6, 8, 2:
si judicibus ipsis aut gloriae damnatio rei aut deformitati futura absolutio,
Quint. 6, 1, 12.—Rarely with dat. gerund:
nec tamen impedimento id rebus gerundis fuit,
Liv. 26, 24 (for a full account of this dative, v. Roby, Gram. 2, praef. pp. xxv.-lvi., and § 1158 sq.).—
7.
Esse ad aliquid, to be of use for, to serve for:
vinum murteum est ad alvum crudam,
Cato, R. R. 125:
completae naves taeda et pice reliquisque rebus quae sunt ad incendia,
Caes. B. C. 3, 101:
valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime,
Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124.—
8.
Id est or hoc est, with predic.-clause by way of explanatory addition, that is, that is to say; sometimes also with a climax in the sense, which is as much as to say, or which is the same thing:
sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur,
Cic. Brut. 46, 172:
quodsi in scena, id est in contione verum valet, etc.,
id. Lael. 26, 97:
meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est ad Graecos ire jubeo,
id. Ac. 1, 2, 8:
si Epicurum, id est si Democritum probarem,
id. ib. 1, 2, 6:
ut (sapiens) aegritudine opprimatur, id est miseria,
id. Tusc. 3, 13, 27: a parte negotiali, hoc est pragmatikêi, Quint. 3, 7, 1:
cum in bona tua invasero, hoc est, cum te docuero,
id. 8, 3, 89.—
9.
Poet., with Greek inf. pleonastically:
esse dederat monumentum,
Verg. A. 5, 572 (cf.: dôke xeinêion einai, Hom. Il. 10, 269).
2.
sum = eum, Enn. ap. Fest., v. is.
3.
sum- in composition, for sub before m; v. sub fin.

Lewis & Short latin dictionary > sum
9 loquor

loquor cūtus (quūtus), ī, dep. [4 LAC-], to speak, talk, say, tell, mention, utter: male, T.: mihi sane bene loqui videtur: Latine: aliā linguā: pro alquo: apud imperitos, before: advorsum hunc, before him, T.: cum prole, O.: horribile est, quae loquantur: ne singulas loquar urbīs, mention, L.: pugnantia, to contradict oneself: proelia, H.: quem tuum negotium agere loquebantur.— To talk of, speak about, have ever on the lips: semper Curios: nil nisi classīs: reges atque tetrarchas, Omnia magna, H.: de magnis maiora, Iu.—Plur. with indef subj., they say, it is said, they talk of, the talk is of: hic mera scelera loquuntur: Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, V.—Fig., to speak, declare, show, indicate, express clearly: oculi mimi, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur: ut consuetudo loquitur, as is usually said: cum chartā dextra locuta est, has written upon it, O.— To rustle, murmur: pini loquentes, V.
* * *

loqui, locutus sum V DEP

speak, tell; talk; mention; say, utter; phrase

Latin-English dictionary > loquor
10 lūdibrium

lūdibrium ī, n [ludus], a mockery, derision, wantonness: ne per ludibrium interiret regnum, by wantonness, L.: fortunae: casūs, L.: ad ludibrium stolidae superbiae, L.: fratris, L.: sive ludibrium oculorum sive vera species, Cu.— An object of mockery, laughing-stock, butt, jest, sport: ludibrio haberi, T.: ne ludibrio simus inimicis: (Brutus) ludibrium verius quam comes, L.: nisi ventis Debes ludibrium, H.: nec dubie ludibrio esse miserias suas, Cu.— A dishonoring: ludibria meorum, Cu.
* * *

ludibri(i) N N

mockery; laughingstock

Latin-English dictionary > lūdibrium
11 numerus

numerus ī, m [NEM-], a number: ad numerum quattuor milium, about, Cs.: septem sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est: duo ii numeri: exercitus numero hominum amplior, S.: numerumque referri Iussit, that they be counted, V.: numerus argenteorum facilior usui est, counting, Ta.: mille numero navium classis: ad duo milia numero cecidisse, Cs.: obsides ad numerum miserunt, the full number, Cs.: quantum Aut numerum lupus (curat), the count of the flock, V.— A considerable number, quantity, body, collection, class: conveniet numerus quantum debui, sum, T.: effuse euntes numerum ampliorem efficiebant, S.: si naves suum numerum haberent, complement: magnus numerus frumenti, quantity: est numerus civium Romanorum, many: sed illos Defendit numerus, Iu.: sparsi per provinciam numeri, troops, Ta.— A mere number, cipher, nobody: Nos numerus sumus, H.: ignavorum, rabble, Ta.— Plur, dice: eburni, O.: trīs iactet numeros, O.— Plur, the mathematics, astronomy: a sacerdotibus numeros accipere.—Fig., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category: me adscribe talem in numerum: Phraaten numero beatorum Eximit virtus, H.: reductos in hostium numero habuit, Cs.: Tubero fuit nullo in oratorum numero, reckoned among: esse in numero nullo, of no repute: qui aliquo sunt numero, of some repute, Cs.: homo nullo numero: quo sunt in numero Curiosolites, etc., Cs.: qui in eo numero fuisset: ut civium numero simus, L.— A part, member, category: omnes numeros virtutis continere: mundus expletus omnibus suis numeris: deesse numeris suis, to be deficient, O.— Order: Quaecumque descripsit carmina, Digerit in numerum, V.— An office, duty, part: ad numeros exige quidque suos, O.: verae numerosque modosque ediscere vitae, H.— Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers: in musicis numeri et voces et modi, etc.: Isocrates verbis solutis numeros primus adiunxit: numeros memini, si verba tenerem, air, V.: nil extra numerum fecisse, out of measure, i. e. improper, H.—In verse, a measure, number: cum sint numeri plures: numeris nectere verba, O.: numerisque fertur Lege solutis, H.— A verse: Arma gravi numero Edere, i. e. heroic metre, O.: impares, i. e. elegiac verses, O.
* * *

numeri N M

number/sum/total/rank; (superior) numerical strength/plurality; catagory; tally; rhythm/cadence; frquency; meter/metrical foot/line; melody; exercise movements

Latin-English dictionary > numerus
12 plēnus

plēnus adj. with comp. and sup. [PLE-], full, filled: vela: plenissimae viae, greatly crowded, Cs.: corpus suci, T.: Gallia civium: domus ornamentorum: Quis me est venustatis plenior? T.: meri pocula, O.: vita plena et conferta voluptatibus.—As subst n., a plenum (opp. vacuum): ad plenum, copiously, V., H.—Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent: pleni enectine simus: volpecula pleno corpore, H.—Of females, big with child, pregnant: femina, O.: sus.— Filled, satisfied, sated: minimo, O.: amator, H.— Full packed, laden: vitis, O.: exercitus plenissimus praedā, L.: crura thymo plenae (apes), V.: plenos oculorum sanguine pugnos, covered, Iu.— Entire, complete, full, whole: (legio) plenissima, with ranks entirely full, Cs.: ad praeturam gerendam annus: hora, O.: pleno gradu, at full pace, L.: pleni somni, profound, O.—Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud: cornix plenā improba voce, V.: vox plenior: voce plenior.—Of speech, full, at full length, uncontracted, unabridged: ut E plenissimum dicas: ‘siet’ plenum est, ‘sit’ inminutum: plenissima verba, O.— Full, abundant, plentiful, much: Verres, qui plenus decesserat: pecunia, much money: mensa, V.: gaudium: serius potius ad nos, dum plenior: accepi epistulas pleniores, longer: plenissima villa, H.—Of age, full, advanced, ripe, mature: plenis nubilis annis, marriageable, V.—Fig., full, filled: fidei: negoti, full of business: irae, L.: Quae regio nostri non plena laboris? filled with the story of our troubles? V.: plenus sum exspectatione de Pompeio, full of expectation: laetitiā, Cs.— Complete, finished, ample, copious: orator: oratio plenior: pleniora perscribere, Cs.— Full, abounding, rich: cum sis nihilo sapientior ex quo Plenior es, richer, H.: pleniore ore laudare, i. e. more heartily: plenior inimicorum Mario.
* * *

plena -um, plenior -or -us, plenissimus -a -um ADJ

full, plump; satisfied

Latin-English dictionary > plēnus
13 sīmia

sīmia ae, f [simus], an ape: similis nobis! Enn. ap. C.: simia, quam rex in deliciis habebat.
* * *

simiae N C

monkey; ape; (applied to men as term of abuse)

Latin-English dictionary > sīmia
14 sīmius

sīmius ī, m [simus], an ape: iudex sedit simius, Ph.: simius iste, i. e. imitator, H.

