-
1 читать
okumak; söylemek* * *несов.; сов. - прочита́ть, проче́сть1) врз okumakчита́ть письмо́ — mektubu okumak
чита́ть газе́ту / газе́ты — gazete okumak
чита́ть чьи-л. мы́сли — birinin düşüncelerini okumak
чита́ть по глаза́м — gözlerinden okumak
я э́то прочита́л по твоему́ лицу́ — bunu senin yüzünden okudum
чита́ть но́ты — nota okumak
чита́ть ка́рты — harita okumak
чита́ть докла́д — rapor okumak
2) ( декламировать) söylemekчита́ть стихи́ — şiir söylemek
••чита́ть ле́кцию — konferans vermek
чита́ть нота́ции кому-л. — birine konferans çekmek
-
2 вычитывать
okumak* * *несов.; сов. - вы́читать, врзвычи́тывать корректу́ру / гра́нки — tashih okumak
вы́читать текст — metni okuyup düzeltmek
вы́читать из кни́ги, что... — bir kitapta...dığını okumak
-
3 учиться
öğrenmek,Öğrenim yapmak; öğrenim görmek,okumak* * *1) öğrenmek, öğrenim yapmak, okumakучи́ться матема́тике — matematik öğrenmek
он три го́да учи́лся англи́йскому языку́ — üç yıl İngilizce okudu
жи́вописи он учи́лся в Москве́ — resim öğrenimini Moskova'da yaptı
2) okumak, öğrenim görmek / yapmakучи́ться мо́жно в любо́м во́зрасте — öğrenme her yaşta olabilir
мы то́же у него́ учи́лись — biz de ondan ders okuduk / aldık
сын у меня́ бу́дет учи́ться — ben oğlumu okutacağım
он у́чится в шко́ле — okulda okuyor
он бу́дет учи́ться в университе́те — üniversitede öğrenim görecek
уча́щаяся молодёжь — öğrenim yapan gençler
учи́ться на трактори́ста — прост. traktör sürücüsü olmak üzere eğitim görmek
-
4 заниматься
meşgul olmak,uğraşmak,ilgilenmek; okumak,öğrenmek,ders almak; ders vermek* * *I несов.; сов. - заня́ться I1) врз meşgul olmak; uğraşmak; yapmak; ilgilenmekзанима́ться земледе́лием — tarım yapmak; tarımla uğraşmak
занима́ться поли́тикой — siyaset yapmak; politikacılık yapmak; politika / siyaset ile uğraşmak
занима́ться нау́чными иссле́дованиями — bilimsel araştırma(lar) yapmak
он не́сколько лет занима́лся бо́ксом — birkaç yıl boksa çalıştı
занима́ться спо́ртом — spor yapmak
он стал занима́ться спо́ртом — spora başladı
таки́ми дела́ми занима́ется мили́ция — bu gibi işlere polis karışır
занима́ться тёмными дела́ми — karanlık işler çevirmek
э́тим вопро́сом никто́ не занима́ется — bu soruna / sorunun üzerine eğilen yok
ребёнком она́ могла́ занима́ться то́лько по вечера́м — çocuğuyla ancak akşamları ilgilenebiliyordu
чем ты сейча́с занима́ешься? — şimdi neyle meşgulsün / uğraşıyorsun?; şimdi ne iş görüyorsun?
что он, совсе́м ниче́м не занима́ется? — onun bir işi gücü yok mu?
занима́йся свои́м де́лом! — sen işine bak!
2) ( учиться) okumak; öğrenmek; ders almak ( брать уроки); dersle çalışmak ( готовить уроки)3) ( учить) ders vermek••II несов.; сов. - заня́ться IIзанима́ться с покупа́телем (о продавце) — müşteriye bakmak
1) ( загораться) tutuşmak, ateş almak2) ( наступать)занима́ется у́тро — gün doğuyor
-
5 зачитываться
sayılmak* * *I несов.; сов. - заче́сться II несов.; сов. - зачита́ться, разг.зачи́тываться до утра́ — sabahlara kadar okumak
-
6 оглашать
несов.; сов. - огласи́ть1) okumak; ilan etmek ( объявлять)огласи́ть повестку́ дня — gündemi okumak
2) ( наполнять звуками) doldurmak, çınlatmak -
7 перечитывать
несов.; сов. - перечита́ть1) yeniden / tekrar okumakперечи́тывая Пу́шкина,... — Puşkin'i yeniden okurken...
2) (всё, многое) okumak -
8 проклинать
несов.; сов. - прокля́стьlanetlemek, lanet okumak / etmek, beddua etmek, ilenmekпроклина́ть (свою) судьбу́ — kaderine lanet okumak
будь он про́клят! — ceddine lanet!
