Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

the+natural

  • 81 caerula

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerula

  • 82 caeruleum

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleum

  • 83 Caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeruleus

  • 84 caeruleus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caeruleus

  • 85 caerulus

    1.
    caerŭlĕus, and in poetry equally common, caerŭlus, a, um, adj. [cf. cae -sius, kuanos, and Sanscr. cjamas = dark]
    I.
    Lit., dark-colored, dark blue, dark green, cerulean, azure, kuaneos; poet. epithet of the sky, of the sea, and other similar objects (as dark, opp. albus and marmoreus color, Lucr. 2, 771 sq., and syn. with ater, Verg. A. 3, 64; v. under II. A.).
    A.
    Of the sky: caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 Vahl.); id. ap. Varr, L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.); cf.:

    (zonae) extremae Caeruleā glacie concretae,

    Verg. G. 1, 236.—Also subst.: caerŭla. ōrum, n., Ov. M. 14, 814:

    per caeli caerula,

    Lucr. 1, 1089; 6, 96;

    and without caeli,

    id. 6, 482.—Of the universe:

    magni per caerula mundi,

    Lucr. 5, 770;

    and of the brightness of the stars: bigae,

    Verg. Cir. 37.—Of mountain heights, Ov. M. 11, 158; cf.

    candor,

    Plin. 35, 6, 28, § 47:

    splendor,

    id. 37, 9, 51, § 134.—
    B.
    Of the sea:

    ponti plaga caerula,

    Lucr. 5, 482; cf. id. 2, 772 sq.:

    pontus,

    Cat. 36, 11; Ov. M. 13, 838: mare, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. p. 162, 30:

    aequora,

    Cat. 64, 7; so,

    campi = mare,

    Plaut. Trin. 4, 1, 15:

    aquae,

    Ov. M. 8, 229; 15, 699:

    undae,

    Tib. 1, 3, 37; 1, 4, 45; Varr. ap. Non. p. 254, 21:

    vada,

    Verg. A. 7, 198:

    gurges,

    Ov. M. 2, 528:

    color (lacus) caerulo albidi or, viridior et pressior,

    Plin. Ep. 8, 20, 4:

    Oceani amictus,

    Claud. Laud. Stil. 2, 249; App. M. 10, p. 254, 11.—Also subst.: cae-rŭla, ōrum, n., the sea, the blue surface of the sea:

    caerula verrunt,

    Verg. A. 4, 583; 3, 208; 8, 672; Stat. Th. 3, 250.—Of objects that have relation to the sea:

    di,

    sea-deities, Ov. M. 2, 8 sq.: deus, kat.exochên, Neptune, Prop. 3 (4), 7, 62; cf.

    of the same: Jovis frater,

    Ov. M. 1, 275:

    Triton,

    id. ib. 1. 333: Nereus. id. H. 9, 14:

    Thetis,

    Tib. 1, 5, 46;

    and of the same: mater (sc. Achillis),

    Hor. Epod. 13, 16; Ov. M. 13, 288:

    Psamathe,

    a sea-nymph, id. ib. 11, 398: oculi Neptuni. Cic. N. D. 1, 30, 83:

    currus (Neptuni),

    Verg. A. 5, 819:

    equi (Tritonis),

    Ov. H. 7, 50:

    Scylla (navis),

    Verg. A. 5, 123; cf.

    color. Ov M. 14, 555: puppis,

    id. F. 2, 112; via. Plaut Rud. 1, 5, 10; Ov. H. 16, 104.—
    C.
    Also of rivers and things that are connected therewith:

    caeruleus Thybris,

    Verg. A. 8, 64 amnis, Tib. 3, 4, 18; Stat. S. 1, 5, 51: Cydnus. Tib. 1, 7, 14:

    crines,

    Ov. M. 5, 432; guttae. id. ib. 5, 633.—
    D.
    Of other darkblue objects:

    omnes se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugnā aspectu,

    Caes. B. G. 5, 14:

    an si caeruleo quaedam sua tempora fuco Tinxerit. idcirco caerula forma bona'st?

    Prop. 2, 18, 31 sq. (3, 11, 9 sq.); Mart. 11, 53, 1:

    olearum plaga,

    Lucr. 5, 1372; draco. Ov. M. 12, 13' angues, Verg. G. 4, 482;

    colla,

    id. A. 2, 381:

    serpens,

    Ov. M. 3, 38:

    guttae (serpentis),

    id. ib. 4, 578: vestis. Juv. 2. 97:

    vexillum,

    Suet. Aug. 25:

    flos (heliotropi),

    Plin. 22, 21, 29, § 57:

    oculi (Germanorum),

    Tac. G. 4; hence Germania [p. 265] pubes, Hor. Epod. 16, 7.—Hence, subst.: caerŭlĕum, i, n., a blue color, steel-color, both natural and artificial, Plin. 33, 13, 57, § 161 sq.; 35, 6, 28, § 47; Vitr. 7, 111; 9, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., dark, gloomy, dun, sable, black; poet. epithet of death, the night, rain, etc.:

    stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis,

    Verg. A. 3, 64 Serv.:

    imber,

    id. ib. 3, 194;

    5, 10: caeruleus (color) pluviam denuntiat,

    id. G. 1, 453; so,

    equi (Plutonis),

    Ov. F. 4, 446:

    ratis fati,

    Prop. 2 (3), 28, 40:

    puppis (Charontis),

    Verg. A. 6, 410:

    mors,

    Albin. ad Liv. 1, 93:

    nox,

    Stat. S. 1, 6, 85:

    umbra noctis,

    id. Th. 2, 528; Verg. Cir. 214:

    panis,

    Juv. 14, 128:

    baca (lauri),

    Plin. 15, 30, 39, § 128:

    bacis caerula tinus,

    Ov. M. 10, 98.—
    B.
    Dark green, green, greenish:

    cucumis,

    Prop. 4 (5), 2, 43:

    coma,

    Ov. M. 11, 158:

    arbor Palladis,

    id. A. A. 2, 518: campi caerula laetaque prata, Enn. ap. Macr. S. 6, 3.
    2.
    Caerŭlĕus, i, m., the name of an aqueduct at Rome, Plin. 36, 15, 24, § 122; Suet. Claud. 20; Front. Aquaed. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > caerulus

  • 86 hora

    1.
    hōra, ae (archaic gen. sing. horāï, Lucr. 1, 1016.—In abl. plur. HORABVS, Inscr. Orell. 4601), f. [kindred with hôra; Zend yare, year; ayara, day; orig. for Wosara, from Wear, ver], (lit., a definite space of time, fixed by natural laws; hence, as in Greek).
    I.
    An hour.
    A.
    Lit. (among the Romans, of varying length, according to the time of year, from sunrise to sunset being reckoned as twelve hours; cf.:

    aetas, aevum, tempus, dies): aestiva,

    Mart. 12, 1, 4; cf.:

    viginti milia passuum horis quinque duntaxat aestivis conficienda sunt,

    Veg. Mil. 1, 9:

    horam amplius jam in demoliendo signo moliebantur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95:

    īdem eadem possunt horam durare probantes?

    Hor. Ep. 1, 1, 82:

    ternas epistolas in hora dare,

    Cic. Fam. 15, 16, 1:

    in hora saepe ducentos versus dictabat,

    Hor. S. 1, 4, 9:

    horas tres dicere,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    primum dormiit ad horas tres,

    id. ib. 10, 13, 1:

    quatuor horarum spatio antecedens,

    Caes. B. C. 3, 79 fin.:

    quatuor aut plures aulaea premuntur in horas,

    Hor. Ep. 2, 1, 189:

    non amplius quam septem horas dormiebat,

    Suet. Aug. 78:

    haec (cogitatio) paucis admodum horis magnas etiam causas complectitur,

    Quint. 10, 6, 1:

    paucissimarum horarum consulatus,

    Plin. 7, 53, 54, § 181:

    hora quota est?

    what o'clock is it? Hor. S. 2, 6, 44:

    nuntiare horas,

    to tell the time of day, Juv. 10, 216; cf.:

    cum a puero quaesisset horas,

    Plin. 7, 53, 54, § 182; Suet. Dom. 16:

    si te grata quies et primam somnus in horam Delectat,

    Hor. Ep. 1, 17, 6:

    hora secunda postridie,

    Cic. Quint. 6, 25:

    quartā vix demum exponimur horā,

    Hor. S. 1, 5, 23:

    cum ad te quinta fere hora venissem,

    Cic. Pis. 6, 13:

    ea res acta est, cum hora sexta vix Pompeius perorasset, usque ad horam octavam,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    hora fere nona,

    id. ib.:

    hora diei decima fere,

    id. Phil. 2, 31, 77:

    hora fere undecima aut non multo secus,

    id. Mil. 10, 29: prima salutantes atque altera continet hora;

    Exercet raucos tertia causidicos: In quintam varios extendit Roma labores: Sexta quies lassis, septima finis erit, etc.,

    Mart. 4, 8:

    post horam primam noctis.... decem horis nocturnis,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19:

    prima noctis,

    Suet. Aug. 76:

    tribus nocturnis,

    id. Calig. 50:

    id quidem in horam diei quintam vel octavam spectare maluerint, i. e.,

    towards that part of the heavens where the sun is at the fifth or eighth hour, Plin. 17, 11, 16, § 84; 6, 32, 37, § 202:

    hic tu fortasse eris diligens, ne quam ego horam de meis legitimis horis remittam,

    of the hours allowed to an orator, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    hora partūs,

    the hour of one's birth, natal hour, Suet. Aug. 94:

    hora natalis,

    Hor. C. 2, 17, 19:

    mortis,

    Suet. Dom. 14:

    cenae,

    id. Claud. 8:

    pugnae,

    id. Aug. 16:

    somni,

    id. Dom. 21 et saep.:

    ad horam venire,

    at the hour, punctually, Sen. Q. N. 2, 16:

    clavum mutare in horas,

    every hour, hourly, Hor. S. 2, 7, 10; id. C. 2, 13, 14; id. A. P. 160; Plin. Ep. 3, 17, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    In horam vivere, to care only for the passing hour, to live from hand to mouth, Cic. Phil. 5, 9, 25.—
    b.
    Omnium horarum homo (amicus, etc.), ready, active, well disposed at all times, Quint. 6, 3, 110 Spald.; Suet. Tib. 42 (for which:

    C. Publicium solitum dicere, P. Mummium cuivis tempori hominem esse,

    Cic. de Or. 2, 67, 271).—
    B.
    Transf., in plur.: hōrae, ārum, a horologe, dial, clock:

    cum machinatione quadam moveri aliquid videmus, ut sphaeram, ut horas,

    Cic. N. D. 2, 38, 97; Petr. 71; cf.:

    videt oscitantem judicem, mittentem ad horas,

    to look at the clock, Cic. Brut. 54, 200.—
    II.
    Poet., in gen., time, time of year, season:

    tu quamcumque deus tibi fortunaverit horam, Grata sume manu,

    Hor. Ep. 1, 11, 22:

    et mihi forsan, tibi quod negarit, Porriget hora,

    id. C. 2, 16, 31:

    neu fluitem dubiae spe pendulus horae,

    id. Ep. 1, 18, 110:

    qui recte vivendi prorogat horam,

    id. ib. 1, 2, 41:

    extremo veniet mollior hora die,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 16:

    numquam te crastina fallet Hora,

    Verg. G. 1, 426:

    sub verni temporis horam,

    Hor. A. P. 302;

    so of spring: genitalis anni,

    Plin. 9, 35, 54, § 107:

    flagrantis atrox hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9:

    (hae latebrae) Incolumem tibi me praestant Septembribus horis,

    id. Ep. 1, 16, 16:

    arbor ipsa omnibus horis pomifera est,

    at all seasons, all the year round, Plin. 12, 3, 7, § 15.—
    III.
    Personified: Hōrae, ārum, f., like the Gr. Hôrai, the Hours, daughters of Jupiter and Themis, goddesses that presided over the changes of the seasons and kept watch at the gates of heaven, Ov. M. 2, 26; 118; Val. Fl. 4, 92; Stat. Th. 3, 410; Ov. F. 1, 125; 5, 217; Hyg. Fab. 183.
    2.
    Hō̆ra, ae, f. [perh. an old form for hĕra, lady], the wife of Quirinus ( Romulus), who was worshipped as a goddess (called, before her death, Hersilia, Ov. M. 14, 830): Quirine pater, veneror, Horamque Quirini, Enn. ap. Non. 120, 2 (Ann. v. 121 Vahl.):

    Hora Quirini,

    Gell. 13, 22, 2; cf.:

    pariter cum corpore nomen Mutat Horamque vocat,

    Ov. M. 14, 851.

    Lewis & Short latin dictionary > hora

  • 87 Horae

    1.
    hōra, ae (archaic gen. sing. horāï, Lucr. 1, 1016.—In abl. plur. HORABVS, Inscr. Orell. 4601), f. [kindred with hôra; Zend yare, year; ayara, day; orig. for Wosara, from Wear, ver], (lit., a definite space of time, fixed by natural laws; hence, as in Greek).
    I.
    An hour.
    A.
    Lit. (among the Romans, of varying length, according to the time of year, from sunrise to sunset being reckoned as twelve hours; cf.:

    aetas, aevum, tempus, dies): aestiva,

    Mart. 12, 1, 4; cf.:

    viginti milia passuum horis quinque duntaxat aestivis conficienda sunt,

    Veg. Mil. 1, 9:

    horam amplius jam in demoliendo signo moliebantur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95:

    īdem eadem possunt horam durare probantes?

    Hor. Ep. 1, 1, 82:

    ternas epistolas in hora dare,

    Cic. Fam. 15, 16, 1:

    in hora saepe ducentos versus dictabat,

    Hor. S. 1, 4, 9:

    horas tres dicere,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    primum dormiit ad horas tres,

    id. ib. 10, 13, 1:

    quatuor horarum spatio antecedens,

    Caes. B. C. 3, 79 fin.:

    quatuor aut plures aulaea premuntur in horas,

    Hor. Ep. 2, 1, 189:

    non amplius quam septem horas dormiebat,

    Suet. Aug. 78:

    haec (cogitatio) paucis admodum horis magnas etiam causas complectitur,

    Quint. 10, 6, 1:

    paucissimarum horarum consulatus,

    Plin. 7, 53, 54, § 181:

    hora quota est?

    what o'clock is it? Hor. S. 2, 6, 44:

    nuntiare horas,

    to tell the time of day, Juv. 10, 216; cf.:

    cum a puero quaesisset horas,

    Plin. 7, 53, 54, § 182; Suet. Dom. 16:

    si te grata quies et primam somnus in horam Delectat,

    Hor. Ep. 1, 17, 6:

    hora secunda postridie,

    Cic. Quint. 6, 25:

    quartā vix demum exponimur horā,

    Hor. S. 1, 5, 23:

    cum ad te quinta fere hora venissem,

    Cic. Pis. 6, 13:

    ea res acta est, cum hora sexta vix Pompeius perorasset, usque ad horam octavam,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    hora fere nona,

    id. ib.:

    hora diei decima fere,

    id. Phil. 2, 31, 77:

    hora fere undecima aut non multo secus,

    id. Mil. 10, 29: prima salutantes atque altera continet hora;

    Exercet raucos tertia causidicos: In quintam varios extendit Roma labores: Sexta quies lassis, septima finis erit, etc.,

    Mart. 4, 8:

    post horam primam noctis.... decem horis nocturnis,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19:

    prima noctis,

    Suet. Aug. 76:

    tribus nocturnis,

    id. Calig. 50:

    id quidem in horam diei quintam vel octavam spectare maluerint, i. e.,

    towards that part of the heavens where the sun is at the fifth or eighth hour, Plin. 17, 11, 16, § 84; 6, 32, 37, § 202:

    hic tu fortasse eris diligens, ne quam ego horam de meis legitimis horis remittam,

    of the hours allowed to an orator, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    hora partūs,

    the hour of one's birth, natal hour, Suet. Aug. 94:

    hora natalis,

    Hor. C. 2, 17, 19:

    mortis,

    Suet. Dom. 14:

    cenae,

    id. Claud. 8:

    pugnae,

    id. Aug. 16:

    somni,

    id. Dom. 21 et saep.:

    ad horam venire,

    at the hour, punctually, Sen. Q. N. 2, 16:

    clavum mutare in horas,

    every hour, hourly, Hor. S. 2, 7, 10; id. C. 2, 13, 14; id. A. P. 160; Plin. Ep. 3, 17, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    In horam vivere, to care only for the passing hour, to live from hand to mouth, Cic. Phil. 5, 9, 25.—
    b.
    Omnium horarum homo (amicus, etc.), ready, active, well disposed at all times, Quint. 6, 3, 110 Spald.; Suet. Tib. 42 (for which:

    C. Publicium solitum dicere, P. Mummium cuivis tempori hominem esse,

    Cic. de Or. 2, 67, 271).—
    B.
    Transf., in plur.: hōrae, ārum, a horologe, dial, clock:

    cum machinatione quadam moveri aliquid videmus, ut sphaeram, ut horas,

    Cic. N. D. 2, 38, 97; Petr. 71; cf.:

    videt oscitantem judicem, mittentem ad horas,

    to look at the clock, Cic. Brut. 54, 200.—
    II.
    Poet., in gen., time, time of year, season:

    tu quamcumque deus tibi fortunaverit horam, Grata sume manu,

    Hor. Ep. 1, 11, 22:

    et mihi forsan, tibi quod negarit, Porriget hora,

    id. C. 2, 16, 31:

    neu fluitem dubiae spe pendulus horae,

    id. Ep. 1, 18, 110:

    qui recte vivendi prorogat horam,

    id. ib. 1, 2, 41:

    extremo veniet mollior hora die,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 16:

    numquam te crastina fallet Hora,

    Verg. G. 1, 426:

    sub verni temporis horam,

    Hor. A. P. 302;

    so of spring: genitalis anni,

    Plin. 9, 35, 54, § 107:

    flagrantis atrox hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9:

    (hae latebrae) Incolumem tibi me praestant Septembribus horis,

    id. Ep. 1, 16, 16:

    arbor ipsa omnibus horis pomifera est,

    at all seasons, all the year round, Plin. 12, 3, 7, § 15.—
    III.
    Personified: Hōrae, ārum, f., like the Gr. Hôrai, the Hours, daughters of Jupiter and Themis, goddesses that presided over the changes of the seasons and kept watch at the gates of heaven, Ov. M. 2, 26; 118; Val. Fl. 4, 92; Stat. Th. 3, 410; Ov. F. 1, 125; 5, 217; Hyg. Fab. 183.
    2.
    Hō̆ra, ae, f. [perh. an old form for hĕra, lady], the wife of Quirinus ( Romulus), who was worshipped as a goddess (called, before her death, Hersilia, Ov. M. 14, 830): Quirine pater, veneror, Horamque Quirini, Enn. ap. Non. 120, 2 (Ann. v. 121 Vahl.):

    Hora Quirini,

    Gell. 13, 22, 2; cf.:

    pariter cum corpore nomen Mutat Horamque vocat,

    Ov. M. 14, 851.

    Lewis & Short latin dictionary > Horae

  • 88 horae

    1.
    hōra, ae (archaic gen. sing. horāï, Lucr. 1, 1016.—In abl. plur. HORABVS, Inscr. Orell. 4601), f. [kindred with hôra; Zend yare, year; ayara, day; orig. for Wosara, from Wear, ver], (lit., a definite space of time, fixed by natural laws; hence, as in Greek).
    I.
    An hour.
    A.
    Lit. (among the Romans, of varying length, according to the time of year, from sunrise to sunset being reckoned as twelve hours; cf.:

    aetas, aevum, tempus, dies): aestiva,

    Mart. 12, 1, 4; cf.:

    viginti milia passuum horis quinque duntaxat aestivis conficienda sunt,

    Veg. Mil. 1, 9:

    horam amplius jam in demoliendo signo moliebantur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95:

    īdem eadem possunt horam durare probantes?

    Hor. Ep. 1, 1, 82:

    ternas epistolas in hora dare,

    Cic. Fam. 15, 16, 1:

    in hora saepe ducentos versus dictabat,

    Hor. S. 1, 4, 9:

    horas tres dicere,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    primum dormiit ad horas tres,

    id. ib. 10, 13, 1:

    quatuor horarum spatio antecedens,

    Caes. B. C. 3, 79 fin.:

    quatuor aut plures aulaea premuntur in horas,

    Hor. Ep. 2, 1, 189:

    non amplius quam septem horas dormiebat,

    Suet. Aug. 78:

    haec (cogitatio) paucis admodum horis magnas etiam causas complectitur,

    Quint. 10, 6, 1:

    paucissimarum horarum consulatus,

    Plin. 7, 53, 54, § 181:

    hora quota est?

    what o'clock is it? Hor. S. 2, 6, 44:

    nuntiare horas,

    to tell the time of day, Juv. 10, 216; cf.:

    cum a puero quaesisset horas,

    Plin. 7, 53, 54, § 182; Suet. Dom. 16:

    si te grata quies et primam somnus in horam Delectat,

    Hor. Ep. 1, 17, 6:

    hora secunda postridie,

    Cic. Quint. 6, 25:

    quartā vix demum exponimur horā,

    Hor. S. 1, 5, 23:

    cum ad te quinta fere hora venissem,

    Cic. Pis. 6, 13:

    ea res acta est, cum hora sexta vix Pompeius perorasset, usque ad horam octavam,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    hora fere nona,

    id. ib.:

    hora diei decima fere,

    id. Phil. 2, 31, 77:

    hora fere undecima aut non multo secus,

    id. Mil. 10, 29: prima salutantes atque altera continet hora;

    Exercet raucos tertia causidicos: In quintam varios extendit Roma labores: Sexta quies lassis, septima finis erit, etc.,

    Mart. 4, 8:

    post horam primam noctis.... decem horis nocturnis,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19:

    prima noctis,

    Suet. Aug. 76:

    tribus nocturnis,

    id. Calig. 50:

    id quidem in horam diei quintam vel octavam spectare maluerint, i. e.,

    towards that part of the heavens where the sun is at the fifth or eighth hour, Plin. 17, 11, 16, § 84; 6, 32, 37, § 202:

    hic tu fortasse eris diligens, ne quam ego horam de meis legitimis horis remittam,

    of the hours allowed to an orator, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    hora partūs,

    the hour of one's birth, natal hour, Suet. Aug. 94:

    hora natalis,

    Hor. C. 2, 17, 19:

    mortis,

    Suet. Dom. 14:

    cenae,

    id. Claud. 8:

    pugnae,

    id. Aug. 16:

    somni,

    id. Dom. 21 et saep.:

    ad horam venire,

    at the hour, punctually, Sen. Q. N. 2, 16:

    clavum mutare in horas,

    every hour, hourly, Hor. S. 2, 7, 10; id. C. 2, 13, 14; id. A. P. 160; Plin. Ep. 3, 17, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    In horam vivere, to care only for the passing hour, to live from hand to mouth, Cic. Phil. 5, 9, 25.—
    b.
    Omnium horarum homo (amicus, etc.), ready, active, well disposed at all times, Quint. 6, 3, 110 Spald.; Suet. Tib. 42 (for which:

    C. Publicium solitum dicere, P. Mummium cuivis tempori hominem esse,

    Cic. de Or. 2, 67, 271).—
    B.
    Transf., in plur.: hōrae, ārum, a horologe, dial, clock:

    cum machinatione quadam moveri aliquid videmus, ut sphaeram, ut horas,

    Cic. N. D. 2, 38, 97; Petr. 71; cf.:

    videt oscitantem judicem, mittentem ad horas,

    to look at the clock, Cic. Brut. 54, 200.—
    II.
    Poet., in gen., time, time of year, season:

    tu quamcumque deus tibi fortunaverit horam, Grata sume manu,

    Hor. Ep. 1, 11, 22:

    et mihi forsan, tibi quod negarit, Porriget hora,

    id. C. 2, 16, 31:

    neu fluitem dubiae spe pendulus horae,

    id. Ep. 1, 18, 110:

    qui recte vivendi prorogat horam,

    id. ib. 1, 2, 41:

    extremo veniet mollior hora die,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 16:

    numquam te crastina fallet Hora,

    Verg. G. 1, 426:

    sub verni temporis horam,

    Hor. A. P. 302;

    so of spring: genitalis anni,

    Plin. 9, 35, 54, § 107:

    flagrantis atrox hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9:

    (hae latebrae) Incolumem tibi me praestant Septembribus horis,

    id. Ep. 1, 16, 16:

    arbor ipsa omnibus horis pomifera est,

    at all seasons, all the year round, Plin. 12, 3, 7, § 15.—
    III.
    Personified: Hōrae, ārum, f., like the Gr. Hôrai, the Hours, daughters of Jupiter and Themis, goddesses that presided over the changes of the seasons and kept watch at the gates of heaven, Ov. M. 2, 26; 118; Val. Fl. 4, 92; Stat. Th. 3, 410; Ov. F. 1, 125; 5, 217; Hyg. Fab. 183.
    2.
    Hō̆ra, ae, f. [perh. an old form for hĕra, lady], the wife of Quirinus ( Romulus), who was worshipped as a goddess (called, before her death, Hersilia, Ov. M. 14, 830): Quirine pater, veneror, Horamque Quirini, Enn. ap. Non. 120, 2 (Ann. v. 121 Vahl.):

    Hora Quirini,

    Gell. 13, 22, 2; cf.:

    pariter cum corpore nomen Mutat Horamque vocat,

    Ov. M. 14, 851.

    Lewis & Short latin dictionary > horae

  • 89 diēs

        diēs gen. diēī or diē (rarely diei, disyl., T., or diī, V.), m sometimes in sing f.    [DIV-], a day, civil day: Quae tot res in unum conclusit diem, T.: eo die, Cs.: in posterum diem, Cs.: paucos dies ibi morati, Cs.: alter et tertius dies absumitur, Ta.— Fem. (in prose only of a fixed term): diebus XXX, a quā die materia caesa est, Cs.: posterā die, S.: suprema, H.: atra, V.: tarda, O. —In phrases: paucis ante diebus, a few days earlier, S.: paucis post diebus, S.: postridie eius diei, the next day, Cs.: post diem tertium eius diei, the next day but one, L.: diem ex die exspectabam, from day to day: diem de die prospectans, L.: in dies, every day, Cs., C.: in diem rapto vivit, L.: cui licet in diem dixisse Vixi, etc., H.—Abl. diē, in a day, in one day, V.; rarely diē (i. e. cottidie or in diem), daily, V.—In dates: ante diem XII Kal. Nov., the twenty - first of October: in ante diem V Kal. Dec., till November 28.— A set day, appointed time, term: hic nuptiis dictus est dies, T.: pecuniae, C., L.: iis certum diem conveniendi dicit, Cs.: die certo, S.: negotio proxumum diem constituit, S.: conloquio decretus, O.: ad diem praestitutum venire, L.: die tuo exspectabam, etc., your fever day: supremus vitae: obire diem supremum, die, N. — Fem. (only sing.): deportandi dies praestituta: certa eius rei constituta, Cs.: stata, L.: ubi ea dies venit, Cs.: praeteritā die, quā, etc., Cs.: esse in lege, quam ad diem, proscriptiones fiant. — In the phrase, dicere diem, with dat, to impeach, lay an accusation against: diem mihi, credo, dixerat: Domitium Silano diem dixisse scimus.— A dying-day, time to die, destined time (poet.): Stat sua cuique dies, V.: Hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras, prematurely, O. — A natural day, day (opp. night): cum horā diei decimā venire: quantum scribam die (opp. noctibus), in the daytime: die et nocte concoqui, in a single day and night: multo denique die, late in the day, Cs.: in diem (somnum) extrahere, Ta.: exercere diem, work by daylight, V.: currūs rogat In diem, for a day, O.: diem noctemque procul navem tenuit, a day and a night, N.: Saturnalia diem ac noctem clamata, all day and all night, L.: diem noctemque, uninterruptedly, Cs.: Dies noctīsque me ames, T.: dies noctīsque iter faciens, N.: noctīs ac dies: et noctīs et dies.— With iter, of distances, a day's march, day's journey: huius silvae latitudo novem dierum iter expedito patet, forced marches, Cs.: quinque dierum iter aberant, L. — Daybreak, day: cum die, O.: ante diem, H. — An anniversary: quo die ad Aliam pugnatum, a clade Aliensem appellarunt, L.: diem meum scis esse III Non. Ian., birthday. —Meton., a day's work, event, day: is dies honestissimus nobis fuerat in senatu: dare illius diei poenas: ille dies Etruscorum fregit opes, Cs.: imponite quinquaginta annis magnum diem, Ta. — A time, space of time, period, interval: diem se ad deliberandum sumpturum, Cs.: diem tempusque forsitan ipsum leniturum iras, L.: ut sexenni die pecuniae solvantur, Cs.: in longiorem diem conlaturus, a later day, Cs.: perexigua, a brief interval: nulla, O.: (indutiarum) dies, the term, L.: messis, season, V.: Optuma aevi, period (i. e. youth), V.: Sole dies referente siccos, season, H.: diem adimere aegritudinem hominibus, T.: diem festum Dianae per triduum agi, a festival, L.: malum in diem abiit, to a future time, T.: nos in diem vivimus, for the moment.—Light of day, daylight (poet.): Inmissus quo dies terreat umbras, O.: volumina fumi Infecere diem, O.: oriens occiduusque dies, the East and the West, i. e. the world, O. — Personified, the god of day, O.— Fem.: Venus primo Caelo et Die nata.
    * * *
    day; daylight; festival; time; lifetime, age

    Latin-English dictionary > diēs

  • 90 necessārius

        necessārius adj.    [necesse], unavoidable, inevitable, indispensable, pressing, needful, requisite, necessary, compulsory: conclusio: leges: causa ad proficiscendum, Cs.: locus huic disputationi necessarius de amicitiā, essential: castra ponere necessarium visum est, L.: necessariā re coactus, by necessity, Cs.: tam necessario tempore, time of need, Cs.: longius necessario procedere, too far, Cs.: ut dilucide narremus necessarium est.— Plur n. as subst: ad necessaria ferenda, the necessaries of life, Cu.— Connected by natural ties, belonging, related, connected, bound: homo (a father-in-law), N.—As subst m. and f a relation, relative, kinsman, connection, friend, client, patron: sui, S.: meus familiaris ac necessarius: virgo huius propinqua et necessaria.
    * * *
    I
    relative; connection, one closely connected by friendship/family/obligation
    II
    necessaria -um, necessarior -or -us, - ADJ
    necessary/needed/essential/indispensable; vital/private (body part); close tied; inevitable, fateful; urgent/critical; unavoidable/compulsory; natural (death)

    Latin-English dictionary > necessārius

  • 91 divina

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divina

  • 92 divinum

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divinum

  • 93 divinus

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divinus

  • 94 genus

    1.
    gĕnus, ĕris, n. [= genos, root GEN, gigno, gens], birth, descent, origin; and concr., a race, stock, etc. (cf.: familia, gens, stirps).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: bono genere gnati, Cato ap. Gell. 10, 3, 17; cf.:

    ii, qui nobili genere nati sunt,

    Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    amplissimo genere natus,

    Caes. B. G. 4, 12, 4:

    genere regio natus,

    Cic. Rep. 1, 33:

    C. Laelius, cum ei quidam malo genere natus diceret, indignum esse suis majoribus, at hercule, inquit, tu tuis dignus,

    id. de Or. 2, 71, 286:

    genere et nobilitate et pecunia sui municipii facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15:

    esse genere divino,

    id. Rep. 2, 2:

    contempsisti L. Murenae genus, extulisti tuum,

    id. Mur. 7, 15:

    hic sacra, hic genus, hic majorum multa vestigia,

    id. Leg. 2, 1, 3; cf. id. Brut. 58, 212; id. Rep. 1, 18:

    adulescens, cujus spei nihil praeter genus patricium deesset,

    Liv. 6, 34, 11:

    in famam generis ac familiae,

    Quint. 3, 11, 12; 5, 10, 24:

    genus Lentulorum,

    id. 6, 3, 67:

    Atys, genus unde Atii duxere Latini,

    Verg. A. 5, 568:

    fortuna non mutat genus,

    Hor. Epod. 4, 6:

    virginem plebei generis petiere juvenes, alter virgini genere par, alter, etc.,

    Liv. 4, 9, 4:

    qui sibi falsum nomen imposuerit, genus parentesve finxerit, etc.,

    Plaut. Sent. 5, 25, 11.— Plur.:

    summis gnati generibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 20.—
    B.
    In partic., birth, for high or noble birth (mostly poet.):

    cum certi propter divitias aut genus aut aliquas opes rem publicam tenent, est factio,

    Cic. Rep. 3, 14: pol mihi fortuna magis nunc defit quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 394 Vahl.):

    et genus et virtus, nisi cum re vilior alga est,

    Hor. S. 2, 5, 8; cf.:

    et genus et formam regina pecunia donat,

    id. Ep. 1, 6, 37:

    non, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas,

    id. C. 4, 7, 23:

    jactes et genus et nomen inutile,

    id. ib. 1, 14, 13; cf.:

    cui genus et quondam nomen natique fuissent,

    Verg. A. 5, 621:

    nunc jam nobis patribus vobisque plebei promiscuus consulatus patet, nec generis, ut ante, sed virtutis est praemium,

    Liv. 7, 32, 14; cf. id. 4, 4, 7.
    II.
    Transf.
    A.
    Like gens and stirps, a descendant, offspring, child; and collect., descendants, posterity, race ( poet.): neve tu umquam in gremium extollas liberorum ex te genus, Enn. ap. Cic. Or. 46, 155 (Trag. v. 347 Vahl.):

    credo equidem, genus esse deorum,

    Verg. A. 4, 12:

    Uraniae genus, Hymen,

    i. e. her son, Cat. 61, 2:

    audax Iapeti,

    i. e. his son Prometheus, Hor. C. 1, 3, 27:

    Jovis,

    i. e. Perseus, Ov. M. 4, 609; cf. also Prop. 2, 2, 9; Hor. C. 2, 14, 18:

    genus Adrasti,

    i. e. Diomede, grandson of Adrastus, Ov. F. 6, 433;

    so of a grandson,

    id. M. 2, 743; cf.

    nepotum,

    Hor. C. 3, 17, 4:

    Tantali genus,

    id. ib. 2, 18, 37:

    Danai,

    id. ib. 2, 14, 18:

    Messi clarum genus Osci,

    id. S. 1, 5, 54:

    ab alto Demissum genus Aenea,

    i. e. Octavianus, as the adopted son of Julius Cœsar, id. ib. 2, 5, 63:

    sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor,

    i. e. the Romans, id. C. 1, 2, 35; cf. ib. 3, 6, 18:

    regium genus,

    id. ib. 2, 4, 15. —
    B.
    Of an assemblage of objects (persons, animals, plants, inanimate or abstract things) which are related or belong together in consequence of a resemblance in natural qualities; a race, stock, class, sort, species, kind (in this signif. most freq. in all periods and kinds of writing).
    1.
    In gen.
    a.
    Of living things: ne genus humanum temporis longinquitate occideret, propter hoc marem cum femina esse coniunctum, Cic. ap. Col. 12, 1 (Fragm. Cic. 1, 5 Baiter):

    quod ex infinita societate generis humani ita contracta res est, etc.,

    of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf. id. Rep. 1, 2 fin.:

    o deorum quicquid in caelo regit Terras et humanum genus,

    Hor. Epod. 5, 2;

    for which: consulere generi hominum,

    Cic. Rep. 3, 12; cf.:

    cum omni hominum genere,

    id. ib. 2, 26; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    solivagum genus,

    Cic. Rep. 1, 25: potens vir cum inter sui corporis homines tum etiam ad plebem, quod haudquaquam inter id genus contemptor ejus habebatur, i. e. among the Plebeians, Liv. 6, 34, 5: Graium genus, the Grecian race, Enn. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 149 Vahl.):

    virtus est propria Romani generis atque seminis,

    Cic. Phil. 4, 5, 13; cf. id. Ac. 2, 27, 86:

    Ubii, paulo quam sunt ejusdem generis et ceteris humaniores,

    Caes. B. G. 4, 3, 3; cf.

    also: impellit alios (Aeduos) iracundia et temeritas, quae maxime illi hominum generi est innata,

    race of men, id. ib. 7, 42, 2; so, like gens, of nations, peoples, tribes: ferox, Sall. Fragm. ap. Arus. Mess. s. v. insolens, p. 241 Lind. (Hist. 1, 14 Gerl.); Liv. 34, 7, 6:

    implacidum (Genauni),

    Hor. C. 4, 14, 10:

    durum ac velox (Ligures),

    Flor. 2, 3, 4:

    omne in paludes diffugerat,

    id. 3, 10, 14:

    Graecorum,

    Cic. Fl. 4, 9:

    Numidarum,

    Liv. 30, 12, 18:

    genus omne nomenque Macedonum,

    id. 13, 44, 6; Nep. Reg. 2:

    Italici generis multi mortales,

    Sall. J. 47, 1:

    Illyriorum,

    Liv. 27, 32, 4; 27, 48, 10; 42, 47 fin.:

    Scytharum,

    Just. 2, 3, 16; Tac. H. 2, 4; Suet. Ner. 37; Vell. 2, 118, 1.—In plur.:

    conventus is, qui ex variis generibus constaret,

    Caes. B. C. 2, 36, 1:

    olim isti fuit generi quondam quaestus apud saeclum prius... est genus hominum, qui se primos esse omnium rerum volunt,

    class of men, profession, Ter. Eun. 2, 2, 15 and 17:

    firmi et stabiles et constantes (amici), cujus generis est magna penuria,

    Cic. Lael. 17, 62:

    saepius genus ejus hominis (sc. procuratoris rei publicae) erit in reliqua nobis oratione tractandum,

    id. Rep. 2, 29 fin.; cf.:

    genus aliud tyrannorum,

    id. ib. 1, 44:

    judicum genus et forma,

    id. Phil. 5, 5, 13:

    istius generis asoti,

    id. Fin. 2, 8, 23; cf.:

    omnium ejus generis poëtarum haud dubie proximus,

    Quint. 10, 1, 85:

    liberrimum hominum,

    id. 10, 12, 2, § 22:

    irritabile vatum,

    Hor. Ep. 2, 2, 102:

    hoc omne (ambubajarum, etc.),

    id. S. 1, 2, 2:

    hominum virile, muliebre,

    Cic. Inv. 1, 24, 35:

    equidem fabulam et fictam rem ducebam esse, virorum omne genus in aliqua insula conjuratione muliebri ab stirpe sublatum esse,

    Liv. 34, 2, 3:

    cedat consulari generi praetorium,

    Cic. Planc. 6, 15:

    ad militare genus = ad milites,

    Liv. 24, 32, 2:

    alia militaris generis turba,

    id. 44, 45, 13:

    castellani, agreste genus,

    id. 34, 27, 9 Weissenb. ad loc.— Sing. with plur. predicate:

    Ministrantibus sibi omni genere turpium personarum,

    Capitol. Ver. 4.—In plur.:

    eorum hominum... genera sunt duo,

    Caes. B. G. 6, 13, 1:

    tria auditorum,

    Quint. 3, 4, 6.— Repeated in the relative-clause:

    duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus,

    Cic. Sest. 45, 96.—In the acc., of description (v. Roby's Gram. 2, p. 42 sq.):

    quot et quod genus pastores habendi,

    of what kind, Varr. R. R. 2, 10, 1:

    quod genus ii sunt, etc.,

    Auct. Her. 2, 30, 48; cf. in the foll.—
    (β).
    Of animals, plants, etc.: genus altivolantum, the race of birds, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 84 Vahl.); cf.: genu' pennis condecoratum, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 5, § 59:

    lanigerum, id. Fragm. ap. Paul. ex Fest. s. v. Cyprio, p. 59 Müll.: squamigerum,

    Lucr. 1, 162; cf.

    piscium,

    Hor. C. 1, 2, 9:

    silvestre,

    Lucr. 5, 1411:

    omne ferarum,

    id. 5, 1338:

    acre leonum,

    id. 5, 862:

    malefici generis plurima animalia,

    Sall. J. 17, 6:

    diversum confusa genus panthera camelo,

    Hor. Ep. 2, 1, 195:

    animantūm propagare genus,

    to propagate the race, Lucr. 1, 195:

    ad genus faciendum,

    Just. 2, 9 fin.:

    juxta genus suum,

    Vulg. Gen. 1, 11 saep.— Plur.:

    quae vero et quam varia genera bestiarum vel cicurum vel ferarum!

    Cic. N. D. 2, 39, 99:

    piscium genera,

    Quint. 5, 10, 21.—In the acc., of description:

    porticus avibus omne genus oppletae,

    Varr. R. R. 3, 5, 11:

    pascuntur omne genus objecto frumento,

    id. ib. 3, 6:

    boves et id genus pecua,

    App. M. 2, p. 115, 4; id. Flor. p. 37. —
    b.
    Of inanim. and abstr. things, kind, sort, description, class, order, character:

    genus ullum materiaï,

    Lucr. 2, 304:

    cum is (sol) quoque efficiat, ut omnia floreant et in suo quaeque genere pubescant,

    Cic. N. D. 2, 15, 41:

    naves omni genere armorum ornatissimae,

    Caes. B. G. 3, 14, 2:

    cibi genus,

    id. ib. 4, 1, 9:

    cum omni genere commeatus,

    Liv. 30, 36, 2:

    frugum,

    id. 38, 15, 9:

    hoc sphaerae genus,

    Cic. Rep. 1, 14:

    hoc triplex rerum publicarum genus,

    id. ib. 2, 23:

    regale civitatis,

    id. ib.; cf.:

    totum regiae civitatis,

    id. ib. 2, 29:

    novum imperii,

    id. ib. 2, 32:

    ipsum istud genus orationis exspecto,

    id. ib. 1, 24 fin.; cf.: dulce orationis, id. Or. 13, 42:

    qua re esset hoc bellum genere ipso necessarium,

    id. de Imp. Pomp. 10, 27; cf.:

    genus hoc erat pugnae, quo, etc.,

    Caes. B. G. 1, 48, 4:

    potestas annua (consulum) genere ipso ac jure regia,

    Cic. Rep. 2, 32:

    genus vitae... genus aetatis,

    id. Off. 1, 32, 117:

    optimum emendandi,

    Quint. 10, 4, 2:

    dicendi,

    Cic. Off. 1, 1, 3; Quint. 8, 3, 56; 12, 10, 69:

    simplex rectumque loquendi,

    id. 9, 3, 3:

    omnis generis tormenta,

    Liv. 32, 16, 10:

    praeda ingens omnis generis,

    id. 27, 5, 9; so,

    omnis generis, with tela,

    id. 38, 26, 4;

    with naves,

    id. 34, 8, 5;

    with eloquentia,

    id. 39, 40, 7, etc.—Repeated in the relative-clause:

    erat haec (ratio) ex eodem genere, quod ego maxime genus ex sociorum litteris reperire cupiebam,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183.—In plur.:

    Caesar haec genera munitionis instituit,

    Caes. B. G. 7, 72, 1:

    disserere de generibus et de rationibus civitatum,

    Cic. Rep. 2, 11; cf. id. ib. 1, 26;

    28: genera juris institutorum, morum consuetudinumque describere,

    id. ib. 3, 10:

    genera furandi,

    id. Verr. 2, 2, 7, § 18.—In the acc., of description: omne, hoc, id, quod genus, for omnis, ejus, hujus, cujus generis, of every, of this, of which kind:

    sub urbe hortum omne genus, coronamenta omne genus,

    Cato, R. R. 8, 2; Varr. R. R. 1, 29, 1:

    omne genus simulacra feruntur,

    Lucr. 4, 735:

    si hoc genus rebus non proficitur,

    Varr. R. R. 2, 1, 23; id. L. L. 9, § 110 Müll.; Lucr. 6, 917 and Hor. S. 2, 6, 44:

    in id genus verbis,

    Varr. L. L. 10, § 79; 8, 7, 108, § 17:

    in id genus libris,

    Gell. 3, 8, 1:

    scis me ante orationes aut aliquid id genus solitum scribere,

    Cic. Att. 13, 12, 3:

    vitanda sunt illa, quae propinqua videntur: quod genus, fidentiae contrarium est diffidentia, etc.,

    for example, id. Inv. 2, 54, 165; so ib. 2, 52, 157; 2, 54, 162; 2, 57, 172; Lucr. 4, 271; 6, 1058:

    lege jus est id quod populi jussu sanctum est, quod genus: ut in jus eas cum voceris,

    Auct. Her. 2, 13, 19; cf.

    ib. sqq.— In gen.: i. q. res or aliquid: ut in omni genere hujus populi (Graeci) consuetudinem videretur imitatus,

    in all respects, in everything, Cic. Rep. 2, 20; cf.:

    innumerabiles res sunt, in quibus te quotidie in omni genere desiderem,

    id. Q. Fr. 2, 2 fin.:

    incredibile est, quam me in omni genere delectarit,

    id. Att. 16, 5, 2:

    medici assiduitas et tota domus in omni genere diligens,

    id. ib. 12, 33, 2;

    7, 1, 2: qui in aliquo genere aut inconcinnus aut multus est, is ineptus dicitur,

    in any respect whatever, id. de Or. 2, 4, 17:

    qua de re et de hoc genere toto pauca cognosce,

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4.—Adverb.: in genus, in general, generally:

    sermones in genus communes,

    Gell. 4, 1 fin.
    2.
    In partic.
    a.
    In philos. lang., opp. partes, and comprising them within itself, a general term, logical genus:

    genus est id, quod sui similes communione quadam, specie autem differentes, duas aut plures complectitur partes,

    Cic. de Or. 1, 42, 189; cf.: genus est, quod plures partes amplectitur, ut animal;

    pars est, quae subest generi, ut equus. Sed saepe eadem res alii genus, alii pars est: nam homo animalis pars est, Thebani aut Trojani genus,

    id. de Inv. 1, 22, 32: genus est, quod partes aliquas amplectitur, ut cupiditas;

    pars est, quae subest generi, ut cupiditati amor, avaritia,

    id. ib. 1, 28, 42; cf.

    also: genus est notio ad plures differentias pertinens,

    id. Top. 7, 31:

    nec vero sine philosophorum disciplina genus et speciem cujusque rei cernere neque eam definiendo explicare nec tribuere in partes possumus, etc.,

    id. Or. 4, 16; cf. ib. 33, 117:

    formae dicendi specie dispares, genere laudabiles,

    id. de Or. 3, 9, 34:

    perturbationes sunt genere quatuor, partibus plures,

    id. Tusc. 3, 11, 24; cf. ib. 5, 25, 71:

    et conjuncta quaeremus, et genera et partes generibus subjectas, et similitudines, etc.,

    id. de Or. 2, 39, 166;

    opp. species and pars,

    Varr. R. R. 3, 3, 3.—
    b.
    In gram., gender: transversi sunt (ordines) qui ab recto casu obliqui declinantur, ut albus, albi, albo;

    directi sunt, qui ab recto casu in rectos declinantur, ut albus, alba, album. Transversorum ordinum partes appellantur casus, directorum genera: utrisque inter se implicatis forma,

    Varr. L. L. 10, § 22 Müll.:

    quod ad verborum temporalium rationem attinet, cum partes sint quatuor: temporum, personarum, generum, divisionum, etc.,

    ib. 9, § 95:

    in nominibus tria genera,

    Quint. 1, 4, 23:

    barbarismum fieri per numeros aut genera,

    id. 1, 5, [p. 811] 16;

    9, 3, 6: in verbis quoque quis est adeo imperitus, ut ignoret genera et qualitates, etc.,

    id. 1, 4, 27.
    2.
    gĕnus, ūs, v. genu.

    Lewis & Short latin dictionary > genus

  • 95 heres

    hēres ( ēres, Inscr. Orell. 188 al.), ēdis (archaic acc. sing. herem, Naev. ap. Non. 486, 33; Inscr. Orell. 4379; cf. the art. ‡ herem), comm. [Sanscr. har-āmi, seize; har-anam, hand; Gr. cheir, cherês; cf. erus], an heir, heiress.
    I.
    Lit.:

    testamento facto mulier moritur: facit heredem ex deunce et semuncia Caecinam, ex duabus sextulis M. Fulcinium,

    Cic. Caecin. 6, 17; cf.:

    me nemo nisi amicus fecit heredem, etc.... aliquem palam heredem factitare,

    id. Phil. 2, 16, 41:

    mulier testamento fecit heredem filiam,

    id. Verr. 2, 1, 43, § 111; id. Mil. 18, 48; cf. id. Rep. 3, 10, 17; Ov. H. 9, 110; Dig. 37, 7, 2; 37, 7, 9;

    Ven. Fort. Carm. 8, 6, 44: in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti ex duobus filiis major, et ex duabus ea, quae aetate antecedebat,

    Caes. B. C. 3, 108, 3:

    scripserunt heredes secum M. Crassum et Q. Hortensium,

    Cic. Off. 3, 18, 73:

    aliquem heredem testamento relinquere,

    id. Quint. 4, 14:

    relictus ab eo in amplis opibus heres,

    Plin. 9, 35, 59, § 122:

    aliquem heredem instituere,

    Cic. Clu. 7, 22; Quint. 8, 5, 17; cf.:

    per leges institui uxor non poterat heres,

    id. 9, 2, 74:

    instituto herede abdicato,

    id. 3, 6, 97:

    substitutus heres erat,

    id. 7, 6, 10: virgo Vestalis neque heres est cuiquam, etc., Labeo ap. Gell. 1, 12, 18:

    substituere heredem,

    Dig. 28, 6, 1:

    heres ex parte dimidia et tertia est Capito: in sextante sunt ii, quorum, etc.,

    Cic. Fam. 13, 26, 2:

    ex asse heres,

    sole heir, Quint. 7, 1, 20; so,

    heres ex parte sexta,

    Plin. Ep. 6, 33, 6:

    ex dodrante,

    Suet. Caes. 83:

    (L. Mescinius) heres est M. Mindio fratri suo,

    Cic. Fam. 13, 26, 2; so,

    cur virgini Vestali sit heres, non sit matri suae?

    id. Rep. 3, 10; cf.:

    quem suis bonis heredem esse cupiebat,

    id. Caecin. 4, 12; and: atque meis bonis omnibus ego te herem faciam, Naev. ap. Non. 486, 33;

    for which: quem quis heredem suum esse voluit,

    Quint. 5, 10, 74:

    repentinus heres,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    liberti heredem sequantur,

    Quint. 7, 7, 9;

    so the formula frequently occurring on inscriptions: HIC LOCVS, HOC MONVMENTVM HEREDEM NON SEQVITVR, USU. abbreviated H. L. or H. M. H. N. S.,

    Inscr. Orell. 4379; 3926; 4455; 575; 2807; 4182; cf.

    opp.: HOC MONVMENTVM HEREDEM SEQVITVR,

    Inscr. Orell. 4397: heres secundus, the second heir, next heir, when the first dies: qui me secundum heredem instituerit. Cic. Fam. 13, 61, 1; cf.:

    possessio heredum secundorum,

    id. Inv. 2, 21, 62:

    secundus,

    Quint. 8, 4, 11; Hor. S. 2, 5, 48; Inscr. Orell. 3416;

    also used of a female: Marcus ait: Heres ipsius secundus, de muliere loquens,

    Charis. p. 79 P.: heres necessarius, a slave made heir with a grant of freedom, and compelled to assume the liabilities of the estate, Just. Inst. 1, 6, 1 Sandars:

    ideo sic appellatus, quia, sive velit sive nolit, omnimodo post mortem testatoris protinus liber et heres est,

    Gai. Inst. 2, 153: heres suus et necessarius, a natural heir who was in the potestas of the deceased, id. ib. 2, § 153; 156; Dig. 38, 16, 1;

    opp.: heres extraneus,

    Gai. Inst. 2, § 161.— Poet.:

    tanti certaminis (i. e. armorum Achillis),

    Ov. M. 13, 129.—
    B.
    Transf.
    1.
    Owner, possessor, master (ante-class.): heres apud antiquos pro domino ponebatur, Paul. ex Fest. p. 99 Müll.; cf. Just. Inst. 2, 19 fin.:

    apstuli hanc, quojus heres numquam erit post hunc diem,

    Plaut. Men. 3, 2, 12; cf. v. 28.—
    2.
    A successor, after-growth ( poet.):

    nec ullum caput est impune recisum, quin gemino cervix herede valentior esset,

    of the heads of the Lernean Hydra, Ov. M. 9, 74; cf.:

    alni caesae densius innumero herede prosunt,

    Plin. 16, 37, 67, § 173. —
    II.
    Trop. (very rare):

    illa vetus Academia atque ejus heres Aristus,

    Cic. Brut. 97, 332; cf.

    artis,

    Plin. 36, 5, 4, § 24:

    laudis,

    Ov. H. 9, 110:

    fraudis,

    id. ib. 2, 78: criminis. id. A. A. 3, 459.

    Lewis & Short latin dictionary > heres

  • 96 imago

    ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture:

    Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse... unus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi,

    id. Or. 31, 110:

    Epicuri in poculis et in anulis,

    id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153:

    Africani,

    Cic. Rep. 6, 10:

    mulieris,

    Quint. 7, 7, 5:

    Antigoni,

    id. 2, 13, 12:

    depictam in tabula sipariove imaginem rei,

    id. 6, 1, 32:

    si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem,

    Gai. Inst. 2, 78:

    cereae,

    Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43:

    ut dignus venias hederis et imagine macra,

    Juv. 7, 29:

    hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,

    Mart. 9, 1:

    epistula atque imago me certum fecit,

    i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105:

    nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam,

    i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.—
    2.
    A phantom, ghost, apparition:

    infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago,

    Verg. A. 2, 773; cf.:

    et nunc magna mei sub terras ibit imago,

    shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1:

    non vanae redeat sanguis imagini,

    Hor. C. 1, 24, 15:

    (somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus,

    Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50:

    te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum,

    Juv. 13, 221:

    quid natum totiens falsis Ludis imaginibus?

    phantoms, Verg. A. 1, 408:

    ubique pavor et plurima mortis imago,

    id. ib. 2, 369; cf.:

    repetitaque mortis imago,

    Ov. M. 10, 726:

    lurida mortis imago,

    Petr. 123, v. 257:

    varia pereuntium forma et omni imagine mortium,

    Tac. H. 3, 28:

    caesorum insepultorumque,

    id. A. 1, 62:

    supremorum (i. e. funeris) imago,

    id. H. 4, 45.— Poet.:

    genitiva (with forma),

    natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so,

    rudis et sine imagine tellus (= informis),

    shapeless, id. ib. 1, 87.—
    B.
    In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.—
    (α).
    In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6:

    si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.:

    quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est,

    Sall. J. 85, 25:

    qui imagines familiae suae consecuti sunt,

    Cic. Agr. 2, 1, 1:

    homo veteris prosapiae ac multarum imaginum,

    Sall. J. 85, 10:

    majorum imagines,

    id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1:

    multis in familia senatoriis imaginibus,

    id. Aug. 4:

    esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.—
    (β).
    In sing. (rare):

    jus imaginis,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    imaginis ornandae causa,

    id. Sest. 8, 19:

    vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros,

    Liv. 3, 58, 2:

    clarum hac fore imagine Scaptium,

    would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.:

    Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit,

    Tac. A. 2, 32.
    II.
    Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet.):

    (mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines,

    Varr. R. R. 3, 16, 12:

    concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago,

    Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365:

    alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo,

    Ov. M. 3, 385:

    cujus recinit jocosa Nomen imago,

    Hor. C. 1, 12, 4; so,

    jocosa Vaticani montis,

    id. ib. 1, 20, 8:

    vaga,

    Val. Fl. 3, 596.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea:

    Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere,

    Cic. Lael. 27, 102:

    magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo,

    Plin. Ep. 7, 5, 1:

    Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio,

    id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae eidôla nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.:

    imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere,

    id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.:

    expressam imaginem vitae quotidianae videre,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office,

    Liv. 5, 2, 9:

    naturae... urbis et populi,

    Cic. Rep. 2, 39 fin.:

    justitiae,

    Quint. 2, 20, 6:

    virtutis,

    id. 10, 2, 15:

    similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae,

    id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari phantasias indicavimus, id. 10, 7, 15:

    conscripta formantur imagine templa,

    plans, Stat. S. 3, 1, 117:

    scipione determinata prius templi imagine in solo,

    Plin. 28, 2, 4, § 15:

    tua, pater Druse, imago,

    memory, Tac. A. 1, 13:

    magna illic imago tristium laetorumque,

    recollection, id. ib. 2, 53:

    si te nulla movet tantae pietatis imago,

    Verg. A. 6, 405.—
    B.
    In partic.
    1.
    In rhet., a figurative representation, similitude, comparison:

    comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc.,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.:

    imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio,

    Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.—
    2.
    With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow:

    consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae,

    Cic. Tusc. 3, 2, 3:

    nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur,

    id. Off. 3, 17, 69; cf.:

    non in umbra et imagine civitatis, etc.,

    id. Rep. 2, 30; and:

    umbram equitis Romani et imaginem videtis,

    id. Rab. Post. 15, 41:

    haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 87, 356:

    judiciorum,

    only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.:

    imaginem rei publicae nullam reliquissent,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    his quoque imaginibus juris spretis,

    Liv. 41, 8, 10:

    imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos,

    Tac. A. 15, 14:

    habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus,

    the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70:

    qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret,

    id. Or. 34:

    nec imagine rerum, sed rebus incendit,

    Quint. 10, 1, 16:

    in falsa rerum imagine detineri,

    id. 10, 5, 17; cf.:

    nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago,

    Juv. 8, 55.—
    3.
    A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum;

    sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc.,

    Tac. A. 4, 52.—
    4.
    That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder:

    me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis,

    Cic. Fam. 1, 6, 2:

    a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret,

    nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere,

    Cic. Fam. 9, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > imago

  • 97 ita

    ĭta, adv. [pronom. stem i-; cf. is; Sanscr. itthā; Zend, itha], in the manner specified, in this manner, in this wise, in such a way, so, thus.
    I.
    In gen.
    A.
    Referring to what precedes, as has been said, thus, so:

    des operam ut investiges sitne ita,

    Cic. Att. 12, 17: vidi ego nequam homines, verum te nullum deteriorem. Phil. Ita sum, Plaut. Bacch. 5, 2, 60:

    ita aiunt,

    Ter. And. 1, 2, 21; 3, 3, 18; id. Ad. 5, 5, 7:

    et hercule ita fecit,

    Cic. Cael. 11, 37:

    factum est ita,

    id. Att. 7, 8, 4:

    aiunt enim te ita dictitare,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 151;

    frequent in phrase: quae cum ita sint,

    since what has been said is true, id. Rosc. Com. 6, 17 init.; so,

    quod cum ita sit,

    id. Caecin. 12, 33:

    quae cum ita essent,

    id. Clu. 34, 94 fin.
    B.
    To introduce the thought which follows, thus, in the following manner, as follows, in this way:

    in tertio de oratore ita scriptum est, in perpetua, etc.,

    Quint. 9, 1, 25:

    haec ita digerunt: primum... secundum, etc.,

    id. 11, 2, 20:

    ita sciunt procuratores... nullius apud te auctoritatem valere plus quam meam,

    Cic. Fam. 13, 42, 4; id. Tusc. 3, 18, 41:

    ita constitui, fortiter esse agendum,

    id. Clu. 19, 51. —
    C.
    In affirmations, esp. in replies, yes, it is so, just so, true: quid istic tibi negoti est? Dav. Mihin'? Si. Ita, Ter. And. 5, 2, 8:

    an laudationes? ita, inquit Antonius,

    Cic. de Or. 2, 11, 44:

    Davusne? ita,

    Hor. S. 2, 7, 2; so in solemn affirmation: est ita: est, judices, ita, ut dicitur, Cic. Verr. 2, 4, 52, § 117:

    et certe ita est,

    id. Att. 9, 13, 2:

    ita est,

    Plaut. Ps. 1, 5, 51; Ter. And. 1, 1, 27;

    and in negations: non est ita,

    Cic. Off. 1, 44, § 158; strengthened by other particles of affirmation: as vero, profecto, prorsus, plane;

    ita vero,

    Plaut. Men. 5, 9, 37:

    ita profecto,

    id. Am. 1, 1, 214:

    non est profecto ita, judices,

    Cic. Rosc. Am. 40, 121:

    ita prorsus,

    id. Tusc. 2, 27, 67:

    prorsus ita,

    id. Leg. 3, 12, 26:

    ita plane,

    id. Tusc. 1, 7, 13; id. Ac. 2, 35, 113.—
    D.
    In interrogations, esp.
    a.
    Jeeringly, implying an affirmative, = alêthes: itane? really? truly? is it so? itane credis? Ter. And. 2, 3, 25; id. Eun. 5, 8, 28; Cic. Div. 2, 40, 83:

    itane est?

    id. Rosc. Am. 39, 113;

    so with vero or tandem: itane vero? ego non justus?

    Cic. N. D. 2, 4, 11; id. Verr. 2, 5, 30, § 77; id. Div. 1, 13, 23:

    itane tandem?

    id. Clu. 65, 182. —
    b.
    Where surprise or reproach is implied: quid ita? (Gr. ti dai), why so? how is that? what do you mean? accusatis Sex. Roscium. Quid ita? Cic. Rosc. Am. 12, 34; id. N. D. 1, 35, 99; id. Off. 2, 23, 83:

    quid ita passus est Eretriam capi? quid ita tot Thessaliae urbes? Quid ita, etc.,

    Liv. 32, 21, 13; 27, 34, 13; Plaut. Trin. 4, 2, 42.
    II.
    In partic.
    A.
    In comparisons, so.
    1.
    To point out the resemblance, usually corresponding to ut; sometimes to quasi, quomodo, quemadmodum, quam, tamquam, veluti, qualis, etc., as, like, in the same way as:

    non ita amo ut sani solent homines,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    ita ut res sese habet,

    Ter. Heaut. 4, 3, 24:

    ita vero, Quirites, ut precamini, eveniat,

    Cic. Phil. 4, 4, 10:

    omnis enim pecunia ita tractatur, ut praeda, a praefectis,

    id. Fam. 2, 17, 7:

    an ita tu's animata, ut qui expers matris imperiis sies?

    Plaut. As. 3, 1, 2:

    ut homost, ita morem geras,

    Ter. Ad. 3, 3, 77:

    ut hirundines... ita falsi amici, etc.,

    Auct. Her. 4, 48, 61:

    tametsi ita de meo facto loquor, quasi ego illud mea voluntate fecerim,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 29:

    sed prorsus ita, quasi aut reus numquam esset futurus, aut, etc.,

    id. ib. 2, 4, 22, § 49; Quint. 9, 4, 87:

    me consulem ita fecistis, quomodo pauci facti sunt,

    Cic. Agr. 2, 1, 3; Quint. 11, 1, 92:

    quemadmodum dicimus non feci furtum, ita, non est hoc furtum,

    Quint. 7, 3, 1:

    non ita variant undae... quam facile mutantur amantes,

    Prop. 3, 5, 11:

    castra in hostico incuriose ita posita, tamquam procul abesset hostis,

    Liv. 8, 38, 2:

    neque enim ita se gessit tamquam rationem aliquando esset redditurus,

    Cic. Verr. 2, 4, 22, § 49:

    Alexander ita cupide profectus fuerat, veluti, etc.,

    Just. 12, 2, 1:

    sane ita se habet sacrum, quale apud Homerum quoque est,

    Quint. 1, 5, 67.—
    2.
    Following or followed by ut, to denote that two things are in the same condition or category.
    (α).
    Ut... ita, as... so, just as... so also, alike... and, as well... as: Dolabellam ut Tarsenses, ita Laodiceni multo amentiores ultro arcessierunt, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 10:

    Hercules cum ut Eurysthei filios, ita suos configebat sagittis,

    Cic. Ac. 2, 28, 89; id. Leg. 2, 2, 5. —
    (β).
    Ut... ita, although... yet:

    ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse quis non videt?

    Cic. Fam. 10, 20, 2:

    haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

    Liv. 3, 55, 15; cf.;

    pleraque Alpium sicut breviora ita arrectiora sunt,

    id. 21, 35, 11. —
    (γ).
    Ita ut, just as:

    ita ut occoepi dicere,

    Plaut. Poen. 2, 24; id. Trin. 4, 2, 52:

    ita ut antea demonstravimus,

    Caes. B. G. 7, 76; Cato, R. R. 144, 2.—
    3.
    In oaths, emphatic wishes, solemn assertions, etc., expressed by a comparison:

    ita ille faxit Juppiter,

    Plaut. Most. 2, 1, 51: ita me di ament, non nil timeo, i.e. may they so love me as it is true that, etc., Ter. Eun. 4, 1, 1; 3, 2, 21:

    ita sim felix,

    Prop. 1, 7, 3:

    sollicitat, ita vivam, me tua valetudo,

    Cic. Fam. 16, 20, 1; Verg. A. 9, 208; so, followed by ut, with indic.:

    ita mihi salvā re publicā vobiscum perfrui liceat, ut ego non moveor, etc.,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    ita me Venus amet, ut ego te numquam sinam, etc.,

    Plaut. Curc. 1, 3, 52:

    ita me amabit sancta Saturitas, itaque suo me condecoret cognomine, ut ego vidi,

    id. Capt. 4, 2, 97; by ut, with subj., adding a second wish:

    nam tecum esse, ita mihi omnia quae opto contingant, ut vehementer velim,

    Cic. Fam. 5, 21, 1; for which the abl. absol.: ita incolumi Caesare moriar, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 3; for the subj. with ita, the fut. indic.:

    ita te amabit Juppiter, ut tu nescis?

    Plaut. Aul. 4, 10, 31; id. Merc. 4, 4, 22.—
    B.
    To denote a kind or quality, so, such, of this nature, of this kind:

    nam ita est ingenium muliebre,

    Plaut. Stich. 5, 5, 3:

    ita est amor: balista ut jacitur,

    id. Trin. 3, 2, 42:

    ita sunt res nostrae,

    Cic. Att. 4, 1, 8:

    ita sunt Persarum mores,

    Plaut. Pers. 4, 2, 25:

    si ita sum, non tam est admirandum regem esse me,

    Cic. Sull. 7, 22; id. Dom. 27, 71:

    ita inquam = hoc dico,

    id. Phil. 14, 5, 12.—
    C.
    To denote an expected or natural consequence, so, thus, accordingly, under these circumstances, in this manner, therefore:

    ita praetorium missum,

    Liv. 21, 54, 3:

    ita Jovis illud sacerdotium per hanc rationem Theomnasto datur,

    Cic. Verr. 2, 2, 51 fin.; esp.: ita fit, thus it comes to pass, hence it follows:

    ita fit ut animus de se ipse tum judicet, cum id ipsum, quo judicatur, aegrotet,

    Cic. Tusc. 3, 1, 1; id. Off. 1, 28, 101; 1, 45, 160:

    ita fit ut deus ille nusquam prorsus appareat,

    id. N. D. 1, 14, 37; id. Leg. 1, 15, 42; so in an inference, therefore: et deus vester nihil agens; expers virtutis igitur;

    ita ne beatus quidem,

    id. N. D. 1, 40, 110; Suet. Caes. 60; so,

    itaque (= et ita), crassum (caelum) Thebis, itaque pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7; id. N. D. 3, 17, 44.—
    D.
    Introducing a limitation or restriction, on the condition, on the assumption, in so far, to such an extent, only in so far, etc., commonly followed by ut:

    et tamen ita probanda est mansuetudo, ut adhibeatur rei publicae causa severitas,

    Cic. Off. 1, 25, 88:

    pax ita convenerat, ut Etruscis Latinisque fluvius Albula finis esset,

    Liv. 1, 3; 24, 29 fin.:

    sed ante omnia ita vos irae indulgere oportet, ut potiorem irā salutem habeatis,

    id. 23, 3; so with tamen:

    longiorem dicturis periodum colligendus est spiritus, ita tamen ut id neque diu neque cum sono faciamus,

    Quint. 11, 3, 53:

    haec ita praetereamus, ut tamen intuentes ac respectantes relinquamus,

    Cic. Sest. 5, 13. —
    E.
    To denote degree, so, to such a degree, so very, so much:

    quod quid ita placuerit iis, non video,

    Quint. 9, 4, 10:

    hoc tibi ita mando, ut dubitem an etiam te rogem, ut pugnes ne intercaletur,

    Cic. Att. 5, 9, 2:

    ita fugavit Samnites, ut, etc.,

    Liv. 8, 36; esp. with adjj.:

    judices ita fortes tamen fuerunt, ut... vel perire maluerint, quam,

    Cic. Att. 1, 16, 5:

    ita sordidus ut se Non umquam servo melius vestiret,

    Hor. S. 1, 1, 96:

    ita sunt omnia debilitata,

    Cic. Fam. 2, 5, 2; so with negatives: non (haud, nec, etc.) ita, not very, not especially:

    non ita magna mercede,

    Cic. Fam. 1, 9, 3:

    non ita lato interjecto mari,

    id. Or. 8, 25:

    non ita antiqua,

    id. Verr. 2, 4, 49, § 109:

    accessione utuntur non ita probabili,

    id. Fin. 2, 13, 42:

    haec nunc enucleare non ita necesse est,

    id. Tusc. 5, 8, 23:

    non ita multum provectus,

    id. Phil. 1, 3, 7:

    post, neque ita multo,

    Nep. Cim. 3, 4; id. Pel. 2, 4; id. Phoc. 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > ita

  • 98 Minerva

    Mĭnerva (old orthogr. Menerva, like magester, leber, etc., acc. to Quint. 1, 4, 17), ae, f. [from the root men, whence mens, memini, moneo, etc.; v. infra], a Roman goddess, identified with the Grecian Pallas Athene, the daughter of Zeus, and the goddess of wisdom, of sense and reflection, of the arts and sciences, of poetry, and of spinning and weaving: Minerva dicta, quod bene moneat. Hanc enim pagani pro sapientiā ponebant; Cornificius vero, quod fingatur pingaturque minitans armis, eandem dictam putat, Paul. ex Fest. p. 123 Müll.; cf. Cic. N. D. 1, 30, 180; 3, 23, 59; Varr. L. L. 5, § 74 Müll.:

    daedala, Enn. ap. Paul. ex Fest. s. v. daedalam, p. 68: Minerva nostra, custos urbis,

    Cic. Fam. 12, 25, 1:

    Minerva Iliensis,

    Ulp. Fragm. 22, 6:

    Aristoteles... Minervam esse Lunam probabilibus argumentis demonstrat,

    Arn. 3, 31.—Prov.: pingui or crassā Minervā aliquid facere, without art, skill, or learning, plainly, rudely, Col. 1 praef. § 33; Cic. Lael 5, 19:

    rusticus crassā Minervā,

    Hor. S. 2, 2, 3:

    invitā Minervā,

    contrary to the bent of one's genius or natural abilities, against the grain, Hor. A. P. 385: quia nihil [p. 1146] decet invitā, ut aiunt, Minervā, id est adversante et repugnante naturā, Cic. Off. 1, 31, 301:

    sus Minervam (docet),

    a stupid man will instruct a wise one, Cic. Ac. 1, 5, 18:

    omnis Minervae homo,

    jack - of - alltrades, Petr. 43, 8: MINERVA MEDICA, i. e. medicina, the goddess of health, Inscr Rein. 11, 81:

    fecit ex ebore aeque Minervam,

    a statue of Minerva, Plin. 34, 8, 19, § 54. — Transf.
    A.
    A working in wool, spinning and weaving:

    tolerare colo vitam tenuique Minervā ( = telā, lanificio),

    Verg. A. 8, 409; Ov. M. 4, 33; Prop. 2, 9, 5.—
    B.
    To form the name of a place.
    1.
    Minervae Arx, v. Minervius, II. B.—
    2.
    Minervae Promontorium, a promontory in Campania, to the south-east of Surrentum, the abode of the Sirens, now Punta della Capanella, Liv. 40, 18, 8; Ov. M. 15, 709.

    Lewis & Short latin dictionary > Minerva

  • 99 sincerus

    sincērus, a, um, adj. [sin- = sim-, v. simplex; root in Sanscr. sama, whole, together; and root skir-, Sanscr. kir-, pour out], clean, pure, sound, not spoiled, uninjured, whole, entire, real, natural, genuine, sincere (class.; esp. freq. in the trop. sense; cf.: simplex, verus, incorruptus).
    I.
    Lit.:

    omnia fucata et simulata a sinceris atque veris (internoscere),

    Cic. Lael. 25, 95:

    aliquem ab omni incommodo, detrimento, molestiā sincerum integrumque conservare,

    unharmed, unhurt, id. Fam. 13, 50, 2:

    corpus (with sine vulnere),

    Ov. M. 12, 100; cf.

    pars,

    id. ib. 1, 191:

    membra,

    Lucr. 3, 717:

    porci sacres,

    sound, Plaut. Men. 2, 2, 16; cf. in comp.: cum jam me sinceriore corpusculo factum diceret (medicus), Gell. 18, 10, 4: sincerum tergum... corium sincerissimum, clear (of weals), Plaut. Rud. 3, 4, 51 sq.; cf.

    so, corium,

    id. Most. 4, 1, 13:

    vas,

    clean, Hor. S. 1, 3, 56; id. Ep. 1, 2, 54:

    ex amphorā primum quod est sincerissimum effluit,

    Sen. Ep. 108, 26:

    lac,

    Col. 7, 8, 1; so,

    Amineum,

    id. 12, 47, 6:

    crocus,

    Plin. 21, 6, 17, § 32:

    axungia,

    id. 28, 9, 37, § 135:

    gemma (opp. sordium plena),

    id. 37, 8, 33, § 110:

    propria et sincera et tantum sui similis gens,

    unmixed, pure, Tac. G. 4; so,

    populus,

    id. H. 4, 64 fin.; Suet. Aug. 40:

    nobilitas,

    Liv. 4, 4, 7:

    nitor,

    Sen. Ep. 66, 46.— Comp.: lux sincerior, App. de Mundo, p. 58, 29.—
    * b.
    Sincerum, adverb.:

    non sincerum sonĕre,

    that it does not ring clearly, is not genuine, Lucr. 3, 873.—
    II.
    Trop.:

    Atheniensium semper fuit prudens sincerumque judicium,

    sound, uncorrupted, Cic. Or. 8, 25:

    nihil erat in ejus (Cottae) oratione nisi sincerum,

    id. Brut. 55, 202; cf.:

    esse videtur Homeri (versus) simplicior et sincerior,

    Gell. 13, 26, 3; so,

    sincera gratia sermonis Attici,

    Quint. 10, 1, 65:

    sincera et integra natura,

    Tac. Or. 28 fin.:

    animus,

    Sen. Cons. Helv. 11, 6:

    vir,

    id. Ep. 73, 4:

    opiniones,

    id. ib. 94, 68:

    Minerva,

    pure, chaste, Ov. M. 8, 664:

    sincerum equestre proelium,

    unmixed, pure, Liv. 30, 11:

    non sincerum gaudium praebere,

    not unmixed, not undisturbed, id. 34, 41; so,

    gaudium,

    id. 44, 44:

    gaudium sincerius,

    Just. 10, 1, 3:

    voluptas,

    Ov. M. 7, 453:

    fama,

    unblemished, Gell. 6, 8, 5:

    Thucydides rerum gestarum pronunciator sincerus,

    honest, candid, upright, Cic. Brut. 83, 287; cf.:

    Fabii Annales, bonae atque sincerae vetustatis libri,

    Gell. 5, 4, 1.— Sup.:

    Q. Claudius optimus et sincerissimus scriptor,

    Gell. 15, 1, 4:

    verus atque sincerus Stoicus,

    id. 1, 2, 7 et saep.:

    mirabilia multa, nihil simplex, nihil sincerum,

    natural, genuine, Cic. Att. 10, 6, 2:

    nihil est jam sanctum neque sincerum in civitate,

    id. Quint. 1, 5:

    aliquid non sinceri,

    id. Div. 2, 57, 118:

    fides,

    Liv. 39, 2, 1:

    concordia,

    Tac. A. 3, 64:

    caritas,

    id. ib. 2, 42.—Hence, advv.
    a.
    sincērē, uprightly, honestly, well, frankly, sincerely: sincere dicere, * Ter. Eun. 1, 2, 97:

    satin' ego oculis utilitatem obtineo sincere, an parum,

    Plaut. Ep. 5, 1, 28:

    sincere et ex animo dicere,

    Cat. 109, 4: pronunciare, * Caes. B. G. 7, 20: agere, Attic. ap. Cic. Att. 9, 10, 9:

    administrare provincias,

    Val. Max. 2, 2, 8.— Comp., Gell. 6 (7), 3, 55.— Sup., Aug. Ep. ad Volus. 3 fin.
    * b.
    sincērĭter, sincerely:

    aliquid cupere,

    Gell. 13, 16, 1; Cod. Just. 8, 28, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > sincerus

  • 100 acuo

    ăcŭo, ui, ūtum, 3, v. a. ( part. fut. acuturus, not used) [cf. 2. acer], to make sharp or pointed, to sharpen, whet.
    I.
    Lit.:

    ne stridorem quidem serrae audiunt, cum acuitur,

    Cic. Tusc. 1, 40; so,

    ferrum,

    Verg. A. 8, 386; Hor. C. 1, 2, 21:

    enses,

    Ov. M. 15, 776:

    gladium,

    Vulg. Deut. 32, 41:

    sagittas,

    id. Jer. 51, 11.— Poet.:

    fulmen,

    Lucr. 6, 278:

    dentes,

    Hor. C. 3, 20, 10; cf. Tib. 4, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    First, of the tongue, qs. to whet, i. e. to sharpen, exercise, improve:

    acuere linguam exercitatione dicendi,

    Cic. Brut. 97:

    linguam causis,

    Hor. Ep. 1, 3, 23; so Vulg. Psa. 139, 4; so in gen.: se, to exercise one's self, to make one's self ready:

    acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem,

    Cic. Att. 2, 7: mentem, ingenium, prudentiam, etc.; to sharpen:

    multa, quae acuant mentem, multa quae obtundant,

    Cic. Tusc. 1, 33; so id. Brut. 33; id. Phil. 2, 17; id. de Or. 1, 20.—
    B.
    Acuere aliquem (with or without ad aliquid), to spur on, incite, stir up, arouse:

    ad crudelitatem,

    Cic. Lig. 4; id. Fam. 15, 21:

    illos sat aetas acuet,

    Ter. Ad. 5, 3, 49; Cic. Rosc. Am. 33, 110:

    ita duae res, quae languorem afferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo,

    id. Off. 3, 1; Liv. 28, 19:

    curis acuens mortalia corda,

    Verg. G. 1, 123:

    auditisque lupos acuunt balatibus agni,

    id. ib. 4, 435:

    quam Juno his acuit verbis,

    id. A. 7, 330.—
    C.
    Aliquid, to rouse up, kindle, excite (mostly poet.):

    saevus in armis Aeneas acuit Martem et se suscitat irā,

    Verg. A. 12, 108:

    iram,

    Vulg. Sap. 5, 21:

    studia,

    Val. Max. 2, 2, no. 3.—
    D.
    In gramm.: acuere syllabam, to give an acute accent to (opp. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22; cf. Prisc. Op. Min. 159 Lind.: accentus acutus ideo inventus est, quod acuat sive elevet syllabam.—Hence, ăcūtus, a, um, P.a., sharpened, made pointed; hence,
    A.
    Lit., sharp, pointed ( acer denotes natural sharpness, etc.: acutus, that produced by exertion, skill, etc.: sermo acer, impassioned, passionate; sermo acutus, pointed, acute discourse):

    vide ut sit acutus culter probe,

    Plaut. Mil. 5, 4:

    ferrum,

    Hor. A. P. 304:

    cuspis,

    Verg. A. 5, 208:

    gladius,

    Vulg. Psa. 56, 5:

    carex,

    Verg. G. 3, 231; elementa, i. e. pointed, jagged atoms (opp. to perplexa, connected), Lucr. 2, 463:

    nasus,

    Plaut. Cap. 3, 4, 114:

    oculi,

    of a pointed shape, id. Ps. 4, 7, 121:

    aures,

    pointed, Hor. C. 2, 19, 4:

    saxa,

    id. ib. 3, 27, 61; so Verg. A. 1, 45.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of the senses themselves, sharp, keen:

    oculos acrīs atque cicutos,

    Cic. Planc. 66:

    nares,

    Hor. S. 1, 3, 29; Cels. 2, 6.—
    b.
    Of objects affecting the senses, sharp, acute; of the voice, soprano or treble: inde loci lituus sonitus effudit acutos, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 116 Müll. (Ann. v. 522 ed. Vahl.):

    hinnitu,

    Verg. G. 3, 94:

    voces,

    id. Cir. 107; Ov. M. 3, 224:

    stridore,

    Hor. C. 1, 34, 15:

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    from the highest treble to the lowest base, Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. ib. 3, 57, 216; Somn. Scip. 5; Rep. 6, 18.—
    c.
    In gen., of things affecting the body, of either heat or cold from their similar effects, keen, sharp, violent, severe:

    sol,

    Hor. Ep. 1, 10, 17:

    radii solis,

    Ov. H. 4, 159:

    gelu,

    Hor. C. 1, 9, 4; cf. Lucr. 1, 495; Verg. G. 1, 93; so,

    febris,

    Cels. 2, 4:

    morbus,

    id. 3 (opp. longus), rapid.— Subst. with gen.:

    acuta belli,

    violent, severe misfortunes of war, Hor. C. 4, 4, 76 (= graves belli molestias).—
    B.
    Fig.
    1.
    Of intellectual qualities, acute, clear-sighted, intelligent, sagacious (very freq.):

    Antisthenes homo acutus magis quam eruditus,

    Cic. Att. 12, 37; so id. de Or. 1, 51; id. N. D. 1, 16; Nep. Dion. 8, 1:

    homo ingenio prudentiāque acutissimus,

    Cic. de Or. 1, 39:

    acutae sententiae,

    id. Opt. Gen. Or. 2, 5:

    motus animorum ad excogitandum acuti,

    id. Or. 1, 113:

    studia,

    id. Gen. 50:

    conclusiones,

    Quint. 2, 20, 5.—
    2.
    In gramm.: accentus acutus, the acute accent (opp. gravis), Prisc. p. 159, ed. Lindem.— Comp. Plin. 13, 1, 2.— Adv.: ăcūte, sharply, keenly, acutely:. cernere, Lucr. 4, 804; ib. 811:

    conlecta,

    Cic. Deiot. 33:

    excogitat,

    id. Verr. 4, 147:

    respondeo,

    id. Cael. 17:

    scribo,

    id. Verr. 3, 20; so, ăcūtum:

    cernis,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    resonarent,

    ib. 8, 41: and, ăcūta: canis ululat, Enn. ap. Fest. p. 9 Müll. (Ann. 346 Vahl.).— Comp., Cic. Inv. 2, 16.— Sup., Cic. Off. 1, 44; id. Verr. 3, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > acuo

См. также в других словарях:

  • The Natural — infobox Book | name = The Natural title orig = translator = image caption = First edition cover author = Bernard Malamud cover artist = country = United States language = English series = genre = Novel publisher = Harcourt Brace and Company… …   Wikipedia

  • The Natural Disasters — Tag team Members Earthquake[1] Typhoon[1] Heights …   Wikipedia

  • The Natural Step — is a non profit organization founded in Sweden in 1989 by scientist Karl Henrik Robèrt. Following publication of the Brundtland Report in 1987, Robèrt developed The Natural Step framework, setting out the system conditions for the sustainability… …   Wikipedia

  • The Natural Confectionery Company — or TNCC was founded by a young Julius Lighton and his son in law, Walter Eger. Initially, the two bought out Jupp Sons, a small confectionery business in Abbotsford, Melbourne and started Sunrise Confectioners (Aust) Pty Ltd. Two years later,… …   Wikipedia

  • The Natural Four — was an American R B group from San Francisco, California. Contents 1 History 2 Members 3 Discography 4 Singles …   Wikipedia

  • The Natural History and Antiquities of Selborne — or just The Natural History of Selborne was a book by pioneering English naturalist and ornithologist Gilbert White first published in 1789. It has been continuously in print since then, with nearly 300 editions up to Thames Hudson s The Illustr …   Wikipedia

  • The Natural Edge Project — (TNEP) is an independent think tank for sustainability based in Australia. TNEP contributes to leading research, case studies, tools, policies and strategies for achieving sustainable development across government and business. The non profit… …   Wikipedia

  • The Natural Economic Order — is the most famous book of Silvio Gesell. PUBLISHED REFERENCES TO GESELL S THEORY John Maynard Keynes: General Theory of Employment, Interest and Money (1936): Gesell s main book is written in cool, scientific language; though it is suffused… …   Wikipedia

  • The Natural Bears Classification System — (NBCS or the bear code) is a set of symbols using letters, numbers and other characters commonly found on modern, Western computer keyboards, and used for the self identification of those who self identify as bears in the sense of a mature gay or …   Wikipedia

  • The Natural History of Revolution — is a sociology treatise written by The Reverend Lyford P. Edwards, an American Episcopalian priest, in 1927. It formed part of the corpus of the Chicago School s work on the causes and effects of revolution. While the work was later overshadowed… …   Wikipedia

  • The Natural (film) — Infobox Film name = The Natural caption = Promotional poster of The Natural imdb id = 0087781 writer = Roger Towne and Phil Dusenberry, (based on a novel by Bernard Malamud) starring = Robert Redford Robert Duvall Glenn Close Kim Basinger Barbara …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»