Latin-English dictionary > sīmius
15 sum

sum (2d pers. es, or old ēs; old subj praes. siem, siēs, siet, sient, for sim, etc., T.; fuat for sit, T., V., L.; imperf. often forem, forēs, foret, forent, for essem, etc.; fut. escunt for erunt, C.), fuī (fūvimus for fuimus, Enn. ap. C.), futūrus ( inf fut. fore or futūrum esse, C.), esse [ES-; FEV-]. — I. As a predicate, asserting existence, to be, exist, live: ut id aut esse dicamus aut non esse: flumen est Arar, quod, etc., Cs.: homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt: arbitrari, me nusquam aut nullum fore: fuimus Troes, fuit Ilium, V.—Of place, to be, be present, be found, stay, live: cum non liceret Romae quemquam esse: cum essemus in castris: deinceps in lege est, ut, etc.: erat nemo, quicum essem libentius quam tecum: sub uno tecto esse, L.—Of circumstances or condition, to be, be found, be situated, be placed: Sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictūs, i. e. is attired, O.: in servitute: in magno nomine et gloriā: in vitio: Hic in noxiāst, T.: in pace, L.: (statua) est et fuit totā Graeciā summo honore: ego sum spe bonā: rem illam suo periculo esse, at his own risk: omnem reliquam spem in impetu esse equitum, L.—In 3 d pers., followed by a pron rel., there is (that) which, there are (persons) who, there are (things) which, some.—With indic. (the subject conceived as definite): est quod me transire oportet, there is a (certain) reason why I must, etc., T.: sunt item quae appellantur alces, there are creatures also, which, etc., Cs.: sunt qui putant posse te non decedere, some think: Sunt quibus in satirā videor nimis acer, H.—With subj. (so usu. in prose, and always with a subject conceived as indefinite): sunt, qui putent esse mortem... sunt qui censeant, etc.: est isdem de rebus quod dici possit subtilius: sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras, H.—With dat, to belong, pertain, be possessed, be ascribed: fingeret fallacias, Unde esset adulescenti amicae quod daret, by which the youth might have something to give, T.: est igitur homini cum deo similitudo, man has some resemblance: Privatus illis census erat brevis, H.: Troia et huic loco nomen est, L.—Ellipt.: Nec rubor est emisse palam (sc. ei), nor is she ashamed, O.: Neque testimoni dictio est (sc. servo), has no right to be a witness, T.—With cum and abl of person, to have to do with, be connected with: tecum nihil rei nobis est, we have nothing to do with you, T.: si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus.—With ab and abl of person, to be of, be the servant of, follow, adhere to, favor, side with: Ab Andriā est ancilla haec, T.: sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me, makes for me.— With pro, to be in favor of, make for: (iudicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse.—With ex, to consist of, be made up of: (creticus) qui est ex longā et brevi et longā: duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus.— To be real, be true, be a fact, be the case, be so: sunt ista, Laeli: est ut dicis, inquam: verum esto: esto, granted, V.—Esp. in phrases, est ut, it is the case that, is true that, is possible that, there is reason for: sin est, ut velis Manere illam apud te, T.: est, ut id maxime deceat: futurum esse ut omnes pellerentur, Cs.: magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut reformidet, etc., i. e. he has more reason for being troubled... than for dreading, etc.: ille erat ut odisset defensorem, etc., he certainly did hate.—In eo esse ut, etc., to be in a condition to, be possible that, be about to, be on the point of ( impers. or with indef subj.): cum iam in eo esset, ut in muros evaderet miles, when the soldiers were on the point of scaling, L.: cum res non in eo essent ut, etc., L.—Est ubi, there is a time when, sometimes: est, ubi id isto modo valeat.—Est quod, there is reason to, is occasion to: etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem, I have more reason to: est quod referam ad consilium: sin, etc., L.: non est quod multa loquamur, H.—Est cur, there is reason why: quid erat cur Milo optaret, etc., what cause had Milo for wishing? etc.—With inf, it is possible, is allowed, is permitted, one may: Est quādam prodire tenus, si non datur ultra, H.: scire est liberum Ingenium atque animum, T.: neque est te fallere quicquam, V.: quae verbo obiecta, verbo negare sit, L.: est videre argentea vasa, Ta.: fuerit mihi eguisse aliquando tuae amicitiae, S.—Of events, to be, happen, occur, befall, take place: illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo: Amabo, quid tibi est? T.: quid, si... futurum nobis est? L.— To come, fall, reach, be brought, have arrived: ex eo tempore res esse in vadimonium coepit: quae ne in potestatem quidem populi R. esset, L.— II. As a copula, to be: et praeclara res est et sumus otiosi: non sum ita hebes, ut istud dicam: Nos numerus sumus, a mere number, H.: sic, inquit, est: est ut dicis: frustra id inceptum Volscis fuit, L.: cum in convivio comiter et iucunde fuisses: quod in maritimis facillime sum, am very glad to be.—With gen part., to be of, belong to: qui eiusdem civitatis fuit, N.: qui Romanae partis erant, L.: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus, L.— With gen possess., to belong to, pertain to, be of, be the part of, be peculiar to, be characteristic of, be the duty of: audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc., who possess: ea ut civitatis Rhodiorum essent, L.: Aemilius, cuius tum fasces erant, L.: plebs novarum rerum atque Hannibalis tota esse, were devoted to, L.: negavit moris esse Graecorum, ut, etc.—With pron possess.: est tuum, Cato, videre quid agatur: fuit meum quidem iam pridem rem p. lugere.—With gerundive: quae res evertendae rei p. solerent esse, which were the usual causes of ruin to the state: qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent, L.— With gen. or abl. of quality, to be of, be possessed of, be characterized by, belong to, have, exercise: nimium me timidum, nullius consili fuisse confiteor: Sulla gentis patriciae nobilis fuit, S.: civitas magnae auctoritatis, Cs.: refer, Cuius fortunae (sit), H.: nec magni certaminis ea dimicatio fuit, L.: bellum variā victoriā fuit, S.: tenuissimā valetudine esse, Cs.: qui capite et superciliis semper est rasis.—With gen. or abl. of price or value, to be of, be valued at, stand at, be appreciated, cost: videtur esse quantivis preti, T.: ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit: magni erunt mihi tuae litterae: sextante sal et Romae et per totam Italiam erat, was worth, L.—With dat predic., to express definition or purpose, to serve for, be taken as, be regarded as, be felt to be: vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere, ought to be regarded as: eo natus sum ut Iugurthae scelerum ostentui essem, S.: ipsa res ad levandam annonam impedimento fuerat, L.—With second dat of pers.: quo magis quae agis curae sunt mihi, T.: illud Cassianum, ‘cui bono fuerit,’ the inquiry of Cassius, ‘ for whose benefit was it ’: haec tam parva civitas praedae tibi et quaestui fuit.— To be sufficient for, be equal to, be fit: sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc., L.: ut divites conferrent, qui oneri ferendo essent, such as were able to bear the burden, L.: cum solvendo aere (old dat. for aeri) alieno res p. non esset, L.—With ellips. of aeri: tu nec solvendo eras, wast unable to pay.—With ad, to be of use for, serve for: res quae sunt ad incendia, Cs.: valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime.—With de, to be of, treat concerning, relate to: liber, qui est de animo.—In the phrase, id est, or hoc est, in explanations, that is, that is to say, I mean: sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur: vos autem, hoc est populus R., etc., S.
* * *

