-
21 intactus
1. I.Lit.:II.cervix juvencae,
not broken to the yoke, Verg. G. 4, 540:grex,
id. A. 6, 38:boves,
Hor. Epod. 9, 22:nix,
Liv. 21, 36:exercitus integer intactusque,
id. 10, 14:intactum aliquem inviolatumque dimittere,
id. 2, 12:integri intactique fugerunt,
id. 5, 38; 21, 25:ferro corpus,
id. 1, 25:bello fines,
id. 3, 26:vulnere miles,
Sil. 7, 399:arx bellis,
id. 2, 661:corpus ab vexatione,
Liv. 7, 10:intactus profugit,
Sall. J. 54 fin.:Britannus,
unsubdued, Hor. Epod. 7, 7:Scythae perpetuo ab alieno imperio intacti, aut invicti,
Just. 2, 3:fides,
unstained, Stat. S. 5, 1, 77:vires,
unimpaired, Curt. 9, 7:intactus superstitione,
free from superstition, id. 4, 6:vir haud intacti religione animi,
Liv. 5, 15:intactus infamiā,
of spotless integrity, id. 38, 51:intacta invidiā media,
id. 45, 35, 5:(triarii) per alios manipulos prope intacti evasere,
id. 8, 10, 6:caput intactum buxo,
Juv. 14, 194. —Transf.A.Untried, unattempted:B.prorsus nihil intactum, neque quietum pati,
Sall. J. 66; cf.bellum,
without combat, id. ib. 83 fin.:novā intactāque ratione,
Plin. 34, 8, 19, § 65:Dryadum silvas saltusque sequamur Intactos,
Verg. G. 3, 40:carmen,
Hor. S. 1, 10, 66:thensauros Proserpinae intactos ad eam diem spoliavit,
Liv. 29, 18, 4; cf.:sacrilegas admovere manus intactis illis thensauris,
id. 29, 18, 8:intactis opulentior thesauris Arabum,
Hor. C. 3, 24, 1.—Of a play not yet acted:esurit (Statius) intactam Paridi nisi vendat Agaven,
Juv. 7, 87; cf.:intactum dicere carmen,
Stat. S. 1, 2, 238: intacta carmina [p. 973] discens, id. ib. 3, 1, 67.—Untouched, undefiled, chaste, of virgins:2.Pallas,
Hor. C. 1, 7, 5:cui pater intactam dederat,
Verg. A. 1, 345:virgo,
Cat. 62, 45:intactior omni Sabina,
Juv. 6, 162; cf.:utinam publica saltem his intacta malis agerentur sacra,
not disgraced by these scandals, Juv. 6, 336.in-tactus, ūs, m., intangibleness, only in an interpolation in Lucr. 1, 454; cf. Lachm. and Munro ad loc. -
22 pilanus
pīlānus, i, m. [pilum], a triarius, one of the soldiers forming the third rank in battle: pilani pilis pugnantes, Paul. ex Fest. p. 204 Müll.:pilani triarii quoque dicti quod in acie tertio ordine extremis subsidio deponebantur,
Varr. L. L. 5, § 89 Müll.; Ov. F. 3, 129. -
23 pilum
I.Lit.:II.pilum fabarium,
Cato, R. R. 10; 18: quasi tollenonem aut pilum Graecum reciproces planā viā, a pounder, in using which, one side was raised while the other was depressed, Plaut. Fragm. ap. Fest. s v. reciprocare, p. 274 Müll.:pinsente pilo praeferrato,
Plin. 18, 10, 23, § 97:pilo contusum,
Vulg. Exod. 27, 20.—Transf., the heavy javelin of the Roman infantry, which they hurled at the enemy at the commencement of the action, and then took to their swords:B.(caput) adfixum gestari jussit in pilo,
Cic. Phil. 11, 2, 5:pilum, haud paulo quam hasta, vehementius ictu missuque telum,
Liv. 9, 19; cf. Veg. Mil. 2, 15:milites e loco superiore pilis missis facile hostium phalangem perfregerunt,
Caes. B. G. 1, 25:pilorum hastarumque honore circumdatus,
Plin. Pan. 56, 5:in imperatorem suum legiones pila torserunt,
Sen. Ira, 3, 2, 4; cf. Tac. A. 15, 7: pilum praepilatum, having a blunt or rounded end, Auct. B. Afr. 72. They were also used in sieges, being hurled at the enemy from the walls;these were called pila muralia,
Caes. B. G. 5, 40; Tac. A. 4, 51.—Prov.:pilum inicere alicui,
to make an attack on one, Plaut. Most. 3, 1, 43.—Vis certe pila, i. e. to be primipilus of the triarii or veterans who carried two javelins each, Juv. 10, 94; v. Dict. of Antiq. p. 104. -
24 primipilaris
prīmĭpīlāris or prīmōpīlāris, e, adj. [primipilus].1.Of or belonging to the first maniple of the triarii, primipilar (postAug.): honor primipilaris, Fragm. Jur. Rom. Vat. 278 Huschke.—2. II.Subst.: prīmĭpīlāris, is, m. (sc. centurio), the captain or centurion of this company (postAug.):B.cessit primipilari,
Sen. Const. 18, 4; Tac. H. 2, 22; 4, 15:testamenta primipilarium,
