-
61 ein
ein [aɪn] adv1.auf „\ein“ drücken włączać [ perf włączyć]weder \ein noch aus wissenweder aus noch \ein wissen nie wiedzieć co począć2., eine, einI. numjeden m, jedna f, jedno ntes ist \ein Uhr jest pierwsza godzina\eine Stunde/\einen Tag dauern trwać jedną godzinę/jeden dzień\ein Kilo wiegen ważyć jeden kilogramsie hat nicht \ein Wort gesagt nie powiedziała ani [jednego] słowa; s. a. einsmein/sein/ihr Ein und Alles treść mojego/jego/jej życiadas ist doch \ein und dasselbe to jedno i to samo\ein und derselbe ( männlich) jeden i ten sam\ein und dieselbe ( weiblich) jedna i ta samarodzajnik nieokreślony, nie występuje w języku polskim\ein Buch/Tisch [jakaś] książka/[jakiś] stół\eine Tür [jakieś] drzwials Tochter \einer Lehrerin jako córka [bliżej nieznanej] nauczycielkiso \eine Frechheit! co za bezczelność!; s. a. eine(r, s)( jeder)\ein Wal ist ein Säugetier wieloryb należy do ssaków -
62 raz
1. - zu; -zy; loc sg - zie; m(przy oznaczaniu wielokrotności, porównywaniu itp.) time, ( cios) blowdwa razy więcej — (osób, książek) twice as many; (wody, pieniędzy, rozumu) twice as much
raz na tydzień/rok — once a week/year
jeszcze raz — one more time, once again
na razie — ( do tej pory) as yet; ( tymczasem) for the moment, for the time being
na razie! — pot so long! (pot)
od razu — straight away lub off, at once
po raz pierwszy/trzeci — for the first/third time
tym/innym razem — this/another time
za każdym razem — each lub every time
w razie raz — +gen in the event of
w razie potrzeby — if necessary lub required, should the need arise
w każdym (bądź) razie — at any rate, in any case
w najlepszym/najgorszym razie — at best/worst
2. numw przeciwnym razie — otherwise, or else
3. advraz, dwa, trzy... — one, two, three...
( pewnego razu) once (upon a time)* * *mi1. pl. blows.2. (sytuacja, okoliczność) time; raz po raz l. za razem time after time; innym razem some other time; pewnego razu once; tym razem this time; na drugi raz next time; na razie (= tymczasem) for the time being; na razie! pot. see you!; na razie nie not yet; w każdym razie in any case, at any rate; w najlepszym razie at best; w najgorszym razie at worst; w przeciwnym razie otherwise, or else; w takim razie so, well then, in that case; w żadnym razie no way, by no means; w razie czego just in case; w razie pożaru in the event l. case of fire; w razie potrzeby if need be; w sam raz just fine l. right; przejść od razu do rzeczy get straight to the point; tak od razu offhand, just like that; trzeba było tak od razu mówić! why didn't you say so in the first place?!.3. ( wielokrotność) time; (jeden) raz once; dwa razy twice; dwa razy dwa two times two; dwa razy więcej ( policzalne) two times more; ( niepoliczalne) twice as much; pierwszy raz first time; za pierwszym razem on the first go, at the first attempt; pierwszy raz słyszę I've never heard that before; raz na jakiś czas from time to time; raz na miesiąc/rok once a month/year, monthly/annually; po raz pierwszy for the first time; raz na zawsze for good, once and for all; raz czy dwa once or twice; raz w życiu once in a lifetime; ani razu not a single time; choć raz just once, just for once; ile razy? how many times?; jeszcze raz once again, once more; na raz at once; zerknij na to jeszcze raz take another look at it; nie raz, nie dwa many a time, more than once; od razu straightaway, at once; za każdym razem every time, each time, whenever.adv.1. (= kiedyś) once; raz go widziałem I saw him once.2. (= wreszcie) at last.3. (= ostatecznie) eventually, finally.num.indecl. pot. (= jeden) one; raz, dwa, trzy... one, two, three...; raz dwa (= błyskawicznie) in no time.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > raz
-
63 jedyny
прил.• единичный• единовременный• единственный• единый• исключительный• несравненный• одинокий• одиночный• уникальный* * *единственный, единичныйjeden, jednolity, niepodzielny, wspólny единый* * *jedyn|y\jedynyi 1. единственный;\jedyny syn единственный сын; \jedyny w swoim rodzaju (swego rodzaju) единственный в своём роде;
2. незаменимый, самый лучший;\jedyny do roboty отличный работник;
3. \jedynyе ☼ единственное, одно;\jedynyе со go martwi единственное, что его огорчает; ● jeden \jedyny один-единственный
