Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

310

  • 81 imperfectum

    imperfectus ( inp-), a, um, adj. [2. inperfectus], unfinished, incomplete, imperfect (not freq. till after the Aug. per.):

    quidam homines in capite meo solum elaborarunt, reliquum corpus imperfectum ac rude reliquerunt,

    Cic. Fam. 1, 9, 15:

    quaedam (animalia),

    Ov. M. 1, 427; cf.

    infans,

    id. ib. 3, 310:

    pars manebat,

    Verg. A. 8, 428:

    pons,

    Caes. B. G. 6, 35, 6:

    cibus,

    i. e. undigested, Juv. 3, 233:

    imperfecto adhuc bello,

    Suet. Caes. 26:

    qui imperfectum librum supple verit,

    id. ib. 56; cf.

    Hirt. B. G. prooem. § 2: librum reliquerat,

    Suet. Gramm. 12:

    opera reliquit,

    id. Tib. 47:

    quae rudia atque imperfecta adhuc erant,

    Quint. 3, 1, 7:

    causae (opp. perfectae),

    id. 4, 2, 3:

    sermo,

    id. 9, 2, 57; 11, 3, 121:

    vita,

    Lucr. 3, 958.— Comp.:

    insuavius hoc imperfectiusque est,

    Gell. 1, 7, 20.—As subst.: imperfectum, i, n.: sunt omnia in quaedam genera partita aut incohata nulla ex parte perfecta;

    imperfecto autem nec absoluto simile pulchrum esse nihil potest,

    Cic. Univ. 4.—
    II.
    Esp., morally imperfect; plur. as subst. (opp. sapientes):

    ad imperfectos et mediocres et male sanos hic meus sermo pertinet,

    Sen. Tranq. 11, 1.— Adv.: imperfectē, imperfectly, incompletely:

    imperfecte atque praepostere syllogismo uti,

    Gell. 2, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > imperfectum

  • 82 imperfectus

    imperfectus ( inp-), a, um, adj. [2. inperfectus], unfinished, incomplete, imperfect (not freq. till after the Aug. per.):

    quidam homines in capite meo solum elaborarunt, reliquum corpus imperfectum ac rude reliquerunt,

    Cic. Fam. 1, 9, 15:

    quaedam (animalia),

    Ov. M. 1, 427; cf.

    infans,

    id. ib. 3, 310:

    pars manebat,

    Verg. A. 8, 428:

    pons,

    Caes. B. G. 6, 35, 6:

    cibus,

    i. e. undigested, Juv. 3, 233:

    imperfecto adhuc bello,

    Suet. Caes. 26:

    qui imperfectum librum supple verit,

    id. ib. 56; cf.

    Hirt. B. G. prooem. § 2: librum reliquerat,

    Suet. Gramm. 12:

    opera reliquit,

    id. Tib. 47:

    quae rudia atque imperfecta adhuc erant,

    Quint. 3, 1, 7:

    causae (opp. perfectae),

    id. 4, 2, 3:

    sermo,

    id. 9, 2, 57; 11, 3, 121:

    vita,

    Lucr. 3, 958.— Comp.:

    insuavius hoc imperfectiusque est,

    Gell. 1, 7, 20.—As subst.: imperfectum, i, n.: sunt omnia in quaedam genera partita aut incohata nulla ex parte perfecta;

    imperfecto autem nec absoluto simile pulchrum esse nihil potest,

    Cic. Univ. 4.—
    II.
    Esp., morally imperfect; plur. as subst. (opp. sapientes):

    ad imperfectos et mediocres et male sanos hic meus sermo pertinet,

    Sen. Tranq. 11, 1.— Adv.: imperfectē, imperfectly, incompletely:

    imperfecte atque praepostere syllogismo uti,

    Gell. 2, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > imperfectus

  • 83 indocilis

    in-dŏcĭlis, e, adj. [2. in-doceo].
    I. A.
    Lit. (class): quia nimis indociles quidam tardique sunt, Cic. N. D. 1, 5, 12; so,

    hebetes et indociles homines,

    Quint. 1, 1, 2:

    hirundines,

    Plin. 10, 45, 62, § 128.— Poet. with gen.:

    pacis,

    Sil. 12, 726. —With dat.:

    quieti,

    Juv. 11, 11.—With inf.:

    pauperiem pati,

    Hor. C. 1, 1, 18:

    loqui,

    Luc. 5, 539; Sil. 13, 310:

    teneri,

    Stat. Th. 6, 313. —Of the things to be taught:

    sed incredibilis quaedam ingenii magnitudo non desideravit indocilem usus disciplinam,

