Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

originate

  • 1 orior

        orior ortus (p. fut. oritūrus), orīrī (2d pers. or<*> ris; 3d pers. oritur; subj. usu. orerētur, orerentur), dep.    [OL-], to arise, rise, stir, get up: consul oriens de nocte, L.—To rise, become visible, appear: stellae, ut quaeque oriturque caditque, O.: ortā luce, in the morning, Cs.: orto sole, at sunrise, H.—To be born, be descended, originate, receive life: pueros orientīs animari, at birth: si ipse orietur et nascetur ex sese: ex concubinā, S.: orti ab Germanis, descended, Cs.—Fig., to rise, come forth, spring, descend, grow, take origin, proceed, start, begin, originate: ut clamor oreretur, was raised, Cs.: ut magna tempestas oreretur, N.: oritur monstrum, appears, V.: quod si numquam oritur, ne occidit quidem umquam, comes into being: orientia tempora Instruit, the rising generation, H.: Rhenus oritur ex Lepontiis, takes its rise, Cs.: Rhenus Alpium vertice ortus, Ta.: prosit nostris in montibus ortas, to have grown, V.: tibi a me nullast orta iniuria, I have done you no injury, T.: ab his sermo oritur, begins with.
    * * *
    I
    ori, ortus sum V DEP
    rise (sun/river); arise/emerge, crop up; get up (wake); begin; originate from; be born/created; be born of, decend/spring from; proceed/be derived (from)
    II
    oriri, oritus sum V DEP
    rise (sun/river); arise/emerge, crop up; get up (wake); begin; originate from; be born/created; be born of, decend/spring from; proceed/be derived (from)

    Latin-English dictionary > orior

  • 2 provenio

    prō-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. n., to come forth, appear (not in Cic.; syn. appareo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly anteclass.): proveniebant oratores novi, Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20 (Com. Rel. p. 14 Rib.):

    scriptorum magna ingenia,

    Sall. C. 8, 3:

    in scenam,

    Plaut. Ps. 1, 5, 155:

    quibus feminis menstrua non proveniunt,

    Cels. 2, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    To come forth, be brought forth, be born; to originate, arise, be produced (post-Aug.; cf.

    progigno): deductis olim, quique mox provenere, haec patria est,

    were born, Tac. H. 4, 65:

    neque Artemenem Dario provenisse,

    Just. 2, 10, 4:

    nec aliud ibi animal provenit,

    Plin. 9, 10, 12, § 38; 10, 54, 75, § 152:

    insula, in quā candidum plumbum provenit,

    id. 4, 16, 30, § 104:

    lana,

    Ov. F. 4, 773; id. Am. 3, 1, 44:

    sic neque fistulosus (caseus) neque salsus neque aridus provenit,

    Col. 7, 8, 5.—
    2.
    To grow up, grow, thrive (so in Cæs. and Livy; cf.

    redeo): frumentum propter siccitates angustius provenerat,

    Caes. B. G. 5, 24; Liv. 27, 8, 19; 45, 13, 16; Quint. 5, 14, 32:

    virgas roscidas si recideris, parum prospere proveniunt,

    Col. 4, 30, 6; 1, 2, 4; 3, 18, 2; Plin. 19, 7, 36, § 120:

    arbores sponte suā provenientes,

    id. 17, 1, 1, § 1:

    cum provenisset segetum copia,

    Amm. 28, 1, 17; Sen. Ben. 1, 12, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come forth, appear (very rare):

    malum maximum, si id provenit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 26.—
    B.
    In partic.
    1.
    To spring, originate, arise; to come to pass, take place, to happen, occur (cf.:

    accido, evenio): carmina proveniunt animo deducta sereno,

    Ov. Tr. 1, 1, 39:

    ut ex studiis gaudium, sic studia hilaritate proveniunt,

    Plin. Ep. 8, 19, 2; cf.:

    Alexandro simile provenisset ostentum,

    Suet. Aug. 94:

    provenire certa ratione,

    Col. 4, 29, 2.—
    2.
    To go on, proceed in any manner; to succeed, prosper, flourish, turn out: decumae proveniunt male, Lucil. ap. Non. 521, 3.— Transf., of personal subjects, to whom any thing turns out in any manner:

    cum tu recte provenisti,

    since it has turned out well with you, Plaut. Truc. 2, 6, 35; id. Stich. 2, 2, 73; Ter. Ad. 5, 9, 22; cf.:

    nequiter multis modis,

    Plaut. Rud. 3, 5, 57; Vulg. Phil. 1, 19:

    novā ubertate provenire terram,

    flourish, Tac. A. 16, 2; Sen. Cons. ad Marc. 12, 2.—
    b.
    Pregn., to go on well, to prosper, succeed, = succedere:

    si destinata provenissent,

    Tac. H. 4, 18:

    si consilium provenisset,

    id. ib. 3, 41:

    provenere dominationes,

    id. A. 3, 26:

    ut proveniant sine malo,

    Plaut. Most. 2, 1, 68:

    ut initia belli provenissent,

    Tac. H. 2, 20 fin.; id. A. 14, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > provenio

