Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

dē-crētum

  • 1 cresco

    (cretum) to grow, increase, expand / spring forth, arise

    Latin-English dictionary of medieval > cresco

  • 2 decerno

    dē-cerno, crēvi, crētum, 3 (the syncop. forms decreram, etc., decrerim, etc., decresse are freq. in Cicero and Liv., also Plaut. Curc. 5, 3, 25; Ter. Hec. 1, 2, 73; 2, 1, 15, but not in Caes., where is only decreverat, B. G. 4, 17; 5, 5 fin.; 5, 53, 2), v. a. and n.
    I.
    (acc. to cerno, no. II. 3.) To decide, determine any thing disputed or doubtful. For syn. cf.: scisco, jubeo, statuo, constituo, dico, sancio, consilium capio, destino, obstino, definio, determino.
    A.
    Prop., of a judge, magistrate, etc., to pronounce a decision respecting something; to decide, judge, determine, decree; to vote for any thing (very freq. and class.).—Const. with acc., with acc. et inf., a relat. clause, with de, or absol.:

    alias (Verres praetor) revocabat eos, inter quos jam decreverat decretumque mutabat, alias, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 46:

    si quod est admissum facinus, si caedes facta, idem (Druides) decernunt,

    Caes. B. G. 6, 13, 5:

    consules de consilii sententia decreverunt secundum Buthrotios,

    Cic. Att. 16, 16, C, § 11: decernere vindicias secundum servitutem, in favor of slavery, i. e. restore the slave to his master, Liv. 3, 47, 5; cf. Caes. B. C. 1, 5, 4:

    cum senatus triumphum Africano decerneret,

    id. Fin. 4, 9, 22; cf.

    of a single senator: non decrevi solum, sed etiam ut vos decerneretis laboravi,

    id. Prov. Cons. 11, 28;

    so supplicationem decernere,

    id. Fam. 15, 4, 11;

    so also: Crassus tres legatos decernit,

    id. ib. 1, 1, 3:

    D. Junius silanus supplicium sumendum decreverat,

    Sall. C. 50, 4:

    quando id bellum senatus decrevisset, quando id bellum populus R. jussisset?

    Liv. 41, 7; 42, 36; id. 5, 36; id. 26, 2:

    id quod senatus me auctore decrevit,

    Cic. Phil. 6, 1, 1; Caes. B. C. 1, 2, 2:

    qui ordo decrevit invitus,

    on compulsion, Cic. Phil. 1, 6, 13:

    Ligures ambobus consulibus decernuntur,

    id. Liv. 42, 10; cf.:

    provinciam desponsam non decretam habere,

    Cic. Prov. Cons. 15 (v. the whole passage in connection):

    provinciae privatis decernuntur,

    Caes. B. C. 1, 6, 4 et saep.:

    ex annuo sumptu, qui mihi decretus esset,

    Cic. Att. 7, 1, 6 et saep.:

    mea virtute atque diligentia perditorum hominum patefactam esse conjurationem decrevistis,

    id. Cat. 4, 3: cum pontifices decressent ita;

    SI, etc.,

    id. Att. 4, 2, 3:

    senatus decrevit populusque jussit, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 67: in jure dicundo, ita decrevit, ut, etc., Suet. Galb. 7; cf.

    of individuals: Hortensii et mea et Luculli sententia... tibi decernit, ut regem reducas, etc.,

    Cic. Fam. 1, 1, 3.— Impers.:

    in parricidas rei publicae decretum esse,

    Sall. Cat. 51, 25.—Esp. of the emperor, to determine the law by deciding a case:

    quodcumque imperator cognoscens decrevit, legem esse constat,

    Dig. 1, 4, 1, § 1; Just. Inst. 1, 2, 6.
    2.
    Transf., beyond the judicial sphere, to decide, determine, judge: qui nequeas nostrorum uter sit Amphitruo decernere, Plaut. fragm. ap. Non. 285, 26:

    rem dubiam decrevit vox opportune emissa,

    Liv. 5, 55; cf.:

    primus clamor atque impetus rem decrevit,

    id. 25, 41; Plin. 17, 27, 46, § 258:

    de his Catonis praecepta decernent,

    id. 17, 22, 35, § 190:

    duo talenta pro re nostra ego esse decrevi satis,

    Ter. Heaut. 5, 1, 67; id. Hec. 4, 1, 27:

    quam decrerim me non posse diutius habere,

    id. ib. 1, 2, 73:

    in quo omnia mea posita esse decrevi,

    Cic. Fam. 2, 6, 3; id. Att. 3, 15, 7:

    illum decrerunt dignum, suos cui liberos committerent,

    Ter. Hec. 2, 1, 15:

    in ejus controversiis quid decernas, non a te peto,

    Cic. Fam. 13, 59: aliquem decernere hostem, to proclaim one an enemy by a formal decree, id. Phil. 11, 7, 16.— Absol.:

    nequeo satis decernere,

    Ter. Ad. 4, 2, 5.
    B.
    Milit., to decide by combat; hence (like cernere and certare), in gen., to fight, combat, contend:

    castra castris conferamus, et Samnis Romanusne imperio Italiam regant, decernamus,

    Liv. 8, 23, 9; id. 1, 23, 9:

    in ipso illo gladiatorio vitae certamine, quod ferro decernitur,

    Cic. de Or. 2, 78, 317:

    proelium,

    id. Fam. 10, 10:

    pugnam,

    Liv. 28, 14; cf. id. ib. 33: de bello decernere, Auct. B. Hisp. 5 fin. Oud. N. cr.:

    ne armis decernatur,

    Cic. Att. 7, 3, 5; cf.:

    ferro ancipiti decernunt,

    Verg. A. 7, 525:

    and armis, ferro,

    id. ib. 11, 218; 12, 282; 695 (cf. et cernere ferro, id. ib. 709):

    cursibus et crudo caestu,

    id. G. 3, 20:

    cornibus inter se,

    id. ib. 218:

    lapidibus et subselliorum fragminibus,

    Suet. Ner. 26 et saep.:

    contra magnam vim hostium, artificio magis quam viribus, Auct. B. Afr. 14: acie,

    Liv. 2, 14; Nep. Milt. 4, 4:

    proelio cum proditore,

    Just. 13, 8, 4:

    classe decreturi,

    Nep. Hann. 10, 4:

    integriore exercitu,

    id. Eum. 9 fin.—Absol.:

    decernendi potestatem Pompeio fecit,

    Caes. B. C. 3, 41; cf. Liv. 21, 41.
    2.
    Transf., beyond the milit. sphere:

    decernite criminibus, mox ferro decreturi,

    Liv. 40, 8 fin. —So of a judicial contest:

    uno judicio de fortunis omnibus decernit,

    Cic. Quint. 2, 6; cf. Quint. 10, 1, 29;

    and qui judicio decernent,

    id. 12, 7, 5:

    de salute reipublicae,

    Cic. Att. 8, 5, 2:

    pro mea omni fama fortunisque,

    id. de Or. 2, 49:

    utinam meo solum capite decernerem,

    id. Att. 10, 9; Caes. B. C. 1, 35, 3.
    II.
    With reference to one's own acts, to decide, determine on doing something; to determine, resolve on something (freq. in all periods and styles).—Constr., with inf. and with acc. and inf.:

    si tu fluctus e gurgite tollere decreris, Lucil. ap. Rufin. § 26 (p. 238 ed. Frotsch.): quicquid peperisset decreverunt tollere,

    Ter. Andr. 1, 3, 14:

    Caesar his de causis Rhenum transire decreverat,

    Caes. B. G. 4, 17 et saep.:

    eos me decretum est persequi mores patris,

    Plaut. Asin. 1, 1, 58; id. Stich. 1, 3, 65; Ter. Heaut. 3, 1, 56; cf.:

    certum atque decretum est non dare signum,

    Liv. 2, 45:

    reliquam aetatem a republica procul habendam decrevi,

    Sall. C. 4. With ut and subjunct.:

    hic decernit ut miser sit,

    Cic. Tusc. 3, 27, 65.—With accus.:

    quicquam decernere,

    id. ib. —Hence, dē-crētum, i, n.
    A.
    (Acc. to no. I. A.) A decree, decision, ordinance of any political or judicial body (for syn. cf.:

    scitum, edictum, consilium, jus): senatus Caelium ab rep. removendum censuit. Hoc decreto eum consul senatu prohibuit,

