Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

Cantăber

  • 1 Cantaber

    Cantăbrĭa, ae, f., = Kantabria, a province in Hispania Tarraconensis, east of Asturia, in the region of the present Biscaya, Plin. 34, 14, 42, § 148; 34, 16, 47, § 158; Suet. Aug. 20; 81; id. Galb. 8; Flor. 4, 12, 48.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cantăber, bra, brum, adj., Cantabrian:

    Oceanus,

    Claud. Laud. Ser. 74.—Far more freq. subst.: Cantăber, ābri, and in plur.: Cantā̆bri, ōrum, m., the Cantabrians, Caes. B. C. 2, 36; Mel. 3, 1, 9, § 10; Plin. 4, 20, 34, § 110 sq.; an exceedingly wild and warlike people, whose subjugation was attempted in vain by Augustus (729 A. U. C.), but was accomplished, after a bloody battle, by Agrippa (734 A. U. C.);

    hence, bellicosus,

    Hor. C. 2, 11, 1:

    indoctus juga ferre nostra,

    id. ib. 2, 6, 2:

    non ante domabilis,

    id. ib. 4, 14, 41:

    Agrippae virtute cecidit,

    id. Ep. 1, 12, 26:

    serā domitus catenā,

    id. C. 3, 8, 22; cf. Flor. 4, 12, 46; Just. 44, 5, 8.—
    B.
    Cantā̆brĭcus, a, um, adj., of Cantabria:

    terrae,

    Mel. 3, 2, 1:

    litora,

    id. 3, 2, 7:

    populi,

    Plin. 3, 3, 4, § 27:

    bella,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    bellum,

    Suet. Aug. 20; 85:

    expeditio,

    id. 29; id. Tib. 9.—
    2.
    Subst.: Cantā̆brĭca, ae, f., a plant, Cantabrian bind-weed: Convolvulus Cantabrica, Linn.; Plin. 25, 8, 47, § 85.

    Lewis & Short latin dictionary > Cantaber

  • 2 Cantabri

    Cantăbrĭa, ae, f., = Kantabria, a province in Hispania Tarraconensis, east of Asturia, in the region of the present Biscaya, Plin. 34, 14, 42, § 148; 34, 16, 47, § 158; Suet. Aug. 20; 81; id. Galb. 8; Flor. 4, 12, 48.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cantăber, bra, brum, adj., Cantabrian:

    Oceanus,

    Claud. Laud. Ser. 74.—Far more freq. subst.: Cantăber, ābri, and in plur.: Cantā̆bri, ōrum, m., the Cantabrians, Caes. B. C. 2, 36; Mel. 3, 1, 9, § 10; Plin. 4, 20, 34, § 110 sq.; an exceedingly wild and warlike people, whose subjugation was attempted in vain by Augustus (729 A. U. C.), but was accomplished, after a bloody battle, by Agrippa (734 A. U. C.);

    hence, bellicosus,

    Hor. C. 2, 11, 1:

    indoctus juga ferre nostra,

    id. ib. 2, 6, 2:

    non ante domabilis,

    id. ib. 4, 14, 41:

    Agrippae virtute cecidit,

    id. Ep. 1, 12, 26:

    serā domitus catenā,

    id. C. 3, 8, 22; cf. Flor. 4, 12, 46; Just. 44, 5, 8.—
    B.
    Cantā̆brĭcus, a, um, adj., of Cantabria:

    terrae,

    Mel. 3, 2, 1:

    litora,

    id. 3, 2, 7:

    populi,

    Plin. 3, 3, 4, § 27:

    bella,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    bellum,

    Suet. Aug. 20; 85:

    expeditio,

    id. 29; id. Tib. 9.—
    2.
    Subst.: Cantā̆brĭca, ae, f., a plant, Cantabrian bind-weed: Convolvulus Cantabrica, Linn.; Plin. 25, 8, 47, § 85.

    Lewis & Short latin dictionary > Cantabri

  • 3 Cantabria

    Cantăbrĭa, ae, f., = Kantabria, a province in Hispania Tarraconensis, east of Asturia, in the region of the present Biscaya, Plin. 34, 14, 42, § 148; 34, 16, 47, § 158; Suet. Aug. 20; 81; id. Galb. 8; Flor. 4, 12, 48.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cantăber, bra, brum, adj., Cantabrian:

    Oceanus,

    Claud. Laud. Ser. 74.—Far more freq. subst.: Cantăber, ābri, and in plur.: Cantā̆bri, ōrum, m., the Cantabrians, Caes. B. C. 2, 36; Mel. 3, 1, 9, § 10; Plin. 4, 20, 34, § 110 sq.; an exceedingly wild and warlike people, whose subjugation was attempted in vain by Augustus (729 A. U. C.), but was accomplished, after a bloody battle, by Agrippa (734 A. U. C.);

    hence, bellicosus,

    Hor. C. 2, 11, 1:

    indoctus juga ferre nostra,

    id. ib. 2, 6, 2:

    non ante domabilis,

    id. ib. 4, 14, 41:

    Agrippae virtute cecidit,

    id. Ep. 1, 12, 26:

    serā domitus catenā,

    id. C. 3, 8, 22; cf. Flor. 4, 12, 46; Just. 44, 5, 8.—
    B.
    Cantā̆brĭcus, a, um, adj., of Cantabria:

    terrae,

    Mel. 3, 2, 1:

    litora,

    id. 3, 2, 7:

    populi,

    Plin. 3, 3, 4, § 27:

    bella,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    bellum,

    Suet. Aug. 20; 85:

    expeditio,

    id. 29; id. Tib. 9.—
    2.
    Subst.: Cantā̆brĭca, ae, f., a plant, Cantabrian bind-weed: Convolvulus Cantabrica, Linn.; Plin. 25, 8, 47, § 85.