  • 3 (coepiō)

       (coepiō) coepī, coeptus, ere    [com- + 1 AP-], to begin, commence: non Prius olfecissem, quam ille quicquam coeperet? T.: mecum cogitare, T.: cum ver esse coeperat: Fluctus coepit albescere, V.: oppugnare, Cs.: alia fieri coepere, S.: cum Lacedaemoniis pugnari coepit, N.: urbanus haberi, H.: res agi coepta est: ante petitam esse pecuniam, quam esset coepta deberi: obsidione coepti premi hostes, L.: bello premi sunt coepti, N.: mitescere discordiae intestinae coeptae, L.: si quicquam hic turbae coeperis, T.: illud, quod coepimus, videamus: illa quae coepta sunt ab isto: coeptum bellum foret, S.: se non ante coepturum, quam, etc., L.: perge quo coepisti (sc. ire): dimidium facti, qui coepit, habet, H.: ita coepit tyrannus (sc. dicere), L.: Ilioneus placido sic pectore coepit, V.: coepit cum talia vates (sc. fari), V. — P. coeptus, begun, commenced, undertaken: consilium fraude coeptum, L.: iussis Carmina coepta tuis, V.: quaedam (animalia) modo coepta, in process of creation, O.: mors, sought, O. — Of things, to begin, be begun, take a beginning, commence, originate, arise: post, ubi silentium coepit... verba facit, etc., S.: cum deditio coepit, S.: pugna coepit, L.

    Latin-English dictionary > (coepiō)

  • 4 cōn-surgō

        cōn-surgō surrēxī, surrēctus, ere,    to rise, stand up, arise, start up, rise in a body, lift oneself: consurrexisse omnes illi (seni): honorifice consurgitur (impers.): ex insidiis, Cs.: ubi triarii consurrexerunt integri, L.: tonsis, V.: in consilium: ex consilio, Cs.: In plausūs consurrectum est, Ph.: toro, O.: ad bellum, L.: in ensem, V.: studiis, eagerly, V.: terno ordine remi, V.: Mundus ad Scythiam Consurgit, is elevated, V.: consurgunt quercūs, grow up, V.—To arise, spring up, originate: Consurgunt venti, V.: Romam, O.

    Latin-English dictionary > cōn-surgō

  • 5 coorior

        coorior ortus, īrī, dep.    [com-+orior], to come forth, stand up, arise, appear, rise, break forth: ignes pluribus simul locis, L.: bellum in Galliā, Cs.: certamen, O.: seditio coorta, L.—To arise, break out, begin: tanta tempestas coorta est, Cs.: ventis coortis, V.—To rise in opposition, stand up in hostility, rise, break forth: Romani coorti pugnam ediderunt, L.: adeo infensa erat coorta plebs, ut, etc., L.: coortae voces sunt, L.: coorti in pugnam, L.: in agmen, Ta.: ad bellum, L.: adversus alquos, L.
    * * *
    cooriri, coortus sum V DEP
    appear, originate; arise, break out (bad); be born; spring forth/to attack

    Latin-English dictionary > coorior

  • 6 incipiō

        incipiō cēpī, ceptus, ere    [1 in+capio], to take hold, take in hand, begin: ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus: Incipe, et consere dextram (i. e. the fight), V.: unde incipiam?: sic rex incipit (i. e. to speak), S.: Incipe, Mopse, prior, V.: sic incipit (with direct quotation), H.: Incipit huic, in answer to, O.: sapere aude, Incipe, H.: priusquam incipias, consulto opus est, S.: novi Negoti (alqd), T.: tam prava, S.: bellum, L.: Maenalios versūs, V.: Nuptiarum gratiā haec sunt facta atque incepta, T.: duobus inceptis verbis: incepta oppugnatio, Cs.: proelium incipitur, S.: iter inceptum celerant, V.: Inceptos iambos Ad umbilicum adducere, H.: In re incipiundā, T.: a tantis princeps incipiendus erat, O.: a Iove incipiendum putat: ab illis incipit uxor, Iu.: unde potius incipiam, quam ab eā civitate?: ante quam dicere incipio: rem frumentariam expedire, Cs.: cum primum pabuli copia esse inciperet, Cs.: effari, V.: dormire, fall asleep, Iu.—To have a beginning, begin, originate, arise: tum incipere ver arbitrabatur: Narrationis incipit mihi initium, T.: incipiente febriculā.
    * * *
    incipere, incepi, inceptus V
    begin; start, undertake

    Latin-English dictionary > incipiō

  • 7 in-nāscor

        in-nāscor nātus, ī, dep.,    to be born in, grow upon, spring up in: filix innascitur agris, H.: innata rupibus altis Robora, O.—Fig., to arise in, originate in, be produced in: cupiditas belli ge-rendi innata est, Cs.: in hac elatione animi cupiditas principatūs innascitur.

