-
1 distentus
distentus adj. with sup. [P. of distineo], engaged, busied, occupied: negotiis: distentissimus de Buthrotiis: mens.* * *distenta, distentum ADJfull, filled up; distended; occupied, busy -
2 negōtiōsus
negōtiōsus adj. [negotium], full of business, busy: provincia: maxime, most occupied, S.* * *negotiosa, negotiosum ADJactive, occupied -
3 occupo
occŭpo, āvi, ātum, 1 (occupassis for occupaveris, Plaut. Most. 5, 1, 48:I.occupassit for occupaverit,
id. As. 4, 2, 9), v. a. [obcapio; lit., to lay hold of; hence], to take possession of, seize, occupy any thing (esp. a place; class.; cf.: expugno, obsideo).Lit.:B.totam Italiam suis praesidiis obsidere atque occupare cogitat,
Cic. Agr. 2, 28, 75:locum,
id. Fin. 3, 20, 67:possessiones,
id. Phil. 13, 5, 12:urbes,
Liv. 33, 31:montem,
Tac. A. 4, 47:portum,
Hor. C. 1, 14, 2:aditum,
to go in, enter, Verg. A. 6, 424:regnum,
Cic. Lael. 12, 40:tyrannidem,
id. Off. 3, 23, 90:familiam optimam occupavit,
has got hold of, has got into, Plaut. Trin. 5, 2, 11:occupando adquirere aliquid,
Gai. Inst. 2, 66 sqq.; cf. id. ib. 2, 215:vindemia occupabit sementem,
shall reach to, Vulg. Lev. 26, 5.— Poet.:aliquem amplexu,
to clasp in one's arms, to embrace, Ov. F. 3, 509.—Transf.1.To occupy, i. e. to take up, fill with any thing:2.atrā nube polum,
Hor. C. 3, 29, 44:urbem (sc. aedificiis),
Liv. 5, 55:caementis Tyrrhenum mare,
Hor. C. 3, 24, 3.—To fall upon, attack one with any thing (syn. invado):3.Latagum saxo... Occupat os faciemque adversam,
Verg. A. 10, 699:aliquem gladio,
id. ib. 9, 770:aliquem morsu,
Ov. M. 3, 48:canes ense,
Prop. 4, 4, 82 (5, 4, 84):ne occupet te pluvia,
Vulg. 3 Reg. 18. 44: caligo, id. Job, 3, 5.— Poet., in a friendly sense, to surprise:Volteium Philippus Vilia vendentem Occupat,
Hor. Ep. 1, 7, 64.—To get the start of, to be beforehand with, to anticipate, to do a thing first, to outstrip:II.occupat egressas quamlibet ante rates,
Ov. Tr. 1, 10, 6:volo, tu prior ut occupes adire,
that you should present yourself the first, Plaut. Ps. 4, 1, 15:praeloqui,
id. Rud. 1, 4, 18:bellum facere,
to begin the war first, Liv. 1, 14:rapere oscula,
Hor. C. 2, 12, 28.—Trop.A.To seize, take possession of, fill, invade, engross:B.tantus timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39:tremor occupat artus,
Ov. M. 3, 40:sopor occupat artus,
Verg. G. 4, 190:animos magnitudine rei,
Cic. Font. 5, 20:pallor ora,
Verg. A. 4, 499.—To take up, occupy, employ: haec causa primos menses occupabit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:cum in mentem venit tres et sexaginta annos aeque multa volumina occupasse mihi,
Liv. 31, 1, 3:in funambulo Animum,
Ter. Hec. prol. 1, 4:contio, quae homines occupatos occupat,
Plaut. Men. 2, 1, 7:tanta superstitio mentis Siculorum occupavit,
Cic. Verr. 2, 4, 51, § 113: pecuniam, to put out or lay out money:pecuniam adulescentulo grandi fenore occupavisti,
have loaned it at a high rate, id. Fl. 21, 51:pecunias apud populos,
id. Verr. 2, 1, 36, § 91:pecuniam animalibus,
to lay out, invest in cattle, Col. 1, 8, 13:pecuniam in pecore,
id. 11, 1:argentum,
Plaut. Ep. 2, 2, 13.— Pass.:ante occupatur animus ab iracundiā,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 13, § 38; Liv. 22, 15, 6.—Hence, oc-cŭpātus, a, um, P. a., taken up, occupied, employed, busy, engaged (class.):ut si occupati profuimus aliquid civibus nostris, prosimus etiam otiosi,
Cic. Tusc. 1, 3, 5:in eo, ut,
Nep. Alc. 8, 1:tempora,
Cic. Planc. 27, 66:qui in patriā delendā occupati et sunt et fuerunt,
id. Off. 1, 17, 57:hostibus opere occupatis,
Liv. 21, 45, 2: Nep. Hann. 7, 1.—Hence, married, occupatae (opp. to vacuae), Quint. Decl. 376.— Comp.: comitiorum dilationes occupatiorem me habebant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 3.— Sup.:non dubito, quin occupatissimus fueris,
very much occupied, Cic. Att. 12, 38, 1; Plin. Ep. 9, 21, 2. -
4 adsiduus (ass-)
adsiduus (ass-) adj. [ad + SED-, SID-], attending, continually present, busied: filius in praediis, occupied: agricolae, diligent: dominus, attentive to his business: in oculis hominum, habitually, L.: hostis, persistent, L.: custos, faithful, L.: campus, Assiduis pulsatus equis, by the constant tread, O.: incus, untiring, Iu.—Meton., continual, unceasing, unremitting: labor. Cs.: bella: nubes, O.— Plur, substantial citizens, solid men, tax-payers (opp. proletarii). -
5 agō
agō ēgī, āctus (old inf pass. agier), ere [1 AG-], to put in motion, move, lead, drive, tend, conduct: bos Romam acta, L.: capellas, V.: pecus visere montīs, H.: ante se Thyum, N.: in exsilium, L.: Iris nubibus acta, borne on, V.: alqm in crucem, to crucify: Illum aget Fama, will carry, H.: quo hinc te agis? whither are you going? T.: se primus agebat, strode in front, V.: capellas potum, V.—Prov.: agas asellum, i. e. if you can't afford an ox, drive an ass. — Pass., to go, march: quo multitudo agebatur, L.: citius agi vellet agmen, march on quicker, L.: raptim agmine acto, L.— Esp., to drive away, carry off, steal, rob, plunder: pecoris praedas, S.; freq. with ferre, to rob, plunder: ferre agere plebem plebisque res, L.: res sociorum ferri agique vidit, L.—To chase, pursue, hunt: apros, V.: cervum, V. — Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerem, agerem, T.: palantīs Troas, V.—To move, press, push forward, advance, bring up: multa undique portari atque agi, Cs.: vineis ad oppidum actis, pushed forward, Cs.: moles, Cu.: cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L.: cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, O.: pluma in cutem radices egerit, struck deep root, O.: vera gloria radices agit: tellus Fissa agit rimas, opens in fissures, O.: in litus navīs, beached, L.: navem, to steer, H.: currūs, to drive, O.: per agmen limitem ferro, V.: vias, make way, V.: (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H.—To throw out, stir up: spumas ore, V.: spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V.—Animam agere, to expire: nam et agere animam et efflare dicimus; cf. et gestum et animam ageres, i. e. exert yourself in gesturing and risk your life. — Fig., to lead, direct, guide: (poëmata), animum auditoris, H.— To move, impel, excite, urge, prompt, induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus? O.: ad illa te, H.: eum praecipitem: viros spe praedae diversos agit, leads astray, S.: bonitas, quae nullis casibus agitur, N.: quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H.: quibus actus fatis, V.: seu te discus agit, occupies, H.: nos exquirere terras, V.: desertas quaerere terras agimur, V. — To pursue for harm, persecute, disturb, vex, attack, assail: reginam stimulis, V.: agentia verba Lycamben, H.: diris agam vos, H.: quam deus ultor agebat, O.—To pursue, carry on, think, reflect, deliberate, treat, represent, exhibit, exercise, practise, act, perform, deliver, pronounce: nihil, to be idle: omnia per nos, in person: agendi tempus, a time for action: industria in agendo: apud primos agebat, fought in the van, S.: quae continua bella agimus, are busy with, L.: (pes) natus rebus agendis, the metre appropriate to dramatic action, H.: Quid nunc agimus? what shall we do now? T.: quid agam, habeo, i. e. I know what to do, T.: quid agitur? how are you? T.: quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H.: vereor, quid agat Ino, what is to become of: quid agis? what do you mean? nihil agis, it is of no use, T.: nihil agis, dolor, quamvis, etc.: cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H.: ubi blanditiis agitur nihil, O.—Esp., hoc or id agere, to give attention to, mind, heed: hocine agis, an non? are you attending? T.: id quod et agunt et moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem conlocarent, etc., aimed at this: sin autem id actum est, ut, etc., if it was their aim: summā vi agendum esse, ut, etc., L.: certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it was planned, N.: Hoc age, ne, etc., take care, H.: alias res agis, you are not listening, T.: aliud agens ac nihil eius modi cogitans, bent on other plans: animadverti eum alias res agere, paid no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent.—To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own business: neque satis constabat, quid agerent, what they were at, Cs.: agentibus divina humanaque consulibus, busy with auspices and affairs, L.: per litteras agere, quae cogitas, carry on, N.: (bellum) cum feminis, Cu.: conventum, to hold an assize: ad conventūs agendos, to preside at, Cs.: census actus eo anno, taken, L.— Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi coeptae, negotiations begun, Cs.: de condicionibus pacis, treat, L.: quorum de poenā agebatur, L.— Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people): cum populo de re p.—Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate: id quod agas, your subject: bella per quartum iam volumen, L.: haec dum agit, during this speech, H.—In law, to plead, prosecute, advocate: lege agito, go to law, T.: causam apud iudices: aliter causam agi, to be argued on other grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to, etc.: tamquam ex syngraphā agere cum populo, to litigate: ex sponso egit: agere lege in hereditatem, sue for: crimen, to press an accusation: partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy: ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law: me agente, while I am counsel: ii apud quos agitur, the judges; hence, of a judge: rem agere, to hear: reos, to prosecute, L.: alqm furti, to accuse of theft. —Pass., to be in suit, be in question, be at stake: non capitis eius res agitur, sed pecuniae, T.: aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum.—To represent, act, perform, of an orator: cum dignitate.—Of an actor: fabulam, T.: partīs, to assume a part, T.: Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. — Fig.: lenem mitemque senatorem, act the part of, L.: noluit hodie agere Roscius: cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, O.: de classe populi R. triumphum, over, etc.: ex Volscis et ex Etruriā, over, etc., L.: noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, O.: arbitria victoriae, to exercise a conqueror's prerogative, Cu.: paenitentiam, to repent, Cu.: oblivia, to forget, O.: gratias (poet. grates) agere, to give thanks, thank: maximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs.: grates parenti, O. — Of time, to spend, pass, use, live through: cum dis aevom: securum aevom, H.: dies festos, celebrate: ruri vitam, L.: otia, V.: quartum annum ago et octogesimum, in my eightyfourth year: ver magnus agebat orbis, was experiencing, V.— Pass: mensis agitur hic septimus, postquam, etc., going on seven months since, T.: bene acta vita, well spent: tunc principium anni agebatur, L.: melior pars acta (est) diei, is past, V. — Absol, to live, pass time, be: civitas laeta agere, rejoiced, S.—Meton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic agit, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V.: Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C., N.: agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, L.—With bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with, treat or use well or ill: praeclare cum eis: facile est bene agere cum eis.— Pass impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime: in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if, etc.—Poet.: Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V.— Pass, to be at stake, be at hazard, be concerned, be in peril: quasi mea res minor agatur quam tua, T.: in quibus eorum caput agatur: ibi rem frumentariam agi cernentes, L.: si sua res ageretur, if his interests were involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, O.: non agitur de vectigalibus, S.—Praegn., to finish, complete, only pass: actā re ad fidem pronius est, after it is done, L.: iucundi acti labores, past: ad impediendam rem actam, an accomplished fact, L.— Prov.: actum, aiunt, ne agas, i. e. don't waste your efforts, T.: acta agimus: Actum est, it is all over, all is lost, T.: iam de Servio actum rati, L.: acta haec res est, is lost, T.: tantā mobilitate sese Numidae agunt, behave, S.: ferocius agunt equites, L.: quod nullo studio agebant, because they were careless, Cs.: cum simulatione agi timoris iubet, Cs.—Imper. as interj, come now, well, up: age, da veniam filio, T.: en age, rumpe moras, V.: agite dum, L.: age porro, tu, cur, etc.? age vero, considerate, etc.: age, age, iam ducat: dabo, good, T.: age, sit ita factum.* * *agere, egi, actus Vdrive, urge, conduct; spend (time w/cum); thank (w/gratias); deliver (speech) -
6 brevis
brevis e, adj. with comp. and sup. [BREG-].— In space, short: via, V.: brevior via, N.: cursus brevissimus, V.: brevius iter, O.: tam brevis aqua, so narrow a stream, O.: scopulus, small, O.: brevibus Gyaris, Iu. — Of stature, short, small, low: iudex brevior quam testis: (puella) longa brevisque, O. — Of height: ut pleraque Alpium, sicut breviora, ita adrectiora sunt, lower, L.—Of depth, shallow: vada, V.: puteus, Iu.— Plur n. as subst, shallow places, shallows, shoals: Eurus In brevia urget, V.—Of the line of a circle: ubi circulus spatio brevissimus ambit, makes the shortest path, O.—Fig., of life: vitae curriculum: vitae brevis cursus: fila vitae breviora, O.—Little, small: brevibus implicata viperis, H.: caput, H.: alvus, V.: folia breviora, H.: census, H.: sigillum, O.—As subst n.: scis In breve te cogi, i. e. to be rolled up closely (of a book), H. — Meton., of time, short, brief, little, short-lived: tempus: brevissimum tempus, L.: anni, H.: occasio, T.: omnia brevia tolerabilia esse debent: vitae summa brevis (gen.), H.: littera, a short vowel: syllaba, a short syllable, H.: dactylus, qui est e longā et duabus brevibus: aut omnia breviora aliquanto fuere, aut, etc., occupied a shorter time, L.: flores rosae, short-lived, H.: cena, frugal, H.: ira furor brevis est, H.—Of discourse, short, brief, concise: narratio: Crassi oratio: quam brevia responsu!: cum se breves putent esse, brief: brevis esse laboro, Obscurus fio, H.: breve facere, to be brief: in breve coactae causae, L.: tam in brevi spatio, in so short time, T.: brevi spatio, a little while, S.: spatio brevi, H.: brevi tempore ad nihilum venire, in a little while.* * *Ibreve, brevior -or -us, brevissimus -a -um ADJshort, little, small, stunted; brief, concise, quick; narrow, shallow; humbleIIshort catalog, summary document -
7 cūra
cūra ae, f [CAV-], trouble, care, attention, pains, industry, diligence, exertion: magnā cum curā tueri, Cs.: in aliquā re curam ponere: consulum in re p. custodiendā: saucios cum curā reficere, S.: cura adiuvat (formam), art sets off, O.: lentis, culture, V.: boum, rearing, V.: eo maiore curā illam (rem p.) administrari, S.: in re unā consumere curam, H.: sive cura illud sive inquisitio erat, friendly interest, Ta.: Curaque finitimos vincere maior erat, more pressing business, O.: nec sit mihi cura mederi, nor let me try, V.: vos curis solvi ceteris, T.: difficilis rerum alienarum, management: bonarum rerum, attention to, S.: deorum, service, L.: Caesaris, H.: peculi, V.: de publicā re et privatā: tamquam de Samnitibus curam agerent, as if the business in hand were, etc., L.: non tam pro Aetolis cura erat, quam ne, etc., L.—In dat predicat.: Curae (alcui) esse, to be an object of (one's) care, to take care of, attend to, bestow pains upon: pollicitus est, sibi eam rem curae futuram, should be his business, Cs.: rati sese dis curae esse, S.: nullius salus curae pluribus fuit: Quin id erat curae, that is just how I was occupied, H.: dumque amor est curae, O.: magis vis morbi curae erat, L.: Caesari de augendā meā dignitate curae fore: de ceteris senatui curae fore, S.: petitionem suam curae habere, S.: curae sibi habere certiorem facere Atticum, etc., N.—Administration, charge, oversight, command, office: rerum p. minime cupiunda, S.: navium, Ta.: legionis armandae, Ta.: tempora curarum remissionumque divisa, Ta.—Poet., a guardian, overseer: fidelis harae, i. e. the swine-herd Eumaeus, O.—Study, reflection: animus cum his habitans curis: cura et meditatio, Ta.—A result of study, work: recens, O.: inedita, O.: quorum in manūs cura nostra venerit, Ta.—A means of healing, remedy: doloris: Illa fuit lacrimis ultima cura meis (of sleep), Pr.—Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, grief, sorrow: maxima: gravissima: cottidianā curā angere animum, T.: curae metūsque: neque curae neque gaudio locum esse, S.: gravi saucia curā, V.: edaces, H.: de coniuge, O.: quam pro me curam geris, V.: curae, quae animum divorse trahunt, T.—The care of love, anxiety of love, love: iuvenum curas referre, H.: curā removente soporem, O.—A loved object, mistress: tua cura, Lycoris, V.: iuvenum, H.: Veneris iustissima, worthiest, V.: tua cura, palumbes, V.—Person., Care, H.: Curae, Cares, Anxieties, V.* * *concern, worry, anxiety, trouble; attention, care, pains, zeal; cure, treatment; office/task/responsibility/post; administration, supervision; command (army) -
8 distentus
distentus adj. with comp. [P. of distendo], distended, full: lacte capellae, V.: distentius uber, H.* * *distenta, distentum ADJfull, filled up; distended; occupied, busy -
9 incūs
incūs ūdis, f [in+CVD-], an anvil: sine follibus et incudibus: Impositos incudibus ensīs, V.: positis incudibus, i. e. having established smithies, V.: novā Incude diffingere ferrum, H.—Prov.: eandem incudem tundere, hammer away at the same thing.—Fig.: incudi reddere versūs, retouch, H.: in ipsā studiorum incude positi, i. e. still occupied with their education, Ta.* * * -
10 occupātus
occupātus adj. with comp. and sup. [P. of occupo], taken up, engrossed, absorbed, occupied, employed, busy, engaged: In alio amore, T.: in opere, Cs.: opere, L.: non occupatorum amicorum adsiduitas: in eo, ut, etc., N.: res in singulis litteris occupatae, concerned with: occupatiorem me habere: occupatissimus esse, extremely busy. -
11 pōtor
pōtor ōris, m [PO-], a drinker: aquae potores, H.: Rhodani, i. e. dweller by the Rhone, H.— A drunkard, sot, toper: potores Falerni, H.* * *drinker (of); tippler; one (habitually) occupied with intoxicating drink -
12 praesidium
praesidium ī, n [praeses], defence, protection, guardianship, help, aid, assistance: proficisci praesidio suis, N.: amicitiam populi R. sibi praesidio esse oportere, Cs.: tectus praesidio firmo amicorum: Ut meae stultitiae in iustitiā tuā sit aliquid praesidi, T.: Veneris praesidio ferox, H.— A guard, escort, convoy, garrison: ad iudicium cum praesidio venit: omnium bonorum praesidio ornatus: servorum praesidio uti: regale, H.: occupatoque oppido, ibi praesidium conlocat, garrison, Cs.: (turrīs) praesidiis firmare, with troops, S.: praesidium dedit, ut tuto perveniret, escort, N.: praesidium ex arce expellere, garrison, N.: praesidia interficere, troops, N.: praesidia custodiasque disponere, picket guards, Cs.: galeatum, Iu.: O et praesidium et dulce decus meum, H.: quantum Praesidium perdis, V.— An occupied place, post, station, intrenchment, fortification, camp: in praesidio conlocatus, on guard: qui propter metum praesidium relinquit, leaves his post: praesidio discedere, L.: procul in praesidio esse, N.: praesidium occupare et munire, Cs.: milites in praesidiis disponere, Cs.: in praesidiis esse, with the army.—Aid, help, assistance: quod satis esset praesidi dedit, what was needful for his support and safety, N.: quaerere sibi praesidia periculis: me biremis praesidio scaphae Tutum... Aura feret, H.: fortissimum pudoris: aliunde rerum exspectanda tuarum Praesidia, encouragement, Iu.* * *protection; help; guard; garrison, detachment -
13 Facito aliquid operis, ut te semper diabolus inveniat occupatum
• Always do something, so that the devil always finds you occupied. (St. Jerome)Latin Quotes (Latin to English) > Facito aliquid operis, ut te semper diabolus inveniat occupatum
-
14 acta fori
ăgo, egi, actum, 3, v. a. (axim = egerim, Pac. ap. Non. 505, 22; Paul. ex Fest. s. v. axitiosi, p. 3 Mull.;I.axit = egerit,
Paul. Diac. 3, 3;AGIER = agi,
Cic. Off. 3, 15;agentum = agentium,
Vulc. Gall. Av. Cass. 4, 6) [cf. agô; Sanscr. ag, aghami = to go, to drive; agmas = way, train = ogmos; agis = race, contest = agôn; perh. also Germ. jagen, to drive, to hunt], to put in motion, to move (syn.: agitare, pellere, urgere).Lit.A.Of cattle and other animals, to lead, drive.a.Absol.: agas asellum, Seip. ap. Cic. de Or. 2, 64, 258:b.jumenta agebat,
Liv. 1, 48:capellas ago,
Verg. E. 1, 13:Pars quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu etc.,
Ov. F. 1, 323:caballum,
Hor. Ep. 1, 18, 36.—With acc. of place, prep., sup., or inf.:B. a.agere bovem Romam,
Curt. 1, 45:equum in hostem,
id. 7, 4:Germani in amnem aguntur,
Tac. H. 5, 21:acto ad vallum equo,
id. A. 2, 13:pecora per calles,
Curt. 7, 11:per devia rura capellas,
Ov. M. 1, 676:pecus pastum,
Varr. L. L. 6, 41, p. 88 Mull.:capellas potum age,
Verg. E. 9, 23:pecus egit altos Visere montes,
Hor. C. 1, 2, 7.—Absol.:b.agmen agens equitum,
Verg. A. 7, 804.—With prep., abl., or inf.:C.vinctum ante se Thyum agebat,
Nep. Dat. 3:agitur praeceps exercitus Lydorum in populos,
Sil. 4, 720:(adulteram) maritus per omnem vicum verbere agit,
Tac. G. 19; Suet. Calig. 27:captivos prae se agentes,
Curt. 7, 6; Liv. 23, 1:acti ante suum quisque praedonem catenati,
Quint. 8, 3, 69:captivos sub curribus agere,
Mart. 8, 26:agimur auguriis quaerere exilia,
Verg. A. 3, 5;and simple for comp.: multis milibus armatorum actis ex ea regione = coactis,
Liv. 44, 31.— In prose: agi, to be led, to march, to go:quo multitudo omnis consternata agebatur,
Liv. 10, 29: si citius agi vellet agmen, that the army would move, or march on quicker, id. 2, 58:raptim agmine acto,
id. 6, 28; so id. 23, 36; 25, 9.— Trop.:egit sol hiemem sub terras,
Verg. G. 4, 51:poemata dulcia sunto Et quocumque volent animum auditoris agunto,
lead the mind, Hor. A. P. 100. —Hence, poet.: se agere, to betake one's self, i. e. to go, to come (in Plaut. very freq.;also in Ter., Verg., etc.): quo agis te?
where are you going? Plaut. Am. 1, 1, 294:unde agis te?
id. Most. 1, 4, 28; so id. ib. 3, 1, 31; id. Mil. 3, 2, 49; id. Poen. 1, 2, 120; id. Pers. 4, 3, 13; id. Trin. 4, 3, 71:quo hinc te agis?
where are you going, Ter. And. 4, 2, 25:Ecce gubernator sese Palinurus agebat,
was moving along, Verg. A. 6, 337:Aeneas se matutinus agebat,
id. ib. 8, 465:is enim se primus agebat,
for he strode on in front, id. ib. 9, 696.—Also without se:Et tu, unde agis?
Plaut. Bacch. 5, 1, 20:Quo agis?
id. Pers. 2, 2, 34:Huc age,
Tib. 2, 5, 2 (unless age is here to be taken with veni at the end of the line).—To drive or carry off (animals or men), to steal, rob, plunder (usually abigere):D.Et redigunt actos in sua rura boves,
Ov. F. 3, 64.—So esp. freq. of men or animals taken as booty in war, while ferre is used of portable things; hence, ferre et agere (as in Gr. agein kai pherein, Hom. Il. 5, 484; and reversed, pherein kai agein, in Hdt. and Xen.; cf.:rapiunt feruntque,
Verg. A. 2, 374:rapere et auferre,
Cic. Off. 1, 14), in gen., to rob, to plunder: res sociorum ferri agique vidit, Liv. 22, 3:ut ferri agique res suas viderunt,
id. 38, 15; so id. 3, 37;so also: rapere agereque: ut ex alieno agro raperent agerentque,
Liv. 22, 1, 2; but portari atque agi means to bear and carry, to bring together, in Caes. B. C. 2, 29 (as pherein kai agein in Plat. Phaedr. 279, C):ne pulcram praedam agat,
Plaut. Aul. 4, 2, 3:urbes, agros vastare, praedas agere,
Sall. J. 20, 8; 32, 3:pecoris et mancipiorum praedas,
id. ib. 44, 5;so eccl. Lat.: agere praedas de aliquo,
Vulg. Jud. 9, 16; ib. 1 Reg. 27, 8; cf. Gron. Obs. 3, 22, 633.—To chase, pursue, press animals or men, to drive about or onwards in flight (for the usual agitare).a.Of animals:b.apros,
Verg. G. 3, 412:cervum,
id. A. 7, 481; cf. id. ib. 4, 71:citos canes,
Ov. H. 5, 20:feros tauros,
Suet. Claud. 21.—Of men:E.ceteros ruerem, agerem,
Ter. Ad. 3, 2, 21 (= prosequerer, premerem, Don.):ita perterritos egerunt, ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 12:Demoleos cursu palantis Troas agebat,
Verg. A. 5, 265; cf. id. ib. 1, 574:aliquem in exsilium,
Liv. 25, 2; so Just. 2, 9, 6; 16, 4, 4; 17, 3, 17;22, 1, 16 al.: aliquem in fugam,
id. 16, 2, 3.—Of inanimate or abstract objects, to move, impel, push forwards, advance, carry to or toward any point:F.quid si pater cuniculos agat ad aerarium?
lead, make, Cic. Off. 3, 23, 90:egisse huc Alpheum vias,
made its way, Verg. A. 3, 695:vix leni et tranquillo mari moles agi possunt,
carry, build out, Curt. 4, 2, 8:cloacam maximam sub terram agendam,
to be carried under ground, Liv. 1, 56;so often in the histt., esp. Caes. and Livy, as t. t., of moving forwards the battering engines: celeriter vineis ad oppidum actis,
pushed forwards, up, Caes. B. G. 2, 12 Herz.; so id. ib. 3, 21; 7, 17; id. B. C. 2, 1; Liv. 8, 16:accelerant acta pariter testudine Volsci,
Verg. A. 9, 505 al.:fugere colles campique videntur, quos agimus praeter navem, i. e. praeter quos agimus navem,
Lucr. 4, 391:in litus passim naves egerunt,
drove the ships ashore, Liv. 22, 19:ratem in amnem,
Ov. F. 1, 500:naves in advorsum amnem,
Tac. H. 4, 22.— Poet.: agere navem, to steer or direct a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114; so,agere currum,
to drive a chariot, Ov. M. 2, 62; 2, 388 al.—To stir up, to throw out, excite, cause, bring forth (mostly poet.):G.scintillasque agere ac late differre favillam,
to throw out sparks and scatter ashes far around, Lucr. 2, 675:spumas ore,
Verg. G. 3, 203; so Cic. Verr. 2, 4, 66:piceum Flumen agit,
Verg. A. 9, 814:qui vocem cubantes sensim excitant, eandemque cum egerunt, etc.,
when they have brought it forth, Cic. de Or. 1, 59, 251. —Hence, animam agere, to expel the breath of life, give up the ghost, expire:agens animam spumat,
Lucr. 3, 493:anhelans vaga vadit, animam agens,
Cat. 63, 31:nam et agere animam et efflare dicimus,
Cic. Tusc. 1, 9, 19:Hortensius, cum has litteras scripsi, animam agebat,
id. Fam. 8, 13, 2; so Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:eodem tempore et gestum et animam ageres,
Cic. Rosc. Com. 8:Est tanti habere animam ut agam?
