Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

healed

  • 1 cōn-sānēscō

        cōn-sānēscō nuī, —, ere,    to recover, be healed.

    Latin-English dictionary > cōn-sānēscō

  • 2 īn-sānābilis

        īn-sānābilis e, adj.    with comp, not to be healed, incurable: morbus.—Fig., irretrievable, without remedy, hopeless: contumeliae: nihil insanabilius, L.: caput tribus Anticyris, H.: scribendi cacoethes, Iu.

    Latin-English dictionary > īn-sānābilis

  • 3 medicābilis

        medicābilis e, adj.    [medicor], to be healed, curable: amor non est medicabilis herbis, O.
    * * *
    medicabilis, medicabile ADJ

    Latin-English dictionary > medicābilis

  • 4 sānābilis

        sānābilis e, adj.    [sano], that can be healed, curable, remediable: volnus, O.: animi.
    * * *
    sanabilis, sanabile ADJ

    Latin-English dictionary > sānābilis

  • 5 consanesco

    consanescere, consanui, consanitus V INTRANS
    heal up (wounds/plants); be healed (persons); become whole/sound/well (L+S)

    Latin-English dictionary > consanesco

  • 6 resanesco

    resanescere, resanui, - V

    Latin-English dictionary > resanesco

  • 7 consanesco

    con-sānesco, nŭi, 3, v. inch., to become whole or sound, to be healed (rare): etiam illa, quae consanuisse videbantur, recrudescunt, * Cic. Fam. 4, 6, 2 Orell. N. cr.; Cels. 7, 12, 4; Col. 4, 27, 3; 8, 2, 3; Dig. 21, 1, 10 pr.

    Lewis & Short latin dictionary > consanesco

  • 8 insanabilis

    I.
    Lit.:

    morbus,

    Cic. Tusc. 5, 1, 3:

    vulnus,

    Col. 7, 5, 13:

    venenum,

    Plin. 7, 15, 13, § 64.—
    II.
    Trop., irretrievable, without remedy, hopeless:

    contumeliae,

    Cic. Or. 26, 89:

    ingenium,

    Liv. 1, 28, 9:

    nihil insanabilius,

    id. 28, 25, 7:

    insanabili leto perire,

    Plin. 24, 17, 100, § 157:

    dolor,

    Quint. 6 prooem. §

    6: caput insanabile tribus Anticyris,

    Hor. A. P. 300:

    scribendi cacoethes,

    Juv. 7, 51.— Adv.: insānābĭlĭter, incurably, Cael. Aur. Tard. 5, 2, 45: aeger, Marcell. et Faust. ap. Libr. Prec. ad Imp. p. 19 Sirmond.

    Lewis & Short latin dictionary > insanabilis

  • 9 insanabiliter

    I.
    Lit.:

    morbus,

    Cic. Tusc. 5, 1, 3:

    vulnus,

    Col. 7, 5, 13:

    venenum,

    Plin. 7, 15, 13, § 64.—
    II.
    Trop., irretrievable, without remedy, hopeless:

    contumeliae,

    Cic. Or. 26, 89:

    ingenium,

    Liv. 1, 28, 9:

    nihil insanabilius,

    id. 28, 25, 7:

    insanabili leto perire,

    Plin. 24, 17, 100, § 157:

    dolor,

    Quint. 6 prooem. §

    6: caput insanabile tribus Anticyris,

    Hor. A. P. 300:

    scribendi cacoethes,

    Juv. 7, 51.— Adv.: insānābĭlĭter, incurably, Cael. Aur. Tard. 5, 2, 45: aeger, Marcell. et Faust. ap. Libr. Prec. ad Imp. p. 19 Sirmond.

    Lewis & Short latin dictionary > insanabiliter

  • 10 medicabilis

    mĕdĭcābĭlis, e, adj. [medicor].
    I.
    Pass., that can be healed or cured, curable ( poet. and not ante-Aug.):

    nullis amor est medicabilis herbis,

    Ov. M. 1, 523; id. H. 5, 149:

    vulnus,

    Sil. 10, 416.—
    II.
    Act., healing, curative, medicinal (post-Aug.):

    sucus,

    Col. 7, 10, 8:

    mel,

    Pall. Jan. 15, 19:

    carmen,

    soothing, Val. Fl. 4, 87.—Hence, adv.: mĕ-dĭcābĭlĭter, medicinally (post-class.), Pall. Febr. 31, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > medicabilis