* * *1) еди́нственныйjedyny syn — еди́нственный сын
jedyny w swoim rodzaju (swego rodzaju) — еди́нственный в своём ро́де
2) незамени́мый, са́мый лу́чшийjedyny do roboty — отли́чный рабо́тник
3) jedyne с еди́нственное, одно́jedyne co go martwi — еди́нственное, что его́ огорча́ет
• -
64 dźg|nąć
pf — dźg|ać impf (dźgnęła, dźgnęli — dźgam) Ⅰ vt 1. (poważnie zranić) to stab (czymś with sth) 2. (ukłuć) to jab (czymś with sth)- dźgnął konia ostrogą he spurred his horse3. (uderzyć) to poke (czymś with sth); to prod (czymś with sth)- dźgnąć kogoś w bok/w brzuch to poke a. prod sb in the side/in the belly- dźgnął mnie łokciem w żebro he poked a. jabbed me in the ribs with his elbow- dźgnął ją palcem w oko he poked her in the eye with his fingerⅡ dźgnąć się — dźgać się 1. (poważnie zranić siebie samego) to stab oneself (czymś with sth); (ukłuć się) to jab oneself (czymś with sth); (uderzyć się) to poke oneself (czymś with sth)- dźgnąć się o coś to bang into sth- dźgnęła się boleśnie o kant stołu she banged into the table edge painfully2. (poważnie zranić jeden drugiego) to stab one another (czymś with sth); (ukłuć jeden drugiego) to jab one another (czymś with sth); (uderzyć jeden drugiego) to poke one another (czymś with sth)- uczniowe dźgali się łokciami the pupils poked one another with their elbowsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dźg|nąć
-
65 ta|ki
(taka, takie, tacy) pron. 1. (z rzeczownikiem lub zamiast rzeczownika) such- taki samochód/takie zwierzę such a car/an animal- taka pogoda such weather- tacy osobnicy such individuals- nigdy o czymś takim nie słyszałem I’ve never heard of such a thing- dziewczyna taka, jak ty a girl like you- takie wartości jak prawda i miłość such values as truth and love- on nie jest taki, jak myślisz he’s not the kind of person you take him for a. you think he is- z ciebie taki sam znawca jak ze mnie iron. you’re no more of an expert than I am- naucz się akceptować świat takim, jaki on jest you must learn to accept the world as it is- sytuacja jest taka, że nikt nie może być pewnym jutra the situation is such that no one can be certain of tomorrow- jest taki mróz, że nie chce się wychodzić z domu it’s so cold that one doesn’t even want to go out- taki jak such as- duże miasta, takie jak (na przykład) Kraków i Wrocław large cities, such as Cracow and Wrocław- tacy to zawsze mają szczęście people like that are always lucky- w taki sposób this way- w taki sposób, że… in such a way a. manner that…- w taki czy inny sposób somehow or other, one way or another- coś takiego something like that- coś takiego niebieskiego something blue- coś takiego! (zdziwienie, oburzenie) well, well!; well, I never! przest.- kręciła się tu jedna taka some woman was hanging around here- jeden taki próbował, ale mu się nie udało some a. one guy did try, but he wasn’t successful2. (przed przymiotnikiem) so- taki miły/piękny so nice/beautiful- taki wspaniały widok such a magnificent view- on jest taki gruby/wysoki (z towarzyszącym gestem) he’s this fat/tall- dom jest duży, a takiego właśnie potrzebujemy the house is large, which is just what we need- jest taka ładna, jak dawniej she’s as pretty as ever- taki sam the same- dwie kobiety w takich samych sukienkach two women wearing the same dress- taki sam samochód jak mój the same car as mine3. (niedookreślony) to był taki żart it was just a joke- zwyczajna torba, taka papierowa an ordinary bag, a paper one- była jakaś taka zakłopotana she was kind of embarrassed4. pot. (emfatyczne) a takiemu Adamowi niczego nie brak do szczęścia and someone like Adam doesn’t need anything a. has everything he needs■ jako taki (sam w sobie) as such- jest małoletni i jako taki nie może dziedziczyć domu he is a minor and as such he cannot inherit the house- taki a taki such and such; (osoba) so-and-so- pani taka a taka Ms so-and-so- takiego a takiego dnia, o takiej a takiej godzinie on such and such a day at such and such an hour- takie czy inne książki (różne) books of one sort or another- ty taki owaki/taka owaka! you so-and-so!- taki sobie pot. so-so, fair-to-middling- takiego! wulg. (z towarzyszącym gestem) (odmowa) up yours! wulg., get stuffed! GB wulg.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ta|ki
-
66 drugi
