-
1 Saturnalicius
Sāturnālicius, a, um [ Saturnalia ]сатурнальный Sen, M, Spart -
2 Saturnalicius
Sāturnālĭa, ĭum; Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um; Sāturnālis, e; Sā-turnĭa, ae; v. Saturnus. -
3 Saturnalis
Sāturnālis, e Macr = Saturnalicius -
4 Saturnalia
Sāturnālia, Sāturnālicius, Sāturnālis, Sāturnia, s. Sāturnus.
-
5 Saturnus
Sāturnus, ī, m. (2. sero), I) ein einheimischer Gott der Latiner, der als Gott der Anpflanzung (a satu od. satione frugum) verehrt wurde u. die Ops (Erdgöttin) zur Gemahlin hatte. Später wurde er mit dem griechischen Kronos identifiziert u. vereinigte dessen Fabeln in sich; dah. ist er Vater des Jupiter, Pluto, Neptun, der Juno, Ceres, des Pikus usw.: unter seiner Regierung soll das goldene Zeitalter gewesen sein, Varro r. r. 3, 1, 5. Aur. Vict. orig. 1. § 1 u. 3. § 1 sqq. Macr. sat. 1, 7. § 14 sqq. Verg. Aen. 8, 319 sq. Ov. fast. 1, 235 u.a.: als Gott der Zeit, Cic. de nat. deor. 2, 64. Lact. 1, 12, 9. – In seinem Tempel zu Rom, am Fuße des Kapitols, war das aerarium (w. vgl.), in dem der öffentl. Schatz, das Staatsarchiv und die signa militaria aufbewahrt wurden, Macr. sat. 1, 8, 3. Suet. Claud. 24, 2. Plin. ep. 10, 3 (20), 1: Saturni aerarium, Solin. 1, 12. – Saturni sacra dies, der Samstag, Sonnabend, Tibull. 1, 3, 18. – Saturni stella, der Planet Saturn, Cic. de div. 1, 85 u.a.: ders. auch bl. Saturnus, Hor. carm. 2, 17, 23. – II) übtr., der Sonnengott der Phönizier u. ihrer Stammverwandten, der Baal, Moloch, Curt. 4, 3 (15), 23. – Dav.
A) Sāturnālis, e, zu Saturnus gehörig, saturnalisch, festum, die Saturnalien (s. imfolg.), Macr. sat. 1, 2, 15. – Gew. u. klass. nur subst., Sāturnālia, iōrum, ibus, n. (wegen des Genet. s. bēs. Macr. sat. 1, 4, 5 sqq.), das Saturnusfest, die Saturnalien, ein vom 17. Dezember an gefeiertes allgemeines Freudenfest zum Andenken an die glückliche Regierung des Saturnus in Latium, an dem man einander Geschenke schickte, die Sklaven bei Tische von ihren Herren bedient wurden u. jedermann an Essen u. Trinken, öffentlichen Schauspielen u. dgl. sich ergötzte (s. bēs. Fest. 325 [a], 6. Macr. sat. 1, 7, 18 sqq. Liv. 2, 21, 2. Varro LL. 6, 22), Cato r. r. 57, 2. Cic. ad Att. 5, 20, 1: io Saturnalia (heisa! juchheia, dudeldumdei!), rogo, mensis December est? Petron. 58, 2. – Das Fest dauerte mehrere Tage, wovon der erste hieß Saturnalia prima, Liv. 30, 36, 8: der zweite Saturnalia secunda, Cic. ad. Att. 13, 52, 1. Corp. inscr. Lat. 6, 2079 (Act. Arv. a. 119): der dritte Saturnalia tertia, Cic. ad Att. 5, 20, 5. – übtr., vestra Saturnalia, v. den feriae Matronales, weil an diesem Festtage die Hausfrauen u. Geliebten Geschenke erhielten u. die Frauen ihre Sklavinnen bewirteten (vgl. unter matronalis), Mart. 5, 84, 11. – Sprichw., non semper Saturnalia erunt, es ist nicht alle Tage Kirchweih, Freudentage dauern nicht ewig (man muß sich in sein Unglück fügen), Sen. apoc. 12, 2. – u. dav. Sāturnālicius, a, um, zum Saturnusfeste gehörig, tributum, das an diesem Feste geschickte Geschenk, Mart.: so auch nuces, versus, Mart.: und neutr. pl. subst., Saturnālia (sc. dona), Spart. Hadr. 17, 3. – B) Sāturnius, a, um, zu Saturnus gehörig, saturnisch, stella, Planet Saturnus, Cic.: sidera = Capricornus, Val. Flacc.: regna, das goldene Zeitalter, als Saturnus regierte, Verg.: arva od. tellus, Italien, weil Saturnus da regiert hat, Verg.: gens, die Italer, Ov.: mons, alter Name des kapitolinischen Berges, Varro LL., Solin. u. Iustin.: numerus, die alte italische (rauhe) Dichtkunst, Hor.: falx, des Saturnus, mit der er abgebildet wird, Ov.: Saturnius pater, v. Jupiter, Verg.: domitor maris, v. Neptun, Verg.: Iuno, Tochter des Saturnus, Verg.: virgo, Vesta, Tochter (nach anderen Mutter) des Saturnus, Ov.: proles, Sohn des Saturnus, von Pikus, Ov.: versus, der saturnische Vers, Fest. 325 (a), 12. Ter. Maur. 2502: u. so metrum, Diom. 512, 18. – subst., a) Sāturnius, iī, m., α) = Jupiter, Ov. u. Claud. – β) = Pluto, Ov. – b) Sāturnia, ae, f., α) = Juno, Verg. u. Ov. – β) die uralte Stadt des Saturnus auf dem kapitolinischen Berge, der sagenhafte Uranfang Roms, Verg. u.a.