ADJ

highest, the top of; greatest; last; the end of

Latin-English dictionary > sum
16 absum

ab-sum, āfui (better than abfui), āfŭtārus (aforem, afore), v. n., in its most general signif., to be away from, be absent.
I.
In gen.
A.
Absol. without designating the distance (opp. adsum):
num ab domo absum?
Plaut. Ep. 5, 2, 16:
me absente atque insciente,
id. Trin. 1, 2, 130:
domini ubi absunt,
are not at home, not present, Ter. Eun. 3, 5, 53: facile aerumnam ferre possum, si inde abest injuria, Caecil. ap. Non. 430, 18.—
B.
With reference to the distance in space or time; which is expressed either by a definite number, or, in gen., by the advs. multum, paulum (not parum, v. below) longe, etc.:
edixit, ut ab urbe abesset milia pass. ducenta,
Cic. Sest. 12, 29:
castra, quae aberant bidui,
id. Att. 5, 16:
hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat,
Caes. B. G. 1, 43:
haud longe abesse oportet,
he ought not to be far hence, Plaut. Am. 1, 1, 166:
legiones magnum spatium aberant,
Caes. B. G. 2, 17:
menses tres abest,
Ter. Heaut. 1, 1, 66:
haud permultum a me aberit infortunium,
Ter. Heaut. 4, 2, 1; Cic. Fam. 2, 7.—With the simple abl. for ab:
paulumque cum ejus villa abessemus,
Cic. Ac. 1, 1 Görenz; but, ab ejus villa, B. and K.; cf.:
nuptā abesse tuā,
Ov. R. Am. 774.— With inter:
nec longis inter se passibus absunt,
Verg. A. 11, 907.—With prope, propius, proxime, to denote a short distance:
nunc nobis prope abest exitium,
is not far from, Plaut. Aul. 2, 3, 8;
so with est: prope est a te Deus, tecum est,
Sen. Ep. 41:
loca, quae a Brundisio propius absunt, quam tu, biduum,
Cic. Att. 8, 14:
quoniam abes propius,
since you are nearer, id. ib. 1, 1:
existat aliquid, quod... absit longissime a vero,
id. Ac. 2, 11, 36; so id. Deiot. 13; Caes. ap. Cic. Att. 9, 16 al.—Hence the phrase: tantum abest, ut—ut, so far from — that, etc. (Zumpt, §
779), the origin of which is evident from the following examples from Cic. (the first two of which have been unjustly assailed): id tantum abest ab officio, ut nihil magis officio possit esse contrarium, Off. 1, 14 (with which comp. the person. expression: equidem tantum absum ab ista sententia, ut non modo non arbitrer... sed, etc.,
id. de Or. 1, 60, 255):
tantum abest ab eo, ut malum mors sit, ut verear, ne, etc.,
id. Tusc. 1, 31, 76: ego vero istos tantum abest ut ornem, ut effici non possit, quin eos oderim, so far am I from — that, id. Phil. 11, 14; sometimes etiam or quoque is added to the second clause, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Suet. Tib. 50; more rarely contra, Liv. 6, 31, 4. Sometimes the second ut is left out:
tantum afuit, ut inflammares nostros animos: somnum isto loco vix tenebamus,
Cic. Brut. 80, 278; on the contrary, once in Cic. with a third ut: tantum abest ut nostra miremur, ut usque eo difficiles ac morosi simus, ut nobis non satisfaciat ipse Demosthenes, Or. 29, 104.
II.
Hence,
A.
To be away from any thing unpleasant, to be freed or free from:
a multis et magnis molestiis abes,
Cic. Fam. 4, 3:
a culpa,
id. Rosc. Am. 20: a reprehensione temeritatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.
B.
To be removed from a thing by will, inclination, etc.; to be disinclined to (syn. abhorreo)' a consilio fugiendi, Cic. Att. 7, 24:
ab istis studiis,
id. Planc. 25:
ceteri a periculis aberant,
kept aloof from, avoided, Sall. C. 6, 3. toto aberant bello, Caes. B. G. 7, 63.
C.
To be removed from a thing in regard to condition or quality, i. e. to be different from, to differ = abhorrere abest a tua virtute et fide, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2: istae kolakeiai non longe absunt a scelere, id. Att. 13, 30:
haec non absunt a consuetudine somniorum,
id. Divin. 1, 21, [p. 13] 42.—Since improvement, as well as deterioration, may constitute the ground of difference, so absum may, according to its connection, designate the one or the other:
nullā re longius absumus a naturā ferarum,
in nothing are we more elevated above the nature of the brute, Cic. Off. 1, 16, 50;
so also the much-contested passage,
Cic. Planc. 7, 17: longissime Plancius a te afuit, i. e. valde, plurimis suffragiis, te vicit, was far from you in the number of votes, i. e. had the majority; v. Wunder ad Planc. proleg. p. 83 sq.; on the other hand, to be less, inferior: longe te a pulchris abesse sensisti, Cic. Fragm. ap. Non. 339, 23:
multum ab eis aberat L. Fufius,
id. Brut. 62, 222; so Hor. A. P. 370.
D.
Not to be suitable, proper, or fit for a thing:
quae absunt ab forensi contentione,
Cic. Or. 11, 37:
ab principis personā,
Nep. Ep. 1, 2.
E.
To be wanting, = desum, Pac. ap. Cic. Fin. 5, 11, 31 (Trag. Rel. p. 122 Rib.):
unum a praeturā tuā abest,
one thing is wanting to your praetorship, Plaut. Ep. 1, 1, 25: quaeris id quod habes;
quod abest non quaeris,
Ter. Heaut. 5, 4, 16; cf. Lucr. 3, 970 and 1095.—After Cicero, constr. in this signif. with dat.:
quid huic abesse poterit de maximarum rerum scientiā?
Cic. de Or. 1, 11, 48:
abest enim historia litteris nostris,
history is yet wanting to our literature, id. Leg. 2, 5.—So esp. in the poets:
donec virenti canities abest morosa,
Hor. C. 1, 9, 17; 3, 24, 64; Ov. M. 14, 371.—Hence the phrase non multum (neque multum), paulum, non (haud) procul, minimum, nihil abest, quin. not much, little, nothing is wanting that (Zumpt, Gr. § 540); but not parum, since parum in good classical authors does not correspond in meaning with non multum, but with non satis (v. parum):
neque multum abesse ab eo, quin, etc.,
Caes. B. G. 5, 2, 2; and absol.:
neque multum afuit quin,
id. B. C. 2, 35, 4:
paulumque afuit quin, ib. § 2: legatos nostros haud procul afuit quin violarent,
Liv. 5, 4 fin.:
minimum afuit quin periret,
was within a little of, Suet. Aug. 14:
nihil afore credunt quin,
Verg. A. 8, 147 al.
F.
Abesse alicui or ab aliquo, to be wanting to any one, to be of no assistance or service to (opp. adsum):
ut mirari Torquatus desinat, me, qui Antonio afuerim, Sullam defendere,
Cic. Sull. 5: facile etiam absentibus nobis ( without our aid) veritas se ipsa defendet, id. Ac. 2, 11, 36:
longe iis fraternum nomen populi Romani afuturum,
Caes. B. G. 1, 36. So also Cic. Planc. 5, 13: et quo plus intererat, eo plus aberas a me, the more I needed your assistance, the more you neglected me, v. Wunder ad h. l.; cf. also Sall. C. 20 fin.
G.
Cicero uses abesse to designate his banishment from Rome (which he would never acknowledge as such):
qui nullā lege abessem,
Cic. Sest. 34, 37; cf.: discessus. —Hence, absens, entis ( gen. plur. regul. absentium;
absentum,
Plaut. Stich. 1, 1, 5), P. a., absent (opp. praesens).
A.
In gen.:
vos et praesentem me curā levatis et absenti magna solatia dedistis,
Cic. Brut. 3, 11; so id. Off. 3, 33, 121; id. Verr. 2, 2, 17:
quocirca (amici) et absentes adsunt et egentes abundant,
id. Lael. 7, 23:
ut loquerer tecum absens, cum coram id non licet,
id. Att. 7, 15:
me absente,
id. Dom. 3; id. Cael. 50:
illo absente,
id. Tull. 17; id. Verr. 2, 60:
absente accusatore,
id. ib. 2, 99 al.— Sup.:
mente absentissimus,
Aug. Conf. 4, 4.—Of things (not thus in Cic.):
Romae rus optas, absentem rusticus urbem tollis ad astra,
Hor. S. 2, 7, 28; so,
Rhodus,
id. Ep. 1, 11, 21:
rogus,
Mart. 9, 77, 8:
venti,
Stat. Th. 5, 87:
imagines rerum absentium,
Quint. 6, 2, 29:
versus,
Gell. 20, 10.—
B.
In partic.
1.
In conversat. lang.
(α).
Praesens absens, in one's presence or absence:
postulo ut mihi tua domus te praesente absente pateat,
Ter. Eun. 5, 8, 29.—
(β).
Absente nobis turbatumst, in our absence (so also:
praesente nobis, v. praesens),
Ter. Eun. 4, 3, 7; Afran. ap. Non. 76, 19 (Com. Rel. p. 165 Rib.).—
2.
In polit. lang., not appearing in public canvassings as a competitor:
deligere (Scipio) iterum consul absens,
Cic. Rep. 6, 11; so Liv. 4, 42, 1; 10, 22, 9.—
3.
= mortuus, deceased, Plaut. Cas. prol. 20; Vitr. 7, praef. § 8.—
4.
Ellipt.: absens in Lucanis, absent in Lucania, i. e. absent and in Lucania, Nep. Hann. 5, 3; so id. Att. 8, 6.