    Lewis & Short latin dictionary > Cantabria

  • 4 Cantabrica

    Cantăbrĭa, ae, f., = Kantabria, a province in Hispania Tarraconensis, east of Asturia, in the region of the present Biscaya, Plin. 34, 14, 42, § 148; 34, 16, 47, § 158; Suet. Aug. 20; 81; id. Galb. 8; Flor. 4, 12, 48.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cantăber, bra, brum, adj., Cantabrian:

    Oceanus,

    Claud. Laud. Ser. 74.—Far more freq. subst.: Cantăber, ābri, and in plur.: Cantā̆bri, ōrum, m., the Cantabrians, Caes. B. C. 2, 36; Mel. 3, 1, 9, § 10; Plin. 4, 20, 34, § 110 sq.; an exceedingly wild and warlike people, whose subjugation was attempted in vain by Augustus (729 A. U. C.), but was accomplished, after a bloody battle, by Agrippa (734 A. U. C.);

    hence, bellicosus,

    Hor. C. 2, 11, 1:

    indoctus juga ferre nostra,

    id. ib. 2, 6, 2:

    non ante domabilis,

    id. ib. 4, 14, 41:

    Agrippae virtute cecidit,

    id. Ep. 1, 12, 26:

    serā domitus catenā,

    id. C. 3, 8, 22; cf. Flor. 4, 12, 46; Just. 44, 5, 8.—
    B.
    Cantā̆brĭcus, a, um, adj., of Cantabria:

    terrae,

    Mel. 3, 2, 1:

    litora,

    id. 3, 2, 7:

    populi,

    Plin. 3, 3, 4, § 27:

    bella,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    bellum,

    Suet. Aug. 20; 85:

    expeditio,

    id. 29; id. Tib. 9.—
    2.
    Subst.: Cantā̆brĭca, ae, f., a plant, Cantabrian bind-weed: Convolvulus Cantabrica, Linn.; Plin. 25, 8, 47, § 85.

    Lewis & Short latin dictionary > Cantabrica

  • 5 cōgitō

        cōgitō āvī, ātus, āre    [com- + agito], to consider thoroughly, ponder, weigh, reflect upon, think: etiam atque etiam, T.: animo, T.: rationem: maiores vestros, Ta.: te video, non cogito solum: Scipionem, to call to mind: quid agam, T.: in quantā calamitate sis, S.: quo loco sis: quantum in illo sceleris fuerit: tantum sibi esse permissum, quantum, etc.: haec posse accidere, Cs.: quem gentes castiorem cogitaverunt?: de nobis. — To feel, be inclined, be disposed: humaniter in me: si quid amice de Romanis cogitabis, are friendly to, N.: Karthago male iam diu cogitans, hostile in disposition. — To have in mind, intend, meditate, design, plan, purpose, mean: hunc in aedīs Recipere, T.: si liberi esse cogitaretis: ex fumo dare lucem, H.: nihil nisi caedes: quid mali cogitari potest, quod, etc.: mecum rem, Cu.: latere arbitrabantur quae cogitaverant, their purposes, N.: quid Cantaber cogitet, H.: scelus, Iu.: quid cogitet Auster, V.: ut aliquid acquireret, Cs.: ut haberet, quā fugeret, N.: ne quam occasionem dimitteret, Cs.: dies ac noctes de pernicie filii, plotted for: de nostro interitu: in Pompeianum cogitabam (sc. ire): eo die cogitabam in Agnanino (sc. manere).
    * * *
    cogitare, cogitavi, cogitatus V
    think; consider, reflect on, ponder; imagine, picture; intend, look forward to

    Latin-English dictionary > cōgitō

  • 6 domābilis

        domābilis e, adj.    [domo], tamable, yielding: Cantaber, H.: nullā flammā, O.
    * * *
    domabilis, domabile ADJ

    Latin-English dictionary > domābilis

  • 7 sērus

        sērus adj. with comp, late: sero a vespere, O.: nocte serā, L.: hiemps, L.: anni, i. e. ripe years, O.: gratulatio: poenae: o seri studiorum! slow to learn, H.: ulmus, of slow growth, V.: bellum spe omnium serius, L.: serior aetas (i. e. posterior), O.: serior hora, O.—For the adv.    sero (poet.): Serus in caelum redeas, i. e. long hence, H.: iusseri<*> <*> O.: Cantaber serā domitus catenā, H.—As subst <*>., a late time, late hour: serum erat diei, L.: extrahi in serum diei, L.: in serum noctis convivium productum, L.—Late, belated, too late: Kalendae (Ianuariae): auxilium, L.: sera adsurgis, V.: serā ope vincere fata Nititur, O.
    * * *
    sera -um, serior -or -us, erissimus -a -um ADJ
    late; too late; slow, tardy; after the expected/proper time; at a late hour

    Latin-English dictionary > sērus

  • 8 cogito

    cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.
    I.
    To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.:

    in animo cogitare,

    Ter. Ad. 1, 1, 5:

    toto animo,

    Cic. Fam. 1, 7, 3:

    coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare,

    Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22:

    placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc.,

    id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4:

    sic cogitabam! fore uti, etc.,

    Cic. Quint. 24, 77:

    severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens),

    Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2:

    nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291:

    quid agam cogito,

    Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29:

    ad haec igitur cogita, vel potius excogita,

    id. Att. 9, 6, 7.—With acc. of person:

    Regulum cogita,

    think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2:

    tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset,

    Tac. Or. 2:

    matrem, patrem, propinquos,

    Quint. Decl. 22 fin.; cf.:

    o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat,

    Sen. Ep. 11, 9.—With two accs.:

    quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt?

