Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

like+down

  • 81 novissimum

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novissimum

  • 82 novum

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novum

  • 83 novus

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novus

  • 84 numeratum

    1.
    nŭmĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [numerus], to count, reckon, number (syn. recenseo).
    I.
    Lit.:

    si singulos numeremus in singulas (civitates),

    Cic. Rep. 3, 4, 7: ea, si ex reis numeres, innumerabilia sunt;

    si ex rebus, modica,

    id. de Or. 2, 32, 137:

    numerare per digitos,

    Ov. F. 3, 123:

    votaque pro dominā vix numeranda facit,

    that can hardly be counted, almost innumerable, Tib. 4, 4, 12:

    amores divūm numerare,

    Verg. G. 4, 347:

    pecus,

    id. E. 3, 34:

    viros,

    Sil. 7, 51:

    milites,

    Luc. 3, 285:

    aureos voce digitisque numerare,

    Suet. Claud. 21:

    numera sestertia qumque omnibus in rebus—numerentur deinde labores,

    Juv. 9, 41 sq.: numera senatum, said to the consul by a senator opposed to a bill, and who considered that there was not a quorum of senators present; like the phrase to demand a call of the House, Paul. ex Fest. p. 170 Müll.:

    ne quid ad senatum consule! aut numera,

    Cic. Att. 5, 4, 2 Orell. N. cr.: posset rem impedire, si, ut numerarentur, postularet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 2 (cf. also Plin. Pan. 76).—In law, of days granted for deliberation, etc.:

    continui dies numerantur,

    Gai. Inst. 2, 173; cf.:

    tempus numeratur,

    id. ib. 2, 172.—
    B.
    In partic., of money, to count out, pay out, pay:

    stipendium numerare militibus,

    Cic. Pis. 36, 88:

    pecuniam de suo,

    id. Att. 16, 16, A, § 5; id. Fl. 19, 44; Nep. Ep. 3, 6:

    talenta,

    Suet. Caes. 4:

    aliquid usurae nomine,

    id. ib. 42:

    alicui pensionem,

    Liv. 29, 16:

    magnam pecuniam numerare,

    Caes. B. C. 3, 3.— Absol., Plaut. As. Perioch. 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To reckon, number as one's own, i. e. to have, possess (rare):

    donec eris felix, multos numerabis amicos,

    Ov. Tr. 1, 9, 5:

    triumphos,

    Juv. 6, 169:

    tum licet a Pico numeres genus,

    id. 8, 131:

    veterani tricena aut supra stipendia numerantes,

    Tac. A. 1, 35.—
    B.
    To account, reckon, esteem, consider as any thing.—With two acc.:

    Sulpicium accusatorem suum numerabat, non competitorem,

    Cic. Mur. 24, 49:

    hos non numero consulares,

    id. Fam. 12, 2, 3:

    stellas singulas numeras deos,

    id. N. D. 3, 16, 40; id. Phil. 13, 4, 7:

    quae isti bona numerant,

    id. Tusc. 5, 15, 44; cf.:

    sapientes cives, qualem me et esse et numerari volo,

    id. Fam. 1, 9, 18:

    is prope alter Timarchides numerabatur,

    id. Verr. 2, 2, 70, § 169:

    numerare aliquid beneficii loco,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    mors in beneficii parte (al. partem) numeretur,

    id. Phil. 11, 1, 3:

    voluptatem nullo loco,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    aliquid in bonis,

    id. Leg. 2, 5, 12; id. Fin. 1, 9, 31:

    aliquid in actis,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    Herennius in mediocribus oratoribus numeratus est,

    id. Brut. 45, 166:

    aliquem in septem (sc. sapientibus),

    id. Par. 1, 1, 8.—With inter:

    ipse honestissimus inter suos numerabatur,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    aliquem inter decemviros,

    Liv. 3, 35, 3:

    quae jactura inter damna numerata non est,

    Just. 2, 5, 11; Lact. 2, 12, 4; Val. Max. 1, 6, 11:

    numerabatur inter ostenta deminutus magistratuum numerus,

    Tac. A. 12, 64; id. G. 29; id. Or. 12; Plin. Ep. 4, 15, 1; 5, 3, 6; Quint. 3, 7, 18 al.:

    inter amicos,

    Ov. P. 4, 9, 35:

    aliquem post aliquem,

    Tac. H. 1, 77:

    Thucydides numquam est numeratus orator,

    Cic. Brut. 45, 166.—Hence, nŭmĕrātus, a, um, P. a., counted out, paid down:

    argentum,

    Plaut. Pers. 4, 3, 57; hence, in ready money, in cash:

    hic sunt quinque argenti lectae numeratae minae,

    id. Ps. 4, 7, 50:

    duo talenta argenti numerata,

    id. As. 1, 3, 41:

    (vendidit aedis) praesentariis Argenti minis numeratis,

    id. Trin. 4, 3, 75:

    dos uxoris numerata,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    pecunia,

    id. Fl. 32, 80.—Hence, subst.: nŭmĕrātum, i, n., ready money, cash: quae tua est suavitas nolles a me hoc tempore aestimationem accipere;

    nam numeratum, si cuperem, non haberem,

    Cic. Fam. 5, 20, 9:

    ut numerato malim quam aestimatione,

    id. Att 12, 25, 1; Liv. 36, 21 fin.; Hor. Ep. 2, 2, 166: in numerato, in ready money:

    testamento edixit relinquere in numerato HS DC,

    Plin. 33, 10, 47, § 135:

    proferre in numerato,

    id. 33, 3, 17, § 55; Gai. Inst. 2, 196; 3, 141.— Hence,
    B.
    Trop.: in numerato habere, to have in readiness (a phrase of Augustus):

    dictum est de actore facile dicente ex tempore, ingenium eum in numerato habere,

    Quint. 6, 3, 111; cf. Sen. Contr. 2, 13 fin.
    2.
    nŭmĕrō, adv., v. numerus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > numeratum

  • 85 numero

    1.
    nŭmĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [numerus], to count, reckon, number (syn. recenseo).
    I.
    Lit.:

    si singulos numeremus in singulas (civitates),

    Cic. Rep. 3, 4, 7: ea, si ex reis numeres, innumerabilia sunt;

    si ex rebus, modica,

    id. de Or. 2, 32, 137:

    numerare per digitos,

    Ov. F. 3, 123:

    votaque pro dominā vix numeranda facit,

    that can hardly be counted, almost innumerable, Tib. 4, 4, 12:

    amores divūm numerare,

    Verg. G. 4, 347:

    pecus,

    id. E. 3, 34:

    viros,

    Sil. 7, 51:

    milites,

    Luc. 3, 285:

    aureos voce digitisque numerare,

    Suet. Claud. 21:

    numera sestertia qumque omnibus in rebus—numerentur deinde labores,

    Juv. 9, 41 sq.: numera senatum, said to the consul by a senator opposed to a bill, and who considered that there was not a quorum of senators present; like the phrase to demand a call of the House, Paul. ex Fest. p. 170 Müll.:

    ne quid ad senatum consule! aut numera,

    Cic. Att. 5, 4, 2 Orell. N. cr.: posset rem impedire, si, ut numerarentur, postularet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 2 (cf. also Plin. Pan. 76).—In law, of days granted for deliberation, etc.:

    continui dies numerantur,

    Gai. Inst. 2, 173; cf.:

    tempus numeratur,

    id. ib. 2, 172.—
    B.
    In partic., of money, to count out, pay out, pay:

    stipendium numerare militibus,

    Cic. Pis. 36, 88:

    pecuniam de suo,

    id. Att. 16, 16, A, § 5; id. Fl. 19, 44; Nep. Ep. 3, 6:

    talenta,

    Suet. Caes. 4:

    aliquid usurae nomine,

    id. ib. 42:

    alicui pensionem,

    Liv. 29, 16:

    magnam pecuniam numerare,

    Caes. B. C. 3, 3.— Absol., Plaut. As. Perioch. 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To reckon, number as one's own, i. e. to have, possess (rare):

    donec eris felix, multos numerabis amicos,

    Ov. Tr. 1, 9, 5:

    triumphos,

    Juv. 6, 169:

    tum licet a Pico numeres genus,

    id. 8, 131:

    veterani tricena aut supra stipendia numerantes,

    Tac. A. 1, 35.—
    B.
    To account, reckon, esteem, consider as any thing.—With two acc.:

    Sulpicium accusatorem suum numerabat, non competitorem,

    Cic. Mur. 24, 49:

    hos non numero consulares,

    id. Fam. 12, 2, 3:

    stellas singulas numeras deos,

    id. N. D. 3, 16, 40; id. Phil. 13, 4, 7:

    quae isti bona numerant,

    id. Tusc. 5, 15, 44; cf.:

    sapientes cives, qualem me et esse et numerari volo,

    id. Fam. 1, 9, 18:

    is prope alter Timarchides numerabatur,

    id. Verr. 2, 2, 70, § 169:

    numerare aliquid beneficii loco,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    mors in beneficii parte (al. partem) numeretur,

    id. Phil. 11, 1, 3:

    voluptatem nullo loco,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    aliquid in bonis,

    id. Leg. 2, 5, 12; id. Fin. 1, 9, 31:

    aliquid in actis,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    Herennius in mediocribus oratoribus numeratus est,

    id. Brut. 45, 166:

    aliquem in septem (sc. sapientibus),

    id. Par. 1, 1, 8.—With inter:

    ipse honestissimus inter suos numerabatur,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    aliquem inter decemviros,

    Liv. 3, 35, 3:

    quae jactura inter damna numerata non est,

    Just. 2, 5, 11; Lact. 2, 12, 4; Val. Max. 1, 6, 11:

    numerabatur inter ostenta deminutus magistratuum numerus,

    Tac. A. 12, 64; id. G. 29; id. Or. 12; Plin. Ep. 4, 15, 1; 5, 3, 6; Quint. 3, 7, 18 al.:

    inter amicos,

    Ov. P. 4, 9, 35:

    aliquem post aliquem,

    Tac. H. 1, 77:

    Thucydides numquam est numeratus orator,

    Cic. Brut. 45, 166.—Hence, nŭmĕrātus, a, um, P. a., counted out, paid down:

    argentum,

    Plaut. Pers. 4, 3, 57; hence, in ready money, in cash:

    hic sunt quinque argenti lectae numeratae minae,

    id. Ps. 4, 7, 50:

    duo talenta argenti numerata,

    id. As. 1, 3, 41:

    (vendidit aedis) praesentariis Argenti minis numeratis,

    id. Trin. 4, 3, 75:

    dos uxoris numerata,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    pecunia,

    id. Fl. 32, 80.—Hence, subst.: nŭmĕrātum, i, n., ready money, cash: quae tua est suavitas nolles a me hoc tempore aestimationem accipere;

    nam numeratum, si cuperem, non haberem,

    Cic. Fam. 5, 20, 9:

    ut numerato malim quam aestimatione,

    id. Att 12, 25, 1; Liv. 36, 21 fin.; Hor. Ep. 2, 2, 166: in numerato, in ready money:

    testamento edixit relinquere in numerato HS DC,

    Plin. 33, 10, 47, § 135:

    proferre in numerato,

    id. 33, 3, 17, § 55; Gai. Inst. 2, 196; 3, 141.— Hence,
    B.
    Trop.: in numerato habere, to have in readiness (a phrase of Augustus):

    dictum est de actore facile dicente ex tempore, ingenium eum in numerato habere,

    Quint. 6, 3, 111; cf. Sen. Contr. 2, 13 fin.
    2.
    nŭmĕrō, adv., v. numerus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > numero

  • 86 oculus

    ŏcŭlus (sync. oclus, Prud. steph. 10, 592 dub.), i, m. [kindr. with Sanscr. akshi and aksha, from the root ītsh, videre; Gr. ossomai, osse; Goth. augō; Germ. Auge; Engl. eye], an eye.
    I.
    Lit.:

    quae (natura) primum oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit... sed lubricos oculos fecit et mobiles,

