Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

forsooth

  • 1 quippe

        quippe adv. and conj.    [2 qui+-pe].    I. As adv., of course, as you see, obviously, as one might expect, naturally, by all means: leve nomen habet utraque res; quippe; leve enim est hoc, risum movere: ergo ad cenam si quis vocat, condemnetur. Quippe, inquit, etc.—Usu. followed by a causal particle: quod flagitabam... quippe cum bellum geri iam viderem: raro tantis animis concurrerunt classes, quippe cum pugnarent, etc., L. —With a relat. introducing an obvious explanation or reason: multa questus est Caesar, quippe qui vidisset, etc., as he would of course, after seeing, etc.: plurimum terroris tulit, quippe quibus aegre occursum est, etc., L.: solis candor inlustrior est... quippe qui tam late conluceat: convivia non inibat; quippe qui ne in oppidum quidem veniret. —With an explanatory appositive: sol Democrito magnus videtur, quippe homini erudito, i. e. as of course it must to an intelligent man: quidam contra miseriti Periturae quippe, Ph.—In irony, certainly, indeed, forsooth: Quippe vetor fatis, I, forsooth, am forbidden by the fates! V.: movet me quippe lumen curiae.—    II. As conj., introducing an obvious explanation or reason, since, for, for in fact: quippe benignus erat, for he was, you see, etc., H.: Quippe color nivis est, O.: quippe homo iam grandior ruri Se continebat, T.: neque provinciam invitus dederat; quippe foedum hominem a re p. procul esse volebat, S.: ego laudo... quippe qui saepe id remedium aegritudinumst, since somehow (see 2 qui), T.: Quippe etiam festis quaedam exercere diebus, Fas et iura sinunt, eince even, etc., V.
    * * *
    of course; as you see; obviously; naturally; by all means

    Latin-English dictionary > quippe

  • 2 quippe

    quippe, adv. and conj. [quī-pe], a particle of corroboration, similar to nempe (from nam-pe), surely, certainly, to be sure, by all means, indeed, in fact.
    1.
    Recte igitur diceres te restituisse? Quippe:

    quid enim facilius est quam probari iis, qui? etc.,

    Cic. Caecin. 19, 55: leve nomen habet utraque res: quippe;

    leve enim est hoc totum, risum movere,

    id. de Or. 2, 54, 219: a te quidem apte (dictum est); quippe;

    habes enim a rhetoribus, etc.,

    id. Fin. 4, 3, 7.—Ironically, certainly, indeed, forsooth:

    quippe, vetor fatis,

    I, forsooth, am forbidden by the fates! Verg. A. 1, 39:

    movet me quippe lumen curiae,

    Cic. Mil. 12, 33.—
    2.
    Introducing an explanation, for, for in fact:

    quippe benignus erat,

    Hor. S. 1, 2, 4:

    quippe color nivis est,

    Ov. M. 2, 852; 14, 91; 11, 495:

    quippe homo jam grandior Se continebat ruri,

    Ter. Phorm. 2, 3, 15:

    quidam contra miseriti, periturae quippe,

    Phaedr. 3, 2, 5.—So parenthet.: non illi contempsere, quippe toties fusi fugatique... se et vos novere, Liv. 3, 67; Curt. 3, 4, 8 sq.—
    3.
    Hence, introducing a fact given as a reason or cause, = nam, enim, for, because, inasmuch as (not in Cic. or Cæs.):

    quippe si hercle rescivere inimici consilium tuom, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 9; Ter. Heaut. 2, 4, 9:

    intellego aequos bonosque mihi favere, quippe beneficia mea rei publicae procedunt,

    Sall. J. 85, 5:

    duo exercitus periculi magis praesentis quam curae expertes, quippe imperium agebatur in tam paucorum virtute positum,

    Liv. 1, 25, 2; cf. Sall. C. 19; Liv. 5, 24; 6, 6.—
    4.
    In connection with the causal particles, enim, etenim, quia, etc., for indeed, since in fact, inasmuch as, Lucr. 6, 617:

    quippe etenim,

    id. 1, 104:

    insanabilis non est credendus, quippe quoniam in multis sponte desiit,

    Plin. 26, 10, 64, § 100:

    quippe quando mihi nihil credis,

    Plaut. Capt. 4, 2, 106.—Esp. freq.:

    quippe cum,

    Cic. Att. 10, 3, 1; cf.: neque Cimoni fuit turpe, sororem habere in matrimonio, quippe cum cives ejus eodem uterentur instituto, Nep. praef. § 4; Liv. 26, 39, 9:

    quippe ubi dimidiae partis pars semper habebit Dimidiam partem,

    Lucr. 1, 617; 990.—Also absol., Verg. A. 1, 661. —
    5.
    In connection with the relative pronouns, qui, quae, quod, prop., as one in fact who, which, or that, i. e. since or inasmuch as I, thou, he, it, etc.
    (α).
    With indic.: dicat, argenti minas se habere quinquaginta: quippe ego qui nudiustertius meis manibus dinumeravi, since or seeing that I paid, Plaut. Ep. 3, 2, 30: tametsi pro imperio vobis quod dictum foret, Scibat facturos; quippe qui intellexerat, Vereri vos se et metuere, since he knew that you revered, etc., id. Am. prol. 22:

    aperite januam hanc Orci: nam equidem haud aliter esse duco: quippe quo nemo advenit, nisi quem spes reliquere omnes,

    since no one comes here, id. Bacch. 3, 1, 2; Ter. Heaut. 3, 2, 27:

    multa de meā sententiā questus est Caesar, quippe quod etiam Ravennae Crassum ante vidisset,

    Cic. Fam. 1, 9, 9:

    plurimum terroris Romam celeritas hostium tulit, quippe quibus aegre ad undecimum lapidem occursum est,

    and in fact they met them, Liv. 5, 37. —
    (β).
    With subj. (class.):

    convivia cum patre non inibat: quippe qui ne in oppidum quidem, nisi perraro, veniret,

    Cic. Rosc. Am. 18, 52:

    nihil attinet eam ex lege considerare, quippe quae in lege scripta non sit,

    id. Inv. 2, 45, 131:

    cum a tyranno crudeliter violatus esset, quippe quem venundari jussisset: tamen,

    Nep. Dion, 2, 3.—
    6.
    In connection with etiam and et, since indeed, for even ( poet.):

    quippe etiam festis quaedam exercere diebus, Fas et jura sinunt,

    Verg. G. 1, 268:

    quippe et Collinas ad fossam moverit herbas, Stantia currenti diluerentur aquā,

    Prop. 4 (5), 5, 11.—
    7.
    With ut, so that (post-class.), Just. 4, 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > quippe

  • 3 dēnique

        dēnique adv.,    and thenceforward, and thereafter, at last, at length, finally, lastly, only, not until: denique Metuebant me, T.: Metui, quid futurum denique esset, T.: post biennium denique appellas: octavo denique mense, Cs.: mortuo denique, not till after his death.—With nunc, now at last, only now, not till now: nunc denique incipiunt credere.—With tum, then at last, only then, not till then: tum denique nomen referemus: tum denique interficiere, cum, etc.—In enumerations, besides, thereafter, finally, lastly, in fine: ut nomen deferrent, ut accusatorem compararent, denique ut pugnarent: proximo, altero, denique reliquis consecutis diebus.—Followed by postremo, C.—In a summary or climax, in a word, in short, in fact, briefly, to sum up, in fine, even, I may say: Ut ad pauca redeam... Haec denique eius fuit oratio, T.: nobis est domi inopia, mala res... denique quid reliqui habemus? S.: omnia sua iura, commoda, totam denique libertatem: non curia, non domus, non denique haec sedes honoris: denique haec fuit altera persona, in a word, N.: Denique sit quidvis simplex, H.: vitavi denique culpam, Non laudem merui, merely, H.—Ironical, in fine, forsooth, indeed: ii denique, qui tum concursabant, Roscio obicient, etc.—Restrictive, in fine, at least, certainly: nostros praesidia deducturos aut denique indiligentius servaturos, Cs.: eosdem (liberos) bonā aut denique aliquā re p. perdere: Ne nummi pereant... aut denique fama, H.
    * * *
    finally, in the end; and then; at worst; in short, to sum up; in fact, indeed