    Cic. Ac. 2, 1, 2. —
    B.
    Transf., untaught, unlearned, ignorant ( poet. and post-Aug.):

    genus,

    Verg. A. 8, 321:

    agricola caeli,

    Plin. 18, 25, 60, § 226.—Of inanim. and abstr. things, untaught, rude:

    indocili numero,

    Ov. Tr. 4, 1, 6.— Unapt, unfit for any thing:

    arbores nasci alibi, quam ubi coepere,

    Plin. 14 prooem. init. § 1.—
    * II.
    (= non doctus.) Untaught, not shown:

    et sciat indociles currere lympha vias,

    Prop. 1, 2, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > indocilis

  • 84 indutus

    1.
    indūtus, a, um, Part., from induo.
    2.
    indūtus, ūs, m. [induo], a putting on (very rare;

    only indutui and indutibus in use): prius dein quae indutui, tum amictui quae sunt tangam,

    Varr. L. L. 5, § 131 Müll.; Symm. Ep. 3, 10; Varr. L. L. 10, § 27 Müll.:

    vestis, quam indutui gerebat,

    Tac. A. 16, 4: habebat indutui ad corpus tunicam interulam, App. Flor. n. 9, p. 346; id. Mag. p. 310, 23.—Concr., apparel, raiment:

    indutibus imperatoriae majestatis ornatus,

    Amm. 30, 7, 4; 24, 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > indutus

  • 85 infinitivus

    infīnītīvus, a, um, adj. [id.], unlimited, indefinite: modus, or absol.: infī-nītīvus, i, m.;

    in gram.,

    the infinitive, Mart. Cap. 3, § 310 sqq.; Isid. Orig. 1, 8; Diom. p. 331 P. al.

    Lewis & Short latin dictionary > infinitivus

  • 86 inperfectus

    imperfectus ( inp-), a, um, adj. [2. inperfectus], unfinished, incomplete, imperfect (not freq. till after the Aug. per.):

    quidam homines in capite meo solum elaborarunt, reliquum corpus imperfectum ac rude reliquerunt,

    Cic. Fam. 1, 9, 15:

    quaedam (animalia),

    Ov. M. 1, 427; cf.

    infans,

    id. ib. 3, 310:

    pars manebat,

    Verg. A. 8, 428:

    pons,

    Caes. B. G. 6, 35, 6:

    cibus,

    i. e. undigested, Juv. 3, 233:

    imperfecto adhuc bello,

    Suet. Caes. 26:

    qui imperfectum librum supple verit,

    id. ib. 56; cf.

    Hirt. B. G. prooem. § 2: librum reliquerat,

    Suet. Gramm. 12:

    opera reliquit,

    id. Tib. 47:

    quae rudia atque imperfecta adhuc erant,

    Quint. 3, 1, 7:

    causae (opp. perfectae),

    id. 4, 2, 3:

    sermo,

    id. 9, 2, 57; 11, 3, 121:

    vita,

    Lucr. 3, 958.— Comp.:

    insuavius hoc imperfectiusque est,

    Gell. 1, 7, 20.—As subst.: imperfectum, i, n.: sunt omnia in quaedam genera partita aut incohata nulla ex parte perfecta;

    imperfecto autem nec absoluto simile pulchrum esse nihil potest,

    Cic. Univ. 4.—
    II.
    Esp., morally imperfect; plur. as subst. (opp. sapientes):

    ad imperfectos et mediocres et male sanos hic meus sermo pertinet,

    Sen. Tranq. 11, 1.— Adv.: imperfectē, imperfectly, incompletely:

    imperfecte atque praepostere syllogismo uti,

    Gell. 2, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > inperfectus

  • 87 Iolaus

    Ĭŏlāŭs, i, m., = Iolaos, a son of Iphiclus, and constant companion of his uncle Hercules, Ov. M. 8, 310; 9, 399; 430.

