Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

clear+light

  • 1 iblumino

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > iblumino

  • 2 illumino

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > illumino

  • 3 inluminate

    illūmĭno ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [in-lumino], to light up, make light, illuminate (class.; cf. illustro).
    I.
    A.. Lit.:

    luna illuminata a sole,

    Cic. N. D. 2, 46, 119:

    puteum (sole),

    Plin. 2, 73, 75, § 183:

    tabulata gallinarum parvis fenestellis,

    Col. 8, 3, 3:

    vias igni,

    Stat. Th. 12, 575.—
    B.
    Transf., to embellish or adorn with any thing bright:

    corona aurea fulgentibus gemmis illuminata,

    Auct. Her. 4, 47, 60; Lampr. Comm. 17:

    purpura omnem vestem illuminat,

    Plin. 9, 36, 60, § 127.—
    II.
    Trop., to set in a clear light, to set off, make conspicuous (esp. freq. in rhetor. lang. of brilliant oratory):

    translatum, quod maxime tamquam stellis quibusdam notat et illuminat orationem,

    Cic. de Or. 3, 43, 170; cf. id. Or. 25, 83:

    orationem sententiis,

    id. de Or. 3, 54, 208:

    orationem translatorum nitore,

    Quint. 12, 10, 36:

    pulchritudinem rerum (claritas orationis),

    id. 2, 16, 10; 8, 3, 73:

    horum fidem Mitylenaeorum perfidia illuminavit,

    Vell. 2, 18, 3:

    nisi Thebas unum os Pindari illuminaret,

    made illustrious, id. 1, 18, 3:

    illuminata sapientia,

    Cic. Brut. 58, 213.—Hence, * illūmĭnātē ( inl-), adv., clearly, luminously:

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > inluminate

  • 4 candēns

        candēns entis, adj.    [P. of candeo], shining, dazzling, white, bright: luna: umeri, H.: cygnus candenti corpore, V.: Phoebus, resplendent, V.: ortus, Tb.: candenti elephanto, i. e. ivory, V.: lilia, O.: de candentibus atra facere, to make white black, O.—Glowing, white-hot: favilla, V.: carbo: lammina, O.: lamna, H.
    * * *
    candentis (gen.), candentior -or -us, candentissimus -a -um ADJ
    shining/bright/clear (light); (approaching) white; boiling/red-hot, glowing

    Latin-English dictionary > candēns

  • 5 lūceō

        lūceō lūxī, —, ēre    [LVC-], to be light, be clear, shine, beam, glow, glitter: globus lunae, V.: faces, O.: (stella) luce lucebat alienā: luceat igne rogus, O.: Rara per occultos lucebat semita calles, glimmered, V.: taedā lucebis in illā, i. e. shall burn, Iu.: lucens ad imum Usque solum lympha, transparent, O.— Impers, it is light, is day, dawns: nondum lucebat: simul atque luceret.—Fig., to shine forth, be conspicuous, be apparent, be clear, be evident: imperi splendor illis gentibus lucem adferre coepit: mea studia, quae parum antea luxerunt: virtus lucet in tenebris.
    * * *
    lucere, luxi, - V
    shine; be clear; be apparent/conspicuous; get light

    Latin-English dictionary > lūceō

  • 6 luceo

    lūcĕo, xi, 2, v. n. [Sanscr. ruk, to be bright; Gr. luchnos, leukos, amphilukê; Lat. lux, lumen, lucidus, luna; O. H.-Germ. liŏht; Germ. Licht; cf. also illustris], to be light or clear, to shine, beam, glitter (syn.: splendeo, fulgeo).
    I.
    Lit.: (lumen) Nihilo minus ipsi lucet, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51 (Trag. v. 389 Vahl.): tum candida lumina lucent, id. ap. Fest. p. 228 and 229 Müll. (Ann. v. 157 Vahl.):

    (stella) luce lucebat aliena,

    Cic. Rep. 4, 16, 16:

    dum meus assiduo luceat igne focus,

    Tib. 1, 1, 6:

    lucet igne rogus,

    Ov. H. 11, 104:

    rara per occultos lucebat semita calles,

    Verg. A. 9, 383:

    lucet via longo Ordine flammarum,

    id. ib. 11, 143; cf. Prop. 2, 14 (3, 6), 17:

    interior caeli qua semita lucet,

    Stat. Th. 9, 641:

    (luminaria) lucent in firmamento caeli,

    Vulg. Gen. 1, 15:

    niveo lucet in ore rubor,

    Ov. Am. 3, 3, 6:

    lucent oculi,

    id. M. 1, 239; Val. Fl. 6, 492:

    cinis in multam noctem pertinaciter luxit,

    Suet. Tib. 74:

    virgatis lucent sagulis (sc. Galli),

    glitter, Verg. A. 8, 660:

    taedā lucebis in illa,

    i. e. shall burn, Juv. 1, 155:

    non amplius erit sol ad lucendum,

    Vulg. Isa. 60, 19.—In the part. pres.:

    e rosea sol alte lampade lucens,

    Lucr. 5, 610; so,

    globus lunae,

    Verg. A. 6, 725:

    faces,

    Ov. F. 3, 270:

    sedebat In solio Phoebus claris lucente smaragdis,

    id. M. 2, 24:

    lucerna lucens in caliginoso loco,

    Vulg. 2 Pet. 1, 19.— Poet., with acc.:

    huic lucebis novae nuptae facem,

    will light her home with a torch, Plaut. Cas. 1, 30: tute tibi puer es;

    lautus luces cereum,

    id. Curc. 1, 1, 9.—
    2.
    Of the day, daylight, etc., to appear, dawn, become light:

    an umquam lucebit in orbe ille dies,

    Sil. 16, 91:

    lucente jam die,

    Amm. 21, 15, 2.—
    (β).
    Esp., impers.: lucet, lucebat, etc., it is (was) light, it is (was) day, it is dawning:

    priusquam lucet, adsunt,

    Plaut. Mil. 3, 1, 115:

    si lucet lucet: lucet autem, lucet igitur,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    si judicatum erit meridie non lucere,

    id. Att. 1, 1, 1:

    nondum lucebat,

    id. Rosc. Am. 34, 97:

    nec satis lucebat: cum autem luceret, etc.,

    id. Att. 16, 13, a, 1:

    ubi lucere coepisset,

    id. Div. 1, 23, 47: expergiscere: lucet hoc, it is light, it is day there (in the sky), Plaut. Mil. 2, 2, 63:

