-
1 ζαω
(fut. ζήσω и ζήσομαι, aor. ἔζησα, pf. ἔζηκα, ppf. ἐζήκειν; opt. ζῴην; в атт. aor., pf. и ppf. обычно заменяются соотв. формами к βιόω)1) жить, быть в живых(ἔτεα ὀλίγα Her.)
ἄλλοτε μὲν ζώουσιν ἑτερήμεροι, ἄλλοτε δὲ τεθνᾶσι Hom. — (в подземном царстве Кастор и Полидевк) один день живы, другой - мертвы, т.е. попеременно оживают и умирают;οἱ ζῶντες Hom., NT. — живущие, живые;πᾶν τὸ ζῶν Plat. — все живое;ἐμεῦ ζῶντος Hom. — покуда я жив;τὸ ζῆν Plat., Arst. = ζωή;τοῦ εἶναί τὲ καὴ ζῆν ἕνεκα Plat. — для того, чтобы существовать и жить;ζῶντα κατακαυθῆναι Her. — быть заживо сожженным;εἰς τὸ ζ. ἰέναι Plat. — являться на свет, рождаться2) жить, проводить жизнь(εὖ Hom.; ἀβλαβεῖ βίῳ Soph.; ἐπιπονώτατα Xen.; ἐν ἐπιτηδεύμασιν ἐπιεικέσιν Arst.)
3) жить, получать пропитание, питаться(ἀπὸ κτηνέων καὴ ἰχθύων Her.; καρποῖς Dem.; ἔκ τινος Arph., Xen., Dem.)
ζ. βίον μοχθηρόν Soph. — вести жалкую жизнь;ἔχουσι ἐργαζόμενοι ζ. Arst. — им приходится жить своим трудом;οὐκ ἐπ΄ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὅ ἄνθρωπος погов. NT. — не единым хлебом будет жив человек4) быть в разгаре или в движенииζῶσα φλόξ Eur. — живое (яркое) пламя;
ὕδωρ ζῶν NT. — живая (проточная), перен. животворящая вода;γεωργία ζῶσα Arst. — кочевое земледелие5) быть в силе, быть действительным(ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα, sc. νόμιμα Soph.)
ἄτης θύελλαι ζῶσι Aesch. — бури бедствия (еще) не утихли;αἱ ξυμφοραὴ ζῶσαι μάλιστα τῶν βουλευμάτων Soph. — весьма живые, т.е. благотворные последствия указаний (Эдипа) -
2 ζῶ
ζῶ ([var] contr. fr. ζώω: ζάω only in Gramm., EM410.38), ζῇς (Choerob. in Theod.2.28), ζῇ, ζῆτε (but ζῆς, ζῆ acc. to Anon. ap. EM410.48, Sophronius ap.Choerob.in Theod.2.416); imper.Aζῆ S.Fr. 167
, E.IT 699, ζῆθι (as if from ζῆμι, cf. EM l.c.) Pherecr.11 D., Men.Mon. 191, AP10.43,σύ-ζηθι Philem.
ap. Et.Gen. s.v. ζῆ; opt. ζῴην; inf. ζῆν: [tense] impf. , Ar.Ra. 1072; ἔζην in most codd. of D.24.7 is a form suggested by ἔζης, ἔζη; [ per.] 3pl. , Pl.Lg. 679c: [tense] fut. , Pl.R. 465d, Men.Mon. 186, [Epich.] 267,ζήσομαι Hp.Nat.Puer.30
, D.25.82, Arist.Pol. 1327b5: [tense] aor. 1ἔζησα Hp. Prog.1
, AP7.470 (Mel.), Plu.2.786a, etc.: [tense] pf. , D.H.5.68, etc.: but in [dialect] Att. [tense] aor. and [tense] pf. are mostly supplied from βιόω.- Exc. part. ζῶντος, Il.1.88, Hom. always uses the [dialect] Ep. [dialect] Ion. Lyr. [tense] pres. [full] ζώω (also in Pi.O.2.25, Hdt.7.46, al., Diog.Apoll.4, Herod.2.29, IG12(8).600.9 ([place name] Thasos), and Trag. (in lyr.), S.El. 157, OC 1213, cf. BCH47.95 ([place name] Cavalla), Bull.Soc.Arch.Bulg.7.13 ([place name] Macedonia); subj.ζώῃ IG12(8).262.12