  • 11 medicabiliter

    mĕdĭcābĭlis, e, adj. [medicor].
    I.
    Pass., that can be healed or cured, curable ( poet. and not ante-Aug.):

    nullis amor est medicabilis herbis,

    Ov. M. 1, 523; id. H. 5, 149:

    vulnus,

    Sil. 10, 416.—
    II.
    Act., healing, curative, medicinal (post-Aug.):

    sucus,

    Col. 7, 10, 8:

    mel,

    Pall. Jan. 15, 19:

    carmen,

    soothing, Val. Fl. 4, 87.—Hence, adv.: mĕ-dĭcābĭlĭter, medicinally (post-class.), Pall. Febr. 31, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > medicabiliter

  • 12 obduco

    ob-dūco, xi, ctum ( inf. perf. sync. obduxe, Arg. ad Plaut. Merc. 7), 3, v. a., to lead or draw before, lead or conduct against or towards, to draw or bring forward or around, draw over (class. and very freq.; syn.: obtendo, obtego).
    I.
    Lit.:

    ad oppidum exercitum,

    Plaut. Ps. 2, 1, 13: vim Gallicam obduc contra in acie, Att. ap. Non. 224, 13:

    Curium,

    Cic. Att. 1, 1, 2: ab utroque latere collis transversam fossam obduxit, drew forward, drew, made, or extended a trench, Caes. B. G. 2, 8:

    vela,

    Plin. Ep. 2, 17, 21: vestem, to draw on or over, Tac. A. 4, 70; Curt. 6, 5, 27:

    seram,

    to draw, close, fasten, Prop. 5, 5, 48:

    callum,

    to draw over, Cic. Fam. 9, 2, 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    To cover by drawing over; to cover over, overspread, surround, envelop:

    trunci obducuntur libro, aut cortice,

    Cic. N. D. 2, 47, 120:

    operimento,

    id. Leg. 2, 22, 56; Verg. E. 1, 49:

    vultus, of the sun,

    Ov. M. 2, 330:

    caput,

    Luc. 9, 109:

    semina cortice,

    Plin. 19, 7, 36, § 119:

    obducta cicatrix,

    a closed, healed scar, Cic. Agr. 3, 2, 4; Curt. 8, 10, 31:

    obductā nocte,

    overcast, cloudy, dark, Nep. Hann. 5, 2; Curt. 8, 13, 25.—
    2.
    To close, shut up ( poet.):

    obducta penetralia Phoebi,

    Luc. 5, 67:

    fores,

    Sen. Herc. Oet. 1548. mors oculos coepit obducere, Petr. S. 19.—
    3.
    To draw in, drink down, swallow:

    venenum,

    Cic. Tusc. 1, 40, 96:

    potionem,

    Sen. Prov. 3, 12: pultarium mulsi, to drink up, Petr. 42.—
    4.
    To swallow up, overwhelm:

    uti eos, eum exercitum, eos hostes, eosque homines, urbes agrosque eorum... obducatis (an imprecation to the gods below),

    Macr. S. 3, 9, 10.—
    5.
    To contract, wrinkle, knit the brow:

    obductā solvatur fronte senectus,

    Hor. Epod. 13, 5:

    frontem,

    Juv. 9, 2:

    vultum,

    Sen. Cons. ad Marc. 1, 5.—
    6.
    To injure, harm (late Lat.):

    stomachum,

    Cael. Aur. Tard. 3, 2, 28.—
    7.
    To bring home in opposition or rivalry to another:

    eum putat uxor sibi Obduxe scortum,

    Plaut. Merc. Arg. 1, 7.—
    II.
    Trop.
    A.
    To draw or spread over: obsidionem, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 198 Müll. (Trag. v. 11 Vahl.):

    clarissimis rebus tenebras obducere,

    i. e. to darken, obscure, Cic. Ac. 2, 6, 16:

    paulatim tenebris sese obducentibus,

    Plin. 11, 37, 54, § 143.—
    B.
    Transf.
    1.
    To cover, conceal:

    obductus verbis dolor,

    Verg. A. 10, 64:

    obductos rescindere luctus,

    Ov. M. 12, 543:

    rei publicae obducere cicatricem,

    Cic. Leg. Agr. 3, 2, 4.—
    2.
    Qs., to draw out, i. e. to pass, spend time:

    itaque obduxi posterum diem,

    Cic. Att. 16, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > obduco

  • 13 Philocteta

    Phĭloctēta or Phĭloctētes, ae (corrupted form Philotes, ētis, Inscr. Grut. 42, 7), m., = Philoktêtês, son of Pœas of Thessaly, celebrated as an archer, a companion of Hercules, who at his death gave him the poisoned arrows without which Troy could not be taken. On account of the stench proceeding from his wounded foot, he was left by the Greeks on the isle of Lemnos, but was afterwards taken by Ulysses to Troy, where Machaon healed his wound, and he slew Paris, Hyg. Fab. 102 [p. 1370] Ov. M. 13, 313 sq.; Cic. Tusc. 2, 7, 19; id. Fin. 2, 29, 94; id. Q. Fr. 2, 10, 4; Auct. Her. 4, 30, 41.—Hence, Phĭloctētaeus, a, um, adj., = Philoktêtaios, of or belonging to Philoctetes, Philoctetœan:

    clamor,

    Cic. Fin. 2, 29, 94.

    Lewis & Short latin dictionary > Philocteta

  • 14 Philoctetaeus

    Phĭloctēta or Phĭloctētes, ae (corrupted form Philotes, ētis, Inscr. Grut. 42, 7), m., = Philoktêtês, son of Pœas of Thessaly, celebrated as an archer, a companion of Hercules, who at his death gave him the poisoned arrows without which Troy could not be taken. On account of the stench proceeding from his wounded foot, he was left by the Greeks on the isle of Lemnos, but was afterwards taken by Ulysses to Troy, where Machaon healed his wound, and he slew Paris, Hyg. Fab. 102 [p. 1370] Ov. M. 13, 313 sq.; Cic. Tusc. 2, 7, 19; id. Fin. 2, 29, 94; id. Q. Fr. 2, 10, 4; Auct. Her. 4, 30, 41.—Hence, Phĭloctētaeus, a, um, adj., = Philoktêtaios, of or belonging to Philoctetes, Philoctetœan:

    clamor,

    Cic. Fin. 2, 29, 94.

    Lewis & Short latin dictionary > Philoctetaeus

  • 15 Philoctetes

    Phĭloctēta or Phĭloctētes, ae (corrupted form Philotes, ētis, Inscr. Grut. 42, 7), m., = Philoktêtês, son of Pœas of Thessaly, celebrated as an archer, a companion of Hercules, who at his death gave him the poisoned arrows without which Troy could not be taken. On account of the stench proceeding from his wounded foot, he was left by the Greeks on the isle of Lemnos, but was afterwards taken by Ulysses to Troy, where Machaon healed his wound, and he slew Paris, Hyg. Fab. 102 [p. 1370] Ov. M. 13, 313 sq.; Cic. Tusc. 2, 7, 19; id. Fin. 2, 29, 94; id. Q. Fr. 2, 10, 4; Auct. Her. 4, 30, 41.—Hence, Phĭloctētaeus, a, um, adj., = Philoktêtaios, of or belonging to Philoctetes, Philoctetœan:

    clamor,

    Cic. Fin. 2, 29, 94.

    Lewis & Short latin dictionary > Philoctetes

  • 16 Philotes

    Phĭloctēta or Phĭloctētes, ae (corrupted form Philotes, ētis, Inscr. Grut. 42, 7), m., = Philoktêtês, son of Pœas of Thessaly, celebrated as an archer, a companion of Hercules, who at his death gave him the poisoned arrows without which Troy could not be taken. On account of the stench proceeding from his wounded foot, he was left by the Greeks on the isle of Lemnos, but was afterwards taken by Ulysses to Troy, where Machaon healed his wound, and he slew Paris, Hyg. Fab. 102 [p. 1370] Ov. M. 13, 313 sq.; Cic. Tusc. 2, 7, 19; id. Fin. 2, 29, 94; id. Q. Fr. 2, 10, 4; Auct. Her. 4, 30, 41.—Hence, Phĭloctētaeus, a, um, adj., = Philoktêtaios, of or belonging to Philoctetes, Philoctetœan:

    clamor,

    Cic. Fin. 2, 29, 94.

    Lewis & Short latin dictionary > Philotes

  • 17 remediabilis

    rĕmĕdĭābĭlis, e, adj. [remedio].
    I.
    That may be healed, curable; only trop.:

    (philosophia) fuit aliquando simplicior inter minora peccantes et levi quoque curā remediabiles,

    Sen. Ep. 95, 29.—
    II.
    Healing, remedial: bonum Cassiod. Var. 3, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > remediabilis

  • 18 sanabilis

    sānābĭlis, e, adj. [sano], that can be healed, curable, remediable (rare but class.);

    of the body: vulnus,

    Ov. P. 2, 2, 59; id. R. Am. 101:

    dolor sanabilior,

    Cels. 2, 8; of the mind, * Cic. Tusc. 4, 37, 80; Sen. Ep. 108, 3. — Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > sanabilis