    Latin-English dictionary > dēnique

  • 4 nempe

        nempe conj.    [nam+-pe].—In an assertion offered as indisputable, certainly, without doubt, assuredly, of course, as everybody knows: quos ego orno? Nempe eos, qui, etc.: Nempe incomposito dixi pede currere versūs Lucili, H.: Nempe omnia haec nunc verba huc redeunt denique, T.: pater est mihi nempe biformis, O.—In a question as to the meaning of something already said, I suppose, you mean, I am to understand: Da. Davus sum, non Oedipus. Si. Nempe ergo aperte vis me loqui? T.: nempe negas ad beate vivendum satis posse virtutem?—In a reply, certainly, obviously, of course: Ch. Nostin hanc? An novi, nempe opinor, T.: Pompei tertius consulatus in quibus actis constitit? Nempe in legibus.—In a concession, certainly, indeed, no doubt: nempe Vir bonus et prudens dici delector, H.: scimus nempe; haeremus nihilo minus.—Ironically, forsooth, to be sure, I suppose: at avus nobilis. Tuditanus nempe ille, etc.: nempe ruberes, Viveret si quis, etc., H.
    * * *
    truly, certainly, of course

    Latin-English dictionary > nempe

  • 5 nī-mīrum

        nī-mīrum adv.,    without doubt, doubtless, indisputably, certainly, surely, truly: ni mirum hisce homines frigent, T.: non parva res, sed nimirum omnium maxima: nimirum hic illa Charybdis, etc., V.: Cui placet alterius, sua nimirum est odio sors, of course, H.—Ironically, doubtless, to be sure, forsooth: aperienda nimirum nocte ianua fuit, L.: Uni nimirum tibi recte semper erunt res, H.

    Latin-English dictionary > nī-mīrum

  • 6 quia

        quia     conj, because: urbs, quae quia postrema coaedificata est, Neapolis nominatur: turpis est (pax), quia periculosa: non quia plus animi victis est, sed, etc., L.—Poet., after its verb: Urgentur... carent quia vate, H.—With subj. (giving a reason as existing in another mind): reprehendis me, quia defendam: Nil satis est, inquit, quia tantum, quantum habeas, sis, H.—With -ne, interrog., because? (old and poet.): quiane auxilio iuvat ante levatos? V.—With enim, because forsooth (old), T.—With nam (usu. written quianam), wherefore? (poet.): quianam sententia vobis Versa retro? V.
    * * *

    Latin-English dictionary > quia

  • 7 scīlicet

        scīlicet adv.    [for scīre licet].—With acc. and inf, you may know, you may be sure, it is certain, it is obvious (old): scilicet Facturum me esse, T.: ubi illa formido decessit, scilicet lascivia atque superbia incessere, S.—As a particle of assurance, it is certain, it is obvious, of course, plainly, naturally, obviously, certainly: scilicet hoc Pansa aut non videt aut negliget: a te litteras exspectabam: nondum scilicet, not yet to be sure: quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc.: senectus semper agens aliquid: tale scilicet, quale, etc., such, naturally: unda scilicet omnibus Enaviganda, alas! H.: Brutus terram osculo contigit, scilicet, quod, etc., evidently because, L.: nota scilicet illa res, cum, etc., the fact is surely well known, etc.—In concession, of course, no doubt, I admit, certainly (usu. followed by sed or tamen): cognoscat (orator) memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam, etc.: tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire.—As an answer, of course, certainly, T.: Pa. fratris igitur Thaïs totast? Ch. scilicet, T. —In irony, of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, it is likely: Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. id populus curat scilicet! of course people care for that! T.: et ego id scilicet nesciebam!: vim scilicet ego desideravi.
    * * *
    one may know, certainly; of course

    Latin-English dictionary > scīlicet

  • 8 vidēlicet

        vidēlicet adv.    [for videre licet], one may see, it is evident, clearly, obviously, plainly, evidently, manifestly, naturally, of course: hic de nostris verbis errat videlicet, Quae hic sumus locuti, T.: nihil dolo factum... Iugurthae, cui videlicet speculanti iter suum cognitum esset, S.: quid metuebant? vim videlicet.—In an ironical explanation, it is very plain, of course, forsooth: tuus videlicet salutaris consulatus, perniciosus meus: censuit pecunias eorum publicandas, videlicet timens, ne, etc., S.—As an explanatory particle, to wit, namely, of course: caste iubet lex adire ad deos, animo videlicet.
    * * *
    one may see; clearly, evidently

    Latin-English dictionary > vidēlicet

  • 9 nimirum

    without doubt, evidently, forsooth

    Latin-English dictionary > nimirum

  • 10 deus

    dĕus, i ( voc. sing. deus, Vulg. Psa. 22, 3 al.;

    but, dee,

    Tert. adv. Marc. 1, 29; Prud. Hamart. 931; cf. Prob. Inst. Art. 532, p. 340. The nom. plur. is di and dei; dii is freq. in MSS., but prob. indicates only the length of the ī. Di alone is found in Verg. and Hor.; di and dei indifferently in post-Aug. poets.— Gen.: deōrum and deum. — Poet. also, divum or divom, Enn. ap. Varr. L. L. 5, 10, 65; Cic. N. D. 2, 2, 4; Ter. Ad. 4, 7, 28; Verg. A. 1, 46 et saep.; Hor. Od. 1, 2, 25 al.— Dat.: dis or diis, usually monosyl.; and, deis, mostly postAug.; also,

    DIBVS,

    Inscr. Orell. 1307; 1676; 3091; 3413;

    and DIIBVS,

    ib. 2118; 4608.—As monosyllable, deus, Plaut. Am. prol. 53: deorum, dissyl. id. ib. 45;

    but dĭī,

    Luc. 4, 493:

    dĕī,

    id. 4, 519:

    dĕīs,

    Val. Fl. 7, 29), m. [root in Sanscr.: dī, div- (dyu-), to gleam: dyāus (Gr. zeus), heaven: dévas, God; cf. Gr. dios, eudia; but not theos, Curt. Gr. etym. 503 sqq.]. a god, a deity (for syn. cf.: divus, numen).
    I.
    Prop., Cic. N. D. 1, 22 sq.; id. Tusc. 1, 26, 65 sq.; Plin. 2, 7, 5, § 14: qualem te patriae custodem di genuerunt, etc., Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41 (Ann. v. 116 sq. ed Vahl.): ab Jove ceterisque dis deabusque immortalibus... deorum immortalium numen, Cic. Rab. perd. 2, 5 et innum. al.—
    B.
    Special combinations.
    1.
    Forms of ejaculation:

    di,

    Ter. And. 1, 4, 5; id. Phorm. 5, 1, 13:

    di boni,

    id. And. 2, 2, 1; id. Eun. 2, 1, 19; Cic. Att. 6, 6 fin. al.:

    di immortales,

    Plaut. Am. 1, 1, 299; id. Ep. 5, 1, 21; Ter. Eun. 2, 2, 1; Cic. Fin. 2, 28 fin. et saep.; cf.:

    pro di immortales,

    Plaut. Am. 2, 2, 190; Ter. Ad. 3, 4, 1:

    di magni,

    Ov. F. 6, 187:

    di deaeque, Plin. H. N. prooem. § 24: di vostram fidem,

    Plaut. Poen. 4, 2, 78; id. Trin. 2, 4, 190; Ter. And. 4, 3, 1; 4, 4, 5 al. (for which in full:

    di, obsecro vostram fidem,

    Plaut. Am. 5, 1, 78); cf.:

    pro deum atque hominum fidem,

    Ter. And. 1, 5, 2; id. Hec. 2, 1, 1 al.;

    and ellipt.: pro deum immortalium,

    Ter. Ph. 2, 3, 4.—
    2.
    Forms of wishing (well or ill), greeting, asseveration, etc.:

    di bene vortant,

    Plaut. Trin. 2, 4, 101; Ter. Ad. 4, 7, 10;

    and in the order: di vortant bene,

    Ter. Eun. 2, 3, 98; id. Hec. 1, 2, 121:

    utinam di faxint ut, ne, etc.,

    Plaut. Am. 2, 1, 85; Ter. Heaut. 1, 1, 109; cf.:

    ita di deaeque faxint,

    id. Hec. 1, 2, 27:

    di faciant, ut, ne, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35; 2, 5, 13:

    di prohibeant,

    Ter. And. 3, 3, 36; cf.: di averruncent, Att. ap. Cic. Att. 9, 2 A, 1; and:

    quod di omen avertant,

    the gods forbid, Cic. Phil. 3, 14, 35:

    di melius faciant,

    Plaut. Ps. 1, 3, 81; cf.:

    di melius duint,

    Ter. Ph. 5, 8, 16:

    di meliora ferant,

    Tib. 3, 4, 1:

    di meliora velint,

    Ov. M. 7, 37;

    also ellipt.: di meliora,

    God forbid! Cic. Phil. 8, 3, 9; id. de Sen. 14, 47; Liv; 39, 10 et saep.;

    and di melius,

    Ov. H. 3, 125; Sen. Ep. 98 med.:

    dent tibi di multa bona,

    Plaut. Poen. 1, 1, 80; cf. id. ib. 3, 3, 54; id. Trin. 5, 2, 28; Ter. Ad. 5, 9, 21:

    di te servassint,

    Plaut. As. 3, 3, 64; id. Trin. 2, 2, 103 et saep.:

    di me servatum volunt,

    Plaut. Men. 5, 9, 61; id. Trin. 4, 3, 69 [p. 565] et saep.:

    di te perduint (perdant),

    Plaut. As. 2, 4, 61; id. Ps. 4, 7, 129; Ter. Eun. 2, 3, 10 al.; cf.:

    di te eradicent,

    Ter. And. 4, 4, 22; id. Heaut. 3, 3, 28; and:

    di tibi male faciant,

    id. Phorm. 2, 3, 47; Cic. Fam. 11, 21 al.:

    di te ament (amabunt), as a form of greeting,

    God bless you! Plaut. Most. 1, 4, 27; 3, 2, 28; id. Men. 2, 2, 6 al.:

    ita me di ament (amabunt),

    so help me the gods! Plaut. Poen. 1, 3, 30; Ter. And. 5, 4, 44 et saep.; cf.:

    ita me di bene ament,

    id. Eun. 4, 1, 1; id. Phorm. 1, 3, 13:

    per deos immortales,

    by the immortal gods! Cic. Phil. 3, 14:

    per deos,

    id. Off. 2, 2 al.:

    cum dis volentibus,

    by the gods' help, Enn. in Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 ed. Vahl.); Plaut. Mil. 4, 8, 41; id. Pers. 3, 1, 4; cf.:

    dis volentibus,

    God willing, Sall. 3, 14, 19:

    si dis placet,

    if it please the gods, Plaut. Capt. 2, 3, 94;

    for which: si di volent,

    id. Poen. 4, 2, 88;

    more freq.: si dis placet, ironically or contemptuously,

    an't please the gods; if you please; forsooth, Ter. Eun. 5, 3, 10; Cic. Pis. 16 fin.; Liv. 6, 40; 34, 32; Quint. 8, 3, 44; Flor. 3, 4, 1 al.:

    di hominesque,

    i. e. all the world, every body, Cic. Fam. 1, 9, 19; Sall. C. 15, 4; Liv. 3, 17; 3, 19 al.:

    dis hominibusque invitis,

    in spite of every body, Cic. Vatin. 16, 38; id. Q. Fr. 3, 2, 1.—
    C.
    Esp.
    1.
    In poets sometimes a goddess; cf. Gr. theos:

    ducente deo (sc. Venere),

    Verg. A. 2, 632:

    audentes deus ipse juvat (sc. Fortuna),

    Ov. M. 10, 586; Macr. Sat. 3, 8; cf. of Aurora, Cat. ap. Cic. N. D. 1, 28 fin.;

    of Alecto,

    Verg. A. 7, 498 (but in all these passages, some regard deus as absol., = to theion, the divinity, Heyne ad Verg. A. 2, 632).—
    2.
    Of Bacchus, Verg. A. 9, 337; 1, 636.—
    D.
    In eccl. Lat., esp. the God of the Hebrews and Christians, God:

    Deus summus,

    Lact. 1, 1:

    omnipotens,

    Vulg. Gen. 17, 1 et passim. Also of the Son of God, God the Son, Christ:

    Deus pater et Deus filius,

    Lact. 4, 29, 1; Vulg. Johan. 1, 1 al.
    II.
    Transf., of highly distinguished or fortunate persons:

    te in dicendo semper putavi deum,

    Cic. Or. 1, 23, 106; cf. id. ib. 2, 42, 179:

    facio te apud illum deum,

    Ter. Ad. 4, 1, 19:

    audiamus Platonem quasi quendam deum philosophorum,

    Cic. N. D. 2, 12; cf.:

    deus ille noster Plato,

    id. Att. 4, 16, 3:

    ubi nunc nobis deus ille magister, Eryx,

    Verg. A. 5, 392:

    deos quoniam propius contingis (i. e. Augustus and Maecenas),

    Hor. S. 2, 6, 52:

    deus sum, si hoc ita est,

    Ter. Hec. 5, 4, 3; cf.:

    sum deus,

    Plaut. Curc. 1, 3, 11; esp. of great patrons or protectors, a guardian god:

    Lentulus consul, parens deus, salus nostrae vitae,

    Cic. post Red. ad Quir. 5, 11:

    Lentulus, cujus pater deus ac parens nominis mei,

    id. Sest. 69, 144.—Hence freq. in inscriptions and on coins of the period of the empire, as an epithet of the emperors:

    DEO AUG.,

    Inscr. Orell. 609 et saep.; cf. Nem. Venat. 71; Calp. Ecl. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > deus

  • 11 nempe

    nempe (often nĕmpĕ in Plaut., e. g. Mil. 906, 922; Trin. 328, 427, etc.; cf. Ter. Phorm. 2, 1, 77), conj. [nam and enclitic pe; cf.: prope, quippe, quis-p-iam, etc.].
    I.
    Prop., in strengthening or confirming an assertion, as that which cannot be disputed, indeed, certainly, without doubt, to be sure, assuredly (cf.: nimirum, scilicet).
    1.
    In laying down a premise or conclusion: non istam dicit voluptatem. Dicat quamlubet: nempe eam dicit, in quā virtutis nulla pars insit, he certainly does speak of that, etc., Cic. Tusc. 3, 20, 49:

    nempe incomposito dixi pede currere versus Lucili,

    Hor. S. 1, 10, 1:

    nempe enim duo genera materiarum apud rhetores tractantur,

    Tac. Dial. 35; Lucr. 1, 385; Cic. Fl. 37, 91; id. Fin. 4, 15, 41:

    si... necesse est, nempe sequitur ut, etc.,

    Quint. 3, 8, 23.—
    2.
    (Esp. in colloq. lang.) In summing up or explaining another's meaning, no doubt, certainly, I am sure: nempe illum dicis cum armis aureis, you doubtless mean, etc., Plaut. Mil. 1, 1, 16: nempe huic dimidium dicis, dimidium domi? St. Nempe sicut dicis, id. Aul. 2, 4, 14; id. Curc. 1, 1, 41.—
    3.
    In stating a notorious or obvious fact or truth, certainly, of course, beyond question:

    nempe ego mille meo protexi pectore puppes, i. e. as everybody knows,

    Ov. M. 13, 93:

    nempe tulit fastus (Medea), ausa rogare prior,

    Prop. 5, 5, 42; Hor. Ep. 1, 10, 22:

    pater est mihi nempe biformis,

    Ov. M. 2, 663; Cic. Phil. 12, 11, 26.—
    II.
    Transf.
    1.
    In questions, to ask a more precise or emphatic statement of something already said (cf. I. 2. supra):

    Quid ais? Nempe tu illius servos es?

    Plaut. Ps. 4, 7, 73:

    nempe hic tuus est?

    really? id. Rud. 4, 4, 13: St. Vivunt, valent. Ch. Nempe uterque? do you mean? id. Trin. 4, 3, 67:

    nempe negas ad beate vivendum satis posse virtutem?

