-
21 Значение и функции падежей
Падеж (der Fall, der Kasus) – это форма склоняемого слова, выражающая его отношение к другим словам предложения. В немецком языке имеется четыре падежа:Nominativ номинатив / именительный падежGenitiv генитив / родительный падежDativ датив / дательный падежAkkusativ аккузатив / винительный падежНоминатив называют прямым падежом, все остальные падежи – косвенными. Он, в противоположность остальным падежам, является независимым и единственным падежом, который не связан с предлогами.Косвенные падежи могут употребляться без предлога и с предлогами.(Nominativ, Werfall, 1./erster Fall) – именительный падеж, он отвечает на вопрос Wer? Кто? Was? Что?Номинатив является назывным падежом der „Nennfall“ (lat. nominare = nennen называть). Таким образом, он имеет назывную функцию. Это исходная форма имени существительного, которая употребляется как название предмета. Все склоняемые слова, перечисляемые в виде списка (например, в словаре) или без всякой связи, в том числе различные надписи, заголовки, названия книг, кинофильмов, спектаклей, картин и т.д. стоят в номинативе (см. 1.1.3(3), п.11, с. 33 – 34), а также:„Der stille Don“ - „Тихий Дон“„Neuland unterm Pflug“ - „Поднятая целина“„Die Räuber“ - „Разбойники“„Die Wolgatreidler“ - „Бурлаки на Волге“В этой функции номинатив выступает и в назывных предложениях, например:В предложении номинатив служит в основном для выражения подлежащего:Das Buch liegt auf dem Tisch. - Книга лежит на столе.Кроме этой функции, слово в именительном падеже может выступать:• как именная часть сказуемого- после глаголов sein быть, werden становиться, bleiben оставаться, heißen называться, scheinen казаться в активе и nennen называть, schelten бранить в пассиве:• как предикативное определение после союза als в значении „как, в качестве“:• обстоятельством при сравнении:• как приложение (аппозиция):- с союзом als:- когда титул или название профессии и т.д. стоит после фамилии:Dr. Meyer, Dozent an der Humboldt-Universität in Berlin - Д-р Майер, преподаватель университета им. Гумбольдта в БерлинеДевичья фамилия в постпозиции также часто стоит в номинативе:• в качестве абсолютного номинатива (чаще в литературе) в высказывании, которое обычно передаётся полным предложением:Sie will doch auswandern, ein schwerer Entschluss. - Она все же хочет эмигрировать, тяжёлое решение.Die beiden verstehen sich – ein Glück. - Оба понимают друг друга – счастье.А также в высказывании, сделанном в состоянии аффекта, перед зависимым предложением:Dieser Kerl, dem werde ich es noch zeigen! - Этот тип, я ему ещё это покажу.которое вместо номинатива предполагает другой падеж:Diesem Kerl, dem werde ich es noch zeigen! - Этому типу, я ему ещё это покажу.Кроме того, номинатив может использоваться:• в обращениях или восклицаниях, в которых существительное в номинативезанимает независимое положение, в том числе и от подлежащего:• для выражения эмоций (порывов души):Mensch! - Дружище!/(По)слушай!Teufel! - Чёрт!Menschenskind! - Приятель!Du Esel! - Ты осёл!Donnerwetter! - Чёрт возьми!• в представлении/воображении (после номинатива может стоять местоимение):Ferien ! Wie schön ist diese Zeit! - Каникулы! Как прекрасно это время!Ein neues Auto, das ist mein Traum! - Новая машина, это моя мечта!Ein großes Heimweh, es erfüllt mein Herz. - Большая тоска по родине, она наполняет моё сердце.(Genitiv, Wesfall, 2. Fall) – родительный падеж, он отвечает на вопрос Wessen? Чей? Основная функция беспредложного генитива – выражать признак. В этом значении слово в генитиве употребляется как определение, что и является его основной синтаксической функцией. Значение признака включает:1. Принадлежность, владение, отношение предмета к кому-то или чему-то, выражая:• отношение владельца к тому, чем он обладает (такой генитив называют Genitivus possessivus):• отношение создателя (автора) к созданному ( Genitivus Auctoris), например:• отношение части к целому ( Genitivus partitivus):Этот вид включает конструкции, выделяющие один предмет из многих однородных:• отношение двух понятий по месту или времени:2. Генитив может давать качественное определение предмета ( Genitivus Qualitatis):ein Substantiv männlichen (weiblichen, sächlichen) Geschlechts - существительное мужского (женского, среднего) родаВторостепенной функцией генитива является его употребление в сочетании с некоторыми глаголами (см. 2.11.7, с. 203-205) в качестве дополнения, относящегося к глаголу:Der Kranke bedarf der Ruhe. - Больному нужен покой.а также в качестве объекта, относящегося к некоторым прилагательным, которые являются частью составного сказуемого:Генитив в предложении в ряде выражений может быть обстоятельством и иметь:• пространственное значение:Linker (rechter) Hand ist ein Museum. - По левую (правую) руку находится музей.• временное значение:• значение образа действия:В отдельных выражениях существительное в генитиве является частью сказуемого:Существительное в генитиве может быть приложением (аппозицией):Der Bruder Wolfgangs, meines besten Freundes, war Arzt geworden. - Брат Вольфганга, моего лучшего друга, стал врачом.В некоторых оборотах существительное в генитиве, с точки зрения современного языка, является подлежащим, хотя исторически это не подлежащее, например:Aller guten Dinge sind drei. - Бог троицу любит.Der Worte sind genug gewechselt. - Довольно слов.В приведённых примерах генитив зависит от словdrei, genug, länger, которые некогда управляли генитивом.Склонение существительного в генитиве смотри 1.3.1, с. 55 –57 и 1.3.5(1), с. 62 – 64.Конкурентные формы генитива:• von + Dativ:ein Mann mittleren Alters - ein Mann von mittlerem Alter - мужчина среднего возраста• прилагательные с суффиксами -er, -lich, -isch:die Rechte der Bürger - права граждан - bürgerliche Rechte - гражданские права(Dativ, Wemfall, 3. Fall) – дательный падеж, он отвечает на вопрос Wem? Кому? Датив – это падеж объекта, к которому направлено действие. Основная функция беспредложного датива в предложении – выражать косвенное дополнение.Датив в предложении может выполнять функции:а) объекта, относящегося к глаголу:б) объекта, относящегося к прилагательному, части составного сказуемого:в) дополнения в качестве:* датива выгоды (Dativus commodi) (в чьих интересах совершается действие) - (Датив выгоды может быть заменен на предложную группу с für):Часто от глагола может зависеть различная интерпретация:* датива incommodi (удачи/неудачи, ответственности):Der Schlüssel ist ihm ins Wasser gefallen. - У него ключ упал в воду.* датива притяжательного (Dativus possessivus):Meinem Vater schmerzt der Kopf. - У моего отца болит голова.Sie sieht seinem Sohn in die Augen. - Она смотрит сыну в глаза.* датива носителя состояния (Dativ des Zustandsträgers):Dieser Erfolg ist ihm eine Freunde. - Этот успех для него радость.Существительное в дативе может быть приложением (аппозицией):Der Lehrer antwortete Herrn Mähl, demDirektor der Schule. - Учитель ответил господину Мелю, директору школы.1. Ряд глаголов и прилагательных требует обязательного наличия датива:У других глаголов и прилагательных дополнение в дативе факультативно:2. Существительное стоит в дативе в предложениях с именной частью составного сказуемого и по содержанию связано с этой частью:3. Датив употребляется особенно в тех случаях, если перед прилагательным стоят zu, allzu слишком или genug достаточно:4. При выражении ощущений или чувств в некоторых безличных конструкциях местоимение употребляется:* только в дативе:Mir schwindelt (es). - У меня кружится голова.Mir träumte, ich wäre in Leipzig. - Мне приснилось, что я был в Лейпциге.* в дативе или аккузативе:Es schaudert mich/mir.Меня охватывает ужас.Аккузатив (Akkusativ, Wenfall, 4. Fall) – винительный падеж, он отвечает на вопросы Wen? Кого? Was? Что?Его основная синтаксическая функция – выражение прямого дополнения при переходных глаголах. Аккузатив в предложении выполняет функции:а) объекта, относящегося к глаголу:б) объекта, относящегося к прилагательному, части составного сказуемого:в) объекта, являющегося составной частью сказуемого:г) частью составного сказуемого в виде объекта, обозначающего средство или образ действия, то есть имеющий обстоятельственный характер („обстоятельственный аккузатив“). Такой аккузатив встречается в устойчивых сочетаниях, состоящих из глагола и существительного с нулевым артиклем и имеющих, в сущности, предложный смысл:Auto fahren = mit dem Auto fahren; Galopp reiten = im Galopp reitenОн отвечает на вопрос Womit? Wie?Klaus fährt Auto. - Клаус ездит на автомобиле.Er reitet Galopp. - Он скачет галопом.д) внутреннего объекта („аккузатив содержания“):Sie weint bittere Tränen. - Она плачет горькими слезами.Er lachte ein lautes Lachen. - Он смеялся громким смехом.Er lebt sein Leben. - Он живёт своей жизнью.Die Sache geht ihren ruhigen Gang. - Дело идёт своим чередом.е) обстоятельства:• места:• времени:• образа действия (абсолютный аккузатив), в том числе в устойчивых выражениях:ё) приложения (аппозициии):Der Lehrer begrüßte Herrn Mähl, den Direktor der Schule. - Учитель поприветствовал господина Меля, директора школы.1. Только некоторые непереходные глаголы употребляются в сочетаниях:• с „обстоятельственным аккузативом“:Boot (Karussell, Ski) fahren - кататься на лодке (карусели, лыжах)• с „аккузативом содержания“:Er schläft den Schlaf des Gerechten. - Он спит сном праведника.Er geht einen schweren Gang. - У него тяжёлая походка.Er ist den Heldentod (einen milden (schweren) Tod) gestorben. - Он умер смертью героя (тихой (тяжелой) смертью).2. Существительное в аккузативе как дополнение представлено и в восклицании/ возгласе, когда пропущены легко подразумеваемые слова (то есть в эллипсах):Einen Hammer (will ich)! - Молоток (нужен мне)!Guten Morgen (wünsche ich)! - Доброе утро (желаю доброго утра)!3. Существительное в аккузативе, являясь в предложении частью именного сказуемого:• образует вместе с ним словосочетание функционального глагола (FVG):• часто имеет значение меры:Einen Moment! - Один момент!/Минуточку!в том числе при прилагательных: alt старый, breit широкий, dick толстый, hoch высокий, lang длинный, schwer тяжёлый, tief глубокий, weit далёкий, wert ценный чаще всего в следующих выражениях:4. В некоторых безличных конструкциях при выражении ощущений или чувств местоимение употребляется:* (только) в аккузативе:Mich hungert (dürstet). - Мне хочется есть (пить).* в аккузативе или дативе (см. 2.9, с. 179):5. Аккузатив входит в состав оборота, называемого по-латински accusativus cum infinitivo, по-немецки Akkusativ mit Infinitiv. Этот оборот состоит из существительного в акузативе и инфинитива глагола, которые соотносятся между собой как логическое подлежащее и логическое сказуемое. Accusativus cum infinitivo служит сложным дополнением и управляющему им глаголу. В современном немецком языке этот оборот употребляется с глаголами чувственного восприятия sehen видеть, hören слышать, fühlen, spüren чувствовать, ощущать:6. Ряд глаголов требуют двух дополнений в аккузативе (см. 2.11.5, с. 202 - 203).Грамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > Значение и функции падежей
-
22 ὡς
ὡς, dor. auch ὥ, B. A. 591, 22. 617, 31 (vgl. auch das vorige ὥς), adv. des relat. Pronomens ὅς, auf welche Art, Weise, wie, so wie, in wie fern; oft bei Hom.; im Allgemeinen immer eine erklärende Bestimmung enthaltend, und
1) beim vollständigen Ausdrucke sich auf ein demonstratives adv. beziehend, das sowohl darauf folgen, als vorhergehen kann; diese Beziehung findet aber nicht bloß Statt auf die eigtl. demonstrativen adv. ὥς (ll. 2, 326 u. öfter; Soph. O. C. 1244), τώς, ὧδε, οὕτως ( Hom. u. sonst; ὡς – τώς Aesch. Spt. 465; ὡς – οὕτω Il. 15, 825 ff., s. unten; Soph. Ant. 421 Trach. 1132; u. so auch mit besonderem Nachdruck in Prosa, μηδ' οὕτω σφόδρα φυλάξουσι μηδέν, ὡς τοὺς ἐκγόνους Plat. Rep. III, 415 b; Apol. 30 b u. sonst), sondern auch auf τόσον, Il. 4, 130; ταύτῃ ἰτέον, ὡς τὰ ἴχνη τῶν λόγων φέρει Plat. Rep. III, 365 d; ἀλλ' οὔτι πω τοιόνδ' ἐναργὲς εἰδόμην, ὡς τῆς πάροιϑεν εὐφρόνης Aesch. pers. 176, vgl. Ag. 841. In mehrern Vrbdgn könnte man dafür das pronom. relativ. erwarten, ἑλὼν κρέα, ὥς οἱ χεῖρες ἐχάνδανον, er nahm Fleisch, so wie die Hände faßten, für ἅ od. ὅσα ἐχάνδανον, Od. 17, 344; ὦκα δὲ μητρὶ ἔννεπον, ὡς εἶδόν τε καὶ ἔκλυον, ich sagte es der Mutter, wie ich es hörte, d. i. was ich sah und hörte, H. h. Cer. 172. 296. 416, vgl. Il. 2, 10. 14, 44. 18, 74. 75; Hes. O. 690; τὸ ῥῆμα μέμνημαι ὡς εἶπε Aeschin. 3, 72; vgl. Schäf. O. C. 1124; Lob. Phryn. 427. – Bei den homerischen Gleichnissen ist ὡς ὅτε zu merken, wo uns ὅτε oft überslüsstg erscheint u. der Ausdruck ewas Elliptisches hat, ἤριπε δ', ὡς ὅτε πύργος, ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ, eigtl. ὡς ὅτε πύργος ἤριπε, Il. 4, 462, wie es auch 13, 389 vollständig heißt ἤριπε δ' ὡς ὅτε τις δρῠς ἤριπε, vgl. 12, 132. 15, 362. – Ueber die Umstellung πατὴρ ὥς für ὡς πατήρ und die damit verbundene Anastrophe vgl. das demonstrative ὥς am Ende. – Buttm. Lexil I p. 239 bemerkt, daß durch den ganzen Homer das einfach vergleichende ὡς, wenn es in der Bdtg wie dem Nomen vorangeht, nie anders, als zu Anfang eines ganzen Satzes mit ausgedrücktem Verbum od. Participium; steht, solche augenfällige elliptische Ausdrücke ausgenommen, wie eben erwähnt sind, od. wie Od. 14, 441 αἴϑ' οὕτως, Εὐμαῖε, φίλος Διῒ πατρὶ γένοιο, ὡς ἐμοί, sc. ἐγένου. In eigentlichen Vergleichungen dagegen, von einem einzelnen Worte, steht es nicht, die zweifelhafte Stelle Il. 2, 149 ὡς κύματα μακρὰ ϑαλάσσης allein ausgenommen, sondern entweder steht es dann nach, ϑεὸς ὥς u. ä., od. es wird ὥςτε, εὖτε od. ἠΰτε gebraucht. – Sehr gew. bleibt das Demonstrativum weg, ὡς κύων νεβρὸν ἐκμαστεύομεν, wie ein Hund das Hirschkalb, Aesch. Eum. 237; πρέπει γὰρ ὡς τύραννος εἰςορᾶν Soph. El. 654; u. in Prosa überall. – Besonders sind hier – a) Zwischensätze zu merken, welche die im Hauptsatz enthaltene Aussage irgendwie bedingen od. beschränken; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, wie mir scheint; ὡς ἔοικε, wie es scheint; ὡς ἐγῷμαι, wie ich meine, eigtl. das ist in so weit richtig, wie es mir scheint; ὡς τὰ γράμματα λέγει Aesch. Spt. 628; ὡς χρή, ὡς ὁρᾷς, Ag. 1537. 1579; ὡς λόγος τις Eum. 4; ὡς ἀκούω Soph. O. C. 531; ὡς δύνασαι Ai. 1164; Eur.; u. in Prosa sehr geläufig; οὐχ ὡς σὺ δοκεῖς Plat. Phaedr. 274 a; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, ὡς τὸ εἰκός u. ä. öfters; auch ὡς οἴκασι, Her. 3, 143; ὡς ἔοικας Plat. Rep. II, 372 c; Xen. Conv. 4, 53. Oft wird diese Beschränkung noch verstärkt durch γέ, ὥς γε τὸ εἰκός, Plat. u. A.; ὡς γοῠν ὁ λόγος σημαίνει, wie wenigstens die Rede lehrt, wobei γέ auch von ὡς durch zwischengestellte Wörter getrennt wird, s. Reisig comm. crit. de Soph. O. C. 45. – In der orat. obliqua steht so auch der infin., ὡς σφίσι δοκεῖν. – Der optat. potent. ermäßigt den Ausdruck noch mehr, ὡς ἡμεῖς φαῖμεν ἄν, wie wir sagen möchten. – Zuweilen bestimmt ein solcher Zwischensatz die Construction des Hauptsatzes od. führt eine Veränderung der einfachen Structur herbei, ὡς δὲ Σκύϑαι λέγουσι, νεώτατον ἁπάντων ἐϑνέων εἶναι τὸ σφέτερον, statt ἦν, ἐστίν, od. so, als ob ὡς nicht dastände; deutsch etwa »wie die Scythen erzählen, so wäre ihr Volk das jüngste von allen«; Her. 4, 5, vgl. 1, 58. 65. 2, 8. 4, 76. 95. 6, 37; in der Regel steht der Satz mit ὡς voran, doch wird er auch zuweilen dazwischen geschoben, wie 5, 44; ἀνὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν, statt οὐ νέμει, ὡς ἔοικε, Soph. Trach. 1238; od. nachgesetzt, τυτϑὰ δ' ἐκφυγεῖν ἄνακτ' αὐτὸν ὡς ἀκούομεν Aesch. Pers. 557, vgl. 184. S. über diese Vermischung verschiedener Ausdrucksweisen Schäf. u. Erf. Soph. Ant. 736 u. Herm. Vig. p. 745. 894. – Daran reihen sich die abgekürzten Redensarten ὡς ἐμοί, ὥς γ' ἐμοί, nach meinem Urtheile, wo man in der Regel δοκεῖ ergänzen kann, B. A. 74, auch ὥς γ' ἐμοὶ κριτῇ u. ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ, Valck. Hipp. 324, aber auch der Zusammenhang andere Uebersetzungen erlaubt, z. B. nach Maaßgabe meiner Kräfte; Κρέων γὰρ ἦν ζηλωτός, ὡς ἐμοί, ποτε Soph. Ant. 1146; μακρὰν γάρ, ὡς γέροντι, προὐστάλης ὁδόν O. C. 20 (s. unten); ταχεῖαν, ὡς ἐμοί, σκέψιν ἐπιτάττεις Plat. Soph. 226 c; ὡς ἐμῇ δόξῃ, so nach meiner Meinung, Xen. Vect. 5, 2. Aehnlich zu verstehen πύργοι μέν, ὡς ἀπ' ὀμμάτων, πρόσω Soph. O. C. 15, wo man εἰκάσαι zu ergänzen pflegt, so nach dem Augenschein, so wie man sieht; ὡς μὲν ἐν λόγοις ἀλγεινά El. 751. – b) ὡς ἔχει, wie es sich verhält, bekommt seine nähere Bestimmung im gen., ὡς ἔχει ποδῶν ἕκαστος ἡμῶν, d. i. so schnell ein Jeder kann, Plat. Gorg. 507 d; ὡς ἔχει τάξεως Legg. XII, 966 e, vgl. Rep. II, 365 a. – c) mit ἄν u. dem conj. erhält der Satz den Ausdruck großer Allgemeinheit, wie Einer auch, ἐν τῇ πράξει, ὡς ἂν πραχϑῇ, τοιοῦτον ἀπέβη Plat. Conv. 181 a; πάντως ὡς ἂν ἐϑέλωσι Legg. IX, 881 d; ὡς ἂν δοκῇ ἑκάστη ἡ εἰκων δεῖσϑαι ἑκάστου φαρμάκου Crat. 424 e; ὡς ἂν ποιήσῃς, πανταχῇ χρηστός γ' ἔσει Soph. Ai. 1348; ὡς ἂν ᾖς, οἷός περ εἶ 1117; προςφερέσϑω, ὡς ἂν αὐτῷ δοκῇ ἀσφαλές Xen. An. 7, 1,6. – Bei Hom. steht aber in den Gleichnissen der bloße conj. praes., u. häufiger aor. (wie auch ind. fut.), um den oftmals möglichen Fall, eine unbestimmte Allgemeinheit, nicht einen bestimmten einzelnen Fall anzuführen, ὡς δὲ λέων ἐξ αὐχένα ἄξῃ πόρτιος, ὥς Il. 5, 161, vgl. 9, 323. 10, 485. 22, 93, wo nachher die Vergleichung in den indic. übergeht; über ὡς εἰ c. opt. s. ὡςεί. – Auch der opt. pot. kann natürlich dabei stehen, Plat. Phaedr. 230 b Phaed. 87 b.
2) an diesen einfachsten Relativgebrauch reiht sich, wie bei andern Relativis (vgl. οἷος, ὅσος) – a) der des Ausrufs, wie, wie sehr, bes. bei adj. u. adv., ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες, ein wie unverständiges Herz hattest du, Il. 21, 441; ὡς ἀγαϑὸν καὶ παῖδα λιπέσϑαι, wie gut ists, Od. 3, 196; ὡς ἀγαϑαὶ φρένες ἦσαν Πηνελοπείῃ, ὡς εὖ μέμνητ' Ὀδυσῆος, wie gut war ihr Sinn, wie treu gedachte sie des Odysseus, 24, 194. 195; so Tragg. auch ohne adj., ὡς ἐν μιᾷ πληγῇ κατέφϑαρται πολὺς ὄλβος, wie ist auf einen Schlag vernichtet, Aesch. Pers. 247. 254. 277 und sonst; in Prosa, ὡς ἡδὺς εἶ Plat. Gorg. 491 e; φεῦ, ὡς εὖ λέ γεις, ei, wie gut sprichst du, ὡς ἀστεῖος ὁ ἄνϑρωπος, wie sein ist der Mensch, u. ähnl., Plat. u. A. – Zuweilen steht es in dieser Vrbdg einem adv. nach, ϑαυμαστῶς ὡς ἐπείσϑην ὑπ' αὐτοῦ Plat. Phaed. 92 a, eigtl. entstanden aus der Vrbdg: es ist zu verwundern, wie ich überredet wurde, wundervoll, wie überaus wunderbar wurde ich überredet, ϑαυμαστῶς μοι εἶπες ὡς παρὰ δόξαν 95 a, ϑαυμαστῶς ὡς σφόδρα Rep. I, 331 a; ὑπερφυῶς ὡς ὁμολογῶ Gorg. 496 c; Conv. 173 c, über alle Maaßen wie! ὑπερφυῶς δὴ τὸ χρῆμα ὡς, Alc. II. – Auf den ganzen Satz bezieht sich der Ausruf ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῠ αἰεί, wie doch folgt bei mir Unglück aus Unglück, Il. 19, 290; ὡς οὔ τίς με ϑεῶν ἐλεεινὸν ὑπέστη ἐκ ποταμοῖο σαῶσαι, wie erbarmte sich doch kein Gott meiner, mich zu retten! Il. 21, 273; ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισϑ' εὐεργέων, wie doch ist hinterdrein kein Dank für die Wohlthaten, Od. 22, 319; ὥς σ' ἀτιμάζει πατήρ Soph. Ant. 572, u. öfter, wobei man sich immer einen Gedanken, wie »es ist erstaunlich, entsetzlich« ergänzen kann. Vgl. noch Ar. Av. 1119 ἀλλ' ὡς ἀπὸ τοῦ τείχους πάρεστιν ἄγγελος οὐδείς, wo wir sagen »daß aber von der Mauer kein Bote da ist!«, ϑαυμαστόν ἐστιν, ὡς οὐδεὶς πάρεστιν. – b) bei Wünschen od. Betheuerungen, wo sich οὕτως – ὡς entsprechen, drückt der mit ὡς eingeleitete Vergleichungssatz den Gegenstand der Betheuerung aus, εἰ γὰρ ἐγὼν οὕτω γε Διὸς παῖς αἰ. γιόχοιο εἴην, ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν Il. 13, 825, vgl. Il. 8, 538; οὕτω νικήσαιμί τ' ἐγὼ καὶ νομιζοίμην σοφός, ὡς ἠξίωσα Ar. Nubb. 521; u. Sp., οὕτως ὀναίμην, ἔφη, τούτων, ὡς ἀληϑῆ πρὸς σὲ ἐρῶ Luc. Philops. 27. – Geradezu als Wunschpartikel, so, daß doch, wie εἴϑε, c. optat., ὡς ἔρις ἀπόλοιτο, daß doch der Zwist untergehen möge, Il. 18, 107; ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, daß doch ein Andrer unterginge, Od. 1, 47; ὡς δή μιν (ἔγχος) σῷ ἐν χροῒ πᾶν κομίσαιο Il. 22, 286; ὡς ὁ τάδε πορὼν ὄλοιτο Soph. El. 126; Eur. Hipp. 405 u. sonst. – Auch mit der Verneinung, ὡς μὴ ϑάνοι, daß er nicht sterben möchte, Od. 15, 359. – In Vrbdg mit anderen Wunschpartikeln, ὡς ὤφελον, oft bei Hom. (s. ὀφείλω). – Oft ist ὡς aber bei einem Wunsche nicht als Wunschpartikel zu nehmen, sondern durch denn, wie zu erklären, vgl. Herm. Soph. Ai. 904.
3) bei adverb., u. zwar zunächst – a) beim posit. hat es verstärkende Kraft, u. ist auf 2 a) zurückzuführen, ὡς ἀληϑῶς, wie wahr! od. so wahr, wie Etwas sein kann, ganz wahr, wie auch wir sagen: das ist so wahr; Plat. Phaedr. 234 e Theaet. 158 a; τούτων δὲ ἓν ὡς ὀρϑῶς ἅμα καὶ μουσικῶς ὠνόμασεν, ὅςτις ποτ' ἦν Legg. VII, 816 b, u. öfter; ὡς ἑτέρως, ganz anders, Phaedr. 276 c Soph. 266 a; ἤγγειλαν ὡς ἐτητύμως Soph. El. 1444; Aesch. Eum. 506. – So auch ὡς ἄτο πον, gar seltsam, Plat. Phaedr. 60 b; ὡς ἄξιος εἶ ἄγασϑαι τῆς ὁρμῆς Parm. 130 a; ἃ πρὸς τὸν Θυέστην ὡς ὠμὰ διεπράττετο Crat. 395 b; ὡς ἐναργές μοι τοῦτο τεκμήριον εἶπες Ion 535 c; Xen. u. A.; wo man es fast überall auch als einen Ausruf der Verwunderung nehmen kann. – Vor compar. finden sich einzelne, den obigen analoge Wendungen, ὡς ἀληϑεστέρως Plat. Rep. I, 347 e. – b) dagegen ist ὡς bei superl. sehr gewöhnlich, um den höchsten, möglichsten Grad auszudrücken, welche Vrbdg man am leichtesten auf den auch oft sich findenden vollständigen Ausdruck mit δύναμαι zurückführen kann, ὡς ἐδύνατο κάλλιστα, so schön er nur konnte, ὡς ἂν δυνώμεϑα κράτιστα Xen. An. 3, 2,6; aber auch einfach »so wie es am besten ist« erklärt, ὡς ῥᾷστα Aesch. Prom. 104, u. öfter, wie Soph., Eur., Ar. u. in Prosa überall; ὡς ἄριστα, ὡς τάχιστα, ὡς μάλιστα, so gut, schnell, sehr wie möglich, am schnellsten u. s. w.; ὅπως ὡς βέλτιστος ἔσται ὁ παῖς Plat. Prot. 325 d; Gorg. 513 e; τὴν πόλιν ὡς οἷοί τ' εἶμεν εὐδαιμονεστάτην ποιοῖμεν Rep. V, 466 a; ὡς οἷόν τε μάλιστα VII, 527 b; Plat. vrbdt damit noch sogar ὅτι, τοῦ ὡς ὅτι βέλτιστον ἐμὲ γενέσϑαι Conv. 218 d, vgl. Legg. X, 908 a; Jac. Ach. Tat. p. 673. 694; ὡς wird vom superlat. nur durch eine Präposition getrennt, ὡς ἐς ἐλάχιστον für ἐς ὡς ἐλάχιστον, Thuc. 1, 63; ὡς ἐν βραχυτάτοις für ἐν ὡς βραχυτάτοις, Antiph. 1, 18; vgl. Poppo observationes in Thuc. p. 223. – Hierher kann man auch noch die Verbindungen ὡς πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ ziehen, eigtl. wie es am meisten ist, gewöhnlich, meistentheils. Vgl. πολύ.
