-
1 αίθειν
-
2 αἴθειν
-
3 φθείρω
φθείρω, fut. φϑερῶ, ep. auch φϑέρσω, Il. 13, 625; perf. ἔφϑαρκα u. ἔφϑορα, perf. pass. ἔφϑαρμαι; aor. pass. ἐφϑάρην, ἔφϑαρεν = ἐφϑάρησαν, Pind. P. 3, 36; φϑερεῖσϑαι ist fut. pass. Thuc. 7, 48; vgl. Soph. O. R. 267; – verderben, verschlimmern, verschlechtern, in einen schlechtern Zustand gerathen lassen, verderben lassen, zu Grunde richten; μῆλα κακοὶ φϑείρουσι νομῆες Od. 17, 246; vgl. Hes. Th. 876; pass. in schlechten Zustand gerathen, zu Grunde gehen, unglücklich werden; φϑείρεσϑε, gehe es euch schlimm, Il. 21, 128; Sannyr. b. Ath. VI, 261 f; bei den Att. bes. war φϑείρου, Ar. Plut. 598. 610, eine sehr gew. Verwünschungsformel, wie hol dich der Henker! geh zum Henker! Ar. Ach. 442; dah. = fortgehen, εἰ μὴ φϑερεῖ τῆςδ' ὡς τάχιστ' ἀπὸ στέγης Eur. Andr. 709, vgl. 716; φϑείρεσϑαι εἴς τι u. πρός τι, zu seinem Verderben, Unglück in Etwas gerathen; so auch πρὸς τοὺς πλουσίους, zu seinem Unglück unter die Reichen gerathen, Dem. 21, 139; von Sachen = beschädigen, verletzen, zerstören, verwüsten, von Menschen = umbringen, tödten; ὥςτε Δαρείου πολύν τε καὶ καλὸν φϑεῖραι στρατόν Aesch. Pers. 240, wie Ag. 638; πολλὰς φϑείρουσα βαφὰς τοῠ ποικίλματος, unter einander wirren, mischen, Ch. 1008; pass., στρατοῦ φϑαρέντος Pers. 275, πλήϑουσι νεκρῶν δυςπότμως ὲφϑαρμένων Σαλαμῖνος ἀκταί 264; φϑείρει τὰ πάντα κνώδαλα Soph. Tr. 713; τῶν ϑεῶν νόμους φϑείροις ἄν Ai. 1323; ἐφϑαρμένας γὰρ εὕρομεν λείας ὰπάσας, u. sonst; Eur. Hel. 1345 u. oft; οἶκον Xen. Mem. 1, 5,3; αἴϑειν καὶ φϑείρειν τὴν χώραν An. 4, 7,20. – Von einem Mädchen = schänden, verführen; auch von Knaben, zur Unzucht verführen, Sp. – Das perf. ἔφϑορα hat auch pass. Bdtg, bes. b. Sp.
-
4 ΑἼΘω
ΑἼΘω, nur praes. u. impf., brennen, Hom. αἰϑομένας δαΐδας Od. 1, 428. 434. 7, 101, λαμπτῆρσι αἰϑομένοισιν Od. 18, 343, αἰϑόμενον δαλόν Iliad. 13, 320, αἰϑομένοις ἱεροῖσιν Iliad. 11, 775 Od. 12, 362, ἄστεος αἰϑομένοιο Iliad. 21, 523, πυρὸς αἰϑομένοιο Iliad. 6, 182. 8, 563. 10, 246. 11, 596. 13, 673. 14, 396. 16, 81. 18, 1. 22, 150 Od. 11, 220. 19, 39. 20, 25, πυρὸς αἰϑομένου Iliad. 22, 135, αἰϑόμενον πῠρ Iliad. 16, 293. Aristarch behauptete, daß in der Verbdg mit πῦρ die passive (mediale) Form αἰϑόμενος activen Sinn habe, Aristonic. Iliad. 16, 81 πυρὸς αἰϑομένοιο: ἡ διπλῆ, ὅτι παϑητικὸν ἀντὶ ἐνεργητικοῠ, αἰϑομένοιο ἀντὶ τοῦ αἴϑοντος, vgl. Friedlaend. Ariston. 2 f. – Act., αἴϑειν πῠρ Her. 4, 145; – Aesch. Ag. 1410, δαλόν Ch. 599; ἱερά Soph. Phil. 1022; λαμπάδας Rhes. 95; – σέλας Rhian. 4 (XII, 93); – λαμπτῆρες οὐκέτ' ᾖϑον, sie brannten nicht mehr, Soph. Ai. 279; – φλὸξ αἴϑουσα Pind. Ol. 7, 48. – Pass., αἰϑόμενον πῠρ Pind. Ol. 1, 1; πεύκης σίλας αἴϑεται Eur. Tr. 2984 πᾶσα ἡ χώρα αἴϑεσϑαι ἐδόκει, schien in Flammen zu stehen, Xen. An. 6. 3, 19. Uebertr. ἔρωτι αἴϑεσϑαι Xen. Cyr. 5, 1, 15; Theocr. 7, 102; Ap. Rh. δίψαν αἰϑομένην 4, 1418, τραύματος αἰϑομένοιο 4, 600.