    Latin-English dictionary > in-nāscor

  • 8 mānō

        mānō āvī, —, āre    [MAD-], to flow, run, trickle, drop, drip: toto manabat corpore sudor, V.: manant ex arbore guttae, O.: lacrima, H.— To be drenched, flow, drip, overflow: simulacrum multo sudore manavit: signa Lanuvi cruore manavere, L.: manantia labra salivā, Iu.— To give out, shed, pour forth, distil: lacrimas marmora manant, O.: fidis poëtica mella, distil poetic honey, H.— To flow, extend, be diffused, spread: aër, qui per maria manat: multa ab eā (lunā) manant.—Fig., to extend, be diffused, spread, get abroad: cum malum manaret in dies latius: manat totā urbe rumor, L.: manat per compita rumor, H.— To flow, spring, arise, proceed, emanate, take origin, originate: ex uno fonte omnia scelera manare: ab Aristippo Cyrenaica philosophia manavit.— To escape, be forgotten: Omne supervacuum pleno de pectore manat, H.
    * * *
    manare, manavi, manatus V
    flow, pour; be shed; be wet; spring

    Latin-English dictionary > mānō

  • 9 nāscor

        nāscor nātus (gnātus), ī, dep.    [GEN-], to be born, begin life, be produced, proceed, be begotten: uxorem duxit, nati filii Duo, T.: post homines natos, since men have lived: nascendi incerta condicio: sine sensu: huic rei p. natus hostis Antonius: cum ex utrāque (uxore) filius natus esset: ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus nati, L.: Quod tibi filia nascitur ex me, Iu.: de tigride natus, O.: de stirpe dei, O.: Erebo et Nocte nati: nascetur Oedipus Laio: Ascanius Creüsā matre natus, L.: amplissimā familiā nati adulescentes, Cs.: natus deā, son of a goddess, O.: et qui nascentur ab illo, V.— To rise, begin, be produced, derive origin, spring forth, start, proceed, grow, be found: humi nascentia fraga, V.: nascitur ibi plumbum album, is found, Cs.: Nascere Lucifer, rise, V.: nascens luna, H.: Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea, Iu.: ab eo flumine collis nascebatur, rose, Cs.—Fig., to arise, spring forth, proceed, be produced: quā ex re factiones nascuntur, Cs.: facinus natum a cupiditate: frumenta nata sunt: ex hoc nascitur ut, hence it follows that.
    * * *
    nasci, natus sum V DEP
    be produced spontaneously, come into existance/being; spring forth, grow; live; be born/begotten/formed/destined; rise (stars), dawn; start, originate; arise

    Latin-English dictionary > nāscor

  • 10 proficīscor

        proficīscor fectus, ī, dep.    [proficio], to set forward, set out, start, go, march, depart: fortasse tu profectus alio fueras, were going somewhere else, T.: cum in Italiam proficisceretur, was about to start, Cs.: Ut proficiscentem docui te, H.: ad dormiendum, go to sleep: subsidio Lacedaemoniis, N.: in pugnam, Cs.: in expeditionem, S.: contra quosdam barbaros, N.: domum, T.: Romam, S.: Circeios, L.: ab urbe, set out, Cs.: ex castris, break up, Cs.: de Formiano.—With supin. acc.: praedatum in agrum Campanum, L.—Fig., to go on, come, proceed: proficiscemur ad reliqua.— To set out, begin, commence, start: ut inde oratio mea proficiscatur, unde, etc.: a philosophiā profectus scripsit historiam.— To come forth, spring, arise, proceed, originate: cum omnia officia a principiis naturae proficiscantur: quaecumque a me ornamenta in te proficiscentur, i. e. you shall receive from me: ut plura a parente proficisci non potuerint, N.: qui a Zenone profecti sunt, Zeno's disciples: genus a Pallante profectum, V.
    * * *
    proficisci, profectus sum V DEP
    depart, set out; proceed

    Latin-English dictionary > proficīscor

  • 11 corior

    coriri, cortus sum V DEP
    appear, originate; arise, break out (bad); be born; spring forth/to attack

    Latin-English dictionary > corior

  • 12 defluo

    defluere, defluxi, defluxus V INTRANS
    flow/glide/run down; decend/fall; flow/stream away; float/swim/row downstream; flow/drain/die/melt/slip away, fade/disappear; originate/stem, be derived from

    Latin-English dictionary > defluo

  • 13 gnascor

    gnasci, gnatus sum V DEP
    be produced spontaneously, come into existance/being; spring forth, grow; live; be born/begotten/formed/destined; rise (stars), dawn; start, originate; arise

    Latin-English dictionary > gnascor

  • 14 emanio

    to flow out, spread / arise, emanate, originate.