    Cic. Tusc. 5, 5, 12; id. Brut. 3, 14.—
    2.
    In replies, certainly, obviously, of course, Plaut. Mil. 4, 4, 26:

    Pompeii tertius consulatus in quibus actis constitit? Nempe in legibus,

    Cic. Phil. 1, 7, 18:

    in quā (urbe) tandem hoc disputant? Nempe in eā, etc.,

    id. Mil. 3, 7; Quint. 10, 2, 4; 12, 2, 16; Pers. 2, 70.—
    3.
    Ironically, forsooth, namely, to be sure: respice oh mi lepos! Cl. Nempe ita uti tu mihi es, Plaut. Cas. 2, 3, 18:

    at avus nobilis. Tuditanus nempe ille, etc.,

    Cic. Phil. 3, 6, 16: dat mihi filiam suam;

    nempe quam alicui servorum ejus nupturam,

    Curt. 4, 11, 20; Tib. 2, 3, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > nempe

  • 12 nimirum

    nīmīrum, adv. [ni, i. q. ne mirum, v. ni, I.; lit. not wonderful; cf., less strong than mirum ni; v. ni, III. A. b; hence], to introduce an assertion as indisputable, without doubt, doubtless, indisputably, certainly, surely, truly:

    nimirum homines frigent,

    are certainly received coolly, Ter. Eun. 2, 2, 37:

    nimirum Themistocles est auctor adhibendus,

    Cic. Off. 2, 20, 71: non parva res, sed nimirum omnium maxima, id. Mur. 22, 45:

    et nimirum is princeps ex Latinis,

    id. Brut. 21, 82:

    is est nimirum Soter, qui salutem dedit,

    id. Verr. 2, 2, 63, § 154; id. Leg. 2, 1, 3; id. de Or. 1, 4, 16; id. Or. 23, 75:

    non omnia nimirum eidem di dedere,

    truly, Liv. 22, 51:

    nimirum haec illa Charybdis, etc.,

    Verg. A. 3, 558:

    cui placet alterius sua nimirum est odio sors,

    of course, Hor. Ep. 1, 14, 11.—After a question:

    sed quid id ad rem? nimirum, inquit, in eo causa consistit,

    Cic. Quint. 25, 79. —
    II.
    Freq. in an ironical sense, doubtless, to be sure, forsooth:

    aperienda nimirum nocte janua fuit,

    Liv. 40, 9:

    uni nimirum tibi recte semper erunt res,

    Hor. S. 2, 2, 106; 2, 3, 120; id. Ep. 1, 9, 1; 1, 15, 42; Juv. 2, 104; Tac. H. 1, 33:

    nimirum summi ducis est occidere Galbam,

    id. A. 2, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > nimirum

  • 13 quia

    quĭă, conj. [for quiam, from abl. quī and jam, whereby now; hence], because (usually, like quod, of the determining reason; while quonĭam introduces any casual circumstance).
    I.
    In gen., constr. with indic. in asserting a fact; with subj. in stating an assumed reason, or one entertained by another mind:

    quia fores nostras ausa es accedere, quiaque istas buccas,

    Plaut. Truc. 2, 2, 34:

    urbs, quae quia postrema aedificata est, Neapolis nominatur,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    non quia multis debeo,

    id. Planc. 32, 78:

    non quia plus animi victis est, sed, etc.,

    Liv. 10, 41, 12:

    non tam quia pacem volebant Samnites, quam quia nondum parati erant ad bellum,

    id. 8, 19, 3; 7, 30, 13; 33, 27, 6; 39, 41, 2. — With subj.:

    nil satis est, inquit, quia tantum, quantum habeas, sis,

    Hor. S. 1, 1, 62; cf. id. Ep. 1, 1, 30; Just. 17, 3, 10:

    mater irata est, quia non redierim,

    Plaut. Cist. 1, 1, 103; Hor. S. 2, 3, 101; 2, 2, 25; Just. 24, 3, 3:

    carent quia,

    Hor. C. 4, 9, 28.—
    II.
    Esp., with other particles.
    A.
    Quiane, in a question, because? (ante-class. and poet.): Do. Tu nunc me irrides? Le. Quiane te voco, bene ut tibi sit? Plaut. Pers. 5, 2, 69:

    quiane auxilio juvat ante levatos?

    Verg. A. 4, 538. —
    B.
    Quia enim, because forsooth ( poet.): quī tibi nunc istuc in mentem venit? So. Quia enim sero advenimus, Plaut. Am. 2, 2, 34; Ter. Heaut. 1, 2, 14.—
    C.
    Quia nam, and quianam, like the Gr. ti gar, why? wherefore? ( poet.):

    quianam pro quare et cur positum apud antiquos,

    Fest. p. 257 Müll.;

    Naev. and Enn. ap. Fest. l. l.: quianam arbitrare?

    Plaut. Truc. 1, 2, 34: quianam legiones caedimu' ferro? Enn. ap. Serv. Verg. A 10, 6:

    quianam sententia vobis Versa retro?

    Verg. A. 10, 6; 5, 13 al.—
    III.
    Introducing an object-clause, = quod, that (postclass.):

    nescitis quia iniqui non possidebunt?

    Vulg. 1 Cor. 6, 9; id. 4 Reg. 2, 3:

    credo, quia mendacio possunt (animas movere),

    Tert. Anim. 5; id. Idol. 20:

    ignoras, quia, etc.,

    Aug. Serm. 9, 3; Macr. Somn. Scip. 1, 6, 62:

    non advertentes, quia, etc.,

    Cael. Aur. Tard. 1, 5, 71.—Quia very rarely follows the verb, Hor. S. 1, 9, 51.

    Lewis & Short latin dictionary > quia

  • 14 quidem

    quĭdem, adv.
    I.
    Indeed:

    sibi quidem persuaderi, eum, etc.,

    Caes. B. C. 1, 40:

    tantum doleo, ac mirifice quidem,

    Cic. Att. 2, 19, 1:

    in his locis post solstitium Canicula oritur, et quidem aliquot diebus,

    id. Div. 2, 44, 93.—
    B.
    Esp.
    1.
    In a confirmation or extension of what precedes, too, also:

    et poscit quidem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 45:

    pergam, quo coepi hoc iter, Et quidem ego,

    id. Hec. 1, 2, 120:

    quod quidem perillustre fuit,

    Nep. Att. 12, 3.—
    2.
    In a qualification or opposing thought, but, however, yet:

    utebatur hominibus improbis multis, et quidem optimis se viris deditum esse simulabat,

    Cic. Cael. 5, 12:

    re quidem verā,

    but in fact, Nep. Con. 2, 2; id. Hann. 2, 6.—
    C.
    In the phrases,
    1.
    Ne... quidem, not even:

    ne obsidibus quidem datis pacem redimere potuisse,

    Caes. B. G. 1, 37 (v. ne).—
    2.
    Nec (neque)... quidem, and not indeed, and that not (very rare, and never ac or et ne quidem; v. Madv. ad Cic. Fin. Exc. 111, p. 809 sqq.; Rib. Lat. Part. p. 46 sqq.): his litteris animum tuum confirmandum puto;

    nec iis quidem verbis, quibus... sed ut, etc.,

    Cic. Fam. 6, 6, 2:

    nec ejus quidem rei finem video,

    id. ib. 12, 1, 1:

    nec nunc quidem viris desidero adulescentis,

    id. Sen. 9, 27; Quint. 9, 3, 55. —
    II.
    At least, certainly, in truth, forsooth:

    unum quidem hercle certum promitto tibi,

    Plaut. Stich. 3, 2, 26:

    non video causam, cur ita sit, hoc quidem tempore,

    Cic. Att. 9, 2, 2:

    ex me quidem nihil audire potuisses,

    id. N. D. 1, 21, 57:

    nunc quidem profecto Romae es,

    id. Att. 6, 5, 1:

    volui id quidem efficere certe,

    id. Brut. 3, 13:

    quidem certe,

    Plaut. Am. 1, 1, 261; Caes. B. G. 7, 50, 4 al.— In expressing the utmost indignation, indeed, truly:

    nam istaec quidem contumelia est,

    for that is an affront indeed, Ter. Heaut. 3, 3, 5; Caes. ap. Suet. Caes. 82.—
    III.
    In introducing an example, for instance, for example:

    Dicaearchus quidem et Aristoxenus nullum omnino animum esse dixerunt,

    Cic. Tusc. 1, 22, 51; 1, 33, 80; Nep. Att. 11, 4; 14, 1

    Lewis & Short latin dictionary > quidem

  • 15 sanus

    sānus, a, um (sanun', for sanusne, Plaut. Bacch. 3, 6, 37; id. Men. 5, 2, 66; id. Mere. 2, 2, 21; 2, 4, 21; id. Rud. 3, 2, 19; id. Truc. 2, 4, 13; cf.