4) wie die andern Relativa wird ὡς ferner in indirecter Frage gebraucht, zwar nicht unmittelbar für ὅπως, wenn wirklich nach der Art und Weise gefragt wird, aber doch nach Verbis des Wahrnehmens und Wissens, woran sich die des Sagens reihen, wo es dann einfacher Ausdruck des Objcctsatzes wird und statt ὅτι oder statt des acc. c. inf. gesetzt erscheint, wie auch wir unser wie (vgl. auch ut) für daß brauchen. Nicht selten wird ein mit ὡς angefangener Satz nach einer Unterbrechung mit ὅτι fortgesetzt, Poppo Xen. Cyr. 5, 3,30; oder ὅτι geht in ὡς über, Heindorf Plat. Hipp. mai. 281 c; vgl. Jac. Ach. Tat. 566; oder der Satz mit ὡς geht in den acc. c. inf. über, Her. 1, 82. 8, 118. – Man kann dabei von Sätzen ausgehen, wie Θουκυδίδης ξυνέγραψε τὸν πόλεμον, ὡς ἐπολέμησαν, wie sie Krieg führten, Thuc. 1, 1; Ὅμηρος ἐποίησε ἐν Ἰλιάδι πλάνην τὴν Ἀλεξάνδρου, ὡς ἀπηνείχϑη ἄγων Ἑλένην Her. 2, 116, wo es auch ist »wie er verschlagen wurde«. – Es steht dann, wie bei ὅτι, der indic., od. der optat. pot., oder um die orat. obliqua bestimmter anzudeuten, nach tempp. der Vergangenheit der opt. der indirecten Rede. So nach ἀκούω, μανϑάνω, οἶδα u. ä., Aesch. Prom. 441 Eum. 627 Soph. O. R. 547; ὥς εἰσ' ἀληϑεῖς, οἶδα Phil. 320; u. in Prosa überall. Dabei ist die Umstellung des Subjects zu bemerken, daß nämlich das subj. des abhängigen Satzes als obj. in den Hauptsatz gesetzt wird, εἰςορᾶς μ' ὡς ἔκδικα πάσχω, du siehst mich, wie ich leide, d. i. du siehst wie oder daß ich Ungerechtes leide, Aesch. Prom. 1095 Ch. 1030; γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει, πεύσῃ τάχα Eum. 432; ϑαυμάζομέν σου γλῶσσαν ὡς ϑρασύστομος Ag. 1372; γνώσῃ δὲ τάδ' ὡς ἔτυμα Prom. 293, u. sonst. So ist auch zu erkl. Ar. Av. 651 ὅρα νυν, ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις ἐστὶν λεγόμενον δή τι, τὴν ἀλώπεχ', ὡς φλαύρως ἐκοινώνησεν αὐτῷ ποτε. – Ὥς με καὶ μάϑῃς ὥς τ' ἔφυν εὐκάρδιος Soph. Phil. 531; u. in Prosa überall; in Fällen, wie αἰσϑάνεσϑε, ὡς ἀϑύμως ἦλϑον Xen. An. 3, 1,40, ist es bestimmt wie. – Und nach εἰπεῖν u. ä., μηδέποτ' εἴπηϑ', ὡς Ζεὺς ὑμᾶς εἰςέβαλεν Aesch. Prom. 1076; οἱ λεγόμενοι μῦϑοι ὡς δεῖ Plat. Rep. I, 330 d, u. sonst. – Opt. pot., ἐπίστασ', ὡς ἐγὼ σοὶ μὲν νέμοιμι ἂν τῆςδε καὶ μείζω χάριν Soph. Ai. 1370; Ant. 875 El. 339; βοᾷ δὲ οὗτος γραμμάτων ἐν συλλαβαῖς, ὡς οὐδ' ἂν Ἄρης σφ' ἐκβάλοι Aesch. Spt. 451. – Bloßer Optat., ἤκουσεν, ὡς ταύτης πόϑῳ πόλις δαμείη Soph. Trach. 431; λέγοντες, ὡς οὐ ϑέμις γίγνοιτο Phil. 346; ἤδη καὶ ἄλλων ἤκουσα, ὡς οὐ δέοι τοῦτο ποιεῖν Plat. Phaed. 61 e; ἦλϑε ἀγγελίη, ὡς ἡλώκοι τὸ τεῖχος Her. 1, 83, u. sonst; auch δια βάλλει τὸν Κῦρον, ὡς ἐπιβουλεύοι αὐτῷ, Xen. An. 1, 1,3, um bestimmter diesen Gedanken als Inhalt der Verleumdung hinzustellen; vgl. κατηγόρουν μέν μου πρὸς Λακεδαιμονίους, ὡς σὲ περὶ πλείονος ποιοίμην ἢ Λακεδαιμονίους 7, 7,44. – a) eine besondere Umstellung ist οἶσϑ' ὡς ποίησον, s. ΕΙΔΩ zu Ende. – b) wie in οἷος u. ὅσος bemerkt ist, findet sich auch ὡς, wo man ὅτι, οὕτως erwarten sollte, nur daß wir hier auch im Deutschen mit dem einfachen wie auskommen können; ϑαυμάζω, ὡς ἡδέως καϑεύδεις, wie süß du schläfst, daß du so süß schläfst, Plat. Crit. 43 b; Theaet. 142 c; εὐδαίμων γάρ μοι ἀνὴρ ἐφαίνετο, ὡς ἀδεῶς καὶ γενναίως ἐτελεύτα, wie er so, daß er so edel starb, Phaed. 58 e, vgl. Phaedr. 230 b Prot. 315 b; Eur. I. T. 1188 Troad. 895.
5) Wie ὅπως (w. m. vgl.) dient ὡς auch zum Ausdrucke der Absicht, damit, auf daß, und wird wie jenes construirt; – a) nach einem praes. od. fut., auf die Gegenwart od. Zukunft gehend, mit dem conj., κρῖν' ἄνδρας, ὡς φρήτρη φρήτρηφιν ἀρήγῃ Il. 2, 363; λέγ' αὖϑις, ὡς μάϑω Aesch. Ch. 756; συμβουλεύω τοῦτον ἐκποδὼν ποιεῖσϑαι, ὡς μηκέτι δέῃ τοῦτον φυλάττεσϑαι Xen. An. 1, 6,9; ταῦτ' ἐγὼ ἀπολογοῦμαι, ὡς εἰκότως οὐ χαλεπῶς φέρω, um zu beweisen, daß ich, Plat. Phaed. 69 d. Auch wenn der imperat. oder ein von einem praes. abhängiger andrer mod. des aor. vorhergeht, ἀκούσαϑ', ὡς μάϑη τε διὰ τέλους τὸ πᾶν Aesch. Prom. 273, vgl. 662; Soph. Phil. 359 u. sonst. – Mit der den Griechen so geläufigen lebhaften Darstellung des Vergangenen als Gegenwärtigen, und dem Uebergange ins Directe auch nach Präteritis, ἀλλ' ὅγε μερμήριζε, ὡς Ἀχιλῆα τιμήσῃ Il. 2, 3; ἐκέλευε ἐμβάλλειν, ὡς μὴ πεινῶντες ἄγωσιν Xen. An. 1, 9,27, denn so sprach Kyros; u. sonst. – Bei Hom. hat dieser conj. auch noch ἄν oder κέ bei sich, μή μ' ἐρέϑιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι Il. 1, 32, eigtl. damit du in dem Falle dann, wenn du mich nicht reizest, gesund heimkehrest; vgl. 16, 84. 271 (s. Schäf. mel. p. 109); βουκόλον ἠδὲ συβώτην προὔπεμψ', ὡς ἂν δεῖπνον ἐφοπλίσσωσι τάχιστα Od. 24, 359; selten so u. nicht recht sicher in Prosa; in ἐπιμελεῖσϑαι, ὡς ἂν πραχϑῇ Xen. Hipparch. 9, 2 ist an die Construction von 1 c) zu denken; aber bei den Tragg., bes. Aesch., s. Prom. 10. 657 Ag. 885 Ch. 20 Suppl. 448. 513. 908; Eur. Phoen. 92 I. A. 620; Ar. Eccl. 57 Vesp. 178 u. öfter. – b) nach Präteritis cum optat., ἱκόμην, ὡς μάϑοιμι Soph. El. 33, vgl. 561; ἔπεμψα, ὡς πύϑοιτο O. R. 71; δορυσσόους ἔταξαν, ὡς ἔχοιμι τίμιον γέρας Aesch. Suppl. 964; εἶχον δρέπανα, ὡς διακόπτοιεν Xen. An. 1, 8,10, u. sonst; auch nach einem praes., um den Ausdruck der orat. obliq. zu geben, oder nach einem andern optat.; vgl. noch Ἀϑήνη σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει, ὡς μῦϑον ἀκούσειαν, damit, dies war ihre Absicht, Alle hören möchten, Il. 2, 280. – Selten tritt ἄν dazu, also opt. pot., wie πάσσονα ϑῆκεν ἰδέσϑαι, ὥς κεν Φαιήκεσσι φίλος πάντεσσι γένοιτο, Od. 8, 20, vgl. 13, 102; Her. 5, 37. 7, 176; Xen. Cyr. 1, 6,13. – c) mit dem indic. der Nichtwirklichkeit, imperf. od. aor., abhängig von einem eben solchen hypothetischen Satze, zum Ausdrucke, daß Etwas habe geschehen sollen, was nicht geschehen ist od. nicht geschehen kann; τί μ' οὐ λαβὼν ἔκτεινας εὐϑύς, ὡς ἔδειξα μήποτ' ἐμαυτόν Soph. O. R. 1392; ἔδει τὰ ἐνέχυρα τότε λαβεῖν, ὡς μηδὲ εἰ ἐβούλετο ἐδύνατο [ἂν ταῦτα] ἐξαπατᾶν Xen. An. 7, 6,23, wo Schneider die eingeklammerten Wörter hinzusetzte aus einem cod.; man vgl. Ἀριάδνη ἀκούσασα τοιοῦτόν τι ἐποίησεν, ὡς πᾶς ἂν ἔγνω, ὅτι ἀσμένη ἤκουσεν Conv. 9, 3; es ist aber wohl eigtl. = so daß, wenn er auch wollte, er nicht konnte. – d) mit ind. praes. u. fut., nach den Aufforderungen getrost od. ohne Furcht zu sein; μηκέτ' ἐκφοβοῦ, μητρῷον ὥς σε λῆμ' ἀτιμάσει ποτέ, fürchte nicht, daß dich der mütterliche Uebermuth je entehren wird, Soph. El. 1426; μὴ δείσητε, ὡς οὐχ καϑευδήσετε, eigentlich, fürchtet euch nicht, als ob ihr nicht schlafen werdet, Xen. Cyr. 6, 2,30; vgl. Schäf. mel. p. 113. – e) in einigen Wendungen cum inf., wie unser um zu, ὡς εἰπεῖν, daß ich so sage, so zu sagen, Her. 6, 95. 7, 24; ὡς λόγῳ εἰπεῖν 2, 53. 134, u. öfter ὡς ἔπος εἰπεῖν (s. ἔπος); ὡς τορῶς φράσαι Aesch. Ag. 1566; Ch. 887; auch ὡς συντόμως, ὡς συνελόντι εἰπεῖν, um es kurz zu sagen, Xen. An. 3, 1,38 Mem. 3, 8,10 u. A.; ὡς ἐν πλέονι λόγῳ δηλῶσαι Her. 2, 25; ὡς μικρὸν μεγάλῳ εἰκάσαι Thuc. 4, 36; ὡς εἰκάσαι, um eine Vermuthung auszusprechen, vermuthungsweise, Her. 1, 32. 9, 32. 34, vgl. das Folgde.
6) die Art u. Weise durch den Erfolg näher bestimmend steht ὡς auch im Folgesatze (wie das viel häufigere ὥςτε), so daß; und zwar gew. cum infin.; oft bei Her., εὖρος ὡς δύο τριήρεις πλέειν ὁμοῦ, so breit, daß zwei Galeeren zugleich darauf fahren können, 7, 24, vgl. 2, 135. 4, 184; c. indic., 1, 263. 2, 135 u. sonst; der indic. steht so Aesch. Prom. der inf., τοιάδ' ἐπ' αὐταῖς ἦλϑε συμφορά, ὡς τοῖςδε καὶ δὶς ἀντισηκῶσαι ῥοπῇ Aesch. Pers. 429, vgl. 503 Ag. 349; οὐδ' ὑπὸ ζυγῷ λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ Soph. Ant. 292, u. öfter; εἰ δ' Ὀρφέως μοι γλῶττα καὶ μέλος παρῆν, ὡς τὴν κόρην Δήμητρος κηλήσαντά σ' ἐξ Ἅιδου λαβεῖν Eur. Alc. 358; ἐνετύγχανον τάφροις πλήρεσιν ὕδατος, ὡς μὴ δύνασϑαι διαβαίνειν, so daß sie nicht durchgehen konnten, Xen. An. 2, 3,10, vgl. 3, 5,7, u. öfter; ἀτοπώτατοί τινές εἰσιν, ὡς γ' ἐν φιλοσόφοις τιϑέναι Plat. Rep. V, 475 d, wenigstens um sie zu setzen; u. so auch nach einem comparat., wie im lat. quam ut, οἱ ἀκοντισταὶ βραχύτερα ἠκόντιζον ἢ ὡς ἐξικνεῖ. σϑαι τῶν σφενδονητῶν Xen. An. 3, 3,7, vgl. Mem. 1, 4,10; ἀμαϑέστεροι γάρ εἰσιν ἢ ὡς ὑπ' ἐμοῦ ἐξαπατᾶσϑαι Simonds. bei Plut. de aud. poet. 1; μαλακώτεροι αὖ γίγνονται, ἢ ὡς κάλλιον αὐτοῖς Plat. Rep. III, 410 d. – Doch werden auch andere Bestimmungen so im inf. mit ὡς hinzugesetzt, bes. die den Gedanken des Hauptsatzes einschränken, ὡς ἐμὲ εὖ μεμνῆσϑαι, so viel, in so fern ich mich recht erinnere, Her. 2, 125; ὡς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον εὑρίσκειν, so viel ich errathen kann, 7, 24; χῶρος ὅδ' ἱερός, ὡς σάφ' εἰκάσαι Soph. O. C. 17; ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ Eur. Alc. 810; ὥς γέ μοι δοκεῖν Ar. Plut. 736; vgl. Plat. Rep. IV, 432 b; ὥς γε ἐντεῦϑεν ἰδεῖν, von hier aus wenigstens betrachtet, IV, 430 e; ὡς ἐν εἴδεσι λαβεῖν μετ' ἀριϑμοῦ Legg. X, 894 a. – Aehnlich ist auch μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἂν εἶναι Ῥοδῶπιν, ἀτὰρ οὐχ ὥς γε ἐς πυραμίδα τοσαύ-την ἐξικέσϑαι Her. 2, 135, für die Rhodopis, da sie nichts Besseres als eine Rhodopis war, insofern dies das Vermögen einer Privatperson war.
7) wie im Deutschen wie, als, ist ὡς auch Zeitpartikel, und zwar – a) mit dem Indic., bei einfacher Angabe einer Zeitbestimmung, Hom. u. Folgende überall, z. B. ὁ δ' εὐϑὺς ὡς ἤκουσεν, πᾶσιν προφωνεῖ τόνδε ναυάρχοις λόγον, Aesch. Pers. 353. 405. 446 u. sonst; ὡς ἑώρων, ϑᾶττον δὴ ἐπῄεσαν Xen. An. 4, 3,27. – b) c. opt., in Beziehung auf die Vergangenheit, eine oftmalige, wiederholte Handlung ausdrückend, so oft als, ὡς δὲ εἰς τὴν Μιλησίην ἀπίκοιτο, οἰκήματα οὔτε κατέβαλλεν, οὔτε ἐνεπίμπρη, so oft er in das Milesische Gebiet kam, zerstörte er weder –, Her. 1, 17, u. sonst, obwohl viel seltener als ὅτε. – c) cum ἄν u. conj., die wiederholte Handlung in Beziehung auf die Gegenwart oder ohne alle Rücksicht auf eine bestimmte Zeit auszudrücken; auch ohne ἄν, τῶν δὲ ὡς ἕκαστος οἱ μιχϑῇ, διδοῖ δῶρον Her. 4, 172, wo auch ὅταν gewöhnlicher ist. – d) cum inf. in der indirecten Rede, Her. 1, 29. 86. 94. 141 u. öfter, wie bei andern Geschichtschreibern; ὡς δὲ ἀκοῦσαι Dem. 19, 195.
8) wie die andern Zeitpartikeln, wird dann ὡς auch Causalpartikel, da, weil, da doch, kann aber bes. nach imperat. oft besser im Deutschen, einen demonstrativen Satz anfangend, mit denn übersetzt werden, πρὸς ταῦτα βούλευ', ὡς ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος Aesch. Prom. 1032, da dieser Lärm nicht erdichtet ist, od. denn der Lärm ist wahr; u. so oft bei Tragg. u. in Prosa, παρακαλῶν ἐπὶ τὸ δεῖν γίγνεσϑαι μηχανοποιούς, ὡς οὐδὲν τἄλλα ἐστίν Plat. Gorg. 512 c; ὡς ἐγὼ φοβοῦμαι Conv. 189 b; vgl. Gorg. 455 c 481 b, u. sonst.
9) sehr ausgedehnt ist der aus der ursprünglichen Bdtg des ὡς sich ergebende Gebrauch dieser Partikel zur Anfügung der Apposition, der von den einfachsten Fällen, προςεκύνεον τὸν Δαρεῖον ὡς βασιλ ῆα Her. 3, 86, sie verehrten ihn als König, eine vielfache Anwendung gestattet, und dem Ausdrucke dadurch eine große Kürze giebt, daß die Ansicht des Subjects ausgedrückt wird, wie hier: sie verehrten ihn, den sie für ihren König erkannten. Es liegt aber darin sowohl, wie in dem unter 1 b) u. in dem unter 6) bemerkten Falle eine Einschränkung, φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγα Soph. O. R. 1078, als eine Frau, so viel für eine Frau sich schickt, od. man urtheilt so, wenn man bedenkt, daß sie eine Frau ist, – als auch ein Grund, wie quippe qui, εἰς τὸ πᾶν ἔπραξας ὡς παναίτιος Aesch. Eum. 191; φρονήματος πλέως ὁ μῦϑός ἐστιν ὡς ὑπηρέτου ϑεῶν Prom. 956; ἦν δὲ οὐδὲ ἀδύνατος, ὡς Λακεδαιμόνιος, εἰπεῖν, für einen Lacedämonier, Thuc. 4, 84. – Am mannichfaltigsten ist dieser Gebrauch bei Participien; – a) bei denen, die sich auf das subj. od. ein Nomen in einem andern Casus beziehen, unter welchen am geläufigsten ὡς mit partic. fut. die Absicht ausdrückt, ἐξ ὀμμάτων δ' ἤστραπτε γοργωπὸν σέλας, ὡς τὴν Διὸς τυραννίδ' ἐκπέρσων βίᾳ, als wollte er, wie Einer, der da zerstören wollte, Aesch. Prom. 357; ἐλάμβανε τὸ τόξον ὡς κατατοξεύσων αὐτόν, als wollte er ihn erschießen, od. um ihn zu erschießen, Her. 3, 36; συλλαμβάνει Κῦρον ὡς ἀποκτενῶν Xen. An. 1, 1,3, u. öfter; doch ist auch zuweilen das ὡς mehr zu betonen, wie An. 7, 8,16, ἀπῄεσαν ὡς περὶ τῶν χρημάτων μαχούμενοι, indem sie sich stellten, als wollten sie kämpfen; u. unbestimmter, ὁρῶσιν ἱππέας πέραν τοῦ ποταμοῦ ἐξωπλισμένους ὡς κωλύσοντας, als wollten sie verhindern, 4, 3,3; ἔλεγον Κοιρατάδῃ μὴ ϑύειν, ὡς οὐχ ἡγησόμενον τῇ στρατιᾷ, εἰ μὴ δώσει τὰ ἐπιτήδεια, als Einer, der nicht das Heer führen solle, od. denn er werde das Heer nicht führen, wenn er nicht, 7, 1,40 (über diesen Uebergang in den accus., der bei weiterer Ausdehnung eines solchen Satzes sehr gewöhnlich ist, vgl. 7, 1,10 ἐγώ σοι συμβουλεύω, ἐξελϑεῖν μὲν ὡς πορευσόμενον); οἱ δὲ εἵποντο ἄσμενοι ὡς διαβησόμενοι, in der Hoffnung, sie würden übersetzen, 7, 2,9, wie συνεγυμναζόμην ὥς τι ἐνταῦϑα περανῶν Plat. Conv. 217 c; ἔτι πρὸς αὐτὸν ἔβλεπον ὡς ἐροῦντά τι, in der Erwartung, er werde Etwas sagen, Prot. 328 d. – Vgl. noch ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουϑετεῖς τάδε, mit dem Vorsatze, mir nicht beizustehen, Soph. El. 1025; ὅ τ' ἐχϑρὸς ἡμῖν ἐς τοσόνδ' ἐχϑραντέος ὡς καὶ φιλήσων αὖϑις (so daß man immer denkt, er werde wieder Freund werden), ἔς τε τὸν φίλον τοσαῦϑ' ὑπουργῶν ὠφελεῖν βουλήσομαι, ὡς αἰὲν οὐ μενοῦντα Ai. 679 ff.; Eur. Phoen. 902; Thuc. 4, 5; δηλοῖς ὥς τι σημανῶν νέον Soph. Ant. 242, wie Plat. ὡς τίς γενησόμενος ἔρχει παρὰ τὸν Πρωταγόραν, um was für Einer zu werden, Prot. 312 a; ἀνεστήκη ὡς ἐξιών 335 d. – Bei den andern partic. der andern Zeiten sind eben so verschiedene, aus dem Zusammenhange leicht hervorgehende Uebersetzungen möglich; ϑαυμάζονται ὡς σοφοί τε καὶ εὐτυχεῖς γεγενημένοι Xen. Cyr. 1, 1, 1; ἀγανακτοῦσιν ὡς μεγάλων τινῶν ἀπεστερημένοι, als wären sie beraubt, da sie nach ihrer Meinung beraubt sind, Plat. Rep. I, 329 a; αὐτοὶ ἐνταῠϑα ἔμενον ὡς κατέχοντες τὸ ἄκρον, in der Meinung, sie hätten die Spitze besetzt, Xen. An. 4, 2,5; διεμάχετο ὡς κάμνων, indem er sich stellte, als ob er müde würde, 5, 8,23, vgl. 8, 1,11; τὴν χώραν ἐπέτρεψε διαρπάσαι τοῖς Ἕλλησιν ὡς πολεμίαν οὖσαν 1, 2,19, als feindliches, weil es, wie er sagte, feindlich sei; ὡς οὖν ἀπηλλαγμένοι τούτων ἡδέως ἐκοιμήϑησαν 4, 3,2; u. mit ἄν (die Stelle eines opt. pot. vertretend), αἰτεῖ αὐτὸν μισϑόν, ὡς οὕτω περιγενόμενος ἂν τῶν ἀντιστασιωτῶν, indem er sagte, daß er so wohl obsiegen werde, 1, 1,10; τὸν ἐκβαίνοντα κολάζουσιν ὡς παρανομοῦντα, als Einen, der da übertrete, Plat. Rep. I, 338 c; ἵνα μὴ ἀγανακτῇ ὑπὲρ ἐμοῦ ὡς δεινὰ ἄττα πάσχοντος, in der Meinung, als ob ich etwas Schreckliches litte, Phaed. 115 e; τὸ μαντεῖον τοῖς μὲν οὐδὲν ἀνεῖλεν ὡς οὐ δικαίαν ποιουμένοις τὴν αἴτησιν Isocr. 6, 31, da sie nämlich nach der Ansicht des Orakels. Zuweilen findet sich auch ἡγεῖσϑαι od. ein ähnliches Verbum daneben, τοὺς κόσμους εἴασε χαί. ρειν ὡς ἀλλοτρίους τε ὄντας καὶ πλέον ϑάτερον ἡγησάμενος ἀπεργάζεσϑαι Plat. Phaed. 114 e, wo es auch ὡς ἀπεργαζομένους heißen könnte; vgl. Xen. Cyr. 1, 5,9; στειπτή γε φυλλὰς ὡς ἐναυλίζοντί τῳ, wie von Einem, der darin wohnt, Soph. Phil 33, wo der dat. mit στειπτή zu vrbdn; vgl. Plat. Legg. XI, 921 d. – b) bei gen. absolutis, wo die Bdtg des ὡς erst dann recht erfaßt wird, wenn man es durch »in der Meinung, Ansicht« u. ä. übersetzt; ὡς οὕτως ἐχόντων στρατιὴν ἐκπέμπετε, d. i. ἡγούμενοι, ὅτι οὕτως ἔχει, seid überzeugt, daß die Sache sich so verhält und schicket, Her. 8, 144; ὡς ὧδ' ἐχόντων, χαίροιτ' ἄν Aesch. Ag. 1366; Eum. 645; Soph. Ai. 274. 888; ὡς οὐκέτ' ὄντος γὰρ τὰ συμβόλαιά σου ἐφαίνετο Phil. 872; ὡς διδόντος σοι, οὐκ ἂν φϑάνοις περαίνων, d. i. ἡγούμενος, ὅτι δίδωμί σοι, Plat. Phaed. 100 c; ἐρώτα, ὅ, τι βούλει, ὡς τἀληϑῆ ἐροῠντος, frage was du willst, in der Ueberzeugung, daß ich dir die Wahrheit sagen werde, Xen. Cyr. 3, 1,9; παρήγγειλεν ἑκάστοις λαμβάνειν ἄνδρας ὅτι πλείστους, ὡς ἐπιβουλεύοντος Τισσαφέρνους ταῖς πόλεσιν, indem er vorgab, daß Tiss., An. 1, 1,6; ὅτι οὐχ ὡς τοῖς Ἕλλησι πολεμησόντων σφῶν εἴποι 5, 6,3; παρήγγειλαν αὐτοῖς παρασκευάζεσϑαι, ὡς μάχης ἐσομένης Hell. 7, 5,20, vgl. 5, 4,7; οὐκοῠν ὡς διανοουμένου σου ταῦτα ἐρωτῶ, unter der Voraussetzung, daß, Plat. Alc. I, 106 b; vgl. Xen. An. 5, 7,31. – Bes. ist diese Vrbdg bei ἐπίστασϑαι, εἰδέναι u. ähnl. zu merken, wo sie die Stelle des Objectsatzes vertritt, ὡς ἐμοῠ οὖν ἰόντος, ὅπη ἂν καὶ ὑμεῖς, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε, eigtl. in der Ueberzeugung also, daß ich gehen werde, wohin ihr immer gehen möget, so bildet euch eure Ansicht von mir, d. i. glaubt also, daß ich gehen werde; vgl. Xen. Cyr. 1, 6,11; ὡς τοίνυν μὴ ἀκουσομένων, οὕτω διανοεῖσϑε Plat. Rep. I, 327 e; ὑποϑέμενοι ὡς τούτου οὕτω ἔχοντος IV, 437 a; ὡς οὐκέτ' ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή Eur. Med. 1311. – Aehnlich auch ὡς πολέμου ὄντος ἀπαγγελῶ Xen. An. 2, 1,21, u. sonst. – c) aber auch andere Casus des partic. finden sich so absolut gebraucht; zunächst der acc. der imperson., welcher dem gen. übh. entspricht; τούτων δὲ γενομένων, ὡς ἐξὸν ἤδη αὐτοῖς ποιεῖν, ὅ τι βούλοιντο, ἀπέκτειναν Xen. Hell. 2, 3,21; ὡς οὐδὲν δέον An. 6, 2,22; Plat. Phil. 66 a u. sonst; u. bei ähnlichen Structuren, ὡς ἀδύνατον ὄν Rep. IV, 425 a, σὺ. γὰρ ὑπέσχου ζητήσειν ὡς οὐχ ὅσιον ὄν μὴ οὐ βοηϑεῖν δικαιοσύνῃ ib. 427 e. – Aber auch in freierer Vrbdg, ἥδεσϑε τοῦδε εἵνεκα, ὡς περιεσομένους ἡμέας Ἑλλήνων Her. 9, 42, in der Meinung, daß wir besiegen werden; vgl. Soph. O. R. 101 O. C. 380; οὐχ ὕβρει λέγω τάδ', ἀλλ' ἐκεῖνον ὡς παρόντα νῷν, weil ich weiß, daß er hier ist, El. 881; Eur. Ion 983. – Besonders vertritt dieser absol. acc. mit ὡς die Stelle des Objectsatzes bei den Verbis des Sagens, wie Aesch. Ag. 683 einfach sagt λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας, sie sprechen von uns. wie von, sie sagen, daß wir; so Xen. An. 1, 3,15 ὡς μὲν στρατηγήσοντα ἐμὲ ταύτην τὴν στρατηγίαν μηδεὶς ὑμῶν λεγέτω, Keiner spreche von mir als Einem, spreche so, als ob ich, od. daß ich –. Vgl. noch εὔχετο πρὸς τοὺς ϑεοὺς ἁπλῶς ἀγαϑὰ διδόναι ὡς τοὺς ϑεοὺς κάλλιστα εἰδότας Xen. Mem. 1, 3,2, da ja die Götter am besten wüßten; διὸ καὶ τοὺς υἱεῖς οἱ πατέρες εἴργουσι τῶν πονηρῶν ἀνϑρώπων, ὡς τὴν χρηστῶν ὁμιλίαν ἄσκησιν οὖσαν 1, 2,20; προαγορεύουσι τοῖς πολίταις, τὴν κατάστασιν ὅλην μὴ κινεῖν, ὡς ἀποϑανούμενον, ὃς ἂν τοῦτο δρᾷ, mit der Drohung, Plat. Rep. IV, 426 c; μισϑὸν αἰτοῠσιν, ὡς οὐχὶ αὐτοῖσιν ὠφέλειαν ἐσομένην ἐκ τοῠ ἄρχειν I, 345 e, u. sonst. – Der acc. scheint statt des gen. oft nur wegen der nahe liegenden Beziehung auf ein verbum dicendi gewählt zu sein.