    Latin-English dictionary of medieval > emanio

  • 15 coepio

    coepĭo, coepi, coeptum, 3 (the tempp. press. only a few times in the ante-class. period, and coepturus, Liv. 30, 5, 6; 42, 47, 3; Quint. 10, 1, 46; Plin. 16, 25, 41, § 98; Suet. Calig. 46; the tempp. perff., both in act. and pass. form, very freq.;

    a trisyl. coëpit,

    Lucr. 4, 619 Lachm. N. cr.), v. a. and n. [contr. from co-ăpio = apo; hence coapias for coepias in Cod. Ambros.; Plaut. Trin. 4, 3, 46; v. in the foll., and cf. Lachm. ad Lucr. 2, p. 248], lit. to lay hold of something on different sides, to lay hold of; hence of an action, to begin, commence, undertake ( = incipio, which is the class. pres.).
    I.
    Act.
    1.
    Tempp. press.: coepiam seditiosa verba loqui, Cato ap. Paul. ex Fest. p. 59, 10 Müll. lubido extemplo coepere est convivium, Plaut. Pers. 1, 3, 41:

    mage si exigere coepias,

    id. Trin. 4, 3, 46 Ritschl N. cr.:

    neque pugnas neque ego lites coepio,

    id. Men. 5, 5, 57:

    ubi nihil habeat, alium quaestum coepiat,

    id. Truc. 2, 1, 23: mane coepiam, Caecil. ap. Non. p. 89, 17: non Prius olfecissem, quam ille quicquam coeperet, Ter. Ad. 3, 3, 43 Fleck.; cf.

    Neue, Formenl. 2, 616: se Hasdrubalem adgressurum, ceterum non ante coepturum, quam, etc.,

    Liv. 30, 5, 6:

    nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46:

    nemine opinante quidnam coepturus esset,

    Suet. Calig. 46.—
    2.
    Tempp. perff. act.; the object usu. an inf.; so always in Cic. and Cæs.; mostly an inf. act.; rarely pass.; sometimes the acc. of a noun or pronoun.
    (α).
    With inf. act.:

    cum ver esse coeperat,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27; Ov. A. A. 1, 615 sq.:

    discere coepit, Enn. Ann. ap. Fest. s. v. sam, p. 325, 24 Müll. (v. 228 Vahl.): amare coepi,

    Ter. Eun. 3, 5, 20:

    oppugnare,

    Caes. B. G. 2, 6:

    ire foras coeperunt,

    Lucr. 4, 531:

    coeperit inter se vesci, etc.,

    id. 5, 72 et saep.—
    (β).
    With inf. pass. (in the poets and histt.):

    per terrarum orbem fruges coepisse creari,

    Lucr. 2, 614:

    alia hujuscemodi fieri coepere,

    Sall. C. 51, 40:

    cum Lacedaemoniis pugnari coepit,

    Nep. Epam. 10, 3; so,

    urbanus haberi,

    Hor. Ep. 1, 15, 27:

    verti,

    id. ib. 2, 1, 149:

    institui,

    id. A. P. 21:

    moveri,

    Ov. M. 3, 106; Suet. Tib. 75:

    expleri,

    id. Caes. 26:

    eligi,

    Tac. H. 1, 16:

    occidi,

    id. ib. 3, 34:

    prohiberi,

    Just. 14, 5, 9: coeptum est fieri, Auct. B. Afr. 69; 78; Liv. 24, 49, 4; 25, 34, 13; 27, 42, 5.—
    (γ).
    With acc. (rare in prose; cf. B. infra): coepit cursum, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    novam mapalibus urbem,

    Sil. 15, 420:

    cur non ego id perpetrem, quod coepi?

    Plaut. Cas. 3, 5, 57:

    si quicquam hodie hic turbae coeperis,

    Ter. Eun. 4, 7, 30:

    quae coeperamus,

    Quint. 6, prooem. 15:

    hujuscemodi orationem,

    Tac. A. 4. 37:

    (Sabinus) obsidium coepit per praesidia,

    id. ib. 4, 39.—
    (δ).
    Absol.:

    nam primum... Non coepisse fuit: coepta expugnare secundum est,

    Ov. M. 9, 619:

    dimidium facti, qui coepit, habet,

    Hor. Ep. 1, 2, 40:

    Titus Livius hexametri exordio coepit,

    Quint. 9, 4, 74; cf. id. 9, 4, 117:

    si coepisset a toto corpore,

    id. 9, 4, 23; cf. id. 7, 1, 2; 8, 6, 50:

    pro vallo castrorum ita coepit (sc. dicere),

    Tac. H. 1, 36:

    Civilis ita coepit,

    id. ib. 5, 26; id. A. 1, 41; 2, 37.—
    (ε).
    With an ellipsis for dicere coepi, to begin to speak:

    ita coepit tyrannus,

    Liv. 34, 31, 1; 39, 15, 2:

    coram data copia fandi, Maximus Ilioneus placido sic pectore coepit,

    Verg. A. 1, 521; 6, 372:

    tum ita coepit: numquam mihi, etc.,

    Liv. 28, 27, 1; Tac. A. 1, 41 fin.:

    ad hunc modum coepit,

    id. ib. 2, 37; id. H. 1, 36 fin.; Phaedr. 4, 23, 2.—
    B.
    Pass. in the tempp. perff. and with the inf. pass. (cf. Zumpt, Gram, §

