-
1 sprawować
(-uję, -ujesz); vt* * *ipf.( urząd) hold; (władzę, rządy, kontrolę) wield, exercise; sprawować urząd ministra serve as a minister; sprawować mandat poselski be a Member of Parliament; sprawować kontrolę be in control, control; sprawować władzę wield power; sprawować wysoki urząd hold a high office; sprawować nadzór nad czymś supervise sth; sprawować opiekę nad kimś/czymś care for sb/sth; sprawować rządy twardej ręki rule with a heavy l. firm hand.ipf.behave; sprawuj się dobrze! be a good boy l. girl!; samochód sprawuje się bez zarzutu the car is working properly; sprawować się źle misbehave, misconduct (o.s.).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawować
-
2 sprawować się
vrThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawować się
-
3 sprawować kontrolę nad
• exercise control overSłownik polsko-angielski dla inżynierów > sprawować kontrolę nad
-
4 sprawować urząd
• hold an office -
5 sprawować władzę
• exercise authority -
6 rządzić
1. (-dzę, -dzisz); -dź; vt rządzić (+instr) — to rule over, to govern2. vi( sprawować rządy) to rule, to govern; ( kierować) to be in charge* * *ipf.1. (= władać) rule; + Ins. t. przen. (= panować nad) control; rządzić państwem/narodem control a state/a nation; rządzić nastrojami tłumu control the emotions of the crowd; rządzić żelazną ręką rule with a rod of iron, rule with an iron hand; dziel i rządź divide and rule.2. (= sprawować rządy) be in government; (= sprawować kontrolę) przen. be in charge, be the boss; kto tu rządzi? who's in charge?; kto w tym domu rządzi? who's the boss in this house?; ty tu rządzisz ( oznacza zdanie się na czyjąś decyzję) you are the boss l. doctor.3. + Ins. (= kierować, zarządzać) govern, manage, administer.4. + Ins. jęz. (= wymuszać użycie danej formy) govern.5. sl. (= być górą) rule.ipf.1. (= sprawować władzę u siebie) manage one's affairs.2. (= panoszyć się) boss the show; throw one's weight around l. about.3. + Ins. (= kierować się) let ( sth) govern one's actions; rządzić się w postępowaniu zdrowym rozsądkiem act according to common sense.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rządzić
-
7 obarcz|yć
pf — obarcz|ać impf Ⅰ to exercise [władzę, kontrole, nadzór]; to hold [urząd, godność, mandat]- sprawować opiekę nad kimś książk. to take care of sbⅡ sprawować się książk. [osoba] to conduct oneself książk.- dobrze się sprawować to be well-behavedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obarcz|yć
-
8 spraw|ować
impf Ⅰ vt to exercise [władzę, kontrole, nadzór]; to hold [urząd, godność, mandat]- sprawować opiekę nad kimś książk. to take care of sbⅡ sprawować się książk. [osoba] to conduct oneself książk.- dobrze się sprawować to be well-behavedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spraw|ować
-
9 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
10 nadzór
supervision, inspectionsprawować nadzór nad kimś/czymś — to supervise sb/sth
* * *mi-o-1. (= sprawowanie kontroli) supervision, inspection; nadzór policyjny (police) surveillance; nadzór techniczny engineering supervision; być pod nadzorem be under surveillance; sprawować nadzór nad kimś/czymś supervise l. oversee sb/sth.2. (= urząd sprawujący kontrolę) supervisory board l. office.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nadzór
-
11 urząd
( organ władzy) department; ( biuro) office; ( stanowisko) postUrząd Skarbowy — ≈Internal Revenue (BRIT), ≈the IRS (US)
urząd stanu cywilnego — register lub registry (BRIT) office
obrońca z urzędu — public defender (US), court-appointed lawyer (BRIT)
* * *mi-ę-1. (= organ władzy) office; agency; department; Urząd Bezpieczeństwa hist. the Security Service ( in communist Poland); urząd celny customhouse, customs-house; Urząd Ochrony Państwa the State Security Office; Urząd Patentowy Patent Office; US the Patent and Trademark Office; urząd pocztowy post office; Urząd Rady Ministrów the Office of the Council of Ministers; urząd skarbowy US the Internal Revenue Service, IRS; Br. Inland Revenue; urząd stanu cywilnego (civil) registry office; urząd wojewódzki the Province Governor's Office; urząd zatrudnienia employment agency; z urzędu ex officio; obrońca z urzędu prawn. court-appointed attorney, assigned counsel.2. (= biuro) office.3. (= oficjalna funkcja, stanowisko) office, post; piastować l. sprawować urząd hold office; pozostać na urzędzie remain in office; powołać kogoś na stanowisko dyrektora appoint sb (to serve) as director, appoint sb director; złożyć urząd resign l. step down from office.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > urząd
-
12 władza
-y; f( panowanie) rule, reign; ( oddziaływanie) powersprawować władzę — to wield lub exercise power
* * *f.1. (= rządzenie) rule; reign; być u władzy be in power; dojść do władzy rise to power; odsunąć kogoś od władzy remove sb from power; odzyskać władzę return to power; sprawować władzę yield l. exercise power; walka o władzę power struggle; władza państwowa state; władza polityczna political power.2. (= organ rządzący) authorities; czwarta władza (= media) fourth estate; oddać się w ręce władz surrender to authorities; władza sądownicza the judiciary; władza ustawodawcza the legislature; władza wykonawcza the executive.3. (= moc) power; authority; mieć nad kimś nieograniczoną władzę have unrestricted power over sb; być w pełni władz umysłowych be of sound mind; stracić władzę w nogach lose the use of one's legs.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > władza
-
13 zarząd
( zespół ludzi) board (of directors); ( zarządzanie) management* * *mi1. ( jednostka organizacyjna) board, governing body; ( towarzystwa) directory; (instytucji, organizacji) trustee; uniw. regent; zarząd spółki management of a company, company management; zarząd majątkiem land agency; zarząd masy upadłościowej receivership; zarząd powierniczy trusteeship, trust; zarząd miejski municipal government.2. ( zespół ludzi) board (of directors); członek zarządu (executive) officer, governor, director; prezes zarządu chief executive officer.3. (= zarządzanie) management, administration, stewardship; zarząd komisaryczny executive committee board; zarząd państwowy state control; pod czyimś zarządem in the charge of sb, under the stewardship of sb; sprawować zarząd nad czymś be in charge of sth, have control over sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zarząd
-
14 absolutnie
Ⅰ adv. 1. (zupełnie) completely, absolutely- był ze mną absolutnie szczery he was completely open with me- to absolutnie niemożliwe that’s completely a. absolutely impossible- absolutnie zapomniałam I completely a. totally forgot- absolutnie o tym nie wiedzieliśmy we had absolutely no idea- absolutnie się z tobą nie zgadzam I totally a. completely disagree with you2. Polit. [rządzić, sprawować władzę] despotically, absolutely 3. (bezwzględnie) absolutely, unquestionably- twierdzenie absolutnie prawdziwe an absolutely true statementⅡ part. (nacisk) absolutely- absolutnie nikt o tym nie wie absolutely no one knows about it- on absolutnie nic sobie nie robi z moich uwag he takes absolutely no notice of what I say- nie będzie to absolutnie nic złego there’ll be absolutely nothing wrong in itⅢ inter. kryt. (potwierdzenie) absolutely- „idziesz z nami?” – „absolutnie!” ‘are you coming with us?’ – ‘absolutely!’- „kawa nie za mocna?” – „absolutnie nie” ‘the coffee’s not too strong, is it?’ – ‘no, not at all’* * *adv* * *adv.1. (= zupełnie) absolutely, perfectly, completely, totally; absolutnie (nie) ( stanowczy zakaz) absolutely not; it's out of the question; miasto absolutnie mi nieznane a town perfectly unknown to me, a town I am totally unfamiliar with; twierdzenie absolutnie nieprawdziwe a completely false claim.2. (= niepodzielnie) arbitrarily, in an absolute way, with unrestricted authority.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > absolutnie
-
15 dowodzić
I 1. (-odzę, -odzisz); imp -ódź; dowieść; vt dowodzić czegoś — ( udowadniać) to prove sth; ( ukazywać) to show; ( być dowodem) to prove2. viII (-odzę, -odzisz); imp - ódź; vidowieść, że... — to prove that...
dowodzić ((+instr)) — to command, to be in command (of)* * *ipf.- ódź1. (= przekonywać) argue (że... that...).2. (= dawać dowody czegoś) prove; to niczego nie dowodzi this doesn't prove anything; to zostało naukowo dowiedzione it's been scientifically proven.3. tylko ipf. (= przewodzić komuś) command ( czymś sth) be in command ( czymś of sth); dowodzić pułkiem command a regiment, be in command of a regiment; kompania dowodzona przez doświadczonego oficera a company commanded by an experienced officer.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dowodzić
-
16 dożywotnio
adv. [wygnany] in perpetuity; [zdyskwalifikowany] for life- dożywotnio sprawować urząd to hold (an) office for life- zostać dożywotnio kustoszem muzeum to become curator in perpetuity of a museum* * *adv.for life, in perpetuity; piastować godność dożywotnio hold a post for life.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dożywotnio
-
17 komenda
command; (siedziba: policji, straży pożarnej) headquarterspod komendą komenda — +gen under the command of
obejmować (objąć perf) komendę (nad komenda) — +instr to take command (of)
* * *f.1. (= rozkaz) t. wojsk., komp. command; (jak) na komendę (right) on cue.2. (= siedziba dowodzenia) headquarters; komenda policji police department.3. (= dowództwo) command; pod czyjąś komendą under sb's command; objąć/sprawować komendę nad kimś/czymś take/have command over sb/sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > komenda
-
18 mandat
( kara) ticket; ( poselski) seat; ( pełnomocnictwo) mandate* * *mi1. polit. (= pełnomocnictwo) mandate.2. ( w parlamencie) seat; sprawować mandat carry out a mandate; stracić mandat (w parlamencie) lose one's seat (in Parliament).3. prawn. ( wezwanie do zapłacenia kary) ticket; ( kara) fine; dać komuś mandat give sb a ticket; ukarać kogoś mandatem fine sb (usu. for a traffic offense); słony mandat heavy fine, hefty fine.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mandat
-
19 opiekować się
(-uję, -ujesz); za-; vr opiekować się kimś/czymś — ( troszczyć się) to take care of sb/sth; ( zajmować się) to look after sb/sth, ( sprawować dozór) to guard sb/sth* * *ipf.take care (czymś l. kimś of sth l. sb); look after (czymś l. kimś sth l. sb).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > opiekować się
-
20 piastować
1. (-uję, -ujesz) 2. vtpiastować urząd/godność — to hold an office/a position
* * *ipf.1. lit. ( dziecko) nurse.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > piastować
См. также в других словарях:
sprawować — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, sprawowaćwuję, sprawowaćwuje, sprawowaćany {{/stl 8}}{{stl 7}} pełnić jakąś funkcję, piastować jakiś urząd, wykonywać związane z tym obowiązki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sprawować poselstwo, rządy, sąd. Sprawować jakąś… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
sprawować — ndk IV, sprawuję, sprawujesz, sprawuj, sprawowaćował, sprawowaćowany «spełniać obowiązki, wykonywać zadania wynikające z zajmowanego stanowiska, wykonywanego zawodu itp.; pełnić jakąś funkcję» Sprawować władzę, rządy, nadzór, kontrolę. Sprawować… … Słownik języka polskiego
sprawować się — {{/stl 13}}{{stl 7}} zachowywać się, postępować, działać w określony sposób; prowadzić się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sprawować się źle, dobrze, grzecznie. Samochód sprawuje się dobrze. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
protektorat — m IV, D. u, Ms. protektoratacie 1. blm «opieka osoby wpływowej nad kimś, nad czymś; dozór honorowy osobistości lub instytucji nad jakimś przedsięwzięciem» Protektorat nad pracą jakiegoś komitetu, stowarzyszenia, nad wystawą, nad zjazdem. Objąć,… … Słownik języka polskiego
prowadzić — ndk VIa, prowadzićdzę, prowadzićdzisz, prowadzićwadź, prowadzićdził, prowadzićdzony 1. «wieść kogoś, coś do jakiegoś miejsca, do celu; przeprowadzać kogoś, kto nie zna drogi albo sam iść nie może, wskazywać komuś drogę» Prowadzić dziecko za rękę … Słownik języka polskiego
rządzić — ndk VIa, rządzićdzę, rządzićdzisz, rządź, rządzićdził, rządzićdzony 1. «sprawować rządy, mieć władzę, panować nad kimś, nad czymś, władać, kierować kimś albo czymś; zarządzać, rozporządzać czymś» Rządzić mądrze, sprawnie, sprawiedliwie,… … Słownik języka polskiego
sprawowanie — n I 1. rzecz. od sprawować. 2. to samo, co sprawowanie się Mieć piątkę ze sprawowania. Wzorowe, nienaganne sprawowanie. sprawowanie się rzecz. od sprawować się … Słownik języka polskiego
protektorat — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. protektoratacie, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} opieka, zwykle formalna, roztaczana nad kimś lub nad czymś przez możną, wpływową osobę; honorowa opieka, dozór… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Щербич Павел — (Szczerbicz, 1552 1609) польский законовед, уроженец Кракова. Был секретарем короля Стефана Батория, затем декретным писарем его и Сигизмунда III. В 1588 г. принадлежал к комиссии по исправлению Литовского статута. Потеряв жену, Щ. вступил в… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Петрици, Себастьян — Себастьян Петрици из Пильзна польск. Sebastian Petrycy или лат. Sebastianus Petricius Pilsnanus … Википедия
dusza — 1. Aż dusza rośnie «powiedzenie wyrażające radość, zadowolenie z czegoś»: (...) zgodnie pracują, pomagają sobie... aż dusza rośnie (...). Roz bezp 2001. 2. Bratnia, pokrewna, przyjazna dusza «człowiek bliski komuś pod jakimś względem, podobny do… … Słownik frazeologiczny