    Cic. Balb. 4, 9:

    Scipionem, Laelium, avum,

    to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2:

    et majores et posteros cogitate,

    Tac. Agr. 32 fin.:

    si principem cogitares,

    Plin. Ep. 6, 31, 31:

    cum Persas cogitaret,

    Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4. —
    b.
    cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas:

    postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui,

    Ter. Phorm. 2, 1, 53:

    so cogitata (mentis) eloqui,

    Cic. Brut. 72, 253:

    perficere,

    id. Deiot. 7, 21:

    patefacere,

    Nep. Paus. 3, 1:

    sapientium,

    Cic. Agr. 1, 1, 1:

    Naevii,

    id. Quint. 29, 90.—Rare in sing.:

    quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus,

    Nep. Dat. 6, 8.—
    B.
    Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2:

    adversus se,

    Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo:

    si quid amice de Romanis cogitabis,

    Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarent... male eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.:

    Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio,

    Cic. Sen. 6, 18.—
    II.
    In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
    (α).
    With inf.:

    praedium parare,

    Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163:

    cogitat recipere hunc in aedes,

    Ter. Eun. 5, 2, 58:

    facere,

    id. Heaut. 3, 3, 46:

    recipere me,

    Cic. Att. 2, 9, 4:

    cenare,

    id. ib. 4, 12, 1:

    uti,

    Hor. Ep. 1, 2, 50:

    ex fumo dare lucem,

    id. A. P. 144:

    deducere exercitum,

    Suet. Ner. 18 al. —
    (β).
    With acc.:

    proscriptiones et dictaturas cogitare,

    Cic. Cat. 2, 9, 20:

    caedem principis et res novas,

    Tac. A. 4, 28 fin.:

    cogitatum facinus,

    Suet. Tib. 19;

    and parricidium,

    id. Calig. 12:

    mecum rem pulcherrimam,

    Curt. 8, 7, 9:

    tantum nefas in aliquem,

    id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.:

    si qua cogitarentur, gravius adversus se,

    Suet. Caes. 75:

    quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet,

    what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind:

    quid cogitet humidus Auster,

    Verg. G. 1, 462 Heyne.—
    (γ).
    With ut and subj.:

    neque jam, ut aliquid acquireret... cogitabat,

    Caes. B. G. 7, 59:

    quid... viros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.—
    (δ).
    With de:

    cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis,

    Suet. Calig. 34:

    de reddendā republicā,

    id. Aug. 28:

    de consciscendā morte,

    id. Caes. 36; id. Claud. 31:

    de quo,

    id. Caes. 9:

    cum spiritus coepit de exitu cogitare,

    Sen. Q. N. 6, 25, 1.—In epistolary style, with ellipsis,
    a.
    Of ire:

    in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum,

    Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.—
    b.
    Of manere:

    eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano,

    Cic. Att. 12, 1, 1; cf.:

    ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam,

    id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).—Hence, *
    A.
    P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate:

    utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).—
    B.
    cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare):

    tractare rem suam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 45:

    meditari,

    id. Mil. 3, 3, 69:

    quae vero accurate cogitateque scripsisset,

    Cic. Arch. 8, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > cogito

  • 9 domabilis

    dŏmābĭlis, e, adj. [domo], that may be tamed, tamable (a poet. word):

    Cantaber,

    Hor. C. 4, 14, 41; Ov. M. 9, 253.

    Lewis & Short latin dictionary > domabilis

  • 10 hostis

    hostis (also fos-), is, comm. [Sanscr. root ghas-, to eat, consume, destroy; Germ. Gast; cf. also hasta], a stranger, foreigner; afterwards transf., an enemy (cf.:

    adversarius, inimicus, perduellis): equidem etiam illud animadverto, quod qui proprio nomine perduellis esset, is hostis vocaretur, lenitate verbi rei tristitiam mitigatam. Hostis enim apud majores nostros is dicebatur, quem nunc peregrinum dicimus... quamquam id nomen durius effecit jam vetustas: a peregrino enim recessit et proprie in eo qui arma contra ferret remansit,

    Cic. Off. 1, 12, 37; cf. Varr. L. L. 5, § 3 Müll.: hostis apud antiquos peregrinus dicebatur, et qui nunc hostis perduellio, Paul. ex Fest. p. 102 P.—
    II.
    An enemy in arms or of one's country (opp. inimicus, a private enemy, or one who is inimically disposed).
    A.
    Lit.:

    qui (Pompeius) saepius cum hoste conflixit quam quisquam cum inimico concertavit,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28; cf.:

    omnes nos statuit ille quidem non inimicos sed hostes,

    id. Phil. 11, 1, 3;

    opp. inimicus,

    Curt. 7, 10 (v. also the foll.):

    debent oratori sic esse adversariorum nota consilia, ut hostium imperatori,

    Quint. 12, 1, 35:

    legiones hostium,

    Plaut. Am. prol. 136:

    hostes nefarios prostravit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27:

    (bellum) compellere intra hostium moenia,

    id. Rep. 1, 1:

    vita ex hostium telis servata,

    id. ib. 1, 3:

    adventus hostium,

    id. ib. 2, 3:

    ut eam (probitatem) vel in eis quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligamus,

    id. Lael. 9, 29:

    hostem rapinis prohibere,

    Caes. B. G. 1, 15, 4:

    quando hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset,

    Liv. 29, 10, 5:

    servit Hispanae vetus hostis orae Cantaber sera domitus catena,

    Hor. C. 3, 8, 21:

    terra marique victus hostis,

    id. Epod. 9, 27 et saep.:

    inimicis quoque et hostibus ea indigna videri,

    Cic. Inv. 1, 54, 105; cf.:

    inimicus, hostis esset, tanta contumelia accepta,

    id. Verr. 2, 2, 24, § 58:

    sibi inimicus atque hostis,

    id. Fin. 5, 10, 29:

    horum omnium communis hostis praedoque,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    tam dis hominibusque hostis,

    id. Phil. 2, 26, 64; id. Att. 15, 21, 1:

    Cn. Pompeius auctor et dux mei reditus, illius (Clodii) hostis,

    id. Mil. 15, 39:

    acer Bupalo hostis (Hipponax),

    Hor. Epod. 6, 14:

    fas est et ab hoste doceri,

    Ov. M. 4, 428:

    di meliora piis erroremque hostibus illum!