    sanan',

    id. Am. 3, 2, 48; id. Cure. 5, 2, 54; id. Cist. 4, 1, 14; id. Ep. 5, 1, 42; id. Men. 2, 3, 43;

    and sanin',

    id. Ps. 4, 7, 83), adj. [kindr. with SA, sôs], sound, whole, healthy, physically or mentally (cf.: integer, incolumis, sospes, salvus).
    I.
    Lit., sound in body, whole, healthy, well:

    pars corporis,

    Cic. Sest. 65, 135:

    sensus si sani sunt et valentes,

    id. Ac. 2, 7, 19:

    sanis modo et integris sensibus,

    id. ib. 2, 25, 90:

    corpora sana,

    Quint. 8, prooem. §

    19: ut alimenta sanis corporibus agri cultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. praef. 1: homo,

    id. ib. 1, 1:

    sanum recteque valentem,

    Hor. Ep. 1, 16, 21:

    domi meae eccam salvam et sanam,

    Plaut. Ep. 4, 1, 36:

    sana et salva amica,

    id. Merc. 5, 2, 48 (cf. infra, B. and II. A.):

    sanus ac robustus,

    Quint. 2, 10, 6:

    si noles sanus, curres hydropicus,

    Hor. Ep. 1, 2, 34:

    sanus utrisque Auribus atque oculis,

    id. S. 2, 3, 284:

    ulcera sana facere,

    Cato, R. R. 157, 3; cf.:

    aliquem sanum facere... sanus fieri,

    id. ib. 157, 8:

    si eo medicamento sanus factus sit,

    Cic. Off. 3, 24, 92.— Poet.:

    volnera ad sanum nunc coiere mea (for ad sanitatem),

    are healed, Prop. 3 (4), 24, 18.— Comp.:

    aegrotare malim quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 5.— Sup.:

    interim licet negotia agere, ambulare, etc.... perinde atque sanissimo,

    Cels. 7, 4, 4.—
    B.
    Transf., sound, safe, whole, etc. (very rare): Ac. Salvast, navis, ne time. Ch. Quid alia armamenta? Ac. Salva et sana sunt, Plaut. Merc. 1, 2, 62:

    sana et salva res publica,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    civitas,

    Liv. 3, 17:

    nare sagaci Aëra non sanum sentire,

    i. e. tainted, Luc. 7, 830.—
    II.
    Trop.
    A.
    Sound in mind, in one's right mind, rational, sane, sober, discreet, etc.:

    eos sanos intellegi necesse est, quorum mens motu quasi morbi perturbata nullo sit: qui contra affecti sunt, hos insanos appellari necesse est,

    Cic. Tusc. 3,5,11: Am. Delirat uxor. Al. Equidem ecastor sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98: Am. Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium. Br. Immo omnes sani sunt profecto. Am. At me uxor insanum facit Suis foedis factis, id. ib. 5, 1, 31 sqq.; cf. Cic. Off. 3, 25, 95:

    quam ego postquam inspexi non ita amo, ut sani solent Homines, sed eodem pacto ut insani solent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    sanus non est ex amore illius (shortly after: insanior ex amore),

    id. ib. 2, 3, 106:

    si sis sanus aut sapias satis... nisi sis stultior stultissimo,

    id. Am. 3, 2, 23; cf.

    (opp. insipiens),

    id. Bacch. 4, 3, 14:

    hic homo sanus non est,

    is out of his senses, is insane, id. Am. 1, 1, 246; id. Merc. 5, 2, 110; id. Men. 1, 3, 15; 2, 2, 39 et saep.; cf.: En. Sanun' es? Ch. Pol sanus si sim, non te medicum mihi expetam, id. Merc. 2, 4, 21; so, sanun' es? sanan' es? sanin' estis? v. the passages cited init.:

    satin' sanus es?

    are you in your senses? Ter. Heaut. 4, 3, 29 (opp. sobrius); 5, 2, 33; id. And. 4, 4, 10; id. Ad. 5, 8, 14; id. Phorm. 5, 3, 19.—With gen.: satin' tu sanus mentis aut animi tui, Qui conditionem hanc repudies? Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    vix sanae mentis estis,

    Liv. 32, 21:

    mentis bene sanae,

    Hor. S. 1, 9, 44:

    mentis sanae vix compos,

    Ov. M. 8, 35; so, sanae mentis, Tib. ap. Suet. Tib. 67:

    ego illum male sanum semper putavi,

    a man of not very sound mind, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana (Dido),

    i. e. raving, Verg. A. 4, 8:

    male sani poëtae,

    i. e. inspired, Hor. Ep. 1, 19, 4; cf. Ov. M. 3, 474:

    excludit sanos Helicone poëtas,

    calculating, sober, Hor. A. P. 296:

    bene sanus Ac non incautus,

    very prudent, discreet, id. S. 1, 3, 61:

    praecipue sanus,

    id. Ep. 1, 1, 108:

    rem publicam capessere hominem bene sanum non oportere,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sani ut cretā an carbone notati?

    id. ib. 2, 3, 246:

    pro sano loqueris, cum me appellas nomine,

    like a rational being, rationally, Plaut. Men. 2, 2, 24; so,

    pro sano,

    id. ib. 5, 5, 42; cf.: nihil hunc se absente pro sano facturum arbitratus, qui, etc., * Caes. B. G. 5, 7:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    Liv. 39, 49: quem in locum nemo sanus hostis subiturus esset, Auct. B. Alex. 74 fin.:

    solve senescentem sanus equum,

    Hor. Ep. 1, 1, 8 et saep.:

    tumultu etiam sanos consternante animos,

    discreet, well-disposed, Liv. 8, 27:

    sensus,

    Verg. E. 8, 66:

    mores,

    Dig. 27, 10, 1.—With ab: ego sanus ab illis (vitiis), sound as respects them, i. e. free from, unaffected by them, etc., Hor. S. 1, 4, 129.— Comp.:

    qui sanior, ac si, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 241; 2, 3, 275.— Sup.:

    quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quam? etc.,

    Cic. Ac. 2, 28, 89 init.:

    confluentibus ad eum (Sullam) optimo quoque et sanissimo,

    Vell. 2, 25, 2.—
    B.
    Of style, sound, correct, sensible, sober, chaste:

    qui rectum dicendi genus sequi volunt, alii pressa demum et tenuia et quae minimum ab usu cottidiano recedant, sana et vere Attica putant, etc.,

    Quint. 10, 1, 44:

    nihil erat in ejus oratione, nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    Cic. Brut. 55, 202; cf.:

    Attici oratores sani et sicci,

    id. Opt. Gen. 3, 8; and:

    Rhodii (oratores) saniores et Atticorum similiores,

    id. Brut. 13, 51:

    orator rectus et sanus,

    Plin. Ep. 9, 26, 1; Vulg. 2 Tim. 4, 3; id. Tit. 2, 8; cf.:

    sana ratio,

    Val. Max. 9, 13, 3; Aug. Civ. Dei, 1, 22, 2.—Hence, advv., in two forms, saniter (ante-class.) and sane (class.).
    * A.
    sānĭter, rationally, Afran. ap. Non. 515, 22.—
    B. * 1.
    (Acc. to I.) Soundly, healthily, well: sane sarteque, Porphyrio ap. Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.—
    2.
    (Acc. to II.) Soberly, sensibly, reasonably, discreetly (very rare;

    not in Cic.): bonum est, pauxillum amare sane, insane non bonum est,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20:

    sane sapio et sentio,

    I am in full possession of my reason and senses, id. Am. 1, 1, 292:

    non ego sanius Bacchabor Edonis (with furere),

    Hor. C. 2, 7, 26:

    dixit sanius,

    Sen. Contr. 5, 34 fin.
    b.
    In gen., like valde (i. e. valide), an intensive particle, well, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, forsooth, right, very, etc. (freq. and class.):

    sane sapis et consilium placet,

    Plaut. Ps. 2, 2, 67 sq.; so,

    sapis sane,

    id. Cas. 3, 6, 25:

    sapit,

    id. Men. 5, 2, 39:

    sane haud quicquam'st, magis quod cupiam,

    id. Curc. 1, 3, 15; 2, 3, 43:

    sane ego illum metuo,

    id. Men. 5, 2, 108:

    cum illā sane congruost sermo tibi,

    id. Mil. 4, 3, 23:

    sane ego sum amicus nostris aedibus,

    id. As. 2, 3, 7:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    Cic. Rep. 1, 9, 14:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. Lael. 20, 71; id. Quint. 3, 11:

    humilem sane relinquunt ortum amicitiae,

    id. Lael. 9, 29; cf.:

    tenui sane muro dissepiunt,

    id. Rep. 4, 4, 4:

    judicare difficile est sane,

    id. Lael. 17, 62:

    explicat orationem sane longam et verbis valde bonis,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    (narratio) res sane difficilis,

    id. de Or. 2, 66, 264:

    sane grandes libros,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    cui sane magna est in mento cicatrix,

