Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

vīctrīx

  • 1 victrix

    victrix, ĭcis (abl. victrice, Cic. Phil. 13, 3, 7 al.;

    but victrici,

    Liv. 28, 6, 8; gen. plur. victricium, Tac. H. 2, 59; Suet. Tib. 14:

    victricum,

    Fest. p. 178, 26), f. [victor], she that is victorious, a conqueress, victress; adj., conquering, victorious.
    I.
    Lit.:

    victrices Athenae,

    Cic. Tusc. 1, 48, 116:

    manus victrix,

    id. Sest. 37, 79:

    victricia arma,

    Verg. A. 3, 54; so,

    arma,

    Just. 44, 5, 8:

    copiae, Auct. B. Alex. 40: naves,

    id. ib. 11; 25; Ov. M. 15, 754:

    manus,

    id. ib. 4, 739:

    dextra,

    id. ib. 8, 421:

    bella,

    Stat. S. 5, 2, 150:

    litterae,

    containing news of victory, Cic. Att. 5, 21, 2:

    tabellae,

    Ov. Am. 1, 11, 25:

    erat victrix res publica caesis Antonii copiis,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 10, 2; Manil. 2, 882.—
    II.
    Trop.:

    mater victrix filiae non libidinis,

    Cic. Clu. 5, 14:

    victrix causa deis placuit, sed victa Catoni,

    Luc. 1, 128:

    dea (Alecto),

    Verg. A. 7, 544; cf. Ov. M. 6, 283.

    Lewis & Short latin dictionary > victrix

  • 2 vīctrīx

        vīctrīx icis, abl. īce, rarely īcī ( gen plur. -īcium, Ta.), f    [victor], that she is victorious, a conqueress, victress: erat victrix res p. caesis Antoni copiis: victrices Athenae: victricia arma, V.: litterae, reporting a victory: tabellae, O.—Fig.: mater victrix filiae non libidinis, controlling: Iunonem victrix (Allecto) adfatur, V.
    * * *
    I
    (gen.), victricis ADJ
    II

    Latin-English dictionary > vīctrīx

  • 3 hedera (ed-)

        hedera (ed-) ae, f    [HED-], ivy, ivy-vine (sacred to Bacchus, used in garlands): alba, V.: tabernacula protecta hederā, Cs.: doctarum hederae praemia frontium, H.: victrix, H.— Plur, ivyvines: nexiles, O., V.

    Latin-English dictionary > hedera (ed-)

  • 4 lātē

        lātē adv. with comp. and sup.    [1 latus], broadly, widely, extensively: populus late rex, V.: victrix, H.: latius quam caedebatur ruebat (murus), L.: possidere latius (agros), O.: ager latissime continuatus: quam latissime possint, ignes faciant, N. —In phrases with longe, on all sides, far and wide, everywhere: late longeque diffusus: omnibus longe lateque aedificiis incensis, Cs.—Fig., widely, extensively: ars late patet: latius loquuntur rhetores, more diffusely: latius perscribere, with exaggeration, Cs.: latius uti opibus, more lavishly, H.: sibi indulgere latius, to excess, Iu.: fidei bonae nomen latissime manat.
    * * *
    widely, far and wide

    Latin-English dictionary > lātē

  • 5 superstes

        superstes itis, adj.    [super+STA-], standing by, present, witnessing: suis utrisque superstitibus praesentibus.—Poet.: spoliisque animosa superstes, Unda, velut victrix, etc., standing up as in triumph, O.— Remaining alive, outliving, surviving: puer, ut sit superstes, that he may live, T.: superstes hereditatem regni accipiam (sc. patri), L.: Fama, posthumous, H.: Dimidiā parte superstes ero, O.: Ita mihi atque huic sis superstes, T.: ut sibi sui liberi superstites essent: filio pater, L.: ubi privatus superstes regno suo consenescat, L.: priscis illa superstes avis, O.: te dignitatis meae superstitem reliquisse: alterius vestrum superstes, L.: etiam nostri superstites sumus, i. e. our better selves, Ta.
    * * *
    (gen.), superstitis ADJ
    outliving, surviving; standing over/near; present, witnessing

    Latin-English dictionary > superstes

  • 6 J

    J, j, a consonant which, although originally represented by the same character as the vowel i, was distinguished from it by the ancients themselves, Charis. p. 1 P.; Diom. p. 416 ib.; Prisc. p. 544 ib.; Don. p. 1735 ib. al. The old grammarians supposed it to lengthen a preceding vowel (but v. Roby, Gram. 1, § 143). Its pronunciation was like that of the German j (or Engfish y) at the beginning of syllables, as jus, injuria, ejectus (Corss.). But where j occurs as a medial between two vowels, it is, according to the statement of the grammarians, to be pronounced double;

    wherefore, in such cases, it is also written double by many (e. g. by Cicero), as ajjo, Majja, ejjus, pejjus, etc.,

    Quint. 1, 4, 11; Prisc. p. 545 P.; Vel. Long. p. 2219 ib. al.; and in inscriptions with a tall I. The closest relation exists between j and the vowel i, and in the course of formation and inflection they are very often interchanged: Pompejus, Pompei; Gajus, Gai; jam, etiam, quoniam; ajo, aibam. By the poets, i was often hardened into j to form position: abjete, abjetibus, for abiete, abietibus; cf. Val. Prob. p. 1432 P.; Mar. Vict. p. 2474 ib. J is related to g, as magis, major. J arises from dj or di, as Juppiter, Jovis, from Djuppiter, Djovis. J was omitted before another i in compounds of jacio with monosyllabic prepositions: abicit, adicit, obicit, for abjicit, adjicit, objicit. The preposition is regularly long (Verg. A. 6, 421), but after the time of Ovid is sometimes shortened (Luc. 9, 188). A diphthong is sometimes formed with the preceding vowel: r??cĕ (Verg. E. 3, 96),??cĭt (Lucr. 3, 890). As an abbreviation, J. O. M. signifies Jovi Optimo Maximo; J. R. Juno Regina; J. V. T. Julia Victrix Togata.

    Lewis & Short latin dictionary > J

  • 7 j

    J, j, a consonant which, although originally represented by the same character as the vowel i, was distinguished from it by the ancients themselves, Charis. p. 1 P.; Diom. p. 416 ib.; Prisc. p. 544 ib.; Don. p. 1735 ib. al. The old grammarians supposed it to lengthen a preceding vowel (but v. Roby, Gram. 1, § 143). Its pronunciation was like that of the German j (or Engfish y) at the beginning of syllables, as jus, injuria, ejectus (Corss.). But where j occurs as a medial between two vowels, it is, according to the statement of the grammarians, to be pronounced double;

    wherefore, in such cases, it is also written double by many (e. g. by Cicero), as ajjo, Majja, ejjus, pejjus, etc.,

    Quint. 1, 4, 11; Prisc. p. 545 P.; Vel. Long. p. 2219 ib. al.; and in inscriptions with a tall I. The closest relation exists between j and the vowel i, and in the course of formation and inflection they are very often interchanged: Pompejus, Pompei; Gajus, Gai; jam, etiam, quoniam; ajo, aibam. By the poets, i was often hardened into j to form position: abjete, abjetibus, for abiete, abietibus; cf. Val. Prob. p. 1432 P.; Mar. Vict. p. 2474 ib. J is related to g, as magis, major. J arises from dj or di, as Juppiter, Jovis, from Djuppiter, Djovis. J was omitted before another i in compounds of jacio with monosyllabic prepositions: abicit, adicit, obicit, for abjicit, adjicit, objicit. The preposition is regularly long (Verg. A. 6, 421), but after the time of Ovid is sometimes shortened (Luc. 9, 188). A diphthong is sometimes formed with the preceding vowel: r??cĕ (Verg. E. 3, 96),??cĭt (Lucr. 3, 890). As an abbreviation, J. O. M. signifies Jovi Optimo Maximo; J. R. Juno Regina; J. V. T. Julia Victrix Togata.

    Lewis & Short latin dictionary > j

  • 8 latus

    1.
    lātus, a, um, adj. [old Lat. stlātus, Paul. ex Fest. p. 313; Sanscr. root star-, strnāmi = sterno; Gr. stor- in stornumi, stratos; Lat. sterno, stratus, torus; cf. strāges, struo; not connected with platus, nor with 3. lātus = tlêtos], broad, wide.
    I.
    Lit.:

    fossa,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    mare,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    via,

    id. ib. 2, 4, 53, §

    119: agri,

    id. Rep. 5, 2, 3:

    clavus,

    Quint. 11, 3, 138 (v. clavus):

    umeri,

    Verg. A. 9, 725; cf.:

    artus barbarorum,

    Tac. A. 2, 21:

    lati et lacertosi viri,

    broad-shouldered, Col. 1, 9, 4; Cic. Rep. 6, 20, 21:

    rana bove latior,

    Phaedr. 1, 24, 5:

    palus non latior pedibus quinquaginta,

    Caes. B. G. 7, 19:

    latissimum flumen,

    id. ib. 2, 27:

    latissimae solitudines,

    id. ib. 6, 22:

    comesse panem tris pedes latum,

    Plaut. Bacch. 4, 1, 8:

    fossae quindecim pedes latae,

    Caes. B. G. 7, 72:

    areas latas pedum denum facito,

    Col. 2, 10, 26:

    populi,

    Verg. A. 1, 225:

    moenia lata videt,

    id. ib. 6, 549:

    latis otia fundis,

    id. G. 2, 468: ne latos fines parare studeant. Caes. B. G. 6, 21:

    ager,

    Liv. 23, 46:

    orbis,

    Hor. C. 1, 12, 57:

    terrae,

    Ov. M. 2, 307:

    lata Polyphemi acies,

    wide eye, Juv. 9, 64.— Neutr. absol.:

    crescere in latum,

    to increase in width, widen, Ov. M. 1, 336.— Absol.:

    per latum,

    Vulg. Ezech. 46, 22:

    in lato pedum centum,

    Lampr. Alex. Sev. 26, 7.—
    B.
    Transf., poet., for proud, swelling (cf. Eng. vulg. spreading):

    latus ut in circo spatiere,

    that you may stalk along largely, proudly, Hor. S. 2, 3, 183:

    lati incesserunt et cothurnati (histriones),

    Sen. Ep. 76, 31. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., broad, wide, wide-spread, extended (mostly post-Aug.):

    vox,

    Quint. 11, 3, 82; cf.:

    verba,

    pronounced broadly, Cic. de Or. 3, 12, 46:

    gloria,

    widespread, Plin. Ep. 4, 12, 7:

    lato Murrus caligat in hoste,

    Sil. 1, 499:

    interpretatio,

    broad, not strict, lenient, Dig. 22, 1, 1:

    culpa,

    great, ib. 50, 16, 213; 11, 6, 1 fin.:

    fuga,

    a kind of banishment, whereby all places are forbidden to the exile but one, ib. 48, 22, 5.—
    B.
    In partic., of style, diffuse, detailed, copious, prolix:

    oratio Academicorum liberior et latior (opp. Stoicorum oratio astrictior et contractior),

    Cic. Brut. 31, 120:

    latum atque fusum,

    Quint. 11, 3, 50:

    latiore varioque tractatu,

    id. 7, 3, 16:

    latiore quadam comprehensione,

    id. 2, 5, 14:

    genus orandi latum et sonans,

    Tac. H. 1, 90:

    Aeschines his latior et audentior,

    Quint. 12, 10, 23.— Hence, adv.: lātē, broadly, widely, extensively; with longe, on all sides, far and wide, everywhere.
    1.
    Lit.:

    late longeque diffusus,

    Cic. Leg. 1, 12, 34:

    omnibus longe lateque aedificiis incensis,

    Caes. B. G. 4, 35:

    minus late vagari,

    id. ib. 1, 2:

    regnare,

    Just. 13, 7:

    populus late rex,

    Verg. A. 1, 21; cf.:

    diu Lateque victrix,

    Hor. C. 4, 4, 23:

    cladem inferre,

    Tac. H. 3, 23.— Comp.:

    latius demum operaest pretium ivisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 156:

    itaque latius quam caedebatur ruebat (murus),

    Liv. 21, 11:

    possidere (agros),

    Ov. M. 5, 131:

    metui,

    Tac. A. 12, 43. — Sup.:

    ager latissime continuatus,

    Cic. Agr. 2, 26, 70:

    quam latissime possint, ignes faciant,

    Nep. Eum. 9, 3.—
    2.
    Trop.: ars late patet, widely. Cic. de Or. 1, 55, 235:

    Phrygiae late refer primordia gentis,

    Ov. H. 17, 57.— Comp.:

    latius loquuntur rhetores, dialectici compressius,

    Cic. Fin. 2, 6, 17: quod [p. 1042] pateat latius, of rather extensive application, Cic. Off. 3, 4, 19:

    latius perscribere,

    Caes. B. C. 2, 17:

    uti opibus,

    more lavishly, Hor. S. 2, 2, 113.— Sup.:

    fidei bonae nomen latissime manat,

    Cic. Off. 3, 17, 70:

    latissime patere,

    id. ib. 3, 17, 69.
    2.
    lătus, ĕris, n. [cf. Gr. platus; Lat. lăter, Latium, plautus or plotus], the side, flank of men or animals.
    I.
    Lit.:

    ego vostra faciam latera lorea,

    Plaut. Mil. 2, 1, 2: quid conminatu's mihi? Con. Istud male factum arbitror, quia non latus fodi, id. Aul. 3, 2, 4:

    occidisse ex equo dicitur, et latus offendisse vehementer,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cujus latus ille mucro petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    laterique accommodat ensem,

    Verg. A. 2, 393; Quint. 2, 13, 12; 11, 3, 69; 118:

    laterum inclinatione forti ac virili,

    id. 1, 11, 18: vellere latus digitis, to twitch one by the side (in order to attract attention), Ov. A. A. 1, 606; cf.:

    si tetigit latus acrior,

    Juv. 7, 109:

    tum latus ei dicenti condoluisse... dieque septimo est lateris dolore consumptus,

    pleurisy, Cic. de Or. 3, 2, 6; so,

    lateris dolor,

    Cato, R. R. 125; Cels. 2, 7; 8; Plin. 21, 21, 89, § 155:

    lateris vigili cum febre dolor,

    Juv. 13, 229; cf.:

    laterum dolor aut tussis,

    Hor. S. 1, 9, 32: artifices lateris, i. e. those who make skilful side movements or evolutions, ballet-dancers, Ov. A. A. 3, 351:

    latus tegere alicui,

    to walk by the side of one, Hor. S. 2, 5, 18:

    claudere alicui,

    Juv. 3, 131; and:

    mares inter se uxoresque contendunt, uter det latus illis (sc. pantomimis),

    Sen. Q. N. 7, 32, 3.—Of animals:

    equorum,

    Lucr. 5, 1324:

    cujus (equi aënei) in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38.—
    2.
    Of orators, the lungs:

    lateribus aut clamore contendere,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    quae vox, quae latera, quae vires, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 30, § 67:

    ut lateris conatus sit ille, non capitis,

    Quint. 1, 11, 8; cf.:

    lateris pectorisve firmitas an capitis etiam plus adjuvet,

    id. 11, 3, 16; so id. 11, 3, 40:

    dum vox ac latus praeparetur,

    id. 10, 7, 2; 11, 3, 13:

    voce, latere, firmitate (constat orator),

    id. 12, 11, 2:

    neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis,

    Cic. de Sen. 9, 27:

    cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem,

    id. ib. 5, 14:

    illa adhuc audaciora et majorum, ut Cicero existimat, laterum,

    Quint. 9, 1, 29.—
    3.
    Poet., in mal. part., Lucil. ap. Non. 260, 30; Ov. H. 2, 58; 19, 138; Prop. 2, 2, 12:

    lateri parcere,

    Juv. 6, 37.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    The side, flank, lateral surface of a thing (opp. frons and tergum;

    v. h. vv.): collis ex utraque parte lateris dejectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planiciem redibat,

    on each side, Caes. B. G. 2, 8; cf. Plin. 17, 23, 35, § 202:

    terra angusta verticibus, lateribus latior,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    latus unum castrorum,

    Caes. B. G. 2, 5:

    insula, cujus unum latus est contra Galliam,

    id. ib. 5, 13:

    et (Fibrenus) divisus aequaliter in duas partis latera haec (insulae) adluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6.—Of a maritime country, the coast, seaboard:

    Illyricum,

    Juv. 8, 117:

    castelli,

    Sall. J. 93:

    tum prora avertit et undis Dat latus,

    the ship's side, Verg. A. 1, 105:

    ubi pulsarunt acres latera ardua fluctus,

    Ov. M. 11, 529:

    nudum remigio,

    Hor. C. 1, 14, 4; id. Epod. 10, 3:

    dextrum (domus),

    id. Ep. 1, 16, 6:

    mundi,

    id. C. 1, 22, 19:

    crystallus sexangulis nascitur lateribus,

    surfaces, Plin. 37, 2, 9, § 26.—Of an army, the flank, Tac. Agr. 35:

    reliquos equites ad latera disponit,

    Caes. B. G. 6, 7:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi,

    id. ib. 1, 25; cf. id. ib. 2, 23 fin.:

    ad latus apertum hostium constitui,

    id. ib. 4, 25:

    ne simul in frontem, simul in latera, pugnaretur,

    Tac. Agr. 35.—So in fighting: latus dare, to expose one's side or flank to the adversary, Val. Fl. 4, 304 (v. II. A. infra).—
    b.
    Esp. freq.: a (ab) latere, on or at the side or flank; a or ab lateribus, on or at the sides or flanks (opp. a fronte, in front, before, and a tergo, at the back, behind):

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    Cic. Phil. 3, 13, 32:

    a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat,

    Caes. B. C. 1, 25 fin.; id. B. G. 2, 25:

    ab omni latere securus,

    Amm. 16, 9, 3:

    ab latere aggredi,

    Liv. 27, 48:

    disjectos ab tergo aut lateribus circumveniebant,

    Sall. J. 50 fin.:

    ne quis inermibus militibus ab latere impetus fieri posset,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Sulla profligatis iis, quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit,

    Sall. J. 101, 8: si ex hac causa unda prorumperet, a lateribus undae circumfunderentur, Sen. Q. N. 6, 6, 4:

    a lateribus, a fronte, quasi tria maria prospectat,

    Plin. Ep. 2, 17, 5.—
    c.
    Less freq. with ex:

    latere ex utroque,

    Lucr. 2, 1049:

    ex lateribus aggredi aliquem,

    Sall. C. 60:

    tribus ex lateribus (locus) tegebatur,

    Hirt. B. Alex. 28, 4:

    ex alio latere cubiculum est politissimum,

    Plin. Ep. 2, 17, 10:

    omni ex latere armorum molibus urgeri,

    Amm. 19, 7, 7.—
    d.
    With de:

    de latere ire,

    Lucr. 6, 117.—Without prep.:

    alio latere,

    Tac. A. 3, 74.—
    2.
    Poet. (pars pro toto), the body:

    penna latus vestit, tenet,

    Ov. M. 2, 376:

    nunc latus in fulvis niveum deponit harenis,

    id. ib. 2, 865; cf. id. ib. 3, 23;

    14, 710: forte,

    Hor. Ep. 1, 7, 26:

    fessum longā militiā,

    id. C. 2, 7, 18:

    credidit tauro latus,

    id. ib. 3, 27, 26:

    liminis aut aquae Caelestis patiens latus,

    id. ib. 3, 10, 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: in latera atque in terga incurrere, to attack the sides, i. e. the unguarded points, Quint. 9, 1, 20:

    aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus,

    encompass on every side, Hor. S. 2, 6, 34:

    ut a sems latere numquam discederem,

    never left his side, Cic. Lael. 1, 1; cf.: aliquem lateri alicujus adjungere, to attach to his side, i. e. to give him for a companion, Quint. 1, 2, 5; so,

    alicui latus dare, of a client,

    Sen. Q. N. 7, 32, 3 (cf. B. 1. infra):

    lateri adhaerere gravem dominum,

    hung about them, threatened them, Liv. 39, 25:

    Illyriorum rex, lateri ejus haerens, assiduis precibus promissa exigebat,

    Just. 29, 4, 8; cf.:

    Agathocles regis lateri junctus, civitatem regebat,

    id. 30, 2, 5:

    circumfusa turba lateri meo,

    Liv. 6, 15.—Esp.:

    sacpe dabis nudum latus,

    expose, Tib. 1, 4, 52:

    la. tus imperii nudum,

    Flor. 3, 5, 4:

    nec adulatoribus latus praebeas,

    expose yourself, lay yourself open to, Sen. Q. N. 4 praef.: latere tecto abscedere, i. e safe, unharmed, Ter. Heaut. 4, 2, 5:

    hic fugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum,

    Hor. S. 1, 3, 59:

    ex uno latere constat contractus,

    on one side, Dig. 19, 1, 13 fin.; so ib. 3, 5, 5:

    nulla ex utroque latere nascitur actio,

    ib. 3, 5, 6, § 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To express intimacy, attachment:

    latus alicui cingere,

    to cling to, Liv. 32, 39, 8; esp. in the phrase: ab latere, at the side of, i. e. in intimate association with (rare, and perh. not ante-Aug.):

    ab latere tyranni: addit eos ab latere tyranni,

    Liv. 24, 5, 13; Curt. 3, 5, 15; cf.:

    ille tuum, Castrice, dulce latus,

    your constant associate, Mart. 6, 68, 4.—
    2.
    Relationship, kindred, esp. collateral relationship (post-Aug.):

    quibus (liberis) videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter relicturus,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    sunt et ex lateribus cognati ut fratres sororesque,

    Dig. 38, 10, 10, § 8:

    ex latere uxorem ducere,

    ib. 23, 2, 68:

    latus omne divinae domus,

    Stat. S. 5 praef.: omnes personae cognatorum aut supra numerantur, aut infra, aut ex transverso, sive a latere... a latere, fratres et sorores, liberique eorum; item parentium fratres et sorores liberique eorum, (Ulp.) de Grad. Cogn. 2 ap. Huschke, Jurisp. Antejust. p. 530.
    3.
    lātus, a, um, Part., v. fero.

    Lewis & Short latin dictionary > latus

  • 9 parcus

    parcus, a, um, adj., = pauros [v. parco], sparing in any thing, esp. in expenditure; in a good and bad sense, frugal, thrifty, economical; niggardly, penurious, parsimonious (syn.: tenax, restrictus).
    I.
    Lit.
    (α).
    Absol.:

    detrusisti me ad senem parcissimum,

    Plaut. Aul. 2, 5, 9:

    patre parco ac tenaci,

    Cic. Cael. 15, 36:

    optimus colonus, parcissimus, modestissimus, frugalissimus,

    id. de Or. 2, 71, 287:

    parcumque genus patiensque laborum,

    Ov. M. 7, 656:

    parcā manu offerre aliquid,

    Hor. C. 3, 16, 43.—
    (β).
    With gen.:

    veteris non parcus aceti,

    Hor. S. 2, 2, 62:

    donandi parca juventus,

    id. ib. 2, 5, 79:

    pecuniae,

    Tac. H. 1, 49:

    pecuniae parcus ac tenax,

    Suet. Tib. 46.—
    B.
    In gen., sparing, chary, moderate in any thing:

    operā haud fui parcus meā,

    Plaut. Rud. 4, 2, 14:

    nimium parcus in largiendā civitate,

    Cic. Balb. 22, 50:

    non tam vereor, ne me in laudibus suis parcum, quam ne nimium putet,

    Plin. Pan. 3, 3:

    quam modica cultu, quam parca comitatu,

    id. ib. 83, 7:

    civium sanguinis parcus,

    Tac. H. 3, 75:

    parcissimus somni,

    Luc. 9, 590:

    parcissimus vini,

    Suet. Aug. 77:

    acies non parca fugae,

    Sil. 10, 30:

    beneficiorum parcissimus aestimator,

    Plin. Pan. 21, 2:

    parcus Deorum cultor,

    Hor. C. 1, 34, 1:

    in libidinem projecti, in cibum parci,

    Just. 41, 3, 13.—With inf.:

    parcusque lacessere Martem,

    Sil. 1, 680:

    haud parci Martem coluisse,

    id. 8, 464.—In gen., moderate, not rash nor self-indulgent:

    somnus sanitatis in homine parco,

    Vulg. Ecclus. 31, 24.— Comp.:

    parcior somni,

    Just. 11, 13, 2.— Sup.:

    parcissimus somni,

    Luc. 9, 590.—
    II.
    Transf., spare, scanty, little, small, slight ( poet. and in post-Aug. prose):

    parco sale contingere,

    Verg. G. 3, 403:

    tellus,

    Stat. S. 4, 5, 13:

    lucerna,

    Prop. 4 (5), 3, 60:

    vulnus,

    Sil. 16, 111:

    merito parcior ira meo,

    Ov. P. 1, 2, 98:

    questaque sum vento lintea parca dari,

    id. H. 21, 79:

    optima mors parca quae venit apta die,

    after a short time, Prop. 3, 3, 40 (Parcae quae venit acta die, id. 3, 4, 18 Müll.):

    et brevis somnus,

    Plin. Pan. 49.— Adv., in two forms, parce (class.) and parciter (ante- and post-class.).
    A.
    Form parcē.
    1.
    Sparingly, frugally, thriftily; penuriously, parsimoniously:

    parce parcus,

    Plaut. Aul. 2, 4, 35: vivere parce, continenter, severe, sobrie, Cic. Off. 1, 30, 106; cf.:

    parce ac duriter se habere,

    Ter. Ad. 1, 1, 20:

    parce et duriter vitam agere,

    id. And. 1, 1, 47:

    nimium parce facere sumptum,

    id. ib. 2, 6, 19:

    frumentum parce et paulatim metiri,

    Caes. B. G. 7, 71:

    cur id tam parce tamque restricte faciant,

    Cic. Fin. 2, 13, 42:

    parce seminat,

    Vulg. 2 Cor. 9, 6.— Comp.:

    implet manum parcius,

    Juv. 6, 546.—
    2.
    In gen., sparingly, moderately, cautiously:

    scripsi de te parce et timide,

    Cic. Fam. 6, 7, 3:

    parce et molliter aliquem laedere,

    id. ib. 1, 9, 23:

    gaudere,

    Phaedr. 4, 16:

    mirari,

    Sil. 10, 474; 15, 756; Plin. Ep. 5, 16, 3; 5, 7, 4.— Comp.:

    parcius dicere de laude alicujus,

    Cic. Mur. 13, 29:

    parcius ista viris tamen obicienda memento,

    Verg. E. 3, 7:

    parcius Andromachen vexavit Achaia victrix,

    Ov. H. 8, 13:

    parcius quatiunt fenestras,

    rarely, seldom, Hor. C. 1, 25, 1; Quint. 9, 2, 69.— Sup.:

    civitatem Romanam parcissime dedit,

    Suet. Aug. 40:

    ut parcissime dicam, nemo historicorum commendavit magis,

    Quint. 10, 1, 101.—
    B.
    Form parcĭter, sparingly, Pompon. ap. Non. 515, 6: praelibare, Claud. Mam. praef.

    Lewis & Short latin dictionary > parcus

  • 10 ploro

    plōro, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [etym. dub.; cf. pluo].
    I.
    To cry out, to cry aloud = clamare: SI PARENTEM PVER VERBERIT. AST OLLE PLORASSIT, and he cry out, Lex. Serv. Tull. ap. Fest. p. 230 Müll.—
    II.
    To wail, lament, to weep aloud.
    A.
    Neutr. (class.;

    syn.: lugeo, fleo): ego hercle faciam plorantem illum,

    Plaut. Poen. 1, 2, 164:

    ne plora,

    id. Merc. 3, 1, 3; id. Ps. 4, 4, 1:

    eam plorare,

    Ter. Phorm. prol. 8:

    plorando fessus sum,

    Cic. Att. 15, 9: date puero panem, ne ploret, Auct. ap. Quint. 6, 1, 47:

    lacrimandum est, non plorandum,

    Sen. Ep. 63, 1: jubeo te plorare, I bid you howl (in a double sense, alluding to their lachrymose poetry and to the chastisement its authors deserve), Hor. S. 1, 10, 91.—With dat., to or before one:

    ille suae (puellae) plorabit sobrius,

    Tib. 2, 5, 103:

    plorabo tibi,

    Vulg. Jer. 48, 32.—
    2.
    Transf., of things: mimus quis melior plorante gulā, a complaining or clamorous appetite, Juv. 6, 158:

    at tu, victrix provincia, ploras,

    id. 1, 50.—
    B.
    Act., to weep over any thing, to lament, bewail ( poet.).
    (α).
    With acc.:

    turpe commissum,

    Hor. C. 3, 27, 38:

    raptum juvenem,

    id. ib. 4, 2, 22:

    funera,

    Stat. S. 5, 3, 245:

    quam multi talia plorent,

    Juv. 14, 150; 15, 134:

    Rachel plorans filios,

    Vulg. Matt. 2, 18; id. Jer. 31, 15.—
    (β).
    With object-clause:

    aquam hercle plorat, quom lavat, profundere,

    Plaut. Aul. 2, 4, 29:

    ploravere, suis non respondere favorem Speratum meritis,

    Hor. Ep. 2, 1, 9:

    me tamen obicere incolis Plorares Aquilonibus,

    Hor. C. 3, 10, 3 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > ploro

  • 11 possideo

    possĭdĕo (archaic orthogr. POSIDET, Epitaphs of the Scipios; Sentent. de Limit. Genuat. Rudorff; in the latter also POSIDENT, POSIDEBVNT, POSIDETO, POSIDERE, as well as POSEDEIT and POSEDET, for possedit), sēdi, sessum, 2, v. a. [old prep. port; Gr. proti, pros (v. pono), and sedeo], to have and hold, to be master of, to own, possess (syn.: teneo, habeo).
    I.
    Lit.:

    uti nunc possidetis eum fundum q. d. a. (i. e. quo de agitur), quod nec vi nec clam nec precario alter ab altero possidetis, ita possidentis: adversus ea vim fieri veto, an ancient formula of the prætor,

    Fest. p. 233 Müll.:

    qui in alienā potestate sunt, rem peculiarem tenere possunt, habere et possidere non possunt: quia possessio non tantum corporis, sed etiam juris est,

    Dig. 41, 2, 49:

    ex edicto bona possidere,

    Cic. Quint. 6, 25:

    partem agri,

    Caes. B. G. 6, 11:

    solum bello captum,

    Liv. 26, 11:

    Galli Italiam maximis plurimisque urbibus possident,

    Just. 38, 4, 9:

    uniones,

    Plin. 9, 35, 58, § 119.—
    b.
    Absol., to have possessions, to possess lands, be settled:

    juxta litora maris possidere,

    Dig. 47, 9, 7:

    possidere trans flumen,

    ib. 43, 14, 1.—
    B.
    Transf., for possido, to take possession of, to occupy (very rare except in eccl. and late Lat.):

    ego possideo plus Pallante,

    Juv. 1, 108:

    quot agri jugera?

    id. 3, 141: ferro septus possidet sedes sacras, Att. ap. Cic. de Or. 3, 26, 102; Auct. Her. 1, 11, 19:

    forum armatis catervis perditorum hominum,

    Cic. Dom. 42, 110 (dub.):

    magister, quid faciendo vitam aeternam possidebo,

    Vulg. Luc. 10, 25:

    iniqui regnum Dei non possidebunt,

    id. 1 Cor. 6, 9 et saep. —
    2.
    To occupy, abide in a place ( poet.):

    victrix possidet umbra nemus,

    Mart. 6, 76, 6:

    Zephyri possidet aura nemus,

    Prop. 1, 19, 2; Luc. 2, 454.—
    II.
    Trop., to possess, to have a thing (class.):

    possidere nomen,

    Plaut. Mil. 2, 5, 27:

    palmam,

    id. Most. 1, 1, 31:

    secli mores in se,

    id. Truc. prol. 13: inverecundum animi ingenium, Poët. ap. Cic. Inv. 1, 45, 83:

    plus fidei quam artis, plus veritatis quam disciplinae possidet in se,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17; id. Rosc. Am. 24, 66; Ov. F. 1, 586:

    possedit favorem plebis Clodius,

    Val. Max. 3, 5, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > possideo

  • 12 superstes

    sŭperstĕs, ĭtis, adj. [super-sto].
    I.
    One who stands by or is present at any thing, a by-stander, witness (only in the foll. passages):

    superstites testes praesentes significat, cujus rei testimonium est, quod superstitibus praesentibus ei, inter quos controversia est, vindicias sumere jubentur. Plautus in Artemone: nunc mihi licet quidvis loqui, nemo hic adest superstes,

    Fest. p. 305 Müll.; cf. Serv. Verg. A. 3, 339: suis utrisque superstitibus praesentibus istam viam dico: inite viam, an old legal formula in Cic. Mur. 12, 26. —
    B.
    Poet., pregn., standing over as in triumph:

    spoliisque animosa superstes, Unda, velut victrix, sinuataque despicit undas,

    Ov. M. 11, 552; Stat. Th. 8, 471.—
    II.
    That remains alive after another ' s death, outliving, surviving (the predom. signif.); constr. usually with dat.; less freq. with gen. or absol.
    (α).
    With dat.:

    sicut tuum vis unicum gnatum tuae Superesse vitae sospitem et superstitem,

    Plaut. As. 1, 1, 2:

    ut vitae tuae superstes suppetat,

    id. Trin. 1, 2, 19:

    ut tibi superstes uxor aetatem siet,

    id. As. 1, 1, 6:

    ita mihi atque huic sies superstes,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ut viro tuo semper sis superstes,

    Plaut. Cas. 4, 4, 2:

    ut sui sibi liberi superstites essent,

    Cic. N. D. 2, 28, 72:

    superstes filio pater,

    Liv. 1, 34, 3:

    rei publicae,

    Cic. Fam. 6, 2, 3; 9, 17, 1:

    ubi privatus superstes regno suo consenescat,

    Liv. 42, 50, 8: patriae (Aeneas) Hor. C. S. 42:

    gloriae suae,

    Liv. 2, 7, 8:

    priscis illa superstes avis,

    Ov. A. A. 3, 128:

    ceteri (liberi) superstites patri fuerunt,

    Suet. Calig. 7:

    cenis tribus perna superstes,

    Mart. 10, 48, 17:

    Tiberio,

    Tac. A. 5, 8.—
    (β).
    With gen. (mostly post-Aug.):

    utinam te non solum vitae, sed etiam dignitatis meae superstitem reliquissem!