drugi [drugi]1) ( kolejny) zweite(r, s)\drugi marca der zweite März\drugi gatunek zweite Wahl f\drugie śniadanie zweites Frühstück ntjedna druga Hälfte fco \drugi tydzień alle zwei Wochenzajął \drugie miejsce er hat den zweiten Platz belegtnumer \drugi Nummer f zwei\drugi obieg Untergrundvertrieb illegaler Flugblätter2) ( jeden z dwóch) der andere [von beiden]jeden po \drugim einer nach dem Anderenjeden \drugiego einanderpo \drugie, ... zweitens...\drugi od lewej der zweite von linksz \drugiej ręki aus zweiter Hand\drugi plan ( przen) Hintergrund mjednym podoba się to, \drugim co innego dem Einen gefällt dies, dem Anderen etwas Anderespo \drugiej stronie ulicy auf der anderen Straßenseite, drüben ( fam)z \drugiej strony... andererseits...druga zwei [Uhr]o [godzinie] \drugiej um zwei [Uhr]\drugiego września am zweiten September -
67 za
za [za]I. prep +instr1) ( miejsce) hinter +dat\za drzewem/oknem hinter dem Baum/Fenster\za burtą über Bord\za miastem außerhalb der Stadt2) ( następstwo) hinter[her] +dat\za mną marsz! marsch!jeden \za drugim nacheinander, einer nach dem anderentęsknić \za kimś sich +akk nach jdm sehnengonić \za zyskiem dem Gewinn hinterherlaufen [ lub nachlaufen]4) obgadywać kogoś \za czyimiś plecami jdn hinter dessen Rücken anschwärzenII. prep +acc1) ( miejsce) hinter +datschować się \za drzewo sich +akk hinter dem Baum versteckenwyjechać \za miasto die Stadt verlassen2) ( miejsce dotyku) an +datchwycić kogoś \za rękę jdn bei der Hand fassenchwycić kogoś \za ramię/ucho/kark jdn am Arm/Ohr/Nacken packen3) ( cel czynności) für +akk, auf +akkwznosić toast \za czyjeś zdrowie auf jds Gesundheit einen Toast erheben [ lub ausbringen]4) ( czas) in +dat\za dwie godziny in zwei Stunden\za trzy lata in drei Jahrenjest \za pięć dwunasta es ist fünf vor zwölfkupiłem to \za 7 złotych das habe ich für 7 Zloty gekauft\za bezcen spottbillig ( fam)\za parę złotych für ein paar Zloty\za wszelką cenę um jeden Preis\za nic für nichts\za nic w świecie um nichts in der Welt, nicht um alles in der Welt6) ( powód kary lub nagrody) wegen +gen, für +akk\za pijaństwo/zabójstwo/zakłócanie spokoju/kradzież wegen Trunkenheit/Mord[es]/Ruhestörung/Diebstahl[s]\za wybitne zasługi für herausragende Verdienste\za to, że... dafür, dass...7) ( zastępstwo) für +akk, dafürpracować \za dwóch für zwei arbeiten\za to on jest mądrzejszy dafür ist er der klügste8) ( funkcja) als +nom, für +akkbyć uznawanym \za specjalistę als ein Fachmann gelten, für einen Fachmann gehalten werdensłużyć \za przykład als Beispiel dienenprzebrać się \za czarownika sich +akk als ein Zauberer [ lub Hexenmeister] verkleiden\za młodu in jungen Jahren\za panowania Zygmunta Augusta zur Zeit [ lub in der Zeit] [des polnischen Königs] Sigismund Augusts\za wcześnie/późno zu früh/spät\za duży tłok ein zu großes Gedrängeon jest \za młody na to stanowisko für diese Position [ lub diesen Posten] ist er zu jungco \za dzień! welch [ lub was für] ein Tag!co \za ludzie was für Leute! -
68 albo
Ⅰ conj. 1. (alternatywa) or- pojadę autobusem albo zamówię taksówkę I’ll go by bus or call a taxi- dziś albo jutro today or tomorrow- to było w roku 1994 albo 1995 it was in 1994 or 1995- albo… albo either… or- albo on, albo ja it’s either him or me- możesz wziąć albo jedną, albo drugą you can take either a. take either one or the other- dojdziesz do stacji albo tędy, albo tamtędy you’ll get to the station this way or that way a. either way- albo jest idiotą, albo prowadzi jakąś przemyślną grę either he’s a fool or he’s playing a very clever game- coś będzie – albo wojna, albo rewolucja, albo jakaś zmiana something’s going to happen – either a war, a revolution, or some kind of change- albo są niekompetentni, albo leniwi, albo jedno i drugie they are either incompetent or lazy, or both- albo więcej or more- zapłacił tysiąc złotych albo więcej he paid a thousand zlotys or more- albo i lepiej pot. or more- dostanie pięć lat albo i lepiej he’ll get five years or more- albo i nie or not- (on) przyjdzie albo i nie either he’ll come or he won’t (come)- to ona albo i nie ona it’s her, or maybe (it’s) not- albo co or something- uciekali, jakbym był duchem albo co they made off as if I were a ghost or something- albo co? pot. or what? pot.