  • 19 sanitas

    sānĭtas, ātis, f. [sanus], soundness of body, health (class., = valetudo bona; opp. valetudo mala, imbecillitas; cf.

    also salus): est enim corporis temperatio, cum ea congruunt inter se, e quibus constamus, sanitas: sic animi dicitur, cum ejus judicia opinionesque concordant,

    Cic. Tusc. 4, 13, 30; cf. id. ib. 3, 5, 10.
    I.
    Lit.:

    Apollo, quaeso te, ut des Salutem et sanitatem nostrae familiae,

    Plaut. Merc. 4, 1, 13 (for which, in the old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 3: duis bonam salutem valetudinemque; v. salus, I. A. init.): ut alimenta sanis corporibus agricultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. prooem. init.:

    qui incorruptā sanitate sunt,

    Cic. Opt. Gen. 3, 8 (for which, shortly before:

    contenti bonā valetudine): aegro interim nil ventura sanitas prodest,

    Sen. Ep. 117, 26; Tac. A. 1, 68 fin.:

    si robur corporibus bonum, non est minus sanitas,

    Quint. 5, 10, 89 N. cr.; so, corporis (with integritas), Gell. 18, 1, 5:

    pecoris,

    Varr. R. R. 2, 1, 21:

    hostiae,

    id. ib. 2, 5, 11: donec sanitate ossis dolor finiatur, by the healthy condition of the bone, i. e. by the bone ' s being completely healed, Cels. 8, 8 fin.:

    ad sanitatem dum venit curatio,

    while the cure is being perfected, Phaedr. 5, 7, 12; cf.:

    folia ligni ad sanitatem gentium,

    Vulg. Apoc. 22, 2:

    redire in statum pristinum sanitatis,

    Ambros. in Psa. 40, 12:

    restitui sanitati,

    to recover, Vulg. Matt. 12, 13; Sulp. Sev. Chron. 1, 13 fin.:

    sanitatem reddere,

    Cels. 2, 8; Arn. 7, 39:

    pristinae aliquem sanitati restituere,

    Hier. Ep. 76, 8; Sulp. Sev. Vit. St. Mart. 21:

    recipere sanitatem,

    Just. 11, 8, 9; Cels. 6, 15 fin.:

    recuperare sanitatem,

    Just. 20, 2, 9; 32, 3, 9.—
    II.
    Trop.
    A.
    Soundness of mind (opp. to passionate excitement), right reason, good sense, discretion, sanity, etc. (v. Cic. Tusc. 4, 13, 30 supra):

    sanitatem enim animorum positam in tranquillitate quādam constantiāque censebant,...quod in perturbato animo, sicut in corpore, sanitas esse non posset,

    Cic. Tusc. 3, 4, 9:

    sua quemque fraus, suum scelus de sanitate ac mente deturbat,

    id. Pis. 20, 46; pravarum opinionum conturbatio et ipsarum inter se repugnantia sanitate spoliat animum morbisque perturbat, id. Tusc. 4, 10, 23:

    plebem ad furorem impellit, ut facinore admisso ad sanitatem pudeat reverti,

    Caes. B. G. 7, 42; 1, 42:

    ad sanitatem se convertere,

    Cic. Sull. 5, 17:

    ad sanitatem redire,

    id. Fam. 12, 10, 1:

    ad sanitatem reducere,

    id. Verr. 2, 2, 40, § 98:

    perducere ad sanitatem,

    Hirt. B. G. 8, 22; Cic. Phil. 11, 14, 37; Liv. 2, 29; 2, 45; Phaedr. 4, 25, 35:

    est omnino Priscus dubiae sanitatis,

    Plin. Ep. 6, 15, 3.—
    B.
    Of style, soundness or correctness of style, propriety, regularity, purity, etc.:

    insulsitatem et insolentiam, tamquam insaniam orationis odit, sanitatem autem et integritatem quasi religionem et verecundiam orationis probat,

    Cic. Brut. 82, 284:

    summi oratoris vel sanitate vel vitio,

    id. ib. 80, 278:

    ut (eloquentia) omnem illam salubritatem Atticae dictionis et quasi sanitatem perderet,

    lost all the healthy vigor and soundness, as it were, of Attic speech, id. ib. 13, 51 (v. salubritas, I. fin.; and cf. id. Opt. Gen. 3, 8):

    qui suae imbecillitati sanitatis appellationem, quae est maxime contraria, obtendunt,