Lewis & Short latin dictionary > absum
17 adpareo

ap-pārĕo ( adp-, Ritschl, Fleck., B. and K.; app-, Lachm., Merk., Weissenb., Halm, Rib.), ui, itum, 2, v. n., to come in sight, to appear, become visible, make one's appearance (class. in prose and poetry).
I.
A.. Lit.:
ego adparebo domi,
Plaut. Capt. 2, 3, 97:
ille bonus vir nusquam adparet,
Ter. Eun. 4, 3, 18; Lucr. 3, 25; so id. 3, 989:
rem contra speculum ponas, apparet imago,
id. 4, 157: unde tandem adpares, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 706 P.; id. Fl. 12 fin.:
equus mecum una demersus rursus adparuit,
id. Div. 2, 68; so id. Sull. 2, 5:
cum lux appareret (Dinter, adpeteret),
Caes. B. G. 7, 82:
de sulcis acies apparuit hastae,
Ov. M. 3, 107:
apparent rari nantes,
Verg. A. 1, 118, Hor. C. S. 59 al.—With dat.:
anguis ille, qui Sullae adparuit immolanti,
Cic. Div. 2, 30 fin.; id. Clu. 53:
Quís numquam candente dies adparuit ortu,
Tib. 4, 1, 65.—Once in Varro with ad: quod adparet ad agricolas, R. R. 1, 40.—
B.
In gen., to be seen, to show one's self, be in public, appear:
pro pretio facio, ut opera adpareat Mea,
Plaut. Ps. 3, 2, 60:
fac sis nunc promissa adpareant,
Ter. Eun. 2, 3, 20; cf. id. Ad. 5, 9, 7:
illud apparere unum,
that this only is apparent, Lucr. 1, 877; Cato, R. R. 2, 2:
ubi merces apparet? i. e. illud quod pro tantā mercede didiceris,
Cic. Phil. 2, 34:
quo studiosius opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,
id. Rosc. Am. 41 fin.:
Galbae orationes evanuerunt, vix jam ut appareant,
id. Brut. 21, 82:
apparet adhuc vetus mde cicatrix,
Ov. M. 12, 444; 2, 734:
rebus angustis animosus atque fortis appare,
Hor. C. 2, 10, 22:
cum lamentamur, non apparere labores Nostros,
are not noticed, considered, id. Ep. 2, 1, 224, so id. ib. 2, 1, 250 al.; Plaut. Men. 2, 1, 14; cf. id. Am. 2, 2, 161 and 162.—Hence, apparens (opp. latens), visible, evident:
tympana non apparentia Obstrepuere,
Ov. M. 4, 391:
apparentia vitia curanda sunt,
Quint. 12, 8, 10; so id. 9, 2, 46.—
II.
Trop.: res apparet, and far more freq. impers. apparet with acc. and inf. or rel.-clause, the thing (or it) is evident, clear, manifest, certain, dêlon esti, phainetai (objective certainty, while videtur. dokei, designates subjective belief, Web. Uebungssch. 258):
ratio adparet,
Plaut. Trin. 2, 4, 17:
res adparet, Ter Ad. 5, 9, 7: apparet id etiam caeco, Liv 32, 34. cui non id apparere, id actum esse. etc.,
id. 22, 34; 2, 31 fin.:
ex quo adparet antiquior origo,
Plin. 36, 26, 67, § 197 al.:
adparet servom nunc esse domini pauperis,
Ter. Eun. 3, 2, 33:
non dissimulat, apparet esse commotum,
Cic. Phil. 2, 34: apparet atque exstat, utrum simus earum (artium) rudes, id. de Or. 1, 16, 72:
quid rectum sit, adparet,
id. Fam. 5, 19; 4, 7:
sive confictum est, ut apparet, sive, etc.,
id. Fl. 16 fin.; Nep. Att. 4, 1; Liv. 42, 43:
quo adparet antiquiorem hanc fuisse scientiam,
Plin. 35, 12, 44, § 153 al. —Also with dat. pers.:
quas impendere jam apparebat omnibus,
Nep. Eum. 10, 3; and, by attraction, with nom. and inf., as in Gr. dêlos esti, Varr. R. R. 1, 6, 2:
membra nobis ita data sunt, ut ad quandam rationem vivendi data esse adpareant,
Cic. Fin. 3, 7, 23, ubi v. Otto:
apparet ita degenerāsse Nero,
Suet. Ner. 1; or without the inf., with an adj. as predicate:
apparebat atrox cum plebe certamen (sc. fore, imminere, etc.),
Liv. 2, 28; Suet. Rhet. 1.—
III.
To appear as servant or aid ( a lictor, scribe, etc.), to attend, wait upon, serve; cf. apparitor (rare):
sacerdotes diis adparento,
Cic. Leg. 2, 8, 21:
cum septem annos Philippo apparuisset,
Nep. Eum. 13, 1:
cum appareret aedilibus,
Liv. 9, 46 Drak.:
lictores apparent consulibus,
id. 2, 55:
collegis accensi,
id. 3, 33: tibi appareo atque aeditumor in templo tuo, Pompon. ap. Gell. 12, 10:
Jovis ad solium Apparent,
Verg. A. 12, 850 (= praestant ad obsequium, Serv.).

Lewis & Short latin dictionary > adpareo
18 aeditua

aedĭtŭa, ae, f. [aedituus], a female overseer of a temple, Inscr. Orell. 2444.— Trop.:
cum omnes templum simus Dei, ejus templi aeditua et antistes pudicitia est,
Tert. Cult. Fem. 1.