    hoc... luce lucebit,

    id. Curc. 1, 3, 26. —
    B.
    Transf., to shine or show through, to be discernible, visible ( poet.):

    si qua Arabio lucet bombyce puella,

    Prop. 2, 2, 25 (2, 3, 15):

    femineum lucet sic per bombycina corpus,

    Mart. 8, 68, 7:

    vitalia lucent,

    are uncovered, Stat. Th. 8, 525.—
    II.
    Trop., to shine forth, to be conspicuous, apparent, clear, evident:

    nunc imperii nostri splendor illis gentibus lucet,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 41:

    mea officia et studia, quae parum antea luxerunt,

    id. Att. 3, 15, 4:

    cum res ipsa tot, tam claris argumentis luceat,

    id. Mil. 23, 61:

    virtus lucet in tenebris,

    id. Sest. 28, 60:

    tota oratio lucet,

    Quint. 8, 5, 29; 9, 1, 19.—Hence, lūcens, entis, P. a., shining, bright, conspicuous: lucentior usus, Mall. Theod. de Metr. 9, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > luceo

  • 7 illustro

    illustro ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [illustris], to light up, make light, illuminate (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    o, qua sol habitabiles Illustrat oras, maxime principum?

    Hor. C. 4, 14, 6:

    placida nocte leniter illustrante stellas,

    Plin. 2, 18, 16, § 80:

    ergastulum angustis illustratum fenestris,

    Col. 1, 6, 3 (but Cic. Rep. 6, 17, read lustret).—
    II.
    Trop. (acc. to illustris, II. A. and B.).
    A.
    To make clear to the mind, to clear up, elucidate, illustrate, explain:

    ut ea consilia, quae clam essent inita contra salutem urbis, illustrarentur,

    Cic. Cat. 3, 8, 20; cf.:

    illustrantur, erumpunt omnia,

    id. ib. 1, 3, 6; id. Rep. 2, 18; Lucr. 1, 137:

    omnia illustrata, patefacta, comperta sunt per me,

    Cic. Cat. 3, 1, 3; 3, 9, 21; cf.:

    si modo id patefactum et illustratum est,

    id. Lael. 26, 97; and:

    jus obscurum et ignotum patefacere et illustrare,

    id. de Or. 1, 39, 177:

    philosophiam veterem Latinis litteris illustrare,

    id. Ac. 1, 1, 3; cf. id. Brut. 64, 228:

    illustrant eam (orationem) quasi stellae quaedam translata verba atque immutata,

    place in the right light, embellish, set off, adorn, id. Or. 27, 92; cf. id. Inv. 2, 15, 49:

    de illustranda oratione ut diceres,

    id. de Or. 3, 36, 144:

    orationem,

    Quint. 4, 3, 4; 8, 6, 14; 11, 1, 2.—
    B.
    To render famous, renowned, illustrious: aliquem laudibus, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 1:

    quem Brutus cognomine suo illustravit,

    Plin. 34, 8, 19, § 82:

    familiam,

    Suet. Galb. 3:

    illustrabit, mihi crede, tuam amplitudinem hominum injuria,

    Cic. Fam. 1, 6, 2: humilius genus illustrasse factis, Quint. 3, 7, 10:

    summa quibus illustratur forum ingenia,

    id. 10, 1, 122; cf.:

    Padus poenā Phaëthontis illustratus,

    Plin. 3, 16, 20, § 117:

    vina maxime illustrata Messalae potu et salute,

    id. 14, 6, 8, § 69; Quint. 10, 1, 67; cf.:

    quid prius illustrem satiris Musaque pedestri?

    Hor. S. 2, 6, 17; Plin. 35, 10, 36, § 91.

    Lewis & Short latin dictionary > illustro

  • 8 inlustro

    illustro ( inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [illustris], to light up, make light, illuminate (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    o, qua sol habitabiles Illustrat oras, maxime principum?

    Hor. C. 4, 14, 6:

    placida nocte leniter illustrante stellas,

    Plin. 2, 18, 16, § 80:

    ergastulum angustis illustratum fenestris,

    Col. 1, 6, 3 (but Cic. Rep. 6, 17, read lustret).—
    II.
    Trop. (acc. to illustris, II. A. and B.).
    A.
    To make clear to the mind, to clear up, elucidate, illustrate, explain:

    ut ea consilia, quae clam essent inita contra salutem urbis, illustrarentur,

    Cic. Cat. 3, 8, 20; cf.:

    illustrantur, erumpunt omnia,

    id. ib. 1, 3, 6; id. Rep. 2, 18; Lucr. 1, 137:

    omnia illustrata, patefacta, comperta sunt per me,

    Cic. Cat. 3, 1, 3; 3, 9, 21; cf.:

    si modo id patefactum et illustratum est,

    id. Lael. 26, 97; and:

    jus obscurum et ignotum patefacere et illustrare,

    id. de Or. 1, 39, 177:

    philosophiam veterem Latinis litteris illustrare,

    id. Ac. 1, 1, 3; cf. id. Brut. 64, 228:

    illustrant eam (orationem) quasi stellae quaedam translata verba atque immutata,

    place in the right light, embellish, set off, adorn, id. Or. 27, 92; cf. id. Inv. 2, 15, 49:

    de illustranda oratione ut diceres,

    id. de Or. 3, 36, 144:

    orationem,

    Quint. 4, 3, 4; 8, 6, 14; 11, 1, 2.—
    B.
    To render famous, renowned, illustrious: aliquem laudibus, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 1:

    quem Brutus cognomine suo illustravit,

    Plin. 34, 8, 19, § 82:

    familiam,

    Suet. Galb. 3:

    illustrabit, mihi crede, tuam amplitudinem hominum injuria,

    Cic. Fam. 1, 6, 2: humilius genus illustrasse factis, Quint. 3, 7, 10:

    summa quibus illustratur forum ingenia,

    id. 10, 1, 122; cf.:

    Padus poenā Phaëthontis illustratus,

    Plin. 3, 16, 20, § 117:

    vina maxime illustrata Messalae potu et salute,

    id. 14, 6, 8, § 69; Quint. 10, 1, 67; cf.:

    quid prius illustrem satiris Musaque pedestri?

    Hor. S. 2, 6, 17; Plin. 35, 10, 36, § 91.