- zakochałeś się albo co? are you in love or what a. something? pot.- albo też or else- wydali wszystkie pieniądze, albo też im je ukradli they’ve spent all their money, or else somebody’s stolen it- już wyszedł, albo też nie słyszy telefonu he’s left or else he can’t hear the telephone- dam ci 1000 złotych, albo nie, 900 I’ll give you 1000 zlotys, or maybe 9002. (z groźbą) or (else)- zabieraj się do pracy albo pożałujesz get to work, or you’ll be sorryⅡ part. pot. (czyż) albo on cokolwiek z tego rozumie? can he understand any of this?- albo ja wiem? I don’t really know?- „tylko tyle?” – „albo to mało?” ‘only so much?’ – ‘why, isn’t that a. it enough?’Ⅲ albo, albo inter. (either) one thing or the other!, it’s either-or!- albo, albo, kto nie jest z nami, ten przeciw nam make your choice – either you’re with us or you’re against us* * *conjoralbo... albo... — either... or...
* * *conj.or; albo... albo... either... or...; kup sok pomarańczowy albo wiśniowy buy (either) orange juice or cherry juice; wyjadę albo wieczorem, albo w nocy I'll either leave in the evening or at night; teraz albo nigdy (it's) now or never; albo jeden, albo drugi either one (or the other); może być albo jeden, albo drugi either (one) will do.part.( w retorycznych pytaniach wyrażających wątpliwość) albo ja wiem? how should I know?; albo (to) mu źle? does he have any reason to complain?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > albo
-
69 jednodniowy
adj* * *a.1. (= trwający jeden dzień) one-day; (= mający jeden dzień) one-day-old.2. przen. (= krótkotrwały) five-minute.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jednodniowy
-
70 jednoletni
a.1. (= mający jeden rok) one-year-old.2. (= trwający jeden rok) one-year, one-year-long.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jednoletni
-
71 jednomiesięczny
a.1. (= trwający jeden miesiąc) one-month, one-month-long.2. (= mający jeden miesiąc) one-month-old.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jednomiesięczny
-
72 jednotygodniowy
adjone-week (attr)* * *a.1. (= trwający jeden tydzień) one-week, one-week-long.2. (= mający jeden tydzień) one-week-old.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jednotygodniowy
-
73 jeszcze
Ⅰ adv. (o stanie trwającym) still; (z przeczeniem) yet- jeszcze spał, kiedy przyszli he was still asleep when they came- muszę jeszcze odrobić lekcje I’ve still got some homework to do- ciasto podajemy jeszcze ciepłe serve the cake while still warm- jesteś jeszcze młody you’re young yet a. still young- zostańcie jeszcze stay a bit longer- jeszcze nie not yet- jeszcze nie wiem I don’t know yet- jeszcze nie skończyłem I haven’t finished yetⅡ part. 1. (nie dalej jak) still, only- jeszcze wczoraj padał śnieg it was still snowing yesterday- jeszcze w połowie listopada budżet nie był zatwierdzony in mid November the budget still hadn’t been approved- jeszcze dwa lata temu only two years ago- była tu jeszcze przed chwilą she was here only a minute ago- domy, w których jeszcze niedawno mieszkali ludzie houses inhabited only a. until quite recently- jeszcze na kilometr przed metą as much as a kilometre before the finishing line2. (już) still; (tak dawno jak) as early as, as far back as- poznali się jeszcze jako dzieci they met when they were still children- jego list dostałam jeszcze w maju I received his letter as early as May- jeszcze w średniowieczu as far back as a. as early as the Middle Ages- rzeźby te pochodzą jeszcze z czasów rzymskich these sculptures date as far back as a. date back to Roman times3. (dodatkowo, ponadto) still, more- mamy jeszcze mnóstwo czasu we still have plenty of time- jeszcze tylko pięć kilometrów i jesteśmy w domu just five more kilometres a. another five kilometres and we’ll be home- dostał jeszcze dwie nagrody he received two more a. another two prizes- daj mi jeszcze trochę czasu give me a little a. a bit more time- jeszcze chwila i spadłby z drabiny a second or two more and he would have fallen off the ladder- czy są jeszcze jakieś pytania? are there any more questions?- czy chcesz jeszcze coś powiedzieć? did a. do you want to say anything more?- dzwoniła jeszcze twoja siostra your sister rang a. called, too- jeszcze raz one more time, once more a. again- kto/co jeszcze? who/what else?