Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

rĕ-formīdo

  • 41 quam

    quam (archaic form quamde or quande:

    quamde pro quam usos esse antiquos, cum multi veteres testimonio sunt, tum Ennius... et Lucretius (1, 640),

    Fest. p. 261 Müll.; cf. Enn. Ann. v. 29, and v. 139 Vahl. So, too, Naev. ap. Fest. s. v. topper, p. 352 Müll.), adv. [qui], in what manner, how, how much, as much as:

    quam nihil praetermittis in consilio dando! quam nihil tamen, quod tibi placeat, explicas!

    Cic. Att. 9, 2, A, 1:

    ut se accusari nolunt! quam cupiunt laudari!

    id. Fin. 5, 22, 61:

    quam multa, quam paucis!

    id. Fam. 11, 24, 1:

    quam sint morosi, intellegi potest,

    id. ib. 7, 15, 1:

    quam vellet, cunctaretur,

    id. Div. 1, 26, 56:

    memoriā tenetis, quam valde universi admurmurarint,

    id. Verr. 2, 5, 16, § 41:

    quam quisque potest,

    as much as each one can, Ov. Tr. 3, 4, 75:

    quam potuit,

    as far as he was able, Val. Max. 4, 1, 5.—With possum and a sup.:

    concede huc ab isto, quam potest longissime,

    as far as possible, Plaut. Men. 5, 2, 81:

    quam possunt mollissime,

    as gently as possible, Cic. N. D. 2, 52, 129.—Also without possum:

    quam maximas, quam primum, quam saepissime gratias agere,

    Cic. Fam. 13, 6, 5:

    ut quam angustissime Pompeium contineret,

    Caes. B. C. 3, 45.— With posit. (post-Aug.):

    tum Manlius... quam poterat clarā voce denuntiavit,

    Val. Max. 6, 4, 1; 3, 2, 1 ext.; 4, 5, 1:

    dixi de philosophiā quam breviter potui,

    Lact. 3, 17, 1:

    tusa cribrataque vino, quam possit excellenti,

    as excellent as possible, Plin. 20, 24, 100, § 264; 18, 28, 68, § 274.—
    B.
    In dependent clauses, indirect questions, etc.:

    est fidei nostrae, declarare, quam memores simus,

    Cic. Phil. 14, 11, 29:

    scio, quam timida sit ambitio,

    id. Mil. 16, 42:

    quam id ratum sit, tu judicabis,

    id. Att. 6, 1, 7:

    id quam injustum esset, non videbat,

    id. Off. 3, 21, 82:

    dici non potest quam sim disputatione tuā delectatus,

    id. Tusc. 2, 4, 10; id. N. D. 2, 20, 52; id. Ac. 2, 17, 52; id. Fin. 1, 11, 37; 1, 20, 65; 5, 12, 35; id. Verr. 2, 1, 18, § 47; 2, 1, 21, § 52; 2, 4, 44, § 98:

    videte quam iniqui sint,

    Sall. J. 85, 25; 62, 9:

    ut sentias quam vile sit corpus,

    Liv. 2, 12, 3; 24, 5, 2; Nep. Timoth. 4, 2.—
    II.
    In partic.
    A.
    In comparisons, as, than.
    1.
    With tam:

    tam ego ante fui liber, quam gnatus tuos,

    Plaut. Capt. 2, 2, 60; cf. id. ib. 3, 4, 11:

    si era me sciat tam socordem esse quam sum,

    id. Cist. 4, 2, 5:

    tua est imago: tam consimilis est, quam potest,

    id. Men. 5, 9, 4:

    tam esse clemens tyrannus quam rex importunus potest,

    Cic. Rep. 1, 33, 50; id. Div. 1, 6, 10 et saep.; v. tam.—
    2.
    With ellipsis of corresp. tam:

    homo non, quam isti sunt, gloriosus,

    not so celebrated as those, Liv. 35, 49:

    claris majoribus, quam vetustis,

    rather than, Tac. A. 4, 61.—
    3.
    With sup. and a corresp. tam, by how much the more, the more: quam acerbissima olea oleum facies, tam oleum optimum erit, the bitterer the olives, the better will be the oil, Cato, R. R. 65, 1:

    quam paucissimos reliqueris, tam optimi fiunt,

    Varr. R. R. 2, 9:

    quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est,

    Sall. J. 31, 14.—
    4.
    With magis:

    quam magis... tam magis,

    the more... the more, Plaut. Bacch. 5, 1, 5.—With tam omitted:

    quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis,

    Verg. G. 3, 309.— With the second magis omitted:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    Plaut. As. 1, 3, 6.—

    In the reverse order: tam magis... quam magis,

    the more... the more, Verg. A. 7, 787. —
    5.
    With tanto:

    quam magis... tanto magis,

    the more... the more, Plaut. Men. 1, 1, 19; so Lucr. 6, 460.—
    6.
    With a double comp.:

    ne libentius haec in illum evomere videar, quam verius,

    with more freedom than truth, Cic. Mil. 29, 78:

    non acrior quam pertinacior impetus Romanorum,

    Liv. 31, 35:

    discrimen me occupavit, meliore hostium quam meo tempore,

    Curt. 7, 7, 9.—
    7.
    Tam... quam, with the comp. for the posit., so... as:

    per dexteram te istam oro non tam in bellis et proeliis, quam in promissis et fide firmiorem,

    Cic. Deiot. 3, 8.—
    8.
    After comparatives or words of comparison, than:

    nobis nihil est tlmendum magis quam ille consul,

    Cic. Att. 7, 9, 3:

    his igitur, quam physicis potius credendum existimas?

    id. Div. 2, 16, 37; Cassius ap. Cic. Fam. 15, 19, 1; Cic. Pis. 26, 62:

    majorem pecuniam praetori polliceri, quam quantam hic dedisset,

    id. Verr. 2, 2, 29, § 70; id. de Or. 1, 36, 167:

    qui plures milites eorum occidisset, quam quot superessent,

    Liv. 35, 12.—So after verbs which imply comparison, verbs of preference, excellence, etc.; after praestat, Caes. B. G. 7, 17, 4; after malo:

    esse quam videri bonus malebat,

    Sall. C. 54, 5:

    an est quod ego malim quam?

    Cic. Par. 1; after statuo, Nep. Dat. 8, 1; after probo, Tac. A. 1, 58; after volo ( = boulomai ê), Liv. 3, 68, 11; 25, 29, 6.— Rarely quantus is used to strengthen quam, after comp.:

    de re majore quam quanta ea esset,

    Liv. 30, 23, 2:

    implere homines certioris spei, quam quantam fides promissi humani subicere solet,

    id. 26, 19, 2 Weissenb. ad loc.;

    22, 2, 19.— But quam is often omitted after plus, minus, amplius, etc., without changing the case: minus duo milia hominum effugerunt,

    Liv. 24, 16, 4:

    plus partem dimidiam hominum caesam,

    id. 36, 40, 5; cf. id. 29, 25, 2:

    cum decem haud plus milibus militum,

    id. 28, 1, 5:

    ut hoc nostrum desiderium ne plus sit annuum,

    Cic. Att. 5, 1, 1:

    ferre plus dimidiati mensis cibaria,

    id. Tusc. 2, 16, 37:

    plus quingentos colaphos infregit mihi,

    Ter. Ad. 2, 1, 45; Prop. 2, 19, 18 (3, 17, 32); v. Zumpt, Gram. § 485.—
    9.
    With sic ( poet.):

    quam multā grandine nimbi Culminibus crepitant, sic densis ictibus heros pulsat, etc.,

    Verg. A. 5, 458.— With sic omitted, Verg. A. 6, 309 sqq.—
    10.
    After aeque, so much... as:

    nihil aeque eos terruit, quam robur ac color imperatoris,

    Liv. 28, 26.—
    11.
    After contra, otherwise... than, not so... as:

    contra faciunt, quam professi sunt,

    Cic. Leg. 2, 5, 11.— So after secus:

    ne me secus honore honestes quam ego te,

    Plaut. Capt. 2, 1, 50. —
    12.
    After alius, with a preceding negative, not otherwise than, no other than:

    nil aliud agens quam ut, etc.,

    nothing else than, Liv. 44, 27, 12:

    neque aliud totā urbe agi quam bellum apparari,

    id. 4, 26, 12; Nep. Hann. 10, 1:

    ob nullam aliam causam, quam ne,

    from no other cause than, Liv. 45, 25; 34, 2, 12. — Rarely with alius affirmatively (for ac):

    ipse me paulum in aliā quam prius habuerim opinione nunc esse confiteor,

    Quint. 3, 6, 63. —
    13.
    After aliter, otherwise than:

    ne aliter, quam ego velim, meum laudet ingenium,

    Cic. Verr. 2, 1, 9, § 24:

    ne aliter quam si, etc.,

    Col. 4, 2, 2.—
    14.
    After supra:

    saepe supra feret, quam fieri possit,

    more than, Cic. Or. 40, 139.—
    15.
    After ultra:

    ultra, quam satis est, producitur,

    farther than, Cic. Inv. 1, 18, 26.—
    16.
    After diversum, otherwise than:

    pransus quoque atque potus diversum valent quam indicant,

    something altogether different from what, Quint. 1, 4, 29; cf., after advorsum, only Plaut. Trin. 1, 2, 139 Brix ad loc.—
    17.
    After words denoting number or quantity, which serve for comparison: dimidium tributi quam quod regibus ferre soliti erant, populo Romano pendere, the half of what, half as much as, Liv. 45, 18:

    multiplex, quam pro numero, damnum est,

    too great for, greater than, id. 7, 8:

    ferramenta duplicia, quam numerus servorum exigit,

    twice as many as, Col. 1, 8, 8.—So, too, after designations of time:

    die vigesimā, quam creatus erat, dictaturā se abdicavit,

    on the twentieth day after, Liv. 6, 29: tabellarii venerunt post diem sextum, quam a vobis discesserant, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 1:

    postridie venissemus, quam... fuissemus,

    Cic. Ac. 2, 3, 9:

    postero die quam illa erant acta,

    id. de Or. 2, 3, 12:

    saeculis multis ante... inventa sunt, quam, etc.,

    id. ib. 2, 5, 21. —
    18.
    After the sup.:

    bellum gerere cum tyranno, quam qui unquam, saevissimo et violentissimo in suos,

    the most cruel that ever was, Liv. 34, 32.—
    19.
    So with rel. and sup. after tam:

    tam gratum mihi id erit, quam quod gratissimum,

    Cic. Fam. 13, 3:

    tam sum amicus rei publicae quam qui maxime,

    id. ib. 5, 2, 6:

    ego sum tam mitis, quam qui lenissimus,

    id. Sull. 31, 87.—
    20.
    Sometimes with magis or potius to be supplied, more... than:

    tacita mulier semper, quam loquens,

    Plaut. Rud. 4, 4, 70 dub.:

    pacem quam bellum probabam,

    Tac. A. 1, 58. —
    B.
    In mere intensive expressions, exceedingly, very, quite, indeed:

    admodum quam saevos est,

    very cruel indeed, Plaut. Am. 1, 3, 43:

    nimis quam formido, ne, etc.,

    id. Most. 2, 2, 79:

    nimis quam cupio,

    id. Capt. 1, 2, 17:

    quam familiariter,

    Ter. And. 1, 1, 109: nam suos valde quam paucos habet, very few indeed, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3:

    mire quam,

    Cic. Att. 1, 11, 3:

    sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 6, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > quam

  • 42 reformido

    (α).
    With acc.:

    si qui imbecillius horrent dolorem et reformidant,

    Cic. Tusc. 5, 30, 85:

    ea fugiat et reformidet oratio,

    id. ib. 1, 45, 108; cf. Quint. 8, 5, 32:

    homines maritimos,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69; so,

    aliquem,

    Quint. 1, 2, 18; 10, 7, 16:

    bellum,

    Cic. Phil. 7, 6, 19:

    crimen amicitiae,

    id. Cael. 6, 14:

    reprehensionem vulgi,

    id. Fin. 3, 2, § 7:

    hunc locum,

    id. Caecin. 29, 84:

    ferrum,

    Quint. 2, 4, 11:

    arbitros,

    id. 10, 7, 16:

    communem loquendi morem,

    id. 8, 2, 17:

    posteritatis memoriam,

    Plin. Ep. 5, 8, 2:

    occursum,

    id. ib. 1, 10, 7:

    quorum mentionem,

    Curt. 6, 9, 3:

    sapientiae studium et praecepta prudentium penitus,

    Tac. Or. 32 al. —
    (β).
    With inf.:

    ea dicere reformidat,

    Cic. Phil. 14, 3, 9:

    ominari,

    Liv. 9, 34:

    comparari tibi,

    Plin. Pan. 44, 4. —
    * (γ).
    With rel.-clause:

    nec, quid tibi de alio audienti, de se ipso occurrat, reformidat,

    Cic. Lig. 2, 6.—
    * (δ).
    With quod:

    neque se reformidare, quod in senatu Pompeius dixisset, ad quos legati mitterentur, iis auctoritatem attribui,

    Caes. B. C. 1, 32 fin.
    (ε).
    Absol.:

    vide, quam non reformidem,

    Cic. Lig. 3, 6; Hor. S. 2, 7, 2.—
    b.
    Of things:

    etenim fides mea custodem repudiat, diligentia speculatorem reformidat,

    Cic. Div. in Caecil. 16, 51:

    tum bracchia (vitium) tonde: Ante reformidant ferrum,

    Verg. G. 2, 369:

    reformidant insuetum lumina solem,

    Ov. P. 3, 4, 49:

    mens reformidat tempus,

    id. Tr. 3, 6, 29:

    reformidat vulnus humus,

    id. F. 1, 666:

    membra mollem quoque saucia tactum,

    id. ib. 2, 7, 13:

    medentium manus crudum adhuc vulnus,

    Plin. Ep. 5, 16, 11; Col. 3, 10, 20.— Absol.:

    putatio non debet secundum articulum fieri, ne reformidet oculus,

    i. e. be checked in its growth, cease growing, Col. 4, 9, 1; 4, 11, 1; 4, 24, 15; 4, 33, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > reformido

  • 43 subeo

    sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    subire sub falas,

    Plaut. Most. 2, 1, 10:

    in nemoris latebras,

    Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12, 1:

    in adversos montes,

    id. 41, 18, 11:

    testudine factā subeunt,

    advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:

    Albani subiere ad montes,

    Liv. 1, 28, 5:

    subire ad portam castrorum,

    id. 34, 16, 2; cf.:

    ad urbem subeunt,

    id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:

    subeundum erat ad hostes,

    id. 2, 31, 4:

    ad tecta subibant,

    Verg. A. 8, 359.—With dat.:

    muro subibant,

    Verg. A. 7, 161; so,

    muro,

    id. ib. 9, 371:

    portu Chaonio (with accedere urbem),

    id. ib. 3, 292:

    luco,

    id. ib. 8, 125:

    dumis,

    Sil. 5, 283:

    ingenti feretro,

    Verg. A. 6, 222:

    age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,

    id. ib. 2, 708:

    per vices subeunt elephanti,

    Plin. 8, 7, 7, § 23:

    pone subit conjux,

    follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:

    dexterae alae sinistra subiit,

    Liv. 27, 2, 7:

    subeuntis alii aliis in custodiam,

    id. 25, 37, 6; and:

    subiit argentea proles,

    Ov. M. 1, 114:

    subit ipse meumque Explet opus,

    succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:

    Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,

    climbing, Liv. 2, 65, 4:

    vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,

    i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:

    adverso amne Babylona subituros,

    id. 10, 1, 16.—
    b.
    Of things:

    stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,

    Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:

    cum luna sub orbem solis subisset,

    Liv. 37, 4, 4:

    tertio die mixtum flumini subibat mare,

    Curt. 9, 9, 7:

    venae nonnumquam incipiente febre subeunt,

    the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:

    subeunt herbae,

    come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,

    barba,

    i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:

    subisse aquam in caelum,

    Plin. 31, 3, 21, § 32.—
    2.
    In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:

    fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,

    Ov. M. 1, 130:

    pulchra subit facies,

    id. ib. 14, 827:

    subit ecce priori Causa recens,

    id. ib. 3, 259:

    an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?

    id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:

    namque graves morbi subeunt segnisque senectus,

    Nemes. Cyn. 117; cf.:

    duo pariter subierunt incommoda,

    arise, come up, Quint. 5, 10, 100:

    ne subeant animo taedia justa tuo,

    Ov. P. 4, 15, 30:

    regio, quā vero ipsa subit ad Medos,

    approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —
    2.
    In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:

    omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,

    Cic. de Or. 1, 34, 151:

    cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,

    Quint. 11, 2, 17:

    cum subeant audita aut cognita nobis,

    Ov. M. 15, 307:

    subit umbra,

    id. ib. 12, 591:

    subeunt illi fratresque parensque,

    id. ib. 11. 542:

    subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,

    Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:

    subeant animo Latmia saxa tuo,

    Ov. H. 18, 62:

    ne subeant animo taedia,

    id. P. 4, 15, 30:

    quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,

    to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—
    (β).
    Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:

    quo magis ac magis admirari subit,

    Plin. 12, prooem. § 2;

    35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,

    id. 25, 3, 7, § 23:

    quid sim, quid fuerimque subit,

    Ov. Tr. 3, 8, 38.
    II.
    Act.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:

    exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,

    had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:

    tecta,

    Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:

    jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,

    Verg. A. 6, 13:

    limina victor Alcides subiit,

    id. ib. 8, 363:

    domos,

    Ov. M. 1, 121:

    penates,

    id. ib. 5, 650:

    macra cavum repetes artum, quem macra subisti,

    Hor. Ep. 1, 7, 33:

    cum novies subiere paludem,

    had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:

    et juncti currum dominae subiere leones,

    Verg. A. 3, 313:

    leones jugum subeant,

    Plin. 10, 45, 62, § 128:

    asellus gravius dorso subiit onus,

    i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:

    subire iniquissimum locum,

    Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:

    collem,

    to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:

    consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,

    Liv. 7, 12, 3:

    muros,

    id. 27, 18:

    impositum saxis Anxur,

    Hor. S. 1, 5, 25:

    si subeuntur prospera castra,

    Juv. 16, 2 et saep.:

    perfurit, Fadumque Herbesumque subit,

    comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:

    interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,

    Quint. 4, 5, 5:

    precibus commota Tonantem Juno subit,

    approaches, Stat. Th. 9, 510:

    subit ille minantem,

    id. ib. 8, 84:

    Aeneae mucronem,

    Verg. A. 10, 798:

    qui procul hostium conspectu subibant aquam,

    Curt. 4, 13, 10:

    Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,

    Juv. 2, 50.—
    b.
    Of things:

    umbra subit terras,

    Ov. M. 11, 61:

    quos (lucos) aquae subeunt et aurae,

    enter, Hor. C. 3, 4, 8:

    montes Trasimenus,

    Liv. 22, 4, 2:

    litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,

    Curt. 7, 3, 19:

    radices (petrae) Indus amnis subit,

    id. 8, 11, 7:

    clarus subit Alba Latinum,

    succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:

    furcas subiere columnae,

    come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:

    aqua subit altitudinem exortus sui,

    rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:

    lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,

    Curt. 4, 10, 5.—
    2.
    In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):

    multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,

    Ov. M. 3, 282:

    subit furtim lumina fessa sopor,

    id. H. 19, 56.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (very rare):

    sera deinde poenitentia subiit regem,

    came upon, overtook, Curt. 3, 2, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):

    deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,

    Liv. 36, 20:

    ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,

    id. 37, 49, 3:

    spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,

    id. 40, 8, 9:

    otiosum animum aliae cogitationes,

    Quint. 11, 2, 33:

    majora intellectu animos non subibunt,

    id. 1, 2, 28:

    mentem subit, quo praemia facto, etc.,

    Ov. M. 12, 472; 7, 170:

    subit ergo regem verecundia,

    Curt. 5, 2, 15:

    me recordantem miseratio,

    Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:

    horum cogitatio subibat exercitum,

    Curt. 7, 1, 4.—
    b.
    To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):

    dicturum plura parentem Voce subis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 352:

    subit ille loquentem talibus,

    id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—
    c.
    (The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;

    a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31:

    omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?

    id. Tusc. 2, 5, 14:

    subire vim atque injuriam,

    id. Prov. Cons. 17, 41:

    inimicitiae sunt: subeantur,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 182:

    maximas rei publicae tempestates,

    id. Mur. 2, 4:

    invidiam, pericula, tempestates,

    id. Fam. 15, 4, 12:

    nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,

    id. Pis. 35, 86:

    potentiam, victoriam,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    contumeliarum verbera,

    id. Rep. 1, 5, 9:

    majora Verbera,

    Hor. S. 1, 3, 120:

    non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    fortunam,

    id. Fam. 14, 5, 1:

    judicium multitudinis imperitae,

    id. Fl. 1, 2:

    odium eorum,

    id. Att. 11, 17, 2:

    usum omnium,

    id. de Or. 1, 34, 157:

    aliquid invidiae aut criminis,

    id. N. D. 3, 1, 3:

    quemque casum,

    id. Att. 8, 1, 3:

    quamvis carnificinam,

    id. Tusc. 5, 27, 78:

    dupli poenam,

    id. Off. 3, 16, 65:

    legis vim,

    id. Caecin. 34, 100:

    summae crudelitatis famam,

    id. Cat. 4, 6, 12; cf.:

    minus sermonis,

    id. Att. 11, 6, 2:

    poenam exsilii,

    Val. Max. 6, 5, 3:

    simultates,

    Plin. Ep. 2, 18, 5:

    offensas,

    id. ib. 13, 9, 26:

    periculum,

    Vulg. 2 Macc. 11, 7:

    jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,

    Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:

    adversa tela pellere,

    Stat. S. 5, 2, 105:

    clavum torquere,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:

    repens, improvisus): res subita,

    Plaut. Curc. 2, 3, 23:

    in rebus tam subitis,

    Cic. Fam. 10, 16, 2:

    maris subita tempestas,

    id. Tusc. 3, 22, 52:

    subita et improvisa formido,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    laetitia, etc.,

    Auct. Her. 1, 8, 13:

    subita pugna, non praeparata,

    Quint. 7, 1, 35:

    ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,

    Caes. B. G. 3, 8:

    novae rei ac subitae admiratio,

    Liv. 2, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 7:

    incursiones hostium,

    Hirt. B. G. 8, 11:

    ministeria belli,

    Liv. 4, 27:

    imbres,

    Lucr. 5, 216:

    vis,

    id. 1, 286; 4, 1210:

    res,

    id. 6, 1282:

    mors,

    Quint. 7, 2, 14:

    casus,

    id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:

    tristia,

    Val. Max. 1, 6, 12:

    silentium,

    Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;

    syn. subitarius),

    Tac. H. 4, 76; cf.:

    aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),

    Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:

    homo,

    rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):

    non percussor ille subitus erumpet?

    Quint. 6, 2, 31; so,

    manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,

    Tac. H. 3, 47:

    subitum inopinatumque venisse,

    Plin. Ep. 1, 13, 3:

    evadere,

    Flor. 4, 2, 59.—
    2.
    As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:

    Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,

    Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:

    subitum est ei remigrare,

    Cic. Fam. 13, 2:

    si tibi subiti nihil est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 36:

    in subito,

    Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:

    ut subitis ex tempore occurrant,

    Quint. 10, 7, 30; cf.:

    etiam fortes viros subitis terreri,

    Tac. A. 15, 59:

    quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,

    Suet. Aug. 84:

    si repentina ac subita dominantur,

    Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:

    ad subita rerum,

    Liv. 9, 43:

    ad subita belli,

    id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—
    b.
    Adverb., suddenly, unexpectedly:

    per subitum erumpit clamor,

    Sil. 10, 505; so,

    per subitum,

    id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;

    15, 404: in subitum,

    id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:

    nova res subito mihi haec objecta est,

    id. Ps. 2, 2, 7:

    ita abripuit repente sese subito,

    id. Mil. 2, 2, 21:

    subito tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2:

    cum tot bella subito atque improviso nascantur,

    Cic. Font. 19, 42:

    ex oculis subito fugit,

    Verg. G. 4, 499:

    cum subito ecce,

    Cic. Caecin. 10, 30:

    ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,

    Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:

    subito deficere,

    Quint. 7, 2, 14:

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    tantus subito timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39:

    subito opprimi,

    Liv. 41, 3:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:

    subito dicere,

    without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:

    quod vox et gestus subito sumi non potest,

    id. ib. 1, 59, 252:

    neque potest quisquam nostrum subito fingi,

    id. Sull. 25, 69:

    aliquid subito ex tempore conjectura explicare,

    id. Div. 1, 33, 72; so,

    dicere,

    Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:

    inventa (opp. domo allata),

    id. 4, 5, 4:

    cum subito evaserunt,

    Col. 9, 9, 3:

    tam subito copias contrahere non potuit,

    so quickly, Nep. Dat. 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > subeo

  • 44 terror

    terror, ōris, m. [terreo], great fear, affright, dread, alarm, terror (syn.: pavor, trepidatio, metus).
    I.
    Lit.:

    definiunt terrorem metum concutientem: ex quo fit, ut pudorem rubor, terrorem pallor et tremor et dentium crepitus consequatur,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    eadem nos formido timidas terrore impulit,

    Plaut. Am. 5, 1, 27; cf.:

    terrorem alicui inicere,

    Cic. Prov. Cons. 18, 43:

    ferae, injecto terrore mortis horrescunt,

    id. Fin. 5, 11, 31:

    aliquem terrore periculoque mortis repellere,

    id. Caecin. 12, 33:

    si Antonio patuisset Gallia... quantus rei publicae terror impenderet,

    id. Phil. 5, 13, 37:

    alicui terrorem inferre,

    id. Fam. 15, 15, 2; id. Mil. 26, 71; Caes. B. G. 7, 8:

    reddit inlatum antea terrorem,

    Liv. 3, 60, 5:

    teneri terrore,

    Cic. Rep. 3, 29, 41:

    esse terrori alicui,

    Caes. B. G. 7, 66:

    qui modo terrori fuerant,

    Liv. 34, 28, 5:

    tantus terror incidit exercitui, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 13:

    tantus repente terror invasit, ut, etc.,

    id. ib. 1, 14:

    Romanos auxiliares tyranni in terrorem ac tumultum conjecerunt,

    Liv. 34, 28, 3:

    sic terrore oblato a ducibus,

    Caes. B. C. 1, 76:

    tantum Romae terrorem fecere, ut, etc.,

    Liv. 10, 2, 8:

    tantumque terrorem incussere patribus, ut, etc.,

    id. 3, 4, 9:

    si tantus habet mentes et pectora terror,

    Verg. A. 11, 357:

    volgi pectora terror habet,

    Ov. F. 3, 288:

    terrore pavens,

    id. ib. 4, 271:

    in oppido festinatio et ingens terror erat, ne, etc.,

    Sall. H. 3, 27 Dietsch:

    ingentem Galli terrorem memoriā pristinae cladis attulerant,

    Liv. 6, 42, 7:

    terror nominis Alexandri invaserat orbem,

    Just. 12, 13, 2:

    arcanus terror,

    secret dread, secret awe, Tac. G. 40 fin.:

    exsurgite, inquit, qui terrore meo occidistis prae metu,

    from dread of me, Plaut. Am. 5, 1, 14; cf.: de terrore suo, Auct. B. Afr. 32, 1: saepe totius anni fructus uno rumore periculi atque uno belli terrore amittitur, dread or apprehension of war, Cic. Imp. Pomp. 6, 15:

    nullum terrorem externum esse,

    i. e. dread of foreign enemies, Liv. 3, 10, 14; cf.:

    peregrinus terror,

    id. 3, 16, 4:

    terror servilis, ne suus cuique domi hostis esset,

    dread of the slaves, id. 3, 16, 3:

    in omnem terrorem vultum componens,

    into frightful expressions, Suet. Calig. 50: (Periclis) vis dicendi terrorque, terrible power, deinhotês, Cic. Brut. 11, 44. — Plur.:

    feri lugubresque terrores,

    Amm. 16, 12, 61. —
    II.
    Transf., concr., an object of fear or dread, a terror (usu. in plur.):

    duobus hujus urbis terroribus depulsis,

    Cic. Rep. 1, 47, 71; cf.:

    terrores reipublicae (sc. Carthago ac Numantia),

    Vell. 2, 4, 5: terrores Romani nominis, Treb. Poll. Claud. 11, 4; Plin. Ep. 6, 20, 15:

    non mediocres terrores jacit atque denuntiat,

    Cic. Att. 2, 23, 3; cf.:

    Battonius miros terrores ad me attulit Caesarianos,

    id. ib. 6, 8, 2.— Sing.:

    Xerxes, terror ante gentium,

    Just. 3, 1, 1:

    Dionysius gentium quondam terror,

    Amm. 14, 11, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > terror

  • 45 timiditas

    tĭmĭdĭtas, ātis, f. [timidus], fearfulness, cowardice, timidity (a favorite word of Cic.):

    formido, timiditas, pavor, ignavia, etc.,

    Cic. Tusc. 5, 18, 52: ecfare, quae cor tuom timiditas territet, Pac. ap. Non. 228, 18:

    ex rebus timiditas, non ex vocabulis nascitur,

    Cic. Fin. 4. 19, 53; id. Rep. 2, 41, 68; id. Tusc. 3, 7, 14; id. Clu. 46, 129; id. Cael. 15, 36; id. Phil. 2, 29, 71; id. de Or. 2, 3, 10; 2, 74, 300; Plin. Ep. 2, 10, 8; Suet. Aug. 67; id. Calig. 45. — In plur.:

    quantae timiditates,

    Cic. Mil. 26, 69.

    Lewis & Short latin dictionary > timiditas

  • 46 timor

    tĭmor ( tĭmos, Naev. ap. Non. 487, 6), ōris, m. [timeo].
    I.
    Lit., fear, dread, apprehension, alarm, anxiety (cf.:

    metus, horror, formido, timiditas, pavor): definiunt timorem metum mali appropinquantis,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    metus ac timor,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 41:

    timor praepedit dicta linguae,

    Plaut. Cas. 3, 5, 25:

    timore torpeo,

    id. Truc. 4, 3, 50:

    prae timore in genua concidit,

    id. Rud. 1, 2, 85; id. Cist. 4, 2, 45:

    in timorem dabo militarem advenam,

    id. Ps. 4, 1, 19:

    animus timore Obstipuit,

    Ter. Ad. 4, 4, 4:

    magno timore sum,

    Cic. Att. 5, 14, 2; id. Fin. 2, 10, 30:

    cruciatu timoris angi,

    id. Off. 2, 7, 25: amici nostri, timore de nobis [p. 1873] afficiuntur, id. Fam. 11, 2, 3:

    res quae mihi facit timorem,

    id. ib. 10, 18, 2:

    timore perterritus,

    id. Div. 1, 28, 58; so Caes. B. G. 1, 22; 1, 23:

    huc accedit summus timor,

    Cic. Rosc. Am. 4, 9:

    haec sunt in judicum animis... oratione molienda, amor, odium... spes, laetitia, timor, molestia,

    id. de Or. 2, 51, 206:

    timor incutitur ex ipsorum periculis,

    id. ib. 2, 51, 209:

    timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39; cf. Cic. Rep. 1, 16, 25:

    Parthis timor injectus est,

    id. Att. 5, 20, 3; id. Agr. 1, 8, 23; Caes. B. G. 7, 55:

    alicui timorem deicere,

    Cic. Rep. 1, 15, 24:

    hunc mihi timorem eripe,

    id. Cat. 1, 7, 18:

    ades animo et omitte timorem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    timorem abicere,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    timore sublato,

    Caes. B. G. 6, 23; cf.: omni timore deposito, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 1:

    ut se ex maximo timore colligerent,

    Caes. B. C. 3, 65:

    ea (aestas), quae sequitur, magno est in timore,

    i. e. occasions great apprehension, Cic. Fam. 2, 10, 4:

    numquam fidele consilium daturus timor,

    Sen. Ben. 7, 26, 5. — With ne:

    ubi timor est, ne auctumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur,

    Col. 11, 3, 63; so Verg. A. 6, 352; Liv. 6, 28, 8.—With acc. and inf.:

    in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri,

    Liv. 32, 26, 16:

    subest ille timor ne dignitatem quidem posse retineri,

    Cic. de Or. 2, 82, 334.— With in and abl.:

    cum major a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset,

    Liv. 45, 26, 7.—With gen. of the thing feared:

    belli magni timor impendet,

    Cic. Fam. 2, 7, 4; so,

    vituperationis non injustae,

    id. Rep. 5, 4,:

    repentinae incursionis,

    Caes. B. G. 6, 23:

    mortis,

    Lucr. 5, 1180; Ov. M. 7, 604.—In plur., Cic. Rep. 1, 44, 68; Lucr. 2, 45; 5, 46; Cat. 64, 99; Hor. C. 1, 37, 15; id. Ep. 1, 4, 12.—
    B.
    Personified, Fear:

    Timor,

    Hor. C. 3, 1, 37:

    ater,

    Verg. A. 9, 719. — Plur., Ov. M. 12, 60.—
    II.
    Poet., transf.
    A.
    In a good sense, awe, reverence, veneration:

    divum,

    Lucr. 5, 1223:

    quod hominibus perturbatis inanem religionem timoremque dejecerat,

    Cic. Rep. 1, 15, 24:

    deorum,

    Hor. S. 2, 3, 295:

    sacer,

    Sil. 3, 31:

    primus in orbe deos fecit timor,

    Stat. Th. 3, 661.—
    B.
    An object that excites fear, a terror:

    audaci tu timor esse potes,

    Prop. 3, 7, 28 (4, 6, 70):

    Cacus Aventinae timor,

    Ov. F. 1, 551; cf. id. M. 3, 291; 10, 29; 12, 612:

    magnus uterque timor latronibus,

    Hor. S. 1, 4, 67; Plin. 8, 32, 50, § 119. —
    C.
    An object for which anxiety is felt ( poet.):

    ratis, tot gracili ligno complexa timores,

    Stat. S. 3, 2, 80.

    Lewis & Short latin dictionary > timor

  • 47 timos

    tĭmor ( tĭmos, Naev. ap. Non. 487, 6), ōris, m. [timeo].
    I.
    Lit., fear, dread, apprehension, alarm, anxiety (cf.:

    metus, horror, formido, timiditas, pavor): definiunt timorem metum mali appropinquantis,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    metus ac timor,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 41:

    timor praepedit dicta linguae,

    Plaut. Cas. 3, 5, 25:

    timore torpeo,

    id. Truc. 4, 3, 50:

    prae timore in genua concidit,

    id. Rud. 1, 2, 85; id. Cist. 4, 2, 45:

    in timorem dabo militarem advenam,

    id. Ps. 4, 1, 19:

    animus timore Obstipuit,

    Ter. Ad. 4, 4, 4:

    magno timore sum,

    Cic. Att. 5, 14, 2; id. Fin. 2, 10, 30:

    cruciatu timoris angi,

    id. Off. 2, 7, 25: amici nostri, timore de nobis [p. 1873] afficiuntur, id. Fam. 11, 2, 3:

    res quae mihi facit timorem,

    id. ib. 10, 18, 2:

    timore perterritus,

    id. Div. 1, 28, 58; so Caes. B. G. 1, 22; 1, 23:

    huc accedit summus timor,

    Cic. Rosc. Am. 4, 9:

    haec sunt in judicum animis... oratione molienda, amor, odium... spes, laetitia, timor, molestia,

    id. de Or. 2, 51, 206:

    timor incutitur ex ipsorum periculis,

    id. ib. 2, 51, 209:

    timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39; cf. Cic. Rep. 1, 16, 25:

    Parthis timor injectus est,

    id. Att. 5, 20, 3; id. Agr. 1, 8, 23; Caes. B. G. 7, 55:

    alicui timorem deicere,

    Cic. Rep. 1, 15, 24:

    hunc mihi timorem eripe,

    id. Cat. 1, 7, 18:

    ades animo et omitte timorem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    timorem abicere,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    timore sublato,

    Caes. B. G. 6, 23; cf.: omni timore deposito, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 1:

    ut se ex maximo timore colligerent,

    Caes. B. C. 3, 65:

    ea (aestas), quae sequitur, magno est in timore,

    i. e. occasions great apprehension, Cic. Fam. 2, 10, 4:

    numquam fidele consilium daturus timor,

    Sen. Ben. 7, 26, 5. — With ne:

    ubi timor est, ne auctumnalis satio hiemis gelicidiis peruratur,

    Col. 11, 3, 63; so Verg. A. 6, 352; Liv. 6, 28, 8.—With acc. and inf.:

    in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri,

    Liv. 32, 26, 16:

    subest ille timor ne dignitatem quidem posse retineri,

    Cic. de Or. 2, 82, 334.— With in and abl.:

    cum major a Romanis metus timorem a principibus suis vicisset,

    Liv. 45, 26, 7.—With gen. of the thing feared:

    belli magni timor impendet,

    Cic. Fam. 2, 7, 4; so,

    vituperationis non injustae,

    id. Rep. 5, 4,:

    repentinae incursionis,

    Caes. B. G. 6, 23:

    mortis,

    Lucr. 5, 1180; Ov. M. 7, 604.—In plur., Cic. Rep. 1, 44, 68; Lucr. 2, 45; 5, 46; Cat. 64, 99; Hor. C. 1, 37, 15; id. Ep. 1, 4, 12.—
    B.
    Personified, Fear:

    Timor,

    Hor. C. 3, 1, 37:

    ater,

    Verg. A. 9, 719. — Plur., Ov. M. 12, 60.—
    II.
    Poet., transf.
    A.
    In a good sense, awe, reverence, veneration:

    divum,

    Lucr. 5, 1223:

    quod hominibus perturbatis inanem religionem timoremque dejecerat,

    Cic. Rep. 1, 15, 24:

    deorum,

    Hor. S. 2, 3, 295:

    sacer,

    Sil. 3, 31:

    primus in orbe deos fecit timor,

    Stat. Th. 3, 661.—
    B.
    An object that excites fear, a terror:

    audaci tu timor esse potes,

    Prop. 3, 7, 28 (4, 6, 70):

    Cacus Aventinae timor,

    Ov. F. 1, 551; cf. id. M. 3, 291; 10, 29; 12, 612:

    magnus uterque timor latronibus,

    Hor. S. 1, 4, 67; Plin. 8, 32, 50, § 119. —
    C.
    An object for which anxiety is felt ( poet.):

    ratis, tot gracili ligno complexa timores,

    Stat. S. 3, 2, 80.

    Lewis & Short latin dictionary > timos

  • 48 turpe

    turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).
    I.
    Lit.:

    aspectus deformis atque turpis,

    Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:

    ornatus,

    id. ib. 1, 2, 94; cf.

    infra, II.: vestitus,

    Ter. Phorm. 1, 2, 57:

    colores foedā specie,

    Lucr. 2, 421:

    pes,

    Hor. S. 1, 2, 102:

    podex,

    id. Epod. 8, 5:

    rana,

    id. ib. 5, 19:

    pecus,

    id. S. 1, 3, 100:

    viri morbo,

    deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:

    macies,

    id. ib. 3, 27, 53:

    scabies,

    Verg. G. 3, 441:

    podagrae,

    id. ib. 3, 299:

    udo membra flmo,

    i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.

    toral,

    Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—
    II.
    Transf., of sound, disagreeable, cacophonous:

    si etiam abfugit turpe visum est,

    Cic. Or. 47, 158.—
    III.
    Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:

    inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133:

    verbum,

    Ter. Heaut. 5, 4, 19:

    cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,

    Cic. Fin. 2, 30, 97:

    mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,

    id. Quint. 15, 49:

    adulescentia,

    id. Font. 15, 34:

    causam,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    causa,

    Caes. B. C. 3, 20:

    luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,

    Cic. Off. 1, 34, 123:

    si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,

    id. Fam. 9, 22, 1:

    neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,

    id. Lael. 12, 40:

    formido mortis,

    id. Rep. 1, 3, 4:

    pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,

    Verg. A. 2, 400:

    repulsa,

    Hor. Ep. 1, 1, 43:

    turpem senectam Degere,

    id. C. 1, 31, 19:

    adulter,

    id. ib. 1, 33, 9:

    meretricis amor,

    id. S. 1, 4, 111:

    non turpis ad te, sed miser confugit,

    Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:

    prodis ex judice Dama Turpis,

    Hor. S. 2, 7, 55:

    sub dominā meretrice turpis,

    id. Ep. 1, 2, 25:

    Egestas,

    Verg. A. 6, 276:

    facta,

    Quint. 1, 2, 2:

    fama,

    Tac. A. 12, 49:

    nihil turpe est, cujus placet pretium,

    Sen. Ep. 95, 33:

    luxus,

    Juv. 6, 298:

    fames,

    Flor. 4, 5, 3:

    foedus,

    Val. Max. 1, 6, 7:

    metus,

    id. 2, 9, 8.— Comp.:

    quid hoc turpius? quid foedius?

    Cic. Phil. 2, 34, 86:

    quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?

    id. Tusc. 3, 17, 36:

    nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,

    id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:

    homo turpissimus atque inhonestissimus,

    Cic. Rosc. Am. 18, 50:

    iste omnium turpissimus et sordidissimus,

    id. Att. 9, 9, 3:

    turpissima fuga,

    Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:

    quod quidem mihi videtur esse turpissimum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12.—
    b.
    As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:

    nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,

    Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):

    turpe incedere,

    in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:

    gemens,

    Stat. Th. 3, 334.—
    c.
    Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:

    habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,

    Cic. Off. 2, 22, 77:

    quod facere non turpe est, modo, etc.,

    id. ib. 1, 35, 127:

    benevolentiam adsentando colligere turpe est,

    id. Lael. 17, 61:

    quid autem turpius quam illudi?

    id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:

    turpe erit, ingenium mitius esse feris,

    Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:

    turpe ducet cedere pari,

    Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.
    1.
    Lit. (so rare):

    ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,

    Hor. A. P. 3:

    claudicare,

    Ov. Am. 2, 17, 20.—
    2.
    Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):

    turpiter et nequiter facere aliquid,

    Cic. Tusc. 3, 17, 36;

    unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,

    id. Att. 9, 7, 1:

    turpiter se in castra recipere,

    Caes. B. G. 7, 20:

    me turpiter hodie hic dabo,

    Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > turpe

  • 49 turpis

    turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).
    I.
    Lit.:

    aspectus deformis atque turpis,

    Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:

    ornatus,

    id. ib. 1, 2, 94; cf.

    infra, II.: vestitus,

    Ter. Phorm. 1, 2, 57:

    colores foedā specie,

    Lucr. 2, 421:

    pes,

    Hor. S. 1, 2, 102:

    podex,

    id. Epod. 8, 5:

    rana,

    id. ib. 5, 19:

    pecus,

    id. S. 1, 3, 100:

    viri morbo,

    deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:

    macies,

    id. ib. 3, 27, 53:

    scabies,

    Verg. G. 3, 441:

    podagrae,

    id. ib. 3, 299:

    udo membra flmo,

    i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.

    toral,

    Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—
    II.
    Transf., of sound, disagreeable, cacophonous:

    si etiam abfugit turpe visum est,

    Cic. Or. 47, 158.—
    III.
    Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:

    inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133:

    verbum,

    Ter. Heaut. 5, 4, 19:

    cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,

    Cic. Fin. 2, 30, 97:

    mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,

    id. Quint. 15, 49:

    adulescentia,

    id. Font. 15, 34:

    causam,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    causa,

    Caes. B. C. 3, 20:

    luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,

    Cic. Off. 1, 34, 123:

    si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,

    id. Fam. 9, 22, 1:

    neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,

    id. Lael. 12, 40:

    formido mortis,

    id. Rep. 1, 3, 4:

    pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,

    Verg. A. 2, 400:

    repulsa,

    Hor. Ep. 1, 1, 43:

    turpem senectam Degere,

    id. C. 1, 31, 19:

    adulter,

    id. ib. 1, 33, 9:

    meretricis amor,

    id. S. 1, 4, 111:

    non turpis ad te, sed miser confugit,

    Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:

    prodis ex judice Dama Turpis,

    Hor. S. 2, 7, 55:

    sub dominā meretrice turpis,

    id. Ep. 1, 2, 25:

    Egestas,

    Verg. A. 6, 276:

    facta,

    Quint. 1, 2, 2:

    fama,

    Tac. A. 12, 49:

    nihil turpe est, cujus placet pretium,

    Sen. Ep. 95, 33:

    luxus,

    Juv. 6, 298:

    fames,

    Flor. 4, 5, 3:

    foedus,

    Val. Max. 1, 6, 7:

    metus,

    id. 2, 9, 8.— Comp.:

    quid hoc turpius? quid foedius?

    Cic. Phil. 2, 34, 86:

    quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?

    id. Tusc. 3, 17, 36:

    nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,

    id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:

    homo turpissimus atque inhonestissimus,

    Cic. Rosc. Am. 18, 50:

    iste omnium turpissimus et sordidissimus,

    id. Att. 9, 9, 3:

    turpissima fuga,

    Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:

    quod quidem mihi videtur esse turpissimum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12.—
    b.
    As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:

    nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,

    Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):

    turpe incedere,

    in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:

    gemens,

    Stat. Th. 3, 334.—
    c.
    Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:

    habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,

    Cic. Off. 2, 22, 77:

    quod facere non turpe est, modo, etc.,

    id. ib. 1, 35, 127:

    benevolentiam adsentando colligere turpe est,

    id. Lael. 17, 61:

    quid autem turpius quam illudi?

    id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:

    turpe erit, ingenium mitius esse feris,

    Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:

    turpe ducet cedere pari,

    Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.
    1.
    Lit. (so rare):

    ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,

    Hor. A. P. 3:

    claudicare,

    Ov. Am. 2, 17, 20.—
    2.
    Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):

    turpiter et nequiter facere aliquid,

    Cic. Tusc. 3, 17, 36;

    unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,

    id. Att. 9, 7, 1:

    turpiter se in castra recipere,

    Caes. B. G. 7, 20:

    me turpiter hodie hic dabo,

    Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > turpis

См. также в других словарях:

  • Formido — Saltar a navegación, búsqueda Formido (nombre femenino) es el nombre que recibe la diosa del miedo en la mitología romana. Formido era hija de Marte, dios de la guerra y Venus, diosa del amor sensual, la belleza y la fertilidad. Referencias El… …   Wikipedia Español

  • FORMIDO — peculiare Gentium Idolum Hygin. Fabb. c. 145. Io. Hanc Iuppiter dilectam compressit et in vaccae figuram convertit Id Iuno cum resciret, Argum, cui undique oculi refulgebant, custodem ei misit. Hunc Mercurius Iovis iussu interfecit. At Iuno… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Formído — FORMÍDO, ĭnis, des Mars und Venus Tochter. Hygin. Præf. p. 13. Einige halten sie für einerley mit der Griechen Δείμος, Muncker. ad eumd. l. c. andere aber mit deren Φόβος oder auch der Lateiner Timor, welchem wenigstens die Lacedämonier ehemals… …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • formido periculi — The fear of danger …   Ballentine's law dictionary

  • Super Robot Taisen OG Saga: Endless Frontier — Developer(s) Banpresto, Monolith Soft …   Wikipedia

  • VERSICOLOR Linea — inter instrumenta Venationi inservientia, concludebat saltibus feras, vel terrebat apros, vulpes, lupos, ursos, et praecipue cervos: hinc Formido Latinis dicta est. Ovid. l. 5. Fastor. v. 173. Pavidos formidine cervos. In ea alternus plumarum,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Formidolose — For*mid o*lose, a. [L. formidolosus, fr. formido fear.] Very much afraid. [Obs.] Bailey. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • formidable — adjective Etymology: Middle English, from Latin formidabilis, from formidare to fear, from formido terror, bogey; akin to Greek mormō bogey Date: 15th century 1. causing fear, dread, or apprehension < a formidable prospect > 2. having qualities… …   New Collegiate Dictionary

  • Deimos (mythology) — In Greek mythology, Deimos (Ancient Greek: Δεῖμος, pronounced [dêːmos], meaning dread ) was the personification of terror. He was the son of Ares and Aphrodite. He is the twin brother of Phobos and the goddess Enyo who accompanied Ares into… …   Wikipedia

  • Caproni Ca.3 — Infobox Aircraft name = Caproni Ca.3 type = Heavy bomber manufacturer = Caproni caption = Caproni Ca.36 designer = first flight = 1916 introduced = retired = status = primary user = more users = produced = number built = unit cost = variants with …   Wikipedia

  • John Warburton (officer of arms) — John Warburton (1682 1759) was Somerset Herald of Arms in Ordinary at the College of Arms in the early 18th century. Warburton was a collector of old drama manuscripts, who is perhaps most notable because of his carelessness. On one occasion, he… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»