Sen. Ep. 101, 12; and with a play upon words: semper agis causas et res agis, Attale, semper. Est, non est, quod agas, Attale, semper agis. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas;Attale, ne quod agas desit, agas animam,
Mart. 1, 80.—Of plants, to put forth or out, to shoot, extend:II.(salices) gemmas agunt,
Varr. R. R. 1, 30:florem agere coeperit ficus,
Col. R. R. 5, 10, 10:frondem agere,
Plin. 18, 6, 8, § 45:se ad auras palmes agit,
Verg. G. 2, 364:(platanum) radices trium et triginta cubitorum egisse,
Varr. R. R. 1, 37, 15:per glebas sensim radicibus actis,
Ov. M. 4, 254; so id. ib. 2, 583:robora suas radices in profundum agunt,
Plin. 16, 31, 56, § 127.—Metaph.:vera gloria radices agit,
Cic. Off. 2, 12, 43:pluma in cutem radices egerat imas,
Ov. M. 2, 582.Trop.A.Spec., to guide, govern:B.Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur,
Verg. A. 1, 574; cf. Forbig. ad h. 1., who considers it the only instance of this use, and compares a similar use of agô; v. L. and S. s. v. II. 2.—In gen., to move, impel, excite, urge to a thing, to prompt or induce to:C.si quis ad illa deus te agat,
Hor. S. 2, 7, 24:una plaga ceteros ad certamen egit,
Liv. 9, 41; 8, 7; 39, 15: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus? Ov. M. 5, 14:totis mentibus acta,
Sil. 10, 191:in furorem agere,
Quint. 6, 1, 31:si Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur,
Tac. Agr. 41:provinciam avaritia in bellum egerat,
id. A. 14, 32.—To drive, stir up, excite, agitate, rouse vehemently (cf. agito, II.):D.me amor fugat, agit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,
Cic. Verr. 1, 3:perpetua naturalis bonitas, quae nullis casibus neque agitur neque minuitur,
Nep. Att. 9, 1 Brem.:opportunitas, quae etiam mediocres viros spe praedae transvorsos agit,
i. e. leads astray, Sall. J. 6, 3; 14, 20; so Sen. Ep. 8, 3.— To pursue with hostile intent, to persecute, disturb, vex, to attack, assail (for the usu. agitare; mostly poet.):reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi,
Verg. A. 7, 405:non res et agentia (i. e. agitantia, vexantia) verba Lycamben,
Hor. Ep. 1, 19, 25:acerba fata Romanos agunt,
id. Epod 7, 17:diris agam vos,
id. ib. 5, 89:quam deus ultor agebat,
Ov. M. 14, 750:futurae mortis agor stimulis,
Luc. 4, 517; cf. Matth. ad Cic. Mur. § 21.—To drive at something, to pursue a course of action, i. e. to make something an object of action; either in the most general sense, like the Engl. do and the Gr. prattein, for every kind of mental or physical employment; or, in a more restricted sense, to exhibit in external action, to act or perform, to deliver or pronounce, etc., so that after the act is completed nothing remains permanent, e. g. a speech, dance, play, etc. (while facere, to make, poiein, denotes the production of an object which continues to exist after the act is completed; and gerere, the performance of the duties of an office or calling).—On these significations, v. Varr. 6, 6, 62, and 6, 7, 64, and 6, 8, 72.—For the more restricted signif. v. Quint. 2, 18, 1 sq.; cf. Manut. ad Cic. Fam. 7, 12; Hab. Syn. 426.1. a.With the gen. objects, aliquid, nihil, plus, etc.:b.numquam se plus agere quam nihil cum ageret,
Cic. Rep. 1, 17 (cf. with this, id. Off. 3, 1: numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus esset): mihi, qui nihil agit, esse omnino non videtur. id. N. D. 2, 16, 46:post satietatem nihil (est) agendum,
Cels. 1, 2.—Hence,Without object:c.aliud agendi tempus, aliud quiescendi,
Cic. N. D. 2, 53, 132; Juv. 16, 49:agendi tempora,
Tac. H. 3, 40:industria in agendo, celeritas in conficiendo,
Cic. Imp. Pomp. 10, 29.—In colloquial lang., to do, to fare, get on: quid agis? what are you doing? M. Tulli, quid agis? Cic. Cat. 1, 11:d.Quid agis?
What's your business? Plaut. Stich. 2, 2, 9; also, How goes it with you? How are you? ti pratteis, Plaut. Curc. 2, 1, 20; Cic. Fam. 7, 11 al.; Hor. S. 1, 9, 4:vereor, quid agat,
how he is, Cic. Att. 9, 17:ut sciatis, quid agam,
Vulg. Ephes. 6, 21:prospere agit anima tua,
fares well, ib. 3 Joan. 2:quid agitur?
how goes it with you? how do you do? how are you? Plaut. Ps. 1, 1, 17; 1, 5, 42; Ter. Eun. 2, 2, 40:Quid intus agitur?
is going on, Plaut. Cas. 5, 2, 20; id. Ps. 1, 5, 42 al.—With nihil or non multum, to do, i. e. to effect, accomplish, achieve nothing, or not much (orig. belonging to colloquial lang., but in the class. per. even in oratorical and poet. style): nihil agit;e.collum obstringe homini,
Plaut. Curc. 5, 3, 29:nihil agis,
you effect nothing, it is of no use, Ter. Ad. 5, 8, 12:nihil agis, dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61 Kuhn.; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 10: cupis, inquit, abire; sed nihil agis;usque tenebo,
Hor. S. 1, 9, 15:[nihil agis,] nihil assequeris,
Cic. Cat. 1, 6, 15 B. and K.:ubi blanditiis agitur nihil,
Ov. M. 6, 685: egerit non multum, has not done much, Curt. ap. Cic. Fam. 7, 29; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. p. 120.—In certain circumstances, to proceed, do, act, manage (mostly belonging to familiar style): Thr. Quid nunc agimus? Gn. Quin redimus, What shall we do now? Ter. Eun. 4, 7, 41:2.hei mihi! quid faciam? quid agam?
what shall I do? how shall I act? id. Ad. 5, 3, 3:quid agam, habeo,
id. And. 3, 2, 18 (= quid respondeam habeo, Don.) al.:sed ita quidam agebat,
was so acting, Cic. Lig. 7, 21: a Burro minaciter actum, Burrus [p. 75] proceeded to threats, Tac. A. 13, 21.—To pursue, do, perform, transact (the most usual signif. of this word; in all periods; syn.: facere, efficere, transigere, gerere, tractare, curare): cui quod agat institutumst nullo negotio id agit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 254 Vahl.): ut quae egi, ago, axim, verruncent bene, Pac. ap. Non. 505, 23 (Trag. Rel. p. 114 Rib.):3.At nihil est, nisi, dum calet, hoc agitur,
Plaut. Poen. 4, 2, 92:Ut id agam, quod missus huc sum,
id. Ps. 2, 2, 44: homines quae agunt vigilantes, agitantque, ea si cui in somno accidunt, minus mirum est, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:observabo quam rem agat,
what he is going to do, Plaut. Am. 1, 1, 114:Id quidem ago,
That is what I am doing, Verg. E. 9, 37:res vera agitur,
Juv. 4, 35:Jam tempus agires,
Verg. A. 5, 638:utilis rebus agendis,
Juv. 14, 72:grassator ferro agit rem,
does the business with a dagger, id. 3, 305; 6, 659 (cf.:gladiis geritur res,
Liv. 9, 41):nihil ego nunc de istac re ago,
do nothing about that matter, Plaut. Truc. 4, 4, 8:postquam id actumst,
after this is accomplished, id. Am. 1, 1, 72; so,sed quid actumst?
id. Ps. 2, 4, 20:nihil aliud agebam nisi eum defenderem,
Cic. Sull. 12:ne quid temere ac fortuitu, inconsiderate negligenterque agamus,
id. Off. 1, 29:agamus quod instat,
Verg. E. 9, 66:renuntiaverunt ei omnia, quae egerant,
Vulg. Marc. 6, 30; ib. Act. 5, 35:suum negotium agere,
to mind one's business, attend to one's own affairs, Cic. Off. 1, 9; id. de Or. 3, 55, 211; so,ut vestrum negotium agatis,
Vulg. 1 Thess. 4, 11:neque satis Bruto constabat, quid agerent,
Caes. B. G. 3, 14:postquam res in Africa gestas, quoque modo actae forent, fama divolgavit,
Sall. J. 30, 1:sed tu delibera, utrum colloqui malis an per litteras agere quae cogitas,
Nep. Con. 3, 8 al. —With the spec. idea of completing, finishing: jucundi acti labores, a proverb in Cic. Fin. 2, 32, 105.—To pursue in one's mind, to drive at, to revolve, to be occupied with, think upon, have in view, aim at (cf. agito, II. E., volvo and voluto):4.nescio quid mens mea majus agit,
Ov. H. 12, 212:hoc variis mens ipsa modis agit,
Val. Fl. 3, 392:agere fratri proditionem,
Tac. H. 2, 26:de intranda Britannia,
id. Agr. 13.—With a verbal subst., as a favorite circumlocution for the action indicated by the subst. (cf. in Gr. agô with verbal subst.):5.rimas agere (sometimes ducere),
to open in cracks, fissures, to crack, Cic. Att. 14, 9; Ov. M. 2, 211; Luc. 6, 728: vos qui regalis corporis custodias agitis, keep watch over, guard, Naev. ap. Non. 323, 1; so Liv. 5, 10:vigilias agere,
Cic. Verr. 4, 43, 93; Nep. Thras. 4; Tac. H. 3, 76:excubias alicui,
Ov. F. 3, 245:excubias,
Tac. H. 4, 58:pervigilium,
Suet. Vit. 10:stationem agere,
to keep guard, Liv. 35, 29; Tac. H. 1, 28:triumphum agere,
to triumph, Cic. Fam. 3, 10; Ov. M. 15, 757; Suet. Dom. 6:libera arbitria agere,
to make free decisions, to decide arbitrarily, Liv. 24, 45; Curt. 6, 1, 19; 8, 1, 4:paenitentiam agere,
to exercise repentance, to repent, Quint. 9, 3, 12; Petr. S. 132; Tac. Or. 15; Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 7, 10; Vulg. Lev. 5, 5; ib. Matt. 3, 2; ib. Apoc. 2, 5:silentia agere,
to maintain silence, Ov. M. 1, 349:pacem agere,
Juv. 15, 163:crimen agere,
to bring accusation, to accuse, Cic. Verr. 4, 22, 48:laborem agere,
id. Fin. 2, 32:cursus agere,
Ov. Am. 3, 6, 95:delectum agere,
to make choice, to choose, Plin. 7, 29, 30, § 107; Quint. 10, 4, 5:experimenta agere,
Liv. 9, 14; Plin. 29, 1, 8, § 18:mensuram,
id. 15, 3, 4, § 14:curam agere,
to care for, Ov. H. 15, 302; Quint. 8, prooem. 18:curam ejus egit,
Vulg. Luc. 10, 34:oblivia agere,
to forget, Ov. M. 12, 540:nugas agere,
to trifle, Plaut. Cist. 2, 3, 29; id. As. 1, 1, 78, and often:officinas agere,
to keep shop, Inscr. Orell. 4266.—So esp.: agere gratias ( poet. grates; never in sing. gratiam), to give thanks, to thank; Gr. charin echein ( habere gratiam is to be or feel grateful; Gr. charin eidenai; and referre gratiam, to return a favor, requite; Gr. charin apodidonai; cf. Bremi ad Nep. Them. 8, 7):diis gratias pro meritis agere,
Plaut. Am. 1, 1, 26:Haud male agit gratias,
id. Aul. 4, 4, 31:Magnas vero agere gratias Thais mihi?
Ter. Eun. 3, 1, 1:Dis magnas merito gratias habeo atque ago,
id. Phorm. 5, 6, 80: Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter, Cic. Fam. 1, 10: immortales ago tibi gratias agamque dum vivam;nam relaturum me adfirmare non possum,
id. ib. 10, 11, 1: maximas tibi omnes gratias agimus, C. Caesar;majores etiam habemus,
id. Marcell. 11, 33:Trebatio magnas ago gratias, quod, etc.,
id. Fam. 11, 28, 8: renuntiate gratias regi me agere;referre gratiam aliam nunc non posse quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37: grates tibi ago, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, * Cic. Rep. 6, 9:gaudet et invito grates agit inde parenti,
Ov. M. 2, 152; so id. ib. 6, 435; 484; 10, 291; 681; 14, 596; Vulg. 2 Reg. 8, 10; ib. Matt. 15, 36 al.;and in connection with this, laudes agere: Jovis fratri laudes ago et grates gratiasque habeo,
Plaut. Trin. 4, 1, 2:Dianae laudes gratesque agam,
id. Mil. 2, 5, 2; so,diis immortalibus laudesque et grates egit,
Liv. 26, 48:agi sibi gratias passus est,
Tac. Agr. 42; so id. H. 2, 71; 4, 51; id. A. 13, 21; but oftener grates or gratis in Tac.:Tiberius egit gratis benevolentiae patrum, A. 6, 2: agit grates,
id. H. 3, 80; 4, 64; id. A. 2, 38; 2, 86; 3, 18; 3, 24; 4, 15 al.—Of time, to pass, spend (very freq. and class.): Romulus in caelo cum dis agit aevom, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 12, 28; so Pac. id. ib. 2, 21, 49, and Hor. S. 1, 5, 101:6.tempus,
Tac. H. 4, 62; id. A. 3, 16: domi aetatem, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6:aetatem in litteris,
Cic. Leg. 2, 1, 3:senectutem,
id. Sen. 3, 7; cf. id. ib. 17, 60:dies festos,
id. Verr. 2, 4, 48; Tac. G. 17:otia secura,
Verg. G. 3, 377; Ov. F. 1, 68; 4, 926:ruri agere vitam,
Liv. 7, 39, and Tac. A. 15, 63:vitam in terris,
Verg. G. 2, 538:tranquillam vitam agere,
Vulg. 1 Tim. 2, 2:Hunc (diem) agerem si,
Verg. A. 5, 51:ver magnus agebat Orbis,
id. G. 2, 338:aestiva agere,
to pass, be in, summer quarters, Liv. 27, 8; 27, 21; Curt. 5, 8, 24.— Pass.:menses jam tibi esse actos vides,
Plaut. Am. 1, 3, 2:mensis agitur hic septimus,
Ter. Hec. 3, 3, 34, and Ov. M. 7, 700:melior pars acta (est) diei,
Verg. A. 9, 156; Juv. 4, 66; Tac. A. 15, 63:acta est per lacrimas nox,
Ov. H. 12, 58 Ruhnk.:tunc principium anni agebatur,
Liv. 3, 6:actis quindecim annis in regno,
Just. 41, 5, 9:Nona aetas agitur,
Juv. 13, 28 al. —With annus and an ordinal, to be of a certain age, to be so old:quartum annum ago et octogesimum,
am eighty-four years old, Cic. Sen. 10, 32:Annum agens sextum decimum patrem amisit,
Suet. Caes. 1.—Metaph.: sescentesimum et quadragesimum annum urbs nostra agebat, was in its 640 th year, Tac. G. 37.— Hence also absol. (rare), to pass or spend time, to live, to be, to be somewhere:civitas laeta agere,
was joyful, Sall. J. 55, 2:tum Marius apud primos agebat,
id. ib. 101, 6:in Africa, qua procul a mari incultius agebatur,
id. ib. 89, 7:apud illos homines, qui tum agebant,
Tac. A. 3, 19:Thracia discors agebat,
id. ib. 3, 38:Juxta Hermunduros Naristi agunt,
Tac. G. 42:ultra jugum plurimae gentes agunt,
id. ib. 43:Gallos trans Padum agentes,
id. H. 3, 34:quibus (annis) exul Rhodi agit,
id. A. 1, 4:agere inter homines desinere,
id. ib. 15, 74:Vitellius non in ore volgi agere,
was not in the sight of the people, id. H. 3, 36:ante aciem agere,
id. G. 7; and:in armis agere,
id. A. 14, 55 = versari.—In the lang. of offerings, t. t., to despatch the victim, to kill, slay. In performing this rite, the sacrificer asked the priest, agone, shall I do it? and the latter answered, age or hoc age, do it:7.qui calido strictos tincturus sanguine cultros semper, Agone? rogat, nec nisi jussus agit,
Ov. F. 1. 321 (cf. agonia and agonalia):a tergo Chaeream cervicem (Caligulae) gladio caesim graviter percussisse, praemissa voce,
hoc age, Suet. Calig. 58; id. Galb. 20. —This call of the priest in act of solemn sacrifice, Hoc age, warned the assembled multitude to be quiet and give attention; hence hoc or id and sometimes haec or istuc agere was used for, to give attention to, to attend to, to mind, heed; and followed by ut or ne, to pursue a thing, have it in view, aim at, design, etc.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 1, 2, 15, and Suet. Calig. 58: hoc agite, Plaut. As. prol. init.:Hoc age,
Hor. S. 2, 3, 152; id. Ep. 1, 6, 31:Hoc agite, of poetry,
Juv. 7, 20:hoc agamus,
Sen. Clem. 1, 12:haec agamus,
Cic. Tusc. 1, 49:agere hoc possumus,
Lucr. 1, 41; 4, 969; Juv. 7, 48:hoccine agis an non? hoc agam,
id. ib., Ter. And. 1, 2, 15; 2, 5, 4:nunc istuc age,
id. Heaut. 3, 2, 47; id. Phorm. 2, 3, 3 al.:Hoc egit civis Romanus ante te nemo,
Cic. Lig. 4, 11:id et agunt et moliuntur,
id. Mur. 38:(oculi, aures, etc.) quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat et adsit,
id. Tusc. 1, 20, 46: qui id egerunt, ut gentem... collocarent, aimed at this, that, etc., id. Cat. 4, 6, 12:qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
keep it in view, that, id. Off. 1, 13, 41:idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret?
id. Lig. 6, 18:Hoc agit, ut doleas,
Juv. 5, 157:Hoc age, ne mutata retrorsum te ferat aura,
Hor. Ep. 1, 18, 88:Quid tuus ille destrictus gladius agebat?
have in view, mean, Cic. Leg. 3, 9:Quid aliud egimus nisi ut, quod hic potest, nos possemus?
id. ib. 4, 10:Sin autem id actum est, ut homines postremi pecuniis alienis locupletarentur,
id. Rosc. Am. 47, 137:certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur,
Nep. Them. 5, 1:ego id semper egi, ne bellis interessem,
Cic. Fam. 4, 7.—Also, the opp.: alias res or aliud agere, not to attend to, heed, or observe, to pursue secondary or subordinate objects: Ch. Alias res agis. Pa. Istuc ago equidem, Ter. Eun. 2, 3, 57; id. Hec. 5, 3, 28:usque eo animadverti eum jocari atque alias res agere,
Cic. Rosc. Am. 22:atqui vides, quam alias res agamus,
id. de Or. 3, 14, 51; id. Brut. 66, 233:aliud agens ac nihil ejusmodi cogitans,
id. Clu. 64.—In relation to public affairs, to conduct, manage, carry on, administer: agere bellum, to carry on or wage war (embracing the whole theory and practice of war, while bellum gerere designates the bodily and mental effort, and the bearing of the necessary burdens; and bellum facere, the actual outbreak of hostile feelings, v. Herz. ad Caes. B. G. 28):8.qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum agere instituerunt,
Caes. B. G. 3, 28:Antiochus si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus (Hannibalis) quam in suscipiendo instituerat, etc.,
Nep. Hann. 8, 3; Curt. 4, 10, 29:aliena bella mercedibus agere,
Mel. 1, 16:Bellaque non puero tractat agenda puer,
Ov. A. A. 1, 182 (also in id. Tr. 2, 230, Gron. Observ. 2, 3, 227, for the usu. obit, with one MS., reads agit; so Merkel).— Poet.:Martem for bellum,
Luc. 4, 2: agere proelium, to give battle (very rare):levibus proeliis cum Gallis actis,
Liv. 22, 9.—Of offices, employments, etc., to conduct, exercise, administer, hold:forum agere,
to hold court, Cic. Fam. 8, 6; and:conventus agere,
to hold the assizes, id. Verr. 5, 11, 28; Caes. B. G. 1, 54; 6, 44;used of the governors of provinces: judicium agere,
Plin. 9, 35, 58, § 120:vivorum coetus agere,
to make assemblies of, to assemble, Tac. A. 16, 34:censum agere,
Liv. 3, 22; Tac. A. 14, 46; Suet. Aug. 27:recensum agere,
id. Caes. 41:potestatem agere,
Flor. 1, 7, 2:honorem agere,
Liv. 8, 26:regnum,
Flor. 1, 6, 2:rem publicam,
Dig. 4, 6, 35, § 8:consulatum,
Quint. 12, 1, 16:praefecturam,
Suet. Tib. 6:centurionatum,
Tac. A. 1, 44:senatum,
Suet. Caes. 88:fiscum agere,
to have charge of the treasury, id. Dom. 12:publicum agere,
to collect the taxes, id. Vesp. 1:inquisitionem agere,
Plin. 29, 1, 8, § 18:curam alicujus rei agere,
to have the management of, to manage, Liv. 6, 15; Suet. Claud. 18:rei publicae curationem agens,
Liv. 4, 13: dilectum agere, to make a levy, to levy (postAug. for dilectum habere, Cic., Caes., Sall.), Quint. 12, 3, 5; Tac. A. 2, 16; id. Agr. 7 and 10; id. H. 2, 16, 12; Suet. Calig. 43. —Of civil and political transactions in the senate, the forum, before tribunals of justice, etc., to manage or transact, to do, to discuss, plead, speak, deliberate; constr. aliquid or de aliqua re:a.velim recordere, quae ego de te in senatu egerim, quae in contionibus dixerim,
Cic. Fam. 5, 2; 1, 9:de condicionibus pacis,
Liv. 8, 37:de summa re publica,
Suet. Caes. 28:cum de Catilinae conjuratione ageretur in curia,
id. Aug. 94:de poena alicujus,
Liv. 5, 36:de agro plebis,
id. 1, 46.—Hence the phrase: agere cum populo, of magistrates, to address the people in a public assembly, for the purpose of obtaining their approval or rejection of a thing (while [p. 76] agere ad populum signifies to propose, to bring before the people):cum populo agere est rogare quid populum, quod suffragiis suis aut jubeat aut vetet,
Gell. 13, 15, 10:agere cum populo de re publica,
Cic. Verr. 1, 1, 12; id. Lael. 25, 96:neu quis de his postea ad senatum referat neve cum populo agat,
Sall. C. 51, 43.—So also absol.:hic locus (rostra) ad agendum amplissimus,
Cic. Imp. Pomp. 1:Metellus cum agere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat,
id. Fam. 5, 2.— Transf. to common life.Agere cum aliquo, de aliquo or re or ut, to treat, deal, negotiate, confer, talk with one about a person or thing; to endeavor to persuade or move one, that, etc.: nihil age tecum (sc. cum odore vini);b.ubi est ipsus (vini lepos)?
I have nothing to do with you, Plaut. Curc. 1, 2, 11:Quae (patria) tecum, Catilina, sic agit,
thus pleads, Cic. Cat. 1, 6, 18:algae Inquisitores agerent cum remige nudo,
Juv. 4, 49:haec inter se dubiis de rebus agebant,
thus treated together, Verg. A. 11, 445:de quo et praesens tecum egi diligenter, et scripsi ad te accurate antea,
Cic. Fam. 13, 75:egi cum Claudia et cum vestra sorore Mucia, ut eum ab illa injuria deterrerent,
id. ib. 5, 2:misi ad Metellum communes amicos, qui agerent cum eo, ut de illa mente desisteret,
id. ib. 5, 2:Callias quidam egit cum Cimone, ut eam (Elpinicen) sibi uxorem daret,
Nep. Cim. 1, 3.—Also absol.:Alcibiades praesente vulgo agere coepit,
Nep. Alc. 8, 2:si qua Caesares obtinendae Armeniae egerant,
Tac. A. 15, 14:ut Lucretius agere varie, rogando alternis suadendoque coepit,
Liv. 2, 2.—In Suet. once agere cum senatu, with acc. and inf., to propose or state to the Senate:Tiberius egit cum senatu non debere talia praemia tribui,
Suet. Tib. 54.—With the advv. bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with one, to treat or use well or ill:9.facile est bene agere cum eis, etc.,
Cic. Phil. 14, 11:bene egissent Athenienses cum Miltiade, si, etc.,
Val. Max. 5, 3, 3 ext.; Vulg. Jud. 9, 16:praeclare cum aliquo agere,
Cic. Sest. 23:Male agis mecum,
Plaut. As. 1, 3, 21:qui cum creditoribus suis male agat,
Cic. Quinct. 84; and:tu contra me male agis,
Vulg. Jud. 11, 27.—Freq. in pass., to be or go well or ill with one, to be well or badly off:intelleget secum actum esse pessime,
Cic. Verr. 2, 3, 50:praeclare mecum actum puto,
id. Fam. 9, 24; so id. ib. 5, 18: exstat cujusdam non inscitus jocus bene agi potuisse cum rebus humanis, si Domitius pater talem habuisset uxorem, it would have gone well with human affairs, been well for mankind, if, etc., Suet. Ner. 28.—Also absol. without cum: agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus, it is well done if, etc., it is a splendid thing if, etc., Cic. Fam. 4, 14:vivitur cum eis, in quibus praeclare agitur si sunt simulacra virtutis,
id. Off. 1, 15:bene agitur pro noxia,
Plaut. Mil. 5, 23.—Of transactions before a court or tribunal.a.Aliquid agere ex jure, ex syngrapha, ex sponso, or simply the abl. jure, lege, litibus, obsignatis tabellis, causa, to bring an action or suit, to manage a cause, to plead a case:b.ex jure civili et praetorio agere,
Cic. Caecin. 12:tamquam ex syngrapha agere cum populo,
to litigate, id. Mur. 17:ex sponso egit,
id. Quint. 9: Ph. Una injuriast Tecum. Ch. Lege agito ergo, Go to law, then, Ter. Phorm. 5, 8, 90:agere lege in hereditatem,
Cic. de Or. 1, 38, 175; Ov. F. 1, 48; Liv. 9, 46:cum illo se lege agere dicebat,
Nep. Tim. 5: summo jure agere, to assert or claim one's right to the full extent of the law, Cic. Off. 1, 11:non enim gladiis mecum, sed litibus agetur,
id. Q. Fr. 1, 4:causa quam vi agere malle,
Tac. A. 13, 37:tabellis obsignatis agis mecum,
Cic. Tusc. 5, 11, 33:Jure, ut opinor, agat, jure increpet inciletque,
with right would bring her charge, Lucr. 3, 963; so,Castrensis jurisdictio plura manu agens,
settles more cases by force, Tac. Agr. 9:ubi manu agitur,
when the case is settled by violent hands, id. G. 36.—Causam or rem agere, to try or plead a case; with apud, ad, or absol.:c.causam apud centumviros egit,
Cic. Caecin. 24:Caesar cum ageret apud censores,
Varr. R. R. 1, 7, 10; so with adversus:egi causam adversus magistratus,
Vulg. 2 Esdr. 13, 11:orator agere dicitur causam,
Varr. L. L. 6, 42: causam isto modo agere, Cic. Lig. 4, 10; Tac. Or. 5; 11; 14; Juv. 2, 51; 14, 132:agit causas liberales,
Cic. Fam. 8, 9: qui ad rem agendam adsunt, M. Cael. ap. Quint. 11, 1, 51:cum (M. Tullius) et ipsam se rem agere diceret,
Quint. 12, 10, 45: Gripe, accede huc;tua res agitur,
is being tried, Plaut. Rud. 4, 4, 104; Quint. 8, 3, 13;and extra-judicially: rogo ad Caesarem meam causam agas,
Cic. Fam. 5, 10:Una (factio) populi causam agebat, altera optimatum,
Nep. Phoc. 3; so, agere, absol., to plead' ad judicem sic agi solet, Cic. Lig. 10:tam solute agere, tam leniter,
id. Brut. 80:tu istuc nisi fingeres, sic ageres?
id. ib. 80; Juv. 7, 143 and 144; 14, 32.— Transf. to common life; with de or acc., to discuss, treat, speak of:Sed estne hic ipsus, de quo agebam?
