Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

facem+o

  • 1 fax

    fax, făcis (also in the nom. sing. ‡ faces, acc. to Paul. ex Fest. p. 87, 9 Müll.; gen. plur.: facum, acc. to Charis. p. 113 P., but without example), f. [root bhā, to shine; cf. favilla], a torch, firebrand, flambeau, link, orig. of pine or other resinous wood.
    I.
    Lit. (syn.: taeda, funale, cerĕus, candela, lucerna, laterna): alii faces atque aridam materiem de muro in aggerem eminus jaciebant, * Caes. B. G. 7, 24, 4; Liv. 22, 16, 7:

    ambulare cum facibus,

    Hor. S. 1, 4, 52:

    malleolos et faces ad inflammandam urbem comparare,

    Cic. Cat. 1, 13, 32; cf.:

    ego faces jam accensas ad hujus urbis incendium exstinxi,

    id. Pis. 2, 5:

    servi in tecta nostra cum facibus immissi,

    id. Att. 14, 10, 1; cf.:

    faces incendere,

    id. Phil. 2, 36, 91:

    si te in Capitolium faces ferre vellet,

    id. Lael. 11, 37:

    ardentem facem praeferre,

    id. Verr. 2, 4, 34, § 74:

    castris inicere,

    Tac. H. 4, 60;

    subdere urbi,

    Curt. 5, 7, 4:

    faces ferro inspicare,

    Verg. G. 1, 292; cf.:

    facis incidere,

    Plin. 18, 26, 63, § 233:

    dilapsam in cineres facem,

    Hor. C. 4, 13, 28.—At weddings, the torch carried before the bride on the way to her home, usually made of white-thorn (Spina alba) or pine, the nuptial torch: spina, nuptiarum facibus auspicatissima, Masur. ap. Plin. 16, 18, 30, § 75; Fest. s. v. patrimi, p. 245; s. v. rapi, p. 289 Müll.; Varr. ap. Non. 112, 27; id. ap. Serv. Verg. E. 8, 29; Plaut. Cas. 1, 30; Cat. 61, 98 sq.; Verg. E. 8, 29; Ov. M. 10, 6; Stat. Th. 2, 259 al.;

    hence, nuptiales,

    Cic. Clu. 6, 15; Liv. 30, 13, 12:

    maritae,

    Ov. H. 11, 101:

    legitimae,

    Luc. 2, 356.—Cf. Anthon's Dict. of Antiq. p. 434, and v. infra. Torches were also carried in funeral processions, Verg. A. 11, 142; Prop. 3, 13 (4, 12), 17; Ov. F. 2, 561; id. H. 21, 172; Sen. Tranq. 11; id. Vit. Beat. fin.; id. Ep. 222;

    and in the Eleusinian mysteries,

    Juv. 15, 140.—An attribute of Cupid, Tib. 2, 1, 82; Prop. 3, 16 (4, 15), 16; Ov. M. 1, 461; 10, 312 al.;

    of the Furies,

    Verg. A. 7, 337; Ov. M. 4, 482; 508; 6, 430; Quint. 9, 3, 47 al.—
    B.
    Transf.
    1.
    On account of the use of torches at weddings ( poet.), a wedding, marriage:

    face nuptiali digna,

    Hor. C. 3, 11, 33; cf.:

    te face sollemni junget sibi,

    Ov. M. 7, 49.—And referring at the same time to the funeral torch:

    viximus insignes inter utramque facem,

    i. e. between marriage and death, Prop. 4 (5), 11, 46.—
    2.
    The light of the heavenly bodies ( poet.):

    dum roseā face sol inferret lumina caelo,

    Lucr. 5, 976; cf.:

    Phoebi fax, Cic. poët. Div. 1, 11, 18: canentes Rite crescentem face Noctilucam,

    Hor. C. 4, 6, 38:

    aeterna fax,

    i. e. the sun, Sen. Thyest. 835.—
    3.
    A fiery meteor, fire-ball, shooting-star, comet:

    noctivagaeque faces caeli flammaeque volantes,

    Lucr. 5, 1191; cf.:

    nocturnasque faces caeli, sublime volantes,

    id. 2, 206:

    emicant et faces non nisi cum decidunt visae, etc.,

    Plin. 2, 26, 25, § 96:

    tum facibus visis caelestibus, tum stellis iis, quas Graeci cometas, nostri cincinnatas vocant,

    Cic. N. D. 2, 5, 14; id. Cat. 3, 8, 18; Liv. 41, 21, 13; 29, 14, 3; Verg. A. 2, 694; Ov. M. 15, 787; Luc. 1, 528; Petr. 122; Sen. Oet. 232.—
    b.
    Of lightning:

    facem flammantem dirigere,

    Val. Fl. 1, 569; id. 4, 671. —
    4.
    Of the eyes:

    oculi, geminae, sidera nostra, faces,

    Prop. 2, 3, 14:

    has ego credo faces, haec virginis ora Dianae,

    Val. Fl. 5, 380; cf.:

    tranquillaeque faces oculis et plurima vultu materinest,

    Stat. Ach. 1, 164.—
    5.
    Prima fax (noctis), early torchlight, immediately after dark (post-class.); cf.:

    luminibus accensis, Auct. B. Afr. 89: tempus diei occiduum, mox suprema tempestas, hoc est diei novissimum tempus: deinde vespera: ab hoc tempore prima fax dicitur, deinde concubia, etc.,

    Macr. S, 1, 3 fin.; Gell. 3, 2, 11; 18, 1 fin.; App. M. 2, p. 119, 20.
    II.
    Trop.
    A.
    That which illuminates, makes conspicuous ( poet.):

    incipit parentum nobilitas facem praeferre pudendis,

    Juv. 8, 139; cf. Sall. J. 80.—
    B.
    That which inflames or incites, incitement, stimulus, cause of ruin, destruction (freq. and class.):

    cum corporis facibus inflammari soleamus ad omnes fere cupiditates eoque magis incendi, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 19, 44:

    me torret face mutua Calais,

    flame of love, Hor. C. 3, 9, 13; cf.:

    iraï fax,

    Lucr. 3, 303:

    dicendi faces,

    flames, fires of eloquence, Cic. de Or. 2, 51, 205; cf.:

    alicui quasi quasdam verborum faces admovere,

    id. ib. 3, 1, 4:

    alicui acriores ad studia dicendi faces subdere,

    Quint. 1, 2, 25 Spald.:

    hortator studii causaque faxque mei,

    guide, leader, Ov. Pont. 1, 7, 28; and: incitator et fax omnium, Prud. steph. 10, 67:

    subicere faces invidiae alicujus,

    Cic. Mil. 35, 98; cf.:

    flagrantibus jam militum animis velut faces addere,

    Tac. H. 1, 24:

    acerrimam bello facem praetulit,

    id. ib. 2, 86:

    (rogationes promulgavit) duas faces novantibus res ad plebem in optimates accendendam,

    Liv. 32, 38, 9:

    inde faces ardent, a dote,

    Juv. 6, 139: adolescentulo ad libidinem facem praeferre, i. e. to be a leader or guide, Cic. Cat. 1, 6, 13:

    Antonius omnium Clodi incendiorum fax,

    instigator, id. Phil. 2, 19, 48; cf.:

    fax accusationis et origo,

    Plin. Ep. 4, 9, 3:

    fax hujus belli (Hannibal),

    Liv. 21, 10, 11; Vell. 2, 25, 3:

    dolorum cum admoventur faces,

    Cic. Off. 2, 10, 37; cf. id. Tusc. 2, 25, 61:

    (dolor) ardentes faces intentat,

    id. ib. 5, 27, 76:

    quae (Agrippinae) Gaium et Domitium Neronem principes genuere totidem facis generis humani,

    destroyers, Plin. 7, 8, 6, § 45.— Absol.:

    cum his furiis et facibus, cum his exitiosis prodigiis (i e. Gabinio et Pisone),

    Cic. Har. Resp. 2, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fax

  • 2 fax

        fax facis, f    [1 FAC-], a torch, firebrand, flambeau, link: faces de muro eminus iaciebant, Cs.: faces undique ex agris conlectae, L.: ambulare cum facibus, H.: faces iam accensas ad urbis incendium exstinxi: ardens: faces ferro inspicare, V.: dilapsa in cineres fax, H.: arcana, i. e. carried in the Eleusinian mysteries, Iu.— A nuptial-torch (carried in the wedding procession): novas incide faces, tibi ducitur uxor, V.: face nuptiali digna, i. e. of marriage, H.: nuptiales: maritae, O.— A funeral-torch (with which the pyre was kindled): Funereas rapuere faces, V.—As an attribute of Cupid, the torch of love, O., Tb., Pr.—As an attribute of the Furies, the torch of wrath: madefacta sanguine, O.—Of the heavenly bodies, a light, orb: Phoebi fax, C. poët.— A fiery meteor, fire-ball, shooling-star, comet: visae nocturno tempore faces: Stella facem ducens, i. e. a torch-like train, V.: stellae, a comet, L.: faces visae ardere sub astris, meteors, O.—Fig., a torch, light: facem praeferre pudendis, i. e. make deeds of shame conspicuous, Iu.: studii mei, guide, O.: adulescentulo ad libidinem facem praeferre.— A torch, fire, flame, incitement, stimulus, cause of ruin, destruction: corporis facibus inflammari ad cupiditates: me torret face mutuā Calais, flame of love, H.: dicendi faces, flaming eloquence: subicere faces invidiae alicuius: inde faces ardent (a dote), Iu.: Antonius incendiorum, instigator: belli, L.
    * * *
    torch, firebrand, fire; flame of love; torment

    Latin-English dictionary > fax

  • 3 praefero

    prae-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a., to bear before, to carry in front, to hold forth.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (class.):

    dextrā ardentem facem praeferebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74; cf.:

    alicui facem ad libidinem,

    id. Cat. 1, 6, 13:

    in fascibus insignia laureae,

    Caes. B. C. 3, 71:

    fasces praetoribus,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; Ov. F. 2, 336:

    claram facem praeferre pudendis,

    Juv. 8, 139.—
    2.
    Pass. with mid. force: praelatus, riding by, hurrying past:

    praelatus equo,

    Tac. A. 6, 35:

    praelatos hostes adoriri,

    Liv. 2, 14 fin.:

    praeter castra sua fugā praelati,

    id. 7, 24; cf. id. 33, 27.—With acc.:

    castra sua praelati,

    hurrying past the camp, Liv. 5, 26.—
    B.
    In partic., to carry in front, to bear along in public, and esp. in religious and triumphal processions:

    signa militaria praelata,

    Liv. 3, 29; 31, 49:

    Pontico triumpho trium verborum praetulit titulum: veni, vidi, vici,

    Suet. Caes. 37:

    statuam Circensi pompā,

    id. Tit. 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to carry before, to place or set before, to offer, present (very rare):

    clarissimum lumen praetulistis menti meae,

    Cic. Sull. 14, 40: suam vitam, ut legem, praefert suis legibus, to carry one's life before, let it shine before as a guiding law (the image is borrowed from the bearing of torches before a thing), id. Rep. 1, 34, 52 Mos.: apud consulem causam atque excusationem, to offer as a cause, as an excuse, Sisenn. ap. Non. 58, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    To place a person or thing before another in esteem, to prefer (very freq.):

    quem cui nostrum non saepe praetulit?

    Cic. Att. 9, 13, 8; so,

    aliquem alicui,

    id. Brut. 26, 101:

    se alicui,

    id. de Or. 2, 84, 342; Caes. B. G. 2, 27, 2; cf.:

    virtute belli praeferri omnibus nationibus,

    id. ib. 5, 54, 5:

    pecuniam amicitiae,

    Cic. Lael. 17, 63:

    jus majestatis atque imperii ipsi naturae patrioque amori, id Fin. 1, 7, 23: vestram voluntatem meis omnibus commodis et rationibus,

    id. Imp. Pomp. 24, 71:

    ergo ille... ipsis est praeferendus doctoribus... Equidem quemadmodum urbes magnas viculis et castellis praeferendas puto, sic, etc.,

    id. Rep. 1, 2, 3:

    Brutus cuilibet ducum praeferendus,

    Vell. 2, 69, 3:

    puellam puellis,

    Ov. M. 4, 56; Plin. 15, 23, 25, § 94:

    hoc pueris patriaeque,

    Juv. 6, 111: animam praeferre [p. 1419] pudori, id. 8, 83.—With an object-clause, to choose rather, prefer:

    cur alter fratrum cessare et ludere et ungi Praeferat Herodis palmetis pinguibus,

    Hor. Ep. 2, 2, 184:

    ut multi praetulerint carere Penatibus,

    Col. 1, 3.—
    2.
    With ref. to time, to take beforehand, to anticipate (very rare;

    not in Cic.): diem triumphi,

    Liv. 39, 5, 12:

    nec bonus Eurytion praelato invidit honori,

    Verg. A. 5, 541; cf.: praelato die, Form. Praet. ap. Dig. 2, 13, 1; 48, 10, 28; cf.

    opem,

    to bring beforehand, Stat. Th. 6, 476.—
    3.
    To show, display, exhibit, discover, manifest, expose, reveal, betray, etc. (rare but class.): cum praeferremus sensus aperte, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 4:

    avaritiam praefers,

    Cic. Rosc. Am. 31, 87:

    amorem,

    Ov. H. 17, 36:

    fons Calirrhoë aquarum gloriam ipso nomine praeferens,

    Plin. 5, 16, 15, § 72:

    aures in equis animi indicia praeferunt,

    id. 11, 37, 50, § 137:

    duae aquilae omen duplicis imperii praeferentes,

    Just. 12, 16:

    modestiam praeferre et lasciviā uti,

    Tac. A. 13, 45 (but in id. H. 5, 1, praelatis is corrupted;

    the correct read. is privatis): dolorem animi vultu,

    Curt. 6, 9, 1:

    sapientiae studium habitu corporis,

    Plin. Ep. 1, 22, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > praefero

  • 4 cōniciō or cōiciō

        cōniciō or cōiciō (coniiciō), iēcī, iectus, ere    [com-+iacio].    I. To throw together, unite, collect: sarcinas in medium, L. — Fig., to draw a conclusion, conclude, infer, conjecture, guess: sexaginta ut conicio, T.: eum regnum ei commississe, N.—In augury, to prophesy, foretell, divine, interpret: de matre saviandā ex oraculo: male coniecta: quae tempestas impendeat.—    II. To throw, cast, urge, drive, hurl, thrust, put, place: tela, Cs.: thyrsos, O.: pila in hostes, Cs.: alqm in carcerem: reliquos in fugam, Cs.: serpentīs in vasa, N.: cultros in guttura, O.: se in signa manipulosque, Cs.: se in fugam: se in pedes, to take to one's heels, T.: se intro, T.: spolia igni, V.: facem iuveni, V.: (iaculum) inter ilia coniectum, O. — Fig., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force: me in laetitiam, T.: (Catilinam) ex insidiis in latrocinium: se in noctem, to commit: naves in noctem coniectae, delayed, Cs.: se mente in versum, to apply: orationem in clarissimos viros: pecuniam in propylaea, squander: culpam in unum vigilem, L.: maledicta in eius vitam: crimen in qua tempora, L.: omen in illam provinciam: haec in eculeum coiciuntur, i. e. can endure the rack: querelas absenti, Tb.: petitiones ita coniectae, aimed: id sub legis vincula, L.—To throw, place, put, include: verba in interdictum: plura in eandem epistulam.