    Cic. N. D. 2, 57, 142; cf. Cels. 7, 7, 13; Plin. 11, 37, 52, § 139 sq.; Cic. de Or. 3, 59, 221:

    venusti,

    id. Tusc. 5, 16, 46:

    eminentes,

    prominent, id. Vatin. 2, 4:

    oculi tanquam speculatores,

    id. N. D. 2, 57, 140:

    acuti,

    id. Planc. 27, 69:

    maligni,

    Verg. A. 5, 654:

    minaces,

    Luc. 2, 26: oculos conicere in aliquem, to cast or fix one's eyes upon, Cic. Clu. 19, 54:

    oculos conjecit in hostem,

    Verg. A. 12, 483: adicere alicui rei, to cast one's eyes upon, glance at:

    ad eorum ne quem oculos adiciat suos,

    Plaut. As. 4, 1, 24; to covet, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 37:

    adicere ad rem aliquam,

    id. Agr. 2, 10, 25:

    de aliquo nusquam deicere,

    to never turn one's eyes away from, to regard with fixed attention, id. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    deicere ab aliquā re,

    to turn away, id. Phil. 1, 1, 1:

    in terram figere,

    to fix one's eyes upon the ground, Tac. H. 4, 72:

    deicere in terram,

    to cast down to, Quint. 1, 11, 9:

    demittere,

    Ov. M. 15, 612:

    erigere,

    id. ib. 4, 146: attollere. Verg. A. 4, 688; Ov. M. 2, 448:

    circumferre,

    id. ib. 6, 169:

    premere,

    Verg. A. 9, 487: deponere, to fix, Hor C. 1, 36, 18:

    distorquere,

    id. S. 1, 9, 65:

    spargere,

    to direct hither and thither, Pers. 5, 33:

    oculis cernere,

    to see with one's own eyes, Nep. Timol. 2, 2:

    oculos auferre spectanti,

    to blind the eyes of an observer, to cheat him before his eyes, Liv. 6, 15 fin.: ponere sibi aliquid ante oculos. i. e. to imagine to one's self any thing, Cic. Agr. 2, 20, 53:

    proponere oculis suis aliquid,

    id. Sest. 7, 17:

    esse ante oculos,

    to be before one's eyes, id. Lael. 11, 38: res posita in oculis, and ante oculos, that lies before one's eyes, is apparent, evident:

    de rebus ante oculos positis,

    id. Ac. 1, 2, 5:

    omnia sunt enim posita ante oculos,

    id. de Or. 1, 43, 192:

    inque meis oculis candida Delos erat,

    before my eyes, Ov. H. 21, 82: vivere in oculis, habitare in oculis, to live in the sight of, in the presence of, in intercourse with:

    in maximā celebritate atque in oculis civium quondam viximus,

    Cic. Off. 3, 1, 3:

    habitavi in oculis,

    id. Planc. 27, 66; cf.:

    in foro palam Syracusis in ore atque in oculis provinciae,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81; Liv. 22, 12; 35, 10; Tac. H. 4, 77:

    habere in oculis,

    to keep in sight, to watch, observe, Plaut. Ps. 3, 2, 66:

    in oculis omnium submergi,

    Curt. 9, 4, 11:

    se ante oculos suos trucidari sinerent,

    Liv. 2, 6, 2; 4, 14, 5; Auct. Her. 4, 36, 48: ab oculis alicujus abire (ire), to leave one's presence:

    Abin' hinc ab oculis?

    Plaut. Trin. 4, 2, 147; id. Truc. 2, 5, 24; Sen. Ep. 36, 10; cf.:

    ab oculis recedere,

    Plin. Ep. 2, 1, 11:

    ab oculis concedere,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    (angues) conspecti repente ex oculis abierunt,

    out of sight, Liv. 25, 16, 2:

    prodigii species ex oculis elapsa,

    id. 26, 19, 7:

    (avem) ablatam ex oculis,

    Tac. H. 2, 50:

    facesserent propere ex urbe ab ore atque oculis populi Romani,

    Liv. 6, 17, 8:

    sub oculis alicujus,

    before a person's eyes, in his presence, Caes. B. C. 1, 71; Vell. 2, 79, 4:

    sub oculis domini esse,

    Col. 9, 5, 2:

    quos honores sub oculis tuis gessit,

    Plin. Ep. 10, 11, 2:

    sub avi oculis necari,

    Just. 1, 4, 5; Flor. 4, 7, 8:

    hostes sub oculis erant,

    Liv. 22, 14, 3; 26, 38, 9:

    sub oculis Caesaris,

    Tac. A. 2, 35: hunc oculis suis nostrarum numquam quisquam vidit, with his own eyes, i. e. actually, in person, Ter. Eun. 4, 4, 10:

    numquam ante hunc diem meis oculis eam videram,

    id. Hec. 5, 4, 23: ad oculum, for display, to be seen:

    non ad oculum servientes,

    Vulg. Eph. 1, 18; id. Col. 3, 22.—As a term of endearment, the apple of my eye, my darling:

    ubi isti sunt quibus vos oculi estis, quibus vitae estis, quibus deliciae?

    Plaut. Ps. 1, 2, 46:

    bene vale, ocule mi!

    id. Curc. 1, 3, 47 —Hence, in a double sense:

    par oculorum in amicitiā M. Antonii triumviri,

    Suet. Rhet. 5.—The ancients swore by their eyes:

    si voltis per oculos jurare, nihilo magis facietis,

    Plaut. Men. 5, 9, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    The power of seeing, sight, vision: ut eum quoque oculum, quo bene videret, amitteret, lost, i. e. became blind, Cic. Div. 1, 24, 48:

    oculos perdere,

    id. Har. Resp. 18, 37:

    restituere alicui,

    Suet. Vesp. 7; cf.:

    oculis usurpare rem,

    i. e. see, Lucr. 1, 301.—
    2.
    A luminary, said of the sun and stars ( poet. and in post-Aug. prose): mundi oculus. i. e. the sun, Ov. M. 4, 228:

    stellarum oculi,

    Plin. 2, 5, 4, § 10.—
    3.
    A spot resembling an eye, as on a panther's hide, a peacock's tail, etc., Plin. 8, 17, 23, § 62:

    pavonum caudae,

    id. 13, 15, 30, § 96. —So arch. t. t.:

    oculus volutae,

    Vitr. 3, 5. —
    4.
    Of plants.
    a.
    An eye, bud, bourgeon: oculos imponere, i. e. to bud, inoculate, Verg. G. 2, 73:

    gemmans,

    Col. 4, 24, 16.—
    b.
    A bulb or knob on many roots, on the reed, etc.:

    harundinis,

    Cato, R. R. 6, 3; Varr. R. R. 1, 24, 3:

    seritur harundo bulbo radicis, quem alii oculum vocant,

    Plin. 17, 20, 33, § 144.—
    c.
    A plant, called also aizoum majus, Plin. 25, 13, 102, § 160. —
    II.
    Trop.
    A.
    A principal ornament: hi duo illos oculos orae maritimae effoderunt ( Corinth and Carthage), Cic. N. D. 3, 38, 91:

    ex duobus Graeciae oculis,

    i. e. Athens and Sparta, Just. 5, 8, 4.—
    B.
    The eye of the soul, the mind's eye:

    eloquentiam quam nullis nisi mentis oculis videre possumus,

    Cic. Or. 29, 101:

    acrioribus mentis oculis intueri,

    Col. 3, 8, 1:

    oculos pascere re aliquā,

    to feast one's eyes on any thing, Cic. Verr. 2, 5, 26, § 65; cf.:

    concupiscentia oculorum,

    Vulg. 1 Joh. 2, 16: fructum oculis (dat.) capere ex aliquā re, Nep. Eum. 11, 2: oculi dolent, the eyes ache, i. e. one is afflicted by something seen, Ter. Ph. 5, 8, 64; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1; cf.:

    pietas, pater, oculis dolorem prohibet,

    i. e. forbids me to take offence, Plaut. As. 5, 1, 4: in oculis, in the eye, i. e. in view, hoped or expected:

    frumenti spes, quae in oculis fuerat, utrosque frustrata pariter,

    Liv. 26, 39, 23:

    acies et arma in oculis erant,

    Curt. 3, 6, 3:

    Philotae supplicium in oculis erat,

    id. 8, 6, 21:

    esse in oculis,

    to be beloved, esteemed, Cic. Att. 6, 2, 5:

    esse in oculis multitudinis,

    id. Tusc. 2, 26, 63: ferre, gestare in oculis, to love, esteem, value:

    oderat tum, cum, etc....jam fert in oculis,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    rex te ergo in oculis,

    Ter. Eun. 3, 1, 11: aequis oculis videre, i. e. contentedly, with satisfaction (like aequo animo), Curt. 8, 2, 9: ante oculos, in mind, in view:

    mors ante oculos debet esse,

    Sen. Ep. 12, 6; Plin. Ep. 3, 16, 6; also plain, obvious:

    simul est illud ante oculos,

    Cic. de Or. 2, 85, 349:

    sit ante oculos Nero,

    i. e. set him before you, consider him, Tac. H. 1, 16: ante oculos habere, to keep in mind (post-class.):

    habe ante oculos hanc esse terram,

    Plin. Ep. 8, 24, 4:

    mortalitatem,

    id. ib. 2, 10, 4; Just. 5, 6, 1; for which (late Lat.) prae oculis: prae oculis habere terrorem futuri judicii, Greg. M. Ep. 2, 48;

    3, 27 al.: nec jam fas ullum prae oculis habent,

    Amm. 30, 4, 18: ob oculos versari, to be before the mind, etc.:

    mors (ei) ob oculos versatur,

    Cic. Rab. Post. 14, 39; Liv. 28, 19, 14; cf.:

    usu versatur ante oculos vobis Glaucia,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98; id. Fin. 2, 22, 75; 5, 1, 3; id. Dom. 55, 141; Liv. 34, 36, 6: ponere aliquid ante oculos, to call up in mind, imagine, etc.:

    eā (translatione) utimur rei ante oculos ponendae causā,

    Auct. Her. 4, 34, 45:

    ora eorum ponite vobis ante oculos,

    Cic. Phil. 13, 2, 4:

    calamitatem Cottae sibi ante oculos ponunt,

    Caes. B. G. 6, 37:

    exsilium Cn. Marci sibi proponunt ante oculos,

    Liv. 2, 54, 6:

    conjurationem ante oculos ponere,

    id. 24, 24, 8:

    studia eorum vobis ante oculos proponere,

    Auct. Her. 4, 36, 48;

    rarely: constituere sibi aliquid ante oculos,

    Cic. Cael. 32, 79; Aug. Serm. 233, 3: ante oculos ponere (proponere), with ellips. of dat. of person, Cic. Marc. 2, 5; id. Deiot. 7, 20; id. Phil. 2, 45, 115; 11, 3, 7; id. N. D. 1, 41, 114:

    nec a re publicā deiciebam oculos,

    id. Phil. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > oculus

  • 87 parvissime

    parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:

    volantum parviores,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:

    parvissima corpora,

    Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:

    minimissimus,

    Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
    I.
    Posit.:

    in parvis aut mediocribus rebus,

    Cic. de Or. 2, 20, 84:

    quam parva sit terra, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:

    commoda parva ac mediocria,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1:

    in parvum quendam et angustum locum concludi,

    id. Leg. 1, 5, 17:

    beneficium non parvum,

    id. Caecin. 10, 26:

    parvi pisciculi,

    id. N. D. 2, 48, 123:

    haec parva et infirma sunt,

    id. Clu. 34, 94:

    si parva licet componere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    merces,