    Quint. 12, 10, 15; cf. Tac. Or. 23:

    eloquentiae,

    id. ib. 25.—
    C.
    Rarely of other abstract things:

    victoriae,

    solidity, permanence, Tac. H. 2, 28 fin.:

    metri,

    regularity, correctness, Macr. S. 5, 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > sanitas

  • 20 sanus

    sānus, a, um (sanun', for sanusne, Plaut. Bacch. 3, 6, 37; id. Men. 5, 2, 66; id. Mere. 2, 2, 21; 2, 4, 21; id. Rud. 3, 2, 19; id. Truc. 2, 4, 13; cf.

    sanan',

    id. Am. 3, 2, 48; id. Cure. 5, 2, 54; id. Cist. 4, 1, 14; id. Ep. 5, 1, 42; id. Men. 2, 3, 43;

    and sanin',

    id. Ps. 4, 7, 83), adj. [kindr. with SA, sôs], sound, whole, healthy, physically or mentally (cf.: integer, incolumis, sospes, salvus).
    I.
    Lit., sound in body, whole, healthy, well:

    pars corporis,

    Cic. Sest. 65, 135:

    sensus si sani sunt et valentes,

    id. Ac. 2, 7, 19:

    sanis modo et integris sensibus,

    id. ib. 2, 25, 90:

    corpora sana,

    Quint. 8, prooem. §

    19: ut alimenta sanis corporibus agri cultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. praef. 1: homo,

    id. ib. 1, 1:

    sanum recteque valentem,

    Hor. Ep. 1, 16, 21:

    domi meae eccam salvam et sanam,

    Plaut. Ep. 4, 1, 36:

    sana et salva amica,

    id. Merc. 5, 2, 48 (cf. infra, B. and II. A.):

    sanus ac robustus,

    Quint. 2, 10, 6:

    si noles sanus, curres hydropicus,

    Hor. Ep. 1, 2, 34:

    sanus utrisque Auribus atque oculis,

    id. S. 2, 3, 284:

    ulcera sana facere,

    Cato, R. R. 157, 3; cf.:

    aliquem sanum facere... sanus fieri,

    id. ib. 157, 8:

    si eo medicamento sanus factus sit,

    Cic. Off. 3, 24, 92.— Poet.:

    volnera ad sanum nunc coiere mea (for ad sanitatem),

    are healed, Prop. 3 (4), 24, 18.— Comp.:

    aegrotare malim quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 5.— Sup.:

    interim licet negotia agere, ambulare, etc.... perinde atque sanissimo,

    Cels. 7, 4, 4.—
    B.
    Transf., sound, safe, whole, etc. (very rare): Ac. Salvast, navis, ne time. Ch. Quid alia armamenta? Ac. Salva et sana sunt, Plaut. Merc. 1, 2, 62:

    sana et salva res publica,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    civitas,

    Liv. 3, 17:

    nare sagaci Aëra non sanum sentire,

    i. e. tainted, Luc. 7, 830.—
    II.
    Trop.
    A.
    Sound in mind, in one's right mind, rational, sane, sober, discreet, etc.:

    eos sanos intellegi necesse est, quorum mens motu quasi morbi perturbata nullo sit: qui contra affecti sunt, hos insanos appellari necesse est,

    Cic. Tusc. 3,5,11: Am. Delirat uxor. Al. Equidem ecastor sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98: Am. Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium. Br. Immo omnes sani sunt profecto. Am. At me uxor insanum facit Suis foedis factis, id. ib. 5, 1, 31 sqq.; cf. Cic. Off. 3, 25, 95:

    quam ego postquam inspexi non ita amo, ut sani solent Homines, sed eodem pacto ut insani solent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    sanus non est ex amore illius (shortly after: insanior ex amore),

    id. ib. 2, 3, 106:

    si sis sanus aut sapias satis... nisi sis stultior stultissimo,

    id. Am. 3, 2, 23; cf.

    (opp. insipiens),

    id. Bacch. 4, 3, 14:

    hic homo sanus non est,

    is out of his senses, is insane, id. Am. 1, 1, 246; id. Merc. 5, 2, 110; id. Men. 1, 3, 15; 2, 2, 39 et saep.; cf.: En. Sanun' es? Ch. Pol sanus si sim, non te medicum mihi expetam, id. Merc. 2, 4, 21; so, sanun' es? sanan' es? sanin' estis? v. the passages cited init.:

    satin' sanus es?

    are you in your senses? Ter. Heaut. 4, 3, 29 (opp. sobrius); 5, 2, 33; id. And. 4, 4, 10; id. Ad. 5, 8, 14; id. Phorm. 5, 3, 19.—With gen.: satin' tu sanus mentis aut animi tui, Qui conditionem hanc repudies? Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    vix sanae mentis estis,