of whom I was speaking, Ter. Ad. 1, 1, 53:causa non solum exponenda, sed etiam graviter copioseque agenda est,
to be discussed, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Verr. 1, 13, 37:Samnitium bella, quae agimus,
are treating of, Liv. 10, 31.—Hence,Agere aliquem reum, to proceed against one as accused, to accuse one, Liv. 4, 42; 24, 25; Tac. A. 14, 18:d.reus agitur,
id. ib. 15, 20; 3, 13; and with the gen. of the crime, with which one is charged:agere furti,
to accuse of theft, Cic. Fam. 7, 22:adulterii cum aliquo,
Quint. 4, 4, 8:injuriarum,
id. 3, 6, 19; and often in the Pandects.—Pass. of the thing which is the subject of accusation, to be in suit or in question; it concerns or affects, is about, etc.:(α).non nunc pecunia, sed illud agitur, quomodo, etc.,
Ter. Heaut. 3, 1, 67:non capitis ei res agitur, sed pecuniae,
the point in dispute, id. Phorm. 4, 3, 26:aguntur injuriae sociorum, agitur vis legum, agitur existimatio, veritasque judiciorum,
Cic. Verr. 2, 4, 51:si magna res, magna hereditas agetur,
id. Fin. 2, 17: qua de re agitur, what the point of dispute or litigation is, id. Brut. 79.—Hence, trop.,Res agitur, the case is on trial, i. e. something is at stake or at hazard, in peril, or in danger:(β).at nos, quarum res agitur, aliter auctores sumus,
Plaut. Stich. 1, 2, 72:quasi istic mea res minor agatur quam tua,
Ter. Heaut. 2, 3, 113:agitur populi Romani gloria, agitur salus sociorum atque amicorum, aguntur certissima populi Romani vectigalia et maxima, aguntur bona multorum civium,
Cic. Imp. Pomp. 2, 6:in quibus eorum aut caput agatur aut fama,
id. Lael. 17, 61; Nep. Att. 15, 2:non libertas solum agebatur,
Liv. 28, 19; Sen. Clem. 1, 20 al.:nam tua res agitur, paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84 (= in periculo versatur, Lambin.):agitur pars tertia mundi,
is at stake, I am in danger of losing, Ov. M. 5, 372.—Res acta est, the case is over (and done for): acta haec res est;(γ).perii,
this matter is ended, Ter. Heaut. 3, 3, 3: hence, actum est de aliquo or aliqua re, it is all over with a person or thing:actum hodie est de me,
Plaut. Ps. 1, 1, 63:jam de Servio actum,
Liv. 1, 47:actum est de collo meo,
Plaut. Trin. 3, 4, 194.—So also absol.: actumst;ilicet me infelicem,
Plaut. Cist. 4, 2, 17:si animus hominem pepulit, actumst,
id. Trin. 2, 2, 27; Ter. And. 3, 1, 7; Cic. Att. 5, 15:actumst, ilicet, peristi,
Ter. Eun. 1, 1, 9: periimus;actumst,
id. Heaut. 3, 3, 3.—Rem actam agere, to plead a case already finished, i. e. to act to no purpose:10. a.rem actam agis,
Plaut. Ps. 1, 3, 27; id. Cist. 4, 2, 36; Liv. 28, 40; so,actum or acta agere: actum, aiunt, ne agas,
Ter. Phorm. 2, 3, 72; Cic. Att. 9, 18:acta agimus,
id. Am. 22.—Of an orator, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf. id. ib. 2, 19, 79:b.quae sic ab illo acta esse constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere non possent,
id. ib. 3, 56, 214:agere fortius et audentius volo,
Tac. Or. 18; 39.—Of an actor, to represent, play, act:11.Ipse hanc acturust Juppiter comoediam,
Plaut. Am. prol. 88; so,fabulam,
Ter. Ad. prol. 12; id. Hec. prol. 22:dum haec agitur fabula,
Plaut. Men. prol. 72 al.:partis,
to have a part in a play, Ter. Phorm. prol. 27:Ballionem illum cum agit, agit Chaeream,
Cic. Rosc. Com. 7:gestum agere in scaena,
id. de Or. 2, 57:dicitur canticum egisse aliquanto magis vigente motu,
Liv. 7, 2 al. — Transf. to other relations, to represent or personate one, to act the part of, to act as, behave like: has partes lenitatis semper egi, Cic. Mur. 3:egi illos omnes adulescentes, quos ille actitat,
id. Fam. 2, 9:amicum imperatoris,
Tac. H. 1, 30:exulem,
id. A. 1, 4:socium magis imperii quam ministrum,
id. H. 2, 83:senatorem,
Tac. A. 16, 28.—So of things poetically:utrinque prora frontem agit,
serves as a bow, Tac. G. 44.—Se agere = se gerere, to carry one's self, to behave, deport one's self:12.tanta mobilitate sese Numidae agunt,
Sall. J. 56, 5:quanto ferocius ante se egerint,
Tac. H. 3, 2 Halm:qui se pro equitibus Romanis agerent,
Suet. Claud. 25:non principem se, sed ministrum egit,
id. ib. 29:neglegenter se et avare agere,
Eutr. 6, 9:prudenter se agebat,
Vulg. 1 Reg. 18, 5:sapienter se agebat,
ib. 4 Reg. 18, 7. —Also absol.:seditiose,
Tac. Agr. 7:facile justeque,
id. ib. 9:superbe,
id. H. 2, 27:ex aequo,
id. ib. 4, 64:anxius et intentus agebat,
id. Agr. 5.—Imper.: age, agite, Ter., Tib., Lucr., Hor., Ov., never using agite, and Catull. never age, with which compare the Gr. age, agete (also accompanied by the particles dum, eia, en, ergo, igitur, jam, modo, nuncjam, porro, quare, quin, sane, vero, verum, and by sis); as an exclamation.a.In encouragement, exhortation, come! come on! (old Engl. go to!) up! on! quick! (cf. I. B. fin.).(α).In the sing.:(β).age, adsta, mane, audi, Enn. ap. Delr. Synt. 1, 99: age i tu secundum,
come, follow me! Plaut. Am. 2, 1, 1:age, perge, quaeso,
id. Cist. 2, 3, 12:age, da veniam filio,
Ter. Ad. 5, 8, 14:age, age, nunc experiamur,
id. ib. 5, 4, 23:age sis tu... delude,
Plaut. As. 3, 3, 89; id. Ep. 3, 4, 39; Cic. Tusc. 2, 18; id. Rosc. Am. 16:quanto ferocius ante se egerint, agedum eam solve cistulam,
Plaut. Am. 2, 2, 151; id. Capt. 3, 4, 39:Agedum vicissim dic,
Ter. Heaut. 2, 3, 69; id. Eun. 4, 4, 27:agedum humanis concede,
Lucr. 3, 962:age modo hodie sero,
Ter. Heaut. 2, 3, 103:age nuncjam,
id. And. 5, 2, 25:En age, quid cessas,
Tib. 2, 2, 10:Quare age,
Verg. A. 7, 429:Verum age,
id. ib. 12, 832:Quin age,
id. G. 4, 329:en, age, Rumpe moras,
id. ib. 3, 43:eia age,
id. A. 4, 569.—In the plur.:b.agite, pugni,
up, fists, and at 'em! Plaut. Am. 1, 1, 146:agite bibite,
id. Curc. 1, 1, 88; id. Stich. 1, 3, 68:agite in modum dicite,
Cat. 61, 38:Quare agite... conjungite,
id. 64, 372; Verg. A. 1, 627:vos agite... volvite,
Val. Fl. 3, 311:agite nunc, divites, plorate,
Vulg. Jac. 5, 1:agitedum,
Liv. 3, 62.—Also age in the sing., with a verb in the plur. (cf. age tamnete, Hom. Od. 3, 332; age dê trapeiomen, id. Il. 3, 441):age igitur, intro abite,
Plaut. Mil. 3, 3, 54:En agedum convertite,
Prop. 1, 1, 21:mittite, agedum, legatos,
Liv. 38, 47:Ite age,
Stat. Th. 10, 33:Huc age adeste,
Sil. 11, 169.—In transitions in discourse, well then! well now! well! (esp. in Cic. Or. very freq.). So in Plaut. for resuming discourse that has been interrupted: age, tu interea huic somnium narra, Curc. 2, 2, 5: nunc age, res quoniam docui non posse creari, etc., well now, since I have taught, etc., Lucr. 1, 266:c.nunc age, quod superest, cognosce et clarius audi,
id. 1, 920; so id. 1, 952; 2, 62; 333; 730; 3, 418;4, 109 al.: age porro, tu, qui existimari te voluisti interpretem foederum, cur, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 22; so id. Rosc. Am. 16; id. Part. 12; id. Att. 8, 3.—And age (as in a.) with a verb in the plur.:age vero, ceteris in rebus qualis sit temperantia considerate,
Cic. Imp. Pomp. 14; so id. Sull. 26; id. Mil. 21; id. Rosc. Am. 37.—As a sign of assent, well! very well! good! right! Age, age, mansero, Plaut. As. 2, 2, 61: age, age, jam ducat;► Position.dabo,
Ter. Phorm. 4, 3, 57:Age, veniam,
id. And. 4, 2, 30:age, sit ita factum,
Cic. Mil. 19:age sane,
Plaut. Ps. 5, 2, 27; Cic. Fin. 2, 35, 119.—Age, used with another verb in the imperative, regularly stands before it, but in poetry, for the sake of the metre, it,I.Sometimes follows such verb; as,a.In dactylic metre:b.Cede agedum,
Prop. 5, 9, 54:Dic age,
Verg. A. 6, 343; Hor. S. 2, 7, 92; Ov. F. 1, 149:Esto age,
Pers. 2, 42:Fare age,
Verg. A. 3, 362:Finge age,
Ov. H. 7, 65:Redde age,
Hor. S. 2, 8, 80:Surge age,
Verg. A. 3, 169; 8, 59; 10, 241; Ov. H. 14, 73:Vade age,
Verg. A. 3, 462; 4, 422; so,agite: Ite agite,
Prop. 4, 3, 7.—In other metres (very rarely):II.appropera age,
Plaut. Cas. 2, 2, 38:dic age,
Hor. C. 1, [p. 77] 32, 3; 2, 11, 22;3, 4, 1.—So also in prose (very rarely): Mittite agedum,
Liv. 38, 47:procedat agedum ad pugnam,
id. 7, 9.—It is often separated from such verb:1.age me huc adspice,
Plaut. Am. 2, 2, 118; id. Capt. 5, 2, 1:Age... instiga,
Ter. And. 4, 2, 10; 5, 6, 11:Quare agite... conjungite,
Cat. 64, 372:Huc age... veni,
Tib. 2, 5, 2:Ergo age cervici imponere nostrae,
Verg. A. 2, 707:en age segnis Rumpe moras,
id. G. 3, 42:age te procellae Crede,
Hor. C. 3, 27, 62:Age jam... condisce,
id. ib. 4, 11, 31; id. S. 2, 7, 4.—Hence,ăgens, entis, P. a.A.Adj.1.Efficient, effective, powerful (only in the rhet. lang. of Cic.):► 2.utendum est imaginibus agentibus, acribus, insignitis,
Cic. de Or. 2, 87, 358:acre orator, incensus et agens,
id. Brut. 92, 317.— Comp. and sup. not used.Agentia verba, in the grammarians, for verba activa, Gell. 18, 12.—B.Subst.: ăgentes, ium.a.Under the emperors, a kind of secret police (also called frumentarii and curiosi), Aur. Vict. Caes. 39 fin.; Dig. 1, 12; 1, 20; 21; 22; 23, etc.; Amm. 15, 3; 14, 11 al.—b.For agrimensores, land-surveyors, Hyg. Lim. p. 179.—2.actus, a, um, P. a. Lit., that has been transacted in the Senate, in the forum, before the courts of justice, etc.; hence,A.actum, i, n., a public transaction in the Senate, before the people, or before a single magistrate:B.actum ejus, qui in re publica cum imperio versatus sit,
Cic. Phil. 1, 7:acta Caesaris servanda censeo,
id. ib. 1, 7:acta tui praeclari tribunatus,
id. Dom. 31.—acta publĭca, or absol.: acta, orum, n., the register of public acts, records, journal. Julius Caesar, in his consulship, ordered that the doings of the Senate (diurna acta) should be made public, Suet. Caes. 20; cf. Ernest. Exc. 1;1.but Augustus again prohibited it,
Suet. Aug. 36. Still the acts of the Senate were written down, and, under the succeeding emperors. certain senators were appointed to this office (actis vel commentariis Senatus conficiendis), Tac. A. 5, 4. They had also public registers of the transactions of the assemblies of the people, and of the different courts of justice;also of births and deaths, marriages, divorces, etc., which were preserved as sources of future history.—Hence, diurna urbis acta,
the city journal, Tac. A. 13, 31:acta populi,
Suet. Caes. 20:acta publica,
Tac. A. 12, 24; Suet. Tib. 8; Plin. Ep. 7, 33:urbana,
id. ib. 9, 15; which were all comprehended under the gen. name acta.With the time added:2.acta eorum temporum,
Plin. 7, 13, 11, § 60:illius temporis,
Ascon. Mil. 44, 16:ejus anni,
Plin. 2, 56, 57, § 147.—Absol., Cic. Fam. 12, 8; 22, 1; 28, 3; Sen. Ben. 2, 10; 3, 16; Suet. Calig. 8; Quint. 9, 3; Juv. 2, 136: Quis dabit historico, quantum daret acta legenti, i. e. to the actuarius, q. v., id. 7, 104; cf. Bahr's Rom. Lit. Gesch. 303.—C.acta triumphōrum, the public record of triumphs, fuller than the Fasti triumphales, Plin. 37, 2, 6, § 12.—D.acta fŏri (v. Inscr. Grut. 445, 10), the records,a.Of strictly historical transactions, Amm. 22, 3, 4; Dig. 4, 6, 33, § 1.—b.Of matters of private right, as wills, gifts, bonds (acta ad jus privatorum pertinentia, Dig. 49, 14, 45, § 4), Fragm. Vat. §§ 249, 266, 268, 317.—E.acta militarĭa, the daily records of the movements of a legion, Veg. R. R. 2, 19. -
15 acta militaria
ăgo, egi, actum, 3, v. a. (axim = egerim, Pac. ap. Non. 505, 22; Paul. ex Fest. s. v. axitiosi, p. 3 Mull.;I.axit = egerit,
Paul. Diac. 3, 3;AGIER = agi,
Cic. Off. 3, 15;agentum = agentium,
Vulc. Gall. Av. Cass. 4, 6) [cf. agô; Sanscr. ag, aghami = to go, to drive; agmas = way, train = ogmos; agis = race, contest = agôn; perh. also Germ. jagen, to drive, to hunt], to put in motion, to move (syn.: agitare, pellere, urgere).Lit.A.Of cattle and other animals, to lead, drive.a.Absol.: agas asellum, Seip. ap. Cic. de Or. 2, 64, 258:b.jumenta agebat,
Liv. 1, 48:capellas ago,
Verg. E. 1, 13:Pars quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu etc.,
Ov. F. 1, 323:caballum,
Hor. Ep. 1, 18, 36.—With acc. of place, prep., sup., or inf.:B. a.agere bovem Romam,
Curt. 1, 45:equum in hostem,
id. 7, 4:Germani in amnem aguntur,
Tac. H. 5, 21:acto ad vallum equo,
id. A. 2, 13:pecora per calles,
Curt. 7, 11:per devia rura capellas,
Ov. M. 1, 676:pecus pastum,
Varr. L. L. 6, 41, p. 88 Mull.:capellas potum age,
Verg. E. 9, 23:pecus egit altos Visere montes,
Hor. C. 1, 2, 7.—Absol.:b.agmen agens equitum,
Verg. A. 7, 804.—With prep., abl., or inf.:C.vinctum ante se Thyum agebat,
Nep. Dat. 3:agitur praeceps exercitus Lydorum in populos,
Sil. 4, 720:(adulteram) maritus per omnem vicum verbere agit,
Tac. G. 19; Suet. Calig. 27:captivos prae se agentes,
Curt. 7, 6; Liv. 23, 1:acti ante suum quisque praedonem catenati,
Quint. 8, 3, 69:captivos sub curribus agere,
Mart. 8, 26:agimur auguriis quaerere exilia,
Verg. A. 3, 5;and simple for comp.: multis milibus armatorum actis ex ea regione = coactis,
Liv. 44, 31.— In prose: agi, to be led, to march, to go:quo multitudo omnis consternata agebatur,
Liv. 10, 29: si citius agi vellet agmen, that the army would move, or march on quicker, id. 2, 58:raptim agmine acto,
id. 6, 28; so id. 23, 36; 25, 9.— Trop.:egit sol hiemem sub terras,
Verg. G. 4, 51:poemata dulcia sunto Et quocumque volent animum auditoris agunto,
lead the mind, Hor. A. P. 100. —Hence, poet.: se agere, to betake one's self, i. e. to go, to come (in Plaut. very freq.;also in Ter., Verg., etc.): quo agis te?
where are you going? Plaut. Am. 1, 1, 294:unde agis te?
id. Most. 1, 4, 28; so id. ib. 3, 1, 31; id. Mil. 3, 2, 49; id. Poen. 1, 2, 120; id. Pers. 4, 3, 13; id. Trin. 4, 3, 71:quo hinc te agis?
where are you going, Ter. And. 4, 2, 25:Ecce gubernator sese Palinurus agebat,
was moving along, Verg. A. 6, 337:Aeneas se matutinus agebat,
id. ib. 8, 465:is enim se primus agebat,
for he strode on in front, id. ib. 9, 696.—Also without se:Et tu, unde agis?
Plaut. Bacch. 5, 1, 20:Quo agis?
id. Pers. 2, 2, 34:Huc age,
Tib. 2, 5, 2 (unless age is here to be taken with veni at the end of the line).—To drive or carry off (animals or men), to steal, rob, plunder (usually abigere):D.Et redigunt actos in sua rura boves,
Ov. F. 3, 64.—So esp. freq. of men or animals taken as booty in war, while ferre is used of portable things; hence, ferre et agere (as in Gr. agein kai pherein, Hom. Il. 5, 484; and reversed, pherein kai agein, in Hdt. and Xen.; cf.:rapiunt feruntque,
Verg. A. 2, 374:rapere et auferre,
Cic. Off. 1, 14), in gen., to rob, to plunder: res sociorum ferri agique vidit, Liv. 22, 3:ut ferri agique res suas viderunt,
id. 38, 15; so id. 3, 37;so also: rapere agereque: ut ex alieno agro raperent agerentque,
Liv. 22, 1, 2; but portari atque agi means to bear and carry, to bring together, in Caes. B. C. 2, 29 (as pherein kai agein in Plat. Phaedr. 279, C):ne pulcram praedam agat,
Plaut. Aul. 4, 2, 3:urbes, agros vastare, praedas agere,
Sall. J. 20, 8; 32, 3:pecoris et mancipiorum praedas,
id. ib. 44, 5;so eccl. Lat.: agere praedas de aliquo,
Vulg. Jud. 9, 16; ib. 1 Reg. 27, 8; cf. Gron. Obs. 3, 22, 633.—To chase, pursue, press animals or men, to drive about or onwards in flight (for the usual agitare).a.Of animals:b.apros,
Verg. G. 3, 412:cervum,
id. A. 7, 481; cf. id. ib. 4, 71:citos canes,
Ov. H. 5, 20:feros tauros,
Suet. Claud. 21.—Of men:E.ceteros ruerem, agerem,
Ter. Ad. 3, 2, 21 (= prosequerer, premerem, Don.):ita perterritos egerunt, ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 12:Demoleos cursu palantis Troas agebat,
Verg. A. 5, 265; cf. id. ib. 1, 574:aliquem in exsilium,
Liv. 25, 2; so Just. 2, 9, 6; 16, 4, 4; 17, 3, 17;22, 1, 16 al.: aliquem in fugam,
id. 16, 2, 3.—Of inanimate or abstract objects, to move, impel, push forwards, advance, carry to or toward any point:F.quid si pater cuniculos agat ad aerarium?
lead, make, Cic. Off. 3, 23, 90:egisse huc Alpheum vias,
made its way, Verg. A. 3, 695:vix leni et tranquillo mari moles agi possunt,
carry, build out, Curt. 4, 2, 8:cloacam maximam sub terram agendam,
to be carried under ground, Liv. 1, 56;so often in the histt., esp. Caes. and Livy, as t. t., of moving forwards the battering engines: celeriter vineis ad oppidum actis,
pushed forwards, up, Caes. B. G. 2, 12 Herz.; so id. ib. 3, 21; 7, 17; id. B. C. 2, 1; Liv. 8, 16:accelerant acta pariter testudine Volsci,
Verg. A. 9, 505 al.:fugere colles campique videntur, quos agimus praeter navem, i. e. praeter quos agimus navem,
Lucr. 4, 391:in litus passim naves egerunt,
drove the ships ashore, Liv. 22, 19:ratem in amnem,
Ov. F. 1, 500:naves in advorsum amnem,
Tac. H. 4, 22.— Poet.: agere navem, to steer or direct a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114; so,agere currum,
to drive a chariot, Ov. M. 2, 62; 2, 388 al.—To stir up, to throw out, excite, cause, bring forth (mostly poet.):G.scintillasque agere ac late differre favillam,
to throw out sparks and scatter ashes far around, Lucr. 2, 675:spumas ore,
Verg. G. 3, 203; so Cic. Verr. 2, 4, 66:piceum Flumen agit,
Verg. A. 9, 814:qui vocem cubantes sensim excitant, eandemque cum egerunt, etc.,
when they have brought it forth, Cic. de Or. 1, 59, 251. —Hence, animam agere, to expel the breath of life, give up the ghost, expire:agens animam spumat,
Lucr. 3, 493:anhelans vaga vadit, animam agens,
Cat. 63, 31:nam et agere animam et efflare dicimus,
Cic. Tusc. 1, 9, 19:Hortensius, cum has litteras scripsi, animam agebat,
id. Fam. 8, 13, 2; so Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:eodem tempore et gestum et animam ageres,
Cic. Rosc. Com. 8:Est tanti habere animam ut agam?
Sen. Ep. 101, 12; and with a play upon words: semper agis causas et res agis, Attale, semper. Est, non est, quod agas, Attale, semper agis. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas;Attale, ne quod agas desit, agas animam,
Mart. 1, 80.—Of plants, to put forth or out, to shoot, extend:II.(salices) gemmas agunt,
Varr. R. R. 1, 30:florem agere coeperit ficus,
Col. R. R. 5, 10, 10:frondem agere,
Plin. 18, 6, 8, § 45:se ad auras palmes agit,
Verg. G. 2, 364:(platanum) radices trium et triginta cubitorum egisse,
Varr. R. R. 1, 37, 15:per glebas sensim radicibus actis,
Ov. M. 4, 254; so id. ib. 2, 583:robora suas radices in profundum agunt,
Plin. 16, 31, 56, § 127.—Metaph.:vera gloria radices agit,
Cic. Off. 2, 12, 43:pluma in cutem radices egerat imas,
Ov. M. 2, 582.Trop.A.Spec., to guide, govern:B.Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur,
Verg. A. 1, 574; cf. Forbig. ad h. 1., who considers it the only instance of this use, and compares a similar use of agô; v. L. and S. s. v. II. 2.—In gen., to move, impel, excite, urge to a thing, to prompt or induce to:C.si quis ad illa deus te agat,
Hor. S. 2, 7, 24:una plaga ceteros ad certamen egit,
Liv. 9, 41; 8, 7; 39, 15: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus? Ov. M. 5, 14:totis mentibus acta,
Sil. 10, 191:in furorem agere,
Quint. 6, 1, 31:si Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur,
Tac. Agr. 41:provinciam avaritia in bellum egerat,
id. A. 14, 32.—To drive, stir up, excite, agitate, rouse vehemently (cf. agito, II.):D.me amor fugat, agit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,
Cic. Verr. 1, 3:perpetua naturalis bonitas, quae nullis casibus neque agitur neque minuitur,
Nep. Att. 9, 1 Brem.:opportunitas, quae etiam mediocres viros spe praedae transvorsos agit,
i. e. leads astray, Sall. J. 6, 3; 14, 20; so Sen. Ep. 8, 3.— To pursue with hostile intent, to persecute, disturb, vex, to attack, assail (for the usu. agitare; mostly poet.):reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi,
Verg. A. 7, 405:non res et agentia (i. e. agitantia, vexantia) verba Lycamben,
Hor. Ep. 1, 19, 25:acerba fata Romanos agunt,
id. Epod 7, 17:diris agam vos,
id. ib. 5, 89:quam deus ultor agebat,
Ov. M. 14, 750:futurae mortis agor stimulis,
Luc. 4, 517; cf. Matth. ad Cic. Mur. § 21.—To drive at something, to pursue a course of action, i. e. to make something an object of action; either in the most general sense, like the Engl. do and the Gr. prattein, for every kind of mental or physical employment; or, in a more restricted sense, to exhibit in external action, to act or perform, to deliver or pronounce, etc., so that after the act is completed nothing remains permanent, e. g. a speech, dance, play, etc. (while facere, to make, poiein, denotes the production of an object which continues to exist after the act is completed; and gerere, the performance of the duties of an office or calling).—On these significations, v. Varr. 6, 6, 62, and 6, 7, 64, and 6, 8, 72.—For the more restricted signif. v. Quint. 2, 18, 1 sq.; cf. Manut. ad Cic. Fam. 7, 12; Hab. Syn. 426.1. a.With the gen. objects, aliquid, nihil, plus, etc.:b.numquam se plus agere quam nihil cum ageret,
Cic. Rep. 1, 17 (cf. with this, id. Off. 3, 1: numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus esset): mihi, qui nihil agit, esse omnino non videtur. id. N. D. 2, 16, 46:post satietatem nihil (est) agendum,
Cels. 1, 2.—Hence,Without object:c.aliud agendi tempus, aliud quiescendi,
Cic. N. D. 2, 53, 132; Juv. 16, 49:agendi tempora,
Tac. H. 3, 40:industria in agendo, celeritas in conficiendo,
Cic. Imp. Pomp. 10, 29.—In colloquial lang., to do, to fare, get on: quid agis? what are you doing? M. Tulli, quid agis? Cic. Cat. 1, 11:d.Quid agis?
What's your business? Plaut. Stich. 2, 2, 9; also, How goes it with you? How are you? ti pratteis, Plaut. Curc. 2, 1, 20; Cic. Fam. 7, 11 al.; Hor. S. 1, 9, 4:vereor, quid agat,
how he is, Cic. Att. 9, 17:ut sciatis, quid agam,
Vulg. Ephes. 6, 21:prospere agit anima tua,
fares well, ib. 3 Joan. 2:quid agitur?
how goes it with you? how do you do? how are you? Plaut. Ps. 1, 1, 17; 1, 5, 42; Ter. Eun. 2, 2, 40:Quid intus agitur?
is going on, Plaut. Cas. 5, 2, 20; id. Ps. 1, 5, 42 al.—With nihil or non multum, to do, i. e. to effect, accomplish, achieve nothing, or not much (orig. belonging to colloquial lang., but in the class. per. even in oratorical and poet. style): nihil agit;e.collum obstringe homini,
Plaut. Curc. 5, 3, 29:nihil agis,
you effect nothing, it is of no use, Ter. Ad. 5, 8, 12:nihil agis, dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61 Kuhn.; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 10: cupis, inquit, abire; sed nihil agis;usque tenebo,
Hor. S. 1, 9, 15:[nihil agis,] nihil assequeris,
Cic. Cat. 1, 6, 15 B. and K.:ubi blanditiis agitur nihil,
Ov. M. 6, 685: egerit non multum, has not done much, Curt. ap. Cic. Fam. 7, 29; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. p. 120.—In certain circumstances, to proceed, do, act, manage (mostly belonging to familiar style): Thr. Quid nunc agimus? Gn. Quin redimus, What shall we do now? Ter. Eun. 4, 7, 41:2.hei mihi! quid faciam? quid agam?
what shall I do? how shall I act? id. Ad. 5, 3, 3:quid agam, habeo,
id. And. 3, 2, 18 (= quid respondeam habeo, Don.) al.:sed ita quidam agebat,
was so acting, Cic. Lig. 7, 21: a Burro minaciter actum, Burrus [p. 75] proceeded to threats, Tac. A. 13, 21.—To pursue, do, perform, transact (the most usual signif. of this word; in all periods; syn.: facere, efficere, transigere, gerere, tractare, curare): cui quod agat institutumst nullo negotio id agit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 254 Vahl.): ut quae egi, ago, axim, verruncent bene, Pac. ap. Non. 505, 23 (Trag. Rel. p. 114 Rib.):3.At nihil est, nisi, dum calet, hoc agitur,
Plaut. Poen. 4, 2, 92:Ut id agam, quod missus huc sum,
id. Ps. 2, 2, 44: homines quae agunt vigilantes, agitantque, ea si cui in somno accidunt, minus mirum est, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:observabo quam rem agat,
what he is going to do, Plaut. Am. 1, 1, 114:Id quidem ago,
That is what I am doing, Verg. E. 9, 37:res vera agitur,
Juv. 4, 35:Jam tempus agires,
Verg. A. 5, 638:utilis rebus agendis,
Juv. 14, 72:grassator ferro agit rem,
does the business with a dagger, id. 3, 305; 6, 659 (cf.:gladiis geritur res,
Liv. 9, 41):nihil ego nunc de istac re ago,
do nothing about that matter, Plaut. Truc. 4, 4, 8:postquam id actumst,
after this is accomplished, id. Am. 1, 1, 72; so,sed quid actumst?
id. Ps. 2, 4, 20:nihil aliud agebam nisi eum defenderem,
Cic. Sull. 12:ne quid temere ac fortuitu, inconsiderate negligenterque agamus,
id. Off. 1, 29:agamus quod instat,
Verg. E. 9, 66:renuntiaverunt ei omnia, quae egerant,
Vulg. Marc. 6, 30; ib. Act. 5, 35:suum negotium agere,
to mind one's business, attend to one's own affairs, Cic. Off. 1, 9; id. de Or. 3, 55, 211; so,ut vestrum negotium agatis,
Vulg. 1 Thess. 4, 11:neque satis Bruto constabat, quid agerent,
Caes. B. G. 3, 14:postquam res in Africa gestas, quoque modo actae forent, fama divolgavit,
Sall. J. 30, 1:sed tu delibera, utrum colloqui malis an per litteras agere quae cogitas,
Nep. Con. 3, 8 al. —With the spec. idea of completing, finishing: jucundi acti labores, a proverb in Cic. Fin. 2, 32, 105.—To pursue in one's mind, to drive at, to revolve, to be occupied with, think upon, have in view, aim at (cf. agito, II. E., volvo and voluto):4.nescio quid mens mea majus agit,
Ov. H. 12, 212:hoc variis mens ipsa modis agit,
Val. Fl. 3, 392:agere fratri proditionem,
Tac. H. 2, 26:de intranda Britannia,
id. Agr. 13.—With a verbal subst., as a favorite circumlocution for the action indicated by the subst. (cf. in Gr. agô with verbal subst.):5.rimas agere (sometimes ducere),
to open in cracks, fissures, to crack, Cic. Att. 14, 9; Ov. M. 2, 211; Luc. 6, 728: vos qui regalis corporis custodias agitis, keep watch over, guard, Naev. ap. Non. 323, 1; so Liv. 5, 10:vigilias agere,
Cic. Verr. 4, 43, 93; Nep. Thras. 4; Tac. H. 3, 76:excubias alicui,
Ov. F. 3, 245:excubias,
Tac. H. 4, 58:pervigilium,
Suet. Vit. 10:stationem agere,
to keep guard, Liv. 35, 29; Tac. H. 1, 28:triumphum agere,
to triumph, Cic. Fam. 3, 10; Ov. M. 15, 757; Suet. Dom. 6:libera arbitria agere,
to make free decisions, to decide arbitrarily, Liv. 24, 45; Curt. 6, 1, 19; 8, 1, 4:paenitentiam agere,
to exercise repentance, to repent, Quint. 9, 3, 12; Petr. S. 132; Tac. Or. 15; Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 7, 10; Vulg. Lev. 5, 5; ib. Matt. 3, 2; ib. Apoc. 2, 5:silentia agere,
to maintain silence, Ov. M. 1, 349:pacem agere,
Juv. 15, 163:crimen agere,
to bring accusation, to accuse, Cic. Verr. 4, 22, 48:laborem agere,
id. Fin. 2, 32:cursus agere,
Ov. Am. 3, 6, 95:delectum agere,
to make choice, to choose, Plin. 7, 29, 30, § 107; Quint. 10, 4, 5:experimenta agere,
Liv. 9, 14; Plin. 29, 1, 8, § 18:mensuram,
id. 15, 3, 4, § 14:curam agere,
to care for, Ov. H. 15, 302; Quint. 8, prooem. 18:curam ejus egit,
Vulg. Luc. 10, 34:oblivia agere,
to forget, Ov. M. 12, 540:nugas agere,
to trifle, Plaut. Cist. 2, 3, 29; id. As. 1, 1, 78, and often:officinas agere,
to keep shop, Inscr. Orell. 4266.—So esp.: agere gratias ( poet. grates; never in sing. gratiam), to give thanks, to thank; Gr. charin echein ( habere gratiam is to be or feel grateful; Gr. charin eidenai; and referre gratiam, to return a favor, requite; Gr. charin apodidonai; cf. Bremi ad Nep. Them. 8, 7):diis gratias pro meritis agere,
Plaut. Am. 1, 1, 26:Haud male agit gratias,
id. Aul. 4, 4, 31:Magnas vero agere gratias Thais mihi?