Suet. Calig. 38; Inscr. Orell. 517; 748; 3568; Fragm. Jur. Rom. Vat. 141; 143 Huschke.—Transf.1.One who has been primipilaris, an ex-primipilar, Quint. 6, 3, 92.—2.(Post-Aug.) A commissary, Dig. 32, 1, 38, § 4; 50, 5, 18, § 24; Cod. Th. 8, 4, 6. —3.In eccl. Lat., a bishop:conclamatissimus primipilaris,
Sid. Ep. 6, 1. -
25 primipilarius
prīmĭpīlārĭus, ii, m. [id.], i. q. primipilaris, the centurion of the first maniple of the triarii (post-class.), Spart. Jul. 5; id. Nig. 2. -
26 primipilatus
prīmĭpīlātus, ūs, m. [id.], the office of chief centurion of the triarii, the primipilate (post-class.), Cod. Just. 12, 63, 1. -
27 primipilum
prīmĭpīlum, i, n. [id.], the office of chief centurion of the triarii (post-class.), Inscr. Murat. 799, 6. -
28 primopilaris
prīmĭpīlāris or prīmōpīlāris, e, adj. [primipilus].1.Of or belonging to the first maniple of the triarii, primipilar (postAug.): honor primipilaris, Fragm. Jur. Rom. Vat. 278 Huschke.—2. II.Subst.: prīmĭpīlāris, is, m. (sc. centurio), the captain or centurion of this company (postAug.):B.cessit primipilari,
Sen. Const. 18, 4; Tac. H. 2, 22; 4, 15:testamenta primipilarium,
Suet. Calig. 38; Inscr. Orell. 517; 748; 3568; Fragm. Jur. Rom. Vat. 141; 143 Huschke.—Transf.1.One who has been primipilaris, an ex-primipilar, Quint. 6, 3, 92.—2.(Post-Aug.) A commissary, Dig. 32, 1, 38, § 4; 50, 5, 18, § 24; Cod. Th. 8, 4, 6. —3.In eccl. Lat., a bishop:conclamatissimus primipilaris,
Sid. Ep. 6, 1. -
29 Princeps
1.princeps, cĭpis, adj. and subst. comm. [primus-capio], first in time or order (syn. primus).— Lit., in gen.:B.ut quisque in fugā postremus, ita periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:princeps in proelium ibat, ultimus conserto proelio excedebat,
Liv. 21, 4:princeps Horatius ibat,
first, in front, in advance, id. 1, 26 Weissenb. ad [p. 1445] loc.:princeps fuit ad conatum exercitus comparandi,
Cic. Phil. 10, 11, 24:Firmani principes pecuniae pollicendae fuerunt,
were the first to promise, id. ib. 7, 8, 23:princeps in agendo,
id. Div. in Caecil. 15, 47; Caes. B. G. 7, 2:omnium nationum exterarum princeps Sicilia se ad amicitiam populi Romani applicuit,
was the first that entered into friendship with the Roman people, Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2:princeps et solus bellum his indixit,
Nep. Thras. 1, 5:princeps in haec verba jurat,
Caes. B. C. 1, 76:ut principes talem nuntium attulisse viderentur,
to be the first, id. ib. 1, 53:qui Formiarum moenia dicitur Princeps tenuisse,
Hor. C. 3, 17, 7:matri Qui dederit princeps oscula,
Ov. F. 2, 714:princeps turmas inducit Asilas,
Verg. A. 11, 620:princeps ante omnes,
first of all, id. ib. 5, 833.—Of things:quoniam exordium princeps omnium esse debet,
Cic. Inv. 1, 7, 19:qualitatum aliae sunt principes, aliae ex lis ortae,
original, id. Ac. 1, 7, 26:mensis Romani anni,
Col. 11, 2, 3:addere principi Limo particulam,
Hor. C. 1, 16, 13:dies imperii princeps, vitae supremus,
Tac. A. 1, 9.—The first, chief, the most eminent, distinguished, or noble (syn. primores):II.longe omnium gravitate princeps Plato,
Cic. Or. 19, 62:Eudoxus in astrologiā facile princeps,
id. Div. 2, 42, 87:quaedam principes feminae,
certain noble ladies, Plin. 8, 32, 50, § 119:principe loco genitus,
id. 37, 2, 11, § 40.—Prov.:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35. —Rarely of things:gemma princeps Sardonychus,
Juv. 13, 138.—As subst.: princeps, cĭpis, m., the first man, first person:B.princeps senatŭs,
the first senator on the censor's list, the first member of the Senate, Liv. 34, 44.—Esp., the first, chief, principal, most distinguished person:C.quales in re publicā principes essent, talis reliquos solere esse civis,
Cic. Fam. 1, 9, 12:juventutis,
one of the noblest of the Roman knights, id. Vatin. 10, 24: trecenti conjuravimus principes juventutis Romanae, i. e. high-born or patrician youths, Liv. 2, 12, 15 (= proceres juventutis, id. 10, 28, 7); 42, 61, 5.—In the time of the emperors this was also a title of honor given to the prince, the heir to the empire, Tac. A. 1, 3:sacerdotum,