    Liv. 32, 21:

    mentis bene sanae,

    Hor. S. 1, 9, 44:

    mentis sanae vix compos,

    Ov. M. 8, 35; so, sanae mentis, Tib. ap. Suet. Tib. 67:

    ego illum male sanum semper putavi,

    a man of not very sound mind, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana (Dido),

    i. e. raving, Verg. A. 4, 8:

    male sani poëtae,

    i. e. inspired, Hor. Ep. 1, 19, 4; cf. Ov. M. 3, 474:

    excludit sanos Helicone poëtas,

    calculating, sober, Hor. A. P. 296:

    bene sanus Ac non incautus,

    very prudent, discreet, id. S. 1, 3, 61:

    praecipue sanus,

    id. Ep. 1, 1, 108:

    rem publicam capessere hominem bene sanum non oportere,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sani ut cretā an carbone notati?

    id. ib. 2, 3, 246:

    pro sano loqueris, cum me appellas nomine,

    like a rational being, rationally, Plaut. Men. 2, 2, 24; so,

    pro sano,

    id. ib. 5, 5, 42; cf.: nihil hunc se absente pro sano facturum arbitratus, qui, etc., * Caes. B. G. 5, 7:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    Liv. 39, 49: quem in locum nemo sanus hostis subiturus esset, Auct. B. Alex. 74 fin.:

    solve senescentem sanus equum,

    Hor. Ep. 1, 1, 8 et saep.:

    tumultu etiam sanos consternante animos,

    discreet, well-disposed, Liv. 8, 27:

    sensus,

    Verg. E. 8, 66:

    mores,

    Dig. 27, 10, 1.—With ab: ego sanus ab illis (vitiis), sound as respects them, i. e. free from, unaffected by them, etc., Hor. S. 1, 4, 129.— Comp.:

    qui sanior, ac si, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 241; 2, 3, 275.— Sup.:

    quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quam? etc.,

    Cic. Ac. 2, 28, 89 init.:

    confluentibus ad eum (Sullam) optimo quoque et sanissimo,

    Vell. 2, 25, 2.—
    B.
    Of style, sound, correct, sensible, sober, chaste:

    qui rectum dicendi genus sequi volunt, alii pressa demum et tenuia et quae minimum ab usu cottidiano recedant, sana et vere Attica putant, etc.,

    Quint. 10, 1, 44:

    nihil erat in ejus oratione, nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    Cic. Brut. 55, 202; cf.:

    Attici oratores sani et sicci,

    id. Opt. Gen. 3, 8; and:

    Rhodii (oratores) saniores et Atticorum similiores,

    id. Brut. 13, 51:

    orator rectus et sanus,

    Plin. Ep. 9, 26, 1; Vulg. 2 Tim. 4, 3; id. Tit. 2, 8; cf.:

    sana ratio,

    Val. Max. 9, 13, 3; Aug. Civ. Dei, 1, 22, 2.—Hence, advv., in two forms, saniter (ante-class.) and sane (class.).
    * A.
    sānĭter, rationally, Afran. ap. Non. 515, 22.—
    B. * 1.
    (Acc. to I.) Soundly, healthily, well: sane sarteque, Porphyrio ap. Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.—
    2.
    (Acc. to II.) Soberly, sensibly, reasonably, discreetly (very rare;

    not in Cic.): bonum est, pauxillum amare sane, insane non bonum est,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20:

    sane sapio et sentio,

    I am in full possession of my reason and senses, id. Am. 1, 1, 292:

    non ego sanius Bacchabor Edonis (with furere),

    Hor. C. 2, 7, 26:

    dixit sanius,

    Sen. Contr. 5, 34 fin.
    b.
    In gen., like valde (i. e. valide), an intensive particle, well, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, forsooth, right, very, etc. (freq. and class.):

    sane sapis et consilium placet,

    Plaut. Ps. 2, 2, 67 sq.; so,

    sapis sane,

    id. Cas. 3, 6, 25:

    sapit,

    id. Men. 5, 2, 39:

    sane haud quicquam'st, magis quod cupiam,

    id. Curc. 1, 3, 15; 2, 3, 43:

    sane ego illum metuo,

    id. Men. 5, 2, 108:

    cum illā sane congruost sermo tibi,

    id. Mil. 4, 3, 23:

    sane ego sum amicus nostris aedibus,

    id. As. 2, 3, 7:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    Cic. Rep. 1, 9, 14:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. Lael. 20, 71; id. Quint. 3, 11:

    humilem sane relinquunt ortum amicitiae,

    id. Lael. 9, 29; cf.:

    tenui sane muro dissepiunt,

    id. Rep. 4, 4, 4:

    judicare difficile est sane,

    id. Lael. 17, 62:

    explicat orationem sane longam et verbis valde bonis,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    (narratio) res sane difficilis,

    id. de Or. 2, 66, 264:

    sane grandes libros,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    cui sane magna est in mento cicatrix,