Ter. Eun. 3, 1, 1:Dis magnas merito gratias habeo atque ago,
id. Phorm. 5, 6, 80: Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter, Cic. Fam. 1, 10: immortales ago tibi gratias agamque dum vivam;nam relaturum me adfirmare non possum,
id. ib. 10, 11, 1: maximas tibi omnes gratias agimus, C. Caesar;majores etiam habemus,
id. Marcell. 11, 33:Trebatio magnas ago gratias, quod, etc.,
id. Fam. 11, 28, 8: renuntiate gratias regi me agere;referre gratiam aliam nunc non posse quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37: grates tibi ago, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, * Cic. Rep. 6, 9:gaudet et invito grates agit inde parenti,
Ov. M. 2, 152; so id. ib. 6, 435; 484; 10, 291; 681; 14, 596; Vulg. 2 Reg. 8, 10; ib. Matt. 15, 36 al.;and in connection with this, laudes agere: Jovis fratri laudes ago et grates gratiasque habeo,
Plaut. Trin. 4, 1, 2:Dianae laudes gratesque agam,
id. Mil. 2, 5, 2; so,diis immortalibus laudesque et grates egit,
Liv. 26, 48:agi sibi gratias passus est,
Tac. Agr. 42; so id. H. 2, 71; 4, 51; id. A. 13, 21; but oftener grates or gratis in Tac.:Tiberius egit gratis benevolentiae patrum, A. 6, 2: agit grates,
id. H. 3, 80; 4, 64; id. A. 2, 38; 2, 86; 3, 18; 3, 24; 4, 15 al.—Of time, to pass, spend (very freq. and class.): Romulus in caelo cum dis agit aevom, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 12, 28; so Pac. id. ib. 2, 21, 49, and Hor. S. 1, 5, 101:6.tempus,
Tac. H. 4, 62; id. A. 3, 16: domi aetatem, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6:aetatem in litteris,
Cic. Leg. 2, 1, 3:senectutem,
id. Sen. 3, 7; cf. id. ib. 17, 60:dies festos,
id. Verr. 2, 4, 48; Tac. G. 17:otia secura,
Verg. G. 3, 377; Ov. F. 1, 68; 4, 926:ruri agere vitam,
Liv. 7, 39, and Tac. A. 15, 63:vitam in terris,
Verg. G. 2, 538:tranquillam vitam agere,
Vulg. 1 Tim. 2, 2:Hunc (diem) agerem si,
Verg. A. 5, 51:ver magnus agebat Orbis,
id. G. 2, 338:aestiva agere,
to pass, be in, summer quarters, Liv. 27, 8; 27, 21; Curt. 5, 8, 24.— Pass.:menses jam tibi esse actos vides,
Plaut. Am. 1, 3, 2:mensis agitur hic septimus,
Ter. Hec. 3, 3, 34, and Ov. M. 7, 700:melior pars acta (est) diei,
Verg. A. 9, 156; Juv. 4, 66; Tac. A. 15, 63:acta est per lacrimas nox,
Ov. H. 12, 58 Ruhnk.:tunc principium anni agebatur,
Liv. 3, 6:actis quindecim annis in regno,
Just. 41, 5, 9:Nona aetas agitur,
Juv. 13, 28 al. —With annus and an ordinal, to be of a certain age, to be so old:quartum annum ago et octogesimum,
am eighty-four years old, Cic. Sen. 10, 32:Annum agens sextum decimum patrem amisit,
Suet. Caes. 1.—Metaph.: sescentesimum et quadragesimum annum urbs nostra agebat, was in its 640 th year, Tac. G. 37.— Hence also absol. (rare), to pass or spend time, to live, to be, to be somewhere:civitas laeta agere,
was joyful, Sall. J. 55, 2:tum Marius apud primos agebat,
id. ib. 101, 6:in Africa, qua procul a mari incultius agebatur,
id. ib. 89, 7:apud illos homines, qui tum agebant,
Tac. A. 3, 19:Thracia discors agebat,
id. ib. 3, 38:Juxta Hermunduros Naristi agunt,
Tac. G. 42:ultra jugum plurimae gentes agunt,
id. ib. 43:Gallos trans Padum agentes,
id. H. 3, 34:quibus (annis) exul Rhodi agit,
id. A. 1, 4:agere inter homines desinere,
id. ib. 15, 74:Vitellius non in ore volgi agere,
was not in the sight of the people, id. H. 3, 36:ante aciem agere,
id. G. 7; and:in armis agere,
id. A. 14, 55 = versari.—In the lang. of offerings, t. t., to despatch the victim, to kill, slay. In performing this rite, the sacrificer asked the priest, agone, shall I do it? and the latter answered, age or hoc age, do it:7.qui calido strictos tincturus sanguine cultros semper, Agone? rogat, nec nisi jussus agit,
Ov. F. 1. 321 (cf. agonia and agonalia):a tergo Chaeream cervicem (Caligulae) gladio caesim graviter percussisse, praemissa voce,
hoc age, Suet. Calig. 58; id. Galb. 20. —This call of the priest in act of solemn sacrifice, Hoc age, warned the assembled multitude to be quiet and give attention; hence hoc or id and sometimes haec or istuc agere was used for, to give attention to, to attend to, to mind, heed; and followed by ut or ne, to pursue a thing, have it in view, aim at, design, etc.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 1, 2, 15, and Suet. Calig. 58: hoc agite, Plaut. As. prol. init.:Hoc age,
Hor. S. 2, 3, 152; id. Ep. 1, 6, 31:Hoc agite, of poetry,
Juv. 7, 20:hoc agamus,
Sen. Clem. 1, 12:haec agamus,
Cic. Tusc. 1, 49:agere hoc possumus,
Lucr. 1, 41; 4, 969; Juv. 7, 48:hoccine agis an non? hoc agam,
id. ib., Ter. And. 1, 2, 15; 2, 5, 4:nunc istuc age,
id. Heaut. 3, 2, 47; id. Phorm. 2, 3, 3 al.:Hoc egit civis Romanus ante te nemo,
Cic. Lig. 4, 11:id et agunt et moliuntur,
id. Mur. 38:(oculi, aures, etc.) quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat et adsit,
id. Tusc. 1, 20, 46: qui id egerunt, ut gentem... collocarent, aimed at this, that, etc., id. Cat. 4, 6, 12:qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
keep it in view, that, id. Off. 1, 13, 41:idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret?
id. Lig. 6, 18:Hoc agit, ut doleas,
Juv. 5, 157:Hoc age, ne mutata retrorsum te ferat aura,
Hor. Ep. 1, 18, 88:Quid tuus ille destrictus gladius agebat?
have in view, mean, Cic. Leg. 3, 9:Quid aliud egimus nisi ut, quod hic potest, nos possemus?
id. ib. 4, 10:Sin autem id actum est, ut homines postremi pecuniis alienis locupletarentur,
id. Rosc. Am. 47, 137:certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur,
Nep. Them. 5, 1:ego id semper egi, ne bellis interessem,
Cic. Fam. 4, 7.—Also, the opp.: alias res or aliud agere, not to attend to, heed, or observe, to pursue secondary or subordinate objects: Ch. Alias res agis. Pa. Istuc ago equidem, Ter. Eun. 2, 3, 57; id. Hec. 5, 3, 28:usque eo animadverti eum jocari atque alias res agere,
Cic. Rosc. Am. 22:atqui vides, quam alias res agamus,
id. de Or. 3, 14, 51; id. Brut. 66, 233:aliud agens ac nihil ejusmodi cogitans,
id. Clu. 64.—In relation to public affairs, to conduct, manage, carry on, administer: agere bellum, to carry on or wage war (embracing the whole theory and practice of war, while bellum gerere designates the bodily and mental effort, and the bearing of the necessary burdens; and bellum facere, the actual outbreak of hostile feelings, v. Herz. ad Caes. B. G. 28):8.qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum agere instituerunt,
Caes. B. G. 3, 28:Antiochus si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus (Hannibalis) quam in suscipiendo instituerat, etc.,
Nep. Hann. 8, 3; Curt. 4, 10, 29:aliena bella mercedibus agere,
Mel. 1, 16:Bellaque non puero tractat agenda puer,
Ov. A. A. 1, 182 (also in id. Tr. 2, 230, Gron. Observ. 2, 3, 227, for the usu. obit, with one MS., reads agit; so Merkel).— Poet.:Martem for bellum,
Luc. 4, 2: agere proelium, to give battle (very rare):levibus proeliis cum Gallis actis,
Liv. 22, 9.—Of offices, employments, etc., to conduct, exercise, administer, hold:forum agere,
to hold court, Cic. Fam. 8, 6; and:conventus agere,
to hold the assizes, id. Verr. 5, 11, 28; Caes. B. G. 1, 54; 6, 44;used of the governors of provinces: judicium agere,
Plin. 9, 35, 58, § 120:vivorum coetus agere,
to make assemblies of, to assemble, Tac. A. 16, 34:censum agere,
Liv. 3, 22; Tac. A. 14, 46; Suet. Aug. 27:recensum agere,
id. Caes. 41:potestatem agere,
Flor. 1, 7, 2:honorem agere,
Liv. 8, 26:regnum,
Flor. 1, 6, 2:rem publicam,
Dig. 4, 6, 35, § 8:consulatum,
Quint. 12, 1, 16:praefecturam,
Suet. Tib. 6:centurionatum,
Tac. A. 1, 44:senatum,
Suet. Caes. 88:fiscum agere,
to have charge of the treasury, id. Dom. 12:publicum agere,
to collect the taxes, id. Vesp. 1:inquisitionem agere,
Plin. 29, 1, 8, § 18:curam alicujus rei agere,
to have the management of, to manage, Liv. 6, 15; Suet. Claud. 18:rei publicae curationem agens,
Liv. 4, 13: dilectum agere, to make a levy, to levy (postAug. for dilectum habere, Cic., Caes., Sall.), Quint. 12, 3, 5; Tac. A. 2, 16; id. Agr. 7 and 10; id. H. 2, 16, 12; Suet. Calig. 43. —Of civil and political transactions in the senate, the forum, before tribunals of justice, etc., to manage or transact, to do, to discuss, plead, speak, deliberate; constr. aliquid or de aliqua re:a.velim recordere, quae ego de te in senatu egerim, quae in contionibus dixerim,
Cic. Fam. 5, 2; 1, 9:de condicionibus pacis,
Liv. 8, 37:de summa re publica,
Suet. Caes. 28:cum de Catilinae conjuratione ageretur in curia,
id. Aug. 94:de poena alicujus,
Liv. 5, 36:de agro plebis,
id. 1, 46.—Hence the phrase: agere cum populo, of magistrates, to address the people in a public assembly, for the purpose of obtaining their approval or rejection of a thing (while [p. 76] agere ad populum signifies to propose, to bring before the people):cum populo agere est rogare quid populum, quod suffragiis suis aut jubeat aut vetet,
Gell. 13, 15, 10:agere cum populo de re publica,
Cic. Verr. 1, 1, 12; id. Lael. 25, 96:neu quis de his postea ad senatum referat neve cum populo agat,
Sall. C. 51, 43.—So also absol.:hic locus (rostra) ad agendum amplissimus,
Cic. Imp. Pomp. 1:Metellus cum agere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat,
id. Fam. 5, 2.— Transf. to common life.Agere cum aliquo, de aliquo or re or ut, to treat, deal, negotiate, confer, talk with one about a person or thing; to endeavor to persuade or move one, that, etc.: nihil age tecum (sc. cum odore vini);b.ubi est ipsus (vini lepos)?
I have nothing to do with you, Plaut. Curc. 1, 2, 11:Quae (patria) tecum, Catilina, sic agit,
thus pleads, Cic. Cat. 1, 6, 18:algae Inquisitores agerent cum remige nudo,
Juv. 4, 49:haec inter se dubiis de rebus agebant,
thus treated together, Verg. A. 11, 445:de quo et praesens tecum egi diligenter, et scripsi ad te accurate antea,
Cic. Fam. 13, 75:egi cum Claudia et cum vestra sorore Mucia, ut eum ab illa injuria deterrerent,
id. ib. 5, 2:misi ad Metellum communes amicos, qui agerent cum eo, ut de illa mente desisteret,
id. ib. 5, 2:Callias quidam egit cum Cimone, ut eam (Elpinicen) sibi uxorem daret,
Nep. Cim. 1, 3.—Also absol.:Alcibiades praesente vulgo agere coepit,
Nep. Alc. 8, 2:si qua Caesares obtinendae Armeniae egerant,
Tac. A. 15, 14:ut Lucretius agere varie, rogando alternis suadendoque coepit,
Liv. 2, 2.—In Suet. once agere cum senatu, with acc. and inf., to propose or state to the Senate:Tiberius egit cum senatu non debere talia praemia tribui,
Suet. Tib. 54.—With the advv. bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with one, to treat or use well or ill:9.facile est bene agere cum eis, etc.,
Cic. Phil. 14, 11:bene egissent Athenienses cum Miltiade, si, etc.,
Val. Max. 5, 3, 3 ext.; Vulg. Jud. 9, 16:praeclare cum aliquo agere,
Cic. Sest. 23:Male agis mecum,
Plaut. As. 1, 3, 21:qui cum creditoribus suis male agat,
Cic. Quinct. 84; and:tu contra me male agis,
Vulg. Jud. 11, 27.—Freq. in pass., to be or go well or ill with one, to be well or badly off:intelleget secum actum esse pessime,
Cic. Verr. 2, 3, 50:praeclare mecum actum puto,
id. Fam. 9, 24; so id. ib. 5, 18: exstat cujusdam non inscitus jocus bene agi potuisse cum rebus humanis, si Domitius pater talem habuisset uxorem, it would have gone well with human affairs, been well for mankind, if, etc., Suet. Ner. 28.—Also absol. without cum: agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus, it is well done if, etc., it is a splendid thing if, etc., Cic. Fam. 4, 14:vivitur cum eis, in quibus praeclare agitur si sunt simulacra virtutis,
id. Off. 1, 15:bene agitur pro noxia,
Plaut. Mil. 5, 23.—Of transactions before a court or tribunal.a.Aliquid agere ex jure, ex syngrapha, ex sponso, or simply the abl. jure, lege, litibus, obsignatis tabellis, causa, to bring an action or suit, to manage a cause, to plead a case:b.ex jure civili et praetorio agere,
Cic. Caecin. 12:tamquam ex syngrapha agere cum populo,
to litigate, id. Mur. 17:ex sponso egit,
id. Quint. 9: Ph. Una injuriast Tecum. Ch. Lege agito ergo, Go to law, then, Ter. Phorm. 5, 8, 90:agere lege in hereditatem,
Cic. de Or. 1, 38, 175; Ov. F. 1, 48; Liv. 9, 46:cum illo se lege agere dicebat,
Nep. Tim. 5: summo jure agere, to assert or claim one's right to the full extent of the law, Cic. Off. 1, 11:non enim gladiis mecum, sed litibus agetur,
id. Q. Fr. 1, 4:causa quam vi agere malle,
Tac. A. 13, 37:tabellis obsignatis agis mecum,
Cic. Tusc. 5, 11, 33:Jure, ut opinor, agat, jure increpet inciletque,
with right would bring her charge, Lucr. 3, 963; so,Castrensis jurisdictio plura manu agens,
settles more cases by force, Tac. Agr. 9:ubi manu agitur,
when the case is settled by violent hands, id. G. 36.—Causam or rem agere, to try or plead a case; with apud, ad, or absol.:c.causam apud centumviros egit,
Cic. Caecin. 24:Caesar cum ageret apud censores,
Varr. R. R. 1, 7, 10; so with adversus:egi causam adversus magistratus,
Vulg. 2 Esdr. 13, 11:orator agere dicitur causam,
Varr. L. L. 6, 42: causam isto modo agere, Cic. Lig. 4, 10; Tac. Or. 5; 11; 14; Juv. 2, 51; 14, 132:agit causas liberales,
Cic. Fam. 8, 9: qui ad rem agendam adsunt, M. Cael. ap. Quint. 11, 1, 51:cum (M. Tullius) et ipsam se rem agere diceret,
Quint. 12, 10, 45: Gripe, accede huc;tua res agitur,
is being tried, Plaut. Rud. 4, 4, 104; Quint. 8, 3, 13;and extra-judicially: rogo ad Caesarem meam causam agas,
Cic. Fam. 5, 10:Una (factio) populi causam agebat, altera optimatum,
Nep. Phoc. 3; so, agere, absol., to plead' ad judicem sic agi solet, Cic. Lig. 10:tam solute agere, tam leniter,
id. Brut. 80:tu istuc nisi fingeres, sic ageres?
id. ib. 80; Juv. 7, 143 and 144; 14, 32.— Transf. to common life; with de or acc., to discuss, treat, speak of:Sed estne hic ipsus, de quo agebam?
of whom I was speaking, Ter. Ad. 1, 1, 53:causa non solum exponenda, sed etiam graviter copioseque agenda est,
to be discussed, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Verr. 1, 13, 37:Samnitium bella, quae agimus,
are treating of, Liv. 10, 31.—Hence,Agere aliquem reum, to proceed against one as accused, to accuse one, Liv. 4, 42; 24, 25; Tac. A. 14, 18:d.reus agitur,
id. ib. 15, 20; 3, 13; and with the gen. of the crime, with which one is charged:agere furti,
to accuse of theft, Cic. Fam. 7, 22:adulterii cum aliquo,
Quint. 4, 4, 8:injuriarum,
id. 3, 6, 19; and often in the Pandects.—Pass. of the thing which is the subject of accusation, to be in suit or in question; it concerns or affects, is about, etc.:(α).non nunc pecunia, sed illud agitur, quomodo, etc.,
Ter. Heaut. 3, 1, 67:non capitis ei res agitur, sed pecuniae,
the point in dispute, id. Phorm. 4, 3, 26:aguntur injuriae sociorum, agitur vis legum, agitur existimatio, veritasque judiciorum,
Cic. Verr. 2, 4, 51:si magna res, magna hereditas agetur,
id. Fin. 2, 17: qua de re agitur, what the point of dispute or litigation is, id. Brut. 79.—Hence, trop.,Res agitur, the case is on trial, i. e. something is at stake or at hazard, in peril, or in danger:(β).at nos, quarum res agitur, aliter auctores sumus,
Plaut. Stich. 1, 2, 72:quasi istic mea res minor agatur quam tua,
Ter. Heaut. 2, 3, 113:agitur populi Romani gloria, agitur salus sociorum atque amicorum, aguntur certissima populi Romani vectigalia et maxima, aguntur bona multorum civium,
Cic. Imp. Pomp. 2, 6:in quibus eorum aut caput agatur aut fama,
id. Lael. 17, 61; Nep. Att. 15, 2:non libertas solum agebatur,
Liv. 28, 19; Sen. Clem. 1, 20 al.:nam tua res agitur, paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84 (= in periculo versatur, Lambin.):agitur pars tertia mundi,
is at stake, I am in danger of losing, Ov. M. 5, 372.—Res acta est, the case is over (and done for): acta haec res est;(γ).perii,
this matter is ended, Ter. Heaut. 3, 3, 3: hence, actum est de aliquo or aliqua re, it is all over with a person or thing:actum hodie est de me,
Plaut. Ps. 1, 1, 63:jam de Servio actum,
Liv. 1, 47:actum est de collo meo,
Plaut. Trin. 3, 4, 194.—So also absol.: actumst;ilicet me infelicem,
Plaut. Cist. 4, 2, 17:si animus hominem pepulit, actumst,
id. Trin. 2, 2, 27; Ter. And. 3, 1, 7; Cic. Att. 5, 15:actumst, ilicet, peristi,
Ter. Eun. 1, 1, 9: periimus;actumst,
id. Heaut. 3, 3, 3.—Rem actam agere, to plead a case already finished, i. e. to act to no purpose:10. a.rem actam agis,
Plaut. Ps. 1, 3, 27; id. Cist. 4, 2, 36; Liv. 28, 40; so,actum or acta agere: actum, aiunt, ne agas,
Ter. Phorm. 2, 3, 72; Cic. Att. 9, 18:acta agimus,
id. Am. 22.—Of an orator, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf. id. ib. 2, 19, 79:b.quae sic ab illo acta esse constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere non possent,
id. ib. 3, 56, 214:agere fortius et audentius volo,
Tac. Or. 18; 39.—Of an actor, to represent, play, act:11.Ipse hanc acturust Juppiter comoediam,
Plaut. Am. prol. 88; so,fabulam,
Ter. Ad. prol. 12; id. Hec. prol. 22:dum haec agitur fabula,
Plaut. Men. prol. 72 al.:partis,
to have a part in a play, Ter. Phorm. prol. 27:Ballionem illum cum agit, agit Chaeream,
Cic. Rosc. Com. 7:gestum agere in scaena,
id. de Or. 2, 57:dicitur canticum egisse aliquanto magis vigente motu,
Liv. 7, 2 al. — Transf. to other relations, to represent or personate one, to act the part of, to act as, behave like: has partes lenitatis semper egi, Cic. Mur. 3:egi illos omnes adulescentes, quos ille actitat,
id. Fam. 2, 9:amicum imperatoris,
Tac. H. 1, 30:exulem,
id. A. 1, 4:socium magis imperii quam ministrum,
id. H. 2, 83:senatorem,
Tac. A. 16, 28.—So of things poetically:utrinque prora frontem agit,
serves as a bow, Tac. G. 44.—Se agere = se gerere, to carry one's self, to behave, deport one's self:12.tanta mobilitate sese Numidae agunt,
Sall. J. 56, 5:quanto ferocius ante se egerint,
Tac. H. 3, 2 Halm:qui se pro equitibus Romanis agerent,
Suet. Claud. 25:non principem se, sed ministrum egit,
id. ib. 29:neglegenter se et avare agere,
Eutr. 6, 9:prudenter se agebat,
Vulg. 1 Reg. 18, 5:sapienter se agebat,
ib. 4 Reg. 18, 7. —Also absol.:seditiose,
Tac. Agr. 7:facile justeque,
id. ib. 9:superbe,
id. H. 2, 27:ex aequo,
id. ib. 4, 64:anxius et intentus agebat,
id. Agr. 5.—Imper.: age, agite, Ter., Tib., Lucr., Hor., Ov., never using agite, and Catull. never age, with which compare the Gr. age, agete (also accompanied by the particles dum, eia, en, ergo, igitur, jam, modo, nuncjam, porro, quare, quin, sane, vero, verum, and by sis); as an exclamation.a.In encouragement, exhortation, come! come on! (old Engl. go to!) up! on! quick! (cf. I. B. fin.).(α).In the sing.:(β).age, adsta, mane, audi, Enn. ap. Delr. Synt. 1, 99: age i tu secundum,
come, follow me! Plaut. Am. 2, 1, 1:age, perge, quaeso,
id. Cist. 2, 3, 12:age, da veniam filio,
Ter. Ad. 5, 8, 14:age, age, nunc experiamur,
id. ib. 5, 4, 23:age sis tu... delude,
Plaut. As. 3, 3, 89; id. Ep. 3, 4, 39; Cic. Tusc. 2, 18; id. Rosc. Am. 16:quanto ferocius ante se egerint, agedum eam solve cistulam,
Plaut. Am. 2, 2, 151; id. Capt. 3, 4, 39:Agedum vicissim dic,
Ter. Heaut. 2, 3, 69; id. Eun. 4, 4, 27:agedum humanis concede,
Lucr. 3, 962:age modo hodie sero,
Ter. Heaut. 2, 3, 103:age nuncjam,
id. And. 5, 2, 25:En age, quid cessas,
Tib. 2, 2, 10:Quare age,
Verg. A. 7, 429:Verum age,
id. ib. 12, 832:Quin age,
id. G. 4, 329:en, age, Rumpe moras,
id. ib. 3, 43:eia age,
id. A. 4, 569.—In the plur.:b.agite, pugni,
up, fists, and at 'em! Plaut. Am. 1, 1, 146:agite bibite,
id. Curc. 1, 1, 88; id. Stich. 1, 3, 68:agite in modum dicite,
Cat. 61, 38:Quare agite... conjungite,
id. 64, 372; Verg. A. 1, 627:vos agite... volvite,
Val. Fl. 3, 311:agite nunc, divites, plorate,
Vulg. Jac. 5, 1:agitedum,
Liv. 3, 62.—Also age in the sing., with a verb in the plur. (cf. age tamnete, Hom. Od. 3, 332; age dê trapeiomen, id. Il. 3, 441):age igitur, intro abite,
Plaut. Mil. 3, 3, 54:En agedum convertite,
Prop. 1, 1, 21:mittite, agedum, legatos,
Liv. 38, 47:Ite age,
Stat. Th. 10, 33:Huc age adeste,
Sil. 11, 169.—In transitions in discourse, well then! well now! well! (esp. in Cic. Or. very freq.). So in Plaut. for resuming discourse that has been interrupted: age, tu interea huic somnium narra, Curc. 2, 2, 5: nunc age, res quoniam docui non posse creari, etc., well now, since I have taught, etc., Lucr. 1, 266:c.nunc age, quod superest, cognosce et clarius audi,
id. 1, 920; so id. 1, 952; 2, 62; 333; 730; 3, 418;4, 109 al.: age porro, tu, qui existimari te voluisti interpretem foederum, cur, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 22; so id. Rosc. Am. 16; id. Part. 12; id. Att. 8, 3.—And age (as in a.) with a verb in the plur.:age vero, ceteris in rebus qualis sit temperantia considerate,
Cic. Imp. Pomp. 14; so id. Sull. 26; id. Mil. 21; id. Rosc. Am. 37.—As a sign of assent, well! very well! good! right! Age, age, mansero, Plaut. As. 2, 2, 61: age, age, jam ducat;► Position.dabo,
Ter. Phorm. 4, 3, 57:Age, veniam,
id. And. 4, 2, 30:age, sit ita factum,
Cic. Mil. 19:age sane,
Plaut. Ps. 5, 2, 27; Cic. Fin. 2, 35, 119.—Age, used with another verb in the imperative, regularly stands before it, but in poetry, for the sake of the metre, it,I.Sometimes follows such verb; as,a.In dactylic metre:b.Cede agedum,
Prop. 5, 9, 54:Dic age,
Verg. A. 6, 343; Hor. S. 2, 7, 92; Ov. F. 1, 149:Esto age,
Pers. 2, 42:Fare age,
Verg. A. 3, 362:Finge age,
Ov. H. 7, 65:Redde age,
Hor. S. 2, 8, 80:Surge age,
Verg. A. 3, 169; 8, 59; 10, 241; Ov. H. 14, 73:Vade age,
Verg. A. 3, 462; 4, 422; so,agite: Ite agite,
Prop. 4, 3, 7.—In other metres (very rarely):II.appropera age,
Plaut. Cas. 2, 2, 38:dic age,
Hor. C. 1, [p. 77] 32, 3; 2, 11, 22;3, 4, 1.—So also in prose (very rarely): Mittite agedum,
Liv. 38, 47:procedat agedum ad pugnam,
id. 7, 9.—It is often separated from such verb:1.age me huc adspice,
Plaut. Am. 2, 2, 118; id. Capt. 5, 2, 1:Age... instiga,
Ter. And. 4, 2, 10; 5, 6, 11:Quare agite... conjungite,
Cat. 64, 372:Huc age... veni,
Tib. 2, 5, 2:Ergo age cervici imponere nostrae,
Verg. A. 2, 707:en age segnis Rumpe moras,
id. G. 3, 42:age te procellae Crede,
Hor. C. 3, 27, 62:Age jam... condisce,
id. ib. 4, 11, 31; id. S. 2, 7, 4.—Hence,ăgens, entis, P. a.A.Adj.1.Efficient, effective, powerful (only in the rhet. lang. of Cic.):► 2.utendum est imaginibus agentibus, acribus, insignitis,
Cic. de Or. 2, 87, 358:acre orator, incensus et agens,
id. Brut. 92, 317.— Comp. and sup. not used.Agentia verba, in the grammarians, for verba activa, Gell. 18, 12.—B.Subst.: ăgentes, ium.a.Under the emperors, a kind of secret police (also called frumentarii and curiosi), Aur. Vict. Caes. 39 fin.; Dig. 1, 12; 1, 20; 21; 22; 23, etc.; Amm. 15, 3; 14, 11 al.—b.For agrimensores, land-surveyors, Hyg. Lim. p. 179.—2.actus, a, um, P. a. Lit., that has been transacted in the Senate, in the forum, before the courts of justice, etc.; hence,A.actum, i, n., a public transaction in the Senate, before the people, or before a single magistrate:B.actum ejus, qui in re publica cum imperio versatus sit,
Cic. Phil. 1, 7:acta Caesaris servanda censeo,
id. ib. 1, 7:acta tui praeclari tribunatus,
id. Dom. 31.—acta publĭca, or absol.: acta, orum, n., the register of public acts, records, journal. Julius Caesar, in his consulship, ordered that the doings of the Senate (diurna acta) should be made public, Suet. Caes. 20; cf. Ernest. Exc. 1;1.but Augustus again prohibited it,
Suet. Aug. 36. Still the acts of the Senate were written down, and, under the succeeding emperors. certain senators were appointed to this office (actis vel commentariis Senatus conficiendis), Tac. A. 5, 4. They had also public registers of the transactions of the assemblies of the people, and of the different courts of justice;also of births and deaths, marriages, divorces, etc., which were preserved as sources of future history.—Hence, diurna urbis acta,
the city journal, Tac. A. 13, 31:acta populi,
Suet. Caes. 20:acta publica,
Tac. A. 12, 24; Suet. Tib. 8; Plin. Ep. 7, 33:urbana,
id. ib. 9, 15; which were all comprehended under the gen. name acta.With the time added:2.acta eorum temporum,
Plin. 7, 13, 11, § 60:illius temporis,
Ascon. Mil. 44, 16:ejus anni,
Plin. 2, 56, 57, § 147.—Absol., Cic. Fam. 12, 8; 22, 1; 28, 3; Sen. Ben. 2, 10; 3, 16; Suet. Calig. 8; Quint. 9, 3; Juv. 2, 136: Quis dabit historico, quantum daret acta legenti, i. e. to the actuarius, q. v., id. 7, 104; cf. Bahr's Rom. Lit. Gesch. 303.—C.acta triumphōrum, the public record of triumphs, fuller than the Fasti triumphales, Plin. 37, 2, 6, § 12.—D.acta fŏri (v. Inscr. Grut. 445, 10), the records,a.Of strictly historical transactions, Amm. 22, 3, 4; Dig. 4, 6, 33, § 1.—b.Of matters of private right, as wills, gifts, bonds (acta ad jus privatorum pertinentia, Dig. 49, 14, 45, § 4), Fragm. Vat. §§ 249, 266, 268, 317.—E.acta militarĭa, the daily records of the movements of a legion, Veg. R. R. 2, 19. -
16 acta publica
ăgo, egi, actum, 3, v. a. (axim = egerim, Pac. ap. Non. 505, 22; Paul. ex Fest. s. v. axitiosi, p. 3 Mull.;I.axit = egerit,
Paul. Diac. 3, 3;AGIER = agi,
Cic. Off. 3, 15;agentum = agentium,
Vulc. Gall. Av. Cass. 4, 6) [cf. agô; Sanscr. ag, aghami = to go, to drive; agmas = way, train = ogmos; agis = race, contest = agôn; perh. also Germ. jagen, to drive, to hunt], to put in motion, to move (syn.: agitare, pellere, urgere).Lit.A.Of cattle and other animals, to lead, drive.a.Absol.: agas asellum, Seip. ap. Cic. de Or. 2, 64, 258:b.jumenta agebat,
Liv. 1, 48:capellas ago,
Verg. E. 1, 13:Pars quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu etc.,
Ov. F. 1, 323:caballum,
Hor. Ep. 1, 18, 36.—With acc. of place, prep., sup., or inf.:B. a.agere bovem Romam,
Curt. 1, 45:equum in hostem,
id. 7, 4:Germani in amnem aguntur,
Tac. H. 5, 21:acto ad vallum equo,
id. A. 2, 13:pecora per calles,
Curt. 7, 11:per devia rura capellas,
Ov. M. 1, 676:pecus pastum,
Varr. L. L. 6, 41, p. 88 Mull.:capellas potum age,
Verg. E. 9, 23:pecus egit altos Visere montes,
Hor. C. 1, 2, 7.—Absol.:b.agmen agens equitum,
Verg. A. 7, 804.—With prep., abl., or inf.:C.vinctum ante se Thyum agebat,
Nep. Dat. 3:agitur praeceps exercitus Lydorum in populos,
Sil. 4, 720:(adulteram) maritus per omnem vicum verbere agit,
Tac. G. 19; Suet. Calig. 27:captivos prae se agentes,
Curt. 7, 6; Liv. 23, 1:acti ante suum quisque praedonem catenati,
Quint. 8, 3, 69:captivos sub curribus agere,
Mart. 8, 26:agimur auguriis quaerere exilia,
Verg. A. 3, 5;and simple for comp.: multis milibus armatorum actis ex ea regione = coactis,
Liv. 44, 31.— In prose: agi, to be led, to march, to go:quo multitudo omnis consternata agebatur,
Liv. 10, 29: si citius agi vellet agmen, that the army would move, or march on quicker, id. 2, 58:raptim agmine acto,
id. 6, 28; so id. 23, 36; 25, 9.— Trop.:egit sol hiemem sub terras,
Verg. G. 4, 51:poemata dulcia sunto Et quocumque volent animum auditoris agunto,
lead the mind, Hor. A. P. 100. —Hence, poet.: se agere, to betake one's self, i. e. to go, to come (in Plaut. very freq.;also in Ter., Verg., etc.): quo agis te?
where are you going? Plaut. Am. 1, 1, 294:unde agis te?
id. Most. 1, 4, 28; so id. ib. 3, 1, 31; id. Mil. 3, 2, 49; id. Poen. 1, 2, 120; id. Pers. 4, 3, 13; id. Trin. 4, 3, 71:quo hinc te agis?
where are you going, Ter. And. 4, 2, 25:Ecce gubernator sese Palinurus agebat,
was moving along, Verg. A. 6, 337:Aeneas se matutinus agebat,
id. ib. 8, 465:is enim se primus agebat,
for he strode on in front, id. ib. 9, 696.—Also without se:Et tu, unde agis?