10) Hieran reihen sich ähnliche nähere Bestimmungen, bes. durch eine Präposition; καὶ γὰρ ἦσαν ὡπλισμένοι ὡς ἐν ὄρεσιν ἱκανῶς πρὸς τὸ ἐπιδραμεῖν Xen. An. 4, 3,31, für eine Gebirgsgegend hinlänglich bewaffnet; ἄπιστον τὸ πλῆϑος λέγεται ἀπολέσϑαι ὡς πρὸς τὸ μέγεϑος τῆς πόλεως Thuc. 3, 113; ὡς ἐκ τῶν δυνατῶν, ὡς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, nach Möglichkeit, wie es sich nach den Zeitumständen thun ließ; παρασκευασάμενος ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν ist = ὡς ναυμαχήσων, ὡς εἰς μάχην, Xen. An. 1, 8,1; κόσμος ὡς εἰς πόλεμον 1, 9,23; ὡς εἰς κύκλωσιν, = κυκλώσων, 1, 8,23; ἀϑροίζει ὡς ἐπὶ τούτους, unter dem Vorwande eines Zuges gegen diese, 1, 2,1, u. öfter; δοκεῖ στρατεύεσϑ αι ὡς ἐπὶ Τισσαφέρνην 7, 6,1; φεύγουσιν ὡς πρὸς τὴν ἔκβασιν 4, 3,21, u. öfter, wo die Bdtg des ὡς schon oft sehr schwach erscheint (4, 3,11); – ὡς ἐκ κακῶν ἐχάρη, meinend, er sei aus der Noth entronnen, Her. 8, 101; ὡς ἐς Ἀϑήνας Thuc. 1, 61; πλεῖν ὡς πρὸς οἶκον Soph. Phil. 58; ὡς ἐπὶ τυραννίδα Thuc. 1, 126; ὡς ἐν εἰδόσιν ἱκανῶς εἴρηται, wie sichs für Kundige gehört; τοὺς πολεμίους ἐπίσταμαι ἰδιώτας ὄντας ὡς πρὸς ἡμᾶς ἀγωνίζεσϑαι, im Vergleich mit uns, wenn ich den Maaßstab nach uns nehme, Xen. Cyr. 1, 5,11; auch der einfache dat. kann oft ähnlich gefaßt werden, wie das obige μακρὰν γὰρ ὡς γέροντι προὐστάλης ὁδόν Soph. O. C. 20; ἐπεί περ εἶ γενναῖος ὡς ἰδόντι 76; σωφροσύνης, ὡς πλήϑει, οὐ τὰ τοιάδε μέγιστα Plat. Rep. III, 389 d.
11) bes. merke man noch – a) ὡς statt ἤ nach dem compar., μή μου προκήδου μᾶσσον ὡς ἐμοὶ γλυκύ Aesch. Prom. 632; selten noch bei Sp. Man kann dabei auf folgde Vbdg zurückgehen: οὐκ ἐσϑ' ὅ τι μᾶλλον πρέπει οὕτως, ὡς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα ἐν Πρυτανείῳ σιτεῖσϑαι Plat. Apol. 36 d, wo zwei Constructionen verbunden, oder vielmehr aus μᾶλλον ἤ in οὕτως, ὡς übergegangen ist; vgl. ib. 30 a; s. auch Ren. VII, 526 c. – b) bei Zahlwörtern bezeichnet es, daß die genannte Zahl nicht nach ihrem strengen Werthe, sondern als eine ungefähre Angabe zu nehmen sei, ungefähr, etwa, gegen, ἀπέϑανον ὡς πεντακόσιοι, ungefähr 500 blieben, vgl. Xen. An. 1, 6,1. 3, 5,4. 7, 8,15, u. sonst; s. Böckh Ath. Staatshaush. II p. 201. – Einige erklären so auch das oben berührte ὡς τὸ πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ u. s. w. – c) ὡς ἕκαστοι, sc. τυγχάνουσιν, jeder einzeln, Thuc. u. A.; ὡς ἑκάτεροι, jeder von beiden für sich allein, Thuc. 3, 74. – d) bei Sp. steht es in Vrbdgen wie ὡς οἷον pleonastisch, von Plut. an, s. Lob. Phryn. 427; auch οἷον ὡς οἱονεί, Bast ep. crit. p. 57, Schäf. ib. p. 277.
12) eigenthümlich ist endlich der Gebrauch von ὡς als Präposition c. accus., die Richtung zu einer Person oder einem wenigstens persönlich gedachten Object ausdrückend, welchen Gebrauch man gewöhnlich aus dem häufigen Vorkommen des ὡς vor πρός, εἰς, ἐπί τινα (s. 10 a E.) zu erklären pflegt; obwohl die überwiegende Mehrzahl jener Beispiele eine dem ὡς eigenthümliche Auffassung und Absonderung von der Präposition erfordert; einfacher ist der accus. als ein Ueberbleibsel des ursprünglich im Griechischen das Ziel einer Bewegung Ausdrückenden zu nehmen, zu dem ὡς gesetzt wird, um die Absicht des Subjects auszudrücken, ὡς τὸν βασιλέα ἐπορεύϑη, um zu dem Könige zu gelangen; so ist es von Her. 2, 121. 135 u. öfter gebraucht; bei Hom. nur einmal, Od. 17, 218 ὡς αἰεὶ τὸν ὁμοῖον ἄγει ϑεὸς ὡς τὸν ὁμοῖον, zu dem Gleichen hin; öfter bei den Tragg., ϑυραῖος ἦλϑον ὡς ὑμᾶς Soph. Trach. 530; O. R. 1481; ὡς τὸν Δία εἰς τὸν οὐρανόν Ar. Pax 104; in Prosa nicht selten bei Personen; auch bei Städten, ἥκοντα ὡς τὴν Μίλητον Thuc. 8, 36, ὡς Ἄβυδον 103, u. öfter. Döderlein philol. Beiträge aus der Schweiz p. 303 – 326 hat eine Menge Beispiele für ὡς von der Richtung auf leblose Dinge hin gesammelt und bemerkt, daß sich – a) ὡς übh. selten im Vergleich mit den verwandten Präpositionen εἰς, ἐπί, πρός finde, daß es – b) häufiger bei der Richtung zu Personen hin gebraucht werde, daß – c) ὡς, mit einer Präposition verbunden, häufiger bei Sachen, viel seltener bei Personen stehe, und – d) ὡς und ὡς πρός bleiben auf die Verhältnisse von Raum und Handlung eingeschränkt, ὡς τοῦτον τὸν χρόνον findet sich nitgends. Vergleiche noch Herm. Soph. Tr. 365, der zugiebt, es könne ὡς auch bei leblosen Gegenständen gebraucht werden, wenn diese für belebte gesetzt seien, wie bei Ländern, Städten und dergl.; ὡς τὸ πρόσϑεν Ar. Ach. 242.
-
23 beat
1. transitive verb,beat, beaten1) (strike repeatedly) schlagen [Trommel, Rhythmus, Eier, Teig]; klopfen [Teppich]; hämmern [Gold, Silber usw.]beat one's breast — (lit. or fig.) sich (Dat.) an die Brust schlagen
2) (hit) schlagen; [ver]prügeln3) (defeat) schlagen [Mannschaft, Gegner]; (surmount) in den Griff bekommen [Inflation, Arbeitslosigkeit, Krise]beat the deadline — den Termin noch einhalten
4) (surpass) brechen [Rekord]; übertreffen [Leistung]you can't beat or nothing beats French cuisine — es geht [doch] nichts über die französische Küche
beat that! — das soll mal einer nachmachen!
beat everything — (coll.) alles in den Schatten stellen
5) (circumvent) umgehen6) (perplex)it beats me how/why... — es ist mir ein Rätsel wie/warum...
7)8) p.p. beat2. intransitive verb,I'm beat — (coll.): (exhausted) ich bin erledigt (ugs.). See also academic.ru/6046/beaten">beaten 2.
beat, beaten1) (throb) [Herz:] schlagen, klopfen; [Puls:] schlagenmy heart seemed to stop beating — ich dachte, mir bleibt das Herz stehen
2) [Sonne:] brennen (on auf + Akk.); [Wind, Wellen:] schlagen (on auf + Akk., against gegen); [Regen, Hagel:] prasseln, trommeln ( against gegen)3)beat about the bush — um den [heißen] Brei herumreden (ugs.)
4) (knock) klopfen (at an + Dat.)5) (Naut.) kreuzen3. nounbe off somebody's [usual] beat — (fig.) nicht in jemandes Fach schlagen
Phrasal Verbs:- beat in- beat off- beat out- beat up* * *past tense; see beat* * *[bi:t]I. nher heart skipped a \beat ihr stockte das Herzto have a strong \beat einen ausgeprägten Rhythmus habento the \beat of the music im Takt der Musik5.▶ to be off sb's \beat nicht jds Fach sein2. (defeated) geschlagen, besiegtto have sb \beat CHESS jdn schachmatt gesetzt habenIII. vt1. (hit)to \beat a carpet einen Teppich [aus]klopfenhe \beat the door/table with his fist er schlug mit der Faust gegen die Tür/auf den Tisch2. (strike)to \beat one's fists against the door/ground/table mit den Fäusten gegen die Tür/auf den Boden/auf den Tisch schlagento \beat sb's head against the wall/floor jds Kopf gegen die Wand/den Boden schlagen3. (hurt)to \beat one's child/wife sein Kind/seine Frau [ver]prügeln [o schlagen]to \beat sb to death jdn totschlagen [o zu Tode prügeln]to brutally [or savagely] \beat sb jdn brutal zusammenschlagen4. (drum)to \beat a drum trommelnto \beat time den Takt schlagen5. (mix)\beat [the] butter [until light and fluffy] [die] Butter schaumig schlagen\beat eggs and sugar [together] die Eier mit dem Zucker [o Eier und Zucker] schaumig schlagen6. (force)to \beat a confession out of sb ein Geständnis aus jdm herausprügeln7. (defeat)they were \beaten [by] three goals to one sie wurden mit 3 zu 0 geschlagento \beat a record einen Rekord brechento be hard to \beat schwer zu schlagen seinto \beat sb to the draw schneller ziehen als jd; ( fig) schlagfertiger als jd sein8. ( fam)▪ to \beat sb/sth (surpass, outdo) jdn/etw schlagen [o übertreffen]; (be better than) besser als jd/etw seinyou can't \beat our local Italian restaurant for a good pizza eine bessere Pizza als bei unserem Italiener findest du nirgendsyou can't \beat a cool beer on a hot day es geht [doch] nichts über ein kühles Bier an einem heißen Tagyou simply can't \beat their prices ihre Preise sind schlichtweg nicht zu unterbieten9. (avoid)▪ to \beat sth etw umgehenit \beats me das ist mir zu hoch famit \beats me [or what \beats me is] how/why... es ist mir ein Rätsel, wie/warum...11.▶ if you can't \beat 'em, join 'em ( saying) verbünde dich mit ihnen, wenn du sie nicht besiegen kannst▶ to \beat the [living] daylights [or (fam!) the shit] out of sb ( fam) jdn windelweich schlagen fam\beat it! hau ab! fam▶ to \beat a [hasty] retreat [schnell] einen Rückzieher machenIV. vithe doctor could feel no pulse \beating der Arzt konnte keinen Puls[schlag] feststellen2. (strike)▪ to \beat on sth auf etw [nieder]brennen; rain, hailto \beat against the window/on the roof gegen das Fenster peitschen /auf das Dach prasseln; wavesto \beat against the rocks/ship gegen die Felsen/das Schiff schlagen [o peitschen▪ to \beat on sb auf jdn einschlagen5.* * *[biːt]1. vb pret beat, ptp beaten2. nhe answered without missing a beat — er antwortete ohne sich aus der Ruhe or Fassung bringen zu lassen
3) (MUS, POET) Takt m; (of metronome, baton) Taktschlag mon/off the beat — auf dem betonten/unbetonten Taktteil
4) (= beat music) Beat(musik f) m3. vt1) (= hit) schlagen; person, animal also (ver)prügeln, hauen (inf); carpet klopfen; (= search) countryside, woods absuchen, abkämmento beat a/one's way through sth — einen/sich (dat) einen Weg durch etw bahnen
to beat a/the drum — trommeln, die Trommel schlagen
to beat the air —
to beat one's breast (lit, fig) (ape) — sich (dat) an die Brust schlagen sich (dat) gegen die Brust trommeln
3) (= defeat) schlagen; record brechen; inflation in den Griff bekommen; disease erfolgreich bekämpfento beat sb at chess/tennis — jdn im Schach/Tennis schlagen
his shot/forehand beat me — ich war dem Schuss/Vorhandschlag nicht gewachsen
you can't beat central heating/real wool —
that beats everything — das ist doch wirklich der Gipfel or die Höhe (inf), das schlägt dem Fass den Boden aus (inf)
it beats me (how/why...) (inf) — es ist mir ein Rätsel(, wie/warum...) (inf)
well, can you beat it! (inf) — ist das denn zu fassen? (inf)
I'll beat you down to the beach — ich bin vor dir am Strand
5) (= move up and down regularly) schlagen6) (MUS)7) (COOK) cream, eggs schlagen4. vi1) (heart, pulse, drum) schlagento beat on the door (with one's fists) —
See:→ bush3) (cream) sich schlagen lassen5. adj1) (inf= exhausted)
to be (dead) beat — total kaputt or geschafft or erledigt sein (inf)2) (inf* * *beat1 [biːt]A s1. (besonders regelmäßig wiederholter) Schlag, z. B. Herz-, Puls-, Trommelschlag m, Pochen n, Klopfen n (des Herzens etc), Ticken n (der Uhr), (An)Schlagen n (der Wellen)4. MUSa) Takt(schlag) m:in beat im Takt;out of beat, off (the) beat aus dem Taktb) Schlag(zeit) m(f), Taktteil md) Beat(musik) m(f)5. LIT Hebung f, Ton m6. ELEK, PHYS, RADIO Schwebung f7. US umg9. Runde f, Revier n (eines Schutzmanns etc):be on one’s beat seine oder die Runde machen;that is out of my beat das schlägt nicht in mein Fach10. JAGD Treiben nB adj1. umg wie erschlagen, fix und fertig2. MUS Beat…:3. Beatnik…:the Beat Generation die Beatgeneration (Gruppe junger Menschen in den USA, die nach dem 2. Weltkrieg die Gesellschaft mit allen bürgerlichen Bindungen ablehnte und durch gesteigerte Lebensintensität zur Erkenntnis einer metaphysischen Wirklichkeit zu gelangen suchte)4. PHYS, RADIO Schwebungs…:C v/t prät beat, pperf beaten, obs oder dial beat1. schlagen, (ver)prügeln, verhauen:beat to death erschlagen;beat a confession out of sb ein Geständnis aus jemandem herausprügeln;a) einen Teppich etc klopfen, Kleider etc (aus)klopfenc) Steine klopfen3. den Takt, die Trommel schlagen:beat the charge MIL das Signal zum Angriff geben;4. peitschen, schlagen gegen (Wind, Wellen, Regen etc):beaten by storms sturmgepeitscht5. schlagen mit den Flügeln etc:beat one’s hands (in die Hände) klatschen6. einen Weg stampfen, treten, (sich) bahnen:beat one’s way US umg per Anhalter reisen, trampen;beat it! umg hau ab!7. JAGD und weitS. ein Revier durchstöbern, -streifen, einen Rundgang machen um8. a) einen Gegner schlagen, besiegen:beat sb at swimming jemanden im Schwimmen schlagen;beat sb into second place jemanden auf den zweiten Platz verweisen;he had only the goalkeeper to beat SPORT er hatte nur noch den Torhüter vor sich;I’ll not be beaten fig ich lasse mich nicht unterkriegen;she was screaming to beat the band umg sie schrie aus Leibeskräften;he was sleeping to beat the band umg er schlief wie ein Murmeltier;if you can’t beat ’em, join ’em umg wenn man nicht gegen den Strom schwimmen kann, dann schwimmt man halt mit; → hollow B 1b) jemandem, einer Sache zuvorkommen:9. fig schlagen, übertreffen, -bieten:beat a record einen Rekord brechen;the time to beat die Zeit, die es zu schlagen gilt;you can’t beat a good cup of tea es geht nichts über eine gute Tasse Tee;that beats everything I’ve ever heard das ist das Tollste, was ich je gehört habe;10. fig verblüffen:that beats me das ist mir zu hoch, da komme ich nicht mehr mit;it beats me how … ich verstehe einfach nicht, wie …12. TYPO abklopfen:beat a proof einen Bürstenabzug machenD v/i2. schlagen, peitschen ( against gegen):3. schlagen, (er)tönen (Trommel etc)4. SCHIFF lavieren, kreuzen:beat against the wind, beat to windward (luvwärts) kreuzen, abfallen* * *1. transitive verb,beat, beaten1) (strike repeatedly) schlagen [Trommel, Rhythmus, Eier, Teig]; klopfen [Teppich]; hämmern [Gold, Silber usw.]beat one's breast — (lit. or fig.) sich (Dat.) an die Brust schlagen
2) (hit) schlagen; [ver]prügeln3) (defeat) schlagen [Mannschaft, Gegner]; (surmount) in den Griff bekommen [Inflation, Arbeitslosigkeit, Krise]4) (surpass) brechen [Rekord]; übertreffen [Leistung]you can't beat or nothing beats French cuisine — es geht [doch] nichts über die französische Küche
beat everything — (coll.) alles in den Schatten stellen
5) (circumvent) umgehen6) (perplex)it beats me how/why... — es ist mir ein Rätsel wie/warum...
7)8) p.p. beat2. intransitive verb,I'm beat — (coll.): (exhausted) ich bin erledigt (ugs.). See also beaten 2.
beat, beaten1) (throb) [Herz:] schlagen, klopfen; [Puls:] schlagenmy heart seemed to stop beating — ich dachte, mir bleibt das Herz stehen
2) [Sonne:] brennen (on auf + Akk.); [Wind, Wellen:] schlagen (on auf + Akk., against gegen); [Regen, Hagel:] prasseln, trommeln ( against gegen)3)beat about the bush — um den [heißen] Brei herumreden (ugs.)
4) (knock) klopfen (at an + Dat.)5) (Naut.) kreuzen3. noun2) (Mus.) Schlag, der; (of metronome, baton) Taktschlag, derbe off somebody's [usual] beat — (fig.) nicht in jemandes Fach schlagen
Phrasal Verbs:- beat in- beat off- beat out- beat up* * *n.Runde -n f.Schlag -¨e m.Takt -e m. v.(§ p.,p.p.: beat, beaten)= ausklopfen v.besiegen v.klopfen v.schlagen v.(§ p.,pp.: schlug, geschlagen) -
24 cross
1. nounthe Cross — das Kreuz [Christi]
2) (cross-shaped thing or mark) Kreuz[zeichen], das4) (affliction, cause of trouble) Kreuz, das5) (intermixture of breeds) Kreuzung, die2. transitive verb1) [über]kreuzencross one's arms/legs — die Arme verschränken/die Beine übereinander schlagen
cross one's fingers or keep one's fingers crossed [for somebody] — (fig.) [jemandem] die od. den Daumen drücken/halten
I got a crossed line — (Teleph.) es war jemand in der Leitung
2) (go across) kreuzen; überqueren [Straße, Gewässer, Gebirge]; durchqueren [Land, Wüste, Zimmer]we can cross — abs. die Straße ist frei
cross somebody's mind — (fig.) jemandem einfallen
cross somebody's path — (fig.) jemandem über den Weg laufen (ugs.)
3) (Brit.)4) (make sign of cross on)5) (cause to interbreed) kreuzen; (cross-fertilize) kreuzbefruchten3. intransitive verb(meet and pass) aneinander vorbeigehen4. adjectivecross [in the post] — [Briefe:] sich kreuzen
1) (transverse) Quer-2) (coll.): (peevish) verärgert; ärgerlich [Worte]somebody will be cross — jemand wird ärgerlich od. böse werden
be cross with somebody — böse auf jemanden od. mit jemandem sein
Phrasal Verbs:- academic.ru/85872/cross_off">cross off* * *[kros] I adjective(angry: I get very cross when I lose something.) ärgerlich- crosslyII 1. plural - crosses; noun1) (a symbol formed by two lines placed across each other, eg + or x.) das Kreuz2) (two wooden beams placed thus (+), on which Christ was nailed.) das Kreuz3) (the symbol of the Christian religion.) das Kreuz4) (a lasting cause of suffering etc: Your rheumatism is a cross you will have to bear.) das Leiden5) (the result of breeding two varieties of animal or plant: This dog is a cross between an alsatian and a labrador.) die Kreuzung6) (a monument in the shape of a cross.) das Kreuz7) (any of several types of medal given for bravery etc: the Victoria Cross.) das Kreuz2. verb1) (to go from one side to the other: Let's cross (the street); This road crosses the swamp.) kreuzen2) ((negative uncross) to place( two things) across each other: He sat down and crossed his legs.) kreuzen4) (to meet and pass: Our letters must have crossed in the post.) sich kreuzen5) (to put a line across: Cross your `t's'.) einen Querstrich ziehen6) (to make (a cheque or postal order) payable only through a bank by drawing two parallel lines across it.) einen Scheck etc. als Verrechnungsscheck kennzeichnen8) (to go against the wishes of: If you cross me, you'll regret it!) Plan durchkreuzen•- cross-- crossing
- crossbow
- cross-breed
- cross-bred
- crosscheck 3. noun(the act of crosschecking.)- cross-country- cross-country skiing
- cross-examine
- cross-examination
- cross-eyed
- cross-fire
- at cross-purposes
- cross-refer
- cross-reference
- crossroads
- cross-section
- crossword puzzle
- crossword
- cross one's fingers
- cross out* * *[krɒs, AM krɑ:s]I. nto mark sth with a [red] \cross etw [rot] ankreuzenfirst, mark the place for the drillhole with a \cross markieren Sie bitte zunächst die Stelle für das Bohrloch mit einem KreuzChrist died on the \cross Christus starb am Kreuzto bear/take up one's \cross sein Kreuz tragen/auf sich akk nehmenwe all have our \cross to bear wir haben alle unser Kreuz zu tragen5. (hybrid) Kreuzung f ( between zwischen/aus + dat); ( fig: something in between) Mittelding nt ( between zwischen + dat); (person) Mischung f ( between aus + dat)7. ASTRONthe [Southern] \cross das Kreuz des Südens8. (bias)on the \cross schrägshe is \cross at being given all the boring jobs sie ist verärgert, weil sie immer die langweiligen Arbeiten bekommt▪ to be \cross that... verärgert sein, dass...III. vt1.▪ to \cross sth (traverse) country, desert, valley etw durchqueren; equator, lake, mountain, river etw überquerenthe new bridge \crosses the estuary die neue Brücke geht [o führt] über die Flussmündungthe railway \crosses a hundred miles of desert die Bahnstrecke führt zweihundert Meilen durch die Wüsteto \cross the border die Grenze passieren; ( fig) die Grenze überschrittento \cross a bridge/the road eine Brücke/die Straße überqueren; (on foot also) über eine Brücke/die Straße gehen\cross the line (go out of play) ins Aus gehen; (go into the goal) ins Tor gehen; ( fig) zu weit gehento \cross the room das Zimmer durchquerento \cross the threshold die Schwelle überschreiten2. FBALLto \cross the ball [to sb] den Ball [zu jdm] flanken▪ to \cross sth etw [über]kreuzento \cross one's arms die Arme verschränkento \cross one's legs die Beine übereinanderschlagento \cross a cheque einen Scheck zur Verrechnung ausstellen\crossed cheque Verrechnungsscheck m5. REL▪ to \cross sb jdn verärgern7. (breed)▪ to \cross an animal with another animal ein Tier mit einem anderen Tier kreuzen8. BRIT POLto \cross the floor [of the House] die Partei [o Fraktion] wechseln9. TELECthe lines are \crossed, we've got a \crossed line da ist jemand in der Leitung10.▶ let's \cross that bridge when we come [or get] to it lassen wir die Sache [erst mal] auf uns zukommen▶ their lines [or wires] were \crossed sie haben sich missverstanden▶ to \cross one's mind jdm einfallenit suddenly \crossed my mind that... mir fiel plötzlich ein, dass...it didn't \cross my mind that/to... es ist mir [gar] nicht in den Sinn gekommen dass/zu...▶ to \cross sb's path jdm über den Weg laufen▶ to \cross paths with sb jdn treffenwhen did you last \cross paths with each other? wann seid ihr euch zuletzt über den Weg gelaufen?▶ to \cross swords with sb mit jmd eine Auseinandersetzung haben, mit jdm die Klinge kreuzen fig gehIV. vi1. (intersect) sich kreuzen2. (traverse a road) die Straße überqueren; (on foot) über die Straße gehen; (travel by ferry) übersetzen; (traverse a border)to \cross into a country die Grenze in ein Land passierenhow did you manage to \cross into the USA? wie bist du über die amerikanische Grenze gekommen?3. (meet)our paths have \crossed several times wir sind uns schon mehrmals über den Weg gelaufen4. (pass) sich kreuzenour letters must have \crossed in the post unsere Briefe müssen sich auf dem Postweg gekreuzt haben* * *I [krɒs]1. n1) Kreuz ntto make the sign of the Cross —
2)(= bias)
on the cross —a cross between a laugh and a bark — eine Mischung aus Lachen und Bellen
2. attr(= transverse) street, line etc Quer-3. vt1) (= go across) road, river, mountains überqueren; (on foot) picket line etc überschreiten; country, desert, room durchquerento cross the road — über die Straße gehen, die Straße überqueren
it crossed my mind that... — es fiel mir ein, dass..., mir kam der Gedanke, dass...
a smile crossed her lips —
don't cross your bridges until you come to them (prov) — lass die Probleme auf dich zukommen
we'll cross that bridge when we come to it — lassen wir das Problem mal auf uns zukommen, das sind ungelegte Eier (inf)
they have clearly crossed the boundary into terrorism — sie haben eindeutig die Grenze zum Terrorismus überschritten
2) (= put at right-angles, intersect) kreuzenthe lines are crossed, we have a crossed line (Telec) — die Leitungen überschneiden sich
to cross sb's palm with silver —
keep your fingers crossed for me! (inf) — drück or halt mir die Daumen! (inf)
I'm keeping my fingers crossed ( for you) (inf) — ich drücke or halte ( dir) die Daumen (inf)
3) (= put a line across) letter, t einen Querstrich machen durch; (Brit) cheque ≈ zur Verrechnung ausstellenSee:→ dot4)(= make the sign of the Cross)
to cross oneself — sich bekreuzigencross my/your heart (inf) — Ehrenwort, Hand aufs Herz
5) (= mark with a cross) ankreuzen7) animal, fruit kreuzen4. vi1) (across road) hinübergehen, die Straße überqueren; (across Channel etc) hinüberfahren"cross now" — "gehen"
2) (= intersect) sich kreuzen; (lines also) sich schneiden3) (letters etc) sich kreuzenIIadj (+er)böse, sauer (inf)* * *A s1. Kreuz n:2. the Cross das Kreuz (Christi):a) das Christentumb) das Kruzifix:cross and crescent Kreuz und Halbmond, Christentum und Islam3. Kruzifix n (als Bildwerk)4. Kreuzestod m (Christi)5. fig Kreuz n, Leiden n:everyone has a cross to bear in life wir haben alle unser Kreuz zu tragen;take up one’s cross sein Kreuz auf sich nehmen6. (Gedenk)Kreuz n (Denkmal etc)7. Kreuz(zeichen) n:make the sign of the cross sich bekreuzigen8. Kreuz(zeichen) n (als Unterschrift)9. Kreuz n, Merkzeichen n:mark with a cross, put a cross against ankreuzen, mit einem Kreuz bezeichnen10. Heraldik etc: Kreuz n:cross potent Krückenkreuz11. (Ordens-, Ehren) Kreuz n:Grand Cross Großkreuz12. Kreuz n, kreuzförmiger Gegenstand13. TECH Kreuzstück n, kreuzförmiges Röhrenstück14. TECH Fadenkreuz n15. ELEK Querschuss m16. a) Kreuzung fb) Kreuzungspunkt m17. Widerwärtigkeit f, Unannehmlichkeit f, Schwierigkeit f18. BIOLa) Kreuzung fbetween zwischen dat)20. Querstrich m21. SPORT Cross m:a) (Tennis) diagonal über den Platz geschlagener Ballb) (Boxen) Schlag, der über den abwehrenden Arm des Gegners auf dessen entgegengesetzte Körperhälfte führt23. sl Gaunerei f, Schwindel m:on the cross auf betrügerische Weise, unehrlich, hintenherum umgB v/t1. bekreuz(ig)en, das Kreuzzeichen machen auf (akk) oder über (dat):cross o.s. sich bekreuzigen;cross sb’s hand ( oder palm) (with silver) jemandem (besonders einer Wahrsagerin) Geld in die Hand drücken; → heart Bes Redew2. kreuzen, übers Kreuz legen:cross one’s armsa) die Arme kreuzen oder verschränken,b) fig die Hände in den Schoß legen;3. eine Grenze, ein Meer, eine Fahrbahn etc überqueren, ein Land etc durchqueren, (hinüber)gehen oder (-)fahren über (akk):cross sb’s path fig jemandem in die Quere kommen, jemandem über den Weg laufen;cross the street die Straße überqueren, über die Straße gehen;4. fig überschreiten5. sich erstrecken über (akk)6. hinüberschaffen, -transportieren7. kreuzen, schneiden:8. sich kreuzen mit:9. ankreuzencross sb’s name off the list jemandes Namen von der Liste streichen11. einen Querstrich ziehen durch:cross a t im (Buchstaben) t den Querstrich ziehen13. a) einen Plan etc durchkreuzen, vereitelnbe crossed auf Widerstand stoßen;be crossed in love Pech in der Liebe haben16. BIOL kreuzen17. ein Pferd besteigenC v/i1. quer liegen oder verlaufen2. sich kreuzen, sich schneiden:their paths crossed again fig ihre Wege kreuzten sich wiedera) hinübergehen, -fahren (zu), übersetzen (nach),b) hinüberreichen (bis),c) SPORT flanken4. sich kreuzen (Briefe)5. BIOL sich kreuzen (lassen)6. cross overa) BIOL Gene austauschen,b) THEAT die Bühne überquerenD adj (adv crossly)1. sich kreuzend, sich (über)schneidend, kreuzweise angelegt oder liegend, quer liegend oder laufend, Quer…2. schräg, Schräg…3. wechsel-, gegenseitig (Zahlungen etc)5. Gegen…, Wider…6. widerwärtig, unangenehm, ungünstig8. BIOL Kreuzungs…9. Statistik etc: Querschnitts…, vergleichend10. Br sl unehrlichE adv1. quer2. über Kreuz, kreuzweise3. falsch, verkehrt* * *1. noun1) Kreuz, das; (monument) [Gedenk]kreuz, das; (sign) Kreuzzeichen, dasthe Cross — das Kreuz [Christi]
2) (cross-shaped thing or mark) Kreuz[zeichen], das4) (affliction, cause of trouble) Kreuz, das5) (intermixture of breeds) Kreuzung, die2. transitive verb1) [über]kreuzencross one's arms/legs — die Arme verschränken/die Beine übereinander schlagen
cross one's fingers or keep one's fingers crossed [for somebody] — (fig.) [jemandem] die od. den Daumen drücken/halten
I got a crossed line — (Teleph.) es war jemand in der Leitung
2) (go across) kreuzen; überqueren [Straße, Gewässer, Gebirge]; durchqueren [Land, Wüste, Zimmer]we can cross — abs. die Straße ist frei
cross somebody's mind — (fig.) jemandem einfallen
cross somebody's path — (fig.) jemandem über den Weg laufen (ugs.)