    Caes. B. C. 3, 21, 3:

    si qui eorum (sc. Druidum) decreto non stetit, sacrificiis interdicunt,

    id. B. G. 6, 13, 5; cf. id. ib. §

    10: vestra responsa atque decreta evertuntur saepe dicendo,

    Cic. Mur. 13 fin.; id. Verr. 2, 2, 48:

    decurionum,

    id. Rosc. Am. 9, 25 et saep.:

    Caesaris,

    Vulg. Act. 17, 7.—Esp. leg. t. t., a decision of the emperor as judge, a precedent (cf. rescriptum), Gai. 1, 5; Just. Inst. 2, 15, 4.—
    B.
    Transf., in philos. lang. as a translation of the Gr. dogma, principle, doctrine, precept, Cic. Ac. 2, 9, 27; id. ib. § 29; cf. Sen. Ep. 94, 2 sq. and 95, 9 sq. (quis philoso, phorum) decretis suis paret? Lact. 3, 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > decerno

  • 3 crētus

        crētus    P. of cresco.
    * * *
    creta, cretum ADJ
    born of; arisen/sprung/descended from

    Latin-English dictionary > crētus

  • 4 cerno

    cerno, crēvi, crētum ( part. pass. cretus is apparently used only once:

    cineris bene creti,

    Pall. 12, 22, 3; but freq. in the compounds of cerno; for the simple part., the orig. form certus also is very rarely used:

    certā deinde sorte senatus consultum factum est,

    Liv. 36, 2, 2; v. under II. C., and cf. certus), 3, v. a. [root car- for scar-, to separate; cf. krinô; hence, skôr, stercus, screo; cf. cera].
    I.
    To separate, sift (rare):

    per cribrum, Cato. R. R. 107, 1: farinam cribro,

    Plin. 18, 11, 29, § 115; cf. id. 33, 5, 26, § 87; Pall. Jun. 1; Veg. 3, 28, 6:

    in cribris omnia cerne cavis,

    Ov. Med. Fac. 62; cf.:

    per densa foramina,

    id. ib. 89:

    cineris bene creti,

    well sifted, Pall. Nov. 22.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    To separate, distinguish by the senses, mostly by the eyes, i. e. to perceive, see, discern (syn.: video, conspicio; class. in prose and poetry; most freq. probably in Lucretius, where it is used about a hundred times); rarely by the ears; v. infra: lumen jubarve in caelo cerno? [p. 319] Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.;

    7, § 76 ib.: sed quis illic est, procul quem video? estne hic Hegio? si satis cerno, is hercle'st,

    Ter. Ad. 3, 3, 85:

    tum porro varios rerum sentimus odores, nec tamen ad nareis venienteis cernimus umquam: nec voces cernere suemus,

    Lucr. 1, 300; 4, 598:

    quod nequeunt oculis rerum primordia cerni,

    id. 1, 269; v. also id. 2, 314 sq.; 4, 242; cf. id. 2, 837:

    acute,

    id. 4, 811; cf.:

    cerno acutum,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    altaria exhalare vapore,

    Lucr. 3, 432; 2, 928 al.—Hence, sometimes opp. to hearing:

    ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur,

    Nep. Timol. 2, 2;

    or to mental perception: quem ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    Cic. Fam. 6, 3, 2:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus,

    id. Tusc. 1, 20, 46:

    quae cernere et videre non possumus,

    id. de Or. 3, 40, 161; cf. id. Rep. 6, 20, 21 sq.:

    ego Catuli Cumanum ex hoc loco cerno, Pompeianum non cerno,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    ut ea cernimus quae videmus,

    id. Mil. 29, 79:

    omnia sic aperiam, ut ea cernere oculis videamini,

    id. Clu. 24, 66:

    coram aliquid,

    to witness, Caes. B. G. 6, 8; Verg. A. 2, 538:

    aliquem,

    Caes. B. G. 6, 21:

    acies a nostris cernebatur,

    id. B. C. 3, 69:

    in sole sidera ipsa desinunt cerni,

    Quint. 8, 5, 29:

    simile quiddam facientes aves cernimus,

    id. 2, 6, 7:

    me miserum, turbā quod non ego cernar in illā,

    Ov. P. 4, 4, 43:

    Constitit alma Venus, nulli cernenda,

    id. M. 15, 844; Curt. 8, 13, 16; Tac. A. 1, 59.—With acc. and inf.: sensumque inesse et motum in membris cerno, Canius ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.:

    neque mutari ac misceri omnia cerneres,

    Sall. C. 2, 3: quos ad resistendum concucurrisse cernebat, * Suet. Caes. 15 fin.:

    cernis ut insultent Rutuli?

    Verg. A. 10, 20:

    cerne quam tenui vos parte contingat,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    cerneres, quanta audacia fuisset, etc.,

    Sall. C. 61, 1.— Impers. with acc. and inf.:

    cernebatur, novissimos illorum premi vehementer,

    Caes. B. C. 1, 64 Herz. N. cr.So impers. with rel. -clause:

    ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur quem detulisset,

    Nep. Timol. 2, 2. —Ante-class., of the hearing: vox illius certe est: idem omnes cernimus, Att. ap. Non. p. 261, 11, and perh. also, Titin. ap. Prisc. p. 898 P.—Hence,
    b.
    Cerni aliquā re or in aliquā re, to become distinguished or known in something:

    fortis animus et magnus duabus rebus maxime cernitur,

    Cic. Off. 1, 20, 66; so id. Tusc. 5, 8, 22: amicus certus in re incertā cernitur, Enn. ap. Cic. Lael. 17, 64:

    atque hae quidem virtutes cernuntur in agendo,

    Cic. Part. Or. 23, 78; id. Top. 21, 80 (also in Quint. 3, 5, 18).—
    * c.
    Have before the mind, have respect to, regard any one:

    ubi gratus, si non eum ipsi cernunt grati, cui referunt gratiam?

    Cic. Leg. 1, 18, 49.—
    B.
    Transf. to intellectual objects, to perceive, comprehend, understand (syn.:

    intellego, cognosco, perspicio): neque tanta in rebus obscuritas, ut eas (res) non penitus acri vir ingenio cernat, si modo aspexerit,

    Cic. de Or. 3, 31, 124:

    jam cernam mene an illam potiorem putes, id. poët. Tusc. 2, 9, 20: (antiquitas) hoc melius ea fortasse, quae erant vera, cernebat,

    id. ib. 1, 12, 26; id. Fin. 1, 19, 64; id. Top. 5, 27; id. N. D. 1, 19, 49; id. Fam. 5, 12, 2:

    quae cum ego non solum suspicarer, sed plane cernerem,

    id. Agr. 2, 4, 9; id. de Or. 3, 31, 124:

    ut consuetum facile amorem cerneres,

    Ter. And. 1, 1, 108.—Hence,
    b.
    Rarely of future events, to foresee, discern beforehand:

    cerno animo sepultā in patriā miseros atque insepultos acervos civium,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    cerno jam animo, quanto omnia uberiora atque ornatiora futura sint,

    id. Fam. 5, 12, 2.—
    C.
    To decide something that is contested or doubtful (judicially), to decree, determine (more rare than decernere):

    quotcumque senatus creverit populusque jusserit tot sunto,

    Cic. Leg. 3, 3, 8:

    quodcumque senatus creverit agunto,

    id. ib. 3, 3, 8, § 6: jurati cernant. Pac. ap. Non. p. 261, 13:

    illum locum tempusque consilio destinatum quid de Armeniā cernerent,

    Tac. A. 15, 14:

    priusquam id sors cerneret,

    Liv. 43, 12, 2:

    certā sorte,

    after the lot was decided, id. 36, 2, 2.—Hence,
    b.
    To decide by contending or fighting (more rare than the freq. certare, and even in Seneca's time out of use; cf. Sen. Ep. 58, 3): ferro non auro vitam ( acc. respect = de vitā) cernamus utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; id. ap. Non. p. 261, 19, and ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.; Pac. ap. Non. p. 261, 21: nisi esset qui armis secum vellet cernere, Att. ap. Non. p. 261, 17:

    cernere ferro,

    Verg. A. 12, 709 (also ap. Sen. Ep. 58, 3); so,

    cernere certamen,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 15; id. Cas. 3, 1, 2; Lucr. 5, 394: pro patriā, pro liberis, pro aris atque focis suis, * Sall. C. 59, 5 Kritz N. cr. (al. certare):