-
6 Saturnalia
Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Saturnalia
-
7 Saturnus
Sāturnus, ī, m. (2. sero), I) ein einheimischer Gott der Latiner, der als Gott der Anpflanzung (a satu od. satione frugum) verehrt wurde u. die Ops (Erdgöttin) zur Gemahlin hatte. Später wurde er mit dem griechischen Kronos identifiziert u. vereinigte dessen Fabeln in sich; dah. ist er Vater des Jupiter, Pluto, Neptun, der Juno, Ceres, des Pikus usw.: unter seiner Regierung soll das goldene Zeitalter gewesen sein, Varro r. r. 3, 1, 5. Aur. Vict. orig. 1. § 1 u. 3. § 1 sqq. Macr. sat. 1, 7. § 14 sqq. Verg. Aen. 8, 319 sq. Ov. fast. 1, 235 u.a.: als Gott der Zeit, Cic. de nat. deor. 2, 64. Lact. 1, 12, 9. – In seinem Tempel zu Rom, am Fuße des Kapitols, war das aerarium (w. vgl.), in dem der öffentl. Schatz, das Staatsarchiv und die signa militaria aufbewahrt wurden, Macr. sat. 1, 8, 3. Suet. Claud. 24, 2. Plin. ep. 10, 3 (20), 1: Saturni aerarium, Solin. 1, 12. – Saturni sacra dies, der Samstag, Sonnabend, Tibull. 1, 3, 18. – Saturni stella, der Planet Saturn, Cic. de div. 1, 85 u.a.: ders. auch bl. Saturnus, Hor. carm. 2, 17, 23. – II) übtr., der Sonnengott der Phönizier u. ihrer Stammverwandten, der Baal, Moloch, Curt. 4, 3 (15), 23. – Dav.A) Sāturnālis, e, zu Saturnus gehörig, saturnalisch, festum, die Saturnalien (s. im folg.), Macr. sat. 1, 2, 15. – Gew. u. klass. nur subst., Sāturnālia,————iōrum, ibus, n. (wegen des Genet. s. bes. Macr. sat. 1, 4, 5 sqq.), das Saturnusfest, die Saturnalien, ein vom 17. Dezember an gefeiertes allgemeines Freudenfest zum Andenken an die glückliche Regierung des Saturnus in Latium, an dem man einander Geschenke schickte, die Sklaven bei Tische von ihren Herren bedient wurden u. jedermann an Essen u. Trinken, öffentlichen Schauspielen u. dgl. sich ergötzte (s. bes. Fest. 325 [a], 6. Macr. sat. 1, 7, 18 sqq. Liv. 2, 21, 2. Varro LL. 6, 22), Cato r. r. 57, 2. Cic. ad Att. 5, 20, 1: io Saturnalia (heisa! juchheia, dudeldumdei!), rogo, mensis December est? Petron. 58, 2. – Das Fest dauerte mehrere Tage, wovon der erste hieß Saturnalia prima, Liv. 30, 36, 8: der zweite Saturnalia secunda, Cic. ad. Att. 13, 52, 1. Corp. inscr. Lat. 6, 2079 (Act. Arv. a. 119): der dritte Saturnalia tertia, Cic. ad Att. 5, 20, 5. – übtr., vestra Saturnalia, v. den feriae Matronales, weil an diesem Festtage die Hausfrauen u. Geliebten Geschenke erhielten u. die Frauen ihre Sklavinnen bewirteten (vgl. unter matronalis), Mart. 5, 84, 11. – Sprichw., non semper Saturnalia erunt, es ist nicht alle Tage Kirchweih, Freudentage dauern nicht ewig (man muß sich in sein Unglück fügen), Sen. apoc. 12, 2. – u. dav. Sāturnālicius, a, um, zum Saturnusfeste gehörig, tributum, das an diesem Feste geschickte Geschenk, Mart.: so auch nuces, versus, Mart.: und————neutr. pl. subst., Saturnālia (sc. dona), Spart. Hadr. 17, 3. – B) Sāturnius, a, um, zu Saturnus gehörig, saturnisch, stella, Planet Saturnus, Cic.: sidera = Capricornus, Val. Flacc.: regna, das goldene Zeitalter, als Saturnus regierte, Verg.: arva od. tellus, Italien, weil Saturnus da regiert hat, Verg.: gens, die Italer, Ov.: mons, alter Name des kapitolinischen Berges, Varro LL., Solin. u. Iustin.: numerus, die alte italische (rauhe) Dichtkunst, Hor.: falx, des Saturnus, mit der er abgebildet wird, Ov.: Saturnius pater, v. Jupiter, Verg.: domitor maris, v. Neptun, Verg.: Iuno, Tochter des Saturnus, Verg.: virgo, Vesta, Tochter (nach anderen Mutter) des Saturnus, Ov.: proles, Sohn des Saturnus, von Pikus, Ov.: versus, der saturnische Vers, Fest. 325 (a), 12. Ter. Maur. 2502: u. so metrum, Diom. 512, 18. – subst., a) Sāturnius, iī, m., α) = Jupiter, Ov. u. Claud. – β) = Pluto, Ov. – b) Sāturnia, ae, f., α) = Juno, Verg. u. Ov. – β) die uralte Stadt des Saturnus auf dem kapitolinischen Berge, der sagenhafte Uranfang Roms, Verg. u.a.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Saturnus
-
8 Sateurnus
Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;A.ab satu est dictus Saturnus,
Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,
Varr. R. R. 3, 1, 5:principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,
id. L. L. 5, § 57 Müll.:primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,
Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:Saturni sacra dies,
i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:Saturni Stella,
the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:2.stella,
i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,tellus,
Verg. A. 8, 329;and arva,
id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:regna,
i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:gens,
i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:Juppiter,
id. ib. 9, 242;also pater (sc. Superum),
Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:domitor maris,
i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:virgo,
i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.of the same, numerus,
Hor. Ep. 2, 1, 158:carmen,
Ter. Maur. p. 2439:metrum,
Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—Substt.a.Sāturnĭus, ii, m.(α).Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—(β).Pluto, Ov. M. 5, 420.—(γ).Sātur-nĭi, ōrum, m., the inhabitants of the old town of Saturnia, on the Capitoline Hill, acc. to Fest. p. 325 Müll.—b.Sāturnĭa, ae, f.(α).Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —(β).The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—B.Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—2.Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:b.certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,
Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:prima,
i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:secunda, tertia,
the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,
Mart. 5, 84, 11.—Prov.: non semper Saturnalia erunt,
every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):C.tributum,
i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:nuces,
id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:versus,
id. 5, 19, 11.—Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636] -
9 Saturnalia
Sāturnālĭa, ĭum; Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um; Sāturnālis, e; Sā-turnĭa, ae; v. Saturnus. -
10 Saturnalis
Sāturnālĭa, ĭum; Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um; Sāturnālis, e; Sā-turnĭa, ae; v. Saturnus. -
11 Saturnalitius
Sāturnālĭa, ĭum; Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um; Sāturnālis, e; Sā-turnĭa, ae; v. Saturnus. -
12 Saturnia
Sāturnālĭa, ĭum; Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um; Sāturnālis, e; Sā-turnĭa, ae; v. Saturnus. -
13 Saturniacus
Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;A.ab satu est dictus Saturnus,
Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,
Varr. R. R. 3, 1, 5:principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,
id. L. L. 5, § 57 Müll.:primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,
Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:Saturni sacra dies,
i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:Saturni Stella,
the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:2.stella,
i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,tellus,
Verg. A. 8, 329;and arva,
id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:regna,
i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:gens,
i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:Juppiter,
id. ib. 9, 242;also pater (sc. Superum),
Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:domitor maris,
i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:virgo,
i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.of the same, numerus,
Hor. Ep. 2, 1, 158:carmen,
Ter. Maur. p. 2439:metrum,
Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—Substt.a.Sāturnĭus, ii, m.(α).Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—(β).Pluto, Ov. M. 5, 420.—(γ).Sātur-nĭi, ōrum, m., the inhabitants of the old town of Saturnia, on the Capitoline Hill, acc. to Fest. p. 325 Müll.—b.Sāturnĭa, ae, f.(α).Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —(β).The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—B.Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—2.Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:b.certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,
Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:prima,
i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:secunda, tertia,