3) (Brit.)5) (cause to interbreed) kreuzen; (cross-fertilize) kreuzbefruchten3. intransitive verb(meet and pass) aneinander vorbeigehen4. adjectivecross [in the post] — [Briefe:] sich kreuzen
1) (transverse) Quer-2) (coll.): (peevish) verärgert; ärgerlich [Worte]somebody will be cross — jemand wird ärgerlich od. böse werden
be cross with somebody — böse auf jemanden od. mit jemandem sein
Phrasal Verbs:* * *adj.durchkreuzen adj.quer adj.schief adj.zuwider adj.ärgerlich adj. n.(§ pl.: crosses)= Flanke -n f.Flankenball m.Kreuz -e n. v.durchqueren v.kreuzen v.verschränken (Arme) v. -
25 facio
facio, fēcī, factum, ere (verwandt mit dem Stamme θε in τίθημι, ε-θη-κα), machen in der weitesten Bedeutung; dah. I) tr. u. zwar: A) zunächst von jeder äußerlichen Tätigkeit, die sich in Hervorbringung eines handgreiflichen, in die Sinne fallenden Produktes kundgibt, 1) machen = verfertigen, bauen, lectulos faciundos dare, Ter.: alci anulum, Cic.: classem, bauen, Caes.: castra, aufschlagen, Caes.: murum saxo quadrato, Liv.: pontem in Istro flumine, schlagen über, Nep.: semitam per fundum, anlegen, Plaut.: litteram, schreiben, Cic. – armis faciendis praeesse, eine Waffenfabrik leiten, Cic. – phalerae pulcherrime factae (gearbeitet), Cic. – dah. a) von der Tätigkeit des Schreibenden, niederschreiben, schriftlich aufsetzen, litteras ad alqm, an jmd. schreiben, Cic.: sermonem inter nos habitum in Cumano, Cic. – b) v. körperlicher Tätigkeit übh., wie unser machen, tun, geben, iactum, einen Wurf tun, Auct. b. Alex.: gradum, Cic.: sibi viam, bahnen, Liv.: alci transitum, jmd. durchlassen, Liv.: alci savium, geben, Plaut.: alci ventulum, zufächeln, Ter.: vela, s. 1. vēlum(Segel): significationem, ein Zeichen (Signal) geben, Caes.: impetum in hostes, machen, Liv.
2) zeugen, erzeugen, hervorbringen, volucres ova ac pullos faciunt, legen Eier u. brüten Junge aus, Varro: asinus od. apis facit subolem, Col. u. Plin.: rapa facit cymam, treibt hervor, Col.: stercus, Mist machen, Col.: stercus facit multam herbam, erzeugt, gibt, Col.: corpus facere, s. corpus(no. I, B, 1): calorem, Wärme erzeugen, Plin.: maculas, Flecken machen (verursachen), Plin.: ignem ex lignis viridibus, Feuer machen (anmachen) aus usw., Cic. – homo ad ista expedienda factus, wie gemacht, -geschaffen (= von Natur geschickt), Cic.: ex industria factus ad imitationem stultitiae, geflissentlich den Schein der Narrheit suchend, Liv. 1, 56, 8: factus naturā et consuetudine exercitus m. Infin., Tac. ann. 14, 56. – dah. a) von der schaffenden Tätigkeit des Redners u. Dichters, machen = schaffen, bilden (s. Voß Verg. ecl. 3, 86), orationem, versus, poëma, Cic.: in versu faciendo saepe caput scabere, Hor.: orationis faciendae et ornandae auctores locupletissimi, Cic. – u. b) als gramm. t. t. von Wörtern = die u. die (Kasus- od. Tempus- od. abgeleitete) Form bilden, cur aper apri, pater patris faciat? (im Genetiv) apri bildet od. hat, Quint.: cum Alba faciat Albanos et Albenses, volo volui et volavi, Quint. (vgl. Quint. 1, 6, 13 sqq.): eadem (littera) fecit ex duello bellum, Quint.: genetivus Oedipi faciet, wird haben, Donat.: si numerum pluralem facere cogetur, Gramm. Vatic.
3) erzielen, erwerben, gewinnen, sich machen, ex arvo aeque magno, sed male consito et minus multum et minus bonum vinum et frumentum f., Varro (vgl. ποιειν τι εκ της γης): praedam, machen, Caes.: praedas ab alqo, Nep.: rem, sich Vermögen erwerben, Hor.: lucrum, manubias sibi ex etc., Cic.: divitias ex alqa re, Plaut.: magnas pecunias ex metallis, Nep.: liberis plurimum, erwerben, Ter.: stipendia, Sold verdienen = Kriegsdienste tun, Sall. u. Liv.
4) = conficere, a) aufbringen, auf die Beine bringen, auftreiben, tributum, Cic.: manum, Cic.: exercitum, Vell.: exercitum argento, Sall. in Sen. ep.: auxilia mercede, Tac. – b) eine Strecke im Raume durchmachen = zurücklegen, cursu quingenta stadia, Iustin. 11, 8, 2. – u. dav. übtr. c) eine Zeit durchmachen = zubringen, verleben, paucissimos unā dies, Sen.: annum in fuga, ICt.
5) (als arithm. t. t.) = efficere, machen, ausmachen, Lais μυρίας δραχμὰς poposcit, hoc facit nummi nostratis denariûm decem milia, Gell. 1, 8, 5: actus quadratus undique finitur pedibus CXX; hoc duplicatum facit iugerum, Col. 5, 1, 5: quae utraeque summae in se multiplicatae quadratorum faciunt pedum viginti octo milia et octingentos (pedes), ibid. § 6.
B) von derjenigen Tätigkeit, die sich im Hervorbringen von Handlungen und Zuständen kundgibt, also: 1) machen, tun = verrichten, ausüben, vornehmen, begehen, leisten, ausführen, zustande ( zuwege) bringen, verwirklichen (Ggstz. velle od. facere velle, beabsichtigen), α) m. allg. Objj.: ego plus quam feci facere non possum, Cic.: neque hoc in uno fecit Annaeo (tat er an usw.), sed in omnibus senatoribus, Cic.: omnia amici causā f., Cic.: id quod neque facere neque velle per sese honestum est, Gell. – β) m. Acc. subst.: opus, Feldarbeit verrichten, Ter.: iter, s. iter(Reise, Marsch): facinus, Cic.: u. so fortia facinora fecimus, M. Caes. in Fronto epist. ad M. Caes. 5. p. 68, 7 N.: caedem, furtum, fraudem, Cic.: exempla in alqm, Exempel an jmd. statuieren, Plaut.: gratulationem, abstatten, Quint.: largitionem, vornehmen, Cic.: alci medicinam, jmd. heilen, Cic.: nullus melius medicinam facit, kein Arzt versteht sich besser darauf, Plaut.: brevi dignum exitum facturos, würden sich bald ihr verdientes Ende bereiten, Suet.: initium, finem, moram, periculum u. dgl., s. fīnis, initium usw. – comitia, abhalten, Liv.: indutias, pacem, Waffenstillstand-, Frieden machen, -schließen, Cic. u.a.: seditionem, Cic.: bellum, Kr. anstiften, anfangen, Cic.; alci, jmd. in Krieg verwickeln, jmd. bekriegen (wie πόλεμον ποιειν τινι), Nep. u.a.: neque fecisse Rhodienses bellum neque facere voluisse, Gell.: proelium, ein Treffen anfangen, sich in einen Kampf einlassen, Cic., Sall. u.a.: fugam, die Fl. ergreifen, Sall. u. Liv.; aber fugam (mit u. ohne hostium u. dgl.) facere, eine Fl. bewirken, in die Fl. schlagen, Sall. u. Liv. (s. Weißenb. Liv. 21, 5, 16): deditionem, sich ergeben, Sall.: nomina, s. nōmen. – imperata, ausführen, Caes.: promissum, erfüllen, Cic. – quas res neque solverunt neque fecerunt (leisteten), Liv. – γ) m. Advv.: multa impure atque taetre, Cic.: vel facere quod non optime possis, vel facere quod non pessime facias, humanitatis est, Cic.: ut nihil intemperanter, nihil effeminate faciam, optabo, Sen. – δ) m. quid in Fragesätzen: αα) quid facis? was beginnst du? Ov. fast. 2, 386 u. ö. – ββ) quid faciam? was soll ich tun od. anfangen? quid facerem? was sollte ich tun? was zu tun? (von solchen, die ratlos sind u. mit Ratlosigkeit sich entschuldigen), s. Ruhnk. Ov. her. 8, 50; 10, 59: quid faciam infelix? Ov.: quid facerem? Verg.: sed tu quid faceres? Ov. – ε) fac. de alqo od. de alqa re, bl. alqo od. alqā re, alci od. alci rei, cum alqa re, mit jmd. od. etw. tun, machen, anfangen, gew. in Fragesätzen (s. Bünem. Lact. 2, 3, 3), quid de puero era tua fecit? Plaut.: quid de eo facies? Lact.: quid de his faciunt facturive sunt? Lact.: quid de praeda faciendum censerent? Liv.: quidnam facerent de rebus suis? was sie in ihrer Lage tun sollten? Nep. Them. 2, 6. – nescit quid faciat auro, Plaut.: quid illis faciat ceteris (Dat.), Plaut.: quid hoc homine od. huic homini facias? was will man od. willst du mit dem M. anfangen? Cic.: quid faceret Chrysippus huic conclusioni? was könnte Chr. gegen diesen Schluß einwenden? quid hic cum tragicis versibus et syrmā facis? Valer. com.: quid hic homo tantum incipissit facere cum tantis minis? Plaut. – ζ) prägn., m. quid od. m. allgem. Acc., tun = begehen, verbrechen, sündigen, quid feci? nihil feci, Plin. ep.: quid feci? quid commerui aut peccavi pater? Ter.: quid fecit? Ter.: faciunt hi plura, Iuven.
2) insbes.: a) eine Feierlichkeit veranstalten, cenas, Cic.: ludos, Cic.: sacra od. sacrificium od. res divinas, ein Opfer vollziehen, opfern ( ἱερὰ ῥέζειν), Cic. (vgl. Fabri Liv. 22, 10, 3 sqq.; u. absol. s. unten no. III, 4). – b) etw. als gewöhnl. Geschäft betreiben, treiben, ausüben, praeconium (Geschäft eines Ausrufers), argentariam, Cic.: medicinam, als Arzt praktizieren, Phaedr. Vgl. Gräve Cic. Verr. 5, 18, 46 und die Auslgg. zu Phaedr. 1, 14, 2.
3) bewirken = bereiten, verschaffen, nomen, cognomen alci rei, geben, Liv.: alci auspicium, jmd. zu etw. auffordern, veranlassen, Hor.: dci negotium, s. negōtium: silentium, verschaffen, Liv.: orationi audientiam, Gehör verschaffen, Cic.: alci famam prompti ingenii, Quint.: favorem, Liv.
4) jmdm. etw. geben, gewähren, potestatem (Erlaubnis), Cic.: commercium sermonis, Liv.: alci gratiam alcis rei (Verzeihung, Nachsicht), Cic.
5) einen Körper- od. Gemütszustand an od. in jmd. erregen, rege machen, erwecken, einflößen, alci fletum, jmd. zum Weinen bringen, Col.: alci dolorem, Cic. ad Att. 11, 8, 2: alci desiderium alcis rei, Liv.: alci fidem, bei jmd. Glauben erwecken = jmd. (von etw.) überzeügen, Cic.: hosti audaciam, Liv.: divitiae animos (Mut) faciunt, Liv.: spiritus (hohen Mut), Liv.: spem, Cic. u. Liv.: curam, Tac.: taedium, stomachum, Cic.: iram, Quint.: metum, Cels. u. Tac.: metum insidiarum, Liv.: timorem, Liv.: suspicionem, Cic.
6) machen, bewirken, es fertig bringen, dahin arbeiten, daß usw., lassen, a) m. ut u. Konj., faciuntne intellegendo ut nihil intellegant, Ter.: facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur, Cic.: splendor vester facit, ut peccare sine summo rei publicae periculo non possitis, Cic.: alterum facio, ut caveam, alterum, ut non credam, facere non possum, Cic.: ut nihil ad te dem litterarum facere non possum (ich kann es nicht über mich gewinnen), Cic. – dah. facere ut nicht selten gebraucht, um den Begriff der Tätigkeit nachdrücklicher hervorzuheben, facite, ut mores eius et vultum recordemini, macht, daß ihr euch erinnert = erinnert euch, Cic. – u. facio ut etc. m. einem Adi. od. Adv. = ich verstehe mich dazu, zu usw., invitus feci, ut Flamininum e senatu eicerem, Cic.: itaque feci non invitus, ut prodessem multis rogatu tuo, habe mich ganz gern dazu verstanden, Cic.: facio libenter, ut per litteras tecum colloquar, Cic. – b) m. bl. Konj.: immo illi mitem faxo faciant fustibus, Afran. fr.: ego faxim ted Amphitruonem malis esse quam Iovem, Plaut.: haud sibi cum Danais rem faxo et pube Pelasgā esse ferant, Verg.: fallat eam faxo, Ov.: faxo sciatis, Petron.: et ita ultima sit, faciam, Veneris concordia vestrae, Ov.: di facerent, sine patre forem! Ov.: der Imperat. fac (facito) mit folg. Konjunktiv als Umschreibung eines affirmativen Imperativs, unser mache od. tue dafür, daß usw., od. laß mit folg. Infinitiv, certum hominem ad eum mittas face, Nep.: fac sciam, tue mir zu wissen, laß mich wissen, Cic.: surculos facito sint longi binos pedes, mache, daß sie sind, od. laß sie sein, Cato. – c) fac. m. folg. ne od. quo u. Konj., non fac. m. folg. quin od. quo minus u. Konj., luctus facit ne dubitem, Acc. fr.: quod ne permittat in hostem, ipsa facit gravitas, Ov.: mors faciet ne sim, cum venerit, exsul, Ov.: nach dem Imperat. (vgl. no. b), tu fac ne ventis verba profundam, Lucr.: fac ne quid aliud cures hoc tempore nisi ut quam commodissime convalescas, Cic.: per se quisque sedulo faciebant, quo illam mihi lenirent miseriam, Ter. – non enim faciam, quin scias, ich werde es nicht fertig bringen (nicht über mich gewinnen), dich in Unwissenheit zu lassen, Plaut.: numquam quisquam faciet, quin soror ista sit germana huius, nimmer wird es jemand fertig bringen (beweisen), daß sie nicht usw., Plaut. (vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 283 u. 473): facere non possum (ich kann nicht umhin), quin cotidie ad te mittam (litteras), Cic.: facere non potui, quin tibi voluntatem declararem meam, Cic.: neu quis facito, quo minus ei oetantur (= utantur) fruantur habeant, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. XI (p. 79). – d) m. Acc. u. Infin. (s. Ruhnken Ov. her. 17, 174), vel carnuficinam hunc facere possum perpeti, Plaut.: qui nati coram me cernere letum fecisti, Verg.: noc me telum flere facit, Ov.: illum forma timere facit, Ov.: desiderium facit macrescere volucres, Varro: u. nach dem Imperat. (vgl. no. b), mel Atticum ter intervere facito, Col.: noch dem Fut., succum mori agrestis paulum facies defervere, Pallad.: quae res scissuris eos faciet aperiri, Pallad. – e) faxo m. folg. Indic. Fut. (s. Klotz u. Spengel Ter. Andr. 854), temperi ego faxo scies, Plaut.: iam faxo hic aderit, Ter.: immo vero indignum iam facinus faxo ex me audies, Ter. – f) m. Infin., facias videre Romam, Corp. inscr. Lat. 8, 2632: m. Infin. pass., remitti fecit, Amm. 27, 7, 3.
7) machen, darstellen, lassen, m. folg. Acc. u. Infin., v. Künstlern, fecerat et viridi fetam Mavortis in antro procubuisse lupam, Verg.: stare deum pelagi longoque ferire tridente aspera saxa facit, Ov.: v. Schriftstellern, qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum, Ter.: quem tamen Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulisse, Cic.: quem in suis libris fecit (Cicero) de re publica disputare, Augustin. de civ. dei 2, 21, 4 in.: quos loqui facit in ea disputatione, Augustin. de civ. dei 2, 21, 4.
8) zum Ausdrucke der bloß gedachten od. angenommenen Wirkung, mit folg. Acc. u. Infin., a) lassen = den Fall setzen, annehmen, voraussetzen, esse deos faciamus, Cic.: fac, quaeso, qui ego sum, esse te, Cic. – b) sich stellen, als ob usw., se facit esse venustum, Catull. 97, 9: facio me alias res agere, ich tue (stelle mich), als ob ich usw., Cic. ep. 15, 18, 1.
9) (= efficere) bewirken, beweisen, haec enim ratio facit lunam non habere lumen proprium, Macr. somn. Scip. 1, 19, 9.
10) mit dopp. Acc., a) mit einem Subst. als Acc. ber Wirkung, jmd. od. etw. zu etw. machen, α) übh.: alqm consulem, jmd. zum K. machen (sowohl v. Volke als v. einem einzelnen, der bewirkt, es durchsetzt, daß jmd. K. wird, s. Ellendt Cic. de or. 2, 66, 268), Cic.: alqm regem Epiri, Iustin.: alqm reum, in den Anklagestand versetzen, Cic.: alqm heredem, zum E. machen = einsetzen, Cic.: alqm testem, zum Z. nehmen, Ter. u. Liv.: Siciliam provinciam, zur Provinz machen, Vell.: captivum de rege facturi videbantur, Iustin.: im Passiv m. dopp. Nom., de accusatore Scipionis venerator factus est, Val. Max.: u. ohne Prädikat, si ille factus esset (sc. consul), dazu (zum Konsul) gemacht worden wäre, Cic. Muren. 50; vgl. Cic. Planc. 9 u. 14. – β) vorgeblich zu etwas machen, für etwas ausgeben, me unum ex iis feci, qui etc., ich gab mich aus für einen usw., ich tat, als wäre ich einer usw., Cic.: facio te apud illum deum, Ter.: ut puellae unum me facerem beatiorum, um mich als einer von den Wohlhabenden aufzuspielen, Catull. 10, 17: et se facit venustum, spielt sich als schöner Mann (als Adonis) auf, Catull. 97, 7.: verbis se locupletem f., sich reich machen, Cic. – b) mit einem Adi. od. Partic, im Acc. zur Angabe der Wirkung, des Zustandes, der an jmd. hervorgebracht wird, animum dubium, zweifelhaft machen, Cic.: alqm sanum, disertum, Cic.: alqm peritum alcis rei, geschickt machen in usw., Nep.: alqm certum, certiorem, s. certusno. II, B, 3, b. S. 1097 (vgl. Lorenz Plaut. Pseud. 16): u. certum od. certius facere alci, s. certusno. II, B, 3, a, α S. 1096 (vgl. Brix Plaut. Men. 764. Lorenz Pseud. 16): alqm scientem, Plaut. asin. 48. Ter. heaut. 873: alqd planum, deutlich machen, Quint. – selten mit einem Adv., wie alqd palam, offenbar machen, Nep. – Partiz. factus m. dopp. Voc., o tu lectule deliciis facte beate meis! Prop. 2, 15, 2. – c) mit einem Partic, od. Adi. im Acc. zur Bezeichnung der Tatigkeit, in der jmd. od. etw. dargestellt wird, Xenophon facit Socratem disputantem etc., stellt dar, führt ein als behauptend usw., Cic. (vgl. oben no. 7): alqm od. alqd missum, s. mittono. II, A u. B: alqd reliquum, s. reliquus: u. so ademptum tibi iam faxo (= adimam) omnem metum, Ter.: faxo tali eum mactatum (mactabo) atque hic est infortunio, Ter.
11) etwas zum Eigentum jmds. machen, jmd. in Besitz von etwas setzen, mit Genet. des Besitzers, tota Asia populi Romani facta est, fiel dem röm. Volke anheim, Cic.: Graeci optionem Carthaginiensium faciunt, legen die Wahl in die Hände der K., Sall.: facere alqd potestatis od. dicionis suae, in seine Gewalt od. Botmäßigkeit bringen, Liv. (vgl. Fabri Liv. 21, 53, 6): ebenso alqm sui iuris, jmd. sich untertan machen, Vell.: omnia arbitrii sui, seiner Willkür untertan machen, Liv.: alqd sui muneris od. beneficii sui, etw. als sein Geschenk, seine Wohltat betrachten lassen, Tac. u. Iustin. (vgl. Benecke u. Fittb. Iustin. 13, 4, 9): alqm proprii iuris, selbständig-, unabhängig machen, Iustin. (vgl. Benecke u. Fittb. Iustin. 9, 1, 3). – Aber auch mit dem Pron. possess., alqam terram suam, ein Land sich unterwerfen, Caes.: alqm suum, sich jmd. zum Freunde machen, Ter.: neque gloriam meam, laborem illorom faciam, ich werde nicht mir den Ruhm nehmen, ihnen die Mühe lassen, Sall.
12) einen gewissen Wert auf etwas legen (vgl. unser »sich wenig aus etwas machen« u. dgl.) = so u. so achten, schätzen, si aliter nos faciant, quam aequum est, Plaut. – u. bes. mit Genet. des Wertes, parvi, minimi, pluris, maximi, nihili, Plaut., Cic. u.a.: nec pluris nunc facere Camillum hoc bellum, kümmere sich ebensowenig um usw., Cic. – Hierher gehören wohl auch die Formeln: aequi bonique f. alqd, mit etwas zufrieden sein u. dgl. (s. aequusno. II, 2, b a. E), Cic.: lucri, gewinnen, Nep.
13) die Wirkung der Tatigkeit als eine reflexive gedacht = etwas leiden, erleiden, (vgl. unser »er hat sich Schaden getan«), parietes vitium faciunt, werden schadhaft, Plin.: naufragium f., Schiffbruch leiden, Cic. u.a.: damnum, detrimentum, Schaden leiden, Cic. u.a. (nicht hierher, sondern oben zu no. B, 1 gehört iacturam f., s. iactūra).
14) wie das deutsche tun u. das griechische ποιειν, so steht auch facere im zweiten Redegliede, wenn das Verbum des ersten Gliedes im zweiten bleibt u. man die Wiederholung desselben Wortes vermeiden will, wo also facere den allgemeinen Begriff eines Verbums bezeichnet (wenn auch im Verbum kein »Tun« liegt) u. seine nähere Bestimmung aus dem vorhergehenden Satzgliede empfängt, wie: an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo ducere pecuniam: nostrates philosophi facere non potuerunt? konnten es nicht tun (= konnten das Geld nicht verachten), Cic.: cum collega consentiente (sicut milites faciunt, wie die S. tun) hostibus obviam ire, Cic.: me, ut adhuc fecistis, audiatis, Cic.: incumbite in causam, ut facitis, Cic. Vgl. Heusinger Cic. de off. 1, 1. Kühner Cic. Tusc. 4, 31. Wopkens Lectt. Tull. 1, 3. p. 17 H. Orelli Hor. sat. 1, 1, 63 sq. Ruhnken Ov. her. 11, 31.
II) (spätlat.) v. refl. (se) facere alqo, wohin ma chen = sich begeben, intra limen sese facit, Apul. met. 5, 2: homo meus coepit ad stelas facere, Petron. 62, 4: ad illum ex Libya Hammon facit, Tert. de pall. 3. Vgl. Oudend. Apul. met. 5, 2. p. 321. Salmasius Tert. de pall. 3. p. 206 (ed. Lugd. Bat. 1656).
III) intr.: 1) = εργάζεσθαι, arbeiten, Feldarbeit verrichten, Ter. heaut. 60 (73 opus facere).
2) handeln, handelnd auftreten, deus, qui primitus operatur ac facit, Chalcid. Tim.: qui, cum cogitasset, facere auderet, Nep.: facto non consulto in tali periculo opus esse, Sall.: opus est facto, Komik.: quoniam, ut aiunt, dei facientes adiuvant, Varro: ratio faciendi, Quint. – m. Advv. – irgendwie handeln, nequiter, schlechte Streiche spielen, Plaut.: bene et benigne, Plaut.: illiberaliter, Ter.: arroganter, Caes.: sedulo, Ter.: humaniter, bene, praeclare, amice, Cic.: iucunde, Plin. ep.: recte, Ter. u. Cic.: seu recte seu perperam, Cic.: fortius, quam locutus est, fecit, Curt. – alci bene, gegen jmd. gut handeln, jmdm. dienen, nützen, Ter.; Ggstz. male alci, jmdm. schaden, Plaut.: alci aegre, jmdm. wehtun, ihn kränken, Ter.: ex voluntate alcis, Liv.: e re publica, Liv.: adversus rem publicam, Caes.: contra rem publicam, Sall.: adversus senatus consultum, Liv.: animo bono, Nep.: animo optimo, Cic.: more tuo, Plaut.: iure, Acc. fr. u. Quint.: lege, Quint.: malā fide, Nep.
3) facere cum od. ab alqo, mit jmd. od. auf jmds. Seite tätig sein, mit jmd. es halten, zusammenhalten, auf jmds. Seite od. Partei sein, jmd. unterstützen, begünstigen, cum alqo, Cic., Nep. u.a.; ab alqo, Cic. u.a. (so auch illinc od. unā facere, auf seiner Seite stehen, es mit ihm halten, Cic. ad Att. 7, 3, 5 W.; Sull. 36); Ggstz. facere adversus alqm, es wider jmd. halten, die Gegenpartei begünstigen, Nep. Eum. 8, 2 (dazu Bremi): eae res contra nos ambae faciunt in hoc tempore, Cic. Quinct. 1.
4) eine Opferhandlung vornehmen, mit Dat. der Gottheit, der man opfert (wie ῥέζειν τινί), m. Acc. der Sache, die man opfert, od. mit Abl. des Opfers, mit dem man opfert, qui faciet quando volet, quāque lege volet, facito, Plebisc. vet. bei Liv. 22, 10, 3. – fac. dis, Plaut.: Iunoni Sospitae, Cic.: Marti et Robigini, Tert. – grandia liba Pali, Ov.: bidentes Herculi propter viam, Laber. fr.: Iovi Victori pocillum mulsi, Liv.: pro populo faciens quantum Saufeia bibebat, Iuven. – fac. agnis, Plaut.: catulo, Col.: fac. Iovi bidenti verre, Pompon. com. fr.: agnā Iovi, Varro LL.: vitulā pro frugibus, Verg.
5) euphem., vollenden = sterben, faciendum (faciundum) fuit od. faciundum hoc fuit, Anthol. epigr. II. no. 63–66 (Rhein. Mus. 27, 131 f.).
6) obszön: a) suae rei causā facere, zu Stuhle gehen, kacken, Petron. 47, 4 u. 66, 2. – b) v. Beischlaf, Catull. 110, 2 u. 5. Pers. 4, 48. Iuven. 7, 239. Petron. 9, 9; 45, 8; 87, 9.
7) zu od. für etw. passen, geschickt sein, m. ad u. Akk. od. m. bl. Dat., v. leb. Wesen, alii ad aprum, alii ad cervum canes faciunt, einige sind Saufänger (Saurüden), andere Schweißhunde, Sen. exc. contr. 3. praef. § 9: Aurelianus ad nostra iam non facit tempora, Vopisc. Aurel. 8, 3: v. Lebl., Medeae faciunt ad scelus omne manus, Ov.: ad talem formam non facit iste locus, Ov.: haec aetas optime facit ad haec studia, Sen.: quod belle facit ad versum, Sen.: quorumdam contumelia non facit ad aulam, Sen.: m. Dat., non faciet capiti dura corona meo, Prop. 3, 1, 20.