    seu libeat duplicem sejunctim cernere martem,

    Tib. 4, 1, 103.—Humorously, Plaut. Trin. 2, 4, 77.—
    D.
    In gen., to decide for something, to conclude upon, resolve (syn.: constituo, decerno; also rare): praesidium castris educere, Lucil. ap. Non. p. 261, 5:

    acribus inter se cum armis confligere,

    id. ib. p. 261, 6:

    te mihi amicam esse crevi,

    Plaut. Cist. 1, 1, 1 (crevi valet constitui, Varr. L. L. 7, § 98 Müll.); Cat. 64, 150.—Hence,
    E.
    In judic. lang. t. t., of inheritances.
    1.
    To resolve to enter upon an inheritance, Varr. L. L. 7, § 98 Müll.; cf. Tit. 22, 27, and cretio.—
    2.
    To make known this determination, Tit. 22, 28 and 30; Cic. Att. 11, 2, 1.—
    3.
    = adire, to enter upon an inheritance, Cic. Agr. 2, 15, 40; Liv. 24, 25, 3; 40, 8, 17; Plin. Ep. 10, 79, 2; Quint. Decl. 261; Fest. p. 41.—
    b.
    Trop.:

    debet etiam fratris Appii amorem erga me cum reliquā hereditate crevisse,

    Cic. Att. 6, 1, 10; so id. Fam. 9, 14, 4; Val. Max. 5, 3, ext. 3.—P. a. v. certus.

    Lewis & Short latin dictionary > cerno

  • 5 concresco

    con-cresco, crēvi, crētum, 3 ( inf. perf. sync. concresse, Ov. M. 7, 416), v. n., to grow together; hence with the prevailing idea of uniting, and generally of soft or liquid substances which thicken; to harden, condense, curdle, stiffen, congeal, etc. (very freq., and class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    concrescunt semina (opp. extenuantur),

    Lucr. 4, 1261; 6, 626; cf.:

    concrescunt subitae currenti in flumine crustae,

    Verg. G. 3, 360;

    opp. liquere,

    Cic. Univ. 14: rigido concrescere rostro Ora videt, to stiffen into a hard beak. Ov. M. 5, 673; cf.:

    Aconteus Gorgone conspectā saxo concrevit oborto,

    id. ib. 5, 202 (cf. also saxoque oculorum induruit umor, id. ib. 5, 233):

    quo pacto pluvius concrescat in altis Nubibus umor,

    Lucr. 6, 495; cf. id. 6, 250:

    imbres gelidis concrescunt ventis,

    Ov. M. 9, 220:

    (aqua) neque conglaciaret frigoribus neque nive pruināque concresceret, etc.,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    gelidus concrevit frigore sanguis,

    Verg. A. 12, 905:

    cum lac concrevit,

    Col. 7, 8, 3; cf. Ov. M. 12, 436: concretos sanguine crines, stuck together or clotted, Verg. A. 2, 277; cf.:

    concreta sanguine barba,

    Ov. M. 14, 201.—With in and acc.:

    crystalli modo glaciari et in lapidem concrescere,

    harden into, Plin. 36, 22, 45, § 161; cf.:

    aër... tum autem concretus in nubis cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101.—
    II.
    Meton.
    A.
    To take form, to grow, increase:

    de terris terram concrescere parvis,

    Lucr. 1, 840:

    terrā in ipsā taetro concrescere odore bitumen,

    id. 6, 807; Verg. E. 6, 34; cf.:

    indagatio initiorum unde omnia orta, generata, concreta sint,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69; 1, 24, 56:

    valles, quae fluminum alluvie et inundationibus concreverint,

    Col. 3, 11, 8.—With ex:

    omne corpus aut aqua aut aër aut ignis aut terra est, aut id quod est concretum ex aliquā parte eorum,

    composed, formed of, Cic. N. D. 3, 12, 30; so id. ib. 3, 14, 34; Tac. A. 13, 57.—
    2.
    Trop.:

    illud funestum animal, ex nefariis stupris, ex civili cruore concretum (al. conceptum),

    Cic. Pis. 9, 21. —
    B.
    (Con intens.) To grow strong, to rise by growing, etc. (so very rare):

    (lana) quanto prolixior in pecore concrescit, tanto, etc.,

    Col. 7, 3, 10 (but in Lucr. 5, 833, the best reading is clarescit; v. Lachm.).—Hence, concrētus, a, um, P. a. (acc. to I.), grown together, concrete, compound, condensed, hardened, thick, hard, stiff, curdled, congealed, clotted, etc. (class.):

    dubitare non possumus quin nihil sit animis admixtum, nihil concretum, nihil copulatum, nihil coagmentatum, nihil duplex,

    Cic. Tusc. 1, 29, 71; 1, 27, 66:

    aër crassus et concretus,

    id. ib. 1, 18, 42; Lucr. 1, 1018; 5, 467 sq.:

    aër (opp. fusus, extenuatus),

    Cic. N. D. 2, 39, 101; cf.:

    pingue et concretum esse caelum,

    id. Div. 1, 57, 130:

    umores (opp. acres),

    id. N. D. 2, 23, 59:

    spuma,

    Ov. M. 4, 537:

    lac,

    Verg. G. 3, 463:

    in sanguine,

    Ov. M. 13, 492:

    mare,

    Plin. 4, 16, 30, § 104:

    nix concreta pruinā,

    Lucr. 3, 20:

    concreta et durata glacies,

    Liv. 21, 36, 8; cf.:

    concreta frigora canā pruinā,

    stiffened by the hoary frost, Verg. G. 2, 376:

    gelu,

    Curt. 8, 4.— Poet., of light: cum claram speciem concreto lumine luna abdidit, thick, i. e. dimmed, Cic. poët. Div. 1, 11, 18:

    nanus et ipse suos breviter concretus in artus,

    shortened, Prop. 4 (5), 8, 41:

    dolor,

    benumbing, tearless, Ov. P. 2, 11, 10.— Subst.: concrētum, i, n., firm or solid matter:

    species quaedam deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi,

    Cic. N. D. 1, 27, 75.—Esp. (sc. gelu), hard or stiff frost:

    nec semine jacto Concretum patitur radicem adfigere terrae,

    Verg. G. 2, 318 Rib. Forbig.; cf. Hildebr. ad App. M. 1, p. 455. (By others concretum is made acc. of 2. concretus. The common reading is concretam, sc. gelu, the root stiffened by frost; cf. Forbig. ad loc.)— Comp.:

    semen concretius,

    Lucr. 4, 1240:

    spuma lactis concretior,

    Plin. 11, 41, 96, § 239: ossa concreta, t. t., solid bones, i. e. without marrow, id. 7, 18, 18, § 78.— Sup. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concresco

  • 6 concretum

    con-cresco, crēvi, crētum, 3 ( inf. perf. sync. concresse, Ov. M. 7, 416), v. n., to grow together; hence with the prevailing idea of uniting, and generally of soft or liquid substances which thicken; to harden, condense, curdle, stiffen, congeal, etc. (very freq., and class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    concrescunt semina (opp. extenuantur),

    Lucr. 4, 1261; 6, 626; cf.:

    concrescunt subitae currenti in flumine crustae,

    Verg. G. 3, 360;

    opp. liquere,

    Cic. Univ. 14: rigido concrescere rostro Ora videt, to stiffen into a hard beak. Ov. M. 5, 673; cf.:

    Aconteus Gorgone conspectā saxo concrevit oborto,

    id. ib. 5, 202 (cf. also saxoque oculorum induruit umor, id. ib. 5, 233):

    quo pacto pluvius concrescat in altis Nubibus umor,

    Lucr. 6, 495; cf. id. 6, 250:

    imbres gelidis concrescunt ventis,

    Ov. M. 9, 220:

    (aqua) neque conglaciaret frigoribus neque nive pruināque concresceret, etc.,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    gelidus concrevit frigore sanguis,