-
5 ἱερός
ἱερός, auch 2 Endgn, Hes. O. 599. 807 u. im Orak, bei Her. 8, 77; ion. ἱρός, was auch bei den Epikern vorkommt; äol. ἰαρός; dor. ἱαρός, Inscr.; nach Hemsterh. von ἵημι, ursprünglich von geweihten Thieren, die man frei gehen ließ, vgl. ἄφετος, schwerlich richtig; eben so wenig mit ἰή zusammenhangend; nach sprachvgl. Gramm. verwandt mit dem Sanskrit. ishiras, "kräftig", s. Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 358. Vielleicht ist die Bdtg " kräftig" in einigen Homerischen Verbindungen erkennbar; vielleicht ist aber auch bei Homer überall die Bdtg " heilig" anzunehmen, wie in der übrigen Griech. Literatur. – a) von Allem, was die Götter betrifft u. zu ihnen in irgend einer Beziehung steht; ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης Od. 10, 426, Götterwohnung; Hes. spricht selbst von ἱερὸν γένος ἀϑανάτων, Th. 21; Ζεὺς ἱερὸν λέχος εἰςαναβαίνων, das Götterlager, 57; τοίη Μουσάων ἱερὴ δόσις 93; φάος Hes. O. 337; ἦμαρ Il. 17, 455; das Tageslicht kommt von den Göttern, wie die Finsterniß, κνέφας, 11, 194; νύξ Eur. Ion 117. – Die ganze Natur ist von den Göttern erfüllt u. ihnen heilig; ποταμοί Od. 10, 351; ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο Il. 11, 756, wie Soph. σὰν λιπὼν ἱερὰν λιβάδα Phil. 1200 u. Eur. Med. 410; so Ἐρυϑρᾶς ἱερὸν χεῦμα Aesch. frg. 178; κῦμα Eur. Hipp. 1206; ὄμβρος, heiliges Naß, Soph. O. R. 1428; so nennt auch Hom. den Fisch ἱερός, denn er ist als Wasserbewohner dem Poseidon heilig, Il. 16, 407, was Alte auf manche andere wunderliche Weise erklären, z. B. = διερός; Ath. VII, 282 e; Arist. H. A. 9, 37 = ἀνϑίας; Aristarch erklärte ἱερὸν ἰχϑὺν = τὸν ἀνετὸν καὶ εὐτραφῆ. – Auch die Erde, Haine, Berge u. dgl., βῆσσαι Od. 10, 275, γῆ Soph. Phil. 700, Ἴδας ὄρος Eur. Or. 1383; alle einzelnen Länder, Inseln u. Städte, da ihnen besondere Schutzgottheiten vorstehen; Εὐβοίης ἱερῆς Il. 2, 535; Πύλος Od. 21, 108; Θήβην ἱερὴν πόλιν II. 1, 366; Ζέλεια, Πέργαμος, Ἀϑῆναι, Od. 11, 323, wie Pind. frg. 45 u. Soph. Ai. 1200; Σικυών, Ταίναρος, Pind. N. 9, 53 P. 4, 44; Μέμφις, Τμῶλος, Aesch. Pers. 36. 49 u. Eur. Bacch. 64; Ἴλιος, Troad. 123; ὦ γᾶς ἱερὸν οἰκείας πέδονΣαλαμῖνος Soph. Ai. 846, wie Eur. Troad. 