    Latin-English dictionary > cōniciō or cōiciō

  • 5 lūx

        lūx lūcis, f    [LVC-], light, brightness: solis ac lychnorum: Stella facem ducens multā cum luce, V.: auctor Lucis (i. e. Sol), O.: siderea, heavenly, O.: donec lux occidat, till sunset, Iu.— The light of day, daylight, day: usque ad lucem vigilare, T.: lux ubi adventabat, S.: ante lucem: primā luce, at dawn, Cs.: luce sub ipsā, at the point of day, V.: Dormiet in lucem, till day is advanced, H.: luce reversā, Iu.: luce occidi, in open day: luci adgredi.— Plur, the heavenly bodies: Illae, quae fulgent luces.— A day: centesima lux est haec ab interitu P. Clodi: longiore luce opus est, L.: anxia nocte, Anxia luce gemit, O.: Natali die mihi dulcior haec lux, Iu.: vocat lux ultima victos, i. e. death, V.: aestiva, summer, V.: brumalis, winter, O.— Life: me reducem in lucem facere, T.: corpora luce carentum, i. e. of the dead, V.: simul atque editi in lucem sumus: aeterna, O.— An eye, the eyesight: damnum lucis ademptae, O.— A light: O lux Dardaniae, i. e. Hector, V.: Luce nihil gestum, nihil est Diomede remoto, O.—Fig., the sight of men, public view, the public, the world: in luce atque in oculis civium magnus: forensi luce carere: res occultissimas in lucem proferre. — Light, encouragement, help, succor: lux quaedam videbatur oblata, regno sublato: lucem adferre rei p.: Lucem redde patriae, H.— A light, ornament: urbs, lux orbis terrarum.— Light, illustration, elucidation: historia lux veritatis.— That which enlightens, source of illumination: ratio quasi quaedam lux vitae.
    * * *
    light, daylight, light of day; life; world; day

    Latin-English dictionary > lūx

  • 6 prae-ferō

        prae-ferō tulī, lātus, ferre,    to bear before, carry in front, hold forth: dextrā facem: in fascibus insignia laureae, Cs.: fasces praetoribus praeferuntur: praelatos hostīs adoriri, as they rode by, L.: signa militaria praelata, carried in procession, L.: castra sua praelati, hurrying past the camp, L.—Fig., to place before, offer, present: clarissimum lumen menti meae: suam vitam, ut legem, suis civibus, set as a guide before.—To place before, prefer: mortem servituti: Scaevolam sibi: virtute belli praeferri omnibus gentibus, Cs.: ius maiestatis patrio amori: puellam puellis, O.: animam pudori, Iu.: Cur alter fratrum cessare Praeferat Herodis palmetis, H.—To take beforehand, anticipate: diem triumphi, L.: praelato invidere honori, V.—To display, discover, reveal, betray: avaritiam: amorem, O.: dolorem animi voltu, Cu.

    Latin-English dictionary > prae-ferō

  • 7 sēmi-ūstus (sēmūstus)

        sēmi-ūstus (sēmūstus) adj.,     half-burned: Enceladi semiustum corpus, V.: facem, O.: simulacra, L.—Fig.: se populare incendium semustum effugisse, L.

    Latin-English dictionary > sēmi-ūstus (sēmūstus)

  • 8 teneō

        teneō tenuī, —, ēre    [2 TA-], to hold, keep, have, grasp, hold fast: flabellulum, T.: facem, V. telum, L.: cruentum gladium: manu Fragmina, O.: Dextra tenet ferrum, O.: ore cibum, Ph.: Hanc teneo sinu, O.; cf. cum res non coniecturā, sed oculis ac manibus teneretur, i. e. was palpable. —Fig., to hold in mind, take in, understand, conceive, comprehend, know: rem tenes, you understand the situation, T.: teneo, I understand, T.: quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus tenentur: quo pacto cuncta tenerem, H.—Implying possession or control, to hold, possess, be master of, control, occupy: multa hereditatibus tenebantur sine iniuriā: quae tenuit dives Achaemenes, H.: loca, L.: colles praesidiis, Cs.: terras, H.: alterum cornu, command, N.: provincias aliaque omnia, S.: rem p. opes paucorum tenere coeperunt, to control public affairs: ut res p. vi tribuniciā teneretur, should be mastered, cf. qui tenent (sc. rem p.), qui potiuntur, i. e. who are in supreme power: me Galatea tenebat, i. e. held my affections, V.: teneone te? i. e. are you restored to me? T.—Implying persistence, to hold fast, keep, occupy, watch, guard, defend, maintain, retain: legio locum non tenuit, Cs.: Capitolia celsa, V.: in manicis te sub custode, H.: Athenae tuae sempiternam in arce oleam tenere potuerunt.—Of a way or course, to hold, keep, maintain, follow up: secundissimo vento cursum, to hold one's course: vento intermisso cursum, Cs.: Quove tenetis iter? V.: tenuit tamen vestigia Bucar, L.: Aeneam... ab Siciliā classe ad Laurentem agrum tenuisse (sc. cursum), sailed, L.: medio tutissimus ibis... Inter utrumque tene, O.; cf. hic ventus adversum tenet Athenis proficiscentibus, blows the wrong way, N.—Fig., to hold fast, guard, preserve, uphold, keep, insist on: consuetudinem meam: non tenebat ornatum suum civitas: ius suum: haec duo in amicitiā, etc.: imperium in suos: silentium, L. — To hold fast, maintain, support, defend, uphold, insist: illud arcte tenent, voluptatem esse summum bonum: propositum, maintain, Cs.: suas leges: quo causae teste tenentur, H.: plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur, L.: tenuere patres, ut Fabius consul crearetur, L.— Of the memory, to hold, keep: tui memoriam cum summā benevolentiā, preserve a recollection of: memoriā tenetis, res esse, etc., you remember numeros memini, si verba tenerem, recollect, V.: dicta tenere, H.—Of disposition or desire, to possess, occupy, control: quae te tanta pravitas mentis tenuerit, ut, etc., has had possession of you: magna me spes tenet: nisi forte quem perniciosa libido tenet, S.: neque irā neque gratiā teneri, to be controlled: pompā, ludis, to be fascinated: ab <*>ratore iam obsessus est ac tenetur.— To hold position, maintain oneself, stay, be posted: quā abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum tenebat, L.: tenent Danai, quā deficit ignis, V.— To hold out, hold on, last, endure, continue, maintain itself, prevail: imber per noctem totam tenuit, L.: tenet fama, lupam, etc, L.: fama tenuit, haud plus fuisse modio, L.—Implying attainment, to reach, arrive at, attain, occupy: montes Sabini petebant et pauci tenuere, L.: portum, L.: Hesperiam, O.—Fig., to reach, gain, acquire, obtain, attain: per cursum rectum regnum tenere: virtute regnum, L.: teneri res aliter non potest: causam, O.—Implying restraint, to hold fast, hold back, hinder, restrain, detain, check, control, stay: naves, quae vento tenebantur, Cs.: classem ibi tenebat, L.: si id te non tenet, advola: Marcellum ab gerundis rebus: ne diutius teneam: tene linguam, O.: pecus omne tenendum, V.: manum, H.: quo me decet usque teneri? V.: lacrimas in morte miserā: exercitum in stativis, L.—With pron reflex., to keep back, remain, stay: castris sese, Cs.: castris se pavidus tenebat, L.: a conventu se remotum domi, N.: me ab accusando, refrain.— Fig., to hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter: iracundiam: risum: iram, Cu.: ea, quae occurrunt, keep to themselves: Sed te, ne faceres, tenuit reverentia famae, O.—Implying constraint, to bind, hold, obligate, be binding on, control: quamquam leges eum non tenent: interdicto non teneri: ut plebi scita omnes Quirites tenerent, L.: teneri alienis foederibus, L.: poenā teneri, to be liable: testibus in re perspicuā teneri, to be convicted.— Implying comprehension, to take in, comprise, comprehend, include: haec magnos formula reges tenet. H.: ut homines deorum agnatione et gente teneantur: id quod (genus officiorum) teneatur hominum societate.
    * * *
    tenere, tenui, tentus V
    hold, keep; comprehend; possess; master; preserve; represent; support

    Latin-English dictionary > teneō

  • 9 ventilō

        ventilō —, ātus, āre    [ventulus], to toss in the air, fan, air: populeas ventilat aura comas, sways, O.: digitis aurum, i. e. displays, Iu.: facem, Pr.— Fig.: cuius linguā quasi flabello seditionis contio ventilata, i. e. is incited.
    * * *
    ventilare, ventilavi, ventilatus V
    expose to a draught; fan; brandish

    Latin-English dictionary > ventilō

  • 10 coicio

    cōnĭcĭo (also conjĭcio and cōicio; cf. Munro ad Lucr. 2, 1061; Laber. ap. Gell. 16, 7, 5), jēci, jectum, 3, v. a. (arch. temp. perf. conjexi, Plaut. Trin. 3, 2, 99) [jacio].
    I.
    To throw or bring together, to unite, = cogo, colligo.
    A.
    Lit. (very rare):

    cum semina rerum coaluerint quae, conjecta repente, etc.,

    Lucr. 2, 1061; cf. id. 2, 1073 sq.:

    palliolum in collum,

    Plaut. Ep. 2, 2, 10; id. Capt. 4, 1, 12 (cf. id. ib. 4, 2, 9:

    collecto pallio): sarcinas in medium,

    Liv. 10, 36, 1 Weissenb. (MSS. in medio); ib. § 13; 31, 27, 7: tecta, quae conjectis celeriter stramentis erant inaedificata, Auct. B. G. 8, 5. —
    B.
    Trop.
    1.
    To throw together in speaking, to dispute, contend, discuss, manage judicially (ante-class.): verba inter sese, to bandy words, Afran. ap. Non. p. 267, 28;

    so without verba: noli, mea mater, me praesente cum patre, conicere,

    id. ib. p. 267, 30;

    p. 268, 3: causam conicere hodie ad te volo (conicere, agere, Non.),

    id. ib. p. 267, 32; cf. the law formula: ante meridiem causam coiciunto, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20; and Gell. 17, 2, 10.—
    2.
    Like the Gr. sumballein (v. Lidd. and Scott in h. v. III. 2.), to put together logically, connect, unite; hence (causa pro effectu), to draw a conclusion from collected particulars, to conclude, infer, conjecture (not in Quint., who very freq. employed the synon. colligo):

    aliquid ex aliquā re,

    Lucr. 1, 751; 2, 121; Nep. Eum. 2, 2; id. Timoth. 4, 2:

    annos sexaginta natus es aut plus, ut conicio,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11:

    quid illud mali est? nequeo satis mirari, neque conicere,

    id. Eun. 3, 4, 9:

    cito conjeci, Lanuvii te fuisse,

    Cic. Att. 14, 21, 1:

    de futuris,

    Nep. Them. 1, 4:

    quam multos esse oporteret, ex ipso navigio,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    conicito, possisne necne, etc.,