    Hor. S. 1, 6, 86:

    sucus,

    Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:

    liberi,

    Cic. Rep. 2, 21, 37;

    so of children: salutaria appetant parvi,

    the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:

    parva soror,

    Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:

    memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,

    Hor. Ep. 2, 1, 70:

    operosa parvus Carmina fingo,

    a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:

    a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,

    when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    puer in domo a parvo eductus,

    from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:

    parvae consuetudinis Causa,

    slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:

    in parvo tempore,

    Lucr. 5, 106:

    nox,

    Luc. 4, 476:

    vita,

    id. 6, 806:

    parvam fidem habere alicui,

    Ter. Eun. 1, 2, 117:

    hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,

    Hor. Ep. 1, 17, 39:

    homo parvo ingenio,

    Plin. Ep. 6, 29:

    parvum carmen,

    Hor. Ep. 2, 1, 257:

    hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,

    both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:

    meam erus esse operam deputat parvi pretii,

    Ter. Hec. 5, 3, 1:

    nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17:

    et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,

    id. S. 1, 3, 122:

    pretio parvo vendere,

    Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    of little value, id. Off. 1, 22, 76:

    parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,

    it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:

    parvi ego illos facio,

    Plaut. Mil. 4, 8, 41:

    parvi aestimo, si ego hic peribo,

    id. Capt. 3, 5, 24:

    quia parvi id duceret,

    Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:

    signa abs te diligenter parvoque curata sunt,

    Cic. Att. 1, 3, 2; so,

    quanti emptus? parvo,

    Hor. S. 2, 3, 156:

    parvo stat magna potentia nobis,

    Ov. M. 14, 493:

    parvo contentus esse possum,

    with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:

    vivitur parvo bene,

    Hor. C. 2, 16, 13:

    possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25:

    agricolae prisci, fortes parvoque beati,

    Hor. Ep. 2, 1, 139:

    necessarium est parvo assuescere,

    Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;

    perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,

    a very little more, Liv. 10, 45, 11:

    parvo brevius,

    Plin. 2, 67, 67, § 168:

    haud parvo junior,

    Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:

    parvo post,

    Plin. 16, 25, 42, § 103:

    parvo post tempore,

    Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):

    Zacchaeus staturā parvus erat,

    Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
    II.
    Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:

    quod in re majore valet, valeat in minore,

    Cic. Top. 4, 23:

    si ea pecunia non minor esset facta,

    id. Leg. 2, 20, 51:

    Hibernia dimidio minor quam Britannia,

    Caes. B. G. 5, 13:

    minus praedae quam speraverant fuit,

    a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:

    sociis dimidio minus quam civibus datum,

    id. 41, 13 fin.:

    calceus... si minor (pede), uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    less than five acts, id. A. P. 189:

    genibus minor,

    i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:

    minor in certamine longo,

    worsted, id. ib. 1, 10, 35:

    numero plures, virtute et honore minores,

    inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:

    praevalidi ad injurias minorum elati,

    Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:

    sapiens uno minor est Jove,

    Hor. Ep. 1, 1, 106:

    minor capitis, i. e. capiti deminutus,

    Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:

    dies sermone minor fuit,

    too short for, id. P. 2, 10, 37:

    infans Et minor igne rogi,

    too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:

    ut uno minus teste haberet?

    id. ib. 2, 1, 57, §

    149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,

    i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:

    qui minor est natu,

    younger, Cic. Lael. 9, 32:

    aliquot annis minor natu,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    aetate minor,

    Ov. M. 7, 499:

    minor uno mense,

    Hor. Ep. 2, 1, 40:

    filia minor Ptolemaei regis,

    the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:

    minor viginti annis,

    less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:

    minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,

    Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:

    si pupilla minor quam viripotens nupserit,

    id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:

    De minoribus,

    Dig. 4, tit. 4:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    ib. 4, 4, 24:

    si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,

    ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:

    nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,

    Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:

    minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,

    cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:

    minoris pallium addicere placuit,

    Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    (fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,

    Sall. J. 32, 5.—
    (β).
    Poet., with acc. respect.:

    frontemque minor truncam amnis Acarnan,

    Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
    (γ).
    Poet., with inf.:

    tanto certare minor,

    Hor. S. 2, 3, 313:

    heu Fatis Superi certare minores!

    Sil. 5, 76.
    III.
    Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:

    minimissimus digitorum,

    Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:

    cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,

    Cic. Ac. 1, 7, 27:

    minimae tenuissimaeque res,

    id. de Or. 1, 37, 169:

    minima pars temporis,

    Caes. B. C. 1, 70:

    quā minima altitudo fluminis erat,

    id. B. G. 1, 8:

    in maximā fortunā minima licentia est,

    Sall. C. 51, 13:

    vitia,

    Hor. S. 1, 3, 69:

    minimus digitulus,

    the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,

    minimus digitus,

    Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:

    ex his omnibus natu minimus,

    id. Clu. 38, 107:

    Hiempsal, qui minimus ex illis erat,

    Sall. J. 11, 3:

    minimus filius,

    Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:

    deos minimi facit,

    Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:

    minima de malis,

    of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—

    With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,

    Suet. Aug. 25:

    res non minimi periculi,

    id. ib. 67:

    ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,

    Liv. 6, 41. —With gen.:

    minimum firmitatis minimumque virium,

    Cic. Lael. 13, 46:

    minimum pedibus itineris confectum,

    Liv. 44, 5:

    unde minimum periculi erat,

    id. 27, 15.— As adv. absol.:

    praemia apud me minimum valent,

    very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:

    minimum distantia miror,

    Hor. Ep. 2, 1, 72:

    dormiebat minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,

    at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:

    quam minimum credula postero (diei),

    as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:

    ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,

    at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:

    quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,

    Quint. 5, 10, 5:

    in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,

    chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:

    eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,

    Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
    A.
    Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
    B.
    Comp.: mĭnus, less:

    aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,

    too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):

    cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,

    Hor. S. 1, 1, 93:

    ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,

    Cic. Sest. 50, 108:

    metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,

    id. Div. 2, 72, 150:

    minus multi,

    not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:

    minus multum et minus bonum vinum,

    Varr. R. R. 1, 7, 2:

    ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,

    less good, not so good, Sall. C. 2, 6:

    quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,

    Sall. J. 18, 12:

    minus diu vivunt,

    Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:

    minus admirabilior,

    Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:

    civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,

    little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:

    dimidio minus,

    Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:

    nec illa minus aut plus quam tu sapiat,

    Plaut. As. 4, 1, 28:

    minus quam aequom erat feci,

    id. Aul. 3, 2, 10:

    respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,

    Cic. Planc. 30, 72.—With atque:

    qui peccas minus atque ego?

    Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:

    minus quindecim dies sunt, quod, etc.,

    less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:

    madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    minus quinquennium est, quod prodiere,

    Plin. 15, 25, 30, § 104:

    cecidere duo milia haud minus peditum,

    Liv. 42, 6:

    cum centum et quinquaginta non minus adessent,

    id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:

    ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,

    Col. 12, 38, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:

    exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,

    Cic. Sest. 12, 28:

    existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,

    Sall. J. 10, 1:

    non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,

    Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:

    laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561.—
    b.
    Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:

    neque minus assiduis fessa choreis,

    also, Prop. 1, 3, 3.—
    c.
    Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:

    nihil profecto minus,

    Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
    d.
    Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:

    jam minus atque minus successu laetus equorum,

    Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:

    minus et minus,

    Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:

    minus ac minus,

    Plin. 11, 10, 10, § 26.—
    3.
    Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:

    quod intellexi minus,

    Ter. Eun. 4, 5, 11:

    nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,

    Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:

    si minus: monebo, si quem meministi minus,

    Plaut. Cas. 5, 4, 19:

    Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:

    quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,

    id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,

    minus formido ne exedat,

    Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
    b.
    Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:

    si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,

    Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:

    hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,

    id. Fam. 12, 5, 1:

    deterrere aliquem, quo minus, etc.,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,

    Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;

    v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8.—
    C.
    Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
    1.
    par-vissĭmē:

    memorare aliquid,

    very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
    2.
    mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:

    cum minime vellem, minimeque opus fuit,

    Ter. Eun. 2, 3, 42:

    cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,

    Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:

    mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207:

    quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,

    id. Fam. 14, 13:

    quod minime ad eos mercatores saepe commeant,

    very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:

    si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,

    as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:

    ad te minime omnium pertinebat,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    minime gentium,

    Plaut. Poen. 3, 3, 77:

    heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,

    not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
    B.
    In partic.
    a.
    For minimum, saltem, at least:

    is morbus erit longissimus minimeque annuus,

    Cels. 2, 8 fin. Targ.:

    pedes decem vel minime novem,

    Col. 1, 6, 6:

    sed id minime bis anno arari debet,

    id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
    b.
    In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:

    nam hodie, etc.,

    Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:

    minime, minime hercle vero!

    Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > parvissime

  • 88 parvus

    parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:

    volantum parviores,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:

    parvissima corpora,

    Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:

    minimissimus,

    Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
    I.
    Posit.:

    in parvis aut mediocribus rebus,

    Cic. de Or. 2, 20, 84:

    quam parva sit terra, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:

    commoda parva ac mediocria,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1:

    in parvum quendam et angustum locum concludi,

    id. Leg. 1, 5, 17:

    beneficium non parvum,

    id. Caecin. 10, 26:

    parvi pisciculi,

    id. N. D. 2, 48, 123:

    haec parva et infirma sunt,

    id. Clu. 34, 94:

    si parva licet componere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    merces,

    Hor. S. 1, 6, 86:

    sucus,

    Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:

    liberi,

    Cic. Rep. 2, 21, 37;

    so of children: salutaria appetant parvi,

    the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:

    parva soror,

    Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:

    memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,

    Hor. Ep. 2, 1, 70:

    operosa parvus Carmina fingo,

    a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:

    a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,

    when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    puer in domo a parvo eductus,

    from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:

    parvae consuetudinis Causa,

    slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:

    in parvo tempore,

    Lucr. 5, 106:

    nox,

    Luc. 4, 476:

    vita,

    id. 6, 806:

    parvam fidem habere alicui,

    Ter. Eun. 1, 2, 117:

    hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,

    Hor. Ep. 1, 17, 39:

    homo parvo ingenio,

    Plin. Ep. 6, 29:

    parvum carmen,

    Hor. Ep. 2, 1, 257:

    hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,

    both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:

    meam erus esse operam deputat parvi pretii,

    Ter. Hec. 5, 3, 1:

    nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17:

    et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,

    id. S. 1, 3, 122:

    pretio parvo vendere,

    Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    of little value, id. Off. 1, 22, 76:

    parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,

    it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:

    parvi ego illos facio,

    Plaut. Mil. 4, 8, 41:

    parvi aestimo, si ego hic peribo,

    id. Capt. 3, 5, 24:

    quia parvi id duceret,

    Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:

    signa abs te diligenter parvoque curata sunt,

    Cic. Att. 1, 3, 2; so,

    quanti emptus? parvo,

    Hor. S. 2, 3, 156:

    parvo stat magna potentia nobis,

    Ov. M. 14, 493:

    parvo contentus esse possum,

    with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:

    vivitur parvo bene,

    Hor. C. 2, 16, 13:

    possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25:

    agricolae prisci, fortes parvoque beati,

    Hor. Ep. 2, 1, 139:

    necessarium est parvo assuescere,

    Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;

    perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,

    a very little more, Liv. 10, 45, 11:

    parvo brevius,

    Plin. 2, 67, 67, § 168:

    haud parvo junior,

    Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:

    parvo post,

    Plin. 16, 25, 42, § 103:

    parvo post tempore,

    Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):

    Zacchaeus staturā parvus erat,

    Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
    II.
    Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:

    quod in re majore valet, valeat in minore,

    Cic. Top. 4, 23:

    si ea pecunia non minor esset facta,

    id. Leg. 2, 20, 51:

    Hibernia dimidio minor quam Britannia,

    Caes. B. G. 5, 13:

    minus praedae quam speraverant fuit,

    a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:

    sociis dimidio minus quam civibus datum,

    id. 41, 13 fin.:

    calceus... si minor (pede), uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    less than five acts, id. A. P. 189:

    genibus minor,

    i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:

    minor in certamine longo,

    worsted, id. ib. 1, 10, 35:

    numero plures, virtute et honore minores,

    inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:

    praevalidi ad injurias minorum elati,

    Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:

    sapiens uno minor est Jove,

    Hor. Ep. 1, 1, 106:

    minor capitis, i. e. capiti deminutus,

    Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:

    dies sermone minor fuit,

    too short for, id. P. 2, 10, 37:

    infans Et minor igne rogi,

    too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:

    ut uno minus teste haberet?

    id. ib. 2, 1, 57, §

    149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,

    i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:

    qui minor est natu,

    younger, Cic. Lael. 9, 32:

    aliquot annis minor natu,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    aetate minor,

    Ov. M. 7, 499:

    minor uno mense,

    Hor. Ep. 2, 1, 40:

    filia minor Ptolemaei regis,

    the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:

    minor viginti annis,

    less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:

    minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,

    Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:

    si pupilla minor quam viripotens nupserit,

    id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:

    De minoribus,

    Dig. 4, tit. 4:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    ib. 4, 4, 24:

    si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,

    ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:

    nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,

    Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:

    minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,

    cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:

    minoris pallium addicere placuit,

    Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    (fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,

    Sall. J. 32, 5.—
    (β).
    Poet., with acc. respect.:

    frontemque minor truncam amnis Acarnan,

    Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
    (γ).
    Poet., with inf.:

    tanto certare minor,

    Hor. S. 2, 3, 313:

    heu Fatis Superi certare minores!