the high-priest, Vulg. Act. 4, 6. —A chief, head, author, originator, leader, contriver, etc.:D.princeps atque architectus sceleris,
Cic. Clu. 22, 60:Zeno eorum (Stoicorum) princeps non tam rerum inventor fuit, quam verborum novorum,
id. Fin. 3, 2, 5:princeps Argonautarum,
i. e. Jason, id. Tusc. 4, 32, 69:principes consilii publici, i. e. senatus,
id. Sest. 45, 97:conjurationis,
id. Cat. 1, 11, 27:eorum omnium hic dux est atque princeps,
id. Har. Resp. 26, 57:regendae civitatis dux et sententiae princeps in senatu,
id. de Or. 3, 17, 63:(pueri) aequalium principes,
first among their playfellows, id. Fin. 5, 22, 61:gregis,
i. e. of players, Suet. Calig. 58:principes sententiarum consulares,
who were first asked for their opinion, Liv. 8, 21:hujus consilii principes,
Caes. B. G. 2, 14:belli inferendi,
first in commencing hostilities, id. ib. 5, 52:jam princeps equitum,
at the head of, Juv. 4, 32.—Of ancestors:hinc Dardanus ortus Iasiusque pater, genus a quo principe nostrum,
Verg. A. 3, 168 (cf., in this sense, principium, Sil. 15, 748; v. principium, II. B. 2.).—A chief, superior, director (ante- and post-class.):E.principes, qui utrique rei praeponuntur,
Varr. R. R. 1, 2; Lampr. Alex. Sev. 32.—A prince, i. e. a ruler, sovereign, emperor ( poet. and post-Aug.):F.hic ames dici pater atque princeps,
Hor. C. 1, 2, 50; Ov. P. 1, 2, 123; Tac. A. 1, 1:quae non faciet quod principis uxor,
Juv. 6, 617; 8, 224.—In milit. lang.: princĭpes, um, m., the second line of soldiers, between the hastati and triarii, Liv. 8, 8; 22, 5; 30, 8; 37, 39; cf. Varr. L. L. 5, § 89; Veg. Mil. 1, 20; 2, 15; cf. Ov. F. 3, 129; and Becker, Antiq. 3, 2, p. 249 sq.; p. 269 sq.—Princeps also signifies,1.A company or division of the principes: signum primi principis, of the first company of the principes, Liv. 26, 6, 1:2.octavum principem duxit,
was centurion of the eighth maniple, Cic. ad Brut. 1, 8, 2.—A centurion or captain of the principes: princeps prior, the first captain of the principes, Caes. B. C. 3, 64 fin.:3.princeps tertiae legionis,
Liv. 25, 14; cf. id. 42, 34.—The office of centurion of the principes, the centurionship or captaincy of the principes: mihi primus princeps prioris centuriae est adsignatus, the first captaincy of the principes, Liv. 42, 34, 8.— Comp.:2.omnium priorum principum principiorem, si dici fas est,
Cassiod. Hist. Eccl. 1, 1.Princeps, cĭpis, m., a celebrated flute-player, Phaedr. 5, 7, 4. -
30 princeps
1.princeps, cĭpis, adj. and subst. comm. [primus-capio], first in time or order (syn. primus).— Lit., in gen.:B.ut quisque in fugā postremus, ita periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:princeps in proelium ibat, ultimus conserto proelio excedebat,
Liv. 21, 4:princeps Horatius ibat,
first, in front, in advance, id. 1, 26 Weissenb. ad [p. 1445] loc.:princeps fuit ad conatum exercitus comparandi,
Cic. Phil. 10, 11, 24:Firmani principes pecuniae pollicendae fuerunt,
were the first to promise, id. ib. 7, 8, 23:princeps in agendo,
id. Div. in Caecil. 15, 47; Caes. B. G. 7, 2:omnium nationum exterarum princeps Sicilia se ad amicitiam populi Romani applicuit,
was the first that entered into friendship with the Roman people, Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2:princeps et solus bellum his indixit,
Nep. Thras. 1, 5:princeps in haec verba jurat,
Caes. B. C. 1, 76:ut principes talem nuntium attulisse viderentur,
to be the first, id. ib. 1, 53:qui Formiarum moenia dicitur Princeps tenuisse,
Hor. C. 3, 17, 7:matri Qui dederit princeps oscula,
Ov. F. 2, 714:princeps turmas inducit Asilas,
Verg. A. 11, 620:princeps ante omnes,
first of all, id. ib. 5, 833.—Of things:quoniam exordium princeps omnium esse debet,
Cic. Inv. 1, 7, 19:qualitatum aliae sunt principes, aliae ex lis ortae,
original, id. Ac. 1, 7, 26:mensis Romani anni,
Col. 11, 2, 3:addere principi Limo particulam,
Hor. C. 1, 16, 13:dies imperii princeps, vitae supremus,