    221): jure coepta appellari est Canis,

    Plaut. Men. 5, 1, 18:

    ante petitam esse pecuniam, quam esset coepta deberi,

    Cic. de Or. 1, 37, 168; id. Div. 2, 2, 7; id. Brut. 67, 236; 88, 301; id. Verr. 2, 3, 90, § 209; 2, 5, 4, § 9; id. Fam. 13, 29, 1; id. Att. 3, 15, 5; 6, 1, 3; Liv. 1, 57, 3; 2, 1, 4; 3, 38, 2;

    9, 7, 7: quae (res) inter eos agi coeptae, neque perfectae essent,

    Caes. B. G. 1, 47; 4, 18:

    bello premi sunt coepti,

    Nep. Timoth. 3, 1; Cat. 95, 2.—With inf. act.:

    mitescere discordiae intestinae coeptae,

    Liv. 5, 17, 10; cf. Weissenb. ad loc.— Hence, coeptus, a, um, Part., begun, commenced, undertaken. consilium fraude coeptum, Liv. 35, 36, 5:

    coeptum atque patratum bellum foret,

    Sall. J. 21, 2:

    jussis Carmina coepta tuis,

    Verg. E. 8, 12; so,

    coepti fiducia belli,

    id. A. 2, 162; Liv. 35, 23, 1:

    amor,

    Ov. H. 17, 189:

    iter,

    id. F. 1, 188:

    arma,

    Tac. H. 2, 6; 4, 61:

    coeptam deinde omissam actionem repetere,

    id. ib. 4,44:

    dies,

    id. A. 4, 25 (cf. infra II.):

    luce,

    id. ib. 1, 65;

    15, 55: nocte,

    id. ib. 2, 13:

    hieme,

    id. ib. 12, 31. —Hence, subst.: coeptum, i, n., a work begun, a beginning, undertaking (most freq. after the Aug. per. and in the plur.; perh. never in Cic.;

    also not in Hor.): ut repetam coeptum pertexere dictis,

    Lucr. 1, 418:

    nec taedia coepti Ulla mei capiam,

    Ov. M. 9, 616:

    coepti paenitentia,

    Quint. 12, 5, 3; Suet. Oth. 5:

    manus ultima coepto Defuit,

    Ov. Tr. 2, 555: ne audaci coepto deessent; Liv. 42, 59, 7; cf. Verg. G. 1, 40:

    feroci,

    Sil. 11, 202.—With adv.:

    bene coepto,

    Liv. 45, 15, 7:

    bene coepta,

    Vell. 2, 14; and:

    temere coepta,

    Liv. 36, 15, 2.— Plur.:

    coeptis meis,

    Ov. M. 1, 2:

    nostris,

    id. ib. 9, 486:

    immanibus,

    Verg. A. 4, 642 al. —Without adj., Ov. M. 8, 67; 8, 463; Liv. 23, 35, 16; 23, 41, 4; 24, 13, 4; Tac. H. 2, 85; 3, 52; Suet. Ner. 34; id. Vesp. 6 et saep.—
    II.
    Neutr., to begin, take a beginning, commence, originate, arise (most freq. since the Aug. per.; not in Cic.): neve inde navis incohandae exordium coepisset, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34 (Trag. Rel. v. 282 Vahl.):

    sic odium coepit glandis,

    Lucr. 5, 1416:

    post, ubi silentium coepit... verba facit, etc.,

    Sall. J. 33, 4:

    cum primum deditio coepit,

    id. ib. 62, 7:

    ubi dies coepit,

    id. ib. 91, 4 (cf. supra, I. 2. d):

    vere coepturo,

    Plin. 16, 25, 41, § 98:

    postquam apud Cadmiam pugna coepit,

    Nep. Epam. 10, 3; so,

    pugna,

    Liv. 2, 6, 10; Quint. 2, 4, 42; 9, 4, 50; cf. id. 9, 4, 55:

    quando coeperit haec ars,

    id. 2, 17, 8:

    obsidium coepit per praesidia,

    Tac. A. 4, 49:

    a quo jurgium coepit,

    Quint. 5, 10, 72; so with ab, Tac. H. 2, 47; and with ex, id. A. 15, 54 and 68; cf.:

    quibus, uti mihi, ex virtute nobilitas coepit,

    Sall. J. 85, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > coepio

  • 16 exorior

    ex-ŏrĭor, ortus, 3 and 4 ( part. fut. act. exorturus, Aug. Civ. D. 17, 14 fin. —The praes. indic. and imperf. subj. acc. to the third conj.:

    exoritur,

    Lucr. 1, 23; Verg. A. 2, 313; Ov. F. 4, 904 al.:

    exoreretur,

    Lucr. 2, 507; cf. id. 1, 108; Liv. 27, 27, 3. — Imper.:

    exorere,

    Ter. Hec. 2, 1, 16 —v. orior), v. dep. n., to come out or forth, to spring up (esp. suddenly, unexpectedly), to rise (class.).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    post solstitium Canicula exoritur,