    Auct. Her. 4, 49, 63:

    Herennium quendam, sane hominem nequam atque egentem, coepisse, etc.,

    Cic. Att. 1, 19, 5:

    Paulus mihi de re publicā alia quaedam sane pessima,

    id. Att. 14, 7, 1:

    sane murteta relinqui,

    Hor. Ep. 1, 15, 5:

    id sane est invisum duobus,

    id. ib. 2, 2, 64:

    bonus sane vicinus,

    id. ib. 2, 2, 132:

    sane populus numerabilis,

    id. A. P. 206.— In replies: Mi. Te moneri numne vis? Ha. Sane volo, by all means, surely, to be sure, certainly, Plaut. Poen. 5, 2, 119; so,

    sane volo,

    id. Cas. 2, 3, 55; id. Rud. 5, 3, 51; Ter. Heaut. 4, 8, 31: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. Sane, id. Eun. 2, 3, 69; 4, 7, 15:

    sane hoc multo propius ibis,

    id. Ad. 4, 2, 41. Th. Quid taces? Ph. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, id. Eun. 1, 2, 9; id. And. 1, 2, 24: C. F. Visne igitur, etc. C. P. Sane placet, Cic. Part. Or. 1, 2:

    sane et libenter quidem,

    id. Rep. 2, 38, 64.—Ironically:

    quam sane magni referat,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9; cf.: sane legem Juliam timeo, Ner. ap. Suet. Ner. 33 med.:

    beneficium magnum sane dedit!

    Phaedr. 3, 15, 12.—

    With other adverbs: esse aedificatas has sane bene,

    right well, very well, Plaut. Most. 3, 2, 74:

    res rustica sane bene culta,

    Cic. Quint. 3, 12; Ter. Hec. 1, 2, 103:

    bene sane, as an answer,

    very well, id. And. 5, 2, 7; id. Ad. 4, 2, 47:

    recte sane,

    id. Eun. 5, 5, 11; id. Heaut. 3, 2, 27; 3, 3, 20; id. Ad. 3, 3, 63; id. Phorm. 5, 8, 10:

    sane commode,

    Plaut. Poen. 1, 2, 72:

    sapienter sane,

    id. Pers. 3, 3, 42 et saep.:

    scite hercle sane,

    id. Trin. 3, 3, 53:

    sane hercle,

    Ter. Eun. 3, 5, 59; id. Hec. 3, 5, 9; id. Phorm. 3, 3, 9:

    sane quidem,

    id. And. 1, 2, 24:

    sane quidem hercle,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    sane pol,

    Ter. And. 1, 4, 2.—Sane quam, how very, i. e. very much indeed, uncommonly, exceedingly (cf.:

    admodum quam and valde quam): conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi,

    Cic. Leg. 2, 10, 23:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 4 (6), 5; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2; 8, 4, 2; Brut. ib. 11, 13, 4 (shortly before: suos valde quam paucos habet); Sulp. ib. 4, 5, 1.—With negatives:

    haud sane diu est,

    not very long since, Plaut. Merc. 3, 1, 44:

    edepol commissatorem haud sane commodum,

    Ter. Ad. 5, 2, 8:

    haud sane intellego, quidnam sit, etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 5; Sall. C. 37, 9; 53, 5; id. Rep. Ord. 2, 11; Cic. Sen. 1, 3; Curt. 3, 1, 14:

    agellus non sane major jugero uno,

    Varr. R. R. 3, 16, 10:

    cum his temporibus non sane in senatum ventitarem,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    non sane mirabile hoc quidem,

    id. Div. 2, 31, 67:

    non ita sane vetus,

    id. Brut. 10, 41:

    non sane credere,

    Hor. Ep. 1, 7, 61:

    nihil sane esset, quod, etc.,

    absolutely nothing, nothing at all, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; so,

    nihil sane,

    id. de Or. 2, 1, 5; Sall. C. 16, 5; Hor. S. 2, 3, 138; id. Ep. 2, 1, 206 al.—
    (β).
    In restrictive concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei publicae genus, Cic.Rep. 2, 26, 48; cf.:

    hoc sane frequentissimum est... sed, etc.,

    Quint. 4, 2, 130:

    negant quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Sit ita sane, sed, etc.,

    Cic. Lael. 5, 18; cf. id. Rep. 1, 19, 32:

    haec si vobis non probamus, sint falsa sane,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    sint sane, quoniam ita mores se habent, liberales,

    Sall. C. 52, 12; id. J. 31, 8:

    sit hoc sane leve,

    Cic. Sest. 54, 115:

    sed fruatur sane hoc solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16; Ov. H. 17, 13; Curt. 5, 1, 6:

    repetita narratio sane res declamatoria magis quam forensis,

    Quint. 4, 2, 128:

    poëtis permittamus sane ejusmodi exempla,

    id. 8, 3, 73:

    non sane recepto in usum nomine,

    not indeed, id. 5, 11, 20; cf. id. 7, 1, 41.—
    (γ).
    With imperatives in colloq. lang. likewise concessive, like the English then, pray then, if you will:

    ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 283: Al. Num quid vis, quin abeam jam intro? Ju. I sane, id. ib. 3, 3, 16:

    abi tu sane superior,

    id. Stich. 5, 4, 14:

    i sane,

    id. As. 3, 3, 86; id. Aul. 2, 5, 7; id. Ep. 1, 1, 73; id. Pers. 4, 4, 25; 4, 4, 55; id. Rud. 2, 3, 55; Ter. Ad. 4, 2, 48:

    ite sane,

    Plaut. Aul. 3, 3, 3:

    abi sane,

    id. Am. 1, 1, 197; id. Rud. 3, 6, 17; id. Stich. 1, 3, 107; Ter. Heaut. 3, 3, 27:

    sequere sane,

    Plaut. Merc. 3, 1, 2:

    age sane,

    id. Men. 1, 2, 44; id. Ps. 5, 2, 27:

    da sane,

    id. Merc. 4, 1, 11:

    dato sane,

    id. Stich. 4, 1, 47:

    cedo sane,

    id. Pers. 4, 3, 30; 5, 1, 20; Ter. Heaut. 4, 7, 4:

    nosce sane,

    Plaut. As. 2, 4, 58:

    age sane, omnes,

    Liv. 1, 57, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > sanus

  • 16 scilicet

    scīlĭcet, adv. [contr. from sci- (root of scire) licet; cf. vide-licet, i-licet], or scīre lĭcet, as it is freq. written in Lucr. and in archaic lang. in Liv., and sometimes in Cels.; prop., you may understand or know, = Gr. dêlonoti, and serving to imply that a statement is in itself obviously true, and is not overlooked by the speaker (cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 1, 3).
    I.
    Lit., it is evident, clear, plain, or manifest; of course, naturally, evidently, certainly, undoubtedly, etc. (freq. and class.; cf.: nimirum, nempe).
    (α).
    With obj.-clause on account of scire (ante-class., and several times in Sall.; cf. videlicet): Pa. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, etc. Di. Optumumst:

    Ita scilicet facturam,

    very good; of course she will do so, Plaut. As. 4, 1, 42; id. Curc. 2, 2, 13; id. Rud. 2, 3, 64; id. Ps. 4, 7, 83; Ter. Heaut. 2, 3, 117; 4, 8, 15; Lucr. 2, 469; Sall. J. 4, 6; 102, 9; 113, 3; id. Fragm. 1, Orat. Phil. § 5.—
    (β).
    As a simple particle: Le. Tam ego homo sum quam tu. Me. Scilicet ita res est, that is clear enough, no one disputes that, Plaut. As. 2, 4, 83: Co. Utrum amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam? Ba. Pol ego amicis scilicet, id. Ps. 3, 2, 89; id. Men. 2, 3, 41:

    nunc vivat necne, id Orcum scire oportet scilicet,

    id. Capt. 2, 2, 33:

    pol me haud paenitet Scilicet boni dimidium mihi dividere cum Jove,

    id. Am. 5, 1, 73:

    video jam illum virum cui praeficias officio et muneri. Huic scilicet, Africanus (inquit), uni paene: nam in hoc fere uno sunt cetera,