8) zu, für, gegen od. bei etw. tun, wirken, nützen, helfen, dienlich, förderlich, nützlich sein, absol., od. m. ad, in, adversus u. Akk., od. m. bl. Dat., a) übh.: nec caelum nec aquae faciunt nec terra nec aurae, weder das Klima bekommt mir, noch usw., Ov.: multum viva vox facit, Sen.: fecit aliquid et materia, Sen.: quid stemmata faciunt? Iuven.: quid faciunt leges, ubi etc.? Petron.: dicite, pontifices, in sancto (Tempel) quid facit aurum? Pers.: mire facit (es tut eine außerordentliche Wirkung) in peroratione confessio, Quint. – illa ad publicos usus facientia, Pacat. pan.: quorum (oppidorum) mentio tantum ad ordinem facit, Mela: faciunt in hunc usum arundinum quoque folia, Col. – incolumi Rhodos et Mitylene pulchra facit, Hor. – m. Infin. (als Subj.), plurimum facit diligenter nosse causas, Quint. 6, 4, 8: adversus omnia tela, adversus omnium hostium genus facit mortem contemnere, Sen. ep. 36, 8. – b) als mediz. t. t., id bene faciet, Cato: quod idem remedium optime facit exemptā stirpe, Col. – hic sucus facit (ist gut, schlägt an) ad difficultatem urinae, Plin.: quicquid ad salivam facit, Petron.: nihil aeque facere ad urinae morsum, Suet.: medicamentum quod proprie adversus solutionem stomachi facit, Scribon. – radix coeliacis praeclare facit in cinere tosta, leistet den Unterleibskranken vortreffliche Dienste, Plin.: feniculi suci cyathus unus potui datus mirifice pulmoni facit, Plin. Val.
/ Alter Imperat. face, zB. Enn. ann. 20*. Plaut. asin. 605 u. ö. Ter. Andr. 680 u. ö. Cato r. r. 7 u. 32, 1 ö. Catull. 36, 16. Nep. Paus. 2, 4. Ov. her. 2, 98 u. ö. (als veraltet angef. bei Quint. 1, 6, 21; vgl. Mart. Cap. 3, § 320). – Arch. Fut. faciem, Cato bei Quint. 1, 7, 23 (die besten Hdschrn. facie, wofür Bergk Beitr. 1, 153 faciee schreiben will). – Arch. Perf. fecei, Corp. inscr. Lat. 1, 551. – Arch. Konj. Perf. faxim (= fecerim), Enn. fr. scen. 308. Plaut. Amph. 511; aul. 420. Ter. adelph. 887. 896. – Archaist. Fut. exakt. faxo (= fecero), Afran. com. 67. Plaut. Amph. 355. Ter. Andr. 854. Verg. Aen. 9, 158. Ov. met. 3, 271. Petron. 95, 3. Sil. 17, 235: faxis, Naev. com. 47. Pacuv. tr. 123. Plaut. capt. 124. Ter. Andr. 753. Hor. sat. 2, 3, 38: faxsit, XII tabb. 8, 4 (bei Gell. 20, 1, 12). Pacuv. tr. 424. Acc. tr. 556; od. faxit, Lex Num. Pomp. bei Paul. ex Fest. 6, 2. Plaut. capt. 622. Ter. heaut. 198: faximus, Plaut. truc. 61: faxitis, Formul. vet. bei Liv. 23, 11, 2 u. 29, 27, 3: faxint, in der Formel di faxint, Plaut. Amph. 632; vidul. fr. 2, 31 St. Ter. heaut. 161. Cic. Verr. 3, 81 u. ep. 14, 3, 3. – Passiv facitur, Nigid. comm. gr. bei Non. 507, 15: faciatur, Titin. com. 97. Petron. 71, 10: faxitur (= factum erit), Formul. vet. bei Liv. 22, 10, 6. – Das Passiv von facio vertritt fio, w. s.
-
26 κατά
κατά, kommt als adv. nicht mehr vor u. erscheint nur in einzelnen Fällen ohne Casus, wo man eine Tmesis annehmen muß, wie auch κατὰ δὲ προτόνοισιν ἔδησαν Od. 2, 425. 15, 290 zu fassen, sie banden mit Tauen fest, wo der dat. nicht zu κατά gezogen werden darf; vgl. κατὰ συφεοῖσιν ἐέργνυ 10, 238. Als Präposition mit der Grundbedeutung herab u. darüberhin.
I. Mit dem genit.; – 1) vom Orte; – a) Bewegung von oben nach unten hin, herab von; βῆ δὲ κατ' Ἰδαίων ὀρέων ἐς φύλοπιν Il. 16, 677, βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων, vom Gipfel des Olymp herab, 22, 187, καϑ' ἵππων ἀΐξαντες, vom Wagen herabspringend, 6, 232, βαλέειν κατὰ πέτρης Od. 14, 399; ἱεὶς σαυτὸν κατὰ τοῦ τείχους Ar. Vesp. 355, wie ἐῤῥίπτεον ἑαυτοὺς κατὰ τοῦ τείχεος κάτω Her. 8, 53, sie stürzten sich selbst von der Mauer herab; αὐτὴν πνεῦμα Βορέου κατὰ τῶν πλησίον πετρῶν ὦσαι Plat. Phaedr. 229 c; ἁλλόμενοι κατὰ τῆς πέτρας Xen. An, 4, 2, 17; so auch richtigere Lesart κατὰ κλίμακος καταβαίνειν 4, 5, 25, wo Krüger D. Sic. 14, 28 καταβάσεις κατὰ κλιμάκων vergleicht; ἧκαν ἑαυτοὺς κατὰ τῆς χιόνος εἰς τὴν νάπην Xen. An. 4, 5, 18; so auch κατ' ἄκρης, s. ἄκρα; Ζεὺς ὕων κατὰ τοῦ κεράμου βαλανεύσει Phereer. bei Ath. VI, 269 d. – Herab auf, nieder auf, κατὰ δ' ὀφϑαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς Il. 15, 344 u. öfter, von dem Todesdunkel, das sich auf die Augen niedersenkt, vgl. τὸν δὲ κατ' ὀφϑαλμῶν ἐρεβεννὴ νὺξ ἐκάλυψε 13, 580; κατὰ χϑονὸς ὄμματα πήξας, auf die Erde heftend, auf den Boden gesenkt, 3, 217; vom Wurfspieß, κατὰ γαίης ᾤχετο, er fuhr niederwärts in die Erde. Daran reihen sich Vrbdgn wie στάξε κατὰ ῥινῶν Il. 19, 39, Μοῖσα κατὰ στόματος χέε νέκταρ Theocr. 7, 82, über den Mund hin; πλειὼν δὲ κατὰ χϑονὸς ἄρμενος εἴη Hes. O. 615; κατὰ τῆς τραπέζης κατασπάσας τέφρην, über den Tisch hin, Ar. Nubb. 178; μύρον κατὰ τῆς κεφαλῆς καταχέαντες, über den Kopf herabgießen, Plat. Rep. III, 398 a; κατὰ τοῦ πυρὸς σπένδειν Critia. 120 a; bei den Comic. κατὰ χειρὸς ὕδωρ, Waschwasser über die Hände, nach VLL, τὸ ῥᾷστον πάντων καὶ εὐχερέστατον; κατὰ χειρὸς ἦν τὰ πράγματα, Alles ging mir leicht von der Hand, Phereer. Chir. frg. 7; eigtl. von dem über die Hände gegossenen Waschwasser, wie ὕδωρ ἐφέρετο κατὰ χειρῶν Ath. IX, 408 b; vgl. Lob. zu Phryn. p. 327. – Pind. sagt κατ' ἀμευσιπόρων τριόδων ἐδινάϑην, P. 11, 38, darüber hin, auf dem Dreiwege; Aesch. δνοφεράν τιν' ἀχλὺν κατὰ δώματος αὐδᾶται φάτις Eum. 357. – Nach Hom. κόπρος κατὰ σπείους κέχυτο πολλή, Od. 9, 330, erweitern Sp. diesen Gebrauch, διεσπάρησαν κατὰ τῆς νήσου, über die Insel hin, auf der Insel, Pol. 3, 19, 7, ἐσκεδασμένοι κατὰ τῆς χώρας 1, 17, 10; so im N. T. καϑ' ὅλης τῆς Ἰουδαίας, u. a. Sp. – b) unter, zunächst bei der Bewegung, bes. unter die Erde, ψυχὴ κατὰ χϑονὸς ᾤχετο Il. 23, 100, sie ging unter die Erde; καταδεδυκέναι, ἀφανίζεσϑαι κατὰ τῆς ϑαλάσσης Her. 7, 6. 235; ἔδυ κατὰ γῆς Plat. Tim. 25 d; κατὰ τῆς γῆς ὑποδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης, vor Scham in die Erde sinken, Xen. An. 7, 7, 11; gew. ohne Artikel, κατὰ γῆς γενέσϑαι 7, 1, 30. Bes. bei den Tragg. Bezeichnung der Unterwelt, οἱ κατὰ χϑονὸς ϑεοί Aesch. Pers. 657 u. öfter, die Götter der Unterwelt; τοῦ κατὰ χϑονὸς ᾅδου Ag. 1359; τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον εἱμένος Soph. O. C. 1699; κατὰ χϑονὸς ἔκρυψε Ant. 24; ὁ κατὰ γῆς, der Verstorbene, Begrabene, Xen. Cyr. 4, 6, 5. – c) auf ein Ziel hin, κατὰ σκοποῦ τοξεύειν Hdn. 6, 7, 19; κατὰ νώτου ξαίνειν Dem. 19, 197; κατὰ κόῤῥης πατάσσειν, hinter die Ohren schlagen, Luc. Gall. 30. So auch zu erkl. βᾶτε κατ' ἀντιϑύρων Soph. El. 1427; κατὰ πηδαλίων, am Steuerruder, Eur. Andr. 480; κατὰ νώτου γενέσϑαι, in den Rücken kommen, Her. 1, 9, wird bes. ein militärischer Ausdruck, κατὰ νώτου, κατὰ προςώπου, im Rücken, in der Front, 1, 75, Thuc. 3, 108, Pol. 1, 28, 9 u. öfter. – Auffallender sagt Ap. Rh. κατὰ νηδύος ὔμμε φέρουσα, im Bauche, 4, 1328. – Aus Vrbdgn dieser Art u. ä., z. B. τὸν κονιορτὸν εἶδε κατὰ τῶν ἰδίων φερόμενον, entwickelt sich die Bdtg – 2) feindlich, gegen, wider, bes. sprechen, λέγων ὅσ' ἂν ϑέλῃς καϑ' ἡμῶν ἔσχατα κακά Soph. Phil. 65, λόγους τοὺς μὲν Ἀτρειδῶν κάτα Ai. 295; κατ' ἀρχῆς γὰρ φιλαίτιος λεώς, spricht gern gegen die Regierung, Aesch. Suppl. 480; ψεύδεσϑαι κατά τινος Lys. 22, 7; πολλοῦ δέω κατ' ἐμαυτοῦ ἐρεῖν αὐτός, ὡς ἄξιός εἰμι τοῦ κακοῠ, gegen mich selbst zu sprechen, Plat. Apol. 37 b; stimmen, von Richtern, ψῆφος κατ' αὐτῶν ὀλεϑρία βουλεύσεται Aesch. Spt. 180; ψῆφος καϑ' ἡμῶν οἴσεται Eur. Or. 440; δίκην κατ' ἄλλου φωτὸς ὧδ' ἐψήφισαν Soph. Ai. 444; auch sonst von feindlichem Beginnen, αὐτὸς καϑ' αὑτοῦ γ' ἄρα μηχανοῤῥαφῶ Aesch. Ch. 221, ἃ καϑ' αὑτοῖν λόγχας στήσαντε Soph. Ant. 145, ὅσην κατ' αὐτῶν ὕβριν ἐκτίσαιτ' ἰών Ai. 297, κατά τινος μάρτυρας παρασχέσϑαι, ὡς οὐκ ἀληϑῆ λέγει Plat. Gorg. 472 a, Folgde, ὃ κατὰ τῆς πόλεως ὑπελάμβανον εἶναι Pol. 10, 8, 5, τοιαύτην ὠμότητα εἶχε κατὰ τῶν ὑποτεταγμένων D. Sic. 19, 1; λόγος κατά τινος, oratio in aliquem, πρός τινα, adversus aliquem, Wolf Lept. p. CL. u. Heffter ath. Gerichtsverf. p. 175; ϑρίαμβος κατά τινος, über Einen, Plut. Ant. 84; εἶναι κατά τινος, zu Jem. Nachtheil sein, Nic. 21, wie χρῆσϑαί τινι κατά τινος, Tib. Gr. 15. – Soph. vrbdt auch ἐγγελᾶν, ἐγκαλεῖν κατά τινος, O. C. 1341 Phil. 328. – 3) von Plat. an ist dieser Gebrauch auch auf nicht feindliche Verhältnisse ausgedehnt, bes. beim Sprechen, in Beziehung auf, über, von, Conv. 193 c, μὴ τοίνυν κατ' ἀνϑρώπων σκόπει μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ κατὰ ζώων πάντων καὶ φυτῶν Phaed. 70 d, συντιϑεὶς λόγον ἔπαινον κατὰ τοῦ ὄνου, eine Lobrede auf den Esel, Phaedr. 260 b; Prot. 323 b; οἱ κατὰ τοῦ Δημοσϑένους ἔπαινοι Aesch. 3, 50, vgl. 124; ὃ καὶ μέγιστόν ἐστι καϑ' ὑμῶν ἐγκώμιον Dem. 6, 9, das größte Lob, das man über euch aussprechen kann; allgem., αἱ κατὰ Θηβαίων ἐλπίδες 19, 84; ταῦτα κατὰ πάντων Περσῶν ἔχομεν λἐγειν Xen. Cyr. 1, 2, 16; μία τις μέϑοδος κατὰ πάντων Arist. de anim. 1, 1; ἐπεκράτησε τὸ τῶν Ἀχαιῶν ὄνομα κατὰ πάντων Πελοποννησίων, er wurde auf alle Peloponnesier ausgedehnt, von ihnen gebraucht, Pol. 2, 38, 1, der auch ἀφορμὴ μήτε κατὰ τῶν ἐμπόρων, μήτε περὶ τοὺς δούλους vrbdt, 4, 50, 3. – Bei den Grammatikern zur Bezeichnung des Sprachgebrauchs, εἰ κατὰ ϑηλείας φαίης Apollon. Synt. p. 198, 19, φαῦλον καὶ φλαῦρον κατὰ τοῦ αὐτοῦ σημαινομένου, sagt man von denselben Dingen, Moeris, οἱ τάττοντες τοῦτο κατὰ τοῦ βλακὸς ἁμαρτάνουσιν Phryn. 272, wo Lob. zu vgl.; κατὰ κοινοῦ, Schol. Thuc. 2, 36; gewöhnlicher ἀπὸ κοινοῦ. – 4) ein bes. Sprachgebrauch ist καϑ' ἱερῶν ὀμνύναι, Ar. Ran. 101, auf das Opfer schwören, wobei örtlich an ein Handauflegen od. die Hand dagegen Ausstrecken zu denken; καϑ' ἱερῶν τελείων ὀμνύναι Andoc. 1, 98; ὤμνυε κατ' ἐξωλείας Dem. 21, 119; καϑ' ἡμῶν ὀμνύναι οὐκ ἤϑελε, εἰ μὴ σαφῶς ᾔδει τὰ εὔορκα ὀμουμένη 29, 26; παραστησάμενον τοὺς παῖ. δας αὐτὸν κατὰ τούτων ὀμεῖσϑαι 54, 38, wobei daran zu denken, daß der Schwur, wenn er nicht gehalten wird, auf das Haupt, bei dem man geschworen, als Fluch fällt; ἐπιορκήσαστ κατὰ τῶν παίδων Lys. 32, 13; κατὰ κυνῶν καὶ χηνῶν ὀμνύναι Luc. Icarom. 9; καϑ' ἱερῶν τελείων ἑστιάσας Tim. 7. – Anders ist εὐχὴν ποιήσασϑαι κατὰ χιλίων χιμάρων, ein Gelübde auf tausend Ziegen machen, Ar. Equ. 659; εὔχεσϑαι κατὰ νικητηρίων Dem. ep. 1 extr., wie App. B. C. 2, 141; sprichwörtlich geworden κατὰ βοὸς εὔχου, etwas Großes geloben, Diogen. 5, 90, μηδὲν κατὰ βοὸς εὔξῃ 6, 55. – 5) von der Zeit; κατὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος ἀείμνηστον, für alle Zeit hin, Lycurg. 7; κατὰ παντὸς τοῦ χρόνου σκέψασϑε Dem. 22, 72 u. mit denselben Worten 24, 180. – 6) adverbiale Fügungen sind καϑ' ὅλου, κατὰ παντός, Arist. u. Folgde, durchgängig, im Allgemeinen, s. die Wörter.
II. Mit dem accusat.; – 1) vom Orte; – a) von der Ausdehnung über einen Ort hin, durchhin, u. geradezu in, bei Verbis der Bewegung u. der Ruhe, so daß immer an eine Ausbreitung über einen bestimmten Raum, nach einer gewissen Richtung hin zu denken ist, mit anderer Auffassung als bei ἀνά 3 a, wie auch wir sagen: die Reihen hinauf u. hinunter; von Hom. an sehr gewöhnlich; κατὰ στρατόν Il. 7, 370, κατὰ κρατερὰς ὑσμίνας 2, 345, κατὰ γαῖαν Ἑλλάδα, Ἴλιον, Τροίην, κατὰ πτόλιν, ἄστυ, οἶκον, δώματα, κατὰ λαόν, δῆμον, ἀνϑρώπους, κατὰ νῆας, κλισίας u. ä., κατὰ ῥωπήϊα Od. 14, 473; so auch Tragg., κατὰ πτόλιν, ἄστυ, Aesch. Eum. 969 Pers. 1027 u. sonst; ϑεοῖς τοῖς καϑ' Ἑλλάδα, in Griechenland, Ag. 564; ἐκ τοῦ κατ' ἄστυ βασιλέως τάδ' ἄρχεται, vom König in der Stadt, Soph. O. C. 67; εἴσω κατ' αὐτὸν (χῶρον) εὐστομοῠσ' ἀηδόνες 18; κατὰ στέγας ἰέναι O. R. 637; οἱ κατ' οἶκον, domestici, El. 1136; κατ' οἴκους, im Hause drinnen, O. R. 1447; κατ' ἀγρίαν ὕλην ἀλωμένη O. C. 349; in Prosa, αἱ ἔχιδναι κατὰ πᾶσαν τὴν γῆν εἰσίν Her. 5, 109, sind über die ganze Erde verbreitet; ἥρωες κατὰ τὴν χώραν καὶ τὴν πόλιν ἱδρυμένοι Lycurg. 1, 25; οὐ γὰρ ἦν κατὰ πόλιν Plat. Theaet. 142 a; τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἰόντων περὶ γῆν, durch den Himmel hin, 208 d (vgl. ἕως ἔτ' ἔστιν ἄστρα κατὰ τὸν οὐρανόν Ar. Eccl. 83); κατὰ τὸ ὑδάτιον Phaedr. 229 a; τοῦ περιφερομένου κατὰ πάντα τὰ μέλη αἵματος Tim. 74 c; κατὰ τὸν πλοῦν ἤδη ὤν, auf der Fahrt, Thuc. 7, 31; οἱ. κατὰ ταῦτα οἰκοῠντες Xen. An. 7, 5, 13; κατὰ τὴν ὁδὸν ἐγένοντο 4, 3, 21 (vgl. Plat. ἐπειδὰν φερόμενοι γένωνται κατὰ τὴν λίμνην Phaed. 114 a); οἱ κατὰ τὸ Ἀρκαδικὸν πελτασταί, im arkadischen Heere, 4, 8, 18; στὰς κατὰ τὰς πύλας, an dem Thore, 5, 2, 16. Bes. häufig κατὰ γῆν καὶ κατὰ ϑάλατταν, zu Wasser u. zu Lande. – b) κατὰ ποταμὸν πλέειν Her. 1, 194. 4, 44, κατὰ ῥόον, stromabwärts, im Ggstz von ἀνὰ ποταμόν, 2, 96; κατὰ ῥοῦν φέρεται, sprichwörtlich vom Gelingen, Diogen. 5, 82; κατ' οὖρον ἴτω, ἐρέσσετε, Aesch. Spt. 672. 836; ῥείτω κατ' οὖρον Soph. Tr. 468; κατὰ τὸν Ἰλισσὸν ἴωμεν, hinab, entlang, Plat. Phaedr. 229 a. Aehnlich vom Jäger entlehnt, der der Spur nachgeht, κυναγοὶ κατ' ἴχνος πλάταν ἄφαντον κελσάντων Aesch. Ag. 679; κατ' ἴχνος ᾄσσω Soph. Ai. 32, ich eile der Spur nach; κἀμὲ κατὰ ταύτην τὴν ὁδὸν ἄγε, auf diesem Wege, Plat. Soph. 237 b; ἰέναι κατὰ τοὺς ἄλλους προϊόντας, ihnen nachgehen, Her. 9, 53; κατὰ στίβον, auf dem Fuße, 4, 122, wie κατὰ πόδας, Thuc. 3, 98; Xen. Mem. 2, 6, 9. – c) Richtung wohin, an, κατὰ στῆϑος βάλλειν, κατ' ἀσπίδα, Il. 3, 347. 11, 108, u. oft in ähnlichen Vrbdgn, an die Brust treffen, gegen den Schild werfen, auf Etwas zu schießen, βέλος κατὰ καίριον ἦλϑε, das Geschoß kam an eine tödtliche Stelle, 11, 439, οὐδέ ποτε Ζεὺς τρέψεν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης ὄσσε φαεινώ, ἀλλὰ κατ' αὐτοὺς αἰὲν ὅρα, sah auf sie hin, 16, 644; παίει κατὰ τὸ στέρνον Xen. An. 1, 8, 26; ὁρμᾶν κατά τινα 7, 5, 27; ὡς κατὰ τοῠτο τὸ χωρίον ἐγένοντο, als sie an den Ort gekommen waren, Her. 3, 86; ἐπεὰν κατὰ τοῦτο γένωμαι τοῦ λόγου 6, 19; übertr., κατὰ τωὐτὸ γίνεσϑαι, übereinstimmen, 4, 119; anders παρῄεσαν αἱ παρϑένοι κατὰ τοὺς πατέρας, wo ihre Väter saßen, 3, 14; λέγειν κατά τινα, zu ihm sprechen, Xen. Cyr. 7, 1, 12. – d) allgemeiner, gegenüber, ἀνὴρ κατ' ἄνδρα τοῠτον ᾑρέϑη Aesch. Spt. 487; κατ' ὄμματα τῷ νυμφίῳ Soph. Ant. 756; κατὰ μὲν Λακεδαιμονίους ἔστησε Πέρσας Her. 9, 31; in der Gegend bei, ἡ Στερίη κατὰ Σινώπην πόλιν κειμένη Her. 1, 76; κεῖται ἡ Κεφαλληνία κατὰ Ἀκαρνανίαν Thuc. 2, 30; ἡ καϑ' ἡμᾶς ϑάλαττα, das sich zu uns erstreckende, bei uns liegende, das mittelländische Meer, Pol. 1, 3, 9; κατὰ βορέαν ἑστηκώς, gegen Norden, Thuc. 6, 104; von tactischen Bestimmungen, οἱ κατὰ τὸ λαιὸν τῶν ὑπεναντίων Pol. 1, 34, 9; öfter οἱ κατά τινα τεταγμένοι u. ä., zur ungefähren Ortsbestimmung. – Oertlich ist auch ursprünglich das bei Hom. so geläufige κατὰ ϑυμόν, κατὰ φρένα καὶ κατὰ ϑυμόν, im Herzen, in der Seele, s. unten. – Bei Zahlen, ungefähr, Her. 2, 145. 6, 44. 79; κατ' οὐδέν, fast Nichts, 2, 101. – 2) von der Zeit, eine Verbreitung durch einen Zeitraum hin, während, zu, Dauer u. Gleichzeitigkeit ausdrückend; ἐμὸν κατ' αἰῶνα, zu meiner Zeit, Aesch. Spt. 201; λευκὸν κατ' ἦμαρ Ag. 654; κατ' ἦμαρ καὶ κατ' εὐφρόνην ἀεί Soph. El. 251; μίαν καϑ' ἡμέραν, in einem Tage, Ant. 55; καϑ' ἡμέραν τὴν νῦν, heute, O. C. 3 Ai. 788; bes. in Prosa, κατὰ Ἄμασιν βασιλεύοντα, zur Zeit als Amasis König war, Her. 2, 143, κατὰ τὸν πόλεμον, während des Krieges, 7, 157, κατ' εἰρήνην, in Friedenszeiten; κατὰ τὸν κατὰ Κροῖσον χρόνον, zu Krösus' Zeiten, 1, 67; κατὰ τοὺς Τρωϊκοὺς χρόνους, zur Zeit des trojanischen Krieges; κατὰ Σωκράτην Ath. XI, 505 f; εἴ τι μὴ ὀρϑῶς πράττω κατὰ τὸν βίον τὸν ἐμαυτοῦ Plat. Gorg. 489 a; κατὰ τοὺς πρώτους χρόνους Polit. 274 c; οἱ καϑ' ἑαυτούς, ihre Zeitgenossen, Xen. Mem. 3, 5, 10; οἱ καϑ' ἡμᾶς Pol. 16, 20, 8; εἴς τε τοὺς πρὸ ἡμῶν καὶ καϑ' ἡμᾶς καιρούς 4, 1, 4; – κατὰ καιρὸν πράττεσϑαι Dem. 1, 4; – κατὰ φῶς, bei Tage, im Ggstz von νύκτωρ, Xen. Cyr. 3, 3, 25. – Aber καϑ' ἡμέραν ist = täglich, Aesch. Pers. 827 u. sonst oft, wie ὁ καϑ' ἡμέραν βίος täglicher Lebensunterhalt, Soph. O. C. 1366, u. ἐπὶ τῷ καϑ' ἡμέραν μισϑῷ, Dem. 59, 108, täglicher Lohn, κατ' ἐνιαυτόν jährlich, Plat. Polit. 298 e; Xen. An. 3, 2, 12 u. öfter; κατὰ μῆνα, monatlich. Diese Verbindungen gehören zu – 3) wo κατά Vereinzelung, Vertheilung eines größern Ganzen in mehrere kleinere Theile ausdrückt; κρῖν' ἄνδρας κατὰ φῠλα, κατὰ φρήτρας, Il. 2, 363, nach Stämmen u. Geschlechtern sie sondern; κατὰ στίχας, reihenweis, Il.; κατὰ κώμας κατοικημένοι, in einzelnen Dörfern angesiedelt, Her. 1, 96; ἐκ τῶν συμμάχων ἐξελέγετο κατ' ὀλίγους 8, 113, immer nur wenige aus den einzelnen Abtheilungen; κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη, in elf Theile, Plat. Phaedr. 246 e; κατ' εἴδη διαιρεῖσϑαι τὰ ὄντα, in od. nach Geschlechtern unterscheiden, 273 e; ὁπόσοι κατὰ πόλιν ἐν ἑκάσταις νομεύονται Polit. 295 e; ἵνα μὴ μόνον κατὰ πόλεις, ἀλλὰ καὶ κατ' ἔϑνη δουλεύωσι, nicht bloß stadt-, sondern auch völkerweis, Dem. 9, 26; ἐλάμβανον τοὺς ἄρτους κατ' ὀβολόν, τὰ ἄλφιτα κατ' ἡμίεκτον μετρούμενοι, halbmetzenweis, 31, 37; κατὰ διακοσίας μνᾶς διακεχρημένον, in einzelnen Posten zu 200 Minen ausgeliehen, 27, 11; tactisch, κατὰ φυλάς, κατ' ἴλας, κατὰ τάξεις, κατὰ λόχους, geschwader-, regimenterweise, Xen. Cyr. 1, 4, 17. 6, 2, 36. 2, 1, 23 u. sonst; ähnl. κατὰ πόλεις διελύϑησαν, in die einzelnen Städte, Thuc. 3, 1, ὡς ἕκαστοι κατὰ πόλεις 1, 89; κατὰ μίαν ἐπὶ κέρως πλέοντες 2, 90. Geradezu die Distributivzahlen bildend, καϑ' ἕνα μαχεόμενοι Her. 7, 104; καϑ' ἑπτά, je sieben, Ar. Av. 1079; κατ' όλίγας (ναῦς) προςπίπτοντες, immer nur in kleinen Abtheilungen, Thuc. 3, 28; κατὰ δύο, je zwei, Plat. Ep. VI, 323 c; καϑ' ἕνα, einzeln, Xen. An. 4, 7, 8; κατὰ μίαν ἢ δύο λαμβάνων Dem. 20, 77; κατὰ μίαν ναῦν τάττειν Pol. 1, 26, 12, öfter, bes. von Anordnung u. Aufstellung der Soldaten, wohin man auch κατὰ κέρας προςβάλλειν, Xen. Cyr. 7, 1, 26, u. ä. rechnen kann. – Man vgl. noch κατ' ἔπος, Wort für Wort, Ar. Ran. 801, καϑ' ἑσμούς, schaarenweis, Vesp. 1146. – 4) Vereinzelung u. Absonderung ausdrückend, κατὰ σφέας γὰρ μαχέσονται, für sich, abgesondert, werden sie kämpfen, Il. 2, 366; μόνος καϑ' αὑτόν, allein für sich, Soph. O. R. 63; αὐτὴ καϑ' αὑτήν Eur. Ion 60; αὐτὸς καϑ' ἑαυτόν Ar. Vesp. 786; sehr gewöhnlich in Prosa, λέγων κατὰ σαυτόν Plat. Gorg. 505 d; αὐτὸ καϑ' αὑτὸ ἕκαστον, jedes Einzelne für sich, Theaet. 206 a; μόνος αὐτὸς καϑ' αὑτόν Rep. X, 604 a; καϑ' ἕνα, einzeln, dem ἀϑρόος entgeggstzt, Alc. I, 114 d, wie Thuc. ἀντέσχομεν πρός τε ξύμπαντας καὶ καϑ' ἑκάστους 2, 64; οἱ καϑ' αὑτοὺς Ἕλληνες 1, 138; καϑ' ἑαυτὸν πορεύεσϑαι, allein, für sich marschiren, Xen. An. 5, 10, 11; καϑ' ὑμᾶς αὐτοὺς ἐξοπλίσϑητε Cyr. 6, 3, 32 (aber αὐτοὶ καϑ' ἑαυτούς = von selbst, freiwillig 5, 5, 39); γεγόνασι καϑ' ἑαυτοὺς ἕκαστοι Dem. 10, 52; ἤδη καϑ' αὑτὸν ὄντι, als er schon selbstständig war, sein eigenes Geschäft hatte, 36, 4. – 5) aus 1 c folgt die Bdtg des Zweckes, als einer Richtung worauf, ἦ τι κατὰ πρῆξιν ἀλάλησϑε; Od. 3, 72. 9, 253, fahrt ihr nach einem Geschäfte, zu einem Geschäfte herum? πλάζεσϑαι κατὰ ληΐδα, auf, nach Beute umherschweifen, 3, 106; κατὰ χρέος ἐλϑεῖν, nach einem Orakelspruche kommen, um ihn einzuholen, 11, 479; κατὰ ληΐην ἐκπλώσαντες Her. 2, 152; ἀποπλέειν κατὰ βίου καὶ γῆς ζήτησιν 1, 94, wie κατὰ ζήτησίν τινα πέμπειν Soph. Tr. 55; κατὰ ϑέαν ἥκειν Thuc. 6, 31; καϑ' ἁρπαγὴν ἐσκεδασμένοι, zur Plünderung zerstreu't, Xen. An. 3, 5, 2. Aehnlich Ζεὺς μετ' Αἰϑιοπῆας χϑιζὸς ἔβη κατὰ δαῖτα, zum Schmause, Il. 1, 424; vgl. κατὰ τὴν κνίσσαν εἰςελήλυϑε Ar. Pax 1015. – Dah. drückt es auch den Bewegungsgrund aus, weg en, aus, αἰτίαν καϑ' ἥντινα Aesch. Prom. 226; Θησέως κατὰ φϑόνον στρατηλατοῦσαι, aus Neid gegen den Theseus, Eum. 656; κατ' ἔχϑραν, aus Feindschaft, Suppl. 331, wie Ar. Pax 133; in Prosa, κατ' εὔνοιαν φρενῶν Aesch. Suppl. 918; ἐμήδιζον κατ' ἄλλο μὲν οὐδέν, κατὰ δὲ τὸ ἔχϑος τῶν Θετταλῶν Her. 8, 30, vgl. 7, 142. 9, 37; κατὰ τὴν τουτου προϑυμίην τέϑνηκας, nach seinem Wunsche, 1, 124; τὴν προξενίαν κατά τι ἔγκλημα ἀπεῖπον Thuc. 6, 89; κατὰ τί; weshalb? Ar. Nubb. 240 u. sonst; κατ' ἄλλο μὲν οὐδέν, ὅτι δέ Plat. Phaedr. 229 d; κατὰ φϑόνον οἴονται τὸν ἑαυτῶν λέγειν Gorg. 437 d; ἐγὼ κατ' αὐτὸ τοῦτο ἄγαμαι Πῶλον, ὅτι 482 d, eben deshalb, weil. – 6) an 1 b schließt sich die Bdtg gemäß, zufolge, nach, wie Plat. sagt ὥςπερ κατ' ἴχνη κατὰ τὰ νῠν εἰρημένα ζῆν, Phaed. 115 b. So Hom. καϑ' ἡμέτερον νόον, nach unserm Sinne, Il. 9, 108, u. öfter κατὰ μοῖραν, κατ' αἶσαν, κατὰ κόσμον, nach Gebühr, nach Schicklichkeit, wie sich's gebührt; so auch Folgde; zunächst von göttlichen od. Schicksalsbestimmungen u. Orakeln, κατὰ ϑεὸν γάρ τινα ἔτυχον καϑήμενος ἐνταῦϑα Plat. Euthyd. 272 e, vgl. Apol. 22 a; κατὰ ϑεὸν ἥκεις, nach göttlicher Schickung, Her. 8, 85; κατ' ὀμφὰς τὰς Ἀπόλλωνος δότε πέρασιν Soph. O. C. 102; κατ' ὀμφὴν σὴν ἐστάλη 556; κατὰ τὸ χρηστήριον Her. 7, 178; dann: den Gesetzen gemäß, κατὰ νόμους Aesch. Suppl. 238. 385; κατὰ νόμους τοὺς ἐπιχωρίους Her. 1, 35; κατὰ τοὺς νόμους ζῆν Plat. Prot. 326 c; κατὰ νόμον, nach dem Branche, Xen. Cyr. 5, 5, 6 u. sonst oft; – κατὰ τὰς Θεμι-στοκλέους ἐντολάς, nach dem Befehle, Her. 8, 85; κατὰ τὰ παρηγγελμένα Xen. An. 2, 2, 8; κατὰ τὰ συγκείμενα, nach der Verabredung, 7, 2, 7; κατὰ τὰ συνεϑήκατο Her. 5, 112; κατὰ τὰ ἤκουον, nach dem was ich hörte, 2, 49; κατὰ τὸν σὸν λόγον Plat. Gorg. 471 a; – κατὰ νοῦν ἔχει κείνῳ Soph. O. C. 1765, wie κατὰ γνώμαν ἴδρις O. R. 1087, nach Wunsch; κατὰ τὸ εἰκός Xen. Cyr. 8, 7, 9; αἱ συνϑῆκαι, καϑ' ἃς ἐδανείσατο Dem. 25, 69. – Von der Verwandtschaft, ϑρόνους ἔχω κατ' ἀγχιστεῖα τῶν ὀλωλότων Soph. Ant. 174; κατὰ τὴν συγγένειαν Xen. An. 7, 2, 31; vgl. Thuc. 1, 95. 7, 57; προςεχόμενον αὐτῷ κατὰ τὴν μητέρα, von mütterlicher Seite mit ihm verwandt, 1, 127, wie auch Sp., z. B. App. B. C. 2, 143; – κατὰ Πίνδαρον, wie Pindar sagt, Plat. Phaedr. 227 b; καϑ' Ὅμηρον Conv. 174 c; κατὰ τὸν Θουκυδίδην Plut. Dem. 6; – οὐ γὰρ κατὰ τὸ πλεῖν κυβερνήτης καλεῖται, ἀλλὰ κατὰ τὴν τέχνην, in Beziehung auf od. danach benennen, Plat. Rep. I, 341 d, oft im Crat.; – κατὰ λόγον, im Verhältniß, s. λόγος. – In κατὰ τὸν πατέρα ἐπί. βουλός ἐστι τοῖς καλοῖς, Plat. Conv. 203 d, liegt »der Abstammung von seinem Vater nach«, väterlicherseits, wie sein Vater, so. – 7) Aehnlichkeit, Uebereinstimmung, Art u. Weise durch κατά ausgedrückt; κατὰ λοπὸν κρομύοιο, nach Art einer Zwiebelhaut, Od. 19, 233; πατέρα τε καὶ μητέρα εὑρήσεις οὐ κατὰ Μιϑριδάτην τε τὸν βουκόλον καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ Her. 1, 121, nicht nach Mithridates' Art, ganz andere Leute als Mithridates, vgl. 2, 10; Thuc. 2, 62; μέγεϑος κατὰ συκέην μάλιστα, so groß wie, Her. 4, 23; ποταμοὶ οὐ κατὰ Νεῖλον ἐόντες μεγάϑεα 2, 10; ἵνα προςείπω σε κατὰ σέ, nach deiner Art, Plat. Gorg. 467 a; κατ' ἐμαυτόν, nach meiner Art, οὐ πρὸς τοὺς ὑμετέρους λόγους Conv. 199 a; κατὰ τὸν πάππον, wie der Großvater, Parm. 176 c; ὁμολογῶ οὐ κατὰ τούτους εἶναι ῥήτωρ Apol. 17 b; – κατὰ ταὐτά, auf dieselbe Weise, Her. 6, 53; τὸ κατὰ ταὐτόν Plat. Phil. 58 a; κατὰ τί λέγοντες Soph. 222 c; κατὰ πάντα τρόπον, auf alle Weise, Xen. An. 6, 4, 30; κατὰ πολλοὺς τρόπους, auf viele Arten, Cyr. 8, 1, 46. – Aehnl. τὸ ἐμὸν δέος οὐκ ἔστι κατ' ἄνϑρωπον, ist nicht menschlich, Plat. Phil. 12 c; οὐ κατὰ χρυσίον δοκεῖ σοι εἶναι Conv. 112 c; τὸ καϑ' ἡλικίαν, dem Alter angemessen, Arist. eth. 8, 12. – Bes. ὁ κόμπος οὐ κατ' ἄνϑρωπον φρονεῖ, Aesch. Spt. 407, wie λέγω κατ' ἄνδρα, μὴ ϑεὸν σέβειν ἐμέ, wie einen Menschen, nicht wie einen Gott, Ag. 899; ἃ δὴ κατ' ἄνδρα γίγνεται νεανίαν Eur. I. A. 938; u. beim comparat., wenn eine Sache in ihrem Verhältniß zu einer andern betrachtet u. dem Grade nach damit verglichen wird, das lat. quam pro, μεῖζον ἢ κατ' ἄνϑρωπον νοσεῖς, du leidest an übermenschlicher Krankheit, du leidest übermenschlich Großes, Soph. O. C. 604; τοὔργον τόδε μεῖζον ἀνήκει ἢ κατ' ἐμὰν ῥώμαν, es geht über meine Kraft, Tr. 1025; φρονείτω μεῖζον ἢ κατ' ἄνδρα, stolzere Gedanken hegen, als sich für einen Menschen ziemt, Ant. 764; ὅστις μὴ κατ' ἄνϑρωπον φρονεῖ Ai. 748; δοκεῖ μοι ἀμείνων ἢ κατὰ τοὺς περὶ Λυσίαν εἶναι λόγους Plat. Phaedr. 