    Lewis & Short latin dictionary > inlustro

  • 9 lucidus

    lūcĭdus, a, um, adj. [lux], containing light, full of light, clear, bright, shining (syn.: luminosus, luculentus; as an adj. not in Cic.).
    I.
    Lit.:

    aër,

    Lucr. 4, 315:

    sidera,

    Hor. C. 1, 3, 2:

    gemma,

    Ov. H. 15, 74:

    amnis,

    Quint. 12, 10, 60:

    concha,

    Tib. 2, 4, 30:

    lucidior domus,

    Ov. F. 1, 94:

    lucidissima stella,

    Vitr. 9, 6:

    saxa,

    Stat. S. 3, 3, 200 (Queck, dulcia):

    quid lucidius sole?

    Vulg. Sir. 17, 30.—
    B.
    Transf., brilliant, bright, beautiful, transparent, shining, white, etc.:

    Alcyone,

    Ov. H. 19, 133:

    ovis,

    Tib. 2, 1, 62:

    sedes deorum,

    Hor. C. 3, 3, 33:

    vestis,

    Plin. 35, 9, 35, § 59 (better tralucido).—
    II.
    Trop.
    A.
    Full of light, i. e. of truth and purity:

    totum corpus tuum lucidum erit,

    Vulg. Luc. 11, 34.—
    B.
    Clear, perspicuous, luminous, lucid (of speech, or of orators; a favorite expression with Quintilian);

    neque refert, an pro lucida (narratione) perspicuam dicamus,

    Quint. 4, 2, 31:

    propositio aperta et lucida,

    id. 4, 5, 26:

    manifesta et lucida ratio,

    id. 4, 5, 3:

    ordo,

    Hor. A. P. 41.— Comp.:

    res lucidior,

    Quint. 7, 3, 21:

    causa,

    id. 4, 4, 4; 4, 2, 83; 4, 5, 1;

    2, 3, 8: lucidior via,

    id. 3, 11, 23.— Transf., of orators, Quint. 12, 10, 21:

    lucidior auctor,

    id. 10, 1, 74.—Hence, adv.: lūcĭdē.
    A.
    Clearly, plainly, distinctly (mostly of speech): lucide verbum definire, *Cic. de Or. 2, 25, 108:

    lucide dicentium,

    Quint. 8, 3, 1.— Comp.:

    quo lucidius intellegi possit haec exceptio,

    Dig. 44, 4, 1.— Sup.:

    sic ostendit lucidissime causam,

    Quint. 4, 5, 12.—
    B.
    Gloriously (see lucidus, B.):

    lucidius tranquilliusque inter divina mansurus,

    Sen. Ep. 71, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > lucidus

  • 10 aperio

    ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.
    I.
    Lit.:

    patinas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:

    apertis lateribus,

    Sisenn. ib. p. 236, 26:

    capite aperto esse,

    Varr. ib. p. 236, 25;

    p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    caput aperuit,

    id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:

    capita,

    Plin. 28, 6, 17, § 60:

    aperto pectore,

    Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:

    apertae pectora matres,

    id. ib. 13, 688:

    ramum,

    Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:

    dispulsā nebulā diem aperuit,

    id. 26, 17 (cf. just before:

    densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,

    Tac. Agr. 38:

    lux aperuit bellum ducemque belli,

    Liv. 3, 15:

    novam aciem dies aperuit,

    Tac. H. 4, 29:

    his unda dehiscens Terram aperit,

    opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,
    II.
    Metaph.
    A.
    1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aperite aliquis ostium,

    Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:

    forem aperi,

    id. Ad. 2, 1, 13:

    fores,

    id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:

    januas carceris,

    Vulg. Act. 5, 19:

    fenestram,

    ib. Gen. 8, 6:

    liquidas vias,

    to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:

    sucum venis fundere apertis,

    to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:

    saccum,

    Vulg. Gen. 42, 27:

    os,

    ib. ib. 22, 28:

    labia, ib. Job, 11, 5: oculos,

    ib. Act. 9, 8:

    accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,

    Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;

    6, 3: aperire librum,

    Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:

    testamentum,

    Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:

    testamentum resignare,

    Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:

    sigillum aperire,

    to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:

    ferro iter aperiundum est,

    Sall. C. 58, 7:

    locum... asylum,

    to make it an asylum, Liv. 1, 8:

    subterraneos specus,

    Tac. G. 16:

    navigantibus maria,

    Plin. 2, 47, 47, § 122:

    arbor florem aperit,

    id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,

    aures aperire,

    to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:

    multus apertus cursus ad laudem,

    id. Phil. 14, 6 fin.:

    tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,

    id. Fam. 6, 11:

    philosophiae fontes,

    id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,

    alicujus cor aperire,

    ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:

    occasionem ad invadendum,

    id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:

    Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,

    Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:

    annum,

    Verg. G. 1, 217:

    contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),

    Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:

    Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,

    Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:

    fuste aperire caput,

    i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—
    B.
    Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);

    most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,

    Liv. 42, 52; 42, 4:

    Syriam,

    Tac. A. 2, 70:

    omnes terras fortibus viris natura aperuit,

    id. H. 4, 64:

    novas gentes,

    id. Agr. 22:

    gentes ac reges,

    id. G. 1:

    Britanniam tamdiu clausam aperit,

    Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:

    Eoas,

    id. 4, 352:

    pelagus,

    Val. Fl. 1, 169.—
    C.
    Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:

    occulta quaedam et quasi involuta aperiri,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,

    id. Or. 33, 116:

    alicui scripturas aperire,

    Vulg. Luc. 24, 32:

    tua probra aperibo omnia,

    Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;

    hi partem aperient,

    Ter. Ad. prol. 23:

    non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,

    Cic. de Or. 1, 18, 84:

    eo praesente conjurationem aperit,

    Sall. C. 40, 6:

    naturam et mores,

    id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:

    lux fugam hostium aperuit,

    Liv. 27, 2:

    aperiri error poterat,

    id. 26, 10:

    casus aperire futuros,

    to disclose the future, Ov. M. 15, 559:

    futura aperit,

    Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:

    tum coacti necessario se aperiunt,

    show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:

    studio aperimur in ipso,

    Ov. A. A. 3, 371:

    exspectandum, dum se ipsa res aperiret,

    Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:

    cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,

    Liv. 44, 28:

    domino navis, quis sit, aperit,

    Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.

    the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,

    id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.
    A.
    Lit.
    1.
    Without covering, open, uncovered (opp. tectus):

    naves apertae,

    without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:

    locus,

    Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:

    caelo invectus aperto,

    Verg. A. 1, 155:

    aether,

    id. ib. 1, 587:

    aperta serena prospicere,

    id. G. 1, 393.—
    2.
    Unclosed, open, not shut (opp. clausus):

    Janua cum per se transpectum praebet apertum,

    since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:

    oculi,

    id. 4, 339:

    oculorum lumine aperto,

    id. 4, 1139 et saep.:

    nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20:

    caelum patens atque apertum,

    id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:

    vidit caelos apertos,

    Vulg. Marc. 1, 10:

    apertus et propatulus locus,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    iter,

    Liv. 31, 2:

    apertior aditus ad moenia,

    id. 9, 28:

    campi,

    id. 38, 3:

    per apertum limitem (viae),

    Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:

    fenestrae,

    Vulg. Dan. 6, 10:

    ostia,

    ib. ib. 13, 39:

    aequor,

    Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:

    in aperto,

    Lucr. 3, 604:

    per apertum fugientes,

    Hor. C, 3, 12, 10:

    impetum ex aperto facerent,

    Liv. 35, 5:

    castra in aperto posita,

    id. 1, 33; so id. 22, 4:

    volantem in aperto,

    Plin. 10, 8, 9, § 22:

    in aperta prodeunt,

    id. 8, 32, 50, § 117:

    disjecit naves in aperta Oceani,

    Tac. A. 2, 23.—
    B.
    Trop.
    1.
    a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:

    nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,

    nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:

    cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,

    Cic. Cat. 2, 1:

    simultates partim obscurae, partim apertae,

    id. Manil. 24:

    quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?

    id. N. D. 2, 2, 4:

    quid rem apertam suspectam facimus?

    Liv. 41, 24:

    non furtim, sed vi aperta,

    id. 25, 24:

    apertus animi motus,

    Quint. 10, 3, 21:

    invidia in occulto, adulatio in aperto,

    Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:

    multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,

    Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,
    b.
    Esp. as subst.: in aperto esse,
    (α).
    To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:

    ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,

    Sall. J. 5, 3.—
    (β).
    To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):

    agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,

    there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:

    hostes aggredi in aperto foret,

    id. H. 3, 56:

    vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,

    id. Agr. 33.—
    2.
    Of character, without dissimulation, open, frank, candid:

    animus apertus et simplex,

    Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:

    pectus,

    id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.
    I.
    In gen.:

    tam aperte irridens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:

    cum Fidenae aperte descissent,

    Liv. 1, 27:

    aperte quod venale habet ostendit,

    Hor. S. 1, 2, 83:

    aperte revelari,

    Vulg. 1 Reg. 2, 27:

    non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,

    Tac. A. 11, 28:

    aperte adulari,

    Cic. Am. 26, 99:

    aperte mentiri,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,

    Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:

    cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:

    ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,

    Tac. A. 13, 1.— Sup.:

    hinc empta apertissime praetura,

    Cic. Verr. 1, 100:

    equite Romano per te apertissime interfecto,

    id. Har. Resp. 30:

    largiri,

    id. ib. 56:

    praedari,

    id. Verr. 1, 130.—
    II.
    Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:

    nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?

    Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:

    aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,

    Cic. ad Brut. 1, 5, 3:

    Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?

    Ter. Eun. 5, 1, 3:

    narrare,

    id. Heaut. 4, 3, 24:

    scribere,

    Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:

    Planius atque apertius dicam,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43:

    distinguere,

    Quint. 3, 6, 45.— Sup.:

    istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,

    Cic. Verr. 2, 64, 156:

    aliquid apertissime ostendere,

    Quint. 5, 12, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aperio

  • 11 aperte

    ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.
    I.
    Lit.:

    patinas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:

    apertis lateribus,

    Sisenn. ib. p. 236, 26:

    capite aperto esse,

    Varr. ib. p. 236, 25;

    p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    caput aperuit,

    id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:

    capita,

    Plin. 28, 6, 17, § 60:

    aperto pectore,

    Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:

    apertae pectora matres,

    id. ib. 13, 688:

    ramum,

    Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:

    dispulsā nebulā diem aperuit,

    id. 26, 17 (cf. just before:

    densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,

    Tac. Agr. 38:

    lux aperuit bellum ducemque belli,

    Liv. 3, 15:

    novam aciem dies aperuit,

    Tac. H. 4, 29:

    his unda dehiscens Terram aperit,

    opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,
    II.
    Metaph.
    A.
    1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aperite aliquis ostium,

    Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:

    forem aperi,

    id. Ad. 2, 1, 13:

    fores,

    id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:

    januas carceris,

    Vulg. Act. 5, 19:

    fenestram,

    ib. Gen. 8, 6:

    liquidas vias,

    to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:

    sucum venis fundere apertis,

    to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:

    saccum,

    Vulg. Gen. 42, 27:

    os,

    ib. ib. 22, 28:

    labia, ib. Job, 11, 5: oculos,

    ib. Act. 9, 8:

    accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,

    Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;

    6, 3: aperire librum,

    Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:

    testamentum,

    Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:

    testamentum resignare,

    Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:

    sigillum aperire,

    to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:

    ferro iter aperiundum est,

    Sall. C. 58, 7:

    locum... asylum,

    to make it an asylum, Liv. 1, 8:

    subterraneos specus,

    Tac. G. 16:

    navigantibus maria,

    Plin. 2, 47, 47, § 122:

    arbor florem aperit,

    id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,

    aures aperire,

    to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:

    multus apertus cursus ad laudem,

    id. Phil. 14, 6 fin.:

    tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,

    id. Fam. 6, 11:

    philosophiae fontes,

    id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,

    alicujus cor aperire,

    ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:

    occasionem ad invadendum,

    id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:

    Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,

    Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:

    annum,

    Verg. G. 1, 217:

    contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),

    Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:

    Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,

    Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:

    fuste aperire caput,

    i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—
    B.
    Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);

    most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,

    Liv. 42, 52; 42, 4:

    Syriam,

    Tac. A. 2, 70:

    omnes terras fortibus viris natura aperuit,

    id. H. 4, 64:

    novas gentes,

    id. Agr. 22:

    gentes ac reges,

    id. G. 1:

    Britanniam tamdiu clausam aperit,

    Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:

    Eoas,

    id. 4, 352:

    pelagus,

    Val. Fl. 1, 169.—
    C.
    Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:

    occulta quaedam et quasi involuta aperiri,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,

    id. Or. 33, 116:

    alicui scripturas aperire,

    Vulg. Luc. 24, 32:

    tua probra aperibo omnia,

    Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;

    hi partem aperient,

    Ter. Ad. prol. 23:

    non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,

    Cic. de Or. 1, 18, 84:

    eo praesente conjurationem aperit,

    Sall. C. 40, 6:

    naturam et mores,

    id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:

    lux fugam hostium aperuit,

    Liv. 27, 2:

    aperiri error poterat,

    id. 26, 10:

    casus aperire futuros,

    to disclose the future, Ov. M. 15, 559:

    futura aperit,

    Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:

    tum coacti necessario se aperiunt,

    show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:

    studio aperimur in ipso,

    Ov. A. A. 3, 371:

    exspectandum, dum se ipsa res aperiret,

    Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:

    cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,

    Liv. 44, 28:

    domino navis, quis sit, aperit,

    Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.

    the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,

    id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.
    A.
    Lit.
    1.
    Without covering, open, uncovered (opp. tectus):

    naves apertae,

    without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:

    locus,

    Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:

    caelo invectus aperto,

    Verg. A. 1, 155:

    aether,

    id. ib. 1, 587:

    aperta serena prospicere,

    id. G. 1, 393.—
    2.
    Unclosed, open, not shut (opp. clausus):

    Janua cum per se transpectum praebet apertum,

    since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:

    oculi,

    id. 4, 339:

    oculorum lumine aperto,

    id. 4, 1139 et saep.:

    nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20:

    caelum patens atque apertum,

    id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:

    vidit caelos apertos,

    Vulg. Marc. 1, 10:

    apertus et propatulus locus,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    iter,

    Liv. 31, 2:

    apertior aditus ad moenia,

    id. 9, 28:

    campi,

    id. 38, 3:

    per apertum limitem (viae),

    Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:

    fenestrae,

    Vulg. Dan. 6, 10:

    ostia,

    ib. ib. 13, 39:

    aequor,

    Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:

    in aperto,

    Lucr. 3, 604:

    per apertum fugientes,

    Hor. C, 3, 12, 10:

    impetum ex aperto facerent,

    Liv. 35, 5:

    castra in aperto posita,

    id. 1, 33; so id. 22, 4:

    volantem in aperto,

    Plin. 10, 8, 9, § 22:

    in aperta prodeunt,

    id. 8, 32, 50, § 117:

    disjecit naves in aperta Oceani,

    Tac. A. 2, 23.—
    B.
    Trop.
    1.
    a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:

    nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,

    nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:

    cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,

    Cic. Cat. 2, 1:

    simultates partim obscurae, partim apertae,

    id. Manil. 24:

    quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?

    id. N. D. 2, 2, 4:

    quid rem apertam suspectam facimus?

    Liv. 41, 24:

    non furtim, sed vi aperta,

    id. 25, 24:

    apertus animi motus,

    Quint. 10, 3, 21:

    invidia in occulto, adulatio in aperto,

    Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:

    multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,

    Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,
    b.
    Esp. as subst.: in aperto esse,
    (α).
    To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:

    ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,

    Sall. J. 5, 3.—
    (β).
    To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):

    agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,

    there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:

    hostes aggredi in aperto foret,

    id. H. 3, 56:

    vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,

    id. Agr. 33.—
    2.
    Of character, without dissimulation, open, frank, candid:

    animus apertus et simplex,

    Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:

    pectus,

    id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.
    I.
    In gen.:

    tam aperte irridens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:

    cum Fidenae aperte descissent,

    Liv. 1, 27:

    aperte quod venale habet ostendit,

    Hor. S. 1, 2, 83:

    aperte revelari,

    Vulg. 1 Reg. 2, 27:

    non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,

    Tac. A. 11, 28:

    aperte adulari,

    Cic. Am. 26, 99:

    aperte mentiri,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,

    Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:

    cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:

    ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,

    Tac. A. 13, 1.— Sup.:

    hinc empta apertissime praetura,

    Cic. Verr. 1, 100:

    equite Romano per te apertissime interfecto,

    id. Har. Resp. 30:

    largiri,

    id. ib. 56:

    praedari,

    id. Verr. 1, 130.—
    II.
    Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:

    nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?

    Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:

    aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,

    Cic. ad Brut. 1, 5, 3:

    Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?

    Ter. Eun. 5, 1, 3:

    narrare,

    id. Heaut. 4, 3, 24:

    scribere,

    Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:

    Planius atque apertius dicam,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43:

    distinguere,

    Quint. 3, 6, 45.— Sup.:

    istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,

    Cic. Verr. 2, 64, 156:

    aliquid apertissime ostendere,

    Quint. 5, 12, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aperte

  • 12 in-lūstrō (ill-)

        in-lūstrō (ill-) āvī, ātus, āre,    to light up, make light, illuminate: quā sol Inlustrat oras, H.—Fig., to make clear, clear up, elucidate, illustrate, disclose, explain: ut ea consilia inlustrarentur: si modo id patefactum et inlustratum est: signa, quibus veritas inlustrari solet.—Of style, to brighten, adorn, embellish: inlustrant eam (orationem) translata verba.—To render famous, distinguish, illustrate: populi R. nomen: Quid prius inlustrem satiris? H.

    Latin-English dictionary > in-lūstrō (ill-)

  • 13 candidus

        candidus adj. with comp.    [candeo], shining white, clear, bright: luna, V.: stellae, H.: Taurus (the constellation), V.: Daphnis, V.: Cupido, Ct.: avis, i. e. the stork, V.: candidior cygnis, V.: agnus, Tb.: equi, Ta.: altā nive candidum Soracte, H.: nive candidiores equi, O.: pōpulus, the white or silver poplar, V.: lilia, V.: folium nivei ligustri, O.: tentoria, O.: vestis, L.—Prov.: Candida de nigris facere, to make black white, O.: nigrum in candida vertere, Iu. — Splendid, fair, beautiful, comely: Dido, V.: puer, H.: puella, Ct.: cervix, H.: ora, O.—Poet., of the winds: Favonii, clearing, H.— Clothed in white: pompa, O.: Candida sententia, i. e. a white stone counted for acquittal, O. — Fig., unblemished, pure, guileless, honest, upright, sincere, fair, candid, frank, open: iudex, H.: Maecenas, H.: ingenium, H. — Happy, fortunate, prosperous: fata, Tb.: dies, O. — Of discourse, clear, perspicuous, artless: genus dicendi.
    * * *
    candida -um, candidior -or -us, candidissimus -a -um ADJ
    bright, clear, transparent; clean/spotless; lucid; candid; kind; innocent, pure; radiant, unclouded; (dressed in) white; of light color; fair skinned, pale

    Latin-English dictionary > candidus

  • 14 lūcidus

        lūcidus adj. with comp.    [LVC-], full of light, clear, bright, shining, brilliant: sidera, H.: gemma, O.: Lucidior domus, O.: Lucidior glacie, O.: sedes deorum, H.: aethrā Sidereā polus, lighted, V. — Neut. As adv.: lucidum Fulgentes oculi, H.— White: ovis, Tb.: lilia, Pr.—Fig., clear, perspicuous, lucid: ordo, H.
    * * *
    lucida, lucidum ADJ
    bright, shining; clear

    Latin-English dictionary > lūcidus

  • 15 illucesco

    illūcesco or illūcisco ( inl-), luxi, 3, v. inch. n. and a. [in-lucesco].
    I.
    Neutr., of the day or of the sun, to grow light, begin to shine, to break, dawn (most freq. in the tempp. perff.).
    A.
    Lit.
    1.
    Illucescet ille aliquando dies, cum tu, etc., Cic. Mil. 26, 69:

    qui (dies) ut illuxit, mortui sunt reperti,

    id. Tusc. 1, 47, 114:

    ne hic tibi dies inluxit lucrificabilis,

    Plaut. Pers. 4, 7, 2; cf.: pro di immortales, quis hic illuxit dies? Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 4, 76; Ov. M. 7, 431:

    dies (alicui),

    Cic. Pis. 15, 34; id. Phil. 1, 12, 30; id. Ac. 2, 22, 69; id. Div. 1, 24, 50: ea nocte, cui illuxit dies caedis, on which arose the day, etc., Suet. Caes. 81:

    cum tertio die sol illuxisset,

    Cic. N. D. 2, 38, 96:

    cum illucescerent elementa mundi,

    Ambros. in Luc. 5, 5.—
    2.
    Impers.: illuxit, it was light, day had dawned (very rare; not in Cic.; perh. not in Cæs.; for in B. C. 1, 23, 1, luxit is the better reading;

    v. Oud. ad loc.): ubi illuxit,

    Liv. 1, 28, 2; 2, 65, 1; 7, 14, 9.—
    B.
    Trop.:

    cum populo Romano vox et auctoritas consulis repente in tantis tenebris illuxerit,

    Cic. Agr. 1, 8, 24:

    clarissimum deinde Homeri illuxit ingenium,

    Vell. 1, 5, 1. — Impers.:

    apud quem si illuxerit, non universa pretia in patrimonium tuum processisse,

    shall be made clear, apparent, Cod. Just. 5, 71, 10.—
    II.
    Act., to shine upon, give light to (Plautin.):

    (nox) ut mortales illucescas luce clara et candida,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    scelestiorem nullum alterum,

    id. Bacch. 2, 3, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > illucesco

  • 16 illucisco

    illūcesco or illūcisco ( inl-), luxi, 3, v. inch. n. and a. [in-lucesco].
    I.
    Neutr., of the day or of the sun, to grow light, begin to shine, to break, dawn (most freq. in the tempp. perff.).
    A.
    Lit.
    1.
    Illucescet ille aliquando dies, cum tu, etc., Cic. Mil. 26, 69:

    qui (dies) ut illuxit, mortui sunt reperti,

    id. Tusc. 1, 47, 114:

    ne hic tibi dies inluxit lucrificabilis,

    Plaut. Pers. 4, 7, 2; cf.: pro di immortales, quis hic illuxit dies? Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 4, 76; Ov. M. 7, 431:

    dies (alicui),

    Cic. Pis. 15, 34; id. Phil. 1, 12, 30; id. Ac. 2, 22, 69; id. Div. 1, 24, 50: ea nocte, cui illuxit dies caedis, on which arose the day, etc., Suet. Caes. 81:

    cum tertio die sol illuxisset,

    Cic. N. D. 2, 38, 96:

    cum illucescerent elementa mundi,

    Ambros. in Luc. 5, 5.—
    2.
    Impers.: illuxit, it was light, day had dawned (very rare; not in Cic.; perh. not in Cæs.; for in B. C. 1, 23, 1, luxit is the better reading;

    v. Oud. ad loc.): ubi illuxit,

    Liv. 1, 28, 2; 2, 65, 1; 7, 14, 9.—
    B.
    Trop.:

    cum populo Romano vox et auctoritas consulis repente in tantis tenebris illuxerit,

    Cic. Agr. 1, 8, 24:

    clarissimum deinde Homeri illuxit ingenium,

    Vell. 1, 5, 1. — Impers.:

    apud quem si illuxerit, non universa pretia in patrimonium tuum processisse,

    shall be made clear, apparent, Cod. Just. 5, 71, 10.—
    II.
    Act., to shine upon, give light to (Plautin.):

    (nox) ut mortales illucescas luce clara et candida,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    scelestiorem nullum alterum,

    id. Bacch. 2, 3, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > illucisco

  • 17 inlucesco

    illūcesco or illūcisco ( inl-), luxi, 3, v. inch. n. and a. [in-lucesco].
    I.
    Neutr., of the day or of the sun, to grow light, begin to shine, to break, dawn (most freq. in the tempp. perff.).
    A.
    Lit.
    1.
    Illucescet ille aliquando dies, cum tu, etc., Cic. Mil. 26, 69:

    qui (dies) ut illuxit, mortui sunt reperti,

    id. Tusc. 1, 47, 114:

    ne hic tibi dies inluxit lucrificabilis,

    Plaut. Pers. 4, 7, 2; cf.: pro di immortales, quis hic illuxit dies? Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 4, 76; Ov. M. 7, 431:

    dies (alicui),

    Cic. Pis. 15, 34; id. Phil. 1, 12, 30; id. Ac. 2, 22, 69; id. Div. 1, 24, 50: ea nocte, cui illuxit dies caedis, on which arose the day, etc., Suet. Caes. 81:

    cum tertio die sol illuxisset,

    Cic. N. D. 2, 38, 96:

    cum illucescerent elementa mundi,

    Ambros. in Luc. 5, 5.—
    2.
    Impers.: illuxit, it was light, day had dawned (very rare; not in Cic.; perh. not in Cæs.; for in B. C. 1, 23, 1, luxit is the better reading;

    v. Oud. ad loc.): ubi illuxit,

    Liv. 1, 28, 2; 2, 65, 1; 7, 14, 9.—
    B.
    Trop.:

    cum populo Romano vox et auctoritas consulis repente in tantis tenebris illuxerit,

    Cic. Agr. 1, 8, 24:

    clarissimum deinde Homeri illuxit ingenium,

    Vell. 1, 5, 1. — Impers.:

    apud quem si illuxerit, non universa pretia in patrimonium tuum processisse,

    shall be made clear, apparent, Cod. Just. 5, 71, 10.—
    II.
    Act., to shine upon, give light to (Plautin.):

    (nox) ut mortales illucescas luce clara et candida,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    scelestiorem nullum alterum,

    id. Bacch. 2, 3, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > inlucesco

  • 18 ostendō

        ostendō dī, tus, ere    [obs (old for ob)+tendo], to stretch out, spread before, expose to view, show, point out, exhibit, display: os suum populo R.: se, appear, T.: hostium aciem, display, L.: equites sese ostendunt, show themselves, Cs.: Paucis ostendi gemis, H.: ‘quis Ille locus?’ digitoque ostendit, O.: vocem, make heard, Ph.: Aquilone glaebas, expose, V.: rapinae Caelo ostenduntur, are brought to light, V.—Fig., to show, hold out, disclose, exhibit, manifest: potestatem, T.: tum spem, tum metum, now promise, now threaten: Rem tibi, furnish ideas, H.: palma exstitisse ostendebatur, Cs.: sed quaedam mihi praeclara eius defensio ostenditur, is paraded as.—To show, express, indicate, declare, say, tell, make known: ut ostendimus supra, as we showed above, N.: innocentiam, demonstrate: quem profugisse supra ostendimus, S.: quam sis callidus, T.: quid sui consili sit, ostendit, Cs.
    * * *
    I
    ostendere, ostendi, ostensus V
    show; reveal; make clear, point out, display, exhibit
    II
    ostendere, ostendi, ostentus V
    show; reveal; make clear, point out, display, exhibit

    Latin-English dictionary > ostendō

  • 19 illustris

    illustris ( inl-), e ( nom. sing. masc. illuster. Val. Max. 4, 1, 5; 4, 3, 11), adj. [inlustro], lighted up, clear, bright, light, lustrous (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.: ostendebat Carthaginem de excelso et pleno stellarum, illustri et claro quodam loco, Cic. Rep. 6, 11; cf.:

    tum nec nimis illustres nec vehementer obscuros locos haberi oportet,

    Auct. Her. 3, 19, 32:

    locus,

    Cels. 3, 6:

    habitare bonis et illustribus domiciliis,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    balnearia,

    Col. 1, 6, 2:

    illustris et pellucida stella,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    radii solis,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    noctes,

    id. 9, 16, 23, § 56:

    caelum,

    Val. Fl. 6, 528.— Comp.:

    ostio et lumine illustriore,

    Varr. R. R. 3, 5, 5; cf.:

    solis candor illustrior est quam ullius ignis,

    Cic. N. D. 2, 15, 40:

    (ventus) tegulas illustriores fecit,

    Plaut. Rud. 1, 1, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    Clear, plain, distinct, evident, manifest (syn. clarus):

    praeter haec, quae testata sunt et illustria, habeo multa occultiora,

    Cic. Fam. 11, 27, 6:

    his rationibus tam certis tamque illustribus, etc.,

    id. Rep. 1, 3; cf.:

    illustribus igitur rebus insistis... a certis et illustrioribus cohibes assensum,

    id. Ac. 2, 29, 94:

    nec vero ita disseram de re tam illustri tamque nota, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 24 Mos.:

    factum illustre notumque omnibus,

    id. Verr. 2, 5, 13, § 34:

    visus insignis et illustris,

    id. N. D. 1, 2, 15 fin.:

    illustris oratio est, si, etc.... est enim haec pars orationis, quae rem constituat paene ante oculos... est plus aliquanto illustre quam illud dilucidum: altero fit, ut intelligamus, altero vero ut videre videamur,

    id. Part. Or. 6, 20:

    si desit illustris explanatio, propositio, etc.,

    Quint. 9, 2, 2:

    instruenda est vita exemplis illustribus,

    Sen. Ep. 83.—
    B.
    Distinguished, respectable, famous, honorable, illustrious (cf.:

    clarus, insignis, spectabilis, nobilissimus, celeber, inclutus): homines illustres honore ac nomine,

    Q. Cic. Petit. Cons. 5, 18:

    illustrium hominum aetates et tempora persequi (shortly after: de clarorum virorum laudibus),

    Cic. Brut. 19, 74:

    illustribus in personis temporibusque,

    id. Rep. 2, 31 fin.:

    orator,

    id. Brut. 32, 122:

    poëtae,

    Quint. 5, 11, 36:

    florens et illustris adulescens,

    Caes. B. G. 7, 32, 4:

    de antiquis illustrissimus quisque pastor erat,

    Varr. R. R. 2, 1, 6:

    philosophorum illustrissimi,

    Gell. 18, 7, 3:

    feminae,

    noble, Suet. Tib. 45; id. Calig. 36:

    cum illustribus provinciarum,

    id. Caes. 48:

    quorundam illustrium exsequiae,

    id. Tib. 32:

    paterfamiliae illustriore loco natus,

    Caes. B. G. 6, 19, 3:

    Themistoclis nomen est quam Solonis illustrius,

    Cic. Off. 1, 22, 75:

    vitae ratio illustrior,

    id. Rep. 3, 3; cf.:

    sunt illustriora quae publice fiunt,

    id. ib. 3, 12:

    haec vides quanto expressiora quantoque illustriora futura sint,

    id. Fam. 1, 7, 9:

    major atque illustrior res,

    more important, more remarkable, Caes. B. G. 7, 3, 2:

    causarum illustrium quascumque defendi nunc conficio orationes,

    Cic. de Sen. 11, 38.—Hence, adv. (acc. to II. A.), clearly, distinctly, perspicuously (very rare; only comp. and sup.):

    illustrius,

    Cic. Fam. 10, 19, 1; id. Dom. 11, 27; Arn. 2, 44:

    illustrissime descripsit,

    Gell. 9, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > illustris

  • 20 inlustris

    illustris ( inl-), e ( nom. sing. masc. illuster. Val. Max. 4, 1, 5; 4, 3, 11), adj. [inlustro], lighted up, clear, bright, light, lustrous (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.: ostendebat Carthaginem de excelso et pleno stellarum, illustri et claro quodam loco, Cic. Rep. 6, 11; cf.:

    tum nec nimis illustres nec vehementer obscuros locos haberi oportet,

    Auct. Her. 3, 19, 32:

    locus,

    Cels. 3, 6:

    habitare bonis et illustribus domiciliis,

    Cic. N. D. 2, 37, 95:

    balnearia,

    Col. 1, 6, 2:

    illustris et pellucida stella,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    radii solis,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    noctes,

    id. 9, 16, 23, § 56:

    caelum,

    Val. Fl. 6, 528.— Comp.:

    ostio et lumine illustriore,

    Varr. R. R. 3, 5, 5; cf.:

    solis candor illustrior est quam ullius ignis,

    Cic. N. D. 2, 15, 40:

    (ventus) tegulas illustriores fecit,

    Plaut. Rud. 1, 1, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    Clear, plain, distinct, evident, manifest (syn. clarus):

    praeter haec, quae testata sunt et illustria, habeo multa occultiora,

    Cic. Fam. 11, 27, 6:

    his rationibus tam certis tamque illustribus, etc.,

    id. Rep. 1, 3; cf.:

    illustribus igitur rebus insistis... a certis et illustrioribus cohibes assensum,

    id. Ac. 2, 29, 94:

    nec vero ita disseram de re tam illustri tamque nota, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 24 Mos.:

    factum illustre notumque omnibus,

    id. Verr. 2, 5, 13, § 34:

    visus insignis et illustris,

    id. N. D. 1, 2, 15 fin.:

    illustris oratio est, si, etc.... est enim haec pars orationis, quae rem constituat paene ante oculos... est plus aliquanto illustre quam illud dilucidum: altero fit, ut intelligamus, altero vero ut videre videamur,

    id. Part. Or. 6, 20:

    si desit illustris explanatio, propositio, etc.,

    Quint. 9, 2, 2:

    instruenda est vita exemplis illustribus,

    Sen. Ep. 83.—
    B.
    Distinguished, respectable, famous, honorable, illustrious (cf.:

    clarus, insignis, spectabilis, nobilissimus, celeber, inclutus): homines illustres honore ac nomine,

    Q. Cic. Petit. Cons. 5, 18:

    illustrium hominum aetates et tempora persequi (shortly after: de clarorum virorum laudibus),

    Cic. Brut. 19, 74:

    illustribus in personis temporibusque,

    id. Rep. 2, 31 fin.:

    orator,

    id. Brut. 32, 122:

    poëtae,

    Quint. 5, 11, 36:

    florens et illustris adulescens,

    Caes. B. G. 7, 32, 4:

    de antiquis illustrissimus quisque pastor erat,

    Varr. R. R. 2, 1, 6:

    philosophorum illustrissimi,

    Gell. 18, 7, 3:

    feminae,

    noble, Suet. Tib. 45; id. Calig. 36:

    cum illustribus provinciarum,

    id. Caes. 48:

    quorundam illustrium exsequiae,

    id. Tib. 32:

    paterfamiliae illustriore loco natus,

    Caes. B. G. 6, 19, 3:

    Themistoclis nomen est quam Solonis illustrius,

    Cic. Off. 1, 22, 75:

    vitae ratio illustrior,

    id. Rep. 3, 3; cf.:

    sunt illustriora quae publice fiunt,

    id. ib. 3, 12:

    haec vides quanto expressiora quantoque illustriora futura sint,

    id. Fam. 1, 7, 9:

    major atque illustrior res,

    more important, more remarkable, Caes. B. G. 7, 3, 2:

    causarum illustrium quascumque defendi nunc conficio orationes,

    Cic. de Sen. 11, 38.—Hence, adv. (acc. to II. A.), clearly, distinctly, perspicuously (very rare; only comp. and sup.):

    illustrius,

    Cic. Fam. 10, 19, 1; id. Dom. 11, 27; Arn. 2, 44:

    illustrissime descripsit,

    Gell. 9, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > inlustris

См. также в других словарях:

  • Clear light — Datos generales Origen Los Angeles Información artística Género(s) Rock psicodélico …   Wikipedia Español

  • Clear Light — This article is about the 1960s American psychedelic rock band. For other uses, see Clearlight (disambiguation). Clear Light was a psychedelic rock band that formed in Los Angeles in 1966. Contents 1 History 2 Aftermath 3 Discography …   Wikipedia

  • Clear Light (album) — Clear Light Studio album by Clear Light Released September 1967 Recorded Summer 1967 …   Wikipedia

  • Clear Light of Day — is a novel published in 1980 by Indian Novelist and three time Booker Prize finalist, Anita Desai. Set in Old Delhi, this book describes the tensions in a post partition Indian family during and after childhood, starting with the characters as… …   Wikipedia

  • Clear Light (álbum) — Clear Light fue el álbum debut y único que publicó la banda psicodélica de Los Angeles Clear Light. Fue lanzado en septiembre de 1967 y alcanzó el puesto 126 en la gráfica Billboard pop de álbumes logrando poco éxito. Lista de Temas Black Roses… …   Wikipedia Español

  • Clear Lake Audiotorium — EP by De La Soul Released 1994 Genre Hip hop Length 30:61 …   Wikipedia

  • Light rum — (also known as silver or white rum), is a dry, light bodied rum, light in color and lightly sweet in flavor. It is produced from sugarcane juice and molasses, and normally has a short aging period.Unlike other various rums which are aged in… …   Wikipedia

  • clear up — verb 1. make clear and (more) comprehensible (Freq. 3) clarify the mystery surrounding her death • Syn: ↑clarify, ↑elucidate • Ant: ↑obfuscate (for: ↑ …   Useful english dictionary

  • clear — [klir] adj. [ME cler < OFr < L clarus, orig., clear sounding, hence clear, bright: for IE base see CLAMOR] 1. free from clouds or mist; bright; light [a clear day] 2. free from cloudiness, muddiness, etc.; transparent or pure; not turbid [a …   English World dictionary

  • Clear Lake State Park (California) — Clear Lake State Park Dorn Bay view from State Park Location Lake County, California …   Wikipedia

  • clear — adj 1 Clear, transparent, translucent, lucid, pellucid, diaphanous, limpid are comparable when they mean having the property of being literally or figuratively seen through. Something is clear which is free from all such impediments to the vision …   New Dictionary of Synonyms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»