Lewis & Short latin dictionary > aeditua
19 animus

ănĭmus, i, m. [a Graeco-Italic form of anemos = wind (as ego, lego, of ego, lego); cf. Sanscr. an = to breathe, anas = breath, anilas = wind; Goth. uz-ana = exspiro; Erse, anal = breath; Germ. Unst = a storm (so, sometimes); but Curt. does not extend the connection to AФ, aêmi = to blow; a modification of animus—by making which the Romans took a step in advance of the Greeks, who used hê psuchê for both these ideas—is anima, which has the physical meaning of anemos, so that Cic. was theoretically right, but historically wrong, when he said, ipse animus ab anima dictus est, Tusc. 1, 9, 19; after the same analogy we have from psuchô = to breathe, blow, psuchê = breath, life, soul; from pneô = to breathe, pneuma = air, breath, life, in class. Greek, and = spirit, a spiritual being, in Hellenistic Greek; from spiro = to breathe, blow, spiritus = breath, breeze, energy, high spirit, and poet. and post-Aug. = soul, mind; the Engl. ghost = Germ. Geist may be comp. with Germ. giessen and cheô, to pour, and for this interchange of the ideas of gases and liquids, cf. Sol. 22: insula adspiratur freto Gallico, is flowed upon, washed, by the Gallic Strait; the Sanscr. atman = breath, soul, with which comp. aytmê = breath; Germ. Odem = breath, and Athem = breath, soul, with which group Curt. connects auô, aêmi; the Heb. = breath, life, soul; and = breath, wind, life, spirit, soul or mind].
I.
In a general sense, the rational soul in man (in opp. to the body, corpus, and to the physical life, anima), hê psuchê:
humanus animus decerptus ex mente divina,
Cic. Tusc. 5, 13, 38:
Corpus animum praegravat, Atque affixit humo divinae particulam aurae,
Hor. S. 2, 2, 77:
credo deos immortales sparsisse animos in corpora humana, ut essent qui terras tuerentur etc.,
Cic. Sen. 21, 77:
eas res tueor animi non corporis viribus,
id. ib. 11, 38; so id. Off. 1, 23, 79:
quae (res) vel infirmis corporibus animo tamen administratur,
id. Sen. 6, 15; id. Off. 1, 29, 102:
omnes animi cruciatus et corporis,
id. Cat. 4, 5, 10:
levantes Corpus et animum,
Hor. Ep. 2, 1, 141:
formam et figuram animi magis quam corporis complecti,
Tac. Agr. 46; id. H. 1, 22:
animi validus et corpore ingens,
id. A. 15, 53:
Aristides primus animum pinxit et sensus hominis expressit, quae vocantur Graece ethe, item perturbationes,
first painted the soul, put a soul into his figures, Plin. 35, 10, 36, § 98 (cf.:
animosa signa,
life-like statues, Prop. 4, 8, 9): si nihil esset in eo (animo), nisi id, ut per eum viveremus, i. e. were it mere anima, Cic. Tusc. 1, 24, 56:
Singularis est quaedam natura atque vis animi, sejuncta ab his usitatis notisque naturis, i. e. the four material elements,
id. ib. 1, 27, 66: Neque nos corpora sumus. Cum igitur nosce te dicit, hoc dicit, nosce animum tuum, id. ib. 1, 22, 52:
In quo igitur loco est (animus)? Credo equidem in capite,
id. ib. 1, 29, 70:
corpora nostra, terreno principiorum genere confecta, ardore animi concalescunt,
derive their heat from the fiery nature of the soul, id. ib. 1, 18, 42:
Non valet tantum animus, ut se ipsum ipse videat: at, ut oculus, sic animus, se non videns alia cernit,
id. ib. 1, 27, 67: foramina illa ( the senses), quae patent ad animum a corpore, callidissimo artificio natura fabricata est, id. ib. 1, 20, 47: dum peregre est animus sine corpore velox, independently of the body, i. e. the mind roaming in thought, Hor. Ep. 1, 12, 13:
discessus animi a corpore,
Cic. Tusc. 1, 9, 18; 1, 30, 72:
cum nihil erit praeter animum,
when there shall be nothing but the soul, when the soul shall be disembodied, id. ib. 1, 20, 47; so,
animus vacans corpore,
id. ib. 1, 22, 50; and:
animus sine corpore,
id. ib. 1, 22, 51:
sine mente animoque nequit residere per artus pars ulla animai,
Lucr. 3, 398 (for the pleonasm here, v. infra, II. A. 1.):
Reliquorum sententiae spem adferunt posse animos, cum e corporibus excesserint in caelum pervenire,
Cic. Tusc. 1, 11, 24:
permanere animos arbitramur consensu nationum omnium,
id. ib. 1, 16, 36:
Pherecydes primus dixit animos esse hominum sempiternos,
id. ib. 1, 16, 38:
Quod ni ita se haberet, ut animi immortales essent, haud etc.,
id. Sen. 23, 82: immortalitas animorum, id. ib. 21, 78; id. Tusc. 1, 11, 24; 1, 14, 30:
aeternitas animorum,
id. ib. 1, 17, 39; 1, 22, 50 (for the plur. animorum, in this phrase, cf. Cic. Sen. 23, 84); for the atheistic notions about the soul, v. Lucr. bk. iii.—
II.
In a more restricted sense, the mind as thinking, feeling, willing, the intellect, the sensibility, and the will, acc. to the almost universally received division of the mental powers since the time of Kant (Diog. Laert. 8, 30, says that Pythagoras divided hê psuchê into ho nous, hai phrenes, and ho thumos; and that man had ho nous and ho thumos in common with other animals, but he alone had hai phrenes. Here ho nous and ho thumos must denote the understanding and the sensibility, and hai phrenes, the reason. Plutarch de Placit. 4, 21, says that the Stoics called the supreme faculty of the mind (to hêgemonikon tês psuchês) ho logismos, reason. Cic. sometimes speaks of a twofold division; as, Est animus in partes tributus duas, quarum altera rationis est particeps, altera expers (i. e. to logistikon and to alogon of Plato; cf. Tert. Anim. 16), i. e. the reason or intellect and the sensibility, Tusc. 2, 21, 47; so id. Off. 1, 28, 101; 1, 36, 132; id. Tusc 4, 5, 10; and again of a threefold; as, Plato triplicem finxit animum, cujus principatum, id est rationem in capite sicut in arce posuit, et duas partes ( the two other parts) ei parere voluit, iram et cupiditatem, quas locis disclusit; iram in pectore, cupiditatem subter praecordia locavit, i. e. the reason or intellect, and the sensibility here resolved into desire and aversion, id. ib. 1, 10, 20; so id. Ac. 2, 39, 124. The will, hê boulêsis, voluntas, arbitrium, seems to have been sometimes merged in the sensibility, ho thumos, animus, animi, sensus, and sometimes identified with the intellect or reason, ho nous, ho logismos, mens, ratio).
A.
1.. The general power of perception and thought, the reason, intellect, mind (syn.: mens, ratio, ingenium), ho nous:
cogito cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; so Ter. Ad. 3, 4, 55:
cum animis vestris cogitare,
Cic. Agr. 2, 24:
recordari cum animo,
id. Clu. 25, 70;
and without cum: animo meditari,
Nep. Ages. 4, 1; cf. id. Ham. 4, 2:
cogitare volvereque animo,
Suet. Vesp. 5:
animo cogitare,
Vulg. Eccli. 37, 9:
statuere apud animum,
Liv. 34, 2:
proposui in animo meo,
Vulg. Eccli. 1, 12:
nisi me animus fallit, hi sunt, etc.,
Plaut. Men. 5, 9, 23:
in dubio est animus,
Ter. And. 1, 5, 31; id. ib. prol. 1; cf. id. ib. 1, 1, 29:
animum ad se ipsum advocamus,
Cic. Tusc. 1, 31, 75:
lumen animi, ingenii consiliique tui,
id. Rep. 6, 12 al. —
For the sake of rhet. fulness, animus often has a synonym joined with it: Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus,
Cic. Clu. 146:
magnam cui mentem animumque Delius inspirat vates,
Verg. A. 6, 11:
complecti animo et cogitatione,
Cic. Off. 1, 32, 117; id. de Or. 1, 2, 6:
animis et cogitatione comprehendere,
id. Fl. 27, 66:
cum omnia ratione animoque lustraris,
id. Off. 1, 17, 56:
animorum ingeniorumque naturale quoddam quasi pabulum consideratio naturae,
id. Ac. 2, 41, 127.—Hence the expressions: agitatio animi, attentio, contentio; animi adversio; applicatio animi; judicium, opinio animorum, etc. (v. these vv.); and animum advertere, adjungere, adplicare, adpellere, inducere, etc. (v. these vv.).—
2.
Of particular faculties of mind, the memory:
etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis,
Ter. And. 1, 5, 46:
An imprimi, quasi ceram, animum putamus etc. (an idea of Aristotle's),
Cic. Tusc. 1, 25, 61:
ex animo effluere,