(Thasos, v B.C.), cf. Schwyzer 339, al. (Delph.), [var] contr.ζῷ Berl.Sitzb.1927.161
([place name] Cyrene); Cret. [full] δώω Leg.Gort.4.21, al.); inf. ζωέμεναι, -έμεν, Od.7.140,24.436: [tense] impf.ἔζωον 22.245
, Hes.Op. 112, Hdt.4.112; [dialect] Ion.ζώεσκον Hes.Op.90
, Bion 1.30: [tense] aor. 1 ἔζωσα ([etym.] ἐπ-) Hdt.1.120; inf.ζῶσαι IG11(4).1299
([place name] Delos): [tense] pf. part.ἐζωκότα BMus.Inscr.1009
([place name] Cyzicus); inf.ζόειν Semon.1.17
: [tense] impf.ζόεν AP13.21
(Theodorid.). (Root g[uglide]iē-, g[uglide]iō- also in βίος and ὑγιής (q.v.).)I prop. of animal life, live, Hom. (v. infr.), etc.; also of plants,τὸ ζῆν κοινὸν εἶναι φαίνεται καὶ τοῖς φυτοῖς Arist.EN 1097b33
; ἐλέγχιστε ζωόντων vilest of living men, Od.10.72;ζώειν καὶ ὁρᾶν φάος ἠελίοιο Il. 24.558
; , cf. Od.16.439;ζῶν καὶ βλέπων A.Ag. 677
;ζώει τε καὶ ἔστιν Od.24.263
;ζώντων καὶ ὄντων D. 18.72
; ;ζῶσα πόλις καὶ ἐγρηγορυῖα Id.Lg. 809d
;ζῶν καὶ ἔμψυχος Id.Phdr. 276a
; ῥεῖα ζώοντες living at ease, of the gods, Il.6.138, al.; ζῶν κατακαυθῆναι to be burnt alive, Hdt.1.86: c. acc. temp.,ζ. ἤματα πάντα h.Ven. 221
, etc.;ὀλίγα ἔτεα Hdt.3.22
: c. dat. modi, δμῶες.. ἄλλα τε πολλὰ οἷσίν τ' εὖ ζώουσι whereby men live in comfort, Od.17.423, cf. D.60.5;κοράκων πονηρίᾳ Ar.Th. 868
; ἐπὶ τοῖς αἰσχίστοις ἔργοις, ἐπὶ τοῖς παροῦσιν ἀγαθοῖς, And.1.100, Isoc.10.18; also ζῆν ἀπό τινος to live on a thing, Thgn. 1156, Hdt.1.216, 2.36,4.22, Ar. Pax 850, etc.; , D. 57.36, 1 Ep.Cor.9.14: c. part.,ζῆν συκοφαντῶν And.1.99
;ἐργαζόμενοι Arist.Pol. 1292b27
: c. dat. commodi, ζῆν ἑαυτῷ for oneself, dub. l. in E. Ion 646, cf. Ar.Pl. 470, Men.507; τὸ ζῆν,= ζωή, A.Pr. 681, Pl. Phd. 77d (without Art.εἰς ἕτερον ζ. Id.Ax. 365d
);διὰ παντὸς τοῦ ζῆν Ep.Hebr.2.15
; also, a living,τὸ ζ. οὐκ ἔχομεν OGI515.57
(Mylasa, iii A.D.); ζήτω ὁ βασιλεύς long live the king, LXX 1 Ki.10.24; βασιλεῦ, εἰς τὸν αἰῶνα ζῆθι ib.Da.3.9; asseverations, ζῶ ἐγώ, καὶ ζῶν τὸ ὄνομά μου, καί.. ib.Nu.14.21; ζῇ κύριος, εἰ.., ὅτι.. , ib.1 Ki.19.6, 29.6; ζῇ ἡ ψυχή σου, εἰ οἶδα ib.17.55.2 = βιόω, live, pass one's life, c. acc. cogn.,ζώεις δ' ἀγαθὸν βίον Od.15.491
;ζ. βίον μοχθηρόν S.El. 599
, cf. E.Med. 249, Ar.V. 506, etc.;ζόην τὴν αὐτήν Hdt.4.112
, cf. Pl.R. 344e;τὸν βίον ἀσφαλῶς Philem.213.5
;ἥδιστον ἀνθρώπων βίον S.Fr.583.4
;νυμφίων βίον Ar.Av. 161
; alsoζ. ἀβλαβεῖ βίῳ S.El. 650
, cf.Tr. 168; ; ;ζ. δοῦλος Id.OT 410
