Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

verto

  • 81 retroversum

    rē̆trō-versus or - sum ( - vorsus, and sync. rē̆trōrsus, - sum, also rē̆trōsus, Tert. Apol. 19), a, um, adj. [verto], turned back or backwards (adj. very rare, but freq. as adv.; v. infra).
    (α).
    Form rē̆trōversus:

    Medusae Ipse retroversus squalentia prodidit ora,

    Ov. M. 4, 655:

    retroversi ortus omen,

    Sol. 4. — Trop.:

    argumentum,

    confuted, Lact. 1, 16 fin.
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    retrorsā manu,

    Plin. 26, 9, 60, § 93:

    denique saepe retrorsa respiciens (mulier) substitit,

    App. M. 2, 6 Hild. p. 101 Oud. (retrorsus, p. 101 Elm.).—
    B.
    Trop., back, as to time, former, earlier; so only in comp.:

    retrosior,

    older, Tert. Apol. 19.—Hence, adv., in four forms: retrorsum (the predom. one, class.), retrorsus, retrovorsum, and retroversus, back, backwards, behind.
    I.
    Lit.
    (α).
    Form rē̆trōrsum:

    me vestigia terrent, Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    vela dare,

    id. C. 1, 34, 3; cf.:

    mutata te ferat aura,

    id. Ep. 1, 18, 88:

    rejectae Hannibalis minae,

    id. C. 4, 8, 16; cf.

    redire,

    Plin. 9, 31, 51, § 99.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus: dare terga metu, Val. Fl. 3, 268:

    cedentem,

    Sil. 11, 513; App. M. 3, p. 143, 39.—
    (γ).
    Form rē̆trōvorsum: cedam, imitabor nepam, Plaut. Fragm. ap. Non. 145, 14; Macr. S. 1, 17. —
    (δ).
    Form rē̆trōversus:

    colonia crescit tamquam coda vituli,

    Petr. 44, 12.—
    II.
    Trop.
    a.
    In time, back, before, earlier (jurid. Lat.):

    retrorsus ad id tempus, etc.,

    Dig. 15, 1, 32 fin.:

    retrorsum se actio refert,

    ib. 13, 5, 18.—
    b.
    In other relations, back, backwards, in return, in reversed order.
    (α).
    Form rē̆trōrsum: ex terrā aqua, ex aquā oritur aer, ex aëre aether;

    deinde retrorsum vicissim ex aethere aër, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33, 84 (cf. the like use of retro, Lucr. 1, 785):

    ut viros ac feminas, diem ac noctem dicas potius, quam retrorsum,

    Quint. 9, 4, 23; 7, 1, 25:

    quaedam et retrorsum idem valent,

    id. 5, 9, 6:

    sed omnia retrorsum,

    Flor. 4, 12, 25.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    ac si retrorsus homo mihi venisset,

    Dig. 44, 3, 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > retroversum

  • 82 retroversus

    rē̆trō-versus or - sum ( - vorsus, and sync. rē̆trōrsus, - sum, also rē̆trōsus, Tert. Apol. 19), a, um, adj. [verto], turned back or backwards (adj. very rare, but freq. as adv.; v. infra).
    (α).
    Form rē̆trōversus:

    Medusae Ipse retroversus squalentia prodidit ora,

    Ov. M. 4, 655:

    retroversi ortus omen,

    Sol. 4. — Trop.:

    argumentum,

    confuted, Lact. 1, 16 fin.
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    retrorsā manu,

    Plin. 26, 9, 60, § 93:

    denique saepe retrorsa respiciens (mulier) substitit,

    App. M. 2, 6 Hild. p. 101 Oud. (retrorsus, p. 101 Elm.).—
    B.
    Trop., back, as to time, former, earlier; so only in comp.:

    retrosior,

    older, Tert. Apol. 19.—Hence, adv., in four forms: retrorsum (the predom. one, class.), retrorsus, retrovorsum, and retroversus, back, backwards, behind.
    I.
    Lit.
    (α).
    Form rē̆trōrsum:

    me vestigia terrent, Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    vela dare,

    id. C. 1, 34, 3; cf.:

    mutata te ferat aura,

    id. Ep. 1, 18, 88:

    rejectae Hannibalis minae,

    id. C. 4, 8, 16; cf.

    redire,

    Plin. 9, 31, 51, § 99.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus: dare terga metu, Val. Fl. 3, 268:

    cedentem,

    Sil. 11, 513; App. M. 3, p. 143, 39.—
    (γ).
    Form rē̆trōvorsum: cedam, imitabor nepam, Plaut. Fragm. ap. Non. 145, 14; Macr. S. 1, 17. —
    (δ).
    Form rē̆trōversus:

    colonia crescit tamquam coda vituli,

    Petr. 44, 12.—
    II.
    Trop.
    a.
    In time, back, before, earlier (jurid. Lat.):

    retrorsus ad id tempus, etc.,

    Dig. 15, 1, 32 fin.:

    retrorsum se actio refert,

    ib. 13, 5, 18.—
    b.
    In other relations, back, backwards, in return, in reversed order.
    (α).
    Form rē̆trōrsum: ex terrā aqua, ex aquā oritur aer, ex aëre aether;

    deinde retrorsum vicissim ex aethere aër, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33, 84 (cf. the like use of retro, Lucr. 1, 785):

    ut viros ac feminas, diem ac noctem dicas potius, quam retrorsum,

    Quint. 9, 4, 23; 7, 1, 25:

    quaedam et retrorsum idem valent,

    id. 5, 9, 6:

    sed omnia retrorsum,

    Flor. 4, 12, 25.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    ac si retrorsus homo mihi venisset,

    Dig. 44, 3, 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > retroversus

  • 83 retrovorsum

    rē̆trō-versus or - sum ( - vorsus, and sync. rē̆trōrsus, - sum, also rē̆trōsus, Tert. Apol. 19), a, um, adj. [verto], turned back or backwards (adj. very rare, but freq. as adv.; v. infra).
    (α).
    Form rē̆trōversus:

    Medusae Ipse retroversus squalentia prodidit ora,

    Ov. M. 4, 655:

    retroversi ortus omen,

    Sol. 4. — Trop.:

    argumentum,

    confuted, Lact. 1, 16 fin.
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    retrorsā manu,

    Plin. 26, 9, 60, § 93:

    denique saepe retrorsa respiciens (mulier) substitit,

    App. M. 2, 6 Hild. p. 101 Oud. (retrorsus, p. 101 Elm.).—
    B.
    Trop., back, as to time, former, earlier; so only in comp.:

    retrosior,

    older, Tert. Apol. 19.—Hence, adv., in four forms: retrorsum (the predom. one, class.), retrorsus, retrovorsum, and retroversus, back, backwards, behind.
    I.
    Lit.
    (α).
    Form rē̆trōrsum:

    me vestigia terrent, Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    vela dare,

    id. C. 1, 34, 3; cf.:

    mutata te ferat aura,

    id. Ep. 1, 18, 88:

    rejectae Hannibalis minae,

    id. C. 4, 8, 16; cf.