id. de Or. 2, 74, 300: omnia fert aetas, animum quoque;
... Nunc oblita mihi tot carmina,
Verg. E. 9, 51.—
3.
Consciousness (physically considered) or the vital power, on which consciousness depends ( = conscientia, q. v. II. A., or anima, q. v. II. E.):
vae miserae mihi. Animo malest: aquam velim,
I'm fainting, my wits are going, Plaut. Am. 5, 1, 6; id. Curc. 2, 3, 33:
reliquit animus Sextium gravibus acceptis vulneribus,
Caes. B. G. 6, 38:
Una eademque via sanguis animusque sequuntur,
Verg. A. 10, 487:
animusque reliquit euntem,
Ov. M. 10, 459:
nisi si timor abstulit omnem Sensum animumque,
id. ib. 14, 177:
linqui deinde animo et submitti genu coepit,
Curt. 4, 6, 20: repente animo linqui solebat, Suet. Caes. 45:
ad recreandos defectos animo puleio,
Plin. 20, 14, 54, § 152.—
4.
The conscience, in mal. part. (v. conscientia, II. B. 2. b.):
cum conscius ipse animus se remordet,
Lucr. 4, 1135:
quos conscius animus exagitabat,
Sall. C. 14, 3:
suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,
Cic. Sex. Rosc. 67.—
5.
In Plaut. very freq., and once also in Cic., meton. for judicium, sententia, opinion, judgment; mostly meo quidem animo or meo animo, according to my mind, in my opinion, Plaut. Men. 1, 3, 17:
e meo quidem animo aliquanto facias rectius, si, etc.,
id. Aul. 3, 6, 3:
meo quidem animo, hic tibi hodie evenit bonus,
id. Bacch. 1, 1, 69; so id. Aul. 3, 5, 4; id. Curc. 4, 2, 28; id. Bacch. 3, 2, 10; id. Ep. 1, 2, 8; id. Poen. 1, 2, 23; id. Rud. 4, 4, 94; Cic. Sest. 22:
edepol lenones meo animo novisti,
Plaut. Curc. 4, 2, 19:
nisi, ut meus est animus, fieri non posse arbitror,
id. Cist. 1, 1, 5 (cf.:
EX MEI ANIMI SENTENTIA,
Inscr. Orell. 3665:
ex animi tui sententia,
Cic. Off. 3, 29, 108).—
6.
The imagination, the fancy (for which Cic. often uses cogitatio, as Ac. 2, 15, 48):
cerno animo sepultam patriam, miseros atque insepultos acervos civium,
Cic. Cat. 4, 6, 11:
fingere animo jubebat aliquem etc.,
id. Sen. 12, 41: Fingite animis;
litterae enim sunt cogitationes nostrae, et quae volunt, sic intuentur, ut ea cernimus, quae videmus,
id. Mil. 29, 79:
Nihil animo videre poterant,
id. Tusc. 1, 16, 38.—
B.
The power of feeling, the sensibility, the heart, the feelings, affections, inclinations, disposition, passions (either honorable or base; syn.: sensus, adfectus, pectus, cor), ho thumos.
1.
a.. In gen., heart, soul, spirit, feeling, inclination, affection, passion: Medea, animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (cf. Plaut. Truc. 2, 7, 36:
animo hercle homo suo est miser): tu si animum vicisti potius quam animus te, est quod gaudeas, etc.,
Plaut. Trin. 2, 2, 27 -29:
harum scelera et lacrumae confictae dolis Redducunt animum aegrotum ad misericordiam,
Ter. And. 3, 3, 27:
Quo gemitu conversi animi (sunt),
Verg. A. 2, 73:
Hoc fletu concussi animi,
id. ib. 9, 498;
4, 310: animum offendere,
Cic. Lig. 4; id. Deiot. 33; so Vulg. Gen. 26, 35.—Mens and animus are often conjoined and contrasted, mind and heart (cf. the Homeric kata phrena kai kata thumon, in mind and heart): mentem atque animum delectat suum, entertains his mind and delights his heart, Enn. ap. Gell. 19, 10:
Satin tu sanus mentis aut animi tui?
Plaut. Trin. 2, 4, 53:
mala mens, malus animus,
bad mind, bad heart, Ter. And. 1, 1, 137:
animum et mentem meam ipsa cogitatione hominum excellentium conformabam,
Cic. Arch. 6, 14:
Nec vero corpori soli subveniendum est, sed menti atque animo multo magis,
id. Sen. 11, 36:
ut omnium mentes animosque perturbaret,
Caes. B. G. 1, 39; 1, 21:
Istuc mens animusque fert,
Hor. Ep. 1, 14, 8:
Stare Socrates dicitur tamquam quodam recessu mentis atque animi facto a corpore,
Gell. 2, 1; 15, 2, 7.—
And very rarely with this order inverted: Jam vero animum ipsum mentemque hominis, etc.,
Cic. N. D. 2, 59, 147:
mente animoque nobiscum agunt,
Tac. G. 29:
quem nobis animum, quas mentes imprecentur,
id. H. 1, 84;
and sometimes pleon. without such distinction: in primis regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam,
a quiet mind and kindly heart, Verg. A. 1, 304; so,
pravitas animi atque ingenii,
Vell. 2, 112, 7 (for mens et animus, etc., in the sense of thought, used as a pleonasm, v. supra, II. A. 1.):
Verum animus ubi semel se cupiditate devinxit mala, etc.,
Ter. Heaut. 1, 2, 34:
animus perturbatus et incitatus nec cohibere se potest, nec quo loco vult insistere,
Cic. Tusc. 4, 18, 41:
animum comprimit,
id. ib. 2, 22, 53:
animus alius ad alia vitia propensior,
id. ib. 4, 37, 81; id. ad Q. Fr. 1, 1:
sed quid ego hic animo lamentor,
Enn. Ann. 6, 40:
tremere animo,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 4:
ingentes animo concipit iras,
Ov. M. 1, 166:
exsultare animo,
id. ib. 6, 514.—So often ex animo, from the heart, from the bottom of one's heart, deeply, truly, sincerely:
Paulum interesse censes ex animo omnia facias an de industria?
from your heart or with some design, Ter. And. 4, 4, 55; id. Ad. 1, 1, 47:
nisi quod tibi bene ex animo volo,
id. Heaut. 5, 2, 6: verbum [p. 124] ex animo dicere, id. Eun. 1, 2, 95:
sive ex animo id fit sive simulate,
Cic. N. D. 2, 67, 168:
majore studio magisve ex animo petere non possum,
id. Fam. 11, 22:
ex animo vereque diligi,
id. ib. 9, 6, 2:
ex animo dolere,
Hor. A. P. 432:
quae (gentes) dederunt terram meam sibi cum gaudio et toto corde et ex animo,
Vulg. Ezech. 36, 5; ib. Eph. 6, 6; ib. 1 Pet. 5, 3.—And with gen.
(α).
With verbs:
Quid illam miseram animi excrucias?
Plaut. Mil. 4, 2, 76; 4, 6, 65:
Antipho me excruciat animi,
Ter. Phorm. 1, 4, 10:
discrucior animi,
id. Ad. 4, 4, 1:
in spe pendebit animi,
id. Heaut. 4, 4, 5: juvenemque animi miserata repressit, pitying him in her heart, thumôi phileousa te kêdomenê te (Hom. Il. 1, 196), Verg. A. 10, 686.—
(β).
With adjj.:
aeger animi,
Liv. 1, 58; 2, 36; 6, 10; Curt. 4, 3, 11; Tac. H. 3, 58:
infelix animi,
Verg. A. 4, 529:
felix animi,
Juv. 14, 159:
victus animi,
Verg. G. 4, 491:
ferox animi,
Tac. A. 1, 32:
promptus animi,
id. H. 2, 23:
praestans animi,
Verg. A. 12, 19:
ingens animi,
Tac. A. 1, 69 (for this gen. v. Ramsh. Gr. p. 323; Key, § 935; Wagner ad Plaut. Aul. v. 105; Draeger, Hist. Synt. I. p. 443).—
b.
Meton., disposition, character (so, often ingenium): nimis paene animo es Molli, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49:
animo audaci proripit sese,
Pac. Trag. Rel. p. 109 Rib.:
petulans protervo, iracundo animo,
Plaut. Bacch. 4, 3, 1; id. Truc. 4, 3, 1:
ubi te vidi animo esse omisso (omisso = neglegenti, Don.),
Ter. Heaut. 5, 2, 9; Cic. Fam. 2. 17 fin.:
promptus animus vester,
Vulg. 2 Cor. 9, 2: animis estis simplicibus et mansuetis nimium creditis unicuique, Auct. ad Her. 4, 37:
eorum animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
Sall. C. 14, 5:
Hecabe, Non oblita animorum, annorum oblita suorum,
Ov. M. 13, 550:
Nihil est tam angusti animi tamque parvi, quam amare divitias,
Cic. Off. 1, 20, 68:
sordidus atque animi parvi,
Hor. S. 1, 2, 10; Vell. 2, 25, 3:
Drusus animi fluxioris erat,
Suet. Tib. 52.—
2.
In particular, some one specific emotion, inclination, or passion (honorable or base; in this signif., in the poets and prose writers, very freq. in the plur.). —
a.
Courage, spirit:
ibi nostris animus additus est,
Plaut. Am. 1, 1, 94; cf. Ter. Heaut. 3, 2, 31; id. And. 2, 1, 33:
deficiens animo maesto cum corde jacebat,
Lucr. 6, 1232:
virtute atque animo resistere,
Cic. Fam. 5, 2, 8:
fac animo magno fortique sis,
id. ib. 6, 14 fin.:
Cassio animus accessit, et Parthis timor injectus est,
id. Att. 5, 20, 3:
nostris animus augetur,
Caes. B. G. 7, 70:
mihi in dies magis animus accenditur,
Sall. C. 20, 6; Cic. Att. 5, 18; Liv. 8, 19; 44, 29:
Nunc demum redit animus,
Tac. Agr. 3:
bellica Pallas adest, Datque animos,
Ov. M. 5, 47:
pares annis animisque,
id. ib. 7, 558:
cecidere illis animique manusque,
id. ib. 7, 347 (cf.:
tela viris animusque cadunt,