    Auct. Her. 4, 49, 63:

    Herennium quendam, sane hominem nequam atque egentem, coepisse, etc.,

    Cic. Att. 1, 19, 5:

    Paulus mihi de re publicā alia quaedam sane pessima,

    id. Att. 14, 7, 1:

    sane murteta relinqui,

    Hor. Ep. 1, 15, 5:

    id sane est invisum duobus,

    id. ib. 2, 2, 64:

    bonus sane vicinus,

    id. ib. 2, 2, 132:

    sane populus numerabilis,

    id. A. P. 206.— In replies: Mi. Te moneri numne vis? Ha. Sane volo, by all means, surely, to be sure, certainly, Plaut. Poen. 5, 2, 119; so,

    sane volo,

    id. Cas. 2, 3, 55; id. Rud. 5, 3, 51; Ter. Heaut. 4, 8, 31: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. Sane, id. Eun. 2, 3, 69; 4, 7, 15:

    sane hoc multo propius ibis,

    id. Ad. 4, 2, 41. Th. Quid taces? Ph. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, id. Eun. 1, 2, 9; id. And. 1, 2, 24: C. F. Visne igitur, etc. C. P. Sane placet, Cic. Part. Or. 1, 2:

    sane et libenter quidem,

    id. Rep. 2, 38, 64.—Ironically:

    quam sane magni referat,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9; cf.: sane legem Juliam timeo, Ner. ap. Suet. Ner. 33 med.:

    beneficium magnum sane dedit!

    Phaedr. 3, 15, 12.—

    With other adverbs: esse aedificatas has sane bene,

    right well, very well, Plaut. Most. 3, 2, 74:

    res rustica sane bene culta,

    Cic. Quint. 3, 12; Ter. Hec. 1, 2, 103:

    bene sane, as an answer,

    very well, id. And. 5, 2, 7; id. Ad. 4, 2, 47:

    recte sane,

    id. Eun. 5, 5, 11; id. Heaut. 3, 2, 27; 3, 3, 20; id. Ad. 3, 3, 63; id. Phorm. 5, 8, 10:

    sane commode,

    Plaut. Poen. 1, 2, 72:

    sapienter sane,

    id. Pers. 3, 3, 42 et saep.:

    scite hercle sane,

    id. Trin. 3, 3, 53:

    sane hercle,

    Ter. Eun. 3, 5, 59; id. Hec. 3, 5, 9; id. Phorm. 3, 3, 9:

    sane quidem,

    id. And. 1, 2, 24:

    sane quidem hercle,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    sane pol,

    Ter. And. 1, 4, 2.—Sane quam, how very, i. e. very much indeed, uncommonly, exceedingly (cf.:

    admodum quam and valde quam): conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi,

    Cic. Leg. 2, 10, 23:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 4 (6), 5; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2; 8, 4, 2; Brut. ib. 11, 13, 4 (shortly before: suos valde quam paucos habet); Sulp. ib. 4, 5, 1.—With negatives:

    haud sane diu est,

    not very long since, Plaut. Merc. 3, 1, 44:

    edepol commissatorem haud sane commodum,

    Ter. Ad. 5, 2, 8:

    haud sane intellego, quidnam sit, etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 5; Sall. C. 37, 9; 53, 5; id. Rep. Ord. 2, 11; Cic. Sen. 1, 3; Curt. 3, 1, 14:

    agellus non sane major jugero uno,

    Varr. R. R. 3, 16, 10:

    cum his temporibus non sane in senatum ventitarem,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    non sane mirabile hoc quidem,

    id. Div. 2, 31, 67:

    non ita sane vetus,

    id. Brut. 10, 41:

    non sane credere,

    Hor. Ep. 1, 7, 61:

    nihil sane esset, quod, etc.,

    absolutely nothing, nothing at all, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; so,

    nihil sane,

    id. de Or. 2, 1, 5; Sall. C. 16, 5; Hor. S. 2, 3, 138; id. Ep. 2, 1, 206 al.—
    (β).
    In restrictive concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei publicae genus, Cic.Rep. 2, 26, 48; cf.:

    hoc sane frequentissimum est... sed, etc.,

    Quint. 4, 2, 130:

    negant quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Sit ita sane, sed, etc.,