    Verg. A. 12, 905:

    cum lac concrevit,

    Col. 7, 8, 3; cf. Ov. M. 12, 436: concretos sanguine crines, stuck together or clotted, Verg. A. 2, 277; cf.:

    concreta sanguine barba,

    Ov. M. 14, 201.—With in and acc.:

    crystalli modo glaciari et in lapidem concrescere,

    harden into, Plin. 36, 22, 45, § 161; cf.:

    aër... tum autem concretus in nubis cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101.—
    II.
    Meton.
    A.
    To take form, to grow, increase:

    de terris terram concrescere parvis,

    Lucr. 1, 840:

    terrā in ipsā taetro concrescere odore bitumen,

    id. 6, 807; Verg. E. 6, 34; cf.:

    indagatio initiorum unde omnia orta, generata, concreta sint,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69; 1, 24, 56:

    valles, quae fluminum alluvie et inundationibus concreverint,

    Col. 3, 11, 8.—With ex:

    omne corpus aut aqua aut aër aut ignis aut terra est, aut id quod est concretum ex aliquā parte eorum,

    composed, formed of, Cic. N. D. 3, 12, 30; so id. ib. 3, 14, 34; Tac. A. 13, 57.—
    2.
    Trop.:

    illud funestum animal, ex nefariis stupris, ex civili cruore concretum (al. conceptum),

    Cic. Pis. 9, 21. —
    B.
    (Con intens.) To grow strong, to rise by growing, etc. (so very rare):

    (lana) quanto prolixior in pecore concrescit, tanto, etc.,

    Col. 7, 3, 10 (but in Lucr. 5, 833, the best reading is clarescit; v. Lachm.).—Hence, concrētus, a, um, P. a. (acc. to I.), grown together, concrete, compound, condensed, hardened, thick, hard, stiff, curdled, congealed, clotted, etc. (class.):

    dubitare non possumus quin nihil sit animis admixtum, nihil concretum, nihil copulatum, nihil coagmentatum, nihil duplex,

    Cic. Tusc. 1, 29, 71; 1, 27, 66:

    aër crassus et concretus,

    id. ib. 1, 18, 42; Lucr. 1, 1018; 5, 467 sq.:

    aër (opp. fusus, extenuatus),

    Cic. N. D. 2, 39, 101; cf.:

    pingue et concretum esse caelum,

    id. Div. 1, 57, 130:

    umores (opp. acres),

    id. N. D. 2, 23, 59:

    spuma,

    Ov. M. 4, 537:

    lac,

    Verg. G. 3, 463:

    in sanguine,

    Ov. M. 13, 492:

    mare,

    Plin. 4, 16, 30, § 104:

    nix concreta pruinā,

    Lucr. 3, 20:

    concreta et durata glacies,

    Liv. 21, 36, 8; cf.:

    concreta frigora canā pruinā,

    stiffened by the hoary frost, Verg. G. 2, 376:

    gelu,

    Curt. 8, 4.— Poet., of light: cum claram speciem concreto lumine luna abdidit, thick, i. e. dimmed, Cic. poët. Div. 1, 11, 18:

    nanus et ipse suos breviter concretus in artus,

    shortened, Prop. 4 (5), 8, 41:

    dolor,

    benumbing, tearless, Ov. P. 2, 11, 10.— Subst.: concrētum, i, n., firm or solid matter:

    species quaedam deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi,

    Cic. N. D. 1, 27, 75.—Esp. (sc. gelu), hard or stiff frost:

    nec semine jacto Concretum patitur radicem adfigere terrae,

    Verg. G. 2, 318 Rib. Forbig.; cf. Hildebr. ad App. M. 1, p. 455. (By others concretum is made acc. of 2. concretus. The common reading is concretam, sc. gelu, the root stiffened by frost; cf. Forbig. ad loc.)— Comp.:

    semen concretius,

    Lucr. 4, 1240:

    spuma lactis concretior,

    Plin. 11, 41, 96, § 239: ossa concreta, t. t., solid bones, i. e. without marrow, id. 7, 18, 18, § 78.— Sup. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concretum

  • 7 cresco

    cresco, crēvi, crētum, 3 ( inf. perf. sync. cresse, Lucr. 3, 683), v. inch. n. [1. creo].
    I.
    Orig., of things not previously in existence, to come forth, grow, to arise, spring, be born, become visible, appear (so mostly poet.)
    A.
    Lit.:

    cetera, quae sursum crescunt sursumque creantur,

    Lucr. 6, 527:

    quaecumque e terrā corpora crescunt (for which, subsequently, exoriuntur),

    id. 1, 868:

    corpore de patrio ac materno sanguine crescunt,

    id. 4, 1210:

    hic et acanthus Et rosa crescit,

    Verg. Cul. 397.—So esp. freq. in part. perf.: crētus, a, um, arisen, sprung, descended from, born of; with abl.:

    mortali corpore cretus,

    Lucr. 5, 6; 2, 906; cf.:

    mortali semine,

    Ov. M. 15, 760:

    corpore materno,

    Lucr. 4, 1224:

    nativo corpore,

    id. 5, 61:

    Semiramio sanguine,

    Ov. M. 5, 85; cf. id. ib. 13, 31:

    Amyntore,

    id. ib. 8, 307; cf. Verg. A. 9, 672; Ov. M. 13, 750.—With ab:

    ab origine eādem,

    Ov. M. 4, 607; cf.:

    Trojano a sanguine,

    Verg. A. 4, 191.—
    B.
    Trop.:

    haec villa inter manus meas crevit,

    Sen. Ep. 12, 1:

    ingens hic terris crescit labor,

    Sil. 3, 75.—Far more freq.,
    II.
    Of things already in existence, to rise in height, to rise, grow, grow up, thrive, increase, etc.
    A.
    Lit.:

    arbores,

    Lucr. 1, 254; so,

    fruges, arbusta, animantes,

    id. 1, 808:

    omnia paulatim crescunt (with grandescere alique),

    id. 1, 190 sq.:

    ut (ostrea) cum lunā pariter crescant pariterque decrescant,

    Cic. Div. 2, 14, 33:

    in lecticis crescunt (infantes),

    Quint. 1, 2, 7:

    cresce, puer,

    Ov. M. 2, 643 et saep.:

    in cujus domo creverat,

    had grown up, been reared, Suet. Oth. 1; cf.:

    Alexander per quinquennium sub Aristotele doctore mclito crevit,

    Just. 12, 16, 8:

    Nilus in aestatem crescit campisque redundat,

    Lucr. 6, 713; cf.

    of the same,

    id. 6, 737:

    Liger ex nivibus creverat,

    Caes. B. G. 7, 55 fin.:

    in frondem crines, in ramos bracchia,

    to grow into, Ov. M. 1, 550; cf.:

    in ungues manus,

    id. ib. 2, 479:

    in immensum Atlas,

    id. ib. 4, 661:

    in latitudinem,

    to increase in breadth, Col. Arb. 17:

    in longitudinem,

    Plin. 11, 37, 87, § 216:

    super ora caputque onus,

    Ov. M. 12, 516:

    ut clivo crevisse putes,

    id. ib. 8, 191 et saep. —
    2.
    Transf., to increase in number to, augment, multiply:

    non mihi absenti crevisse amicos,

    Cic. Sest. 32, 69 (B. and K. ex conj. de crevisse):

    adhuc crescentibus annis,

    Ov. A. A. 1, 61.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to grow, increase, to be enlarged or strengthened:

    cum Atheniensium opes senescere, contra Lacedaemoniorum crescere videret,

    Nep. Alcib. 5, 3; so,

    hostium opes animique,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 45:

    non animi tantum, sed etiam vires crescebant,

    Liv. 5, 46, 4:

    animus laude crescit,

    Quint. 1, 2, 3; Curt. 4, 6, 13; Just. 19, 1, 8:

    animus crevit praetori,

    Liv. 44, 4, 1:

    cujusvis opes contra illius potentiam,

    Sall. C. 17, 7:

    cujusquam regnum per scelus,

    id. J. 14, 7:

    potentia paucorum (opp. plebis opes imminutae),

    id. C. 39, 1; Liv. 4, 2, 2 et saep.:

    haec (mala) primo paulatim,

    Sall. C. 10, 6:

    primo pecuniae, deinde imperii cupido,

    id. ib. 10, 3:

    fuga atque formido latius,

    id. J. 55, 7:

    licentia,

    id. C. 51, 30:

    inopia omnium,

    Liv. 21, 11, 12:

    rerum cognitio cottidie,

    Quint. 12, 11, 17:

    quā ex re creverat cum famā tum opibus,

    Nep. Alcib. 7 fin.; cf.:

    (Saguntini) in tantas brevi creverant opes,

    Liv. 21, 7, 3:

    Rhodiorum civitas populi Romani opibus,

    Sall. C. 51, 5; cf.:

    qui malo rei publicae,

    id. ib. 51, 32:

    usque ego postera Crescam laude recens,

    Hor. C. 3, 30, 8:

    a brevibus in longas (iambi),

    Quint. 9, 4, 136.—
    2.
    In partic., to rise or increase in distinction, honor, courage, etc., to be promoted or advanced, to prosper, to become great, attain honor:

    accusarem alios potius, ex quibus possem crescere,

    Cic. Rosc. Am. 30, 83:

    ex invidiā senatoriā,

    id. Clu. 28, 77:

    ex his,

    Liv. 29, 37, 17:

    ex me,

    id. 35, 19, 5:

    de uno isto, de multis,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 173:

    dignitate, gratiā,

    Nep. Att. 21, 1; cf. id. ib. 10, 3; and absol.:

    crescendi in curiā occasio,

    Liv. 1, 46, 2:

    cresco et exsulto et discussā senectute recalesco, quotiens, etc.,

    Sen. Ep. 34, 1; cf.:

    gaudet et ex nostro crescit maerore Charaxus,

    Ov. H. 15, 117:

    hic uno modo crescere potest, si se ipse summittat, etc.,

    Plin. Pan. 71, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > cresco

  • 8 Cressa

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Cressa

  • 9 Cressius

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Cressius

  • 10 Creta

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Creta

  • 11 creta

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > creta

  • 12 Cretenses

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Cretenses

  • 13 Cretica

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Cretica

  • 14 Cretice

    1.
    Crēta, ae (nom. Crētē, Mel. 2, 7, 12; Ov. M. 8, 118; 9, 668; 9, 735; acc. Creten, id. ib. 8, 99; Hor. C. 3, 27, 34 al.;

    on the contrary, Cretam,

    Verg. A. 3, 129 al.), f., = Krêtê, Crete, an island in the Mediterranean Sea, distinguished in ancient times by its fruitfulness and very early cultivation, now Candia, Mel. l. l.; Plin. 4, 12, 20, § 58; Verg. A. 3, 104; Hor. Epod. 9, 29; Cic. Fl. 13, 30; id. Phil. 2, 38, 97; Vell. 2, 34, 1; Varr. R. R. 1, 7, 6; Plin. 15, 11, 10, § 37.— Hence,
    II.
    Crēs, Crētis, m., and Cressa, ae, f., = Krês, Krêssa, Cretan; or as subst., a Cretan; a Cretan woman.
    a.
    Masc. Cres:

    Epimenides,

    Cic. Div. 1, 18, 34.—In plur. Cretes, the Cretans, Cic. Mur. 35, 74; Ov. Am. 3, 10, 19; gen. Cretum, Cic. Tusc. 2, 14, 34; Cat. 55, 23; Ov. F. 1, 594 al.; acc. Cretăs, Caes. B. G. 2, 7; Mel. 1, 16, 1; Ov. H. 16, 348; Luc. 4, 441 al.—
    b.
    Fem. Cressa, adj.:

    pharetra,

    Verg. G. 3, 345: nota, made with Cretan earth or chalk (v. 2. Creta, II.), Hor. C. 1, 36, 10:

    herbae, for healing in gen.,

    Prop. 2, 1, 61 (acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 412, perh. for dictamnus): bos, i. e. Pasiphaë (q. v.), id. 4 (5), 7, 57.—Subst. for Ariadne, Ov. Am. 1, 7, 16; for Aĕrope, id. A. A. 1, 327.—
    B.
    Crēsĭus (in MSS. and edd. also Cressĭus; cf. Verg. A. 5, 285 Wagn.), a, um, adj., = Krê:sios, Cretan:

    nemora,

    Verg. A. 4, 70:

    prodigia, i. e. taurus (v. C.),

    id. ib. 8, 295:

    regna,

    Ov. H. 16, 299:

    tecta,

    Stat. Th. 12, 582 al. —
    C.
    Crētaeus, a, um, adj., Cretan:

    Ida,

    Verg. A. 12, 412:

    urbes,

    Ov. M. 9, 666:

    ratis,

    Prop. 3 (4), 19, 26:

    taurus,

    the bullock which Neptune sent to Minos, Ov. M. 7, 434.— Subst.: Crētaeus, i, m., the Cretan, for Epimenides, Prop. 2, 34 (25), 29.—
    * D.
    Crētānus, i, m., a Cretan (prob. a word coined in sport), Plaut. Curc. 3, 73.—
    E.
    Crētensis, e, adj., Cretan:

    homo, judex,

    Cic. Phil. 5, 5, 13 and 14:

    Juppiter,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    sagittarii,

    Liv. 37, 41, 9 et saep.—In plur.: Crētenses, ium, m., the Cretans ( renowned as archers), Nep. Hann. 9, 2; Liv. 37, 60, 4; 41, 25, 7 al.—
    F.

    Crētĭcus

    , a, um, adj., Cretan:

    mare,

    Hor. C. 1, 26, 2:

    vinum,

    Plin. 14, 9, 11, § 81:

    labyrinthus,

    id. 36, 13, 19, § 90:

    bellum,

    Flor. 3, 7:

    pes,

    an amphimacrus, Diom. p. 475 P. al.: versus, composed of the amphimacrus, id. p. 513 ib. al.—
    2.
    Subst.
    a.
    Crētĭcus, i, m., a surname of Q. Metellus, from his subjugation of Crete, Flor. 3, 7 fin.; 3, 8, 1; Vell. 2, 34; Cic. Att. 1, 19, 2; cf. id. Fl. 13, 30; Ov. F. 1, 594.—
    b.
    Crētĭca, ae, f., a plant, called also clematitis, Plin. 25, 8, 54, § 96.—
    c.
    In the Gr. form Crētĭcē, ēs, f., a plant, called also hibiscus, App. Herb. 38 and 62.—
    G.
    Crētis, ĭdis, f., a Cretan (woman):

    Nymphae,

    Ov. F. 3, 444.
    2.
    crēta, ae, f. [orig. adj., from 1. Creta], Cretan earth, i. e. chalk, white earth or clay.
    I.
    Prop., Plin. 35, 17, 57, § 195 sq.; Cato, R. R. 39, 2; Varr. R. R. 1, 7, 8 al.;

    esp. used for cleansing garments,

    Plaut. Aul. 4, 9, 6.—Hence, trop.:

    creta est profecto horum hominum oratio,

    i. e. removes all trouble from the mind, Plaut. Poen. 5, 2, 10 sq. —

    Also used as a cosmetic,

    Hor. Epod. 12, 10; Mart. 6, 93, 9; 8, 33, 17 al.;

    for seals,

    Cic. Fl. 16, 37; cf. cretula, for marking the goal in a race-course, Plin. 8, 42, 65, § 160;

    for the making of earthen vessels,

    Col. 3, 11, 9; Plin. 14, 20, 25, § 123 et saep.— Poet.:

    rapidus cretae Oaxes,

    turbulent, Verg. E. 1, 66 Rib. (dub. al. Cretae; v. Forbig. ad loc.). —
    II.
    From its whiteness is borrowed the trope for something favorable or lucky (opp. carbo), Hor. S. 2, 3, 246; imitated by Pers. 5, 108.

    Lewis & Short latin dictionary > Cretice

  • 15 decresco

    dē-cresco, crēvi, crētum, 3, v. n.
    I.
    Orig., to grow less, grow shorter, decrease, wane (as the moon, bodies of water, the length of the day, etc.): ostreae cum luna pariter crescunt pariterque decrescunt, * Cic. Div. 2, 14, 33:

    crescunt loca decrescentibus undis,

    Ov. M. 1, 345; cf.:

    aequora,

    id. ib. 2, 292; and: decrescentia flumina, * Hor. Od. 4, 7, 3:

    die decrescente (coupled with quo rursus crescente),

    Plin. 2, 59, 60, § 151:

    ubi febris fuit atque decrevit,

    Cels. 3, 6; cf.:

    morbus,

    id. ib. 20 al.: nocte dieque decretum et auctum, Laev. ap. Prisc. p. 869 P.;

    of the waters of the flood,

    Vulg. Gen. 8, 5.—Hence,
    II.
    In gen., to decrease, become less, diminish:

    uncus aratri Ferreus occulte decrescit in arvis,

    i. e. wears away, Lucr. 1, 315; id. 5, 536; Quint. 5, 12, 14; 9, 4, 23:

    admiratio decrescit,

    id. 1, 3, 5:

    metus matrum,

    Sil. 7, 82 et saep.:

    ut corpora quamlibet ardua et excelsa, procerioribus admota decrescant,

    i. e. seem smaller, Plin. Pan. 61, 2:

    decrescente reditu (agelli) etiam pretium minuit,

    Plin. Ep. 6, 3, 1.—
    b.
    Poet., of the gradual disappearance of places as one removes farther from them, Stat. Ach. 2, 308; Claud. Rapt. Pros. 1, 189.—
    * B.
    Pregn., to pass away by diminution; to vanish, disappear:

    cornua decrescunt, etc.,

    Ov. M. 1, 740.

    Lewis & Short latin dictionary > decresco

  • 16 discerno

    dis-cerno, crēvi, crētum, 3, v. a., to separate, set apart.
    I.
    Lit., to separate, part, divide (freq. since the Aug. per.):

    equas, ne inter se pugnare possint,

    Varr. R. R. 2, 7, 10: ordines (preceded by senatus a populo secretus), Liv. 34, 54:

    lignum a carnibus,

    Plin. 13, 4, 7, § 33:

    Lusitaniam a Baetica,

    id. 4, 21, 35, § 116:

    neque mons erat, qui fines eorum discerneret,

    i. e. to mark out, determine, Sall. J. 79, 3; cf. poet.:

    (saxum) telas auro,

    to interweave with gold, Verg. A. 4, 264; 11, 75:

    haec ipsa fortuna huc illucve discernit,

    divides, distributes, Cels. 7, 3.—In the part. perf., divided, separated:

    duae urbes, magno inter se spatio discretae,

    Liv. 27, 39 fin.; cf.:

    Peraea a ceteris Judaeis Jordane amne,

    Plin. 5, 14, 15, § 70:

    Philippus mari tantum Ionio discretus,

    Liv. 23, 33; so,

    sol tanto intervallo,

    Plin. 2, 11, 8, § 50:

    uxor velo,

    id. Ep. 4, 19, 3:

    ager saxo,

    Stat. Th. 5, 559:

    decurias pluribus nominibus,

    Plin. 33, 2, 7, § 31 et saep.— Of the hair, parted:

    discretaque collo Caesaries,

    Grat. Cyn. 272:

    divisa discretaque tellus,

    divided and separated, Lucr. 5, 1441:

    tellus (opp. permixta),

    id. 691:

    ubi discretas insula rumpit aquas,

    Ov. F. 2, 194:

    sedes piorum,

    set apart, retired, Hor. C. 2, 13, 23:

    quae cum sint turpissima discreta ac separata, turpius junguntur,

    Plin. Ep. 2, 6 fin.:

    septem discretus in ostia Nilus,

    Ov. M. 5, 324 (for which: septem digestum in cornua Nilum, id. ib. 9, 774); cf. Quint. 7, 1, 1.
    II.
    Trop.
    A.
    To separate things according to their different qualities, to distinguish between, discern (freq. and class.):

    alba et atra,

    Cic. Tusc. 5, 39, 114:

    discernere et dispicere insidiatorem et petitum insidiis,

    Liv. 40, 10:

    jus et injuriam,

    Tac. A. 2, 66:

    probanda atque improbanda,

    Quint. 2, 2, 11:

    fas atque nefas,

    Hor. C. 1, 18, 11 et saep.:

    id quod visum erit a falso,

    Cic. Ac. 2, 8, 25:

    pantheras a pardis solo candore,

    Plin. 8, 17, 23, § 63 et saep.:

    verba discerni articulatim,

    Lucr. 4, 555: suos, * Caes. B. G. 7, 75:

    piceam visu,

    Plin. 16, 10, 18, § 40:

    temperantiam duobus modis,

    Cic. Part. Or. 22, 77 et saep.:

    animus discernit, quid sit ejusdem generis, quid alterius,

    id. Univ. 8:

    pecuniae an famae minus parceret haud facile dis cerneres,

    Sall. C. 25, 3; so with an, Tac. A. 5, 6; id. H. 3, 28; Suet. Calig. 25; cf.: nec discernatur, jussu injussu imperatoris pugnent, [p. 587] Liv. 8, 34 fin.
    B.
    To determine, settle:

    limes agro positus litem ut discerneret arvis,

    Verg. A. 12, 898:

    discerne causam meam,

    Vulg. Psa. 42, 1.—
    C.
    To except, omit, Amm. 14, 8, 7.—Hence, *
    1.
    discernen-ter, adv., with a distinction, Cael. Aur. Tard. 1, 4, no. 81.—
    2.
    discrētim, adv., separately, distinctly, App. M. 6, p. 173:

    singillatim ac discretim,

    id. Flor. 9, p. 347:

    adoriri,

    Amm. 29, 6:

    tradi,

    id. 28, 1; Hilar. in Psa. 138, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > discerno

  • 17 excerno

    ex-cerno, crēvi, crētum, 3, v. a., to sift out, to separate (perh. not ante-Aug.).
    I.
    In gen.:

    furfures a farina,

    Col. 8, 4, 1:

    frumenta,

    i. e. to cleanse, id. 2, 20, 5; cf.:

    caementa cribris,

    Vitr. 7, 6:

    ex captorum numero excretos Saguntinos in patriam remisit,

    Liv. 28, 39, 10; cf.:

    excernere parvos,

    Grat. Cyneg. 289:

    omnem forensem turbam excretam in quatuor tribus conjecit,

    Liv. 9, 46 fin.—Part. perf. subst.:

    excreta tritici,

    what is sifted out, the chaff, Col. 8, 4, 1; 8, 8, 6.—
    II.
    In partic.
    A.
    To keep apart, keep away:

    multi jam excretos prohibent a matribus haedos,

    Verg. G. 3, 398 Heyne and Forbig. ad loc.—
    B.
    To carry off, discharge (from the body):

    venter excernit mollia,

    Cels. 2, 8:

    quae excreturi sumus,

    id. 4, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > excerno

  • 18 excresco

    ex-cresco, crēvi, crētum, 3, v. inch. n., to grow out or forth, to grow up, rise up (not ante-Aug.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    quae si satis excreverint (palmae),

    Col. 4, 21, 3:

    abies, larix, palma in longitudinem,

    Plin. 16, 30, 54, § 125:

    lactucae ad semipedem,

    id. 19, 8, 39, § 131:

    in omni domo nudi ac sordidi in hos artus, in haec corpora quae miramur excrescunt,

    Tac. G. 20; Aug. Serm. 216, 7:

    colles sensim excreverant rudere,

    Front. Aquaed. 18:

    solum tumulo in altum,

    Luc. 4, 11: si quando flumen imbribus ad tempus excrevit, is swollen, Dig. 43, 11, 1.—
    B.
    In partic., of morbid excrescences on the body:

    excreverat in dexteriore latere ejus caro,

    Suet. Galb. 21:

    carnis excrescentes,

    Plin. 23, 6, 59, § 111:

    arsenicum tollit quicquid excrescit,

    id. 34, 18, 56, § 178.—Hence,
    2.
    Subst.: excre-scentia, ium, n., in medic. lang., morbid excrescences on the body, Plin. 20, 9, 36, § 93; 22, 21, 29, § 61; 24, 4, 5, § 9; 24, 5, 11, § 19; 34, 18, 50, § 169 al.—
    II.
    Trop., to grow immoderately, to increase, enlarge:

    nec minus evitanda est immodica ejus prooemii longitudo, ne in caput excrevisse videatur,

    Quint. 4, 1, 62:

    fructus in tantum excrevit, ut, etc.,

    Dig. 36, 1, 27, § 16 fin.:

    litium series,

    Suet. Vesp. 10.—Hence, ex-crētus, a, um, P. a., grown up, fullgrown:

    animalia,

    Lact. 2, 11 med. al. (so, haedi, Verg. G. 3, 398, acc. to Serv., but v. excerno, II. A.).

    Lewis & Short latin dictionary > excresco

  • 19 recresco

    rĕ-cresco, crēvi, crētum, 3, v. n., to grow again, to grow up or increase again (mostly poet. and post-Aug.):

    ergo terra tibi libatur et aucta recrescit,

    Lucr. 5, 260:

    favete nomini Scipionum, suboli imperatorum vestrorum, velut accisis recrescenti stirpibus,

    Liv. 26, 41 fin.:

    praecisa ossa,

    Plin. 11, 37, 87, § 216:

    luna pleno orbe,

    Ov. H. 2, 5:

    recretis crinibus,

    that have grown again, Paul. Nol. Carm. 21, 560.

    Lewis & Short latin dictionary > recresco

  • 20 sancio

    sancĭo, xi, ctum, 4 ( pluperf. sancierat, Pompon. ap. Diom. p. 368 P.; id. ap. Prisc. p. 904 ib.:

    sancivi,

    Prisc. 904; Diom. 368; part. perf. sancitum, Lucr. 1, 587; Cass. Sev. ap. Diom. l. l.), v. a. [Sanscr. root sac, sak, to accompany, honor (cf. sequor); whence also sacer; cf. Gr. HaG, hagios, hagnos], to render sacred or inviolable by a religious act; to appoint as sacred or inviolable.
    I.
    Lit., mostly of legal ordinances or other public proceedings, to fix unalterably; to establish, appoint, decree, ordain; also, to make irrevocable or unalterable; to enact, confirm, ratify, sanction (freq. and class.; cf.: caveo, scisco).
    A.
    Sancire legem (jus, foedus, etc.):

    legibus istis, quas senatus de ambitu sancire voluerit, etc.,

    Cic. Planc. 18, 44:

    Cretum leges, quas sive Juppiter sive Minos sanxit,

    id. Tusc. 2, 14, 34; cf.:

    quasdam leges ex integro sanxit,

    Suet. Aug. 34; and:

    sancire legem, Ne quis, etc.,

    Liv. 3, 55:

    tabulas Quas bis quinque viri sanxerunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 24:

    quam temere in nosmet legem sancimus iniquam,

    id. S. 1, 3, 67:

    legem sanciendo,

    Liv. 3, 55 et saep.— Pass.:

    haec igitur lex sanciatur, ut, etc.,

    Cic. Lael. 12, 40, and 13, 44; cf.:

    M. Valerius consul de provocatione legem tulit diligentius sanctam,

    Liv. 10, 9:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset,

    Cic. Balb. 14, 33:

    sanxisset jura nobis,

    id. Rep. 3, 11, 18: jus utile civitati, Pompon. ap. Prisc. p. 904:

    in quibus (legibus) illa eadem sancta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cum aut morte tuā sancienda sint consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda,

    Liv. 8, 7:

    SENTENTIAM,

    Inscr. Orell. 4405:

    foedus,

    to ratify the treaty, Liv. 1, 24; so Cic. Sest. 10, 24:

    foedera sanguine,

    id. post Red. ad Quir. 5, 13; Liv. 23, 8 fin.; 25, 16; Tac. A. 12, 46; cf. poet.:

    foedera fulmine,

    Verg. A. 12, 200.—
    B.
    Sancire lege (edicto, etc.) aliquid, de aliquā re, ut, ne, etc.:

    alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus,

    Cic. Rep. 1, 2, 2; cf.:

    genus id agrorum certo capite legis confirmari atque sanciri,

    id. Agr. 3, 1, 3:

    quod aedilis plebis fuisset, contra quam sanctum legibus erat,

    Liv. 30, 19:

    ne res efferatur jurejurando ac fide sanciatur petunt,

    Caes. B. G. 7, 2; cf. Liv. 39, 37:

    neque enim rogationibus plebisve scitis sancta sunt ista praecepta,

    Quint. 2, 13, 6:

    coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatum,

    Tac. Agr. 27:

    eadem fuit (causa) nihil de hac re lege sanciendi,

    Liv. 34, 4:

    nihil lege ullā in alios sanxit,

    Just. 3, 2, 8:

    de jure praediorum sanctum apud nos est jure civili, ut, etc.,

    Cic. Off. 3, 16, 65:

    inhumanissimā lege sanxerunt, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 37, 63; cf.:

    habeat legibus sanctum, Si quis...uti, etc.,

    Caes. B. G. 6, 20:

    lege naturae, communi jure gentium sanctum est, ut, etc.,

    Cic. Har. Resp. 14, 32:

    primo duodecim tabulis sanctum, ne quis, etc.,

    Tac. A. 6, 16:

    Flaccus sanxit edicto, ne, etc.,

    Cic. Fl. 28, 67:

    in omne tempus gravi documento sancirent, ne, etc.,

    Liv. 28, 19:

    nec, quominus id postea liceret, ulla lex sanxit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 3.—
    (β).
    Without abl.:

    de quibus confirmandis et sanciendis legem comitiis centuriatis laturus est,

    Cic. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    acta Caesaris,

    id. Att. 14, 21, 2:

    quae dubia sunt, per vos sancire vult,

    id. Agr. 3 4, 13:

    augurem Jovis optimi maximi,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    cum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    quid est, quod tam accurate tamque diligenter caveat et sanciat, ut heredes sui, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101.—
    C.
    With acc. and inf.:

    rursus fide sanxerunt liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros,

    Liv. 25, 8:

    omnes liberos esse sanxit,

    Suet. Claud. 25.—
    D.
    Lex sancit, decrees, ordains (with acc. or obj.-clause):

    at hoc Valeria lex non dicit, Corneliae leges non sanciunt,

    Cic. Agr. 3, 2, 8:

    consularis lex sanxit, ne qui magistratus sine provocatione crearetur,

    id. Rep. 2, 31, 54; cf.:

    res et ab naturā profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit,

    id. Inv. 2, 53, 160.—
    E.
    Poet., with relative-clause:

    quid quaeque queant, per foedera naturaï, Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem exstat,

    Lucr. 1, 587. —
    F.
    To render sacred to any one, to devote, consecrate, dedicate:

    sancire alicui carmina,

    Stat. S. 3, 3, 215; cf. id. Th. 11, 344: templum, Coripp. 4, 264.—
    II.
    Transf., to forbid under pain of punishment, to enact a penalty against (very rare):

    incestum pontifices supplicio sanciunto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf.:

    noxiae poena par esto, ut in suo vitio quisque plectatur: vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominiā sanciatur,

    id. ib. 3, 20, 46; id. Planc. 19, 47:

    hoc (sc. insidiae) quamquam video neque more turpe haberi, neque aut lege sanciri aut jure civili: tamen naturae lege sanctum est,

    id. Off. 3, 17, 69:

    erranti viam non monstrare, quod Athenis exsecrationibus publicis sanctum est,

    id. ib. 3, 13, 55:

    Solon capite sanxit, si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    made it a capital offence, id. Att. 10, 1, 2.—With abl. of fine:

    injurias factas quinque et viginti assibus sanxerunt,

    Gell. 20, 1, 31.—Hence, sanc-tus, a, um, P. a.
    A.
    Orig., rendered sacred, established as inviolable, i. e. sacred, inviolable (whereas sacer signifies consecrated to a deity. Thus, e. g., a temple, grove, or the like, is sacer locus;

    but sanctus locus is any public place which it is forbidden to injure or disturb. A sacer locus is also sanctus, but the converse is not always true): proprie dicimus sancta, quae neque sacra neque profana sunt, sed sanctione quādam confirmata, ut leges sanctae sunt, quia sanctione quādam sunt subnixae. Quod enim sanctione quādam subnixum est, id sanctum est, etsi deo non sit consecratum,

    Dig. 1, 8, 9:

    sanctum est, quod ab injuriā hominum defensum atque munitum est...In municipiis quoque muros esse sanctos,

    ib. 1, 8, 8; cf.:

    sanctae res, veluti muri et portae,

    ib. 1, 8, 1:

    campus,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    tribuni ejus (plebis) essent sanctique sunto,

    id. Leg. 3, 3, 9 (cf. sacrosanctus):

    societas,

    id. Off. 1, 8, 26; id. Rep. 1, 32, 49:

    fides induciarum,

    Liv. 8, 37:

    nullum esse officium, nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109; so,

    officium,

    id. Quint. 6, 26:

    poëtae...poëtae nomen,

    id. Arch. 8, 18 sq. —Hence, aerarium sanctius, a special treasure of the State, which was only to be used in cases of extreme necessity (v. aerarium).—Of persons:

    hospites ab injuriā prohibent sanctosque habent,

    Caes. B. G. 6, 23:

    ut vestris etiam legionibus sanctus essem,

    Cic. Phil. 2, 24, 60:

    uxor,

    Phaedr. 3, 10, 30.—Because to the idea of inviolability is readily attached that of exalted worth, of sacredness, or divinity (as, on the contrary, our word sacred afterward received the meaning of inviolable, e. g. sacred rights, a sacred promise, sacred honor, etc.), sanctus denotes,
    B.
    Venerable, august, divine, sacred, pure, holy (very freq. and class.); of a divinity, and of things in any way belonging to one: Saturno sancte create, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 607 Vahl.): Juno Saturnia sancta dearum, id. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 ib.): teque pater Tiberine (veneror) tuo cum flumine sancto, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    numen,

    Lucr. 5, 309; 6, 70:

    sedes deum,

    id. 5, 147; Cic. Rep. 5, 5, 7:

    fana,

    Lucr. 5, 74:

    delubra,

    id. 6, 417; 6, 1272:

    sanctus augustusque fons,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    sanctior dies (with sollemnis),

    Hor. C. 4, 11, 17:

    ignes (of a sacrifice),

    Verg. A. 3, 406 et saep.—

    After Augustus,

    a title given to the emperors, Ov. F. 2, 127; Val. Fl. 1, 11:

    sanctius et reverentius est visum nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66:

    intra limina sanctioris aulae,

    Mart. 5, 6, 8 (al. aevi):

    amicitiae sanctum et venerabile nomen,

    Ov. Tr. 1, 8, 15:

    libertas,

    Liv. 3, 52:

    pudicitia,

    id. 3, 52.—
    2.
    Of character, morally pure, good, innocent, pious, holy, just, etc. (freq. and class.): cum esset ille vir exemplum innocentiae, cumque illo nemo neque integrior esset in civitate neque sanctior, Cic. de Or. 1, 53, 229; cf.:

    sanctissimi viri,

    id. Lael. 11, 39:

    homines frugalissimi, sanctissimi,

    id. Fl. 29, 71:

    sancti et religiosi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; cf.:

    qui sunt sancti, qui religionum colentes,

    id. Planc. 33, 80:

    vir in publicis religionibus foederum sanctus et diligens,

    id. Verr. 2, 5, 19, § 49: veteres et sancti viri, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9:

    sanctius consilium,

    Liv. 30, 16; cf.:

    jura magistratusque legunt sanctumque senatum,

    Verg. A. 1, 426:

    da (mihi) justo sanctoque videri,

    Hor. Ep. 1, 16, 61:

    Dareus ut erat sanctus et mitis,

    Curt. 3, 8, 5:

    amores,

    pure, chaste, Cic. Fin. 3, 20, 68; cf.:

    virgines,

    Hor. C. 1, 2, 27:

    sanctissima conjux,

    Verg. A. 11, 158:

    pudor,

    Tib. 1, 3, 83:

    mores (with pudicitia),

    Juv. 10, 298 et saep.:

    me quidem id multo magis movet, quod mihi est et sanctius antiquius,

    Cic. Att. 12, 19, 4:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducatur?

    id. Rosc. Com. 2, 6; cf.:

    est et sancta et gravis oratio (Calvi),

    Quint. 10, 1, 115; so comp.:

    oratio,

    id. 8, 3, 24:

    genus orationis,

    id. 4, 2, 125:

    eloquentia,

    Tac. Or. 4:

    manus sanctas habere,

    Val. Max. 2, 2, 8:

    sanctissima disciplina (Stoicorum),

    Gell. 1, 2, 7; cf. Lucr. 3, 371. —
    C.
    In eccl. Lat., substt.
    1.
    sanctus, i, m., a saint, holy man:

    sancti tui,

    Vulg. 2 Par. 6, 41:

    omnes sancti ejus,

    id. Psa. 30, 24. —
    2.
    sanctum, i, n., a holy place; esp.:

    sanctum sanctorum,

    Vulg. Exod. 26, 34 et saep.:

    in sancto habitas,

    id. Psa. 21, 4.—Also in plur.:

    sancta sanctorum,

    Vulg. Exod. 40, 11 et saep.: violare sancta, id. Judith, 9, 11. — Adv.: sanctē (acc. to B.), solemnly, conscientiously, scrupulously, religiously, with holy awe, etc.:

    jurare,

    Plaut. Capt. 4, 2, 112; Ter. Hec. 1, 1, 4:

    adjurare,

    Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26:

    nimis sancte pius,

    Plaut. Rud. 4, 7, 8; cf.:

    pie sancteque colimus naturam excellentem,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    auguste sancteque consecrare,

    id. ib. 2, 24, 62:

    disce verecundo sanctius ore loqui,

    Mart. 8, 1, 2:

    multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius,

    Cic. Rab. Post. 4, 8:

    se sanctissime gerere,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 13:

    te sancte precor,

    Liv. 2, 10:

    illae (tabulae) servantur sancte,

    scrupulously, religiously, Cic. Rosc. Com. 2, 7; cf.:

    me ea, quae tibi promitto ac recipio, sanctissime esse observaturum,

    id. Fam. 5, 8, 5:

    virgines tam sancte habuit,

    Curt. 3, 12, 21:

    exempla conservatae sanctissime utrobique opinionis,

    Quint. 1, 2, 4:

    apud Sallustium dicta sancte et antique,

    purely, chastely, id. 8, 3, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > sancio

См. также в других словарях:

  • CRETU — Cretum …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • Cohors V Lingonum — Porta Praetoria del castellum Porolissum, base de la cohorte Activa Desde 85 hasta mediados del siglo III …   Wikipedia Español

  • Papirius Aelianus — Gneus Papirius Aelianus Aemilius Tuscillus, fue un político romano miembro del Ordo Senatorius y de origen hispano que desarrolló su cursus honorum durante el siglo II, sirviendo a los emperadores Adriano y Antonino Pío, alcanzando el honor del… …   Wikipedia Español

  • concerner — [ kɔ̃sɛrne ] v. tr. <conjug. : 1> • 1385; lat. scolast. concernere, de cernere « considérer » 1 ♦ (Sujet chose) Avoir rapport à, s appliquer à. ⇒ intéresser, 1. porter (sur), se rapporter (à), regarder, 1. toucher. Voici une lettre qui vous …   Encyclopédie Universelle

  • Kreide — Krei|de [ krai̮də], die; , n: 1. <ohne Plural> in unvermischter Form weißer und weiß färbender, erdiger, weicher Kalkstein: Felsen aus Kreide. 2. als Stift, Mine o. Ä. geformtes Stück aus weißem Kalkstein, festem Gips o. Ä. zum Schreiben,… …   Universal-Lexikon

  • Konzern — Sm Zusammenschluß von Unternehmen erw. fach. (20. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus ne. concern Firma, Unternehmen; Interesse , einer Ableitung von ne. concern betreffen, angehen , dieses aus frz. concerner, aus l. concernere, zu l. cernere (crētum)… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Recrement — Rec re*ment (r?k r?*ment), n. [L. recrementum; pref. re re + cernere, cretum, to separate, sift: cf. F. r[ e]cr[ e]ment.] 1. Superfluous matter separated from that which is useful; dross; scoria; as, the recrement of ore. [1913 Webster] 2. (Med.) …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Auxiliaries (Roman military) — Auxiliaries (from Latin: auxilia = supports ) formed the standing non citizen corps of the Roman army of the Principate (30 BC ndash;284 AD), alongside the citizen legions. By the 2nd century, the auxilia contained the same number of infantry as… …   Wikipedia

  • Österreichische Grenznutzenschule — Carl Menger (1840–1921) – Begründer der Österreichischen Schule Die Österreichische Schule, Wiener Schule, Österreichische Grenznutzenschule[1] oder psychologische Schule ist eine Richtung der Volkswirtschaftslehre. Zu erster Bekanntheit gelangte …   Deutsch Wikipedia

  • Österreichische Schule — Als Österreichische Schule, Wiener Schule, Österreichische Grenznutzenschule[1] oder (selten) psychologische Schule wird eine Gruppe von Theoretikern bezeichnet, die eine bestimmte Lehrmeinung in der Volkswirtschaftslehre vertreten. Zentral ist… …   Deutsch Wikipedia

  • Österreichische Schule der Ökonomie — Carl Menger (1840–1921) – Begründer der Österreichischen Schule Die Österreichische Schule, Wiener Schule, Österreichische Grenznutzenschule[1] oder psychologische Schule ist eine Richtung der Volkswirtschaftslehre. Zu erster Bekanntheit gelangte …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»