    redire,

    Plin. 9, 31, 51, § 99.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus: dare terga metu, Val. Fl. 3, 268:

    cedentem,

    Sil. 11, 513; App. M. 3, p. 143, 39.—
    (γ).
    Form rē̆trōvorsum: cedam, imitabor nepam, Plaut. Fragm. ap. Non. 145, 14; Macr. S. 1, 17. —
    (δ).
    Form rē̆trōversus:

    colonia crescit tamquam coda vituli,

    Petr. 44, 12.—
    II.
    Trop.
    a.
    In time, back, before, earlier (jurid. Lat.):

    retrorsus ad id tempus, etc.,

    Dig. 15, 1, 32 fin.:

    retrorsum se actio refert,

    ib. 13, 5, 18.—
    b.
    In other relations, back, backwards, in return, in reversed order.
    (α).
    Form rē̆trōrsum: ex terrā aqua, ex aquā oritur aer, ex aëre aether;

    deinde retrorsum vicissim ex aethere aër, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33, 84 (cf. the like use of retro, Lucr. 1, 785):

    ut viros ac feminas, diem ac noctem dicas potius, quam retrorsum,

    Quint. 9, 4, 23; 7, 1, 25:

    quaedam et retrorsum idem valent,

    id. 5, 9, 6:

    sed omnia retrorsum,

    Flor. 4, 12, 25.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    ac si retrorsus homo mihi venisset,

    Dig. 44, 3, 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > retrovorsum

  • 84 retrovorsus

    rē̆trō-versus or - sum ( - vorsus, and sync. rē̆trōrsus, - sum, also rē̆trōsus, Tert. Apol. 19), a, um, adj. [verto], turned back or backwards (adj. very rare, but freq. as adv.; v. infra).
    (α).
    Form rē̆trōversus:

    Medusae Ipse retroversus squalentia prodidit ora,

    Ov. M. 4, 655:

    retroversi ortus omen,

    Sol. 4. — Trop.:

    argumentum,

    confuted, Lact. 1, 16 fin.
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    retrorsā manu,

    Plin. 26, 9, 60, § 93:

    denique saepe retrorsa respiciens (mulier) substitit,

    App. M. 2, 6 Hild. p. 101 Oud. (retrorsus, p. 101 Elm.).—
    B.
    Trop., back, as to time, former, earlier; so only in comp.:

    retrosior,

    older, Tert. Apol. 19.—Hence, adv., in four forms: retrorsum (the predom. one, class.), retrorsus, retrovorsum, and retroversus, back, backwards, behind.
    I.
    Lit.
    (α).
    Form rē̆trōrsum:

    me vestigia terrent, Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    vela dare,

    id. C. 1, 34, 3; cf.:

    mutata te ferat aura,

    id. Ep. 1, 18, 88:

    rejectae Hannibalis minae,

    id. C. 4, 8, 16; cf.

    redire,

    Plin. 9, 31, 51, § 99.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus: dare terga metu, Val. Fl. 3, 268:

    cedentem,

    Sil. 11, 513; App. M. 3, p. 143, 39.—
    (γ).
    Form rē̆trōvorsum: cedam, imitabor nepam, Plaut. Fragm. ap. Non. 145, 14; Macr. S. 1, 17. —
    (δ).
    Form rē̆trōversus:

    colonia crescit tamquam coda vituli,

    Petr. 44, 12.—
    II.
    Trop.
    a.
    In time, back, before, earlier (jurid. Lat.):

    retrorsus ad id tempus, etc.,

    Dig. 15, 1, 32 fin.:

    retrorsum se actio refert,

    ib. 13, 5, 18.—
    b.
    In other relations, back, backwards, in return, in reversed order.
    (α).
    Form rē̆trōrsum: ex terrā aqua, ex aquā oritur aer, ex aëre aether;

    deinde retrorsum vicissim ex aethere aër, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33, 84 (cf. the like use of retro, Lucr. 1, 785):

    ut viros ac feminas, diem ac noctem dicas potius, quam retrorsum,

    Quint. 9, 4, 23; 7, 1, 25:

    quaedam et retrorsum idem valent,

    id. 5, 9, 6:

    sed omnia retrorsum,

    Flor. 4, 12, 25.—
    (β).
    Form rē̆trōrsus:

    ac si retrorsus homo mihi venisset,

    Dig. 44, 3, 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > retrovorsus

  • 85 subverto

    sub-verto ( - vorto), ti, sum, 3, v. a., to turn upside down; to upset, overturn, overthrow (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    lupinum aratro,

    Col. 11, 2, 44:

    mensam,

    Suet. Ner. 47:

    statuas,

    id. Calig. 34:

    tantas operum moles,

    Ov. F. 6, 645:

    silvam,

    Luc. 3, 436:

    subversi montes,

    Sall. C. 13, 1:

    Arisbe terrarum motu subversa,

    Plin. 5, 31, 39, § 139:

    Silvani simulacrum,

    id. 15, 18, 20, § 77:

    obices portarum,

    Tac. A. 13, 39. — Absol., Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17:

    calceus olim Si pede major erit, subvertet,

    Hor. Ep. 1, 10, 43. —
    II.
    Trop., to overthrow, ruin, destroy, subvert:

    subversa jacebat Pristina majestas soliorum,

    overthrown, subverted, Lucr. 5, 1136:

    subversa Crassorum et Orphiti domus,

    Tac. H. 4, 42:

    florentes privignos per occultum,

    Tac. A. 4, 71 fin.:

    aliquem,

    to ruin, undo, Ter. Ad. 5, 3, 51:

    avaritia fidem, probitatem ceterasque artes bonas subvertit,

    Sall. C. 10, 4:

    leges ac libertatem,

    id. H. 1, 48, 10 Dietsch:

    imperium,

    id. ib. 1, 48, 8:

    ad ea quae majores pepererunt, subvortunda,

    id. ib. 1, 41, 3:

    decretum consulis,

    id. J. 30, 1:

    leges,

    Tac. A. 2, 36:

    jura,

    id. ib. 4, 30:

    scriptam legem,

    Quint. 7, 7, 6:

    omnia praejudicia,

    id. 5, 11, 13:

    interpretationem adversarii (opp. confirmare),

    id. 7, 6, 2:

    artem orandi,

    id. 9, 4, 3:

    testamentum,

    Val. Max. 7, 8, 1:

    antiquiora beneficia,

    Plin. Ep. 3, 4, 6:

    omnis domus delatorum interpretationibus,

    Tac. A. 3, 25:

    opes,

    Luc. 8, 273:

    quaesitum imperium brevis momenti culpā,

    Just. 6, 3, 8:

    patriae mores,

    id. 12, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subverto

  • 86 subvorto

    sub-verto ( - vorto), ti, sum, 3, v. a., to turn upside down; to upset, overturn, overthrow (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    lupinum aratro,

    Col. 11, 2, 44:

    mensam,

    Suet. Ner. 47:

    statuas,

    id. Calig. 34:

    tantas operum moles,

    Ov. F. 6, 645:

    silvam,

    Luc. 3, 436:

    subversi montes,

    Sall. C. 13, 1:

    Arisbe terrarum motu subversa,

    Plin. 5, 31, 39, § 139:

    Silvani simulacrum,

    id. 15, 18, 20, § 77:

    obices portarum,

    Tac. A. 13, 39. — Absol., Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17:

    calceus olim Si pede major erit, subvertet,

    Hor. Ep. 1, 10, 43. —
    II.
    Trop., to overthrow, ruin, destroy, subvert:

    subversa jacebat Pristina majestas soliorum,

    overthrown, subverted, Lucr. 5, 1136:

    subversa Crassorum et Orphiti domus,

    Tac. H. 4, 42:

    florentes privignos per occultum,

    Tac. A. 4, 71 fin.:

    aliquem,

    to ruin, undo, Ter. Ad. 5, 3, 51:

    avaritia fidem, probitatem ceterasque artes bonas subvertit,

    Sall. C. 10, 4:

    leges ac libertatem,

    id. H. 1, 48, 10 Dietsch:

    imperium,

    id. ib. 1, 48, 8:

    ad ea quae majores pepererunt, subvortunda,

    id. ib. 1, 41, 3:

    decretum consulis,

    id. J. 30, 1:

    leges,

    Tac. A. 2, 36:

    jura,

    id. ib. 4, 30:

    scriptam legem,

    Quint. 7, 7, 6:

    omnia praejudicia,

    id. 5, 11, 13:

    interpretationem adversarii (opp. confirmare),

    id. 7, 6, 2:

    artem orandi,

    id. 9, 4, 3:

    testamentum,

    Val. Max. 7, 8, 1:

    antiquiora beneficia,

    Plin. Ep. 3, 4, 6:

    omnis domus delatorum interpretationibus,

    Tac. A. 3, 25:

    opes,

    Luc. 8, 273:

    quaesitum imperium brevis momenti culpā,

    Just. 6, 3, 8:

    patriae mores,

    id. 12, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subvorto

  • 87 traduco

    trādūco (TRANSDVCO, Inscr. Orell. 750; Cic. Sest. 42, 91; Sall. J. 11, 4; Liv. 10, 37, 1; and so always in Cæs.; v. Neue, Formenl. 1, 734), xi, ctum, 3 ( imv. traduce, Ter. Heaut. 4, 4, 22; id. Ad. 5, 7, 12; perf. sync. traduxti, Plaut. Cas. 3, 3, 16; inf. parag. transducier, id. Most. 1, 1, 16; Ter. Ad. 2, 1, 46), v. a. [trans-duco], to lead, bring, or conduct across; to lead, bring, or carry over any thing (syn. traicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    jamne hanc traduxti huc ad nos vicinam tuam?

    Plaut. Cas. 3, 3, 16:

    ut traduxisti huc ad nos uxorem tuam!

    id. ib. 3, 4, 7:

    traduce et matrem et familiam omnem ad nos,

    Ter. Ad. 5, 7, 12:

    exercitum ex Galliā in Ligures,

    Liv. 40, 25, 9:

    suas copias per angustias et fines Sequanorum,

    Caes. B. G. 1, 11; 1, 19:

    copias praeter castra,

    id. ib. 1, 48:

    cohortes ad se in castra,

    id. B. C. 1, 21:

    impedimenta ad se,

    id. ib. 1, 42:

    regem Antiochum in Europam,

    Liv. 36, 3, 12:

    aquaeductum per domum suam,

    Dig. 6, 2, 11:

    tua pompa Eo traducenda est,

    to be carried over to him, Ter. Heaut. 4, 4, 18 Ruhnk.:

    victimas in triumpho,

    parade, Liv. 45, 39, 12:

    carpentum, quo in pompā traduceretur,

    was borne along, Suet. Calig. 15.—With trans (rare, and only when the place to which is also expressed):

    hominum multitudinem trans Rhenum in Galliam transducere,

    Caes. B. G. 1, 35 Kraner ad loc.—With abl. (very rare):

    legiones Peninis Cottianisque Alpibus traducere,

    Tac. H. 4, 68.—With double acc.:

    traductus exercitus silvam Ciminiam,

    Liv. 9, 39, 1; cf. in the foll. B.—
    B.
    In partic.
    1.
    To lead or convey across, to transport over a stream or bridge:

    flumen subito accrevit, ut eā re traduci non potuerunt,

    Cic. Inv. 2, 31, 97:

    pontem in Arari faciundum curat. atque ita exercitum transducit,

    Caes. B. G. 1, 13. — Freq. with a double acc.: cum Isaram flumen exercitum traduxissem, Planc. ap. Cic. Fam. 10. 21, 2:

    ubi Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse,

    Caes. B. G. 1, 12: flumen Axonam exercitum transducere, id. ib. 2, 5:

    quos Caesar transduxerat Rhenum,

    Hirt. B. G. 8, 13; 7, 11:

    copias flumen,

    Liv. 21, 23, 3; 22, 45, 5:

    Volturnum flumen exercitum,

    id. 23, 36, 9; 26, 8, 9:

    novum exercitum traducite Iberum,

    id. 26, 41, 23.—Hence, pass.:

    raptim traducto exercitu Iberum,

    Liv. 24, 41, 1; 9, 39, 1:

    legio flumen transducta,

    Sall. H. 2, 57 Dietsch:

    ne major multitudo Germanorum Rhenum transducatur,

    Caes. B. G. 1, 31; id. B. C. 3, 76. — With abl. (very rare):

    nisi flumine Ligeri copias traduxisset,

    Hirt. B. G. 8, 27:

    Belgas Rhenum antiquitus esse transductos,

    Caes. B. G. 2, 4. —
    2.
    Publicists' t. t.: traducere equum, to lead his horse along, said of a knight who passed muster at the inspection by the censor (cf. transveho):

    qui (P. Africanus) cum esset censor et in equitum censu C. Licinius Sacerdos prodisset... cum contra nemo diceret, jussit equum traducere,

    Cic. Clu. 48, 134; cf. Val. Max. 4, 1, 10.—
    3.
    To lead along, parade in public by way of disgrace:

    delatores flagellis caesi ac traducti per amphitheatri harenam,

    Suet. Tit. 8 fin.; cf. infra, II. B. 2.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to lead, bring, or carry over, to transfer, remove:

    aut alio possis animi traducere motus,

    Lucr. 4, 1068:

    animos judicum a severitate paulisper ad hilaritatem risumque traducere,

    Cic. Brut. 93, 322:

    animum hominis ab omni aliā cogitatione ad tuam dignitatem tuendam,

    id. Fam. 1, 2, 3:

    animos a contrariā defensione abducere et ad nostram conor traducere,

    id. de Or. 2, 72, 293:

    ad amicitiam consuetudinemque,

    id. Prov. Cons. 9, 22:

    post partum cura in vitulos traducitur omnis,

    Verg. G. 3, 157:

    tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam,

    Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hanc rationem naturae difficile est traducere ad id genus divinationis,

    to apply, id. Div. 1, 57, 130:

    nomen eorum ad errorem fabulae,

    id. Tusc. 5, 3, 8 et saep.:

    centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti,

    transferred, Caes. B. G. 6, 40:

    is ad plebem P. Clodium traducit,

    Cic. Att. 1, 18, 4; cf.:

    P. Clodium a patribus ad plebem,

    Suet. Caes. 20: academicen suntaxin, Cic. Att. 13, 16:

    gens in patricias transducta,

    Suet. Aug. 2:

    augur destinatus ad pontificatum traductus est,

    id. Calig. 12:

    medicus aegrum in meliorem consuetudinem, etc.,

    Varr. L. L. 9, § 11 Müll.:

    ut (oratio) eos qui audient ad majorem admirationem possit traducere,

    Cic. Or. 57, 192:

    mali punientur et traducentur in melius,

    Sen. Ira, 2, 13, 4. — Poet., with dat.:

    me mea paupertas vitae traducat inerti,

    Tib. 1, 1, 5 (where Müll. reads vita).—
    B.
    In partic.
    1.
    To bring over, draw over one to some side or opinion:

    hominem traducere ad optimates paro,

    Cic. Att. 14, 21, 4:

    si istud obtinueris, traducas me ad te totum licebit,

    id. Fin. 4. 1, 2:

    transductis ad se jam pluribus,

    Suet. Caes. 14:

    traduxit me ad suam sententiam,

    Cic. Clu. 52, 144.—
    2.
    To lead along, exhibit as a spectacle, i. e. to make a show of, to expose to public ridicule, to dishonor, disgrace, degrade (not ante-Aug.):

    an non sensistis... vestras conjuges, vestros liberos traductos per ora hominum?

    Liv. 2, 38, 3; Just. 36. 1, 5; cf. Petr. 87:

    rideris multoque magis traduceris, etc.,

    Mart. 6, 77, 5:

    libidinem,

    Sen. Ep. 100, 10; id. Ben. 2, 17, 5; 4, 32, 3; Mart. 3, 74, 5; Juv. 8, 17:

    quae tua traducit manifesto carmina furto,

    convicts of, proves guilty of, Mart. 1, 53, 3.—
    3.
    In a good sense, to set forth publicly, make public, exhibit, display, proclaim, spread abroad:

    poëmata,

    Petr. 41:

    tot annorum secreta,

    id. 17: se, to show one ' s self in public:

    lorica, in quā se traducebat Ulixem ancipitem,

    Juv. 11, 31. —
    4.
    Of time, to lead, spend, pass (class.;

    syn.: ago, transigo): otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere,

    Cic. Sen. 23, 82; cf.:

    hoc quod datum est vitae tranquille placideque traducere,

    id. Tusc. 3, 11, 25: quantumcumque superest temporis, Aug. ap. Gell. 15, 7, 3:

    adulescentiam eleganter,

    Cic. Planc. 12, 31:

    hoc tempus quā ratione,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    quibus artibus latebrisque, vitam per novem annos, Tac H. 4, 67: leniter aevum,

    Hor. Ep. 1, 18, 97: tempora Cynicā cenā, Petr. poët. 14: consul traducere noctem exsomnis. Sil. 9, 4 et saep.—Hence, transf., of the administration of an office:

    munus summā modestiā et summā abstinentiă,

    Cic. Att. 5, 9, 1. —
    5.
    In later gram. lang. [p. 1885]
    a.
    To transfer a word from one subject or from one language to another (for the class. verto, converto, reddo, transfero, etc.): videtur Graecos secutus, qui ephodion a sumptu viae ad aliarum quoque rerum apparatus traducunt, Gell. 17, 2, 1:

    vocabulum Graecum in linguam Romanam,

    id. 1, 18, 1.—
    b.
    To derive:

    jactare multo fusius largiusque est quam jacere, unde id verbum traductum est,

    Gell. 2, 6, 5; cf. id. 17, 2, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > traduco

  • 88 transfero

    trans-fĕro, tŭli, lātum (also written trālātum), ferre, v. a., to bear across; to carry or bring over; to convey over, transport, transfer (syn.: traduco, traicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    cadum modo hinc a me huc cum vino transferam,

    Plaut. Stich. 5, 1, 7:

    hoc (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 72:

    mustela catulos suos cottidie transfert mutatque sedem,

    Plin. 29, 4, 16, § 59:

    Caesar paulo ultra eum locum castra transtulit,

    Caes. B. C. 3, 66:

    castra trans Peneum,

    Liv. 42, 60, 3:

    castra Baetim, Auct. B. Alex. 60, 5: signa ex statione,

    Caes. B. C. 1, 60:

    signa,

    id. ib. 1, 74:

    ad se ornamenta ex his (hortis),

    Cic. Phil. 3, 12, 30:

    copias in Boeotiam,

    Just. 2, 14, 3.—

    Of personal objects: illinc huc transferetur virgo,

    Ter. Ad. 4, 7, 13:

    Naevius trans Alpes usque transfertur,

    Cic. Quint. 3, 12; cf.:

    ex hoc hominum numero in impiorum partem atque in parricidarum coetum ac numerum transferetis?

    id. Sull. 28, 77:

    o Venus... vocantis Ture te multo Glycerae decoram Transfer in aedem,

    transport thyself, Hor. C. 1, 30, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Botanical t. t., of plants, to transplant; to transfer by grafting (syn. transero):

    semina, quae transferuntur e terrā in terram,

    Varr. R. R. 1, 39, 3; cf. id. ib. 1, 40, 4; Col. Arb. 1, 5; 20, 2:

    videndum quā ex arbore in quam transferatur,

    Varr. R. R. 1, 40, 5; 1, 41, 1:

    omnia translata meliora grandioraque fiunt,

    Plin. 19, 12, 60, § 183.—
    2.
    To transfer by writing from one book into another; to copy, transcribe (syn. transcribo):

    litterae... de tabulis in libros transferuntur,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 189; so,

    rationes in tabulas,

    id. Rosc. Com. 3, 8:

    de tuo edicto in meum totidem verbis,

    id. Fam. 3, 8, 4:

    versus translati,

    Suet. Ner. 52.—
    3.
    To carry along, carry in public, bear in triumph (rare):

    triduum triumphavit. Die primo arma tela signaque aerea et marmorea transtulit,

    Liv. 34, 52, 4:

    in eo triumpho XLIX. coronae aureae translatae sunt,

    id. 37, 58, 4:

    tantundem auri atque argenti in eo triumpho translatum,

    id. 39, 42, 4:

    transtulit in triumpho multa militaria signa spoliaque alia,

    id. 45, 43, 4:

    cum in triumpho Caesaris eborea oppida essent translata,

    Quint. 6, 3, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to convey, direct, transport, transfer:

    in Celtiberiam bellum transferre,

    Caes. B. C. 1, 61:

    cum videat omne ad se bellum translatum,

    id. B. G. 7, 8; Liv. 3, 68, 13:

    concilium Lutetiam,

    Caes. B. G. 6, 3:

    disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    id. ib. 6, 13:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    turn, direct, Cic. de Or. 1, 29, 133:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    amorem huc,

    Ter. Hec. 1, 2, 94:

    amorem In mares,

    Ov. M. 10, 84:

    similitudinem ab oculis ad animum,

    Cic. Off. 1, 4, 14:

    animum ad accusandum,

    id. Mur. 22, 46:

    quod ab Ennio positum in unā re transferri in multas potest,

    id. Off. 1, 16, 51:

    definitionem in aliam rem,

    id. Ac. 2, 14, 43:

    hoc idem transfero in magistratus,

    id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

    nihil est enim, quod de suo genere in aliud genus transferri possit,

    id. Ac. 2, 16, 50:

    culpam in alios,

    id. Font. 4, 8; id. Att. 15, 28:

    transferendi in nos criminis causa,

    id. Sest. 38, 82:

    suscepere duo manipulares imperium populi Romani transferendum et transtulerunt,

    Tac. H. 1, 25: invidiam criminis, i. e. to avert from one ' s self, id. A. 2, 66:

    ut quisque obvius, quamvis leviter audita in alios transferunt,

    id. ib. 2, 82:

    in jus Latii nationes Alpium,

    id. ib. 15, 32:

    ad se Lacedaemonii arma,

    Just. 5, 1, 8; 38, 1, 8.—With se, to turn one ' s attention, devote one ' s self:

    se ad artes componendas,

    Cic. Brut. 12, 48:

    se ad album et rubricas,

    Quint. 12, 3, 11:

    se ad genus dicendi,

    Tac. Or. 19.—In eccl. Lat., to remove from the world without death:

    translatus in paradisum,

    Vulg. Ecclus. 44, 16; id. Heb. 11, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    To put off, postpone, defer, in respect of time (syn.: differo, prolato): causa haec integra in proximum annum transferetur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 2:

    subito reliquit annum suum seseque in proximum annum transtulit,

    i. e. postponed his suit, Cic. Mil. 9, 24.—
    2.
    Of speaking or writing.
    a.
    To [p. 1890] translate into another language (cf.:

    verto, reddo, interpretor, exprimo): istum ego locum totidem verbis a Dicaearcho transtuli,

    Cic. Att. 6, 2, 3; cf.:

    si ad eorum cognitionem divina illa ingenia transferrem... locos quidem quosdam transferam, et maxime ab iis quos modo nominavi,

    id. Fin. 1, 3, 7:

    analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,

    Quint. 1, 6, 3:

    qui haec ex Graeco transtulerunt,

    id. 2, 15, 21:

    volumina in linguam Latinam,

    Plin. 18, 3, 5, § 22:

    quod Cicero his verbis transfert, etc.,

    Quint. 5, 11, 27: kat antilêpsin Latine ad verbum translatum non invenio, id. 7, 4, 4; 7, 4, 7:

    simul quae legentem fefellissent, transferentem fugere non possunt,

    Plin. Ep. 7, 9, 2.—
    b.
    To transfer to a secondary or figurative signification, to use figuratively or tropically:

    utemur verbis aut iis, quae propria sunt... aut iis, quae transferuntur et quasi alieno in loco collocantur,

    Cic. de Or. 3, 37, 149; cf. Quint. 8, 6, 5 sq.; 9, 1, 4:

    cum verbum aliquod altius transfertur,

    Cic. Or. 25, 82:

    translata verba atque immutata. Translata dico, ut saepe jam, quae per similitudinem ab aliā re aut suavitatis aut inopiae causā transferuntur,

    id. ib. 27, 92:

    intexunt fabulas, verba apertius transferunt,

    id. ib. 19, 65.—
    c.
    Rhet. t. t.:

    translatum exordium est, quod aliud conficit, quam causae genus postulat,

    Cic. Inv. 1, 18, 26; cf. Quint. 4, 2, 71.—
    3.
    To apply, make use of (for a new purpose, etc.):

    hoc animi vitium ad utilitatem non transferemus,

    Quint. 6, 2, 30; cf.:

    inde stellionum nomine in male translato,

    Plin. 30, 10, 27, § 89 Jan. (al. in maledictum; cf. 2. b. supra).—
    4.
    To change, transform:

    omnia In species translata novas,

    Ov. M. 15, 420:

    civitas verterat se transtuleratque,

    Tac. H. 4, 11; cf.:

    cum ebur et robur in o litteram secundae syllabae transferunt,

    Quint. 1, 6, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > transfero

  • 89 transfiguro

    trans-fĭgūro, āvi, ātum, 1, v. a., to change in shape, to transform, transfigure, metamorphose (post-Aug.; cf.: verto, muto).
    I.
    Lit.:

    puerum in muliebrem naturam,

    Suet. Ner. 28:

    in simiae speciem transfiguratus,

    id. ib. 46:

    in lupum,

    Plin. 8, 22, 34, § 81:

    in scorpiones,

    id. 9, 31, 51, § 99:

    in pumicem (al. mutantur),

    id. 13, 25, 50, § 139:

    et qui corpora prima transfigurat,

    i. e. Ovid in the Metamorphoses, Stat. S. 2, 7, 78:

    amygdalae ex dulcibus transfigurantur in amaras,

    Plin. 17, 24, 37, § 237:

    aede Castoris et Pollucis in vestibulum transfigurata,

    Suet. Calig. 22; Vulg. Matt. 17, 2; id. Marc. 9, 1. —With se: Satanas transfigurat se in angelum lucis. Vulg. 2 Cor. 11, 14.—
    II.
    Trop., to change, transform:

    judicum animos in eum quem volumus habitum formare et velut transfigurare,

    Quint. 6, 2, 1: intellego, non emendari me tantum, sed transfigurari, Sen. Ep. 6, 1.—
    B.
    Esp.
    1.
    With se, to assume to be, pretend to be:

    transfigurantes se in apostolos,

    Vulg. 2 Cor. 11, 13.—
    2.
    To express under a figure of speech:

    haec transfiguravi in me et Apollo propter vos,

    Vulg. 1 Cor. 4, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > transfiguro

  • 90 transformo

    trans-formo, āvi, ātum, 1, v. a., to change in shape, transform ( poet. and in post-Aug. prose; syn. verto).
    I.
    Lit.:

    (Proteus) Omnia transformat sese in miracula rerum,

    Verg. G. 4, 441:

    in vultus sese aniles (Alecto),

    id. A. 7, 416:

    membra in juvencos,

    Ov. M. 10, 237:

    cuncta In segetem,

    id. ib. 13, 654:

    gemmas novem in ignes (i. e. stellas),

    id. F. 3, 515:

    (Scylla) in scopulum Transformata,

    id. M. 14, 74; Vulg. 2 Cor. 3, 18.—
    II.
    Trop.:

    hunc (animum) transformari quodammodo ad naturam eorum, de quibus loquimur, necesse est,

    Quint. 1, 2, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > transformo

  • 91 transmuto

    trans-mūto, āre, v. a., to change, shift, transmute ( poet.; cf.:

    commuto, verto, converto): transmutans dextera laevis,

    Lucr. 2, 488:

    (fortuna) transmutat incertos honores,

    Hor. C. 3, 29, 51.—
    II.
    To transfer, remove:

    aegros ad alium locum,

    Cael. Aur. Acut. 1, 15, 142.

    Lewis & Short latin dictionary > transmuto

  • 92 transversum

    trans-verto, ti, sum, 3, v. a., to turn or direct across or athwart (post-class.).
    I.
    Lit.:

    ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,

    should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—
    II.
    Transf., to turn away, avert:

    inimica,

    Arn. 7, 219:

    fortes meos,

    Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).
    A.
    Lit.:

    viae,

    cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    tramites,

    Liv. 2, 39, 3:

    limites,

    id. 22, 12, 2:

    fossa,

    Caes. B. G. 2, 8:

    fossas viis praeducit,

    id. B. C. 1, 27:

    vallum,

    id. ib. 3, 63:

    tigna,

    id. ib. 2, 9:

    transversosque volare per imbres fulmina cernis,

    Lucr. 2, 213; cf.:

    nubila portabunt venti transversa per auras,

    id. 6, 190:

    Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,

    across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.

    prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,

    a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,

    digitus,

    Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);

    for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,

    id. Att. 13, 20, 4:

    (versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,

    Hor. A. P. 447:

    ut transversus mons sulcetur,

    Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;

    transversa, an obliqua,

    Plin. 33, 9, 45, § 129. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:

    non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,

    obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:

    e transverso vacefit locus,

    Lucr. 6, 1018:

    paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,

    Plin. 4, 12, 26, § 83:

    in transversum positae (arbores),

    id. 16, 42, 81, § 222:

    aratione per transversum iteratā,

    id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):

    collectus pluvialis aquae transversum secans,

    intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:

    (venti) mutati transversa fremunt,

    at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—
    B.
    Trop.:

    transversa incurrit misera fortuna rei publicae,

    crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:

    transversum judicem ferre,

    Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:

    ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:

    ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,

    Auct. Her. 4, 10, 14;

    for which: quod non exspectes, ex transverso fit,

    Petr. 55:

    haec calamitas ex transverso accidit,

    Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.
    1.
    transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:

    transverse describantur horae in columellā,

    Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.—
    2.
    transversim, transversely, crosswise:

    obliquatis manibus,

    Tert. Bapt. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > transversum

  • 93 transverto

    trans-verto, ti, sum, 3, v. a., to turn or direct across or athwart (post-class.).
    I.
    Lit.:

    ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,

    should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—
    II.
    Transf., to turn away, avert:

    inimica,

    Arn. 7, 219:

    fortes meos,

    Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).
    A.
    Lit.:

    viae,

    cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    tramites,

    Liv. 2, 39, 3:

    limites,

    id. 22, 12, 2:

    fossa,

    Caes. B. G. 2, 8:

    fossas viis praeducit,

    id. B. C. 1, 27:

    vallum,

    id. ib. 3, 63:

    tigna,

    id. ib. 2, 9:

    transversosque volare per imbres fulmina cernis,

    Lucr. 2, 213; cf.:

    nubila portabunt venti transversa per auras,

    id. 6, 190:

    Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,

    across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.

    prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,

    a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,

    digitus,

    Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);

    for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,

    id. Att. 13, 20, 4:

    (versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,

    Hor. A. P. 447:

    ut transversus mons sulcetur,

    Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;

    transversa, an obliqua,

    Plin. 33, 9, 45, § 129. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:

    non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,

    obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:

    e transverso vacefit locus,

    Lucr. 6, 1018:

    paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,

    Plin. 4, 12, 26, § 83:

    in transversum positae (arbores),

    id. 16, 42, 81, § 222:

    aratione per transversum iteratā,

    id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):

    collectus pluvialis aquae transversum secans,

    intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:

    (venti) mutati transversa fremunt,

    at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—
    B.
    Trop.:

    transversa incurrit misera fortuna rei publicae,

    crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:

    transversum judicem ferre,

    Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:

    ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:

    ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,

    Auct. Her. 4, 10, 14;

    for which: quod non exspectes, ex transverso fit,

    Petr. 55:

    haec calamitas ex transverso accidit,

    Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.
    1.
    transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:

    transverse describantur horae in columellā,

    Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.—
    2.
    transversim, transversely, crosswise:

    obliquatis manibus,

    Tert. Bapt. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > transverto

  • 94 transvorse

    trans-verto, ti, sum, 3, v. a., to turn or direct across or athwart (post-class.).
    I.
    Lit.:

    ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,

    should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—
    II.
    Transf., to turn away, avert:

    inimica,

    Arn. 7, 219:

    fortes meos,

    Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).
    A.
    Lit.:

    viae,

    cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    tramites,

    Liv. 2, 39, 3:

    limites,

    id. 22, 12, 2:

    fossa,

    Caes. B. G. 2, 8:

    fossas viis praeducit,

    id. B. C. 1, 27:

    vallum,

    id. ib. 3, 63:

    tigna,

    id. ib. 2, 9:

    transversosque volare per imbres fulmina cernis,

    Lucr. 2, 213; cf.:

    nubila portabunt venti transversa per auras,

    id. 6, 190:

    Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,

    across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.

    prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,

    a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,

    digitus,

    Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);

    for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,

    id. Att. 13, 20, 4:

    (versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,

    Hor. A. P. 447:

    ut transversus mons sulcetur,

    Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;

    transversa, an obliqua,

    Plin. 33, 9, 45, § 129. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:

    non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,

    obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:

    e transverso vacefit locus,

    Lucr. 6, 1018:

    paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,

    Plin. 4, 12, 26, § 83:

    in transversum positae (arbores),

    id. 16, 42, 81, § 222:

    aratione per transversum iteratā,

    id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):

    collectus pluvialis aquae transversum secans,

    intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:

    (venti) mutati transversa fremunt,

    at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—
    B.
    Trop.:

    transversa incurrit misera fortuna rei publicae,

    crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:

    transversum judicem ferre,

    Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:

    ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:

    ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,

    Auct. Her. 4, 10, 14;

    for which: quod non exspectes, ex transverso fit,

    Petr. 55:

    haec calamitas ex transverso accidit,

    Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.
    1.
    transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:

    transverse describantur horae in columellā,

    Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.—
    2.
    transversim, transversely, crosswise:

    obliquatis manibus,

    Tert. Bapt. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > transvorse

  • 95 universi

    ūnĭversus, a, um ( poet. contr., unvorsum, Lucr. 4, 262; plur. OINVORSEI, S. C. Bacch.), adj. [unus-verto, turned into one, combined into one whole], all together, all taken collectively, whole, entire, collective, general, universal (opp. singuli).
    (α).
    Sing.:

    universa provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 69, § 168:

    terra,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    mare,

    id. Fin. 2, 34, 112; 4, 2, 3:

    universum mundum complecti,

    id. N. D. 1, 43, 120:

    Gallia,

    Hirt. B. G. 8, 39, 2:

    triduum,

    three days together, Ter. Eun. 2, 1, 18:

    vita,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    odium tantum ac tam universum,

    id. Pis. 27, 65:

    confusa atque universa defensio,

    id. Sest. 2, 5:

    universa et propria oratoris vis,

    id. de Or. 1, 15, 64:

    de universā philosophiā,

    id. Tusc. 3, 3, 6:

    bellum,

    Liv. 7, 11, 1:

    dimicatio,

    a general engagement, id. 22, 32, 2; so,

    pugna,

    id. 27, 12, 9.—Strengthened by totus:

    lupus Gregem universum voluit totum avortere,

    Plaut. Trin. 1, 2, 134.—
    (β).
    Plur.:

    de universis generibus rerum dicere,

    Cic. de Or. 2, 17, 71:

    ex iis rebus universis eloquentia constat, quibus in singulis elaborare permagnum est,

    id. ib. 1, 5, 19:

    ut eadem sit utilitas uniuscujusque et universorum,

    id. Off. 3, 6, 26:

    quae (virtus) etiam populos universos tueri soleat,

    id. Lael. 14, 50:

    in illum universi tela coniciunt,

    Caes. B. G. 5, 44; 4, 26; 7, 17:

    qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur: quid enim esse potest extra universa?

    Cic. Ac. 2, 23, 73.—Strengthened by omnes:

    id genus hominum omnibus Universis est adversum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 40:

    talibus dictis universi omnes assensere,

    App. M. 7, p. 189. —
    II.
    Substt.
    A.
    ūnĭversi, ōrum, m., the whole body of citizens, all men together:

    cum crudelitate unius oppressi essent universi,

    Cic. Rep. 3, 31, 43:

    et earum urbium separatim ab universis singulos diligunt (di),

    id. N. D. 2, 66, 165:

    si universi videre optimum et in eo consentire possent, nihil opus esset pluribus,

    id. Rep. 1, 34, 52; Suet. Galb. 10.—
    B.
    ūnĭversum, i, n., the whole world, the universe:

    tum censet imagines divinitate praeditas inesse in universitate rerum: tum principia mentis, quae sunt in eodem universo, deos esse dicit,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    genitor universi,

    Col. 3, 10, 10.—
    2.
    Adverb.: in universum, as a whole, in general, generally (not in Cic. or Cæs.):

    non nominatim, sed in universum,

    Liv. 9, 26, 8: terra etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda, Tac. G. 5; so id. ib. 6; Plin. 6, 17, 19, § 50.—Hence, adv.: ūnĭversē, in general, generally (cf.:

    omnmo, generatim, communiter): singillatim potius quam generatim atque universe loqui,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    cetera universe mandavi: illud proprie, ne pateretur prorogari nobis provincias,

    id. Att. 5, 2, 1; App. Dogm. Plat. 3, p. 268.

    Lewis & Short latin dictionary > universi

  • 96 universum

    ūnĭversus, a, um ( poet. contr., unvorsum, Lucr. 4, 262; plur. OINVORSEI, S. C. Bacch.), adj. [unus-verto, turned into one, combined into one whole], all together, all taken collectively, whole, entire, collective, general, universal (opp. singuli).
    (α).
    Sing.:

    universa provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 69, § 168:

    terra,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    mare,

    id. Fin. 2, 34, 112; 4, 2, 3:

    universum mundum complecti,

    id. N. D. 1, 43, 120:

    Gallia,

    Hirt. B. G. 8, 39, 2:

    triduum,

    three days together, Ter. Eun. 2, 1, 18:

    vita,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    odium tantum ac tam universum,

    id. Pis. 27, 65:

    confusa atque universa defensio,

    id. Sest. 2, 5:

    universa et propria oratoris vis,

    id. de Or. 1, 15, 64:

    de universā philosophiā,

    id. Tusc. 3, 3, 6:

    bellum,

    Liv. 7, 11, 1:

    dimicatio,

    a general engagement, id. 22, 32, 2; so,

    pugna,

    id. 27, 12, 9.—Strengthened by totus:

    lupus Gregem universum voluit totum avortere,

    Plaut. Trin. 1, 2, 134.—
    (β).
    Plur.:

    de universis generibus rerum dicere,

    Cic. de Or. 2, 17, 71:

    ex iis rebus universis eloquentia constat, quibus in singulis elaborare permagnum est,

    id. ib. 1, 5, 19:

    ut eadem sit utilitas uniuscujusque et universorum,

    id. Off. 3, 6, 26:

    quae (virtus) etiam populos universos tueri soleat,

    id. Lael. 14, 50:

    in illum universi tela coniciunt,

    Caes. B. G. 5, 44; 4, 26; 7, 17:

    qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur: quid enim esse potest extra universa?

    Cic. Ac. 2, 23, 73.—Strengthened by omnes:

    id genus hominum omnibus Universis est adversum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 40:

    talibus dictis universi omnes assensere,

    App. M. 7, p. 189. —
    II.
    Substt.
    A.
    ūnĭversi, ōrum, m., the whole body of citizens, all men together:

    cum crudelitate unius oppressi essent universi,

    Cic. Rep. 3, 31, 43:

    et earum urbium separatim ab universis singulos diligunt (di),

    id. N. D. 2, 66, 165:

    si universi videre optimum et in eo consentire possent, nihil opus esset pluribus,

    id. Rep. 1, 34, 52; Suet. Galb. 10.—
    B.
    ūnĭversum, i, n., the whole world, the universe:

    tum censet imagines divinitate praeditas inesse in universitate rerum: tum principia mentis, quae sunt in eodem universo, deos esse dicit,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    genitor universi,

    Col. 3, 10, 10.—
    2.
    Adverb.: in universum, as a whole, in general, generally (not in Cic. or Cæs.):

    non nominatim, sed in universum,

    Liv. 9, 26, 8: terra etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda, Tac. G. 5; so id. ib. 6; Plin. 6, 17, 19, § 50.—Hence, adv.: ūnĭversē, in general, generally (cf.:

    omnmo, generatim, communiter): singillatim potius quam generatim atque universe loqui,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    cetera universe mandavi: illud proprie, ne pateretur prorogari nobis provincias,

    id. Att. 5, 2, 1; App. Dogm. Plat. 3, p. 268.

    Lewis & Short latin dictionary > universum

  • 97 universus

    ūnĭversus, a, um ( poet. contr., unvorsum, Lucr. 4, 262; plur. OINVORSEI, S. C. Bacch.), adj. [unus-verto, turned into one, combined into one whole], all together, all taken collectively, whole, entire, collective, general, universal (opp. singuli).
    (α).
    Sing.:

    universa provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 69, § 168:

    terra,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    mare,

    id. Fin. 2, 34, 112; 4, 2, 3:

    universum mundum complecti,

    id. N. D. 1, 43, 120:

    Gallia,

    Hirt. B. G. 8, 39, 2:

    triduum,

    three days together, Ter. Eun. 2, 1, 18:

    vita,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    odium tantum ac tam universum,

    id. Pis. 27, 65:

    confusa atque universa defensio,

    id. Sest. 2, 5:

    universa et propria oratoris vis,

    id. de Or. 1, 15, 64:

    de universā philosophiā,

    id. Tusc. 3, 3, 6:

    bellum,

    Liv. 7, 11, 1:

    dimicatio,

    a general engagement, id. 22, 32, 2; so,

    pugna,

    id. 27, 12, 9.—Strengthened by totus:

    lupus Gregem universum voluit totum avortere,

    Plaut. Trin. 1, 2, 134.—
    (β).
    Plur.:

    de universis generibus rerum dicere,

    Cic. de Or. 2, 17, 71:

    ex iis rebus universis eloquentia constat, quibus in singulis elaborare permagnum est,

    id. ib. 1, 5, 19:

    ut eadem sit utilitas uniuscujusque et universorum,

    id. Off. 3, 6, 26:

    quae (virtus) etiam populos universos tueri soleat,

    id. Lael. 14, 50:

    in illum universi tela coniciunt,

    Caes. B. G. 5, 44; 4, 26; 7, 17:

    qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur: quid enim esse potest extra universa?

    Cic. Ac. 2, 23, 73.—Strengthened by omnes:

    id genus hominum omnibus Universis est adversum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 40:

    talibus dictis universi omnes assensere,

    App. M. 7, p. 189. —
    II.
    Substt.
    A.
    ūnĭversi, ōrum, m., the whole body of citizens, all men together:

    cum crudelitate unius oppressi essent universi,

    Cic. Rep. 3, 31, 43:

    et earum urbium separatim ab universis singulos diligunt (di),

    id. N. D. 2, 66, 165:

    si universi videre optimum et in eo consentire possent, nihil opus esset pluribus,

    id. Rep. 1, 34, 52; Suet. Galb. 10.—
    B.
    ūnĭversum, i, n., the whole world, the universe:

    tum censet imagines divinitate praeditas inesse in universitate rerum: tum principia mentis, quae sunt in eodem universo, deos esse dicit,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    genitor universi,

    Col. 3, 10, 10.—
    2.
    Adverb.: in universum, as a whole, in general, generally (not in Cic. or Cæs.):

    non nominatim, sed in universum,

    Liv. 9, 26, 8: terra etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda, Tac. G. 5; so id. ib. 6; Plin. 6, 17, 19, § 50.—Hence, adv.: ūnĭversē, in general, generally (cf.:

    omnmo, generatim, communiter): singillatim potius quam generatim atque universe loqui,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    cetera universe mandavi: illud proprie, ne pateretur prorogari nobis provincias,

    id. Att. 5, 2, 1; App. Dogm. Plat. 3, p. 268.

    Lewis & Short latin dictionary > universus

  • 98 versicapillus

    versĭcăpillus, i, m. [verto-capillus], one who changes hair, i. e. whose hair grows gray, Plaut. Pers. 2, 2, 48 Ritschl (al. ubi capillus versipellis flat).

    Lewis & Short latin dictionary > versicapillus

  • 99 versiformis

    versĭformis, e, adj. [verto-forma], changing its form, changeable (post-class.):

    totum,

    Tert. Pall. 2:

    cupitor (Juppiter),

    Mart. Cap. 6, § 589:

    puer (Cupido),

    id. 9, § 917.

    Lewis & Short latin dictionary > versiformis

  • 100 versilis

    versĭlis, e, adj. [verto], that may be turned (post-class.):

    profunditas,

    Mart. Cap. 4, § 423:

    scaena,

    Serv. ad Verg. G. 3, 24.

    Lewis & Short latin dictionary > versilis

См. также в других словарях:

  • Verto ežeras — Sp Vèrto ẽžeras Ap Wörther See L Austrija …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

  • Pousada Professor Verto — (Urubici,Бразилия) Категория отеля: Адрес: Rua Elias Lorenzetti, 375, Urubi …   Каталог отелей

  • VERTEX, a VERTO — proprie quod in se versum ac contortum est. Ita vortex in fluvio, ubi aqua gyratur et in se vertitur, e cuiusmodi aquarum gyris quô pactô Veteres divinare sint soliti, diximus supra ubi de Aqua, Fluviis, Fontibus. In capite Vertex similiter,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Feldenas prie Verto ežero — Sp Fèldenas prie Vèrto ẽžero Ap Velden am Wörther See L Austrija …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

  • VMCK — Verto Memory Cooling Kit (Computing » Hardware) …   Abbreviations dictionary

  • List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… …   Wikipedia

  • ИНТРОВЕРТИВНЫЙ —         (от лат. intro внутрь и verto поворачиваю, обращаю), обращённый внутрь; психологич. характеристика личности, направленной на внутр. мир мыслей, переживаний и т. п., самоуглублённой. Понятие введено К. Г. Юнгом.         см. Экстравертивный …   Философская энциклопедия

  • ЭКСТРАВЕРТИВНЫЙ —         (от лат. extra вне, снаружи и verto поворачиваю, обращаю), обращённый вовне; психологич. характеристика личности, направленной на внеш. мир и деятельность в нём, отличающейся преобладающим интересом к внеш. объектам и т. п. Понятие… …   Философская энциклопедия

  • интровертивный — (от лат. intro  внутрь и verto  поворачиваю, обращаю), обращённый внутрь; психологическая характеристика личности, направленной на внутренний мир мыслей, переживаний и т. п., самоуглублённой. Понятие введено К. Г. Юнгом. См. Экстравертивный. * *… …   Энциклопедический словарь

  • экстравертивный — (от экстра... и лат. verto  поворачиваю, обращаю), обращённый вовне; психологическая характеристика личности, направленной на внешний мир и деятельность в нём, отличающейся преобладающим интересом к внешним объектам и т. п. Понятие введено… …   Энциклопедический словарь

  • Gilbert Artman — est un musicien multi intrumentiste (batterie, vibraphone, claviers) qui commence ses expériences sonores avec le groupe Lard Free en 1970. Son itinéraire musical, de production et mise en scène va l’amener dans des aventures diverses. Sommaire 1 …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»