Plaut. Bacch. 5, 1, 20:Quo agis?
id. Pers. 2, 2, 34:Huc age,
Tib. 2, 5, 2 (unless age is here to be taken with veni at the end of the line).—To drive or carry off (animals or men), to steal, rob, plunder (usually abigere):D.Et redigunt actos in sua rura boves,
Ov. F. 3, 64.—So esp. freq. of men or animals taken as booty in war, while ferre is used of portable things; hence, ferre et agere (as in Gr. agein kai pherein, Hom. Il. 5, 484; and reversed, pherein kai agein, in Hdt. and Xen.; cf.:rapiunt feruntque,
Verg. A. 2, 374:rapere et auferre,
Cic. Off. 1, 14), in gen., to rob, to plunder: res sociorum ferri agique vidit, Liv. 22, 3:ut ferri agique res suas viderunt,
id. 38, 15; so id. 3, 37;so also: rapere agereque: ut ex alieno agro raperent agerentque,
Liv. 22, 1, 2; but portari atque agi means to bear and carry, to bring together, in Caes. B. C. 2, 29 (as pherein kai agein in Plat. Phaedr. 279, C):ne pulcram praedam agat,
Plaut. Aul. 4, 2, 3:urbes, agros vastare, praedas agere,
Sall. J. 20, 8; 32, 3:pecoris et mancipiorum praedas,
id. ib. 44, 5;so eccl. Lat.: agere praedas de aliquo,
Vulg. Jud. 9, 16; ib. 1 Reg. 27, 8; cf. Gron. Obs. 3, 22, 633.—To chase, pursue, press animals or men, to drive about or onwards in flight (for the usual agitare).a.Of animals:b.apros,
Verg. G. 3, 412:cervum,
id. A. 7, 481; cf. id. ib. 4, 71:citos canes,
Ov. H. 5, 20:feros tauros,
Suet. Claud. 21.—Of men:E.ceteros ruerem, agerem,
Ter. Ad. 3, 2, 21 (= prosequerer, premerem, Don.):ita perterritos egerunt, ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 12:Demoleos cursu palantis Troas agebat,
Verg. A. 5, 265; cf. id. ib. 1, 574:aliquem in exsilium,
Liv. 25, 2; so Just. 2, 9, 6; 16, 4, 4; 17, 3, 17;22, 1, 16 al.: aliquem in fugam,
id. 16, 2, 3.—Of inanimate or abstract objects, to move, impel, push forwards, advance, carry to or toward any point:F.quid si pater cuniculos agat ad aerarium?
lead, make, Cic. Off. 3, 23, 90:egisse huc Alpheum vias,
made its way, Verg. A. 3, 695:vix leni et tranquillo mari moles agi possunt,
carry, build out, Curt. 4, 2, 8:cloacam maximam sub terram agendam,
to be carried under ground, Liv. 1, 56;so often in the histt., esp. Caes. and Livy, as t. t., of moving forwards the battering engines: celeriter vineis ad oppidum actis,
pushed forwards, up, Caes. B. G. 2, 12 Herz.; so id. ib. 3, 21; 7, 17; id. B. C. 2, 1; Liv. 8, 16:accelerant acta pariter testudine Volsci,
Verg. A. 9, 505 al.:fugere colles campique videntur, quos agimus praeter navem, i. e. praeter quos agimus navem,
Lucr. 4, 391:in litus passim naves egerunt,
drove the ships ashore, Liv. 22, 19:ratem in amnem,
Ov. F. 1, 500:naves in advorsum amnem,
Tac. H. 4, 22.— Poet.: agere navem, to steer or direct a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114; so,agere currum,
to drive a chariot, Ov. M. 2, 62; 2, 388 al.—To stir up, to throw out, excite, cause, bring forth (mostly poet.):G.scintillasque agere ac late differre favillam,
to throw out sparks and scatter ashes far around, Lucr. 2, 675:spumas ore,
Verg. G. 3, 203; so Cic. Verr. 2, 4, 66:piceum Flumen agit,
Verg. A. 9, 814:qui vocem cubantes sensim excitant, eandemque cum egerunt, etc.,
when they have brought it forth, Cic. de Or. 1, 59, 251. —Hence, animam agere, to expel the breath of life, give up the ghost, expire:agens animam spumat,
Lucr. 3, 493:anhelans vaga vadit, animam agens,
Cat. 63, 31:nam et agere animam et efflare dicimus,
Cic. Tusc. 1, 9, 19:Hortensius, cum has litteras scripsi, animam agebat,
id. Fam. 8, 13, 2; so Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:eodem tempore et gestum et animam ageres,
Cic. Rosc. Com. 8:Est tanti habere animam ut agam?
Sen. Ep. 101, 12; and with a play upon words: semper agis causas et res agis, Attale, semper. Est, non est, quod agas, Attale, semper agis. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas;Attale, ne quod agas desit, agas animam,
Mart. 1, 80.—Of plants, to put forth or out, to shoot, extend:II.(salices) gemmas agunt,
Varr. R. R. 1, 30:florem agere coeperit ficus,
Col. R. R. 5, 10, 10:frondem agere,
Plin. 18, 6, 8, § 45:se ad auras palmes agit,
Verg. G. 2, 364:(platanum) radices trium et triginta cubitorum egisse,
Varr. R. R. 1, 37, 15:per glebas sensim radicibus actis,
Ov. M. 4, 254; so id. ib. 2, 583:robora suas radices in profundum agunt,
Plin. 16, 31, 56, § 127.—Metaph.:vera gloria radices agit,
Cic. Off. 2, 12, 43:pluma in cutem radices egerat imas,
Ov. M. 2, 582.Trop.A.Spec., to guide, govern:B.Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur,
Verg. A. 1, 574; cf. Forbig. ad h. 1., who considers it the only instance of this use, and compares a similar use of agô; v. L. and S. s. v. II. 2.—In gen., to move, impel, excite, urge to a thing, to prompt or induce to:C.si quis ad illa deus te agat,
Hor. S. 2, 7, 24:una plaga ceteros ad certamen egit,
Liv. 9, 41; 8, 7; 39, 15: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus? Ov. M. 5, 14:totis mentibus acta,
Sil. 10, 191:in furorem agere,
Quint. 6, 1, 31:si Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur,
Tac. Agr. 41:provinciam avaritia in bellum egerat,
id. A. 14, 32.—To drive, stir up, excite, agitate, rouse vehemently (cf. agito, II.):D.me amor fugat, agit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,
Cic. Verr. 1, 3:perpetua naturalis bonitas, quae nullis casibus neque agitur neque minuitur,
Nep. Att. 9, 1 Brem.:opportunitas, quae etiam mediocres viros spe praedae transvorsos agit,
i. e. leads astray, Sall. J. 6, 3; 14, 20; so Sen. Ep. 8, 3.— To pursue with hostile intent, to persecute, disturb, vex, to attack, assail (for the usu. agitare; mostly poet.):reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi,
Verg. A. 7, 405:non res et agentia (i. e. agitantia, vexantia) verba Lycamben,
Hor. Ep. 1, 19, 25:acerba fata Romanos agunt,
id. Epod 7, 17:diris agam vos,
id. ib. 5, 89:quam deus ultor agebat,
Ov. M. 14, 750:futurae mortis agor stimulis,
Luc. 4, 517; cf. Matth. ad Cic. Mur. § 21.—To drive at something, to pursue a course of action, i. e. to make something an object of action; either in the most general sense, like the Engl. do and the Gr. prattein, for every kind of mental or physical employment; or, in a more restricted sense, to exhibit in external action, to act or perform, to deliver or pronounce, etc., so that after the act is completed nothing remains permanent, e. g. a speech, dance, play, etc. (while facere, to make, poiein, denotes the production of an object which continues to exist after the act is completed; and gerere, the performance of the duties of an office or calling).—On these significations, v. Varr. 6, 6, 62, and 6, 7, 64, and 6, 8, 72.—For the more restricted signif. v. Quint. 2, 18, 1 sq.; cf. Manut. ad Cic. Fam. 7, 12; Hab. Syn. 426.1. a.With the gen. objects, aliquid, nihil, plus, etc.:b.numquam se plus agere quam nihil cum ageret,
Cic. Rep. 1, 17 (cf. with this, id. Off. 3, 1: numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus esset): mihi, qui nihil agit, esse omnino non videtur. id. N. D. 2, 16, 46:post satietatem nihil (est) agendum,
Cels. 1, 2.—Hence,Without object:c.aliud agendi tempus, aliud quiescendi,
Cic. N. D. 2, 53, 132; Juv. 16, 49:agendi tempora,
Tac. H. 3, 40:industria in agendo, celeritas in conficiendo,
Cic. Imp. Pomp. 10, 29.—In colloquial lang., to do, to fare, get on: quid agis? what are you doing? M. Tulli, quid agis? Cic. Cat. 1, 11:d.Quid agis?
What's your business? Plaut. Stich. 2, 2, 9; also, How goes it with you? How are you? ti pratteis, Plaut. Curc. 2, 1, 20; Cic. Fam. 7, 11 al.; Hor. S. 1, 9, 4:vereor, quid agat,
how he is, Cic. Att. 9, 17:ut sciatis, quid agam,
Vulg. Ephes. 6, 21:prospere agit anima tua,
fares well, ib. 3 Joan. 2:quid agitur?
how goes it with you? how do you do? how are you? Plaut. Ps. 1, 1, 17; 1, 5, 42; Ter. Eun. 2, 2, 40:Quid intus agitur?
is going on, Plaut. Cas. 5, 2, 20; id. Ps. 1, 5, 42 al.—With nihil or non multum, to do, i. e. to effect, accomplish, achieve nothing, or not much (orig. belonging to colloquial lang., but in the class. per. even in oratorical and poet. style): nihil agit;e.collum obstringe homini,
Plaut. Curc. 5, 3, 29:nihil agis,
you effect nothing, it is of no use, Ter. Ad. 5, 8, 12:nihil agis, dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61 Kuhn.; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 10: cupis, inquit, abire; sed nihil agis;usque tenebo,
Hor. S. 1, 9, 15:[nihil agis,] nihil assequeris,
Cic. Cat. 1, 6, 15 B. and K.:ubi blanditiis agitur nihil,
Ov. M. 6, 685: egerit non multum, has not done much, Curt. ap. Cic. Fam. 7, 29; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. p. 120.—In certain circumstances, to proceed, do, act, manage (mostly belonging to familiar style): Thr. Quid nunc agimus? Gn. Quin redimus, What shall we do now? Ter. Eun. 4, 7, 41:2.hei mihi! quid faciam? quid agam?
what shall I do? how shall I act? id. Ad. 5, 3, 3:quid agam, habeo,
id. And. 3, 2, 18 (= quid respondeam habeo, Don.) al.:sed ita quidam agebat,
was so acting, Cic. Lig. 7, 21: a Burro minaciter actum, Burrus [p. 75] proceeded to threats, Tac. A. 13, 21.—To pursue, do, perform, transact (the most usual signif. of this word; in all periods; syn.: facere, efficere, transigere, gerere, tractare, curare): cui quod agat institutumst nullo negotio id agit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 254 Vahl.): ut quae egi, ago, axim, verruncent bene, Pac. ap. Non. 505, 23 (Trag. Rel. p. 114 Rib.):3.At nihil est, nisi, dum calet, hoc agitur,
Plaut. Poen. 4, 2, 92:Ut id agam, quod missus huc sum,
id. Ps. 2, 2, 44: homines quae agunt vigilantes, agitantque, ea si cui in somno accidunt, minus mirum est, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:observabo quam rem agat,
what he is going to do, Plaut. Am. 1, 1, 114:Id quidem ago,
That is what I am doing, Verg. E. 9, 37:res vera agitur,
Juv. 4, 35:Jam tempus agires,
Verg. A. 5, 638:utilis rebus agendis,
Juv. 14, 72:grassator ferro agit rem,
does the business with a dagger, id. 3, 305; 6, 659 (cf.:gladiis geritur res,
Liv. 9, 41):nihil ego nunc de istac re ago,
do nothing about that matter, Plaut. Truc. 4, 4, 8:postquam id actumst,
after this is accomplished, id. Am. 1, 1, 72; so,sed quid actumst?
id. Ps. 2, 4, 20:nihil aliud agebam nisi eum defenderem,
Cic. Sull. 12:ne quid temere ac fortuitu, inconsiderate negligenterque agamus,
id. Off. 1, 29:agamus quod instat,
Verg. E. 9, 66:renuntiaverunt ei omnia, quae egerant,
Vulg. Marc. 6, 30; ib. Act. 5, 35:suum negotium agere,
to mind one's business, attend to one's own affairs, Cic. Off. 1, 9; id. de Or. 3, 55, 211; so,ut vestrum negotium agatis,
Vulg. 1 Thess. 4, 11:neque satis Bruto constabat, quid agerent,
Caes. B. G. 3, 14:postquam res in Africa gestas, quoque modo actae forent, fama divolgavit,
Sall. J. 30, 1:sed tu delibera, utrum colloqui malis an per litteras agere quae cogitas,
Nep. Con. 3, 8 al. —With the spec. idea of completing, finishing: jucundi acti labores, a proverb in Cic. Fin. 2, 32, 105.—To pursue in one's mind, to drive at, to revolve, to be occupied with, think upon, have in view, aim at (cf. agito, II. E., volvo and voluto):4.nescio quid mens mea majus agit,
Ov. H. 12, 212:hoc variis mens ipsa modis agit,
Val. Fl. 3, 392:agere fratri proditionem,
Tac. H. 2, 26:de intranda Britannia,
id. Agr. 13.—With a verbal subst., as a favorite circumlocution for the action indicated by the subst. (cf. in Gr. agô with verbal subst.):5.rimas agere (sometimes ducere),
to open in cracks, fissures, to crack, Cic. Att. 14, 9; Ov. M. 2, 211; Luc. 6, 728: vos qui regalis corporis custodias agitis, keep watch over, guard, Naev. ap. Non. 323, 1; so Liv. 5, 10:vigilias agere,
Cic. Verr. 4, 43, 93; Nep. Thras. 4; Tac. H. 3, 76:excubias alicui,
Ov. F. 3, 245:excubias,
Tac. H. 4, 58:pervigilium,
Suet. Vit. 10:stationem agere,
to keep guard, Liv. 35, 29; Tac. H. 1, 28:triumphum agere,
to triumph, Cic. Fam. 3, 10; Ov. M. 15, 757; Suet. Dom. 6:libera arbitria agere,
to make free decisions, to decide arbitrarily, Liv. 24, 45; Curt. 6, 1, 19; 8, 1, 4:paenitentiam agere,
to exercise repentance, to repent, Quint. 9, 3, 12; Petr. S. 132; Tac. Or. 15; Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 7, 10; Vulg. Lev. 5, 5; ib. Matt. 3, 2; ib. Apoc. 2, 5:silentia agere,
to maintain silence, Ov. M. 1, 349:pacem agere,
Juv. 15, 163:crimen agere,
to bring accusation, to accuse, Cic. Verr. 4, 22, 48:laborem agere,
id. Fin. 2, 32:cursus agere,
Ov. Am. 3, 6, 95:delectum agere,
to make choice, to choose, Plin. 7, 29, 30, § 107; Quint. 10, 4, 5:experimenta agere,
Liv. 9, 14; Plin. 29, 1, 8, § 18:mensuram,
id. 15, 3, 4, § 14:curam agere,
to care for, Ov. H. 15, 302; Quint. 8, prooem. 18:curam ejus egit,
Vulg. Luc. 10, 34:oblivia agere,
to forget, Ov. M. 12, 540:nugas agere,
to trifle, Plaut. Cist. 2, 3, 29; id. As. 1, 1, 78, and often:officinas agere,
to keep shop, Inscr. Orell. 4266.—So esp.: agere gratias ( poet. grates; never in sing. gratiam), to give thanks, to thank; Gr. charin echein ( habere gratiam is to be or feel grateful; Gr. charin eidenai; and referre gratiam, to return a favor, requite; Gr. charin apodidonai; cf. Bremi ad Nep. Them. 8, 7):diis gratias pro meritis agere,
Plaut. Am. 1, 1, 26:Haud male agit gratias,
id. Aul. 4, 4, 31:Magnas vero agere gratias Thais mihi?
Ter. Eun. 3, 1, 1:Dis magnas merito gratias habeo atque ago,
id. Phorm. 5, 6, 80: Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter, Cic. Fam. 1, 10: immortales ago tibi gratias agamque dum vivam;nam relaturum me adfirmare non possum,
id. ib. 10, 11, 1: maximas tibi omnes gratias agimus, C. Caesar;majores etiam habemus,
id. Marcell. 11, 33:Trebatio magnas ago gratias, quod, etc.,
id. Fam. 11, 28, 8: renuntiate gratias regi me agere;referre gratiam aliam nunc non posse quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37: grates tibi ago, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, * Cic. Rep. 6, 9:gaudet et invito grates agit inde parenti,
Ov. M. 2, 152; so id. ib. 6, 435; 484; 10, 291; 681; 14, 596; Vulg. 2 Reg. 8, 10; ib. Matt. 15, 36 al.;and in connection with this, laudes agere: Jovis fratri laudes ago et grates gratiasque habeo,
Plaut. Trin. 4, 1, 2:Dianae laudes gratesque agam,
id. Mil. 2, 5, 2; so,diis immortalibus laudesque et grates egit,
Liv. 26, 48:agi sibi gratias passus est,
Tac. Agr. 42; so id. H. 2, 71; 4, 51; id. A. 13, 21; but oftener grates or gratis in Tac.:Tiberius egit gratis benevolentiae patrum, A. 6, 2: agit grates,
id. H. 3, 80; 4, 64; id. A. 2, 38; 2, 86; 3, 18; 3, 24; 4, 15 al.—Of time, to pass, spend (very freq. and class.): Romulus in caelo cum dis agit aevom, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 12, 28; so Pac. id. ib. 2, 21, 49, and Hor. S. 1, 5, 101:6.tempus,
Tac. H. 4, 62; id. A. 3, 16: domi aetatem, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6:aetatem in litteris,
Cic. Leg. 2, 1, 3:senectutem,
id. Sen. 3, 7; cf. id. ib. 17, 60:dies festos,
id. Verr. 2, 4, 48; Tac. G. 17:otia secura,
Verg. G. 3, 377; Ov. F. 1, 68; 4, 926:ruri agere vitam,
Liv. 7, 39, and Tac. A. 15, 63:vitam in terris,
Verg. G. 2, 538:tranquillam vitam agere,
Vulg. 1 Tim. 2, 2:Hunc (diem) agerem si,
Verg. A. 5, 51:ver magnus agebat Orbis,
id. G. 2, 338:aestiva agere,
to pass, be in, summer quarters, Liv. 27, 8; 27, 21; Curt. 5, 8, 24.— Pass.:menses jam tibi esse actos vides,
Plaut. Am. 1, 3, 2:mensis agitur hic septimus,
Ter. Hec. 3, 3, 34, and Ov. M. 7, 700:melior pars acta (est) diei,
Verg. A. 9, 156; Juv. 4, 66; Tac. A. 15, 63:acta est per lacrimas nox,
Ov. H. 12, 58 Ruhnk.:tunc principium anni agebatur,
Liv. 3, 6:actis quindecim annis in regno,
Just. 41, 5, 9:Nona aetas agitur,
Juv. 13, 28 al. —With annus and an ordinal, to be of a certain age, to be so old:quartum annum ago et octogesimum,
am eighty-four years old, Cic. Sen. 10, 32:Annum agens sextum decimum patrem amisit,
Suet. Caes. 1.—Metaph.: sescentesimum et quadragesimum annum urbs nostra agebat, was in its 640 th year, Tac. G. 37.— Hence also absol. (rare), to pass or spend time, to live, to be, to be somewhere:civitas laeta agere,
was joyful, Sall. J. 55, 2:tum Marius apud primos agebat,
id. ib. 101, 6:in Africa, qua procul a mari incultius agebatur,
id. ib. 89, 7:apud illos homines, qui tum agebant,
Tac. A. 3, 19:Thracia discors agebat,
id. ib. 3, 38:Juxta Hermunduros Naristi agunt,
Tac. G. 42:ultra jugum plurimae gentes agunt,
id. ib. 43:Gallos trans Padum agentes,
id. H. 3, 34:quibus (annis) exul Rhodi agit,
id. A. 1, 4:agere inter homines desinere,
id. ib. 15, 74:Vitellius non in ore volgi agere,
was not in the sight of the people, id. H. 3, 36:ante aciem agere,
id. G. 7; and:in armis agere,
id. A. 14, 55 = versari.—In the lang. of offerings, t. t., to despatch the victim, to kill, slay. In performing this rite, the sacrificer asked the priest, agone, shall I do it? and the latter answered, age or hoc age, do it:7.qui calido strictos tincturus sanguine cultros semper, Agone? rogat, nec nisi jussus agit,
Ov. F. 1. 321 (cf. agonia and agonalia):a tergo Chaeream cervicem (Caligulae) gladio caesim graviter percussisse, praemissa voce,
hoc age, Suet. Calig. 58; id. Galb. 20. —This call of the priest in act of solemn sacrifice, Hoc age, warned the assembled multitude to be quiet and give attention; hence hoc or id and sometimes haec or istuc agere was used for, to give attention to, to attend to, to mind, heed; and followed by ut or ne, to pursue a thing, have it in view, aim at, design, etc.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 1, 2, 15, and Suet. Calig. 58: hoc agite, Plaut. As. prol. init.:Hoc age,
Hor. S. 2, 3, 152; id. Ep. 1, 6, 31:Hoc agite, of poetry,
Juv. 7, 20:hoc agamus,
Sen. Clem. 1, 12:haec agamus,
Cic. Tusc. 1, 49:agere hoc possumus,
Lucr. 1, 41; 4, 969; Juv. 7, 48:hoccine agis an non? hoc agam,
id. ib., Ter. And. 1, 2, 15; 2, 5, 4:nunc istuc age,
id. Heaut. 3, 2, 47; id. Phorm. 2, 3, 3 al.:Hoc egit civis Romanus ante te nemo,
Cic. Lig. 4, 11:id et agunt et moliuntur,
id. Mur. 38:(oculi, aures, etc.) quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat et adsit,
id. Tusc. 1, 20, 46: qui id egerunt, ut gentem... collocarent, aimed at this, that, etc., id. Cat. 4, 6, 12:qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
keep it in view, that, id. Off. 1, 13, 41:idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret?
id. Lig. 6, 18:Hoc agit, ut doleas,
Juv. 5, 157:Hoc age, ne mutata retrorsum te ferat aura,
Hor. Ep. 1, 18, 88:Quid tuus ille destrictus gladius agebat?
have in view, mean, Cic. Leg. 3, 9:Quid aliud egimus nisi ut, quod hic potest, nos possemus?
id. ib. 4, 10:Sin autem id actum est, ut homines postremi pecuniis alienis locupletarentur,
id. Rosc. Am. 47, 137:certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur,
Nep. Them. 5, 1:ego id semper egi, ne bellis interessem,
Cic. Fam. 4, 7.—Also, the opp.: alias res or aliud agere, not to attend to, heed, or observe, to pursue secondary or subordinate objects: Ch. Alias res agis. Pa. Istuc ago equidem, Ter. Eun. 2, 3, 57; id. Hec. 5, 3, 28:usque eo animadverti eum jocari atque alias res agere,
Cic. Rosc. Am. 22:atqui vides, quam alias res agamus,
id. de Or. 3, 14, 51; id. Brut. 66, 233:aliud agens ac nihil ejusmodi cogitans,
id. Clu. 64.—In relation to public affairs, to conduct, manage, carry on, administer: agere bellum, to carry on or wage war (embracing the whole theory and practice of war, while bellum gerere designates the bodily and mental effort, and the bearing of the necessary burdens; and bellum facere, the actual outbreak of hostile feelings, v. Herz. ad Caes. B. G. 28):8.qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum agere instituerunt,
Caes. B. G. 3, 28:Antiochus si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus (Hannibalis) quam in suscipiendo instituerat, etc.,
Nep. Hann. 8, 3; Curt. 4, 10, 29:aliena bella mercedibus agere,
Mel. 1, 16:Bellaque non puero tractat agenda puer,
Ov. A. A. 1, 182 (also in id. Tr. 2, 230, Gron. Observ. 2, 3, 227, for the usu. obit, with one MS., reads agit; so Merkel).— Poet.:Martem for bellum,
Luc. 4, 2: agere proelium, to give battle (very rare):levibus proeliis cum Gallis actis,
Liv. 22, 9.—Of offices, employments, etc., to conduct, exercise, administer, hold:forum agere,
to hold court, Cic. Fam. 8, 6; and:conventus agere,
to hold the assizes, id. Verr. 5, 11, 28; Caes. B. G. 1, 54; 6, 44;used of the governors of provinces: judicium agere,
Plin. 9, 35, 58, § 120:vivorum coetus agere,
to make assemblies of, to assemble, Tac. A. 16, 34:censum agere,
Liv. 3, 22; Tac. A. 14, 46; Suet. Aug. 27:recensum agere,
id. Caes. 41:potestatem agere,
Flor. 1, 7, 2:honorem agere,
Liv. 8, 26:regnum,
Flor. 1, 6, 2:rem publicam,
Dig. 4, 6, 35, § 8:consulatum,
Quint. 12, 1, 16:praefecturam,
Suet. Tib. 6:centurionatum,
Tac. A. 1, 44:senatum,
Suet. Caes. 88:fiscum agere,
to have charge of the treasury, id. Dom. 12:publicum agere,
to collect the taxes, id. Vesp. 1:inquisitionem agere,
Plin. 29, 1, 8, § 18:curam alicujus rei agere,
to have the management of, to manage, Liv. 6, 15; Suet. Claud. 18:rei publicae curationem agens,
Liv. 4, 13: dilectum agere, to make a levy, to levy (postAug. for dilectum habere, Cic., Caes., Sall.), Quint. 12, 3, 5; Tac. A. 2, 16; id. Agr. 7 and 10; id. H. 2, 16, 12; Suet. Calig. 43. —Of civil and political transactions in the senate, the forum, before tribunals of justice, etc., to manage or transact, to do, to discuss, plead, speak, deliberate; constr. aliquid or de aliqua re:a.velim recordere, quae ego de te in senatu egerim, quae in contionibus dixerim,
Cic. Fam. 5, 2; 1, 9:de condicionibus pacis,
Liv. 8, 37:de summa re publica,
Suet. Caes. 28:cum de Catilinae conjuratione ageretur in curia,
id. Aug. 94:de poena alicujus,
Liv. 5, 36:de agro plebis,
id. 1, 46.—Hence the phrase: agere cum populo, of magistrates, to address the people in a public assembly, for the purpose of obtaining their approval or rejection of a thing (while [p. 76] agere ad populum signifies to propose, to bring before the people):cum populo agere est rogare quid populum, quod suffragiis suis aut jubeat aut vetet,
Gell. 13, 15, 10:agere cum populo de re publica,
Cic. Verr. 1, 1, 12; id. Lael. 25, 96:neu quis de his postea ad senatum referat neve cum populo agat,
Sall. C. 51, 43.—So also absol.:hic locus (rostra) ad agendum amplissimus,
Cic. Imp. Pomp. 1:Metellus cum agere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat,
id. Fam. 5, 2.— Transf. to common life.Agere cum aliquo, de aliquo or re or ut, to treat, deal, negotiate, confer, talk with one about a person or thing; to endeavor to persuade or move one, that, etc.: nihil age tecum (sc. cum odore vini);b.ubi est ipsus (vini lepos)?