    Lewis & Short latin dictionary > Iolaus

  • 88 Judaea

    Jūdaea (post-Aug.; in inscrr. and coins IVDEA, Cohen, Descr. Hist. Monn. 1, 310 sqq.), ae, f., = Ioudaia, the country of the Jews, Judea, Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Suet. Tit. 4; Tac. H. 2, 79; 5, 9.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Jūdaeus, a, um, adj., = Ioudaios, of or belonging to Judea, Jewish:

    gens,

    Plin. 13, 4, 9, § 46:

    sacra,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Subst.: Jūdaei, ōrum, m., the Jews, Tac. H. 5, 2 sq.; 12, 23; Just. 36, 2; Hor. S. 1, 5, 100; Juv. 6, 547; 3, 18.— Jūdaea, ae, f., a Jewess, Juv. 6, 543. —
    B.
    Jūdăïcus, a, um, adj., Jewish:

    aurum,

    Cic. Fl. 28:

    superstitio,

    Quint. 3, 7, 21:

    jus,

    Juv. 14, 101:

    bellum,

    Tac. H. 2, 4:

    victoria,

    over the Jews, id. ib. 2, 78:

    exercitus,

    i. e. in Judea, id. ib. 2, 79:

    panis,

    unleavened, id. ib. 5, 4.— Adv.: Jūdăĭcē, in the Jewish manner, superstitiously, Cod. Just. 1, 1; Vulg. 2 Reg. 18, 26.— In the Hebrew language:

    exclamare,

    Vulg. 4 Reg. 18, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Judaea

  • 89 Judaei

    Jūdaea (post-Aug.; in inscrr. and coins IVDEA, Cohen, Descr. Hist. Monn. 1, 310 sqq.), ae, f., = Ioudaia, the country of the Jews, Judea, Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Suet. Tit. 4; Tac. H. 2, 79; 5, 9.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Jūdaeus, a, um, adj., = Ioudaios, of or belonging to Judea, Jewish:

    gens,

    Plin. 13, 4, 9, § 46:

    sacra,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Subst.: Jūdaei, ōrum, m., the Jews, Tac. H. 5, 2 sq.; 12, 23; Just. 36, 2; Hor. S. 1, 5, 100; Juv. 6, 547; 3, 18.— Jūdaea, ae, f., a Jewess, Juv. 6, 543. —
    B.
    Jūdăïcus, a, um, adj., Jewish:

    aurum,

    Cic. Fl. 28:

    superstitio,

    Quint. 3, 7, 21:

    jus,

    Juv. 14, 101:

    bellum,

    Tac. H. 2, 4:

    victoria,

    over the Jews, id. ib. 2, 78:

    exercitus,

    i. e. in Judea, id. ib. 2, 79:

    panis,

    unleavened, id. ib. 5, 4.— Adv.: Jūdăĭcē, in the Jewish manner, superstitiously, Cod. Just. 1, 1; Vulg. 2 Reg. 18, 26.— In the Hebrew language:

    exclamare,

    Vulg. 4 Reg. 18, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Judaei

  • 90 Judaeus

    Jūdaea (post-Aug.; in inscrr. and coins IVDEA, Cohen, Descr. Hist. Monn. 1, 310 sqq.), ae, f., = Ioudaia, the country of the Jews, Judea, Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Suet. Tit. 4; Tac. H. 2, 79; 5, 9.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Jūdaeus, a, um, adj., = Ioudaios, of or belonging to Judea, Jewish:

    gens,

    Plin. 13, 4, 9, § 46:

    sacra,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Subst.: Jūdaei, ōrum, m., the Jews, Tac. H. 5, 2 sq.; 12, 23; Just. 36, 2; Hor. S. 1, 5, 100; Juv. 6, 547; 3, 18.— Jūdaea, ae, f., a Jewess, Juv. 6, 543. —
    B.
    Jūdăïcus, a, um, adj., Jewish:

    aurum,

    Cic. Fl. 28:

    superstitio,

    Quint. 3, 7, 21:

    jus,

    Juv. 14, 101:

    bellum,

    Tac. H. 2, 4:

    victoria,

    over the Jews, id. ib. 2, 78:

    exercitus,

    i. e. in Judea, id. ib. 2, 79:

    panis,

    unleavened, id. ib. 5, 4.— Adv.: Jūdăĭcē, in the Jewish manner, superstitiously, Cod. Just. 1, 1; Vulg. 2 Reg. 18, 26.— In the Hebrew language:

    exclamare,

    Vulg. 4 Reg. 18, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Judaeus

  • 91 Judaice

    Jūdaea (post-Aug.; in inscrr. and coins IVDEA, Cohen, Descr. Hist. Monn. 1, 310 sqq.), ae, f., = Ioudaia, the country of the Jews, Judea, Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Suet. Tit. 4; Tac. H. 2, 79; 5, 9.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Jūdaeus, a, um, adj., = Ioudaios, of or belonging to Judea, Jewish:

    gens,

    Plin. 13, 4, 9, § 46:

    sacra,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Subst.: Jūdaei, ōrum, m., the Jews, Tac. H. 5, 2 sq.; 12, 23; Just. 36, 2; Hor. S. 1, 5, 100; Juv. 6, 547; 3, 18.— Jūdaea, ae, f., a Jewess, Juv. 6, 543. —
    B.
    Jūdăïcus, a, um, adj., Jewish:

    aurum,

    Cic. Fl. 28:

    superstitio,

    Quint. 3, 7, 21:

    jus,

    Juv. 14, 101:

    bellum,

    Tac. H. 2, 4:

    victoria,

    over the Jews, id. ib. 2, 78:

    exercitus,

    i. e. in Judea, id. ib. 2, 79:

    panis,

    unleavened, id. ib. 5, 4.— Adv.: Jūdăĭcē, in the Jewish manner, superstitiously, Cod. Just. 1, 1; Vulg. 2 Reg. 18, 26.— In the Hebrew language:

    exclamare,

    Vulg. 4 Reg. 18, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Judaice

  • 92 Judaicus

    Jūdaea (post-Aug.; in inscrr. and coins IVDEA, Cohen, Descr. Hist. Monn. 1, 310 sqq.), ae, f., = Ioudaia, the country of the Jews, Judea, Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Suet. Tit. 4; Tac. H. 2, 79; 5, 9.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Jūdaeus, a, um, adj., = Ioudaios, of or belonging to Judea, Jewish:

    gens,

    Plin. 13, 4, 9, § 46:

    sacra,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Subst.: Jūdaei, ōrum, m., the Jews, Tac. H. 5, 2 sq.; 12, 23; Just. 36, 2; Hor. S. 1, 5, 100; Juv. 6, 547; 3, 18.— Jūdaea, ae, f., a Jewess, Juv. 6, 543. —
    B.
    Jūdăïcus, a, um, adj., Jewish:

    aurum,

    Cic. Fl. 28:

    superstitio,

    Quint. 3, 7, 21:

    jus,

    Juv. 14, 101:

    bellum,

    Tac. H. 2, 4:

    victoria,

    over the Jews, id. ib. 2, 78:

    exercitus,

    i. e. in Judea, id. ib. 2, 79:

    panis,

    unleavened, id. ib. 5, 4.— Adv.: Jūdăĭcē, in the Jewish manner, superstitiously, Cod. Just. 1, 1; Vulg. 2 Reg. 18, 26.— In the Hebrew language:

    exclamare,

    Vulg. 4 Reg. 18, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > Judaicus

  • 93 labor

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > labor

  • 94 Labos

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > Labos

  • 95 laetor

    laetor, ātus, 1, v. dep. n. [lit. pass. of laeto], to rejoice, feel joy, be joyful or glad [p. 1030] at any thing (syn. gaudeo); constr. with abl., with in, de, ex, or super and abl., with neutr. acc., with acc. and inf., poet. with gen.
    (α).
    With abl.:

    ut quisquam amator nuptiis laetetur,

    Ter. Hec. 5, 3, 37:

    et laetari bonis rebus et dolere contrariis,

    Cic. Lael. 13, 47:

    sua re gesta,

    id. Rep. 1, 42, 65:

    laetor tum praesenti, tum sperata tua dignitate,

    id. Fam. 2, 9, 1:

    laetabitur cor meum quasi a vino,

    Vulg. Zach. 10, 7:

    juvenis specie,

    Juv. 10, 310.—
    (β).
    With in and abl.:

    laetaris tu in omnium gemitu,

    Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121:

    in hoc est laetatus, quod,

    because that, id. Phil. 11, 4, 9:

    ad laetandum in laetitia gentis tuae,

    Vulg. Psa. 105, 5:

    in Domino,

    id. ib. 96, 12; 84, 7 et saep.—
    (γ).
    With de and abl.:

    de communi salute,

    Cic. Marc. 11, 33:

    de labore suo,

    Vulg. Sirach, 5, 18.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    Vaccenses ex perfidia laetati,

    Sall. J. 69, 3. —
    (ε).
    With super (late Lat.):

    super hederā,

    Vulg. Jonah, 4, 6; id. Isa. 39, 2.—
    (ζ).
    With neutr. acc.:

    illud mihi laetandum video, quod,

    because that, Cic. de Imp. Pomp. 1; but rarely with acc. of direct object:

    laetandum magis quam dolendum casum tuum,

    Sall. J. 14, 22:

    hos erat Aeacides voltu laetatus honores,

    Verg. Cul. 322.—
    (η).
    With acc. and inf. (freq. in Cic.):

    istuc tibi ex sententia tua obtigisse laetor,

    Ter. Heaut. 4, 3, 5; id. Hec. 5, 3, 35:

    quae perfecta esse gaudeo, judices, vehementerque laetor,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    quem esse natum... haec civitas laetabitur,

    id. Lael. 4, 14:

    utrumque laetor, et sine dolore corporis te fuisse et animo valuisse,

    id. Fam. 7, 1, 1; cf.:

    nec vero Alciden me sum laetatus euntem accepisse,

    Verg. A. 6, 392.—
    (θ).
    With gen., in connection with memini:

    nec veterum memini laetorve malorum,

    Verg. A. 11, 280.—
    II.
    Transf., of inanim. subjects, to delight, rejoice, be joyful:

    omne vitis genus naturaliter laetatur tepore potius, quam frigore,

    is fonder of warmth than of cold, Col. 3, 9 fin.:

    frumenta omnia maxime laetantur patenti campo,

    delight in, Pall. 1, 6, 15:

    laetatur mons Sion,

    Vulg. Psa. 47. 12.— Hence, laetans, antis, P. a., rejoicing, joyful, glad:

    eos nunc laetantis faciam adventu meo,

    Plaut. Stich. 3, 1, 6:

    nubit Oppianico continuo Sassia laetanti jam animo,

    Cic. Clu. 9 fin. — Poet., of inanim. things:

    loca,

    delightful, cheerful, agreeable, Lucr. 2, 344.—
    * Adv.: laetanter, with joy, joyfully, Lampr. Commod. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > laetor

  • 96 laetus

    1.
    laetus, a, um, adj. [Sanscr. root prī-, to cheer; prētis, joy, love; cf. Gr. praüs, praios; Germ. Friede, Freude; cf. also Latin gentile name, Plaetorius], joyful, cheerful, glad, gay, joyous, rejoicing, pleased, delighted, full of joy.
    I.
    Lit., constr. absol., with de, the gen., the inf., or acc. and inf.
    (α).
    Absol.:

    laeti atque erecti,

    Cic. Font. 11, 33:

    alacres laetique,

    id. Sest. 1, 1:

    vultus,

    id. Att. 8, 9, 2:

    dies laetissimi,

    id. Lael. 3, 12.—In neutr. plur. as subst.:

    litterae tuae partim laeta partim tristia continent,

    Plin. Ep. 5, 9, 1.—
    (β).
    With de:

    laetus est de amica,

    Ter. Ad. 2, 2, 45.—
    (γ).
    With gen.:

    laetus animi et ingenii,

    Vell. 2, 93, 1; Tac. A. 2, 26:

    laborum,

    Verg. A. 11, 73:

    irae,

    Sil. 17, 308.—
    (δ).
    With inf.:

    laetus uterque Spectari superis,

    Sil. 9, 453.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    laetus sum, fratri obtigisse quod volt,

