Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

veneror

  • 21 religiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > religiosus

  • 22 relligiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > relligiosus

  • 23 revereo

    rĕ-vĕrĕor, ĭtus. 2, v. dep. a. ( act. collat. form rĕvĕrĕo, acc. to Prisc. p. 799 P.), to stand in awe or fear of; to regard, respect, honor; to fear, be afraid of; to reverence, revere (ante-class. and post-Aug.; syn. veneror): Ap. Quid est quod pudendum siet, genere natam bono pauperem Ducere uxorem? Pe. Revereor filium, Plaut. Ep. 2, 1, 5 (cf. infra, the passage, Ter. Phorm. 2, 1, 3): observantia, per quam aetate aut sapientiā aut honore... antecedentis reveremur et colimus, Cic. Inv. 2, 22, 66:

    hos (sc. oratores) ituri in provincias magistratus reverebantur, hos reversi colebant,

    Tac. Or. 36:

    Nigidium Cicero summe reveritus est,

    Gell. 11, 11, 1.—More freq. with inanim. or abstr. objects:

    quasi ejus opulentitatem reverearis,

    stood in awe of, Plaut. Mil. 4, 4, 35:

    simultatem meam,

    Ter. Phorm. 2, 1, 3 (also quoted in Cic. Att. 2, 19, 1):

    adventum tuom,

    Ter. Hec. 3, 1, 10:

    fulgorem ab auro,

    Lucr. 2, 51:

    dicam non reverens assentandi suspicionem,

    Cic. de Or. 2, 28, 122:

    multa adversa reverens,

    id. Tusc. 1, 30, 73:

    virtutes,

    Auct. Her. 4, 17, 24:

    coetum virorum (Tullia),

    Liv. 1, 48:

    fortunam captivae,

    Curt. 6, 2, 8:

    auctoritatem illustrium scriptorum,

    Col. 2, 1, 2:

    reverearis occursum, non reformides,

    Plin. Ep. 1, 10, 7:

    ne revereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8:

    ne quaestus quidem suos reveritus illos opimos, etc.,

    i. e. did not spare, Plin. 10, 51, 72, § 142.—( *b) Impers. in analogy with pudet: non te tui saltem pudet, si nihil mei revereatur, Varr. ap. Non. 497, 1; cf. vereor. — Hence,
    A.
    rĕvĕrens, entis, P. a., respectful, regardful, reverent:

    sermo erga patrem imperatoremque reverens, de se moderatus,

    Tac. H. 1, 17; cf.: responsum parum reverens, Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11:

    ora,

    bashful, modest, Prop. 2, 30 (3, 28), 33:

    puella parentum suorum reverens,

    App. M. 8, p. 204, 21. — Comp.:

    nihilo reverentior leniorve erga senatum,

    Suet. Calig. 26:

    quis reverentior senatus candidatus?

    Plin. Pan. 69, 3; cf. id. Ep. 6, 17, 5:

    sanctius ac reverentius visum de actis deorum credere quam scire,

    Tac. G. 34:

    illnd modestius ac fortasse reverentius,

    Plin. Ep. 8, 21, 5; cf.:

    nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66.— Sup.:

    Gabium reverentissimum mei expertus,

    Plin. Ep. 10, 86 (18), 1. — Adv.: rĕvĕrenter, respectfully:

    aliquem adire,

    Plin. Ep. 3, 21, 5:

    amicos colere,

    id. ib. 7, 31, 5. — Comp., Tac. H. 2, 27.— Sup., Suet. Aug. 93; id. Ner. 23; Plin. Ep. 10, 21 (32) init.
    B.
    rĕvĕ-rendus, a, um, P. a., inspiring awe, venerable, reverend (mostly poet.; cf.:

    colen. dus, venerandus): nox,

    Ov. Ib. 75:

    facies,

    Juv. 6, 513:

    sacraria,

    Claud. VI. Cons. Hon. 599:

    vetustas (libri),

    Gell. 9, 14, 26; 18, 5, 11:

    vultu,

    Spart. Sev. 19:

    epulae,

    Amm. 30, 1, 22.— Sup.: Reverendissimus, most reverend, right reverend, a title of bishops, etc., Cod. Th 1, 55, 8; 1, 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > revereo

  • 24 revereor

    rĕ-vĕrĕor, ĭtus. 2, v. dep. a. ( act. collat. form rĕvĕrĕo, acc. to Prisc. p. 799 P.), to stand in awe or fear of; to regard, respect, honor; to fear, be afraid of; to reverence, revere (ante-class. and post-Aug.; syn. veneror): Ap. Quid est quod pudendum siet, genere natam bono pauperem Ducere uxorem? Pe. Revereor filium, Plaut. Ep. 2, 1, 5 (cf. infra, the passage, Ter. Phorm. 2, 1, 3): observantia, per quam aetate aut sapientiā aut honore... antecedentis reveremur et colimus, Cic. Inv. 2, 22, 66:

    hos (sc. oratores) ituri in provincias magistratus reverebantur, hos reversi colebant,

    Tac. Or. 36:

    Nigidium Cicero summe reveritus est,

    Gell. 11, 11, 1.—More freq. with inanim. or abstr. objects:

    quasi ejus opulentitatem reverearis,

    stood in awe of, Plaut. Mil. 4, 4, 35:

    simultatem meam,

    Ter. Phorm. 2, 1, 3 (also quoted in Cic. Att. 2, 19, 1):

    adventum tuom,

    Ter. Hec. 3, 1, 10:

    fulgorem ab auro,

    Lucr. 2, 51:

    dicam non reverens assentandi suspicionem,

    Cic. de Or. 2, 28, 122:

    multa adversa reverens,

    id. Tusc. 1, 30, 73:

    virtutes,

    Auct. Her. 4, 17, 24:

    coetum virorum (Tullia),

    Liv. 1, 48:

    fortunam captivae,

    Curt. 6, 2, 8:

    auctoritatem illustrium scriptorum,

    Col. 2, 1, 2:

    reverearis occursum, non reformides,

    Plin. Ep. 1, 10, 7:

    ne revereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8:

    ne quaestus quidem suos reveritus illos opimos, etc.,

    i. e. did not spare, Plin. 10, 51, 72, § 142.—( *b) Impers. in analogy with pudet: non te tui saltem pudet, si nihil mei revereatur, Varr. ap. Non. 497, 1; cf. vereor. — Hence,
    A.
    rĕvĕrens, entis, P. a., respectful, regardful, reverent:

    sermo erga patrem imperatoremque reverens, de se moderatus,

    Tac. H. 1, 17; cf.: responsum parum reverens, Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11:

    ora,

    bashful, modest, Prop. 2, 30 (3, 28), 33:

    puella parentum suorum reverens,

    App. M. 8, p. 204, 21. — Comp.:

    nihilo reverentior leniorve erga senatum,

    Suet. Calig. 26:

    quis reverentior senatus candidatus?

    Plin. Pan. 69, 3; cf. id. Ep. 6, 17, 5:

    sanctius ac reverentius visum de actis deorum credere quam scire,

    Tac. G. 34:

    illnd modestius ac fortasse reverentius,

    Plin. Ep. 8, 21, 5; cf.:

    nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66.— Sup.:

    Gabium reverentissimum mei expertus,

    Plin. Ep. 10, 86 (18), 1. — Adv.: rĕvĕrenter, respectfully:

    aliquem adire,

    Plin. Ep. 3, 21, 5:

    amicos colere,

    id. ib. 7, 31, 5. — Comp., Tac. H. 2, 27.— Sup., Suet. Aug. 93; id. Ner. 23; Plin. Ep. 10, 21 (32) init.
    B.
    rĕvĕ-rendus, a, um, P. a., inspiring awe, venerable, reverend (mostly poet.; cf.:

    colen. dus, venerandus): nox,

    Ov. Ib. 75:

    facies,

    Juv. 6, 513:

    sacraria,

    Claud. VI. Cons. Hon. 599:

    vetustas (libri),

    Gell. 9, 14, 26; 18, 5, 11:

    vultu,

    Spart. Sev. 19:

    epulae,

    Amm. 30, 1, 22.— Sup.: Reverendissimus, most reverend, right reverend, a title of bishops, etc., Cod. Th 1, 55, 8; 1, 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > revereor

  • 25 rite

    rītĕ, adv. [perh. an old abl. form collat. with ritu, as, on the other hand, diu with die, and noctu with nocte; subst. rite = ritu, is now found only in rite nefasto libatus, Stat. Th. 11, 285].
    1.
    Lit., according to religious ceremonies or observances; and pregn., with due religious observances or rites, according to religious usage:

    nocturna mulierum sacrificia ne sunto praeter olla quae pro populo rite fient,

    Cic. Leg. 2, 9, 21:

    rite veteres, rite etiam vestri coluere divos, id. poët. Div. 1, 13, 21: neque duobus nisi certis deis rite una hostia fieri,

    Liv. 27, 25, 9:

    exsequiis rite solutis,

    Verg. A. 7, 5:

    centum mactabat rite bidentes,

    id. ib. 7, 93:

    deos apprecati,

    Hor. C. 4, 15, 28:

    Latonae puerum canentes,

    id. ib. 4, 6, 37:

    rebus divinis perpetratis,

    Liv. 1, 8:

    pecora sacrificant,

    id. 41, 18:

    votum solvi,

    id. 31, 9:

    templa sacerdotum rite dicata manu,

    Ov. F. 1, 610.—
    2.
    Transf., in gen., in a proper or just manner; fitly, duly, rightly, aright, well:

    quod fit rite id ratum ac rectum est,

    Varr. L. L. 7, § 88 Müll.: rite significat bene ac recte, Paul. ex Fest. p. 272 ib.: idque ut rite intellegas te facere, Afran. ap. Charis. p. 193 P.: hunc deum rite beatum dixerimus, rightly, with justice or reason, Cic. N. D. 1, 20, 52; so,

    habere,

    id. ib. 2, 24, 62:

    appellari,

    id. Fin. 2, 12, 37; Ov. M. 3, 264; 14, 433 al.:

    creatus tribunus,

    Quint. 2, 4, 35:

    rebus paratis,

    Verg. A. 4, 555:

    memor,

    id. ib. 5, 25:

    aperire partus,

    Hor. C. S. 13:

    mens rite Nutrita,

    id. C. 4, 4, 25:

    si maxima Juno Rite vocor,

    Ov. M. 3, 264; id. H. 7, 108:

    QVON RITE RECTE DE FINIBVS CVM VELIENS. ACTVM SIT,

    Inscr. Orell. 137:

    deos veneror, Ut, quod de meā re huc veni, rite venerim,

    at the right time, fortunately, Plaut. Poen. 5, 1, 18; Verg. A. 10, 254:

    Nymphas venerabar, Rite secundarent visus,

    id. ib. 3, 36.—
    b.
    In the usual way, manner, or fashion; according to custom or usage:

    retinentes pocula rite,

    Lucr. 1, 495:

    campestres Scythae, Quorum plaustra vagas rite trahunt domos,

    Hor. C. 3, 24, 10:

    religatos rite videbat Carpere gramen equos,

    Verg. A. 9, 352. —
    c.
    Esp., in the manner or form prescribed by law, legally, formally, solemnly:

    hic enim rite productust patri,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 51:

    rite creatus tribunus,

    Quint. 2, 4, 35:

    matrimonium rite confectum,

    Tert. ad Uxor. 2, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > rite

  • 26 sancio

    sancĭo, xi, ctum, 4 ( pluperf. sancierat, Pompon. ap. Diom. p. 368 P.; id. ap. Prisc. p. 904 ib.:

    sancivi,

    Prisc. 904; Diom. 368; part. perf. sancitum, Lucr. 1, 587; Cass. Sev. ap. Diom. l. l.), v. a. [Sanscr. root sac, sak, to accompany, honor (cf. sequor); whence also sacer; cf. Gr. HaG, hagios, hagnos], to render sacred or inviolable by a religious act; to appoint as sacred or inviolable.
    I.
    Lit., mostly of legal ordinances or other public proceedings, to fix unalterably; to establish, appoint, decree, ordain; also, to make irrevocable or unalterable; to enact, confirm, ratify, sanction (freq. and class.; cf.: caveo, scisco).
    A.
    Sancire legem (jus, foedus, etc.):

    legibus istis, quas senatus de ambitu sancire voluerit, etc.,

    Cic. Planc. 18, 44:

    Cretum leges, quas sive Juppiter sive Minos sanxit,

    id. Tusc. 2, 14, 34; cf.:

    quasdam leges ex integro sanxit,

    Suet. Aug. 34; and:

    sancire legem, Ne quis, etc.,

    Liv. 3, 55:

    tabulas Quas bis quinque viri sanxerunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 24:

    quam temere in nosmet legem sancimus iniquam,

    id. S. 1, 3, 67:

    legem sanciendo,

    Liv. 3, 55 et saep.— Pass.:

    haec igitur lex sanciatur, ut, etc.,

    Cic. Lael. 12, 40, and 13, 44; cf.:

    M. Valerius consul de provocatione legem tulit diligentius sanctam,

    Liv. 10, 9:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset,

    Cic. Balb. 14, 33:

    sanxisset jura nobis,

    id. Rep. 3, 11, 18: jus utile civitati, Pompon. ap. Prisc. p. 904:

    in quibus (legibus) illa eadem sancta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cum aut morte tuā sancienda sint consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda,

    Liv. 8, 7:

    SENTENTIAM,

    Inscr. Orell. 4405:

    foedus,

    to ratify the treaty, Liv. 1, 24; so Cic. Sest. 10, 24:

    foedera sanguine,

    id. post Red. ad Quir. 5, 13; Liv. 23, 8 fin.; 25, 16; Tac. A. 12, 46; cf. poet.:

    foedera fulmine,

    Verg. A. 12, 200.—
    B.
    Sancire lege (edicto, etc.) aliquid, de aliquā re, ut, ne, etc.:

    alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus,

    Cic. Rep. 1, 2, 2; cf.:

    genus id agrorum certo capite legis confirmari atque sanciri,

    id. Agr. 3, 1, 3:

    quod aedilis plebis fuisset, contra quam sanctum legibus erat,

    Liv. 30, 19:

    ne res efferatur jurejurando ac fide sanciatur petunt,

    Caes. B. G. 7, 2; cf. Liv. 39, 37:

    neque enim rogationibus plebisve scitis sancta sunt ista praecepta,

    Quint. 2, 13, 6:

    coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatum,

    Tac. Agr. 27:

    eadem fuit (causa) nihil de hac re lege sanciendi,

    Liv. 34, 4:

    nihil lege ullā in alios sanxit,

    Just. 3, 2, 8:

    de jure praediorum sanctum apud nos est jure civili, ut, etc.,

    Cic. Off. 3, 16, 65:

    inhumanissimā lege sanxerunt, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 37, 63; cf.:

    habeat legibus sanctum, Si quis...uti, etc.,

    Caes. B. G. 6, 20:

    lege naturae, communi jure gentium sanctum est, ut, etc.,

    Cic. Har. Resp. 14, 32:

    primo duodecim tabulis sanctum, ne quis, etc.,

    Tac. A. 6, 16:

    Flaccus sanxit edicto, ne, etc.,

    Cic. Fl. 28, 67:

    in omne tempus gravi documento sancirent, ne, etc.,

    Liv. 28, 19:

    nec, quominus id postea liceret, ulla lex sanxit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 3.—
    (β).
    Without abl.:

    de quibus confirmandis et sanciendis legem comitiis centuriatis laturus est,

    Cic. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    acta Caesaris,

    id. Att. 14, 21, 2:

    quae dubia sunt, per vos sancire vult,

    id. Agr. 3 4, 13:

    augurem Jovis optimi maximi,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    cum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    quid est, quod tam accurate tamque diligenter caveat et sanciat, ut heredes sui, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101.—
    C.
    With acc. and inf.:

    rursus fide sanxerunt liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros,

    Liv. 25, 8:

    omnes liberos esse sanxit,

    Suet. Claud. 25.—
    D.
    Lex sancit, decrees, ordains (with acc. or obj.-clause):

    at hoc Valeria lex non dicit, Corneliae leges non sanciunt,

    Cic. Agr. 3, 2, 8:

    consularis lex sanxit, ne qui magistratus sine provocatione crearetur,

    id. Rep. 2, 31, 54; cf.:

    res et ab naturā profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit,

    id. Inv. 2, 53, 160.—
    E.
    Poet., with relative-clause:

    quid quaeque queant, per foedera naturaï, Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem exstat,

    Lucr. 1, 587. —
    F.
    To render sacred to any one, to devote, consecrate, dedicate:

    sancire alicui carmina,

    Stat. S. 3, 3, 215; cf. id. Th. 11, 344: templum, Coripp. 4, 264.—
    II.
    Transf., to forbid under pain of punishment, to enact a penalty against (very rare):

    incestum pontifices supplicio sanciunto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf.:

    noxiae poena par esto, ut in suo vitio quisque plectatur: vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominiā sanciatur,

    id. ib. 3, 20, 46; id. Planc. 19, 47:

    hoc (sc. insidiae) quamquam video neque more turpe haberi, neque aut lege sanciri aut jure civili: tamen naturae lege sanctum est,

    id. Off. 3, 17, 69:

    erranti viam non monstrare, quod Athenis exsecrationibus publicis sanctum est,

    id. ib. 3, 13, 55:

    Solon capite sanxit, si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    made it a capital offence, id. Att. 10, 1, 2.—With abl. of fine:

    injurias factas quinque et viginti assibus sanxerunt,

    Gell. 20, 1, 31.—Hence, sanc-tus, a, um, P. a.
    A.
    Orig., rendered sacred, established as inviolable, i. e. sacred, inviolable (whereas sacer signifies consecrated to a deity. Thus, e. g., a temple, grove, or the like, is sacer locus;

    but sanctus locus is any public place which it is forbidden to injure or disturb. A sacer locus is also sanctus, but the converse is not always true): proprie dicimus sancta, quae neque sacra neque profana sunt, sed sanctione quādam confirmata, ut leges sanctae sunt, quia sanctione quādam sunt subnixae. Quod enim sanctione quādam subnixum est, id sanctum est, etsi deo non sit consecratum,

    Dig. 1, 8, 9:

    sanctum est, quod ab injuriā hominum defensum atque munitum est...In municipiis quoque muros esse sanctos,

    ib. 1, 8, 8; cf.:

    sanctae res, veluti muri et portae,

    ib. 1, 8, 1:

    campus,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    tribuni ejus (plebis) essent sanctique sunto,

    id. Leg. 3, 3, 9 (cf. sacrosanctus):

    societas,

    id. Off. 1, 8, 26; id. Rep. 1, 32, 49:

    fides induciarum,

    Liv. 8, 37:

    nullum esse officium, nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109; so,

    officium,

    id. Quint. 6, 26:

    poëtae...poëtae nomen,

    id. Arch. 8, 18 sq. —Hence, aerarium sanctius, a special treasure of the State, which was only to be used in cases of extreme necessity (v. aerarium).—Of persons:

    hospites ab injuriā prohibent sanctosque habent,

    Caes. B. G. 6, 23:

    ut vestris etiam legionibus sanctus essem,

    Cic. Phil. 2, 24, 60:

    uxor,

    Phaedr. 3, 10, 30.—Because to the idea of inviolability is readily attached that of exalted worth, of sacredness, or divinity (as, on the contrary, our word sacred afterward received the meaning of inviolable, e. g. sacred rights, a sacred promise, sacred honor, etc.), sanctus denotes,
    B.
    Venerable, august, divine, sacred, pure, holy (very freq. and class.); of a divinity, and of things in any way belonging to one: Saturno sancte create, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 607 Vahl.): Juno Saturnia sancta dearum, id. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 ib.): teque pater Tiberine (veneror) tuo cum flumine sancto, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    numen,

    Lucr. 5, 309; 6, 70:

    sedes deum,

    id. 5, 147; Cic. Rep. 5, 5, 7:

    fana,

    Lucr. 5, 74:

    delubra,

    id. 6, 417; 6, 1272:

    sanctus augustusque fons,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    sanctior dies (with sollemnis),

    Hor. C. 4, 11, 17:

    ignes (of a sacrifice),

    Verg. A. 3, 406 et saep.—

    After Augustus,

    a title given to the emperors, Ov. F. 2, 127; Val. Fl. 1, 11:

    sanctius et reverentius est visum nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66:

    intra limina sanctioris aulae,

    Mart. 5, 6, 8 (al. aevi):

    amicitiae sanctum et venerabile nomen,

    Ov. Tr. 1, 8, 15:

    libertas,

    Liv. 3, 52:

    pudicitia,

    id. 3, 52.—
    2.
    Of character, morally pure, good, innocent, pious, holy, just, etc. (freq. and class.): cum esset ille vir exemplum innocentiae, cumque illo nemo neque integrior esset in civitate neque sanctior, Cic. de Or. 1, 53, 229; cf.:

    sanctissimi viri,

    id. Lael. 11, 39:

    homines frugalissimi, sanctissimi,

    id. Fl. 29, 71:

    sancti et religiosi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; cf.:

    qui sunt sancti, qui religionum colentes,

    id. Planc. 33, 80:

    vir in publicis religionibus foederum sanctus et diligens,

    id. Verr. 2, 5, 19, § 49: veteres et sancti viri, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9:

    sanctius consilium,

    Liv. 30, 16; cf.:

    jura magistratusque legunt sanctumque senatum,

    Verg. A. 1, 426:

    da (mihi) justo sanctoque videri,

    Hor. Ep. 1, 16, 61:

    Dareus ut erat sanctus et mitis,

    Curt. 3, 8, 5:

    amores,

    pure, chaste, Cic. Fin. 3, 20, 68; cf.:

    virgines,

    Hor. C. 1, 2, 27:

    sanctissima conjux,

    Verg. A. 11, 158:

    pudor,

    Tib. 1, 3, 83:

    mores (with pudicitia),

    Juv. 10, 298 et saep.:

    me quidem id multo magis movet, quod mihi est et sanctius antiquius,

    Cic. Att. 12, 19, 4:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducatur?

    id. Rosc. Com. 2, 6; cf.:

    est et sancta et gravis oratio (Calvi),

    Quint. 10, 1, 115; so comp.:

    oratio,

    id. 8, 3, 24:

    genus orationis,

    id. 4, 2, 125:

    eloquentia,

    Tac. Or. 4:

    manus sanctas habere,

    Val. Max. 2, 2, 8:

    sanctissima disciplina (Stoicorum),

    Gell. 1, 2, 7; cf. Lucr. 3, 371. —
    C.
    In eccl. Lat., substt.
    1.
    sanctus, i, m., a saint, holy man:

    sancti tui,

    Vulg. 2 Par. 6, 41:

    omnes sancti ejus,

    id. Psa. 30, 24. —
    2.
    sanctum, i, n., a holy place; esp.:

    sanctum sanctorum,

    Vulg. Exod. 26, 34 et saep.:

    in sancto habitas,

    id. Psa. 21, 4.—Also in plur.:

    sancta sanctorum,

    Vulg. Exod. 40, 11 et saep.: violare sancta, id. Judith, 9, 11. — Adv.: sanctē (acc. to B.), solemnly, conscientiously, scrupulously, religiously, with holy awe, etc.:

    jurare,

    Plaut. Capt. 4, 2, 112; Ter. Hec. 1, 1, 4:

    adjurare,

    Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26:

    nimis sancte pius,

    Plaut. Rud. 4, 7, 8; cf.:

    pie sancteque colimus naturam excellentem,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    auguste sancteque consecrare,

    id. ib. 2, 24, 62:

    disce verecundo sanctius ore loqui,

    Mart. 8, 1, 2:

    multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius,

    Cic. Rab. Post. 4, 8:

    se sanctissime gerere,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 13:

    te sancte precor,

    Liv. 2, 10:

    illae (tabulae) servantur sancte,

    scrupulously, religiously, Cic. Rosc. Com. 2, 7; cf.:

    me ea, quae tibi promitto ac recipio, sanctissime esse observaturum,

    id. Fam. 5, 8, 5:

    virgines tam sancte habuit,

    Curt. 3, 12, 21:

    exempla conservatae sanctissime utrobique opinionis,

    Quint. 1, 2, 4:

    apud Sallustium dicta sancte et antique,

    purely, chastely, id. 8, 3, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > sancio

  • 27 sanctum

    sancĭo, xi, ctum, 4 ( pluperf. sancierat, Pompon. ap. Diom. p. 368 P.; id. ap. Prisc. p. 904 ib.:

    sancivi,

    Prisc. 904; Diom. 368; part. perf. sancitum, Lucr. 1, 587; Cass. Sev. ap. Diom. l. l.), v. a. [Sanscr. root sac, sak, to accompany, honor (cf. sequor); whence also sacer; cf. Gr. HaG, hagios, hagnos], to render sacred or inviolable by a religious act; to appoint as sacred or inviolable.
    I.
    Lit., mostly of legal ordinances or other public proceedings, to fix unalterably; to establish, appoint, decree, ordain; also, to make irrevocable or unalterable; to enact, confirm, ratify, sanction (freq. and class.; cf.: caveo, scisco).
    A.
    Sancire legem (jus, foedus, etc.):

    legibus istis, quas senatus de ambitu sancire voluerit, etc.,

    Cic. Planc. 18, 44:

    Cretum leges, quas sive Juppiter sive Minos sanxit,

    id. Tusc. 2, 14, 34; cf.:

    quasdam leges ex integro sanxit,

    Suet. Aug. 34; and:

    sancire legem, Ne quis, etc.,

    Liv. 3, 55:

    tabulas Quas bis quinque viri sanxerunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 24:

    quam temere in nosmet legem sancimus iniquam,

    id. S. 1, 3, 67:

    legem sanciendo,

    Liv. 3, 55 et saep.— Pass.:

    haec igitur lex sanciatur, ut, etc.,

    Cic. Lael. 12, 40, and 13, 44; cf.:

    M. Valerius consul de provocatione legem tulit diligentius sanctam,

    Liv. 10, 9:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset,

    Cic. Balb. 14, 33:

    sanxisset jura nobis,

    id. Rep. 3, 11, 18: jus utile civitati, Pompon. ap. Prisc. p. 904:

    in quibus (legibus) illa eadem sancta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cum aut morte tuā sancienda sint consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda,

    Liv. 8, 7:

    SENTENTIAM,

    Inscr. Orell. 4405:

    foedus,

    to ratify the treaty, Liv. 1, 24; so Cic. Sest. 10, 24:

    foedera sanguine,

    id. post Red. ad Quir. 5, 13; Liv. 23, 8 fin.; 25, 16; Tac. A. 12, 46; cf. poet.:

    foedera fulmine,

    Verg. A. 12, 200.—
    B.
    Sancire lege (edicto, etc.) aliquid, de aliquā re, ut, ne, etc.:

    alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus,

    Cic. Rep. 1, 2, 2; cf.:

    genus id agrorum certo capite legis confirmari atque sanciri,

    id. Agr. 3, 1, 3:

    quod aedilis plebis fuisset, contra quam sanctum legibus erat,

    Liv. 30, 19:

    ne res efferatur jurejurando ac fide sanciatur petunt,

    Caes. B. G. 7, 2; cf. Liv. 39, 37:

    neque enim rogationibus plebisve scitis sancta sunt ista praecepta,

    Quint. 2, 13, 6:

    coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatum,

    Tac. Agr. 27:

    eadem fuit (causa) nihil de hac re lege sanciendi,

    Liv. 34, 4:

    nihil lege ullā in alios sanxit,

    Just. 3, 2, 8:

    de jure praediorum sanctum apud nos est jure civili, ut, etc.,

    Cic. Off. 3, 16, 65:

    inhumanissimā lege sanxerunt, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 37, 63; cf.:

    habeat legibus sanctum, Si quis...uti, etc.,

    Caes. B. G. 6, 20:

    lege naturae, communi jure gentium sanctum est, ut, etc.,

    Cic. Har. Resp. 14, 32:

    primo duodecim tabulis sanctum, ne quis, etc.,

    Tac. A. 6, 16:

    Flaccus sanxit edicto, ne, etc.,

    Cic. Fl. 28, 67:

    in omne tempus gravi documento sancirent, ne, etc.,

    Liv. 28, 19:

    nec, quominus id postea liceret, ulla lex sanxit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 3.—
    (β).
    Without abl.:

    de quibus confirmandis et sanciendis legem comitiis centuriatis laturus est,

    Cic. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    acta Caesaris,

    id. Att. 14, 21, 2:

    quae dubia sunt, per vos sancire vult,

    id. Agr. 3 4, 13:

    augurem Jovis optimi maximi,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    cum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    quid est, quod tam accurate tamque diligenter caveat et sanciat, ut heredes sui, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101.—
    C.
    With acc. and inf.:

    rursus fide sanxerunt liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros,

    Liv. 25, 8:

    omnes liberos esse sanxit,

    Suet. Claud. 25.—
    D.
    Lex sancit, decrees, ordains (with acc. or obj.-clause):

    at hoc Valeria lex non dicit, Corneliae leges non sanciunt,

    Cic. Agr. 3, 2, 8:

    consularis lex sanxit, ne qui magistratus sine provocatione crearetur,

    id. Rep. 2, 31, 54; cf.:

    res et ab naturā profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit,

    id. Inv. 2, 53, 160.—
    E.
    Poet., with relative-clause:

    quid quaeque queant, per foedera naturaï, Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem exstat,

    Lucr. 1, 587. —
    F.
    To render sacred to any one, to devote, consecrate, dedicate:

    sancire alicui carmina,

    Stat. S. 3, 3, 215; cf. id. Th. 11, 344: templum, Coripp. 4, 264.—
    II.
    Transf., to forbid under pain of punishment, to enact a penalty against (very rare):

    incestum pontifices supplicio sanciunto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf.:

    noxiae poena par esto, ut in suo vitio quisque plectatur: vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominiā sanciatur,

    id. ib. 3, 20, 46; id. Planc. 19, 47:

    hoc (sc. insidiae) quamquam video neque more turpe haberi, neque aut lege sanciri aut jure civili: tamen naturae lege sanctum est,

    id. Off. 3, 17, 69:

    erranti viam non monstrare, quod Athenis exsecrationibus publicis sanctum est,

    id. ib. 3, 13, 55:

    Solon capite sanxit, si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    made it a capital offence, id. Att. 10, 1, 2.—With abl. of fine:

    injurias factas quinque et viginti assibus sanxerunt,

    Gell. 20, 1, 31.—Hence, sanc-tus, a, um, P. a.
    A.
    Orig., rendered sacred, established as inviolable, i. e. sacred, inviolable (whereas sacer signifies consecrated to a deity. Thus, e. g., a temple, grove, or the like, is sacer locus;

    but sanctus locus is any public place which it is forbidden to injure or disturb. A sacer locus is also sanctus, but the converse is not always true): proprie dicimus sancta, quae neque sacra neque profana sunt, sed sanctione quādam confirmata, ut leges sanctae sunt, quia sanctione quādam sunt subnixae. Quod enim sanctione quādam subnixum est, id sanctum est, etsi deo non sit consecratum,

    Dig. 1, 8, 9:

    sanctum est, quod ab injuriā hominum defensum atque munitum est...In municipiis quoque muros esse sanctos,

    ib. 1, 8, 8; cf.:

    sanctae res, veluti muri et portae,

    ib. 1, 8, 1:

    campus,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    tribuni ejus (plebis) essent sanctique sunto,

    id. Leg. 3, 3, 9 (cf. sacrosanctus):

    societas,

    id. Off. 1, 8, 26; id. Rep. 1, 32, 49:

    fides induciarum,

    Liv. 8, 37:

    nullum esse officium, nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109; so,

    officium,

    id. Quint. 6, 26:

    poëtae...poëtae nomen,

    id. Arch. 8, 18 sq. —Hence, aerarium sanctius, a special treasure of the State, which was only to be used in cases of extreme necessity (v. aerarium).—Of persons:

    hospites ab injuriā prohibent sanctosque habent,

    Caes. B. G. 6, 23:

    ut vestris etiam legionibus sanctus essem,

    Cic. Phil. 2, 24, 60:

    uxor,

    Phaedr. 3, 10, 30.—Because to the idea of inviolability is readily attached that of exalted worth, of sacredness, or divinity (as, on the contrary, our word sacred afterward received the meaning of inviolable, e. g. sacred rights, a sacred promise, sacred honor, etc.), sanctus denotes,
    B.
    Venerable, august, divine, sacred, pure, holy (very freq. and class.); of a divinity, and of things in any way belonging to one: Saturno sancte create, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 607 Vahl.): Juno Saturnia sancta dearum, id. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 ib.): teque pater Tiberine (veneror) tuo cum flumine sancto, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    numen,

    Lucr. 5, 309; 6, 70:

    sedes deum,

    id. 5, 147; Cic. Rep. 5, 5, 7:

    fana,

    Lucr. 5, 74:

    delubra,

    id. 6, 417; 6, 1272:

    sanctus augustusque fons,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    sanctior dies (with sollemnis),

    Hor. C. 4, 11, 17:

    ignes (of a sacrifice),

    Verg. A. 3, 406 et saep.—

    After Augustus,

    a title given to the emperors, Ov. F. 2, 127; Val. Fl. 1, 11:

    sanctius et reverentius est visum nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66:

    intra limina sanctioris aulae,

    Mart. 5, 6, 8 (al. aevi):

    amicitiae sanctum et venerabile nomen,

    Ov. Tr. 1, 8, 15:

    libertas,

    Liv. 3, 52:

    pudicitia,

    id. 3, 52.—
    2.
    Of character, morally pure, good, innocent, pious, holy, just, etc. (freq. and class.): cum esset ille vir exemplum innocentiae, cumque illo nemo neque integrior esset in civitate neque sanctior, Cic. de Or. 1, 53, 229; cf.:

    sanctissimi viri,

    id. Lael. 11, 39:

    homines frugalissimi, sanctissimi,

    id. Fl. 29, 71:

    sancti et religiosi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; cf.:

    qui sunt sancti, qui religionum colentes,

    id. Planc. 33, 80:

    vir in publicis religionibus foederum sanctus et diligens,

    id. Verr. 2, 5, 19, § 49: veteres et sancti viri, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9:

    sanctius consilium,

    Liv. 30, 16; cf.:

    jura magistratusque legunt sanctumque senatum,

    Verg. A. 1, 426:

    da (mihi) justo sanctoque videri,

    Hor. Ep. 1, 16, 61:

    Dareus ut erat sanctus et mitis,

    Curt. 3, 8, 5:

    amores,

    pure, chaste, Cic. Fin. 3, 20, 68; cf.:

    virgines,

    Hor. C. 1, 2, 27:

    sanctissima conjux,

    Verg. A. 11, 158:

    pudor,

    Tib. 1, 3, 83:

    mores (with pudicitia),

    Juv. 10, 298 et saep.:

    me quidem id multo magis movet, quod mihi est et sanctius antiquius,

    Cic. Att. 12, 19, 4:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducatur?

    id. Rosc. Com. 2, 6; cf.:

    est et sancta et gravis oratio (Calvi),

    Quint. 10, 1, 115; so comp.:

    oratio,

    id. 8, 3, 24:

    genus orationis,

    id. 4, 2, 125:

    eloquentia,

    Tac. Or. 4:

    manus sanctas habere,

    Val. Max. 2, 2, 8:

    sanctissima disciplina (Stoicorum),

    Gell. 1, 2, 7; cf. Lucr. 3, 371. —
    C.
    In eccl. Lat., substt.
    1.
    sanctus, i, m., a saint, holy man:

    sancti tui,

    Vulg. 2 Par. 6, 41:

    omnes sancti ejus,

    id. Psa. 30, 24. —
    2.
    sanctum, i, n., a holy place; esp.:

    sanctum sanctorum,

    Vulg. Exod. 26, 34 et saep.:

    in sancto habitas,

    id. Psa. 21, 4.—Also in plur.:

    sancta sanctorum,

    Vulg. Exod. 40, 11 et saep.: violare sancta, id. Judith, 9, 11. — Adv.: sanctē (acc. to B.), solemnly, conscientiously, scrupulously, religiously, with holy awe, etc.:

    jurare,

    Plaut. Capt. 4, 2, 112; Ter. Hec. 1, 1, 4:

    adjurare,

    Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26:

    nimis sancte pius,

    Plaut. Rud. 4, 7, 8; cf.:

    pie sancteque colimus naturam excellentem,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    auguste sancteque consecrare,

    id. ib. 2, 24, 62:

    disce verecundo sanctius ore loqui,

    Mart. 8, 1, 2:

    multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius,

    Cic. Rab. Post. 4, 8:

    se sanctissime gerere,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 13:

    te sancte precor,

    Liv. 2, 10:

    illae (tabulae) servantur sancte,

    scrupulously, religiously, Cic. Rosc. Com. 2, 7; cf.:

    me ea, quae tibi promitto ac recipio, sanctissime esse observaturum,

    id. Fam. 5, 8, 5:

    virgines tam sancte habuit,

    Curt. 3, 12, 21:

    exempla conservatae sanctissime utrobique opinionis,

    Quint. 1, 2, 4:

    apud Sallustium dicta sancte et antique,

    purely, chastely, id. 8, 3, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > sanctum

  • 28 venerabilis

    vĕnĕrābĭlis, e, adj. [veneror].
    I.
    Pass., worthy of respect or reverence, reverend, venerable (not ante-Aug.):

    venerabilis vir miraculo litterarum... venerabilior divinitate credita Carmentae matris,

    Liv. 1, 7, 8:

    magnos quidem illos ac venerabiles,

    Quint. 12, 1, 18:

    dives,

    Hor. S. 2, 5, 14:

    donum,

    Verg. A. 6, 408:

    partes eloquentiae (with sacrae),

    Tac. Or. 10.—
    II.
    Act., showing veneration, venerating, revering, reverential (post-class.):

    senatus in deum,

    Val. Max. 1, 1, 15:

    verba erga deos,

    id. 2, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > venerabilis

  • 29 venerabundus

    vĕnĕrābundus, a, um, adj. [veneror], venerating, revering, reverential:

    venerabundi templum iniere,

    Liv. 5, 22; 5, 41; 1, 16; Suet. Calig. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > venerabundus

  • 30 venerandus

    vĕnĕrandus, a, um, Part. and P. a. of veneror.

    Lewis & Short latin dictionary > venerandus

  • 31 veneranter

    vĕnĕranter, adv., v. veneror fin. B.

    Lewis & Short latin dictionary > veneranter

  • 32 veneratio

    vĕnĕrātĭo, ōnis, f. [veneror], the highest respect, reverence, veneration.
    I.
    Lit. (rare but class.):

    habet enim venerationem justam quicquid excellit,

    Cic. N. D. 1, 17, 45:

    tui,

    Plin. 1, praef. §

    4: capita aperire non venerationis causā,

    id. 28, 6, 17, § 60:

    praeter ingenitam illi genti erga reges suos venerationem,

    Curt. 3, 6, 17; 6, 6, 29; 5, 10, 2; 7, 8, 4; 10, 5, 11; Val. Max. 3, 7, 3; 4, 1, 12; 4, 6, 1; 5, 1, 7; Quint. 1, 10, 9; 12, 11, 7; Plin. Pan. 54, 2; id. Ep. 1, 10, 6; 2, 1, 4; Tac. H. 1, 10; 4, 65; id. A. 15, 74.—
    II.
    Transf., object., the quality that commands veneration, venerable character, venerableness (only post-Aug.): amici Alexandri ejus virtutis ac venerationis erant, ut singulos reges putares. Just. 13, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > veneratio

  • 33 venerator

    vĕnĕrātor, ōris, m. [veneror], a reverencer, venerator:

    domūs vestrae,

    Ov. P. 2, 2, 1:

    deorum,

    Arn. 7, 237:

    idolorum,

    Aug. Conf. 8, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > venerator

  • 34 Venereae

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venereae

  • 35 Venerei

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venerei

  • 36 Venereum

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venereum

  • 37 Veneriae

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Veneriae

  • 38 Venerii

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venerii

  • 39 venero

    vĕnĕro, āre, v. veneror fin.

    Lewis & Short latin dictionary > venero

  • 40 Venus

    1.
    Vĕnus, ĕris ( gen. sing. VENERVS, Inscr. Orell. 1364), f. [v. veneror], the goddess of Love, the goddess Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59 sq.; id. Div. 1, 13, 23; id. Or. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 60, § 135; Varr. R. R. 1, 1, 6; Lucr. 1, 2; Hor. C. 1, 30, 1:

    filius Veneris,

    i. e. Cupid, Ov. M. 1, 463; cf.

    puerum,

    id. Am. 1, 10, 17; also Æneas, Verg. A. 1, 325; and in jest, Venere prognatus, of C. Julius Cœar, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    Veneris mensis,

    i. e. April, Ov. F. 4, 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    Love, sexual love, venery (as euphemism freq.):

    sine Cerere et Libero friget Venus,

    Ter. Eun. 4, 5, 6:

    Venus trivio conmissa,

    Prop. 4 (5), 7, 19; Verg. G. 3, 97; Ov. M. 10, 80; 10, 434; 11, 306; 12, 198; App. M. 1, p. 106, 13; Quint. 8, 6, 24; Tac. G. 20; Col. 6, 27, 10.—
    2.
    Like the Engl. love, to denote a beloved object, beloved:

    nec veneres nostras hoc fallit,

    Lucr. 4, 1185:

    mea Venus,

    Verg. E. 3, 68; Hor. C. 1, 27, 14; 1, 33, 13.—
    3.
    Qualities that excite love, loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charms (sing. and plur.;

    not in Cic.): quo fugit venus? quo color? decens Quo motus?

    Hor. C. 4, 13, 17:

    ac bene nummatum decorat suadela venusque,

    id. Ep. 1, 6, 38; id. A. P. 42; Sen. Ben. 2, 28, 1:

    fabula nullius veneris sine pondere et arte,

    Hor. A. P. 320:

    sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem,

    Quint. 10, 1, 100:

    quod cum gratiā quādam et venere dicatur,

    id. 6, 3, 18; so (with gratia) id. 4, 2, 116.—

    Of paintings: deesse iis unam illam suam venerem dicebat, quam Graeci charita vocant,

    Plin. 35, 10, 36, § 79.— Plur.:

    profecto Amoenitates omnium venerum atque venustatum adfero,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5:

    Isocrates omnes dicendi veneres sectatus est,

    Quint. 10, 1, 79.—
    4.
    The planet Venus, Cic. N. D. 2, 20, 53; id. Rep. 6, 17, 17.—
    5.
    The highest throw at dice, when each of the dice presented a different number, the Venus throw, Prop. 4 (5), 8, 45; Hor. C. 2, 7, 25; Aug. ap. Suet. Aug. 71; cf. in the foll.—
    II.
    Derivv.:

    Vĕnĕrĕus

    or

    Vĕnĕrĭus

    , a, um, adj., of or belonging to Venus:

    sacerdos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    antistita,

    id. ib. 3, 2, 10:

    nepotulus,

    id. Mil. 5, 20; 5, 28:

    nutricatus,

    id. ib. 3, 1, 54:

    servi,

    temple-slaves of the Erycinian Venus in Sicily, Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; 2, 5, 54, § 141; v. also infra, B. 2.: res, voluptates, etc., of or belonging to sexual love, venereous, venereal, Cic. Sen. 14, 47; id. Div. 2, 69, 143:

    visa,

    Plin. 34, 18, 50, § 166; Col. 12, 4, 3; cf. in a pun: homo, belonging to Venus and lascivious (of Verres), Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141:

    delphinus,

    wanton, Gell. 7, 8, 1:

    nostros quoque antiquiores poëtas amasios et Venerios fuisse,

    id. 19, 9, 9:

    pira,

    a kind of pear, Venus-pear, Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; Plin. 15, 15, 16, § 56.—
    B.
    Substt.
    1.
    Vĕnĕrĕus ( Vĕnĕrĭus), i, m. (i. e. jactus), the Venus-throw at dice (v. supra, I. B. 5.), Cic. Div. 1, 13, 23; 2, 21, 48; 2, 59, 121; also Vĕnĕrĕum, i, n.: hoc Venereum [p. 1971] est, Plaut. As. 5, 2, 55.—
    2.
    Vĕnĕrĕi ( Vĕnĕrĭi), ōrum, m. (i. e. servi), the templeslaves of the Erycinian Venus (v. supra), Cic. Verr. 2, 2, 38, § 92; 2, 3, 25, § 61; id. Clu. 15, 43.—
    3.
    Vĕnĕrĕae ( Vĕnĕrĭae), ārum, f. (i. e. conchae), a kind of mussels, Venus-shell, Plin. 9, 33, 52, § 103; 32, 11, 53, § 151.
    2.
    vēnus, ūs, m., or vēnum ( vaen-), i, n. (occurring only in the forms venui, veno, and venum) [Gr. ônos, price; ônê, purchase; cf. Sanscr. vasuas, price; vasuam, wages; and perh. Germ. Gewinn], sale.
    a.
    Dat.
    (α).
    Form venui (late Lat.):

    rogavit haberetne venui lacte?

    App. M. 8, p. 210, 12:

    cantherium venui subicere,

    id. ib. 8, p. 221, 29.—
    (β).
    Form veno (post-Aug.):

    posita veno irritamenta luxus,

    Tac. A. 14, 15:

    quae veno exercerent,

    id. ib. 13, 51.—
    b.
    Acc. venum (class.):

    dare aliquem venum,

    to sell, Liv. 24, 47, 6:

    venum cuncta dari,

    Claud. in Rufin. 1, 179;

    hence the compound venumdo, q. v.: ut ejus familia ad aedem Cereris venum iret,

    Liv. 3, 55, 7:

    pileatos servos venum solitos ire,

    Gell. 7, 4, 1:

    venum iturum,

    Sen. Const. 3, 2:

    seque et sua tradita venum Castra videt,

    Luc. 4, 206:

    venum redibat,

    Claud. in Eutr. 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > Venus

См. также в других словарях:

  • Nortia — is the Latinized name of an Etruscan goddess whose sphere of influence was time, fate, destiny[1] and chance. The Etruscan form was perhaps Nurtia.[2] Variant manuscript readings include Norcia, Norsia, Nercia, and Nyrtia. Contents 1 Ritual of… …   Wikipedia

  • Publius Decius Mus (340 BC) — Publius Decius Mus, son of Quintus, of the plebeian Decia, was a Roman consul in the year 340 BC.He first enters history in 352 BC as an appointed official, one of the quinqueviri mensarii, public bankers charged with relieving citizen debts to… …   Wikipedia

  • Josias Lorck — (auch Josias Lorichs, * 3. Januar 1723 in Flensburg; † 8. Februar 1785 in Kopenhagen) war ein deutscher Pastor, der als Bibelsammler bekannt wurde. Er war ein Cousin von Matthias Claudius d.J. und Schwiegersohn des Generalsuperintendenten von… …   Deutsch Wikipedia

  • AMNIBUS — praecipua venetatio, olim apud Parthos, teste Iustinô l. 41. c. 3. ubi de gentis huius moribus verba faciens, in superstitionibus, inquit, atque cura Deorum, praecipua amnibus vener atio est. Ita restituir Gronov. cum prius legeretur, omnibus:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARBORES Terminales — sicut hodieque apud Persas, ita olim agros, velut et lapides, terminabant, frequentius tamen lapis Terminus erat. Reperiuntur Arbores Terminales apud Paulum ICtum et indiscrete Arbores lapidesve Terminales dixêre ICti legg. 1. 3. ff. de Term.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CONFINIA — in tutela Numinum quoque olim fuêre: Mercurii imprimis, qui sub nomine Εῥμαίων, seu Ε῾μαίων λόφων, cumuli nempe lapidum in via positorum, tum cultus est. Tibullus, l. 1. El. 1. v. 11. Nam veneror, seu stipes habet, desertus in agris, Seu vetus in …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DEOVENDI se ritus — apud vett. Romanos, talis erat: Cum periculum aliquod imminere videbatur, et Auspices nuntabant, Deos placatos non esse, tum unus aliquis ex Romanis sese pro exercitu suo ex simul exercitum hostium devovebat. Licebat autem, Consuli Dictatoriqueve …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HORA — I. HORA Dea quaedam apud Rom. ita dicta ἀπὸ τῆς ὥρας, i. e. a venustate, et pulchritudine, cui praeesse putabatur. Hanc Romani putarunt esse Hersiliam, Romuli uxorem, quae, post mariti apotheosin, in caelum transsata, Hora vocata est Qu. Ennius,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TERMINALIS — Iuppiter cui termini agrorum sacri erant. Romanis dictus est. Ita enim Dionys. Halicarn. l. 2. UtRomani contenti propriis aliena non concupiscerent, Numa lege cavit, de terminandis praediis. Cum enim unumquemque iussisset agrum suum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ՊԱՏՈՒԵՄ — (եցի.) NBH 2 0620 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c ն. τιμάω honoro, veneror, aestimo. Պատիւ տալ. մեծարել. յարգել. ... *Պատուեա՛ զհայր քո եւ զմայր քո: Պատուեա՛ զտէր ʼի քոց արդար վաստակոց: Որ պահէ զտէր իւր, պատուեսցի: Պատուեցէք… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՍՐԲԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0758 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 12c, 13c ն. ἀγιάζω veneror. Փառաբանել սրբասաց ձայնիւ, սուրբ սուրբ սուրբ. *Սրբաբանեսցո՛ւք որ յղեացն զնա. Մծբ. ՟Ժ՟Թ: *Սրբաբանել զերեքանձնեան մի աստուածութիւն. Մաքս. եկեղ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»