Tac. A. 1, 9.—The first, chief, the most eminent, distinguished, or noble (syn. primores):II.longe omnium gravitate princeps Plato,
Cic. Or. 19, 62:Eudoxus in astrologiā facile princeps,
id. Div. 2, 42, 87:quaedam principes feminae,
certain noble ladies, Plin. 8, 32, 50, § 119:principe loco genitus,
id. 37, 2, 11, § 40.—Prov.:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35. —Rarely of things:gemma princeps Sardonychus,
Juv. 13, 138.—As subst.: princeps, cĭpis, m., the first man, first person:B.princeps senatŭs,
the first senator on the censor's list, the first member of the Senate, Liv. 34, 44.—Esp., the first, chief, principal, most distinguished person:C.quales in re publicā principes essent, talis reliquos solere esse civis,
Cic. Fam. 1, 9, 12:juventutis,
one of the noblest of the Roman knights, id. Vatin. 10, 24: trecenti conjuravimus principes juventutis Romanae, i. e. high-born or patrician youths, Liv. 2, 12, 15 (= proceres juventutis, id. 10, 28, 7); 42, 61, 5.—In the time of the emperors this was also a title of honor given to the prince, the heir to the empire, Tac. A. 1, 3:sacerdotum,
the high-priest, Vulg. Act. 4, 6. —A chief, head, author, originator, leader, contriver, etc.:D.princeps atque architectus sceleris,
Cic. Clu. 22, 60:Zeno eorum (Stoicorum) princeps non tam rerum inventor fuit, quam verborum novorum,
id. Fin. 3, 2, 5:princeps Argonautarum,
i. e. Jason, id. Tusc. 4, 32, 69:principes consilii publici, i. e. senatus,
id. Sest. 45, 97:conjurationis,
id. Cat. 1, 11, 27:eorum omnium hic dux est atque princeps,
id. Har. Resp. 26, 57:regendae civitatis dux et sententiae princeps in senatu,
id. de Or. 3, 17, 63:(pueri) aequalium principes,
first among their playfellows, id. Fin. 5, 22, 61:gregis,
i. e. of players, Suet. Calig. 58:principes sententiarum consulares,
who were first asked for their opinion, Liv. 8, 21:hujus consilii principes,
Caes. B. G. 2, 14:belli inferendi,
first in commencing hostilities, id. ib. 5, 52:jam princeps equitum,
at the head of, Juv. 4, 32.—Of ancestors:hinc Dardanus ortus Iasiusque pater, genus a quo principe nostrum,
Verg. A. 3, 168 (cf., in this sense, principium, Sil. 15, 748; v. principium, II. B. 2.).—A chief, superior, director (ante- and post-class.):E.principes, qui utrique rei praeponuntur,
Varr. R. R. 1, 2; Lampr. Alex. Sev. 32.—A prince, i. e. a ruler, sovereign, emperor ( poet. and post-Aug.):F.hic ames dici pater atque princeps,
Hor. C. 1, 2, 50; Ov. P. 1, 2, 123; Tac. A. 1, 1:quae non faciet quod principis uxor,
Juv. 6, 617; 8, 224.—In milit. lang.: princĭpes, um, m., the second line of soldiers, between the hastati and triarii, Liv. 8, 8; 22, 5; 30, 8; 37, 39; cf. Varr. L. L. 5, § 89; Veg. Mil. 1, 20; 2, 15; cf. Ov. F. 3, 129; and Becker, Antiq. 3, 2, p. 249 sq.; p. 269 sq.—Princeps also signifies,1.A company or division of the principes: signum primi principis, of the first company of the principes, Liv. 26, 6, 1:2.octavum principem duxit,
was centurion of the eighth maniple, Cic. ad Brut. 1, 8, 2.—A centurion or captain of the principes: princeps prior, the first captain of the principes, Caes. B. C. 3, 64 fin.:3.princeps tertiae legionis,
Liv. 25, 14; cf. id. 42, 34.—The office of centurion of the principes, the centurionship or captaincy of the principes: mihi primus princeps prioris centuriae est adsignatus, the first captaincy of the principes, Liv. 42, 34, 8.— Comp.:2.omnium priorum principum principiorem, si dici fas est,
Cassiod. Hist. Eccl. 1, 1.Princeps, cĭpis, m., a celebrated flute-player, Phaedr. 5, 7, 4. -
31 principes
1.princeps, cĭpis, adj. and subst. comm. [primus-capio], first in time or order (syn. primus).— Lit., in gen.:B.ut quisque in fugā postremus, ita periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:princeps in proelium ibat, ultimus conserto proelio excedebat,
Liv. 21, 4:princeps Horatius ibat,
first, in front, in advance, id. 1, 26 Weissenb. ad [p. 1445] loc.:princeps fuit ad conatum exercitus comparandi,
Cic. Phil. 10, 11, 24:Firmani principes pecuniae pollicendae fuerunt,
were the first to promise, id. ib. 7, 8, 23:princeps in agendo,
id. Div. in Caecil. 15, 47; Caes. B. G. 7, 2:omnium nationum exterarum princeps Sicilia se ad amicitiam populi Romani applicuit,
was the first that entered into friendship with the Roman people, Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2:princeps et solus bellum his indixit,
Nep. Thras. 1, 5:princeps in haec verba jurat,
Caes. B. C. 1, 76:ut principes talem nuntium attulisse viderentur,
to be the first, id. ib. 1, 53:qui Formiarum moenia dicitur Princeps tenuisse,
Hor. C. 3, 17, 7:matri Qui dederit princeps oscula,
Ov. F. 2, 714:princeps turmas inducit Asilas,
Verg. A. 11, 620:princeps ante omnes,
first of all, id. ib. 5, 833.—Of things:quoniam exordium princeps omnium esse debet,
Cic. Inv. 1, 7, 19:qualitatum aliae sunt principes, aliae ex lis ortae,
original, id. Ac. 1, 7, 26:mensis Romani anni,
Col. 11, 2, 3:addere principi Limo particulam,
Hor. C. 1, 16, 13:dies imperii princeps, vitae supremus,
Tac. A. 1, 9.—The first, chief, the most eminent, distinguished, or noble (syn. primores):II.longe omnium gravitate princeps Plato,
Cic. Or. 19, 62:Eudoxus in astrologiā facile princeps,
id. Div. 2, 42, 87:quaedam principes feminae,
certain noble ladies, Plin. 8, 32, 50, § 119:principe loco genitus,
id. 37, 2, 11, § 40.—Prov.:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35. —Rarely of things:gemma princeps Sardonychus,
Juv. 13, 138.—As subst.: princeps, cĭpis, m., the first man, first person:B.princeps senatŭs,
the first senator on the censor's list, the first member of the Senate, Liv. 34, 44.—Esp., the first, chief, principal, most distinguished person:C.quales in re publicā principes essent, talis reliquos solere esse civis,
Cic. Fam. 1, 9, 12:juventutis,
one of the noblest of the Roman knights, id. Vatin. 10, 24: trecenti conjuravimus principes juventutis Romanae, i. e. high-born or patrician youths, Liv. 2, 12, 15 (= proceres juventutis, id. 10, 28, 7); 42, 61, 5.—In the time of the emperors this was also a title of honor given to the prince, the heir to the empire, Tac. A. 1, 3:sacerdotum,
the high-priest, Vulg. Act. 4, 6. —A chief, head, author, originator, leader, contriver, etc.:D.princeps atque architectus sceleris,
Cic. Clu. 22, 60:Zeno eorum (Stoicorum) princeps non tam rerum inventor fuit, quam verborum novorum,
id. Fin. 3, 2, 5:princeps Argonautarum,
i. e. Jason, id. Tusc. 4, 32, 69:principes consilii publici, i. e. senatus,
id. Sest. 45, 97:conjurationis,
id. Cat. 1, 11, 27:eorum omnium hic dux est atque princeps,
id. Har. Resp. 26, 57:regendae civitatis dux et sententiae princeps in senatu,
id. de Or. 3, 17, 63:(pueri) aequalium principes,
first among their playfellows, id. Fin. 5, 22, 61:gregis,
i. e. of players, Suet. Calig. 58:principes sententiarum consulares,
who were first asked for their opinion, Liv. 8, 21:hujus consilii principes,
Caes. B. G. 2, 14:belli inferendi,
first in commencing hostilities, id. ib. 5, 52:jam princeps equitum,
at the head of, Juv. 4, 32.—Of ancestors:hinc Dardanus ortus Iasiusque pater, genus a quo principe nostrum,
Verg. A. 3, 168 (cf., in this sense, principium, Sil. 15, 748; v. principium, II. B. 2.).—A chief, superior, director (ante- and post-class.):E.principes, qui utrique rei praeponuntur,
Varr. R. R. 1, 2; Lampr. Alex. Sev. 32.—A prince, i. e. a ruler, sovereign, emperor ( poet. and post-Aug.):F.hic ames dici pater atque princeps,
Hor. C. 1, 2, 50; Ov. P. 1, 2, 123; Tac. A. 1, 1:quae non faciet quod principis uxor,
Juv. 6, 617; 8, 224.—In milit. lang.: princĭpes, um, m., the second line of soldiers, between the hastati and triarii, Liv. 8, 8; 22, 5; 30, 8; 37, 39; cf. Varr. L. L. 5, § 89; Veg. Mil. 1, 20; 2, 15; cf. Ov. F. 3, 129; and Becker, Antiq. 3, 2, p. 249 sq.; p. 269 sq.—Princeps also signifies,1.A company or division of the principes: signum primi principis, of the first company of the principes, Liv. 26, 6, 1:2.octavum principem duxit,
was centurion of the eighth maniple, Cic. ad Brut. 1, 8, 2.—A centurion or captain of the principes: princeps prior, the first captain of the principes, Caes. B. C. 3, 64 fin.:3.princeps tertiae legionis,
Liv. 25, 14; cf. id. 42, 34.—The office of centurion of the principes, the centurionship or captaincy of the principes: mihi primus princeps prioris centuriae est adsignatus, the first captaincy of the principes, Liv. 42, 34, 8.— Comp.:2.omnium priorum principum principiorem, si dici fas est,
Cassiod. Hist. Eccl. 1, 1.Princeps, cĭpis, m., a celebrated flute-player, Phaedr. 5, 7, 4. -
32 subsido
sub-sīdo, sēdi, sessum, 3 (collat. form acc. to 2d conj., subsīdent, Luc. 1, 646; Amm. 28, 4, 22), v. n. and a.I. A.Lit.1.In gen.: agite nunc, subsidite omnes, quasi solent triarii, Plaut. ap. Varr. L. L. 5, § 89 Müll.; and ap. Fest. p. 306 ib.; cf.:b.subsidunt Hispani adversus emissa tela ab hoste, inde ad mittenda ipsi consurgunt,
Liv. 28, 2:partem militum subsidere in subsidiis jussit,
id. 1, 14; cf.:poplite subsidens,
Verg. A. 12, 492:alii elephanti clunibus subsidentes,
Liv. 44, 5:subsedit in illā Ante fores ara,
Ov. M. 9, 297.—Of things, to sink, settle, subside:2.sidebant campi, crescebant montibus altis Ascensus: neque enim poterant subsidere saxa,
Lucr. 5, 493:valles,
Ov. M. 1, 43; Curt. 9, 9, 19:limus mundi ut faex,
Lucr. 5, 497; cf.:faeces in fundis vasorum,
Col. 12, 50, 14; Sen. Ep. 108, 26:in urinā quod subsidit, si album est, etc.,
Plin. 28, 6, 19, § 68: aqua subsidit, settles, becomes clear, Auct. B. Alex. 5: flumina, fall, subside (opp. surgit humus), Ov. M. 1, 344:undae,
subside, abate, Verg. A. 5, 820;hence, transf., venti,
Prop. 1, 8, 13 (15); Ov. Tr. 2, 151.— Poet.:extremus galeāque imā subsidit Acestes,
remains at the bottom, Verg. A. 5, 498:ebur posito rigore Subsidit digitis ceditque,
gives way, yields, Ov. M. 10, 284:multae per mare pessum Subsedere suis pariter cum civibus urbes,
are sunk, Lucr. 6, 590:terraene dehiscent Subsidentque urbes,
Luc. 1, 646: subsidere fata videbat, sink, like the heavier weight on the scales, Sil. 6, 28.—In partic.a.Pregn., to settle down, establish one's self in a place; to remain sitting, remain, abide, stay:(β).si (apes) ex alvo minus frequentes evadunt ac subsidit pars aliqua,
Varr. R. R. 3, 16, 36:subsedi in ipsā viā,
Cic. Att. 5, 16, 1:in Siciliā,
id. Fam. 6, 8, 2: multitudo... quae in castris subsederat, * Caes. B. G. 6, 36:quosdam ex Vitelliis subsedisse Nuceriae,
Suet. Vit. 1 fin.:in oppido Reatino,
id. Vesp. 1:commixti corpore tantum Subsident Teucri,
Verg. A. 12, 836; Quint. 2, 1, 3.—Of things:b.in Nilo navicula subsedit,
ran aground, Liv. Epit. 112.—To crouch down on the watch, to lie in wait, lie in ambush:c.cur neque ante occurrit, ne ille in villā resideret: nec eo in loco subsedit, quo ille noctu venturus esset?
Cic. Mil. 19, 51:si illum ad urbem noctu accessurum sciebat, subsidendum atque exspectandum fuit,
id. ib. 19, 49:partem militum subsidere in insidiis jussit,
Liv. 1, 14, 7; v. II. infra.—Of female animals, to yield, submit to the male ( poet. and very rare):B.maribus subsidere (pecudes et equae),
Lucr. 4, 1198:juvet ut tigres subsidere cervis,
Hor. Epod. 16, 31.—Trop., to subside, decrease, abate (rare):2.in controversiis subsidit impetus dicendi,
Quint. 3, 8, 60:nec silentio subsidat, sed firmetur consuetudine (vox),
id. 11, 3, 24:vitia subsidunt,
Sen. Ep. 94, 69:formidata subsidunt et sperata decipiunt,
id. ib. 13, 12.—To settle down:II.hinc accidit ut aetas jam altioribus disciplinis debita in scholā minore subsidat,
i. e. is held back, Quint. 2, 1, 3.—Act. (acc. to I. A. 2. b.), to lie in wait for, to waylay any one ( poet. and in post-class. prose):devictam Asiam (i. e. Agamemnonem) subsedit adulter,
Verg. A. 11, 268:leonem,
Sil. 13, 221:copiosos homines,
Amm. 28, 4, 22:insontem,
id. 16, 8, 3:serpens foramen,
to watch, id. 16, 2, 4: regnum, Luc. 5, 226 Heyne and Mart. (dub. Lag. regno). -
33 Tutor
1. I.In gen. (so very rare; not in Cic.;II.syn. defensor): et te, pater Silvane, tutor finium,
Hor. Epod. 2, 22:tutorem imperii agere,
Suet. Tit. 6:Bacchi, i. e. Priapus,
Petr. 133.—In partic.A.Jurid. t. t., a guardian, tutor, of minors, women, insane persons, etc. (prop. of the person; cf.B.curator, of the estate),
Just. Inst. 1, 14, 4; Dig. 26, 1, 18 sq.; 26, 2, 12, § 14.—With esse and dat.:tutor sum liberis (Triarii),
Cic. Att. 12, 28, 3: a pupillo Heio, [p. 1921] cui C. Marcellus tutor est, id. Verr. 2, 4, 17, § 37:nemo illum tutorem umquam liberis suis scripsit,
id. Clu. 14, 41.—With gen.:cum pupilli Malleoli tutor esset,
Cic. Verr. 2, 1, 36, § 90:is casu pupilli Junii tutor erat,
id. ib. 2, 1, 50, § 132; 2, 1, 51, § 135;2, 1, 53, § 139: qui tutor Philippi erat,
Liv. 40, 54, 4; cf. also Cic. Caecin. 25, 72; id. de Or. 1, 53, 228; id. Mur. 12, 27; Plaut. Aul. 3, 2, 16; 3, 5, 14; Liv. 39, 9, 7.— Trop.:orbae eloquentiae quasi tutores relicti sumus,
Cic. Brut. 96, 330; cf.:quasi tutor et procurator rei publicae,
id. Rep. 2, 29, 51; Ov. Tr. 3, 14, 16.—Tūtor, the title of a mimic play, Cic. de Or. 2, 64, 259.2.tūtor, ātus ( inf. parag. tutarier, Plaut. Mil. 2, 3, 41), 1, v. dep. a. [tueor], to watch, guard, keep, protect, defend.I.Lit. (class.;* II.syn. tueor): tutatus est domum,
Plaut. Am. 1, 1, 196:rem eri (servus),
id. Men. 5, 6, 4:rem parentum,
id. Merc. 5, 1, 6:res Italas armis,
Hor. Ep. 2, 1, 2:genae ab inferiore parte tutantur (oculos),
Cic. N. D. 2, 57, 143:egregiis muris situque naturali urbem tutantes,
Liv. 5, 2, 6:cum Volsci vallo se tutarentur,
id. 3, 22, 5:religione sese tutabatur,
Tac. A. 1, 39:rem publicam,
Cic. Rep. 6, 13, 13; id. Phil. 4, 1, 2:provincias,
id. Imp. Pomp. 6, 14:serves Tuterisque tuo fidentem praesidio,
Hor. Ep. 1, 18, 81; 2, 1, 171:quas (spes) necesse est et virtute et innocentiā tutari,
Sall. J. 85, 4:natura arbores cortice a frigoribus et calore tutata est,
Plin. 7, praef. §2: quibus (viribus) ab irā Romanorum vestra tutaremini,
Liv. 6, 26, 1: a proximorum insidiis salutem, Val. Ant. ap. Gell. 3, 8, 3:locorum ingenio sese contra imbelles regis copias tutabatur,
Tac. A. 6, 41:adversus multitudinem hostium,
Liv. 21, 25, 14:ut suae quisque partis tutandae reus sit,
responsible for its safety, id. 25, 30, 5.—Transf., to ward off, avert an evil:ipse praesentem inopiam quibus poterat subsidiis tutabatur,
Caes. B. C. 1, 52.► Act. collat. form tūto, āre, to watch, defend, guard, etc.: tuos qui celsos terminos tutant, Naev. ap. Non. 476, 10; Pac. ib. 13; Pompon. ib. 12; Plaut. Merc. 5, 2, 24.—2.tūtor, āri, in pass. signif.:patria et prognati tutantur et servantur,
Plaut. Am. 2, 2, 20:hunc per vos tutari conservarique cupiunt,
Cic. Sull. 21, 61:tutata possessio,
Symm. Ep. 9, 11. -
34 tutor
1. I.In gen. (so very rare; not in Cic.;II.syn. defensor): et te, pater Silvane, tutor finium,
Hor. Epod. 2, 22:tutorem imperii agere,
Suet. Tit. 6:Bacchi, i. e. Priapus,
Petr. 133.—In partic.A.Jurid. t. t., a guardian, tutor, of minors, women, insane persons, etc. (prop. of the person; cf.B.curator, of the estate),
Just. Inst. 1, 14, 4; Dig. 26, 1, 18 sq.; 26, 2, 12, § 14.—With esse and dat.:tutor sum liberis (Triarii),
Cic. Att. 12, 28, 3: a pupillo Heio, [p. 1921] cui C. Marcellus tutor est, id. Verr. 2, 4, 17, § 37:nemo illum tutorem umquam liberis suis scripsit,
id. Clu. 14, 41.—With gen.:cum pupilli Malleoli tutor esset,
Cic. Verr. 2, 1, 36, § 90:is casu pupilli Junii tutor erat,
id. ib. 2, 1, 50, § 132; 2, 1, 51, § 135;2, 1, 53, § 139: qui tutor Philippi erat,
Liv. 40, 54, 4; cf. also Cic. Caecin. 25, 72; id. de Or. 1, 53, 228; id. Mur. 12, 27; Plaut. Aul. 3, 2, 16; 3, 5, 14; Liv. 39, 9, 7.— Trop.:orbae eloquentiae quasi tutores relicti sumus,
Cic. Brut. 96, 330; cf.:quasi tutor et procurator rei publicae,
id. Rep. 2, 29, 51; Ov. Tr. 3, 14, 16.—Tūtor, the title of a mimic play, Cic. de Or. 2, 64, 259.2.tūtor, ātus ( inf. parag. tutarier, Plaut. Mil. 2, 3, 41), 1, v. dep. a. [tueor], to watch, guard, keep, protect, defend.I.Lit. (class.;* II.syn. tueor): tutatus est domum,
Plaut. Am. 1, 1, 196:rem eri (servus),
id. Men. 5, 6, 4:rem parentum,
id. Merc. 5, 1, 6:res Italas armis,
Hor. Ep. 2, 1, 2:genae ab inferiore parte tutantur (oculos),
Cic. N. D. 2, 57, 143:egregiis muris situque naturali urbem tutantes,
Liv. 5, 2, 6:cum Volsci vallo se tutarentur,
id. 3, 22, 5:religione sese tutabatur,
Tac. A. 1, 39:rem publicam,
Cic. Rep. 6, 13, 13; id. Phil. 4, 1, 2:provincias,
id. Imp. Pomp. 6, 14:serves Tuterisque tuo fidentem praesidio,
Hor. Ep. 1, 18, 81; 2, 1, 171:quas (spes) necesse est et virtute et innocentiā tutari,
Sall. J. 85, 4:natura arbores cortice a frigoribus et calore tutata est,
Plin. 7, praef. §2: quibus (viribus) ab irā Romanorum vestra tutaremini,
Liv. 6, 26, 1: a proximorum insidiis salutem, Val. Ant. ap. Gell. 3, 8, 3:locorum ingenio sese contra imbelles regis copias tutabatur,
Tac. A. 6, 41:adversus multitudinem hostium,
Liv. 21, 25, 14:ut suae quisque partis tutandae reus sit,
responsible for its safety, id. 25, 30, 5.—Transf., to ward off, avert an evil:ipse praesentem inopiam quibus poterat subsidiis tutabatur,
Caes. B. C. 1, 52.► Act. collat. form tūto, āre, to watch, defend, guard, etc.: tuos qui celsos terminos tutant, Naev. ap. Non. 476, 10; Pac. ib. 13; Pompon. ib. 12; Plaut. Merc. 5, 2, 24.—2.tūtor, āri, in pass. signif.:patria et prognati tutantur et servantur,
Plaut. Am. 2, 2, 20:hunc per vos tutari conservarique cupiunt,
Cic. Sull. 21, 61:tutata possessio,
Symm. Ep. 9, 11.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Triarii — Жанры Martial industrial, Modern Classical Годы 2004 по сей день Страна … Википедия
Triarii — (Singular: Triarius ) were spearmen in the armies of the early Roman Republic. They were oldest and among the wealthiest men in the legion, and could afford good quality equipment. They wore heavy metal armour and carried large shields, their… … Wikipedia
triarii — TRIÁRII s.m.pl. (Ant.) Nume dat soldaţilor veterani care formau al treilea rând dintr o legiune romană. [sg. triariu. / < lat. triarii]. Trimis de LauraGellner, 09.03.2009. Sursa: DN TRIÁRII s. m. pl. nume dat soldaţilor veterani, care… … Dicționar Român
triarii — ● triarii nom masculin pluriel (latin triarii, de tres, trois) Soldats de la troisième ligne de manipules de la légion romaine … Encyclopédie Universelle
TRIARII — genus militum apud Romanos. Polybius enim, l. 6. ubi de acie Roman. quatuor facit militum ordines et discrimina, Pilanos scil. seu Velites, Hastatos, Principes et Triarios. E quibus Velites seu Pilani eligebantur ex minimis aetate et fortunae… … Hofmann J. Lexicon universale
Triarii — (röm. Ant.), so v.w. Pilani, s.u. Legion 2) A) … Pierer's Universal-Lexikon
Triarii — Triarĭi, Triarĭer, bei den alten Römern die das dritte Treffen bildenden Kerntruppen der Manipularstellung (s. Manipel) … Kleines Konversations-Lexikon
Triarii — Les triarii sont la troisième (tri = trois) et dernière ligne disponible dans les légions républicaines, organisée en dix cohortes contenant chacune trois manipules de 160 hommes, chacune divisée en deux centuries de 80 soldats. Ce sont des… … Wikipédia en Français
Triarii — Triarier (lat. triarii die Dritten), mitunter auch Triarer, waren die Elite der römischen Legion. Zunächst definierte sich die Zugehörigkeit zu den Triariern nur über das Einkommen, da nur Wohlhabende die nötigen Mittel hatten, sich die… … Deutsch Wikipedia
Triarii Club de Fútbol — Saltar a navegación, búsqueda Triarii C. F. Nombre completo Triarii Club de Fútbol Apodo(s) Triarii Fundación 12 de Mayo de 2009 … Wikipedia Español
Triarii — En la organización de la legión romana, eran los veteranos, mucho menores en número al resto de la infantería de línea. En la formación clásica de la legión republicana, se mantenían en última línea, como reserva para casos de crisis. Su arma… … Enciclopedia Universal