-
1 olesco
-
2 ad-olēscō (adul-)
ad-olēscō (adul-) olēvī, ultus, ere, to grow up, come to maturity, ripen: sensim: simul atque adoleverit aetas, as soon as his age is mature, H.— Fig., to grow, mature, become great: ingenium brevi adolevit, S.: postquam res p. adolevit, S. -
3 ex-olēscō
-
4 in-olēscō
in-olēscō —, —, ere, to grow, grow upon: germen udo inolescere libro, V.—Fig., to sink in, become inveterate: Multa inolescere, V. -
5 obs-olēscō
obs-olēscō lēvī, lētus, ere, inch, to wear out, grow old, decay, fall into disuse, lose value, become obsolete: obsolevit iam oratio: ut alia vetustate obsolevissent, had been forgotten, L. -
6 sub-olēscō
sub-olēscō —, —, ere, inch, to grow up anew, arise instead: iuventus frequentior pro tot caesis exercitibus subolescens, L. -
7 proles
prōles, is ( gen. plur. prolum, Mart. Cap. 3, § 301), f. [pro and root al- of alo, to nourish, whence olesco in ad-olesco, etc.; cf.: suboles, indoles].I.Lit., that which grows forth; esp. of human beings, offspring, progeny, child, descendant; and collect., descendants, race, progeny, posterity (mostly poet.;II.but cf.: nec fugerim dicere prolem, aut subolem aut effari, etc.,
Cic. de Or. 3, 38, 153; cf. Quint. 8, 3, 26, and v. in the foll. the passages from Cic.; syn. progenies). — Poet.:propagando procudere prolem,
to bring forth, produce children, Lucr. 5, 856:prolem est enixa gemellam,
Ov. M. 9, 452:laudantur simili prole puerperae,
Hor. C. 4, 5, 23; id. C. S. 19:di Romulae genti date remque prolemque,
id. ib. 47:et pulchrā faciat te prole parentem,
Verg. A. 1, 75:felix prole parens,
Val. Fl. 5, 384:tua postuma proles,
Verg. A. 6, 763: ferrea proles, the iron race, Poët. ap. Cic. N. D. 2, 63, 159:aënea,
Ov. M. 1, 125:argentea,
id. ib. 1, 114:proles Ausonia,
the Ausonian race, Verg. A. 4, 236:dic mihi, Teucrorum proles,
Juv. 8, 56.—In prose:praeclara Brutorum atque Aemiliorum proles,
Sall. H. 1, 41, 2 Dietsch; Cic. Rep. 2, 22, 40:proles illa futurorum hominum,
race, id. ib. 6, 21, 23.—Of individuals ( poet.):Ulixi,
i. e. Telemachus, Hor. Ep. 1, 7, 40:proles tertia Phorcus,
Ov. M. 7, 477:Clymeneïa,
i. e. Phaëton, id. ib. 2, 19:Apollinea,
i. e. Æsculapius, id. ib. 15, 533:deūm certissima proles,
Verg. A. 6, 322:egomet Neptunia proles,
Val. Fl. 4, 213.—Of deities:Saturni altera proles,
Verg. A. 12, 830:Bacchi rustica proles,
i. e. Priapus, Tib. 1, 4, 7:Cyllenia proles,
Verg. A. 4, 268:fulminis,
i. e. Bacchus, Sen. Med. 24; cf. Verg. A. 6, 25:Jovis,
Vulg. Act. 19, 35.—Of animals:hinc nova proles per herbas Ludit,
Lucr. 1, 259:duellica equorum,
id. 2, 661; Phaedr. 2, 4, 19; Verg. G. 3, 65:jam maris immensi prolem, genus omne natantum,
id. ib. 3, 541; Col. 7, 6, 7. — Poet., of plants:et prolem tarde crescentis olivae,
i. e. the fruit, Verg. G. 2, 3; cf.: naturae contenta manu Zephyrique favore [p. 1463] Parturit (tellus), et tantā natorum prole superbit, Alan. Anti-Claud. 1, 79.—In plur.: privignasque rogat proles, Col. poët. 10, 163.—Transf.A. B.The testicles (post-class.):polimina sunt ea, quae nos proles verecundius dicimus,
Arn. 7, 230; 5, 172. -
8 abolesco
ăb-ŏlesco, ēvi, no sup., 3, v. inch. n. (vox Vergiliana) [aboleo], to decay little by little, to vanish, cease (like aboleo, not before the Aug. period): tantique abolescet gratia facti, * Verg. A. 7, 232:donec cum re nomen quoque vetustate abolevit,
Liv. 1, 23, 3; cf.:cujus rei prope jam memoria aboleverat,
id. 3, 55, 6; 9, 36, 1:poena,
Gell. 20, 1 al.:abolescit, Crescite, etc.,
Tert. Exh. Cast. 6. -
9 adolescens
ăd-ŏlesco, ēvi (rare ui, Varr. ap. Prisc. 872 P.;I.adolēsse sync. for adolevisse,
Ov. H. 6, 11), ultum, 3, v. inch. [1. adoleo], to grow up, to grow (of everything capable of increase in magnitude).In gen.A.Lit., of men, animals, plants; seasons, passions, etc.;B.but esp. of age: postquam adolevit ad eam aetatem, uti, etc.,
Plaut. Cas. prol. 47:ubi robustis adolevit viribus aetas,
Lucr. 3, 450; cf. 4, 1035;2, 1123: adultum robur,
id. 2, 1131; 5, 798: postquam adoluerit haec juventus, Varr. ap. Prisc. p. 872 P.:qui adoleverit,
Cic. N. D. 1, 35:viriditas herbescens, quae sensim adolescit,
id. Sen. 15, 51:ter senos proles adoleverat annos,
Ov. F. 3, 59:adolescere ramos cernat,
id. M. 4, 376:adolēsse segetes,
id. H. 6, 11:simul atque adoleverit aetas,
Hor. S. 1, 9, 34:cum matura adoleverit aetas,
Verg. A. 12, 438.—Hence, transf. from age to the person, to grow up, come to maturity, mature:adulta virgo,
Liv. 26, 50 al.:arundines non sine imbre adolescunt,
Plin. 9, 16, 23, § 56:in amplitudinem,
id. 12, 1, 3, § 7:in crassitudinem,
id. 13, 7, 15, § 58; so 16, 34, 62, § 151;8, 14, 14, § 36 al.: ac dum prima novis adolescit frondibus aetas,
Verg. G. 2, 362:quoad capillus adolesceret,
Gell. 17, 9. —Fig., to grow, increase, augment, to become greater:II.cupiditas agendi adolescit una cum aetatibus,
Cic. Fin. 5, 20:ratio cum adolevit,
id. Leg. 1, 7:ingenium brevi adolevit,
Sall. J. 63, 3:postquam res publica adolevit,
id. C. 51, 40; id. J. 2:quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit,
Tac. H. 2, 73:Cremona numero colonorum, adolevit,
id. ib. 3, 34:ver adolescit,
advances, id. A. 13, 36; 2, 50:caepe revirescit, decedente luna, inarescit adolescente,
Gell. 20, 8.—Esp., in sacrificial lang., to be kindled, to burn (cf. 1. adoleo):A.Panchaeis adolescunt ignibus arae,
Verg. G. 4, 379.—Hence, ădŏlescens, entis, v. adules-.— ădultus, a, um, P. a., grown up, adult.Lit.1.Of living beings:2.Ab his ipsis (virginibus), cum jam essent adultae,
Cic. Tusc. 5, 20, 58; so,virgo,
id. Brut. 96, 330; Liv. 26, 50; Hor. C. 3, 2, 8 al.; cf.:adultae aetate virgines,
Suet. Aug. 69:pueri,
Quint. 2, 2, 3:liberi,
Suet. Tib. 10:filius,
id. Claud. 39:catuli,
Plin. 9, 8, 7, § 22:locustae,
id. 11, 29, 35, § 105:fetus (apum),
Verg. G. 4, 162.— Comp.:(hirundinum) pullorum adultiores,
Plin. 10, 33, 49, § 92.—Of things (concrete and abstract):B.vitium propagine,
Hor. Epod. 2, 9:crinis,
Stat. S. 2, 122:lanugo,
Amm. 16, 12 al.:aetas,
Lucr. 2, 1123; Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:aestas,
advanced, Tac. A. 2, 23:autumnus,
id. ib. 11. 31:nox,
id. H. 3, 23.—Fig., grown, matured, adult:populus adultus jam paene et pubes,
Cic. Rep. 2, 11; so,qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt,
id. Brut. 7, 27; cf.:nascenti adhuc (eloquentiae) nec satis adultae,
Tac. Or. 25:res nondum adultae,
Liv. 2, 1, 6:pestis rei publicae (of Catiline),
Cic. Cat. 1, 12, 30:auctoritas nondum adulta,
Tac. A. 1, 46:conjuratio,
id. ib. 15, 73; cf.:incipiens adhuc et necdum adulta seditio,
id. H. 1, 31 al. -
10 adolesco
ăd-ŏlesco, ēvi (rare ui, Varr. ap. Prisc. 872 P.;I.adolēsse sync. for adolevisse,
Ov. H. 6, 11), ultum, 3, v. inch. [1. adoleo], to grow up, to grow (of everything capable of increase in magnitude).In gen.A.Lit., of men, animals, plants; seasons, passions, etc.;B.but esp. of age: postquam adolevit ad eam aetatem, uti, etc.,
Plaut. Cas. prol. 47:ubi robustis adolevit viribus aetas,
Lucr. 3, 450; cf. 4, 1035;2, 1123: adultum robur,
id. 2, 1131; 5, 798: postquam adoluerit haec juventus, Varr. ap. Prisc. p. 872 P.:qui adoleverit,
Cic. N. D. 1, 35:viriditas herbescens, quae sensim adolescit,
id. Sen. 15, 51:ter senos proles adoleverat annos,
Ov. F. 3, 59:adolescere ramos cernat,
id. M. 4, 376:adolēsse segetes,
id. H. 6, 11:simul atque adoleverit aetas,
Hor. S. 1, 9, 34:cum matura adoleverit aetas,
Verg. A. 12, 438.—Hence, transf. from age to the person, to grow up, come to maturity, mature:adulta virgo,
Liv. 26, 50 al.:arundines non sine imbre adolescunt,
Plin. 9, 16, 23, § 56:in amplitudinem,
id. 12, 1, 3, § 7:in crassitudinem,
id. 13, 7, 15, § 58; so 16, 34, 62, § 151;8, 14, 14, § 36 al.: ac dum prima novis adolescit frondibus aetas,
Verg. G. 2, 362:quoad capillus adolesceret,
Gell. 17, 9. —Fig., to grow, increase, augment, to become greater:II.cupiditas agendi adolescit una cum aetatibus,
Cic. Fin. 5, 20:ratio cum adolevit,
id. Leg. 1, 7:ingenium brevi adolevit,
Sall. J. 63, 3:postquam res publica adolevit,
id. C. 51, 40; id. J. 2:quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit,
Tac. H. 2, 73:Cremona numero colonorum, adolevit,
id. ib. 3, 34:ver adolescit,
advances, id. A. 13, 36; 2, 50:caepe revirescit, decedente luna, inarescit adolescente,
Gell. 20, 8.—Esp., in sacrificial lang., to be kindled, to burn (cf. 1. adoleo):A.Panchaeis adolescunt ignibus arae,
Verg. G. 4, 379.—Hence, ădŏlescens, entis, v. adules-.— ădultus, a, um, P. a., grown up, adult.Lit.1.Of living beings:2.Ab his ipsis (virginibus), cum jam essent adultae,
Cic. Tusc. 5, 20, 58; so,virgo,
id. Brut. 96, 330; Liv. 26, 50; Hor. C. 3, 2, 8 al.; cf.:adultae aetate virgines,
Suet. Aug. 69:pueri,
Quint. 2, 2, 3:liberi,
Suet. Tib. 10:filius,
id. Claud. 39:catuli,
Plin. 9, 8, 7, § 22:locustae,
id. 11, 29, 35, § 105:fetus (apum),
Verg. G. 4, 162.— Comp.:(hirundinum) pullorum adultiores,
Plin. 10, 33, 49, § 92.—Of things (concrete and abstract):B.vitium propagine,
Hor. Epod. 2, 9:crinis,
Stat. S. 2, 122:lanugo,
Amm. 16, 12 al.:aetas,
Lucr. 2, 1123; Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:aestas,
advanced, Tac. A. 2, 23:autumnus,
id. ib. 11. 31:nox,
id. H. 3, 23.—Fig., grown, matured, adult:populus adultus jam paene et pubes,
Cic. Rep. 2, 11; so,qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt,
id. Brut. 7, 27; cf.:nascenti adhuc (eloquentiae) nec satis adultae,
Tac. Or. 25:res nondum adultae,
Liv. 2, 1, 6:pestis rei publicae (of Catiline),
Cic. Cat. 1, 12, 30:auctoritas nondum adulta,
Tac. A. 1, 46:conjuratio,
id. ib. 15, 73; cf.:incipiens adhuc et necdum adulta seditio,
id. H. 1, 31 al. -
11 alo
ălo, ălŭi, altum, and ălĭtum, 3, v. a. (the ante-class. and class. form of the part. perf. from Plautus until after Livy is altus (in Cic. four times); alitus seems to have been first used in the post-Aug. per. to distinguish it from altus, the adj. Altus is found in Plaut. Rud. 3, 4, 36; Varr. ap. Non. 237, 15; Cic. Planc. 33, 81; id. Brut. 10, 39; id. N. D. 2, 46, 118; id. Fam. 6, 1; Sall. J. 63, 3;I.on the contrary, alitus,
Liv. 30, 28; Curt. 8, 10, 8; Val. Max. 3, 4, 4; 5, 4, 7; 7, 4, 1; 9, 3, 8; Sen. Contr. 3, praef. 10; Just. 44, 4, 12; Dig. 27, 3, 1; cf. Prisc. 897; Diom. 371; Charis. 220 P.; Wund. ad Cic. Planc. p. 201) [cf.: an-altos = insatiable, alsos = growth (of wood), 1. ad-oleo, ad-olesco, elementum; Goth. alan = to bring up; Germ. alt = old; Engl. old, eld, elder, and alderman], to feed, to nourish, support, sustain, maintain (in gen. without designating the means, while nutrire denotes sustenance by animal food; cf. Herz. ad Caes. B. G. 1, 18; 7, 32; Doed. Syn. II. p. 99).Lit.:II.quem ego nefrendem alui, Liv. And. ap. Fest. s. v. nefrendes, p. 163 Müll. (Trag. Rel. p. 5 Rib.): Athenis natus altusque,
Plaut. Rud. 3, 4, 36:alebat eos,
Vulg. Gen. 47, 12:esurientes alebat,
ib. Tob. 1, 20.—With natus, educatus, or a similar word, several times: Alui, educavi, Att. ap. Non. 422, 14 (Trag. Rel. p. 150 Rib.):cum Hannibale alto atque educato inter arma,
Liv. 30, 28 (cf. II. infra):aut equos Alere aut canes ad venandum,
Ter. And. 1, 1, 30; id. Hec. 4, 4, 49:alere nolunt hominem edacem,
id. Phorm. 2, 2, 21:quoniam cibus auget corpus alitque,
Lucr. 1, 859; 5, 221 al.:quae etiam aleret adulescentes,
Cic. Cael. 38:milites,
id. Verr. 5, 80:nautas,
id. ib. 5, 87:exercitum,
id. Deiot. 24:magnum numerum equitatus,
Caes. B. G. 1, 18:cum agellus eum non satis aleret,
Cic. N. D. 1, 26, 72; so Nep. Phoc. 1, 4:locus ille, ubi altus aut doctus est,
Cic. Planc. 33, 81:quibus animantes aluntur,
id. N. D. 2, 19:(animus) aletur et sustentabitur isdem rebus, quibus astra sustentantur et aluntur,
id. Tusc. 1, 19, 43 al.:latrociniis se suosque alebat,
Caes. B. G. 8, 47; 1, 18:quos manus aut lingua perjurio aut sanguine civili alebat,
Sall. C. 14, 3; cf. Kritz ad Sall. C. 37, 3; Nep. Arist. 3 fin.:ut nepotem elephantos alere prohiberet,
Cic. Phil. 9, 4:canes,
id. Sex. Rosc. 56:quod alerentur regiones eorum ab illo,
Vulg. Act. 12, 20:velut amnis imbres Quem super notas aluere ripas,
have swollen, Hor. C. 4, 2, 5:rhombos aequora alebant,
id. S. 2, 2, 48 al.; Ov. M. 9, 339; 3, 411; and in a paradoxical phrase: infelix minuendo corpus alebat, and sustained his body by consuming it, i. e. nourished himself by his own flesh, id. ib. 8, 878 al.—Hence in pass. with the abl. = vesci, to be nourished or sustained with or by something, to live or feed upon:panico vetere atque hordeo corrupto omnes alebantur,
Caes. B. C. 2, 22:quia viperinis carnibus alantur,
Plin. 7, 2, 2, § 27:locustis eos ali, etc.,
id. 7, 2, 2, § 29:hoc cibo aliti sunt,
Vulg. Exod. 16, 35.—Fig., to nourish, cherish, promote, increase, strengthen:honos alit artes,
Cic. Tusc. 1, 2, 4:in eā ipsā urbe, in quā et nata et alta sit eloquentia,
id. Brut. 10, 39:hominis mens alitur discendo et cogitando,
id. Off. 1, 30:haec studia adulescentiam alunt,
id. Arch. 7, 16; cf.Ochsn. Eclog. 134 al.: civitas, quam ipse semper aluisset,
i. e. whose prosperity he had always promoted, Caes. B. G. 7, 33:vires,
id. ib. 4, 1:nolo meis impensis illorum ali augerique luxuriam,
Nep. Phoc. 1 fin.:alere morbum,
id. Att. 21 fin.:insita hominibus libido alendi de industriā rumores,
Liv. 28, 24:regina Vulnus alit venis,
Verg. A. 4, 2:divitiis alitur luxuriosus amor,
Ov. R. Am. 746:alitur diutius controversia,
Caes. B. G. 7, 32:quid alat formetque poëtam,
Hor. A. P. 307 al. —Hence, altus, a, um. -
12 arduum
arduus, a, um, adj. [akin to ARDÔ, arsô = to water, to cherish; aldainô = to make grow; aldêeis = growing; alo, altus, q. v.; 1. ad-oleo, ad-olesco; related to arbor, arbutus as eruthros, Germ. roth, Engl. red, is related to ruber; Ardea was perh. so called from its lofty situation; cf. Arduenna], high, elevated, lofty, steep (syn.: altus, celsus, sublimis).I.Lit.: Pergama ardua, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:II.aether,
Ov. M. 1, 151:sidera,
id. ib. 1, 730:cedrus,
id. Am. 1, 14, 12:cervix equi,
Hor. S. 1, 2, 89:et campo sese arduus infert (Turnus),
Verg. A. 9, 53.—Also in prose in Gell.:supercilia,
i. e. proudly elevated, Gell. 4, 1, 1:confragosus atque arduus clivis,
steep, Varr. R. R. 1, 18, 4:ascensus,
Cic. Verr. 2, 4, 23:arduus ac difficilis ascensus,
Liv. 25, 13:ardua et aspera et confragosa via,
id. 44. 3: via alta atque ardua, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:mons,
Ov. M. 1, 316:Tmolus,
id. ib. 11, 150 al.—Hence, subst.: arduum, i, n., a steep place, a steep:Ardua dum metuunt, amittunt vera viaï,
Lucr. 1, 659:in ardua montis Ite,
Ov. M. 8, 692:ardua terrarum,
Verg. A. 5, 695:per arduum scandere,
Hor. C. 2, 19, 21:in arduo,
Tac. A. 2, 47:in arduis ponet nidum suum,
Vulg. Job, 39, 27:ardua Alpium,
Tac. H. 4, 70:castellorum,
id. A. 11, 9:ingressi sunt ardua,
Vulg. Jer. 4, 29. —Trop.A.That is difficult to reach or attain, difficult, laborious, hard, arduous:B.magnum opus omnino et arduum conamur,
Cic. Or. 10, 33:rerum arduarum ac difficilium perpessio,
id. Inv. 2, 54; so id. Leg. 1, 13:id arduum factu erat,
Liv. 8, 16; Tac. A. 4, 4:victoria,
Ov. M. 14, 453:virtus,
Hor. C. 3, 24, 44:nil mortalibus arduum est,
id. ib. 1, 3, 37.— Subst.:nec fuit in arduo societas,
Tac. A. 12, 15.—Troublesome, unpleasant:C.in primis arduum videtur res gestas scribere,
Sall. C. 3, 2, upon which Gellius remarks: Arduum Sallustius non pro difficili tantum, sed pro eo quoque ponit, quod Graeci chalepon appellant:quod est cum difficile tum molestum quoque et incommodum et intractabile,
Gell. 4, 15:quam arduum onus,
Tac. A. 1, 11.—Of fortune, difficult, adverse, inauspicious:aequam memento rebus in arduis Servare mentem,
in adversity, Hor. C. 2, 3, 1.► Comp. arduior: iter longius arduiusque erat, Cato ap. Prisc. p. 600 P.— Sup. arduissimus: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato ap. Prisc. p. 600 P.; cf.: assiduus, egregius, industrius, perpetuus, and Rudd. I. p. 180, n. 58.— Adv. not used. -
13 arduus
arduus, a, um, adj. [akin to ARDÔ, arsô = to water, to cherish; aldainô = to make grow; aldêeis = growing; alo, altus, q. v.; 1. ad-oleo, ad-olesco; related to arbor, arbutus as eruthros, Germ. roth, Engl. red, is related to ruber; Ardea was perh. so called from its lofty situation; cf. Arduenna], high, elevated, lofty, steep (syn.: altus, celsus, sublimis).I.Lit.: Pergama ardua, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:II.aether,
Ov. M. 1, 151:sidera,
id. ib. 1, 730:cedrus,
id. Am. 1, 14, 12:cervix equi,
Hor. S. 1, 2, 89:et campo sese arduus infert (Turnus),
Verg. A. 9, 53.—Also in prose in Gell.:supercilia,
i. e. proudly elevated, Gell. 4, 1, 1:confragosus atque arduus clivis,
steep, Varr. R. R. 1, 18, 4:ascensus,
Cic. Verr. 2, 4, 23:arduus ac difficilis ascensus,
Liv. 25, 13:ardua et aspera et confragosa via,
id. 44. 3: via alta atque ardua, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:mons,
Ov. M. 1, 316:Tmolus,
id. ib. 11, 150 al.—Hence, subst.: arduum, i, n., a steep place, a steep:Ardua dum metuunt, amittunt vera viaï,
Lucr. 1, 659:in ardua montis Ite,
Ov. M. 8, 692:ardua terrarum,
Verg. A. 5, 695:per arduum scandere,
Hor. C. 2, 19, 21:in arduo,
Tac. A. 2, 47:in arduis ponet nidum suum,
Vulg. Job, 39, 27:ardua Alpium,
Tac. H. 4, 70:castellorum,
id. A. 11, 9:ingressi sunt ardua,
Vulg. Jer. 4, 29. —Trop.A.That is difficult to reach or attain, difficult, laborious, hard, arduous:B.magnum opus omnino et arduum conamur,
Cic. Or. 10, 33:rerum arduarum ac difficilium perpessio,
id. Inv. 2, 54; so id. Leg. 1, 13:id arduum factu erat,
Liv. 8, 16; Tac. A. 4, 4:victoria,
Ov. M. 14, 453:virtus,
Hor. C. 3, 24, 44:nil mortalibus arduum est,
id. ib. 1, 3, 37.— Subst.:nec fuit in arduo societas,
Tac. A. 12, 15.—Troublesome, unpleasant:C.in primis arduum videtur res gestas scribere,
Sall. C. 3, 2, upon which Gellius remarks: Arduum Sallustius non pro difficili tantum, sed pro eo quoque ponit, quod Graeci chalepon appellant:quod est cum difficile tum molestum quoque et incommodum et intractabile,
Gell. 4, 15:quam arduum onus,
Tac. A. 1, 11.—Of fortune, difficult, adverse, inauspicious:aequam memento rebus in arduis Servare mentem,
in adversity, Hor. C. 2, 3, 1.► Comp. arduior: iter longius arduiusque erat, Cato ap. Prisc. p. 600 P.— Sup. arduissimus: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato ap. Prisc. p. 600 P.; cf.: assiduus, egregius, industrius, perpetuus, and Rudd. I. p. 180, n. 58.— Adv. not used. -
14 exolesco
ex-ŏlesco, olēvi, ētum, 3, v. inch. n.I. A.In gen., so only in the part. perf. exo-letus, a, um, grown up, full grown, mature: exoletus qui excessit olescendi id est crescendi modum, Paul. ex Fest. p. 5, 7 Müll.; cf.:B.exoletus qui adolescere (olescere?) id est crescere desiit,
id. p. 80, 12 Müll.:exoleta virgo,
Plaut. Fragm. in Prisc. p. 872 P.—In partic., to denote an abandoned youth of ripe age:II.scortum exoletum,
Plaut. Poen. prol. 17; cf.:Clodius, qui semper secum scorta, semper exoletos, semper lupas duceret, etc.,
Cic. Mil. 21, 55; so Mart. 3, 82, 8; Suet. Caes. 49; 76; id. Tib. 43; id. Calig. 24; id. Galb. 22; id. Tit. 7:remiges,
Tac. A. 15, 37.—To grow to an end, to stop growing (mostly ante-Aug.; perh. not in Cic.).A.Prop.:B.multa sunt quae neglegentiā exolescunt et fiunt sterilia,
Col. 2, 18, 3; App. M. 9, p. 232, 17.—Transf., in gen., to grow out of use, out of date, to become obsolete, to pass away, cease: exolescentes litterae, disappearing, i. e. rubbed off, Suet. Aug. 7:ne vetustissima Italiae disciplina per desidiam exolesceret,
Tac. A. 11, 15:rumor validus adeo ut nondum exolescat,
id. ib. 4, 10:antiquitus instituta,
id. H. 4, 8:gratia pascui usu continuo,
Col. 7, 3, 20:cum patris favor haud dum exolevisset,
Liv. 2, 52, 4; cf.:nondum is dolor exoleverat,
Tac. A. 6, 25:prima positio vetustate,
Quint. 1, 6, 11:exolevit fundendi aeris ratio,
Plin. 34, 2, 3, § 5:Calchedonii in totum,
id. 37, 5, 18, § 72.—In the part. perf.:scorta,
Plaut. Curc. 4, 1, 12:exoletum jam vetustate odium,
Liv. 2, 35, 8; cf. id. 27, 8, 9:mos civitatis (with vetus),
Suet. Galb. 4:et reconditae voces,
id. Aug. 86:auctores,
Quint. 8, 2, 12:histrio,
Vell. 2, 28, 3.— Absol.:exoleta revocavit, aut etiam nova instituit,
Suet. Claud. 22. -
15 indoles
ind-ŏles, is, f. [indu = in-olesco; indoles, incrementum, industria, Paul. ex Fest. p. 106 Müll.], an inborn or native quality, natural quality, nature (class.; cf. ingenium).I.In gen.:II.quae indoles in savio est!
Plaut. Rud. 2, 4, 10:frugum pecudum, Liv 38, 17, 10: arborum,
Gell. 12, 1, 16.—In partic., native quality, natural abilities of men, talents, genius, disposition:adulescentes bonā indole praediti,
Cic. de Sen. 8, 26:virtutis,
id. Off. 3, 4, 16; cf.:virtutum atque vitiorum,
Liv. 21, 4 fin.:major ad virtutem,
Cic. Or. 13, 41:segnis,
Tac. A. 12, 26:praeclara,
id. H. 1, 15:adulescens laetae indolis,
Gell. 19, 9, 1:gener ob altam indolem adscitus,
Liv. 21, 2, 4.—In plur.:bonae animi indoles,
Gell. 19, 12, 5. -
16 inolesco
ĭn-ŏlesco, lēvi, ŏlĭtum, 3, v. n. and a. (inolesti, Aus. Grat. Act. § 36).I. A.Lit.:B.udo libro,
Verg. G. 2, 77:necesse est multa diu concreta modis inolescere miris,
id. A. 6, 738; Sil. 8, 583:tradux a materno sustinetur ubere dum inolescat,
Col. 4, 29, 14.—Trop.:II.assidua veterum scriptorum tractatione inoleverat linguae illius vox,
i. e. had remained fixed in his mind, Gell. 5, 21, 3:quae nosti, meditando velis inolescere menti,
Aus. Ep. 141.—Act., to implant:natura induit nobis inolevitque amorem nostri et caritatem,
Gell. 12, 5, 7:alicui semina amoris inolesti (= inolevisti),
Aus. Grat. Act. ad Grat. 36:inolitum nomen urbi,
Jul. Val. Res Gest. Alex. M. 1, 33 Mai.:in moribus inolescendis,
Gell. 12, 1, 20. -
17 ob
ŏb (old form obs, v. III.), prep. with acc. (in late Lat. also with the abl.:I.OB PERPETVO EIVS ERGA SE AMORE,
Inscr. Orell. 106) [Osc. op; kindr. with Sanscr. api; Gr. epi].Lit.A.With verbs of motion, towards, to (only ante-class.): IS TERTHS DIEBVS OB PORTVM OBVAGVLATVM ITO, let him go before his house to summon him, Fragm. XII. Tab. ap. Paul. ex Fest. s. v. portum, p. 233 Müll.: ob Romam legiones ducere, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.); cf.:B.ob Troiam duxit,
id. ib. p. 178 Müll. (Incert. libr. v. 5 Vahl.): cujus ob os Grai ora obvertebant sua, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 18, 39; and ap. Cic. Fam. 9, 26, 2 (Trag. Rel. p. 211 Rib.).—With verbs of rest, about, before, in front of, over (in Cic.):II.follem sibi obstringit ob gulam,
Plaut. Aul. 2, 4, 23:lanam ob oculum habere,
id. Mil. 5, 37:ob oculos mihi caliginem obstitisse,
before my eyes, id. ib. 2, 4, 51:mors ob oculos saepe versata est,
Cic. Rab. Post. 14, 39; id. Sest. 21, 47:ignis qui est ob os offusus,
id. Univ. 14.—Transf., to indicate the object or cause, on account of, for, because of, by reason of, etc.A.In gen. (freq. and class.):B.etiam ob stultitiam tuam te tueris?
do you still defend yourself with regard to your folly? Plaut. Trin. 3, 2, 82:pretium ob stultitiam fero,
Ter. And. 3, 5, 4; id. Phorm. 2, 3, 23:ob eam rem iratus,
on that account, Plaut. Bacch. 4, 4, 33:neu quid ob eam rem succenseat,
id. ib. 4, 4, 39; Ter. Ad. 5, 6, 7: Mi. Ob eam rem? De. Ob eam, id. ib. 5. 9, 20:ob rem nullam,
id. Hec. 5, 3, 2:hanc Epicurus rationem induxit ob eam rem, quod veritus est, ne, etc.,
Cic. Fat. 10, 23:ob eam causam, quod, etc.,
id. Rep. 1, 7, 12: quam ob causam venerant, id. de Or. 1, 7, 26:non solum ob eam causam fieri volui, quod, etc.,
id. Rep. 1, 21, 34:ob hanc causam, quod,
id. ib. 2, 1, 3:nec ob aliam causam ullam, etc.,
id. Lael. 20, 74:ob meas injurias,
Ter. Heaut. 1, 1, 85; cf.:quodnam ob facinus?
id. ib. 5, 2, 3: ob peccatum hoc. id. ib. v. 37:ob malefacta haec,
id. Ad. 2, 1, 46:ob illam injuriam,
Cic. Rep. 2, 25, 46:ob aliquod emolumentum suum,
id. Font. 8, 17: (eum) ac Troiam misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.):ob rem judicandam pecuniam adcipere,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78; id. Att. 1, 17, 8; id. Mur. 1, 1; id. Verr. 2, 2, 48, § 119; Sall. J. 89, 2; Quint. 5, 10, 87:nec meliores ob eam scientiam nec beatiores esse possumus,
on account of, for that knowledge, Cic. Rep. 1, 19, 32:ob eam (amicitiam) summā fide servatam,
id. Lael. 7, 25:is igitur dicitur ab Amulio ob labefactandi regni timorem, ad Tiberim exponi jussus esse,
id. Rep. 2, 2, 4:unius ob iram Prodimur,
Verg. A. 1, 251; cf.:saevae memorem Junonis ob iram,
id. ib. 1, 4; cf.also: aut ob avaritiam aut miserā ambitione laborat,
Hor. S. 1, 4, 26:barbarus eum quidam palam ob iram interfecti ab eo domini obtruncat,
Liv. 21, 2, 6:non noxā neque ob metum,
Tac. H. 2, 49:Germanicum mortem ob rem publicam obiisse,
for the republic, id. A. 2, 83:cum quibus ob rem pecuniariam disceptabat,
id. ib. 6, 5.—In partic.1.In consideration of, in return for, instead of (mostly ante-class.):2.ob asinos ferre argentum,
Plaut. As. 2, 2, 80; id. Ep. 5, 2, 38:quin arrhabonem a me accepisti ob mulierem?
id. Rud. 3, 6, 23:ager oppositus est pignori Ob decem minas,
Ter. Phorm. 4, 3, 56: talentum magnum ob unam fabulam datum esse, C. Gracch. ap. Gell. 11, 10 fin.:pecuniam ob absolvendum accipere,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78:pecuniam ob delicta dare,
Tac. A. 14, 14.—Ob rem, like ex re (opp. frustra), to the purpose, with advantage, profitably, usefully (very rare): An. Non pudet Vanitatis? Do. Minime, dum ob rem, Ter Phorm. 3, 2, 41:3.verum id frustra an ob rem faciam, in vostrā manu situm est,
Sall. J. 31, 5.—Ob industriam, on purpose, intentionally, Plaut. Cas. 4, 3, 6; 2, 3, 58 (id. ib. 2, 3, 60, de industriā); cf. id. Men. 1, 2, 14.—4.Quam ob rem, also written in one word, quamobrem, on which account, wherefore, therefore, hence, accordingly; a very freq. particle of transition, esp. in Cic.:5.quam ob rem id primum videamus, quatenus, etc.,
Cic. Lael. 11, 36:quam ob rem utrique nostrūm gratum admodum feceris,
id. ib. 4, 16; 2, 10; 3, 12; 4, 15; id. Rep. 1, 5, 9; 1, 19, 32 et saep.—Ob id, ob hoc, ob haec, ob ea, ob quae, on that account, therefore (not ante-Aug.).a.Ob id:b.ignaris hostibus et ob id quietis,
Liv. 25, 35; 28, 2; Tac. A. 2, 66; 3, 75; 13, 5:ob id ipsum,
Curt. 4, 16, 23.—Ob hoc:c.ob hoc cum omnia neglecta apud hostes essent,
Liv. 25, 37; Sen. Q. N. 7, 14, 4; Col. 7, 3, 21; cf.:ob hoc miserior,
Sen. Ep. 98, 5. —Ob haec:d.ob haec cum legatos mitti placuisset,
Liv. 8, 23; 21, 50; 38, 34; Cels. 1 praef.—Ob ea:e. III.ob ea consul Albinus senatum de foedere consulebat,
Sall. J. 39, 2.—In composition, the b of ob remains unchanged before vowels and most consonants; only before p, f, c, g, is assimilation more common: oppeto, offero, occido, ogganio, etc.—An ancient form obs, analogous to abs, is implied in obs-olesco and os-tendo.—In signification, that of direction towards, or of existence at or before a thing is predominant, although it likewise gives to the simple verb the accessory notion of against: obicere, opponere, obrogare. -
18 obs
ŏb (old form obs, v. III.), prep. with acc. (in late Lat. also with the abl.:I.OB PERPETVO EIVS ERGA SE AMORE,
Inscr. Orell. 106) [Osc. op; kindr. with Sanscr. api; Gr. epi].Lit.A.With verbs of motion, towards, to (only ante-class.): IS TERTHS DIEBVS OB PORTVM OBVAGVLATVM ITO, let him go before his house to summon him, Fragm. XII. Tab. ap. Paul. ex Fest. s. v. portum, p. 233 Müll.: ob Romam legiones ducere, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.); cf.:B.ob Troiam duxit,
id. ib. p. 178 Müll. (Incert. libr. v. 5 Vahl.): cujus ob os Grai ora obvertebant sua, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 18, 39; and ap. Cic. Fam. 9, 26, 2 (Trag. Rel. p. 211 Rib.).—With verbs of rest, about, before, in front of, over (in Cic.):II.follem sibi obstringit ob gulam,
Plaut. Aul. 2, 4, 23:lanam ob oculum habere,
id. Mil. 5, 37:ob oculos mihi caliginem obstitisse,
before my eyes, id. ib. 2, 4, 51:mors ob oculos saepe versata est,
Cic. Rab. Post. 14, 39; id. Sest. 21, 47:ignis qui est ob os offusus,
id. Univ. 14.—Transf., to indicate the object or cause, on account of, for, because of, by reason of, etc.A.In gen. (freq. and class.):B.etiam ob stultitiam tuam te tueris?
do you still defend yourself with regard to your folly? Plaut. Trin. 3, 2, 82:pretium ob stultitiam fero,
Ter. And. 3, 5, 4; id. Phorm. 2, 3, 23:ob eam rem iratus,
on that account, Plaut. Bacch. 4, 4, 33:neu quid ob eam rem succenseat,
id. ib. 4, 4, 39; Ter. Ad. 5, 6, 7: Mi. Ob eam rem? De. Ob eam, id. ib. 5. 9, 20:ob rem nullam,
id. Hec. 5, 3, 2:hanc Epicurus rationem induxit ob eam rem, quod veritus est, ne, etc.,
Cic. Fat. 10, 23:ob eam causam, quod, etc.,
id. Rep. 1, 7, 12: quam ob causam venerant, id. de Or. 1, 7, 26:non solum ob eam causam fieri volui, quod, etc.,
id. Rep. 1, 21, 34:ob hanc causam, quod,
id. ib. 2, 1, 3:nec ob aliam causam ullam, etc.,
id. Lael. 20, 74:ob meas injurias,
Ter. Heaut. 1, 1, 85; cf.:quodnam ob facinus?
id. ib. 5, 2, 3: ob peccatum hoc. id. ib. v. 37:ob malefacta haec,
id. Ad. 2, 1, 46:ob illam injuriam,
Cic. Rep. 2, 25, 46:ob aliquod emolumentum suum,
id. Font. 8, 17: (eum) ac Troiam misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.):ob rem judicandam pecuniam adcipere,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78; id. Att. 1, 17, 8; id. Mur. 1, 1; id. Verr. 2, 2, 48, § 119; Sall. J. 89, 2; Quint. 5, 10, 87:nec meliores ob eam scientiam nec beatiores esse possumus,
on account of, for that knowledge, Cic. Rep. 1, 19, 32:ob eam (amicitiam) summā fide servatam,
id. Lael. 7, 25:is igitur dicitur ab Amulio ob labefactandi regni timorem, ad Tiberim exponi jussus esse,
id. Rep. 2, 2, 4:unius ob iram Prodimur,
Verg. A. 1, 251; cf.:saevae memorem Junonis ob iram,
id. ib. 1, 4; cf.also: aut ob avaritiam aut miserā ambitione laborat,
Hor. S. 1, 4, 26:barbarus eum quidam palam ob iram interfecti ab eo domini obtruncat,
Liv. 21, 2, 6:non noxā neque ob metum,
Tac. H. 2, 49:Germanicum mortem ob rem publicam obiisse,
for the republic, id. A. 2, 83:cum quibus ob rem pecuniariam disceptabat,
id. ib. 6, 5.—In partic.1.In consideration of, in return for, instead of (mostly ante-class.):2.ob asinos ferre argentum,
Plaut. As. 2, 2, 80; id. Ep. 5, 2, 38:quin arrhabonem a me accepisti ob mulierem?
id. Rud. 3, 6, 23:ager oppositus est pignori Ob decem minas,
Ter. Phorm. 4, 3, 56: talentum magnum ob unam fabulam datum esse, C. Gracch. ap. Gell. 11, 10 fin.:pecuniam ob absolvendum accipere,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78:pecuniam ob delicta dare,
Tac. A. 14, 14.—Ob rem, like ex re (opp. frustra), to the purpose, with advantage, profitably, usefully (very rare): An. Non pudet Vanitatis? Do. Minime, dum ob rem, Ter Phorm. 3, 2, 41:3.verum id frustra an ob rem faciam, in vostrā manu situm est,
Sall. J. 31, 5.—Ob industriam, on purpose, intentionally, Plaut. Cas. 4, 3, 6; 2, 3, 58 (id. ib. 2, 3, 60, de industriā); cf. id. Men. 1, 2, 14.—4.Quam ob rem, also written in one word, quamobrem, on which account, wherefore, therefore, hence, accordingly; a very freq. particle of transition, esp. in Cic.:5.quam ob rem id primum videamus, quatenus, etc.,
Cic. Lael. 11, 36:quam ob rem utrique nostrūm gratum admodum feceris,
id. ib. 4, 16; 2, 10; 3, 12; 4, 15; id. Rep. 1, 5, 9; 1, 19, 32 et saep.—Ob id, ob hoc, ob haec, ob ea, ob quae, on that account, therefore (not ante-Aug.).a.Ob id:b.ignaris hostibus et ob id quietis,
Liv. 25, 35; 28, 2; Tac. A. 2, 66; 3, 75; 13, 5:ob id ipsum,
Curt. 4, 16, 23.—Ob hoc:c.ob hoc cum omnia neglecta apud hostes essent,
Liv. 25, 37; Sen. Q. N. 7, 14, 4; Col. 7, 3, 21; cf.:ob hoc miserior,
Sen. Ep. 98, 5. —Ob haec:d.ob haec cum legatos mitti placuisset,
Liv. 8, 23; 21, 50; 38, 34; Cels. 1 praef.—Ob ea:e. III.ob ea consul Albinus senatum de foedere consulebat,
Sall. J. 39, 2.—In composition, the b of ob remains unchanged before vowels and most consonants; only before p, f, c, g, is assimilation more common: oppeto, offero, occido, ogganio, etc.—An ancient form obs, analogous to abs, is implied in obs-olesco and os-tendo.—In signification, that of direction towards, or of existence at or before a thing is predominant, although it likewise gives to the simple verb the accessory notion of against: obicere, opponere, obrogare. -
19 obsolesco
obsŏlesco, lēvi, lētum, 3, v. inch. n. [obs-olesco], to wear out, to grow old, decay, fall into disuse, lose value, become obsolete [p. 1244] (class.;A.syn. exolesco): his (verbis) oportet, si possis, non uti: sic enim obsolescent,
Varr. L. L. 9, § 16 Müll.:haec ne obsolescerent, renovabam, cum licebat, legendo,
Cic. Ac. 1, 3, 11:obsolevit jam oratio,
id. Imp. Pomp. 17, 52:vectigal, quod in bello non obsolescat,
id. Agr. 1, 7, 21:laus,
Tac. A. 4, 26:enituit aliquis in bello, sed obsolevit in pace,
Plin. Pan. 4, 5.—Hence, obsŏlētus, a, um, P. a.Lit., old, worn out, thrown off:B.erat veste obsoletā,
Liv. 27, 34:vestitus,
Nep. Ages. 8, 2:amiculum,
Curt. 6, 9, 25:vestitu obsoletiore, Cig. Agr. 2, 5, 13: homo obsoletus,
in a worn-out dress, id. Pis. 36, 89:tectum,
old, ruinous, Hor. C. 2, 10, 6:verba,
obsolete, Cic. de Or. 3, 37, 150:obsoleta et vulgaria,
id. Quint. 18, 56.—Transf., common, ordinary, poor, mean, low:crimina,
Cic. Verr. 2, 5, 44, § 177:gaudia,
Liv. 30, 42.— Comp.:obsoletior oratio,
a too ordinary, too negligent style, Cic. de Or. 3, 9, 33:honores,
of little worth, Nep. Milt. 6, 2:color,
Col. 4, 30:o nec paternis obsoleta sordibus,
Hor. Epod. 17, 46:dextra obsoleta sanguine,
defiled, Sen. Agam. 977.—Hence, adv.: obsŏlētē, in an old or worn-out style, poorly, meanly:paulo tamen obsoletius vestitus,
Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152. -
20 obsolete
obsŏlesco, lēvi, lētum, 3, v. inch. n. [obs-olesco], to wear out, to grow old, decay, fall into disuse, lose value, become obsolete [p. 1244] (class.;A.syn. exolesco): his (verbis) oportet, si possis, non uti: sic enim obsolescent,
Varr. L. L. 9, § 16 Müll.:haec ne obsolescerent, renovabam, cum licebat, legendo,
Cic. Ac. 1, 3, 11:obsolevit jam oratio,
id. Imp. Pomp. 17, 52:vectigal, quod in bello non obsolescat,
id. Agr. 1, 7, 21:laus,
Tac. A. 4, 26:enituit aliquis in bello, sed obsolevit in pace,
Plin. Pan. 4, 5.—Hence, obsŏlētus, a, um, P. a.Lit., old, worn out, thrown off:B.erat veste obsoletā,
Liv. 27, 34:vestitus,
Nep. Ages. 8, 2:amiculum,
Curt. 6, 9, 25:vestitu obsoletiore, Cig. Agr. 2, 5, 13: homo obsoletus,
in a worn-out dress, id. Pis. 36, 89:tectum,
old, ruinous, Hor. C. 2, 10, 6:verba,
obsolete, Cic. de Or. 3, 37, 150:obsoleta et vulgaria,
id. Quint. 18, 56.—Transf., common, ordinary, poor, mean, low:crimina,
Cic. Verr. 2, 5, 44, § 177:gaudia,
Liv. 30, 42.— Comp.:obsoletior oratio,
a too ordinary, too negligent style, Cic. de Or. 3, 9, 33:honores,
of little worth, Nep. Milt. 6, 2:color,
Col. 4, 30:o nec paternis obsoleta sordibus,
Hor. Epod. 17, 46:dextra obsoleta sanguine,
defiled, Sen. Agam. 977.—Hence, adv.: obsŏlētē, in an old or worn-out style, poorly, meanly:paulo tamen obsoletius vestitus,
Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Barangay payatas — www.barangaypayatas.multiply.com = HISTORY: = BARANGAY PAYATAS got its name from Payatas Estate, a vast tract of land, registered under OCT. 333 covering an approximate area of 5, 295 hectares. PAYATAS (derived from word “PAYAT sa TAAS” meaning… … Wikipedia