1096; Τροίης ἱερὸν πτολίεϑρον Od. 1, 2, wie Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα Il. 16, 100. – So auch ἱερὰς κατ' ἀλωάς Il. 5, 499, denn sie sind der Demeter heilig; ἐλαίρ, der der Athene heilige Oelbaum, Od. 13, 372; ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτή Il. 11, 631, denn auch das Getreide ist eine Göttergabe. – So heißen auch die Könige, die unter dem Schutze der Götter stehen, von ihnen eingesetzt sind, ἱεροί, Pind. P. 5, 97; u. so ist auch das bei Hom. oft vorkommende ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο zu fassen; der Wagen des Achilleus δίφρος ἱερός, Il. 17, 464. – b) was die Menschen den Göttern geweiht haben, heilig, zum Gottesdienst gehörig, vgl. Eur. ἱερὸν τὸ σῶμα τῷ ϑεῷ δίδωμι ἔχειν, Ion 1285, u. Plat. ὅσα ἱερὰ κριϑέντα ποιήματα ἐδόϑη τοῖς ϑεοῖς, Legg. VIII, 829 e; ἱερὸς δόμος, Tempel, Il. 6, 89; χῶρος Soph. O. C. 16. 54; δαιμόνων ἀγάλματα, die Standbilder der Götter in den Tempeln, O. R. 1379; Eur. I. T 1441; ξόανον Troad. 525; εἴδωλον Ἥρας Hel. 1150; βωμός, der Altar, Il. 2, 305 Soph. Tr. 989, der ihn auch ἱερὸν ἕρκος nennt, 604. – Die Gottheit, der Etwas geweiht ist, wird im gen. hinzugesetzt, ἄλσος ἱρὸν Ἀϑηναίης Od. 6, 326, ἄντρον ἱρὸν Νυμφάων 13, 104; Eur. Alc. 76; Her. 1, 80; γῆς ἱερᾶς οὔσης τῶν πάντων ϑεῶν Plat. Legg. V, 741 c; ἱερὸς ὁ χῶρος τῆς Ἀρτέμιδος Xen. An. 5, 3, 13. – Von Kampfspielen, die zu Ehren der Götter stattfinden, ἀγῶνες, ἄεϑλα, Pind. N. 2, 4. 6, 61 Ol. 8, 64; κύκλος, der Kreis, in dem Gericht gehalten wird, der dem Zeus heilig ist, Il. 18, 504; γάμος Plat. Rep. V, 458 e Legg. VIII, 841 d; νόσος XI, 916 a; γράμματα Tim. 27 b. – Auch τύμβος, ϑήκη, Soph. O. C. 1542. 1760; Eur. Suppl. 981. – Bes. von Opfern und allem dazu Gehörigen, ἑκατόμβη, Il. 1, 99, χοαί, Soph. O. C. 470, νόμος, sich auf die Opfer u. Feste beziehend, Dem. 21, 35, der ibd. §. 16 auch ἐσϑής, ein Opferod. Festkleid so nennt u. hinzusetzt ἱερὰν γὰρ νομίζω πᾶσαν, ὅσην ἄν τις ἕνεκα τῆς ἑορτῆς παρασκευάσηται, τέως ἂν χρησϑῇ; vgl. ὀφείλειν ἑπτὰ δραχμὰς ἱερας τῇ Ἀϑηνᾷ Dem. 24, 22. – Am gewöhnlichsten τὰ ἱερά, Opfer, wie Hom. so oft ἱερὰ ῥέζειν, auch ἱερὰ δίδωμι, Od. 16, 184, u. im sing. ὄφρ' ἱρὸν ἑτοιμασσαίατ' Ἀϑήνῃ Il. 10, 571; ἄπυρα ἱερά, Pind. Ol. 7, 48, wie Aesch. Ag. 70; δήμια, πατρῷα, Spt. 160. 1001; ἔμμηνα, Soph. El. 273; αἴϑειν, τελεῖν, Phil. 1022 Eur. Bacch. 485; in Prosa, ἱερὰ ϑύσας Thuc. 2, 71, ἐν ἱερῶν ϑυσίαις Plat. Rep. III, 394 a; ὅτι τὰ ἱερὰ καὶ τὰ σφάγια καλὰ εἴη, ersteres die Eingeweide der Opferthiere u. die aus ihnen entnommenen Vorbedeutungen, letzteres andere beim Opfer vorkommende Kennzeichen, Xen. An. 1, 8, 15 u. öfter, wie τά τε ἱερὰ καλὰ τά τε σφάγια κάλλιστα 6, 3, 21; ἐπεὶ τὰ ἱερὰ ἐγένετο, da die Opfer zusagten, die Eingeweideschau glücklich ablief, 6, 2, 9, wofür Her. προχωρεῖ χρηστά sagt, 5, 44; – τὸ ἱερόν, der Tempel, τῆς Δίκης, Eur. Hel. 1008 u. öfter; Her. 2, 112; ἱερῶν ἱδρύσεις Plat. Rep. IV, 427 b; μέγιστα τοῦ Ἔρωτος ἱερὰ κατασκευάσαι καὶ βωμούς Conv. 189 c; bes. der Tempel in Delphi, Dem. 19, 327. Aus Thuc. 4, 90, τάφρον περὶ τὸ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν ἔσκαπτον, geht die allgemeine Bdtg "Heiligthum" hervor; nach Ammon. der Tempelbezirk, ἱερὸν καὶ τέμενος ἱδρύσασϑαι Ath. XIII, 595 c. – Von Menschen, ἱερὸς καὶ εὐσεβής, heilig, Soph. O. C. 288; bei Ar. Ran. 651 mit Hindeutung auf die Einweihung in die Mysterien. Anders Αχαιῶν ἱερὸς στρατός, das göttliche, stattliche Heer, Il. 24, 81, wie τέλος ἱερόν, die heilige Wächterschaar 10, 56. Für das röm. sacrosanctus, Plut. Tib. Gracch. 14. 15 u. öfter. – Sprichwörtlich war ἡ ἱερὰ συμβουλή, Xen. An. 5, 6, 4; vgl. Plat. Theag. 122 a u. Zenob. 4, 40. S. auch ἱερὰ ἄγκυρα unter ἄγκυρα. Ein anderer sprichwörtlicher Ausdruck τὸν ἀφ' ἱερᾶς, vollständig τὸν ἀφ' ἱερᾶς γραμμῆς λίϑον od. πεττὸν κινεῖν, d. i. das Letzte, Aeußerste wagen, Ar. Eccl. 987; vgl. Diogen. 5, 41 u. daselbst die Erklärer, u. s. γραμμή. – Von einem Wurfe mit Würfeln, Eubul. Poll. 7, 205. – [ Hom. braucht in den Formen, wo die letzte Sylbe kurz ist, ι lang, z. B. ἱερὸν ἦμαρ, ἱερὰ ῥέζειν, u. so sp. Ep.] – Ueber die Vrbdgn mit ὅσιος u. den Unterschied davon s. letzteres.
-
6 πῦρ
πῦρ (once [full] πύυρ [?πῦρX [pron. full] ¯ ?πῦρX] by 'distraction', Simon.59 codd. Hdn.Gr. (Rh.Mus.35.101, 38.378)), τό, gen. πῠρός; not used in pl.,A v. πυρά, τά:— fire, π. καίειν or δαίειν to kindle fire, Il.8.521, Od.7.7, etc.; π. ἀνακαίειν, ἅπτειν, ἐξάπτειν, αἴθειν, ἐναύειν, v. sub vocc.; π. ποιεῖν, ποιήσασθαι, Anaxipp.1.12, X.An.5.2.27;οἴσετε π. Il.15.718
;π. προσέφερον X.An.5.2.14
; π. ἐμβαλεῖν νηυσί, κλισίῃσι, Il.15.597, Od.8.501 (tm.); π. φυσητέον, ῥιπίζειν, Ar.Lys. 293, Plu.Flam.21; as exclam., ".b π. τεχνικόν, v. τεχνικός.2 funeral-fire (cf. πυρά), ὄφρα πυρός με.. λελάχωσι θανόντα Il.7.79
, 22.342, cf. 15.350, 23.76; ζῶντα διδόναι τινὰ πυρί burn one alive, Hdt.1.86.3 sacrificial fire,ἐν πυρὶ βάλλε θυηλάς Il.9.220
, cf. Od.3.341, 446;κατὰ τοῦ π. σπένδειν Pl.Criti. 120a
;διὰ τοῦ π. ὀμνύναι D.54.40
.4 hearthfire,πυρὸς ἐσχάραι Il.10.418
, cf. Od.5.59; ;πυρὶ δέχεσθαί τινα E.Or.47
; τὸ π. τὸ ἀθάνατον the fire of Vesta, Plu.Num.9, etc.; deified,Πῦρ ἀθάνατον SIG826 ii 14
(Delph., ii B.C.).5 lightning,κεραυνὸς ἀενάου πυρός Pi.P.1.6
;πῦρ πνέοντος κεραυνοῦ Id.Fr. 146
;πυρὸς ἀμφήκης βόστρυχος A.Pr. 1044
(anap.);πυρὶ καὶ στεροπαῖς S.OT 470
(anap.);παλτῷ ῥιπτεῖ πυρί Id.Ant. 131
(anap.);θείῳ πυρὶ παμφαής Id.Ph. 728
(lyr.).b fire, light, or heat of the sun, θερινὸν π., opp. χειμών, Pi.P.3.50, cf. Pl.Lg. 865b; of the stars,π. πνείοντα ἄστρα S.Ant. 1146
(lyr.); summer solstice, Alcm.79, Paul.Al.A.3.6 flame of torches, S.Ant. 964 (lyr.), etc.; π. εὐάγγελον, ἄγγαρον, πομπόν, of the beacon fire, A. Ag.21, 282, 299.7 fever heat, violent fever, πῦρ ἔλαβέν [ τινα] Hp. Epid.1.26.ή, al.;ὁ δ' ἔχων θέρμαν καὶ π. ἧκεν Ar.Fr. 690
;τεταρταίῳ πυρί Call.Aet.3.1.17
;π. ἄγριον Hp.Epid.7.20
(of erysipelas acc. to Gal.19.134).II phrases, ἐν πυρὶ γενέσθαι to be consumed, come to nothing, Il.2.340; φεύγων καπνὸν εἰς πῦρ δεσποτείας ἐμπεπτωκώς 'out of the frying pan into the fire, Pl.R. 569b, cf. Prov. ap. Simp.in Epict. p.72 D.; ; πῦρ ἐπὶ πῦρ ἐγχεῖν, ἄγειν, φέρειν, ἐπεισφέρειν, Cratin.18, Ar.Fr. 453, Arist.Pr. 880a21, Plu.2.61a; εἰς π. ξαίνειν 'plough the sands', Pl.Lg. 780c; , cf. Plb.21.20.7: as a type of things irresistible or terrible,ἀντίος εἶμι, καὶ εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικε Il.20.371
; , al.;Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει μένος 17.565
, cf. 6.182; soτὸ πεπρωμένον οὐ π. σχήσει Pi.Fr. 232
; ;οὐδὲν θηρίον γυναικὸς ἀμαχώτερον, οὐδὲ π. Ar.Lys. 1015
;ἀναρχία κρείσσων πυρός E.Hec. 608
;ἐχίδνης καὶ πυρὸς περαιτέρω Id.Andr. 271
; so διὰ πυρὸς ἰέναι (as we say) to go through fire and water, dash through any danger, X.Smp.4.16, cf. Oec.21.7, Ar.Lys. 133; but διὰ πυρὸς ἦλθε ἑτέρῳ λέχεϊ she raged furiously against the other partner of the bed, E.Andr. 487 (lyr.);διὰ πυρὸς ἔμολον ματρί Id.El. 1183
(lyr.);σωθήσεται οὕτω δὲ ὡς διὰ πυρός 1 Ep.Cor.3.15
;εἰς π. ἅλλεσθαι X.Mem. 1.3.9
;κἂν εἰς π. ἐμβαῖεν Lib.Ep.314.3
;π. διέρπειν S.Ant. 265
; of persons,ὦ π. σύ.. Id.Ph. 927
; of Hannibal, Plu.Flam.21: metaph. of anxious hope,θάλπει τῷδ' ἀνηκέστῳ πυρί S.El. 888
; of love,ἀρσενικῷ θέρεται π. Call.Epigr.27.5
, cf. 45.2. (Cf. Arm. hur, OE. fyr 'fire', etc.) -
7 ἱερός
Aἱερὸς ἀκτή Hes. Op. 597
, 805, Orac. ap. Hdt.8.77: [dialect] Ion. and poet. [full] ἱρός, ή, όν (v. sub fin.): [dialect] Dor. and N. Greek [full] ἱᾰρός IG22.1126.20, etc.: [dialect] Aeol. [full] ἶρος Sapph.Supp.23.25, Alc.Supp.8.4, but [full] ἴαρος (corr. from ἴερ-) Sapph. Supp. 20a.6: [comp] Sup. (lyr.), Pl.Lg. 755e.I filled with or manifesting divine power, supernatural,ἱ. ἲς Τηλεμάχοιο Od.2.409
, al.;ἱ. μένος Ἀλκινόοιο 8.421
, etc.; ἄλφιτον, ἀλωαί, Il.11.631, 5.499;Δημήτερος ἱερὸς ἀκτή Hes.Op.
Il.c.; of natural objects or phenomena, rivers, Od.10.351, Il.11.726, E.Med. 410 (lyr.); λιβάς, of the Spercheus, S.Ph. 1215 (lyr.); ἱεραὶ βῆσσαι Κίρκης 'faery', Od.10.275; ἱ. ἦμαρ, κνέφας, Il.8.66, 11.194; ; ἱερὸς δίφρος (where δ. perh.= ἵπποι) Il.17.464; after Hom.,ἱ. χεῦμα θαλάσσης A.Fr. 192
(anap.);ἱ. κῦμα E.Hipp. 1206
, cf. Cyc. 265; ; (lyr.); ὕπνος, of death, Call.Epigr.11; ἔστι μὲν οὐδὲν ἱ. no great matter, Theoc.5.22.II of divine things, holy,ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης Od.10.426
;ἱ. γένος ἀθανάτων Hes.Th.21
; λέχος, of Zeus, ib.57; δόσις the gift of God, ib. 93; πόλεμος holy war, ' crusade', Ar.Av. 556, etc.2 of earthly things, hallowed, consecrated,βωμοί Il.2.305
; ἱ. δόμος, of the temple of Athena, 6.89;ἱ. ἑκατόμβη 1.99
, 431, etc.;ἐλαίη Od.13.372
; , etc.; ἱρὰ γράμματα hieroglyphics, Hdt.2.36; but ἱ. γράμματα of the Holy Scriptures, 2 Ep.Tim.3.15;ἱ. βύβλοι OGI56.70
(Canopus, iii B.C.); ἱ. ἄγαλμα, τρίπους, S.OT 1379, E. Ion 512, etc.; , etc.; ; ἱ. σώματα, of ἱερόδουλοι, Str.6.2.6;χῆνες Plu.2.325c
; of animals regarded as 'taboo', [κριοί] εἰσί σφι ἱ. διὰ τοῦτο Hdt.2.42
; so perh.ἱ. ἰχθύς Il.16.407
; of the Roman Tribunes,= Lat. sacrosanctus,ἱ. καὶ ἄσυλος Plu.TG15
, etc.; of Augustus, Mon.Anc.Gr. 5.17; ἱ. νόμος law of sacrifice, D.21.35, cf. SIG685.81 (ii B.C.); ἱ. λόγος legend, Hdt.2.81, etc.;οἱ παλαιοὶ καὶ ἱ. λόγοι Pl.Ep. 335a
; ἱ. γάμος mystical marriage, a religious ceremony, Men.320, Phot. s.v.; opp. βέβηλος, as sacred to profane, D.H.7.8, AB223; but more freq.ἱ. καὶ ὅσιος Th.2.52
, X.Vect.5.4, etc.; cf. ὅσιος.3 under divine protection, freq. of places,Ἴλιος Il.5.648
, Alc.Supp.8.4;Πύλος Od. 21.108
; .6; Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον, Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα, Od.1.2, Il.16.100;Ἀθῆναι Od.11.323
, cf. Pi.Fr.75, S. Aj. 1221 (lyr.), Ps.-Orac. ap. Ar.Eq. 1037;Σούνιον ἱρόν Od.3.278
; ἱ. κύκλος the judge's seat under the protection of Zeus, Il.18.504: with gen. of the divinity, ἄλσος ἱρὸν Ἀθηναίης, ἄντρον ἱρὸν νυμφάων, Od.6.322, 13.104, cf. Hdt.1.80,2.41, Ar.Pl. 937, X.An.5.3.13, etc.; ; χωρίον ὡς -ώτατον ib. 755e, cf. Ti. 45a; with gen. of a human being,Γναθίου.. ἱ. εἰμι IG12.920
.b of persons,φυλάκων ἱ. τέλος Il.10.56
;ἱ. πυλαωροί 24.681
;στρατός Od.24.81
;βασιλέες Pi.P.5.97
; ἱ. εὐσεβής τε, of Oedipus, S.OC 287; ἅνθρωπος ἱ. initiated, Ar.Ra. 652; c. gen. of a divinity, deuoted, dedicated, E.Alc.75, Pl.Phd. 85b.c under the Roman Empire,= sacer, imperial,ἐκ τῶν ἱερῶν τοῦ Καίσαρος γραμμάτων IGRom.4.571
(Aezani, ii A.D.); ὁ -ώτατος φίσκος, τὸ -ώτατον ταμιεῖον, ib.3.727 ([place name] Lycia), SIG888.10 (Scaptopara, iii A.D.), etc.; τὸ -ώτατον βῆμα (of the praefectus Aegypti), PHamb.4.8 (i A.D.): generally, worshipful,ἱ. σύνοδος OGI713.9
(Egypt, iii A.D.), etc.III as Subst.,1 [full] ἱερά, [dialect] Ion. [full] ἱρά, τά, offerings, victims,ἱερὰ ῥέξας Il.1.147
, etc.; ;διδόναι Od.16.184
;ἀλλ' ὅ γε δέκτο μὲν ἱρά Il.2.420
, cf. 23.207: less freq. in sg., ;θῦσαι ἱρά Hdt.1.59
, 8.54, etc.;θυσίας καὶ ἱρὰ ποιέειν Id.2.63
; ;ἱ. πατρῷα A.Th. 1015
;ἱ. ἐπιχώρια Democr.259
.b after Hom., omens afforded by sacrifice,τὰ ἱρὰ οὐ προεχώρεε χρηστά Hdt. 5.44
; τὰ ἱερὰ καλὰ [ἦν] X.An.1.8.15; simply οὐκ ἐγίγνετο τὰ ἱ. ib. 2.2.3.c generally, sacred objects or rites, Hdt.1.172,4.33;τῶν ὑμετέρων ἱ. καὶ κοινῶν μετεῖχον D.57.3
; of cult-images, IG Rom.3.800 (syllium).2 after Hom., [full] ἱερόν, [dialect] Ion. [full] ἱρόν, τό, holy place, Hdt.5.119,al.; opp. νηός, Id.2.170, cf. Th.4.90,5.18; freq. of a temple, ἔστι δὲ ἐν τῷ τεμένεϊ.. ἱρόν κτλ. Hdt.2.112; of the Jewish temple, LXX 1 Ch.29.4, Plb.16.39.4, Str.16.2.34, Ev.Matt.24.1.3 ἱερὸν τῆς δίκης a sacred principle of right, E.Hel. 1002.5 ἱεροί, οἱ, members of a religious college or guild, ib.5(1).1390.1, al. (Andania, i B.C.), prob. in SIG1010.7 ([place name] Chalcedon), etc.; also of women, [full] ἱεραί, αἱ, IG5(1). l.c., cf. 1511 ([place name] Sparta).b = ἱερόδουλος, ib. 1356 (Messenia, V B.C.), Inscr.Perg.572, GDI5702.39 ([place name] Samos).IV special phrases, post-Hom.,1 prov., ἱ. ἄγκυρα one's last hope, Plu. 2.815d, Luc.JTr.51, Fug.13, Poll.1.93, Gal.11.182.2 ἱ. βόλος, name of a throw at dice, Eub.57.1.3 ἱ. βοτάνη, v. βοτάνη.4 ἱ. (sc. γραμμή) (cf.γραμμή 111.1
), last line of draught-board,κινήσαις τὸν ἀπ' ἴρας.. λίθον Alc.82
, cf. Epich.225, Sophr.127; τὴν ἀφ' ἱερᾶς (v.l. τὴν ἱεράν) Plu.Cor.32.6 ἱ. λόχος, v. λόχος.7 ἱερά (sc. νίκη), ἡ, drawn contest, dead heat (because the prize was assigned to the god), SIG1073.48 (Olymp.); ποιῆσαι ἱεράν, of the competitor, Wood Ephesus, App.vi p.70; soἱ. ἀθλήματα Inscr.Olymp.56
;ἱερὸς ὁ στέφανος ἐκρίθη IG9(2).525
([place name] Larissa); τὸ παγκράτιον ἱ. ἐγένετο ib.527 (ibid.); ἱερός (sc. ἀγών) ib.7.2727.19, 24 (Acraeph.): metaph., ἱερὸν ποιῆσαι τὸν στέφανον 'divide the honours', Plb.1.58.5, 29.8.9.8 ἱ. νόσος epilepsy, Hdt.3.33, Hp.Morb. Sacr.tit., Thphr.HP9.11.3, etc., cf. Call.Aet.3.1.14: metaph.,τὴν οἴησιν ἱ. νόσον ἔλεγε Heraclit.46
( = Epicur.Fr. 224).9 ἡ ἱ. ὁδός the sacred road to Delphi, Hdt.6.34; also, from Athens to Eleusis, Cratin. 61, Paus.1.36.3, Harp. s.v.; and that from Elis to Olympia, Paus. 5.25.7.10 ἱ. ὀστέον, os sacrum, the last bone of the spine, Hp. Art.45, Plu.2.981d, Gal.UP5.8, etc.11 ἱ. συμβουλή sacred duty of an adviser, Pl.Ep. 321c, X.An.5.6.4, cf. Pl.Thg. 122b, Luc.Rh.Pr. 1.12 ἱ. σῦριγξ spinal canal, Poll.2.180.13 ἱερὰ τριήρης, of the Delian ship, or one of the state-ships (Salaminia or Paralos), D.4.34.14 freq. in geographical names, e.g. ἱ ἄκρα, in Lycia, Str. 14.3.8; ἱ. ἀκρωτήριον, in Spain, Cape St. Vincent, Id.2.4.3; ἱ. κώμη, in Lydia, Plb.16.1.8; ἱ. νῆσος, one of the Liparean group, Th.3.88; one of the insulae Aegates, Plb.1.60.3.V Adv. - ρῶς holily, ἀποθανεῖν v.l. in Plu.Lyc.27. [[pron. full] ῐ by nature, but sts. [pron. full] ῑ in [dialect] Ep., esp. in endings of hexameters, ἱ. ἰχθύς, ἱ. ἦμαρ, ἱερὰ ῥέξας, ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτή, Il.16.407, 8.66, 1.147, 11.631; ῑερόν in the first foot of a hex., Theoc.5.22; also in compds. ἱεραγωγός, ἱεροθαλλής, ἱερόφωνος: [pron. full] ῑ always in [var] contr. form ἱρός wh. is used in [dialect] Ep., Hdt., and some [dialect] Ion. inscrr., as IG12(8).265.9 ([place name] Thasos), cf. Semon.7.56, Herod.4.79, al., but is rarely found in codd. of Hp. (never in Heraclit. or Democr.); also in Trag., A.Th. 268, etc., but never required by metre in lyr. of Com.]
См. также в других словарях:
αἴθειν — αἴθω light up pres inf act (attic epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
эфир(эффир) — (иноск.) чистейший воздух (намек на эфир у древних тонкое чистейшее вещество над сферой небесной, способное возгораться) Эфирный легкий, сквозной Ср. Творец из лучшего эфира Соткал живые струны их (дум). Лермонтов. Демон. Ср. Тебя я, вольный сын… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
эффир — эфир (эффир) (иноск.) чистейший воздух (намек на эфир у древних тонкое чистейшее вещество над сферой небесной, способное возгораться) Эфирный легкий, сквозной Ср. Творец из лучшего эфира Соткал живые струны их (дум). Лермонтов. Демон. Ср. Тебя я … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Эфир — Эф(ѳ)иръ (иноск.) чистѣйшій воздухъ (намекъ на эѳирь у древнихъ тонкое чистѣйшее вещество надъ сферой небесной, способное возгораться). Эѳирный легкій, сквозной. Ср. Творецъ изъ лучшаго эфира Соткалъ живыя струны ихъ (думъ). Лермонтовъ. Демонъ.… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Autos epha — Alpha Inhaltsverzeichnis 1 Ἀγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω 2 Άγιον Όρος … Deutsch Wikipedia
Etymologische Liste der Ländernamen — Nicht allzu viele Staaten heißen auch im Ausland so, wie sie sich selbst nennen. Oft werden die Landesnamen auch nicht im lateinischen Alphabet geschrieben. Die Etymologische Liste der Ländernamen gibt eine systematische Übersicht und… … Deutsch Wikipedia
Agtstein, der — Der Agtstein, des es, plur. inusit. eine Benennung, welche an einigen Orten, besonders in Oberdeutschland, dem Bernsteine gegeben wird. Wachter glaubt, es müsse Achstein heißen, von Ach, Wasser, weil er im Wasser gefunden werde, oder Augstein,… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Bernstein, der — Der Bêrnstein, des es, plur. inus. ein festes Erdharz, welches aus Bergöhl, eine Säure und Wasser bestehet, elektrisch ist, und im Brennen einen angenehmen Geruch von sich gibt. Es ist von allerley Farben, gemeiniglich aber gelb, und wird am… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Eiternessel, die — Die Eiternêssel, plur. die n, eine im gemeinen Leben übliche Benennung der Brennnessel, besonders der kleinesten Art derselben, welche am empfindlichsten brennet, Urtica urens, L. und auch Heiternessel, im Nieders. Hiddernettel, im Schwedischen… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Phaëthon — PHAËTHON, ontis, Gr. Φαέθων, οντος, (⇒ Tab. VI.) 1 §. Namen. Dieser soll nach einigen von φάος, Licht, und ἄιθειν brennen, zusammen gesetzt seyn; Faber Lexic. in Phaëthon, p. 1806. nach andern aber von φαέθειν, leuchten, herkommen, woher φαέθων,… … Gründliches mythologisches Lexikon
etusa — ► sustantivo femenino BOTÁNICA Cicuta menor, planta muy tóxica. * * * etusa (del gr. «aíthousa», f. del part. pres. de «aíthō», quemar) f. *Cicuta menor (planta umbelífera). * * * etusa. (Del gr. αἴθουσα, f. del part. act. de pres. de αἴθειν,… … Enciclopedia Universal