- kogo jeszcze tam widziałeś? who else did you see there?- gdzie jeszcze byłeś? where else did you go?- przypomniałem sobie coś jeszcze I remembered something else a. more- nie dość że…, to jeszcze … not only…, but…- nie dość, że (jest) przystojny, to jeszcze bogaty he’s not only good-looking, but rich into the bargain- nie dość, że się spóźnił, ale jeszcze zachowywał się okropnie not only was he late, but he also behaved abominably4. (nawet) even, still- jeszcze większy/cięższy even a. still bigger/heavier- jeszcze lepiej/gorzej even a. still better/worse- dziś jest jeszcze chłodniej niż wczoraj today it’s even colder than yesterday- jeszcze dziś widuje się takie samochody you can still see such cars today5. pot. (stosunkowo) even- te róże są jeszcze najładniejsze ze wszystkich these roses are the prettiest of the (whole) lot pot.6. (zapowiedź) one day, one of these days- jeszcze będziesz z niej dumny one of these days a. one day you’ll be proud of her- jeszcze pożałujesz! one day a. one of these days you’ll be sorry!- jeszcze jak and how! pot.- „czy on jest przystojny?” – „jeszcze jak!” ‘is he good looking?’ – ‘he sure is!’ pot.- „warto to kupić?” – „jeszcze jak warto!” ‘is this worth buying?’ – ‘it certainly is!’* * *part( wciąż) still; ( z przeczeniem) yet; ( ze stopniem wyższym) evenjeszcze lepszy/gorszy — even better/worse
kto/co jeszcze? — who/what else?
czy ktoś/coś jeszcze? — anybody/anything else?
jeszcze raz — one more time, once again
* * *particle1. (= wciąż) still; był już niemłody, ale jeszcze w pełni sił he wasn't young, but still going strong.2. (= ponownie) more, again; jeszcze jeden one more; another one; jeszcze raz one more time, once again; jeszcze się zobaczymy we'll meet again; jeszcze trochę herbaty? (would you like some) more tea?; muszę poczekać jeszcze kilka dni I have to wait a few more days.3. (= nawet) even; jest jeszcze lepsze niż wczoraj it's even better than yesterday; jeszcze teraz wzdrygam się, jak o tym pomyślę even now I shudder when I think of it; poznaliśmy się jeszcze przed studiami we met even before college.4. (= poza tym) else; kto jeszcze? who else?; Bóg wie, co jeszcze God only knows what else.5. yet; jeszcze cię dopadnę I'll get you yet; jeszcze jeden yet another; jeszcze nie not yet; jeszcze nie skończyłem książki I haven't finished the book yet; jeszcze nigdy never yet, never before; nie odchodź jeszcze don't go yet; jeszcze nie teraz not now; jeszcze zaczekaj hold on, wait a minute.6. ( w utartych zwrotach) jeszcze czego! pot. like hell I will l. would; jeszcze tego brakowało! I should think not!; that would be the limit!; jeszcze jak! and how!; I'd love to!; I sure do l. will (etc.); jeszcze śmiesz pytać! how dare you ask!; jeszcze do niedawna until recently.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jeszcze
-
74 kolejny
adj( następny) next; ( sąsiedni) consecutive; ( jeszcze jeden) another* * *a.(= następny) next; (= następujący) consecutive, successive; (= jeszcze jeden) another; kolejny raz yet again.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kolejny
-
75 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
76 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
77 roczny
adj( trwający rok) year-long; ( liczący rok) year-old* * *a.1. (= trwający jeden rok) year-long; budżet roczny ekon. annual budget.2. (= powtarzający się co roku) annual, yearly; bilans roczny ekon. annual balance.3. (= mający jeden rok) one-year-old; słój roczny ( drzewa) bot. annual ring; suchokwiat roczny bot. immortelle ( Xeranthemum annuum).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > roczny
-
78 ruch