    Cic. Lael. 5, 18; cf. id. Rep. 1, 19, 32:

    haec si vobis non probamus, sint falsa sane,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    sint sane, quoniam ita mores se habent, liberales,

    Sall. C. 52, 12; id. J. 31, 8:

    sit hoc sane leve,

    Cic. Sest. 54, 115:

    sed fruatur sane hoc solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16; Ov. H. 17, 13; Curt. 5, 1, 6:

    repetita narratio sane res declamatoria magis quam forensis,

    Quint. 4, 2, 128:

    poëtis permittamus sane ejusmodi exempla,

    id. 8, 3, 73:

    non sane recepto in usum nomine,

    not indeed, id. 5, 11, 20; cf. id. 7, 1, 41.—
    (γ).
    With imperatives in colloq. lang. likewise concessive, like the English then, pray then, if you will:

    ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 283: Al. Num quid vis, quin abeam jam intro? Ju. I sane, id. ib. 3, 3, 16:

    abi tu sane superior,

    id. Stich. 5, 4, 14:

    i sane,

    id. As. 3, 3, 86; id. Aul. 2, 5, 7; id. Ep. 1, 1, 73; id. Pers. 4, 4, 25; 4, 4, 55; id. Rud. 2, 3, 55; Ter. Ad. 4, 2, 48:

    ite sane,

    Plaut. Aul. 3, 3, 3:

    abi sane,

    id. Am. 1, 1, 197; id. Rud. 3, 6, 17; id. Stich. 1, 3, 107; Ter. Heaut. 3, 3, 27:

    sequere sane,

    Plaut. Merc. 3, 1, 2:

    age sane,

    id. Men. 1, 2, 44; id. Ps. 5, 2, 27:

    da sane,

    id. Merc. 4, 1, 11:

    dato sane,

    id. Stich. 4, 1, 47:

    cedo sane,

    id. Pers. 4, 3, 30; 5, 1, 20; Ter. Heaut. 4, 7, 4:

    nosce sane,

    Plaut. As. 2, 4, 58:

    age sane, omnes,

    Liv. 1, 57, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > sanus

См. также в других словарях:

  • Healed — Heal Heal, v. t. [imp. & p. p. {Healed} (h[=e]ld); p. pr. & vb. n. {Healing}.] [OE. helen, h[ae]len, AS. h[=ae]lan, fr. h[=a]l hale, sound, whole; akin to OS. h[=e]lian, D. heelen, G. heilen, Goth. hailjan. See {Whole}.] 1. To make hale, sound,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • healed — un·healed; …   English syllables

  • healed — adjective freed from illness or injury the patient appears cured the incision is healed appears to be entirely recovered when the recovered patient tries to remember what occurred during his delirium Normon Cameron • Syn: ↑cured, ↑recovered …   Useful english dictionary

  • Healed and sealed — is a magic trick that was invented by the Swedish magician Anders Moden in 1997. The effect was popularised by Australian magician Tim Ellis when performed during his global lecture tour with Sue Anne Webster. The television rights were bought by …   Wikipedia

  • healed — hɪːl v. cure, make well; be cured, become well …   English contemporary dictionary

  • Did Ye Get Healed? — Saltar a navegación, búsqueda «Did Ye Get Healed?» Sencillo de Van Morrison del álbum Poetic Champions Compose Lado A « Did Ye Get Healed? » Lado B « Allow Me » …   Wikipedia Español

  • We Shall All Be Healed — Infobox Album | Name = We Shall All Be Healed Type = Album Artist = The Mountain Goats Recorded = Bear Creek Studios Woodinville, Washington Released = February 3, 2004 Genre = Folk rock Label = 4AD Producer = John Vanderslice Scott Solter… …   Wikipedia

  • Did Ye Get Healed? — Single by Van Morrison from the album Poetic Champions Compose A side Did Ye Get Healed? B side Allow Me …   Wikipedia

  • Souled and Healed — Infobox Album | Name = Souled and Healed Type = Studio album Artist = Jim Diamond Released = February 2005 Recorded = 2003 05 Genre = Pop/Rock Blue eyed soul Label = Hypertension Music Producer = Jim Diamond Souled and Healed is the 2005 comeback …   Wikipedia

  • half-healed — half healed′ adj …   From formal English to slang

  • half-healed — adj. * * * …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»