; ἐκ τῶν ἄλλων ὧν ἔζης from the other acts of your life, D.21.134; ποιεῖσθαι φθόνον ἐξ ὧν ζῇς ib.196.3 [tense] aor. 1 ἔζησα, causal, quicken,ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με LXXPs.118(119).37
, al.II live in the fullest sense,δι' ὧν ζῆν ἐπιστάμεθα X.Mem.3.3.11
, etc.;βιοὺς μὲν ἔτη τόσα, ζήσας δὲ ἔτη ἑπτά D.C.69.19
; in religious or mystical sense, Ep.Rom.7.9, al., cf. Ramsay Cilies and Bishoprics 2p.565 (Phryg.); , etc.: freq. metaph. of things, to be in full vigour,ὄλβος ζώει μάσσων Pi.I.3.5
;ἄτης θύελλαι ζῶσι A.Ag. 819
;ζῶντι χρώμενος ποδί S.Fr. 790
; [μαντεῖα] αἰεὶ ζῶντα περιποτᾶται Id.OT 482
; ἀεὶ ζῇ ταῦτα [νόμιμα] Id.Ant. 457; τὰς ξυμφορὰς τῶν βουλευμάτων ζώσας μάλιστα have most living power, Id.OT45;λόγια ζῶντα Act.Ap.7.38
; ; ζῶσα φλόξ living fire, E.Ba.8; ὕδωρ ζῶν spring water, LXXNu.5.17 (and metaph., Ev.Jo.4.10);ζώσης φωνῆς Cic.Att.2.12.2
. -
3 Ζ'Αω
Ζ'Αω, ion. u. ep. ζώω, s. unten, inf. ζῆν, impf. ἔζων, auch ἔζην, Dem. 24, 7 (wie von ζῆμι, vgl. ζῆϑι), was Moeris als att. empfiehlt, Thom. Mag. verwirft; imperat. ζῆ, Soph. Ant. 1169 Eur. I. T. 705; auch ζῆϑι, Ag. 26 (XI, 51); die übrigen tempp. sind selten, ζήσω, Plat. Rep. V, 465 d Ar. Plut. 263, ζήσομαι, Dem. 25, 82 N. T., z. B. Matth. 4, 4, ἔζησα, Plut. u. a. Sp., ἔζηκα, D. Hal. 5, 68 D. Sic. 16, 88, ἐζήκει, D. C. 59, 14, u. werden gew. aus βιόω ergänzt (verwandt mit ζέω); – leben, von Hom. an überall; vom physischen Leben, oft im Ggstz von ἀποϑνήσκειν, z. B. ζώοντος u. ϑανόντος, Il. 23, 70; τεϑνάναι μᾶλλον ἢ ζώειν Her. 1, 31, oft οἱ ζῶντες, entgeggstzt οἱ ϑανόντες; ζῶν καὶ ὤν, pleonastisch, Dem.; τὸ ζῆν, das Leben, Plat. Phaed. 71 d; ἡ ψυχὴ εἰς τὸ ζῆν ἰοῦσα 77 d; – ζῆν τὸν ἄλλον βίον Dem. 24, 115; vgl. Her. 4, 112; Eur. Med. 249; ἀβλαβεῖ βίῳ ζῶσα Soph. El. 650; wie βιόω von der Lebensweise, ἐπιπονώτατα ζῆν Xen. Cyr. 7, 5, 67; oft bei Hom. ῥεῖα ζώειν, von den Göttern; ἐκ τῶν ἄλλων ὧν ἔζης ἄξιος Dem. 21, 134, nach deinem übrigen Leben; – καρποῖς, von Früchten, Dem. 60, 5; gew. ἀπό τινος, wovon leben, sein Leben womit fristen, Her. 1, 203. 2, 36; ἔκ τινος, Xen. Hell. 3, 2, 11; ἔνϑεν ἔζων Ar. Lys. 625. – Sonst ist τινὶ ζῆν = für Einen leben, Eur. Ion 546; vgl. Dem. 7, 17. 11, 18. – Uebertr., leben, in Kraft sein, Bestand haben, ἄτης ἄελλαι Aesch. Ag. 793; ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα τὰ νόμιμα Soph. Ant. 453; συμφοραί O. R. 45; μαντεῖα ζῶντα 482; χρόνος ζῶν καὶ παρών Tr. 1159; πυρὸς φλὸξ ἔτι ζῶσα Eur. Bacch. 8.
Перевод: с греческого на все языки
со всех языков на греческий- Со всех языков на:
- Греческий
- С греческого на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