the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,
Mart. 5, 84, 11.—Prov.: non semper Saturnalia erunt,
every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):C.tributum,
i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:nuces,
id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:versus,
id. 5, 19, 11.—Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636] -
14 Saturnii
Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;A.ab satu est dictus Saturnus,
Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,
Varr. R. R. 3, 1, 5:principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,
id. L. L. 5, § 57 Müll.:primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,
Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:Saturni sacra dies,
i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:Saturni Stella,
the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:2.stella,
i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,tellus,
Verg. A. 8, 329;and arva,
id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:regna,
i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:gens,
i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:Juppiter,
id. ib. 9, 242;also pater (sc. Superum),
Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:domitor maris,
i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:virgo,
i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.of the same, numerus,
Hor. Ep. 2, 1, 158:carmen,
Ter. Maur. p. 2439:metrum,
Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—Substt.a.Sāturnĭus, ii, m.(α).Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—(β).Pluto, Ov. M. 5, 420.—(γ).Sātur-nĭi, ōrum, m., the inhabitants of the old town of Saturnia, on the Capitoline Hill, acc. to Fest. p. 325 Müll.—b.Sāturnĭa, ae, f.(α).Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —(β).The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—B.Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—2.Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:b.certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,
Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:prima,
i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:secunda, tertia,
the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,
Mart. 5, 84, 11.—Prov.: non semper Saturnalia erunt,
every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):C.tributum,
i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:nuces,
id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:versus,
id. 5, 19, 11.—Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636] -
15 Saturnus
Sāturnus (old collat. form Sāteur-nus, Fest. pp. 323 and 325 Müll., and SAETVRNVS, on a vase; v. Ritschl, de Fictil. Litteratis, and Schweizer, Zeitschr. für vergl. Sprachf. 4, p. 65 sq.), i, m. [1. sero;A.ab satu est dictus Saturnus,
Varr. L. L. 5, § 64 Müll.], Saturn; according to the myth, the most ancient king of Latium, who came to Italy in the reign of Janus; afterwards honored as the god of agriculture and of civilization in general; hence early identified with the Kronos of the Greeks:qui terram colerent, eos solos reliquos esse ex stirpe Saturni regis,
Varr. R. R. 3, 1, 5:principes (dei) in Latio Saturnus et Ops,
id. L. L. 5, § 57 Müll.:primus ab aetherio venit Saturnus Olympo, Arma Jovis fugiens et regnis exsul ademptis. Is genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit legesque dedit Latiumque vocari Maluit, etc.,
Verg. A. 8, 319 sq.; Ov. F. 1, 193; 1, 235 sq.; 6, 29 sq.; Tib. 1, 3, 35; 2, 5, 9 et saep.—As the god of time, Cic. N. D. 2, 25, 64; Lact. 1, 12, 9.—As the sun-god of the Phœnicians, = Baal, Curt. 4, 3, 15:Saturni sacra dies,
i. e. Saturday, Tib. 1, 3, 18:Saturni Stella,
the planet Saturn, Cic. N. D. 2, 20, 52; 2, 46, 119; id. Div. 1, 39, 85.—As subst.: Sāturnus, i, m., the planet Saturn, Hor. C. 2, 17, 23.—Hence,Sāturnĭus, a, um, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian:2.stella,
i. e. the planet Saturn, Cic. Rep. 6, 17, 17: mons, an ancient name of the Capitoline Hill, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll., and Fest. p. 322 ib.: terra, i. e. Latium, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 42 ib. (Ann. v. 25 Vahl.); Ov. F. 5, 625; also,tellus,