    Cic. Rep. 2, 42, 69; cf. id. ib. 1, 38, 60: quā mente esset Antonius, demonstravit: pessima scilicet et infidelissima, Nam, etc., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 1: a te litteras exspectabam: nondum scilicet;

    nam has mane rescribebam,

    not yet to be sure, Cic. Att. 13, 3, 1:

    me in dolore... maxime scilicet consolatur spes, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 1; id. Q. Fr. 2, 6, 2:

    quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc.,

    id. Quint. 17, 55:

    ego valde suspenso animo exspecto, primum te scilicet, deinde Marionem,

    id. Fam. 16, 3, 2; id. Att. 2, 19, 4:

    videtis ut senectus sit operosa et semper agens aliquid et moliens: tale scilicet, quale cujusque studium in superiore vita fuit,

    such, naturally, id. Sen. 8, 26:

    Brutus terram osculo contigit: scilicet, quod ea communis mater omnium mortalium esset,

    evidently because, Liv. 1, 56 fin. —Often followed by sed, tamen, etc.:

    cognoscat (orator) rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam imperiosorum populorum et regum illustrium,

    Cic. Or. 34, 120:

    scilicet nimis hic quidem est progressus, sed ex eo ipso est conjectura facilis,

    id. de Or. 3, 23, 128; id. Q. Fr. 2, 12, 2:

    maxime scilicet in homine, sed in omni animali,

    id. Fin. 5, 20, 55:

    me species quaedam commovit, inanis scilicet, sed commovit tamen,

    id. ib. 5, 1, 3: nihil scilicet novi, ea tamen quae te ipsum probaturum esse confidam, id. ib. 1, 8, 28:

    tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire,

    id. Fam. 9, 23: tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti;

    sed tamen illud cogita, etc.,

    id. Mur. 20, 42; id. Tusc. 5, 39, 114:

    Meneclides quidam, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

    Nep. Epam. 5, 2: nota scilicet illa res, cum Decimus quidam Verginius, etc., that event is surely well known, etc., id. Rep. 2, 37, 63.—In an assertion put in the form of a question: Ch. Huc cum advenio, nulla erat. Pa. Comites secuti scilicet sunt virginem? followed her of course, Ter. Eun. 2, 3, 54.—
    (γ).
    Elliptically (only ante-class.):

    manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aëris e terrā res omnes crescere alique, etc.... Scilicet: et nisi nos, etc.,

    to be sure, by all means, quite right, certainly, Lucr. 1, 809. —Esp. as an answer: Le. Abi ad meam sororem. St. Ibitur. Le. Et gratulator meae sorori. St. Scilicet, of course, certainly, Plaut. Trin. 2, 4, 178; id. Ps. 4, 7, 82; id. Poen. 3, 2, 23; 3, 4, 25; id. Rud. 4, 3, 12; Ter. Eun. 3, 1, 11; 5, 8, 10; id. Ad. 4, 7, 11; 4, 7, 33; id. Hec. 3, 5, 17; id. Phorm. 5, 3, 9. —
    B.
    In partic., of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, when an assertion that is obviously false is ironically made or accepted (class.): Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. Id populus curat scilicet! of course people trouble themselves a great deal about that! Ter. And. 1, 2, 14 (also cited Cic. Att. 13, 34); cf.:

    scilicet is superis labor est, ea cura quietos Sollicitat,

    Verg. A. 4, 379; Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

    et ego id scilicet nesciebam!

    id. Fin. 2, 31, 102:

    et tu scilicet mavis numine deorum id factum quam casu arbitrari?

    id. Div. 2, 21, 47; id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

    scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam C. Graccho fratris, et tibi acerbior ejus patrui mors est, quem numquam vidisti quam illi ejus fratris, quicum concordissime vixerat, etc.,

    id. Rab. Perd. 5, 14:

    scilicet is sum, qui existimem, Cn. Pisonem et Catilinam nihil scelerate ipsos per sese sine P. Sullā facere potuisse,

    id. Sull. 24, 67; id. Pis. 9, 19; Quint. 8, prooem. § 25; cf.:

    unde illa scilicet egregia laudatio: Tanto melior, ne ego quidem intellexi,

    id. 8, 2, 18:

    scilicet medio triennio defuerat tempus, etc.,

    Tac. A. 6, 23; 1, 8 fin.; 3, 59; 11, 24; id. Agr. 2 al.—
    II.
    Transf., in the postAug. per. sometimes, like dêlonoti in later Greek, merely as an expletory or explanatory particle, namely, to wit, that is to say:

    quaedam etiam opera sub nomine alieno, nepotum scilicet et uxoris sororisque, fecit,

    Suet. Aug. 29; id. Tib. 14:

    manente villā, qualis fuerit olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret,

    id. Vesp. 2; so,

    ne scilicet,

    id. Gram. 4; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > scilicet

  • 17 scire licet

    scīlĭcet, adv. [contr. from sci- (root of scire) licet; cf. vide-licet, i-licet], or scīre lĭcet, as it is freq. written in Lucr. and in archaic lang. in Liv., and sometimes in Cels.; prop., you may understand or know, = Gr. dêlonoti, and serving to imply that a statement is in itself obviously true, and is not overlooked by the speaker (cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 1, 3).
    I.
    Lit., it is evident, clear, plain, or manifest; of course, naturally, evidently, certainly, undoubtedly, etc. (freq. and class.; cf.: nimirum, nempe).
    (α).
    With obj.-clause on account of scire (ante-class., and several times in Sall.; cf. videlicet): Pa. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, etc. Di. Optumumst:

    Ita scilicet facturam,

    very good; of course she will do so, Plaut. As. 4, 1, 42; id. Curc. 2, 2, 13; id. Rud. 2, 3, 64; id. Ps. 4, 7, 83; Ter. Heaut. 2, 3, 117; 4, 8, 15; Lucr. 2, 469; Sall. J. 4, 6; 102, 9; 113, 3; id. Fragm. 1, Orat. Phil. § 5.—
    (β).
    As a simple particle: Le. Tam ego homo sum quam tu. Me. Scilicet ita res est, that is clear enough, no one disputes that, Plaut. As. 2, 4, 83: Co. Utrum amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam? Ba. Pol ego amicis scilicet, id. Ps. 3, 2, 89; id. Men. 2, 3, 41:

    nunc vivat necne, id Orcum scire oportet scilicet,

    id. Capt. 2, 2, 33:

    pol me haud paenitet Scilicet boni dimidium mihi dividere cum Jove,

    id. Am. 5, 1, 73:

    video jam illum virum cui praeficias officio et muneri. Huic scilicet, Africanus (inquit), uni paene: nam in hoc fere uno sunt cetera,

    Cic. Rep. 2, 42, 69; cf. id. ib. 1, 38, 60: quā mente esset Antonius, demonstravit: pessima scilicet et infidelissima, Nam, etc., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 1: a te litteras exspectabam: nondum scilicet;

    nam has mane rescribebam,

    not yet to be sure, Cic. Att. 13, 3, 1:

    me in dolore... maxime scilicet consolatur spes, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 1; id. Q. Fr. 2, 6, 2:

    quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc.,

    id. Quint. 17, 55:

    ego valde suspenso animo exspecto, primum te scilicet, deinde Marionem,

    id. Fam. 16, 3, 2; id. Att. 2, 19, 4:

    videtis ut senectus sit operosa et semper agens aliquid et moliens: tale scilicet, quale cujusque studium in superiore vita fuit,

    such, naturally, id. Sen. 8, 26:

    Brutus terram osculo contigit: scilicet, quod ea communis mater omnium mortalium esset,

    evidently because, Liv. 1, 56 fin. —Often followed by sed, tamen, etc.:

    cognoscat (orator) rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam imperiosorum populorum et regum illustrium,

    Cic. Or. 34, 120:

    scilicet nimis hic quidem est progressus, sed ex eo ipso est conjectura facilis,

    id. de Or. 3, 23, 128; id. Q. Fr. 2, 12, 2:

    maxime scilicet in homine, sed in omni animali,

    id. Fin. 5, 20, 55:

    me species quaedam commovit, inanis scilicet, sed commovit tamen,

    id. ib. 5, 1, 3: nihil scilicet novi, ea tamen quae te ipsum probaturum esse confidam, id. ib. 1, 8, 28:

    tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire,

    id. Fam. 9, 23: tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti;

    sed tamen illud cogita, etc.,

    id. Mur. 20, 42; id. Tusc. 5, 39, 114:

    Meneclides quidam, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

    Nep. Epam. 5, 2: nota scilicet illa res, cum Decimus quidam Verginius, etc., that event is surely well known, etc., id. Rep. 2, 37, 63.—In an assertion put in the form of a question: Ch. Huc cum advenio, nulla erat. Pa. Comites secuti scilicet sunt virginem? followed her of course, Ter. Eun. 2, 3, 54.—
    (γ).
    Elliptically (only ante-class.):

    manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aëris e terrā res omnes crescere alique, etc.... Scilicet: et nisi nos, etc.,

    to be sure, by all means, quite right, certainly, Lucr. 1, 809. —Esp. as an answer: Le. Abi ad meam sororem. St. Ibitur. Le. Et gratulator meae sorori. St. Scilicet, of course, certainly, Plaut. Trin. 2, 4, 178; id. Ps. 4, 7, 82; id. Poen. 3, 2, 23; 3, 4, 25; id. Rud. 4, 3, 12; Ter. Eun. 3, 1, 11; 5, 8, 10; id. Ad. 4, 7, 11; 4, 7, 33; id. Hec. 3, 5, 17; id. Phorm. 5, 3, 9. —
    B.
    In partic., of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, when an assertion that is obviously false is ironically made or accepted (class.): Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. Id populus curat scilicet! of course people trouble themselves a great deal about that! Ter. And. 1, 2, 14 (also cited Cic. Att. 13, 34); cf.:

    scilicet is superis labor est, ea cura quietos Sollicitat,

    Verg. A. 4, 379; Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

    et ego id scilicet nesciebam!

    id. Fin. 2, 31, 102:

    et tu scilicet mavis numine deorum id factum quam casu arbitrari?

    id. Div. 2, 21, 47; id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

    scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam C. Graccho fratris, et tibi acerbior ejus patrui mors est, quem numquam vidisti quam illi ejus fratris, quicum concordissime vixerat, etc.,

    id. Rab. Perd. 5, 14:

    scilicet is sum, qui existimem, Cn. Pisonem et Catilinam nihil scelerate ipsos per sese sine P. Sullā facere potuisse,

    id. Sull. 24, 67; id. Pis. 9, 19; Quint. 8, prooem. § 25; cf.:

    unde illa scilicet egregia laudatio: Tanto melior, ne ego quidem intellexi,

    id. 8, 2, 18:

    scilicet medio triennio defuerat tempus, etc.,

    Tac. A. 6, 23; 1, 8 fin.; 3, 59; 11, 24; id. Agr. 2 al.—
    II.
    Transf., in the postAug. per. sometimes, like dêlonoti in later Greek, merely as an expletory or explanatory particle, namely, to wit, that is to say:

    quaedam etiam opera sub nomine alieno, nepotum scilicet et uxoris sororisque, fecit,

    Suet. Aug. 29; id. Tib. 14:

    manente villā, qualis fuerit olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret,

    id. Vesp. 2; so,

    ne scilicet,

    id. Gram. 4; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > scire licet

  • 18 videlicet

    vĭdēlĭcet, adv. [contr. from videre licet; cf. scilicet from scire licet; v. scilicet init.; prop. it is easy to see, to comprehend], serving, like scilicet, to confirm and complete what precedes (but with the difference that scilicet indicates rather the false, and videlicet the true explanation; v. Zumpt, Lat. Gram. § 345 n.); it is easy to see, it is clear or evident, clearly, plainly, evidently, manifestly, etc. (class., but much less freq. than scilicet).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With obj.-clause on account of videre (only ante- and post-class.; for in Cic. Att. 5, 11, 7, the better read. is datae):

    videlicet, parcum illum fuisse senem, qui dixerit... Videlicet fuisse illum nequam adulescentem, etc.,

    Plaut. Stich. 4, 1, 49 and 51:

    esse videlicet in terris primordia rerum,

    Lucr. 1, 210:

    sed videlicet, eum vocabula rerum ignoravisse,

    Gell. 17, 5, 9.—
    (β).
    As a mere particle:

    nunc enim est Negotiosus interdius: videlicet Solon est,

    Plaut. As. 3, 3, 9:

    videlicet propter divitias inditum id nomen quasi est,

    id. Capt. 2, 2, 36:

    hic de nostris verbis errat videlicet, Quae hic sumus locuti,

    Ter. Heaut. 2, 3, 22:

    quae videlicet ille non ex agri consiturā, sed ex doctrinae indiciis interpretabatur,

    Cic. Rep. 1, 17, 29:

    nihil dolo factum, ac magis calliditate Jugurthae, cui videlicet speculanti iter suum cognitum esset,

    Sall. J. 107, 3.—
    (γ).
    Ellipt., in replies:

    quid metuebant? Vim videlicet,

    Cic. Caecin. 15, 44:

    quid horum se negat fecisse? Illud videlicet unum, quod necesse est, pecuniam accepisse,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 80:

    qui eorum... quorum? Videlicet qui supra scripti sunt,

    id. Clu. 54, 148.—
    B.
    In partic., it is easy to see, it is very plain, of course, forsooth, in an ironical or sarcastic sense, when the contrary is intended:

    tuus videlicet salutaris consulatus, perniciosus meus,

    Cic. Phil. 2, 6, 15:

    homo videlicet timidus et permodestus (Catilina) vocem consulis ferre non potuit,

    id. Cat. 2, 6, 12:

    itaque censuit pecunias eorum publicandas, videlicet timens, ne, etc.,

    Sall. C. 52, 14.—
    II.
    Transf., as a mere complementary or explanatory particle, to wit, namely (class.;

    whereas scilicet in this sense is only post-Aug.): caste jubet lex adire ad deos, animo videlicet,

    Cic. Leg. 2, 10, 24: venisse tempus iis, qui in timore fuissent, conjuratos videlicet dicebat, ulciscendi se, id. Sest. 12, 28; cf. id. Rep. 1, 38, 60:

    quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepissime vigilans solebat cogitare et loqui,

    id. ib. 6, 10, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > videlicet

См. также в других словарях:

  • Forsooth — For*sooth , adv. [AS. fors[=o][eth]; for, prep. + s[=o][eth] sooth, truth. See {For}, prep., and {Sooth}.] In truth; in fact; certainly; very well; formerly used as an expression of deference or respect, especially to woman; now used ironically… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Forsooth — For*sooth , n. A person who used forsooth much; a very ceremonious and deferential person. [R.] [1913 Webster] You sip so like a forsooth of the city. B. Jonson. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Forsooth — For*sooth , v. t. To address respectfully with the term forsooth. [Obs.] [1913 Webster] The captain of the Charles had forsoothed her, though he knew her well enough and she him. Pepys. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • forsooth — O.E. forsoð indeed, verily, from FOR (Cf. for ), perhaps here with intensive force (or else the whole might be for a truth ), + soð truth (see SOOTH (Cf. sooth)) …   Etymology dictionary

  • forsooth — ► ADVERB archaic or humorous ▪ indeed …   English terms dictionary

  • forsooth — [fôr so͞oth′, fərso͞oth′] adv. [ME forsoth < OE prep. for + soth, truth: see SOOTH] Archaic in truth; no doubt; indeed: in later use, mainly ironic …   English World dictionary

  • forsooth — [fə su:θ] adverb archaic or humorous indeed: a kind of wine bar for royals, forsooth. Origin OE forsōth (see for, sooth) …   English new terms dictionary

  • forsooth — /fəˈsuθ/ (say fuh soohth) adverb Archaic in truth; in fact; indeed (now used ironically or derisively). {Middle English forsooth(e), Old English forsōþ for sooth} …  

  • forsooth — adverb Etymology: Middle English for soth, from Old English forsōth, from for + sōth sooth Date: before 12th century in truth ; indeed often used to imply contempt or doubt …   New Collegiate Dictionary

  • forsooth — /fawr soohth /, adv. Archaic. (now used in derision or to express disbelief) in truth; in fact; indeed. [bef. 900; ME forsothe, OE forsoth. See FOR, SOOTH] * * * …   Universalium

  • forsooth — adverb indeed, truthfully, really …   Wiktionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»