id. F. 3, 225) et saep.—Hence, bono animo esse or uti, to be of good courage, Varr. R. R. 2, 5, 5: Am. Bono animo es. So. Scin quam bono animo sim? Plaut. Am. 22, 39:
In re mala animo si bono utare, adjuvat,
id. Capt. 2, 1, 9:
bono animo fac sis,
Ter. Ad. 3, 5, 1:
quin tu animo bono es,
id. ib. 4, 2, 4:
quare bono animo es,
Cic. Att. 5, 18; so Vulg. 2 Macc. 11, 26; ib. Act. 18, 25;
so also, satis animi,
sufficient courage, Ov. M. 3, 559.—Also for hope:
magnus mihi animus est, hodiernum diem initium libertatis fore,
Tac. Agr, 30.— Trop., of the violent, stormy motion of the winds of AEolus:
Aeolus mollitque animos et temperat iras,
Verg. A. 1, 57.—Of a top:
dant animos plagae,
give it new force, quicker motion, Verg. A. 7, 383.—
Of spirit in discourse: in Asinio Pollione et consilii et animi satis,
Quint. 10, 1, 113. —
b.
Haughtiness, arrogance, pride: quae civitas est in Asia, quae unius tribuni militum animos ac spiritus capere possit? can bear the arrogance and pride, etc., Cic. Imp. Pomp. 22, 66:
jam insolentiam noratis hominis: noratis animos ejus ac spiritus tribunicios,
id. Clu. 39, 109; so id. Caecin. 11 al.; Ov. Tr. 5, 8, 3 (cf.:
quia paululum vobis accessit pecuniae, Sublati animi sunt,
Ter. Hec. 3, 5, 56).—
c.
Violent passion, vehemence, wrath:
animum vincere, iracundiam cohibere, etc.,
Cic. Marcell. 3:
animum rege, qui nisi paret Imperat,
Hor. Ep. 1, 2, 62:
qui dominatur animo suo,
Vulg. Prov. 16, 32.—So often in plur.; cf hoi thumoi: ego meos animos violentos meamque iram ex pectore jam promam, Plaut. Truc. 2, 7, 43:
vince animos iramque tuam,
Ov. H. 3, 85; id. M. 8, 583; Prop. 1, 5, 12:
Parce tuis animis, vita, nocere tibi,
id. 2, 5, 18:
Sic longius aevum Destruit ingentes animos,
Luc. 8, 28:
coeunt sine more, sine arte, Tantum animis iraque,
Stat. Th. 11, 525 al. —
d.
Moderation, patience, calmness, contentedness, in the phrase aequus animus, an even mind:
si est animus aequos tibi,
Plaut. Aul. 2, 2, 10; id. Rud. 2, 3, 71; Cic. Rosc. Am. 50, 145; and often in the abl., aequo animo, with even mind, patiently, etc.:
aequo animo ferre,
Ter. And. 2, 3, 23; Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Sen. 23, 84; Nep. Dion. 6, 4; Liv. 5, 39:
aequo animo esse,
Vulg. 3 Reg. 21, 7; ib. Judith, 7, 23: Aequo animo est? of merry heart (Gr. euthumei), ib. Jac. 5, 13:
animis aequis remittere,
Cic. Clu. 2, 6:
aequiore animo successorem opperiri,
Suet. Tib. 25:
haud aequioribus animis audire,
Liv. 23, 22: sapientissimus quisque aequissimo animo moritur; stultissimus iniquissimo. Cic. Sen. 23, 83; so id. Tusc. 1, 45, 109; Sall. C. 3, 2; Suet. Aug. 56:
iniquo animo,
Att. Trag. Rel. p. 150 Rib.; Cic. Tusc. 2, 2, 5; Quint. 11, 1, 66.—
e.
Agreeable feeling, pleasure, delight:
cubat amans animo obsequens,
Plaut. Am. 1, 1, 134:
indulgent animis, et nulla quid utile cura est,
Ov. M. 7, 566; so, esp. freq.: animi causa (in Plaut. once animi gratia), for the sake of amusement, diversion (cf.:
haec (animalia) alunt animi voluptatisque causa,
Caes. B. G. 5, 12):
Post animi causa mihi navem faciam,
Plaut. Rud. 4, 2, 27; so id. Trin. 2, 2, 53; id. Ep. 1, 1, 43:
liberare fidicinam animi gratia,
id. ib. 2, 2, 90:
qui illud animi causa fecerit, hunc praedae causa quid facturum putabis?
Cic. Phil. 7, 6:
habet animi causa rus amoenum et suburbanum,
id. Rosc. Am. 46 Matth.; cf. id. ib. § 134, and Madv. ad Cic. Fin. 2, 17, 56; Cic. Fam. 7, 2:
Romanos in illis munitionibus animine causa cotidie exerceri putatis?
Caes. B. G. 7, 77; Plin. praef. 17 Sill.—
f.
Disposition toward any one:
hoc animo in nos esse debebis, ut etc.,
Cic. Fam. 2, 1 fin.:
meus animus erit in te semper, quem tu esse vis,
id. ib. 5, 18 fin.:
qui, quo animo inter nos simus, ignorant,
id. ib. 3, 6; so id. ib. 4, 15;
5, 2: In quo in primis quo quisque animo, studio, benevolentia fecerit, ponderandum est,
id. Off. 1, 15, 49:
quod (Allobroges) nondum bono animo in populum Romanum viderentur,
to be well disposed, Caes. B. G. 1, 6 fin. —In the pregn. signif. of kind, friendly feeling, affection, kindness, liberality:
animum fidemque praetorianorum erga se expertus est,
Suet. Oth. 8:
Nec non aurumque animusque Latino est,
Verg. A. 12, 23.—Hence, meton., of a person who is loved, my heart, my soul:
salve, anime mi,
Plaut. Curc. 1, 2, 3:
da, meus ocellus, mea rosa, mi anime, da, mea voluptas,
id. As. 3, 3, 74; so id. ib. 5, 2, 90; id. Curc. 1, 3, 9; id. Bacch. 1, 1, 48; id. Most. 1, 4, 23; id. Men. 1, 3, 1; id. Mil. 4, 8, 20; id. Rud. 4, 8, 1; Ter. Eun. 1, 2, 15 et saep. —
C.
The power of willing, the will, inclination, desire, purpose, design, intention (syn.: voluntas, arbitrium, mens, consilium, propositum), hê boulêsis:
qui rem publicam animo certo adjuverit,
Att. Trag Rel. p. 182 Rib.:
pro inperio tuo meum animum tibi servitutem servire aequom censui,
Plaut. Trin. 2, 2, 23:
Ex animique voluntate id procedere primum,
goes forth at first from the inclination of the soul, Lucr. 2, 270; so,
pro animi mei voluntate,
Cic. Fam. 5, 20, 8 (v. Manut. ad h.l.):
teneo, quid animi vostri super hac re siet,
Plaut. Am. prol. 58; 1, 1, 187:
Nam si semel tuom animum ille intellexerit, Prius proditurum te etc.,
Ter. Heaut. 3, 1, 69:
Prius quam tuom ut sese habeat animum ad nuptias perspexerit,
id. And. 2, 3, 4:
Sin aliter animus voster est, ego etc.,
id. Ad. 3, 4, 46:
Quid mi istaec narras? an quia non audisti, de hac re animus meus ut sit?
id. Hec. 5, 2, 19:
qui ab auro gazaque regia manus, oculos, animum cohibere possit,
Cic. Imp. Pomp. 66:
istum exheredare in animo habebat,
id. Rosc. Am. 18, 52: nobis crat in animo Ciceronem ad Caesarem mittere, we had it in mind to send, etc., id. Fam. 14, 11; Serv. ad Cic. ib. 4, 12:
hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, etc.,
Caes. B. G. 7, 28:
insurrexerunt uno animo in Paulum,
with one mind, Vulg. Act. 18, 12; 19, 29: persequi Jugurtham animus ardebat, Sall. J. 39, 5 Gerlach (others, animo, as Dietsch); so id. de Rep. Ord. 1, 8: in nova fert an mus mutatas dicere formas, my mind inclines to tell of, etc., Ov. M. 1, 1.—Hence, est animus alicui, with inf., to have a mind for something, to aim at, etc.:
omnibus unum Opprimere est animus,
Ov. M. 5, 150:
Sacra Jovi Stygio perficere est animus,
Verg. A. 4, 639:
Fuerat animus conjuratis corpus occisi in Tiberim trahere,
Suet. Caes. 82 fin.; id. Oth. 6; cf. id. Calig. 56.—So, aliquid alicui in animo est, with inf., Tac. G. 3.—So, inducere in animum or animum, to resolve upon doing something; v. induco.—
D.
Trop., of the principle of life and activity in irrational objects, as in Engl. the word mind is used.
1.
Of brutes:
in bestiis, quarum animi sunt rationis expertes,
whose minds, Cic. Tusc. 1, 33, 80:
Sunt bestiae, in quibus etiam animorum aliqua ex parte motus quosdam videmus,
id. Fin. 5, 14, 38:
ut non inscite illud dictum videatur in sue, animum illi pecudi datum pro sale, ne putisceret,
id. ib. 5, 13, 38, ubi v. Madv.:
(apes Ingentes animos angusto in pectore versant,
Verg. G. 4, 83:
Illiusque animos, qui multos perdidit unus, Sumite serpentis,
Ov. M. 3, 544:
cum pecudes pro regionis caelique statu et habitum corporis et ingenium animi et pili colorem gerant,
Col. 6, 1, 1:
Umbria (boves progenerat) vastos nec minus probabiles animis quam corporibus,
id. 6, 1, 2 si equum ipsum nudum et solum corpus ejus et animum contemplamur, App. de Deo Socr. 23 (so sometimes mens:
iniquae mentis asellus,
Hor. S. 1, 9, 20).—
2.
Of plants:
haec quoque Exuerint silvestrem animum, i. e. naturam, ingenium,
their wild nature, Verg. G. 2, 51.—
III.
Transf. Of God or the gods, as we say, the Divine Mind, the Mind of God:
certe et deum ipsum et divinum animum corpore liberatum cogitatione complecti possumus,
Cic. Tusc. 1, 22, 51 (so mens, of God, id. ib. 1, 22, 66; id. Ac. 2, 41, 126):
Tantaene animis caelestibus irae?
Verg. A. 1, 11.