    Sil. 5, 76.
    III.
    Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:

    minimissimus digitorum,

    Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:

    cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,

    Cic. Ac. 1, 7, 27:

    minimae tenuissimaeque res,

    id. de Or. 1, 37, 169:

    minima pars temporis,

    Caes. B. C. 1, 70:

    quā minima altitudo fluminis erat,

    id. B. G. 1, 8:

    in maximā fortunā minima licentia est,

    Sall. C. 51, 13:

    vitia,

    Hor. S. 1, 3, 69:

    minimus digitulus,

    the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,

    minimus digitus,

    Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:

    ex his omnibus natu minimus,

    id. Clu. 38, 107:

    Hiempsal, qui minimus ex illis erat,

    Sall. J. 11, 3:

    minimus filius,

    Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:

    deos minimi facit,

    Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:

    minima de malis,

    of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—

    With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,

    Suet. Aug. 25:

    res non minimi periculi,

    id. ib. 67:

    ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,

    Liv. 6, 41. —With gen.:

    minimum firmitatis minimumque virium,

    Cic. Lael. 13, 46:

    minimum pedibus itineris confectum,

    Liv. 44, 5:

    unde minimum periculi erat,

    id. 27, 15.— As adv. absol.:

    praemia apud me minimum valent,

    very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:

    minimum distantia miror,

    Hor. Ep. 2, 1, 72:

    dormiebat minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,

    at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:

    quam minimum credula postero (diei),

    as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:

    ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,

    at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:

    quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,

    Quint. 5, 10, 5:

    in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,

    chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:

    eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,

    Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
    A.
    Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
    B.
    Comp.: mĭnus, less:

    aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,

    too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):

    cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,

    Hor. S. 1, 1, 93:

    ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,

    Cic. Sest. 50, 108:

    metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,

    id. Div. 2, 72, 150:

    minus multi,

    not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:

    minus multum et minus bonum vinum,

    Varr. R. R. 1, 7, 2:

    ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,

    less good, not so good, Sall. C. 2, 6:

    quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,

    Sall. J. 18, 12:

    minus diu vivunt,

    Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:

    minus admirabilior,

    Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:

    civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,

    little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:

    dimidio minus,

    Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:

    nec illa minus aut plus quam tu sapiat,

    Plaut. As. 4, 1, 28:

    minus quam aequom erat feci,

    id. Aul. 3, 2, 10:

    respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,

    Cic. Planc. 30, 72.—With atque:

    qui peccas minus atque ego?

    Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:

    minus quindecim dies sunt, quod, etc.,

    less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:

    madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    minus quinquennium est, quod prodiere,

    Plin. 15, 25, 30, § 104:

    cecidere duo milia haud minus peditum,

    Liv. 42, 6:

    cum centum et quinquaginta non minus adessent,

    id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:

    ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,

    Col. 12, 38, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:

    exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,

    Cic. Sest. 12, 28:

    existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,

    Sall. J. 10, 1:

    non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,

    Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:

    laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561.—
    b.
    Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:

    neque minus assiduis fessa choreis,

    also, Prop. 1, 3, 3.—
    c.
    Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:

    nihil profecto minus,

    Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
    d.
    Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:

    jam minus atque minus successu laetus equorum,

    Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:

    minus et minus,

    Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:

    minus ac minus,

    Plin. 11, 10, 10, § 26.—
    3.
    Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:

    quod intellexi minus,

    Ter. Eun. 4, 5, 11:

    nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,

    Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:

    si minus: monebo, si quem meministi minus,

    Plaut. Cas. 5, 4, 19:

    Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:

    quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,

    id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,

    minus formido ne exedat,

    Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
    b.
    Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:

    si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,

    Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:

    hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,

    id. Fam. 12, 5, 1:

    deterrere aliquem, quo minus, etc.,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,

    Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;

    v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8.—
    C.
    Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
    1.
    par-vissĭmē:

    memorare aliquid,

    very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
    2.
    mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:

    cum minime vellem, minimeque opus fuit,

    Ter. Eun. 2, 3, 42:

    cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,

    Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:

    mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207:

    quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,

    id. Fam. 14, 13:

    quod minime ad eos mercatores saepe commeant,

    very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:

    si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,

    as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:

    ad te minime omnium pertinebat,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    minime gentium,

    Plaut. Poen. 3, 3, 77:

    heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,

    not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
    B.
    In partic.
    a.
    For minimum, saltem, at least:

    is morbus erit longissimus minimeque annuus,

    Cels. 2, 8 fin. Targ.:

    pedes decem vel minime novem,

    Col. 1, 6, 6:

    sed id minime bis anno arari debet,

    id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
    b.
    In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:

    nam hodie, etc.,

    Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:

    minime, minime hercle vero!

    Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > parvus

  • 89 pessum

    1.
    pessum, adv. [prob. contr. from pedis-versum, pexa, pedon, towards the feet; like susum, sursum, from sub-versum; hence, in gen.], to the ground, to the bottom, down (mostly ante-class. and postAug.; esp. freq. in the connection pessum ire and pessum dare).
    I.
    Lit.:

    nunc eam (cistellulam) cum navi scilicet abisse pessum in altum,

    Plaut. Rud. 2, 3, 64:

    quando abiit rete pessum,

    id. Truc. 1, 1, 15; and:

    ne pessum abeat (ratis),

    id. Aul. 4, 1, 12:

    multae per mare pessum Subsedere urbes,

    have gone to the bottom, been swallowed up, Lucr. 6, 589:

    ubi dulcem caseum demiseris in eam (muriam), si pessum ibit, etc. (opp. si innatabit),

    goes to the bottom, sinks, Col. 12, 6, 2 (cf. also the fig. taken from a ship, in II.):

    ut (lacus) folia non innatantia ferat, sed pessum et penitus accipiat,

    Mel. 3, 9, 2:

    sidentia pessum Corpora caesa tenent,

    Luc. 3, 674:

    quam celsa cacumina pessum Tellus victa dedit,

    sent to the bottom, id. 5, 616: pessum mergere pedes, Prud. praef. ap. Symm. 2, 36.—
    II.
    Trop.
    A.
    Pessum ire, and rarely pessum sidere, to fall to the ground, go to ruin; to sink, perish:

    quia miser non eo pessum, etc.,

    Plaut. Cist. 2, 1, 12:

    pessum ituros fecundissimos Italiae campos, si, etc.,

    Tac. A. 1, 79:

    pessum iere vitae pretia,

    Plin. H. N. 14 prooem. §

    5: vitia civitatis degenerantis et pessum suā mole sidentis,

    Sen. Const. Sap. 2, 3.—
    B.
    Pessum dare (less correctly, in one word, pessumdare or pessundare), rarely pessum premere, agere, deicere, to send to the bottom, to sink, ruin, destroy, undo; to put out of the world, put an end to: pessum dare aliquem verbis, Cic. Fragm. ap. Quint. 8, 6, 47:

    pessum dedisti me blandimentis tuis,

    Plaut. Rud. 2, 6, 23; id. Merc. 5, 2, 6:

    exemplum pessumum pessum date,

    do away with, remove, id. Rud. 3, 2, 3:

    quae res plerumque magnas civitates pessum dedit,

    Sall. J. 42, 4:

    quae, si non astu providentur, me aut erum pessum dabunt,

    Ter. And. 1, 3, 3:

    multos etiam bonos pessum dedit,

    Tac. A. 3, 66 fin.:

    ingentes hostium copias,

    Val. Max. 4, 4, 5:

    sin (animus) ad inertiam et voluptates corporis pessumdatus est,

    has sunk into indolence, Sall. J. 1, 4:

    aliquem pro suis factis pessumis pessum premere,

    Plaut. Most. 5, 2, 49: aetate pessum actā, i. e. brought to an end, Auct. ap. Lact. 1, 11:

    nec sum mulier, nisi eam pessum de tantis opibus dejecero,

    App. M. 5, p. 161, 22; cf. id. ib. 5, p. 163, 22.
    2.
    pessum, i, n. (collat. form pes-sus, i, m., Plin. Val. 1, 5 fin.; Theod. Prisc. 2, 5), = pesson, pessos, in medic. lang., a pessary, App. Herb. 121; Theod. Prisc. 3, 5 (in Cels. 5, 21, written as Greek).

    Lewis & Short latin dictionary > pessum

  • 90 pragmaticarius

    pragmătĭcārĭus, ii, m. [pragmaticus], one who writes down and prepares imperial edicts, rescripts, and the like (postclass.), Cod. Just. 1, 23, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > pragmaticarius

  • 91 pretium

    prĕtĭum, ii, n. [Sanscr. root par-, pana (for parna), wager, loan; Gr. pi-praskô, to sell; priamai, to buy; cf. pornos], that for or by which any thing is bought or sold (class.).
    I.
    Lit., money spent for any thing:

    nil pretio parsit, filio dum parceret,

    Plaut. Capt. prol. 32:

    femina... urbem Exiguam pretio posuit,

    for money has founded a small city, Verg. A. 4, 211:

    vectigalia parvo pretio redempta habere,

    for little money, cheaply, Caes. B. G. 1, 18:

    pretio mercari ordinem senatorium,

    to purchase, to gain with money, Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    permutare pretio noluit, aliāve merce,

    Plin. 9, 55, 81, § 171.—
    B.
    In gen., money, wealth, etc. ( poet.), Ov. P. 2, 8, 6:

    in pretio pretium nunc est,

    id. F. 1, 217:

    converso in pretium deo,

    i. e. into a shower of gold, Hor. C. 3, 16, 8.—
    II.
    Transf., worth, value, price.
    A.
    In gen.: nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 200 Vahl.):

    pretium statuere merci,

    to set, fix, Plaut. Mil. 3, 1, 133:

    pretium certum constituere,

    Cic. Att. 12, 33, 1:

    enumerare,

    id. Rosc. Am. 46, 133:

    pacisci pro re aliquā,

    to agree upon, settle, id. Off. 3, 29, 107:

    exsolvere,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    quibus hic pretiis porci veneunt?

    at what prices are they sold here? id. ib. 2, 2, 15:

    vendere aliquid pretio suo,

    id. Pers. 4, 4, 30; id. Ps. 1, 2, 36:

    parare sibi pretio aliquid,

    id. Merc. 2, 3, 7:

    multi extulerunt eorum pretia,

    Varr. R. R. 3, 6, 6:

    jacent pretia praediorum,

    are low, down, fallen, Cic. Rosc. Com. 12, 33.—
    B.
    Esp.
    1.
    In phrases: magni, parvi pretii esse, to be high or low in price, of much or little worth, of great or of small value:

    nullus est tam parvi pretii, quin,

    Plaut. Aul. 4, 10, 60:

    ne tu habes servum graphicum, et quantivis pretii!

    id. Ep. 3, 3, 29:

    agrum majoris pretii nemo habet,

    Ter. Heaut. 1, 1, 12:

    noli spectare, quanti homo sit: parvi enim pretii est, qui jam nihil est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    de illis potissimum jactura fit, quia pretii minimi sunt,

    Sall. Or. ad Caes. 2, 9: pretium habere, to have a value, to be worth something:

    vendat oleum, si pretium habeat,

    Cato, R. R. 2, 7:

    annona porro pretium nisi in calamitate fructuum non habet,

    Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227; but also: pretium habere, to have a price, be for sale:

    quis ignorat quin id longe sit liberalibus disciplinis dignissimum, non vendere operam: cum pleraque hoc ipso possint videri vilia, quod pretium habent,

    Quint. 12, 7, 8; hence: pretium non habere, to have no price, be above price (late Lat.):

    nihil esse pretiosius, immo eum pretium non habere testatur,

    Aug. Serm. 36, 8: in pretio esse, to be of worth, value, or estimation, to be in repute:

    tum coquus in pretio esse (coeptus),

    Liv. 39, 6, 9:

    nec in pretio fertilis hortus erat,

    Ov. F. 5, 316; Plin. 33, 1, 6, § 22: in pretio habere, to regard as of value:

    in magno pretio habere,

    Sen. Ep. 75, 11:

    aurum et argentum in pretio habent,

    Tac. G. 5;

    for which cf.: pudebat libertatis majus esse apud feminas quam apud viros pretium,

    Curt. 8, 2, 28: pretium facere, to fix or set a price or value; of a seller: indica, fac pretium. Do. Tua merx est;

    tua indicatio est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 37;

    of a purchaser: quis faceret pretium, nisi qui sua perdere vellet Omnia?

    Mart. 1, 86, 7; Dig. 10, 3, 19.—
    2.
    Wages, reward (mostly poet.):

    pro pretio facio ut opera appareat,

    Plaut. Ps. 3, 2, 59:

    operam Epidici nunc me emere pretio pretioso velim,

    id. Ep. 1, 2, 17:

    reddere alicui pro benefactis,

    id. Capt. 5, 1, 20:

    palmae pretium victoribus,

    Verg. A. 5, 111.—
    III.
    Trop., worth, value:

    quales ex hac die experiundo cognovit, perinde operae eorum pretium faceret,

    would estimate their services, Liv. 27, 17:

    sive aliquod morum Est pretium,

    Ov. Tr. 1, 9, 43: corticis etiam ad medicamenta pretium est, Plin, 12, 25, 54, § 118; 12, 19, 43, § 95.—
    B.
    Transf., pay, hire, wages, reward, price (cf.: stipendium, merces).
    1.
    In a good sense: majores seorsum atque diversum pretium paravere bonis atque strenuis, decurionatus... aliosque honores, Cato ap. Fest. s. v. optionatus, p. 201 Müll.; so,

    = praemium (opp. poena), ita et pretium recte facti triumphum haberet L. Paulus pro egregie bello gesto,

    Liv. 45, 37, 5:

    ut pretium honoremque debito beneficio addat,

    id. 45, 14, 1:

    cum pro cujusque merito consul pretia poenasque exsolvisset,

    id. 26, 40, 15 Weissenb. ad loc.:

    satis ampla pretia,

    prizes, id. 21, 43, 6:

    virtutum pretium,

    Sen. Clem. 1, 1, 1.— Plur.: tam longā valetudine conflictabatur, ut haec tanta pretia vivendi mortis rationibus vincerentur, rewards of living, i. e. motives for living, Plin. Ep. 1, 12, 4.—Esp. in phrase pretium curae, and more freq. pretium operae, a reward for trouble:

    mihi visum est pretium curae, ipsum, senatus consultum quaerere,

    seemed to me worth the trouble, worth while, Plin. Ep. 8, 6, 2:

    est pretium curae cognoscere, etc.,

    Juv. 6, 474: facturusne operae pretium sim, etc.,... nec satis scio, what will pay for the trouble, Liv. praef.:

    operae pretium habent libertatem, civitatemque,

    id. 25, 6; 21, 43: audire est operae pretium, etc., Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.); so Liv. 3, 26, 7: reddere opis pretium pro factis, Enn. ap. Sen. Ep. 108 (Epigr. v. 6 Vahl.):

    quo in genere est operae pretium diligentiam majorum recordari,

    it is worth while, Cic. Agr. 2, 27, 73:

    captā urbe, operae pretium fore,

    Sall. J. 81, 2;

    so without operae (post-Aug.): Germanico pretium fuit convertere agmen,

    thought it of importance, Tac. A. 1, 57:

    ni pretium foret Pisonis sententias noscere,

    were it not worth while, were it not of importance, id. ib. 2, 35:

    posse eum, si operae pretium faciat, principem popularium esse,

    if he does any thing worth while, any thing of importance, Liv. 25, 30: duos servos ad hostes transfugisse et operae pretium fecisse, have done valuable service, Quadrig. ap. Sen. Ben. 3, 23:

    scriptor minime utilis, cujus libro adtingere nullum pretium operae sit,

    Gell. 12, 2, 1; so,

    operis pretium est,

    Sil. 16, 45.—
    2.
    In a bad sense (i. q. poena), reward, punishment, like the Gr. timê, misthos ( poet.): si malos imitabor, tum pretium pro noxā dabis, Liv. And. ap. Non. 365, 27:

    verbera, compedes, molae... haec pretia sunt ignaviae,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    ego pretium ob stultitiam fero,

    Ter. And. 3, 5, 4:

    et peccare nefas, aut pretium est mori,

    Hor. C. 3, 24, 24:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105.—Of bribery:

    adduci pretio ad hominem condemnandum,

    Cic. Caecil. 10, 29:

    pretio judicem corrumpere,

    id. ib. 25, 72:

    nec prece, nec pretio a rectā viā deduci,

    Auct. Her. 3, 3, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pretium

  • 92 redigo

    rĕd-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago].
    I.
    To drive, lead, or bring back (syn. reduco).
    A.
    Lit.:

    (Sol) Disjectos redegit equos,

    Lucr. 5, 403:

    si materiem nostram collegerit aetas Post obitum, rursumque redegerit, ut sita nunc est,

    bring it back, restore it to its present condition, id. 3, 848:

    filia parva duas redigebat rupe capellas,

    Ov. F. 4, 511:

    tauros in gregem,

    Varr. R. R. 2, 5, 12; cf.:

    in sua rura boves,

    Ov. F. 3, 64:

    oppidani (hostem) fusum fugatumque in castra redigunt,

    Liv. 21, 9:

    hostium equitatum in castra,

    id. 26, 10:

    turbam ferro in hostes,

    id. 37, 43:

    aliquem Capuam,

    id. 26, 12 fin.:

    aliquem in exsilium,

    Just. 9, 4, 7. —
    B.
    Trop.:

    rem ad pristinam belli rationem redegit,

    Caes. B. C. 1, 76 fin.:

    annum neglegentia conturbatum ad pristinam rationem,

    Suet. Aug. 31:

    disciplinam militarem ad priscos mores,

    Liv. 8, 6 fin.: aliquid ad ultimam sui generis formam speciemque, Cic. Or. 3, 10:

    omnia redegit in singulas rationes praeceptionis,

    Auct. Her. 4, 2, 3:

    aliquem in concordiam,

    Plaut. Am. 1, 2, 13:

    vos in gratiam,

    Ter. Phorm. 5, 7, 73:

    tu, qui ais, redige in memoriam,

    recall it to my mind, id. ib. 2, 3, 36:

    in memoriam,

    Cic. Phil. 2, 7, 18; id. Fam. 1, 9, 9:

    (poëtae) formidine fustis Ad bene dicendum delectandumque redacti,

    brought back, reduced, Hor. Ep. 2, 1, 155.—Far more freq.,
    II.
    (With the idea of agere predominant; cf. recido and redeo, II.) To get together, call in, collect, raise, receive, take a sum of money or the like by selling, etc.:

    cum omnem pecuniam ex aerario exhausissetis, ex vectigalibus redegissetis, ab omnibus regibus coëgissetis,

    Cic. Agr. 2, 36, 98; cf.:

    pecuniam ex bonis patriis,

    id. Phil. 13, 5, 10;

    and simply pecuniam,

    id. Rab. Post. 13, 37; Hor. Epod. 2, 69:

    omne argentum tibi,

    to scrape together, Plaut. Pers. 2, 5, 23:

    bona vendit, pecuniam redigit... pecunia, quam ex Agonidis bonis redegisset,

    Cic. Div. in Caecil. 16, 56; cf. Liv. 5, 16:

    quod omnis frumenti copia decumarum nomine penes istum esset redacta, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 73, § 171:

    fructus,

    Dig. 36, 4, 5, § 22 (after colere agros); 22, 1, 46; cf.:

    pars maxima (praedae) ad quaestorem redacta est,

    Liv. 5, 19:

    fructus ad eum,

    Dig. 10, 2, 51:

    quicquid captum ex hostibus est, vendidit Fabius, consul, ac redegit in publicum,

    paid it into the public treasury, Liv. 2, 42:

    venditum sub hastā in aerarium,

    id. 4, 53:

    (patres) victi irā vetuere reddi (bona regia), vetuere in publicum redigi,

    id. 2, 5, 1; cf.:

    praedam in fiscum,

    Tac. H. 4, 72:

    aliquid in commune,

    Dig. 17, 2, 52, § 6.—
    B.
    To bring or reduce a thing to any condition, circumstance, etc.; to make or render it so and so (cf. reddo); constr. with in (so most freq.), ad, sub, an adv. of place, absol., or with a double acc.
    (α).
    With in:

    viros in servitutem,

    Plaut. Aul. 2, 1, 47:

    Aeduos in servitutem,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    in pristinam sortem servitutis,

    Just. 6, 5, 1:

    vidulum in potestatem alicujus,

    Plaut. Rud. 5, 3, 22:

    civitatem in potestatem,

    Caes. B. G. 7, 13 fin.; Hirt. B. G. 8, 24 fin.; 45; Cic. Quint. 55, 152; id. Phil. 5, 17, 46; id. Verr. 2, 2, 13, § 33; Tac. Agr. 18; Vell. 2, 94, 4; cf.:

    civitatem in dicionem potestatemque populi Romani,

    Caes. B. G. 2, 34 fin.:

    aliquos in dicionem,

    Cic. Balb. 10, 25; Liv. 41, 19:

    gentes in dicionem hujus imperii,

    Cic. Phil. 4, 5, 13:

    Arvernos in provinciam,

    to reduce to a province, Caes. B. G. 1, 45; 7, 77 fin.; cf.:

    partem Britanniae, etc., in formam provinciae,

    Tac. Agr. 14; Suet. Caes. 25; id. Aug. 18; id. Tib. 37 fin.; id. Calig. 1; Liv. Epit. 45; 93:

    in formulam provinciae,

    Vell. 2, 38, 1:

    in formam praefecturae,

    id. 2, 44, 4:

    in id redactus sum loci, Ut, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 7, 86; cf.:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40; and:

    mentem in veros timores,

    Hor. C. 1, 37, 15:

    si hoc genus (pecuniarum) in unum redigatur,

    be brought into one mass, Cic. Phil. 5, 4, 13:

    dispositio est, per quam illa, quae invenimus, in ordinem redigimus,

    reduce to order, Auct. Her. 3, 9, 16; cf.:

    arbores in ordinem certaque intervalla,

    Quint. 8, 3, 9; but: ut veteres grammatici auctores alios in ordinem redegerint, alios omnino exemerint numero, brought, admitted into the rank of classics (cf. Gr. enkrinein; opp. numero eximere = ekkrinein):

    libertinos in equestrem ordinem,

    Lampr. Alex. Sev. 18; Just. 5, 6, 5; Quint. 1, 4, 3;

    for which: redigere aliquem (poëtam) in numerum,

    id. 10, 1, 54;

    also,

    to lower, degrade, Suet. Vesp. 15; v. ordo; cf. Liv. ap. Prisc. 1173 P.; Plin. Ep. 2, 6, 5:

    quod prosa scriptum redigere in quaedam versiculorum genera,

    Quint. 9, 4, 52:

    in hanc consuetudinem memoriā exercitatione redigendā,

    id. 11, 2, 45:

    servos, in dominium nostrum,

    Dig. 1, 5, 5:

    in nihilum redigam te, et non eris,

    Vulg. Ezech. 26, 21:

    in cinerem,

    id. 2 Pet. 2, 6: provinciam in solitudinem, Lact. de Ira Dei, 5, 4.—
    (β).
    With ad:

    aliquem ad inopiam redigere,

    to reduce to poverty, Ter. Heaut. 5, 1, 56:

    aliquem ad incitas,

    Plaut. Poen. 4, 2, 85; id. Trin. 2, 4, 136:

    genus id ad interitum,

    Lucr. 5, 877; Cic. ap. Lact. 7, 11, 5; cf.:

    prope ad internecionem gente ac nomine Nerviorum redacto,

    Caes. B. G. 2, 28:

    ad nihilum redigere,

    Vulg. Psa. 72, 20:

    victoriam ad vanum et irritum,

    to render empty and useless, Liv. 26, 37 fin.: cf.: [p. 1541] spem ad irritum, id. 28, 31:

    aliquid ante dubium ad certum,

    to render certain, id. 44, 15:

    carnes excrescentes ad aequalitatem,

    Plin. 30, 13, 39, § 113 (shortly afterwards reducunt); cf.:

    cicatrices ad planum,

    id. 20, 9, 36, § 93:

    aliquem ad desperationem,

    Suet. Aug. 81; Just. 6, 5, 7 et saep.:

    redegit se ad pallium et crepidas,

    Suet. Tib. 13.—
    (γ).
    With sub:

    Galliam sub populi Romani imperium,

    Caes. B. G. 5, 29, 4:

    Corcyram sub imperium Atheniensium,

    Nep. Timoth. 2, 1:

    barbaros sub jus dicionemque,

    Liv. 28, 21:

    incolas ejus insulae sub potestatem Atheniensium,

    Nep. Milt. 1, 4; 2 fin.; id. Paus. 2, 4; id. Pelop. 5:

    totam Italiam sub se,

    id. Flor. 1, 9, 8:

    GENTES SVB IMPERIVM,

    Inscr. Grut. 226.—
    (δ).
    With adv. of place:

    eo redigis me, ut, etc.,

    Ter. Eun. 4, 4, 23:

    eo, ut,

    Flor. 1, 2, 4:

    hem! Quo redactus sum!

    Ter. Eun. 2, 2, 7.—
    (ε).
    Absol.: ut credam, redigunt animum mihi argumenta, Att. ap. Non. 174, 10 (Trag. Rel. v. 516 Rib.): ut ejus animum retundam, redigam, ut, quo se vortat, nesciat, bring it down, so that, etc., Ter. Heaut. 5, 1, 73; Lucr. 1, 553.—
    (ζ).
    With double acc., to make or render a thing something (very rare;

    more freq. reddere): quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27 fin.:

    (Ubios) Suevi multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    id. ib. 4, 3 fin.; Aus. Mos. 224.—
    2.
    In designations of number, etc., pregn., to bring within a number or extent; to lessen, diminish, reduce:

    familiam jam ad paucos redactam paene ab interitu vindicasti,

    Cic. Marcell. 4, 10; cf.:

    redigere omnis fere in quadrum numerumque sententias,

    id. Or. 61, 208:

    hosce ipsos (libros octo) utiliter ad sex libros redegit Diophanes,

    reduced, abridged, Varr. R. R. 1, 1, 10:

    ex hominum milibus LX. vix ad D.... sese redactos esse dixerunt,

    Caes. B. G. 2, 28:

    ad semuncias redacta,

    Tac. A. 6, 16:

    judicia ad duo genera judicum redegit,

    Suet. Caes. 41; id. Vesp. 10:

    non ad numerum redigar duorum,

    Ov. M. 6, 199:

    quod si comminuas vilem redigatur ad assem,

    Hor. S. 1, 1, 43:

    ne res ad nilum redigantur funditus omnes,

    Lucr. 1, 791; 2, 752; cf. Ov. M. 14, 149:

    rem maximam redigere ad minimum,

    Lact. 3, 9, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > redigo

  • 93 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 94 Sateurnus

    Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;

    ab satu est dictus Saturnus,

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:

    qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,

    Varr. R. R. 3, 1, 5:

    principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,

    id. L. L. 5, § 57 Müll.:

    primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,

    Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:

    Saturni sacra dies,

    i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:

    Saturni Stella,

    the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,
    A.
    Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:

    stella,

    i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,

    tellus,

    Verg. A. 8, 329;

    and arva,

    id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:

    regna,

    i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:

    gens,

    i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:

    Juppiter,

    id. ib. 9, 242;

    also pater (sc. Superum),

    Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:

    domitor maris,

    i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:

    virgo,

    i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.

    of the same, numerus,

    Hor. Ep. 2, 1, 158:

    carmen,

    Ter. Maur. p. 2439:

    metrum,

    Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—
    2.
    Substt.
    a.
    Sāturnĭus, ii, m.
    (α).
    Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—
    (β).
    Pluto, Ov. M. 5, 420.—
    (γ). b.
    Sāturnĭa, ae, f.
    (α).
    Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —
    (β).
    The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—
    B.
    Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—
    2.
    Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:

    certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,

    Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:

    prima,

    i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:

    secunda, tertia,

    the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:

    vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,

    Mart. 5, 84, 11.—

    Prov.: non semper Saturnalia erunt,

    every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,
    b.
    Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):

    tributum,

    i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:

    nuces,

    id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:

    versus,

    id. 5, 19, 11.—
    C.
    Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636]

    Lewis & Short latin dictionary > Sateurnus

  • 95 Saturniacus

    Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;

    ab satu est dictus Saturnus,

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:

    qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,

    Varr. R. R. 3, 1, 5:

    principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,

    id. L. L. 5, § 57 Müll.:

    primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,

    Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:

    Saturni sacra dies,

    i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:

    Saturni Stella,

    the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,
    A.
    Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:

    stella,

    i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,

    tellus,

    Verg. A. 8, 329;

    and arva,

    id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:

    regna,

    i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:

    gens,

    i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:

    Juppiter,

    id. ib. 9, 242;

    also pater (sc. Superum),

    Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:

    domitor maris,

    i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:

    virgo,

    i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.

    of the same, numerus,

    Hor. Ep. 2, 1, 158:

    carmen,

    Ter. Maur. p. 2439:

    metrum,

    Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—
    2.
    Substt.
    a.
    Sāturnĭus, ii, m.
    (α).
    Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—
    (β).
    Pluto, Ov. M. 5, 420.—
    (γ). b.
    Sāturnĭa, ae, f.
    (α).
    Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —
    (β).
    The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—
    B.
    Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—
    2.
    Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:

    certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,

    Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:

    prima,

    i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:

    secunda, tertia,

    the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:

    vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,

    Mart. 5, 84, 11.—

    Prov.: non semper Saturnalia erunt,

    every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,
    b.
    Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):

    tributum,

    i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:

    nuces,

    id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:

    versus,

    id. 5, 19, 11.—
    C.
    Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636]

    Lewis & Short latin dictionary > Saturniacus

  • 96 Saturnii

    Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;

    ab satu est dictus Saturnus,

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:

    qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,

    Varr. R. R. 3, 1, 5:

    principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,

    id. L. L. 5, § 57 Müll.:

    primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,

    Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:

    Saturni sacra dies,

    i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:

    Saturni Stella,

    the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,
    A.
    Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:

    stella,

    i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,

    tellus,

    Verg. A. 8, 329;

    and arva,

    id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:

    regna,

    i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:

    gens,

    i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:

    Juppiter,

    id. ib. 9, 242;

    also pater (sc. Superum),

    Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:

    domitor maris,

    i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:

    virgo,

    i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.

    of the same, numerus,

    Hor. Ep. 2, 1, 158:

    carmen,

    Ter. Maur. p. 2439:

    metrum,

    Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—
    2.
    Substt.
    a.
    Sāturnĭus, ii, m.
    (α).
    Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—
    (β).
    Pluto, Ov. M. 5, 420.—
    (γ). b.
    Sāturnĭa, ae, f.
    (α).
    Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —
    (β).
    The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—
    B.
    Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—
    2.
    Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:

    certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,

    Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:

    prima,

    i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:

    secunda, tertia,

    the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:

    vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,

    Mart. 5, 84, 11.—

    Prov.: non semper Saturnalia erunt,

    every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,
    b.
    Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):

    tributum,

    i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:

    nuces,

    id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:

    versus,

    id. 5, 19, 11.—
    C.
    Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636]

    Lewis & Short latin dictionary > Saturnii

  • 97 Saturnus

    Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;

    ab satu est dictus Saturnus,

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:

    qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,

    Varr. R. R. 3, 1, 5:

    principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,

    id. L. L. 5, § 57 Müll.:

    primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,

    Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:

    Saturni sacra dies,

    i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:

    Saturni Stella,

    the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,
    A.
    Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:

    stella,

    i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,

    tellus,

    Verg. A. 8, 329;

    and arva,

    id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:

    regna,

    i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:

    gens,

    i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:

    Juppiter,

    id. ib. 9, 242;

    also pater (sc. Superum),

    Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:

    domitor maris,

    i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:

    virgo,

    i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.

    of the same, numerus,

    Hor. Ep. 2, 1, 158:

    carmen,

    Ter. Maur. p. 2439:

    metrum,

    Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—
    2.
    Substt.
    a.
    Sāturnĭus, ii, m.
    (α).
    Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—
    (β).
    Pluto, Ov. M. 5, 420.—
    (γ). b.
    Sāturnĭa, ae, f.
    (α).
    Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —
    (β).
    The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—
    B.
    Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—
    2.
    Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:

    certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,

    Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:

    prima,

    i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:

    secunda, tertia,

    the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:

    vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,

    Mart. 5, 84, 11.—

    Prov.: non semper Saturnalia erunt,

    every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,
    b.
    Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):

    tributum,

    i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:

    nuces,

    id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:

    versus,

    id. 5, 19, 11.—
    C.
    Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636]

    Lewis & Short latin dictionary > Saturnus

  • 98 sino

    sĭno, sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.:

    siit,

    Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.— Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120;

    an old formula,

    Liv. 1, 32:

    sirit,

    id. 28, 28, 11; 28, 34, 24:

    siritis,

    Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.— Pluperf. sisset, Liv. 27, 6:

    sissent,

    Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. [etym. dub.], orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.
    I.
    In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.
    (α).
    With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106:

    quin tu itiner exsequi meum me sinis?

    Plaut. Merc. 5, 2, 88:

    nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus,

    Cic. Rep. 3, 9, 16:

    non sinam tum nobis denique responderi,

    id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.:

    praecipitem amicum ferri sinere,

    id. Lael. 24, 89:

    latrocinium in Syriam penetrare,

    id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.:

    Medos equitare inultos,

    Hor. C. 1, 2, 51:

    magnum corpus Crescere sinito,

    Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.:

    Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

    sine sis loqui me,

    Plaut. Ps. 3, 2, 50:

    sine me dum istuc judicare,

    id. Most. 5, 2, 22; so,

    sine dum petere,

    id. Truc. 2, 7, 67 et saep.— Pass.:

    vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari,

    Col. 12, 17, 1:

    neque is tamen inire sinitur,

    id. 6, 37, 9:

    vitis suci gratiā exire sinitur,

    Plin. 14, 1, 3, § 16:

    hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs,

    Cic. Sest. 44, 95:

    sine te exorari,

    Plin. Ep. 9, 21, 3.—
    (β).
    With subj. (so for the most part only in the imper.):

    sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 163:

    sine me expurgem,

    Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat;

    sino,

    id. ib. 5, 3, 24:

    ne duit, si non vult: sic sine astet,

    let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54:

    sine pascat durus (captivus) aretque,

    Hor. Ep. 1, 16, 70:

    sine vivat ineptus,

    id. ib. 1, 17, 32:

    sine sciam,

    let me know, Liv. 2, 40, 5:

    sinite abeam viva a vobis,

    Plaut. Mil. 4, 2, 92:

    sinite instaurata revisam Proelia,

    Verg. A. 2, 669 et saep.— Poet. in the verb. finit: natura repugnat;

    Nec sinit incipiat,

    Ov. M. 3, 377.—
    (γ).
    Absol. (syn.: pati, ferre);

    suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino,

    Plaut. Poen. 1, 1, 18:

    nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

    Cic. Cat. 1, 5, 10:

    domum ire cupio: at uxor non sinit,

    Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave;

    dum resque sinit, tua corrige vota,

    Ov. M. 2, 89:

    moretur ergo in libertate sinentibus nobis,

    Plin. Ep. 4, 10 fin.
    (δ).
    With ut:

    sivi, animum ut expleret suom,

    Ter. And. 1, 2, 17:

    sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut,

    id. ib. 4, 2, 14:

    nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit,

    Curt. 5, 8, 13:

    neque di sinant ut Belgarum decus istud sit,

    Tac. A. 1, 43.—
    (ε).
    With acc.:

    sinite arma viris et cedite ferro,

    leave arms to men, Verg. A. 9, 620:

    per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis,

    id. ib. 10, 598:

    neu propius tectis taxum sine,

    id. G. 4, 47:

    serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit,

    Plin. 6, 14, 17, § 43:

    at id nos non sinemus,

    Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.:

    non sinat hoc Ajax,

    Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42:

    dum interea sic sit, istuc actutum sino,

    I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68:

    me in tabernā usque adhuc sineret Syrus,

    id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me ( go), id. Ad. 3, 2, 23.—
    II.
    In partic.
    A.
    In colloquial language.
    1.
    Sine, let:

    sine veniat!

    let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1:

    insani feriant sine litora fluctus,

    Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.:

    pulchre ludificor. Sine!

    Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.:

    sic sine,

    Plaut. Truc. 5, 4.—
    2.
    Sine modo, only let, i. e. if only:

    cur me verberas?... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc.,

    Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.:

    sine modo venias domum,

    Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—
    B.
    Rarely like the Greek ean, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine:

    nolo, si occupata est,

    Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—
    C.
    Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64;

    for which: ne di siverint,

    id. Merc. 2, 2, 51:

    illud nec di sinant,

    Plin. Ep. 2, 2, 3:

    ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc.,

    Liv. 28, 28, 11:

    nec me ille sierit Juppiter,

    Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam,

    nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89:

    pluma Quae sita cervices circum collumque coronat,

    Lucr. 2, 802:

    (aurum) probe in latebris situm,

    Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8:

    proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est,

    id. Poen. 1, 2, 129:

    Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc.,

    Cic. Div. 1, 17, 30:

    in ore sita lingua est finita dentibus,

    id. N. D. 2, 59, 149:

    inter duo genua naribus sitis,

    Plin. 10, 64, 84, § 183:

    ara sub dio,

    id. 2, 107, 111, § 240:

    sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis,

    id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons:

    quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque,

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.:

    jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos,

    Tac. A. 12, 10:

    nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti,

    id. Agr. 30:

    cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit,

    Vell. 2, 120, 1; cf.:

    gens in convallibus sita,

    Plin. 7, 2, 2, § 28.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of places, lying, situate:

    locus in mediā insulā situs,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    in quo (sinu) sita Carthago est,

    Liv. 30, 24, 9:

    urbes in orā Graeciae,

    Nep. Alcib. 5:

    urbs ex adverso (Carthaginis),

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    insulae ante promunturium,

    id. 9, 59, 85, § 180:

    regio contra Parthiae tractum,

    id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—
    b.
    Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus):

    declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt,

    Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.:

    redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur,

    id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2:

    C. Marii sitae reliquiae,

    Cic. Leg. 2, 2, 56:

    (Aeneas) situs est... super Numicium flumen,

    Liv. 1, 2 Drak.:

    Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset,

    Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs:

    HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc.,

    Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.—

    Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 4, 20.—
    c.
    A few times in Tacitus for conditus, built, founded:

    urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt,

    Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41:

    veterem aram Druso sitam disjecerant,

    id. ib. 2, 7 fin.:

    vallum duabus legionibus situm,

    id. H. 4, 22.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.):

    in melle sunt linguae sitae vostrae,

    Plaut. Truc. 1, 2, 76:

    quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt,

    Cic. de Or. 1, 15, 65:

    quas (artes) semper in te intellexi sitas,

    Ter. And. 1, 1, 6:

    (voluptates) in medio sitas esse dicunt,

    within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—
    2.
    In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers):

    in patris potestate est situm,

    Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.:

    assensio quae est in nostrā potestate sita,

    Cic. Ac. 2, 12, 37:

    hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices,

    id. Mur. 39, 83; cf.:

    huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus,

    id. Arch. 1, [p. 1709] 1:

    est situm in nobis, ut, etc.,

    id. Fin. 1, 17, 57; cf.

    also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc.,

    id. Fat. 17, 40:

    summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus,

    id. Tusc. 1, 2, 4:

    in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo,

    id. Off. 1, 2, 4:

    qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet,

    id. N. D. 1, 13, 35:

    cui spes omnis in fugā sita erat,

    Sall. J. 54, 8:

    in armis omnia sita,

    id. ib. 51, 4:

    in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem,

    Nep. Epam. 9 et saep.:

    res omnis in incerto sita est,

    Plaut. Capt. 3, 4. 4:

    tu in eo sitam vitam beatam putas?

    Cic. Tusc. 5, 12, 35:

    jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est,

    id. Att. 7, 9, 4:

    laus in medio,

    Tac. Or. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > sino

  • 99 verno

    verno, āre, v. n. [ver], to appear like spring, to flourish, be verdant; to spring, bloom, grow young, renew itself, etc. ( poet. and in post-Aug. prose; syn. vireo).
    I.
    Lit.:

    humus,

    Ov. M. 7, 284:

    arbores fruticesque,

    Plin. 22, 22, 46, § 95:

    caelum,

    id. 7, 2, 2, § 26:

    caelum bis floribus,

    Flor. 1, 16, 3:

    in Italiā aër semper quodammodo vernat vel auctumnat,

    Plin. 2, 50, 51, § 136:

    silva vernat,

    Sen. Herc. Oet. 380:

    vernantia lilia,

    blooming, Col. 10, 270:

    avis,

    i. e. begins to sing, Ov. Tr. 3, 12, 8; cf.

    apes,

    Col. 9, 9, 1;

    hence also: ager arguto passere,

    becomes enlivened again, resounds anew, Mart. 9, 55, 8:

    anguis,

    i. e. sheds its skin, Plin. 8, 27, 41, § 99.—
    II.
    Transf.:

    cum tibi vernarent dubiā lanugine malae,

    get the first down, Mart. 2, 61, 1: dum vernat sanguis, is young or lively, Prop. 4 (5), 5, 57:

    senio vernante,

    Claud. Laud. Stil. 1, 316.

    Lewis & Short latin dictionary > verno

  • 100 verto

    verto ( vorto), ti, sum, 3 ( inf. vortier, Plaut. Rud. 3, 6, 48; Lucr. 1, 710; 2, 927; 5, 1199 al.), v. a. and n. [Sanscr. root vart-, to apply one's self, turn; cf. vart-ukas, round].
    I.
    Act., to turn, to turn round or about (syn.: verso, contorqueo).
    A.
    Lit.:

    (luna) eam partem, quaecumque est ignibus aucta, Ad speciem vertit nobis,

    Lucr. 5, 724:

    speciem quo,

    id. 4, 242:

    ora huc et huc,

    Hor. Epod. 4, 9:

    terga,

    Ov. Tr. 3, 5, 6:

    gradu discedere verso,

    id. M. 4, 338:

    verso pede,

    id. ib. 8, 869:

    pennas,

    i. e. to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6):

    cardinem,

    Ov. M. 14, 782:

    fores tacito cardine,

    Tib. 1, 6, 12: cadum, to turn or tip up, Hor. C. 3, 29, 2:

    versā pulvis inscribitur hastā,

    inverted, Verg. A. 1, 478:

    verte hac te, puere,

    Plaut. Ps. 1, 3, 29; cf.:

    verti me a Minturnis Arpinum versus,

    Cic. Att. 16, 10, 1:

    cum haesisset descendenti (virgini) stola, vertit se et recollegit,

    Plin. Ep. 4, 11, 9:

    ante tuos quotiens verti me, perfida, postes,

    Prop. 1, 16, 43:

    Pompeiani se verterunt et loco cesserunt,

    turned about, wheeled about, fled, Caes. B. C. 3, 51; cf.:

    vertere terga,

    to turn one's back, run away, betake one's self to flight, id. B. G. 1, 53; 3, 21; id. B. C. 1, 47; 3, 63 fin.; Liv. 1, 14, 9; cf.

    also: hostem in fugam,

    to put to flight, rout, id. 30, 33, 16;

    Auct. B. Afr. 17: iter retro,

    Liv. 28, 3, 1:

    hiems (piscis) ad hoc mare,

    Hor. Epod. 2, 52: fenestrae in viam versae, turned or directed towards, looking towards, Liv. 1, 41, 4; cf.:

    mare ad occidentem versum,

    id. 36, 15, 9:

    Scytharum gens ab oriente ad septentrionem se vertit,

    Curt. 7, 7, 3:

    (Maeander) nunc ad fontes, nunc in mare versus,

    Ov. M. 8, 165: terram aratro, to turn up or over, to plough, etc., Hor. S. 1, 1, 28:

    ferro terram,

    Verg. G. 1, 147:

    glaebas (aratra),

    Ov. M. 1, 425; 5, 477:

    solum bidentibus,

    Col. 4, 5:

    agros bove,

    Prop. 3, 7, 43 (4, 6, 43):

    collem,

    Col. 3, 13, 8:

    freta lacertis (in rowing),

    Verg. A. 5, 141:

    ex illā pecuniā magnam partem ad se vortit,

    Cic. Div. in Caecil. 17, 57.—Mid.: vertier ad lapidem, to turn or incline one's self towards, Lucr. 5, 1199:

    congressi... ad caedem vertuntur,

    Liv. 1, 7, 2; so,

    versi in fugam hostes,

    Tac. H. 2, 26; cf.:

    Philippis versa acies retro,

    Hor. C. 3, 4, 26:

    sinit hic violentis omnia verti Turbinibus,

    to whirl themselves about, Lucr. 5, 503:

    magnus caeli si vortitur orbis,

    id. 5, 510:

    vertitur interea caelum,

    revolves, Verg. A. 2, 250:

    squamarum serie a caudā ad caput versā,

    reaching, Plin. 28, 8, 30, § 119.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn:

    ne ea, quae reipublicae causa egerit, in suam contumeliam vertat,

    Caes. B. C. 1, 8:

    in suam rem litem vertendo,

    Liv. 3, 72, 2:

    usum ejus (olei) ad luxuriam vertere Graeci,

    Plin. 15, 4, 5, § 19; cf.:

    aliquid in rem vertere,

    turn to account, make profitable, Dig. 15, 3, 1 sqq.:

    edocere, quo sese vertant sortes,

    Enn. Trag. v. 64 Vahl.; Verg. A. 1, 671:

    ne sibi vitio verterent, quod abesset a patriā,

    Cic. Fam. 7, 6, 1:

    idque omen in Macedonum metum verterunt Tyrii,

    Curt. 4, 2, 13:

    in religionem vertentes comitia biennic habita,

    making a matter of religious scruple, Liv. 5, 14, 2:

    aquarum insolita magnitudo in religionem versa,

    id. 30, 38, 10; cf. id. 26, 11, 3:

    id ipsum quod iter belli esset obstructum, in prodigium et omen imminentium cladium vertebatur,

    Tac. H. 1, 86 fin.:

    vertere in se Cotyi data,

    to appropriate, id. A. 2, 64:

    perii! quid agam? quo me vertam?

    Ter. Hec. 4, 1, 1:

    quo se verteret, non habebat,

    Cic. Phil. 2, 29, 74; id. Div. 2, 72, 149:

    Philippus totus in Persea versus,

    inclined towards him, Liv. 40, 5, 9:

    toti in impetum atque iram versi,

    id. 25, 16, 19:

    si bellum omne eo vertat,

    id. 26, 12, 13:

    di vortant bene, Quod agas,

    cause to turn out well, prosper, Ter. Hec. 1, 2, 121; cf. infra, II. B.; so,

    in melius somnia,

    Tib. 3, 4, 95.—
    2.
    In partic.
    a.
    To turn, i. e. to change, aller, transform (syn. muto):

    Juppiter In Amphitruonis vortit sese imaginem,

    Plaut. Am. prol. 121:

    in anginam ego nunc me velim vorti,

    id. Most. 1. 3, 61:

    omnes natura cibos in corpora viva Vertit,

    Lucr. 2, 880: vertunt se fluvii frondes et pabula laeta In pecudes; vertunt pecudes [p. 1978] in corpora nostra Naturam, id. 2, 875 sq.; cf.:

    cum terra in aquam se vertit,

    Cic. N. D. 3, 12, 31:

    verte omnis tete in facies,

    Verg. A. 12, 891:

    ego, quae memet in omnia verti,

    id. ib. 7, 309:

    tot sese vertit in ora,

    id. ib. 7, 328:

    inque deum de bove versus erat,

    Ov. F. 5, 616:

    Auster in Africum se vertit,

    Caes. B. C. 3, 26 fin.; cf. Liv. 30, 24, 7:

    semina malorum in contrarias partes se vertere,

    Cic. Div. 2, 14, 33:

    omnia versa et mutata in pejorem partem,

    id. Rosc. Am. 36, 103:

    cur nunc tua quisquam Vertere jussa potest,

    Verg. A. 10, 35:

    hic continentiam et moderationem in superbiam ac lasciviam vertit,

    Curt. 6, 6, 1; cf.:

    fortuna hoc militiae probrum vertit in gloriam,

    id. 9, 10, 28:

    versus civitatis status,

    Tac. A. 1, 4:

    versis ad prospera fatis,

    Ov. H. 16, 89: solum, to change one's country, i. e. to emigrate or go into exile, Cic. Balb. 11, 28; Amm. 15, 3, 11 et saep.; v. solum. —With abl. (rare and poet.):

    nullā tamen alite verti Dignatur,

    Ov. M. 10, 157; cf.

    muto.—Prov.: in fumum et cinerem vertere,

    to turn into smoke, dissipate, Hor. Ep. 1, 15, 39.—Mid.:

    omnia vertuntur: certe vertuntur amores,

    Prop. 2, 8, 7 (9):

    saevus apertam In rabiem coepit verti jocus,

    Hor. Ep. 2, 1, 149.—
    b.
    To exchange, interchange: nos divitem istum meminimus adque iste pauperes nos;

    vorterunt sese memoriae,

    Plaut. Truc. 2, 1, 11; cf.:

    vorsis gladiis depugnarier,

    id. Cas. 2, 5, 36.—
    c.
    Of literary productions, to turn into another language, to translate (syn.:

    transfero, interpretor, reddo): Philemo scripsit, Plautus vortit barbare,

    Plaut. Trin. prol. 19:

    si sic verterem Platonem, ut verteruntnostri poëtae fabulas,

    Cic. Fin. 1, 3, 7:

    verti etiam multa de Graecis,

    id. Tusc. 2, 11, 26:

    annales Acilianos ex Graeco in Latinum sermonem vertit,

    Liv. 25, 39, 12.—
    d.
    To ply:

    stimulos sub pectore vertit Apollo,

    i. e. stimulates the fury, Verg. A. 6, 101.—
    e.
    In partic., like our to turn upside down, i. e. to overturn, overthrow, subvert, destroy (= everto):

    Callicratidas cum multa fecisset egregie, vertit ad extremum omnia,

    Cic. Off. 1, 24, 84:

    agerent, verterent cuncta,

    Tac. H. 1, 2; id. A. 2, 42; 3, 36:

    Cycnum Vi multā,

    Ov. M. 12, 139:

    fluxas Phrygiae res fundo,

    Verg. A. 10, 88; 1, 20; 2, 652:

    vertere ab imo moenia Trojae,

    id. ib. 5, 810:

    Ilion fatalis incestusque judex... vertit in pulverem,

    Hor. C. 3, 3, 20:

    proceras fraxinos,

    id. ib. 3, 25, 16:

    ab imo regna,

    Sen. Hippol. 562:

    Penates,

    id. Troad. 91:

    puppem,

    Luc. 3, 650:

    fortunas,

    Amm. 28, 3, 1.—
    f.
    Mid., from the idea of turning round in a place, to be engaged in, to be in a place or condition; also to turn, rest, or depend upon a thing:

    jam homo in mercaturā vortitur,

    Plaut. Most. 3, 1, 109:

    res in periculo vortitur,

    id. Merc. 1, 2, 12; Phaedr. 2, 8, 19; so,

    res vertitur in majore discrimine,

    Liv. 6, 36, 7:

    ipse catervis Vertitur in mediis,

    Verg. A. 11, 683:

    omnia in unius potestate ac moderatione vertentur,

    Cic. Verr. 1, 7, 20; so,

    spes civitatis in dictatore,

    Liv. 4, 31, 4:

    totum id in voluntate Philippi,

    id. 37, 7, 8:

    causa in jure,

    Cic. Brut. 39, 145:

    hic victoria,

    Verg. A. 10, 529:

    cum circa hanc consultationem disceptatio omnis verteretur,

    Liv. 36, 7, 1:

    puncto saepe temporis maximarum rerum momenta verti,

    id. 3, 27, 7.— Impers.:

    vertebatur, utrum manerent in Achaico concilio Lacedaemonii, an, etc.,

    Liv. 39, 48, 3.—
    g.
    To ascribe, refer:

    quae fuerunt populis magis exitio quam fames morbique, quaeque alia in deum iras velut ultima malorum vertunt,

    Liv. 4, 9, 3 Weissenb. ad loc.:

    cum omnium secundorum adversorumque in deos verterent,

    id. 28, 11, 1.—
    h.
    = considero; exercitum majorum more vortere, Sall. ap. Serv. ad Verg. A. 5, 408 dub. (Sall. H. inc. 51 Dietsch ad loc.).
    II. A.
    Lit.:

    depulsi aemulatione alio vertunt,

    Tac. A. 1, 18:

    eoque audaciae provectum ut verteret, etc.,

    id. ib. 4, 10:

    utinam mea vocula dominae vertat in auriculas!

    Prop. 1, 16, 28:

    versuros extemplo in fugam omnes ratus,

    Liv. 38, 26, 8 (but in Lucr. 5, 617 the correct read. is cancri se ut vortat).—
    B.
    Trop., to turn, change, etc.:

    jam verterat fortuna,

    Liv. 5, 49, 5:

    libertatem aliorum in suam vertisse servitutem conquerebantur,

    id. 2, 3, 3:

    totae solidam in glaciem vertere lacunae,

    Verg. G. 3, 365: verterat pernicies in accusatorem, Tac. A. 11, 37:

    quod si esset factum, detrimentum in bonum verteret,

    Caes. B. C. 3, 73 fin.:

    ea ludificatio veri in verum vertit,

    Liv. 26, 6, 16: talia incepta, ni in consultorem vertissent, reipublicae pestem factura, against, Sall. H. inc. 89 Dietsch:

    neque inmerito suum ipsorum exemplum in eos versurum,

    Liv. 7, 38, 6:

    si malus est, male res vortunt, quas agit,

    turn out badly, Plaut. Pers. 4, 1, 5; so,

    quae res tibi vertat male,

    Ter. Ad. 2, 1, 37:

    quod bene vertat, castra Albanos Romanis castris jungere jubet (= cum bonis omnibus),

    Liv. 1, 28, 1; 3, 62, 5; 3, 35, 8:

    quod bene verteret,

    Curt. 5, 4, 12; 7, 11, 14:

    hos illi (quod nec vertat bene), mittimus haedos,

    Verg. E. 9, 6.—
    b.
    Annus, mensis vertens, the course or space of a year, of a month:

    anno vertente sine controversiā (petisses),

    Cic. Quint. 12, 40; so,

    anno vertente,

    id. N. D. 2, 20, 53; Nep. Ages. 4, 4; cf.:

    apparuisse numen deorum intra finem anni vertentis,

    Cic. Phil. 13, 10, 22:

    tu si hanc emeris, Numquam hercle hunc mensem vortentem, credo, servibit tibi,

    Plaut. Pers. 4, 4, 76; Macr. S. 1, 14.—
    (β).
    Pregn.: annus vertens, the great year or cycle of the celestial bodies (a space of 15,000 solar years), Cic. Rep. 6, 22, 24.—Hence, ver-sus ( vors-), or (much less freq.) ver-sum ( vors-), adv., turned in the direction of, towards a thing; usu. after the name of a place to which motion is directed (orig. a part., turned towards, facing, etc., and so always in Livy; cf. Liv. 1, 18, 6 Weissenb. ad loc.; 1, 41, 4; 9, 2, 15).
    A.
    Form versus (vors-).
    1.
    After ad and acc.:

    T. Labienum ad Oceanum versus... proficisci jubet,

    Caes. B. G. 6, 33: ad Alpes versus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    ad Cercinam insulam versus, Auct. B. Afr. 8, 3: ad Cordubam versus, Auct. B. Hisp. 11: modo ad Urbem, modo in Galliam versus,

    Sall. C. 56, 4. —
    2.
    After in and acc.:

    in agrum versus,

    Varr. R. R. 3, 5, 10:

    in forum versus,

    Cic. Lael. 25, 96:

    in Arvernos versus,

    Caes. B. G. 7, 8: si in urbem versus venturi erunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78 (82), 3.—
    3.
    After acc. alone (class. only with names of towns and small islands):

    verti me a Minturnis Arpinum versus,

    Cic. Att. 16, 10, 1:

    Brundisium versus,

    id. Fam. 11, 27, 3:

    Ambraciam versus,

    Caes. B. C. 3, 36:

    Massiliam versus,

    id. ib. 2, 3:

    Narbonem versus,

    id. B. G. 7, 7.—
    4.
    After other advv.:

    deorsum versus,

    Cato, R. R. 156, 4:

    sursum versus,

    Cic. Or. 39, 135:

    dimittit quoquo versus legationes,

    Caes. B. G. 7, 4:

    ut quaedam vocabula utroque versus dicantur,

    Gell. 5, 12, 10; cf. the adverbs deorsum, sursum, etc.—
    B.
    Form versum (vors-).
    1.
    After ad and acc.:

    animadvertit fugam ad se versum fieri,

    Sall. J. 58, 4.—
    2.
    After other advv.:

    cunas rursum vorsum trahere,

    Plaut. Am. 5, 1, 60 (63):

    lumbis deorsum versum pressis,

    Varr. R. R. 2, 7, 5:

    vineam sursum vorsum semper ducito,

    Cato, R. R. 33, 1:

    cum undique versum circumfluat,

    Gell. 12, 13, 20:

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 8.
    Versus is said by many lexicons to be also a prep.
    , but no ancient authority can be safely cited for this use. The true readings are:

    in Italiam versus,

    Cic. Fam. 4, 12, 1:

    adversus aedem,

    Liv. 8, 20, 8:

    in forum versus,

    Plin. 10, 43, 60, § 121; and perh. in oppidum, Auct. B. Hisp. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > verto

См. также в других словарях:

  • Down on Me (song) — Down on Me Single by Jeremih featuring 50 Cent from the album All About You Released Octob …   Wikipedia

  • Down and Connor — • A line drawn from Whitehouse on Belfast Lough due west to the Clady River, thence by the river itself to Muckamore and Lough Neagh, marks the boundary between the Diocese of Down and the Diocese of Connor Catholic Encyclopedia. Kevin Knight.… …   Catholic encyclopedia

  • down|y — «DOW nee», adjective, down|i|er, down|i|est. 1. made or consisting of soft feathers, hair, or fluff: »a downy pillow. 2. covered with soft feathers or hair: »a downy chick …   Useful english dictionary

  • down|i|ly — «DOW nuh lee», adverb. in a downy manner; like down …   Useful english dictionary

  • down — down1 /down/, adv. 1. from higher to lower; in descending direction or order; toward, into, or in a lower position: to come down the ladder. 2. on or to the ground, floor, or bottom: He fell down. 3. to or in a sitting or lying position. 4. to or …   Universalium

  • down — I. adverb Etymology: Middle English doun, from Old English dūne, short for adūne, of dūne, from a (from of), of off, from + dūne, dative of dūn hill Date: before 12th century 1. a. (1) toward or in a lower physical position (2) to a lying or… …   New Collegiate Dictionary

  • Down (Jay Sean song) — Down Single by Jay Sean featuring Lil Wayne from the album All or Nothing …   Wikipedia

  • Down on the Upside — Studio album by Soundgarden Released May 21, 1996 …   Wikipedia

  • Down Low (rap group) — Down Low Down Low on July 16, 1999 shortly before their concert in Dresden, Germany Background information Origin Germany …   Wikipedia

  • Down (band) — Down Down live in 2008 Background information Origin New Orleans, Louisiana, USA Genres …   Wikipedia

  • Down feather — The down of birds is a layer of fine feathers found under the tougher exterior feathers. Very young birds are clad only in down. Powder down is a specialized type of down found only in a few groups of birds. Down is a fine thermal insulator and… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»