m (a. ruchu) 1. sgt (zmienianie położenia) movement, motion- ruch ciał w przestrzeni the movement of bodies in space- ruch ziemi wokół słońca the Earth’s movement around the Sun- ledwie zauważalny ruch powietrza barely noticeable movement of the air- być w ruchu to be in motion- wprawić coś w ruch to set sth in motion [wahadło, koło]- zgodnie z ruchem/przeciwnie do ruchchu wskazówek zegara clockwise/anticlockwise2. (poruszanie się) movement; (poruszenie się) move; (gest) gesture- wdzięczne/ociężałe ruchy graceful/heavy movements- wykonać a. zrobić ruch ręką/głową to make a gesture with one’s hand/head- nie rób żadnych gwałtownych ruchów don’t make any sudden moves- wskazać coś ruchem ręki to point at sth with one’s hand- pochwycić coś zręcznym ruchem to catch sth with a graceful movement of one’s hand- czytać z ruchu warg to lip-read- krępować ruchy [ubranie] to restrict movement- zapewniać komuś swobodę ruchów to give sb freedom of movement także przen.- stać/siedzieć/leżeć bez ruchu to be standing/sitting/lying motionless- jego ruchy wyrażały zdenerwowanie you could tell by his movements that he was nervous- śledził każdy jego ruch he watched his every move- jeden ruch i nie żyjesz! one move and you’re dead!3. sgt (aktywność fizyczna) exercise- ruch na świeżym powietrzu outdoor exercise- zażywać dużo ruchu to take a lot of exercise- pies potrzebuje trochę ruchu the dog needs some exercise4. sgt (krzątanina) flurry of activity; (zamieszanie) commotion; (tłok) rush- przedświąteczny ruch the pre-Christmas rush- w kuchni panował gorączkowy ruch there was a flurry of activity in the kitchen- na sali panował nieopisany ruch the room was full of commotion- być w ciągłym ruchu to be always on the go- mamy ruch w interesie business is brisk5. sgt Transp. traffic- ruch uliczny the road traffic- ruch pieszy/kołowy pedestrian/motor traffic- ruch autobusowy/kolejowy bus/rail traffic- ruch osobowy/towarowy/tranzytowy passenger/freight/transit traffic- ruch jednokierunkowy/dwukierunkowy one-way/two-way traffic- ruch prawostronny/lewostronny driving on the right/left(-hand) side of the road- przepisy ruchu drogowego traffic regulations- droga szybkiego ruchu a throughway- pas ruchu a lane- kontroler ruchu lotniczego an air-traffic controller- kierować ruchem to direct traffic- włączyć się do ruchu to merge with traffic- na ulicach panował wzmożony ruch the traffic was heavier than usual6. (przemieszczanie się) movement- ruchy wojsk the movement of troops- ruchy migracyjne the migratory movement7. (zorganizowana działalność) movement- ruch ludowy/niepodległościowy a peasant/an independence movement- ruch artystyczny/kulturalny an artistic/a cultural movement- ruch na rzecz czegoś a movement in support of sth- ruch oporu the resistance movement- zrobić ruch pionem to move one’s pawn- teraz twój ruch it’s your move- zrobić coś w trzech/sześciu ruchach to do sth in three/six moves- dobry/zły ruch a good/bad move- śledzić czyjeś ruchy to follow sb’s moves- wykonać ruch to make a move- jaki będzie ich następny ruch? what’s going to be their next move?- jeden fałszywy ruch i po tobie one false move and you’re dead- teraz ruch należy do nich the ball is in their court przen.- ruchy stóp procentowych/cen the fluctuations in interest rates/prices- ruch kadrowy w firmie staff turnover- □ ruch harmoniczny Fiz. harmonic motion- ruch jednostajnie przyspieszony/opóźniony Fiz. uniformly accelerated/retarded motion- ruch jednostajny Fiz. uniform motion- ruch nastyczny Bot. nastic movement- ruch obrotowy rotary motion- ruch prostoliniowy/krzywoliniowy Fiz. linear/curvilinear motion- ruch robaczkowy Fizj. peristalsis- ruchy artykulacyjne Fonet. articulatory movements- ruchy Browna Fiz. Brownian movement- ruchy górotwórcze Geol. orogenic movements■ pójść w ruch [kamery, aparaty fotograficzne] to be switched on- pięści poszły w ruch fists were flying- w ruch poszły noże knives were drawn- puścić coś w ruch to set sth in motion* * *-u; -y; m( zmiana położenia) movement, motion; ( wysiłek fizyczny) exercise; ( ożywienie) boom; ( na drogach) traffic; ( w grze) move; FIZ motion; SZTUKA, POL movementwprawiać (wprawić perf) coś w ruch — to set sth in motion
odwrotnie do ruchu wskazówek zegara — anticlockwise (BRIT), counterclockwise (US)