    Ter. Phorm. 5, 4, 1:

    laeta est abs te (donum) datum esse,

    id. Eun. 3, 1, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    Doing a thing with joy, cheerful, ready, willing:

    senatus supplementum etiam laetus decreverat,

    Sall. J. 84, 3:

    descendere regno,

    Stat. Th. 2, 396:

    fatebere laetus nec surdum esse, etc.,

    Juv. 13, 248.—
    B.
    Delighting or taking pleasure in a thing; with abl. or inf.
    (α).
    With abl.:

    et laetum equino sanguine Concanum,

    Hor. C. 3, 4, 34:

    laetus stridore catenae,

    Juv. 14, 23:

    plantaribus horti,

    id. 13, 123.—
    (β).
    With inf.:

    et ferro vivere laetum Vulgus,

    Sil. 9, 223.—
    C.
    Pleased, satisfied with any thing; delighting in; with abl.:

    classis Romana haudquaquam laeta praedā rediit,

    Liv. 27, 31:

    contentus modicis, meoque laetus,

    Mart. 4, 77, 2.—With gen.:

    laeta laborum,

    Verg. A. 11, 73:

    laetissimus viae,

    indulging to the full, Sil. 17, 308.—
    D.
    Pleasing, pleasant, grateful:

    omnia erant facta hoc biduo laetiora,

    Cic. Att. 7, 26, 1:

    laetique nuntii vulgabantur,

    Tac. A. 1, 5:

    vitium laetissimi fructus,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    virtus haud laeta tyranno,

    Val. Fl. 1, 30:

    militibus id nomen,

    Tac. H. 4, 68.—
    E.
    Favorable, propitious, prosperous:

    venti,

    Val. Fl. 4, 31:

    sors,

    id. 4, 540:

    bellum,

    Sil. 10, 552; Plaut. Am. prol. 2:

    saecula,

    Verg. A. 1, 605:

    exta,

    Suet. Caes. 77:

    cujus (proelii) initium ambiguum, finis laetior,

    Tac. A. 12, 40.—
    F.
    Fortunate, auspicious, lucky:

    prodigium,

    Plin. 11, 37, 77, § 197:

    augurium,

    Tac. H. 1, 62:

    laeta et congruentia exta,

    id. ib. 2, 4:

    omina,

    Petr. 122.—
    G.
    Joyous in appearance, delightful, pleasing, beautiful:

    vite quid potest esse cum fructu laetius, tum aspectu pulchrius?

    Cic. de Sen. 15, 53:

    segetes,

    Verg. G. 1, 1:

    lupae fulvo nutricis tegmine,

    id. A. 1, 275:

    ferarum exuviis,

    Ov. M. 1, 475:

    indoles,

    Quint. 2, 4, 4:

    colles frondibus laeti,

    Curt. 5, 4, 9.—
    2.
    In partic., in econom. lang., fertile, rich, of soil:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 23:

    laeta Clitumni pascua,

    Juv. 12, 13.—Of cattle, fat:

    glande sues laeti redeunt,

    Verg. G. 2, 520.—
    3.
    Abundant, copious:

    laeta magis pressis manabunt flumina mammis,

    Verg. G. 3, 310; 3, 494:

    lucus laetissimus umbrae,

    id. A. 1, 441.—Of style, etc., rich, copious, agreeable:

    nitidum quoddam genus est verborum et laetum,

    Cic. de Or. 1, 18, 81.—Of the author:

    (Homerus) laetus ac pressus,

    Quint. 10, 1, 46.—
    H.
    Pleasant, agreeable:

    dicendi genus tenue laetioribus numeris corrumpere,

    Quint. 9, 4, 17.—In neutr. sing., adverbially:

    laetumque rubet,

    with joy, with pleasure, Stat. Ach. 1, 323.— Hence, adv.: laetē, joyfully, gladly, cheerfully.
    1.
    Lit. (class.):

    auctorem senatus exstinctum laete atque insolenter tulit,

    Cic. Phil. 9, 3, 7:

    laete an severe dicere,

    Quint. 8, 3, 40.— Comp., Vell. 2, 45, 3:

    neque refert cujusquam Punicas Romanasve acies laetius extuleris,

    more eagerly, Tac. A. 4, 33:

    aliquid ausi laetius aut licentius,

    Quint. 2, 4, 14.— Sup.:

    laetissime gaudere,

    Gell. 3, 15, 2.—
    2.
    Transf., fruitfully, abundantly, luxuriantly:

    seges laete virens,

    Plin. 33, 5, 27, § 89.— Comp.:

    truncus laetius frondet,

    more fruitfully, more luxuriantly, Col. 5, 9, 10; cf. Plin. 16, 31, 56, § 130.—
    3.
    Lightly, not severely, without seriousness:

    si quis putet nos laetius fecisse quam orationis severitas exigat,

    Plin. Ep. 2, 5, 6.
    2.
    laetus, i, m., in late Lat., a foreign bondman who received a piece of land to cultivate, for which he paid tribute to his master, a serf, Amm. 20, 8, 13; Eum. Pan. 21, 1.—Hence,
    A.
    laeta, ōrum, n., the land so cultivated, Cod. Th. 7, 20, 10.—
    B.
    laetĭcus, a, um, adj., of or belonging to a laetus: laeticae terrae, Cod. Th. 13, 11, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > laetus

  • 97 Lotophagi

    Lōtŏphăgi, ōrum [ Gr. gen. Lotophagōn, Plin. 5, 4, 4, § 20], m., = Lôtophagoi (lotus-eaters), an African people on the Lesser Syrtis, to whom fable ascribes great hospitality, Mel. 1, 7, 5; Ov. R. Am. 789; Verg. Cul. 124; Sil. 3, 310; Amm. 14, 6, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > Lotophagi

  • 98 Lucus

    1.
    lūcus, i, m. [luceo, the shining, i. e. open place in the wood], a wood, grove, or thicket of trees sacred to a deity.
    I.
    Lit.:

    Silani lucus extra murumst est avius crebro salicto oppletus,

    Plaut. Aul. 4, 6, 8:

    lucus est arborum multitudo cum religione, nemus vero composita multitudo arborum, silva diffusa et inculta,

    Serv. Verg. A. 1, 310; cf. id. ib. 1, 441;

    11, 316: vos jam, Albani tumuli atque luci, imploro,

    Cic. Mil. 31, 85:

    lucus frequenti silvā septus,

    Liv. 24, 3:

    nemora in domibus sacros imitantia lucos,

    Tib. 3, 3, 15:

    virtutem verba putas et Lucum ligna,

    Hor. Ep. 1, 6, 31:

    Ennium sicut sacros vetustate lucos adoremus,

    Quint. 10, 1, 88:

    nemoris sacri lucos tenere,

    Sen. Herc. Oet. 956.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., a wood ( poet.):

    aut quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    alto in luco,

    id. A. 11, 456.—
    B.
    Wood: nec quicquam positum sine luco, auro, ebore, argento, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 179 P.
    2.
    Lūcus, i, m. [1. lucus], the name of several cities in Gaul and Spain, of which the most important was Lucus, a city of the Vocontii, also called Lucus Augusti, now Lucim, Tac. H. 1, 66; Plin. 3, 4, 5, § 37.
    3.
    lūcus, ūs, m., i. q. lux, light:

    cum primo lucu,

    at daybreak, Ter. Ad. 5, 3, 56 (dub.;

    Fleck. and Ussing, luci): noctu lucuque,

    Varr. L. L. 5, 19, § 99 Müll. (ex conj.; al. noctulucus).

    Lewis & Short latin dictionary > Lucus

  • 99 lucus

    1.
    lūcus, i, m. [luceo, the shining, i. e. open place in the wood], a wood, grove, or thicket of trees sacred to a deity.
    I.
    Lit.:

    Silani lucus extra murumst est avius crebro salicto oppletus,

    Plaut. Aul. 4, 6, 8:

    lucus est arborum multitudo cum religione, nemus vero composita multitudo arborum, silva diffusa et inculta,

    Serv. Verg. A. 1, 310; cf. id. ib. 1, 441;