    Plaut. Cas. 1, 1, 6:

    tu conicito cetera, Quid ego ex hac inopiā capiam,

    Ter. Phorm. 1, 3, 15.—
    b.
    In partic., t. t. of the lang. of augury, to prophesy, foretell, divine from omens, signs ( a dream, oracle, etc.); to interpret an omen, a dream, an oracle, etc.:

    somnium huic,

    Plaut. Curc. 2, 2, 3:

    qui de matre suaviandā ex oraculo Apollinis tam acute arguteque conjecerit,

    Cic. Brut. 14, 53:

    male conjecta maleque interpretata falsa sunt, etc.,

    id. Div. 1, 52, 119; cf. id. ib. 2, 31, 66:

    num igitur quae tempestas impendeat vatis melius coniciet quam gubernator? etc.,

    id. ib. 2, 5, 12:

    bene qui coniciet, vatem hunc perhibebo optumum (transl. of a Greek verse),

    id. ib. 2, 5, 12; cf. conjectura, II., conjector, and conjectrix.—
    II.
    To throw, cast, urge, drive, hurl, put, place, etc., a person or thing with force, quickly, etc., to or towards; and conicere se, to betake, cast, or throw one's self hastily or in flight somewhere (very freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit.
    (α).
    With in:

    tela in nostros,

    Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; Nep. Dat. 9, 5:

    pila in hostes,

    Caes. B. G. 1, 52: aliquem in carcerem, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 17; id. Tusc. 1, 40, 96; Suet. Caes. 17:

    in vincula,

    Caes. B. G. 4, 27; Sall. C. 42, 3; Nep. Milt. 7 fin.; id. Paus. 3, 5; id. Pelop. 5, 1; Liv. 29, 9, 8, and id. 19, 2, 4 et saep.:

    in catenas,

    Caes. B. G. 1, 47 fin.; Liv. 29, 21, 2:

    in compedes,

    Suet. Vit. 12:

    in custodiam,

    Nep. Phoc. 3, 4; Gai Inst. 1, 13; Suet. Aug. 27 al.: incolas vivos constrictosque in flammam, Auct. B. Afr. 87; cf.:

    te in ignem,

    Plaut. Rud. 3, 4, 64:

    in eculeum,

    Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    hostem in fugam,

    Caes. B. G. 4, 12:

    exercitum in angustias,

    Curt. 5, 3, 21:

    navem in portum (vis tempestatis),

    Cic. Inv. 2, 32, 98:

    serpentes vivas in vasa fictilia,

    Nep. Hann. 10, 4:

    cultros in guttura velleris atri,

    to thrust into, Ov. M. 7, 245; cf.:

    ferrum in guttura,

    id. ib. 3, 90:

    se in signa manipulosque,

    Caes. B. G. 6, 40:

    se in paludem,

    Liv. 1, 12, 10:

    se in sacrarium,

    Nep. Them. 8, 4:

    se in ultimam provinciam Tarsum usque,

    Cic. Att. 5, 16, 4:

    se in fugam,

    id. Cael. 26, 63; so,

    se in pedes,

    to take to one's heels, Ter. Phorm. 1, 4, 13 (cf.: se conferre in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20, and Plaut. Bacch. 3, 1, 7; and:

    quin, pedes, vos in curriculum conicitis?

    id. Merc. 5, 2, 91):

    se intro,

    Lucil. 28, 47; Ter. Heaut. 2, 3, 36.—
    (β).
    With dat. (rare):

    alii spolia... Coniciunt igni,

    Verg. A. 11, 194:

    huic dea unum anguem Conicit,

    id. ib. 7, 347:

    facem juveni conjecit,

    id. ib. 7, 456:

    conjectaque vincula collo accipit,

    thrown about the neck, Ov. Tr. 4, 1, 83.—
    (γ).
    With ad:

    animus domicilia mutet ad alias animalium formas conjectus,

    removed, transposed, Sen. Ep. 88, 29.—
    (δ).
    With acc. alone (mostly poet.):

    magnus decursus aquaï Fragmina coniciens silvarum arbustaque tota,

    bearing down, prostrating, Lucr. 1, 284:

    jaculum,

    Verg. A. 9, 698:

    tela,

    Ov. M. 5, 42:

    cultros,

    id. ib. 15, 735:

    thyrsos,

    id. ib. 11, 28:

    venabula manibus,

    id. ib. 12, 454:

    domus inflammata conjectis ignibus,

    Cic. Att. 4, 3, 2:

    telum inbelle sine ictu,

    Verg. A. 2, 544.—
    (ε).
    With inter:

    jaculum inter ilia,

    Ov. M. 8, 412.—
    B.
    Trop., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force something eagerly, quickly to or towards, etc.
    (α).
    With in:

    aliquem in morbum ex aegritudine,

    Plaut. Poen. prol. 69:

    aliquem in laetitiam,

    Ter. Heaut. 2, 3, 51:

    (hostes) in terrorem ac tumultum,

    Liv. 34, 28, 3:

    in metum,

    id. 39, 25, 11:

    in periculum,

    Suet. Oth. 10:

    rem publicam in perturbationes,

    Cic. Fam. 12, 1, 1:

    aliquem in nuptias,

    Ter. And. 3, 4, 23; cf. id. ib. 3, 5, 14;

    4, 1, 43: (Catilinam) ex occultis insidiis in apertum latrocinium,

    Cic. Cat. 2, 1, 1:

    aliquem in tricas,

    Plaut. Pers. 5, 2, 18; Liv. 36, 12, 4:

    se in saginam ad regem aliquem,

    Plaut. Trin. 3, 2, 99: se mirificam in latebram, to fly to (in disputing), Cic. Div. 2, 20, 46:

    se in noctem,

    to commit one's self to the night, travel by night, id. Mil. 19, 49: se mente ac voluntate in versum, to devote or apply one's self with zeal to the art of poetry, id. de Or. 3, 50, 194:

    oculos in aliquem,

    id. Clu. 19, 54; id. Lael. 2, 9; Tac. H. 1, 17:

    orationem tam improbe in clarissimos viros,

    Cic. Sest. 18, 40:

    tantam pecuniam in propylaea,

    to throw away, squander, id. Off. 2, 17, 60; cf.:

    cum sestertium milies in culinam conjecisset (Apicius),

    Sen. Cons. Helv. 10, 9:

    culpam in unum vigilem,

    Liv. 5, 47, 10:

    crimina in tuam nimiam diligentiam,

    Cic. Mur. 35, 73:

    maledicta in ejus vitam,

    id. Planc. 12, 31: causas tenues simultatum in gregem locupletium, i. e. to cause, occasion, Auct. B. Alex. 49:

    crimen in quae tempora,

    Liv. 3, 24, 5:

    omen in illam provinciam,

    Cic. Verr. 2, 2, 6, § 18.—
    (β).
    Absol.:

    oculos,

    Cic. de Or. 2, 55, 225:

    petitiones ita conjectae (the fig. taken from aiming at a thing with weapons),

    id. Cat. 1, 6, 15: in disputando conjecit illam vocem Cn. Pompeius, omnes oportere senatui dicto audientes esse, threw out or let fall, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—
    * (γ).
    With sub:

    id vos sub legis superbissimae vincula conicitis,

    Liv. 4, 4, 10.—
    2.
    Of a verbal bringing forward, etc., to urge, press, treat, adduce: rem ubi paciscuntur, in comitio aut in foro causam coiciunto, XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20: causam coicere ad te volo, Afran. ap. Non. p. 267, 32 (Com. Rel. v. 216 Rib.):

    verba inter se acrius,

    id. ib. p. 267, 27 (Com. Rel. v. 309 ib.): is cum filio Cojecerat nescio quid de ratiunculā, id. ap. Suet. Vit. Ner. 11 (Com. Rel. v. 191 ib.).—
    3.
    To throw, place, put into, include in, etc.: eum fasciculum, quo illam (epistulam) conjeceram, Cic. Att. 2, 13, 1:

    ex illo libello, qui in epistulam conjectus est,

    id. ib. 9, 13, 7:

    conjeci id (prooemium) in eum librum, quem tibi misi,

    id. ib. 16, 6, 4:

    pluraque praeterea in eandem epistulam conjeci,

    id. ib. 7, 16, 1; cf.:

    quod multos dies epistulam in manibus habui... ideo multa conjecta sunt aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23:

    legem in decimam tabulam,

    id. Leg. 2, 25, 64; id. Caecin. 22, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > coicio

  • 11 conicio

    cōnĭcĭo (also conjĭcio and cōicio; cf. Munro ad Lucr. 2, 1061; Laber. ap. Gell. 16, 7, 5), jēci, jectum, 3, v. a. (arch. temp. perf. conjexi, Plaut. Trin. 3, 2, 99) [jacio].
    I.
    To throw or bring together, to unite, = cogo, colligo.
    A.
    Lit. (very rare):

    cum semina rerum coaluerint quae, conjecta repente, etc.,

    Lucr. 2, 1061; cf. id. 2, 1073 sq.:

    palliolum in collum,

    Plaut. Ep. 2, 2, 10; id. Capt. 4, 1, 12 (cf. id. ib. 4, 2, 9:

    collecto pallio): sarcinas in medium,

    Liv. 10, 36, 1 Weissenb. (MSS. in medio); ib. § 13; 31, 27, 7: tecta, quae conjectis celeriter stramentis erant inaedificata, Auct. B. G. 8, 5. —
    B.
    Trop.
    1.
    To throw together in speaking, to dispute, contend, discuss, manage judicially (ante-class.): verba inter sese, to bandy words, Afran. ap. Non. p. 267, 28;

    so without verba: noli, mea mater, me praesente cum patre, conicere,

    id. ib. p. 267, 30;

    p. 268, 3: causam conicere hodie ad te volo (conicere, agere, Non.),

    id. ib. p. 267, 32; cf. the law formula: ante meridiem causam coiciunto, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20; and Gell. 17, 2, 10.—
    2.
    Like the Gr. sumballein (v. Lidd. and Scott in h. v. III. 2.), to put together logically, connect, unite; hence (causa pro effectu), to draw a conclusion from collected particulars, to conclude, infer, conjecture (not in Quint., who very freq. employed the synon. colligo):

    aliquid ex aliquā re,

    Lucr. 1, 751; 2, 121; Nep. Eum. 2, 2; id. Timoth. 4, 2:

    annos sexaginta natus es aut plus, ut conicio,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11:

    quid illud mali est? nequeo satis mirari, neque conicere,

    id. Eun. 3, 4, 9:

    cito conjeci, Lanuvii te fuisse,

    Cic. Att. 14, 21, 1:

    de futuris,

    Nep. Them. 1, 4:

    quam multos esse oporteret, ex ipso navigio,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    conicito, possisne necne, etc.,

    Plaut. Cas. 1, 1, 6:

    tu conicito cetera, Quid ego ex hac inopiā capiam,

    Ter. Phorm. 1, 3, 15.—
    b.
    In partic., t. t. of the lang. of augury, to prophesy, foretell, divine from omens, signs ( a dream, oracle, etc.); to interpret an omen, a dream, an oracle, etc.:

    somnium huic,

    Plaut. Curc. 2, 2, 3:

    qui de matre suaviandā ex oraculo Apollinis tam acute arguteque conjecerit,

    Cic. Brut. 14, 53:

    male conjecta maleque interpretata falsa sunt, etc.,

    id. Div. 1, 52, 119; cf. id. ib. 2, 31, 66:

    num igitur quae tempestas impendeat vatis melius coniciet quam gubernator? etc.,

    id. ib. 2, 5, 12:

    bene qui coniciet, vatem hunc perhibebo optumum (transl. of a Greek verse),

    id. ib. 2, 5, 12; cf. conjectura, II., conjector, and conjectrix.—
    II.
    To throw, cast, urge, drive, hurl, put, place, etc., a person or thing with force, quickly, etc., to or towards; and conicere se, to betake, cast, or throw one's self hastily or in flight somewhere (very freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit.
    (α).
    With in:

    tela in nostros,

    Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; Nep. Dat. 9, 5:

    pila in hostes,

    Caes. B. G. 1, 52: aliquem in carcerem, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 17; id. Tusc. 1, 40, 96; Suet. Caes. 17:

    in vincula,

    Caes. B. G. 4, 27; Sall. C. 42, 3; Nep. Milt. 7 fin.; id. Paus. 3, 5; id. Pelop. 5, 1; Liv. 29, 9, 8, and id. 19, 2, 4 et saep.:

    in catenas,

    Caes. B. G. 1, 47 fin.; Liv. 29, 21, 2:

    in compedes,

    Suet. Vit. 12:

    in custodiam,

    Nep. Phoc. 3, 4; Gai Inst. 1, 13; Suet. Aug. 27 al.: incolas vivos constrictosque in flammam, Auct. B. Afr. 87; cf.:

    te in ignem,

    Plaut. Rud. 3, 4, 64:

    in eculeum,

    Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    hostem in fugam,

    Caes. B. G. 4, 12:

    exercitum in angustias,

    Curt. 5, 3, 21:

    navem in portum (vis tempestatis),

    Cic. Inv. 2, 32, 98:

    serpentes vivas in vasa fictilia,

    Nep. Hann. 10, 4:

    cultros in guttura velleris atri,

    to thrust into, Ov. M. 7, 245; cf.:

    ferrum in guttura,

    id. ib. 3, 90:

    se in signa manipulosque,

    Caes. B. G. 6, 40:

    se in paludem,

    Liv. 1, 12, 10:

    se in sacrarium,

    Nep. Them. 8, 4:

    se in ultimam provinciam Tarsum usque,

    Cic. Att. 5, 16, 4:

    se in fugam,

    id. Cael. 26, 63; so,

    se in pedes,

    to take to one's heels, Ter. Phorm. 1, 4, 13 (cf.: se conferre in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20, and Plaut. Bacch. 3, 1, 7; and:

    quin, pedes, vos in curriculum conicitis?

    id. Merc. 5, 2, 91):

    se intro,

    Lucil. 28, 47; Ter. Heaut. 2, 3, 36.—
    (β).
    With dat. (rare):

    alii spolia... Coniciunt igni,

    Verg. A. 11, 194:

    huic dea unum anguem Conicit,

    id. ib. 7, 347:

    facem juveni conjecit,

    id. ib. 7, 456:

    conjectaque vincula collo accipit,

    thrown about the neck, Ov. Tr. 4, 1, 83.—
    (γ).
    With ad:

    animus domicilia mutet ad alias animalium formas conjectus,

    removed, transposed, Sen. Ep. 88, 29.—
    (δ).
    With acc. alone (mostly poet.):

    magnus decursus aquaï Fragmina coniciens silvarum arbustaque tota,

    bearing down, prostrating, Lucr. 1, 284:

    jaculum,

    Verg. A. 9, 698:

    tela,

    Ov. M. 5, 42:

    cultros,

    id. ib. 15, 735:

    thyrsos,

    id. ib. 11, 28:

    venabula manibus,

    id. ib. 12, 454:

    domus inflammata conjectis ignibus,

    Cic. Att. 4, 3, 2:

    telum inbelle sine ictu,

    Verg. A. 2, 544.—
    (ε).
    With inter:

    jaculum inter ilia,

    Ov. M. 8, 412.—
    B.
    Trop., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force something eagerly, quickly to or towards, etc.
    (α).
    With in:

    aliquem in morbum ex aegritudine,

    Plaut. Poen. prol. 69:

    aliquem in laetitiam,

    Ter. Heaut. 2, 3, 51:

    (hostes) in terrorem ac tumultum,

    Liv. 34, 28, 3:

    in metum,

    id. 39, 25, 11:

    in periculum,

    Suet. Oth. 10:

    rem publicam in perturbationes,

    Cic. Fam. 12, 1, 1:

    aliquem in nuptias,

    Ter. And. 3, 4, 23; cf. id. ib. 3, 5, 14;

    4, 1, 43: (Catilinam) ex occultis insidiis in apertum latrocinium,

    Cic. Cat. 2, 1, 1:

    aliquem in tricas,

    Plaut. Pers. 5, 2, 18; Liv. 36, 12, 4:

    se in saginam ad regem aliquem,

    Plaut. Trin. 3, 2, 99: se mirificam in latebram, to fly to (in disputing), Cic. Div. 2, 20, 46:

    se in noctem,

    to commit one's self to the night, travel by night, id. Mil. 19, 49: se mente ac voluntate in versum, to devote or apply one's self with zeal to the art of poetry, id. de Or. 3, 50, 194:

    oculos in aliquem,

    id. Clu. 19, 54; id. Lael. 2, 9; Tac. H. 1, 17:

    orationem tam improbe in clarissimos viros,

    Cic. Sest. 18, 40:

    tantam pecuniam in propylaea,

    to throw away, squander, id. Off. 2, 17, 60; cf.:

    cum sestertium milies in culinam conjecisset (Apicius),

    Sen. Cons. Helv. 10, 9:

    culpam in unum vigilem,

    Liv. 5, 47, 10:

    crimina in tuam nimiam diligentiam,

    Cic. Mur. 35, 73:

    maledicta in ejus vitam,

    id. Planc. 12, 31: causas tenues simultatum in gregem locupletium, i. e. to cause, occasion, Auct. B. Alex. 49:

    crimen in quae tempora,

    Liv. 3, 24, 5:

    omen in illam provinciam,

    Cic. Verr. 2, 2, 6, § 18.—
    (β).
    Absol.:

    oculos,

    Cic. de Or. 2, 55, 225:

    petitiones ita conjectae (the fig. taken from aiming at a thing with weapons),

    id. Cat. 1, 6, 15: in disputando conjecit illam vocem Cn. Pompeius, omnes oportere senatui dicto audientes esse, threw out or let fall, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—
    * (γ).
    With sub:

    id vos sub legis superbissimae vincula conicitis,

    Liv. 4, 4, 10.—
    2.
    Of a verbal bringing forward, etc., to urge, press, treat, adduce: rem ubi paciscuntur, in comitio aut in foro causam coiciunto, XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20: causam coicere ad te volo, Afran. ap. Non. p. 267, 32 (Com. Rel. v. 216 Rib.):

    verba inter se acrius,

    id. ib. p. 267, 27 (Com. Rel. v. 309 ib.): is cum filio Cojecerat nescio quid de ratiunculā, id. ap. Suet. Vit. Ner. 11 (Com. Rel. v. 191 ib.).—
    3.
    To throw, place, put into, include in, etc.: eum fasciculum, quo illam (epistulam) conjeceram, Cic. Att. 2, 13, 1:

    ex illo libello, qui in epistulam conjectus est,

    id. ib. 9, 13, 7:

    conjeci id (prooemium) in eum librum, quem tibi misi,

    id. ib. 16, 6, 4:

    pluraque praeterea in eandem epistulam conjeci,

    id. ib. 7, 16, 1; cf.:

    quod multos dies epistulam in manibus habui... ideo multa conjecta sunt aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23:

    legem in decimam tabulam,

    id. Leg. 2, 25, 64; id. Caecin. 22, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > conicio

  • 12 laevus

    laevus, a, um, adj. [cf. Gr. laios], left, on the left side (mostly poet.; syn.: sinister, scaevus).
    I.
    Lit.: ut idem nunc sit laevus;

    et e laevo sit mutua dexter,

    Lucr. 4, 301 (325):

    manus,

    Cic. Ac. 2, 47, 145:

    ab laeva manu,

    Plaut. Aul. 4, 3, 1: habeo equidem hercle oculum. Py. At laevom dico, Plaut. Mil. 4, 7, 24:

    latus,

    Ov. M. 12, 415: auris id. ib. 12, 336:

    pes,

    id. ib. 12, 101:

    umerus,

    id. H. 9, 62:

    Pontus,

    lying to the left, id. P. 4, 9, 119:

    iter,

    Verg. A. 5, 170:

    habena,

    Hor. Ep. 1, 15, 12:

    amnis,

    the left bank, Tac. A. 2, 8:

    laevā in parte mamillae,

    Juv. 7, 159. —
    B. 1.
    laeva, ae, f.
    (α).
    (Sc. manus.) The left hand:

    opsecro te hanc per dexteram, perque hanc sororem laevam,

    Plaut. Poen. 3, 1, 9:

    Ilionea petit dextrā, laevāque Serestum,

    Verg. A. 1, 611; id. ib. 2, 552;

    7, 188: cognovi clipeum laevae gestamina nostrae,

    Ov. M. 15, 163; id. ib. 4, 782;

    8, 321: hinc factum est ut usus anulorum exemtus dexterae, in laevam relegaretur,

    Macr. S. 7, 13, 11; so,

    dextera laevaque,

    Juv. 6, 561; 658.—
    (β).
    (Sc. pars.) The left side:

    laevam cuncta cohors remis ventisque petivit,

    Verg. A. 3, 563:

    laevam pete,

    go to the left, Ov. M. 3, 642.—Esp. freq. adv.: laevā, on the left side, on the left:

    dextrā montibus, laevā Tiberi amne saeptus,

    on the left, Liv. 4, 32:

    dextrā laevāque duo maria claudunt,

    id. 21, 43: so, a laevā: Diana facem jacit a laeva, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. Rel. v. 55 Vahl.); Vulg. Exod. 14, 22.—So, ad laevam, in laevam, to the left, on the left: ante, et pone;

    ad laevam, et ad dexteram,

    Cic. Univ. 13:

    si in laevam detorserit,

    Plin. 28, 8, 27, § 93.—
    2.
    In neutr.: laevum, on the left ( poet.):

    intonuit laevum,

    Verg. A. 2, 693; 9, 631:

    laevum extendere comas,

    Juv. 6, 495: in laevum, adverbially, to the left:

    fleximus in laevum cursus,

    Ov. Tr. 1, 10, 17:

    dixit in laevum conversus,

    Juv. 4, 120 (Jahn, in laevam).— Plur.: laeva, ōrum, n., places lying on the left:

    laeva tenent Thetis et Melite,

    Verg. A. 5, 825:

    Thracen et laeva Propontidos intrat,

    Ov. F. 5, 257.—
    II.
    Trop.
    A.
    Awkward, stupid, foolish, silly:

    si mens non laeva fuisset,

    Verg. E. 1, 16; id. A. 2, 54:

    o ego laevus, Qui purgor bilem sub verni temporis horam,

    Hor. A. P. 301.—
    B.
    Of ill omen, unfavorable, inconvenient; unfortunate, unlucky, bad, pernicious:

    Sirius laevo contristat lumine caelum,

    Verg. A. 10, 275:

    peccatum fateor, cum te sic tempore laevo Interpellarim,

    Hor. S. 2, 4, 4:

    teque nec laevus vetat ire picus,

    id. C. 3, 27, 15:

    laevo monitu pueros producit avaros,

    Juv. 14, 228:

    omen,

    Val. Fl. 6, 70:

    ignis,

    i. e. a pestilence, Stat. Th. 1, 634; Claud. Idyll. 2, 92; Sil. 1, 464 Rupert; so,

    numina laeva (opp. dextra or propitia),

    unfavorable gods, hostile deities, Verg. G. 4, 7 Jahn and Forbig. ad loc.:

    impia Cappadocum tellus et numine laevo Visa tibi,

    Mart. 6, 85, 3; Sil. 14, 494; 15, 512; Arn. adv. Gent. 3, 26.—
    C.
    In the language of augurs, fortunate, lucky, propitious (because the Romans, by turning their faces to the south, had the eastern signs on their left hand;

    v. sinister): laeva prospera existimantur, quoniam laevā parte mundi ortus est,

    Plin. 2, 54, 55, § 142; cf. Liv. 1, 18:

    omina,

    Phaedr. 3, 18, 12:

    tonitru dedit omina laevo Juppiter,

    Ov. F. 4, 833; cf. Verg. A. 2, 693; 9, 631 (I. B. 2 supra).—Hence, adv.: laevē, awkwardly, wrongly ( poet.), Hor. Ep. 1, 7, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > laevus

  • 13 luceo

    lūcĕo, xi, 2, v. n. [Sanscr. ruk, to be bright; Gr. luchnos, leukos, amphilukê; Lat. lux, lumen, lucidus, luna; O. H.-Germ. liŏht; Germ. Licht; cf. also illustris], to be light or clear, to shine, beam, glitter (syn.: splendeo, fulgeo).
    I.
    Lit.: (lumen) Nihilo minus ipsi lucet, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51 (Trag. v. 389 Vahl.): tum candida lumina lucent, id. ap. Fest. p. 228 and 229 Müll. (Ann. v. 157 Vahl.):

    (stella) luce lucebat aliena,

    Cic. Rep. 4, 16, 16:

    dum meus assiduo luceat igne focus,

    Tib. 1, 1, 6:

    lucet igne rogus,

    Ov. H. 11, 104:

    rara per occultos lucebat semita calles,

    Verg. A. 9, 383:

    lucet via longo Ordine flammarum,

    id. ib. 11, 143; cf. Prop. 2, 14 (3, 6), 17:

    interior caeli qua semita lucet,

    Stat. Th. 9, 641:

    (luminaria) lucent in firmamento caeli,

    Vulg. Gen. 1, 15:

    niveo lucet in ore rubor,

    Ov. Am. 3, 3, 6:

    lucent oculi,

    id. M. 1, 239; Val. Fl. 6, 492:

    cinis in multam noctem pertinaciter luxit,

    Suet. Tib. 74:

    virgatis lucent sagulis (sc. Galli),

    glitter, Verg. A. 8, 660:

    taedā lucebis in illa,

    i. e. shall burn, Juv. 1, 155:

    non amplius erit sol ad lucendum,

    Vulg. Isa. 60, 19.—In the part. pres.:

    e rosea sol alte lampade lucens,

    Lucr. 5, 610; so,

    globus lunae,

    Verg. A. 6, 725:

    faces,

    Ov. F. 3, 270:

    sedebat In solio Phoebus claris lucente smaragdis,

    id. M. 2, 24:

    lucerna lucens in caliginoso loco,

    Vulg. 2 Pet. 1, 19.— Poet., with acc.:

    huic lucebis novae nuptae facem,

    will light her home with a torch, Plaut. Cas. 1, 30: tute tibi puer es;

    lautus luces cereum,

    id. Curc. 1, 1, 9.—
    2.
    Of the day, daylight, etc., to appear, dawn, become light:

    an umquam lucebit in orbe ille dies,

    Sil. 16, 91:

    lucente jam die,

    Amm. 21, 15, 2.—
    (β).
    Esp., impers.: lucet, lucebat, etc., it is (was) light, it is (was) day, it is dawning:

    priusquam lucet, adsunt,

    Plaut. Mil. 3, 1, 115:

    si lucet lucet: lucet autem, lucet igitur,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    si judicatum erit meridie non lucere,

    id. Att. 1, 1, 1:

    nondum lucebat,

    id. Rosc. Am. 34, 97:

    nec satis lucebat: cum autem luceret, etc.,

    id. Att. 16, 13, a, 1:

    ubi lucere coepisset,

    id. Div. 1, 23, 47: expergiscere: lucet hoc, it is light, it is day there (in the sky), Plaut. Mil. 2, 2, 63:

    hoc... luce lucebit,

    id. Curc. 1, 3, 26. —
    B.
    Transf., to shine or show through, to be discernible, visible ( poet.):

    si qua Arabio lucet bombyce puella,

    Prop. 2, 2, 25 (2, 3, 15):

    femineum lucet sic per bombycina corpus,

    Mart. 8, 68, 7:

    vitalia lucent,

    are uncovered, Stat. Th. 8, 525.—
    II.
    Trop., to shine forth, to be conspicuous, apparent, clear, evident:

    nunc imperii nostri splendor illis gentibus lucet,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 41:

    mea officia et studia, quae parum antea luxerunt,

    id. Att. 3, 15, 4:

    cum res ipsa tot, tam claris argumentis luceat,

    id. Mil. 23, 61:

    virtus lucet in tenebris,

    id. Sest. 28, 60:

    tota oratio lucet,

    Quint. 8, 5, 29; 9, 1, 19.—Hence, lūcens, entis, P. a., shining, bright, conspicuous: lucentior usus, Mall. Theod. de Metr. 9, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > luceo

  • 14 lux

    lux, lūcis (adverb. abl. luce, luci, and lucu, and in these old forms also used as m.; v. infra; in Plaut. lux is usually m.; Brix ad Plaut. Capt. 5, 4, 11), f. [luceo], light.
    I.
    Lit.
    1.
    In gen., the light of the sun and other heavenly bodies:

    cum id solis luce videatur clarius,

    Cic. Div. 1, 3, 6; id. Tusc. 1, 37, 90; id. Cat. 1, 3; id. Cael. 9:

    per umbras Stella facem ducens multā cum luce cucurrit,

    Verg. A. 2, 694: a lucifero donec lux occidat, till sunset, Juv, 13, 158. — The light, splendor, brightness of shining bodies:

    viridi cum luce zmaragdi,

    Lucr. 4, 1126:

    luce coruscus ahenā,

    Verg. A. 2, 470:

    lucem non fundentes gemmae,

    Plin. 37, 7, 25, § 94:

    ferri,

    Stat. Th. 8, 124.—
    2.
    In partic., the light of day, daylight, day:

    diurna,

    Lucr. 6, 848:

    Metellus cum primā luce in campum currebat,

    Cic. Att. 4, 3, 4:

    ante lucem,

    id. de Or. 2, 64, 259:

    primā luce ad eum accurrit,

    at daybreak, dawn of day, Caes. B. G. 1, 22:

    luce sub ipsā,

    on the very verge of day, Verg. G. 4, 490:

    in luci,

    by day, Lucr. 4, 233:

    luce reversā,

    Juv. 6, 312.—Hence,
    b.
    In abl. adverb.: luce, luci, and (ante-class.) lucu, by daylight, in the daytime:

    ut luce palam in foro saltet,

    Cic. Off. 3, 24, 93; so,

    luce,

    id. Pis. 10, 23; Auct. Her. 4, 36, 48; Verg. A. 9, 153 al.:

    nocte ac luce,

    Juv. 15, 43:

    ut veniamus luci,

    Plaut. Cas. 4, 2, 7:

    cum luci simul,

    id. Merc. 2, 1, 31:

    luci claro,

    id. Aul. 4, 10, 18; cf. Non. 210, 9:

    quis audeat luci,

    Cic. Phil. 12, 10, 25:

    quodsi luce quoque canes latrent,

    id. Rosc. Am. 20, 56; Liv. 35, 4, 5:

    cum primo lucu ibo hinc,

    Ter. Ad. 5, 3, 55:

    cum primo luci,

    Plaut. Cist. 2, 1, 49.—
    B.
    Transf.
    1.
    The heavenly bodies:

    illae, quae fulgent luces,

    Cic. Arat. 96.—
    2.
    A day:

    centesima lux est ab interitu P. Clodii,

    Cic. Mil. 35, 98:

    longiore luce ad id certamen nobis opus est,

    Liv. 3, 2:

    anxia nocte, anxia luce gemit,

    Ov. M. 2, 806:

    crastina,

    Verg. A. 10, 244:

    natali die mihi dulcior haec lux,

    Juv. 12, 1:

    septima quaeque lux,

    id. 14, 105; cf.:

    natura volvente vices et lucis et anni,

    id. 13, 88. —Hence, poet.:

    lux aestiva,

    summer, Verg. G. 4, 52:

    lux brumalis,

    winter, Ov. Tr. 1, 11, 39.—
    3.
    Life:

    qui ab Orco mortuom me reducem in lucem feceris,

    Ter. Hec. 5, 4, 12:

    corpora luce carentum,

    i. e. of the dead, Verg. G. 4, 255; Sil. 13, 473; cf.:

    simul atque editi in lucem sumus,

    Cic. Tusc. 3, 1, 2.—
    4.
    An eye, the eyesight:

    effossae squalent vestigia lucis,

    Stat. Th. 11, 585:

    damnum lucis ademptae,

    Ov. M. 14, 197.—
    5.
    A light, of an eminent man to whom all eyes turn:

    Luce nihil gestum, nihil est Diomede remoto,

    Ov. M. 13, 100.—Of a beloved person:

    o lux salve candida,

    Plaut. Mil. 4, 8, 34.—
    II.
    Trop.
    A.
    The sight of all men, the public view, the public, the world:

    nec vero ille in luce modo, atque in oculis civium magnus sed intus domique praestantior,

    Cic. Sen. 4, 12: Isocrates forensi luce caruit, id. Brut. 8, 32:

    familiam abjectam et obscu ram e tenebris in lucem vocare,

    id. Deiot. 11, 30:

    res occultas aperire in lucemque proferre,

    id. Ac. 2, 19, 62.—
    B.
    Light, encouragement, help, succor:

    lux quaedam videbatur oblata, non modo regno, sed etiam regni timore sublato,

    Cic. Phil. 1, 2, 40:

    civibus lucem ingenii et consilii porrigere,

    id. de Or. 1, 40, 184; cf.:

    lucem adferre rei publicae,

    id. Manil. 12, 33.—
    C.
    A light, an ornament:

    hanc urbem, lucem orbis terrarum,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    genus sine luce,

    undistinguished, obscure, Sil. 8, 248.—
    D.
    Light, illustration, elucidation:

    historia testis temporum, lux veritatis,

    Cic. de Or. 2, 9, 36.—
    E.
    That which enlightens, the source of illumination: ratio quasi quaedam lux lumenque vitae. Cic. Ac. 2, 8, 26; cf.:

    ego sum lux mundi,

    Vulg. John, 8, 12; id. ib. 12, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > lux

  • 15 semustus

    sēmustus ( sēmĭ-ustus), a, um, adj. [uro], half-burned (not ante-Aug.).
    I.
    Lit.: Enceladi semustum fulmine corpus. Verg. A. 3, 578:

    robora,

    id. ib. 5, 697:

    facem,

    Ov. F. 4, 167; Sil. 3, 16; Stat. Th. 12, 439 al.:

    forum,

    Liv. 26, 27:

    simulacra,

    id. 31, 30; Vell. 2, 119, 6:

    tectorum vestigia lacera et semusta,

    Tac. A. 15, 40; Suet. Dom. 15 al.—
    II.
    Trop.:

    se populare incendium priore consulatu semustum effugisse,

    Liv. 22, 40, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > semustus

  • 16 sol

    sōl, sōlis, m. [Sanscr. svar, shine; cf. Gr. Seirios, seir, selas, Helenê; and Lat. serenus].
    I.
    Sing., the sun, as a heavenly body.
    A.
    In gen.:

    tempora duorum generum sunt, unum annale, quod sol circuitu suo finit,

    Varr. R. R. 1, 27:

    solis cursus lunaeque meatus,

    Lucr. 5, 77:

    annum ad cursum solis accommodavit,

    Suet. Caes. 40:

    liquidi fons luminis aetherius sol,

    Lucr. 5, 282:

    quid potest esse sole majus?

    Cic. Ac. 2, 26, 82:

    illud dubium esse nulli potest quin arcus imago solis sit,

    Sen. Q. N. 1, 3, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    Sol oriens or solis ortus, the east, as a quarter of the heavens:

    spectant in septemtrionem et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1; 5, 13; 7, 69; cf.:

    a sole exoriente supra Maeotis paludes, Cic. poët. Tusc. 5, 17, 49: si illud signum solis ortum conspiceret,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    facem stellae ab ortu solis ad occidentem porrigi visam,

    Liv. 29, 14, 3:

    ab ortu solis flare venti,

    id. 25, 27, 6.—
    2.
    Sol occidens or solis occasus, the west:

    alterum (litus) vergit ad solem occidentem,

    Caes. B. G. 5, 13:

    laborant ut spectent sua triclinaria ad solem occidentem,

    Varr. R. R. 1, 13 fin.:

    spectat inter occasum solis et septemtriones,

    north-west, Caes. B. G. 1, 1:

    quae (pars insulae) est propius solis occasum,

    id. ib. 4, 28.—Cf. poet.:

    sub sole cadente,

    Manil. 4, 791.—In phrases, sol is often omitted by ellipsis: unde sol oritur oriens nuncupatur aut ortus;

    quo demergitur occidens vel occasus,

    Mel. 1, 1 init.; v. orior, ortus, occĭdo.—
    3.
    Sol oriens or sol (solis) ortus= sunrise; sol occidens or solis (sol) occasus = sunset:

    qui solem nec occidentem umquam viderint, nec orientem,

    Cic. Fin. 2, 8, 23:

    sole orto Gracchus copias educit,

    Liv. 24, 15, 1:

    prius orto Sole,

    Hor. Ep. 2, 1, 113:

    certi solis lunaeque et ortus et occasus sunt,

    Liv. 44, 37, 7:

    numquam ab orto sole ad occidentem... a curiā abscessit,

    id. 27, 50, 4:

    ut, equis insidentes, solis ortu cursum in quemdam locum dirigerent,

    Val. Max. 7, 3, 2 ext.:

    solis occasu,

    Caes. B. G. 1, 50; Liv. 24, 17, 7:

    ad (sub) solis occasum,

    towards sunset, Caes. B. G. 5, 8; 2, 11:

    in occasum declivi sole,

    Plin. 8, 50, 76, § 203.— Poet.:

    surgente a sole,

    Hor. S. 1, 4, 29.—For sol occasus, v. occidere, and Plaut. Men. 2, 3, 87 (ante solem occasum); id. ib. 5, 7, 35 (ad solem occasum); cf.:

    ab exortu ad occasum perstare contuentis solem,

    Plin. 7, 2, 2, § 22.—
    4.
    To designate a clime, country, etc., as eastern or southern (post-Aug.):

    ille Liberi currus triumphantem usque ad Thebas a solis ortu vehat,

    Sen. Vit. Beat. 25, 4:

    terminos civitatis nostrae cum sole metimur,

    id. Ot. Sap. 4 (31), 1. it tamen ultra oceanum solemque, id. Ep. 94, 63:

    sub alio sole,

    in another clime, Manil. 4, 171; cf.:

    ut sua orientis occidentisque terminis finiat (sc. solis),

    Sen. Ep. 92, 32.—
    5.
    Trop., of a great good or a great man:

    sol excidisse mihi e mundo videtur,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    solem e mundo tollere videntur qui, etc.,

    id. Lael. 13, 47:

    P. Africanus, sol alter (with sole geminato),

    id. N. D. 2, 5, 14; cf. Hor. S. 1, 7, 24:

    neque mundum posse duobus solibus regi, neque orbem, etc.,

    Just. 11, 12.—
    6.
    Prov.:

    et sceleratis sol oritur,

    Sen. Ben. 4, 26, 1; cf.:

    qui solem suum oriri facit super bonos et malos,

    Vulg. Matt. 5, 45: nondum omnium dierum sol occidit (Germ. Es ist noch nicht aller Tage Abend) = there are more days yet to come, sc. when the tables may be turned, Liv. 39, 26, 9.—
    C.
    The poets reckon time in many ways by the movement, etc., of the sun:

    bis me sol adiit gelidae post frigora brumae,

    two years, Ov. Tr. 4, 7, 1:

    donec sol annuus omnes conficeret metas,

    within a year, Stat. Achill. 1, 455; cf. Nemes. Cyn. 122:

    octavo lumine solis,

    on the eighth day, Lucr. 6, 1195:

    sol septimus,

    Juv. 15, 44:

    cum sol Herculei terga leonis adit,

    in midsummer, Ov. A. A. 1, 68: O sol Pulcher, O laudande (= dies;

    sc. Augusti reditus),

    Hor. C. 4, 2, 46; cf. id. S. 1, 9, 72:

    supremo sole,

    at noon, id. Ep. 1, 5, 3:

    sub medium solem,

    Manil. 4, 651; cf. id. 4, 593:

    sol abit,

    it is growing late, Plaut. Merc. 5, 2, 32; cf.:

    a primo ad ultimum solem,

    all day long, Amm. 14, 6, 10.—
    D.
    Transf., the sun, sunlight, sunshine, heat of the sun:

    ager soli ostentus,

    exposed to the sun, Cato, R. R. 6:

    sarmenta imponito quae frigus defendant et solem,

    id. ib. 48 (49):

    uvas ponite in sole biduum,

    id. ib. 112 (113):

    sol semper hic est a mani ad vesperum,

    Plaut. Most. 3, 2, 80:

    quin exta inspicere in sole etiam vivo licet,

    id. Aul. 3, 6, 29:

    nec res posse in sole videri, ni, etc.,

    Lucr. 5, 292:

    nunc quidem paululum a sole,

    out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92:

    cum in sole ambulem,

    id. de Or. 2, 14, 60:

    apricatio in illo Lucretino tuo sole,

    id. Att. 7, 11, 1; cf. id. ib. 12, 6, 1:

    iter in calescente sole factum erat,

    Liv. 44, 36 init.:

    torrente meridiano sole,

    id. 44, 38:

    ex vehementi sole,

    id. 28, 15, 11:

    urente assiduo sole,

    id. 44, 33 fin.:

    ut veniens dextrum latus aspiciat sol,

    light of the morning sun, Hor. Ep. 1, 16, 6:

    reformidant insuetum lumina solem,

    Ov. P. 3, 4, 49; cf.:

    nam et solem lumina aegra formidant,

    Sen. Vit. Beat. 20, 6:

    adversi solis ab ictu,

    sunstroke, Ov. M. 3, 183:

    altera (spelunca) solem non recipit,

    Sen. Ep. 55, 6:

    sole correptis,

    Plin. 29, 6, 38, § 119:

    pisces, quos sole torreant,

    id. 7, 2, 2, § 30:

    siccatur in sole,

    id. 19, 1, 3, § 16:

    in agmine (Caesar) anteibat capite detecto, seu sol seu imber esset,

    Suet. Caes. 57:

    patiens pulveris atque solis,

    Hor. C. 1, 8, 4.— And trop.: in solem ac pulverem procedere, or producere, into heat and dust, i. e. into practical life (opp. umbra eruditorum), Cic. Brut. 9, 37; id. Leg. 3, 6, 14.—In a similar sense:

    cedat stilus gladio, umbra soli,

    Cic. Mur. 14, 30.—Prov.:

    clarior quam solis radii,

    Plaut. Mil. 1, 1, 2:

    sole ipso est clarius,

    Arn. 1, n. 47; cf.

    the class. luce clarius, and: cum id solis luce videatur clarius,

    Cic. Div. 1, 3, 6.
    II.
    Plur.
    A.
    Suns, images of the sun (class.):

    neque pauci neque leves sunt qui se duo soles vidisse dicant,

    Cic. Rep. 1, 10, 15:

    Albae duos soles visos ferebant,

    Liv. 28, 11, 3:

    et rursus plures soles simul cernuntur,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    quid eas vocem? imagines solis? Historici soles vocant, et binos ternosque adparuisse memoriae tradunt,

    Sen. Q. N. 1, 11, 2.—
    B.
    Poet. = days (v. I. C.):

    nec tamen illis solibus ulla comparebat avis,

    Lucr. 6, 1219:

    saepe ego longos Cantando puerum memini me condere soles,

    to spend the long summer days in singing, Verg. E. 9, 52:

    tres soles... Erramus,

    id. A. 3, 203; cf. Sil. 3, 554:

    Bajani soles,

    the sunny days of Bajœ, Mart. 6, 43, 5:

    O soles!

    id. 10, 51, 6: soles fulsere quondam tibi candidi, Cat. 8, 3, 8:

    soles occidere et redire possunt,

    id. 5, 4:

    longis solibus,

    Stat. Th. 5, 460:

    solibus arctis,

    short winter days, id. S. 1, 3, 88.—So, to describe certain seasons:

    solibus hibernis... gratior,

    than the sun in winter, Ov. M. 13, 793:

    si numeres anno soles et nubila toto,

    the sunny and cloudy days, id. Tr. 5, 8, 31.—
    C.
    Light or heat of the sun ( poet. and in postAug. prose; cf.