I have nothing to do with you, Plaut. Curc. 1, 2, 11:Quae (patria) tecum, Catilina, sic agit,
thus pleads, Cic. Cat. 1, 6, 18:algae Inquisitores agerent cum remige nudo,
Juv. 4, 49:haec inter se dubiis de rebus agebant,
thus treated together, Verg. A. 11, 445:de quo et praesens tecum egi diligenter, et scripsi ad te accurate antea,
Cic. Fam. 13, 75:egi cum Claudia et cum vestra sorore Mucia, ut eum ab illa injuria deterrerent,
id. ib. 5, 2:misi ad Metellum communes amicos, qui agerent cum eo, ut de illa mente desisteret,
id. ib. 5, 2:Callias quidam egit cum Cimone, ut eam (Elpinicen) sibi uxorem daret,
Nep. Cim. 1, 3.—Also absol.:Alcibiades praesente vulgo agere coepit,
Nep. Alc. 8, 2:si qua Caesares obtinendae Armeniae egerant,
Tac. A. 15, 14:ut Lucretius agere varie, rogando alternis suadendoque coepit,
Liv. 2, 2.—In Suet. once agere cum senatu, with acc. and inf., to propose or state to the Senate:Tiberius egit cum senatu non debere talia praemia tribui,
Suet. Tib. 54.—With the advv. bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with one, to treat or use well or ill:9.facile est bene agere cum eis, etc.,
Cic. Phil. 14, 11:bene egissent Athenienses cum Miltiade, si, etc.,
Val. Max. 5, 3, 3 ext.; Vulg. Jud. 9, 16:praeclare cum aliquo agere,
Cic. Sest. 23:Male agis mecum,
Plaut. As. 1, 3, 21:qui cum creditoribus suis male agat,
Cic. Quinct. 84; and:tu contra me male agis,
Vulg. Jud. 11, 27.—Freq. in pass., to be or go well or ill with one, to be well or badly off:intelleget secum actum esse pessime,
Cic. Verr. 2, 3, 50:praeclare mecum actum puto,
id. Fam. 9, 24; so id. ib. 5, 18: exstat cujusdam non inscitus jocus bene agi potuisse cum rebus humanis, si Domitius pater talem habuisset uxorem, it would have gone well with human affairs, been well for mankind, if, etc., Suet. Ner. 28.—Also absol. without cum: agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus, it is well done if, etc., it is a splendid thing if, etc., Cic. Fam. 4, 14:vivitur cum eis, in quibus praeclare agitur si sunt simulacra virtutis,
id. Off. 1, 15:bene agitur pro noxia,
Plaut. Mil. 5, 23.—Of transactions before a court or tribunal.a.Aliquid agere ex jure, ex syngrapha, ex sponso, or simply the abl. jure, lege, litibus, obsignatis tabellis, causa, to bring an action or suit, to manage a cause, to plead a case:b.ex jure civili et praetorio agere,
Cic. Caecin. 12:tamquam ex syngrapha agere cum populo,
to litigate, id. Mur. 17:ex sponso egit,
id. Quint. 9: Ph. Una injuriast Tecum. Ch. Lege agito ergo, Go to law, then, Ter. Phorm. 5, 8, 90:agere lege in hereditatem,
Cic. de Or. 1, 38, 175; Ov. F. 1, 48; Liv. 9, 46:cum illo se lege agere dicebat,
Nep. Tim. 5: summo jure agere, to assert or claim one's right to the full extent of the law, Cic. Off. 1, 11:non enim gladiis mecum, sed litibus agetur,
id. Q. Fr. 1, 4:causa quam vi agere malle,
Tac. A. 13, 37:tabellis obsignatis agis mecum,
Cic. Tusc. 5, 11, 33:Jure, ut opinor, agat, jure increpet inciletque,
with right would bring her charge, Lucr. 3, 963; so,Castrensis jurisdictio plura manu agens,
settles more cases by force, Tac. Agr. 9:ubi manu agitur,
when the case is settled by violent hands, id. G. 36.—Causam or rem agere, to try or plead a case; with apud, ad, or absol.:c.causam apud centumviros egit,
Cic. Caecin. 24:Caesar cum ageret apud censores,
Varr. R. R. 1, 7, 10; so with adversus:egi causam adversus magistratus,
Vulg. 2 Esdr. 13, 11:orator agere dicitur causam,
Varr. L. L. 6, 42: causam isto modo agere, Cic. Lig. 4, 10; Tac. Or. 5; 11; 14; Juv. 2, 51; 14, 132:agit causas liberales,
Cic. Fam. 8, 9: qui ad rem agendam adsunt, M. Cael. ap. Quint. 11, 1, 51:cum (M. Tullius) et ipsam se rem agere diceret,
Quint. 12, 10, 45: Gripe, accede huc;tua res agitur,
is being tried, Plaut. Rud. 4, 4, 104; Quint. 8, 3, 13;and extra-judicially: rogo ad Caesarem meam causam agas,
Cic. Fam. 5, 10:Una (factio) populi causam agebat, altera optimatum,
Nep. Phoc. 3; so, agere, absol., to plead' ad judicem sic agi solet, Cic. Lig. 10:tam solute agere, tam leniter,
id. Brut. 80:tu istuc nisi fingeres, sic ageres?
id. ib. 80; Juv. 7, 143 and 144; 14, 32.— Transf. to common life; with de or acc., to discuss, treat, speak of:Sed estne hic ipsus, de quo agebam?
of whom I was speaking, Ter. Ad. 1, 1, 53:causa non solum exponenda, sed etiam graviter copioseque agenda est,
to be discussed, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Verr. 1, 13, 37:Samnitium bella, quae agimus,
are treating of, Liv. 10, 31.—Hence,Agere aliquem reum, to proceed against one as accused, to accuse one, Liv. 4, 42; 24, 25; Tac. A. 14, 18:d.reus agitur,
id. ib. 15, 20; 3, 13; and with the gen. of the crime, with which one is charged:agere furti,
to accuse of theft, Cic. Fam. 7, 22:adulterii cum aliquo,
Quint. 4, 4, 8:injuriarum,
id. 3, 6, 19; and often in the Pandects.—Pass. of the thing which is the subject of accusation, to be in suit or in question; it concerns or affects, is about, etc.:(α).non nunc pecunia, sed illud agitur, quomodo, etc.,
Ter. Heaut. 3, 1, 67:non capitis ei res agitur, sed pecuniae,
the point in dispute, id. Phorm. 4, 3, 26:aguntur injuriae sociorum, agitur vis legum, agitur existimatio, veritasque judiciorum,
Cic. Verr. 2, 4, 51:si magna res, magna hereditas agetur,
id. Fin. 2, 17: qua de re agitur, what the point of dispute or litigation is, id. Brut. 79.—Hence, trop.,Res agitur, the case is on trial, i. e. something is at stake or at hazard, in peril, or in danger:(β).at nos, quarum res agitur, aliter auctores sumus,
Plaut. Stich. 1, 2, 72:quasi istic mea res minor agatur quam tua,
Ter. Heaut. 2, 3, 113:agitur populi Romani gloria, agitur salus sociorum atque amicorum, aguntur certissima populi Romani vectigalia et maxima, aguntur bona multorum civium,
Cic. Imp. Pomp. 2, 6:in quibus eorum aut caput agatur aut fama,
id. Lael. 17, 61; Nep. Att. 15, 2:non libertas solum agebatur,
Liv. 28, 19; Sen. Clem. 1, 20 al.:nam tua res agitur, paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84 (= in periculo versatur, Lambin.):agitur pars tertia mundi,
is at stake, I am in danger of losing, Ov. M. 5, 372.—Res acta est, the case is over (and done for): acta haec res est;(γ).perii,
this matter is ended, Ter. Heaut. 3, 3, 3: hence, actum est de aliquo or aliqua re, it is all over with a person or thing:actum hodie est de me,
Plaut. Ps. 1, 1, 63:jam de Servio actum,
Liv. 1, 47:actum est de collo meo,
Plaut. Trin. 3, 4, 194.—So also absol.: actumst;ilicet me infelicem,
Plaut. Cist. 4, 2, 17:si animus hominem pepulit, actumst,
id. Trin. 2, 2, 27; Ter. And. 3, 1, 7; Cic. Att. 5, 15:actumst, ilicet, peristi,
Ter. Eun. 1, 1, 9: periimus;actumst,
id. Heaut. 3, 3, 3.—Rem actam agere, to plead a case already finished, i. e. to act to no purpose:10. a.rem actam agis,
Plaut. Ps. 1, 3, 27; id. Cist. 4, 2, 36; Liv. 28, 40; so,actum or acta agere: actum, aiunt, ne agas,
Ter. Phorm. 2, 3, 72; Cic. Att. 9, 18:acta agimus,
id. Am. 22.—Of an orator, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf. id. ib. 2, 19, 79:b.quae sic ab illo acta esse constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere non possent,
id. ib. 3, 56, 214:agere fortius et audentius volo,
Tac. Or. 18; 39.—Of an actor, to represent, play, act:11.Ipse hanc acturust Juppiter comoediam,
Plaut. Am. prol. 88; so,fabulam,
Ter. Ad. prol. 12; id. Hec. prol. 22:dum haec agitur fabula,
Plaut. Men. prol. 72 al.:partis,
to have a part in a play, Ter. Phorm. prol. 27:Ballionem illum cum agit, agit Chaeream,
Cic. Rosc. Com. 7:gestum agere in scaena,
id. de Or. 2, 57:dicitur canticum egisse aliquanto magis vigente motu,
Liv. 7, 2 al. — Transf. to other relations, to represent or personate one, to act the part of, to act as, behave like: has partes lenitatis semper egi, Cic. Mur. 3:egi illos omnes adulescentes, quos ille actitat,
id. Fam. 2, 9:amicum imperatoris,
Tac. H. 1, 30:exulem,
id. A. 1, 4:socium magis imperii quam ministrum,
id. H. 2, 83:senatorem,
Tac. A. 16, 28.—So of things poetically:utrinque prora frontem agit,
serves as a bow, Tac. G. 44.—Se agere = se gerere, to carry one's self, to behave, deport one's self:12.tanta mobilitate sese Numidae agunt,
Sall. J. 56, 5:quanto ferocius ante se egerint,
Tac. H. 3, 2 Halm:qui se pro equitibus Romanis agerent,
Suet. Claud. 25:non principem se, sed ministrum egit,
id. ib. 29:neglegenter se et avare agere,
Eutr. 6, 9:prudenter se agebat,
Vulg. 1 Reg. 18, 5:sapienter se agebat,
ib. 4 Reg. 18, 7. —Also absol.:seditiose,
Tac. Agr. 7:facile justeque,
id. ib. 9:superbe,
id. H. 2, 27:ex aequo,
id. ib. 4, 64:anxius et intentus agebat,
id. Agr. 5.—Imper.: age, agite, Ter., Tib., Lucr., Hor., Ov., never using agite, and Catull. never age, with which compare the Gr. age, agete (also accompanied by the particles dum, eia, en, ergo, igitur, jam, modo, nuncjam, porro, quare, quin, sane, vero, verum, and by sis); as an exclamation.a.In encouragement, exhortation, come! come on! (old Engl. go to!) up! on! quick! (cf. I. B. fin.).(α).In the sing.:(β).age, adsta, mane, audi, Enn. ap. Delr. Synt. 1, 99: age i tu secundum,
come, follow me! Plaut. Am. 2, 1, 1:age, perge, quaeso,
id. Cist. 2, 3, 12:age, da veniam filio,
Ter. Ad. 5, 8, 14:age, age, nunc experiamur,
id. ib. 5, 4, 23:age sis tu... delude,
Plaut. As. 3, 3, 89; id. Ep. 3, 4, 39; Cic. Tusc. 2, 18; id. Rosc. Am. 16:quanto ferocius ante se egerint, agedum eam solve cistulam,
Plaut. Am. 2, 2, 151; id. Capt. 3, 4, 39:Agedum vicissim dic,
Ter. Heaut. 2, 3, 69; id. Eun. 4, 4, 27:agedum humanis concede,
Lucr. 3, 962:age modo hodie sero,
Ter. Heaut. 2, 3, 103:age nuncjam,
id. And. 5, 2, 25:En age, quid cessas,
Tib. 2, 2, 10:Quare age,
Verg. A. 7, 429:Verum age,
id. ib. 12, 832:Quin age,
id. G. 4, 329:en, age, Rumpe moras,
id. ib. 3, 43:eia age,
id. A. 4, 569.—In the plur.:b.agite, pugni,
up, fists, and at 'em! Plaut. Am. 1, 1, 146:agite bibite,
id. Curc. 1, 1, 88; id. Stich. 1, 3, 68:agite in modum dicite,
Cat. 61, 38:Quare agite... conjungite,
id. 64, 372; Verg. A. 1, 627:vos agite... volvite,
Val. Fl. 3, 311:agite nunc, divites, plorate,
Vulg. Jac. 5, 1:agitedum,
Liv. 3, 62.—Also age in the sing., with a verb in the plur. (cf. age tamnete, Hom. Od. 3, 332; age dê trapeiomen, id. Il. 3, 441):age igitur, intro abite,
Plaut. Mil. 3, 3, 54:En agedum convertite,
Prop. 1, 1, 21:mittite, agedum, legatos,
Liv. 38, 47:Ite age,
Stat. Th. 10, 33:Huc age adeste,
Sil. 11, 169.—In transitions in discourse, well then! well now! well! (esp. in Cic. Or. very freq.). So in Plaut. for resuming discourse that has been interrupted: age, tu interea huic somnium narra, Curc. 2, 2, 5: nunc age, res quoniam docui non posse creari, etc., well now, since I have taught, etc., Lucr. 1, 266:c.nunc age, quod superest, cognosce et clarius audi,
id. 1, 920; so id. 1, 952; 2, 62; 333; 730; 3, 418;4, 109 al.: age porro, tu, qui existimari te voluisti interpretem foederum, cur, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 22; so id. Rosc. Am. 16; id. Part. 12; id. Att. 8, 3.—And age (as in a.) with a verb in the plur.:age vero, ceteris in rebus qualis sit temperantia considerate,
Cic. Imp. Pomp. 14; so id. Sull. 26; id. Mil. 21; id. Rosc. Am. 37.—As a sign of assent, well! very well! good! right! Age, age, mansero, Plaut. As. 2, 2, 61: age, age, jam ducat;► Position.dabo,
Ter. Phorm. 4, 3, 57:Age, veniam,
id. And. 4, 2, 30:age, sit ita factum,
Cic. Mil. 19:age sane,
Plaut. Ps. 5, 2, 27; Cic. Fin. 2, 35, 119.—Age, used with another verb in the imperative, regularly stands before it, but in poetry, for the sake of the metre, it,I.Sometimes follows such verb; as,a.In dactylic metre:b.Cede agedum,
Prop. 5, 9, 54:Dic age,
Verg. A. 6, 343; Hor. S. 2, 7, 92; Ov. F. 1, 149:Esto age,
Pers. 2, 42:Fare age,
Verg. A. 3, 362:Finge age,
Ov. H. 7, 65:Redde age,
Hor. S. 2, 8, 80:Surge age,
Verg. A. 3, 169; 8, 59; 10, 241; Ov. H. 14, 73:Vade age,
Verg. A. 3, 462; 4, 422; so,agite: Ite agite,
Prop. 4, 3, 7.—In other metres (very rarely):II.appropera age,
Plaut. Cas. 2, 2, 38:dic age,
Hor. C. 1, [p. 77] 32, 3; 2, 11, 22;3, 4, 1.—So also in prose (very rarely): Mittite agedum,
Liv. 38, 47:procedat agedum ad pugnam,
id. 7, 9.—It is often separated from such verb:1.age me huc adspice,
Plaut. Am. 2, 2, 118; id. Capt. 5, 2, 1:Age... instiga,
Ter. And. 4, 2, 10; 5, 6, 11:Quare agite... conjungite,
Cat. 64, 372:Huc age... veni,
Tib. 2, 5, 2:Ergo age cervici imponere nostrae,
Verg. A. 2, 707:en age segnis Rumpe moras,
id. G. 3, 42:age te procellae Crede,
Hor. C. 3, 27, 62:Age jam... condisce,
id. ib. 4, 11, 31; id. S. 2, 7, 4.—Hence,ăgens, entis, P. a.A.Adj.1.Efficient, effective, powerful (only in the rhet. lang. of Cic.):► 2.utendum est imaginibus agentibus, acribus, insignitis,
Cic. de Or. 2, 87, 358:acre orator, incensus et agens,
id. Brut. 92, 317.— Comp. and sup. not used.Agentia verba, in the grammarians, for verba activa, Gell. 18, 12.—B.Subst.: ăgentes, ium.a.Under the emperors, a kind of secret police (also called frumentarii and curiosi), Aur. Vict. Caes. 39 fin.; Dig. 1, 12; 1, 20; 21; 22; 23, etc.; Amm. 15, 3; 14, 11 al.—b.For agrimensores, land-surveyors, Hyg. Lim. p. 179.—2.actus, a, um, P. a. Lit., that has been transacted in the Senate, in the forum, before the courts of justice, etc.; hence,A.actum, i, n., a public transaction in the Senate, before the people, or before a single magistrate:B.actum ejus, qui in re publica cum imperio versatus sit,
Cic. Phil. 1, 7:acta Caesaris servanda censeo,
id. ib. 1, 7:acta tui praeclari tribunatus,
id. Dom. 31.—acta publĭca, or absol.: acta, orum, n., the register of public acts, records, journal. Julius Caesar, in his consulship, ordered that the doings of the Senate (diurna acta) should be made public, Suet. Caes. 20; cf. Ernest. Exc. 1;1.but Augustus again prohibited it,
Suet. Aug. 36. Still the acts of the Senate were written down, and, under the succeeding emperors. certain senators were appointed to this office (actis vel commentariis Senatus conficiendis), Tac. A. 5, 4. They had also public registers of the transactions of the assemblies of the people, and of the different courts of justice;also of births and deaths, marriages, divorces, etc., which were preserved as sources of future history.—Hence, diurna urbis acta,
the city journal, Tac. A. 13, 31:acta populi,
Suet. Caes. 20:acta publica,
Tac. A. 12, 24; Suet. Tib. 8; Plin. Ep. 7, 33:urbana,
id. ib. 9, 15; which were all comprehended under the gen. name acta.With the time added:2.acta eorum temporum,
Plin. 7, 13, 11, § 60:illius temporis,
Ascon. Mil. 44, 16:ejus anni,
Plin. 2, 56, 57, § 147.—Absol., Cic. Fam. 12, 8; 22, 1; 28, 3; Sen. Ben. 2, 10; 3, 16; Suet. Calig. 8; Quint. 9, 3; Juv. 2, 136: Quis dabit historico, quantum daret acta legenti, i. e. to the actuarius, q. v., id. 7, 104; cf. Bahr's Rom. Lit. Gesch. 303.—C.acta triumphōrum, the public record of triumphs, fuller than the Fasti triumphales, Plin. 37, 2, 6, § 12.—D.acta fŏri (v. Inscr. Grut. 445, 10), the records,a.Of strictly historical transactions, Amm. 22, 3, 4; Dig. 4, 6, 33, § 1.—b.Of matters of private right, as wills, gifts, bonds (acta ad jus privatorum pertinentia, Dig. 49, 14, 45, § 4), Fragm. Vat. §§ 249, 266, 268, 317.—E.acta militarĭa, the daily records of the movements of a legion, Veg. R. R. 2, 19. -
17 acta triumphorum
ăgo, egi, actum, 3, v. a. (axim = egerim, Pac. ap. Non. 505, 22; Paul. ex Fest. s. v. axitiosi, p. 3 Mull.;I.axit = egerit,
Paul. Diac. 3, 3;AGIER = agi,
Cic. Off. 3, 15;agentum = agentium,
Vulc. Gall. Av. Cass. 4, 6) [cf. agô; Sanscr. ag, aghami = to go, to drive; agmas = way, train = ogmos; agis = race, contest = agôn; perh. also Germ. jagen, to drive, to hunt], to put in motion, to move (syn.: agitare, pellere, urgere).Lit.A.Of cattle and other animals, to lead, drive.a.Absol.: agas asellum, Seip. ap. Cic. de Or. 2, 64, 258:b.jumenta agebat,
Liv. 1, 48:capellas ago,
Verg. E. 1, 13:Pars quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu etc.,
Ov. F. 1, 323:caballum,
Hor. Ep. 1, 18, 36.—With acc. of place, prep., sup., or inf.:B. a.agere bovem Romam,
Curt. 1, 45:equum in hostem,
id. 7, 4:Germani in amnem aguntur,
Tac. H. 5, 21:acto ad vallum equo,
id. A. 2, 13:pecora per calles,
Curt. 7, 11:per devia rura capellas,
Ov. M. 1, 676:pecus pastum,
Varr. L. L. 6, 41, p. 88 Mull.:capellas potum age,
Verg. E. 9, 23:pecus egit altos Visere montes,
Hor. C. 1, 2, 7.—Absol.:b.agmen agens equitum,
Verg. A. 7, 804.—With prep., abl., or inf.:C.vinctum ante se Thyum agebat,
Nep. Dat. 3:agitur praeceps exercitus Lydorum in populos,
Sil. 4, 720:(adulteram) maritus per omnem vicum verbere agit,
Tac. G. 19; Suet. Calig. 27:captivos prae se agentes,
Curt. 7, 6; Liv. 23, 1:acti ante suum quisque praedonem catenati,
Quint. 8, 3, 69:captivos sub curribus agere,
Mart. 8, 26:agimur auguriis quaerere exilia,
Verg. A. 3, 5;and simple for comp.: multis milibus armatorum actis ex ea regione = coactis,
Liv. 44, 31.— In prose: agi, to be led, to march, to go:quo multitudo omnis consternata agebatur,
Liv. 10, 29: si citius agi vellet agmen, that the army would move, or march on quicker, id. 2, 58:raptim agmine acto,
id. 6, 28; so id. 23, 36; 25, 9.— Trop.:egit sol hiemem sub terras,
Verg. G. 4, 51:poemata dulcia sunto Et quocumque volent animum auditoris agunto,
lead the mind, Hor. A. P. 100. —Hence, poet.: se agere, to betake one's self, i. e. to go, to come (in Plaut. very freq.;also in Ter., Verg., etc.): quo agis te?
where are you going? Plaut. Am. 1, 1, 294:unde agis te?
id. Most. 1, 4, 28; so id. ib. 3, 1, 31; id. Mil. 3, 2, 49; id. Poen. 1, 2, 120; id. Pers. 4, 3, 13; id. Trin. 4, 3, 71:quo hinc te agis?
where are you going, Ter. And. 4, 2, 25:Ecce gubernator sese Palinurus agebat,
was moving along, Verg. A. 6, 337:Aeneas se matutinus agebat,
id. ib. 8, 465:is enim se primus agebat,
for he strode on in front, id. ib. 9, 696.—Also without se:Et tu, unde agis?
Plaut. Bacch. 5, 1, 20:Quo agis?
id. Pers. 2, 2, 34:Huc age,
Tib. 2, 5, 2 (unless age is here to be taken with veni at the end of the line).—To drive or carry off (animals or men), to steal, rob, plunder (usually abigere):D.Et redigunt actos in sua rura boves,
Ov. F. 3, 64.—So esp. freq. of men or animals taken as booty in war, while ferre is used of portable things; hence, ferre et agere (as in Gr. agein kai pherein, Hom. Il. 5, 484; and reversed, pherein kai agein, in Hdt. and Xen.; cf.:rapiunt feruntque,
Verg. A. 2, 374:rapere et auferre,
Cic. Off. 1, 14), in gen., to rob, to plunder: res sociorum ferri agique vidit, Liv. 22, 3:ut ferri agique res suas viderunt,
id. 38, 15; so id. 3, 37;so also: rapere agereque: ut ex alieno agro raperent agerentque,
Liv. 22, 1, 2; but portari atque agi means to bear and carry, to bring together, in Caes. B. C. 2, 29 (as pherein kai agein in Plat. Phaedr. 279, C):ne pulcram praedam agat,
Plaut. Aul. 4, 2, 3:urbes, agros vastare, praedas agere,
Sall. J. 20, 8; 32, 3:pecoris et mancipiorum praedas,
id. ib. 44, 5;so eccl. Lat.: agere praedas de aliquo,
Vulg. Jud. 9, 16; ib. 1 Reg. 27, 8; cf. Gron. Obs. 3, 22, 633.—To chase, pursue, press animals or men, to drive about or onwards in flight (for the usual agitare).a.Of animals:b.apros,
Verg. G. 3, 412:cervum,
id. A. 7, 481; cf. id. ib. 4, 71:citos canes,
Ov. H. 5, 20:feros tauros,
Suet. Claud. 21.—Of men:E.ceteros ruerem, agerem,
Ter. Ad. 3, 2, 21 (= prosequerer, premerem, Don.):ita perterritos egerunt, ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 12:Demoleos cursu palantis Troas agebat,
Verg. A. 5, 265; cf. id. ib. 1, 574:aliquem in exsilium,
Liv. 25, 2; so Just. 2, 9, 6; 16, 4, 4; 17, 3, 17;22, 1, 16 al.: aliquem in fugam,
id. 16, 2, 3.—Of inanimate or abstract objects, to move, impel, push forwards, advance, carry to or toward any point:F.quid si pater cuniculos agat ad aerarium?
lead, make, Cic. Off. 3, 23, 90:egisse huc Alpheum vias,
made its way, Verg. A. 3, 695:vix leni et tranquillo mari moles agi possunt,
carry, build out, Curt. 4, 2, 8:cloacam maximam sub terram agendam,
to be carried under ground, Liv. 1, 56;so often in the histt., esp. Caes. and Livy, as t. t., of moving forwards the battering engines: celeriter vineis ad oppidum actis,
pushed forwards, up, Caes. B. G. 2, 12 Herz.; so id. ib. 3, 21; 7, 17; id. B. C. 2, 1; Liv. 8, 16:accelerant acta pariter testudine Volsci,
Verg. A. 9, 505 al.:fugere colles campique videntur, quos agimus praeter navem, i. e. praeter quos agimus navem,
Lucr. 4, 391:in litus passim naves egerunt,
drove the ships ashore, Liv. 22, 19:ratem in amnem,
Ov. F. 1, 500:naves in advorsum amnem,
Tac. H. 4, 22.— Poet.: agere navem, to steer or direct a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114; so,agere currum,
to drive a chariot, Ov. M. 2, 62; 2, 388 al.—To stir up, to throw out, excite, cause, bring forth (mostly poet.):G.scintillasque agere ac late differre favillam,
to throw out sparks and scatter ashes far around, Lucr. 2, 675:spumas ore,
Verg. G. 3, 203; so Cic. Verr. 2, 4, 66:piceum Flumen agit,
Verg. A. 9, 814:qui vocem cubantes sensim excitant, eandemque cum egerunt, etc.,
when they have brought it forth, Cic. de Or. 1, 59, 251. —Hence, animam agere, to expel the breath of life, give up the ghost, expire:agens animam spumat,
Lucr. 3, 493:anhelans vaga vadit, animam agens,
Cat. 63, 31:nam et agere animam et efflare dicimus,
Cic. Tusc. 1, 9, 19:Hortensius, cum has litteras scripsi, animam agebat,
id. Fam. 8, 13, 2; so Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:eodem tempore et gestum et animam ageres,
Cic. Rosc. Com. 8:Est tanti habere animam ut agam?
Sen. Ep. 101, 12; and with a play upon words: semper agis causas et res agis, Attale, semper. Est, non est, quod agas, Attale, semper agis. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas;Attale, ne quod agas desit, agas animam,
Mart. 1, 80.—Of plants, to put forth or out, to shoot, extend:II.(salices) gemmas agunt,
Varr. R. R. 1, 30:florem agere coeperit ficus,
Col. R. R. 5, 10, 10:frondem agere,
Plin. 18, 6, 8, § 45:se ad auras palmes agit,
Verg. G. 2, 364:(platanum) radices trium et triginta cubitorum egisse,
Varr. R. R. 1, 37, 15:per glebas sensim radicibus actis,
Ov. M. 4, 254; so id. ib. 2, 583:robora suas radices in profundum agunt,
Plin. 16, 31, 56, § 127.—Metaph.:vera gloria radices agit,
Cic. Off. 2, 12, 43:pluma in cutem radices egerat imas,
Ov. M. 2, 582.Trop.A.Spec., to guide, govern:B.Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur,
Verg. A. 1, 574; cf. Forbig. ad h. 1., who considers it the only instance of this use, and compares a similar use of agô; v. L. and S. s. v. II. 2.—In gen., to move, impel, excite, urge to a thing, to prompt or induce to:C.si quis ad illa deus te agat,
Hor. S. 2, 7, 24:una plaga ceteros ad certamen egit,
Liv. 9, 41; 8, 7; 39, 15: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus? Ov. M. 5, 14:totis mentibus acta,
Sil. 10, 191:in furorem agere,
Quint. 6, 1, 31:si Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur,
Tac. Agr. 41:provinciam avaritia in bellum egerat,
id. A. 14, 32.—To drive, stir up, excite, agitate, rouse vehemently (cf. agito, II.):D.me amor fugat, agit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:agunt eum praecipitem poenae civium Romanorum,
Cic. Verr. 1, 3:perpetua naturalis bonitas, quae nullis casibus neque agitur neque minuitur,
Nep. Att. 9, 1 Brem.:opportunitas, quae etiam mediocres viros spe praedae transvorsos agit,
i. e. leads astray, Sall. J. 6, 3; 14, 20; so Sen. Ep. 8, 3.— To pursue with hostile intent, to persecute, disturb, vex, to attack, assail (for the usu. agitare; mostly poet.):reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi,
Verg. A. 7, 405:non res et agentia (i. e. agitantia, vexantia) verba Lycamben,
Hor. Ep. 1, 19, 25:acerba fata Romanos agunt,
id. Epod 7, 17:diris agam vos,
id. ib. 5, 89:quam deus ultor agebat,
Ov. M. 14, 750:futurae mortis agor stimulis,
Luc. 4, 517; cf. Matth. ad Cic. Mur. § 21.—To drive at something, to pursue a course of action, i. e. to make something an object of action; either in the most general sense, like the Engl. do and the Gr. prattein, for every kind of mental or physical employment; or, in a more restricted sense, to exhibit in external action, to act or perform, to deliver or pronounce, etc., so that after the act is completed nothing remains permanent, e. g. a speech, dance, play, etc. (while facere, to make, poiein, denotes the production of an object which continues to exist after the act is completed; and gerere, the performance of the duties of an office or calling).—On these significations, v. Varr. 6, 6, 62, and 6, 7, 64, and 6, 8, 72.—For the more restricted signif. v. Quint. 2, 18, 1 sq.; cf. Manut. ad Cic. Fam. 7, 12; Hab. Syn. 426.1. a.With the gen. objects, aliquid, nihil, plus, etc.:b.numquam se plus agere quam nihil cum ageret,
Cic. Rep. 1, 17 (cf. with this, id. Off. 3, 1: numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus esset): mihi, qui nihil agit, esse omnino non videtur. id. N. D. 2, 16, 46:post satietatem nihil (est) agendum,
Cels. 1, 2.—Hence,Without object:c.aliud agendi tempus, aliud quiescendi,
Cic. N. D. 2, 53, 132; Juv. 16, 49:agendi tempora,
Tac. H. 3, 40:industria in agendo, celeritas in conficiendo,
Cic. Imp. Pomp. 10, 29.—In colloquial lang., to do, to fare, get on: quid agis? what are you doing? M. Tulli, quid agis? Cic. Cat. 1, 11:d.Quid agis?
What's your business? Plaut. Stich. 2, 2, 9; also, How goes it with you? How are you? ti pratteis, Plaut. Curc. 2, 1, 20; Cic. Fam. 7, 11 al.; Hor. S. 1, 9, 4:vereor, quid agat,
how he is, Cic. Att. 9, 17:ut sciatis, quid agam,
Vulg. Ephes. 6, 21:prospere agit anima tua,
fares well, ib. 3 Joan. 2:quid agitur?
how goes it with you? how do you do? how are you? Plaut. Ps. 1, 1, 17; 1, 5, 42; Ter. Eun. 2, 2, 40:Quid intus agitur?
is going on, Plaut. Cas. 5, 2, 20; id. Ps. 1, 5, 42 al.—With nihil or non multum, to do, i. e. to effect, accomplish, achieve nothing, or not much (orig. belonging to colloquial lang., but in the class. per. even in oratorical and poet. style): nihil agit;e.collum obstringe homini,
Plaut. Curc. 5, 3, 29:nihil agis,
you effect nothing, it is of no use, Ter. Ad. 5, 8, 12:nihil agis, dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61 Kuhn.; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 10: cupis, inquit, abire; sed nihil agis;usque tenebo,
Hor. S. 1, 9, 15:[nihil agis,] nihil assequeris,
Cic. Cat. 1, 6, 15 B. and K.:ubi blanditiis agitur nihil,
Ov. M. 6, 685: egerit non multum, has not done much, Curt. ap. Cic. Fam. 7, 29; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. p. 120.—In certain circumstances, to proceed, do, act, manage (mostly belonging to familiar style): Thr. Quid nunc agimus? Gn. Quin redimus, What shall we do now? Ter. Eun. 4, 7, 41:2.hei mihi! quid faciam? quid agam?
what shall I do? how shall I act? id. Ad. 5, 3, 3:quid agam, habeo,
id. And. 3, 2, 18 (= quid respondeam habeo, Don.) al.:sed ita quidam agebat,
was so acting, Cic. Lig. 7, 21: a Burro minaciter actum, Burrus [p. 75] proceeded to threats, Tac. A. 13, 21.—To pursue, do, perform, transact (the most usual signif. of this word; in all periods; syn.: facere, efficere, transigere, gerere, tractare, curare): cui quod agat institutumst nullo negotio id agit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 254 Vahl.): ut quae egi, ago, axim, verruncent bene, Pac. ap. Non. 505, 23 (Trag. Rel. p. 114 Rib.):3.At nihil est, nisi, dum calet, hoc agitur,
Plaut. Poen. 4, 2, 92:Ut id agam, quod missus huc sum,
id. Ps. 2, 2, 44: homines quae agunt vigilantes, agitantque, ea si cui in somno accidunt, minus mirum est, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:observabo quam rem agat,
what he is going to do, Plaut. Am. 1, 1, 114:Id quidem ago,
That is what I am doing, Verg. E. 9, 37:res vera agitur,
Juv. 4, 35:Jam tempus agires,
Verg. A. 5, 638:utilis rebus agendis,
Juv. 14, 72:grassator ferro agit rem,
does the business with a dagger, id. 3, 305; 6, 659 (cf.:gladiis geritur res,
Liv. 9, 41):nihil ego nunc de istac re ago,
do nothing about that matter, Plaut. Truc. 4, 4, 8:postquam id actumst,
after this is accomplished, id. Am. 1, 1, 72; so,sed quid actumst?
id. Ps. 2, 4, 20:nihil aliud agebam nisi eum defenderem,
Cic. Sull. 12:ne quid temere ac fortuitu, inconsiderate negligenterque agamus,
id. Off. 1, 29:agamus quod instat,
Verg. E. 9, 66:renuntiaverunt ei omnia, quae egerant,
Vulg. Marc. 6, 30; ib. Act. 5, 35:suum negotium agere,
to mind one's business, attend to one's own affairs, Cic. Off. 1, 9; id. de Or. 3, 55, 211; so,ut vestrum negotium agatis,
Vulg. 1 Thess. 4, 11:neque satis Bruto constabat, quid agerent,
Caes. B. G. 3, 14:postquam res in Africa gestas, quoque modo actae forent, fama divolgavit,
Sall. J. 30, 1:sed tu delibera, utrum colloqui malis an per litteras agere quae cogitas,
Nep. Con. 3, 8 al. —With the spec. idea of completing, finishing: jucundi acti labores, a proverb in Cic. Fin. 2, 32, 105.—To pursue in one's mind, to drive at, to revolve, to be occupied with, think upon, have in view, aim at (cf. agito, II. E., volvo and voluto):4.nescio quid mens mea majus agit,
Ov. H. 12, 212:hoc variis mens ipsa modis agit,
Val. Fl. 3, 392:agere fratri proditionem,
Tac. H. 2, 26:de intranda Britannia,
id. Agr. 13.—With a verbal subst., as a favorite circumlocution for the action indicated by the subst. (cf. in Gr. agô with verbal subst.):5.rimas agere (sometimes ducere),
to open in cracks, fissures, to crack, Cic. Att. 14, 9; Ov. M. 2, 211; Luc. 6, 728: vos qui regalis corporis custodias agitis, keep watch over, guard, Naev. ap. Non. 323, 1; so Liv. 5, 10:vigilias agere,
Cic. Verr. 4, 43, 93; Nep. Thras. 4; Tac. H. 3, 76:excubias alicui,
Ov. F. 3, 245:excubias,
Tac. H. 4, 58:pervigilium,
Suet. Vit. 10:stationem agere,
to keep guard, Liv. 35, 29; Tac. H. 1, 28:triumphum agere,
to triumph, Cic. Fam. 3, 10; Ov. M. 15, 757; Suet. Dom. 6:libera arbitria agere,
to make free decisions, to decide arbitrarily, Liv. 24, 45; Curt. 6, 1, 19; 8, 1, 4:paenitentiam agere,
to exercise repentance, to repent, Quint. 9, 3, 12; Petr. S. 132; Tac. Or. 15; Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 7, 10; Vulg. Lev. 5, 5; ib. Matt. 3, 2; ib. Apoc. 2, 5:silentia agere,
to maintain silence, Ov. M. 1, 349:pacem agere,
Juv. 15, 163:crimen agere,
to bring accusation, to accuse, Cic. Verr. 4, 22, 48:laborem agere,
id. Fin. 2, 32:cursus agere,
Ov. Am. 3, 6, 95:delectum agere,
to make choice, to choose, Plin. 7, 29, 30, § 107; Quint. 10, 4, 5:experimenta agere,
Liv. 9, 14; Plin. 29, 1, 8, § 18:mensuram,
id. 15, 3, 4, § 14:curam agere,
to care for, Ov. H. 15, 302; Quint. 8, prooem. 18:curam ejus egit,
Vulg. Luc. 10, 34:oblivia agere,
to forget, Ov. M. 12, 540:nugas agere,
to trifle, Plaut. Cist. 2, 3, 29; id. As. 1, 1, 78, and often:officinas agere,
to keep shop, Inscr. Orell. 4266.—So esp.: agere gratias ( poet. grates; never in sing. gratiam), to give thanks, to thank; Gr. charin echein ( habere gratiam is to be or feel grateful; Gr. charin eidenai; and referre gratiam, to return a favor, requite; Gr. charin apodidonai; cf. Bremi ad Nep. Them. 8, 7):diis gratias pro meritis agere,
Plaut. Am. 1, 1, 26:Haud male agit gratias,
id. Aul. 4, 4, 31:Magnas vero agere gratias Thais mihi?
Ter. Eun. 3, 1, 1:Dis magnas merito gratias habeo atque ago,
id. Phorm. 5, 6, 80: Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter, Cic. Fam. 1, 10: immortales ago tibi gratias agamque dum vivam;nam relaturum me adfirmare non possum,
id. ib. 10, 11, 1: maximas tibi omnes gratias agimus, C. Caesar;majores etiam habemus,
id. Marcell. 11, 33:Trebatio magnas ago gratias, quod, etc.,
id. Fam. 11, 28, 8: renuntiate gratias regi me agere;referre gratiam aliam nunc non posse quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37: grates tibi ago, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, * Cic. Rep. 6, 9:gaudet et invito grates agit inde parenti,
Ov. M. 2, 152; so id. ib. 6, 435; 484; 10, 291; 681; 14, 596; Vulg. 2 Reg. 8, 10; ib. Matt. 15, 36 al.;and in connection with this, laudes agere: Jovis fratri laudes ago et grates gratiasque habeo,
Plaut. Trin. 4, 1, 2:Dianae laudes gratesque agam,
id. Mil. 2, 5, 2; so,diis immortalibus laudesque et grates egit,
Liv. 26, 48:agi sibi gratias passus est,
Tac. Agr. 42; so id. H. 2, 71; 4, 51; id. A. 13, 21; but oftener grates or gratis in Tac.:Tiberius egit gratis benevolentiae patrum, A. 6, 2: agit grates,
id. H. 3, 80; 4, 64; id. A. 2, 38; 2, 86; 3, 18; 3, 24; 4, 15 al.—Of time, to pass, spend (very freq. and class.): Romulus in caelo cum dis agit aevom, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 12, 28; so Pac. id. ib. 2, 21, 49, and Hor. S. 1, 5, 101:6.tempus,
Tac. H. 4, 62; id. A. 3, 16: domi aetatem, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6:aetatem in litteris,
Cic. Leg. 2, 1, 3:senectutem,
id. Sen. 3, 7; cf. id. ib. 17, 60:dies festos,
id. Verr. 2, 4, 48; Tac. G. 17:otia secura,
Verg. G. 3, 377; Ov. F. 1, 68; 4, 926:ruri agere vitam,
Liv. 7, 39, and Tac. A. 15, 63:vitam in terris,
Verg. G. 2, 538:tranquillam vitam agere,
Vulg. 1 Tim. 2, 2:Hunc (diem) agerem si,
Verg. A. 5, 51:ver magnus agebat Orbis,
id. G. 2, 338:aestiva agere,
to pass, be in, summer quarters, Liv. 27, 8; 27, 21; Curt. 5, 8, 24.— Pass.:menses jam tibi esse actos vides,
Plaut. Am. 1, 3, 2:mensis agitur hic septimus,
Ter. Hec. 3, 3, 34, and Ov. M. 7, 700:melior pars acta (est) diei,
Verg. A. 9, 156; Juv. 4, 66; Tac. A. 15, 63:acta est per lacrimas nox,
Ov. H. 12, 58 Ruhnk.:tunc principium anni agebatur,
Liv. 3, 6:actis quindecim annis in regno,
Just. 41, 5, 9:Nona aetas agitur,
Juv. 13, 28 al. —With annus and an ordinal, to be of a certain age, to be so old:quartum annum ago et octogesimum,
am eighty-four years old, Cic. Sen. 10, 32:Annum agens sextum decimum patrem amisit,
Suet. Caes. 1.—Metaph.: sescentesimum et quadragesimum annum urbs nostra agebat, was in its 640 th year, Tac. G. 37.— Hence also absol. (rare), to pass or spend time, to live, to be, to be somewhere:civitas laeta agere,
was joyful, Sall. J. 55, 2:tum Marius apud primos agebat,
id. ib. 101, 6:in Africa, qua procul a mari incultius agebatur,
id. ib. 89, 7:apud illos homines, qui tum agebant,
Tac. A. 3, 19:Thracia discors agebat,
id. ib. 3, 38:Juxta Hermunduros Naristi agunt,
Tac. G. 42:ultra jugum plurimae gentes agunt,
id. ib. 43:Gallos trans Padum agentes,
id. H. 3, 34:quibus (annis) exul Rhodi agit,
id. A. 1, 4:agere inter homines desinere,
id. ib. 15, 74:Vitellius non in ore volgi agere,
was not in the sight of the people, id. H. 3, 36:ante aciem agere,
id. G. 7; and:in armis agere,
id. A. 14, 55 = versari.—In the lang. of offerings, t. t., to despatch the victim, to kill, slay. In performing this rite, the sacrificer asked the priest, agone, shall I do it? and the latter answered, age or hoc age, do it:7.qui calido strictos tincturus sanguine cultros semper, Agone? rogat, nec nisi jussus agit,
Ov. F. 1. 321 (cf. agonia and agonalia):a tergo Chaeream cervicem (Caligulae) gladio caesim graviter percussisse, praemissa voce,
hoc age, Suet. Calig. 58; id. Galb. 20. —This call of the priest in act of solemn sacrifice, Hoc age, warned the assembled multitude to be quiet and give attention; hence hoc or id and sometimes haec or istuc agere was used for, to give attention to, to attend to, to mind, heed; and followed by ut or ne, to pursue a thing, have it in view, aim at, design, etc.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 1, 2, 15, and Suet. Calig. 58: hoc agite, Plaut. As. prol. init.:Hoc age,
Hor. S. 2, 3, 152; id. Ep. 1, 6, 31:Hoc agite, of poetry,
Juv. 7, 20:hoc agamus,
Sen. Clem. 1, 12:haec agamus,
Cic. Tusc. 1, 49:agere hoc possumus,
Lucr. 1, 41; 4, 969; Juv. 7, 48:hoccine agis an non? hoc agam,
id. ib., Ter. And. 1, 2, 15; 2, 5, 4:nunc istuc age,
id. Heaut. 3, 2, 47; id. Phorm. 2, 3, 3 al.:Hoc egit civis Romanus ante te nemo,
Cic. Lig. 4, 11:id et agunt et moliuntur,
id. Mur. 38:(oculi, aures, etc.) quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat et adsit,
id. Tusc. 1, 20, 46: qui id egerunt, ut gentem... collocarent, aimed at this, that, etc., id. Cat. 4, 6, 12:qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
keep it in view, that, id. Off. 1, 13, 41:idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret?
id. Lig. 6, 18:Hoc agit, ut doleas,
Juv. 5, 157:Hoc age, ne mutata retrorsum te ferat aura,
Hor. Ep. 1, 18, 88:Quid tuus ille destrictus gladius agebat?
have in view, mean, Cic. Leg. 3, 9:Quid aliud egimus nisi ut, quod hic potest, nos possemus?
id. ib. 4, 10:Sin autem id actum est, ut homines postremi pecuniis alienis locupletarentur,
id. Rosc. Am. 47, 137:certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur,
Nep. Them. 5, 1:ego id semper egi, ne bellis interessem,
Cic. Fam. 4, 7.—Also, the opp.: alias res or aliud agere, not to attend to, heed, or observe, to pursue secondary or subordinate objects: Ch. Alias res agis. Pa. Istuc ago equidem, Ter. Eun. 2, 3, 57; id. Hec. 5, 3, 28:usque eo animadverti eum jocari atque alias res agere,
Cic. Rosc. Am. 22:atqui vides, quam alias res agamus,
id. de Or. 3, 14, 51; id. Brut. 66, 233:aliud agens ac nihil ejusmodi cogitans,
id. Clu. 64.—In relation to public affairs, to conduct, manage, carry on, administer: agere bellum, to carry on or wage war (embracing the whole theory and practice of war, while bellum gerere designates the bodily and mental effort, and the bearing of the necessary burdens; and bellum facere, the actual outbreak of hostile feelings, v. Herz. ad Caes. B. G. 28):8.qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum agere instituerunt,
Caes. B. G. 3, 28:Antiochus si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus (Hannibalis) quam in suscipiendo instituerat, etc.,
Nep. Hann. 8, 3; Curt. 4, 10, 29:aliena bella mercedibus agere,
Mel. 1, 16:Bellaque non puero tractat agenda puer,
Ov. A. A. 1, 182 (also in id. Tr. 2, 230, Gron. Observ. 2, 3, 227, for the usu. obit, with one MS., reads agit; so Merkel).— Poet.:Martem for bellum,
Luc. 4, 2: agere proelium, to give battle (very rare):levibus proeliis cum Gallis actis,
Liv. 22, 9.—Of offices, employments, etc., to conduct, exercise, administer, hold:forum agere,
to hold court, Cic. Fam. 8, 6; and:conventus agere,
to hold the assizes, id. Verr. 5, 11, 28; Caes. B. G. 1, 54; 6, 44;used of the governors of provinces: judicium agere,
Plin. 9, 35, 58, § 120:vivorum coetus agere,
to make assemblies of, to assemble, Tac. A. 16, 34:censum agere,
Liv. 3, 22; Tac. A. 14, 46; Suet. Aug. 27:recensum agere,
id. Caes. 41:potestatem agere,
Flor. 1, 7, 2:honorem agere,
Liv. 8, 26:regnum,
Flor. 1, 6, 2:rem publicam,
Dig. 4, 6, 35, § 8:consulatum,
Quint. 12, 1, 16:praefecturam,
Suet. Tib. 6:centurionatum,
Tac. A. 1, 44:senatum,
Suet. Caes. 88:fiscum agere,
to have charge of the treasury, id. Dom. 12:publicum agere,
to collect the taxes, id. Vesp. 1:inquisitionem agere,
Plin. 29, 1, 8, § 18:curam alicujus rei agere,
to have the management of, to manage, Liv. 6, 15; Suet. Claud. 18:rei publicae curationem agens,
Liv. 4, 13: dilectum agere, to make a levy, to levy (postAug. for dilectum habere, Cic., Caes., Sall.), Quint. 12, 3, 5; Tac. A. 2, 16; id. Agr. 7 and 10; id. H. 2, 16, 12; Suet. Calig. 43. —Of civil and political transactions in the senate, the forum, before tribunals of justice, etc., to manage or transact, to do, to discuss, plead, speak, deliberate; constr. aliquid or de aliqua re:a.velim recordere, quae ego de te in senatu egerim, quae in contionibus dixerim,
Cic. Fam. 5, 2; 1, 9:de condicionibus pacis,
Liv. 8, 37:de summa re publica,
Suet. Caes. 28:cum de Catilinae conjuratione ageretur in curia,
id. Aug. 94:de poena alicujus,
Liv. 5, 36:de agro plebis,
id. 1, 46.—Hence the phrase: agere cum populo, of magistrates, to address the people in a public assembly, for the purpose of obtaining their approval or rejection of a thing (while [p. 76] agere ad populum signifies to propose, to bring before the people):cum populo agere est rogare quid populum, quod suffragiis suis aut jubeat aut vetet,
Gell. 13, 15, 10:agere cum populo de re publica,
Cic. Verr. 1, 1, 12; id. Lael. 25, 96:neu quis de his postea ad senatum referat neve cum populo agat,
Sall. C. 51, 43.—So also absol.:hic locus (rostra) ad agendum amplissimus,
Cic. Imp. Pomp. 1:Metellus cum agere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat,
id. Fam. 5, 2.— Transf. to common life.Agere cum aliquo, de aliquo or re or ut, to treat, deal, negotiate, confer, talk with one about a person or thing; to endeavor to persuade or move one, that, etc.: nihil age tecum (sc. cum odore vini);b.ubi est ipsus (vini lepos)?
I have nothing to do with you, Plaut. Curc. 1, 2, 11:Quae (patria) tecum, Catilina, sic agit,
thus pleads, Cic. Cat. 1, 6, 18:algae Inquisitores agerent cum remige nudo,
Juv. 4, 49:haec inter se dubiis de rebus agebant,
thus treated together, Verg. A. 11, 445:de quo et praesens tecum egi diligenter, et scripsi ad te accurate antea,
Cic. Fam. 13, 75:egi cum Claudia et cum vestra sorore Mucia, ut eum ab illa injuria deterrerent,
id. ib. 5, 2:misi ad Metellum communes amicos, qui agerent cum eo, ut de illa mente desisteret,
id. ib. 5, 2:Callias quidam egit cum Cimone, ut eam (Elpinicen) sibi uxorem daret,
Nep. Cim. 1, 3.—Also absol.:Alcibiades praesente vulgo agere coepit,
Nep. Alc. 8, 2:si qua Caesares obtinendae Armeniae egerant,
Tac. A. 15, 14:ut Lucretius agere varie, rogando alternis suadendoque coepit,
Liv. 2, 2.—In Suet. once agere cum senatu, with acc. and inf., to propose or state to the Senate:Tiberius egit cum senatu non debere talia praemia tribui,
Suet. Tib. 54.—With the advv. bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with one, to treat or use well or ill:9.facile est bene agere cum eis, etc.,
Cic. Phil. 14, 11:bene egissent Athenienses cum Miltiade, si, etc.,
Val. Max. 5, 3, 3 ext.; Vulg. Jud. 9, 16:praeclare cum aliquo agere,
Cic. Sest. 23:Male agis mecum,
Plaut. As. 1, 3, 21:qui cum creditoribus suis male agat,
Cic. Quinct. 84; and:tu contra me male agis,
Vulg. Jud. 11, 27.—Freq. in pass., to be or go well or ill with one, to be well or badly off:intelleget secum actum esse pessime,
Cic. Verr. 2, 3, 50:praeclare mecum actum puto,
id. Fam. 9, 24; so id. ib. 5, 18: exstat cujusdam non inscitus jocus bene agi potuisse cum rebus humanis, si Domitius pater talem habuisset uxorem, it would have gone well with human affairs, been well for mankind, if, etc., Suet. Ner. 28.—Also absol. without cum: agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus, it is well done if, etc., it is a splendid thing if, etc., Cic. Fam. 4, 14:vivitur cum eis, in quibus praeclare agitur si sunt simulacra virtutis,
id. Off. 1, 15:bene agitur pro noxia,
Plaut. Mil. 5, 23.—Of transactions before a court or tribunal.a.Aliquid agere ex jure, ex syngrapha, ex sponso, or simply the abl. jure, lege, litibus, obsignatis tabellis, causa, to bring an action or suit, to manage a cause, to plead a case:b.ex jure civili et praetorio agere,
Cic. Caecin. 12:tamquam ex syngrapha agere cum populo,
to litigate, id. Mur. 17:ex sponso egit,
id. Quint. 9: Ph. Una injuriast Tecum. Ch. Lege agito ergo, Go to law, then, Ter. Phorm. 5, 8, 90:agere lege in hereditatem,
Cic. de Or. 1, 38, 175; Ov. F. 1, 48; Liv. 9, 46:cum illo se lege agere dicebat,
Nep. Tim. 5: summo jure agere, to assert or claim one's right to the full extent of the law, Cic. Off. 1, 11:non enim gladiis mecum, sed litibus agetur,
id. Q. Fr. 1, 4:causa quam vi agere malle,
Tac. A. 13, 37:tabellis obsignatis agis mecum,
Cic. Tusc. 5, 11, 33:Jure, ut opinor, agat, jure increpet inciletque,
with right would bring her charge, Lucr. 3, 963; so,Castrensis jurisdictio plura manu agens,
settles more cases by force, Tac. Agr. 9:ubi manu agitur,
when the case is settled by violent hands, id. G. 36.—Causam or rem agere, to try or plead a case; with apud, ad, or absol.:c.causam apud centumviros egit,
Cic. Caecin. 24:Caesar cum ageret apud censores,
Varr. R. R. 1, 7, 10; so with adversus:egi causam adversus magistratus,
Vulg. 2 Esdr. 13, 11:orator agere dicitur causam,
Varr. L. L. 6, 42: causam isto modo agere, Cic. Lig. 4, 10; Tac. Or. 5; 11; 14; Juv. 2, 51; 14, 132:agit causas liberales,
Cic. Fam. 8, 9: qui ad rem agendam adsunt, M. Cael. ap. Quint. 11, 1, 51:cum (M. Tullius) et ipsam se rem agere diceret,
Quint. 12, 10, 45: Gripe, accede huc;tua res agitur,
is being tried, Plaut. Rud. 4, 4, 104; Quint. 8, 3, 13;and extra-judicially: rogo ad Caesarem meam causam agas,
Cic. Fam. 5, 10:Una (factio) populi causam agebat, altera optimatum,
Nep. Phoc. 3; so, agere, absol., to plead' ad judicem sic agi solet, Cic. Lig. 10:tam solute agere, tam leniter,
id. Brut. 80:tu istuc nisi fingeres, sic ageres?
id. ib. 80; Juv. 7, 143 and 144; 14, 32.— Transf. to common life; with de or acc., to discuss, treat, speak of:Sed estne hic ipsus, de quo agebam?
of whom I was speaking, Ter. Ad. 1, 1, 53:causa non solum exponenda, sed etiam graviter copioseque agenda est,
to be discussed, Cic. Div. in Caecil. 12; id. Verr. 1, 13, 37:Samnitium bella, quae agimus,
are treating of, Liv. 10, 31.—Hence,Agere aliquem reum, to proceed against one as accused, to accuse one, Liv. 4, 42; 24, 25; Tac. A. 14, 18:d.reus agitur,
id. ib. 15, 20; 3, 13; and with the gen. of the crime, with which one is charged:agere furti,
to accuse of theft, Cic. Fam. 7, 22:adulterii cum aliquo,
Quint. 4, 4, 8:injuriarum,
id. 3, 6, 19; and often in the Pandects.—Pass. of the thing which is the subject of accusation, to be in suit or in question; it concerns or affects, is about, etc.:(α).non nunc pecunia, sed illud agitur, quomodo, etc.,
Ter. Heaut. 3, 1, 67:non capitis ei res agitur, sed pecuniae,
the point in dispute, id. Phorm. 4, 3, 26:aguntur injuriae sociorum, agitur vis legum, agitur existimatio, veritasque judiciorum,
Cic. Verr. 2, 4, 51:si magna res, magna hereditas agetur,
id. Fin. 2, 17: qua de re agitur, what the point of dispute or litigation is, id. Brut. 79.—Hence, trop.,Res agitur, the case is on trial, i. e. something is at stake or at hazard, in peril, or in danger:(β).at nos, quarum res agitur, aliter auctores sumus,
Plaut. Stich. 1, 2, 72:quasi istic mea res minor agatur quam tua,
Ter. Heaut. 2, 3, 113:agitur populi Romani gloria, agitur salus sociorum atque amicorum, aguntur certissima populi Romani vectigalia et maxima, aguntur bona multorum civium,
Cic. Imp. Pomp. 2, 6:in quibus eorum aut caput agatur aut fama,
id. Lael. 17, 61; Nep. Att. 15, 2:non libertas solum agebatur,
Liv. 28, 19; Sen. Clem. 1, 20 al.:nam tua res agitur, paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84 (= in periculo versatur, Lambin.):agitur pars tertia mundi,
is at stake, I am in danger of losing, Ov. M. 5, 372.—Res acta est, the case is over (and done for): acta haec res est;(γ).perii,
this matter is ended, Ter. Heaut. 3, 3, 3: hence, actum est de aliquo or aliqua re, it is all over with a person or thing:actum hodie est de me,
Plaut. Ps. 1, 1, 63:jam de Servio actum,
Liv. 1, 47:actum est de collo meo,
Plaut. Trin. 3, 4, 194.—So also absol.: actumst;ilicet me infelicem,
Plaut. Cist. 4, 2, 17:si animus hominem pepulit, actumst,
id. Trin. 2, 2, 27; Ter. And. 3, 1, 7; Cic. Att. 5, 15:actumst, ilicet, peristi,
Ter. Eun. 1, 1, 9: periimus;actumst,
id. Heaut. 3, 3, 3.—Rem actam agere, to plead a case already finished, i. e. to act to no purpose:10. a.rem actam agis,
Plaut. Ps. 1, 3, 27; id. Cist. 4, 2, 36; Liv. 28, 40; so,actum or acta agere: actum, aiunt, ne agas,
Ter. Phorm. 2, 3, 72; Cic. Att. 9, 18:acta agimus,
id. Am. 22.—Of an orator, Cic. de Or. 1, 31, 142; cf. id. ib. 2, 19, 79:b.quae sic ab illo acta esse constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere non possent,
id. ib. 3, 56, 214:agere fortius et audentius volo,
Tac. Or. 18; 39.—Of an actor, to represent, play, act:11.Ipse hanc acturust Juppiter comoediam,
Plaut. Am. prol. 88; so,fabulam,
Ter. Ad. prol. 12; id. Hec. prol. 22:dum haec agitur fabula,
Plaut. Men. prol. 72 al.:partis,
to have a part in a play, Ter. Phorm. prol. 27:Ballionem illum cum agit, agit Chaeream,
Cic. Rosc. Com. 7:gestum agere in scaena,
id. de Or. 2, 57:dicitur canticum egisse aliquanto magis vigente motu,
Liv. 7, 2 al. — Transf. to other relations, to represent or personate one, to act the part of, to act as, behave like: has partes lenitatis semper egi, Cic. Mur. 3:egi illos omnes adulescentes, quos ille actitat,
id. Fam. 2, 9:amicum imperatoris,
Tac. H. 1, 30:exulem,
id. A. 1, 4:socium magis imperii quam ministrum,
id. H. 2, 83:senatorem,
Tac. A. 16, 28.—So of things poetically:utrinque prora frontem agit,
serves as a bow, Tac. G. 44.—Se agere = se gerere, to carry one's self, to behave, deport one's self:12.tanta mobilitate sese Numidae agunt,
Sall. J. 56, 5:quanto ferocius ante se egerint,
Tac. H. 3, 2 Halm:qui se pro equitibus Romanis agerent,
Suet. Claud. 25:non principem se, sed ministrum egit,
id. ib. 29:neglegenter se et avare agere,
Eutr. 6, 9:prudenter se agebat,
Vulg. 1 Reg. 18, 5:sapienter se agebat,
ib. 4 Reg. 18, 7. —Also absol.:seditiose,
Tac. Agr. 7:facile justeque,
id. ib. 9:superbe,
id. H. 2, 27:ex aequo,
id. ib. 4, 64:anxius et intentus agebat,
id. Agr. 5.—Imper.: age, agite, Ter., Tib., Lucr., Hor., Ov., never using agite, and Catull. never age, with which compare the Gr. age, agete (also accompanied by the particles dum, eia, en, ergo, igitur, jam, modo, nuncjam, porro, quare, quin, sane, vero, verum, and by sis); as an exclamation.a.In encouragement, exhortation, come! come on! (old Engl. go to!) up! on! quick! (cf. I. B. fin.).(α).In the sing.:(β).age, adsta, mane, audi, Enn. ap. Delr. Synt. 1, 99: age i tu secundum,
come, follow me! Plaut. Am. 2, 1, 1:age, perge, quaeso,
id. Cist. 2, 3, 12:age, da veniam filio,
Ter. Ad. 5, 8, 14:age, age, nunc experiamur,
id. ib. 5, 4, 23:age sis tu... delude,
Plaut. As. 3, 3, 89; id. Ep. 3, 4, 39; Cic. Tusc. 2, 18; id. Rosc. Am. 16:quanto ferocius ante se egerint, agedum eam solve cistulam,
Plaut. Am. 2, 2, 151; id. Capt. 3, 4, 39:Agedum vicissim dic,
Ter. Heaut. 2, 3, 69; id. Eun. 4, 4, 27:agedum humanis concede,
Lucr. 3, 962:age modo hodie sero,
Ter. Heaut. 2, 3, 103:age nuncjam,
id. And. 5, 2, 25:En age, quid cessas,
Tib. 2, 2, 10:Quare age,
Verg. A. 7, 429:Verum age,
id. ib. 12, 832:Quin age,
id. G. 4, 329:en, age, Rumpe moras,
id. ib. 3, 43:eia age,
id. A. 4, 569.—In the plur.:b.agite, pugni,
up, fists, and at 'em! Plaut. Am. 1, 1, 146:agite bibite,
id. Curc. 1, 1, 88; id. Stich. 1, 3, 68:agite in modum dicite,
Cat. 61, 38:Quare agite... conjungite,
id. 64, 372; Verg. A. 1, 627:vos agite... volvite,
Val. Fl. 3, 311:agite nunc, divites, plorate,
Vulg. Jac. 5, 1:agitedum,
Liv. 3, 62.—Also age in the sing., with a verb in the plur. (cf. age tamnete, Hom. Od. 3, 332; age dê trapeiomen, id. Il. 3, 441):age igitur, intro abite,
Plaut. Mil. 3, 3, 54:En agedum convertite,
Prop. 1, 1, 21:mittite, agedum, legatos,
Liv. 38, 47:Ite age,
Stat. Th. 10, 33:Huc age adeste,
Sil. 11, 169.—In transitions in discourse, well then! well now! well! (esp. in Cic. Or. very freq.). So in Plaut. for resuming discourse that has been interrupted: age, tu interea huic somnium narra, Curc. 2, 2, 5: nunc age, res quoniam docui non posse creari, etc., well now, since I have taught, etc., Lucr. 1, 266:c.nunc age, quod superest, cognosce et clarius audi,
id. 1, 920; so id. 1, 952; 2, 62; 333; 730; 3, 418;4, 109 al.: age porro, tu, qui existimari te voluisti interpretem foederum, cur, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 22; so id. Rosc. Am. 16; id. Part. 12; id. Att. 8, 3.—And age (as in a.) with a verb in the plur.:age vero, ceteris in rebus qualis sit temperantia considerate,
Cic. Imp. Pomp. 14; so id. Sull. 26; id. Mil. 21; id. Rosc. Am. 37.—As a sign of assent, well! very well! good! right! Age, age, mansero, Plaut. As. 2, 2, 61: age, age, jam ducat;► Position.dabo,
Ter. Phorm. 4, 3, 57:Age, veniam,
id. And. 4, 2, 30:age, sit ita factum,
Cic. Mil. 19:age sane,
Plaut. Ps. 5, 2, 27; Cic. Fin. 2, 35, 119.—Age, used with another verb in the imperative, regularly stands before it, but in poetry, for the sake of the metre, it,I.Sometimes follows such verb; as,a.In dactylic metre:b.Cede agedum,
Prop. 5, 9, 54:Dic age,
Verg. A. 6, 343; Hor. S. 2, 7, 92; Ov. F. 1, 149:Esto age,
Pers. 2, 42:Fare age,
Verg. A. 3, 362:Finge age,
Ov. H. 7, 65:Redde age,
Hor. S. 2, 8, 80:Surge age,
Verg. A. 3, 169; 8, 59; 10, 241; Ov. H. 14, 73:Vade age,
Verg. A. 3, 462; 4, 422; so,agite: Ite agite,
Prop. 4, 3, 7.—In other metres (very rarely):II.appropera age,
Plaut. Cas. 2, 2, 38:dic age,
Hor. C. 1, [p. 77] 32, 3; 2, 11, 22;3, 4, 1.—So also in prose (very rarely): Mittite agedum,
Liv. 38, 47:procedat agedum ad pugnam,
id. 7, 9.—It is often separated from such verb:1.age me huc adspice,
Plaut. Am. 2, 2, 118; id. Capt. 5, 2, 1:Age... instiga,
Ter. And. 4, 2, 10; 5, 6, 11:Quare agite... conjungite,
Cat. 64, 372:Huc age... veni,
Tib. 2, 5, 2:Ergo age cervici imponere nostrae,
Verg. A. 2, 707:en age segnis Rumpe moras,
id. G. 3, 42:age te procellae Crede,
Hor. C. 3, 27, 62:Age jam... condisce,
id. ib. 4, 11, 31; id. S. 2, 7, 4.—Hence,ăgens, entis, P. a.A.Adj.1.Efficient, effective, powerful (only in the rhet. lang. of Cic.):► 2.utendum est imaginibus agentibus, acribus, insignitis,
Cic. de Or. 2, 87, 358:acre orator, incensus et agens,
id. Brut. 92, 317.— Comp. and sup. not used.Agentia verba, in the grammarians, for verba activa, Gell. 18, 12.—B.Subst.: ăgentes, ium.a.Under the emperors, a kind of secret police (also called frumentarii and curiosi), Aur. Vict. Caes. 39 fin.; Dig. 1, 12; 1, 20; 21; 22; 23, etc.; Amm. 15, 3; 14, 11 al.—b.For agrimensores, land-surveyors, Hyg. Lim. p. 179.—2.actus, a, um, P. a. Lit., that has been transacted in the Senate, in the forum, before the courts of justice, etc.; hence,A.actum, i, n., a public transaction in the Senate, before the people, or before a single magistrate:B.actum ejus, qui in re publica cum imperio versatus sit,
Cic. Phil. 1, 7:acta Caesaris servanda censeo,
id. ib. 1, 7:acta tui praeclari tribunatus,
id. Dom. 31.—acta publĭca, or absol.: acta, orum, n., the register of public acts, records, journal. Julius Caesar, in his consulship, ordered that the doings of the Senate (diurna acta) should be made public, Suet. Caes. 20; cf. Ernest. Exc. 1;1.but Augustus again prohibited it,
Suet. Aug. 36. Still the acts of the Senate were written down, and, under the succeeding emperors. certain senators were appointed to this office (actis vel commentariis Senatus conficiendis), Tac. A. 5, 4. They had also public registers of the transactions of the assemblies of the people, and of the different courts of justice;also of births and deaths, marriages, divorces, etc., which were preserved as sources of future history.—Hence, diurna urbis acta,
the city journal, Tac. A. 13, 31:acta populi,
Suet. Caes. 20:acta publica,
Tac. A. 12, 24; Suet. Tib. 8; Plin. Ep. 7, 33:urbana,
id. ib. 9, 15; which were all comprehended under the gen. name acta.With the time added:2.acta eorum temporum,
Plin. 7, 13, 11, § 60:illius temporis,
Ascon. Mil. 44, 16:ejus anni,
Plin. 2, 56, 57, § 147.—Absol., Cic. Fam. 12, 8; 22, 1; 28, 3; Sen. Ben. 2, 10; 3, 16; Suet. Calig. 8; Quint. 9, 3; Juv. 2, 136: Quis dabit historico, quantum daret acta legenti, i. e. to the actuarius, q. v., id. 7, 104; cf. Bahr's Rom. Lit. Gesch. 303.—C.acta triumphōrum, the public record of triumphs, fuller than the Fasti triumphales, Plin. 37, 2, 6, § 12.—D.acta fŏri (v. Inscr. Grut. 445, 10), the records,a.Of strictly historical transactions, Amm. 22, 3, 4; Dig. 4, 6, 33, § 1.—b.Of matters of private right, as wills, gifts, bonds (acta ad jus privatorum pertinentia, Dig. 49, 14, 45, § 4), Fragm. Vat. §§ 249, 266, 268, 317.—E.acta militarĭa, the daily records of the movements of a legion, Veg. R. R. 2, 19. -
18 adsiduissime
1.assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.I.infra,
Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).A.. Lit.:B.cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,
Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,
Gell. 16, 10, 5; cf.Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,
Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;contrarios proletarios,
id. ib.:assiduum ab aere dando,
Quint. 5, 10, 55:adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,
Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,
Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,
Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—Meton., a rich person:II.noctīsque diesque adsiduo satis superque est,
Plaut. Am. 1, 1, 14.—Trop., adject. of a first-rate, classical writer:2.classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,
Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:Proletario sermone nunc quidem utere,
common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:I.Itaque qui adest, adsiduus (est),
Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):II.cum hic filius adsiduus in praediis esset,
Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §3: fuit adsiduus mecum praetore me,
id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,
Cic. Sen. 16, 56:suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,
id. Rosc. Am. 16, 47:flagitator,
id. Brut. 5, 18:his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,
id. de Or. 2, 39, 162:Elevat adsiduos copia longa viros,
Prop. 3, 31, 44:campus, Assiduis pulsatus equis,
Ov. M. 6, 219:adsiduus in oculis hominum fuerat,
Liv. 35, 10:hostis, adsiduus magis quam gravis,
id. 2, 48:canes adsiduiores,
Varr. R. R. 2, 9:circa scholas adsiduus,
Suet. Tib. 11:(patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,
by the busy anvil, Juv. 14, 118:Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,
id. 5, 95:Quem cavat adsiduis sudibus,
id. 6, 248:in mandatis illius maxime adsiduus esto,
Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:urbani adsidui cives, quos scurras vocant,
Plaut. Trin. 1, 2, 165.—With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):I.foro operam adsiduam dare,
Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:pars terraï perusta solibus adsiduis,
id. 5, 252:imbres,
id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:motus,
Lucr. 1, 995, and 4, 392;2, 97: repulsus,
id. 4, 106:casus,
id. 5, 205:frequentia,
Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:adsidua ac diligens scriptura,
Cic. Or. 1, 33, 150:recordatio,
id. Fin. 1, 12, 41:deorum adsidua insidens cura,
Liv. 1, 21:deprecatio justi adsidua,
Vulg. Jac. 5, 16:(portae) adsiduus custos,
Liv. 34, 9:longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,
Tac. Or. 38:sterilitates,
Suet. Claud. 18:quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,
Juv. 8, 243:barbarorum incursus,
Suet. Vesp. 8:vasa aurea adsiduissimi usūs,
id. Aug. 71:ignis,
Tib. 1, 1, 6:aqua,
Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:libidines,
id. 2, 16, 14:Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,
Verg. G. 2, 149:nubes,
Ov. M. 1, 66:gemitus,
id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:lapsus Tectorum adsiduos,
Juv. 3, 8:obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,
with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:adsiduo ruptae lectore columnae,
id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.Form as-sĭdŭō ( ads-):II.operam dare alicui,
Plaut. Cist. 1, 3, 37:edere,
id. Mil. 1, 1, 50:perpotare,
id. Most. 4, 2, 60:esse cum aliquo,
id. Truc. 2, 4, 68:quaerere aliquid,
Plin. 26, 3, 8, § 16:adesse,
Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,Form assĭdŭē ( ads-):ubi sum adsidue, scio,
Ter. Hec. 2, 1, 20:in ore indisciplinatorum adsidue erit,
Vulg. Eccli. 20, 26:Adsidue veniebat,
Verg. E. 2, 4:homines nobiles adsidue unā scribere,
Ter. Ad. prol. 16:adsidue cantare,
Cic. Div. 1, 34, 74:alia, quae suis locis dicentur adsidue,
Plin. 24, 1, 1, § 3:Cum assidue minores parentibus liberi essent,
Quint. 6, 3, 67:agere aliquid,
Ter. Heaut. prol. 29:ut oculis adsidue videmus,
Cic. N. D. 2, 41, 104:audire aliquid,
id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:laudare aliquid,
Vulg. Eccli. 51, 15:interrogari,
ib. ib. 23, 11:litteris uti,
Cic. Fam. 5, 15:convivari,
Suet. Aug. 74:frequentare aedem,
id. ib. 91:gestare aliquem ornatum,
id. Calig. 52:DEFLERE ALIQVEM,
Inscr. Grut. 950, 8:adsidue recens,
Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—* Sup. assĭdŭissimē ( ads-):Adsiduissime mecum fuit Dionysius,
Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58. -
19 adsiduus
1.assĭdŭus ( ads-, perh. only by confusion of 1. assiduus with 2. assiduus), i, m. [as-do; cf.I.infra,
Gell. 16, 10, 15 ], a tributepayer; a name given by Servius Tullius to the citizens of the upper and more wealthy classes, in opp. to proletarii, citizens of the lowest classes, who benefit the state only by their progeny (proles).A.. Lit.:B.cum locupletes assiduos (Servius) appellāsset ab aere dando,
Cic. Rep. 2, 22, 40.—So in the Twelve Tables:adsiduo vindex adsiduus esto. Proletario jam civi, cui quis volet vindex esto,
Gell. 16, 10, 5; cf.Dirks. Transl. 154 sq.: locuples enim est assiduus, ut ait L. Aelius, appellatus ab aere dando,
Cic. Top. 2, 10; Varr. ap. Non. p. 67, 25: quibus erant pecuniae satis locupletes, assiduos;contrarios proletarios,
id. ib.:assiduum ab aere dando,
Quint. 5, 10, 55:adsiduus in Duodecim Tabulis pro locuplete dictus, ab assibus, id est aere dando,
Gell. 16, 10, 15: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur. Alii assiduum locupletem, quasi multorum assium dictum putārunt. Alii eum, qui sumptu proprio militabat, ab asse dando vocatum existimārunt, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.:ditiores qui asses dabant, assidui dicti sunt,
Charis. p. 58 P.; cf. vindex ap. Cassiod. Orth. p. 2318 P.:assiduus dicebatur apud antiquos, qui assibus ad aerarii expensam conferendis erat,
Isid. Orig. 10, 17; cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, pp. 496-502.—Meton., a rich person:II.noctīsque diesque adsiduo satis superque est,
Plaut. Am. 1, 1, 14.—Trop., adject. of a first-rate, classical writer:2.classicus adsiduusque aliquis scriptor, non proletarius,
Gell. 19, 8, 15 (cf. on the other hand:Proletario sermone nunc quidem utere,
common talk, Plaut. Mil. 3, 1, 157).assĭdŭus ( ads-, Ritschl, Lachm., Fleck., B. and K., Rib., Weissenb., Jahn; ass-, Merk., Halm, K. and H.), a, um, adj. [from assideo, as continuus from contineo, etc.]:I.Itaque qui adest, adsiduus (est),
Varr. L. L. 7, § 99; but more correctly: adsiduus dicitur, qui in eā re, quam frequenter agit, quasi consedisse videatur, to have sat down to it, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; hence,Constantly present somewhere, attending to, busy or occupied with something (cf. deses, idle, from desideo):II.cum hic filius adsiduus in praediis esset,
Cic. Rosc. Am. 7; id. Att. 4, 8, b, §3: fuit adsiduus mecum praetore me,
id. Cael. 4, 10; Varr. R. R. 2, 10, 6; Vulg. Eccli. 9, 4; 37, 15:semper boni adsiduique domini (i. e. qui frequenter adest in praediis) referta cella vinariā, oleariā, etc.,
Cic. Sen. 16, 56:suos liberos agricolas adsiduos esse cupiunt,
id. Rosc. Am. 16, 47:flagitator,
id. Brut. 5, 18:his potius tradam adsiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus,
id. de Or. 2, 39, 162:Elevat adsiduos copia longa viros,
Prop. 3, 31, 44:campus, Assiduis pulsatus equis,
Ov. M. 6, 219:adsiduus in oculis hominum fuerat,
Liv. 35, 10:hostis, adsiduus magis quam gravis,
id. 2, 48:canes adsiduiores,
Varr. R. R. 2, 9:circa scholas adsiduus,
Suet. Tib. 11:(patrimonia) majora fiunt Incude adsiduā semperque ardente camino,
by the busy anvil, Juv. 14, 118:Retibus adsiduis penitus scrutante macello Proxima,
id. 5, 95:Quem cavat adsiduis sudibus,
id. 6, 248:in mandatis illius maxime adsiduus esto,
Vulg. Eccli. 6, 37; 12, 3.—So of the constant attendance of candidates for office, Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37 (cf. these passages in their connection).—Hence sarcastically of parasites:urbani adsidui cives, quos scurras vocant,
Plaut. Trin. 1, 2, 165.—With the prominent idea of continuance in time, continual, unremitting, incessant, perpetual, constant (very freq. both in prose and poetry):I.foro operam adsiduam dare,
Plaut. As. 2, 4, 22: ludis adsiduas operas dare, [p. 180] Lucr. 4, 974:pars terraï perusta solibus adsiduis,
id. 5, 252:imbres,
id. 5, 341; Cic. Att. 13, 16:motus,
Lucr. 1, 995, and 4, 392;2, 97: repulsus,
id. 4, 106:casus,
id. 5, 205:frequentia,
Cic. Planc. 8 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 9, 37: febricula, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:adsidua ac diligens scriptura,
Cic. Or. 1, 33, 150:recordatio,
id. Fin. 1, 12, 41:deorum adsidua insidens cura,
Liv. 1, 21:deprecatio justi adsidua,
Vulg. Jac. 5, 16:(portae) adsiduus custos,
Liv. 34, 9:longa temporum quies et continuum populi otium et assidua senatūs tranquillitas, etc.,
Tac. Or. 38:sterilitates,
Suet. Claud. 18:quantum (nominis) Octavius abstulit udo Caedibus adsiduis gladio,
Juv. 8, 243:barbarorum incursus,
Suet. Vesp. 8:vasa aurea adsiduissimi usūs,
id. Aug. 71:ignis,
Tib. 1, 1, 6:aqua,
Prop. 2, 1, 68; 2, 19, 31; 3, 11, 56 al.:libidines,
id. 2, 16, 14:Hic ver adsiduum atque alienis mensibus aestas,
Verg. G. 2, 149:nubes,
Ov. M. 1, 66:gemitus,
id. ib. 2, 486 et saep.: Non feret assiduas potiori te dare noctes, * Hor. Epod. 15, 13.—Sometimes said with a degree of impatience, constant, everlasting, eternal:lapsus Tectorum adsiduos,
Juv. 3, 8:obvius adsiduo Syrophoenix udus amomo,
with his everlasting perfume, id. 8, 159 Jahn:adsiduo ruptae lectore columnae,
id. 1, 13.—Hence adv., continually, constantly, without intermission.Form as-sĭdŭō ( ads-):II.operam dare alicui,
Plaut. Cist. 1, 3, 37:edere,
id. Mil. 1, 1, 50:perpotare,
id. Most. 4, 2, 60:esse cum aliquo,
id. Truc. 2, 4, 68:quaerere aliquid,
Plin. 26, 3, 8, § 16:adesse,
Dig. 40, 4, 44.—Far more freq.,Form assĭdŭē ( ads-):ubi sum adsidue, scio,
Ter. Hec. 2, 1, 20:in ore indisciplinatorum adsidue erit,
Vulg. Eccli. 20, 26:Adsidue veniebat,
Verg. E. 2, 4:homines nobiles adsidue unā scribere,
Ter. Ad. prol. 16:adsidue cantare,
Cic. Div. 1, 34, 74:alia, quae suis locis dicentur adsidue,
Plin. 24, 1, 1, § 3:Cum assidue minores parentibus liberi essent,
Quint. 6, 3, 67:agere aliquid,
Ter. Heaut. prol. 29:ut oculis adsidue videmus,
Cic. N. D. 2, 41, 104:audire aliquid,
id. Mil. 34, 93: frequenter et adsidue consequi aliquid, Auct. ad Her. 4, 56, 69:laudare aliquid,
Vulg. Eccli. 51, 15:interrogari,
ib. ib. 23, 11:litteris uti,
Cic. Fam. 5, 15:convivari,
Suet. Aug. 74:frequentare aedem,
id. ib. 91:gestare aliquem ornatum,
id. Calig. 52:DEFLERE ALIQVEM,
Inscr. Grut. 950, 8:adsidue recens,
Plin. 11, 53, 115, § 277.— Comp not found.—* Sup. assĭdŭissimē ( ads-):Adsiduissime mecum fuit Dionysius,
Cic. Brut. 91, 316: salientes (aquae) adsiduissime interdiu et noctu, Sen. Cons. ap. Front. Aquaed. 2, p. 252; for the comparison of the adj. and adv. (as in arduus, exiguus, egregius, industrius, perpetuus, etc.), v. Rudd. I. p. 180, n. 58. -
20 adtingo
at-tingo (not adt-), tĭgi, tactum, 3, v. a. [tango] (ante-class. form attĭgo, ĕre, v. infra; attinge = attingam, acc. to Paul. ex Fest. p. 26 Müll.; v. Müll. ad h. l.; concerning attigo, āre, v. fin.), to touch, come in contact with; constr. with the acc.; poet. with ad.I.Lit.A.In gen.: mento summam aquam, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10: vestem, Att. ap. Non. p. 75, 32:B.Egone Argivum imperium attingam,
id. Trag. Rel. p. 166 Rib.:suaviter (omnia) attingunt,
Lucr. 4, 623:nec enim ullum hoc frigidius flumen attigi,
Cic. Leg. 2, 3, 6:prius quam aries murum attigisset,
Caes. B. G. 2, 32:pedibus terram,
Nep. Eum. 5, 5:quisquis (vas) attigerit,
Vulg. Lev. 15, 23:nos nihil tuorum attigimus,
id. Gen. 26, 29:(medicus) pulsum venarum attigit,
Tac. A. 6, 50:se esse possessorem soli, quod primum Divus Augustus nascens attigisset,
Suet. Aug. 5 (cf. Ov. Tr. 4, 3, 46: Tactaque nascenti corpus haberet humus, acc. to the practice of laying new-born children upon the ground; v. tollo).— Poet.: (Callisto) miles erat Phoebes, nec Maenalon attigit ( nor did there touch, set foot on) ulla Gratior hac Triviae, Ov. M. 2, 415:usque ad caelum attingebat stans in terrā,
Vulg. Sap. 18, 16.—With partic. access. ideas.1.To touch by striking, to strike; rarely in a hostile manner, to attack, assault:2.ne me attingas,
Plaut. As. 2, 2, 106;ne attigas me,
id. Truc. 2, 2, 21:ne attigas puerum istac caussā,
id. Bacch. 3, 3, 41 (quoted by Non. p. 75, 33):Si tu illam attigeris secus quam dignumst liberam,
Ter. Phorm. 2, 3, 91.—Of lightning: ICTV. FVLMINIS. ARBORES. ATTACTAE. ARDVERINT., Fragm. Fratr. Arval. Inscr. Orell. 961; cf.Fest. s. v. scribonianum, p. 333 Müll., and s. v. obstitum, p. 193: si Vestinus attingeretur, i. e. ei bellum indiceretur,
Liv. 8, 29; so Suet. Ner. 38.—In mal. part., aliquam, to touch:3.virginem,
Ter. Hec. 1, 2, 61; Cat. 67, 20.—To touch in eating, to taste, crop:4.nulla neque amnem Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam,
Verg. E. 5, 26.—Of local relations, to come to a place, to approach, reach, arrive at (class.;5.esp. freq. in the histt.): aedīs ne attigatis,
Plaut. Most. 2, 2, 37:ut primum Asiam attigisti,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 8:cum primis navibus Britanniam attigit,
Caes. B. G. 4, 23:Siciliam,
Nep. Dion, 5, 3:Syriam ac legiones,
Tac. A. 2, 55:saltuosos locos,
id. ib. 4, 45:Urbem,
id. Or. 7 fin.:In paucis diebus quam Capreus attigit etc.,
Suet. Tib. 60; id. Calig. 44; id. Vesp. 4 al.—Transf., to touch, lie near, border upon, be contiguous to:II.Theseus... Attigit injusti regis Gortynia tecta,
Cat. 64, 75:Cappadociae regio, quae Ciliciam attingeret,
Cic. Fam. 15, 4, 4; id. Pis. 16 fin.:(stomachus) utrāque ex parte tonsillas attingens, etc.,
id. N. D. 2, 54, 135:eorum fines Nervii attingebant,
Caes. B. G. 2, 15:ITEM. COLLEGIA. QVAE. ATTINGVNT. EIDEM. FORO,
Inscr. Orell. 3314:attingere parietem,
Vulg. Ezech. 41, 6.—Trop.A.In gen., to touch, affect, reach:B.nec desiderium nos attigit,
Lucr. 3, 922 ( adficit, Lachm.):ante quam voluptas aut dolor attigerit,
Cic. Fin. 3, 5, 16:nimirum me alia quoque causa delectat, quae te non attingit,
id. Leg. 2, 1, 3:quo studio providit, ne qua me illius temporis invidia attingeret,
id. Fam. 3, 10, 10:si qua de Pompeio nostro tuendo... cura te attingit,
id. Att. 9, 11, A:erant perpauci, quos ea infamia attingeret, Liv 27, 11, 6: cupidus attingere gaudia,
to feel, Prop. 1, 19, 9:vox, sonus, attigit aures,
Val. Fl. 2, 452; Claud. B. Get: 412; Manil. 1, 326.—Esp.1.To touch upon in speaking, etc., to mention slightly:2.paucis rem,
Plaut. Truc. 4, 4, 11:summatim attingere,
Lucr. 3, 261:ut meos quoque attingam,
Cat. 39, 13:quod perquam breviter perstrinxi atque attigi,
Cic. de Or. 2, 49, 201; id. Fam. 2, 4 fin.:si tantummodo summas attigero,
Nep. Pelop. 1, 1:invitus ea, tamquam vulnera, attingo, sed nisi tacta tractataque sanari non possunt,
Liv. 28, 27:ut seditionem attigit,
Tac. A. 1, 35:familiae (Galbae) breviter attingam,
Suet. Galb. 3 al. —To touch, i. e. to undertake, enter upon some course of action (esp. mental), to apply one's self to, be occupied with, engage in, to take in hand, manage:3.quae isti rhetores ne primoribus quidem labris attigissent,
Cic. de Or. 1, 19, 87; cf. id. Cael. 12; id. Arch. 8:egomet, qui sero ac leviter Graecas litteras attigissem,
id. de Or. 1, 18, 82:orationes,
id. Or. 13, 41:poëticen,
Nep. Att. 18, 5; so Suet. Aug. 85:liberales disciplinas omnes,
id. Ner. 52:studia,
id. Gram. 9:ut primum forum attigi, i. e. accessi, adii,
applied myself to public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:arma,
Liv. 3, 19:militiam resque bellicas,
Suet. Calig. 43:curam rei publicae,
id. Tib. 13:ad Venerem seram,
Ov. A. A. 2, 701.—(Acc. to I. B. 4.) To arrive somewhere:4.quod ab illo attigisset nuntius,
Plaut. Bacch. 2, 2, 19 (cf. id. ib. 3, 5, 3: si a me tetigit nuntius).—(Acc. to I. B. 5.) To come near to in quality, to be similar; or to belong to, appertain to, to concern, relate to:* 5.quae nihil attingunt ad rem nec sunt usui,
Plaut. Merc. 1, 1, 32:haec quemque attigit,
id. ib. 1, 1, 20:attingit animi naturam corporis similitudo,
Cic. Tusc. 4, 13, 30; id. Fam. 13, 7, 4; id. ad Q. Fr. 1, 1, 1:quae non magis legis nomen attingunt, quam si latrones aliqua sanxerint,
id. Leg. 2, 5:Segestana, Centuripina civitas, quae cum officiis, fide, vetustate, tum etiam cognatione populi Romani nomen attingunt,
id. Verr. 2, 5, 32:(labor) non attingit deum,
id. N. D. 1, 9, 22:primus ille (locus), qui in veri cognitione consistit, maxime naturam attingit humanam,
id. Off. 1, 6, 18; id. Tusc. 5, 33, 93; id. Fin. 5, 9.—Si quid eam humanitus attigisset (for the usu. euphemism, accidisset), if any misfortune had happened to her, App. Mag. p. 337.► Ne me attiga atque aufer manum, Turp.ap. Non. p. 75, 30 dub. (Rib. here reads attigas, Com. Rel. p. 98): custodite istunc, ne attigat, Pac., Trag. Rel. p. 105 Rib.
См. также в других словарях:
occupied — adj. 1. Engaged; in use; being used by a person and not free for use by someone else; as, the wc is occupied. Opposite of {free}, {available}, and {unoccupied}. [WordNet 1.5] 2. Inhabited, lived in, tenanted; having residents; of dwelling units.… … The Collaborative International Dictionary of English
occupied — [adj1] busy active, clocked up*, employed, engaged, engrossed, head over heels*, tied up*, too much on plate*, working; concept 542 Ant. idle, inactive, not busy, unoccupied occupied [adj2] inhabited; in use busy, engaged, full, leased, lived in* … New thesaurus
occupied — index full, pensive, populous, residential Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
occupied — (adj.) late 15c., pp. adjective from OCCUPY (Cf. occupy) (v.). Of countries overrun by others, from 1940, originally with reference to France … Etymology dictionary
occupied — oc|cu|pied [ˈɔkjupaıd US ˈa:k ] adj 1.) [not before noun] busy doing something occupied with ▪ His time was occupied with the children. ▪ She s fully occupied with work. ▪ The museum has enough exhibits to keep anyone occupied for an hour or two … Dictionary of contemporary English
occupied — adj. 1 being used by sb VERBS ▪ be ADVERB ▪ densely ▪ the most densely occupied areas of the country ▪ entirely ▪ … Collocations dictionary
occupied — adj. 1) deeply; solely occupied 2) occupied in; with (they are occupied with their own concerns) * * * [ ɒkjʊpaɪd] solely occupied with (they are occupied with their own concerns) deeply occupied in … Combinatory dictionary
occupied — adjective 1. held or filled or in use (Freq. 3) she keeps her time well occupied the wc is occupied • Ant: ↑unoccupied • Similar to: ↑busy, ↑engaged, ↑in use, ↑ … Useful english dictionary
Occupied — Occupy Oc cu*py, v. t. [imp. & p. p. {Occupied}; p. pr. & vb. n. {Occupying}.] [OE. occupien, F. occuper, fr.L. occupare; ob (see {Ob }) + a word akin to capere to take. See {Capacious}.] 1. To take or hold possession of; to hold or keep for use; … The Collaborative International Dictionary of English
occupied — adjective 1) tasks that kept her occupied all day Syn: busy, engaged, working, at work, active; immersed, preoccupied, absorbed, engrossed; informal tied up, wrapped up, hard at it Ant: idle 2) … Thesaurus of popular words
occupied — adjective 1) tasks which kept her occupied Syn: busy, working, at work, active; informal tied up, hard at it, on the go 2) the table was occupied Syn: in use, full, engaged, taken … Synonyms and antonyms dictionary