Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

rŭīna

  • 21 cumulo

    cŭmŭlo, āvi, ātum, 1, v. a., to form into a heap, to accumulate, heap, or pile up (class.).
    I.
    In gen.
    A.
    Prop. (mostly post-Aug.;

    esp. in Curt. and Tac.): materiem,

    Lucr. 1, 989:

    nubila,

    id. 6, 191; 6, 518:

    stipites,

    Curt. 6, 6:

    harenas,

    id. 5, 1, 30:

    nivem,

    id. 5, 4, 88:

    arma in ingentem acervum,

    Liv. 45, 33, 1:

    pyram truncis nemorumque ruinā,

    Stat. Th. 6, 85.—
    B.
    Trop.:

    benefacta,

    Plaut. Capt. 2, 3, 64:

    omnia principatūs vocabula,

    Tac. H. 2, 80:

    honores in eam,

    id. A. 13, 2:

    tantum honorum atque opum in me cumulasti,

    id. ib. 14, 53;

    1, 21: propemodum saeculi res in illum unum diem fortuna cumulavit,

    Curt. 4, 16, 10.—
    II.
    With special access. ideas (class.).
    A.
    To augment by heaping up, to increase, heap, amass, accumulate.
    1.
    With abl.:

    funus funere,

    Lucr. 6, 1237 (cf. Liv. 26, 41, 8):

    aes alienum usuris,

    id. 2, 23, 6:

    haec aliis nefariis cumulant atque adaugent,

    Cic. Rosc. Am. 11, 30; cf.:

    alio scelere hoc scelus,

    id. Cat. 1, 6, 14:

    bellicam gloriam eloquentiā,

    id. Off. 1, 32, 116.—
    2.
    Without abl.:

    invidiam,

    Liv. 3, 12, 8:

    injurias,

    id. 3, 37, 3:

    vitia,

    Tac. Or. 28:

    accesserunt quae cumularent religiones animis,

    Liv. 42, 20, 5.—
    B.
    To make full by heaping up, to fill full, fill, overload, etc.
    1.
    Lit.
    (α).
    With abl.:

    locum strage semiruti muri,

    Liv. 32, 17, 10:

    fossas corporibus,

    Tac. H. 4, 20:

    viscera Thyesteis mensis,

    Ov. M. 15, 462:

    cumulatae flore ministrae,

    id. F. 4, 451:

    altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; cf.:

    aras honore, donis,

    Liv. 8, 33, 21; Curt. 5, 1, 20; Val. Fl. 1, 204.—
    (β).
    Without abl.:

    altos lacus fervida musta,

    Ov. Tr. 3, 10, 72; cf.:

    cumulata ligula salis cocti,

    a full spoon, spoonful, Col. 2, 21, 2.—
    2.
    Trop.
    (α).
    With abl.:

    non possum non confiteri cumulari me maximo gaudio, quod, etc.,

    Cic. Fam. 9, 14, 1; cf.:

    ponebas cumulatum aliquem plurimis voluptatibus,

    id. Fin. 2, 19, 63: nunc meum cor cumulatur irā, Caecil. ap. Cic. Cael. 16, 37:

    duplici dedecore cumulata domus,

    Cic. Att. 12, 5, 1; cf.:

    orator omni laude cumulatus,

    id. de Or. 1, 26, 118:

    tot honoribus cumulatus,

    Tac. H. 3, 37:

    hoc vitio cumulata est Graecorum natio,

    Cic. de Or. 2, 4, 18:

    neque tot adversis cumulant,

    overwhelm, Ov. Tr. 4, 1, 55.—
    * (β).
    With ex: (summum bonum) cumulatur ex integritate corporis et ex mentis ratione perfecta, is made complete, perfect, = completus, absolvitur, Cic. Fin. 5, 14, 40. —
    (γ).
    Absol.:

    ad cumulandum gaudium (meum) conspectum mihi tuum defuisse,

    in order to make my joy full, complete, Cic. Att. 4, 1, 2; cf. under P. a., B. a.—Hence, cŭmŭlātus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to II. A.) Increased, augmented:

    eādem mensurā reddere quā acceperis aut etiam cumulatiore,

    Cic. Brut. 4, 15:

    gloria cumulatior,

    Liv. 2, 47, 11; cf. id. 4, 60, 2.—
    B.
    (Acc. to II. B.) Filled full, full, complete, perfect.
    (α).
    Absol.:

    tantum accessit ad amorem, ut mirarer locum fuisse augendi in eo, quod mihi jam pridem cumulatum etiam videbatur,

    Cic. Fam. 9, 14, 5:

    hoc sentire et facere perfectae cumulataeque virtutis (est),

    id. Sest. 40, 86.— Poet.:

    veniam... cumulatam morte remittam, i. e. cumulate referam,

    shall abundantly reward, Verg. A. 4, 436.—
    (β).
    With gen.: ineptitudinis cumulatus, Caecil. ap. Non. p. 128, 15:

    scelerum cumulatissime,

    Plaut. Aul. 5, 16.— Adv.: cŭmŭ-lātē, in rich abundance, abundantly, copiously (freq. in Cic.;

    elsewh. very rare),

    Cic. Fin. 2, 13, 42; id. Div. 2, 1, 3; id. Att. 6, 3, 3 al.— Comp., Cic. Or. 17, 54.— Sup., Cic. Fam. 5, 11, 1; 10, 29 init.

    Lewis & Short latin dictionary > cumulo

  • 22 deterior

    dētĕrĭor, ius, adj. comp. ( sup. deterrimus, a um) [from an obs. adj. deter, from de, down; hence, lower, inferior, worse], worse, poorer, meaner (freq. and class.—for syn. cf.: malus, injustus, improbus; pravus, nequam, corruptus, perversus; and the compp. pejor, etc.).
    I.
    Of inanimate things: seges, Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 5, 13:

    ruina rem non fecit deteriorem, haud scio an jam fructuosiorem,

    Cic. Att. 14, 11 fin.: so, vectigalia, * Caes. B. G. 1, 36, 4:

    muraena carne,

    Hor. S. 2, 8, 44:

    deterior ac decolor aetas,

    Verg. A. 8, 326:

    forma,

    Lucr. 4, 1275:

    mores,

    Plaut. Merc. 5, 1, 9:

    via,

    id. Trin. 3, 2, 54 et saep.:

    video meliora proboque, Deteriora sequor,

    Ov. M. 7, 21:

    cuncta aucta in deterius,

    Tac. A. 2, 82; 3, 10; id. H. 3, 13 al.— Sup.:

    genus reipublicae ex bono in deterrimum conversum,

    Cic. Rep. 2, 26; so,

    genus,

    id. ib. 1, 42:

    finis,

    id. Lael. 16, 59:

    causa belli,

    Hor. S. 1, 3, 107:

    color,

    Verg. G. 3, 82:

    cogitare optima simul et deterrima,

    Quint. 12, 1, 4 et saep.—
    II.
    Of persons:

    quo deteriores anteponantur bonis,

    Plaut. Poen. prol. 39;

    opp. melior,

    Cic. Phil. 13, 19; Quint. 2, 4, 21 al.;

    opp. optimus,

    Liv. 39, 27;

    opp. strenuior,

    Plaut. Ep. 3, 4, 10:

    vidi ego nequam homines, verum te neminem deteriorem,

    id. Bac. 5, 2, 61 et saep.:

    peditatu erat deterior,

    weaker, Nep. Eum. 3 fin.:

    infideli deterior,

    Vulg. 1 Tim. 5, 8.— Sup.:

    homo deterrime et impudentissime,

    Cic. Verr. 2, 2, 16; id. Tusc. 1, 33, 81.— dēterius, adv., worse, less:

    de male Graecis Latine scripta deterius,

    Cic. Fin. 1, 3, 8:

    nequi deterius huic sit quam quoi pessumest,

    Plaut. Capt. 3, 5, 80: valeo, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14:

    olet herba,

    Hor. Ep. 1, 10, 19:

    spe nostra si placeant,

    id. S. 1, 10, 90.

    Lewis & Short latin dictionary > deterior

  • 23 dissilio

    dis-sĭlĭo, ŭi, 4, v. n. [salio], to leap or burst asunder, to fly apart.
    I.
    Lit. ( poet. and in post-Aug. prose):

    duo de concursu corpora lata si cita dissiliant,

    Lucr. 1, 385; cf. id. 1, 391; 2, 87:

    dissiliunt ferventi saxa vapore,

    id. 1, 491; so,

    silex igni,

    Plin. 36, 18, 29, § 135; cf.:

    mucro ictu dissiluit,

    Verg. A. 12, 740:

    aera (sc. frigore),

    id. G. 3, 363:

    uva pressa pede,

    Ov. Tr. 4, 6, 20:

    haec loca vi quondam et vasta convolsa ruina Dissiluisse ferunt,

    Verg. A. 3, 416; Sil. 5, 616:

    omne solum,

    Ov. M. 2, 260:

    lamina,

    id. ib. 5, 173; 12, 488 al.: boves degustatā bupresti, burst open, = dirumpere, Plin. 22, 22, 36, § 78; id. 29, 4, 27, § 89:

    risu,

    Sen. Ep. 113 fin.:

    (vox) ubi Dissiluit semel in multas,

    has broken up into many, Lucr. 4, 605 (preceded by: partis in cunctas dividitur vox).—
    B.
    To leap:

    in Jordanem,

    Vulg. 1 Macc. 9, 48.—
    II.
    Trop.:

    gratia fratrum geminorum dissiluit,

    was dissolved, Hor. Ep. 1, 18, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > dissilio

  • 24 Emathia

    Ēmăthĭa, ae, f., = Êmathia, a district of Macedonia, Plin. 4, 10, 17, § 33; Liv. 44, 44, 5; Justin. 7, 1, 1.—
    B.
    In poet. meton.
    1.
    Macedonia, Verg. G. 4, 390.—
    2.
    Thessaly, and esp. for Pharsalia, Verg. G. 1, 492 Serv. and Heyne; v. the foll.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Ēmăthĭus, a, um, adj., Emathian, i. e. in poet. meton.,
    1.
    Macedonian: Perses, Corn. Sever. ap. Sen. Suas. 7:

    campi,

    Ov. M. 5, 313:

    dux,

    i. e. Alexander, id. Tr. 3, 5, 39;

    of the same: manes,

    Stat. S. 3, 2, 117; cf.

    tecta,

    i. e. of Alexandria, Luc. 10, 58.—
    2.
    Thessalian:

    vertex,

    i. e. Pelion, Verg. Cir. 34:

    acies,

    i. e. in Pharsalia, Luc. 8, 531;

    of the same: clades,

    id. 9, 950:

    ruina,

    id. 9, 33; cf.

    also: ferrum,

    id. 9, 245; and:

    campi,

    id. 1, 1.—
    3.
    Thracian: ventus, Lucil. ap. Jul. Rufin. de Fig. § 26 Ruhnk.—
    B.
    Ēmăthis, ĭdis, f. adj., Emathian, i. e.
    1.
    Macedonian; as a subst.: Ēmăthĭdes, the daughters of the Macedonian king Pierus, the Pierides, Ov. M. 5, 669.—
    2.
    Thessalian:

    tellus,

    Luc. 6, 580; cf. as a subst., Emathis, i. q. Emathia, id. 6, 350.

    Lewis & Short latin dictionary > Emathia

  • 25 Emathides

    Ēmăthĭa, ae, f., = Êmathia, a district of Macedonia, Plin. 4, 10, 17, § 33; Liv. 44, 44, 5; Justin. 7, 1, 1.—
    B.
    In poet. meton.
    1.
    Macedonia, Verg. G. 4, 390.—
    2.
    Thessaly, and esp. for Pharsalia, Verg. G. 1, 492 Serv. and Heyne; v. the foll.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Ēmăthĭus, a, um, adj., Emathian, i. e. in poet. meton.,
    1.
    Macedonian: Perses, Corn. Sever. ap. Sen. Suas. 7:

    campi,

    Ov. M. 5, 313:

    dux,

    i. e. Alexander, id. Tr. 3, 5, 39;

    of the same: manes,

    Stat. S. 3, 2, 117; cf.

    tecta,

    i. e. of Alexandria, Luc. 10, 58.—
    2.
    Thessalian:

    vertex,

    i. e. Pelion, Verg. Cir. 34:

    acies,

    i. e. in Pharsalia, Luc. 8, 531;

    of the same: clades,

    id. 9, 950:

    ruina,

    id. 9, 33; cf.

    also: ferrum,

    id. 9, 245; and:

    campi,

    id. 1, 1.—
    3.
    Thracian: ventus, Lucil. ap. Jul. Rufin. de Fig. § 26 Ruhnk.—
    B.
    Ēmăthis, ĭdis, f. adj., Emathian, i. e.
    1.
    Macedonian; as a subst.: Ēmăthĭdes, the daughters of the Macedonian king Pierus, the Pierides, Ov. M. 5, 669.—
    2.
    Thessalian:

    tellus,

    Luc. 6, 580; cf. as a subst., Emathis, i. q. Emathia, id. 6, 350.

    Lewis & Short latin dictionary > Emathides

  • 26 Emathis

    Ēmăthĭa, ae, f., = Êmathia, a district of Macedonia, Plin. 4, 10, 17, § 33; Liv. 44, 44, 5; Justin. 7, 1, 1.—
    B.
    In poet. meton.
    1.
    Macedonia, Verg. G. 4, 390.—
    2.
    Thessaly, and esp. for Pharsalia, Verg. G. 1, 492 Serv. and Heyne; v. the foll.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Ēmăthĭus, a, um, adj., Emathian, i. e. in poet. meton.,
    1.
    Macedonian: Perses, Corn. Sever. ap. Sen. Suas. 7:

    campi,

    Ov. M. 5, 313:

    dux,

    i. e. Alexander, id. Tr. 3, 5, 39;

    of the same: manes,

    Stat. S. 3, 2, 117; cf.

    tecta,

    i. e. of Alexandria, Luc. 10, 58.—
    2.
    Thessalian:

    vertex,

    i. e. Pelion, Verg. Cir. 34:

    acies,

    i. e. in Pharsalia, Luc. 8, 531;

    of the same: clades,

    id. 9, 950:

    ruina,

    id. 9, 33; cf.

    also: ferrum,

    id. 9, 245; and:

    campi,

    id. 1, 1.—
    3.
    Thracian: ventus, Lucil. ap. Jul. Rufin. de Fig. § 26 Ruhnk.—
    B.
    Ēmăthis, ĭdis, f. adj., Emathian, i. e.
    1.
    Macedonian; as a subst.: Ēmăthĭdes, the daughters of the Macedonian king Pierus, the Pierides, Ov. M. 5, 669.—
    2.
    Thessalian:

    tellus,

    Luc. 6, 580; cf. as a subst., Emathis, i. q. Emathia, id. 6, 350.

    Lewis & Short latin dictionary > Emathis

  • 27 Emathius

    Ēmăthĭa, ae, f., = Êmathia, a district of Macedonia, Plin. 4, 10, 17, § 33; Liv. 44, 44, 5; Justin. 7, 1, 1.—
    B.
    In poet. meton.
    1.
    Macedonia, Verg. G. 4, 390.—
    2.
    Thessaly, and esp. for Pharsalia, Verg. G. 1, 492 Serv. and Heyne; v. the foll.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Ēmăthĭus, a, um, adj., Emathian, i. e. in poet. meton.,
    1.
    Macedonian: Perses, Corn. Sever. ap. Sen. Suas. 7:

    campi,

    Ov. M. 5, 313:

    dux,

    i. e. Alexander, id. Tr. 3, 5, 39;

    of the same: manes,

    Stat. S. 3, 2, 117; cf.

    tecta,

    i. e. of Alexandria, Luc. 10, 58.—
    2.
    Thessalian:

    vertex,

    i. e. Pelion, Verg. Cir. 34:

    acies,

    i. e. in Pharsalia, Luc. 8, 531;

    of the same: clades,

    id. 9, 950:

    ruina,

    id. 9, 33; cf.

    also: ferrum,

    id. 9, 245; and:

    campi,

    id. 1, 1.—
    3.
    Thracian: ventus, Lucil. ap. Jul. Rufin. de Fig. § 26 Ruhnk.—
    B.
    Ēmăthis, ĭdis, f. adj., Emathian, i. e.
    1.
    Macedonian; as a subst.: Ēmăthĭdes, the daughters of the Macedonian king Pierus, the Pierides, Ov. M. 5, 669.—
    2.
    Thessalian:

    tellus,

    Luc. 6, 580; cf. as a subst., Emathis, i. q. Emathia, id. 6, 350.

    Lewis & Short latin dictionary > Emathius

  • 28 exitium

    exĭtĭum, ii ( gen. plur. exitium, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 67, and Or. 46, 155), n. [exeo].
    I.
    Lit., a going out, egress (ante-class.): exitium antiqui ponebant pro exitu; nunc exitium pessimum exitum dicimus, Paul. ex Fest. p. 81, 6 Müll.:

    quid illi ex utero exitiost, priusquam poterat ire in proelium?

    Plaut. Truc. 2, 6, 30 (but for exitium exitio est, id. Capt. 3, 3, 4, the true reading is auxilium mist, etc., Fleck. Lorenz). —
    II.
    In partic., destruction, ruin, hurt, mischief (freq. and class., sing. and plur.; syn.: pernicies, interitus, ruina, infortunium, casus, clades, calamitas, malum).
    (α).
    Sing.:

    satius est mihi Quovis exitio interire,

    Plaut. Cist. 4, 1, 11:

    pultando foribus exitium adferre,

    id. Capt. 4, 2, 52; cf.:

    qui de meo nostrumque omnium interitu, qui de hujus urbis atque adeo orbis terrarum exitio cogitent,

    Cic. Cat. 1, 4, 9; Suet. Aug. 94; cf.

    also: (Lentulus) dignum moribus factisque suis exitium vitae invenit,

    end, Sall. C. 55 fin.:

    nullius patitur natura,

    Lucr. 1, 224; cf.:

    caeli terraeque,

    id. 5, 98; 344:

    cum de pernicie populi Romani, exitio hujus urbis tam acerbe tamque crudeliter cogitarit,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    me miserum! ego omnibus meis exitio fuero,

    id. Q. Fr. 1, 4, 4:

    exitio esse (alicui),

    Suet. Caes. 1; Hor. C. 1, 28, 18; cf. Suet. Calig. 11:

    usque adeo flagitatus est, donec ad exitium dederetur,

    Tac. A. 1, 32:

    concidit auguris Argivi domus ob lucrum Demersa exitio,

    Hor. C. 3, 16, 13 et saep.—
    (β).
    Plur.: omnibus exitiis interii, ways or methods of destruction, Plaut. Bacch. 5, 1, 7; cf. Cic. Fin. 5, 10:

    civitatum afflictarum perditis jam rebus extremi exitiorum exitus,

    Cic. Agr. 2, 4, 10; cf. Val. Fl. 1, 809:

    exitiūm examen rapit, Enn. l. l. (Trag. v. 88, ed. Vahl.): quos P. Clodii furor rapinis et incendiis et omnibus exitiis pavit,

    Cic. Mil. 2, 8:

    metu crudelissimorum exitiorum carere non possumus,

    id. ib. 2, 5:

    id querebatur caput esse exitiorum omnium,

    id. Leg. 1, 12, 34:

    haec res suprema manebat Exitiis positura modum,

    Verg. A. 7, 129.

    Lewis & Short latin dictionary > exitium

  • 29 Hesperos

    Hespĕrus or - os, i, m., = Hesperos (the evening; pure Lat., with the digamma, vesper; hence transf.), the evening star, Hesperus; acc. to the myth, the son of Cephalus and Aurora; cf. Hyg. Astr. 2, 42; or, acc. to another myth, the son of Iapetus and Asia, and brother of Atlas; cf. Serv. Verg. A. 1, 530, and 4, 484: infima est quinque errantium terraeque proxima stella Veneris, quae phôsphoros Graece, Latine dicitur Lucifer, cum antegreditur solem, cum subsequitur autem Hesperos, Cic. N. D. 2, 20, 53:

    illam non veniens Aurora Cessantem vidit, non Hesperus,

    Ov. M. 5, 441; id. F. 2, 314; cf. id. ib. 5, 419:

    ite domum saturae, venit Hesperus, ite capellae,

    Verg. E. 10, 77.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hespĕrĭus, a, um, adj., of or situated towards the west, western, Hesperian.
    1.
    Adj.: Hesperium fretum, the western ocean, Ov. M. 11, 258:

    litus,

    id. ib. 2, 142:

    undae,

    Hor. C. 2, 17, 20:

    axis,

    Ov. M. 4, 214; cf.:

    constitit Hesperio, regnis Atlantis, in orbe,

    id. ib. 4, 628:

    imperi Porrecta majestas ad ortus Solis ab Hesperio cubili,

    Hor. C. 4, 15, 16: rex, i. e. Atlas or Hesperus, Ov. de Nuce, 111:

    Hesperios amnes, Rhenum Rhodanumque Padumque, etc.,

    western, id. M. 2, 258: et terram Hesperiam venies, the land of the west, i. e. Italy (because situated to the west of the Trojans), Verg. A. 2, 781; cf. in the foll. 2.; so of Italy:

    Latium,

    id. ib. 7, 601:

    fluctus,

    Hor. C. 1, 28, 26:

    ruina,

    id. ib. 2, 1, 32:

    duces,

    Luc. 5, 703.—Hence,
    2.
    Subst.: Hespĕria, ae, f. (sc. terra), the land of the west, Hesperia; poet. for Italy or Spain: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.);

    imitated by Vergil: est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt,

    Verg. A. 1, 530; so of Italy, Hor. C. 3, 6, 8; 4, 5, 38; Luc. 1, 224 al.:

    qui nunc Hesperia sospes ab ultima, etc.,

    i. e. Spain, Hor. C. 1, 36, 4.—
    B.
    Hespĕris, ĭdis, f., of evening or the west, western, Hesperian.
    I.
    Adj.: corniger Hesperidum fluvius regnator aquarum (Tibris), i. e. Italian (cf. above), Verg. A. 8, 77. —Hence,
    2.
    Subst.
    a.
    Hespĕris, ĭdis, f., the queen's gilliflower, Hesperis tristis, Linn.:

    hesperis noctu magis olet, inde nomine invento,

    Plin. 21, 7, 18, § 39.—
    b.
    He-spĕrĭdes, um, f.
    (α).
    The Hesperides, daughters of Hesperus, or of Erebus and Nox, who, on an island beyond Mount Atlas, watched a garden with golden apples, Varr. R. R. 2, 1, 6; Cic. N. D. 3, 17, 44; Mel. 3, 1, 3; Hyg. Fab. praef.; Ov. M. 11, 114; Lucr. 5, 32:

    Hesperidum mala, poma,

    Verg. E. 6, 61; Stat. S. 3, 1, 158:

    Hesperidum serpens,

    Juv. 14, 114.—
    (β).
    A group of islands in the Atlantic Ocean, Mel. 3, 10, 3;

    called also: Hesperidum insulae,

    Plin. 6, 31, 36, § 201.

    Lewis & Short latin dictionary > Hesperos

  • 30 Hesperus

    Hespĕrus or - os, i, m., = Hesperos (the evening; pure Lat., with the digamma, vesper; hence transf.), the evening star, Hesperus; acc. to the myth, the son of Cephalus and Aurora; cf. Hyg. Astr. 2, 42; or, acc. to another myth, the son of Iapetus and Asia, and brother of Atlas; cf. Serv. Verg. A. 1, 530, and 4, 484: infima est quinque errantium terraeque proxima stella Veneris, quae phôsphoros Graece, Latine dicitur Lucifer, cum antegreditur solem, cum subsequitur autem Hesperos, Cic. N. D. 2, 20, 53:

    illam non veniens Aurora Cessantem vidit, non Hesperus,

    Ov. M. 5, 441; id. F. 2, 314; cf. id. ib. 5, 419:

    ite domum saturae, venit Hesperus, ite capellae,

    Verg. E. 10, 77.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hespĕrĭus, a, um, adj., of or situated towards the west, western, Hesperian.
    1.
    Adj.: Hesperium fretum, the western ocean, Ov. M. 11, 258:

    litus,

    id. ib. 2, 142:

    undae,

    Hor. C. 2, 17, 20:

    axis,

    Ov. M. 4, 214; cf.:

    constitit Hesperio, regnis Atlantis, in orbe,

    id. ib. 4, 628:

    imperi Porrecta majestas ad ortus Solis ab Hesperio cubili,

    Hor. C. 4, 15, 16: rex, i. e. Atlas or Hesperus, Ov. de Nuce, 111:

    Hesperios amnes, Rhenum Rhodanumque Padumque, etc.,

    western, id. M. 2, 258: et terram Hesperiam venies, the land of the west, i. e. Italy (because situated to the west of the Trojans), Verg. A. 2, 781; cf. in the foll. 2.; so of Italy:

    Latium,

    id. ib. 7, 601:

    fluctus,

    Hor. C. 1, 28, 26:

    ruina,

    id. ib. 2, 1, 32:

    duces,

    Luc. 5, 703.—Hence,
    2.
    Subst.: Hespĕria, ae, f. (sc. terra), the land of the west, Hesperia; poet. for Italy or Spain: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.);

    imitated by Vergil: est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt,

    Verg. A. 1, 530; so of Italy, Hor. C. 3, 6, 8; 4, 5, 38; Luc. 1, 224 al.:

    qui nunc Hesperia sospes ab ultima, etc.,

    i. e. Spain, Hor. C. 1, 36, 4.—
    B.
    Hespĕris, ĭdis, f., of evening or the west, western, Hesperian.
    I.
    Adj.: corniger Hesperidum fluvius regnator aquarum (Tibris), i. e. Italian (cf. above), Verg. A. 8, 77. —Hence,
    2.
    Subst.
    a.
    Hespĕris, ĭdis, f., the queen's gilliflower, Hesperis tristis, Linn.:

    hesperis noctu magis olet, inde nomine invento,

    Plin. 21, 7, 18, § 39.—
    b.
    He-spĕrĭdes, um, f.
    (α).
    The Hesperides, daughters of Hesperus, or of Erebus and Nox, who, on an island beyond Mount Atlas, watched a garden with golden apples, Varr. R. R. 2, 1, 6; Cic. N. D. 3, 17, 44; Mel. 3, 1, 3; Hyg. Fab. praef.; Ov. M. 11, 114; Lucr. 5, 32:

    Hesperidum mala, poma,

    Verg. E. 6, 61; Stat. S. 3, 1, 158:

    Hesperidum serpens,

    Juv. 14, 114.—
    (β).
    A group of islands in the Atlantic Ocean, Mel. 3, 10, 3;

    called also: Hesperidum insulae,

    Plin. 6, 31, 36, § 201.

    Lewis & Short latin dictionary > Hesperus

  • 31 incendium

    incendĭum, ĭi, n. [incendo], a burning, fire, conflagration.
    I.
    Lit. (freq. and class.; equally common in sing. and plur.):

    incendium facere,

    to set fire to, Cic. Par. 4, 2, 31; Caes. B. G. 5, 19 fin.:

    excitare, restinguere,

    Cic. Mur. 25, 51 (v. under II.):

    in ipso urbis incendio,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    frumentum flumine atque incendio corruperunt,

    id. B. G. 7, 55, 8:

    omnia incendiis vastare,

    Hirt. B. G. 8, 25, 1; cf.:

    nihil cogitant nisi caedes, nisi incendia, nisi rapinas,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    si incendium in arce fuerit,

    Quint. 7, 7, 4:

    si janua tenebitur incendio,

    id. 2, 13, 16:

    cunctos qui proelio superfuerant, incendium hausit,

    Tac. H. 4, 60 fin.:

    neglecta solent incendia sumere vires,

    Hor. Ep. 1, 18, 85; cf. Verg. A. 5, 680:

    Aetna nocturnis mirus incendiis,

    Plin. 3, 8, 14, § 88:

    vivendum est illic, ubi nulla incendia,

    Juv. 3, 197:

    incendia praedandi causa facere,

    Paul. Sent. 5, 20, 1:

    fortuita incendia,

    id. ib. 5, 20, 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., fire, burning, heat ( poet. and in post-Aug. prose):

    siderum,

    Plin. 2, 68, 68, § 172:

    Auster Africae incendia cum serenitate affert,

    id. 18, 33, 76, § 329:

    stomachi,

    Lucr. 4, 872.—
    2.
    Concr., a firebrand, torch ( poet.), Verg. A. 9, 71; Ov. M. 14, 539.—
    II.
    Trop., fire, flame, heat, glow, vehemence (class.; a favorite trope of Cic.).
    A.
    In gen.:

    si quod esset in suas fortunas incendium excitatum, id se non aquā sed ruinā restincturum,

    Cic. Mur. 25, 51 fin.; cf. id. Rep. 1, 1:

    miseriarum,

    id. Tusc. 4, 32, 69:

    invidiae incendio conflagrare,

    id. Cat. 1, 11, 29:

    incendio alieni judicii conflagrare,

    Liv. 39, 6, 4: res cogit, huic tanto incendio succurrere omnes, qui, etc., Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 5:

    populare,

    Liv. 22, 40, 3:

    annonae,

    a raising of the price of corn, Manil. 4, 168; Ps.-Quint. Decl. 12, 4.—
    B.
    Esp., the fire of passion: ita mihi in pectore atque in corde facit amor incendium, Plaut. Merc. 3, 4, 3:

    cupiditatum incendiis inflammatus,

    Cic. Fin. 5, 24, 70:

    restinctis jam animorum incendiis,

    id. Or. 8, 27:

    oratione concitare,

    id. de Or. 2, 47, 197:

    abstruso pectus ejus flagravit incendio (i. e. dolore),

    Vell. 2, 130, 4:

    militaris tumultus,

    id. 2, 125, 4:

    aliae Satyris incendia mitia praebent,

    enkindle, inflame, Ov. F. 1, 411:

    movere,

    id. A. A. 2, 301.

    Lewis & Short latin dictionary > incendium

  • 32 infra

    infrā [infer, inferă, sc. parte], adv. and prep.
    I.
    Adv., on the under side, below, underneath.
    A.
    Lit.:

    infra nihil est nisi mortale... supra Lunam sunt aeterna omnia,

    Cic. Rep. 6, 17:

    in occipitio et infra, qua summa vertebra, etc.,

    Cels. 3, 23 fin.With quam:

    ipsius autem partes eae, quae sunt infra quam id quod devoratur, dilatantur,

    Cic. N. D. 2, 54, 135; Varr. R. R. 1, 41, 3:

    si infra, quam rami fuere, praecidatur,

    Plin. 16, 30, 53, § 123.— Absol., of the lower world:

    non seges est infra,

    there is no sowing down below, Tib. 1, 10, 35.—Of a following place in a writing, below:

    earum exemplum infra scripsi,

    Cic. Att. 8, 6; id. Fam. 5, 10, 5; Quint. 8, 4, 9.— Comp.: inferius, lower, farther down:

    altius egressus caelestia tecta cremabis. inferius terras,

    Ov. M. 2, 137:

    currere,

    id. ib. 2, 208:

    inferius, quam collo pectora subsunt,

    id. ib. 12, 420.—
    B.
    Trop.
    1.
    Below, beneath, in value or esteem:

    liberos ejus ut multum infra despectare,

    Tac. A. 2, 43.— Comp., lower, farther down:

    persequi,

    Ov. Tr. 2, 263: virtutem non flamma, non ruina inferius adducet. Sen. Ep. 79:

    quae praeterire, quam inferius exsequi tutius duximus,

    Sol. 2 med.
    2.
    Farther along the coast:

    onerariae duae... paulo infra delatae sunt,

    Caes. B. G. 4, 36.—
    3.
    Later in time:

    quid quod Ciceronis temporibus paulumque infra... geminabatur,

    Quint. 1, 7, 20.
    II.
    Prep. with acc., below, under.
    A.
    Lit.:

    ad mare infra oppidum exspectabat,

    Cic. Verr. 2, 4, 23, § 51:

    infra mortuos amandare,

    id. Quint. 15, 49:

    infra caelum et sidera nox cadit,

    Tac. Agr. 12.—
    2.
    Of time, later than:

    Homerus non infra superiorem Lycurgum fuit,

    Cic. Brut. 10, 40. —
    3.
    Of size, smaller than:

    uri sunt magnitudine paulo infra elephantos,

    Caes. B. G. 6, 28.—
    4.
    Of number, less than:

    non infra novena (ova),

    Plin. 18, 26, 62, § 231; id. 6, 6, 6, § 18.—
    B.
    Trop., below, beneath in rank, honor, or esteem:

    quem ego infra esse infimos omnis puto homines,

    Ter. Eun. 3, 2, 36:

    res humanas despicere atque infra se positas arbitrari,

    Cic. Tusc. 3, 7, 15:

    omnia infra se esse judicare,

    id. Fin. 3, 7, 25:

    e quo infra se et Caesarem videret et rempublicam,

    he despised them, Vell. 2, 76, 4:

    semper infra aliorum aestimationes se metientem,

    id. 2, 127 fin.:

    infra servos cliens,

    id. 2, 83:

    non infra speciem,

    not inferior in beauty, Prop. 1, 20, 5:

    conferant se Marii... infra Pallantis laudes jacebunt,

    they will not come up to the glory of Pallas, Plin. Ep. 8, 6, 2:

    id quidem infra grammatici officium est,

    Quint. 1, 7, 1; cf. id. 2, 5, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > infra

  • 33 innocens

    in-nŏcens, entis, adj. ( gen. plur. innocentūm, Plaut. Rud. 3, 2, 5;

    but innocentium,

    Cic. Verr. 4, 52, § 116), that does no harm.
    I.
    Lit., harmless, inoffensive, innoxious (syn. insons):

    epistula,

    Cic. Fam. 5, 18:

    ruina,

    Mart. 1, 83, 11:

    innocentis pocula Lesbii,

    Hor. C. 1, 17, 21:

    innocentior cibus,

    Plin. 23, 7, 67, § 132.—
    II.
    Transf., that harms no one, blameless, guiltless, innocent.
    A.
    In gen.: servus, Plant. Capt. 3, 5, 7: [p. 958] innocens is dicitur, non qui leviter nocet, sed qui nihil nocet, Cic. Tusc. 5, 14, 41:

    innocens si accusatus sit, absolvi potest,

    id. Rosc. Am. 20, 56:

    vir integer, innocens, religiosus,

    id. Verr. 2, 4, 4, § 7:

    parricidii,

    Flor. 4, 1:

    factorum innocens sum,

    Tac. A. 4, 34:

    innocentissimo patre privatus est,

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 88:

    contentiones,

    carried on without bitterness, Vell. 1, 11, 6:

    vita innocentissimus,

    id. 2, 2, 2.—As subst.: innŏcens, entis, m., the guiltless man:

    cum innocente abstinentiā certabat (Cato),

    Sall. C. 54, 5; Auct. Her. 2, 3, 5. —
    B.
    In partic., disinterested, upright:

    praetores,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    vir innocens et industrius,

    Suet. Vit. 2; Plin. Pan. 28, 3.—Hence, adv.: innŏcenter, harmlessly, blamelessly, innocently:

    vivere,

    Quint. 7, 4, 18:

    opes innocenter paratae,

    Tac. A. 4, 44.— Comp.:

    omnia, quae caeduntur, innocentius decrescente luna, quam crescente fiunt,

    more safely, better, Plin. 18, 32, 75, § 321:

    agere,

    Tac. H. 1, 9. — Sup.: vita innocentissime acta, Auct. Decl. ap. Sall. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > innocens

  • 34 innocenter

    in-nŏcens, entis, adj. ( gen. plur. innocentūm, Plaut. Rud. 3, 2, 5;

    but innocentium,

    Cic. Verr. 4, 52, § 116), that does no harm.
    I.
    Lit., harmless, inoffensive, innoxious (syn. insons):

    epistula,

    Cic. Fam. 5, 18:

    ruina,

    Mart. 1, 83, 11:

    innocentis pocula Lesbii,

    Hor. C. 1, 17, 21:

    innocentior cibus,

    Plin. 23, 7, 67, § 132.—
    II.
    Transf., that harms no one, blameless, guiltless, innocent.
    A.
    In gen.: servus, Plant. Capt. 3, 5, 7: [p. 958] innocens is dicitur, non qui leviter nocet, sed qui nihil nocet, Cic. Tusc. 5, 14, 41:

    innocens si accusatus sit, absolvi potest,

    id. Rosc. Am. 20, 56:

    vir integer, innocens, religiosus,

    id. Verr. 2, 4, 4, § 7:

    parricidii,

    Flor. 4, 1:

    factorum innocens sum,

    Tac. A. 4, 34:

    innocentissimo patre privatus est,

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 88:

    contentiones,

    carried on without bitterness, Vell. 1, 11, 6:

    vita innocentissimus,

    id. 2, 2, 2.—As subst.: innŏcens, entis, m., the guiltless man:

    cum innocente abstinentiā certabat (Cato),

    Sall. C. 54, 5; Auct. Her. 2, 3, 5. —
    B.
    In partic., disinterested, upright:

    praetores,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    vir innocens et industrius,

    Suet. Vit. 2; Plin. Pan. 28, 3.—Hence, adv.: innŏcenter, harmlessly, blamelessly, innocently:

    vivere,

    Quint. 7, 4, 18:

    opes innocenter paratae,

    Tac. A. 4, 44.— Comp.:

    omnia, quae caeduntur, innocentius decrescente luna, quam crescente fiunt,

    more safely, better, Plin. 18, 32, 75, § 321:

    agere,

    Tac. H. 1, 9. — Sup.: vita innocentissime acta, Auct. Decl. ap. Sall. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > innocenter

  • 35 interscindo

    inter-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to tear asunder, break down; to separate, interrupt (class.).
    I.
    Lit.:

    pontem,

    Caes. B. G. 2, 9; Cic. Leg. 2, 4:

    aggerem,

    Caes. B. G. 7, 24:

    venas,

    i. e. to open, Tac. A. 15, 35. —
    II.
    Transf., to break or cut off, to separate, part, divide, hinder, interrupt, disturb:

    Chalcis arto interscinditur freto, Liv 28, 7: ruina interscindit aquas,

    Sen. Q. N. 3, 11:

    vinculum animi atque amoris,

    Gell. 12, 1, 21:

    laetitiam,

    Sen. Ep. 72, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > interscindo

  • 36 labes

    1.
    lābes, is (abl. labi for labe, Lucr. 5, 930), f. [1. lābor], a fall, falling down, sinking in.
    I.
    Lit. (rare but class.):

    dare labem,

    Lucr. 2, 1145:

    motus terrae Rhodum... gravi ruinarum labe concussit,

    Just. 30, 4, 3:

    tantos terrae motus in Italia factos esse, ut multis locis labes factae sint terraeque desederint,

    subsidences of the earth, Cic. Div. 1, 35, 78; cf.:

    labes agri,

    id. ib. 1, 43, 97:

    terrae,

    Liv. 42, 15; so absol.:

    si labes facta sit, omnemque fructum tulerit,

    Dig. 19, 2, 15, § 2:

    labes imbris e caelo,

    Arn. 5, 185.—
    II.
    Transf.
    A.
    A fall, stroke, ruin, destruction:

    hinc mihi prima mali labes,

    the first blow of misfortune, Verg. A. 2, 97:

    haec prima mali labes, hoc initium impendentis ruinae fuit,

    Just. 17, 1, 5: metuo legionibu' labem, Enn. ap. Diom. p. 378 P. (Ann. v. 283 Vahl.):

    quanta pernis pestis veniet, quanta labes larido,

    Plaut. Capt. 4, 3, 3:

    innocentiae labes ac ruina,

    Cic. Fl. 10, 24:

    labes in tabella,

    id. Lael. 12, 41:

    regnorum labes,

    Val. Fl. 5, 237.—
    B.
    Meton., ruin, destruction; of a dangerous person, one who causes ruin:

    (Verres) labes atque pernicies provinciae Siciliae,

    Cic. Verr. 1, 1, 2: labes popli, Plant. Pers. 3, 3, 4.—Of a bad law:

    labes atque eluvies civitatis,

    Cic. Dom. 20, 53.—
    2.
    In partic., the falling sickness, epilepsy, Ser. Samm. 57, 1018.—

    Hence, in gen.,

    disease, sickness, Grat. Cyneg. 468.
    2.
    lābes, is, f. [Gr. lôbê, lôbeuô; cf. Curt. Griech. Etym. p. 372]. a spot, blot, stain, blemish, defect.
    I.
    Lit. ( poet. and in post-Aug. prose):

    tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235:

    sine labe toga,

    Ov. A. A. 1, 514:

    purum et sine labe salinum,

    Pers. 3, 25:

    victima labe carens,

    Ov. M. 15, 130:

    aliqua corporis labe insignis,

    Suet. Aug. 38: item quae (virgo) lingua debili sensuve aurium deminuta, aliave qua corporis labe insignita sit, Gell. 1, 12, 3.—
    II.
    Trop., a stain, blot, stigma, disgrace, discredit: labes macula in vestimento dicitur, et deinde metaphorikôs transfertur in homines vituperatione dignos, Paul. ex Fest. p. 121 Müll. (freq. and class.):

    animi labes nec diuturnitate evanescere, nec amnibus ullis elui potest,

    Cic. Leg. 2, 10, 24:

    saeculi labes atque macula,

    id. Balb. 6, 15:

    labem alicujus dignitati aspergere,

    a stain, disgrace, id. Vatin. 6, 15:

    labem alicui inferre,

    id. Cael. 18, 42:

    famae non sine labe meae,

    Prop. 4 (5), 8, 20:

    domus sine labe,

    Juv. 14, 69:

    vita sine labe peracta,

    Ov. P. 2, 7, 49:

    abolere labem prioris ignominiae,

    Tac. H. 3, 24:

    donec longa dies... concretam eximit labem, purumque relinquit sensum,

    Verg. A. 6, 746. —Of an immoral custom:

    dedit hanc contagio labem,

    Juv. 2, 78.— Plur.:

    conscientiae labes habere,

    Cic. Off. 3, 21, 85:

    peccatorum labibus inquinati,

    Lact. 4, 26; id. Ira Dei, 19.—
    b.
    Meton. (abstr. pro concreto), a disgrace, i. e. a good-for-nothing fellow, a wretch:

    habeo quem opponam labi illi atque caeno,

    Cic. Sest. 8, 20:

    caenum illud ac labes,

    id. ib. 11, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > labes

  • 37 momentum

    mōmentum, i, n. [for movimentum, from moveo], a movement, motion (as an indwelling force; cf.: motio, motus; class.).
    I.
    Lit.:

    astra forma ipsa figuraque sua momenta sustentant,

    Cic. N. D. 2, 46, 117:

    pisces levi caudae in utrumque momento velocitatem suam flectunt,

    Sen. Ep. 90, 24:

    utque leves tactus momentaque parva sequantur,

    Ov. M. 4, 180.—
    II.
    Transf.
    A.
    An alteration, change, disturbance, movement, revolution:

    cetera populi Romani vectigalia, perlevi saepe momento fortunae, inclinatione temporis pendere,

    Cic. Agr. 2, 29, 80:

    nullum momentum annonae facere,

    to effect no alteration in the price of corn, Liv. 4, 12:

    animi,

    id. 39, 5:

    provincias magnis momentis concusserat,

    Vell. 2, 78, 1:

    sine momento rerum, partisque ruinā cadere,

    Luc. 7, 118.—
    B.
    A particle sufficient to turn the scales:

    momentum staterae,

    Vulg. Isa. 40, 15; id. Sap. 11, 23; hence, a particle, a part, a point:

    myrrhae momentum,

    Plin. 30, 10, 27, § 87:

    quibus (regnis) pro ignobili momento erat accessura Macedonia,

    a make-weight, Just. 7, 3, 1:

    sol cotidie ex alio caeli momento, quam pridie, oritur,

    a point, part, Plin. 18, 34, 77, § 333:

    corpus orationis in parva momenta diducendo consumere,

    Quint. 3, 11, 23; to lose the main subject in minute divisions:

    ordo rerum tribus momentis consertus est,

    id. 5, 10, 71:

    officiorum,

    parts, Cic. Mur. 2, 3. —
    b.
    In partic.
    (α).
    Of time, a short time, brief space, moment (syn. punctum):

    parvis momentis multa natura affingit,

    instants, moments, Cic. Div. 1, 52, 118:

    momentis certis dimensis,

    at certain fixed times, Plin. Ep. 4, 30, 3:

    non cunctandum ratus Hannibal, totis viribus adgressus urbem momento cepit,

    Liv. 21, 14, 3:

    momento temporis,

    in a moment, id. 21, 33; 35, 11, 13:

    momento horae,

    in quick lapse of time, Hor. S. 1, 1, 7; cf.:

    momento unius horae,

    Curt. 9, 6, 21:

    horae momento,

    Liv. 5, 7, 3; 9, 16:

    Maecenati triennio supremo nullo horae momento contigit somnus,

    could not sleep a single hour, Plin. 7, 51, 52, § 172:

    brevi horarum momento,

    in a few hours, Just. 2, 14, 9:

    ut momentum horae pereat,

    that a short hour be lost, Phaedr. 3 prol. 5:

    momento fit cinis diu silva,

    in a moment, Sen. Q. N. 3, 27, 3:

    in momento, in ictu oculi,

    Vulg. 1 Cor. 15, 52:

    in momento indignationis,

    id. Isa. 54, 8:

    pruna stomacho non utilissima, sed brevi momento,

    are hurtful, but only for a short time, Plin. 23, 7, 66, § 132:

    quantum quoquo momento temporis adiciatur,

    Gai. Inst. 2, 70:

    hoc fit dicis gratia uno momento,

    id. ib. 1, 141.—
    (β).
    Transf., of space, distance, a little way:

    parvo momento antecedere,

    Caes. B. C. 2, 6:

    visūs nostri tarditas non subsequitur momenta currentis (sc. stellae), sed videt simul et unde exsilierit et quo pervenerit,

    does not trace the successive points of its course, but sees the whole at once, Sen. Q. N. 1, 14, 4.—
    2.
    Trop., a cause, a circumstance; weight, influence, importance, moment:

    minimis momentis maximae inclinationes temporum fiunt,

    from the slightest causes spring the greatest changes, Cic. Phil. 5, 10, 26:

    momenta omnia observare,

    all the circumstances, id. Fam. 6, 10, 5:

    unamquamque rem momento suo ponderare,

    according to its importance, id. Font. 6, 21; cf.:

    ut omnia verborum momentis, non rerum ponderibus examinet,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    ita parvae res magnum in utramque partem momentum habuerunt,

    influence, Caes. B. C. 3, 70:

    quorum adventus hoc tamen momenti fecit, ut Scipio abscederet inde, etc.,

    Liv. 29, 35:

    nullum momentum in dando adimendoque regno habere,

    no decisive influence, id. 1, 47, 6:

    momenti aliquid apud Magnetas ad repetendam societatem Romanam facere,

    id. 35, 39, 3:

    cave quidquam habeat momenti gratia,

    weight, influence, Cic. Mur. 30, 62:

    magno ad persuadendum momento esse,

    id. Inv. 2, 26, 77:

    potentia,

    motives, Ov. M. 11, 285:

    Leonis (sideris),

    influence, Hor. Ep. 1, 10, 16:

    praebe nostrae momenta saluti,

    promote, Ov. P. 4, 13, 49:

    erant octo cohortes... tum discordiā temporum a legione digressae, prout inclinassent, grande momentum sociae aut adversae,

    Tac. H. 1, 59:

    levi momento aestimare aliquid,

    to consider of little moment, to prize lightly, Caes. B. G. 7, 39:

    nullius momenti aliquid putare,

    of no moment, unimportant, Cic. Vatin. 1, 1: nullius momenti apud exercitum futurum, Nep. Alcib. 8, 4:

    quod (oppidum) per se parvum magni momenti locum obtinuit,

    Tac. H. 3, 8:

    id est maximi momenti et ponderis,

    of the greatest moment, Cic. Vatin. 4, 19:

    exponunt, se tentāsse etiam haud magni momenti finitimarum gentium auxilia,

    Liv. 10, 16, 5:

    sed in bello nihil tam leve est, quod non magnae interdum rei momentum faciat,

    id. 25, 18, 3; 28, 17, 10; 27, 45, 5:

    inpensam in rem maximi ad omnia momenti facere,

    id. 43, 23, 8:

    nullā in re nisi in virtute propensionem ne minimi quidem momenti esse ad, etc.,

    Cic. Fin. 4, 17, 47:

    omnino nihil habere momenti,

    id. ib. 2, 12, 38.

    Lewis & Short latin dictionary > momentum

  • 38 nuto

    nūto, āvi, ātum, 1, v. freq. n. [nuo (of re-nuo, ab-nuo); Gr. neuô; cf. numen, nutus], to nod with the head.
    I.
    Lit.:

    neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat,

    Plaut. As. 4, 1, 39; id. Merc. 2, 3, 72:

    capite nutat,

    id. Mil. 2, 2, 52: crebro capitis motu nutans. Suet. Calig. 38:

    nutans. Distorquens oculos,

    Hor. S. 1, 9, 64.—
    B.
    Esp., to command by a nod or sign:

    nutat ne loquar,

    Plaut. Men. 4, 2, 48.—
    II.
    In gen., to sway to and fro, to totter, shake, stagger.
    A.
    Lit.:

    nutant circumspectantibus galeae, et incerti trepidant,

    Liv. 4, 37:

    ornus,

    Verg. A. 2, 629; 9, 682:

    percutiens nutanti pectora mento,

    Ov. M. 11, 620:

    nutans machinamentum,

    Tac. H. 4, 30:

    nutantem vulnere civem,

    Juv. 15, 156:

    rami pondere,

    Ov. A. A. 2, 263:

    cristae,

    Sil. 1, 501:

    turres,

    Luc. 6, 136:

    plaustra,

    Juv. 3, 256.—
    B.
    Trop.
    1.
    To waver in one's opinion or judgment; to doubt, hesitate:

    etiam Democritus nutare videtur in naturā Deorum,

    Cic. N. D. 1, 43, 120:

    sic animus vario labefactus vulnere nutat,

    Ov. M. 10, 375; cf. Stat. Th. 8, 614; 4, 197.—
    2.
    To falter in one's fidelity, to be faithless:

    ac primo Festūs nutabat, palam Vitellium, occultis nuntiis Vespasianum fovens,

    Tac. H. 2, 98; Suet. Caes. 4.—
    3.
    To be ready to fall or give way; to totter, to waver, fail, be weak, falter:

    fortuna nutabit,

    Liv. 21, 44:

    tanto discrimine urbs nutabat, ut, etc.,

    Tac. H. 4, 52:

    nutantem aciem victor equitatus incursat,

    id. ib. 3, 18;

    4, 49: rempublicam,

    Suet. Vesp. 8; cf.:

    moenia nutantia Romae,

    Sil. 10, 590:

    nutantem hostem praevenire,

    Tac. H. 3, 40; cf. Flor. 3, 10, 4:

    mundi nutante ruinā,

    Luc. 4, 493.

    Lewis & Short latin dictionary > nuto

  • 39 obprimo

    opprĭmo ( obp-), essi, essum, 3, v. a. [ob-premo], to press against, press together; to press down (class.; syn. obruo).
    I.
    Lit.:

    voluit deus ora loquentis Opprimere,

    to close, Ov. M. 3, 295: oculos, to press together, i. e. close the eyes, sc. of a dying person, Val. Max. 2, 6, 8:

    fauces manu,

    Suet. Calig. 12: flammam in ore, to repress, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54, 122 (Trag. v. 437 Vahl.).— To press down:

    taleam pede,

    to press into the ground, Cato, R. R. 45; Plaut. Ps. 5, 1, 27:

    opprimi ruinā conclavis,

    to be crushed, Cic. Div. 2, 8, 20:

    terrā oppressus,

    id. ib. 2, 23, 51:

    classem,

    to sink, id. Imp. Pomp. 12, 33:

    senem injectu multae vestis,

    to smother, stifle, Tac. A. 6, 50; so,

    dormiens oppressit eum,

    Vulg. 3 Reg. 3, 19; Varr. R. R. 2, 4, 14.—
    B.
    Transf.:

    oppressit jaculo redeuntem ad frena leonem,

    struck down, Val. Fl. 3, 24.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press together; to close, shut:

    os opprime,

    shut your mouth! hold your tongue! Plaut. As. 3, 2, 40; Ter. Phorm. 5, 8, 93.—
    B.
    To press or bear down:

    opprimi onere,

    Cic. Rosc. Am. 4.—
    C.
    To put down, suppress, quell, check, quash:

    quae oratio a censore opprimenda est,

    Cic. Fin. 2, 10, 30:

    sine tumultu rem omnem oppressere,

    Liv. 2, 4:

    tumultum,

    id. 31, 11:

    fraudem,

    to baffle, thwart, id. 26, 6; Vulg. Lev. 24, 16.—
    D.
    To overthrow, overwhelm, crush, overpower, prostrate, subdue:

    reliquias hujus belli,

    Cic. Fam. 10, 20, 3:

    Graeciam,

    Nep. Them. 8, 2:

    nationem,

    Cic. Font. 12, 36:

    invidiam acerbitate,

    Nep. Dion. 6:

    libertatem,

    to put an end to, destroy, id. Alcib. 3, 3:

    ut exstinctae potius amicitiae, quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    aliquem iniquo judicio,

    id. Quint. 2, 7:

    intolerandam potentiam,

    to overthrow, id. Rosc. Am. 13, 36: aliquem, to crush one with false accusations, Liv. 2, 52; cf.:

    insontem oblato falso crimine,

    id. 1, 51:

    quaestionem,

    id. 26, 15:

    si oppressa foret secura senectus (i. e. securus senex),

    Juv. 10, 75:

    litteras,

    to utter indistinctly, to mumble, Cic. Off. 1, 37, 133.—In gen., to have the upper hand, get the best of it, be victorious, Plaut. Mil. 4, 5, 10.—
    E.
    To load, overwhelm, bear down, overcome: opprimi aere alieno, Cic. Cat. 2, 4, 8:

    mvidiā,

    id. ib. 2, 2, 4:

    totius corporis doloribus,

    id. Fam. 9, 14, 3:

    metu,

    Liv. 24, 33:

    timore,

    Caes. B. G. 4, 15:

    senatus oppressus et afflictus,

    Cic. Red. in Sen. 7, 18.—
    F.
    To fall upon, surprise, take by surprise, come upon unexpectedly, seize, catch (syn.:

    adorior, invado): occasionem opprimere,

    to seize, embrace, Plaut. As. 2, 2, 15:

    imprudentem,

    Ter. And. 1, 3, 22:

    incautos,

    Liv. 26, 12:

    Antonium mors oppressit,

    Cic. Verr. 2, 3, 91, § 213:

    ne subito a me opprimantur (sc. interrogando),

    id. ib. 2, 4, 67, §

    150: oppressi luce copias instruunt, Auct. B. G. 8, 14: rostra,

    to make one's self master of, occupy, Cic. Clu. 40, 110.—
    G.
    To bury, hide, conceal, suppress:

    quod quo studiosius ab ipsis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41, 121:

    iram,

    Sall. J. 72, 1:

    ita ejus rei oppressa mentio est,

    Liv. 23, 22:

    infamiam,

    Just. 12, 13, 10. —
    H.
    To force a woman, commit a rape upon (late Lat.), Vulg. 2 Reg. 13, 12; 14, 32; id. Gen. 34, 2; id. Ezech. 2, 2; 11.

    Lewis & Short latin dictionary > obprimo

  • 40 opprimo

    opprĭmo ( obp-), essi, essum, 3, v. a. [ob-premo], to press against, press together; to press down (class.; syn. obruo).
    I.
    Lit.:

    voluit deus ora loquentis Opprimere,

    to close, Ov. M. 3, 295: oculos, to press together, i. e. close the eyes, sc. of a dying person, Val. Max. 2, 6, 8:

    fauces manu,

    Suet. Calig. 12: flammam in ore, to repress, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54, 122 (Trag. v. 437 Vahl.).— To press down:

    taleam pede,

    to press into the ground, Cato, R. R. 45; Plaut. Ps. 5, 1, 27:

    opprimi ruinā conclavis,

    to be crushed, Cic. Div. 2, 8, 20:

    terrā oppressus,

    id. ib. 2, 23, 51:

    classem,

    to sink, id. Imp. Pomp. 12, 33:

    senem injectu multae vestis,

    to smother, stifle, Tac. A. 6, 50; so,

    dormiens oppressit eum,

    Vulg. 3 Reg. 3, 19; Varr. R. R. 2, 4, 14.—
    B.
    Transf.:

    oppressit jaculo redeuntem ad frena leonem,

    struck down, Val. Fl. 3, 24.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press together; to close, shut:

    os opprime,

    shut your mouth! hold your tongue! Plaut. As. 3, 2, 40; Ter. Phorm. 5, 8, 93.—
    B.
    To press or bear down:

    opprimi onere,

    Cic. Rosc. Am. 4.—
    C.
    To put down, suppress, quell, check, quash:

    quae oratio a censore opprimenda est,

    Cic. Fin. 2, 10, 30:

    sine tumultu rem omnem oppressere,

    Liv. 2, 4:

    tumultum,

    id. 31, 11:

    fraudem,

    to baffle, thwart, id. 26, 6; Vulg. Lev. 24, 16.—
    D.
    To overthrow, overwhelm, crush, overpower, prostrate, subdue:

    reliquias hujus belli,

    Cic. Fam. 10, 20, 3:

    Graeciam,

    Nep. Them. 8, 2:

    nationem,

    Cic. Font. 12, 36:

    invidiam acerbitate,

    Nep. Dion. 6:

    libertatem,

    to put an end to, destroy, id. Alcib. 3, 3:

    ut exstinctae potius amicitiae, quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    aliquem iniquo judicio,

    id. Quint. 2, 7:

    intolerandam potentiam,

    to overthrow, id. Rosc. Am. 13, 36: aliquem, to crush one with false accusations, Liv. 2, 52; cf.:

    insontem oblato falso crimine,

    id. 1, 51:

    quaestionem,

    id. 26, 15:

    si oppressa foret secura senectus (i. e. securus senex),

    Juv. 10, 75:

    litteras,

    to utter indistinctly, to mumble, Cic. Off. 1, 37, 133.—In gen., to have the upper hand, get the best of it, be victorious, Plaut. Mil. 4, 5, 10.—
    E.
    To load, overwhelm, bear down, overcome: opprimi aere alieno, Cic. Cat. 2, 4, 8:

    mvidiā,

    id. ib. 2, 2, 4:

    totius corporis doloribus,

    id. Fam. 9, 14, 3:

    metu,

    Liv. 24, 33:

    timore,

    Caes. B. G. 4, 15:

    senatus oppressus et afflictus,

    Cic. Red. in Sen. 7, 18.—
    F.
    To fall upon, surprise, take by surprise, come upon unexpectedly, seize, catch (syn.:

    adorior, invado): occasionem opprimere,

    to seize, embrace, Plaut. As. 2, 2, 15:

    imprudentem,

    Ter. And. 1, 3, 22:

    incautos,

    Liv. 26, 12:

    Antonium mors oppressit,

    Cic. Verr. 2, 3, 91, § 213:

    ne subito a me opprimantur (sc. interrogando),

    id. ib. 2, 4, 67, §

    150: oppressi luce copias instruunt, Auct. B. G. 8, 14: rostra,

    to make one's self master of, occupy, Cic. Clu. 40, 110.—
    G.
    To bury, hide, conceal, suppress:

    quod quo studiosius ab ipsis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41, 121:

    iram,

    Sall. J. 72, 1:

    ita ejus rei oppressa mentio est,

    Liv. 23, 22:

    infamiam,

    Just. 12, 13, 10. —
    H.
    To force a woman, commit a rape upon (late Lat.), Vulg. 2 Reg. 13, 12; 14, 32; id. Gen. 34, 2; id. Ezech. 2, 2; 11.

    Lewis & Short latin dictionary > opprimo

См. также в других словарях:

  • ruină — RUÍNĂ, ruine, s.f. 1. (Adesea fig.) Ceea ce a rămas dintr o construcţie veche, dărâmată; dărâmătură. ♢ loc. adj. În ruină (sau ruine) = ruinat, dărăpănat. ♦ fig. Rămăşiţă a trecutului. 2. (Rar) Faptul de a (se) ruina. 3. fig. Pierderea averii sau …   Dicționar Român

  • ruina — RUINÁ, ruinez, vb. I. refl. şi tranz. 1. A (se) preface în ruină, a (se) dărăpăna, a (se) degrada. 2. fig. A şi pierde sau a face pe cineva să şi piardă averea, a sărăci sau a face să sărăcească; a (se) distruge. ♦ A( şi) distruge sănătatea. [pr …   Dicționar Român

  • ruina — sustantivo femenino 1. (no contable) Destrucción o daño muy grande: la ruina de un edificio, la ruina de un puente, la ruina de la salud. 2. (no contable) Pérdida completa o casi completa de bienes y propiedades: Nos vamos a la ruina. La empresa… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • ruina — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. ruinanie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} coś zniszczonego, rozpadającego się, zdewastowanego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieszkanie zastępcze okazało się ruiną. Tej ruiny nie warto… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ruina — ruìna ž DEFINICIJA 1. (ob. mn) knjiš. razvalina, ruševina 2. pren. onaj koji je propala zdravlja, potpuno oronuo [ruina od čovjeka] ETIMOLOGIJA lat. ≃ ruere: rušiti se …   Hrvatski jezični portal

  • ruina — (Del lat. ruīna, de ruĕre, caer). 1. f. Acción de caer o destruirse algo. 2. Pérdida grande de los bienes de fortuna. 3. Destrozo, perdición, decadencia y caimiento de una persona, familia, comunidad o Estado. 4. Causa de esta caída, decadencia o …   Diccionario de la lengua española

  • Ruina — (lat.), 1) Einsturz; 2) Niederlage; 3) bes. das, was herabgefallen od. eingefallen ist …   Pierer's Universal-Lexikon

  • ruìna — ž 1. {{001f}}〈ob. mn〉 knjiš. razvalina, ruševina 2. {{001f}}pren. onaj koji je propala zdravlja, potpuno oronuo [∼ od čovjeka] ✧ {{001f}}lat …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • ruina — ruina, ruinare, ruinoso v. rovina, rovinare, rovinoso …   Enciclopedia Italiana

  • ruína — s. f. 1. Ato ou efeito de ruir. 2. Resto de edifício desmoronado. 3. Dissipação. 4. Perda; destruição. 5. Decadência. 6. Degradação; desmoralização. 7. Causa de males, perda de bens. 8.  [Por extensão] Reflexo; vestígio …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • ruina — (Del lat. ruina.) ► sustantivo femenino 1 Acción de caer o destruirse una cosa: ■ acordonaron la zona para proceder a la ruina de la vieja casa. SINÓNIMO caída destrucción 2 Hundimiento o destrucción de cualquier cosa material o inmaterial: ■ la… …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»