    Cic. Div. 2, 44, 93:

    exoriens sol,

    Verg. G. 1, 438; cf.:

    jubare exorto,

    id. A. 4, 130:

    tu sola exorere, quae, etc.,

    spring up, start up, Ter. Hec. 2, 1, 16; cf. Lucr. 1, 124; and Cic. Deiot. 1, 3.—
    b.
    Part. praes. subst., exoriens (sc. sol), the rising sun, the morning (very rare):

    qua venit exoriens, qua deficit,

    Prop. 3, 5, 27 (4, 4, 27 M.).—To designate a cardinal point, the orient, east:

    plantaria facito ab exoriente,

    Col. Arb. 3, 3.—
    B.
    Trop.:

    exoritur Antipatri ratio ex altera parte,

    springs, arises, Cic. Off. 3, 12, 52:

    lex Julia de vi adversus eos exoritur, qui vim commiserint,

    Just. Inst. 4, 18, 8:

    ego nunc paulum exorior, et maxime quidem iis litteris, etc.,

    recover myself, Cic. Att. 7, 26, 1.—
    II.
    In partic., to arise, proceed, originate, begin, appear, become.
    A.
    Lit.:

    (Nilus) exoriens penitus media ab regione diei,

    arising, proceeding, Lucr. 6, 723:

    e terraque exorta repente arbusta salirent,

    id. 1, 187; cf. ib. 180:

    ipse novas assignationes instituit et repentinus Sulla nobis exoritur,

    arises, appears, Cic. Agr. 3, 3, 10; cf.:

    sic repente anuli beneficio rex exortus est Lydiae (Gyges),

    became, id. Off. 3, 9, 38:

    exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor,

    Verg. A. 4, 625.—
    B.
    Trop.:

    honestum, quod ex virtutibus exoritur,

    Cic. Fin. 5, 23, 64; cf.:

    horum (decemvirum) ex injustitia subito exorta est maxima perturbatio,

    id. Rep. 2, 37:

    tot bella repente aliis ex locis exorta sunt,

    started up, arose, Liv. 31, 40, 7 Drak.:

    a Myrrhina haec sunt exorta omnia,

    proceeded from, are owing to, Ter. Hec. 4, 4, 10:

    exorti utero dolores,

    Plaut. Am. 5, 1, 40:

    subito exorta est nefaria Catonis promulgatio,

    Cic. Fam. 1, 5, 2; Caes. B. C. 2, 12, 4:

    id cum contingit, amor exoriatur necesse est,

    Cic. Lael 14, 48:

    amicitias exorta aliqua offensione dirumpimus,

    id. ib. 22, 85:

    exoritur trepidos inter discordia cives,

    Verg. A. 12, 583; cf. id. ib. 2, 313;

    3, 128: de Praenestinorum defectione fama,

    Liv. 6, 21, 9 al.

    Lewis & Short latin dictionary > exorior

  • 17 initio

    ĭnĭtĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [initium].
    I.
    To begin, originate (only late Lat.): ver tunc initiatur, Firm. 2, 12: brassicam seremus vel irriguo loco, vel pluviā initiante madefacto, when the rainy season begins (which begins again after the dog-days), Pall. 7, 4:

    ex his initiata sunt cetera,

    Tert. adv. Val. 15:

    initiatum jurgium,

    Cod. Just. 3, 6, 3 al. —
    II.
    To initiate, consecrate, or admit to secret religious rites.
    A.
    Of the sacred mysteries of Ceres:

    initienturque eo ritu Cereri, quo Romae initiantur,

    Cic. Leg. 2, 15, 37; cf. id. ib. 2, 9, 21; Liv. 31, 14, 7; Just. 11, 7.—Of other mysteries:

    initiari Bacchis,

    Liv. 39, 14, 8; 39, 9, 4:

    magicis cernis aliquem,

    Plin. 30, 2, 6, § 17; Varr. ap. Non. 108, 21.—
    B.
    In gen., to initiate into, consecrate to any thing (rare):

    neque enim est sanctius sacris iisdem quam studiis initiari,

    Quint. 1, 2, 20:

    litteris,

    Plin. Ep. 5, 15, 8; Symm. Ep. 4, 20.—
    C.
    To baptize (eccl. Lat.), Tert. Monog. 8, de Joh. Bapt.

    Lewis & Short latin dictionary > initio

  • 18 innascor

    in-nascor, nātus sum, 3, v. dep., to be born in, to grow or spring up in a place.
    I.
    Lit.:

    neglectis urenda filix innascitur agris,

    Hor. S. 1, 3, 37:

    Fauni velut innati triviis,

    id. A. P. 245:

    innata rupibus altis robora,

    Ov. H. 7, 37:

    eodem innati solo, quod incolunt,

    Just. 2, 6:

    innata in cornibus cervi hedera,

    Plin. 8, 32, 50, § 117:

    calvitium uni tantum animalium homini, praeterquam innatum,

    excepting those that have it naturally, id. 11, 37, 47, § 131.—
    II.
    Trop. (class.), to arise in, originate in, be produced in:

    in hac elatione animi nimia cupiditas principatus innascitur,

    Cic. Off. 1, 19, 64.—Hence, P. a.: innātus, a, um, inborn, innate, inherent, natural.
    (α).
    With dat.: non mihi avaritia umquam innatast;

    satis habeo divitiarum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 71:

    innatam esse homini probitatem,

    Cic. Fin. 2, 31, 99:

    sunt ingeniis nostris semina innata virtutum,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    est quaedam alacritas naturaliter innata omnibus,