279 a, vgl. Phaed. 94 e; ταῦτα ἴσως μείζω ἐστὶν ἢ κατ' ἐμὲ καὶ σὲ ἐξευρεῖν Crat. 392 e, es geht über unsere Kräfte, ist im Vergleich mit unserer Kraft zu groß, ist zu groß, als daß wir es ausfindig machen könnten; μείζω ἢ κατ' ἄνϑρωπον Rep. II, 359 d; μείζω ἢ κατὰ δάκρυα πεπονϑότες ἤδη, mehr als daß es hinreichend beweint werden könnte, Thuc. 7, 75; πλείω ἤ κατὰ τὸ ἡμέτερον πλῆϑος Xen. Cyr. 4, 5, 40; τίς κρείττων ἢ κατ' ἄνϑρωπον; 8, 7, 2; μεῖζον φορτίον ἢ καϑ' ἑαυτὸν ἀράμενον, eine größere Last als er tragen kann, Dem. 11, 14; εἰ δέ τῳ δοκῶ μείζονας ἢ κατ' ἐμαυτὸν λέγειν λόγους 13, 18; πολλὰ κἀγαϑὰ ὑμᾶς εἰργασμένοι οὐ κατὰ τὰς Μειδίου λειτουργίας 21, 169, nicht so geringfügig wie die Leistungen des Midias; so Sp., wie Pol. τολμηρότερον ἢ κατὰ τὴν ἡλικίαν, als man es von seinem Alter erwarten sollte, 5, 18, 7, vgl. 1, 8, 5. – 8) Allgemeiner, in Rücksicht auf, σὺ δὲ ἀνὴρ καϑ' ἡμᾶς ἐσϑλὸς ὢν ἐπίστασο Soph. Ai. 1878; οὐκ ἔχω εἶπαι κατὰ τὴν Ἀμφιάρεω ἀπόκρισιν Her. 1, 49, wie κατὰ τὴν τροφὴν τῶν παίδων τοσαῦτα ἔλεγον, in Beziehung auf, über die Ernährung, 2, 3; κατὰ μὲν τὸν κρητῆρα οὕτως εἶχε, so verhielt es sich; καϑ' ὃ ἡδέα ἐστίν, ἆρα κατὰ τοῦτο οὐκ ἀγαϑά, ist es in der Beziehung, wo es angenehm ist, nicht gut, Plat. Prot. 351 c; κατὰ τί; inwiefern? 335 d; καϑ' ὅσον, insoweit, 351 c; καϑ' ὅ τι, insofern, daß, Polit. 298 c; auch mit pleonastischem εἶναι, ἐγὼ τούτοις κατὰ τοῦτο εἶναι οὐ ξυμφέρομαι Prot. 317 a; κατά τι, in irgend einer Rücksicht, in irgend einem Stücke, κατὰ πάντα, in allen Stücken; τὸ κατὰ τοῦτον εἶναι Xen. An. 1, 6, 9, in Beziehung auf diesen, was ihn anbelangt. – Dah. dient es oft zur bloßen Umschreibung, die ausdrücklicher als das bloße Nomen od. ein Genitiv an alle einzelnen Beziehungen erinnern soll, τὰ κατὰ τὸν πόλεμον, der Krieg und Alles, was ihn betrifft; τὰ κατὰ τὴν πόλιν, Alles was den Staat betrifft, das Verhältniß, die Lage des Staates; λάχη τὰ κατ' ἀνϑρώπους Aesch. Eum. 300, = ἀνϑρώπων; πάντα τὰ κατ' ἀνϑρώπους, alle menschlichen Verhältnisse, alles Menschliche, 840; τὰ κατὰ τὴν μουσικὴν πάντα Plat. Gorg. 474 a; τῶν κατὰ τὸ σῶμα ἐπιϑυμιῶν, die sich auf den Körper beziehen, die leiblichen, Phaed. 82 c; τὰ καϑ' ὑμᾶς ἐλλείμματα, Fehler von eurer Seite, eure Versehen, Dem. 2, 27; τῷ καϑ' ἑαυτὸν φόβῳ, durch Furcht vor ihm, die er einflößt, 19, 2; τὰ καϑ' ἡμᾶς καλῶς ἔχει, unsere Sachen stehen gut, Xen. Cyr. 7, 1, 16. Von Sp. wird dies noch weiter ausgedehnt, τούτῳ τὸ κατὰ τὸν στόλον ἐνεχείρισεν, er trug ihm den Zug, Alles, was dazu gehörte, auf, Pol. 1, 56, 1, öfter; ὁ κατὰ τὰς ἀρχαιρεσίας χρόνος, die Zeit der Comitien, 1, 52, 2; sogar ἡ κατὰ τὸν ἥλιον ἀνατολή, πορεία, Aufgang, Lauf der Sonne, 3, 113, 1. 9, 15, 6; αἱ κατὰ τὸν Φίλιππον εὐεργεσίαι, des Philipp, 2, 48, 2; ἡ καϑ' Ἡρόδοτον ἱστορία, die Geschichte des Herodot, D. Sic., u. a. Sp. – Manche Umschreibungen der Art sind ganz adverbial geworden u. bei den einzelnen Substantiven bemerkt, κατ' ἰσχύν, kräftig, Aesch. Prom. 212, κατὰ σκότον, im Finstern, heimlich, Soph. Phil. 574, κατ' ὀρϑόν, gerade, recht, O. R. 88, κατ' ὀργήν, erzürnt, Tr. 929, καϑ' ὁρμὴν δρᾶν, eifrig, Phil. 562, καϑ' ἡσυχίαν, ruhig, κατὰ τάχος, eilig, κατὰ κράτος, mit Gewalt, wie κατὰ τὸ ἰσχυρόν, Her. 9, 2, κατὰ πόδα, sogleich, Xen. Hell. 2, 1, 20, κατὰ μέρος, abwechselnd, κατὰ φύσιν, naturgemäß, natürlich, κατὰ τύχην, zufällig, κατὰ μικρόν, κατ' ὀλίγον, allmälig, nach u. nach, κατὰ πολύ, bei weitem, u. ä.
Κατά erleidet bei Dichtern die Anastrophe, wenn es dem Casus, den es regiert, nachsteht, wie Ἀτρειδῶν κάτα, Soph. Ai. 295. 948; auch in tmesi, wenn es dem zugehörigen Verbum nachsteht, wird κάτα geschrieben, ὅτ' ἂν εὐφροσύνη μὲν ἔχῃ κάτα δῆμον, Od. 9, 6 Il. 17, 91.
Bei Dichtern, bes. den älteren Epikern, lautet das Wort auch vor Consonanten κάτ u. erleidet dann Assimilationen, so daß nicht bloß in Zusammensetzungen κάββαλε, κακκείοντες, κάλλιπε, καῤῥέζουσα, κατϑανεῖν geschrieben wird, sondern auch καγγόνυ, καδδέ, καδδύναμιν, für κὰγ γόνυ, κὰδ δέ, κὰδ δύναμιν, u. eben so κακκεφαλῆς, καμμέν u. καμμέσον, καννόμον, καππεδίον, καπφάλαρα, κάῤῥα, καττάδε, καττόν, die sämmtlich besser getrennt geschrieben werden, aber an ihrer Stelle aufgeführt sind. Vor στ u. σχ fällt auch τ aus, in καστορνῦσα, κάσχεϑε. – In καταιβάτης u. ä. hat sich die alte gedehnte Form καταί erhalten.
In der Zusammensetzung bedeutet es – 1) von oben herab, herunter, darauf, am Boden, καταβαίνω, καταβάλλω, καταπίπτω, κατάκειμαι. – 2) entgegen, gegen an, κατᾴδω, καταβοάω, u. bes. eine feindliche Thätigkeit, ein nachtheiliges Einwirken, καταγιγνώσκω, κατηγορέω, καταψηφίζομαι, ver-, miß-. – 3) Verstärkung des ursprünglichen Begriffes, er-, zer-, ver-, κατακόπτω, καταφαγεῖν, κατακτείνω, auch adj., κατάδηλος. – 4) zuweilen giebt es auch einem intr. Verbum transitive Bdtg, καταϑρηνέω, beweinen, beklagen.
-
27 facio
Cic.: facinus facere, obire, committere, Cic., od. in se admittere, Caes., od. patrare, Sall. – meton., a) die Missetat (der Mord) für das, womit sie verübt wird, facinus excussit ab ore, den Giftbecher, Ov. met. 7, 423. – b) der Missetäter, senile illud facinus (böse Stück), Apul. met. 4, 12: omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervae, Scharen von Schandbuben u. Bösewichtern, Sall. Cat. 14, 1. – II) übtr.: a) konkr., ein Stück Arbeit, facinus luculentum, ein Prachtstück, Plaut. Men. 141. – b) abstr., ein Stück Arbeit, Geschäft, ein Handel, ein Streich, ein Umstand, eine Sache (s. Lorenz Plaut. mil. 376), quod facinus (Schauspiel) video? Plaut.: non ego istuc mihi facinus conducibile esse arbitror, Plaut.: amicum castigare ob meritam noxiam immoenest facinus (ist ein undankbares G. od. Stück Arbeit), Plaut.: humanum facinus factumst, so geht es mit den Menschen, Plaut. – ⇒ Genet. spätlat. auch facineris, nach Vel. Long. (VII) 73, 1 u. oft auch durch die Abschreiber in Handschriften des Cicero u. Livius.\facio, fēcī, factum, ere (verwandt mit dem Stamme θε in τίθημι, ε-θη-κα), machen in der weitesten Bedeutung; dah. I) tr. u. zwar: A) zunächst von jeder äußerlichen Tätigkeit, die sich in Hervorbringung eines handgreiflichen, in die Sinne fallenden Pro-————duktes kundgibt, 1) machen = verfertigen, bauen, lectulos faciundos dare, Ter.: alci anulum, Cic.: classem, bauen, Caes.: castra, aufschlagen, Caes.: murum saxo quadrato, Liv.: pontem in Istro flumine, schlagen über, Nep.: semitam per fundum, anlegen, Plaut.: litteram, schreiben, Cic. – armis faciendis praeesse, eine Waffenfabrik leiten, Cic. – phalerae pulcherrime factae (gearbeitet), Cic. – dah. a) von der Tätigkeit des Schreibenden, niederschreiben, schriftlich aufsetzen, litteras ad alqm, an jmd. schreiben, Cic.: sermonem inter nos habitum in Cumano, Cic. – b) v. körperlicher Tätigkeit übh., wie unser machen, tun, geben, iactum, einen Wurf tun, Auct. b. Alex.: gradum, Cic.: sibi viam, bahnen, Liv.: alci transitum, jmd. durchlassen, Liv.: alci savium, geben, Plaut.: alci ventulum, zufächeln, Ter.: vela, s. velum (Segel): significationem, ein Zeichen (Signal) geben, Caes.: impetum in hostes, machen, Liv.2) zeugen, erzeugen, hervorbringen, volucres ova ac pullos faciunt, legen Eier u. brüten Junge aus, Varro: asinus od. apis facit subolem, Col. u. Plin.: rapa facit cymam, treibt hervor, Col.: stercus, Mist machen, Col.: stercus facit multam herbam, erzeugt, gibt, Col.: corpus facere, s. corpus (no. I, B, 1): calorem, Wärme erzeugen, Plin.: maculas, Flecken machen (verursachen), Plin.: ignem ex lignis viridibus, Feuer machen (anmachen) aus usw., Cic. – homo ad————ista expedienda factus, wie gemacht, -geschaffen (= von Natur geschickt), Cic.: ex industria factus ad imitationem stultitiae, geflissentlich den Schein der Narrheit suchend, Liv. 1, 56, 8: factus naturā et consuetudine exercitus m. Infin., Tac. ann. 14, 56. – dah. a) von der schaffenden Tätigkeit des Redners u. Dichters, machen = schaffen, bilden (s. Voß Verg. ecl. 3, 86), orationem, versus, poëma, Cic.: in versu faciendo saepe caput scabere, Hor.: orationis faciendae et ornandae auctores locupletissimi, Cic. – u. b) als gramm. t. t. von Wörtern = die u. die (Kasus- od. Tempus- od. abgeleitete) Form bilden, cur aper apri, pater patris faciat? (im Genetiv) apri bildet od. hat, Quint.: cum Alba faciat Albanos et Albenses, volo volui et volavi, Quint. (vgl. Quint. 1, 6, 13 sqq.): eadem (littera) fecit ex duello bellum, Quint.: genetivus Oedipi faciet, wird haben, Donat.: si numerum pluralem facere cogetur, Gramm. Vatic.3) erzielen, erwerben, gewinnen, sich machen, ex arvo aeque magno, sed male consito et minus multum et minus bonum vinum et frumentum f., Varro (vgl. ποιειν τι εκ της γης): praedam, machen, Caes.: praedas ab alqo, Nep.: rem, sich Vermögen erwerben, Hor.: lucrum, manubias sibi ex etc., Cic.: divitias ex alqa re, Plaut.: magnas pecunias ex metallis, Nep.: liberis plurimum, erwerben, Ter.: stipendia, Sold verdienen = Kriegsdienste tun, Sall. u. Liv.————4) = conficere, a) aufbringen, auf die Beine bringen, auftreiben, tributum, Cic.: manum, Cic.: exercitum, Vell.: exercitum argento, Sall. in Sen. ep.: auxilia mercede, Tac. – b) eine Strecke im Raume durchmachen = zurücklegen, cursu quingenta stadia, Iustin. 11, 8, 2. – u. dav. übtr. c) eine Zeit durchmachen = zubringen, verleben, paucissimos unā dies, Sen.: annum in fuga, ICt.5) (als arithm. t. t.) = efficere, machen, ausmachen, Lais μυρίας δραχμὰς poposcit, hoc facit nummi nostratis denariûm decem milia, Gell. 1, 8, 5: actus quadratus undique finitur pedibus CXX; hoc duplicatum facit iugerum, Col. 5, 1, 5: quae utraeque summae in se multiplicatae quadratorum faciunt pedum viginti octo milia et octingentos (pedes), ibid. § 6.B) von derjenigen Tätigkeit, die sich im Hervorbringen von Handlungen und Zuständen kundgibt, also: 1) machen, tun = verrichten, ausüben, vornehmen, begehen, leisten, ausführen, zustande ( zuwege) bringen, verwirklichen (Ggstz. velle od. facere velle, beabsichtigen), α) m. allg. Objj.: ego plus quam feci facere non possum, Cic.: neque hoc in uno fecit Annaeo (tat er an usw.), sed in omnibus senatoribus, Cic.: omnia amici causā f., Cic.: id quod neque facere neque velle per sese honestum est, Gell. – β) m. Acc. subst.: opus, Feldarbeit verrich-————ten, Ter.: iter, s. iter (Reise, Marsch): facinus, Cic.: u. so fortia facinora fecimus, M. Caes. in Fronto epist. ad M. Caes. 5. p. 68, 7 N.: caedem, furtum, fraudem, Cic.: exempla in alqm, Exempel an jmd. statuieren, Plaut.: gratulationem, abstatten, Quint.: largitionem, vornehmen, Cic.: alci medicinam, jmd. heilen, Cic.: nullus melius medicinam facit, kein Arzt versteht sich besser darauf, Plaut.: brevi dignum exitum facturos, würden sich bald ihr verdientes Ende bereiten, Suet.: initium, finem, moram, periculum u. dgl., s. finis, initium usw. – comitia, abhalten, Liv.: indutias, pacem, Waffenstillstand-, Frieden machen, -schließen, Cic. u.a.: seditionem, Cic.: bellum, Kr. anstiften, anfangen, Cic.; alci, jmd. in Krieg verwickeln, jmd. bekriegen (wie πόλεμον ποιειν τινι), Nep. u.a.: neque fecisse Rhodienses bellum neque facere voluisse, Gell.: proelium, ein Treffen anfangen, sich in einen Kampf einlassen, Cic., Sall. u.a.: fugam, die Fl. ergreifen, Sall. u. Liv.; aber fugam (mit u. ohne hostium u. dgl.) facere, eine Fl. bewirken, in die Fl. schlagen, Sall. u. Liv. (s. Weißenb. Liv. 21, 5, 16): deditionem, sich ergeben, Sall.: nomina, s. nomen. – imperata, ausführen, Caes.: promissum, erfüllen, Cic. – quas res neque solverunt neque fecerunt (leisteten), Liv. – γ) m. Advv.: multa impure atque taetre, Cic.: vel facere quod non optime possis, vel facere quod non pessime facias, humanita-————tis est, Cic.: ut nihil intemperanter, nihil effeminate faciam, optabo, Sen. – δ) m. quid in Fragesätzen: αα) quid facis? was beginnst du? Ov. fast. 2, 386 u. ö. – ββ) quid faciam? was soll ich tun od. anfangen? quid facerem? was sollte ich tun? was zu tun? (von solchen, die ratlos sind u. mit Ratlosigkeit sich entschuldigen), s. Ruhnk. Ov. her. 8, 50; 10, 59: quid faciam infelix? Ov.: quid facerem? Verg.: sed tu quid faceres? Ov. – ε) fac. de alqo od. de alqa re, bl. alqo od. alqā re, alci od. alci rei, cum alqa re, mit jmd. od. etw. tun, machen, anfangen, gew. in Fragesätzen (s. Bünem. Lact. 2, 3, 3), quid de puero era tua fecit? Plaut.: quid de eo facies? Lact.: quid de his faciunt facturive sunt? Lact.: quid de praeda faciendum censerent? Liv.: quidnam facerent de rebus suis? was sie in ihrer Lage tun sollten? Nep. Them. 2, 6. – nescit quid faciat auro, Plaut.: quid illis faciat ceteris (Dat.), Plaut.: quid hoc homine od. huic homini facias? was will man od. willst du mit dem M. anfangen? Cic.: quid faceret Chrysippus huic conclusioni? was könnte Chr. gegen diesen Schluß einwenden? quid hic cum tragicis versibus et syrmā facis? Valer. com.: quid hic homo tantum incipissit facere cum tantis minis? Plaut. – ζ) prägn., m. quid od. m. allgem. Acc., tun = begehen, verbrechen, sündigen, quid feci? nihil feci, Plin. ep.: quid feci? quid commerui aut peccavi pater? Ter.: quid fecit? Ter.: faciunt hi plura,————Iuven.2) insbes.: a) eine Feierlichkeit veranstalten, cenas, Cic.: ludos, Cic.: sacra od. sacrificium od. res divinas, ein Opfer vollziehen, opfern ( ἱερὰ ῥέζειν), Cic. (vgl. Fabri Liv. 22, 10, 3 sqq.; u. absol. s. unten no. III, 4). – b) etw. als gewöhnl. Geschäft betreiben, treiben, ausüben, praeconium (Geschäft eines Ausrufers), argentariam, Cic.: medicinam, als Arzt praktizieren, Phaedr. Vgl. Gräve Cic. Verr. 5, 18, 46 und die Auslgg. zu Phaedr. 1, 14, 2.3) bewirken = bereiten, verschaffen, nomen, cognomen alci rei, geben, Liv.: alci auspicium, jmd. zu etw. auffordern, veranlassen, Hor.: dci negotium, s. negotium: silentium, verschaffen, Liv.: orationi audientiam, Gehör verschaffen, Cic.: alci famam prompti ingenii, Quint.: favorem, Liv.4) jmdm. etw. geben, gewähren, potestatem (Erlaubnis), Cic.: commercium sermonis, Liv.: alci gratiam alcis rei (Verzeihung, Nachsicht), Cic.5) einen Körper- od. Gemütszustand an od. in jmd. erregen, rege machen, erwecken, einflößen, alci fletum, jmd. zum Weinen bringen, Col.: alci dolorem, Cic. ad Att. 11, 8, 2: alci desiderium alcis rei, Liv.: alci fidem, bei jmd. Glauben erwecken = jmd. (von etw.) überzeügen, Cic.: hosti audaciam, Liv.: divitiae animos (Mut) faciunt, Liv.: spiritus (hohen Mut), Liv.: spem, Cic. u. Liv.: curam, Tac.: taedium,————stomachum, Cic.: iram, Quint.: metum, Cels. u. Tac.: metum insidiarum, Liv.: timorem, Liv.: suspicionem, Cic.6) machen, bewirken, es fertig bringen, dahin arbeiten, daß usw., lassen, a) m. ut u. Konj., faciuntne intellegendo ut nihil intellegant, Ter.: facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur, Cic.: splendor vester facit, ut peccare sine summo rei publicae periculo non possitis, Cic.: alterum facio, ut caveam, alterum, ut non credam, facere non possum, Cic.: ut nihil ad te dem litterarum facere non possum (ich kann es nicht über mich gewinnen), Cic. – dah. facere ut nicht selten gebraucht, um den Begriff der Tätigkeit nachdrücklicher hervorzuheben, facite, ut mores eius et vultum recordemini, macht, daß ihr euch erinnert = erinnert euch, Cic. – u. facio ut etc. m. einem Adi. od. Adv. = ich verstehe mich dazu, zu usw., invitus feci, ut Flamininum e senatu eicerem, Cic.: itaque feci non invitus, ut prodessem multis rogatu tuo, habe mich ganz gern dazu verstanden, Cic.: facio libenter, ut per litteras tecum colloquar, Cic. – b) m. bl. Konj.: immo illi mitem faxo faciant fustibus, Afran. fr.: ego faxim ted Amphitruonem malis esse quam Iovem, Plaut.: haud sibi cum Danais rem faxo et pube Pelasgā esse ferant, Verg.: fallat eam faxo, Ov.: faxo sciatis, Petron.: et ita ultima sit, faciam, Veneris concordia vestrae, Ov.: di————facerent, sine patre forem! Ov.: der Imperat. fac (facito) mit folg. Konjunktiv als Umschreibung eines affirmativen Imperativs, unser mache od. tue dafür, daß usw., od. laß mit folg. Infinitiv, certum hominem ad eum mittas face, Nep.: fac sciam, tue mir zu wissen, laß mich wissen, Cic.: surculos facito sint longi binos pedes, mache, daß sie sind, od. laß sie sein, Cato. – c) fac. m. folg. ne od. quo u. Konj., non fac. m. folg. quin od. quo minus u. Konj., luctus facit ne dubitem, Acc. fr.: quod ne permittat in hostem, ipsa facit gravitas, Ov.: mors faciet ne sim, cum venerit, exsul, Ov.: nach dem Imperat. (vgl. no. b), tu fac ne ventis verba profundam, Lucr.: fac ne quid aliud cures hoc tempore nisi ut quam commodissime convalescas, Cic.: per se quisque sedulo faciebant, quo illam mihi lenirent miseriam, Ter. – non enim faciam, quin scias, ich werde es nicht fertig bringen (nicht über mich gewinnen), dich in Unwissenheit zu lassen, Plaut.: numquam quisquam faciet, quin soror ista sit germana huius, nimmer wird es jemand fertig bringen (beweisen), daß sie nicht usw., Plaut. (vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 283 u. 473): facere non possum (ich kann nicht umhin), quin cotidie ad te mittam (litteras), Cic.: facere non potui, quin tibi voluntatem declararem meam, Cic.: neu quis facito, quo minus ei oetantur (= utantur) fruantur habeant, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. XI (p. 79). – d) m. Acc. u. Infin. (s.————Ruhnken Ov. her. 17, 174), vel carnuficinam hunc facere possum perpeti, Plaut.: qui nati coram me cernere letum fecisti, Verg.: noc me telum flere facit, Ov.: illum forma timere facit, Ov.: desiderium facit macrescere volucres, Varro: u. nach dem Imperat. (vgl. no. b), mel Atticum ter intervere facito, Col.: noch dem Fut., succum mori agrestis paulum facies defervere, Pallad.: quae res scissuris eos faciet aperiri, Pallad. – e) faxo m. folg. Indic. Fut. (s. Klotz u. Spengel Ter. Andr. 854), temperi ego faxo scies, Plaut.: iam faxo hic aderit, Ter.: immo vero indignum iam facinus faxo ex me audies, Ter. – f) m. Infin., facias videre Romam, Corp. inscr. Lat. 8, 2632: m. Infin. pass., remitti fecit, Amm. 27, 7, 3.7) machen, darstellen, lassen, m. folg. Acc. u. Infin., v. Künstlern, fecerat et viridi fetam Mavortis in antro procubuisse lupam, Verg.: stare deum pelagi longoque ferire tridente aspera saxa facit, Ov.: v. Schriftstellern, qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum, Ter.: quem tamen Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulisse, Cic.: quem in suis libris fecit (Cicero) de re publica disputare, Augustin. de civ. dei 2, 21, 4 in.: quos loqui facit in ea disputatione, Augustin. de civ. dei 2, 21, 4.8) zum Ausdrucke der bloß gedachten od. angenommenen Wirkung, mit folg. Acc. u. Infin., a) lassen = den Fall setzen, annehmen, voraussetzen,————esse deos faciamus, Cic.: fac, quaeso, qui ego sum, esse te, Cic. – b) sich stellen, als ob usw., se facit esse venustum, Catull. 97, 9: facio me alias res agere, ich tue (stelle mich), als ob ich usw., Cic. ep. 15, 18, 1.9) (= efficere) bewirken, beweisen, haec enim ratio facit lunam non habere lumen proprium, Macr. somn. Scip. 1, 19, 9.10) mit dopp. Acc., a) mit einem Subst. als Acc. ber Wirkung, jmd. od. etw. zu etw. machen, α) übh.: alqm consulem, jmd. zum K. machen (sowohl v. Volke als v. einem einzelnen, der bewirkt, es durchsetzt, daß jmd. K. wird, s. Ellendt Cic. de or. 2, 66, 268), Cic.: alqm regem Epiri, Iustin.: alqm reum, in den Anklagestand versetzen, Cic.: alqm heredem, zum E. machen = einsetzen, Cic.: alqm testem, zum Z. nehmen, Ter. u. Liv.: Siciliam provinciam, zur Provinz machen, Vell.: captivum de rege facturi videbantur, Iustin.: im Passiv m. dopp. Nom., de accusatore Scipionis venerator factus est, Val. Max.: u. ohne Prädikat, si ille factus esset (sc. consul), dazu (zum Konsul) gemacht worden wäre, Cic. Muren. 50; vgl. Cic. Planc. 9 u. 14. – β) vorgeblich zu etwas machen, für etwas ausgeben, me unum ex iis feci, qui etc., ich gab mich aus für einen usw., ich tat, als wäre ich einer usw., Cic.: facio te apud illum deum, Ter.: ut puellae unum me facerem beatiorum, um mich————als einer von den Wohlhabenden aufzuspielen, Catull. 10, 17: et se facit venustum, spielt sich als schöner Mann (als Adonis) auf, Catull. 97, 7.: verbis se locupletem f., sich reich machen, Cic. – b) mit einem Adi. od. Partic, im Acc. zur Angabe der Wirkung, des Zustandes, der an jmd. hervorgebracht wird, animum dubium, zweifelhaft machen, Cic.: alqm sanum, disertum, Cic.: alqm peritum alcis rei, geschickt machen in usw., Nep.: alqm certum, certiorem, s. certus no. II, B, 3, b. S. 1097 (vgl. Lorenz Plaut. Pseud. 16): u. certum od. certius facere alci, s. certus no. II, B, 3, a, α S. 1096 (vgl. Brix Plaut. Men. 764. Lorenz Pseud. 16): alqm scientem, Plaut. asin. 48. Ter. heaut. 873: alqd planum, deutlich machen, Quint. – selten mit einem Adv., wie alqd palam, offenbar machen, Nep. – Partiz. factus m. dopp. Voc., o tu lectule deliciis facte beate meis! Prop. 2, 15, 2. – c) mit einem Partic, od. Adi. im Acc. zur Bezeichnung der Tatigkeit, in der jmd. od. etw. dargestellt wird, Xenophon facit Socratem disputantem etc., stellt dar, führt ein als behauptend usw., Cic. (vgl. oben no. 7): alqm od. alqd missum, s. mitto no. II, A u. B: alqd reliquum, s. reliquus: u. so ademptum tibi iam faxo (= adimam) omnem metum, Ter.: faxo tali eum mactatum (mactabo) atque hic est infortunio, Ter.