-
9 басня
fabl; masal* * *ж1) fabl2) (вымысел, небылица) masalрасска́зывать ба́сни — masal okumak
сочиня́ть / выду́мывать ба́сни — masallar uydurmak, efsaneler icad etmek
-
10 бегло
1) çabuk ve kolay; dili sürçmeden ( без запинки)бе́гло чита́ть — süratli okumak
он бе́гло говори́т по-туре́цки — akıcı bir Türkçesi var, Türkçeyi çabuk ve kolay konuşuyor
2) ( поверхностно) şöyle birбе́гло просмотре́ть что-л. — şöyle bir gözden geçirmek
-
11 в
1) (где, в чем)...da; içindeв стране́ — ülkede
в столе́ — masa içinde
учи́ться в шко́ле — okulda okumak
он спря́тался в куста́х — çalılar arasına gizlendi
в э́том зале потоло́к вы́ше — bu salonun tavanı daha yüksek
вот в э́том суть вопроса — işte sorunun özü bu
бо́ли в поясни́це — bel ağrıları
боль в желу́дке — mide ağrısı
2) (куда, во что)...a; içineпое́хать в Москву́ — Moskova'ya gitmek
положи́ть в стол — masa(nın) içine koymak
визи́т президе́нта во Фра́нцию — cumhurbaşkanının Fransa'yı ziyareti
нали́ть воды́ в стака́н — bardağa su doldurmak
возьми́те ру́чку в пра́вую ру́ку — kalemi sağ eliniz içine alın
он толкну́л меня́ в плечо́ — omuzumu dürttü
тот толкну́л его́ в грудь — öteki onu göğsünden itti
капиталовложе́ния в промы́шленность — sanayi yatırımları
4) (через, сквозь)...danя ви́дел в зе́ркало, как он вошёл — girişini aynadan gördüm
смотре́ть в замо́чную сква́жину — anahtar deliğinden bakmak
я уви́дел тебя́ в окно́ — seni pencereden gördüm
5) ( когда)...daв октябре́ — Ekimde
в сороковы́х года́х — kırk yıllarında
в про́шлом году́ — geçen yıl
в бу́дущем году́ — gelecek yıl
в тот ве́чер — o akşam
в пя́тницу — cuma günü
в три часа́ — saat üçte
во внерабо́чее вре́мя — çalışma saatleri dışında
в три дня не сде́лаешь — üç günde yapamazsın
раз в ме́сяц — ayda bir
два ра́за в ме́сяц — ayda iki kez
сто ме́тров в секу́нду — saniyede yüz metre
6) ( при указании на наличие признака чего-либо)...li,...lıkбума́га в кле́тку — kareli kağıt
широ́кий в плеча́х — (geniş) omuzlu
рука́, со́гнутая в ло́кте — dirsekten bükük / bükülü kol
он был в нару́чниках — elleri kelepçeliydi
в жи́дком состоя́нии — sıvı halinde
преиму́щество в четы́ре очка́ — dört sayılık avantaj
челове́к в чёрном — karalı adam
чемпио́н ми́ра в тяжёлом ве́се — ağır sıklet dünya şampiyonu
де́ти в во́зрасте 10-12 лет — 10-12 yaşlarındaki çocuklar
7) (при указании веса, размера и т. п.)...lıkве́сом в то́нну — bir tonluk
цено́ю в два рубля́ — iki rublelik
давле́ние в пять атмосфе́р — beş atmosferlik basınç
бриллиа́нт в десять кара́т — on kıratlık pırlanta
под угло́м в 30 гра́дусов — 30 derecelik bir açı altında
ле́стница в де́сять ступе́ней — on basamaklı merdiven
8) (при исчислении в мерах веса и т. п.) olarakв то́ннах — ton olarak
в рубля́х — ruble olarak
9) (при указании расстояния от чего-л.) mesafede, ötedeв киломе́тре от дере́вни — köyden bir kilometre uzaklıkta / mesafede, köyün bir kilometre ötesinde
в трёх ми́лях от бе́рега — kıyıya üç mil uzaklıkta
в пяти́ киломе́трах южне́е го́рода — şehrin beş kilometre güneyinde
в десяти́ ме́трах леве́е чего-л. — on metre solunda
10) (покрытый, запачканный чем-л.)...lıска́терть в пя́тнах — lekeli masa örtüsü
лицо́ его бы́ло в мы́ле — yüzü sabunluydu
у неё ру́ки бы́ли в те́сте — elleri hamuruydu
11) ( при образовании наречных сочетаний) için, ile,...daон вы́ступит в тяжёлом ве́се (о борце) — ağır sıklette / ağırda güreşecek
он да́же в очка́х пло́хо ви́дит — gözlükle bile iyi görmüyor
испо́льзовать что-л. в ли́чных интере́сах — (bir şeyi) kişisel çıkar için kullanmak
••в двух, трёх,... не́скольких, мно́гих места́х (с гл. взорва́ть, разорва́ть, ра́нить и т. п.) — iki, üç,... birkaç, birçok yerinden
опубликова́ть рома́н в двух тома́х — romanı iki cilt halinde yayımlamak
-
12 вёрстка
-
13 волнение
dalgalanma,çalkantı; heyecan,endişe,telaş* * *с1) dalgalanma, çalkantıна мо́ре волне́ние — deniz çalkantılı, deniz var
2) heyecan ( возбуждение); endişe, telaş ( тревога)волне́ние на экза́менах — sınavda heyecanlanma
э́то письмо́ нельзя́ чита́ть без волне́ния — bu mektubu heyecanlanmadan okumak imkansız
3) (волне́ния) мн. ( беспорядки) çalkantılar, karışıklıklar -
14 вслух
yüksek sesle* * *чита́ть вслух — açık okumak
размышля́ть вслух — yüksek sesle düşünmek
-
15 вызов
çağırma,çağrı,davet; meydan okuma* * *м1) врз çağırma, çağrı, davet (etme)вы́зов врача́ — doktor çağırma
вы́зов на соревнова́ние — yarışmaya çağırma
вы́зов в суд — mahkemeye çağırma; mahkeme çağrısı ( повестка)
выходи́ть на вы́зовы — театр. alkışa çıkmak
2) meydan okumaбро́сить вы́зов кому-чему-л. — birine, bir şeye meydan okumak
с вы́зовом смотре́ть на кого-л. — meydan okurcasına bakmak
-
16 выступать
ilerlemek; çıkmak,hareket etmek; söz almak,konuşmak* * *несов.; сов. - вы́ступить1) ( выходить вперёд) çıkmak; ilerlemek2) (отправляться в путь и т. п.) çıkmak; hareket etmekвыступа́ть в похо́д — geziye çıkmak; sefere çıkmak
3) тк. несов., ирон. ( важно шагать) fıstıki makam yürümek4) тк. несов. ( выдаваться) çıkıntı oluşturmakдом выступа́ет на метр вперёд — ev caddeye bir metre tecavüz ediyor
ба́лка выступа́ет из стены́ на 30 см — putrel duvardan 30 sm dışarı çıkık / çıkmış
5) в соч.выступа́ть из берего́в — taşmak
6) (появляться, проступать - о сыпи, пятнах и т. п.) dökmekу неё вы́ступили слёзы на глаза́х — gözlerinden yaş geldi
у него́ на лбу́ вы́ступил кру́пный пот — alnı boncuk boncuk terledi
у неё на губа́х вы́ступила лихора́дка — dudağı uçukladı
7) ( публично) söz almak, konuşmak; (sahneye) çıkmakвыступа́ть по ра́дио — radyoda konuşmak
выступа́ть на собра́нии — toplantıda söz almak
выступа́ть с отчётным докла́дом — rapor okumak
вы́ступить по телеви́дению — televizyondan bir konuşma yapmak
вы́ступить в печа́ти со статьёй — basında bir yazı yayınlamak
выступа́ть с проте́стом — protestoda bulunmak
выступа́ть за мир — barıştan yana olmak
выступа́ть про́тив войны́ — savaşa karşı çıkmak
выступа́ть в соревнова́ниях — yarışmalara katılmak
выступа́ть в тяжёлом ве́се (о борце) — ağır sıklette güreşmek
выступа́ть за национа́льную сбо́рную (кома́нду) — milli formayı giymek, milli olmak
выступа́ть с ле́кциями — konferans(lar) vermek
выступа́ть с конце́ртами — konser(ler) vermek
выступа́ть в ро́ли Га́млета — Hamlet rolüne çıkmak
выступа́ть в ро́ли / в ка́честве адвока́та кого-чего-л. — avukatlığını yapmak
под како́й бы личи́ной он ни выступа́л... — hangi kisveye bürünürse bürünsün...
••вы́ступить в похо́д про́тив чего-л. — bir şeye karşı sefer açma
-
17 гадать
fala bakmak; tahmin yürütmek,varsayımda bulunmak* * *1) fala bakmak, fal açmakгада́ть по руке́ — el falına / ele bakmak; avucundan okumak
гада́ть на рома́шке — papatya falına bakmak
у кого́ ты гада́ла? — kime fal baktırdın?
2) ( строить предположения) tahminler yürütmek -
18 гнуть
-
19 дело
с1) врз iş; meşgale; mesele; görev, vazife ( обязанность)госуда́рственные де́ла́ — devlet işleri
дома́шние де́ла́ — ev işleri
я е́ду по де́лу — bir iş için gidiyorum
бо́льше у меня́ здесь дел нет — benim burada işim kalmadı
сиде́ть без де́ла — boş durmak
хоро́шее де́ло - чита́ть — okumak - iyi bir şeydir
де́ло вку́са — zevk meselesi
де́ло че́сти — onur meselesi
э́то лишь одна́ сторона́ де́ла — bu, işin sadece bir yanı
слова́ и де́ла́ — sözler ve işler
2) dava; eserслужи́ть де́лу ми́ра — barış davasına hizmet etmek
3) в соч.библиоте́чное де́ло — kütüphanecilik
кузне́чное де́ло — demircilik
в соверше́нстве знать своё де́ло — işinin eri / ehli olmak
4) юр. dava5) канц. dosyaизъя́ть докуме́нт из де́ла — evrakı dosyadan çıkarmak
6) olayде́ло бы́ло / происходи́ло в дере́вне — olay bir köyde geçiyordu
••смотрю́, де́ло пло́хо — baktım, gidiş fena
в чём де́ло? — ne var?, ne oluyor?
в са́мом де́ле — gerçekten
э́то (совсе́м) друго́е де́ло! — o başka!
ва́ше де́ло — siz bilirsiniz
как (ва́ши / твои́) де́ла́? — işler nasıl?
не твоё де́ло! — senin üstüne vazife değil!
э́то твоё де́ло! — bu, senin bileceğin bir iştir!
моё де́ло сказа́ть, а... — benden söylemesi,...
на́ше де́ло дать вам сове́т — bizden size tavsiye etmesi
а согласи́тся он и́ли нет, э́то уж друго́е де́ло — razı olur ya da olmaz, o ayrı
я пе́рвым де́лом позвони́л (по телефо́ну) — ilk işim telefon etmek oldu
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
име́ть де́ло с кем-л. — biriye alış-verişi olmak; düşüp kalkmak
то и де́ло — ikide birde
то ли де́ло - дома́шняя пи́ща / еда́ — ev yemekleri başka
де́ло в том, что... — mesele şu ki...
де́ло не в э́том — mesele onda değil
де́ло идёт о... — söz konusu olan,...
а тебе́ и де́ла нет (до э́того)! — umurunda bile değil senin!
кому́ како́е де́ло! — kime ne?
како́е мне де́ло до э́того? — bundan bana ne?
-
20 дифирамб
См. также в других словарях:
okumak — i 1) Yazıya geçirilmiş bir metne bakarak bunu sessizce çözümleyip anlamak veya aynı zamanda seslere çevirmek Bana umutsuz bir sesle son raporları okudu. F. R. Atay 2) nsz Yazılmış bir metnin iletmek istediği şeyleri öğrenmek Gazete bile okumak… … Çağatay Osmanlı Sözlük
okumak — yumşatmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
okumak — davet etmek (düşüne) … Beypazari ağzindan sözcükler
maval okumak — yalan söylemek, yalan söyleyerek oyalamak, masal okumak … Çağatay Osmanlı Sözlük
bülbül gibi konuşmak (veya okumak) — kolaylıkla konuşmak, okumak Kadın bülbül gibi Fransızca konuşuyor. H. E. Adıvar … Çağatay Osmanlı Sözlük
mukabele okumak — topluluk karşısında dinleyicilerin takip edebileceği biçimde Kur an ı okumak … Çağatay Osmanlı Sözlük
su gibi bilmek (veya okumak) — yanlışsız bilmek veya okumak … Çağatay Osmanlı Sözlük
yüzünden okumak — 1) ezbere değil, yazılmış kâğıttan okumak 2) herhangi bir durumu yüzünden anlamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
içinden okumak — 1) ses çıkarmadan okumak 2) argo sessiz bir biçimde sövmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
Fatiha okumak — (bir şeye ) o şeyden umudunu kesmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
gazel okumak — 1) gazel söylemek Karagözcünün makamlar arası dolaşması, şarkı ve gazel okuması lazımdı. S. Ayverdi 2) mec. oyalamak veya kandırmak üzere boş sözler söylemek … Çağatay Osmanlı Sözlük