* * *mi1. (= zmiana położenia) movement, motion; ruch jałowy techn. dead movement; ruch jednostajny fiz. uniform motion; ruch jednostajnie opóźniony fiz. uniformly retarded motion; ruch jednostajnie przyspieszony fiz. uniformly accelerated motion; ruch krzywoliniowy fiz. curvilinear motion; ruch obrotowy fiz. rotary motion, rotation; ruch prostoliniowy fiz. (recti)linear motion; ruch wahadłowy fiz. swinging motion; ruchy górotwórcze geol. earth l. orogenic movements; ruchy robaczkowe anat. peristalsis; być w ruchu be on the run; puścić l. wprawić coś w ruch set sth in motion; stać bez ruchu stand still.2. (= poruszanie się, gest) movement, motion, move; mieć swobodę ruchów t. przen. have a free hand, have leeway; zrobić pierwszy ruch make the first move.3. (= ćwiczenia fizyczne) exercise; zażywać ruchu take exercise.4. (= wzmożona aktywność, krzątanina) commotion, bustle; ruch w interesie pot. hecticness; być w ciągłym ruchu live l. lead an active life.5. (= poruszanie się pieszych i pojazdów) traffic; ruch drogowy road l. vehicular traffic; ruch prawostronny/lewostronny mot. right-/left-side traffic; ruch tranzytowy transit traffic; regulować ruch control the traffic; pas ruchu lane.7. (= posunięcie w grze planszowej) move.8. wojsk. maneuver, Br. manoeuvre; movement.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ruch
-
79 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
80 to
Ⅰ pron. 1. (zamiast podmiotu, dopełnienia) it; (nie tamto) this- „co to jest?” – „to jest książka” ‘what’s this/that?’ – ‘it’s a book’- kto to? who’s this/that?- i co ty na to? (and) what do you say to that?- to mi się nie podoba I don’t like it- daj mi to give that/it to me- to ma być małżeństwo? you call this a marriage?- co to ma znaczyć? what’s that supposed to mean?- to są poważne sprawy these are serious issues- było to w piątek it was on a Friday- to, co się później działo, trudno wyjaśnić what happened next is hard to explain- nie znalazła tego, czego szukała she didn’t find what she was looking for- to, z kim i dokąd chodzę, jest moją sprawą where I go and who (I go) with is my affair- nie troszczy się o to, czy będzie miał za co utrzymać rodzinę he doesn’t care about whether he’ll be able to provide for his family- boleli nad tym, że nie mogli nam pomóc they were sorry they couldn’t help us- zawsze marzyłam o tym, żeby być chłopcem I always dreamed of being a boy2. (zamiast czasownika) Ziemia to planeta the Earth is a planet- czas to pieniądz time is money- lwy to drapieżniki lions are predators- oglądanie telewizji to strata czasu watching television is a waste of time- żyć to pracować to live is a. means to work- sześć i osiem to czternaście six and eight is fourteen- chłopcy to chłopcy boys will be boys- wojna to wojna war is war- to miło z pana strony that’s (very) nice of you- to fajnie, że przyszedłeś pot. it’s great to see you a. that you made it pot.3. euf. (seks) it euf., pot.; (narządy płciowe) sex euf., pot. Ⅱ part. (ekspresywne) a to (dopiero) pech! what bad a. rotten luck!- a to z jakiej racji? and why is that exactly?; why is that, pray? iron.- a czemu to taka smutna? why are you so sad?- kogo to ja widzę? well, well, what a surprise!- a bo to ja wiem? how should a. would I know?- no to co z tego? well, what of it?- a to się wszyscy zdziwią! that’ll surprise them!- podobno to Stefan dostał nagrodę, nie Maria apparently it was Stefan who got the prize, not MariaⅢ conj. 1. (w konstrukcjach współrzędnych) (on) ma pieniądze, to je wydaje he’s got money, so he spends it- poszukaj, to znajdziesz look for it and you’ll find it- byłem w tym roku na południu Europy, to jest w Grecji i we Włoszech I was in southern Europe this year, that’s to say Greece and Italy- przeprosiłem ją, to znaczy niezupełnie przeprosiłem, próbowałem tylko I apologized to her, that is not exactly apologized, but I tried to2. (w zdaniach warunkowych) kiedy ma czas, to się z nią spotyka when s/he has time s/he sees her- gdybyś czegoś potrzebował, to napisz write if you need anything- skoro tak mówię, to wiem I (should) know what I’m saying- nie chcesz, to nie, sam to zjem if you don’t want it, too bad – I’ll have it- przyjdzie to przyjdzie, a jak nie przyjdzie – też dobrze if he comes, he comes, if he doesn’t, he doesn’t- to bladł, to czerwieniał he went white and red by turns■ ni to, ni sio a. ni to, ni owo neither one thing nor the other- ni z tego, ni z owego all of a sudden- to i owo this and that- gawędzili o tym i owym they talked about this and that- skarżą się, że tego, tamtego im brak they complain about not having this or that- to jest to! that’s it! a. what we’re looking for!* * *1. pron( zaimek wskazujący) thisto jest lampa — this lub it is a lamp
co/kto to jest? — what's/who's this?