————Besitz von etwas setzen, mit Genet. des Besitzers, tota Asia populi Romani facta est, fiel dem röm. Volke anheim, Cic.: Graeci optionem Carthaginiensium faciunt, legen die Wahl in die Hände der K., Sall.: facere alqd potestatis od. dicionis suae, in seine Gewalt od. Botmäßigkeit bringen, Liv. (vgl. Fabri Liv. 21, 53, 6): ebenso alqm sui iuris, jmd. sich untertan machen, Vell.: omnia arbitrii sui, seiner Willkür untertan machen, Liv.: alqd sui muneris od. beneficii sui, etw. als sein Geschenk, seine Wohltat betrachten lassen, Tac. u. Iustin. (vgl. Benecke u. Fittb. Iustin. 13, 4, 9): alqm proprii iuris, selbständig-, unabhängig machen, Iustin. (vgl. Benecke u. Fittb. Iustin. 9, 1, 3). – Aber auch mit dem Pron. possess., alqam terram suam, ein Land sich unterwerfen, Caes.: alqm suum, sich jmd. zum Freunde machen, Ter.: neque gloriam meam, laborem illorom faciam, ich werde nicht mir den Ruhm nehmen, ihnen die Mühe lassen, Sall.12) einen gewissen Wert auf etwas legen (vgl. unser »sich wenig aus etwas machen« u. dgl.) = so u. so achten, schätzen, si aliter nos faciant, quam aequum est, Plaut. – u. bes. mit Genet. des Wertes, parvi, minimi, pluris, maximi, nihili, Plaut., Cic. u.a.: nec pluris nunc facere Camillum hoc bellum, kümmere sich ebensowenig um usw., Cic. – Hierher gehören wohl auch die Formeln: aequi bonique f. alqd,————mit etwas zufrieden sein u. dgl. (s. aequus no. II, 2, b a. E), Cic.: lucri, gewinnen, Nep.13) die Wirkung der Tatigkeit als eine reflexive gedacht = etwas leiden, erleiden, (vgl. unser »er hat sich Schaden getan«), parietes vitium faciunt, werden schadhaft, Plin.: naufragium f., Schiffbruch leiden, Cic. u.a.: damnum, detrimentum, Schaden leiden, Cic. u.a. (nicht hierher, sondern oben zu no. B, 1 gehört iacturam f., s. iactura).14) wie das deutsche tun u. das griechische ποιειν, so steht auch facere im zweiten Redegliede, wenn das Verbum des ersten Gliedes im zweiten bleibt u. man die Wiederholung desselben Wortes vermeiden will, wo also facere den allgemeinen Begriff eines Verbums bezeichnet (wenn auch im Verbum kein »Tun« liegt) u. seine nähere Bestimmung aus dem vorhergehenden Satzgliede empfängt, wie: an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo ducere pecuniam: nostrates philosophi facere non potuerunt? konnten es nicht tun (= konnten das Geld nicht verachten), Cic.: cum collega consentiente (sicut milites faciunt, wie die S. tun) hostibus obviam ire, Cic.: me, ut adhuc fecistis, audiatis, Cic.: incumbite in causam, ut facitis, Cic. Vgl. Heusinger Cic. de off. 1, 1. Kühner Cic. Tusc. 4, 31. Wopkens Lectt. Tull. 1, 3. p. 17 H. Orelli Hor. sat. 1, 1, 63 sq. Ruhnken Ov. her. 11, 31.————chen = sich begeben, intra limen sese facit, Apul. met. 5, 2: homo meus coepit ad stelas facere, Petron. 62, 4: ad illum ex Libya Hammon facit, Tert. de pall. 3. Vgl. Oudend. Apul. met. 5, 2. p. 321. Salmasius Tert. de pall. 3. p. 206 (ed. Lugd. Bat. 1656).III) intr.: 1) = εργάζεσθαι, arbeiten, Feldarbeit verrichten, Ter. heaut. 60 (73 opus facere).2) handeln, handelnd auftreten, deus, qui primitus operatur ac facit, Chalcid. Tim.: qui, cum cogitasset, facere auderet, Nep.: facto non consulto in tali periculo opus esse, Sall.: opus est facto, Komik.: quoniam, ut aiunt, dei facientes adiuvant, Varro: ratio faciendi, Quint. – m. Advv. – irgendwie handeln, nequiter, schlechte Streiche spielen, Plaut.: bene et benigne, Plaut.: illiberaliter, Ter.: arroganter, Caes.: sedulo, Ter.: humaniter, bene, praeclare, amice, Cic.: iucunde, Plin. ep.: recte, Ter. u. Cic.: seu recte seu perperam, Cic.: fortius, quam locutus est, fecit, Curt. – alci bene, gegen jmd. gut handeln, jmdm. dienen, nützen, Ter.; Ggstz. male alci, jmdm. schaden, Plaut.: alci aegre, jmdm. wehtun, ihn kränken, Ter.: ex voluntate alcis, Liv.: e re publica, Liv.: adversus rem publicam, Caes.: contra rem publicam, Sall.: adversus senatus consultum, Liv.: animo bono, Nep.: animo optimo, Cic.: more tuo, Plaut.: iure, Acc. fr. u. Quint.: lege, Quint.: malā fide, Nep.3) facere cum od. ab alqo, mit jmd. od. auf jmds.————Seite tätig sein, mit jmd. es halten, zusammenhalten, auf jmds. Seite od. Partei sein, jmd. unterstützen, begünstigen, cum alqo, Cic., Nep. u.a.; ab alqo, Cic. u.a. (so auch illinc od. unā facere, auf seiner Seite stehen, es mit ihm halten, Cic. ad Att. 7, 3, 5 W.; Sull. 36); Ggstz. facere adversus alqm, es wider jmd. halten, die Gegenpartei begünstigen, Nep. Eum. 8, 2 (dazu Bremi): eae res contra nos ambae faciunt in hoc tempore, Cic. Quinct. 1.4) eine Opferhandlung vornehmen, mit Dat. der Gottheit, der man opfert (wie ῥέζειν τινί), m. Acc. der Sache, die man opfert, od. mit Abl. des Opfers, mit dem man opfert, qui faciet quando volet, quāque lege volet, facito, Plebisc. vet. bei Liv. 22, 10, 3. – fac. dis, Plaut.: Iunoni Sospitae, Cic.: Marti et Robigini, Tert. – grandia liba Pali, Ov.: bidentes Herculi propter viam, Laber. fr.: Iovi Victori pocillum mulsi, Liv.: pro populo faciens quantum Saufeia bibebat, Iuven. – fac. agnis, Plaut.: catulo, Col.: fac. Iovi bidenti verre, Pompon. com. fr.: agnā Iovi, Varro LL.: vitulā pro frugibus, Verg.5) euphem., vollenden = sterben, faciendum (faciundum) fuit od. faciundum hoc fuit, Anthol. epigr. II. no. 63-66 (Rhein. Mus. 27, 131 f.).6) obszön: a) suae rei causā facere, zu Stuhle gehen, kacken, Petron. 47, 4 u. 66, 2. – b) v. Beischlaf, Catull. 110, 2 u. 5. Pers. 4, 48. Iuven. 7, 239.————Petron. 9, 9; 45, 8; 87, 9.7) zu od. für etw. passen, geschickt sein, m. ad u. Akk. od. m. bl. Dat., v. leb. Wesen, alii ad aprum, alii ad cervum canes faciunt, einige sind Saufänger (Saurüden), andere Schweißhunde, Sen. exc. contr. 3. praef. § 9: Aurelianus ad nostra iam non facit tempora, Vopisc. Aurel. 8, 3: v. Lebl., Medeae faciunt ad scelus omne manus, Ov.: ad talem formam non facit iste locus, Ov.: haec aetas optime facit ad haec studia, Sen.: quod belle facit ad versum, Sen.: quorumdam contumelia non facit ad aulam, Sen.: m. Dat., non faciet capiti dura corona meo, Prop. 3, 1, 20.8) zu, für, gegen od. bei etw. tun, wirken, nützen, helfen, dienlich, förderlich, nützlich sein, absol., od. m. ad, in, adversus u. Akk., od. m. bl. Dat., a) übh.: nec caelum nec aquae faciunt nec terra nec aurae, weder das Klima bekommt mir, noch usw., Ov.: multum viva vox facit, Sen.: fecit aliquid et materia, Sen.: quid stemmata faciunt? Iuven.: quid faciunt leges, ubi etc.? Petron.: dicite, pontifices, in sancto (Tempel) quid facit aurum? Pers.: mire facit (es tut eine außerordentliche Wirkung) in peroratione confessio, Quint. – illa ad publicos usus facientia, Pacat. pan.: quorum (oppidorum) mentio tantum ad ordinem facit, Mela: faciunt in hunc usum arundinum quoque folia, Col. – incolumi Rhodos et Mitylene pulchra facit, Hor. – m. Infin. (als Subj.), plurimum facit dili-————genter nosse causas, Quint. 6, 4, 8: adversus omnia tela, adversus omnium hostium genus facit mortem contemnere, Sen. ep. 36, 8. – b) als mediz. t. t., id bene faciet, Cato: quod idem remedium optime facit exemptā stirpe, Col. – hic sucus facit (ist gut, schlägt an) ad difficultatem urinae, Plin.: quicquid ad salivam facit, Petron.: nihil aeque facere ad urinae morsum, Suet.: medicamentum quod proprie adversus solutionem stomachi facit, Scribon. – radix coeliacis praeclare facit in cinere tosta, leistet den Unterleibskranken vortreffliche Dienste, Plin.: feniculi suci cyathus unus potui datus mirifice pulmoni facit, Plin. Val.⇒ Alter Imperat. face, zB. Enn. ann. 20*. Plaut. asin. 605 u. ö. Ter. Andr. 680 u. ö. Cato r. r. 7 u. 32, 1 ö. Catull. 36, 16. Nep. Paus. 2, 4. Ov. her. 2, 98 u. ö. (als veraltet angef. bei Quint. 1, 6, 21; vgl. Mart. Cap. 3, § 320). – Arch. Fut. faciem, Cato bei Quint. 1, 7, 23 (die besten Hdschrn. facie, wofür Bergk Beitr. 1, 153 faciee schreiben will). – Arch. Perf. fecei, Corp. inscr. Lat. 1, 551. – Arch. Konj. Perf. faxim (= fecerim), Enn. fr. scen. 308. Plaut. Amph. 511; aul. 420. Ter. adelph. 887. 896. – Archaist. Fut. exakt. faxo (= fecero), Afran. com. 67. Plaut. Amph. 355. Ter. Andr. 854. Verg. Aen. 9, 158. Ov. met. 3, 271. Petron. 95, 3. Sil. 17, 235: faxis, Naev. com. 47. Pacuv. tr. 123. Plaut. capt. 124. Ter. Andr. 753. Hor. sat. 2, 3, 38: faxsit, XII tabb. 8, 4 (bei Gell. 20, 1,————12). Pacuv. tr. 424. Acc. tr. 556; od. faxit, Lex Num. Pomp. bei Paul. ex Fest. 6, 2. Plaut. capt. 622. Ter. heaut. 198: faximus, Plaut. truc. 61: faxitis, Formul. vet. bei Liv. 23, 11, 2 u. 29, 27, 3: faxint, in der Formel di faxint, Plaut. Amph. 632; vidul. fr. 2, 31 St. Ter. heaut. 161. Cic. Verr. 3, 81 u. ep. 14, 3, 3. – Passiv facitur, Nigid. comm. gr. bei Non. 507, 15: faciatur, Titin. com. 97. Petron. 71, 10: faxitur (= factum erit), Formul. vet. bei Liv. 22, 10, 6. – Das Passiv von facio vertritt fio, w. s. -
28 Употребление определённого артикля
Определённый артикль по своему происхождению является указательным местоимением и в какой-то степени сохраняет это значение. Он указывает на то, что предмет определён, известен, знаком.Определённый артикль употребляется:1. Если предмет определён предыдущим контекстом, при этом этот предмет:• уже упоминался:Peter liest ein Buch. Er hat das Buch geschenkt bekommen. - Петер читает книгу. (Эту) книгу ему подарили.Klaus brachte Blumen mit. Er hat die Blumen im Blumengeschäft gekauft. - Клаус принёс цветы. (Эти) цветы он купил в цветочном магазине.• является частью чего-то целого, ранее упомянутого, имеет отношение к вышесказанному:Er fährt gern nach Bonn. Die Stadt beeindruckt ihn immer wieder. - Он любит ездить в Бонн. Город каждый раз производит на него сильное впечатление.An der Ecke traf er Erika. Das Mädchen schien auf jemanden zu warten. - На углу он встретил Эрику. Девушка, кажется, кого-то ждала.2. Если предмет определён непосредственно следующим за ним контекстом в виде определения: наречия, существительного в генитиве, существительного или местоимения с предлогом, инфинитивного оборота или придаточного предложения:3. Если предмет является единственным в своем роде. Сюда относятся:а) астрономические понятия:der Himmel небо, der Mars Марс, der Mond Луна, die Sonne Солнце, der Drache Дракон (созвездие) , der Jupiter Юпитер, die Milchstraße Млечный Путь, der Saturn Сатурн, die Venus Венера, die Waage Весы (созвездие) , der Weltraum/der Kosmos космос, die Stratosphäre стратосфера, das Universum вселеннаяб) географические понятия, в том числе• общие географические понятия:der Äquator экватор, die Arktis Арктика, die Antarktis Антарктика, das Bermudadreieck Бермудский треугольник, die Erde Земля, das Kap der Guten Hoffnung мыс Доброй Надежды (но: Kap Arkona мыс Аркона, Kap Hoorn мыс Горн и др.), der Nordpol Северный полюс, die Tundra тундра, die gemäßigte Zone умеренный пояс, в том числе во множественном числе: die Gezeiten прилив(ы) и отлив(ы), die Tropen тропики• названия гор, вершин гор:die Alpen Альпы, die Anden Анды, die Pyrenäen Пиренеи, die Vogesen Вогезы, die Eifel Айфель/Эйфель и т.д. (см. 1.2.1, п. 11, с. 43)Die Alpen sind das höchste europäische Gebirge. - Альпы – самые высокие горы в Европе.• названия океанов, морей, частей моря, проливов, течений, озёр, рек:der Atlantische, Indische, Pazifische/Stille Ozean Атлантический, Индийский, Тихий океан, die Nordsee Северное море, die Ostsee Балтийское море, das Mittelmeer Средиземное море, der Meerbusen залив, die Meeresbucht морская бухта, der Kanal/Ärmelkanal Ла-Манш, der Bosporus Босфор, die Dardanellen Дарданеллы, der Golfstrom Гольфстрим, der Baikal Байкал, der Bodensee Боденское озеро, der Plattensee озеро Балатон (см. 1.2.1, п. 10, с. 46)• названия некоторых государств или их частей:женского рода: die Mongolei Монголия, die Mandschurei Маньчжурия, die Schweiz Швейцария, die Slowakei Словакия, die Tschechoslowakei Чехословакия (ист.), die Türkei Турция, die Ukraine Украинамужского рода, употребляемых чаще с артиклем: der Kongo Конго, der Sudan Судан(Der) Kongo ist ein Staat in Mittelafrika. - Конго – государство в Центральной Африке.во множественном числе:die Philippinen (чаще с артиклем) - Филиппиныимеющие слова:das Vereinigte Königreich von Großbritannien und Nordirland - Соединённое Королевство Великобритании и Северной Ирландииdie Sowjetunion (hist.) - Советский Союз (ист.)der Vatikanstaat/die Vatikanstadt - Ватикан (город-государство)Die Bundesrepublik Deutschland wurde 1949 gegründet. - Федеративная Республика Германия была образована в 1949 году.имеющие слово das Land в составных словах, обозначающих название феде ральной земли или неофициальное название района, области:das Saarland Саар, das Rheinland Рейнская область, das Havelland Хафельланд, das Schwabenland Швабия, das Vogtland ФогтландDas Rheinland ist ein Gebiet zu beiden Seiten des Mittel- und Niederrheins. - Рейнская область – это область по обе стороны среднего и нижнего Рейна.* имеющие сокращённое написание:die BRD ФРГ (неофиц.), die USA США (in den USA), die GUS (die Gemeinschaft Unabhängiger Staaten) СНГ (Содружество Независимых Государств), die DDR (die Deutsche Demokratische Republik) ГДР (ист.), die UdSSR (die Union der Sozialistischen Sowjetrepubliken) СССР (ист.)Однако в названии ряда стран артикль может стоять или отсутствовать:(der) Iran (in/im Iran), (der) Irak, (der) Jemen Йемен, (der) Libanon Ливан, (der) Senegal Сенегал, (der) Tschad Чад• географические названия, в том числе названия стран среднего и мужского рода, населённых пунктов, регионов (то есть тех, которые употребляться с нулевым артиклем, см. п. 1, с. 27), при наличии определения:das grüne Rügen - зелёный Рюген (остров)• названия регионов, краёв, провинций, ландшафтов и пустынь:мужского рода: der Balkan Балканы, der Darß Дарс;женского рода: die Oberpfalz Верхний Пфальц, die Pfalz Пфальц, die Lausitz Лаузиц, die Lombardei Ломбардия, die Mandschurei Маньчжурия, die Walachei Валахия, die Bretagne Бретань, die Champagne Шампань, die Dobrudscha Добруджа, die Normandie Нормандия, die Polesje/Polessje Полесье, die Provence Прованс, die Riviera Ривьера, die Nord-deutsche Tiefebene Северо-Германская низменность, die Gobi Гоби, die Sahara Сахара;среднего рода: das Elsass Эльзас, das Ries Рис, das Wallis Валлис/ВалеНо без артикля: Sibirien Сибирь, Thüringen Тюрингия, Transbaikalien Забайкалье• названия регионов, имеющих определение (прилагательное и т.д.):der Nahe Osten Ближний Восток, der Mittlere Osten Средний Восток, der Ferne Osten Дальний Восток, der hohe Norden Крайний Север• названия некоторых островов, группы островов или полуострова:die Bermudainseln/die Bermudas Бермудские острова, die Hebriden Гебридские острова, die Kanarischen Inseln/die Kanaren Канары, die Kapverden/die Kapverdischen Inseln Острова Зелёного Мыса, die Krim Крым, die Kurilen КурилыНо (без артикля): Alaska Аляска, Rügen Рюген, Kamtschatka Камчатка, Kreta Крит, Korsika Корсика, Sachalin Сахалин4. В названиях сооружений, архитектурных памятников, зданий, которые являются единственными в своем роде:der Wiener Prater - Пратер (парк в Вене)die Thomaskirche - церковь св. Фомы (Лейпциг)der Wawel - Вавель (замок в Кракове)die Semperoper - Земперопера (оперный театр, Дрезден)die Wartburg - Вартбург (замок в Тюрингии)Однако если они не являются именами собственными и не идентифицируются (отождествляются) однозначно, то употребляется неопределённый артикль:Если имя собственное может обозначать несколько предметов и один из них не идентифицируется говорящим, то также употребляется неопределённый артикль:5. В названиях учреждений:der Deutsche Gewerkschaftsbund Объединение немецких профсоюзов, die Deutsche Bücherei Немецкая библиотека (Лейпциг), die Ermitage Эрмитаж, die Leipziger Messe Лейпцигская ярмарка, die UNO (die Vereinigten Nationen) ООН, die Weltgesundheitsorganisation (die WHO) Всемирная организация здравоохранения (ВОЗ), der Weltgewerkschaftsbund Всемирная федерация профсоюзов6. В названиях кораблей и фирменных поездов:Die „Titanic“ ist 1914 gesunken. - „Титаник“ затонул в 1914 году.Er ist nach Moskau mit dem „Krasnaja Strela“ gefahren. - Он поехал в Москву фирменным поездом „Красная стрела“.7. В названиях гостиниц, ресторанов, кафе, театров или кинотеатров:das (Hotel) „Interkontinental“ (гостиница) „Интерконтиненталь“, das (Café) „Kranzler“ (кафе) „Кранцлер“, das (Restaurant) „Moskau“ (ресторан) „Москва“8. В названиях улиц, площадей, бульваров, которые часто представляют собой сложные слова со вторым компонентом – именем нарицательным (кроме адреса):der Kurfürstendamm Курфюрстендам, der Alexanderplatz Александерплац (Берлин)Eine Buchhandlung finden Sie im Zentrum (in der Bahnhofstraße). - Книжный магазин вы найдёте в центре города (на Банхофштрассе).а также в определённых грамматических конструкциях:Но: Er wohnt Gohlisstraße 14. - Он проживает на Голисштрассе, 14.Heute hat sich in der Goethestraße ein Verkehrsunfall ereignet. - Сегодня на Гётештрассе произошло дорожно-транспортное происшествие.Это касается и сложных слов:der Lindenhof - „Линденхоф“ (гостиница)die Löwen-Apotheke - „Лёвен-Апотеке“(аптека)die Schauburg - Шаубург (дворец в Бонне)9. В названиях производственных объединений, фирм, предприятий (Unternehmen):der DaimlerChrysler AG „ДаймлерКрайслер АГ“, das Unternehmen BMW (Bayerische Motorenwerke AG) автомобильная фирма БМВ „Байерише моторенверке АГ“, die Firma Siemens фирма „Сименс“, der Verlag Hueber издательство „Хубер“10. Для обозначения объединений, групп или коллективов людей:die Menschheit человечество, die Weltbevölkerung население мира, die Intelligenz интеллигенция, die Jugend молодёжь11. В названиях исторических и культурных эпох, стилей в искусстве:der Feudalismus феодализм, der Sozialismus социализм, der Kapitalismus капитализм, das Mittelalter средневековье, die Gotik готика, die Renaissance эпоха Возрождения (Ренессанс), das Bаrock барокко12. В названиях образов в литературе и искусстве (то есть перед именами собственными):В названиях литературных произведений (спектаклей) наряду с определённым артиклем возможен и нулевой артикль:Heute wird „Egmont“ gespielt. - Сегодня в театре идёт „Эгмонт“.13. В названиях из области религии, мифологии, сказок или сказаний, например:der Herr (= Gott) Господь, der Erlöser Спаситель, der Teufel чёрт, дьявол, der böse Wolf злой волк, der Weihnachtsmann Рождественский Дед, Дед Мороз, der Osterhase пасхальный заяцРяд имён из религии и мифологии, как и обычные имена, употребляется без артикля:Gott Бог, Jesus Christus Иисус Христос, Mohammed Мухаммед (Мохаммед, Магомет), Petrus апостол Пётр, Diana Диана (римская богиня охоты), Bacchus Бахус/Вакх (бога вина)14. В названиях мировоззрений или религий, например:der Atheismus атеизм, der Idealismus идеализм, der Buddhismus буддизм, das Christentum христианство, der Islam ислам, der Katholizismus католичество, католицизм, der Protestantismus протестантизм, протестантство15. В названиях государственных, народных и ряда религиозных праздников, например:der 1. Mai Первое мая, der 8. März 8 Марта, der Tag des Lehrers День учителя, der Volkstrauertag Всенародный день скорби, der Heilige Abend Сочельник, die Himmelfahrt (Christi) Вознесение (Христово), der Karfreitag Страстная пятница, die Fastenzeit Великий пост, die Fastnacht канун Великого поста; Масленица, der Fasching „фашинг“/карнавалХристианские праздники, Silvester „Сильвестер“ (новогодний вечер, новогодняя ночь) и Neujahr Новый год употребляются без артикля:Wir feiern Weihnachten (Silvester, Ostern, Pfingsten, Neujahr) in der Familie. - Мы празднуем Рождество (Новый год / „Сильвестер“, Пасху, Троицу, Новый год) в кругу семьи.16. В названиях исторических событий и документов, например:der Dreißigjährige Krieg Тридцатилетняя война, der Turmbau von Babylon строительство Вавилонской башни, die Völkerschlacht bei Leipzig Лейпцигское сражение 1813 года/„Битва народов“ под Лейпцигом, das Potsdamer Abkommen Потсдамское соглашение, die Römischen Verträge Римские договоры; das Alte Testament Ветхий завет, die Bibel Библия, der Koran Коран17. В названиях отраслей науки, учений или в научных терминах, например:die Astronomie астрономия, die Botanik ботаника, die Linguistik лингвистика, die Medizin медицина, die Mengenlehre теория множеств, die Weltraumforschung исследование космоса; das Gravitationsgesetz закон притяжения, die Relativitätstheorie теория относительностиНазвания учебных предметов употребляются без артикля:Er studiert Jura (Medizin). - Он изучает право (медицину).Sie hat eine Eins in Mathematik. - У неё по математике единица (отметка в немецких школах – высшая).18. В общих названиях языков, таких как das Deutsche немецкий язык и т.д.:Das Deutsche gehört zu den germanischen Sprachen. - Немецкий язык относится к германским языкам.Sie übersetzt aus dem Russischen ins Deutsche. - Она переводит с русского языка на немецкий.Однако в названии языка как предмета преподавания, изучения, языка общения, если отсутствует определение, употребляется нулевой артикль:Er lernt (unterrichtet) Spanisch. - Он изучает (преподает) испанский язык.Sie hat eine Eins in Latein. - У неё по латинскому языку единица.Hier spricht (kann, versteht) fast jeder Englisch. - Здесь почти каждый разговаривает (знает, понимает) английский язык.Но: Sie spricht ein ausgezeichnetes (schlechtes) Chinesisch. - Она прекрасно (плохо) говорит на китайском языке.19. Перед названием предмета, составляющего часть чего-то целого. При этом его принадлежность ясна, и он являeтся единственно возможным предметом в данной связи. К этим предметам могут относиться:• названия частей тела, существующими „в единственном экземпляре“ или перед названиями непарных частей тела:Перед названиями парных частей тела или частей тела, существующих „более чем в двух экземплярах“, когда речь идёт обо всех этих парах или частях тела (двух руках, ногах, глазах, ушах, щеках, губах и т.д. или о всём зубах, волосах, пальцах):Но: in guten Händen в надёжных руках, mit nackten Händen голыми руками, mit leeren Händen с пустыми руками, an Händen und Füßen gebunden sein быть связанным по рукам и ногам и др. (без артикля, так как это устойчивые выражения)• часть одежды (принадлежащей какому-то конкретному лицу):• названия (составных) частей предметов или растений:der Hauptbahnhof (dieser Stadt) главный вокзал (этого города), der Motor (des Autos) мотор (автомобиля), der Kragen (der Bluse) воротник (блузки), der Stamm (eines Baumes) ствол (дерева)Это относится и к собирательным именам существительным:das Laub (des Baumes) листва (дерева), das Gefieder (des Vogels) перья (птицы), der Inhalt (des Pakets) содержание (пакета/посылки)Если речь идёт о всех однородных частях предмета или растения:die / alle Blätter (des Baumes) все листья (дерева), die / alle Federn (des Vogels) все перья (птицы), die / alle Seiten (des Buches) все страницы (книги)• географические и административные понятия:Das Staatsgebiet Deutschlands ist rund 357 000 Quadratkilometer groß. - Территория Германии составляет около 357 000 квадратных километров.Die Regierung Russlands hat ihren Sitz in Moskau. - Правительство России находится в Москве.20. Перед названием предмета, который определён ситуацией и является единственно возможным в данной связи. Предполагается знакомство определённого круга людей с данным предметом (в стране, городе, учреждении, семье и т.д.):Die Sekretärin kommt um 9.00 Uhr. - Секретарь придёт в 9 часов.Этот предмет может находиться в непосредственном окружении собеседников:или конкретизироваться жестом/мимикой, при этом артикль стоит под ударением:Dér Baum (da) ist krank. - Это дерево/(Вон то дерево) больное.Dás Haus (dort) will ich kaufen. - Этот дом/Дом вон там я хочу купить.Dér Mann (da) ist mir bekannt. - Этот (Вот этот) человек мне известен.Грамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > Употребление определённого артикля