    Verg. G. 3, 513; cf. Ov. H. 16, 219; id. Am. 2, 10, 16; id. F. 3, 494; id. P. 4, 6, 35:

    quam (aquam) hostis hosti commodat,

    Plaut. Rud. 2, 4, 21.— In fem.:

    hostis est uxor, invita quae ad virum nuptum datur,

    Plaut. Stich. 1, 2, 83:

    nupta meretrici hostis est,

    Ter. Hec. 5, 2, 23:

    ut, quo die captam hostem vidisset, eodem matrimonio junctam acciperet,

    Liv. 30, 14, 2:

    cum certa videbitur hostis,

    Ov. A. A. 2, 461; id. H. 6, 82; Prop. 1, 4, 18:

    ille uxorem, tu hostem luges,

    Curt. 4, 11, 4.—
    B.
    Transf., of animals or things ( poet. and in post-Aug. prose):

    qualem ministrum fulminis alitem... in ovilia Demisit hostem vividus impetus,

    Hor. C. 4, 4, 10; Ov. F. 1, 359:

    rhinoceros genitus hostis elephanto,

    Plin. 8, 20, 29, § 71.—Of a chessman:

    unus cum gemino calculus hoste perit,

    Ov. A. A. 3, 358:

    fac, pereat vitreo miles ab hoste tuus,

    id. ib. 2, 208:

    rerum ipsa natura non parens sed noverca fuerit, si facultatem dicendi sociam scelerum, adversam innocentiae, hostem veritatis invenit,

    Quint. 12, 1, 2:

    illa vero vitiosissima, quae jam humanitas vocatur, studiorum perniciosissima hostis,

    id. 2, 2, 10 —
    2.
    Of an adversary in a suit, in a parody of the law of the Twelve Tables:

    si status condictus cum hoste intercedit dies,

    Plaut. Curc. 1, 1, 5; cf. also Gell. 16, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > hostis

  • 11 invictus

    in-victus, a, um, adj. [2. in], unconquered, unsubdued, not vanquished; hence unconquerable, invincible; constr. with ab, in and abl. or acc., ad, contra, adversum, the simple abl., with gen. and inf. (class.).
    (α).
    With ab:

    invictum se a labore praestare,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    invictus a civibus hostibusque animus,

    Liv. 22, 26:

    Fabius prius ab illis invictum animum praestat,

    id. 22, 15, 1:

    vos, hoc est populus Romanus, invicti ab hostibus,

    Sall. J. 31, 20:

    a cupiditatibus animus,

    Liv. 39, 40; 22, 26 fin.
    (β).
    With in and abl.:

    spartum in aquis, marique invictum,

    Plin. 19, 2, 8, § 29.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in hostem et in mortem invictus animus,

    Just. 12, 15.—
    (δ).
    With ad:

    invictum ad vulnera corpus,

    Ov. M. 12, 167.—
    (ε).
    With contra:

    crocodilus contra omnes ictus cute invicta,

    Plin. 8, 25, 37, § 89.—
    (ζ).
    With adversus or adversum:

    adversum divitias invictum animum gerebat,

    Sall. J. 43, 5; so Sen. Helv. 5, 5; Tac. A. 15, 21.—
    (η).
    With simple abl.:

    armis invictus,

    Cic. Agr. 2, 35, 95:

    invicti viribus,

    Verg. A. 6, 394:

    certamine,

    Ov. M. 7, 792:

    cursu,

    id. ib. 8, 311:

    caestibus,

    id. ib. 5, 107:

    robore,

    Luc. 4, 608:

    invictaque bello dextera,

    Verg. A. 6, 878:

    dentes ignibus,

    Plin. 7, 6, 15, § 70. —
    (θ).
    With the gen. and inf. ( poet.):

    Cantaber hiemisque aestusque famisque Invictus, palmamque ex omni ferre labore,

    Sil. 3, 326.—
    (ι).
    With dat. cunctis, Luc. 4, 608; cf. Tac. Agr. 18.—
    (κ).
    Absol.:

    Germani,

    Caes. B. G. 1, 36:

    ambae invictae gentes,

    Verg. A. 12, 191: satis vixi, invictus enim morior, Epam. ap. Nep. Epam. 9, 4:

    Hannibal,

    Nep. Hann. 6, 1:

    nomen invicti imperatoris,

    Cic. Verr. 2, 4, 38, § 82:

    dux,

    Ov. Tr. 4, 2, 44; Luc. 5, 324; 10, 346:

    res publica,

    Cic. Par. 4, 29:

    imperium,

    Liv. Epit. 3:

    Palladis manus,

    Ov. Am. 3, 3, 28:

    virtus,

    id. P. 3, 4, 111:

    invictae opinionis exercitus,

    reputed invincible, Just. 33, 1, 3:

    adamas,

    impenetrable, Ov. P. 4, 12, 32.— Comp.:

    invictior ratio,

    irrefutable, Aug. de Immort. Anim. 8.— Sup.:

    omnes sciunt te unum in terra vivere virtute et forma et factis invictissumum,

    not to be surpassed, Plaut. Mil. 1, 1, 57; Symm. Ep. 10, 78.—Hence, invictē, adv., invincibly, irrefutably (eccl. Lat.):

    invictissime,

    Aug. Ep. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > invictus

  • 12 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 13 serus

    sērus, a, um, adj. [cf. series; Sanscr. sărat, thread; that which is long drawn out], late (freq. and class.; cf.: tardus, lentus): nescis quid vesper serus vehat (the title of a work by Varro), Varr. ap. Gell. 1, 22, 4; 13, 11, 1:

    sero a vespere,

    Ov. M. 4, 415:

    serā nocte,

    Liv. 1, 57, 9; Col. 1 praef.; Prop. 1, 3, 10; Val. Fl. 7, 400:

    crepuscula,

    Ov. M. 1, 219:

    lux,

    id. ib. 15, 651:

    dies,

    Tac. H. 3, 82 (cf. infra, B.):

    hiems,

    Liv. 32, 28, 6:

    anni,

    i. e. ripe years, age, Ov. M. 6, 29; 9, 434; id. F. 5, 63; cf.

    aetas,

    id. A. A. 1, 65; Plaut. Aul. 4, 1, 4:

    gratulatio,

    Cic. Fam. 2, 7, 1:

    portenta deūm Tarda et sera nimis, id. poët. Div. 2, 30, 64: nepotes,

    Ov. M. 6, 138:

    posteritas,

    id. P. 1, 4, 24: sera eruditio, quam Graeci opsimathian appellant, Gell. 11, 7, 3; cf. poet., of persons, with gen.: o seri studiorum! ye late-learned, opsimatheis (i. e. backward, ignorant), Hor. S. 1, 10, 21 (v. infra, b. a): ulmus, late - or slowly-growing (acc. to others, old), Verg. G. 4, 144; so,

    ficus,

    late in bearing, Col. 5, 10, 10; cf. serotinus, and v. the foll. under sup.—Comp. (rare; not in Cic. or Cæs.; cf. adv. infra fin.):

    serior mors (opp. maturior),

    Cels. 2, 6 med.:

    senectus,

    Mart. 5, 6, 3:

    spe omnium serius bellum,

    Liv. 2, 3, 1:

    serior putatio,

    Col. 4, 23, 1; 2, 10, 15.— Poet., for posterior:

    serior aetas,

    Ov. Tr. 5, 9, 7; Tib. 1, 4, 33:

    hora,

    Ov. H. 19, 14.— Sup.:

    successores quam serissimi,

    Vell. 2, 131, 2:

    serissima omnium (pirorum) Amerina, etc.,

    ripening the latest, Plin. 15, 15, 16, § 55; cf. supra.—
    b.
    Poet.
    (α).
    For the adv. sero, of one who does any thing late:

    serus in caelum redeas,

    Hor. C. 1, 2, 45:

    serus Graecis admovit acumina chartis,

    id. Ep. 2, 1, 161:

    jusserit ad se Maecenas serum sub lumina prima venire Convivam,

    late in the day, id. S. 2, 7, 33:

    nec nisi serus abi,

    Ov. A. A. 2, 224:

    poena tamen tacitis sera venit pedibus,

    Tib. 1, 10, 3:

    (me) Arguit incepto serum accessisse labori,

    Ov. M. 13, 297.—So with things as subjects:

    sera rubens accendit lumina Vesper,

    Verg. G. 1, 251:

    imposita est sero tandem manus ultima bello,

    Ov. M. 13, 403:

    seros pedes assumere,

    id. ib. 15, 384:

    Cantaber serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 22:

    serum ut veniamus ad amnem Phasidos,

    Val. Fl. 4, 708.—With gen.:

    o seri studiorum!

    Hor. S. 1, 10, 21 (v. supra); so,

    belli serus,

    Sil. 3, 255.—With inf.:

    cur serus versare boves et plaustra Bootes?

    Prop. 3, 5 (4, 4), 35.—
    (β).
    For adverb. use of sera and serum, v. adv. infra.—
    B.
    Substt.
    1.
    sēra, ae, f. (sc. hora), a late hour, the evening hour, hespera, sera, vespra, crepusculum, Gloss. Vet.—
    2.
    sērum, i, n., late time, late hour (of the day or night; first in Liv.;

    esp. in the historians): serum erat diei,

    Liv. 7, 8, 4:

    quia serum diei fuerit,

    id. 26, 3, 1:

    jamque sero diei subducit ex acie legionem,

    Tac. A. 2, 21 fin.:

    extrahebatur in quam maxime serum diei certamen,

    Liv. 10, 28, 2 Drak. N. cr.:

    in serum noctis convivium productum,

    id. 33, 48; cf.: ad serum [p. 1682] usque diem, Tac. H. 3, 82.— Absol., in Sueton., of a late hour of the day:

    in serum dimicatione protractā,

    Suet. Aug. 17; id. Ner. 22:

    in serum usque patente cubiculo,

    id. Oth. 11.—
    II.
    Pregn., too late (class.):

    ut magis exoptatae Kalendae Januariae quam serae esse videantur,

    Cic. Phil. 5, 1:

    neque rectae voluntati serum est tempus ullum, etc.,

    Quint. 12, 1, 31:

    tempus cavendi,

    Sen. Thyest. 487: bellum, Sall. Fragm. ap. Philarg. Verg. G. 4, 144:

    Antiates serum auxilium post proelium venerant,

    Liv. 3, 5 fin.; 31, 24:

    auxilia,

    Val. Fl. 3, 562:

    improbum consilium serum, ut debuit, fuit: et jam profectus Virginius erat, etc.,

    Liv. 3, 46 fin.:

    redit Alcidae jam sera cupido,

    Val. Fl. 4, 247:

    seras conditiones pacis tentare,

    Suet. Aug. 17:

    cum tandem ex somno surrexissent, in quod serum erat, aliquot horas remis in naves collocandis absumpserunt,

    which was too late, Liv. 33, 48, 8:

    hoc serum est,

    Mart. 8, 44, 1; and with a subj.-clause:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    Quint. 12, 6, 3; so,

    serum est, advocare iis rebus affectum, etc.,

    id. 4, 2, 115.—
    b.
    Poet. for the adverb (cf. supra, I. b. a):

    tum decuit metuisse tuis: nunc sera querelis Haud justis assurgis,

    too late, Verg. A. 10, 94:

    ad possessa venis praeceptaque gaudia serus,

    Ov. H. 17, 107:

    Herculeas jam serus opes spretique vocabis Arma viri,

    Val. Fl. 3, 713:

    serā ope vincere fata Nititur,

    Ov. M. 2, 617:

    auxilia ciere,

    Val. Fl. 3, 562.—Hence, adv., in three forms.
    1.
    sēră, late ( poet. and very rare):

    sera comans Narcissus,

    late in flowering, Verg. G. 4, 122.—
    2.
    sērum, late at night ( poet. and very rare):

    quae nocte sedens serum canit,

    Verg. A. 12, 864.—
    3.
    sērō̆.
    A.
    (Acc. to I.) Late.
    a.
    Late, at a late hour of the day or night (rare but class.):

    eo die Lentulus venit sero,

    Cic. Att. 7, 21, 1 (cf. infra, B.):

    domum sero redire,

    id. Fam. 7, 22.—
    b.
    Late, at a late period of time, in gen. (freq. and class.):

    res rustica sic est: si unam rem sero feceris omnia opera sero facies,

    Cato, R. R. 5, 7; Cic. Brut. 10, 39; Quint. 6, 3, 103:

    doctores artis sero repertos,

    id. 2, 17, 7; 2, 5, 3.— Comp.:

    modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,

    Ov. M. 4, 198; Liv. 31, 11, 10:

    serius, quam ratio postulat,

    Quint. 2, 1, 1:

    scripsi ad Pompeium serius quam oportuit,

    Cic. Fam. 14, 10; 15, 1, 4; id. Sest. 31, 67; Liv. 37, 45, 18; 42, 28, 1:

    itaque serius aliquanto notatus et cognitus (numerus),

    Cic. Or. 56, 186:

    serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere,

    Ov. M. 4, 105:

    ipse salutabo decimā vel serius horā,

    Mart. 1, 109, 9: omnium Versatur urna serius ocius Sors exitura, later or earlier (or, as we say, inverting the order, sooner or later), Hor. C. 2, 3, 26; so,

    serius aut citius sedem properamus ad unam,

    Ov. M. 10, 33:

    serius ei triumphandi causa fuit, ne, etc.,

    Liv. 39, 6, 4; 38, 27, 4:

    in acutis morbis serius aeger alendus est,

    Cels. 3, 2.— Sup.:

    ut quam serissime ejus profectio cognosceretur,

    Caes. B. C. 3, 75 (Scaliger ex conj.); so,

    legi pira Tarentina,

    Plin. 15, 17, 18, § 61 (al. serissima).—
    B.
    (Acc to II.) Too late (freq. and class.):

    abi stultus, sero post tempus venis,

    Plaut. Capt. 4, 2, 90:

    idem, quando illaec occasio periit, post sero cupit,

    id. Aul. 2, 2, 71; id. Am. 2, 2, 34; id. Men. 5, 6, 31; id. Pers. 5, 1, 16 (Opp. temperi); id. Trin. 2, 4, 14; 2, 4, 167; 4, 2, 147; Ter. Heaut. 2, 3, 103; id. Ad. 2, 4, 8. (Scipio) factus est consul bis:

    primum ante tempus: iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,

    Cic. Lael. 3, 11; id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9:

    sero resistimus ei, quem per annos decem aluimus contra nos,

    id. Att. 7, 5, 5; id. Verr. 2, 5, 63, § 164 et saep.:

    ne nimis sero ad extrema veniamus,

    far too late, id. Phil. 2, 19, 47; Liv. 21, 3, 5.—Hence, in a double sense, alluding to the signif. A. a.:

    cum interrogaret (accusator), quo tempore Clodius occisus esset? respondit (Milo), Sero,

    Quint. 6, 3, 49.—Prov.: sero sapiunt Phryges, are wise too late, are troubled with after-wit; v. sapio.— Comp., in the same sense:

    possumus audire aliquid, an serius venimus?

    Cic. Rep. 1, 13, 20:

    ad quae (mysteria) biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    doleo me in vitam paulo serius tamquam in viam ingressum,

    id. Brut. 96, 330: erit verendum mihi, ne non hoc potius omnes boni serius a me, quam quisquam crudelius factum esse dicat, id. Cat. 1, 2, 5:

    serius a terrā provectae naves,

    Caes. B. C. 3, 8; Suet. Tib. 52.

    Lewis & Short latin dictionary > serus

  • 14 servio

    servĭo, īvi and ii, ītum, 4 ( imperf. servibas, Plaut. Capt. 2, 1, 50; fut. servibo, id. Men. 5, 9, 42; id. Merc. 3, 2, 3; Ter. Hec. 3, 5, 45:

    servibit,

    Plaut. Pers. 4, 4, 76; id. Trin. 2, 2, 27), v. n. (once pass., v. I. B. infra) [servus], to be a servant or slave, to serve, be in service (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Absol.: Ha. Quid tu, servusne es, an liber? Ps. Nunc quidem etiam servio, Plaut. Ps. 2, 2, 16:

    nunc qui minus servio, quam si forem serva nata?

    id. Rud. 1, 3, 37:

    in liberatā terrā liberatores ejus servire,

    Liv. 34, 50:

    per centum annos,

    id. 39, 37, 5:

    an addictus, quem lex servire, donec solverit, jubet, servus sit,

    Quint. 7, 3, 26:

    qui Libertate caret, Serviet aeternum,

    Hor. Ep. 1, 10, 41:

    servire liberaliter,

    Ter. And. 1, 1, 11:

    serviet utiliter (captivus),

    Hor. Ep. 1, 16, 70 et saep.:

    servire juste (opp. injuste imperare),

    Cic. Rep. 3, 18, 28; id. Phil. 6, 7, 19:

    vincti per centum annos servistis,

    Liv. 39, 37:

    servit vetus hostis Cantaber, serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 21.—
    (β).
    With dat. of the person to whom service is rendered, to be enslaved to, to serve:

    justum est, tuos tibi servos tuo arbitratu serviat,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 71:

    lenoni,

    Ter. Phorm. 1, 2, 33:

    servitum tibi me abducito, ni fecero,

    Plaut. Ps. 1, 5, 105:

    venire in eum locum, ubi parendum alteri et serviendum sit,

    Cic. Rab. Post. 8, 22; cf.:

    sive regi sive optimatibus serviant,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    ut hoc populorum intersit, utrum comi domino an aspero serviant, etc.,

    id. ib. 1, 33, 50:

    Athenas victas Lacedaemoniis servire pati,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    minata, Servitura suo Capitolia nostra Canopo,

    Ov. M. 15, 827.—
    (γ).
    With apud:

    tam ille apud nos servit, quam ego nunc hic apud te servio,

    Plaut. Capt. 2, 2, 62:

    filius meus illi apud vos servit captus in Alide,

    id. ib. 2, 2, 80:

    hoc pacto apud te serviam,

    id. Aul. 1, 1, 12:

    apud lenonem,

    id. Poen. 4, 2, 87:

    si quis apud nos servisset, etc.,

    Cic. de Or. 1, 40, 182.—
    (δ).
    With homogeneous object:

    servitutem: qui in servitute est eo jure, quo servus, aut, ut antiqui dixerunt, qui servitutem servit,

    Quint. 7, 3, 26:

    tu usque a puero servitutem servivisti in Alide,

    Plaut. Capt. 3, 4, 12:

    quorum majorum nemo servitutem servivit,

    Cic. Top. 6, 29; id. Mur. 29, 61:

    qui (cives) servitutem servissent,

    Liv. 40, 18, 7; 45, 15, 5: neque erile negotium plus curat quam si non servitutem [p. 1683] serviat, Plaut. Mil. 2, 6, 2; 3, 1, 150 (not servitute, v. Ritschl ad h. l.).—So with dat. of person:

    me servitutem servire huic homini optumo,

    Plaut. Capt. 2, 3, 31; id. Aul. 4, 1, 6; id. Rud. 3, 4, 42; cf.:

    sed is privatam servitutem servit illi an publicam?

    id. Capt. 2, 2, 84 (v. infra, II.):

    ego haud diu: ab ineunte adulescentiā tuis servivi servitutem imperiis,

    id. Trin. 2, 2, 21; and with apud:

    apud hunc servitutem servio,

    id. Mil. 2, 1, 17.—
    B.
    Pass. (perh. only in the foll. passage):

    adsuescamus... servis paucioribus serviri,

    Sen. Tranq. 9, 3.—
    II.
    In gen., with dat. of object (a person or thing), to be devoted or subject to; to be of use or service to; to serve for, be fit or useful for; to do a service to, to comply with, gratify, humor, accommodate; to have respect to, to regard or care for; to consult, aim at, to accommodate one's self to, etc. (so esp. freq. in Cic.; cf.:

    pareo, appareo, ministro): tibi servio atque audiens sum imperii,

    Plaut. Truc. 1, 2, 25; Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    quoniam sibi (rei publicae) servissem semper, numquam mihi... ut jam mihi servirem, consulerem meis,

    id. Planc. 38, 92; cf.:

    servire populo,

    id. ib. 4, 11; id. Fin. 5, 9, 27 et saep.:

    cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

    id. Rep. 1, 34, 52; cf.:

    cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

    id. Lael. 22, 82:

    aetati hujus,

    id. Fin. 5, 9, 27:

    mori alicujus,

    Nep. Them. 1, 3:

    semper aut belli aut pacis serviit artibus,

    Vell. 1, 13, 3:

    amori aliorum flagitiosissime,

    Cic. Cat. 2, 4, 8:

    auribus alicujus,

    Caes. B. C. 2, 27:

    bello,

    id. B. G. 7, 34:

    brevitati,

    Cic. de Or. 2, 80, 327:

    commodis alicujus,

    id. Rep. 1, 4, 8; id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24; id. Inv. 2, 45, 132:

    rei publicae commodis,

    id. Div. in Caecil. 20, 64; cf.:

    compendio suo privato,

    Caes. B. C. 3, 32:

    constantiae,

    Cic. Fam. 5, 16, 5:

    dignitati (with consulere rei publicae),

    id. Sest. 10, 23:

    dolori meo,

    id. ib. 6, 14:

    existimationi,

    id. Verr. 1, 10, 29; id. Att. 5, 11, 5:

    famae,

    id. ib. 5, 10, 2:

    gloriae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    gravitati vocum aut suavitati,

    id. Or. 54, 182:

    vel honori multorum vel periculo (with obedire tempori),

    id. Brut. 69, 242:

    indulgentiae,

    id. Cael. 32, 79:

    iracundiae (with parere dolori),

    id. Prov. Cons. 1, 2:

    laudi et gloriae,

    id. Cat. 1, 9, 23:

    laudi existimationique,

    id. Verr. 2, 1, 2, § 5:

    numeris (orationis),

    id. Or. 52, 176:

    oculis civium,

    id. Phil. 8, 10, 29:

    pecuniae,

    id. Tusc. 5, 3, 9:

    personae,

    id. Off. 3, 29, 106:

    petitioni,

    id. Verr. 1, 9, 24:

    posteritati,

    id. Tusc. 1, 15, 35:

    rei familiari,

    id. Rosc. Am. 15, 43; cf.

    rei,

    Ter. Hec. 2, 1, 27:

    rumori,

    Plaut. Trin. 3, 2, 14; Caes. B. G. 4, 5 fin.:

    tempori,

    Cic. Sest. 6, 14; id. Tusc. 3, 27, 66; id. Att. 8, 3, 6; 10, 7, 1:

    utilitati salutique,

    id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27:

    valetudini,

    id. Fam. 16, 18, 1:

    vectigalibus,

    id. de Or. 2, 40, 171:

    venustati vel maxime,

    id. ib. 2, 78, 316;

    2, 80, 327: verbis praecedentibus,

    Quint. 9, 4, 63.— Pass. impers.:

    ut communi utilitati serviatur,

    Cic. Off. 1, 10, 31:

    concisum est ita, ut non brevitati servitum sit, sed magis venustati,

    id. de Or. 2, 80, 327.—
    (β).
    With homogeneous object (cf. supra, I. d):

    ab ineunte adulescentiā Tuis servivi servitutem imperiis et praeceptis, pater... Meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

    Plaut. Trin. 2, 2, 21 sqq.—
    B.
    Transf., of things.
    1.
    In gen., to help, assist, be serviceable to, be useful for (post-Aug.):

    ut totus truncus alienigenis surculis serviat,

    Col. 4, 29, 14; cf.:

    tabularia debent servire gallinis,

    id. 6, 3, 2:

    chartis serviunt calami,

    Plin. 16, 36, 64, § 157:

    candelae luminibus et funeribus serviunt,

    id. 16, 37, 70, § 178:

    eademque materia et cibis et probris serviat,

    id. 33, 12, 54, § 152:

    laetor quod domus aliquando C. Cassi, serviet domino non minori,

    Plin. Ep. 7, 24, 8.—
    2.
    Esp., jurid. t. t., of buildings, lands, etc., to be subject to a servitude:

    praedia, quae serviebant,

    Cic. Agr. 3, 2, 9; so,

    aedes,

    id. Off. 3, 16, 67:

    neque servire quandam earum aedium partem in mancipi lege dixisset,

    id. de Or. 1, 39, 178:

    eodem numero (incorporalium) sunt et jura praediorum urbanorum et rusticorum, quae etiam servitutes vocantur,

    Gai. Inst. 2, 14 fin.; Paul. Sent. 1, 17; cf. Dig. 8, 2, 20, §§ 3 and 5; 8, 6, 8, § 1 al.; and v. servitus, II. B., and servus, II.

    Lewis & Short latin dictionary > servio

  • 15 Teutones

    Teutŏni, ōrum (collat. form Teutŏ-nes, um, Caes. B. G. 7, 77 fin.; Vell. 2, 12, 4; Aur. Vict. Vir. Ill. 67; Eutr. 5, 1 sq.), m., the Teutons, a people of Germany, Mel. 3, 3, 4; 3, 6, 7; Cic. Imp. Pomp. 20, 60; Caes. B. G. 1, 33; Liv. Ep. 67 fin.; Suet. Caes. 11; Sen. Ep. 94, 66 al.— Poet., in sing.:

    Cantaber exiguis aut longis Teutonus armis,

    Luc. 6, 259. — Hence, Teutŏnĭcus, a, um, adj., Teutonic; or, poet. for Germanic, German:

    opes,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 44:

    militia,

    Vell. 2, 120, 1:

    furor,

    Luc. 1, 256:

    triumphi,

    id. 2, 69; cf.

    victoria,

    Val. Max. 6, 1 fin.:

    capilli,

    Mart. 14, 26, 1:

    vomer,

    Claud. in Eutr. 1, 406.

    Lewis & Short latin dictionary > Teutones

  • 16 Teutoni

    Teutŏni, ōrum (collat. form Teutŏ-nes, um, Caes. B. G. 7, 77 fin.; Vell. 2, 12, 4; Aur. Vict. Vir. Ill. 67; Eutr. 5, 1 sq.), m., the Teutons, a people of Germany, Mel. 3, 3, 4; 3, 6, 7; Cic. Imp. Pomp. 20, 60; Caes. B. G. 1, 33; Liv. Ep. 67 fin.; Suet. Caes. 11; Sen. Ep. 94, 66 al.— Poet., in sing.:

    Cantaber exiguis aut longis Teutonus armis,

    Luc. 6, 259. — Hence, Teutŏnĭcus, a, um, adj., Teutonic; or, poet. for Germanic, German:

    opes,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 44:

    militia,

    Vell. 2, 120, 1:

    furor,

    Luc. 1, 256:

    triumphi,

    id. 2, 69; cf.

    victoria,

    Val. Max. 6, 1 fin.:

    capilli,

    Mart. 14, 26, 1:

    vomer,

    Claud. in Eutr. 1, 406.

    Lewis & Short latin dictionary > Teutoni

  • 17 Teutonicus

    Teutŏni, ōrum (collat. form Teutŏ-nes, um, Caes. B. G. 7, 77 fin.; Vell. 2, 12, 4; Aur. Vict. Vir. Ill. 67; Eutr. 5, 1 sq.), m., the Teutons, a people of Germany, Mel. 3, 3, 4; 3, 6, 7; Cic. Imp. Pomp. 20, 60; Caes. B. G. 1, 33; Liv. Ep. 67 fin.; Suet. Caes. 11; Sen. Ep. 94, 66 al.— Poet., in sing.:

    Cantaber exiguis aut longis Teutonus armis,

    Luc. 6, 259. — Hence, Teutŏnĭcus, a, um, adj., Teutonic; or, poet. for Germanic, German:

    opes,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 44:

    militia,

    Vell. 2, 120, 1:

    furor,

    Luc. 1, 256:

    triumphi,

    id. 2, 69; cf.

    victoria,

    Val. Max. 6, 1 fin.:

    capilli,

    Mart. 14, 26, 1:

    vomer,

    Claud. in Eutr. 1, 406.

    Lewis & Short latin dictionary > Teutonicus

См. также в других словарях:

  • Conímbriga — Casa das fontes, house of the fountains …   Wikipedia

  • Cántabro — ► adjetivo 1 De Cantabria, región y comunidad autónoma del norte de España. SINÓNIMO cantábrico ► sustantivo 2 Persona natural de esta región. SINÓNIMO cantábrico * * * cántabro, a (del lat. «Cantӑber, bri») adj. y, aplicado a personas, también n …   Enciclopedia Universal

  • CANTABRI — Hispaniae Tarraconensis populi inter Aftures ad Occasum, Autrigonesque ad Ortum, iuxta Oceanum, ubi nanc Biscaia pro maiori parte et pars Asturiae Santillanae. Omnium olim Hispanorum efferatissimi, nullam sine armis vitam esse existimabant.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • List of Roman cognomina — NOTOC This is a list of Roman cognomina.AAbercius, Abito, Acacius, Acaunus, Achaicus, Acilianus, Adauctus, Adepphius, Adjutor, Adranos, Adventus, Aeacus, Aebutus, Aemilianus, Aetius, Afer, Agaptus, Agatopus, Agelastus, Agorix, Agricola, Agrippa,… …   Wikipedia

  • Cantabrian Wars — Infobox Military Conflict conflict= Astur Cantabrian Wars partof= caption= Territories of the Iberian Peninsula where the Astur Cantabrian Wars took place date= 29 19 BC place= Ancient Cantabria and Asturias casus= territory= Cantabria and… …   Wikipedia

  • Liste römischer Cognomina — Dies ist eine Liste römischer Cognomina. Zur Verwendung siehe Römische Namen. Inhaltsverzeichnis A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z …   Deutsch Wikipedia

  • Guerres Cantabres — Territoire de la péninsule ibérique où eu lieu les guerres cantabres Informations générales Date de 29 à 19 av. J. C. Lieu Cantabrie et …   Wikipédia en Français

  • Guerres cantabres — Territoire de la péninsule ibérique où eurent lieu les guerres cantabres Informations générales Date de 29 à 19 av. J. C. Lieu Cantabrie et Asturies antiques I …   Wikipédia en Français

  • Liste Des Cognomina — Notes et références Liste des cognomina pluriel du latin cognomen, « surnom » romains Sommaire : Haut A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X …   Wikipédia en Français

  • Liste de cognomina — Liste des cognomina Notes et références Liste des cognomina pluriel du latin cognomen, « surnom » romains Sommaire : Haut A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X …   Wikipédia en Français

  • Liste des cognomina — Notes et références Liste des cognomina pluriel du latin cognomen, « surnom » romains Sommaire : Haut A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»