Verg. A. 8, 329;and arva,
id. ib. 1, 569; in a wider sense: tellus, for Italy, id. G. 2, 173:regna,
i. e. the golden age, id. E. 4, 6: proles, i. e. Picus, a son of Saturn, Ov. M. 14, 320:gens,
i. e. the Italians, id. F. 1, 237: Juno, as daughter of Saturn, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 Vahl.); Verg. A. 12, 156; Ov. M. 4, 447:Juppiter,
id. ib. 9, 242;also pater (sc. Superum),
Verg. A. 4, 372; Ov. M. 1, 163:domitor maris,
i. e. Neptune, Verg. A. 5, 799:virgo,
i. e. Vesta, Ov. F. 6, 383: versus, the Saturnian verse, the oldest kind of metre among the Romans, in use down to the time of Ennius, Fest. s. v. Saturnus, p. 325 Müll.; cf.of the same, numerus,
Hor. Ep. 2, 1, 158:carmen,
Ter. Maur. p. 2439:metrum,
Diom. p. 512; v. Herm. Doctr. Metr. III. 9, and Bernhardy, Röm. Lit. p. 70 sq.—Substt.a.Sāturnĭus, ii, m.(α).Jupiter, Enn. ap. Prisc. p. 1113 P. (Ann. v. 444 Vahl.); Ov. M. 8, 703; Claud. Gigant. 16.—(β).Pluto, Ov. M. 5, 420.—(γ).Sātur-nĭi, ōrum, m., the inhabitants of the old town of Saturnia, on the Capitoline Hill, acc. to Fest. p. 325 Müll.—b.Sāturnĭa, ae, f.(α).Juno, Enn. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 483 Vahl.); Verg. A. 1, 23; Ov. F. 1, 265; 2, 191; 5, 235; id. M. 1, 612 et saep. —(β).The town built by Saturn on the Capitoline Hill, the fabled beginning of Rome, acc. to Varr. L. L. 5, § 42 Müll.; Verg. A. 8, 358; Ov. F. 6, 31; Plin. 3, 5, 9, § 68; Fest. p. 322 Müll.—B.Sāturnālis, e, adj., of or belonging to Saturn, Saturnian; as an adj. only with festum, = Saturnalia.—2.Subst.: Sāturnālĭa, iōrum, ibus (cf. on the gen.:b.certum est licito et Saturnalium et Saturnaliorum dici,
Macr. S. 1, 4; Ruddim. 1, p. 97; v. also Bacchanalia, Compitalia, Vinalia, and the like), a general festival in honor of Saturn, beginning on the 17 th of December and lasting several days; the Saturnalia, Macr. S. 1, 7 sq.; Liv. 2, 21 sq.; Varr. L. L. 6, § 22 Müll.; Fest. s. v. ferias, p. 86 ib.; Cato, R. R. 57, 2; Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; Cat. 14, 15; Cic. Att. 5, 20, 5; id. Cat. 3, 4, 10; Liv. 22, 1 fin.; Hor. S. 2, 3, 5 et saep.:prima,
i. e. the first day of the Saturnalia, Liv. 30, 36 Drak. N. cr.:secunda, tertia,
the second, third day of the Saturnalia, Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf.:vestra Saturnalia, said of the feriae matronales, as the festival of the women,
Mart. 5, 84, 11.—Prov.: non semper Saturnalia erunt,
every day cannot be a holiday, Sen. Apoc. 12, § 2. —Hence,Sāturnālĭcĭus or - tĭus, a, um, adj., of or belonging to the Saturnalia, Saturnalian (post-Aug.):C.tributum,
i.e. a presen given on the Saturnalia, Mart. 10, 17, 1:nuces,
id. 5, 30, 8; 7, 91, 2:versus,
id. 5, 19, 11.—Sāturnĭăcus, a, um, adj., of Saturn (late Lat.), Aug. c. Faust. 20, 13. [p. 1636]
См. также в других словарях:
Religious festival — A religious festival is a time of special importance marked by adherents to that religion. Religious festivals are commonly celebrated on recurring cycles in a calendar year or lunar calendar. This means that, because ancient calendars were not… … Wikipedia
Saturnalia — Infobox Holiday holiday name = Saturnalia type = Pagan longtype = Pagan, Historical caption = observedby = Ancient Romans date = December 17 celebrations = The dedication of the Temple of Saturn observances = relatedto = Saturnalia is the feast… … Wikipedia
Galette des Rois — Le Gâteau des Rois, par Jean Baptiste Greuze, 1774 (Musée Fabre) La galette des Rois est un gâteau célébrant l’Épiphanie et traditionnellement vendu et consommé quelques jours avant et après cette date. La galette des Rois, dans sa version la… … Wikipédia en Français
Saturnalĭen — (Saturnalia), altlatinisches Saatfest, später im ganzen römischen Reich gefeiertes Fest zum Andenken an den Naturzustand der Menschen in Freiheit und Gleichheit im goldenen Zeitalter unter Saturnus (s. d.). An dem Staatsfest, 17. Dez., fand ein… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
SATURNALIA — festa 5. aut 7. dierum mense Decembri Saturno dicata, quibus Romam synthesin vestem sumebant, servisque discumbentibus inserviebant: muneraque ultro citroque mitti solebant. Unde Strenarum origo. Vide Fungerum in Saturnus, Lips. l. 2. Saturnal.… … Hofmann J. Lexicon universale