    11, 316: vos jam, Albani tumuli atque luci, imploro,

    Cic. Mil. 31, 85:

    lucus frequenti silvā septus,

    Liv. 24, 3:

    nemora in domibus sacros imitantia lucos,

    Tib. 3, 3, 15:

    virtutem verba putas et Lucum ligna,

    Hor. Ep. 1, 6, 31:

    Ennium sicut sacros vetustate lucos adoremus,

    Quint. 10, 1, 88:

    nemoris sacri lucos tenere,

    Sen. Herc. Oet. 956.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., a wood ( poet.):

    aut quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    alto in luco,

    id. A. 11, 456.—
    B.
    Wood: nec quicquam positum sine luco, auro, ebore, argento, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 179 P.
    2.
    Lūcus, i, m. [1. lucus], the name of several cities in Gaul and Spain, of which the most important was Lucus, a city of the Vocontii, also called Lucus Augusti, now Lucim, Tac. H. 1, 66; Plin. 3, 4, 5, § 37.
    3.
    lūcus, ūs, m., i. q. lux, light:

    cum primo lucu,

    at daybreak, Ter. Ad. 5, 3, 56 (dub.;

    Fleck. and Ussing, luci): noctu lucuque,

    Varr. L. L. 5, 19, § 99 Müll. (ex conj.; al. noctulucus).

    Lewis & Short latin dictionary > lucus

  • 100 Lycidas

    Lycĭdas, ae, m., = Lukidas, one of the Centaurs, who endeavored to carry off Hippodamia from Pirithoüs, Ov. M. 12, 310.—
    II.
    The name of a beautiful boy, Hor. C. 1, 4, 19.—
    III.
    The name of a shepherd, Verg. E. 7, 67; 9, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycidas

См. также в других словарях:

  • 310 av. J.-C. — 310 Années : 313 312 311   310  309 308 307 Décennies : 340 330 320   310  300 290 280 Siècles : Ve siècle …   Wikipédia en Français

  • 310 км — (платформа Даниловского направления) 310 км (платформа Костромского направления) …   Википедия

  • 310 — Années : 307 308 309  310  311 312 313 Décennies : 280 290 300  310  320 330 340 Siècles : IIIe siècle  IVe siècle …   Wikipédia en Français

  • -310 — Années : 313 312 311   310  309 308 307 Décennies : 340 330 320   310  300 290 280 Siècles : Ve siècle av. J.‑C.  …   Wikipédia en Français

  • 310-е до н. э. — IV век до н. э.: 319 310 годы до н. э. 330 е · 320 е 310 е до н. э. 300 е · 290 е 319 до н. э. · 318 до н. э. · 317 до н. э. · 316 до н.  …   Википедия

  • 310 — Portal Geschichte | Portal Biografien | Aktuelle Ereignisse | Jahreskalender ◄ | 3. Jahrhundert | 4. Jahrhundert | 5. Jahrhundert | ► ◄ | 280er | 290er | 300er | 310er | 320er | 330er | 340er | ► ◄◄ | ◄ | 306 | 307 | 308 | 309 | …   Deutsch Wikipedia

  • 310-е — IV век: 310 319 годы 290 е · 300 е 310 е 320 е · 330 е 310 · 311 · 312 · 313 · 314 · 315 · 316 · 317 · 318 · …   Википедия

  • 310.1 — ГОСТ 310.1{ 76} Цементы. Методы испытаний. Общие положения. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части общих положений Действие: С 01.01.78 Изменен: ИУС 1/85 Примечание: переиздание 1992; см. также… …   Справочник ГОСТов

  • 310.2 — ГОСТ 310.2{ 76} Цементы. Методы определения тонкости помола. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части определения тонкости помола Действие: С 01.01.78 Изменен: ИУС 1/85 Примечание: переиздание… …   Справочник ГОСТов

  • 310.3 — ГОСТ 310.3{ 76} Цементы. Методы определения нормальной густоты, сроков схватывания и равномерности изменения объема. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части определения нормальной густоты, сроков …   Справочник ГОСТов

  • 310.4 — ГОСТ 310.4{ 81} Цементы. Методы определения предела прочности при изгибе и сжатии. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310.4 76 Действие: C 01.07.83 Изменен: ИУС 1/85, 9/90 Примечание: переиздание 1992; см …   Справочник ГОСТов

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»