to mi się podoba, a tamto nie — I like this one, but I don't like that one ( w funkcji ekspresywnej)
2. conjjak to? — how so?, how come?
jeśli chcesz, to idź — go if you like
3. invgdybyś czegoś potrzebował, to zadzwoń — call if you (should) need anything
czas to pieniądz — time is money* * *I.to1a.zob. ten.II.to2pron.indecl.1. ( zastępuje podmiot) it; to nic it's nothing; to prawda it's true; to tutaj it's here; to ty? is that you?; kto to? who is it?, who's this?; (= kto tam?) who's that?; to jest to! this is it!; otóż to! exactly!; that's (just) it!conj.chcesz, to idź go if you like; jak skończysz, to posprzątaj clean up when you finish; co jeden, to głupszy each one is more stupid than the other; co kraj, to obyczaj other countries other laws, every country has its habits/customs; co wstał, to się przewrócił every time he got up, he (instantly) fell; co to, to nie! no way!; jak nie, to nie if no, fine; jeśli przyjdzie, to nie otwieraj if he comes, don't open; oglądała to jeden, to drugi palec she was watching (now) one finger then another one; przyszedł wieczorem, to jest około szóstej he came in the evening, that is around six.particle( o charakterze ekspresywnym) to ci bezczelność! what cheek!; to ci (dopiero) pech! bad l. tough luck!; co to za łobuz! what a rascal!; no to co (z tego)? so what?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > to
См. также в других словарях:
jeden ... — jeden … Deutsch Wörterbuch
jeden — jeden … Deutsch Wörterbuch
jeden — I {{/stl 13}}{{stl 8}}licz. odm. jak przym. IIIb, M. ż jedna, n jedno {{/stl 8}}{{stl 7}} najmniejsza z liczb naturalnych; jedność, jednostka : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jeden człowiek, pies, wóz. Jedna kobieta, owca, sukienka. Jedno dziecko, okno.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden — + jedna, jedno jedni, odm. jak przym. 1. «liczebnik główny oznaczający liczbę 1» Jeden kandydat. Jeden grosz. Jedna sztuka. Rękawiczki z jednym palcem. ∆ Jedna druga, jedna trzecia, jedna dziesiąta «połowa, trzecia, dziesiąta część czegoś» ◊… … Słownik języka polskiego
jeden — I. 1. Za jednym zachodem «przy okazji załatwienia jakiejś innej sprawy, jednocześnie z czymś»: – Chciałbym napisać grubą książkę, więc musiałbym po Węgrzech podróżować ze trzy miesiące. (...) Przelot Air India do Pragi byłby najprostszy. Jeżeli… … Słownik frazeologiczny
jeden diabeł — {{/stl 13}}{{stl 7}} o czymś takim samym lub bardzo podobnym uważanym za złe, niekorzystne : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wszystkie te kredyty to jeden diabeł. Nie idę głosować. Wszystkie te partie to jeden diabeł. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden jedyny — {{/stl 13}}{{stl 7}} absolutnie jedyny, nie ma (nie było lub nie będzie) drugiego takiego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jeden jedyny brat mi pomógł. Jeden jedyny raz byłem nad morzem. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden po drugim — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} kolejno, w kolejności : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wchodzić na pokład statku jeden po drugim. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden przez drugiego — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} wszyscy naraz, nie zaprzątając sobie głowy innymi, nie troszcząc się o innych : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pchali się jeden przez drugiego, chcąc zająć lepsze miejsce. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden za drugim — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} kolejno, w kolejności : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wychodzili z kina jeden za drugim. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jeden z drugim — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} z oburzeniem, irytacją lub lekceważeniem o jakiejś grupie osób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wpadł jeden z drugim do klasy i narobili strasznego hałasu. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień