-
1 δια-πλήσσω
δια-πλήσσω (s. πλήσσω), zerschlagen, zerspalten; Homer: Iliad. 23, 120 τὰς (δρῦς) μὲν ἔπειτα διαπλήσσοντες Ἀχαιοὶ ἔκδεον ἡμιόνων, Scholl. Didym. οὕτως διαπλήσσοντες διὰ τοῦ ῆ αἱ Ἀριστάρχου, ἀντὶ τοῦ διακόπτοντες· ἄλλοι δὲ διαπλίσσοντες διὰ τοῦ ῑ, Apollon. Lex. Homer. p. 58, 18 διαπλήσσοντες· διασχίζοντες. ἐὰν δὲ σὺν τῷ ῑ γράφηται, ἔσται διαβαίνοντες; außerdem Lesart διαρρήσσοντες; Odyss. 8, 507 διαπλῆξαι κοῖλον δόρυ νηλέι χαλκῷ, Scholl. Didym. διατμῆξαι: Ἀρίσταρχος διαπλῆξαι, ὡς ἀλλαχοῦ, »τὰς μὲν ἔπειτα διαπλήσσοντες Ἀχαιοί ( Iliad. 23, 20)«. – Pass. διαπλήσσεσϑαι πρός τι, über etwas erstaunt sein, Epict. ench. 33, 13.
-
2 ἐκ-πλήσσω
ἐκ-πλήσσω, 1) herausschlagen, -treiben, verscheuchen; ἐκ δ' ἔπληξέ μου τὴν αἰδῶ Aesch. Prom. 134; ὃς αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν κομπασμάτων 360; τινὰ ὁδοῠ Eur. Ion 635; ἡ τέρψις τὸ λυπηρόν, Thuc. 2, 38; φόβος μνήμην 2, 87. – 2) erschrecken, Einen durch Staunen, Verwunderung außer sich setzen, betäuben, beunruhigen; Ar. Plut. 673; ἐὰν ἐκπλήξωσί τινας κάλλει Aeschin. 1, 134; ὁ λόγος τοὺς Ἀϑηναίους Plat. Legg. III, 698 d; βουλόμενοι τοὺς Ἀχαιοὺς εἰς τὴν ὁμολογίαν ἐκπλῆξαι, durch Furcht zur Abschließung des Vertrags bewegen, Pol. 24, 4, 11. Am häufigsten pass. aor. II. ἐξεπλάγην (ἐκπληχϑεῖσα ψυχὴν φρίκᾳ Eur. Tr. 183), in Schrecken gesetzt werden, vor Furcht, Staunen u. dgl. außer sich gerathen; ἐκ δέ οἱ ἡνίοχος πλήγη φρένας, ἃς πάρος εἶχεν, er verlor die Besinnung, Il. 13, 394; ἡνίοχοι δ' ἔκπληγεν, = ἐξεπλάγησαν, 18, 225; χαρᾷ δὲ μὴ' κπλαγῇς φρένας, laß dich nicht bethören, Aesch. Ch. 231; κακοῖς ἐκπεπληγμένη Pers. 281; φόβῳ Soph. Trach. 24; ἡδονῇ 626; ὥςτε ἐκπεπλῆχϑαι πάντας Bato Ath. III, 104 (v. 19); ἀπεϑώμαζε καὶ ἐξεπλήσσετο Her. 3, 148; ὑπὸ τῆς συμφορᾶς ἐκπεπληγμένος 3, 64; ταῖς ξυμφοραῖς Thuc. 7, 63; κέντροις ἔρωτος Eur. Hipp. 38; ϑαυμαστὰ – φιλίᾳ Plat. Conv. 192 c; ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἀγόμενος καὶ ἐκπλ. Prot. 355 a; neben κατέχεσϑαι Conv. 215 d; neben τεϑορυβῆσϑαι Charm. 154 c; ἐκπλαγείς oft allein, erschreckt, verdutzt, Xen. An. 1, 8, 20; ἐπί τινι, Cyr. 1, 4, 27, wie Matth. 7, 28; διά τι, Thuc. 7, 21; auch τί, sich vor Etwas entsetzen od. es anstaunen, Soph. Ai. 33; Thuc. 3, 82. 6, 33.
-
3 διαπλήσσω
δια-πλήσσω (s. πλήσσω), zerschlagen, zerspalten. Pass. διαπλήσσεσϑαι πρός τι, über etwas erstaunt sein -
4 διαπλήσσω
δια - πλήσσω, aor. inf. διαπλῆξαι: strike asunder, cleave, split.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > διαπλήσσω
-
5 διαπλησσω
-
6 ὕσπληξ
ὕσπληξ, ηγος, ἡ (Phryn.54, etc., but ὁ CIG2824.14 ([place name] Aphrodisias), Eust.598.23), IG12.313.116, 314.129, Inscr.Perg.10.3 (iii B. C.), Pl. Phdr. 254e, Eust. l. c., etc.: rarely [full] ὕσπληγξ, ηγγος, ἡ (ὁ Hero Aut. 24.4), D.P.121, Dionys.Av.3.18; [dialect] Dor. [full] ὕσπλαγξ Theoc.8.58; gen.Aὕσπλᾱκος IG42(1).98.2
(Epid., iii B. C.): dat. pl.ὕσπληξιν Plu.2.588f
, [dialect] Ep.ὑσπλήγεσσι AP6.259
(Phil.): [dialect] Dor. [full] ὑσπλᾱγίς (q.v.):— snare or gin of a bird-catcher, Theoc. l.c.; wolf-trap, Hsch.; also the part of a springe or noose trap which slips down when touched, Dionys.Av.l.c., cf. 3.13; = ῥόπτρον, Hsch.; = πάσσαλος, κρίκος κεράτινος, Id., Sch.Pl.Phdr. 254e.2 a twisted strand, the untwisting of which releases motive power in an automaton (cf.στρέβλη 1.2
), Hero Aut.2.8 (also, a piece of wood made to rise or fall by this or similar means, ib.6, cf. 24.4);ψυχὴ ἀνθρώπου μυρίαις ὁρμαῖς οἷον ὕσπληξιν ἐντεταμένη Plu.2.588f
; [τὸ θερμὸν] ἀθροῖσαν ἑαυτὸ καὶ οἷον συνεσπειραμένον γεγονός,.. σφοδρᾷ τῇ φορᾷ χρώμενον καὶ οἷον ἀπὸ ὕσπληγος ἐξαλλόμενον Gal.7.623
; ὥσπερ ἀπὸ ὕ. ἀναπεσών throwing himself back as from a ὕ., i. e. violently, Pl.Phdr. 254e; ὥσπερ ἀπὸ ὕ. θέοντες, i.e. running at top speed, Luc.Cat.4.3 a contrivance (of uncertain nature, but prob. on the principle ofὕ. 1
or 2; = Lat. transenna, Gloss.) for starting a race, starting-machine ( κυρίως τὸ μηχάνημα τὸ ἀποκροῦον τὸν κανόνα τοῦ δρομέως Sch.D.P.121; cf. ), ὕσπληγος ἀγκῶνας τρεῖς παραστάδας ὑσπλήγων τέτταρας καὶ κίονας δύο, σύριγγας τῶν ὑ. δύο, in a list of wooden objects, Inscr.Délos 1400.9 (ii B. C.), cf. 1409 Ba ii43 (ii B. C.); ὕσπληγα λαμπαδίειον (for the torch-race) IG11(2).203B96 (Delos, iii B. C.); ἀφέσεις τὰς ἀπὸ τῶν ὑσπλήγων τοῦ Παναθηναϊκοῦ σταδίου ib.22.1035.50 (i B. C.);ἔπεσεν ἡ ὕ. Luc.Tim.20
;τῆς ὕ. εὐθὺς καταπεσούσης Id.Cal.12
; (v.l. ὑφ' ὕσπληγος);διήκει πρὸ αὐτῶν καλῴδιον ἀντὶ ὕσπληγος Paus.6.20.11
; χαλῶσιν αἱ ὕ. ib.13; ἀθρόα δ' ὕσπληξ πάντα (sc. τὰ ἅρματα) διὰ στρεπτοῦ τείνα [τ' ἔ]χουσα κάλω· [ἦ] μέγ' ἐπαχήσασα θοὰς ἐξήλασε πώλους Inscr.Perg. l.c.; ψόφος ἦν ὕσπληγος ἐν οὔασιν, i.e. the race had just started, AP11.86, cf. Plu.2.804e;ἔσχαστο ἡ ὕ. Hld.4.3
;ψαλιδωτὰς ἱππαφέσεις διὰ μιᾶς ὕ. ἅμα πάσας ἀνοιγομένας D.H.3.68
: metaph., κἀπὸ γῆς ἐσχάζοσαν ὕσπληγας were loosing the starting-machine from land, i. e. were starting out from land, Lyc.22.4 = καμπτήρ 11, metaph., D.P.121, cf. Eust. ad loc.; ὕσπληγας ὑποφήνας τῶν κατὰ φιλοσοφίαν λόγων setting limits to.., dub. in metrod.Herc.831.11.6 = μύωψ 11.2 or μάστιξ, Herm. in Phdr.p.170A., Hsch., Suid.; = ὑστριχίς 1, Eust.ad D.P.121 (deriving it from ὗς and πλήσσω). -
7 πράσσω
Grammatical information: v.Meaning: `to pass through, to travel' (only ep.), `to finish, to accomplish, to do, to exact', intr. `to come to an end, to succeed, to act'.Other forms: Att. - ττω, Cret. - δδω, ep. Ion. πρήσσω, fut. πράξω, Ion. - ήξή, aor. πρᾱ̃ξαι, - ῆξαι (all Il.), pass. πραχθῆναι (S., Th.), perf. πέπρᾱγα, - ηγα (Pi., Hdt.), -ᾱχα, - ηχα (Att., Hdt.), pass. πέπραγμαι (A.).Compounds: Often w. prefix, e.g. δια-, εἰσ-, κατα-, συν-. Compounds, e.g. εὑ-, κακο-πρᾱγ-ία f. `prosperity, success', resp. `accident, misfortune' (Pi., Att.) with εὑ-, κακο-πρᾱγ-έω (Att.); anal. δυσ-, κακο-πρᾱγής (Vett. Val., H., not from πρᾶγος); also εὑ-πραξ-ία, Ion. - πρηξ-ίη f., after πρᾶξις, πρᾶξαι.Derivatives: (Compact survey). Nom. actionis: 1. πρᾶξις, πρῆξις (also w. δια-, κατα- a.o.) f. `realisation, accomplishment, advancement, act, exaction' (Il.) with πραξ-είδιον n. dimin. (EM), - ιμος `realisable' (Cyprus II-IIIp), `recoverable' (Delos I-IIp), also πράκτιμος (from Dor. *πρᾶκτις or after πρακτι-κός?) `liable to a money-penalty' (Delphi IIa). Further, with formation after the adj. abstr. (cf. Schwyzer 468 f.), the compp. προ-πραξ-ία f. `precedence in negotiation' (Acarnan. inscr. V-IVa), ὑπερ-πράξ-ιον n. `over-exaction, blackmailing' (Mylasa Vp); cf. also 10. below. -- 2. πρᾶγμα (posthom.), Ion. πρῆχμα (\< - κσμ-; inscr.), πρῆγμα (Hdt.; for πρῆχμα?, s. Schulze Festschr. Kretschmer 217 ff. = Kl. Schr. 409ff.) n. `performed act, fact, business', pl. `facts, state affairs etc.'; as 2. member in ἀ-, πολυ-πράγμων etc.; from this πραγμά-τιον, - τικός, - τίας, - τᾶς, - τώδης, - τεύομαι with - τευμα, - τεία, - τειώδης, - τευτής, - τευ-τικός. -- 3. πρᾶγος n. poet. replacement for the worn out πρᾶγμα (Pi., trag.; Schwyzer 512). -- 4. πρακτύς Dor. = πρᾶξις (EM). -- Nom. agentis: 5. πρακτήρ, πρηκτήρ, - ῆρος m. `executor, tradesman' (Hom.), `exactor' (hell.) with - τήριος `effective, decisive' (A.). -- 6. πράκτωρ, - ορος m. `executor, avenger' (A., S., Antiph.), `exactor, tax official' (Att., pap.) with - τορ-ικός, - ειος, - εύω with - εῖον, - εία (- ία?); on the meaning of πράκτωρ Fraenkel Nom. ag. 1, 220f., 2, 8 f. a. 49 f., Benveniste Noms d'agent 32; attempt to a semant. differentiation of πρακτήρ and πράκτωρ ibd. 47. --7. εἰσ-, ἐκ-πράκτης m. `collector, tax official' (Aq.). -- 8. πρηξών = ἀγοραῖος, i.e. `notary' (Sicil.; Theognost.); prob. from πρῆξις (Schwyzer 517). -- 9. Adj. πρακτικός `concerning action, skilled, practical' (Att.; Chantraine Études 140).Etymology: All forms go back on a common stem πρᾱκ- (analog. πρᾱγ-; Schwyzer 715), which is a κ-enlargement of the zero grade πρᾱ- in πρᾱ-θῆναι, πέ-πρᾱ-μαι, πι-πρά̄-σκομαι etc. (s. πέρνημι) with further connection with πέρᾱ, πείρω (s. vv.) etc. The function of the velar (cf. πλήσσω: πλη-γ-ή, τμή-γ-ω: τέμ-ν-ω, τέμα-χος a.o.) can be designated as terminative (Schwyzer 702 w. n. 5 a. lit.). Assuming a nominal *πρᾱκ- (Schw. 496) is superfluous and unconvincing. For the primary character of πράσσω, πρᾶξαι tell also the old deriv. πρᾶξις, πρῆξις; on this Schw. 505 (where n. 6 is reckoned with a "derived πρήσσω"). -- On meaning and use of πράσσω s. Snell Phil. 85, 141 ff., Braun Stud. itfilcl. N. S. 15, 243ff.Page in Frisk: 2,589-591Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > πράσσω
-
8 εκπλησσω
атт. ἐκπλήττω (fut. ἐκπλήξω, aor. ἐξέπληξα; pass. fut. ἐκπλαγήσομαι, aor. 2 ἐξεπλήγην и ἐξεπλάγην, aor. 1 ἐξεπλήχθην, pf. ἐκπέπληγμαι)1) выбиватьὁ κεραυνὸς ἐξέπληξε αὐτὸν τῶν ὑψηγόρων κομπασμάτων Aesch. — удар молнии прекратил его надменную похвальбу
2) отгонять, прогонять, тж. подавлять, заглушать(τὰν θεμερῶπιν αἰδῶ Aesch. - in tmesi; τὸ λυπηρόν Thuc.)
3) сталкивать, сбивать(τινὰ ὁδοῦ Eur.)
4) силой заставлять, принуждать(τινὰ εἰς τέν ὁμολογίαν Polyb.)
5) поражать, приводить в смущение, смятение или в изумление, ошеломлять(τινὰ κάλλει Aeschin.)
ὅ μ΄ ἐκπλέσσει λόγου (v. l. λέγειν) Eur. — мне трудно говорить об этом;преимущ. pass. — поражаться, смущаться:ἐκπεπλῆχθαι ἐπὴ τῷ κάλλει τινός Xen. — быть пораженным чьей-л. красотой;ὑπὸ τῆς συμφορῆς ἐκπεπληγμένος Her. — потрясенный этим несчастьем;ἐκπλαγεὴς τὰ προκείμενα ἀγαθά Her. — изумленный находящимися перед его глазами богатствами;διὰ τὸ τοιοῦτον ἐκπλαγέντες Thuc. — приведенные этим в замешательство;ἐκπεπληγμένος τῷ ἀπροσδοκήτῳ Plut. — опешивший от неожиданности;ἐκπεπληγμένος κέντροις ἔρωτος Eur. — сраженный стрелами любви;ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἐκπληττόμενος Plat. — упивающийся наслаждениями
См. также в других словарях:
πλήττω — και πλήσσω ΝΜΑ καταφέρω πλήγμα, χτυπώ κάποιον με κάτι νεοελλ. 1. τραυματίζω, πληγώνω 2. καταλαμβάνομαι από ανία, αισθάνομαι πλήξη, βαριέμαι 3. στενοχωριέμαι, μελαγχολώ 4. μτφ. πληγώνω ψυχικώς («τὸν έπληξε μεγάλη συμφορά») αρχ. 1. (για τον Δία)… … Dictionary of Greek
πληγή — η, ΝΜΑ, και δωρ. τ. τιλαγά, Α 1. το αποτέλεσμα τού πλήττω με οποιοδήποτε μέσο ή όργανο, ιδίως με όπλο, τραύμα (α. «πληγή από σφαίρα» β. «πληγή από αμβλύ όργανο» γ. «πληγαῑς ἀφορήτοις σου καταξανθέντος τοῡ σώματος ὅλου τε», Μηναί δ. «πληγὰς… … Dictionary of Greek