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

    alterius vestrum superstes,

    Liv. 40, 8, 18:

    omnium,

    Plin. 7, 48, 49, § 156:

    superstes omnium meorum,

    Quint. 6, prooem. § 4; cf.:

    omnium suorum,

    Suet. Tib. 62 fin.:

    iniquorum,

    Tac. A. 3, 4 fin.:

    non modo aliorum sed etiam nostri superstites sumus,

    id. Agr. 3:

    multique superstites bellorum infamiam laqueo finierunt,

    id. G. 6 fin.
    (γ).
    Absol.:

    quod superstitem Augustum reliquissent,

    Suet. Aug. 59:

    mortem obiit repentinam superstitibus liberis, etc.,

    id. ib. 4:

    liberis superstitibus,

    Quint. 6, prooem. §

    6: per ecastor scitus puer est natus Pamphilo. Deos quaeso, ut sit superstes,

    that he may live, Ter. And. 3, 2, 7:

    superstes hereditatem regni accipiam (sc. patri),

    Liv. 40, 11, 6:

    illum aget pennā metuente solvi Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 8:

    me tamen exstincto fama superstes erit,

    Ov. Tr. 3, 7, 50:

    dimidiā parte superstes ero,

    id. ib. 1, 2, 44:

    post mea mansurum fata superstes opus,

    id. Am. 3, 15, 20:

    superstite Romā,

    Luc. 7, 660:

    (silva fertur) Nymphas etiam mutasse superstes,

    i. e. survived their transformations, Stat. Th. 6, 95.

    Lewis & Short latin dictionary > superstes

  • 13 ultrix

    ultrix, īcis, adj. [ultor], avenging, vengeful.
    I.
    Adj. ( poet.): ultricesque sedent in limine Dirae, the avenging goddesses, i. e. the Furies, Verg. A. 4, 473; cf.

    Furiae,

    Claud. Ep. 1, 14;

    and, deae,

    Sen. Med. 967:

    Curae,

    Verg. A. 6, 274:

    dextra,

    Sen. Herc. Fur. 895:

    irae,

    Claud. III. Cons. Hon. 104:

    rotae,

    id. Laud. Stil. 1, 98.—In neutr. plur.:

    ultricia bella,

    Sil. 2, 423:

    tela ultricia,

    Stat. Th. 10, 911.—
    * II.
    Subst., she that avenges, an avenger:

    ultrix afflictae civitatis,

    Cic. Dom. 43, 112 (dub.; B. and K. victrix).

    Lewis & Short latin dictionary > ultrix

См. также в других словарях:

  • Victrix — bezeichnet: Automobiles Victrix, ehemaliger französischer Automobilhersteller Victrix Motor Works, ehemaliger britischer Automobilhersteller Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wo …   Deutsch Wikipedia

  • Victrix — Vic trix, n. [L.] Victress. C. Bront[ e]. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Victrix — (lat., d.i. die Siegende), Beiname der Venus, weil sie, von Paris als die schönste Göttin erklärt, die Juno u. Minerva besiegte. In Rom ließ ihr Pompejus 55 v. Chr. einen Tempel an den Stufen des von ihm erbauten Theaters errichten …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Victrix — (lat.), die »Siegende«, bei den Römern Beiname der Venus (s. d.) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Victrix — Victrix, lat., Siegerin, Beiname der Venus …   Herders Conversations-Lexikon

  • Victrix — VICTRIX, ícis, ein Beynamen der Venus, welcher Pompejus zu Rom einen Tempel oben auf dem von ihm erbaueten Schauplatze errichtete. Plutar. in Pomp. c. 22. p. 655. Er that solches in der Absicht, damit ihn die Censoren nicht bestrafeten, daß er… …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Victrix —    • Victrix,          см. Victor, Виктор, I …   Реальный словарь классических древностей

  • VICTRIX — cognomen aliquot urbium seu legionum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Victrix —   Victrix Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

  • Victrix — Taxobox name = Victrix image caption = image width = regnum = Animalia phylum = Arthropoda classis = Insecta ordo = Lepidoptera subordo = Ditrysia unranked familia = Macrolepidoptera superfamilia = Noctuoidea familia = Noctuidae genus = Victrix… …   Wikipedia

  • Victrix, S. — S. Victrix (18. Oct.), eine Martyrin in Africa. S. S. Lucius42. (VIII. 342.) …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»