Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

fingi

  • 1 fingo

    fingo, ĕre, finxi, fictum - tr. -    - part. passé finctus Ter. Eun. 104. [st1]1 [-] façonner, pétrir.    - fingere ceram, Cic. de Or 3, 177: façonner la cire. [st1]2 [-] faire en façonnant, fabriquer, modeler; sculpter.    - fingere favos, Cic. Off. 1, 157: façonner des rayons de miel.    - absol. e cera fingere, Cic. Verr. 4, 30: modeler dans la cire.    - fingere Herculem, Cic. de Or. 2, 70: faire la statue d'Hercule.    - a Lysippo fingi volebat, Cic. Fam. 5, 12, 7: il voulait que Lysippe fît sa statue.    - ars fingendi, Cic. de Or. 3, 26: la sculpture. --- cf. Br. 257.    - poét. fingere versus, Hor. P. 382: faire des vers. [st1]3 [-] fig. façonner, modeler.    - actor moderatur et fingit mentem ac voluntates, Cic. Leg. 3, 40: celui qui présente une motion règle et façonne l'esprit et les volontés de ceux qui écoutent. --- cf. Br. 142.    - a mente vultus fingitur, Cic. Tusc. 3, 31: l'âme façonne l'expression du visage.    - ad alicujus arbitrium et nutum totum se fingere, Cic. Or. 24: se conformer entièrement à la décision et au bon plaisir de qqn.    - ex aliqua re se fingere, Cic. Att. 6, 3, 4: se régler sur qqch. [st1]4 [-] façonner en changeant, en déguisant.    - vultum fingere, Caes. BG. 1, 39, 4: composer son visage.    - vita subito flecti fingique non potest, Cic. Sull. 79: la vie d'un homme ne peut se plier, se transformer soudain.    - ficto sermone, vultu, Cic. Off. 2, 43: en composant ses paroles, son visage.    - avec attribut finxit te ipsa natura ad omnes virtutes magnum hominem et excelsum, Cic. Mur. 60: la nature d'elle-même a fait de toi un homme grand et éminent sous le rapport de toutes les vertus.    - cf. Virg. En. 2, 79 ; Hor. O. 4, 3, 12. [st1]5 [-] façonner, dresser.    - fingi ad rectum, Hor. P. 367: être dressé au bon goût. --- cf. Ter. Haut. 898.    - fingere vitem putando, Virg. G. 2, 407: façonner la vigne en la taillant.    - fingit equum magister ire... Hor. Ep. I, 2, 64: l'écuyer dresse le cheval à aller... [st1]6 [-] se représenter, imaginer.    - ex sua natura ceteros fingere, Cic. Amer. 26: se faire une idée des autres d'après soi-même.    - animo fingere: imaginer, se figurer.    - finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse, Cic.: suppose que quelqu'un, qui n'est pas encore sage, cherche maintenant à le devenir.    - fingere utilitatum causa amicitias, Cic. Lael. 51: imaginer des amitiés intéressées.    - fingere aliquid cogitatione, Cic. Mil. 79 ; animo, Cic. CM 41: se représenter qqch par la pensée.    - omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere, Cic. Nat. 3, 47: tout ce que nous pouvons imaginer pour nous-mêmes personnellement.    - cf. Off. 1, 26 ; Rep. 2, 3.    - ea quae finguntur, Cic. Lael. 18: les produits de notre imagination.    - avec attribut fingere leviorem suum casum, Cic. Verr. 5, 113: se représenter son sort comme moins pénible.    - avec prop. inf. finge aliquem fieri sapientem, Cic. Ac. 2, 117: imagine que qqn est en train de devenir un sage. [st1]7 [-] représenter [à autrui], imaginer [pour autrui].    - fingere summum oratorem, Cic. Or. 7: tracer le portrait de l'orateur idéal.    - justi sui doloris causam fingit, Cic. Leg. 1, 40: il imagine comme prétexte son ressentiment légitime.    - finguntur testamenta, Quint. 7, 4, 39: on imagine des testaments.    - ad senem aliquam fabricam fingere, Ter. Heaut.: inventer un moyen d'attraper un vieillard.    - fictus, a, um: fictif, imaginaire.    - in re ficta, vera, Cic. Lael. 25: à propos d'une fiction, d'une réalité.    - cf. Cic. Off. 3, 39 ; Nat. 2, 5.    - avec attribut Tiresiam sapientem fingunt poetae, Cic. Tusc. 5, 115: les poètes nous représentent Tirésias comme un sage.    - se rudem fingere, Cic. Br. 292: se donner comme un naïf.    - Saturnus fingitur solitus... Cic. Nat. 2, 64: on nous représente Saturne comme ayant l'habitude...    - avec int. ind. Cic. Fin. 5, 53 [st1]8 [-] inventer faussement, forger de toutes pièces.    - fingere crimina in aliquem, Cic. Verr. pr. 15: forger des accusations contre qqn. --- cf. Hor. Ep. 1, 15, 30.    - fictus, a, um: feint, controuvé, faux.    - ficti sermones et falsa crimina, Cic. Dom. 28: propos mensongers et accusations fausses.    - nihil fictum, Cic. Liv. 26: rien de mensonger.    - aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest, 133: il apportait qq invention mensongère sur mon compte.    - fictus testis, Cic. Caec. 71: faux témoin.
    * * *
    fingo, ĕre, finxi, fictum - tr. -    - part. passé finctus Ter. Eun. 104. [st1]1 [-] façonner, pétrir.    - fingere ceram, Cic. de Or 3, 177: façonner la cire. [st1]2 [-] faire en façonnant, fabriquer, modeler; sculpter.    - fingere favos, Cic. Off. 1, 157: façonner des rayons de miel.    - absol. e cera fingere, Cic. Verr. 4, 30: modeler dans la cire.    - fingere Herculem, Cic. de Or. 2, 70: faire la statue d'Hercule.    - a Lysippo fingi volebat, Cic. Fam. 5, 12, 7: il voulait que Lysippe fît sa statue.    - ars fingendi, Cic. de Or. 3, 26: la sculpture. --- cf. Br. 257.    - poét. fingere versus, Hor. P. 382: faire des vers. [st1]3 [-] fig. façonner, modeler.    - actor moderatur et fingit mentem ac voluntates, Cic. Leg. 3, 40: celui qui présente une motion règle et façonne l'esprit et les volontés de ceux qui écoutent. --- cf. Br. 142.    - a mente vultus fingitur, Cic. Tusc. 3, 31: l'âme façonne l'expression du visage.    - ad alicujus arbitrium et nutum totum se fingere, Cic. Or. 24: se conformer entièrement à la décision et au bon plaisir de qqn.    - ex aliqua re se fingere, Cic. Att. 6, 3, 4: se régler sur qqch. [st1]4 [-] façonner en changeant, en déguisant.    - vultum fingere, Caes. BG. 1, 39, 4: composer son visage.    - vita subito flecti fingique non potest, Cic. Sull. 79: la vie d'un homme ne peut se plier, se transformer soudain.    - ficto sermone, vultu, Cic. Off. 2, 43: en composant ses paroles, son visage.    - avec attribut finxit te ipsa natura ad omnes virtutes magnum hominem et excelsum, Cic. Mur. 60: la nature d'elle-même a fait de toi un homme grand et éminent sous le rapport de toutes les vertus.    - cf. Virg. En. 2, 79 ; Hor. O. 4, 3, 12. [st1]5 [-] façonner, dresser.    - fingi ad rectum, Hor. P. 367: être dressé au bon goût. --- cf. Ter. Haut. 898.    - fingere vitem putando, Virg. G. 2, 407: façonner la vigne en la taillant.    - fingit equum magister ire... Hor. Ep. I, 2, 64: l'écuyer dresse le cheval à aller... [st1]6 [-] se représenter, imaginer.    - ex sua natura ceteros fingere, Cic. Amer. 26: se faire une idée des autres d'après soi-même.    - animo fingere: imaginer, se figurer.    - finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse, Cic.: suppose que quelqu'un, qui n'est pas encore sage, cherche maintenant à le devenir.    - fingere utilitatum causa amicitias, Cic. Lael. 51: imaginer des amitiés intéressées.    - fingere aliquid cogitatione, Cic. Mil. 79 ; animo, Cic. CM 41: se représenter qqch par la pensée.    - omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere, Cic. Nat. 3, 47: tout ce que nous pouvons imaginer pour nous-mêmes personnellement.    - cf. Off. 1, 26 ; Rep. 2, 3.    - ea quae finguntur, Cic. Lael. 18: les produits de notre imagination.    - avec attribut fingere leviorem suum casum, Cic. Verr. 5, 113: se représenter son sort comme moins pénible.    - avec prop. inf. finge aliquem fieri sapientem, Cic. Ac. 2, 117: imagine que qqn est en train de devenir un sage. [st1]7 [-] représenter [à autrui], imaginer [pour autrui].    - fingere summum oratorem, Cic. Or. 7: tracer le portrait de l'orateur idéal.    - justi sui doloris causam fingit, Cic. Leg. 1, 40: il imagine comme prétexte son ressentiment légitime.    - finguntur testamenta, Quint. 7, 4, 39: on imagine des testaments.    - ad senem aliquam fabricam fingere, Ter. Heaut.: inventer un moyen d'attraper un vieillard.    - fictus, a, um: fictif, imaginaire.    - in re ficta, vera, Cic. Lael. 25: à propos d'une fiction, d'une réalité.    - cf. Cic. Off. 3, 39 ; Nat. 2, 5.    - avec attribut Tiresiam sapientem fingunt poetae, Cic. Tusc. 5, 115: les poètes nous représentent Tirésias comme un sage.    - se rudem fingere, Cic. Br. 292: se donner comme un naïf.    - Saturnus fingitur solitus... Cic. Nat. 2, 64: on nous représente Saturne comme ayant l'habitude...    - avec int. ind. Cic. Fin. 5, 53 [st1]8 [-] inventer faussement, forger de toutes pièces.    - fingere crimina in aliquem, Cic. Verr. pr. 15: forger des accusations contre qqn. --- cf. Hor. Ep. 1, 15, 30.    - fictus, a, um: feint, controuvé, faux.    - ficti sermones et falsa crimina, Cic. Dom. 28: propos mensongers et accusations fausses.    - nihil fictum, Cic. Liv. 26: rien de mensonger.    - aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest, 133: il apportait qq invention mensongère sur mon compte.    - fictus testis, Cic. Caec. 71: faux témoin.
    * * *
        Fingo, fingis, finxi, fictum, fingere. Quintil. Faire quelque chose de terre à potier, La faconner et luy bailler son tour.
    \
        Quae natura prona atque ventri obedientia finxit. Sallust. Nature a faict et formé, ou creé.
    \
        E cera fingere. Cic. Besongner de cire.
    \
        In ceris fingere. Cic. Former et figurer en cire.
    \
        Fingere animo. Cic. Imaginer en son esprit.
    \
        Fingere ex sua natura caeteros. Cic. Penser les aultres estre semblables à soy.
    \
        Finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse. Cic. Pren le cas, Feins que, etc. Pose le cas que, etc.
    \
        Spondeo habiturum te generum, quo melior fingi ne voto quidem potuit. Plin. iunior. On n'en pourroit par souhait faconner un meilleur.
    \
        Fingere amicitias. Cic. Contrefaire amitiez, Feindre.
    \
        Animos audientium fingere. Quintil. Duire, Former.
    \
        Di me finxerunt inopis et pusilli animi. Horat. Dieu m'a faict, etc.
    \
        Carmina fingere. Horat. Composer.
    \
        Fingit causas ne det. Terent. Il controuve des excuses ou menteries.
    \
        Fingere corpora lingua. Virgil. Former, Faconner.
    \
        Crimen fingere. Cic. Controuver.
    \
        Fingere fabricam ad senem. Terent. Machiner ou forger ou controuver quelque finesse.
    \
        Falsum quidpiam fingere. Terent. Controuver, Inventer.
    \
        Fauos fingere dicuntur apes. Cic. Faire ingenieusement.
    \
        Fugam fingere. Plaut. Faindre, Faire semblant de s'enfuir.
    \
        Iocum fingere tristi mente. Tibull. Contrefaire le joyeux, quand on est triste.
    \
        Fortuna miserum finxit me. Virgil. M'a faict.
    \
        Mores fingere. Cic. Faconner et reigler la maniere de vivre.
    \
        Nidos. Plin. Faire, Faconner.
    \
        Pocula fingere de humo. Ouid. Faire des pots de terre.
    \
        Fingere sibi nouas religiones ex loco. Caesar. Feindre et controuver.
    \
        Fingere se rhetora. Martial. Contrefaire du rheteur.
    \
        Fingere sermonem ad voluptatem alterius. Cic. Adapter, Accommoder.
    \
        Stultitiam fingere. Plin. iunior. Contrefaire le fol.
    \
        Versus fingere. Horat. Composer.
    \
        Virtutes. Tacit. Contrefaire, Simuler.
    \
        Vultum. Caesar. Faire semblant de n'estre point triste ou joyeux.
    \
        Vultum et incessum sibi fingere. Cic. Contrefaire sa contenance et son alleure.
    \
        Vultum alterius fingere. Terent. Contrefaire sa contenance.

    Dictionarium latinogallicum > fingo

  • 2 fingo

    fingo, fīnxī, fictum, ere ( altindisch dēgdhi, er bestreicht, verkittet, dēhī, der Damm, Wall, griech. τειχος, τοιχος für θειχος, θοιχος), I) eine Masse od. in einer Masse formen, gestalten, bilden, bildend schaffen, von Bildnern, die in Ton, Wachs, dann auch von solchen, die in bildsamen Stoffen übh. arbeiten, griech. πλάττειν, 1) eig.: a) eine Masse: ceras, Col. 9, 15, 7: molissimam ceram ad nostrum arbitrium formare et fingere, Cic. de or. 3, 177. – b) etw. in einer Masse, tegulas, Varro fr.: lateres, streichen, Plin.: panem, Sen.: spiram, Cato: liba, Varro LL.: pocula de humo, Ov.: alqd ex argilla, Plin.: absol., f. e cera, aus W. bossieren, Cic.: venuste pingere et fingere (modellieren), Amm. – insbes., v. Bildhauern, a Lysippo fingi volebat, Cic.: ars fingendi, Bildhauerkunst, Cic.: fingendi conditores, Plin.: imago ficta, Statue, Cic. – v. Tieren, favos (v. Bienen), Cic.: fingere et construere nidos (v. Vögeln), Cic.: lambendo mater (ursa) in artus fingit, Ov. (vgl. Gell. 17, 10, 3). – v. der Natur, natura fingit hominem, Cic.: natura humana fingit, gestaltet die menschl. Geschicke, Plaut. – poet. v. Dichter, versus, schaffen, Hor. de art. poët. 382. – v. der Seele, a qua (mente) is (vultus) fingitur, von dem (seinem Innern) jene (die Miene) ein Spiegel ist, Cic. Tusc. 3, 31. – 2) streichelnd betasten, sanft berühren, alci cervicem linteo, Afran. fr.: manus aegras manibus amicis, Ov.: corpora linguā, Ov. – 3) übtr.: a) umbilden, neubilden, vitam subito flecti fingique posse, Cic. Sull. 79; vgl. ibid. 69. – mit dopp. Acc., zu etwas schaffen, si miserum Fortuna Sinonem finxit, das Unglück zum armen Manne schuf, Verg. Aen. 2, 80. – b) im Geiste, in der Vorstellung sich ein Bild von etwas machen od. entwerfen, sich etwas denken, -vorstellen, etw. annehmen, träumen, sich einbilden, fingite animis... fingite igitur cogitatione imaginem huius condicionis meae, Cic.: homines antiqui, qui ex sua natura ceteros fingerent, nach der eigenen Sinnesart beurteilten, Cic.: sibi metum, Liv.: inanes sibi metus, Plin. ep. – m. dopp. Acc., quod si qui me astutiorem fingit, Cic. ep. 3, 8, 6: natura enim fingit homines et creat imitatores et narratores, Cic. de or. 2, 219. – mit folg. Acc. u. Infin., finge aliquem fieri sapientem, Cic.: cum mihi fingo uno nos animo futuros (esse), Sen.: eum te esse finge, qui sum ego, Cic.: fingerent (eum) mentitum (esse) ante, Liv.: f. datos (esse) currus, Ov.: m. folg. indir. Fragesatz, Tibull. 2, 6, 51 sq.; vgl. Ov. met. 6, 491 sq.: absol., ne finge, denke das nicht, Verg. Aen. 4, 338. – c) ersinnen, erdichten, erlügen, vorgeben, nuptiarum gratiā haec, Ter.: ad senem aliquam fabricam, Ter.: quandam inter se fallaciam, Ter.: causas (Vorwände), Ov.: u. so fingere causas, ut etc., Tibull.: fingere causas, ne etc., Ter.: verba, täuschende Reden führen, Sall.: crimina, opprobria in alqm, Cic. u. Hor. (s. Schmid Hor. ep. 1, 15, 30). – m. folg. Acc. u. Infin., (me) voluisse, Ov.: quem prodere rem Danaam finxit, gab ihm (fälschlich) Verrat an den Danaern schuld, Ov.: cum alii abesse eum, alii aegrum esse, falso utrumque, fingerent, Liv. – Partiz. fictus, erdichtet, erlogen, di, Cic.: vultus ficti simulatique, Cic.: ficta fabula, Cic.: narrationes, von den äsopischen Fabeln, Cic.: carmen, eitle Dichtung, Verg.: subst., fictum:, ī, n., etwas Erdichtetes, -Erlogenes, eine Erdichtung, Lüge, fictum pravumque, Lug und Trug, Verg.: mensura ficti, Ov.: cotidie aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest. 133: ficta rerum, Schnurrpfeifereien, Hor. sat. 2, 8, 83: ficta loqui, Ov. met. 1, 771 u. 8, 614: ficta voluptatis causā sint proxima veris, was du zur Lust dir ersinnst, sei möglichst ähnlich der Wahrheit, Hor. de art. poët. 338. – d) etwas erheucheln, fälschlich vorgeben, nihil fingam, nihil dissimulem, Cic.: fingere alia, dissimulare de coniuratione, Sall.: stultitiam, Suet.: fugam, Capit.: gratiam in odio (v. Philipp), Iustin.: expeditionem, Tac. – m. Acc. pers., f. benignum, den Gütigen erheucheln (spielen), sich gütig stellen, Spart. Car. 5, 2: u. m. dopp. Acc., sich so u. so stellen, bonos se ac liberales, Sen. de ben. 4, 17, 3: u. m. folg. Infin., ignorare fingit, Claud. in Eutr. 2, 306. – e) auf etw. sinnen, -denken, fugam, Plaut.: parricidia, vatermörderische Pläne schmieden, Sen.: profectionem, an die Abr. denken, Anstalten treffen zur usw., Iustin. – II) mit dem Nebenbegr. des Ordnens, Zurechtlegens, -machens, zurichten, zurechtmachen, -legen, zustutzen, 1) eig.: a) übh.: equum, Hor. ep. 1, 2, 64: vitem putando, Verg. georg. 2, 407. – b) als t. t. vom Ordnen der Frisur = ordnen, zurechtmachen, frisieren, manibus canas comas, Tibull.: toties positas comas, Ov.: crinem fronde premit fingens, Verg.: übtr., v. der Pers. selbst, ornari, poliri, expoliri, pingi, fingi (sich schniegeln), Plaut.: fingi curā mulierum, Phaedr.: se fingere alci (für jmd.), Ov. Vgl. die Auslgg. zu Phaedr. 2, 2, 8. – c) v. Mienenspiel usw., fingere vultum = eine freundliche Miene annehmen, liebäugeln, Ov. met. 4, 319; od. = eine ruhige, die Furcht verbergende Miene annehmen, seine Miene verstellen, Caes. b. G. 1, 39, 4; vgl. voltus quoque hominum fingit scelus, selbst die Gesichter der Menschen weiß er abzurichten, der Erzschelm, Ter. heaut. 887. – so auch ficto pectore fatur, spricht mit heuchelnder Seele, Verg. Aen. 2, 107. – dah. Partic. fictus, v. Pers. = verstellt, nicht aufrichtig, falsch, ein Heuchler, Hor. sat. 1, 3, 61. Plin. ep. 8, 18, 3. Capit. Albin. 12, 10: fuit vitā fictus, Spart. Pesc. 5, 1. – 2) übtr.: a) durch Unterricht usw. zustutzen, bilden, ausbilden (vgl. Ruhnk. Ter. heaut. 5, 1, 25. Drak. Sil. 1, 441), oratorem, vocem, Cic.: animos ( wie πλάττειν τὰς ψυχάς), ausbilden, Cic.: mentes orando, bearbeiten = nach seinen Absichten lenken, für sich gewinnen, Sil.: voce paternā fingi ad rectum, angeleitet werden zum usw., Hor.: mit Infin., fingit equum tenerā docilem cervice magister ire viam, Hor. ep. 1, 2, 64. – b) nach einem Muster einrichten, richten, se totum ad arbitrium alcis, Cic.: se ex forma rei publicae, seine Maßregeln nehmen nach usw., Cic. – / Partiz.-Form finctus, Ter. eun. 104. Avian. fab. 11, 4 Itala (Tolet.) sap. 7, 1. Itala (psalt. Veron. et Tolet.) sap. 10, 1. Commod. instr. 1, 18, 16. Interpr. Iren. 2, 14, 2. Not. Tir. 66, 25.

    lateinisch-deutsches > fingo

  • 3 fingo

    fingo, fīnxī, fictum, ere ( altindisch dēgdhi, er bestreicht, verkittet, dēhī, der Damm, Wall, griech. τειχος, τοιχος für θειχος, θοιχος), I) eine Masse od. in einer Masse formen, gestalten, bilden, bildend schaffen, von Bildnern, die in Ton, Wachs, dann auch von solchen, die in bildsamen Stoffen übh. arbeiten, griech. πλάττειν, 1) eig.: a) eine Masse: ceras, Col. 9, 15, 7: molissimam ceram ad nostrum arbitrium formare et fingere, Cic. de or. 3, 177. – b) etw. in einer Masse, tegulas, Varro fr.: lateres, streichen, Plin.: panem, Sen.: spiram, Cato: liba, Varro LL.: pocula de humo, Ov.: alqd ex argilla, Plin.: absol., f. e cera, aus W. bossieren, Cic.: venuste pingere et fingere (modellieren), Amm. – insbes., v. Bildhauern, a Lysippo fingi volebat, Cic.: ars fingendi, Bildhauerkunst, Cic.: fingendi conditores, Plin.: imago ficta, Statue, Cic. – v. Tieren, favos (v. Bienen), Cic.: fingere et construere nidos (v. Vögeln), Cic.: lambendo mater (ursa) in artus fingit, Ov. (vgl. Gell. 17, 10, 3). – v. der Natur, natura fingit hominem, Cic.: natura humana fingit, gestaltet die menschl. Geschicke, Plaut. – poet. v. Dichter, versus, schaffen, Hor. de art. poët. 382. – v. der Seele, a qua (mente) is (vultus) fingitur, von dem (seinem Innern) jene (die Miene) ein Spiegel ist, Cic. Tusc. 3, 31. – 2) streichelnd betasten, sanft berühren, alci cervi-
    ————
    cem linteo, Afran. fr.: manus aegras manibus amicis, Ov.: corpora linguā, Ov. – 3) übtr.: a) umbilden, neubilden, vitam subito flecti fingique posse, Cic. Sull. 79; vgl. ibid. 69. – mit dopp. Acc., zu etwas schaffen, si miserum Fortuna Sinonem finxit, das Unglück zum armen Manne schuf, Verg. Aen. 2, 80. – b) im Geiste, in der Vorstellung sich ein Bild von etwas machen od. entwerfen, sich etwas denken, -vorstellen, etw. annehmen, träumen, sich einbilden, fingite animis... fingite igitur cogitatione imaginem huius condicionis meae, Cic.: homines antiqui, qui ex sua natura ceteros fingerent, nach der eigenen Sinnesart beurteilten, Cic.: sibi metum, Liv.: inanes sibi metus, Plin. ep. – m. dopp. Acc., quod si qui me astutiorem fingit, Cic. ep. 3, 8, 6: natura enim fingit homines et creat imitatores et narratores, Cic. de or. 2, 219. – mit folg. Acc. u. Infin., finge aliquem fieri sapientem, Cic.: cum mihi fingo uno nos animo futuros (esse), Sen.: eum te esse finge, qui sum ego, Cic.: fingerent (eum) mentitum (esse) ante, Liv.: f. datos (esse) currus, Ov.: m. folg. indir. Fragesatz, Tibull. 2, 6, 51 sq.; vgl. Ov. met. 6, 491 sq.: absol., ne finge, denke das nicht, Verg. Aen. 4, 338. – c) ersinnen, erdichten, erlügen, vorgeben, nuptiarum gratiā haec, Ter.: ad senem aliquam fabricam, Ter.: quandam inter se fallaciam, Ter.: causas (Vorwände), Ov.: u. so fingere causas, ut etc., Tibull.: fingere causas, ne etc.,
    ————
    Ter.: verba, täuschende Reden führen, Sall.: crimina, opprobria in alqm, Cic. u. Hor. (s. Schmid Hor. ep. 1, 15, 30). – m. folg. Acc. u. Infin., (me) voluisse, Ov.: quem prodere rem Danaam finxit, gab ihm (fälschlich) Verrat an den Danaern schuld, Ov.: cum alii abesse eum, alii aegrum esse, falso utrumque, fingerent, Liv. – Partiz. fictus, erdichtet, erlogen, di, Cic.: vultus ficti simulatique, Cic.: ficta fabula, Cic.: narrationes, von den äsopischen Fabeln, Cic.: carmen, eitle Dichtung, Verg.: subst., fictum:, ī, n., etwas Erdichtetes, -Erlogenes, eine Erdichtung, Lüge, fictum pravumque, Lug und Trug, Verg.: mensura ficti, Ov.: cotidie aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest. 133: ficta rerum, Schnurrpfeifereien, Hor. sat. 2, 8, 83: ficta loqui, Ov. met. 1, 771 u. 8, 614: ficta voluptatis causā sint proxima veris, was du zur Lust dir ersinnst, sei möglichst ähnlich der Wahrheit, Hor. de art. poët. 338. – d) etwas erheucheln, fälschlich vorgeben, nihil fingam, nihil dissimulem, Cic.: fingere alia, dissimulare de coniuratione, Sall.: stultitiam, Suet.: fugam, Capit.: gratiam in odio (v. Philipp), Iustin.: expeditionem, Tac. – m. Acc. pers., f. benignum, den Gütigen erheucheln (spielen), sich gütig stellen, Spart. Car. 5, 2: u. m. dopp. Acc., sich so u. so stellen, bonos se ac liberales, Sen. de ben. 4, 17, 3: u. m. folg. Infin., ignorare fingit, Claud. in Eutr. 2, 306. – e) auf etw. sinnen, -denken, fugam, Plaut.:
    ————
    parricidia, vatermörderische Pläne schmieden, Sen.: profectionem, an die Abr. denken, Anstalten treffen zur usw., Iustin. – II) mit dem Nebenbegr. des Ordnens, Zurechtlegens, -machens, zurichten, zurechtmachen, -legen, zustutzen, 1) eig.: a) übh.: equum, Hor. ep. 1, 2, 64: vitem putando, Verg. georg. 2, 407. – b) als t. t. vom Ordnen der Frisur = ordnen, zurechtmachen, frisieren, manibus canas comas, Tibull.: toties positas comas, Ov.: crinem fronde premit fingens, Verg.: übtr., v. der Pers. selbst, ornari, poliri, expoliri, pingi, fingi (sich schniegeln), Plaut.: fingi curā mulierum, Phaedr.: se fingere alci (für jmd.), Ov. Vgl. die Auslgg. zu Phaedr. 2, 2, 8. – c) v. Mienenspiel usw., fingere vultum = eine freundliche Miene annehmen, liebäugeln, Ov. met. 4, 319; od. = eine ruhige, die Furcht verbergende Miene annehmen, seine Miene verstellen, Caes. b. G. 1, 39, 4; vgl. voltus quoque hominum fingit scelus, selbst die Gesichter der Menschen weiß er abzurichten, der Erzschelm, Ter. heaut. 887. – so auch ficto pectore fatur, spricht mit heuchelnder Seele, Verg. Aen. 2, 107. – dah. Partic. fictus, v. Pers. = verstellt, nicht aufrichtig, falsch, ein Heuchler, Hor. sat. 1, 3, 61. Plin. ep. 8, 18, 3. Capit. Albin. 12, 10: fuit vitā fictus, Spart. Pesc. 5, 1. – 2) übtr.: a) durch Unterricht usw. zustutzen, bilden, ausbilden (vgl. Ruhnk. Ter. heaut. 5, 1, 25. Drak. Sil. 1, 441), oratorem, vocem,
    ————
    Cic.: animos ( wie πλάττειν τὰς ψυχάς), ausbilden, Cic.: mentes orando, bearbeiten = nach seinen Absichten lenken, für sich gewinnen, Sil.: voce paternā fingi ad rectum, angeleitet werden zum usw., Hor.: mit Infin., fingit equum tenerā docilem cervice magister ire viam, Hor. ep. 1, 2, 64. – b) nach einem Muster einrichten, richten, se totum ad arbitrium alcis, Cic.: se ex forma rei publicae, seine Maßregeln nehmen nach usw., Cic. – Partiz.-Form finctus, Ter. eun. 104. Avian. fab. 11, 4 Itala (Tolet.) sap. 7, 1. Itala (psalt. Veron. et Tolet.) sap. 10, 1. Commod. instr. 1, 18, 16. Interpr. Iren. 2, 14, 2. Not. Tir. 66, 25.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fingo

  • 4 fingo

    fīnxī, fictum, ere
    1) прикасаться, гладить, ласкать ( manūs aegras manibus amicis O)
    2) образовывать, формировать, ваять (ceram ad suum arbitrium C); лепить, изображать (panem Sen; aliquid ex argilla PM)
    imago ficta C — изваяние, статуя
    f. nidos Cвить гнёзда
    4) обучать, воспитывать (oratorem, animos C; fingi ad rectum H); объезжать ( equum H); перестраивать ( vitam C)
    5) создавать, творить ( natura fingit hominem C); сочинять ( versus H)
    6) представлять, воображать, помышлять ( aliquid cogitatione C)
    ex suā naturā aliquem f. C — судить о ком-л. по себе
    finge datos currus: quid ages? O — допустим, что колесница дана (тебе): что ты станешь делать? ( слова Феба Фаэтонту)
    7) выдумывать, измышлять (opprobria, crimĭna in aliquem H, C; f. non visa H)
    f. verba Slлгать
    ficta rerum H — пустяки, вздор
    8) притворяться, прикидываться, напускать на себя (f. stultitiam Su; f. vultum O Cs; f. dolorem J; nihil fingain, nihil dissimulem C)
    9) приводить в порядок ( vitem putando V); приглаживать (crinem V; manibus comas Tib)
    fingi Pl, Ph и se f. O — наряжаться, охорашиваться
    10) приводить в соответствие, сообразовывать (f. se ad aliquam rem или ex aliqua re C); устраивать, организовывать, затевать ( fugam Pl); подготовлять, замышлять ( profectionem Just). — см. тж. fictus

    Латинско-русский словарь > fingo

  • 5 queo

    quĕo, quīre, quīs, quīvī (quĭī), quĭtum (verbe défectif) - intr. - pouvoir, être capable de.    - quis: tu peux. - quit: il peut. (la série du présent se conjugue comme eo).    - vix queo dicere, Cic.: je peux à peine dire.    - quis numerare queat...? Juv.: qui pourrait compter...?    - omnia edisci queunt, Att.: on peut tout apprendre.    - nosci non quita est, Ter.: elle n'a pu être reconnue.    - non quitus est, Apul.: il n'a pas pu.    - quaecumque dici aut fingi queunt ignaviae luxuriaeque probra, ea in illo exercitu cuncta fuere, Sall. J. 44, 5: toutes les turpitudes dues à la paresse et à la débauche et que l'on peut dire ou imaginer, elles étaient toutes dans cette armée.
    * * *
    quĕo, quīre, quīs, quīvī (quĭī), quĭtum (verbe défectif) - intr. - pouvoir, être capable de.    - quis: tu peux. - quit: il peut. (la série du présent se conjugue comme eo).    - vix queo dicere, Cic.: je peux à peine dire.    - quis numerare queat...? Juv.: qui pourrait compter...?    - omnia edisci queunt, Att.: on peut tout apprendre.    - nosci non quita est, Ter.: elle n'a pu être reconnue.    - non quitus est, Apul.: il n'a pas pu.    - quaecumque dici aut fingi queunt ignaviae luxuriaeque probra, ea in illo exercitu cuncta fuere, Sall. J. 44, 5: toutes les turpitudes dues à la paresse et à la débauche et que l'on peut dire ou imaginer, elles étaient toutes dans cette armée.
    * * *
        Queo, quis, quiui, quitum, quire. Sallustius. Avoir povoir et puissance.
    \
        Nec te quiuit hodie cogere, illam vt duceres. Terent. Il ne t'a peu contraindre.
    \
        Non queo reliqua scribere. Cic. Je ne puis.

    Dictionarium latinogallicum > queo

  • 6 fictum

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fictum

  • 7 fingo

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fingo

  • 8 arbitror

    arbitror, ātus sum, ārī (arbiter), I) den Beobachter, Horcher bei etwas machen, etw. beobachten, aushorchen, erspähen (vgl. Lindem. Plaut. capt. 2, 1, 28), dicta alcis, Plaut.: huc illuc, quid agant, Plaut.: domus attiguae fortunas, Apul.: absol., coram arbitratur, Apul. met. 10, 16. – II) übtr.: 1) im allg., geistig in Betracht nehmen, erwägen, Ter. eun. 979. Gell. 4, 11, 10. – m. Dat., alci fidem parvam, geringen Glauben beimessen, Plaut. Bacch. 570. – 2) t. t. der Gerichtsspr. (vgl. arbiter no. II) = den Schiedsrichter machen, als Schiedsrichter einen Ausspruch tun, entscheiden, ICt. – 3) gleichs. gutachtlich vermeinen, erachten, ermessen, des Glaubens sein, für seine Person meinen, nach bestem Wissen u. Gewissen dafürhalten (Ggstz. scire, alci persuasum esse u. dgl.), als t. t. bei Zeugenaussagen, arbitror, Cic. u.a. (s. Weißenb. Liv. 3, 13, 3. Madvig Emendatt. Liv. p. 314). – u. übh. v. der subjektiven Ansicht, hoc cum ceterae gentes sic arbitrantur, tum ipsis Siculis ita persuasum est, ut etc., Cic.: neque id sine causa arbitrari videbantur, Nep. – m. dopp. Acc., scelestissimum te arbitror, Plaut.: qui se natos ad homines iuvandos, tutandos, conservandos arbitrantur, Cic. – m. Infin., cedere loco consilii quam formidinis arbitrantur, Tac. – m. Acc. u. Infin., quem mi amicum esse arbitratus sum antidhac, Plaut.: ut quisque minimum in se esse arbitraretur, ita ad amicitiam esset aptissimus, Cic.: nam ante id tempus fingi a legatis amicisque Caesaris arbitrabantur (sc. Pompeiani), Caes. – absol., ut arbitror, ut ego arbitror, Cic. u. Quint. – / a) aktive Form arbitro, Plaut. merc. 901: arbitras, Plaut. mil. 403 R.: arbitrarem, Plaut. Pseud. 1014: arbitrabunt, Plaut. Stich. 144: Imperat. arbitrato, Cic. de nat. deor. 2, 74. – b) arbitror pass.: arbitretur (d.i. werde bestimmt ausgesucht) uxor tuo gnato, Plaut. Epid. 267: anceps quaestio et in utramque partem a prudentibus viris arbitrata est, Gell. 1, 13, 2: hoc ita semper arbitratum est, Sen. exc. contr. 3. pr. § 13: is qui defuit committit, quia per eum factum est, quo minus arbitretur, Ulp. dig. 4, 8, 27. § 4: sumptus funeris arbitrantur (werden abgeschätzt) pro facultatibus vel dignitate, Ulp. dig. 11, 7, 12. § 5: ex scriptis eorum, qui viri arbitrantur, Caelius Antipater b. Punic. fr. 2 (b. Prisc. 8, 18): quod teneri ab adversariis arbitrabantur, Caes. b. c. 3, 6, 3: quod in epistula tua scriptum erat, me iam arbitrari (geglaubt werde) designatum esse, Cic. ad Att. 1, 11, 2 (Cic. Verr. 5, 106 liest man jetzt putaretur). – c) Parag. Infin. arbitrarier, Plaut. Amph. 932; Bacch. 570 u. s. Hemina bei Plin. 13, 86. – Imperat., arbitramino, Plaut. Epid. 695.

    lateinisch-deutsches > arbitror

  • 9 converto

    con-verto (vorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, umkehren, umwenden, umdrehen, od. m. Bezug auf das Ziel, hinkehren, hinwenden, hindrehen, refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich um- od. hinkehren usw., I) eig.: 1) nach der andern Seite (nach vorn od. nach hinten, nach oben od. nach unten) od. nach irgend einer Seite um- od. hinkehren, a) übh.: aculeum (im Bilde, aculeum testimonii sui), Cic.: arcum, Verg.: baculum (zB. converso baculo alci oculos tundere), Cic.: cardinem, Verg.: cuspidem, Verg.: manum, Quint.: fenum, umwenden, wenden, Col.: vulvas conversas corrigere, die Umstülpung der Gebärmutter, Plin. – u. refl., cum se convertit (v. Pers.), Suet. – u. Passiv medial, si facile convertitur (aeger), Cels.: in delubris deûm suā sponte signa conversa, Val. Max. – m. Ang. wohin? durch Advv. od. Praepp., corpus huc illucve, Cels.: uncos deorsum, Cels.: corpus in nullam partem, Cels.: gladium in se, Val. Max.: infantem in caput, in pedes, Cels.: naves in eam partem, quo ventus fert, Caes.: colla ad freta, Ov.: palam anuli ad palmam, Cic.: poet. m. Dat., luna potest... id lumen convertere nobis (nach uns), Lucr. 5, 704. – tigna duo contra vim atque impetum fluminis conversa, Caes.: omnem eam materiam, quae erat caesa, conversam ad hostem collocabat, Caes.: calix ad latus praetereuntis aquae conversus, Frontin. – refl., simulacrum Victoriae, quod ante ad simulacrum Minervae spectavisset, ad valvas se templi limenque convertisse, Caes. – Passiv medial, ima pars pedis in exteriorem partem convertitur (dreht sich), Cels.: manus ad pollicem aut minimum digitum convertitur (neigt sich), Cels.: ore conversus in terram (v. einem Tiere), Mela: conversi oculos inter se atque ora tenebant, Verg.: poet. m. Dat., zephyro (nach Westen) convertitur ales, Lucan. 9, 689. – So nun bes. α) in den milit. t. t.: c. signa, mit den Feldzeichen kehrt machen, eine Schwenkung machen, schwenken (s. Schneider Caes. b. G. 2, 26, 1. Drak. Liv. 3, 54, 10), zB. conversis signis retro in urbem reditur, Liv.: Romani conversa signa bipertito intulerunt, machten eine Frontveränderung und drangen in zwei Kolonnen vor, Caes.: signa ad hostem converti (dem F. die Spitze bieten) aciemque dirigi iubet, Caes. – so auch nostri rursus conversi, kehrt-, Front machend, dem Feinde die Stirn bietend, Caes. – c. terga, c. se, kehrtmachen = fliehen, Caes. – c. aciem, die (feindl.) (Schlachtordnung werfen, Liv.: u. so paucos nostros c. et insequi (v. Feinde), Hirt. b. G.: fugatae alae, conversae cohortes sunt, Vell.: cum hostium acies a sinistro cornu (auf dem l. Fl.) pulsa atque in fugam conversa esset, Caes. – β) als rhet. t. t., die Worte umstellen, versetzen, non modo mutare quaedam verba, sed extendere, corripere, convertere, dividere cogitur (poësis), Quint. 10, 1, 29. – γ) refl., convertere se od. b1. convertere od. Passiv medial converti ad alqm, in der Unterhaltung, in der Rede sich zu od. an jmd. wenden, rursus ad illum te converte et quaere etc., Cic.: ad eum convertit et... inquit, Gell.: itaque modo ad eum conversus quaerebat etc., Liv.: conversus ad suos... inquit, Val. Max.: deinde conversus ad nos, ›επιστήσατε quid facere debeamus‹, Plin. ep.

    b) in der Bewegung, im Gange umkehren, umwenden, hinkehren, hinwenden, c. iter, Val. Max. (vgl. unten no. α): vias, Verg.: fugam, von der Fl. umkehren (= die Fl. einstellen), Verg. – vox boum Herculem convertit, bewog den H. umzukehren, Liv. – refl., c. se, umkehren, umwenden, Plin. ep. u. Suet.: se in porticu, Cic. – m. Ang. von wo? u. wohin: ex hoc cursu sceleris iter c. ad fugam atque in exsilium, Cic.: cursum ad septentrionem (v. einem Flusse), Mela. – refl., se convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, c. se od. converti domum, Komik.; vgl. conversa domum lintea dare, Hor.: imago convertitur eodem, Lucr.: hinc se in Asiam c., Cic. – So nun bes.: α) als milit. t. t.: c. iter, umwenden, Caes. – c. iter in provinciam, Caes.: iter ad urbem, Lucan.: iter ad depopulandam Acarnaniam, Liv.: omnem multitudinem ad alqm, Caes.: hostem in se ab alqo, Curt. – u. refl., teils conv. se, zB. c. se in Phrygiam, Nep.: c. se ad montes, Caes.: subito se c. ad Cassium in Thessaliam, Caes.: ad hunc se a Pulione omnis multitudo (hostium) convertit, Caes. – teils ohne se, zB. convertit cum paucis ad equites, Sall.: convertit cum omni multitudine in regnum suum, Sall. – u. medial, omnis vis Romana Veios conversa est, Liv.: omnis Volscorum in se conversus impetus, Val. Max. – β) als t. t. der Wasserbaukunst, hinleiten, inchoabat piscinam a Miseno ad Avernum lacum, quo quidquid totis Baiis calidarum esset converteretur, Suet.: ut ex totis regionibus in quam (regionem) necessitas incubuerit converti possit praesidium aquarum abundantius, Frontin. – γ) etw. heimlich wo hinwenden, c. pecuniam publicam domum suam, unterschlagen, Cic. Verr. 3, 176.

    c) (bes. als geogr. t. t.) Passiv converti medial od. conversum esse, der örtl. Richtung od. Lage nach sich hinwenden, sich hinziehen, hinliegen, hingehen, m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk. auch zugl. m. Ang. von wo? durch ab u. Abl., inde ad meridiem iter convertitur usque ad Megaram, Mela: deinde ad septentriones toto latere terra convertitur a Celtico promunturio ad Scythicum usque, Mela. – spelunca conversa ad aquilonem, Cic.: stabula ad medium conversa diem, Verg.: alter conversus in contrariam partem erat vallus, Caes.: Pyrenaeus in terras fronte conversus, Mela: conversis inter se pedibus stare, Gegenfüßler sein, Plin.

    2) im Kreise umdrehen, herumdrehen, refl. se convertere u. Passiv converti medial = sich umdrehen, sich herumdrehen, a) übh.: is (modiolus) habenā quasi terebra convertitur, Cels.: axes ut in torcularibus conversi, Cels. – b) einen Weltkörper, quae (terra) circum axem se summā celeritate convertit et torquet, Cic.: in infimo orbe luna solis radiis accensa convertitur, Cic.: invenies supero convertier orbe quinque (sidera) pari spatio, Cic. poët. – einen Kreisumlauf der Zeit umdrehen = erfüllen, vollenden, cum aetas tua septenos octiens solis anfractus reditusque converterit, Cic.: huius quidem anni nondum vigesimam partem scito esse conversam, Cic. – c) die Haare kräuseln, crines calamistro, Petron. 102, 15.

    II) übtr.: 1) im allg., nach od. zu einem Ggstde., gegen einen Ggstd. hinkehren, hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, auf einen Ggstd. übertragen u. dgl., refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich hinwenden, sich zuwenden, m. Ang. wohin? durch in od. ad u. Akk., a) übh.: quas (duas legiones) ab itinere Asiae Syriaeque ad suam potestatem dominatumque converterat, Caes.: c. in se unum omnium vires, Liv.: ad equestrem ordinem atque in ceteros ordines easdem vitae condiciones, übertragen auf usw., Cic.: Iovem O. M. precatus sum, ut, si quid adversi populo Romano immineret, totum in domum meam converteretur, Val. Max. – c. orationem ad Aeschinem in prooemio, an Ä. richten, Quint.: tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam, in deplorandum interitum exercitus, habe gerichtet auf usw., Cic. – refl. ( ohne se) od. Passiv medial, ad uxorem Liviam convertere, sich wenden an usw., Tac. ann. 4, 3: sine advocatis in amicitiam atque in gratiam convortimus, Plaut.: (v. Redner, Schriftsteller) ab ea sententia, quam proposuimus, convertimus (wenden wir uns) ad aliquam personam aut rem, Rutil. Lup.; vgl. medial gratulabor tibi prius, deinde ad me convertar, will ich mich zu mir (zur Besprechung meiner Angelegenheiten) wenden, Cic. – omnis est risus in iudicem conversus, wendete sich gegen den R., Cic.

    b) den Blick, die Aufmerksamkeit, die Gedanken hinwenden, hinrichten, hinlenken, gew. m. Ang. wohin? durch Advv. od. durch ad od. in u. Akk., α) den eigenen Blick usw., omnes convertere oculos Itali, wendeten dahin den Blick, Verg.: ut (oculi) aspectum quo vellent facile converterent, Cic.: c. ad tribunum militum centurionesque ora (v. den Soldaten), Caes.: video in me omnium vestrûm ora atque oculos esse conversos, Cic.: illud intellego omnium ora in me conversa esse, Sall. – β) eines andern Blick usw. od. jmd. mit seinem Blicke usw. auf sich hinlenken, αα) jmds. Blick usw., teils m. ad od. in se, zB. finitimis ad se gentibus ora, Lucr.: omnium oculos ad od. in se, Nep. u. Curt.: omnium oculos animosque in semet, Curt.: certamine ac studiis in se animum adulescentis, Liv. – teils ohne ad od. in se, zB. oculos hominum, Liv.: vulgi ora, Hor.: animos, Liv.: hominum oculos fulgore purpureae abollae, Suet. – ββ) jmd. mit seinem Blicke, teils mit in se, zB. omnem exercitum in se, Liv.: totum terrarum orbem in se, Verg.: omnium mentes in se, Flor. – teils ohne in se, zB. civitatem (v. fremden Gesandten), Liv.: omnes, Liv.

    c) Geist, Sinn, Gemüt, Neigung, Eifer, Sorge, Hoffnung auf einen Ggstd. hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, m. Ang. wohin? worauf? durch ad od. in u. Akk.; m. Ang. von wo? durch Advv. od. durch ab u. Abl. od. durch bl. Abl., α) den eigenen Geist usw.: omne ingenium ac studium suum ad causas agendas, Tac.: animum ad urbana negotia, Liv.: animos ad agrum colendum, Liv.: animum ad publicam a privata curam, Liv. – omne studium curamque ad hanc scribendi operam, Cic.: omnem spem melioris status ad eorum fidem, Cic.: omnia in bellum consilia, Curt. – refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, sich hinrichten, sich zuwenden, c. se ad philosophos, Cic.: se ad otium pacemque, Cic.: totum se ad alcis voluntatem nutumque, Cic.; vgl. (medial) animus alcis ad alterius non modo sensum ac voluntatem, sed etiam vultum atque nutum convertitur, Cic.: ceteri ad sapientiora convertere, Tac. ann. 3, 55. – omni civitate in eam curam conversā, Liv.: ad haec consultanda a vi atque armis converti (v. Volke), Liv.: conversus hinc ad ordinandum rei publicae statum, Suet.: quo facilius virginum mulierumque mens a libidine ad pudicitiam converteretur, Val. Max. – convertere ad nostros (amicos), wende dich nun zu unsern Fr. (= gedenke nun bei Beförderungen unserer Fr.), Plin. ep. 2, 13, 3. – u. so bes. conv. se od. bl. conv. ad od. in alqm, als Verehrer od. Anhänger im Staate jmdm. sich zuwenden, zufallen, conv. se ad alqm, Nep. Att. 8, 1: bl. conv. ad alqm, Cic. Planc. 50. Tac. ann. 12, 18: conv. se in alqm, Cic. de rep. 6, 12. Sen. de clem. 1, 4, 3: ebenso Passiv medial, cuncta ad victoris opes conversa, Tac. hist. 3, 44. – β) jmds. Geist (geistige Aufmerksamkeit) usw. od. jmd.: ut ab eo, quod agitur, avertat animos; ut saepe in hilaritatem risumque convertat, Cic.: c. animos imperitorum ad deorum cultum a vitae pravitate, Cic.: alqm ad fidem Christi, zum christlichen Glauben bekehren, Hier. in Philem. 5, 10 u. 11: in bellum Etruscum intentam civitatem c. ad Volscos, Liv.: homines a consuetudine subito c. et ad diversas rationes vitae traducere, Cic. – bl. c. alqm, jmd. auf andere Gedanken bringen, Suet. Dom. 16, 2. – v. lebl. Subjj., (res) totos ad se convertit et rapit, Cic. de off. 2, 37. – u. insbes., jmd. einem als polit. Anhänger zuwenden, fama huius rei convertit ad Masinissam Numidas, Liv. 29, 30, 7.

    d) etw. einer Bestimmung, einem Zwecke zuwenden, zu etw. verwenden, α) lebl. Objj.: in suam rem aliena, Cic.: reditum in Domitiani loculos (Schatulle), Frontin.: pecuniam ad usus suos, ICt.: rationem in fraudem malitiamque, Cic.: tempora ad quietem refectionemque data in acerrimum laborem, Quint.: mandatum ad suum commodum, Cic.: copias eas ad patriae periculum, Brut. in Cic. ep.: scribendi facultatem ad alia opera, Quint. – β) leb. Wesen: ad continendas custodias plures commilitones, Traian. in Plin. ep. 10, 20 (31) in.

    e) etw. nach der u. der Seite wenden, verkehren, m. Ang. wohin? durch in od. ad m. Akk., α) in der Beurteilung: si quid per iocum dixi, nolito in serium convertere, Plaut.: nolite fortunam convertere in culpam (zur Sch. anrechnen), neque regis iniuriam huius crimen putare, Cic. – β) in der Ausführung, quod ad perniciem suam fuerat cogitatum, id ad salutem convertit (v. Datames), Nep.: alterum (auxilium) ad perniciem meam erat a vobis consulibus conversum, Cic.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter. – oft refl. convertere od. Passiv converti medial, sich verkehren, sich wenden, ausschlagen, umschlagen, sed hoc vitium huic in bonum convertebat, Cic.: ne ista vobis mansuetudo et misericordia, si illi arma ceperint, in miseriam convortat, Sall. – in quartanam conversa vis est morbi, Cic.: quod crimen esse voluisti, id totum vides in laudem conversum esse, Cic.: istius poena omnis oculorum ad caecitatem mentis est conversa, Cic.

    2) prägn., etw. so wenden, daß ein Wechsel, eine Änderung eintritt, etw. umkehren, umändern, umwandeln, bei Ang. wohin? m. in u. Akk., a) übh.: α) physisch, si antequam tumor discutiatur in suppurationem convertitur, in Eiter umgesetzt wird, übergeht, Col. 6, 17, 6. – β) jmds. Gemüt, umwandeln, umstimmen, animos permovere et c., Cic.: v. lebl. Subjj., nova religio iurandi mentes militum convertit, Caes. – Pass., umgestimmt werden, umschlagen, einen Umschlag erleiden, animus aeger avaritiā facile conversus est, Sall.: hāc oratione habitā mirum in modum conversae sunt omnium mentes, Caes.: quid est tam potens tamque magnificum, populi motus, iudicum religiones, senatus gravitatem unius oratione converti? Cic. de or. 1, 31: conversi animum vultumque, Tac. hist. 1, 85. – γ) Zustände, rem publicam, Cic.: hunc ordinem, Quint.: praemia Metelli in pestem, Sall.: omne beneficium in iniuriam, Sen.: v. lebl. Subjj., non fas nefasque, non humanam vicem convertere valere (v. einem Zaubertrank), Hor.: tot opes, tot gaudia dies unus in adversa convertit, Plin. ep.: odium c. in amorem (v. der Freundschaft), Val. Max.: possitne eloquentia commutatione aliquā converti in infantiam, Cic. – refl., se conv. u. bl. conv., sich verkehren, sich umändern, umschlagen, (s. Piderit Cic. Brut. 141), cavendum, ne in graves inimicitias convertant se amicitiae, Cic.: ubi regium imperium in superbiam dominationemque se convertit, Sall.: num virtus in vitium possit convertere, Cic.: hoc vitium huic uni in bonum convertebat, Cic.: nec in falsum e vero praeterita possunt convertere, Cic. – ebenso Passiv converti medial, vide, quam conversa res sit, Cic.: conversa subito fortuna est, Nep.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter.: indigne ferunt illam clementiam mansuetudinemque nostri imperii tantam in crudelitatem inhumanitatemque esse conversam, Cic. – δ) als rhet. t. t., den Ausdruck mit einem andern vertauschend künstlich umwandeln, conversa oratio atque mutata, Cic.: convertendi genus, Cic. – ε) als gramm. t. t., casus conversi = casus obliqui, die abgewandelten Kasusformen, Cic. de nat. deor. 2, 64. – ζ) als milit. t. t., castra castris c., Lager mit Lager vertauschen = fortrückend immer neue Lager aufschlagen, Caes. b. c. 1, 81, 3.

    b) seinem ganzen Wesen, seiner Gestalt nach verwandeln, umgestalten, refl. se convertere od. Passiv converti medial = sich verwandeln, tellus induit ignotas hominum conversa figuras, Ov. met. 1, 86 sq. – gew. m. in u. Akk., terras in freti formam, Ov.: in bovem Io, Inachi filiam, Lact.: Hecubam putant propter animi acerbitatem fingi in canem esse conversam, Cic.: figura canis, in quam Hecuba conversa traditur, Mela: mater in ursae speciem conversa, Hyg.: mugitu bovis in sermonem humanum converso, Val. Max.: hominum simulacra ferarumque in silicem ex ipsis visā conversa Medusā, Ov.: in cinerem favillasque converti, Firm. math. – refl., teils conv. se, zB. se in hominem (v. einer Gottheit), Ter.: se in anum (alte Frau), Hyg.: se in taurum, Hyg.: se ex homine in beluam, Cic.: si omnium pecudum exta eodem tempore in eundem habitum se coloremque converterent, Cic. – teils bl. conv., zB. c. in mulierem, Rutil. Lup. – u. Passiv medial, deo converso in pretium (v. Jupiter), Hor.

    c) aus einer Sprache in eine andere umwandeln = übertragen, übersetzen, verdolmetschen, gew. m. de od. ex u. Abl. u. m. in u. Akk., aliqua de Graecis, Cic.: orationes e Graeco, Cic.: ex Atticis duorum eloquentissimorum nobilissimas orationes, Cic.: illa in Latinum, Cic.: librum e Graeco in Latinum, Cic. – im Zshg. auch ohne Angabe woraus od. wohin? Electra (Sophoclis) male conversa, Cic.: carmina Arati ea, quae a te admodum adulescentulo conversa ita me delectant, quia Latina sunt, ut etc., Cic. – / Parag. Infin. convertier, Lucr. 1, 796. Cic. Arat. 269 (515).

    lateinisch-deutsches > converto

  • 10 credibilis

    crēdibilis, e, Adi. m. Compar. (credo), glaublich, glaubhaft (Ggstz. incredibilis), vix credibili celeritate, Plin.: vix credibili modo, Plin.: cr. ratio (Grund), Quint.: sit tibi cr. sermo consuetaque verba, Ov. – alqd credibile facere, zB. quae credibilem faciunt expositionem, Quint.: ita quod exponebat ratione fecit credibile, Quint.: maxime animo tyranni credibile indicium Thraso nominatus fecit, Liv.: omnia enim credibilia in Alcibiade vigor ingenii et morum luxuria faciebat, Iustin. – nihil his credibilius fingi potest, Quint. – alqd pro credibili sumere, als glaublich annehmen, Cic. – credibile aliquid habere, etwas Glaubwürdiges haben, Cic. – est alqd credibile, zB. quid ea commemorem, quae nisi iis qui videre nemini credibilia sunt, Sall.: narrationes credibiles sint, Cic.: credibilis erit narratio ante omnia, si etc., Quint.: an credibile sit veneficium in noverca, Quint.: neque idem credibile est in dite et paupere, Quint. – credibile est (fit, videtur) m. folg. Acc. u. Infin., credibile erat neminem hoc ausum sine auctore, Plin. ep.: ita fit credibile deorum et hominum causā factum esse mundum, Cic.: credibile videbatur voluisse exire de vita, cum defendi non posset, Plin. ep.: eo sit credibilius illa ab oratore non ficta, Quint. – credibile est m. folg. ut u. Konj., hocine est credibile aut memorabile, tanta vecordia innata cuiquam ut siet, ut malis gaudeant, Ter. Andr. 625: non esse credibile, ut quem tantopere amaret ab eo invicem non diligeretur, Val. Max. 4, 1. ext. 2. – credibile est m. folg. indir. Fragesatz, non est credibile quid interesse mihi sit visum inter eum, qui tum erat et qui anno ante fuerat, Cic. de or. 2, 89. – vix credibile est, zB. magnum narras, vix credibile, Hor.: quod credibile vix esset (parenthetisch), Cic.: u. m. folg. 2. Supin., zB. vix credibile dictu (parenthetisch), Curt.: vix credibile memoratu est, quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit, Tac. hist. 2, 73. – neutr. subst., credibili fortior illa fuit, als man glauben sollte, Ov.: u. so multa credibili tulimus maiora, Ov.: in Prosa im Plur., credibilium genera sunt tria, Quint.: veris credibilia praeferre, Quint.: utri magis credibilia dixerint, Quint.

    lateinisch-deutsches > credibilis

  • 11 impudens

    im-pudēns, entis, Abl. ente u. entī (in u. pudens), unverschämt, schamlos, v. Pers., Plaut., Cic. u.a.: tu es impudens! Cic.: tum impudentior videretur, si etc., Cic. – übtr., os, Ter.: epistula, Plaut.: oratio plane imp. et impudica, Fronto: imp. mendacium, Cic.: pecunia, unv. viel Geld, Cic.: quid hoc impudentius dici aut fingi potest? Cic.: impudentissimae litterae, Cic.: nomen impudentissimum, Cic. fr.

    lateinisch-deutsches > impudens

  • 12 pingo

    pingo, pīnxī, pictum, ere (altind. piçati, schmückt, ziert, gestaltet, pécas, Form, Farbe, griech. ποικίλος, bunt), malen, abmalen, I) eig.: 1) im allg.: simulacrum Helenae, Cic.: speciem hominis, Cic.: tabulam (ein Bild), Cic.: tabula picta, ein Gemälde, Cic.: picta tabella, Mart.: exemplaria picta, Zeichnungen, Vitr.: hunc pictum de musivo videmus, Spart. Pesc. 6, 8: pingi (sich schminken), fingi, Plaut. Poen. 221: sprichw., mulum de asino pingere, Gleiches mit Gleichem, Tert. adv. Val. 19 extr. – Passiv m. folg. Infin., quas (comas) Dione pingitur umenti sustinuisse manu, Ov. am. 1, 14, 34. – absol., pingere coloribus, Apul.: pictae volucres, bunte, Verg.: venuste pingere et fingere (modellieren), Amm.: operam dare pingendo sub magistro Diogneto, Capit. – 2) insbes., mit der Nadel sticken, mit u. ohne acu, Ov. u. Cic.: acu picta vestis textilis, Isid.: toga picta, gesticktes Oberkleid der Triumphierenden (s. palmātus), Liv.: prägn., picti reges, mit gestickten Gewändern angetane, Mart. – II) übtr.: 1) bemalen, bestreichen, omnia palloribus, Lucr.: frontem moris, Verg.: vaccinia calthā, Verg. – 2) schmücken, zieren, bibliothecam, Cic.: stellis pingitur aether, Sen. poët. – 3) in der Rede ausmalen, künstlich gruppieren, lebhaft schildern, verba, Cic.: Britanniam pingam coloribus tuis penicillo meo, Cic.: (Pompeius) omnibus a me pictus et politus artis coloribus, Cic.

    lateinisch-deutsches > pingo

  • 13 praemunio

    praemunio (praemoenio), īre, īvi, ītum [st2]1 [-] fortifier d'avance; fortifier par-devant. [st2]2 [-] fortifier, consolider, garantir, prémunir. [st2]3 [-] disposer, frayer d'avance, préparer.    - primum illud praemuni ut... Cic. Att. 5, 13, 3: avant tout prends soin de...    - praemuniri medicamentis, Suet.: se munir de contre-poisons.    - praemunire caput manibus oppositis, Gell.: placer ses mains devant la tête pour la protéger.
    * * *
    praemunio (praemoenio), īre, īvi, ītum [st2]1 [-] fortifier d'avance; fortifier par-devant. [st2]2 [-] fortifier, consolider, garantir, prémunir. [st2]3 [-] disposer, frayer d'avance, préparer.    - primum illud praemuni ut... Cic. Att. 5, 13, 3: avant tout prends soin de...    - praemuniri medicamentis, Suet.: se munir de contre-poisons.    - praemunire caput manibus oppositis, Gell.: placer ses mains devant la tête pour la protéger.
    * * *
        Praemunio, praemunis, pen. prod. praemuniui vel praemunii, praemunitum, pen. prod. praemunire. Caes. Munir et fortifier une place premier que l'ennemi vienne, Premunir.
    \
        Praemunire, per translationem. Cicero, Illa quae ex accusatorum oratione praemuniri iam et fingi intelligebam. Estre apprestez et appareillez pour l'advenir.

    Dictionarium latinogallicum > praemunio

  • 14 votum

    votum, i, n. [st2]1 [-] objet promis ou donné comme offrande. [st2]2 [-] vœu, promesse aux dieux. [st2]3 [-] prière accompagnant un voeu, prière; souhait, désir. [st2]4 [-] objet des voeux; chose souhaitée ou aimée. [st2]5 [-] voeux publics, prières pour le prince, prières pour l'Etat. [st2]6 [-] voeux nuptiaux; mariage.    - votis incendimus aras, Virg. En. 3.279: pour nos voeux nous embrasons les victimes sur les autels.    - Danai in voto (= in equo Trojano) latent, Petr. 89: les Grecs sont cachés dans leur offrande.    - a - vota facere (suscipere, nuncupare, concipere, vovere): faire des voeux.    - votum facere aliquid, Plin.: faire voeu d'offrir un objet.    - votum solvere (persolvere, dissolvere, exsolvere, reddere): s'acquitter d'un voeu, accomplir un voeu.    - voto fungi (liberari): accomplir un voeu.    - votum debere, Cic.: être lié par un voeu.    - voto teneri, Cic.: être lié par un voeu.    - voti damnatus, Liv.: lié par un voeu.    - vota exaudire, Virg.: exaucer les voeux.    - votis annuere (adesse), Ov.: exaucer les voeux.    - vota canere Junoni, Virg.: chanter des hymnes en l'honneur de Junon.    - voto stare cum aliquo, Caes.: faire des voeux pour qqn.    - ex voto: conformément à un voeu ou au gré de ses désirs, à souhait.    - [abcl]b - vota facere (suscipere): adresser des prières.    - deos votis (in vota) vocare, Virg.: invoquer les dieux, implorer les dieux.    - voti compos (potens): qui a vu son voeu se réaliser.    - ad votum, Sén, Ep. 2, 15, 3: à souhait.    - contra votum: contrairement au voeu, à regret (formule d'épitaphe).    - votum imperata faciendi, Plin.-jn.: le désir d'obéir.    - voto fertilior tuo, Ov. A. A. 1, 90: plus fertile que tu ne pouvais le souhaiter.    - vota arborum frugumque sunt + prop. inf., Plin.: les arbres et les céréales demandent que...    - vota sua petit, Ov.: il demande l'objet de sa flamme.    - votum et funus, Apul.: les noces et les funérailles.    - ad tertia vota migrare,Cod. Just. 5, 9, 4: convoler en troisièmes noces.
    * * *
    votum, i, n. [st2]1 [-] objet promis ou donné comme offrande. [st2]2 [-] vœu, promesse aux dieux. [st2]3 [-] prière accompagnant un voeu, prière; souhait, désir. [st2]4 [-] objet des voeux; chose souhaitée ou aimée. [st2]5 [-] voeux publics, prières pour le prince, prières pour l'Etat. [st2]6 [-] voeux nuptiaux; mariage.    - votis incendimus aras, Virg. En. 3.279: pour nos voeux nous embrasons les victimes sur les autels.    - Danai in voto (= in equo Trojano) latent, Petr. 89: les Grecs sont cachés dans leur offrande.    - a - vota facere (suscipere, nuncupare, concipere, vovere): faire des voeux.    - votum facere aliquid, Plin.: faire voeu d'offrir un objet.    - votum solvere (persolvere, dissolvere, exsolvere, reddere): s'acquitter d'un voeu, accomplir un voeu.    - voto fungi (liberari): accomplir un voeu.    - votum debere, Cic.: être lié par un voeu.    - voto teneri, Cic.: être lié par un voeu.    - voti damnatus, Liv.: lié par un voeu.    - vota exaudire, Virg.: exaucer les voeux.    - votis annuere (adesse), Ov.: exaucer les voeux.    - vota canere Junoni, Virg.: chanter des hymnes en l'honneur de Junon.    - voto stare cum aliquo, Caes.: faire des voeux pour qqn.    - ex voto: conformément à un voeu ou au gré de ses désirs, à souhait.    - [abcl]b - vota facere (suscipere): adresser des prières.    - deos votis (in vota) vocare, Virg.: invoquer les dieux, implorer les dieux.    - voti compos (potens): qui a vu son voeu se réaliser.    - ad votum, Sén, Ep. 2, 15, 3: à souhait.    - contra votum: contrairement au voeu, à regret (formule d'épitaphe).    - votum imperata faciendi, Plin.-jn.: le désir d'obéir.    - voto fertilior tuo, Ov. A. A. 1, 90: plus fertile que tu ne pouvais le souhaiter.    - vota arborum frugumque sunt + prop. inf., Plin.: les arbres et les céréales demandent que...    - vota sua petit, Ov.: il demande l'objet de sa flamme.    - votum et funus, Apul.: les noces et les funérailles.    - ad tertia vota migrare,Cod. Just. 5, 9, 4: convoler en troisièmes noces.
    * * *
        Votum, voti. Cic. Veu, Promesse faicte à Dieu.
    \
        Votum. Ouid. Chose obtenue et impetree de Dieu par prieres et supplications, Chose fort desiree.
    \
        Amarum votum. Claud. Desir qui porte dommage à celuy qui l'a obtenu.
    \
        Furialia vota. Sil. Desir furieux, Convoitise ou affection desordonnee.
    \
        Furiosa. Ouid. Cupidité furieuse.
    \
        Futile votum. Sil. Desir vain et inutile.
    \
        Ignauum. Claud. Quand on souhaite quelque chose, et neantmoins on ne travaille point pour y parvenir.
    \
        Pia vota. Ouid. Prieres de gents de bien faictes à Dieu.
    \
        Publica. Ouid. Prieres publiques, comme l'eglise fait.
    \
        Tristia. Ouid. D'une personne triste.
    \
        Annuit votis nostris Deus. Clau. Dieu a exaulcé noz prieres.
    \
        Canere vota diuis. Virgil. Hymnes et prieres.
    \
        Concipere vota. Ouid. Prier Dieu.
    \
        Concepta vota. Sil. Veux ou prieres faictes par certaines formules de parolles.
    \
        Corrigere vota sua. Ouid. Corriger son appetit et fol desir.
    \
        Dissoluere vota. Cic. Accomplir son veu.
    \
        In vota effundi. Tacit. Prier et supplier de toute sa puissance.
    \
        Exequi annua vota. Virgil. Comme quand on fait dire tout les ans à certain jour un obit pour un trespassé.
    \
        Facere vota. Cic. Desirer et souhaiter, ou Faire supplication.
    \
        Inhibere vota alicuius rogando. Ouid. Engarder aucun par prieres de faire ce qu'il avoit affection de faire.
    \
        Liberari voti, pro voto. Liuius. Estre acquicté d'un veu faict à Dieu.
    \
        Votis vota nectere. Lucret. Faire veu sur veu.
    \
        Obligare votis caput. Horat. S'obliger à un veu et promesse.
    \
        Onerare votis aethera. Virgil. Faire beaucoup de veux et promesses à Dieu.
    \
        Poscere opem votis. Ouid. Par prieres.
    \
        Feralia vota sancire diis Stygiis contra aliquem. Stat. Faire que le diable l'emporte, Le donner au diable.
    \
        Fidem voti soluere. Ouid. Accomplir son veu et promesse.
    \
        Tacito suspendit vota labello. Catull. Elle fait des veux en parlant tout bas, ou sans parler.
    \
        Vocare aliquem in vota. Virgil. Luy dire qu'il prie Dieu pour nous.
    \
        Vocare diuos in vota. Virgil. Reclamer, Requerir à son aide.
    \
        Vocari votis. Virgil. Estre invoqué par prieres.
    \
        Votum. Plin. iunior. Desir, Souhait.
    \
        Compos voti. Senec. Qui fait ce qu'il veult, Qui ha son souhait.
    \
        Matura vota coloni. Ouid. Les bleds meurs fort desirez par le laboureur.
    \
        Deplorata vota colonorum. Ouid. Quand les laboureurs pleurent leurs bleds gastez, pour lesquels ils avoyent faict tant de prieres à Dieu.
    \
        Melior fingi ne voto quidem posset. Plin. iunior. On n'en pourroit souhaiter un meilleur.
    \
        Implere votum alicuius. Curt. Accomplir son desir.
    \
        Potiri voto. Ouid. Jouir de ce qu'on desiroit.
    \
        Respondere votis alicuius. Virgil. Satisfaire ou desir d'aucun.
    \
        Succedere in vota alicuius. Ouid. Convoiter ce qu'un autre avoit desja convoité.
    \
        Superant modum tua vota. Stat. Tes desirs sont excessifs.
    \
        Est in voto scire quid ferat, etc. Persius. Je desire fort et convoite de scavoir, etc.

    Dictionarium latinogallicum > votum

  • 15 arbitror

    arbitror, ātus sum, ārī (arbiter), I) den Beobachter, Horcher bei etwas machen, etw. beobachten, aushorchen, erspähen (vgl. Lindem. Plaut. capt. 2, 1, 28), dicta alcis, Plaut.: huc illuc, quid agant, Plaut.: domus attiguae fortunas, Apul.: absol., coram arbitratur, Apul. met. 10, 16. – II) übtr.: 1) im allg., geistig in Betracht nehmen, erwägen, Ter. eun. 979. Gell. 4, 11, 10. – m. Dat., alci fidem parvam, geringen Glauben beimessen, Plaut. Bacch. 570. – 2) t. t. der Gerichtsspr. (vgl. arbiter no. II) = den Schiedsrichter machen, als Schiedsrichter einen Ausspruch tun, entscheiden, ICt. – 3) gleichs. gutachtlich vermeinen, erachten, ermessen, des Glaubens sein, für seine Person meinen, nach bestem Wissen u. Gewissen dafürhalten (Ggstz. scire, alci persuasum esse u. dgl.), als t. t. bei Zeugenaussagen, arbitror, Cic. u.a. (s. Weißenb. Liv. 3, 13, 3. Madvig Emendatt. Liv. p. 314). – u. übh. v. der subjektiven Ansicht, hoc cum ceterae gentes sic arbitrantur, tum ipsis Siculis ita persuasum est, ut etc., Cic.: neque id sine causa arbitrari videbantur, Nep. – m. dopp. Acc., scelestissimum te arbitror, Plaut.: qui se natos ad homines iuvandos, tutandos, conservandos arbitrantur, Cic. – m. Infin., cedere loco consilii quam formidinis arbitrantur, Tac. – m. Acc. u. Infin., quem mi amicum esse arbitratus sum antidhac, Plaut.: ut quisque minimum in
    ————
    se esse arbitraretur, ita ad amicitiam esset aptissimus, Cic.: nam ante id tempus fingi a legatis amicisque Caesaris arbitrabantur (sc. Pompeiani), Caes. – absol., ut arbitror, ut ego arbitror, Cic. u. Quint. – a) aktive Form arbitro, Plaut. merc. 901: arbitras, Plaut. mil. 403 R.: arbitrarem, Plaut. Pseud. 1014: arbitrabunt, Plaut. Stich. 144: Imperat. arbitrato, Cic. de nat. deor. 2, 74. – b) arbitror pass.: arbitretur (d.i. werde bestimmt ausgesucht) uxor tuo gnato, Plaut. Epid. 267: anceps quaestio et in utramque partem a prudentibus viris arbitrata est, Gell. 1, 13, 2: hoc ita semper arbitratum est, Sen. exc. contr. 3. pr. § 13: is qui defuit committit, quia per eum factum est, quo minus arbitretur, Ulp. dig. 4, 8, 27. § 4: sumptus funeris arbitrantur (werden abgeschätzt) pro facultatibus vel dignitate, Ulp. dig. 11, 7, 12. § 5: ex scriptis eorum, qui viri arbitrantur, Caelius Antipater b. Punic. fr. 2 (b. Prisc. 8, 18): quod teneri ab adversariis arbitrabantur, Caes. b. c. 3, 6, 3: quod in epistula tua scriptum erat, me iam arbitrari (geglaubt werde) designatum esse, Cic. ad Att. 1, 11, 2 (Cic. Verr. 5, 106 liest man jetzt putaretur). – c) Parag. Infin. arbitrarier, Plaut. Amph. 932; Bacch. 570 u. s. Hemina bei Plin. 13, 86. – Imperat., arbitramino, Plaut. Epid. 695.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > arbitror

  • 16 converto

    con-verto (vorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, umkehren, umwenden, umdrehen, od. m. Bezug auf das Ziel, hinkehren, hinwenden, hindrehen, refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich um- od. hinkehren usw., I) eig.: 1) nach der andern Seite (nach vorn od. nach hinten, nach oben od. nach unten) od. nach irgend einer Seite um- od. hinkehren, a) übh.: aculeum (im Bilde, aculeum testimonii sui), Cic.: arcum, Verg.: baculum (zB. converso baculo alci oculos tundere), Cic.: cardinem, Verg.: cuspidem, Verg.: manum, Quint.: fenum, umwenden, wenden, Col.: vulvas conversas corrigere, die Umstülpung der Gebärmutter, Plin. – u. refl., cum se convertit (v. Pers.), Suet. – u. Passiv medial, si facile convertitur (aeger), Cels.: in delubris deûm suā sponte signa conversa, Val. Max. – m. Ang. wohin? durch Advv. od. Praepp., corpus huc illucve, Cels.: uncos deorsum, Cels.: corpus in nullam partem, Cels.: gladium in se, Val. Max.: infantem in caput, in pedes, Cels.: naves in eam partem, quo ventus fert, Caes.: colla ad freta, Ov.: palam anuli ad palmam, Cic.: poet. m. Dat., luna potest... id lumen convertere nobis (nach uns), Lucr. 5, 704. – tigna duo contra vim atque impetum fluminis conversa, Caes.: omnem eam materiam, quae erat caesa, conversam ad hostem collocabat, Caes.: calix ad latus praetereuntis aquae
    ————
    conversus, Frontin. – refl., simulacrum Victoriae, quod ante ad simulacrum Minervae spectavisset, ad valvas se templi limenque convertisse, Caes. – Passiv medial, ima pars pedis in exteriorem partem convertitur (dreht sich), Cels.: manus ad pollicem aut minimum digitum convertitur (neigt sich), Cels.: ore conversus in terram (v. einem Tiere), Mela: conversi oculos inter se atque ora tenebant, Verg.: poet. m. Dat., zephyro (nach Westen) convertitur ales, Lucan. 9, 689. – So nun bes. α) in den milit. t. t.: c. signa, mit den Feldzeichen kehrt machen, eine Schwenkung machen, schwenken (s. Schneider Caes. b. G. 2, 26, 1. Drak. Liv. 3, 54, 10), zB. conversis signis retro in urbem reditur, Liv.: Romani conversa signa bipertito intulerunt, machten eine Frontveränderung und drangen in zwei Kolonnen vor, Caes.: signa ad hostem converti (dem F. die Spitze bieten) aciemque dirigi iubet, Caes. – so auch nostri rursus conversi, kehrt-, Front machend, dem Feinde die Stirn bietend, Caes. – c. terga, c. se, kehrtmachen = fliehen, Caes. – c. aciem, die (feindl.) (Schlachtordnung werfen, Liv.: u. so paucos nostros c. et insequi (v. Feinde), Hirt. b. G.: fugatae alae, conversae cohortes sunt, Vell.: cum hostium acies a sinistro cornu (auf dem l. Fl.) pulsa atque in fugam conversa esset, Caes. – β) als rhet. t. t., die Worte umstellen, versetzen, non modo mutare quaedam verba, sed extendere, corripe-
    ————
    re, convertere, dividere cogitur (poësis), Quint. 10, 1, 29. – γ) refl., convertere se od. b1. convertere od. Passiv medial converti ad alqm, in der Unterhaltung, in der Rede sich zu od. an jmd. wenden, rursus ad illum te converte et quaere etc., Cic.: ad eum convertit et... inquit, Gell.: itaque modo ad eum conversus quaerebat etc., Liv.: conversus ad suos... inquit, Val. Max.: deinde conversus ad nos, ›επιστήσατε quid facere debeamus‹, Plin. ep.
    b) in der Bewegung, im Gange umkehren, umwenden, hinkehren, hinwenden, c. iter, Val. Max. (vgl. unten no. α): vias, Verg.: fugam, von der Fl. umkehren (= die Fl. einstellen), Verg. – vox boum Herculem convertit, bewog den H. umzukehren, Liv. – refl., c. se, umkehren, umwenden, Plin. ep. u. Suet.: se in porticu, Cic. – m. Ang. von wo? u. wohin: ex hoc cursu sceleris iter c. ad fugam atque in exsilium, Cic.: cursum ad septentrionem (v. einem Flusse), Mela. – refl., se convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, c. se od. converti domum, Komik.; vgl. conversa domum lintea dare, Hor.: imago convertitur eodem, Lucr.: hinc se in Asiam c., Cic. – So nun bes.: α) als milit. t. t.: c. iter, umwenden, Caes. – c. iter in provinciam, Caes.: iter ad urbem, Lucan.: iter ad depopulandam Acarnaniam, Liv.: omnem multitudinem ad alqm, Caes.: hostem in se ab alqo, Curt. – u. refl., teils conv. se, zB. c. se in
    ————
    Phrygiam, Nep.: c. se ad montes, Caes.: subito se c. ad Cassium in Thessaliam, Caes.: ad hunc se a Pulione omnis multitudo (hostium) convertit, Caes. – teils ohne se, zB. convertit cum paucis ad equites, Sall.: convertit cum omni multitudine in regnum suum, Sall. – u. medial, omnis vis Romana Veios conversa est, Liv.: omnis Volscorum in se conversus impetus, Val. Max. – β) als t. t. der Wasserbaukunst, hinleiten, inchoabat piscinam a Miseno ad Avernum lacum, quo quidquid totis Baiis calidarum esset converteretur, Suet.: ut ex totis regionibus in quam (regionem) necessitas incubuerit converti possit praesidium aquarum abundantius, Frontin. – γ) etw. heimlich wo hinwenden, c. pecuniam publicam domum suam, unterschlagen, Cic. Verr. 3, 176.
    c) (bes. als geogr. t. t.) Passiv converti medial od. conversum esse, der örtl. Richtung od. Lage nach sich hinwenden, sich hinziehen, hinliegen, hingehen, m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk. auch zugl. m. Ang. von wo? durch ab u. Abl., inde ad meridiem iter convertitur usque ad Megaram, Mela: deinde ad septentriones toto latere terra convertitur a Celtico promunturio ad Scythicum usque, Mela. – spelunca conversa ad aquilonem, Cic.: stabula ad medium conversa diem, Verg.: alter conversus in contrariam partem erat vallus, Caes.: Pyrenaeus in terras fronte conversus, Mela: conversis inter se pedibus
    ————
    stare, Gegenfüßler sein, Plin.
    2) im Kreise umdrehen, herumdrehen, refl. se convertere u. Passiv converti medial = sich umdrehen, sich herumdrehen, a) übh.: is (modiolus) habenā quasi terebra convertitur, Cels.: axes ut in torcularibus conversi, Cels. – b) einen Weltkörper, quae (terra) circum axem se summā celeritate convertit et torquet, Cic.: in infimo orbe luna solis radiis accensa convertitur, Cic.: invenies supero convertier orbe quinque (sidera) pari spatio, Cic. poët. – einen Kreisumlauf der Zeit umdrehen = erfüllen, vollenden, cum aetas tua septenos octiens solis anfractus reditusque converterit, Cic.: huius quidem anni nondum vigesimam partem scito esse conversam, Cic. – c) die Haare kräuseln, crines calamistro, Petron. 102, 15.
    II) übtr.: 1) im allg., nach od. zu einem Ggstde., gegen einen Ggstd. hinkehren, hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, auf einen Ggstd. übertragen u. dgl., refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial = sich hinwenden, sich zuwenden, m. Ang. wohin? durch in od. ad u. Akk., a) übh.: quas (duas legiones) ab itinere Asiae Syriaeque ad suam potestatem dominatumque converterat, Caes.: c. in se unum omnium vires, Liv.: ad equestrem ordinem atque in ceteros ordines easdem vitae condiciones, übertragen auf usw., Cic.: Iovem O. M. precatus sum, ut, si quid adversi populo Romano immineret,
    ————
    totum in domum meam converteretur, Val. Max. – c. orationem ad Aeschinem in prooemio, an Ä. richten, Quint.: tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam, in deplorandum interitum exercitus, habe gerichtet auf usw., Cic. – refl. ( ohne se) od. Passiv medial, ad uxorem Liviam convertere, sich wenden an usw., Tac. ann. 4, 3: sine advocatis in amicitiam atque in gratiam convortimus, Plaut.: (v. Redner, Schriftsteller) ab ea sententia, quam proposuimus, convertimus (wenden wir uns) ad aliquam personam aut rem, Rutil. Lup.; vgl. medial gratulabor tibi prius, deinde ad me convertar, will ich mich zu mir (zur Besprechung meiner Angelegenheiten) wenden, Cic. – omnis est risus in iudicem conversus, wendete sich gegen den R., Cic.
    b) den Blick, die Aufmerksamkeit, die Gedanken hinwenden, hinrichten, hinlenken, gew. m. Ang. wohin? durch Advv. od. durch ad od. in u. Akk., α) den eigenen Blick usw., omnes convertere oculos Itali, wendeten dahin den Blick, Verg.: ut (oculi) aspectum quo vellent facile converterent, Cic.: c. ad tribunum militum centurionesque ora (v. den Soldaten), Caes.: video in me omnium vestrûm ora atque oculos esse conversos, Cic.: illud intellego omnium ora in me conversa esse, Sall. – β) eines andern Blick usw. od. jmd. mit seinem Blicke usw. auf sich hinlenken, αα) jmds. Blick usw., teils m. ad od. in se, zB. finitimis ad
    ————
    se gentibus ora, Lucr.: omnium oculos ad od. in se, Nep. u. Curt.: omnium oculos animosque in semet, Curt.: certamine ac studiis in se animum adulescentis, Liv. – teils ohne ad od. in se, zB. oculos hominum, Liv.: vulgi ora, Hor.: animos, Liv.: hominum oculos fulgore purpureae abollae, Suet. – ββ) jmd. mit seinem Blicke, teils mit in se, zB. omnem exercitum in se, Liv.: totum terrarum orbem in se, Verg.: omnium mentes in se, Flor. – teils ohne in se, zB. civitatem (v. fremden Gesandten), Liv.: omnes, Liv.
    c) Geist, Sinn, Gemüt, Neigung, Eifer, Sorge, Hoffnung auf einen Ggstd. hinwenden, hinrichten, ihm zuwenden, m. Ang. wohin? worauf? durch ad od. in u. Akk.; m. Ang. von wo? durch Advv. od. durch ab u. Abl. od. durch bl. Abl., α) den eigenen Geist usw.: omne ingenium ac studium suum ad causas agendas, Tac.: animum ad urbana negotia, Liv.: animos ad agrum colendum, Liv.: animum ad publicam a privata curam, Liv. – omne studium curamque ad hanc scribendi operam, Cic.: omnem spem melioris status ad eorum fidem, Cic.: omnia in bellum consilia, Curt. – refl. se convertere od. bl. convertere u. Passiv converti medial, sich hinwenden, sich hinrichten, sich zuwenden, c. se ad philosophos, Cic.: se ad otium pacemque, Cic.: totum se ad alcis voluntatem nutumque, Cic.; vgl. (medial) animus alcis ad alterius non modo sensum ac voluntatem, sed etiam
    ————
    vultum atque nutum convertitur, Cic.: ceteri ad sapientiora convertere, Tac. ann. 3, 55. – omni civitate in eam curam conversā, Liv.: ad haec consultanda a vi atque armis converti (v. Volke), Liv.: conversus hinc ad ordinandum rei publicae statum, Suet.: quo facilius virginum mulierumque mens a libidine ad pudicitiam converteretur, Val. Max. – convertere ad nostros (amicos), wende dich nun zu unsern Fr. (= gedenke nun bei Beförderungen unserer Fr.), Plin. ep. 2, 13, 3. – u. so bes. conv. se od. bl. conv. ad od. in alqm, als Verehrer od. Anhänger im Staate jmdm. sich zuwenden, zufallen, conv. se ad alqm, Nep. Att. 8, 1: bl. conv. ad alqm, Cic. Planc. 50. Tac. ann. 12, 18: conv. se in alqm, Cic. de rep. 6, 12. Sen. de clem. 1, 4, 3: ebenso Passiv medial, cuncta ad victoris opes conversa, Tac. hist. 3, 44. – β) jmds. Geist (geistige Aufmerksamkeit) usw. od. jmd.: ut ab eo, quod agitur, avertat animos; ut saepe in hilaritatem risumque convertat, Cic.: c. animos imperitorum ad deorum cultum a vitae pravitate, Cic.: alqm ad fidem Christi, zum christlichen Glauben bekehren, Hier. in Philem. 5, 10 u. 11: in bellum Etruscum intentam civitatem c. ad Volscos, Liv.: homines a consuetudine subito c. et ad diversas rationes vitae traducere, Cic. – bl. c. alqm, jmd. auf andere Gedanken bringen, Suet. Dom. 16, 2. – v. lebl. Subjj., (res) totos ad se convertit et rapit, Cic. de off. 2, 37. – u. insbes., jmd. einem
    ————
    als polit. Anhänger zuwenden, fama huius rei convertit ad Masinissam Numidas, Liv. 29, 30, 7.
    d) etw. einer Bestimmung, einem Zwecke zuwenden, zu etw. verwenden, α) lebl. Objj.: in suam rem aliena, Cic.: reditum in Domitiani loculos (Schatulle), Frontin.: pecuniam ad usus suos, ICt.: rationem in fraudem malitiamque, Cic.: tempora ad quietem refectionemque data in acerrimum laborem, Quint.: mandatum ad suum commodum, Cic.: copias eas ad patriae periculum, Brut. in Cic. ep.: scribendi facultatem ad alia opera, Quint. – β) leb. Wesen: ad continendas custodias plures commilitones, Traian. in Plin. ep. 10, 20 (31) in.
    e) etw. nach der u. der Seite wenden, verkehren, m. Ang. wohin? durch in od. ad m. Akk., α) in der Beurteilung: si quid per iocum dixi, nolito in serium convertere, Plaut.: nolite fortunam convertere in culpam (zur Sch. anrechnen), neque regis iniuriam huius crimen putare, Cic. – β) in der Ausführung, quod ad perniciem suam fuerat cogitatum, id ad salutem convertit (v. Datames), Nep.: alterum (auxilium) ad perniciem meam erat a vobis consulibus conversum, Cic.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter. – oft refl. convertere od. Passiv converti medial, sich verkehren, sich wenden, ausschlagen, umschlagen, sed hoc vitium huic in bonum convertebat, Cic.: ne ista vobis mansuetudo et misericordia, si
    ————
    illi arma ceperint, in miseriam convortat, Sall. – in quartanam conversa vis est morbi, Cic.: quod crimen esse voluisti, id totum vides in laudem conversum esse, Cic.: istius poena omnis oculorum ad caecitatem mentis est conversa, Cic.
    2) prägn., etw. so wenden, daß ein Wechsel, eine Änderung eintritt, etw. umkehren, umändern, umwandeln, bei Ang. wohin? m. in u. Akk., a) übh.: α) physisch, si antequam tumor discutiatur in suppurationem convertitur, in Eiter umgesetzt wird, übergeht, Col. 6, 17, 6. – β) jmds. Gemüt, umwandeln, umstimmen, animos permovere et c., Cic.: v. lebl. Subjj., nova religio iurandi mentes militum convertit, Caes. – Pass., umgestimmt werden, umschlagen, einen Umschlag erleiden, animus aeger avaritiā facile conversus est, Sall.: hāc oratione habitā mirum in modum conversae sunt omnium mentes, Caes.: quid est tam potens tamque magnificum, populi motus, iudicum religiones, senatus gravitatem unius oratione converti? Cic. de or. 1, 31: conversi animum vultumque, Tac. hist. 1, 85. – γ) Zustände, rem publicam, Cic.: hunc ordinem, Quint.: praemia Metelli in pestem, Sall.: omne beneficium in iniuriam, Sen.: v. lebl. Subjj., non fas nefasque, non humanam vicem convertere valere (v. einem Zaubertrank), Hor.: tot opes, tot gaudia dies unus in adversa convertit, Plin. ep.: odium c. in amorem (v. der Freundschaft), Val. Max.: possitne
    ————
    eloquentia commutatione aliquā converti in infantiam, Cic. – refl., se conv. u. bl. conv., sich verkehren, sich umändern, umschlagen, (s. Piderit Cic. Brut. 141), cavendum, ne in graves inimicitias convertant se amicitiae, Cic.: ubi regium imperium in superbiam dominationemque se convertit, Sall.: num virtus in vitium possit convertere, Cic.: hoc vitium huic uni in bonum convertebat, Cic.: nec in falsum e vero praeterita possunt convertere, Cic. – ebenso Passiv converti medial, vide, quam conversa res sit, Cic.: conversa subito fortuna est, Nep.: non posse iam ad salutem converti hoc malum, Ter.: indigne ferunt illam clementiam mansuetudinemque nostri imperii tantam in crudelitatem inhumanitatemque esse conversam, Cic. – δ) als rhet. t. t., den Ausdruck mit einem andern vertauschend künstlich umwandeln, conversa oratio atque mutata, Cic.: convertendi genus, Cic. – ε) als gramm. t. t., casus conversi = casus obliqui, die abgewandelten Kasusformen, Cic. de nat. deor. 2, 64. – ζ) als milit. t. t., castra castris c., Lager mit Lager vertauschen = fortrückend immer neue Lager aufschlagen, Caes. b. c. 1, 81, 3.
    b) seinem ganzen Wesen, seiner Gestalt nach verwandeln, umgestalten, refl. se convertere od. Passiv converti medial = sich verwandeln, tellus induit ignotas hominum conversa figuras, Ov. met. 1, 86 sq. – gew. m. in u. Akk., terras in freti formam, Ov.:
    ————
    in bovem Io, Inachi filiam, Lact.: Hecubam putant propter animi acerbitatem fingi in canem esse conversam, Cic.: figura canis, in quam Hecuba conversa traditur, Mela: mater in ursae speciem conversa, Hyg.: mugitu bovis in sermonem humanum converso, Val. Max.: hominum simulacra ferarumque in silicem ex ipsis visā conversa Medusā, Ov.: in cinerem favillasque converti, Firm. math. – refl., teils conv. se, zB. se in hominem (v. einer Gottheit), Ter.: se in anum (alte Frau), Hyg.: se in taurum, Hyg.: se ex homine in beluam, Cic.: si omnium pecudum exta eodem tempore in eundem habitum se coloremque converterent, Cic. – teils bl. conv., zB. c. in mulierem, Rutil. Lup. – u. Passiv medial, deo converso in pretium (v. Jupiter), Hor.
    c) aus einer Sprache in eine andere umwandeln = übertragen, übersetzen, verdolmetschen, gew. m. de od. ex u. Abl. u. m. in u. Akk., aliqua de Graecis, Cic.: orationes e Graeco, Cic.: ex Atticis duorum eloquentissimorum nobilissimas orationes, Cic.: illa in Latinum, Cic.: librum e Graeco in Latinum, Cic. – im Zshg. auch ohne Angabe woraus od. wohin? Electra (Sophoclis) male conversa, Cic.: carmina Arati ea, quae a te admodum adulescentulo conversa ita me delectant, quia Latina sunt, ut etc., Cic. – Parag. Infin. convertier, Lucr. 1, 796. Cic. Arat. 269 (515).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > converto

  • 17 credibilis

    crēdibilis, e, Adi. m. Compar. (credo), glaublich, glaubhaft (Ggstz. incredibilis), vix credibili celeritate, Plin.: vix credibili modo, Plin.: cr. ratio (Grund), Quint.: sit tibi cr. sermo consuetaque verba, Ov. – alqd credibile facere, zB. quae credibilem faciunt expositionem, Quint.: ita quod exponebat ratione fecit credibile, Quint.: maxime animo tyranni credibile indicium Thraso nominatus fecit, Liv.: omnia enim credibilia in Alcibiade vigor ingenii et morum luxuria faciebat, Iustin. – nihil his credibilius fingi potest, Quint. – alqd pro credibili sumere, als glaublich annehmen, Cic. – credibile aliquid habere, etwas Glaubwürdiges haben, Cic. – est alqd credibile, zB. quid ea commemorem, quae nisi iis qui videre nemini credibilia sunt, Sall.: narrationes credibiles sint, Cic.: credibilis erit narratio ante omnia, si etc., Quint.: an credibile sit veneficium in noverca, Quint.: neque idem credibile est in dite et paupere, Quint. – credibile est (fit, videtur) m. folg. Acc. u. Infin., credibile erat neminem hoc ausum sine auctore, Plin. ep.: ita fit credibile deorum et hominum causā factum esse mundum, Cic.: credibile videbatur voluisse exire de vita, cum defendi non posset, Plin. ep.: eo sit credibilius illa ab oratore non ficta, Quint. – credibile est m. folg. ut u. Konj., hocine est credibile aut memorabile, tanta vecordia innata cuiquam ut siet, ut malis gaudeant,
    ————
    Ter. Andr. 625: non esse credibile, ut quem tantopere amaret ab eo invicem non diligeretur, Val. Max. 4, 1. ext. 2. – credibile est m. folg. indir. Fragesatz, non est credibile quid interesse mihi sit visum inter eum, qui tum erat et qui anno ante fuerat, Cic. de or. 2, 89. – vix credibile est, zB. magnum narras, vix credibile, Hor.: quod credibile vix esset (parenthetisch), Cic.: u. m. folg. 2. Supin., zB. vix credibile dictu (parenthetisch), Curt.: vix credibile memoratu est, quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit, Tac. hist. 2, 73. – neutr. subst., credibili fortior illa fuit, als man glauben sollte, Ov.: u. so multa credibili tulimus maiora, Ov.: in Prosa im Plur., credibilium genera sunt tria, Quint.: veris credibilia praeferre, Quint.: utri magis credibilia dixerint, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > credibilis

  • 18 impudens

    im-pudēns, entis, Abl. ente u. entī (in u. pudens), unverschämt, schamlos, v. Pers., Plaut., Cic. u.a.: tu es impudens! Cic.: tum impudentior videretur, si etc., Cic. – übtr., os, Ter.: epistula, Plaut.: oratio plane imp. et impudica, Fronto: imp. mendacium, Cic.: pecunia, unv. viel Geld, Cic.: quid hoc impudentius dici aut fingi potest? Cic.: impudentissimae litterae, Cic.: nomen impudentissimum, Cic. fr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > impudens

  • 19 pingo

    pingo, pīnxī, pictum, ere (altind. piçati, schmückt, ziert, gestaltet, pécas, Form, Farbe, griech. ποικίλος, bunt), malen, abmalen, I) eig.: 1) im allg.: simulacrum Helenae, Cic.: speciem hominis, Cic.: tabulam (ein Bild), Cic.: tabula picta, ein Gemälde, Cic.: picta tabella, Mart.: exemplaria picta, Zeichnungen, Vitr.: hunc pictum de musivo videmus, Spart. Pesc. 6, 8: pingi (sich schminken), fingi, Plaut. Poen. 221: sprichw., mulum de asino pingere, Gleiches mit Gleichem, Tert. adv. Val. 19 extr. – Passiv m. folg. Infin., quas (comas) Dione pingitur umenti sustinuisse manu, Ov. am. 1, 14, 34. – absol., pingere coloribus, Apul.: pictae volucres, bunte, Verg.: venuste pingere et fingere (modellieren), Amm.: operam dare pingendo sub magistro Diogneto, Capit. – 2) insbes., mit der Nadel sticken, mit u. ohne acu, Ov. u. Cic.: acu picta vestis textilis, Isid.: toga picta, gesticktes Oberkleid der Triumphierenden (s. palmatus), Liv.: prägn., picti reges, mit gestickten Gewändern angetane, Mart. – II) übtr.: 1) bemalen, bestreichen, omnia palloribus, Lucr.: frontem moris, Verg.: vaccinia calthā, Verg. – 2) schmücken, zieren, bibliothecam, Cic.: stellis pingitur aether, Sen. poët. – 3) in der Rede ausmalen, künstlich gruppieren, lebhaft schildern, verba, Cic.: Britanniam pingam coloribus tuis penicillo meo, Cic.: (Pompeius) omnibus a me
    ————
    pictus et politus artis coloribus, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pingo

  • 20 facile

        facile adv. with comp. and sup.    [facilis], easily, with ease, readily, without difficulty: recta consilia aegrotis dare, T.: haec facile ediscere?: quo facilius otio perfruantur: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Cs.: facillime fingi: facillime mederi inopiae, Cs.—With superlatives or words of superiority, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far: facile hic plus malist, quam illic boni, T.: doctissimus: pecuniā primus: fortuitam orationem cogitatio facile vincit.—With numerals, quite, fully: hereditas facile ad HS tricies.—With a negative, not easily, hardly: non facile dixerim, quicquam, etc.: haud facile ad negotium inpelli posse, S.: haud facile lubidinibus carebat, S.— Readily, willingly, promptly, without hesitation: omnes perferre, T.: homo laborans: unguibus facile illi in oculos involem, T.: locus, ubi facilius esse possim quam Asturae. — Pleasantly, agreeably, well: cogites, Quam vos facillume agitis, T.: copias propter exiguitatem non facile diduci, safely, Cs.
    * * *
    facilius, facillime ADV
    easily, readily, without difficulty; generally, often; willingly; heedlessly

    Latin-English dictionary > facile

См. также в других словарях:

  • Mithraic Mysteries — Top: Mithras killing the bull, being looked over by the Sun god and the Moon goddess. Bottom: Mithras banqueting with the Sun god.] The Mithraic Mysteries or Mysteries of Mithras (also Mithraism) was a Roman mystery religion which became popular… …   Wikipedia

  • Dynamite Headdy — Genesis boxart Developer(s) Treasure Publisher(s) Sega …   Wikipedia

  • Hépatoscopie — Modèle de foies en argile issus de Syrie L hépatoscopie[1] ou hépatomancie (voir aussi : extispicine [2] …   Wikipédia en Français

  • Episodios de My Name Is Earl — Anexo:Episodios de My Name Is Earl Saltar a navegación, búsqueda Esta es una lista de episodios de la telecomedia estadounidense Me llamo Earl. Contenido 1 Primera Temporada (2005 2006) 2 Segunda Temporada (2006 2007) …   Wikipedia Español

  • Clarice Lispector — Nacimiento 10 de diciembre de 1920 Ucrania Defunción 9 de diciembre de 1977 …   Wikipedia Español

  • Giacomo Casanova — Para otros usos de este término, véase Casanova. Giacomo Casanova Retrato de Giacomo Casanova realizado por su hermano Francesco Casanova (alrededor 1750 1755) …   Wikipedia Español

  • Theodor Morell — junto a Hitler, detrás de Martin Bormann y Nicolaus von Below en Wolfsschanze en 1940 Theodor (Theo) Gilbert Morell (2 de julio, 1886 26 de mayo, 1948) fue el médico per …   Wikipedia Español

  • Izzus, B. — B. Izzus oder Ezzus, Bischof von Salzburg. S. B. Ezzo. 1 Mida ist nach den Bollandisten liebkosend und heißt im Irischen so viel als »meine Ida«, wie Medocus = mein Edocus etc. 2 Dieser war der Oheim des gleichnamigen Bischof von Ypern, nach… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Mithraic mysteries — Double faced Mithraic relief. Rome, 2nd to 3rd century AD. Louvre Museum The Mithraic Mysteries were a mystery religion practised in the Roman Empire from about the 1st to 4th centuries AD. The name of the Persian god Mithra, adapted into Greek… …   Wikipedia

  • Anexo:La Lista (My Name is Earl) — La lista es el eje central de la serie de la NBC, My Name Is Earl. Se trata de un conjunto de malas acciones que Earl J. Hickey ha realizado a lo largo de su vida. A raíz de un accidente, Earl descubre el Karma y decide ser mejor persona… …   Wikipedia Español

  • David Hunt Linder — Nacimiento 24 de septiembre 1899 Brookline, Massachusetts Fallecimiento 10 de noviembre 1946 Residencia EE.UU. Nacionalidad …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»