    D. supra): pars terrai perusta solibus assiduis,

    Lucr. 5, 253; cf. Ov. H. 5, 112:

    pluviis et solibus icta,

    Lucr. 6, 1101:

    quae carent ventis et solibus,

    i. e. are buried, Hor. Epod. 16, 13; 2, 41:

    et soles melius nitent,

    id. C. 4, 5, 8; cf. id. Ep. 1, 10, 17:

    ex imbri soles Prospicere... poteris,

    Verg. G. 1, 393:

    inque novos soles audent se gramina tuto Credere,

    id. ib. 2, 332;

    similarly,

    Ov. F. 4, 404; Stat. Th. 1, 363; 4, 421; 4, 831:

    tum blandi soles,

    Ov. F. 1, 157:

    frigore soles juvant,

    id. R. Am. 405; so Mart. 10, 42:

    Romulus et frater... Solibus et campo corpora nuda dabant,

    Ov. F. 2, 366:

    aequora semper solibus orba tument,

    id. P. 1, 3, 54:

    solibus rupta glacies,

    Juv. 4, 43:

    geminā pereunt caligine soles,

    Stat. Th. 5, 154:

    aestivos quo decipis aere soles?

    id. S. 4, 4, 19:

    tacent exhausti solibus amnes,

    id. Th. 3, 2, 59; 4, 56; Mart. 10, 12, 7; 8, 14, 4; 14, 28; Ov. M. 1, 435:

    cura soles assiduo quaerendi,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    perpeti soles,

    id. 36, 22, 45, § 162:

    evitatis solibus,

    id. 28, 12, 50, § 186:

    (sal) siccatur aestivis solibus,

    id. 31, 7, 39, § 73:

    merguntur in aquam solibus tepefactam,

    id. 19, 1, 3, § 17:

    nec campi minus soles accipiunt,

    id. 17, 4, 3, § 29:

    sarculatio novos soles admittit,

    id. 18, 21, 50, § 184; cf. id. 12, 5, 11, § 23; 12, 7, 14, § 26:

    aurea pellebant tepidos umbracula soles,

    Ov. F. 2, 311:

    dum patula defendimus arbore soles,

    Stat. S. 3, 1, 70.—Very rarely of the sun's revolution, without reference to light or heat:

    quae via soles praecipitet,

    Stat. Th. 6, 362.—In class. prose sometimes solis ardores, with the force of the poet. soles:

    et nimios solis defendit ardores,

    Cic. Sen. 15, 53; cf.:

    propter nimios solis ardores,

    Sen. Ep. 90, 17.
    III.
    Sol, the Sun-god.
    A.
    Lit.
    a.
    The ancient Italian deity Sol, represented as driving the four-horse sun-chariot from east to west; later identified with the Greek Helios, and hence often called Titan or Phœbus by the poets:

    signi dic quid est? Cum quadrigis Sol exoriens,

    Plaut. Am. 1, 1, 269:

    Sol... aeternam suscepit lampada mundi,

    Lucr. 5, 402:

    rapax vis Solis equorum,

    id. 5, 402:

    quod magni filia Solis eram,

    Ov. R. Am. 276; id. M. 14, 346:

    Solis currus,

    id. P. 4, 6, 48:

    secundum (invocabis) Solem et Lunam,

    Varr. R. R. 1, 1 med.:

    grates tibi ago, summe Sol,

    Cic. Rep. 6, 9, 9:

    Sol Phaëthonti filio facturum se esse dixit quidquid optasset,

    id. Off. 3, 25, 94:

    Quid? illum filium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas?

    id. Tusc. 3, 12, 26:

    qui Solem aurigando aequiperare existimaretur,

    Suet. Ner. 53:

    Solis colossus Rhodi,

    Plin. 34, 7, 18, § 41; 34, 8, 19, § 63.—Comic.:

    credo edepol equidem dormire Solem atque adpotum probe,

    Plaut. Am. 1, 1, 129.—
    b.
    The Phœnician sun-god Heliogabalus (Elagabal), whose worship was introduced by the later emperors (Aurelianus, Heliogabalus):

    ad templum Heliogabali tetendit... et Romae Soli templum posuit,

    Vop. Aur. 25; cf. id. ib. 4; 14; 35; 39; Lampr. Heliog. 1; 3; afterwards called Sol Invictus, whose birthday, acc. to the Calendar. Const., was celebrated December 25th; cf. Julian. Or. 4, p. 156.—
    c.
    Of the sun-worship of other nations:

    (Germani) deorum numero ducunt Solem et Vulcanum et Lunam,

    Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    rex regum, frater Solis et Lunae,

    of the king of Persia, Amm. 17, 5, 3.—
    B.
    The sun-god as emblem of omniscience:

    non potuit reperire, si ipsi Soli quaerundas dares, lepidiores ad hanc rem quam ego dabo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    meliorem neque tu reperis, neque Sol videt,

    id. Stich. 1, 2, 53:

    at vigiles mundi... Sol et Luna,

    Lucr. 5, 1435:

    si hoc uno quicquam Sol vidisset iniquius,

    Cic. Off. 2, 8, 28:

    O Solem ipsum beatissimum, qui antequam se abderet fugientem vidit Antonium,

    id. Phil. 14, 10, 27:

    Solem consule, qui late facta diurna videt,

    Ov. F. 4, 582:

    quis Solem fallere possit?

    id. A. A. 2, 573; cf. Plaut. Bacch. 2, 3, 21; Sen. Herc. Fur. 595.—Hence represented as betrayer of conspiracies: propiusque honos [p. 1718] Boli, qui occulta conjurationis retexisset, Tac. A. 15, 74;

    to him was commended the detection of murderers, in inscriptions over the slain: SOL, TIBI COMMENDO QVI MANVS INTVLIT EI,

    Inscr. Orell. 4791:

    SOL, TV INDICES EIVS MORTEM,

    ib. 4792.—
    C.
    Poet., to describe the times of the day: solverat flagrantes Sol pronus equos, = it was night, Stat. Th. 3, 408: Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, = it was mid-day, id. ib. 5, 85.
    IV.
    In gen., solis as an appellation.
    A.
    DIES SOLIS, Sunday (late Lat.), Inscr. Orell. 508.—
    B.
    Solis gemma, a precious stone, Plin. 37, 10, 67, § 181.—
    C.
    Solis insula, off the coast of Gedrosia, Plin. 6, 22, 24, § 86; 6, 23, 26, § 97.—
    D.
    Solis fons, in Marmorica, Curt. 4, 7, 22; Mela, 1, 8, 1; Plin. 5, 5, 5, § 31.—
    E.
    Solis promunturium, in Africa, Plin. 5, 1, 1, § 9.—
    F.
    Solis oppidum, a town in Ægina, Plin. 5, 9, 11, § 61.

    Lewis & Short latin dictionary > sol

  • 17 sublimo

    sublīmo, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to lift up on high, to raise, elevate (ante- and postclass.).
    I.
    Lit.: facem (sol), Enn. ap. Non. 170, 11 (Trag. v. 319 Vahl.):

    se nubium tenus,

    App. Flor. p. 340, 38; cf.

    mid.: sublimata in altum,

    id. M. 3, p. 138, 34; Vitr. 6, 6, 4; Vulg. 1 Reg. 2, 10.—
    II.
    Trop.:

    sublimavit dixit (Cato), id est in altum extulit, Originum, l. II.: in maximum decus atque in excelsissimam claritudinem sublimavit,

    Fest. p. 306 Müll.:

    aliquem,

    Macr. S. 1, 24 med.:

    Pallas praetoriis ornamentis sublimatus,

    Aur. Vict. Epit. 4 med.

    Lewis & Short latin dictionary > sublimo

  • 18 teneo

    tĕnĕo, tĕnŭi, tentum, 2 ( perf. subj. tetinerim, Pac. ap. Non. 178, 15:

    tetinerit,

    Att. ib. 178, 12:

    tetinisse,

    Pac. ib. 178, 11; fut. perf. tetinero, acc. to Fest. p. 252 Müll. Another collat. form of the perf. tenivi, acc. to Charis. p. 220 P.; Diom. pp. 363 and 369 ib.), v. a. and n. [root ten-, tan-; Gr. tanumai, teinô; Sanscr. tanomi, to stretch, spread; this root appears in many derived meanings; cf. Lat.: tendo, tenuis, tener, tenor, tenus].
    I.
    Act., to hold, keep, have in the hand, in the mouth, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Eu. Porrige bracchium, prehende: jam tenes? Cha. Teneo. Eu. Tene, Plaut. Merc. 5, 2, 42; cf.

    argentum,

    id. Pers. 3, 3, 9:

    cum pyxidem teneret in manu,

    Cic. Cael. 26, 63;

    for which: aliquid manu,

    Quint. 10, 7, 31; Ov. M. 11, 560; id. A. A. 1, 320; Hor. Ep. 1, 19, 34:

    aliquid dextrā,

    Ov. F. 1, 99:

    digitis,

    id. ib. 2, 102; id. M. 9, 86; 9, 522:

    lacertis,

    id. ib. 2, 100 al.:

    radicem ore,

    Cic. Div. 2, 68, 141:

    cibum ore,

    Phaedr. 1, 4, 6;

    for which: decoctum diu in ore,

    Plin. 25, 13, 105, § 166:

    aliquem in sinu,

    Ov. H. 3, 114;

    for which: aliquem sinu,

    id. ib. 13, 157:

    flabellulum,

    Ter. Eun. 3, 5, 50:

    facem,

    Verg. A. 6, 224:

    telum,

    Liv. 2, 19. — Prov.: manu tenere aliquid, to seize, grasp, or comprehend a thing which is palpable or evident: aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias: leges, quātenus manu tenere possunt;

    philosophi, quātenus ratione et intellegentiā,

    Cic. Off. 3, 17, 68; cf.:

    cum res non conjecturā, sed oculis ac manibus teneretur,

    id. Clu. 7, 20. —
    2.
    In partic.
    a.
    With the accessory idea of possession, to hold, i. e. to be master of, have in one ' s power, possess, etc. (syn.:

    possideo, habeo): multa hereditatibus, multa emptionibus, multa dotibus tenebantur sine injuriā,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    quae tenuit dives Achaemenes,

    Hor. C. 2, 12, 21:

    Evander qui multis ante tempestatibus tenuerat loca,

    Liv. 1, 5:

    provinciam a praedonibus liberam,

    Cic. Imp. Pomp. 11, 32:

    colles praesidiis,

    Caes. B. C. 3, 43:

    Formiarum moenia et Lirim,

    Hor. C. 3, 17, 8:

    tenente Caesare terras,

    id. ib. 3, 14, 15:

    rem publicam,

    Cic. Mur. 39, 83; id. Sest. 19, 44:

    summam imperii,

    Caes. B. G. 3, 22:

    equitum centurias,

    Cic. Fam. 11, 16, 3:

    alterum cornu,

    to command, Nep. Pelop. 4, 3:

    provincias aliaque omnia,

    Sall. C. 39, 2: scenam, to have sole possession of. [p. 1854] rule over, Suet. Tit. 7. —

    Of the possession of the object of affection: te tenet,

    Tib. 1, 6, 35; 2, 6, 52; Verg. E. 1, 32; Ov. H. 2, 103 Ruhnk.; 15, 88; id. Am. 3, 7, 3; Phaedr. 2, 2, 4.—In colloq. lang., teneo te, I have you once more, of again seeing the beloved person:

    teneone te, Antiphila, maxime animo exoptata meo?

    Ter. Heaut. 2, 4, 27 Ruhnk.; Sen. Ben. 7, 4; Ov. H. 18, 183; cf.:

    et comitem Aenean juxta natumque tenebat Ingrediens,

    Verg. A. 8, 308.—Also like our I have you (fast, bound, etc.):

    teneo te, inquam, nam ista Academiae est propria sententia,

    Cic. Ac. 2, 48, 148; id. Quint. 20, 63.— Absol.: qui tenent (sc. rem publicam), who are in possession of the State, of public affairs:

    qui tenent, qui potiuntur,

    Cic. Att. 7, 12, 3; 2, 18, 1. —
    b.
    With the accessory idea of firmness, persistence, to hold fast, occupy; to watch, guard, defend; to maintain, retain a thing:

    legio locum non tenuit atque in proximum collem se recepit,

    Caes. B. C. 1, 44:

    montes teneri,

    id. B. G. 3, 2:

    haec noctu firmis praesidiis tenebantur,

    id. ib. 7, 69:

    Capitolia celsa tenebat,

    Verg. A. 8, 653:

    quo teneam Protea nodo?

    Hor. Ep. 1, 1, 90:

    te neque intra Claustra tenebo,

    id. C. 3, 11, 44; cf.:

    in manicis et Compedibus saevo te sub custode tenebo,

    id. Ep. 1, 16, 77: laqueis (se) sensit teneri... fugam frustra tentabat;

    at illam Lenta tenet radix exsultantemque coërcet,

    Ov. M. 11, 74 sq.; 1, 535:

    Athenae tuae sempiternam in arce oleam tenere potuerunt,

    Cic. Leg. 1, 1, 2:

    agri qui diu aquam tenent,

    Pall. Apr. 2, 4:

    classem ibi tenebat,

    Liv. 31, 46, 8: secundissimo vento cursum tenere, to hold or keep one ' s course, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.:

    vento intermisso cursum non tenuit,

    Caes. B. G. 5, 8; 4, 28; so,

    cursum,

    Cic. Planc. 21, 52; id. Rep. 1, 2, 3 fin.; Quint. 4, 3, 13:

    quo iter,

    Verg. A. 1, 370; Plin. Ep. 6, 16, 10:

    (lunam) fingunt cursus viam sub sole tenere,

    Lucr. 5, 714:

    tenuit tamen vestigia Bucar,

    Liv. 29, 32, 6.—
    c.
    With the accessory idea of reaching the object aimed at, to reach, attain a place:

    montes effuso cursu Sabini petebant et pauci tenuere,

    Liv. 1, 37, 4:

    regionem,

    id. 30, 25, 11:

    Tenum,

    id. 36, 21, 1:

    terram,

    id. 37, 16, 4; 37, 11, 5; 37, 13, 4;

    26, 29, 4: Hesperiam,

    Ov. F. 1, 498:

    portus,

    id. H. 18, 198; Tac. Agr. 38 fin.:

    cum quibus (navibus) Cythnum insulam tenuit,

    id. H. 2, 9.—
    d.
    With the accessory idea of movement impeded, to hold fast, hold back, hinder, restrain, detain, check, control, stay, etc.:

    naves, quae vento tenebantur,

    Caes. B. G. 4, 22:

    quid hic agatur, scire poteris ex eo, qui litteras attulit, quem diutius tenui, quia, etc.,

    Cic. Att. 11, 3, 1:

    si id te non tenet, advola,

    id. Fam. 16, 19:

    septimum jam diem Corcyrae tenebamur,

    id. ib. 16, 7 init.:

    Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit,

    Liv. 24, 20, 7:

    non tenebo te pluribus,

    Cic. Fam. 11, 16, 3; cf. absol.:

    ne diutius teneam,

    id. Verr. 2, 1, 13, § 34: solutum (corpus) tenere, Cels. praef. med.; cf.

    ventrem,

    id. 4, 19 med.:

    tene linguam,

    Ov. F. 2, 602:

    pecus omne tenendum,

    Verg. G. 2, 371:

    vix a te videor posse tenere manus,

    Ov. Am. 1, 4, 10; so,

    manus,

    id. M. 13, 203; cf.:

    manum stomachumque teneto,

    Hor. S. 2, 7, 44:

    saeva tene cum Berecyntio Cornu tympana,

    id. C. 1, 18, 13:

    et Phoebi tenuere viam,

    i. e. impeded, closed up, Luc. 5, 136:

    quo me decet usque teneri?

    Verg. A. 5, 384:

    lacrimas,

    Caes. B. G. 1, 39; so,

    lacrimas in morte miserā non tenebamus,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    dictator exercitum in stativis tenebat,

    Liv. 6, 14, 1. —
    (β).
    Esp.: se tenere, to keep back, remain, stay:

    Sabinus castris sese tenebat,

    Caes. B. G. 3, 17; 1, 40; Liv. 2, 45, 2:

    nullā clade acceptā castris se pavidus tenebat,

    id. 3, 26, 3:

    Hasdrubal procul ab hoste intervallo tenebat se,

    id. 23, 26, 2:

    se domi a conventu remotum tenere,

    Nep. Dion, 9, 1:

    ego tamen teneo ab accusando vix me hercule: sed tamen teneo,

    restrain myself, refrain, Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

    nec se tenuit, quin, etc.,

    id. Ac. 2, 4, 12; cf.

    mid.: teneri non potui, quin tibi apertius illud idem his litteris declararem,

    id. Att. 15, 14, 2; Just. 6, 7, 10; cf.:

    se intra silentium tenuit,

    Plin. Ep. 4, 17, 8:

    multum me intra silentium tenui,

    id. ib. 7, 6, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to hold, contain in the mind, to conceive, comprehend, know (syn.:

    percipio, intellego): nunc ego teneo, nunc scio, Quid sit hoc negotii,

    Plaut. Capt. 3, 5, 39: tenes Quorsum haec tendant quae loquor, id. Ps. 1, 2, 81:

    tenes, quid dicam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 22:

    teneo,

    I understand, id. And. 1, 1, 59:

    teneo quid erret,

    id. 3, 2, 18; Cic. Rep. 1, 23, 37; cf.: quibus capiatur Caesar, tenes, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 5:

    quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus... Lyciis tenentur,

    Cic. Div. 1, 15, 25:

    quoniam ea, quae tenebatis ipsi, etiam ex me audire voluistis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    alicujus reconditos sensus,

    id. Sest. 10, 22:

    quo pacto cuncta tenerem,

    Hor. S. 2, 4, 8:

    et teneo melius ista,

    Mart. 4, 37, 7.—With inf.:

    nullus frugi esse homo potest, nisi qui et bene facere et male tenet,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 10; Lucr. 3, 647.—
    2.
    In partic.
    a.
    To have possession of, have the mastery of, to control any thing:

    cum rem publicam opes paucorum non virtutes tenere coeperunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51.—
    b.
    To hold fast, guard, preserve, uphold, keep, insist (syn. servo):

    sin consuetudinem meam, quam in re publicā semper habui, tenuero,

    Cic. Phil. 1, 11, 27:

    ordinem,

    id. ib. 5, 13, 35:

    portum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    statum,

    id. Rep. 1, 28, 44:

    non tenebat ornatum suum civitas,

    id. ib. 1, 27, 43:

    si jus suum populi teneant,

    id. ib. 1, 32, 48:

    nec diutius umquam tenetur idem rei publicae modus,

    id. ib. 1, 44, 68:

    est boni viri, haec duo tenere in amicitiā, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    morem,

    id. Off. 3, 10, 44; so id. Fl. 7, 15; Verg. A. 3, 408:

    foedus,

    Cic. Balb. 15, 34:

    tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    id. Sen. 11, 37:

    silentium,

    Liv. 1, 28, 8.—
    c.
    To hold fast, maintain, support, defend, uphold, insist:

    illud arcte tenent accurateque defendunt, voluptatem esse summum bonum,

    hold fast, maintain, Cic. Par. 1, 3, 14; cf.:

    illud, quod multos annos tenuisset,

    id. Ac. 2, 22, 71; and:

    quod idem Peripatetici non tenent,

    id. Fin. 3, 13, 44:

    propositum tenere,

    to maintain, Caes. B. C. 3, 42, 1:

    suas leges,

    Cic. Verr. 1, 4, 13:

    causam apud centumviros,

    id. Caecin. 24, 67:

    quo causae teste tenentur,

    Hor. Ep. 1, 16, 43:

    locum quendam cum aliquo,

    Cic. Brut. 21, 81.— With ne:

    plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur,

    Liv. 4, 30, 16:

    ne quid ferretur ad populum, patres tenuere,

    id. 3, 29, 8; 24, 19, 7. — With ut:

    tenuere patres, ut Fabius consul crearetur,

    Liv. 2, 42, 2 Weissenb. ad loc.:

    scripseram tenuisse Varenum ut sibi evocare testes liceret,

    Plin. Ep. 6, 5, 1.—
    d.
    Of memory:

    alicujus memoriam cum summā benevolentiā tenere,

    to recollect, preserve a recollection of, Cic. Fam. 6, 2, 1.—Esp.:

    memoriā tenere: memoriā tenetis, compluris in Capitolio res de caelo esse percussas,

    you remember, Cic. Cat. 3, 8, 19; id. Fam. 1, 9, 12; Caes. B. G. 1, 14; cf.:

    memoriā teneo, C. Sulpicium Gallum, etc.,

    id. Rep. 1, 14, 21; v. memoria; so without memoria, to bear in mind, remember, recollect:

    satin' haec meministi et tenes?

    Plaut. Pers. 2, 2, 1:

    numeros memini, si verba tenerem,

    Verg. E. 9, 45:

    dicta tenere,

    Hor. A. P. 336; id. S. 2, 4, 8:

    quem (Cyrum) omnia militum tenuisse creditum est nomina,

    Quint. 11, 2, 50; 11, 2, 45.—
    e.
    To reach an object striven after, to gain, acquire, obtain, attain (syn. assequor):

    per cursum rectum regnum tenere,

    Cic. Agr. 2, 17, 44:

    Servium Tullium post hunc captivā natum, ingenio virtute regnum tenuisse,

    Liv. 4, 3, 12:

    teneri res aliter non potest,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    multa tenuisse,

    Liv. 42, 11, 8:

    causam,

    Ov. M. 13, 190.—
    f.
    To hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter, etc. (syn.:

    refreno, retineo): iracundiam teneat, avaritiam coërceat,

    Cic. Par. 5, 1, 33:

    dolorem,

    id. Att. 12, 38, 2:

    cupiditates,

    id. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    somnum,

    id. Brut. 80, 278:

    risum,

    id. Vatin. 8, 20; Hor. A. P. 5:

    iram,

    Curt. 4, 2, 5:

    ea, quae occurrant, tenere,

    to hold back, keep to themselves, Cic. de Or. 2, 54, 221.—
    g.
    Of laws, etc., to bind, hold, obligate, be binding on, control, etc.:

    quamquam leges eum non tenent,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    interdicto non teneri,

    id. Caecin. 14, 41:

    voto quodam et promisso teneri,

    id. Att. 12, 18, 1:

    ut plebi scita omnes Quirites tenerent,

    Liv. 8, 12, 14; cf.:

    olim patricii dicebant se plebi scitis non teneri,

    Gai. Inst. 1, 3:

    cum velut in controverso jure esset, tenerenturne patres plebi scitis, legem tulere, ut quod tributim plebis jussisset, populum teneret,

    Liv. 3, 55, 3:

    teneri alienis foederibus,

    id. 24, 29, 11: poenā teneri, to be subject or liable to, Cic. Q. Fr. 2, 3, 5:

    testibus in re perspicuā teneri,

    to be convicted, id. Caecin. 2, 4; cf.: nemo ita in manifesto peccatu tenebatur, ut, etc., id. Verr. 2, 2, 78, § 191:

    caedis teneri,

    Quint. 5, 14, 11:

    teneri repetundarum,

    Tac. A. 11, 7 fin.:

    furti,

    Dig. 6, 1, 4:

    injuriarum,

    ib. 47, 10, 11:

    mandati,

    ib. 17, 1, 10.— Transf.:

    nisi illi ipsi, qui eas (libidines) frangere deberent, cupiditatis ejusdem tenerentur,

    Cic. Leg. 3, 13, 31 Mos. and Orell. N. cr.
    h.
    Of dispositions, desires, etc., to possess, occupy, control:

    quae te tanta pravitas mentis tenuerit, ut, etc.,

    has had possession of you, Cic. Vatin. 6, 14:

    summum me eorum (librorum) studium tenet,

    id. Att. 1, 11, 3:

    magna me spes tenet,

    id. Tusc. 1, 41, 97:

    de triumpho nulla me cupiditas umquam tenuit,

    id. Att. 7, 2, 6:

    si consilio pulso libidines iracundiaeve tenerent omnia,

    id. Rep. 1, 38, 60:

    nisi forte quem inhonesta et perniciosa libido tenet,

    Sall. J. 3, 4: neque irā neque gratiā teneri, to be controlled or influenced, Cic. N. D. 1, 17, 45; so,

    teneri desiderio,

    id. Sen. 10, 33:

    studio philosophiae,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    magno amore,

    Verg. A. 1, 675:

    pompā, ludis atque ejusmodi spectaculis teneri,

    to be enchained, fascinated, Cic. Fin. 5, 18, 48; cf.:

    ut oculi picturā teneantur, aures cantibus,

    id. Ac. 2, 7, 20:

    is qui audit, ab oratore jam obsessus est ac tenetur,

    id. Or. 62, 210.—With ne, Ov. M. 7, 146. —
    k.
    To take in, comprise, comprehend, include:

    haec magnos formula reges, Excepto sapiente, tenet,

    Hor. S. 2, 3, 46.—More freq. pass.: teneri aliquā re, to be contained, comprised, grounded, to consist in a thing:

    ut homines deorum agnatione et gente teneantur,

    Cic. Leg. 1, 7, 23:

    id quod (genus officiorum) teneatur hominum societate,

    id. Off. 1, 45, 160:

    quae (causae) familiaritate et consuetudine tenentur,

    id. Fam. 13, 29, 1:

    dixi jam antea, ipsam rationem arandi spe magis et jucunditate quadam quam fructu atque emolumento teneri,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227.
    II.
    Neutr. (freq. after the Aug. per.; perh. not in Cic.).
    A.
    Lit.
    1.
    To hold a position anywhere, maintain one ' s self:

    quā abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum tenebat,

    Liv. 32, 5, 12:

    duo extra ordinem milia tenuere,

    id. 3, 62, 7:

    tenent Danai, quā deficit ignis,

    Verg. A. 2, 505.—
    2.
    For cursum tenere, to hold or take one ' s way, to sail, steer in any direction:

    Aeneam... ab Siciliā classe ad Laurentem agrum tenuisse,

    Liv. 1, 1, 4:

    Cassandream petentes, primo ad Mendin tenuere,

    Liv. 31, 45, 14:

    ad Mendaeum,

    id. 21, 49, 2:

    Diam,

    Ov. M. 3, 690:

    Creten,

    id. ib. 13, 706:

    Hesperiam,

    id. F. 1, 498:

    Ausoniam,

    id. ib. 4, 290 al.:

    medio tutissimus ibis... Inter utrumque tene,

    Ov. M. 2, 140.—
    B.
    Trop., with the accessory idea of continuance (cf. I. A. 2. b. and B. 2. b. supra), to hold out, hold on, last, endure, continue, maintain itself, prevail, etc. (cf. obtineo):

    imber per noctem totam tenuit,

    Liv. 23, 44, 6; cf.:

    incendium per duas noctes ac diem unum tenuit,

    id. 24, 47, 15:

    per aliquot dies ea consultatio tenuit,

    id. 2, 3, 5; 3, 47, 6:

    tenet fama, lupam, etc.,

    id. 1, 4, 6:

    quod nunc quoque tenet nomen,

    id. 1, 17, 6:

    fama tenuit, haud plus fuisse modio,

    id. 23, 12, 2; 21, 46, 10:

    tenuit consuetudo, quae cottidie magis invalescit, ut, etc.,

    Quint. 2, 1, 1 Spald.; so,

    consuetudo, ut, etc.,

    id. 8, 5, 2:

    nomen illud tenet,

    id. 9, 4, 47 Spald.; cf. Ov. M. 1, 712.

    Lewis & Short latin dictionary > teneo

  • 19 transmitto

    trans-mitto or trāmitto, mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    To send, carry, or convey across, over, or through; to send off, despatch, transmit from one place or person to another (syn.: transfero, traicio, traduco).
    A.
    Lit.:

    mihi illam ut tramittas: argentum accipias,

    Plaut. Ep. 3, 4, 27:

    illam sibi,

    id. ib. 1, 2, 52:

    exercitus equitatusque celeriter transmittitur (i. e. trans flumen),

    are conveyed across, Caes. B. G. 7, 61:

    legiones,

    Vell. 2, 51, 1:

    cohortem Usipiorum in Britanniam,

    Tac. Agr. 28:

    classem in Euboeam ad urbem Oreum,

    Liv. 28, 5, 18:

    magnam classem in Siciliam,

    id. 28, 41, 17:

    unde auxilia in Italiam transmissurus erat,

    id. 23, 32, 5; 27, 15, 7: transmissum per viam tigillum, thrown over or across, id. 1, 26, 10:

    ponte transmisso,

    Suet. Calig. 22 fin.: in partem campi pecora et armenta, Tac. A. 13, 55:

    materiam in formas,

    Col. 7, 8, 6.—
    2.
    To cause to pass through:

    per corium, per viscera Perque os elephanto bracchium transmitteres,

    you would have thrust through, penetrated, Plaut. Mil. 1, 30; so,

    ensem per latus,

    Sen. Herc. Oet. 1165:

    facem telo per pectus,

    id. Thyest. 1089:

    per medium amnem transmittit equum,

    rides, Liv. 8, 24, 13:

    (Gallorum reguli) exercitum per fines suos transmiserunt,

    suffered to pass through, id. 21, 24, 5:

    abies folio pinnato densa, ut imbres non transmittat,

    Plin. 16, 10, 19, § 48:

    Favonios,

    Plin. Ep. 2, 17, 19; Tac. A. 13, 15:

    ut vehem faeni large onustam transmitteret,

    Plin. 36, 15, 24, § 108.—
    B.
    Trop.
    1.
    To carry over, transfer, etc.:

    bellum in Italiam,

    Liv. 21, 20, 4; so,

    bellum,

    Tac. A. 2, 6:

    vitia cum opibus suis Romam (Asia),

    Just. 36, 4, 12: vim in aliquem, to send against, i. e. employ against, Tac. A. 2, 38.—
    2.
    To hand over, transmit, commit:

    et quisquam dubitabit, quin huic hoc tantum bellum transmittendum sit, qui, etc.,

    should be intrusted, Cic. Imp. Pomp. 14, 42:

    alicui signa et summam belli,

    Sil. 7, 383:

    hereditas transmittenda alicui,

    to be made over, Plin. Ep. 8, 18, 7; and with inf.:

    et longo transmisit habere nepoti,

    Stat. S. 3, 3, 78 (analog. to dat habere, Verg. A. 9, 362;

    and, donat habere,

    id. ib. 5, 262);

    for which: me famulo famulamque Heleno transmisit habendam,

    id. ib. 3, 329:

    omne meum tempus amicorum temporibus transmittendum putavi,

    should be devoted, Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

    poma intacta ore servis,

    Tac. A. 4, 54.—
    3.
    To let go: animo transmittente quicquid acceperat, letting pass through, i. e. forgetting, Sen. Ep. 99, 6:

    mox Caesarem vergente jam senectā munia imperii facilius tramissurum,

    would let go, resign, Tac. A. 4, 41:

    Junium mensem transmissum,

    passed over, omitted, id. ib. 16, 12 fin.:

    Gangen amnem et quae ultra essent,

    to leave unconquered, Curt. 9, 4, 17:

    leo imbelles vitulos Transmittit,

    Stat. Th. 8, 596.—
    II.
    To go or pass over or across, to cross over; to cross, pass, go through, traverse, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.
    (α).
    Act.:

    grues cum maria transmittant,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    cur ipse tot maria transmisit,

    id. Fin. 5, 29, 87; so,

    maria,

    id. Rep. 1, 3, 6:

    satis constante famā jam Iberum Poenos transmisisse,

    Liv. 21, 20, 9 (al. transisse):

    quem (Euphratem) ponte,

    Tac. A. 15, 7:

    fluvium nando,

    Stat. Th. 9, 239:

    lacum nando,

    Sil. 4, 347:

    murales fossas saltu,

    id. 8, 554:

    equites medios tramittunt campos,

    ride through, Lucr. 2, 330; cf.:

    cursu campos (cervi),

    run through, Verg. A. 4, 154: quantum Balearica torto Funda potest plumbo medii transmittere caeli, can send with its hurled bullet, i. e. can send its bullet, Ov. M. 4, 710:

    tectum lapide vel missile,

    to fling over, Plin. 28, 4, 6, § 33; cf.:

    flumina disco,

    Stat. Th. 6, 677.—In pass.:

    duo sinus fuerunt, quos tramitti oporteret: utrumque pedibus aequis tramisimus,

    Cic. Att. 16, 6, 1:

    transmissus amnis,

    Tac. A. 12, 13:

    flumen ponte transmittitur,

    Plin. Ep. 8, 8, 5.—
    (β).
    Neutr.:

    ab eo loco conscendi ut transmitterem,

    Cic. Phil. 1, 3, 7:

    cum exercitus vestri numquam a Brundisio nisi summā hieme transmiserint,

    id. Imp. Pomp. 12, 32:

    cum a Leucopetrā profectus (inde enim tramittebam) stadia circiter CCC. processissem, etc.,

    id. Att. 16, 7, 1; 8, 13, 1; 8, 11, 5:

    ex Corsicā subactā Cicereius in Sardiniam transmisit,

    Liv. 42, 7, 2; 32, 9, 6:

    ab Lilybaeo Uticam,

    id. 25, 31, 12:

    ad vastandam Italiae oram,

    id. 21, 51, 4; 23, 38, 11; 24, 36, 7:

    centum onerariae naves in Africam transmiserunt,

    id. 30, 24, 5; Suet. Caes. 58:

    Cyprum transmisit,

    Curt. 4, 1, 27. — Pass. impers.:

    in Ebusum insulam transmissum est,

    Liv. 22, 20, 7.—
    * 2.
    In partic., to go over, desert to a party:

    Domitius transmisit ad Caesa rem,

    Vell. 2, 84 fin. (syn. transfugio).—
    B.
    Trop. (post-Aug.).
    1.
    In gen., to pass over, leave untouched or disregarded (syn praetermitto):

    haud fas, Bacche, tuos taci tum tramittere honores,

    Sil. 7, 162; cf.:

    sententiam silentio, deinde oblivio,

    Tac. H. 4, 9 fin.:

    nihil silentio,

    id. ib. 1, 13;

    4, 31: aliquid dissimulatione,

    id. A. 13, 39:

    quae ipse pateretur,

    Suet. Calig. 10; id. Vesp. 15. —
    2.
    In partic., of time, to pass, spend (syn. ago):

    tempus quiete,

    Plin. Ep. 9, 6, 1: so,

    vitam per obscurum,

    Sen. Ep. 19, 2: [p. 1893] steriles annos, Stat. S. 4, 2, 12:

    aevum,

    id. ib. 1, 4, 124:

    quattuor menses hiemis inedia,

    Plin. 8, 25, 38, § 94:

    vigiles noctes,

    Stat. Th. 3, 278 et saep. — Transf.:

    febrium ardorem,

    i. e. to undergo, endure, Plin. Ep. 1, 22, 7; cf.

    discrimen,

    id. ib. 8, 11, 2:

    secessus, voluptates, etc.,

    id. ib. 6, 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > transmitto

  • 20 ventilo

    ventĭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [ventulus], to toss, swing, brandish in the air; to fan. [p. 1970]
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facem,

    Prop. 4 (5), 3, 50:

    arma,

    Mart. 5, 31, 4:

    aureos nummos manu,

    App. M. 2, p. 126, 14.— Absol.:

    quam stultum est, cum signum pugnae acceperis, ventilare!

    Sen. Ep. 117, 25:

    aliud est pugnare, aliud ventilare,

    id. Excerpt. Contr. 3 praef. med.:

    cubitum utrumque in diversum latus,

    Quint. 11, 3, 118:

    populeas ventilat aura comas,

    fans, sways, agitates, Ov. Am. 1, 7, 54:

    incendia (flatus),

    i. e. to fan, inflame, kindle, Sil. 17, 507: frigus, fans coolness upon him, i. e. cools him with fanning, Mart. 3, 82, 10.— Absol.:

    aestate apertis foribus atque etiam aliquo ventilante cubabat,

    Suet. Aug. 82: ventilat aestivum digitis sudantibus aurum, i. e. tosses to and fro (as it were) in order to cool it, Juv. 1, 28:

    alis,

    Claud. in Eutr. 1, 109.—Mid.:

    alio atque alio positu ventilari,

    to move one's self, Sen. Tranq. 2, 10.—
    B.
    In partic., econom. t. t., to toss grain into the air, in order to cleanse it from chaff, to winnow, Varr. R. R. 1, 55, 6; Col. 12, 30, 1; 1, 6, 16; Plin. 18, 30, 73, § 302; 18, 32, 75, § 322.—
    II.
    Trop., to set in motion, to move, disturo, agitate, disquiet: cujus lingua quasi flabello seditionis illa tum est egentium contio ventilata, * Cic. Fl. 23, 54:

    nomen alicujus pro tribunalibus,

    i. e. to bring forward, App. Mag. p. 337, 30: vitam insontium Manibus accitis, Cod. Th. 9, 16, 5; Cod. Just. 9, 18, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > ventilo

См. также в других словарях:

  • Băileşti — Infobox Settlement subdivision type = Country subdivision name = ROU timezone=EET utc offset=+2 timezone DST=EEST utc offset DST=+3 map caption = Location of Băileşti |official name=Băileşti image shield=Coa Bailesti DJ RO.png pushpin pushpin… …   Wikipedia

  • DADUCHI — Gr. Δαδοῦχοι, Lat. Faciferi, et Ι῾εροφάνται Δᾳδοῦχοι, Doctores sacrorum faciferi, recepta in facris Cereris seu Thesmophoriis olim vocabula, Iul. Pollux Onomast. l. 1. c. 1. n. 31. Sic Calliam Cereris Sacerdotem Δᾳδοῦχον vocat Plutarch. Aristide …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FAX — an a faciendo lucem, an a Graeco φάος, lux? tenebris primum pellendis reperta, ad varios postmodum usus adhibita est. Et quidem Facibus adgubutus pleraqueve Graeciae mysteria peragebantur, ut quae noctu ut plurimum, et sininterdiu, in templis ab… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • POLYCRATES — I. POLYCRATES Olymp. 62. Sami Tyrannus, opibus et felicitate apud historicos inclitus, qui, quoad vixit, non tam fortunae alumnus dici potuit, quam partus. Nam aliquando, ut aliquid infortunii habuisse videretur, annulum proiecit, in mare, quem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ROGUS — Pyra, Bustum, quid differant, Servius docet: Pyrae est lignorum congeries: Rogus, cum ardere coeperit, dicitur; Bustum vero iam exustum vocatur, quasi bene ustum. Lex tamen XII. Tabb. sic habens, Rogum Bustumve novum, ne propius aedes alienas 60 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Bucharest — Bukarest redirects here. For the Deutsche Levant Line ship, see MV Bukarest. Bucharest Bucureşti (Romanian)   Municipality   …   Wikipedia

  • Neptune (mythology) — Neptune velificans in his triumphal chariot drawn by hippocamps (mid 3rd century AD, Musée archéologique de Sousse) Ancient Roman religion …   Wikipedia

  • Moldovans — Moldoveni Total population c. 3 3.5 million[1] Regions with significant populations  Moldova 2,741,8 …   Wikipedia

  • Bernard Laporte — Pour les articles homonymes, voir Laporte. Infobox Rugbyman Bernard Laporte …   Wikipédia en Français

  • Stade français Paris rugby — Infobox club sportif Stade français Paris Généralités …   Wikipédia en Français

  • Arena Națională — For the old stadium, see Stadionul Naţional (1953). Arena Națională National Arena UEFA Category 4 Stadium …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»