Lewis & Short latin dictionary > animus
20 appareo

ap-pārĕo ( adp-, Ritschl, Fleck., B. and K.; app-, Lachm., Merk., Weissenb., Halm, Rib.), ui, itum, 2, v. n., to come in sight, to appear, become visible, make one's appearance (class. in prose and poetry).
I.
A.. Lit.:
ego adparebo domi,
Plaut. Capt. 2, 3, 97:
ille bonus vir nusquam adparet,
Ter. Eun. 4, 3, 18; Lucr. 3, 25; so id. 3, 989:
rem contra speculum ponas, apparet imago,
id. 4, 157: unde tandem adpares, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 706 P.; id. Fl. 12 fin.:
equus mecum una demersus rursus adparuit,
id. Div. 2, 68; so id. Sull. 2, 5:
cum lux appareret (Dinter, adpeteret),
Caes. B. G. 7, 82:
de sulcis acies apparuit hastae,
Ov. M. 3, 107:
apparent rari nantes,
Verg. A. 1, 118, Hor. C. S. 59 al.—With dat.:
anguis ille, qui Sullae adparuit immolanti,
Cic. Div. 2, 30 fin.; id. Clu. 53:
Quís numquam candente dies adparuit ortu,
Tib. 4, 1, 65.—Once in Varro with ad: quod adparet ad agricolas, R. R. 1, 40.—
B.
In gen., to be seen, to show one's self, be in public, appear:
pro pretio facio, ut opera adpareat Mea,
Plaut. Ps. 3, 2, 60:
fac sis nunc promissa adpareant,
Ter. Eun. 2, 3, 20; cf. id. Ad. 5, 9, 7:
illud apparere unum,
that this only is apparent, Lucr. 1, 877; Cato, R. R. 2, 2:
ubi merces apparet? i. e. illud quod pro tantā mercede didiceris,
Cic. Phil. 2, 34:
quo studiosius opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,
id. Rosc. Am. 41 fin.:
Galbae orationes evanuerunt, vix jam ut appareant,
id. Brut. 21, 82:
apparet adhuc vetus mde cicatrix,
Ov. M. 12, 444; 2, 734:
rebus angustis animosus atque fortis appare,
Hor. C. 2, 10, 22:
cum lamentamur, non apparere labores Nostros,
are not noticed, considered, id. Ep. 2, 1, 224, so id. ib. 2, 1, 250 al.; Plaut. Men. 2, 1, 14; cf. id. Am. 2, 2, 161 and 162.—Hence, apparens (opp. latens), visible, evident:
tympana non apparentia Obstrepuere,
Ov. M. 4, 391:
apparentia vitia curanda sunt,
Quint. 12, 8, 10; so id. 9, 2, 46.—
II.
Trop.: res apparet, and far more freq. impers. apparet with acc. and inf. or rel.-clause, the thing (or it) is evident, clear, manifest, certain, dêlon esti, phainetai (objective certainty, while videtur. dokei, designates subjective belief, Web. Uebungssch. 258):
ratio adparet,
Plaut. Trin. 2, 4, 17:
res adparet, Ter Ad. 5, 9, 7: apparet id etiam caeco, Liv 32, 34. cui non id apparere, id actum esse. etc.,
id. 22, 34; 2, 31 fin.:
ex quo adparet antiquior origo,
Plin. 36, 26, 67, § 197 al.:
adparet servom nunc esse domini pauperis,
Ter. Eun. 3, 2, 33:
non dissimulat, apparet esse commotum,
Cic. Phil. 2, 34: apparet atque exstat, utrum simus earum (artium) rudes, id. de Or. 1, 16, 72:
quid rectum sit, adparet,
id. Fam. 5, 19; 4, 7:
sive confictum est, ut apparet, sive, etc.,
id. Fl. 16 fin.; Nep. Att. 4, 1; Liv. 42, 43:
quo adparet antiquiorem hanc fuisse scientiam,
Plin. 35, 12, 44, § 153 al. —Also with dat. pers.:
quas impendere jam apparebat omnibus,
Nep. Eum. 10, 3; and, by attraction, with nom. and inf., as in Gr. dêlos esti, Varr. R. R. 1, 6, 2:
membra nobis ita data sunt, ut ad quandam rationem vivendi data esse adpareant,
Cic. Fin. 3, 7, 23, ubi v. Otto:
apparet ita degenerāsse Nero,
Suet. Ner. 1; or without the inf., with an adj. as predicate:
apparebat atrox cum plebe certamen (sc. fore, imminere, etc.),
Liv. 2, 28; Suet. Rhet. 1.—
III.
To appear as servant or aid ( a lictor, scribe, etc.), to attend, wait upon, serve; cf. apparitor (rare):
sacerdotes diis adparento,
Cic. Leg. 2, 8, 21:
cum septem annos Philippo apparuisset,
Nep. Eum. 13, 1:
cum appareret aedilibus,
Liv. 9, 46 Drak.:
lictores apparent consulibus,
id. 2, 55:
collegis accensi,
id. 3, 33: tibi appareo atque aeditumor in templo tuo, Pompon. ap. Gell. 12, 10:
Jovis ad solium Apparent,
Verg. A. 12, 850 (= praestant ad obsequium, Serv.).

Lewis & Short latin dictionary > appareo

Страницы

См. также в других словарях:

SIMUS Magnesius — primus versibus κιναιδολογεῖν coepit, et σιμῳδίαν introduxit, quem sequuti Simodi sunt cognominati, inter Hilarodos in celebri fama. Ionicis et Sotadicis Scriptoribus minus foedi, prodibant in veste candida, virill, aurô coronati, calceisque… … Hofmann J. Lexicon universale
Simus — (lat.), ein Mensch mit einer auf od. abwärts eingedrückten Nase … Pierer's Universal-Lexikon
SIMUS — I. SIMUS Arcadum Rex, post Phialum: Dotidâ apud Messenios, et Polydecte apud Spartanos, regnantibus. Ei successir Pompus. Pausan. Arcadicis. II. SIMUS pictor. Plin. l. 35. c. 11 … Hofmann J. Lexicon universale
Arctodus simus — Taxobox name = Arctodus simus fossil range = Middle to Late Pleistocene image width = 240px image caption = A 1.6 m tall Arctodus simus next to a 1.8 m human. regnum = Animalia phylum = Chordata classis = Mammalia ordo = Carnivora familia =… … Wikipedia
Arctodus simus — Saltar a navegación, búsqueda ? Arctodus simus Rango fósil: Pleistoceno medio a tardío Restauración del Arctodus simus … Wikipedia Español
Prolemur simus — Lémur grande del bambú[1] … Wikipedia Español
Cuncti simus concanentes — («Споём вместе») песня на латыни из сборника XIV века «Llibre Vermell». Это монодическая песня в форме виреле. Песня записана на листе 24r рукописи в мензуральной нотации Ars nova. На этом листе, кроме нот и слов песни,… … Википедия
Kogia simus — Cachalot nain Kogia simus … Wikipédia en Français
Arctodus simus — Ours à face courte … Wikipédia en Français
Chirixalus simus — Chiromantis simus Chiromantis simus … Wikipédia en Français
Chiromantis simus — Chiromantis simus … Wikipédia en Français

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

rĕ-sīmus

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

rĕ-sīmus

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: