Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

bellum+sl

  • 121 fraudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > fraudo

  • 122 frudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > frudo

  • 123 gens

    gens, gentis, f. [root GEN, gigno, that which belongs together by birth or descent], a race or clan, embracing several families united together by a common name and by certain religious rites; orig. only patrician, but, after the granting of the connubium between patricians and plebeians, also plebeian (syn.: familia, stirps, genus; natio, populus).
    I.
    Lit.:

    Sulla gentis patriciae (sc. Corneliae) nobilis fuit, familia prope jam exstincta majorum ignaviā,

    Sall. J. 95, 3:

    vera decora, non communiter modo Corneliae gentis, sed proprie familiae suae,

    Liv. 38, 58, 3:

    L. Tarquitius patriciae gentis,

    id. 3, 27, 1:

    apud P. Sestium patriciae gentis virum,

    id. 3, 33, 9; 6, 11, 2:

    cum Marcelli ab liberti filio stirpe, Claudii patricii ejusdem hominis hereditatem, gente ad se rediisse dicerent,

    Cic. de Or. 1, 39, 176:

    gens Tarquiniorum,

    id. Rep. 2, 25 fin.:

    Julia,

    Liv. 1, 3, 2: L. Tarquinius duplicavit illum pristinum patrum numerum, et antiquos patres majorum gentium appellavit, quos priores sententiam rogabat;

    a se ascitos minorum,

    Cic. Rep. 2, 20 Mos.; cf. Liv. 1, 35, 6:

    ex gente Domitia duae familiae claruerunt, Calvinorum et Aenobarborum,

    Suet. Ner. 1; cf. Liv. 2, 29, 4:

    patricii minorum gentium,

    Cic. Fam. 9, 21, 2; Liv. 1, 47, 7; Capitol. ap. Gell. 10, 20, 5:

    anni principio de connubio patrum et plebis C. Canuleius tribunus plebis rogationem promulgavit, qua contaminari sanguinem suum patres confundique jura gentium rebantur,

    Liv. 4, 1, 1; cf. id. 4, 2, 5; 10, 8, 9: uti Feceniae Hispalae gentis enuptio, tutoris optio esset, etc., the right of marrying out of her gens, id. 39, 19, 5:

    perjurus, sine gente,

    i. e. of no family, of vulgar birth, Hor. S. 2, 5, 15; cf. respecting the Roman gens, Dict. of Antiq.
    II.
    Transf.
    A.
    In a manner borrowed from the division of the senators into majorum and minorum gentium (v. above): ipsi illi majorum gentium dii qui habentur, hinc a nobis profecti in caelum reperientur, the superior deities (the consentes), Cic. Tusc. 1, 13, 29:

    Cleanthes, qui quasi majorum est gentium Stoicus,

    id. Ac. 2, 41, 126.—
    B.
    Poet., like genus and stirps, of a single descendant, offspring of an entire race:

    vigilasne, deūm gens, Aenea?

    Verg. A. 10, 228 (for which:

    Dis genite,

    id. ib. 9, 642):

    Tirynthia gens est (i. e. Fabius),

    Sil. 7, 35:

    extrema viri,

    the last descendant, id. 2, 185.—
    * C.
    In a contemptuous sense, like our tribe, brood, crew:

    si illo die gens ista Clodiana, quod facere voluit, effecisset,

    Cic. Sest. 38, 81; so,

    Clodia,

    id. Q. Fr. 2, 13, 1.—
    D.
    In the widest sense = genus, the race; gens humana, the human race, Cic. Fin. 5, 23, 65; Hor. C. 1, 3, 26.—
    E.
    Of beasts, etc., a race, herd, brood, swarm ( poet. and in post-Aug. prose):

    intestino bello totae gentes consumuntur,

    Col. 9, 9, 6:

    quos (equos) in spem statues summittere gentis,

    of the race, breed, Verg. G. 3, 73:

    utque luat poenas gens haec (i. e. vulpes),

    breed, race, Ov. F. 4, 711.—
    F.
    In a more extended sense (as also genos), a race, nation, people (sometimes more restricted than natio and populus, and sometimes put for them; v. in the foll., and cf. Drak. Liv. 23, 42, 1;

    freq. and class.): Qui gentis omnis mariaque et terras movet,

    Plaut. Rud. prol. 1: cf.:

    nos per gentis disparat,

    id. ib. v. 10:

    gradus plures sunt societatis hominum. Ut enim ab illa infinita discedatur, propior est ejusdem gentis, nationis, linguae, qua maxime homines conjunguntur: interius etiam est ejusdem esse civitatis,

    Cic. Off. 1, 17, 53; cf.:

    (Deus) non curat singulos homines... ne civitates quidem... ne nationes quidem et gentes,

    id. N. D. 3, 39, 93:

    ita nationis nomen, non gentis evaluisse paulatim,

    Tac. G. 2:

    Suebi, quorum non una gens...propriis adhuc nationibus nominibusque discreti,

    id. ib. 38:

    atrox in Thracia bellum ortum, omnibus ejus gentis nationibus in arma accensis,

    Vell. 2, 98:

    omnes exterae gentes ac nationes,

    Cic. de Imp. Pomp. 11, 31; cf.:

    per omnes gentes nationesque,

    Quint. 11, 3, 87;

    for which, in an inverted order: exterae nationes ac gentes,

    Cic. Font. 11, 25:

    aut gentes aut populos,

    Quint. 11, 1, 86: inter multas regum gentiumque [p. 809] et populorum legationes, Liv. 45, 19, 1; 45, 22, 8; cf.

    in an inverse order: populi et gentes,

    Quint. 12, 2, 3:

    postquam bello subegit Aequorum magnam gentem et ferocem,

    Cic. Rep. 2, 20:

    Sabina aut Volsca,

    id. ib. 3, 4:

    Transalpinae,

    id. ib. 3, 9:

    Allobrogum,

    id. Cat. 4, 6, 12:

    Nerviorum,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    Germanorum,

    id. ib. 6, 32 init.:

    Suevorum longe maxima Germanorum omnium,

    id. ib. 4, 1, 3;

    so of the Etruscan nation,

    Liv. 5, 1, 6;

    and in a wider sense than populus: non ex iisdem semper populis exercitus scriptos, quamquam eadem semper gens bellum intulerit,

    id. 6, 12, 4; 40, 15, 6; 2, 50, 2.—Also for civitas, the inhabitants of a city or town:

    Caesar Gomphos pervenit, quod est oppidum primum Thessaliae venientibus ab Epiro, quae gens ultro ad Caesarem legatos miserat,

    Caes. B. C. 3, 80, 1:

    atqui ad hoc, de quo agitur, non quaerimus gentem, ingenia quaerimus,

    Cic. Rep. 1, 37 fin.; cf.:

    gladio pugnacissima gens Romani,

    Quint. 9, 3, 8; Liv. 5, 48, 3:

    Segni Condrusique, ex gente et numero Germanorum,

    Caes. B. G. 6, 32, 1:

    in illa incorrupta maxime gente Aegyptiorum,

    Cic. Rep. 3, 9, 14:

    nos plurimis ignotissimi gentibus,

    id. ib. 1, 17, 26:

    jus gentium,

    id. ib. 1, 2, 2; cf.:

    quod naturalis ratio inter omnes homines constituit, id... vocatur jus gentium quasi quo jure omnes gentes utuntur,

    Gai. Inst. 1, 1.—
    2.
    In partic.
    a.
    As a partit. gen., gentium, like terrarum, for the sake of emphasis, in the world, on earth (freq. and class.):

    ubicumque terrarum et gentium violatum jus civium Romanorum sit,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    quod ubique gentium est,

    id. Rep. 2, 4:

    ubinam gentium sumus,

    where in the world? id. Cat. 1, 4, 9:

    ubi ubi est gentium?

    Plaut. As. 2, 2, 21:

    obsecro, unde haec gentium?

    id. Cist. 4, 1, 16:

    ubi tu's gentium,

    id. Rud. 2, 5, 11:

    quaerit quod nusquamst gentium,

    id. Ps. 1, 4, 9:

    non hercle quo hinc nunc gentium aufugiam scio,

    id. Rud. 3, 5, 44:

    ubivis gentium agere aetatem quam, etc.,

    Ter. Hec. 3, 1, 4:

    an quisquam usquam gentium est aeque miser?

    id. ib. 13:

    equidem te nisi nunc hodie nusquam vidi gentium,

    Plaut. Am. 2, 2, 54:

    fratrem nusquam invenio gentium,

    Ter. Ad. 4, 2, 1:

    abeat multo malo quovis gentium, Quam hic, etc.,

    id. Heaut. 5, 1, 55:

    res est in manibus: tu autem abes longe gentium,

    Cic. Att. 6, 3, 1: nostri turannoktonoi longe gentium absunt, id. Fam. 12, 22, 2:

    ah! minime gentium, non faciam,

    by no means, Ter. Ad. 3, 2, 44; so,

    minime gentium,

    id. Eun. 4, 1, 11; id. Phorm. 5, 8, 44.—
    b.
    Gentes, opp. to the Romans, foreign nations, foreigners (post-Aug. and rare):

    maneat, quaeso, duretque gentibus si non amor nostri at certe odium sui,

    Tac. G. 33; Auct. B. Hisp. 17 fin.
    c.
    In the eccl. fathers, gentes, like ethnos, opp. to Jews and Christians, pagan nations, heathen, gentiles, Lact. 2, 13 fin.; Vulg. Psa. 2, 1 et saep.— Hence the title of Arnobius's work, Adversus Gentes.—
    3.
    Transf., a region, country (very rare):

    ut Aspim aggrederetur, qui Cataoniam tenebat: quae gens jacet supra Ciliciam,

    Nep. Dat. 4:

    gentes viduatas esse suis cultoribus et desolatas,

    Arn. 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > gens

  • 124 hostis

    hostis (also fos-), is, comm. [Sanscr. root ghas-, to eat, consume, destroy; Germ. Gast; cf. also hasta], a stranger, foreigner; afterwards transf., an enemy (cf.:

    adversarius, inimicus, perduellis): equidem etiam illud animadverto, quod qui proprio nomine perduellis esset, is hostis vocaretur, lenitate verbi rei tristitiam mitigatam. Hostis enim apud majores nostros is dicebatur, quem nunc peregrinum dicimus... quamquam id nomen durius effecit jam vetustas: a peregrino enim recessit et proprie in eo qui arma contra ferret remansit,

    Cic. Off. 1, 12, 37; cf. Varr. L. L. 5, § 3 Müll.: hostis apud antiquos peregrinus dicebatur, et qui nunc hostis perduellio, Paul. ex Fest. p. 102 P.—
    II.
    An enemy in arms or of one's country (opp. inimicus, a private enemy, or one who is inimically disposed).
    A.
    Lit.:

    qui (Pompeius) saepius cum hoste conflixit quam quisquam cum inimico concertavit,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28; cf.:

    omnes nos statuit ille quidem non inimicos sed hostes,

    id. Phil. 11, 1, 3;

    opp. inimicus,

    Curt. 7, 10 (v. also the foll.):

    debent oratori sic esse adversariorum nota consilia, ut hostium imperatori,

    Quint. 12, 1, 35:

    legiones hostium,

    Plaut. Am. prol. 136:

    hostes nefarios prostravit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27:

    (bellum) compellere intra hostium moenia,

    id. Rep. 1, 1:

    vita ex hostium telis servata,

    id. ib. 1, 3:

    adventus hostium,

    id. ib. 2, 3:

    ut eam (probitatem) vel in eis quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligamus,

    id. Lael. 9, 29:

    hostem rapinis prohibere,

    Caes. B. G. 1, 15, 4:

    quando hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset,

    Liv. 29, 10, 5:

    servit Hispanae vetus hostis orae Cantaber sera domitus catena,

    Hor. C. 3, 8, 21:

    terra marique victus hostis,

    id. Epod. 9, 27 et saep.:

    inimicis quoque et hostibus ea indigna videri,

    Cic. Inv. 1, 54, 105; cf.:

    inimicus, hostis esset, tanta contumelia accepta,

    id. Verr. 2, 2, 24, § 58:

    sibi inimicus atque hostis,

    id. Fin. 5, 10, 29:

    horum omnium communis hostis praedoque,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    tam dis hominibusque hostis,

    id. Phil. 2, 26, 64; id. Att. 15, 21, 1:

    Cn. Pompeius auctor et dux mei reditus, illius (Clodii) hostis,

    id. Mil. 15, 39:

    acer Bupalo hostis (Hipponax),

    Hor. Epod. 6, 14:

    fas est et ab hoste doceri,

    Ov. M. 4, 428:

    di meliora piis erroremque hostibus illum!

    Verg. G. 3, 513; cf. Ov. H. 16, 219; id. Am. 2, 10, 16; id. F. 3, 494; id. P. 4, 6, 35:

    quam (aquam) hostis hosti commodat,

    Plaut. Rud. 2, 4, 21.— In fem.:

    hostis est uxor, invita quae ad virum nuptum datur,

    Plaut. Stich. 1, 2, 83:

    nupta meretrici hostis est,

    Ter. Hec. 5, 2, 23:

    ut, quo die captam hostem vidisset, eodem matrimonio junctam acciperet,

    Liv. 30, 14, 2:

    cum certa videbitur hostis,

    Ov. A. A. 2, 461; id. H. 6, 82; Prop. 1, 4, 18:

    ille uxorem, tu hostem luges,

    Curt. 4, 11, 4.—
    B.
    Transf., of animals or things ( poet. and in post-Aug. prose):

    qualem ministrum fulminis alitem... in ovilia Demisit hostem vividus impetus,

    Hor. C. 4, 4, 10; Ov. F. 1, 359:

    rhinoceros genitus hostis elephanto,

    Plin. 8, 20, 29, § 71.—Of a chessman:

    unus cum gemino calculus hoste perit,

    Ov. A. A. 3, 358:

    fac, pereat vitreo miles ab hoste tuus,

    id. ib. 2, 208:

    rerum ipsa natura non parens sed noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, hostem veritatis invenit,

    Quint. 12, 1, 2:

    illa vero vitiosissima, quae jam humanitas vocatur, studiorum perniciosissima hostis,

    id. 2, 2, 10 —
    2.
    Of an adversary in a suit, in a parody of the law of the Twelve Tables:

    si status condictus cum hoste intercedit dies,

    Plaut. Curc. 1, 1, 5; cf. also Gell. 16, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > hostis

  • 125 imbuo

    imbŭo ( inb-), ŭi, ūtum, 3, v. a. [in- and root biv-; cf. bibo, and Gr. pinô], to wet, moisten, dip, tinge, touch, etc. (class.; cf.: inficio, infusco).
    I.
    Lit.:

    liquoribus lanam,

    Col. 9, 14, 15: tapetes, quos concha purpura imbuens venenavit, Cn. Matius ap. Gell. 20, 9, 3:

    cados amurca,

    Plin. 15, 8, 8, § 33:

    guttura lacte,

    Ov. Ib. 131:

    imbuti sanguine gladii legionum vel madefacti potius,

    wet, or rather dripping with blood, Cic. Phil. 14, 3, 6:

    sanguis novus imbuit arma,

    Verg. A. 7, 554:

    sanguine manus,

    Vell. 2, 20, 1:

    vestis imbuta sanguine,

    Ov. M. 9, 153:

    munus tabo imbutum,

    Hor. Epod. 5, 65:

    tela imbuta veneno,

    Ov. Tr. 4, 1, 77:

    oscula, quae Venus Quinta parte sui nectaris imbuit,

    Hor. C. 1, 13, 16:

    odore imbuta Testa,

    id. Ep. 1, 2, 69.—With Gr. acc.:

    alium quae sunt inbuta colorem,

    Lucr. 2, 734 Munro.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fill, tinge, stain, taint, infect, imbue, imbrue with any thing (esp. freq. in part. perf.): morte manus, Att. ap. Non. 521, 8; cf.:

    gladium scelere,

    Cic. Phil. 5, 7, 20:

    talibus promissis aures militum,

    Curt. 4, 10, 17:

    militum sanguine manus,

    id. 3, 8, 5.—
    (β).
    In part. perf.:

    aliqua humanitate imbuti,

    Varr. R. R. 1, 17, 4; cf.:

    religione imbuti,

    Cic. Div. 1, 42, 93:

    imbutus admiratione,

    Liv. 21, 39, 7:

    legiones favore Othonis,

    Tac. H. 2, 85:

    miles longo Caesarum sacramento,

    id. ib. 1, 5:

    imbuti et infecti Romanis delenimentis,

    Liv. 40, 11, 3:

    imbutus alicujus consiliis,

    id. 42, 26, 8:

    hac ille crudelitate imbutus,

    Cic. Phil. 3, 3, 4:

    superstitione,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    sociale bellum macula sceleris imbutum,

    id. Font. 14, 31:

    colonorum caede imbutis armis,

    Liv. 4, 31, 7:

    imbutae caede manus,

    Ov. A. A. 2, 714:

    imbutae praeda manus,

    Tac. A. 1, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    To inspire or impress early, to accustom, inure, initiate, instruct, imbue:

    his ego de artibus gratiam facio, ne colas, ne inbuas eis tuom ingenium,

    Plaut. Trin. 2, 2, 17:

    quibus ille studiis ab ineunte aetate se imbuerat,

    Cic. Deiot. 10, 28; cf.:

    animum tenerum opinionibus,

    id. Att. 14, 13, B, 4:

    variis erroribus,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    adulescentuli castrensibus stipendiis imbuebantur,

    Plin. Ep. 8, 14, 5:

    liberaliter educatos servilibus vitiis imbuisse,

    Liv. 26, 2, 11:

    nemo est tam immanis, cujus mentem non imbuerit deorum opinio,

    Cic. Tusc. 1, 13, 30; cf.:

    ea pietate omnium pectora imbuerat, ut, etc.,

    Liv. 1, 21, 1:

    inter novitatem successoris, quae noscendis prius quam agendis rebus inbuenda sit,

    id. 41, 15, 8:

    imbuendis sociis ad officia legum,

    Tac. A. 12, 32:

    nec quicquam prius imbuuntur quam contemnere deos,

    id. H. 5, 5:

    qui honestis sermonibus aures imperatoris imbuant,

    id. ib. 4, 7; id. Or. 29; 31:

    optume cum domito juvencus imbuitur,

    is trained to labor, Plin. 8, 45, 70, § 180.—
    2.
    To do any thing for the first time, explore, essay, set the example ( poet.):

    illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten,

    was the first to navigate, Cat. 64, 11:

    terras vomere,

    to plough first, Ov. Tr. 3, 11, 52; Val. Fl. 1, 69:

    phialam nectare,

    to fill first, Mart. 8, 51, 17: bellum sanguine, to initiate, i. e. to begin, Verg. A. 7, 542; cf. ib. 554:

    juvenem primo Hymenaeo (conjux),

    Sil. 3, 65:

    imbuis exemplum primae tu, Romule, palmae,

    begin, set the example, Prop. 4 (5), 10, 5:

    opus,

    Ov. A. A. 1, 654.—
    3.
    Esp. in part. perf., somewhat instructed, imbued, initiated, trained:

    nos ita a majoribus instituti atque imbuti sumus, ut. etc.,

    Cic. Phil. 10, 10, 20; cf.:

    et doctrina liberaliter institutus et aliquo jam imbutus usu,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    parentum praeceptis imbuti,

    id. Off. 1, 32, 118: imbutus rudimentis militiae, Vell. 2, 129, 2; cf.:

    imbutum jam a juventa certaminibus plebeiis,

    Liv. 5, 2, 13:

    cognitiones verborum, quibus imbuti sumus,

    Cic. Fin. 2, 5, 16:

    dialecticis imbutus,

    id. Tusc. 1, 7, 14; cf.:

    litteris saltem leviter imbutus,

    Quint. 1, 2, 16:

    quasi non perfectum litteris sed imbutum,

    Suet. Gramm. 4:

    (verna) Litterulis Graecis imbutus,

    Hor. Ep. 2, 2, 7:

    ad quam (legem) non docti, sed facti, non instituti, sed imbuti sumus,

    Cic. Mil. 4, 10;

    so opp. instructus: elementis studiorum etsi non instructus, at certe imbutus,

    Tac. Or. 19.— Poet.:

    aurea pavonum ridenti imbuta lepore saecla,

    endued, Lucr. 2, 502 Munro (dub.; v. Lachm. Lucr. 2, p. 102).

    Lewis & Short latin dictionary > imbuo

  • 126 in

    1.
    in (old forms endŏ and indŭ, freq. in ante-class. poets; cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 et saep.), prep. with abl. and acc. [kindr. with Sanscr. an; Greek en, en-tha, en-then, eis, i. e. en-s, ana; Goth. ana; Germ. in], denotes either rest or motion within or into a place or thing; opp. to ex; in, within, on, upon, among, at; into, to, towards.
    I.
    With abl.
    A.
    In space.
    1.
    Lit., in (with abl. of the place or thing in which):

    aliorum fructus in terra est, aliorum et extra,

    Plin. 19, 4, 22, § 61:

    alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi esse sedem et locum,

    Cic. Tusc. 1, 9, 19:

    eo in rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    id. Brut. 43, 161:

    qui sunt cives in eadem re publica,

    id. Rep. 1, 32 fin.:

    facillimam in ea re publica esse concordiam, in qua idem conducat omnibus,

    id. ib.:

    T. Labienus ex loco superiore, quae res in nostris castris gererentur, conspicatus,

    Caes. B. G. 2, 26, 4:

    quod si in scaena, id est in contione verum valet, etc.,

    Cic. Lael. 26, 97:

    in foro palam Syracusis,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    plures in eo loco sine vulnere quam in proelio aut fuga intereunt,

    Caes. B. C. 2, 35:

    tulit de caede, quae in Appia via facta esset,

    Cic. Mil. 6, 15:

    in via fornicata,

    Liv. 22, 36:

    vigebat in illa domo mos patrius et disciplina,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    in domo furtum factum ab eo qui domi fuit,

    Quint. 5, 10, 16:

    nupta in domo,

    Liv. 6, 34, 9:

    copias in castris continent,

    in, within, Caes. B. C. 1, 66:

    cum in angusto quodam pulpito stans diceret,

    Quint. 11, 3, 130:

    se ac suos in vehiculo conspici,

    Liv. 5, 40, 10:

    malo in illa tua sedecula sedere, quam in istorum sella curuli,

    Cic. Att. 4, 10:

    sedere in solio,

    id. Fin. 2, 21, 66:

    Albae constiterant, in urbe opportuna,

    id. Phil. 4, 2, 6. —

    Sometimes, also, with names of places: omnes se ultro sectari in Epheso memorat mulieres,

    Plaut. Mil. 3, 1, 182:

    heri aliquot adolescentuli coiimus in Piraeo,

    Ter. Eun. 3, 4, 1:

    navis et in Cajeta est parata nobis et Brundisii,

    Cic. Att. 8, 3, 6:

    complures (naves) in Hispali faciendas curavit,

    Caes. B. C. 2, 18:

    caesos in Marathone ac Salamine,

    Quint. 12, 10, 24:

    in Berenice urbe Troglodytarum,

    Plin. 2, 73, 75, § 183.—
    2.
    In indicating a multitude or number, of, in, or among which a person or thing is, in, among (= gen. part.):

    in his poeta hic nomen profitetur suum,

    Ter. Eun. prol. 3:

    Thales, qui sapientissimus in septem fuit,

    Cic. Leg. 2, 11, 26:

    peto ut eum complectare, diligas, in tuis habeas,

    id. Fam. 13, 78, 2; cf.:

    in perditis et desperatis,

    id. ib. 13, 56, 1:

    omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis,

    id. de Sen. 19, 71:

    dolor in maximis malis ducitur,

    id. Leg. 1, 11, 31:

    justissimus unus in Teucris,

    Verg. A. 2, 426:

    cecidere in pugna ad duo milia... in his quatuor Romani centuriones,

    Liv. 27, 12, 16:

    in diis et feminae sunt,

    Lact. 1, 16, 17.—
    3.
    Of analogous relations of place or position:

    sedere in equo,

    on horseback, id. Verr. 2, 5, 10:

    quid legati in equis,

    id. Pis. 25, 60:

    sedere in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109:

    in eo flumine pons erat,

    on, over, Caes. B. G. 2, 5:

    in herboso Apidano,

    on the banks of, Prop. 1, 3, 6:

    in digitis,

    on tiptoe, Val. Fl. 4, 267:

    castra in limite locat,

    on the rampart, Tac. A. 1, 50:

    ipse coronam habebat unam in capite, alteram in collo,

    on, Cic. Verr. 2, 5, 11, § 27:

    oleae in arbore,

    Cels. 2, 24:

    Caesaris in barbaris erat nomen obscurius,

    among, Caes. B. C. 1, 61:

    in ceteris nationibus, Cels. praef. 1: qui in Brutiis praeerat,

    Liv. 25, 16, 7:

    in juvenibus,

    Quint. 11, 1, 32:

    nutus in mutis pro sermone est,

    id. 11, 3, 66.—Of dress, like cum, q. v.:

    in veste candida,

    Liv. 45, 20, 5; 34, 7, 3:

    in calceis,

    id. 24, 38, 2:

    in insignibus,

    id. 5, 41, 2:

    in tunicis albis,

    Plin. Ep. 7, 27, 13:

    in Persico et vulgari habitu,

    Curt. 3, 3, 4:

    in lugubri veste,

    id. 10, 5, 17:

    in Tyriis,

    Ov. A. A. 2, 297:

    in Cois,

    id. ib. v. 298; cf.:

    homines in catenis Romam mittere,

    Liv. 29, 21, 12; 32, 1, 8: quis multa te in rosa urget, etc., Hor C. 1, 5, 1; so, in viola aut in rosa, Cic. Tusc. [p. 912] 5, 26, 73.—So of arms:

    duas legiones in armis,

    Caes. B. G. 7, 11, 6; cf. Verg. A. 3, 395:

    in armis hostis,

    under arms, Ov. M. 12,65:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt (= coram),

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81; so,

    in oculis provinciae,

    id. Q. Fr. 1, 1, 2:

    in oculis omnium,

    id. ib. 1, 3, 7:

    divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt,

    Sall. C. 20, 14; Curt. 4, 13, 1; Liv. 22, 12, 6:

    Julianus in ore ejus (Vitellii) jugulatur,

    Tac. H. 3, 77; Sen. Ben. 7, 19, 7.—Of a passage in any writing (but when the author is named, by meton., for his works, apud is used, Krebs, Antibarb. p. 561):

    in populorum institutis aut legibus,

    Cic. Leg. 1, 15, 42:

    in illis libris qui sunt de natura deorum,

    id. Fat. 1, 1:

    in Timaeo dicit,

    id. N. D. 1, 12, 30:

    epistula, in qua omnia perscripta erant,

    Nep. Pelop. 3, 2:

    perscribit in litteris, hostes ab se discessisse,

    Caes. B. G. 5, 49; but in is also used with an author's name when, not a place in his book, but a feature of his style, etc., is referred to:

    in Thucydide orbem modo orationis desidero,

    Cic. Or. 71, 234:

    in Herodoto omnia leniter fluunt,

    Quint. 9, 4, 18.—Of books:

    libri oratorii diu in manibus fuerunt,

    Cic. Att. 4, 13, 2; id. Lael. 25, 96; but more freq. trop.: in manibus habere, tenere, etc., to be engaged, occupied with, to have under control or within reach:

    philosophi quamcunque rem habent in manibus,

    id. Tusc. 5, 7, 18:

    quam spem nunc habeat in manibus, exponam,

    id. Verr. 1, 6, 16:

    rem habere in manibus,

    id. Att. 6, 3, 1; cf.:

    neque mihi in manu fuit Jugurtha qualis foret,

    in my power, Sall. J. 14, 4:

    postquam nihil esse in manu sua respondebatur,

    Liv. 32, 24, 2:

    quod ipsorum in manu sit,... bellum an pacem malint,

    Tac. A. 2, 46; but, cum tantum belli in manibus esset, was in hand, busied (cf.:

    inter manus),

    Liv. 4, 57, 1; so,

    quorum epistulas in manu teneo,

    Cic. Phil. 12, 4, 9; cf. id. Att. 2, 2, 2:

    in manu poculum tenens,

    id. Tusc. 1, 29, 71:

    coronati et lauream in manu tenentes,

    Liv. 40, 37, 3; Suet. Claud. 15 fin. —Of that which is thought of as existing in the mind, memory, character, etc.:

    in animo esse,

    Cic. Fam. 14, 11:

    in animo habere,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    lex est ratio insita in natura,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    in memoria sedere,

    id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

    tacito mutos volvunt in pectore questus,

    Luc. 1, 247:

    quanta auctoritas fuit in C. Metello!

    Cic. de Sen. 17, 61. —So freq. of a person's qualities of mind or character:

    erat in eo summa eloquentia, summa fides,

    Cic. Mur. 28, 58; cf.:

    in omni animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis,

    id. Fin. 4, 41, 37:

    si quid artis in medicis est,

    Curt. 3, 5, 13; cf.:

    nibil esse in morte timendum,

    Lucr. 3, 866.— Esp., in eo loco, in that state or condition:

    in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc.,

    Liv. 7, 35, 7: si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cat. ap. Quint. 9, 2, 21; so,

    quo in loco, etc.: cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res essent, cognovissent,

    Caes. B. G. 2, 26:

    videtis, quo in loco res haec siet, Ter Phorm. 2, 4, 6: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit,

    Liv. 37, 14, 5.—Hence, without loco, in eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.:

    non in eo esse Carthaginiensium res, ut Galliam armis obtineant,

    Liv. 30, 19, 3:

    cum res non in eo esset, ut Cyprum tentaret,

    id. 33, 41, 9; 8, 27, 3; 2, 17, 5; Nep. Mil. 7, 3; id. Paus. 5, 1 (cf. I. C. 1. infra).—
    B.
    In time, indicating its duration, in, during, in the course of:

    feci ego istaec itidem in adulescentia,

    in my youth, when I was young, Plaut. Bacch. 3, 3, 6:

    in tempore hoc,

    Ter. And. 4, 5, 24:

    in hoc tempore,

    Tac. A. 13, 47:

    in tali tempore,

    Sall. C. 48, 5; Liv. 22, 35; 24, 28 al.:

    in diebus paucis,

    Ter. And. 1, 1, 77:

    in brevi spatio,

    id. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Vesp. 4:

    in qua aetate,

    Cic. Brut. 43 fin.:

    in ea aetate,

    Liv. 1, 57:

    in omni aetate,

    Cic. de Sen. 3, 9:

    in aetate, qua jam Alexander orbem terrarum subegisset,

    Suet. Caes. 7:

    qua (sc. Iphigenia) nihil erat in eo quidem anno natum pulchrius,

    in the course of, during the year, Cic. Off. 3, 25, 95 (al. eo quidem anno):

    nihil in vita se simile fecisse,

    id. Verr. 2, 3, 91: nihil in vita vidit calamitatis A. Cluentius. id. Clu. 6, 18:

    in tota vita inconstans,

    id. Tusc. 4, 13, 29.—
    b.
    In tempore, at the right or proper time, in time (Cic. uses only tempore; v. tempus): eccum ipsum video in tempore huc se recipere, Ter. Phorm. 2, 4, 24:

    ni pedites equitesque in tempore subvenissent,

    Liv. 33, 5:

    spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit,

    id. 2, 47:

    rebellaturi,

    Tac. A. 12, 50:

    atque adeo in ipso tempore eccum ipsum obviam,

    Ter. And. 3, 2, 52: in tempore, opportune. Nos sine praepositione dicimus tempore et tempori, Don. ad Ter. And. 4, 4, 19.—
    c.
    In praesentia and in praesenti, at present, now, at this moment, under these circumstances:

    sic enim mihi in praesentia occurrit,

    Cic. Tusc. 1, 8, 14:

    vestrae quidem cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die jucundae sunt,

    id. ib. 5, 35, 100:

    id quod unum maxime in praesentia desiderabatur,

    Liv. 21, 37:

    haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.,

    for the present, Cic. Fam. 2, 10, 4.—
    d.
    With gerunds and fut. pass. participles, to indicate duration of time, in:

    fit, ut distrahatur in deliberando animus,

    Cic. Off. 1, 3, 9; id. Fam. 2, 6, 2:

    vitiosum esse in dividendo partem in genere numerare,

    id. Fin. 2, 9, 26:

    quod in litteris dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    ne in quaerendis suis pugnandi tempus dimitteret,

    Caes. B. G. 2, 21:

    in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus,

    in laying waste, id. ib. 5, 19:

    in excidenda Numantia,

    Cic. Off. 1, 22, 76:

    cum in immolanda Iphigenia tristis Calchas esset,

    id. Or. 21, 74.—
    C.
    In other relations, where a person or thing is thought of as in a certain condition, situation, or relation, in:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18:

    se in insperatis repentinisque pecuniis jactare,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    Larinum in summo timore omnium cum armatis advolavit,

    id. Clu. 8, 25.—

    So freq., of qualities or states of mind: summa in sollicitudine ac timore Parthici belli,

    Caes. B. C. 3, 31:

    torpescentne dextrae in amentia illa?

    Liv. 23, 9, 7:

    hunc diem perpetuum in laetitia degere,

    Ter. Ad. 4, 1, 5; Cic. Cat. 4, 1, 2:

    in metu,

    Tac. A. 14, 43:

    in voluptate,

    Cic. Fin. 1, 19, 62:

    alicui in amore esse,

    beloved, id. Verr. 2, 4, 1, § 3:

    alicui in amoribus esse,

    id. Att. 6, 1, 12:

    res in invidia erat,

    Sall. J. 25, 5; Liv. 29, 37, 17: sum in expectatione omnium rerum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 10:

    num... Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus?

    in his studies, Cic. de Sen. 7, 21:

    mirificam cepi voluptatem ex tua diligentia: quod in summis tuis occupationibus mihi tamen rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    even in, notwithstanding your great occupations, id. Fam. 3, 11, 4.—

    So freq., of business, employment, occupations, etc.: in aliqua re versari,

    Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    similia iis, quae in consilio dixerat,

    Curt. 5, 5, 23:

    in certamine armorum atque in omni palaestra quid satis recte cavetur,

    Quint. 9, 4, 8:

    agi in judiciis,

    id. 11, 1, 78:

    tum vos mihi essetis in consilio,

    Cic. Rep. 3, 18, 28:

    in actione... dicere,

    Quint. 8, 2, 2.—Of an office, magistracy:

    in quo tum magistratu forte Brutus erat,

    Liv. 1, 59, 7; 4, 17, 1:

    in eo magistratu pari diligentia se praebuit,

    Nep. Han. 7, 5 (cf. B. 1. supra):

    in ea ipsa causa fuit eloquentissimus,

    Cic. Brut, 43, 160:

    qui non defendit nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio, quam, etc.,

    is in the wrong, acts wrongly, id. Off. 1, 7, 23:

    etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    is wrong, id. Fin. 5, 11, 31:

    non sunt in eo genere tantae commoditates corporis,

    id. ib. 4, 12, 29; cf.:

    an omnino nulla sit in eo genere distinctio,

    id. Or. 61, 205:

    Drusus erat de praevaricatione absolutus in summa quatuor sententiis,

    on the whole, Cic. Q. Fr. 2, 16; cf.:

    et in omni summa, ut mones, valde me ad otium pacemque converto,

    id. ib. 3, 5, 5;

    but, in summa, sic maxime judex credit, etc.,

    in a word, in fine, Quint. 9, 2, 72; Auct. B. Alex. 71; Just. 37, 1, 8:

    horum (juvenum) inductio in parte simulacrum decurrentis exercitus erat: ex parte elegantioris exercitii quam militaris artis,

    in part, Liv. 44, 9, 5; cf.:

    quod mihi in parte verum videtur,

    Quint. 2, 8, 6:

    patronorum in parte expeditior, in parte difficilior interrogatio est,

    id. 5, 7, 22:

    hoc facere in eo homine consueverunt,

    in the case of, Caes. B. G. 7, 21:

    in furibus aerarii,

    Sall. C. 52, 12:

    Achilles talis in hoste fuit,

    Verg. A. 2, 540:

    in hoc homine saepe a me quaeris, etc.,

    in the case of, Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: in nominibus impiis, Sall. C. 51, 15:

    suspectus et in morte matris fuit,

    Suet. Vit. 14:

    qui praesentes metuunt, in absentia hostes erunt, = absentes,

    Curt. 6, 3, 8 (cf. I. B. c. supra).—Of the meaning of words, etc.:

    non solum in eodem sensu, sed etiam in diverso, eadem verba contra,

    Quint. 9, 3, 36:

    aliter voces aut eaedem in diversa significatione ponuntur,

    id. 9, 3, 69:

    Sallustius in significatione ista non superesse sed superare dicit,

    Gell. 1, 22, 15:

    stips non dicitur in significatione trunci,

    Charis. 1, 18, 39:

    semper in significatione ea hortus,

    Plin. 19, 4, 19, § 50. —
    2.
    In with abl. of adjj. is used with the verbs esse and habere to express quality:

    cum exitus haud in facili essent, i. e. haud faciles,

    Liv. 3, 8, 9:

    adeo moderatio tuendae libertatis in difficili est,

    id. 3, 8, 11; 3, 65, 11; but mostly with adjj. of the first and second declension:

    in obscuro esse, Liv. praef. § 3: in dubio esse,

    id. 2, 3, 1; 3, 19, 8; Ov. H. 19, 174:

    dum in dubiost animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; 2, 2, 10:

    in integro esse,

    Cic. Fam. 15, 16, 3; id. Att. 11, 15, 4:

    in incerto esse,

    Liv. 5, 28, 5:

    in obvio esse,

    id. 37, 23, 1:

    in tuto esse,

    id. 38, 4, 10; cf.:

    videre te in tuto,

    Cat. 30, 6:

    in aequo esse,

    Liv. 39, 37, 14; Tac. A. 2, 44:

    in expedito esse,

    Curt. 4, 2, 22:

    in proximo esse,

    Quint. 1, 3, 4:

    in aperto esse,

    Sall. C. 5, 3:

    in promisco esse,

    Liv. 7, 17, 7:

    in augusto esse,

    Cels. 5, 27, 2:

    in incerto haberi,

    Sall. J. 46, 8; Tac. A. 15, 17:

    in levi habitum,

    id. H. 2, 21; cf.:

    in incerto relinquere,

    Liv. 5, 28, 5; Tac. H. 2, 83.
    II.
    With acc.
    A.
    In space, with verbs of motion, into or to a place or thing (rarely with names of towns and small islands;

    v. Zumpt, Gram. § 398): influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,

    Cic. Rep. 2, 19:

    in Ephesum advenit,

    Plaut. Mil. 2, 1, 35:

    in Epirum venire,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    ibo in Piraeeum, visamque, ecquae advenerit in portum ex Epheso navis mercatoria,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 2: venio ad Piraeea, in quo magis reprehendendus sum, quod... Piraeea scripserim, non Piraeeum, quam in quod addiderim;

    non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    se contulisse Tarquinios, in urbem Etruriae florentissimam,

    id. Rep. 2, 19:

    remigrare in domum veterem e nova,

    id. Ac. 1, 4, 13:

    cum in sua rura venerunt,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    a te ipso missi in ultimas gentes,

    id. Fam. 15, 9:

    in Ubios legatos mittere,

    Caes. B. G. 4, 11:

    dein Thalam pervenit, in oppidum magnum et opulentum,

    Sall. J. 75, 1:

    Regillum antiquam in patriam se contulerat,

    Liv. 3, 58, 1:

    abire in exercitum,

    Plaut. Am. prol. 102.— With nuntio:

    cum id Zmyrnam in contionem nuntiatum est,

    Tac. A. 4, 56:

    nuntiatur in castra,

    Lact. Most. Pers. 46; cf.:

    allatis in castra nuntiis,

    Tac. H. 4, 32: in manus sumere, tradere, etc., into one's hands:

    iste unumquodque vas in manus sumere,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63:

    Falerios se in manus Romanis tradidisse,

    Liv. 5, 27, 3.—Rarely with the verbs ponere, collocare, etc. (pregn., i. e. to bring into... and place there):

    in crimen populo ponere,

    Plaut. Trin. 3, 3, 10:

    ut liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent,

    Caes. B. G. 4, 19:

    duplam pecuniam in thesauros reponi,

    Liv. 29, 19, 7:

    prius me collocavi in arborem,

    Plaut. Aul. 4, 8, 6:

    sororem et propinquas suas nuptum in alias civitates collocasse,

    Caes. B. G. 1, 18.— Motion in any direction, up to, to, into, down to:

    in caelum ascendere,

    Cic. Lael. 23 fin.:

    filium ipse paene in umeros suos extulisset,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    tamquam in aram confugitis ad deum,

    up to the altar, id. Tusc. 3, 10, 25:

    Saturno tenebrosa in Tartara misso,

    Ov. M. 1, 113:

    in flumen deicere,

    Cic. Rosc. Am. 25, 70; Nep. Chab. 4, 3.—
    2.
    Denoting mere direction towards a place or thing, and hence sometimes joined with versus, towards:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis,

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    si in latus aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi in usu est, cubat,

    Cels. 2, 3:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1:

    in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur, Gallis in meridiem etiam inspicitur,

    Tac. Agr. 10:

    in laevum prona nixus sedet Inachus urna,

    Stat. Th. 2, 218.—With versus:

    castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus,

    towards, Caes. B. G. 7, 8 fin.:

    in Galliam versus movere,

    Sall. C. 56, 4: in [p. 913] ltaliam versus, Front. Strat. 1, 4, 11:

    si in urbem versus venturi erant,

    Plin. Ep. 10, 82. —
    3.
    So of that which is thought of as entering into the mind, memory, etc. (cf. I. A. 2. fin.):

    in memoriam reducere,

    Cic. Inv 1, 52, 98:

    in animum inducere,

    Liv. 27, 9:

    in mentem venire,

    Cic. Fam. 7, 3:

    frequens imitatio transit in mores,

    Quint. 1, 11, 3. —

    Or into a writing or speech: in illam Metellinam orationem addidi quaedam,

    Cic. Att. 1, 13, 5.—
    B.
    In time, into, till, for:

    dormiet in lucem,

    into the daylight, till broad day, Hor. Ep. 1, 18, 34:

    statim e somno, quem plerumque in diem extrahunt, lavantur,

    Tac. G. 22: sermonem in multam noctem produximus, deep into the night, Cic. Rep. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 239 Lindem.:

    in multam noctem luxit,

    Suet. Tib. 74:

    si febris in noctem augetur,

    Cels. 7, 27:

    dixit in noctem atque etiam nocte illatis lucernis,

    Plin. Ep. 4, 9, 14:

    indutias in triginta annos impetraverunt,

    for thirty years, Liv. 9, 37, 12; 7, 20, 8:

    nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

    forever, Cic. Fam. 5, 15, 1:

    ad cenam hominem in hortos invitavit in posterum diem,

    for the following day, id. Off. 3, 14, 58:

    audistis auctionem constitutam in mensem Januarium,

    id. Agr. 1, 2, 4:

    subito reliquit annum suum seque in annum proximum transtulit,

    id. Mil. 9, 24:

    solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos,

    for many years, id. Div. 2, 6, 17:

    postero die Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie,

    Liv. 27, 2:

    qui ab matutino tempore duraverunt in occasum,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    seritur (semen lini) a Kalendis Octobribus in ortum aquilae,

    Col. 2, 10, 17.—With usque:

    neque illi didicerunt haec usque in senectutem,

    Quint. 12, 11, 20:

    in illum usque diem servati,

    id. 8, 3, 68:

    in serum usque patente cubiculo,

    Suet. Oth. 11:

    regnum trahat usque in tempora fati,

    Sil. 11, 392: in posterum (posteritatem) or in futurum, in future, for the future: in praesens, for the present: in perpetuum or in aeternum, forever:

    sancit in posterum, ne quis, etc.,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    res dilata est in posterum,

    id. Fam. 10, 12, 3:

    video quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,

    id. Cat. 1, 9, 22:

    id aegre et in praesentia hi passi et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 34, 27, 10; cf.:

    ingenti omnium et in praesens laetitia et in futurum spe,

    id. 30, 17, 1:

    effugis in futurum,

    Tac. H. 1, 71:

    quod eum tibi quaestoris in loco constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti?

    Cic. Verr. 2, 1, 30; cf.:

    oppidum omni periculo in perpetuum liberavit,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    quae (leges) non in tempus aliquod, sed perpetuae utilitatis causa in aeternum latae sunt,

    Liv. 34, 6, 4: in tempus, for a while, for a short time, for the occasion (postAug.):

    sensit miles in tempus conficta,

    Tac. A. 1, 37:

    ne urbs sine imperio esset, in tempus deligebatur, qui jus redderet,

    id. ib. 6, 11:

    scaena in tempus structa,

    id. ib. 14, 20. —So in diem, for the day, to meet the day's want:

    nihil ex raptis in diem commeatibus superabat,

    Liv. 22, 40, 8:

    rapto in diem frumento,

    id. 4, 10, 1;

    but, cum illa fundum emisset in diem,

    i. e. a fixed day of payment, Nep. Att. 9, 5: in singulos dies, or simply in dies, with comparatives and verbs denoting increase, from day to day, daily:

    vitium in dies crescit,

    Vell. 2, 5, 2:

    in dies singulos breviores litteras ad te mitto,

    Cic. Att. 5, 7:

    qui senescat in dies,

    Liv. 22, 39, 15: in diem, daily:

    nos in diem vivimus,

    Cic. Tusc. 5, 11, 33:

    in diem et horam,

    Hor. S. 2, 6, 47;

    and in horas,

    hourly, id. C. 2, 13, 14; id. S. 2, 7, 10.—
    C.
    In other relations, in which an aiming at, an inclining or striving towards a thing, is conceivable, on, about, respecting; towards, against; for, as; in, to; into:

    id, quod apud Platonem est in philosophos dictum,

    about the philosophers, Cic. Off. 1, 9, 28:

    Callimachi epigramma in Ambraciotam Cleombrotum est,

    id. Tusc. 1, 34, 84; cf.:

    cum cenaret Simonides apud Scopam cecinissetque id car men, quod in eum scripsisset, etc.,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    quo amore tandem inflammati esse debemus in ejus modi patriam,

    towards, id. ib. 1, 44, 196:

    in liberos nostros indulgentia,

    id. ib. 2, 40, 168:

    de suis meritis in rem publicam aggressus est dicere,

    id. Or. 38, 133: ita ad impietatem in deos, in homines adjunxit injuriam, against, id. N. D. 3, 34 fin.:

    in dominum quaeri,

    to be examined as a witness against, id. Mil. 22, 60:

    in eos impetum facere,

    id. Att. 2, 22, 1:

    invehi in Thebanos,

    Nep. Epam. 6, 1; id. Tim. 5, 3:

    quaecumque est hominis definitio, una in omnes valet,

    id. Leg. 1, 10, 29:

    num etiam in deos immortales inauspicatam legem valuisse?

    Liv. 7, 6, 11:

    vereor coram in os te laudare amplius,

    to your face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    si in me exerciturus (pugnos), quaeso, in parietem ut primum domes,

    Plaut. Am. 1, 1, 168:

    in puppim rediere rates,

    Luc. 3, 545 Burm. (cf.:

    sic equi dicuntur in frena redire, pulsi in terga recedere, Sulp. ad loc.): Cumis eam vidi: venerat enim in funus: cui funeri ego quoque operam dedi,

    to the funeral, to take charge of the funeral, Cic. Att. 15, 1, B:

    se quisque eum optabat, quem fortuna in id certamen legeret,

    Liv. 21, 42, 2:

    quodsi in nullius mercedem negotia eant, pauciora fore,

    Tac. A. 11, 6:

    haec civitas mulieri redimiculum praebeat, haec in collum, haec in crines,

    Cic. Verr. 2, 3, 33:

    Rhegium quondam in praesidium missa legio,

    Liv. 28, 28; so,

    datae in praesidium cohortes,

    Tac. H. 4, 35: hoc idem significat Graecus ille in eam sententiam versus, to this effect or purport, Cic. Div. 2, 10, 25; cf. id. Fam. 9, 15, 4:

    haec et in eam sententiam cum multa dixisset,

    id. Att. 2, 22:

    qui omnia sic exaequaverunt, ut in utramque partem ita paria redderent, uti nulla selectione uterentur,

    id. Fin. 3, 4, 12:

    in utramque partem disputat,

    on both sides, for and against, id. Off. 3, 23, 89: te rogo, me tibi in omnes partes defendendum putes, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin.:

    facillime et in optimam partem cognoscuntur adulescentes, qui se ad claros et sapientes viros contulerunt,

    id. Off. 2, 13, 46:

    cives Romani servilem in modum cruciati et necati,

    in the manner of slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; cf.:

    miserandum in modum milites populi Romani capti, necati sunt,

    id. Prov. Cons. 3, 5:

    senior quidam Veiens vaticinantis in modum cecinit,

    Liv. 5, 15, 4;

    also: domus et villae in urbium modum aedificatae,

    Sall. C. 12, 3:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia legitima sint,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    judicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naevius edebat, non recusasse,

    id. Quint. 20, 63; cf.:

    senatusconsultum in haec verba factum,

    Liv. 30, 43, 9:

    pax data Philippo in has leges est,

    id. 33, 30:

    Gallia omnis divisa est in partes tres,

    Caes. B. G. 1, 1; cf.:

    quae quidem in confirmationem et reprehensionem dividuntur,

    Cic. Part. Or. 9, 33: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for or over each state, id. Verr. 2, 2, 53; cf. id. ib. 2, 4, 26:

    itaque Titurium Tolosae quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse,

    id. Font. 5, 9:

    extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,

    a head, for each person, Liv. 2, 33 fin.:

    Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium,

    id. 32, 17, 2; cf.:

    Thracia in Rhoemetalcen filium... inque liberos Cotyis dividitur (i. e. inter),

    Tac. A. 2, 67.—
    2.
    Of the object or end in view, regarded also as the motive of action or effect:

    non te in me illiberalem, sed me in se neglegentem putabit,

    Cic. Fam. 13, 1, 16:

    neglegentior in patrem,

    Just. 32, 3, 1:

    in quem omnes intenderat curas,

    Curt. 3, 1, 21:

    quos ardere in proelia vidi,

    Verg. A. 2, 347:

    in bellum ardentes,

    Manil. 4, 220:

    nutante in fugam exercitu,

    Flor. 3, 10, 4:

    in hanc tam opimam mercedem agite ( = ut eam vobis paretis, Weissenb. ad loc.),

    Liv. 21, 43, 7:

    certa praemia, in quorum spem pugnarent,

    id. 21, 45, 4:

    in id sors dejecta,

    id. 21, 42, 2:

    in id fide accepta,

    id. 28, 17, 9:

    in spem pacis solutis animis,

    id. 6, 11, 5 et saep.:

    ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc.,

    Hor. Epod. 17, 63:

    nec in hoc adhibetur, ut, etc.,

    Sen. Ep. 16, 3:

    alius non in hoc, ut offenderet, facit, id. de Ira, 2, 26, 3: in quod tum missi?

    Just. 38, 3, 4.—So, like ad, with words expressing affections or inclination of the mind:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    paratus in res novas,

    Tac. H. 4, 32:

    in utrumque paratus,

    Verg. A. 2, 61.—
    3.
    Of the result of an act or effort:

    denique in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit,

    Cic. Clu. 66, 188:

    paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret,

    Tac. A. 2, 16: excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, Verg. A. 6, 42:

    portus ab Euroo fluctu curvatus in arcum,

    id. ib. 3, 533:

    populum in obsequia principum formavit,

    Just. 3, 2, 9:

    omnium partium decus in mercedem conruptum erat,

    Sall. H. 1, 13 Dietsch:

    commutari ex veris in falsa,

    Cic. Fat. 9, 17; 9, 18:

    in sollicitudinem versa fiducia est,

    Curt. 3, 8, 20.—
    4.
    Esp. in the phrase: in gratiam or in honorem, alicujus, in kindness, to show favor, out of good feeling, to show honor, etc., to any one (first in Liv.; cf. Weissenb. ad Liv. 28, 21, 4;

    Krebs, Antibarb. p. 562): in gratiam levium sociorum injuriam facere,

    Liv. 39, 26, 12:

    pugnaturi in gratiam ducis,

    id. 28, 21, 4:

    quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 13; cf. id. 35, 2, 6; 26, 6, 16:

    oratio habita in sexus honorem,

    Quint. 1, 1, 6:

    convivium in honorem victoriae,

    id. 11, 2, 12:

    in honorem Quadratillae,

    Plin. Ep. 7, 24, 7:

    in honorem tuum,

    Sen. Ep. 20, 7; 79, 2; 92, 1; Vell. 2, 41 al.—
    5.
    In the phrase, in rem esse, to be useful, to avail (cf.: e re esse;

    opp.: contra rem esse): ut aequom est, quod in rem esse utrique arbitremur,

    Plaut. Aul. 2, 1, 10:

    si in rem est Bacchidis,

    Ter. Hec. 1, 2, 27; 2, 2, 7:

    hortatur, imperat, quae in rem sunt,

    Liv. 26, 44, 7:

    cetera, quae cognosse in rem erat,

    id. 22, 3, 2; 44, 19, 3:

    in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1; cf.:

    in duas res magnas id usui fore,

    Liv. 37, 15, 7:

    in hos usus,

    Verg. A. 4, 647.—
    6.
    To form adverbial expressions:

    non nominatim, qui Capuae, sed in universum qui usquam coissent, etc.,

    in general, Liv. 9, 26, 8; cf.:

    terra etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda,

    Tac. G. 5:

    in universum aestimanti, etc.,

    id. ib. 6:

    aestate in totum, si fieri potest, abstinendum est (Venere),

    wholly, entirely, Cels. 1, 3 fin.; cf. Col. 2, 1, 2:

    in plenum dici potest, etc.,

    fully, Plin. 16, 40, 79, § 217:

    Marii virtutem in majus celebrare,

    beyond due bounds, Sall. J. 73, 5:

    aliter se corpus habere atque consuevit, neque in pejus tantum, sed etiam in melius,

    for the worse, for the better, Cels. 2, 2:

    in deterius,

    Tac. A. 14, 43:

    in mollius,

    id. ib. 14, 39:

    quid enim est iracundia in supervacuum tumultuante frigidius? Sen. de Ira, 2, 11: civitas saepta muris neque in barbarum corrupta (v. barbarus),

    Tac. A. 6, 42; cf.:

    aucto in barbarum cognomento,

    id. H. 5, 2:

    priusquam id sors cerneret, in incertum, ne quid gratia momenti faceret, in utramque provinciam decerni,

    while the matter was uncertain, Liv. 43, 12, 2:

    nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos,

    so much, Verg. A. 6, 876:

    in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,

    Liv. 22, 27, 4; cf.:

    quaedam (aquae) fervent in tantum, ut non possint esse usui,

    Sen. Q. N. 3, 24:

    viri in tantum boni, in quantum humana simplicitas intellegi potest,

    Vell. 2, 43, 4:

    quippe pedum digitos, in quantum quaeque secuta est, Traxit,

    Ov. M. 11, 71:

    meliore in omnia ingenio animoque quam fortuna usus,

    in all respects, Vell. 2, 13:

    ut simul in omnia paremur,

    Quint. 11, 3, 25:

    in antecessum dare,

    beforehand, Sen. Ep. 118.—
    7.
    Sometimes with esse, habere, etc., in is followed by the acc. (constr. pregn.), to indicate a direction, aim, purpose, etc. (but v. Madvig. Gram. § 230, obs. 2, note, who regards these accusatives as originating in errors of pronunciation); so, esse in potestatem alicujus, to come into and remain in one ' s power: esse in mentem alicui, to come into and be in one ' s mind: esse in conspectum, to appear to and be in sight: esse in usum, to come into use, be used, etc.:

    quod, qui illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum futurum intellegebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 38:

    ut portus in potestatem Locrensium esset,

    Liv. 24, 1, 13; 2, 14, 4:

    eam optimam rem publicam esse duco, quae sit in potestatem optimorum,

    Cic. Leg. 3, 17:

    neque enim sunt motus in nostram potestatem,

    Quint. 6, 2, 29:

    numero mihi in mentem fuit,

    Plaut. Am. 1, 1, 25; cf.:

    ecquid in mentem est tibi?

    id. Bacch. 1, 2, 53:

    nec prius surrexisse ac militibus in conspectum fuisse, quam, etc.,

    Suet. Aug. 16:

    quod satis in usum fuit, sublato, ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6: ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi Romani dicionemque essent, injurias propulsare, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66: adesse in senatum [p. 914] jussit a. d. XIII. Kal. Octobr., id. Phil. 5, 7, 19.—Less freq. with habere: facito in memoriam habeas tuam majorem filiam mihi te despondisse, call or bring to mind, Plaut. Poen. 5, 4, 108:

    M. Minucium magistrum equitum, ne quid rei bellicae gereret, prope in custodiam habitum,

    put in prison, kept in prison, Liv. 22, 25, 6:

    reliquos in custodiam habitos,

    Tac. H. 1, 87.—So rarely with other verbs:

    pollicetur se provinciam Galliam retenturum in senatus populique Romani potestatem,

    Cic. Phil. 3, 4, 8. —
    III.
    In composition, n regularly becomes assimilated to a foll. l, m, or r, and is changed before the labials into m: illabor, immitto, irrumpo, imbibo, impello.—As to its meaning, according as it is connected with a verb of rest or motion, it conveys the idea of existence in a place or thing, or of motion, direction, or inclination into or to a place or thing: inesse; inhibere, inferre, impellere, etc. See Hand, Turs. III. pp. 243- 356.
    2.
    in (before b and p, im; before l, m, and r, the n assimilates itself to these consonants), an inseparable particle [kindred with Sanscr. a-, an-; Gr. a-, an; Goth. and Germ. un-], which negatives the meaning of the noun or participle with which it is connected; Engl. un-, in-, not: impar, unequal: intolerabilis, unbearable, intolerable: immitis, not mild, rude, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > in

  • 127 inbuo

    imbŭo ( inb-), ŭi, ūtum, 3, v. a. [in- and root biv-; cf. bibo, and Gr. pinô], to wet, moisten, dip, tinge, touch, etc. (class.; cf.: inficio, infusco).
    I.
    Lit.:

    liquoribus lanam,

    Col. 9, 14, 15: tapetes, quos concha purpura imbuens venenavit, Cn. Matius ap. Gell. 20, 9, 3:

    cados amurca,

    Plin. 15, 8, 8, § 33:

    guttura lacte,

    Ov. Ib. 131:

    imbuti sanguine gladii legionum vel madefacti potius,

    wet, or rather dripping with blood, Cic. Phil. 14, 3, 6:

    sanguis novus imbuit arma,

    Verg. A. 7, 554:

    sanguine manus,

    Vell. 2, 20, 1:

    vestis imbuta sanguine,

    Ov. M. 9, 153:

    munus tabo imbutum,

    Hor. Epod. 5, 65:

    tela imbuta veneno,

    Ov. Tr. 4, 1, 77:

    oscula, quae Venus Quinta parte sui nectaris imbuit,

    Hor. C. 1, 13, 16:

    odore imbuta Testa,

    id. Ep. 1, 2, 69.—With Gr. acc.:

    alium quae sunt inbuta colorem,

    Lucr. 2, 734 Munro.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fill, tinge, stain, taint, infect, imbue, imbrue with any thing (esp. freq. in part. perf.): morte manus, Att. ap. Non. 521, 8; cf.:

    gladium scelere,

    Cic. Phil. 5, 7, 20:

    talibus promissis aures militum,

    Curt. 4, 10, 17:

    militum sanguine manus,

    id. 3, 8, 5.—
    (β).
    In part. perf.:

    aliqua humanitate imbuti,

    Varr. R. R. 1, 17, 4; cf.:

    religione imbuti,

    Cic. Div. 1, 42, 93:

    imbutus admiratione,

    Liv. 21, 39, 7:

    legiones favore Othonis,

    Tac. H. 2, 85:

    miles longo Caesarum sacramento,

    id. ib. 1, 5:

    imbuti et infecti Romanis delenimentis,

    Liv. 40, 11, 3:

    imbutus alicujus consiliis,

    id. 42, 26, 8:

    hac ille crudelitate imbutus,

    Cic. Phil. 3, 3, 4:

    superstitione,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    sociale bellum macula sceleris imbutum,

    id. Font. 14, 31:

    colonorum caede imbutis armis,

    Liv. 4, 31, 7:

    imbutae caede manus,

    Ov. A. A. 2, 714:

    imbutae praeda manus,

    Tac. A. 1, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    To inspire or impress early, to accustom, inure, initiate, instruct, imbue:

    his ego de artibus gratiam facio, ne colas, ne inbuas eis tuom ingenium,

    Plaut. Trin. 2, 2, 17:

    quibus ille studiis ab ineunte aetate se imbuerat,

    Cic. Deiot. 10, 28; cf.:

    animum tenerum opinionibus,

    id. Att. 14, 13, B, 4:

    variis erroribus,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    adulescentuli castrensibus stipendiis imbuebantur,

    Plin. Ep. 8, 14, 5:

    liberaliter educatos servilibus vitiis imbuisse,

    Liv. 26, 2, 11:

    nemo est tam immanis, cujus mentem non imbuerit deorum opinio,

    Cic. Tusc. 1, 13, 30; cf.:

    ea pietate omnium pectora imbuerat, ut, etc.,

    Liv. 1, 21, 1:

    inter novitatem successoris, quae noscendis prius quam agendis rebus inbuenda sit,

    id. 41, 15, 8:

    imbuendis sociis ad officia legum,

    Tac. A. 12, 32:

    nec quicquam prius imbuuntur quam contemnere deos,

    id. H. 5, 5:

    qui honestis sermonibus aures imperatoris imbuant,

    id. ib. 4, 7; id. Or. 29; 31:

    optume cum domito juvencus imbuitur,

    is trained to labor, Plin. 8, 45, 70, § 180.—
    2.
    To do any thing for the first time, explore, essay, set the example ( poet.):

    illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten,

    was the first to navigate, Cat. 64, 11:

    terras vomere,

    to plough first, Ov. Tr. 3, 11, 52; Val. Fl. 1, 69:

    phialam nectare,

    to fill first, Mart. 8, 51, 17: bellum sanguine, to initiate, i. e. to begin, Verg. A. 7, 542; cf. ib. 554:

    juvenem primo Hymenaeo (conjux),

    Sil. 3, 65:

    imbuis exemplum primae tu, Romule, palmae,

    begin, set the example, Prop. 4 (5), 10, 5:

    opus,

    Ov. A. A. 1, 654.—
    3.
    Esp. in part. perf., somewhat instructed, imbued, initiated, trained:

    nos ita a majoribus instituti atque imbuti sumus, ut. etc.,

    Cic. Phil. 10, 10, 20; cf.:

    et doctrina liberaliter institutus et aliquo jam imbutus usu,

    id. de Or. 2, 39, 162:

    parentum praeceptis imbuti,

    id. Off. 1, 32, 118: imbutus rudimentis militiae, Vell. 2, 129, 2; cf.:

    imbutum jam a juventa certaminibus plebeiis,

    Liv. 5, 2, 13:

    cognitiones verborum, quibus imbuti sumus,

    Cic. Fin. 2, 5, 16:

    dialecticis imbutus,

    id. Tusc. 1, 7, 14; cf.:

    litteris saltem leviter imbutus,

    Quint. 1, 2, 16:

    quasi non perfectum litteris sed imbutum,

    Suet. Gramm. 4:

    (verna) Litterulis Graecis imbutus,

    Hor. Ep. 2, 2, 7:

    ad quam (legem) non docti, sed facti, non instituti, sed imbuti sumus,

    Cic. Mil. 4, 10;

    so opp. instructus: elementis studiorum etsi non instructus, at certe imbutus,

    Tac. Or. 19.— Poet.:

    aurea pavonum ridenti imbuta lepore saecla,

    endued, Lucr. 2, 502 Munro (dub.; v. Lachm. Lucr. 2, p. 102).

    Lewis & Short latin dictionary > inbuo

  • 128 incipio

    incĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 (archaic incepsit inceperit, Paul. ex Fest. p. 107 Müll.), v. a. and n. [in-capio; lit., to seize upon, lay hold of; opp. to desinere; hence, with the accessory idea of action), to begin to do something, to take in hand (syn. incoho; in class. prose, viz. in Cic., only in the tempp. press., while coepi is used in the tempp. perff.); constr. usually with the inf., less freq. absol., with the acc., ab, or adv. of place or time.
    I.
    Act.
    (α).
    With inf.:

    ut homines mortem vel optare incipiant vel certe timere desistant,

    Cic. Tusc. 1, 49, 117:

    huic incipio sententiae diffidere,

    id. ib. 5, 1, 3:

    prius quam incipit tinnire,

    Plaut. As. 2, 4, 42:

    bella gerere,

    Cic. N. D. 2, 3, 9:

    leges neglegere,

    id. Rep. 1, 43 fin.:

    queri cum multis incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    nimis cito diligere,

    id. Lael. 21, 78:

    amare aliquem,

    id. ib. 16, 60:

    fossas complere,

    Caes. B. G. 5, 51, 4:

    rem frumentariam expedire,

    id. B. C. 1, 54, 4:

    triplicem aciem ducere,

    id. ib. 1, 64, 7;

    2, 30, 1: cum maturescere frumenta inciperent,

    id. ib. 6, 29, 4; cf. id. ib. 3, 49, 1:

    cum primum pabuli copia esse inciperet,

    id. B. G. 2, 2, 2; cf.:

    ictus erat, qua crus esse incipit,

    Ov. M. 6, 255; 8, 474; 15, 256:

    opes pellere dominatione,

    Sall. H. 3, 61, 3:

    si res explicare incipiam,

    Nep. Pelop. 1:

    Bessus agere gratias incipit,

    Curt. 5, 12, 1:

    cenare,

    Suet. Aug. 74:

    promovere scalas,

    Tac. A. 15, 4 fin.:

    si dormire incipis ortu luciferi,

    Juv. 8, 11:

    male quod mulier facere incepit, nisi id efficere perpetrat, etc.... Si bene facere incepit, etc. (shortly afterward, occeperunt),

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 and 14:

    satis nequam sum, utpote qui hodie inceperim Amare,

    id. Rud. 2, 5, 5.—
    (β).
    Absol.:

    ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus,

    Cic. Off. 1, 37, 135; cf. Plin. Ep. 9, 4, 1; Sen. Ep. 116:

    dum incipimus,

    Quint. 11, 3, 144:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    id. 12, 6, 3:

    in incipiendo, etc.,

    id. 11, 1, 6: ac statim sic rex incipit, thus begins (to speak), Sall. J. 109 fin.; cf.:

    nec sic incipies, ut scriptor cyclicus olim: Fortunam Priami, etc.,

    Hor. A. P. 136:

    sic incipit, with a foll. direct quotation,

    id. S. 2, 6, 79; Ov. M. 9, 281;

    and simply incipit,

    Hor. S. 1, 9, 21:

    sapere aude, Incipe,

    make a beginning, begin, id. Ep. 1, 2, 41; Juv. 4, 34:

    priusquam incipias, consulto opus est,

    Sall. C. 1, 6:

    turpe inceptu est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16:

    incipientes atque adhuc teneri (pueri),

    who are beginning to learn, beginners, Quint. 1, 2, 26:

    incipiens,

    id. 2, 5, 18; 2, 6, 5; 8 prooem. § 1; 3;

    10, 7, 18: quoties madidum ver incipit,

    Juv. 9, 52 al. —
    (γ).
    With acc. (once in Cic., once in Cæs., v. infra):

    facinus audax incipit,

    Plaut. Aul. 3, 4, 1:

    facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    pugilatum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 13:

    iter,

    id. Cas. 4, 4, 2:

    aliquid novi negotii,

    Ter. Phorm. 4, 4, 29:

    bellum (opp. deponere),

    Sall. J. 83, 1:

    tam prava,

    id. ib. 64, 2:

    indigna nobis,

    id. H. 2, 41, 8:

    opus,

    Liv. 7, 34, 13:

    bellum,

    id. 21, 21, 6; 26, 37, 9; 42, 43, 3:

    sementem,

    Verg. G. 1, 230:

    Maenalios versus,

    id. E. 8, 21:

    si id facere non potueris, quod, ut opinio mea fert, ne incipies quidem,

    Cic. Planc. 19, 48; Quint. 1, 12, 5:

    iter mihi incepi,

    Plaut. Cas. 2, 1, 16:

    tantum incepi operis,

    id. Men. 2, 3, 80:

    mandata,

    Tac. A. 12, 10; 4, 46:

    auspicia a parricidio,

    Just. 26, 2 init.: multa, Cat. ap. Gell. 16, 14, 2.— Pass.:

    tanta incepta res est,

    Plaut. Capt. 2, 1, 31:

    nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta,

    Ter. And. 5, 1, 17; 3, 3, 7:

    si inceptam oppugnationem reliquissent,

    Caes. B. G. 7, 17, 6:

    quia dici extremum erat, proelium non inceptum,

    Sall. J. 21, 2:

    proelium incipitur,

    id. ib. 57, 3;

    74, 2: saxis proelium incipitur,

    Tac. H. 5, 17:

    satis cito incipi victoriam,

    id. ib. 2, 25; id. A. 2, 5; 2, 76; 12, 67 fin.:

    iter inceptum celerant,

    Verg. A. 8, 90:

    inceptumque decurre laborem,

    id. G. 2, 39:

    inceptum frustra summitte furorem,

    id. A. 12, 832:

    deus me vetat Inceptos iambos Ad umbilicum adducere,

    Hor. Epod. 14, 7:

    in re incipiunda ad defendendam noxiam,

    Ter. Phorm. 1, 4, 48:

    in contentionibus aut incipiendis aut finiendis,

    Quint. 11, 3, 128:

    a tantis princeps incipiendus erat,

    Ov. F. 5, 570.—
    (δ).
    With ab or an adv. of place or time:

    a Jove incipiendum putat,

    Cic. Rep. 1, 36 (acc. to the Gr. of Aratus, ek Dios archômestha):

    ab illis incipit uxor,

    Juv. 6, 348; Quint. 10, 1, 46:

    incipiamus ab iis,

    id. 9, 2, 6:

    semper ab excusatione aetatis incipientem,

    id. 6, 3, 76:

    potissimum incipiam ab ea parte,

    id. 3, 7, 1:

    optime manus a sinistra parte incipit, in dextra deponitur,

    id. 11, 3, 106:

    amicitia incepta a parvis cum aetate accrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7.— Pass. impers.:

    optime incipitur a longis, recte aliquando a brevibus,

    Quint. 9, 4, 92.
    II.
    Neutr., to begin to be, to begin, commence (rare but class.); constr. with abl. instrum., or absol.
    (α).
    With abl.:

    tertius sinus Acrocerauniis incipit montibus,

    Plin. 4, 1, 1, § 1:

    censere ut principium anni inciperet mense Decembri,

    Tac. A. 13, 10:

    verbum petere quo incipiant,

    Quint. 10, 7, 21.—
    (β).
    Absol.:

    cum ver esse coeperat... cum rosam viderat, tum incipere ver arbitrabatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    quoties incipit sensus aut desinit,

    Quint. 9, 4, 67:

    hic annus incipit vicesimus,

    Plaut. Capt. 5, 3, 3:

    narrationis incipit mihi initium,

    Ter. And. 4, 2, 26:

    jam tum inceperat turba inter eos,

    id. Eun. 4, 4, 58:

    tempus erat quo prima quies mortalibus aegris Incipit,

    Verg. A. 2, 269:

    mox Idumaea incipit et Palaestina,

    Plin. 5, 13, 14, § 68:

    epistula, quam incipiente febricula scripseras,

    Cic. Att. 7, 8, 2:

    incipientes curas principis onerari,

    Tac. A. 1, 19:

    incipiens adhuc et nondum adulta seditio,

    id. H. 1, 31:

    incipiens omnia sentit amor,

    Ov. A. A. 2, 648:

    Menander Syracusanus incipientis juventae,

    Plin. 8, 5, 5, § 14:

    incipiente aestate,

    id. 27, 13, 109, § 133:

    trixago incipientibus hydropicis efficax,

    id. 24, 15, 80, § 131:

    quem (honorem) et incipientes principes et desinentes adeo concupis cunt ut auferant,

    Plin. Pan. 57.—Hence, in-ceptum, i, n., a beginning, attempt, undertaking (freq. in historians and poets, but not in Cæs.;

    also rare in Cic.): cujus ego non modo factum, sed inceptum ullum conatumve contra patriam deprehendero,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    servetur ad imum, Qualis ab incepto processerit (persona),

    from the beginning onwards, Hor. A. P. 127: permanere in incepto, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14 fin.:

    a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

    Sall. C. 4, 2:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    id. J. 7, 6; cf.:

    ni ea res longius nos ab incepto traheret,

    the subject, id. ib. 7 fin.:

    absistere incepto,

    Liv. 31, 26, 5:

    desistere incepto,

    Verg. A. 1, 37:

    haerere in incepto,

    id. ib. 2, 654:

    peragere inceptum,

    id. ib. 4, 452; cf.:

    perficere inceptum,

    Sall. J. 11 fin.:

    piget incepti,

    Verg. A. 5, 678:

    nunc ad inceptum redeo,

    Sall. J. 4, 9; 42, 5:

    turpe inceptum est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16.— In plur.:

    cupidus incepta patrandi,

    Sall. J. 70, 5:

    juventus Catilinae inceptis favebat,

    id. C. 17, 6:

    incepta mea inpedivit,

    id. H. 4, 61, 12; cf.:

    inceptis annue, diva, meis,

    Ov. Am. 3, 2, 56; and:

    di nostra incepta secundent,

    Verg. A. 7, 259:

    gravia et magna professa,

    Hor. A. P. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > incipio

См. также в других словарях:

  • Bellum — Saltar a navegación, búsqueda Bellum es el principal antagonista del videojuego The Legend of Zelda Phantom Hourglass. Es un demonio que absorbe la energía vital de los seres vivos y creó el barco fantasma para seguir absorbiendo más vidas para… …   Wikipedia Español

  • Bellum — Bellum, lat., Krieg; bellum civile Bürgerkrieg; bellum internecinum, Vernichtungskrieg …   Herders Conversations-Lexikon

  • Bellum — (latin), krig; bellum omnium in omnes eller contra omnes ( alles krig mod alle ), den af Hobbes forudsatte menneskehedens urtilstand, som modsætning til retstilstanden i staten …   Danske encyklopædi

  • Bellum — (lat.), Krieg, so B. sociāle, Bundesgenossenkrieg (s.d.) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Bellum — (lat.), Krieg; b. omnium contra omnes, »Krieg aller gegen alle«, ein oft benutzter Ausspruch des englischen Philosophen Hobbes, der in seiner Schrift »Oe cive« (Kap. 1) und im »Leviathan« (Kap. 18) damit den natürlichen Zustand der Menschen vor… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Bellum — (lat.), Krieg. B. omnĭum in (contra) omnes, Krieg aller gegen alle, der von Hobbes vorausgesetzte Urzustand der Menschheit vor Bildung der Gesellschaft …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Bellum — Karte aus dem 18. Jahrhundert zeigt Belu (Bellos) und Servião (Naikenos) Belu (auch: Belos, Bellos oder Bellum) ist eine ehemalige Provinz Timors, in der von den Portugiesen im 17. und 18. Jahrhundert der Osten der Insel zusammengefasst wurde.… …   Deutsch Wikipedia

  • Bellum, sacrum bellum!? — Studioalbum von Von Thronstahl Veröffentlichung 2003 Label Eigenvertrieb, Fasci Nation F …   Deutsch Wikipedia

  • Bellum Omnium Contra Omnes — ██████████ …   Wikipédia en Français

  • Bellum iustum — in Latin stands for just war , or, a war that is a justification for going to war, gathered under the ius ad bellum , and including ideas of just cause, right authority, last resort, right intention and the superior and final goal of achieving… …   Wikipedia

  • Bellum omnium contra omnes — a Latin phrase meaning the war of all against all , is the description that Thomas Hobbes gives to human existence in the state of nature thought experiment that he conducts in De Cive (1642) and Leviathan (1651).In Leviathan itself (Chapter 13) …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»