    Caes. B. C. 3, 92, 3:

    affectata aliis castitas, tibi ingenita et innata,

    Plin. Pan. 20, 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    tantus est igitur innatus in nobis cognitionis amor,

    Cic. Fin. 5, 18, 48:

    in animis eorum insitum atque innatum esse videtur,

    id. Verr. 2, 4, 48.—
    (γ).
    Absol.:

    nos habere insitam quandam, vel potius innatam cupiditatem scientiae,

    Cic. Fin. 4, 2, 4:

    innata atque insita anteponantur assumptis atque adventiciis,

    id. Top. 18, 69:

    affectatio innata videtur esse, non arcessita,

    Quint. 9, 3, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > innascor

  • 19 introduco

    intrō-dūco, duxi, ductum, 3, v. a., to lead or bring into a place, to conduct into or within (syn.: induco, immitto).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    gregem venalium,

    Plaut. Aul. 3, 3, 4:

    noctu milites,

    Sall. J. 12, 4:

    Volturcium cum legatis,

    id. C. 46, 6:

    praesidium,

    Caes. B. C. 1, 13, 2; cf.

    se,

    Curt. 3, 12, 10:

    aliquem tecum,

    id. 8, 8, 19:

    quod oppidum cohortibus introductis tenebat,

    Caes. B. C. 1, 12, 3.—
    (β).
    With in and acc.:

    si suas copias Aedui in fines Bellovacorum introduxerint,

    Caes. B. G. 2, 5, 3:

    legationes in senatum,

    Liv. 10, 45, 4:

    in senatum aliquem ad agendas gratias,

    Suet. Oth. 2:

    praesidium in urbem Chium,

    Curt. 4, 1, 17.—
    (γ).
    With ad and acc.:

    ad regem,

    Curt. 6, 7, 17. —
    (δ).
    With eo:

    nacti portum, eo naves introduxerunt,

    Caes. B. C. 3, 26, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring in, introduce:

    philosophiam in domos,

    Cic. Tusc. 5, 4:

    aliquem in possessionem,

    Dig. 25, 5, 2:

    ambitionem in senatum,

    to introduce, Cic. Phil. 11, 8, 19; Dig. 9, 4, 26:

    senatusconsulta,

    ib. 29, 5, 1. —
    2.
    Esp., in speaking or writing, to introduce a person or subject:

    Catonem senem disputantem,

    Cic. Lael. 1, 3:

    sermones,

    Quint. 9, 2, 30:

    fictam narrationem,

    id. 4, 2, 19; cf.:

    pictores animas sensibus auctas,

    represented, Lucr. 3, 630.—
    B.
    To bring forward, maintain:

    non modo natum mundum introduxit, sed etiam paene manu factum,

    Cic. N. D. 1, 8, 20:

    introducebat, summum bonum esse, frui,

    id. Ac. 2, 42, 131:

    deliberationem,

    id. Off. 3, 3, 10:

    narrationem,

    Quint. 4, 2, 19 al. —
    C.
    To institute, originate:

    ex hujus modi principio consuetudo aestimationis introducta est,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 189:

    hac introducta consuetudine,

    id. Fam. 16, 21, 3:

    ejusmodi deliberationem,

    id. Off. 3, 3, 12:

    consuetudinem,

    Val. Max. 2, 6, 5:

    novum in republica exemplum,

    to set an example, Caes. B. C. 1, 7, 2:

    exemplum a patricio homine introductum,

    Liv. 4, 16, 4:

    leges perniciosissimas reipublicae,

    Val. Max. 9, 5, 1:

    ritus novos,

    Lact. 1, 22, 19:

    novas superstitiones,

    Quint. 4, 4, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > introduco

  • 20 mano

    māno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [prob. for mad-no; Sanscr. madas, drunkenness; Gr. madaros, flowing; cf.: madeo, madidus; also Gr. manos], to flow, run, trickle, drop, distil, etc.
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.: manat omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399); cf.:

    manat item nobis e toto corpore sudor,

    Lucr. 6, 944:

    gelidus toto manabat corpore sudor,

    Verg. A. 3, 175:

    tepidae manant ex arbore guttae,

    Ov. M. 10, 500:

    fons manat,

    id. ib. 9, 664:

    cruor,

    id. ib. 13, 887:

    lacrima,

    Hor. Ep. 1, 17, 59:

    sanies,

    id. C. 3, 11, 19:

    Herculis simulacrum multo sudore manavit,

    dripped with much sweat, Cic. Div. 1, 34, 74:

    signa Lanuvii cruore manavere,

    dripped with gore, Liv. 23, 31, 15:

    cultrum ex volnere extractum manante cruore prae se tenens,

    Liv. 1, 59, 1:

    alvei manantes per latera et fluctu superurgente,

    leaking through the joints of the side, Tac. A. 2, 23:

    longā manantia labra salivā,

    Juv. 6, 623.—
    (β).
    Act., to give out, shed, pour forth:

    Indica gemma in attritu sudorem purpureum manat,

    gives out, Plin. 37, 10, 61, § 170:

    lacrimas marmora manant,

    Ov. M. 6, 312.— Poet.: fidis enim manare poëtica mella Te solum, to distil poetic honey, i. e. to be a poet, Hor. Ep. 1, 19, 44.—
    B.
    Transf., of things not fluid, to flow, diffuse or extend itself, to spread:

    aër, qui per maria manat,

    Cic. N. D. 1, 15, 40:

    sonitus per aures,

    Lucr. 6, 927:

    multa a luna manant, et fluunt,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    manat dies ab oriente,

    Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: manare solem antiqui dicebant, cum solis orientis radii splendorem jacere coepissent, Paul. ex Fest. p. 158 Müll.—
    II.
    Trop., to diffuse or extend itself, to spread, get abroad:

    cum malum manaret in dies latius,

    daily spreads farther, Cic. Phil. 1, 2, 5; cf.:

    malum manavit per Italiam,

    id. Cat. 4, 3, 6:

    manat tota urbe rumor,

    Liv. 2, 49:

    manat et funditur disserendi ratio per omnes partis sapientiae,

    Cic. Tusc. 5, 25, 72:

    cum tristis a Mutina fama manaret,

    id. Phil. 4, 6, 15:

    nomen usque ad Pythagorae manavit aetatem,

    id. ib. 5, 3, 8:

    fidei bonae nomen manat latissime,

    id. Off. 3, 17, 70:

    manavit ea benignitas ex urbe etiam in castra,

    Liv. 24, 18.—
    B.
    Esp., to flow, spring, arise, proceed, emanate, have its origin, originate from any thing:

    peccata ex vitiis manant,

    Cic. Par. 3, 1, 22:

    omnis honestas manat a partibus quattuor,

    id. Off. 1, 43, 152:

    ab Aristippo Cyrenaica philosophia manavit,

    id. de Or. 3, 17, 62:

    unde omnia manant, videre,

    id. ib. 3, 2, 27.—
    C.
    To escape, be forgotten:

    omne supervacuum pleno de pectore manat,

    Hor. A. P. 337.

    Lewis & Short latin dictionary > mano

См. также в других словарях:

  • originate — o‧rig‧i‧nate [əˈrɪdʒneɪt] verb 1. [transitive] FINANCE to arrange and supply a loan, especially a mortgage (= loan for buying a house): • Commercial banks originated 42% of all mortgages last year compared with 32% the previous year. • The bank… …   Financial and business terms

  • originate — orig·i·nate /ə ri jə ˌnāt/ vb nat·ed, nat·ing vt: to give rise to; specif: to issue (a mortgage loan) usu. for subsequent sale in a pool of mortgage loans to a secondary market compare service vi: to take or have origin orig·i·na·tion /ə ˌri jə… …   Law dictionary

  • originate — [v1] begin; spring arise, be born, birth, come, come from, come into existence, commence, dawn, derive, emanate, emerge, flow, hail from, issue, proceed, result, rise, start, stem; concepts 105,221 Ant. end, finish, terminate originate [v2]… …   New thesaurus

  • Originate — O*rig i*nate, v. t. [imp. & p. p. {Originated}; p. pr. & vb. n. {Originating}.] [From {Origin}.] To give an origin or beginning to; to cause to be; to bring into existence; to produce as new. [1913 Webster] A decomposition of the whole civil and… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Originate — O*rig i*nate, v. i. To take first existence; to have origin or beginning; to begin to exist or act; as, the scheme originated with the governor and council. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • originate in — index emanate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • originate — (v.) 1650s, probably a back formation of origination (1640s), from M.Fr. origination, from L. originationem (nom. originatio), from originem (see ORIGINAL (Cf. original)). In earliest reference it meant to trace the origin of; meaning to bring… …   Etymology dictionary

  • originate — rise, derive, arise, *spring, flow, issue, emanate, proceed, stem Analogous words: *begin, commence, start …   New Dictionary of Synonyms

  • originate — ► VERB 1) have a specified beginning. 2) create or initiate. DERIVATIVES origination noun originator noun …   English terms dictionary

  • originate — [ə rij′i nāt΄] vt. originated, originating [< ML originatus, pp. of originari, to begin < L origo: see ORIGIN] to bring into being; esp., to create (something original); invent vi. to come into being; begin; start SYN. RISE origination n.… …   English World dictionary

  • originate */*/ — UK [əˈrɪdʒəneɪt] / US [əˈrɪdʒəˌneɪt] verb Word forms originate : present tense I/you/we/they originate he/she/it originates present participle originating past tense originated past participle originated 1) [intransitive] to begin to exist or… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»