-
29 Нулевой артикль
Nullartikel / NullformНулевой артикль перед именами существительными употребляется:1. В именах собственных без определения, среди них:• многие географические понятия (см. 1.1.3(1), п. 3б, с. 6), в том числе названия:* континентов: Afrika Африка, Amerika Америка, Asien Азия, Australien Австралия, Europa Европ а и Antarktika Антарктида:Er war in Afrika. - Он был в Африке.Но: полярные области земного шара die Arktis Арктика и die Antarktis Антарктика употребляются с определённым артиклем.* стран среднего рода: Polen Польша, Russland Россия, Ungarn Венгрия и др.:Er kommt aus Spanien. - Он из Испании.* ряда стран мужского рода, которые могут употребляться с определённым или нулевым артиклем: (der) Iran Иран, (der) Irak Ирак, (der) Jemen Йемен, (der) Libanon Ливан, (der) Senegal Сенегал, (der) Tschad Чад ;Es geschah in/im Irak. - Это произошло в Ираке.* многих регионов: Sibirien Сибирь, Thüringen Тюрингия, Transbaikalien Забайкалье и островов: Alaska Аляска, Rügen Рюген, Kamtschatka Камчатка, Kreta Крит, Korsika Корсика, Sachalin Сахалин (исключения см. 1.1.3(1), п. 3б, с. 6):Er verbrachte 6 Jahre in Sibirien. - Он провёл в Сибири 6 лет.* населённых пунктов: Berlin Берлин, Moskau Москв а; кроме: die Vatikanstadt город Ватикан, der Haag Гаага (также Den Haag и Haag; см. п. 5, с. 47):Er fährt nach Dresden. - Он едет в Дрезден.Если вышеназванные географические названия имеют определение в виде существительного в генитиве или другое определение, стоящее после имени собственного или перед ним, то употребляется определённый артикль (см. п. 3, с. 8):Если прилагательное не имеет чёткого идентифицирующего лексического значения, то употребляется неопределённый артикль:• имена (и фамилии) без определения:* людей:Peter ist 20 Jahre alt. - Петеру 20 лет.Jetzt kommt Helga Müller. - Сейчас придёт Хельга Мюллер.* божеств:Diana ist die römische Göttin der Jagd. - Диана – это римская богиня охоты.* клички животныхRex hat gebellt. - Рекс залаял.* конструкция из слова, обозначающего родственные отношения, и имени:Mutter Utа (Onkel Klaus) kommt noch. - Мама Ута (дядя Клаус) придёт ещё.* в словах, обозначающих родственные отношения, прежде всего Mutter, Vater, Großmutter, Großvater и соответственно их уменьшительно-ласкательных формах Mutti, Mama, Vati, Papa/Papi, Oma/Omi, Opa/Opi, если они употребляются в разговоре с членами собственной семьи вместо имён:Vater (Vati) fährt heute nach Berlin. - Отец (папа) сегодня едет в Берлин.Ruf doch mal Vater an! - Да позвони же отцу! - Papa kommt doch gleich wieder. - Папа ведь сейчас вернется.Das hat mir Mutti heute gesagt. - Об этом мне сегодня сказала мама.Hast du dich von Opa verabschiedet? - Ты попрощался с дедушкой?Если разговаривают с лицами, не относящимися к собственной семье, то употребляется притяжательное местоимение:Mein Vater fährt heute nach Berlin. - Мой отец сегодня едет в Берлин.* перед словами Familie семья, Frau госпожа, Fräulein (уст.) барышня, Herr господин, Genosse товарищ, Kollege коллега, словами, обозначающими учёную степень, воинское звание, если после них следует фамилия:Das ist Herr Busch (Famile Mähl, Frau Schulz, Kollege Ender, Genosse Dreyer, Doktor Balzer, Oberstleutnant Schunke). - Это господин Буш (семья Мель, госпожа Шульц, коллега Эндер, товарищ Драйер, доктор Бальцер, подполковник Шунке).Возможен и определённый артикль в значении diese, dieser, dieses:Die Frau Schulz kenne ich nicht. - (Эту) госпожу Шульц я не знаю.2. В конструкциях с глаголами sein, werden, bleiben перед существительными, не имеющими определения и обозначающими:• профессию, происхождение или национальность, партийную принадлежность, мировоззрение или вероисповедание:Er ist Lehrer (Schauspieler). - Он учитель (актёр).Sie ist Engländerin. Er ist Russe. - Она англичанка. Он русский.Er ist Berliner. - Он берлинец.Er war Kommunist. - Он был коммунистом.Er ist Anarchist (Utopist). - Он анархист (утопист).С глаголом lernen и названиями профессий также употребляется нулевой артикль:Sie hat Verkäuferin gelernt. - Она (вы)училась на продавца.• вид профессиональной деятельности или занятия:Er ist Bürgermeister (Abteilungsleiter). - Он бургомистр (начальник отдела).Er ist heute Torwart. - Он сегодня вратарь.Er ist Klassensprecher. - Он староста класса.Также с als в конструкции и с другими глаголами:Er arbeitet als Kontrolleur (als Dreher). - Он работает контролёром (токарем).Er wurde als Vorsitzender bestätigt. - Он был утверждён председателем.В данной кострукции с sein, werden, bleiben, при наличии определения или если оно подразумевается, в равной степени возможен и определённый артикль:(Der) Autor des Buсhes ist Klaus Mähl. - Автор книги – Клаус Мель.(Der) Dirigent ist Gerd Preißler. - Дирижёр – Герд Прайслер.• если они обозначают принадлежность к какой-либо группе или категории людей:Sie ist Rentnerin (Hausfrau). - Она пенсионерка (домохозяйка).Er bleibt Junggeselle. - Он останется холостяком.Sie ist Witwe. Er ist Witwer. - Она вдова. Он вдовец.Sie wurde Mutter. - Она стала матерью.Er wurde Vater. - Он стал отцом.Er ist Linkshänder. - Он левша.Er ist Alkoholiker (Drogensüchtiger). - Он алкоголик (наркоман).Er ist Nichtraucher. - Он некурящий.3. Перед названиями времён года, месяцев, дней недели и частей суток в предложнеиях типа es + sein/werden + Nominativ (ср. 1.1.3(1), п. 23, с. 13):Jetzt wird es endlich Sommer. - Сейчас наконец-то будет лето.Im November wurde es allmählich Winter. - В ноябре постепенно установилась зима.Heute wird es zeitig Abend. - Сегодня рано начинается вечер.Es ist schon Sommer (Mai, Montag, Abend). - Уже лето (май, понедельник, вечер).Heute ist Montag. - Сегодня понедельник.4. Если позицию артикля перед существительным занимают другие слова:• местоимения в единственном или множественном числе:* притяжательные: mein Buch моя книга и т.д.;* указательные: dieses Heft эта тетрадь и т.д.;* вопросительные: Wessen Buch ist das? Чья это книга?;* неопределённые: viele Zeitungen много газет и т.д.:Er erzählte allerlei Dummheiten. - Он рассказывал всякие глупости.Er hat uns nichts Interessantes erzählt. - Он нам не рассказал ничего интересного.Sie hat mit jemand Fremdem gesprochen. - Она разговаривала с кем-то чужим.Sie schenkte niemand Fremdem ihr Vertrauen. - Она не доверяла никакому чужому (человеку).Im Westen nichts Neues (Roman von Erich Maria Remarque) - „На Западном фронте без перемен“ (роман Эриха Марии Ремарка)• количественные числительные: zwei Bücher две книги.В этих случаях возможен и определённый артикль в значении diese:• определение, выраженное именем собственным в генитиве:Wir haben Evas Bruder getroffen. - Мы встретили брата Евы.Er rezitiert Heines Gedichte. - Он декламирует/читает стихи Гейне.Имена нарицательные в генитиве используются в качестве препозитивного определения только в устойчивых выражениях или высоком стиле:Das ist der Weishheit letzter Schluss. („Faust“ Goethe) - „Такой конечный вывод мудрости земной“ („Фауст“ Гёте).5. Если существительное в единственном числе употребляется с неопределённым артиклем, то во множественном числе в аналогичном предложении артикль отсутствует:Wir brauchen (gute) Lehrer. - Нам нужны (хорошие) учителя.Die/alle Tannen sind Nadelbäume. - (Все) пихты – хвойные деревья.6. Перед существительными во множественном числе, обозначающими в соответствующей ситуации неопределённое количество предметов, при этом можно поставить неопределённые местоимения einige, etliche, mehrere, ein paar, viele, wenige, manche (перевод и употребление см. 3.6.3, с. 362 и 232-237):Auf dem Tisch lagen (einige) Bücher. - На столе лежали книги (лежало несколько книг).Auf dem Fußboden lagen (viele) Zeitungen. - На полу лежали газеты (лежало много газет).Wir essen lieber noch (ein paar) Äpfel. - Лучше мы съедим ещё (несколько) яблок.7. Перед вещественными существительными в единственном числе без определения:• если они обозначают неопределённое количество вещества или употребляются в самом общем значении:Er trinkt gern Bier. - Он пьет охотно пиво/любит пиво.Dazu braucht er Zement und Sand. - Для этого ему нужен цемент и песок.Der Tisch ist aus Holz gebaut. - Стол сделан из дерева.Hast du Geld bei dir? - У тебя есть с собой деньги?Ich muss noch Brot kaufen. - Мне надо ещё купить хлеба.Diese Pflanze braucht Sonne. - Этому растению нужно солнце.Schenk doch bitte noch Wein nach! - Подлей же ещё вина, пожалуйста!В этом случае нулевой артикль можно заменить на ein bisschen, einiger, etlicher, etwas, irgendwelcher, solcher, viel, (ein) wenig. Однако нулевой артикль не может быть заменён на ein paar, viele, wenige:Er spricht von (irgendwelchem) Geld. - Он говорит о (каких-то) деньгах.An der Suppe fehlt noch (ein bisschen/ etwas/ein wenig) Salz. - В супе не хватает ещё (немного) соли.1. Если значение существительного уточняется, имеется определение или обстоятельство, а также при повторном упоминании существительного, употребляется определённый артикль:die verseuchte Luft - заражённый/отравленный воздухDie Marmelade schmeckt gut. - Джем вкусный.2. Собирательные существительные, оканчивающиеся на -zeug, -werk, близки к именам вещественным и также употребляются с нулевым артиклем:Er wünscht sich immer Spielzeug/ (neues) Schuhwerk. - Он всегда желает иметь игрушку/ (новую) обувь.Von der alten Burg ist nur noch verfallenes Mauerwerk geblieben. - От старого замка остались развалины в виде каменной кладки.• если они обозначают жидкости или металлы:Alkohol спирт, алкоголь, спиртное, Bier пиво, Benzin бензин, Milch молоко, Wasser вода, Wein вино; Eisen железо, Gold золото, Kupfer медь, Stahl стальAlkohol trinkt er nicht. - Спиртного он не пьёт.Ich mag Apfelsaft. - Я люблю яблочный сок.При типизирующей генерализации может употребляться нулевой или определённый артикль:(Das) Bier ist ein beliebtes Getränk. - Пиво является излюбленным напитком.Das reine Gold / reines Gold ist weich. - Чистое золото мягкое.• если они стоят после слова, которое вместе с числительным обозначает меру, вес, количество и т.д.:В разговорной речи эти существительные часто употребляются в сокращенной форме:3 Bier - 3 (стакана / кружки) пиваОднако при обозначении (одной) порции еды, напитков и т.д. употребляется ein:ein Bier - 1 (стакан / кружка) пива8. В названиях некоторых учреждений:* которые имеют предлог:* в названиях (хозяйственных предприятий, спортивных клубов), которые имеют аббревиатуры, AG АО (Акционерное общество), FC ФК (Футбольный клуб) и др.:Bayerische Motorenwerke AG - „Байерише моторенверке АГ“FC Dynamo Minsk - ФК „Динамо Минск“9. Перед некоторыми абстрактными понятиями, особенно:* в названиях некоторых праздников (особенно христианских: Weihnachten Рождество, Pfingsten Троица, Ostern Пасха), а также Silvester сильвестер, Neujahr Новый год и других (см. 1.1.3(1), п. 15, Примечание, с. 10)* в названиях учебных предметов:Die Vorlesungen in Chemie besucht er gern. - Лекции по химии он посещает охотно.Er ist in Mathematik fit. - Он хорошо успевает по математике.* в названиях языков как учебных предметов или языков общения:Er lernt Englisch. - Он учит английский язык.Sie spricht Polnisch. - Она разговаривает на польском языке.* перед абстрактными понятиями в единственном числе, о которых речь идёт в общем, при этом вместо нулевого артикля можно поставить ein bisschen, einiger, etlicher, etwas, so ein, solcher, viel, wenig, но не ein paar, viele, wenige. Этим понятием может быть чувство, явление или свойство:Angst страх, Freude радость, Hoffnung надежда, Kraft сила, Kälte холод, Liebe любовь, Luft воздух, Mut мужество, Trauer печаль, Wärme теплоDazu war schon (ein bisschen/einiger) Mut nötig. - Для этого требовалось мужество (немного мужества).Чаще всего артикль отсутствует, когда абстракное понятие стоит в аккузативе:Der Patient braucht Ruhe. - Пациенту нужен покой.Wir brauchen Frieden. - Нам нужен мир.Erika hat Geduld. - У Эрики есть терпение.или с предлогом:Bären fühlen sich bei Kälte wohl. - Медведи в холод чувствуют себя хорошо.Mit Fleiß erreichte sie viel. - Усердием она многого добилась.Sie war sprachlos vor Freude. - От радости она онемела.Das machen wir in (aller) Ruhe. - Это мы сделаем в спокойной обстановке.Aus Angst reagierte er überhaupt nicht. - От страха он ни на что не реагировал.die Verzweiflung nach der Tat - отчаяние после поступка/содеянного10. Нулевой артикль употребляется в определённых коммуникативных ситуациях:• в обращениях:Verehrte Gäste! - Уважаемые гости!Liebe Frau Karsten! - Дорогая госпожа Карстен!Sehr geehrter Herr Busch! - Уважаемый господин Буш!Streitet euch nicht, Kinder! - Не ссорьтесь, дети!Warum bist du denn weggelaufen, du böser Junge? - Почему же ты убежал, негодный мальчишка?Mensch! - Дружище!/(По)слушай!Kannst du mir bitte mal helfen, Mutti? - Ты могла бы мне помочь, мама?• в возгласах в случае опасности, командах или приказах:Achtung! Mann über Bord! - Внимание! Человек за бортом!Vorsicht, hier ist es glatt! Hilfe! - Осторожно, здесь скользко! Помогите!Augen geradeaus! - Равнение на середину!Hände hoch! - Руки вверх!• в приветствиях и прощаниях, а также в пожеланиях:Guten Morgen! - Доброе утро!Guten Tag! Guten Abend! - Добрый день! Добрый вечер!Gute Fahrt!/Gute Reise! - Счастливого пути!Guten Flug! - Счастливого полёта!Gute Nacht! - Спокойной ночи!Frohe Weihnachten! - С Рождеством!Frohe Ostern! - С Пасхой!Auf (baldiges) Wiedersehen! - До (скорого) свидания!Auf Wiederhören! - До свидания (например, по телефону)!Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag! - (Сердечные поздравления) с днём рождения!11. В определённых видах текстов:• в надписях на вывесках, табличках и т.д. (в том числе названиях улиц):Vorsicht! Bissiger Hund! - Осторожно! Злая собака!• в телеграммах:Vertrag abgeschlossen. - Договор заключен.Verhandlungen beendet. - Переговоры завершены.• в справочной литературе:GUS, die: Gemeinschaft Unabhängiger Staaten (Verbindung von elf souveränen Staaten der ehemaligen UdSSR) - СНГ: Содружество Независимых Государств (объединение 11 суверенных государств бывшего СССР)• в инструкциях по эксплуатации/применению:Hörer abnehmen, Wählzeichen abwarten, Telefonkarte einstecken, Rufnummer wählen... - Снять трубку, услышать гудок, вставить телефонную карточку, набрать номер …• в объявленияхReihenhaus, 4 Zi., Küche, Bad, Gäste-WC, Saune im Keller, Garten, Garage, Miete 1200 Euro - Дом рядовой застройки, 4 комнаты, ванная, туалет для гостей, сауна в подвале, сад, гараж, плата (за месяц) 1200 евро• в формулярах и таблицах:Geburtsdatum … - Дата рождения …• в театральных и других программах, титрах фильмов:• во многих названиях книг (см. 1.1.3(1), п. 41, с. 18):Но некоторые названия могут иметь определённый или неопределённый артикль, при этом артикль в некоторых из них употребляется по общим правилам:Die Abenteuer des Werner Holt (Roman von Dieter Noll) - „Приключения Вернера Хольта“ (роман Дитера Нолля)Der Abschied (Becher) - „Прощание“ (Бехер)Deutsche Grammatik Ein Handbuch für den Ausländerunterricht (Helbig/Buscha) - Грамматика немецкого языка Справочник для иностранцев (Хельбиг/Буша)• в названиях газет и журналов (см. 1.1.3(1), п. 32, с. 16):Bild (Zeitung) - „Бильд“ (газета)Freundin (Zeitschrift) - „Фройндин“ (журнал)Но: Die Woche (Zeitung) - „Вохе“ (газета)• в заголовках книг, газет, журналов и т.д.:Inhaltsverzeichnis/Inhalt - Содержание• при перечислениях, в том числе имеющих вид списка:Mitzubringen sind: Ball, Netz, Schläger. - Следует принести: мяч, сетку, ракетку.Wir stellen sofort ein: - Срочно требуются:Pförtner … - вахтёры …12. После als (как, в качестве):Er gilt als Fachmann. - Он считается специалистом.Er führt die Verhandlungen als Vertreter der Firma durch. - Он ведёт переговоры как представитель фирмы.Eine Kiste diente uns als Tisch. - Ящик служил нам в качестве стола.Er fühlte sich schon als Gewinner. - Он уже чувствовал себя выигравшим.Ich habe als Junge immer davon geträumt. - Когда я был мальчиком, я всегда мечтал об этом.13. В определениях, состоящих из существительного в генитиве и прилагательного:Er sucht eine Partnerin gleichen Alters. - Он ищет партнёршу одного возраста.Das sind Geräte gleichen Typs. - Это приборы одного типа.Der Kurs begann im Mai vorigen Jahres. - Курс начался в мае прошлого года.14. В определениях, состоящих из существительного без прилагательного или наречия и предлога mit. Определение по отношению к существительному, к которому оно относится, является частью целого этого существительного:Er bewohnt ein Zimmer mit Bad. - Он живёт в комнате с ванной.Herr Mähl war ein älterer Mann mit Glatze. - Господин Мель был пожилым человеком с лысиной.В такой конструкции без существенных различий может употребляться и неопределённый артикль: Herr Mähl war ein älterer Mann mit einer Glatze.15. В некоторых абстрактных понятиях, являющихся определениями, с предлогом von:Das ist ein Problem von großer Bedeutung. - Это проблема, имеющая большое значение.Er spricht über ein Thema von gemeinsamem Interesse. - Он говорит о теме, представляющей общий интерес.Es war ein Mann von ungewöhnlicher Begabung. - Это был человек с необычным даром.Если прилагательное имеет высокую степень качества, возможен и неопределённый артикль: Es war ein Mann von einer ungewöhnlichen Begabung.16. Если существительное только называется, но под ним не подразумевается предмет или лицо. Это может быть в случаях, когда:• слово употребляется в метаязыковом отношении как предмет коммуникации:Wie lautet der Plural von Komma? - Образуйте множественное число от слова „Komma“.Dieses Tier heißt Wolf. - Этот зверь называется волком.Ein solches Gerät nennt man Computer. - Такой аппарат называют компьютером.При желании слово может употребляться вместе с артиклем:Wie dekliniert man „der Stuhl“? - Как склоняется „der Stuhl“?Welcher Unterschied besteht zwischen „der Stuhl“ und „ein Stuhl“? - В чём разница между „der Stuhl“ и „ein Stuhl“?• если несклоняемое существительное следует за определяющим словом как определение или приложение:Otto hat im Fach Chemie eine Eins. - У Отто по предмету „химия“ единица.Es gibt viele Veröffentlichungen zum Problem Umweltverschmutzung. - Имеется много публикаций по проблеме загрязнения окружающей среды.Der Begriff Umweltschutz ist allen bekannt. - Понятие защита окружающей среды всем известно.Wir gehen in Richtung Bahnhof. - Мы идём в направлении вокзала.das Kapitel Syntax - глава „Cинтаксис“das Thema Auto - тема „Автомобиль“17. Если два и более существительных (тесно) связаны между собой по значению и соединены союзом und. Эти существительные могут обозначать предметы, которые:• единственные в своём роде (уникальные):Das Klima wird wesentlich durch Sonne und Mond beeinflusst. - На климат существенное влияние оказывают Солнце и Луна.Frühling, Sommer, Herbst und Winter sind die vier Jahreszeiten. - Весна, лето, осень и зима – это четыре поры года.• приобретают признаки уникальности благодаря объективно существующему отношению к другому предмету:Der Patient kann schon wieder Arme und Beine bewegen. - Пациент снова может двигать руками и ногами.В этой конструкции возможен и определённый артикль:Если называется только одно существительное, употребляется определённый артикль:• в конкретной ситуации имеются лишь в одном экземпляре и могут однозначно идентифицироваться слушателем/читателем:Der Journalist nahm Notizbuch und Kugelschreiber zur Hand. - Журналист взял в руки блокнот и шариковую ручку.Эти конструкции образованы свободносинтаксически. Они отличаются от лексикализированных парных форм, в которых артикль однозначно отсутствует (см. п. 31, с. 41):Er kam mit Kind und Kegel. - Он пришёл со всей семьёй.Er riskierte dabei Kopf und Kragen. - Он рисковал при этом головой (жизнью).Грамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > Нулевой артикль
-
30 over
inv, pred1) ( across) hinüber;come \over here komm hierher;let's go \over there where the children are komm, gehen hinüber zu den Kindern;she brought some flowers \over to her neighbour sie brachte ein paar Blumen hinüber zu ihrer Nachbarin/ihrem Nachbarn;why don't you come \over for dinner on Thursday? kommt doch am Donnerstag zum Abendessen zu uns;to go \over to the enemy zum Feind überlaufen;( towards speaker) herüber;\over here hier herüber;they walked \over to us sie liefen zu uns herüber;he is flying \over from the States tomorrow er kommt morgen aus den Staaten 'rüber ( fam)she is coming \over from England for the wedding sie kommt aus England herüber für die Hochzeit;( on the other side) drüben;I've got a friend \over in Munich ein Freund von mir lebt in München;\over there dort drüben;to move [sth] \over [etw] [beiseite] rücken2) ( another way up)the dog rolled \over onto its back der Hund rollte sich auf den Rücken;to turn \over umdrehen;to turn a page \over [eine Seite] umblättern;\over and \over [immer wieder] um sich akk selbst;the children rolled \over and \over down the gentle slope die Kinder kugelten den leichten Abhang hinunter3) ( downwards)to fall \over hinfallen;to knock sth \over etw umstoßen4) ( changing hands)could you two change \over, please würdet ihr beiden bitte die Plätze tauschen;pass it \over here when you've finished reiche es [mir] herüber, wenn du fertig bist;to hand \over prisoners of war Kriegsgefangene übergeben;to swap sth \over ( Brit) etw umtauschen5) ( finished)to be \over vorbei [o aus] sein;the game was \over by 5 o'clock das Spiel war um 5 Uhr zu Ende;it's all \over between us zwischen uns ist es aus;that's all \over now das ist jetzt vorbei, damit ist es jetzt aus;to be all \over bar the shouting so gut wie gelaufen sein ( fam)to get sth \over with etw abschließen;to get sth \over and done with etw hinter sich akk bringen6) ( remaining) übrig;left \over übrig gelassen;there were a few sandwiches left \over ein paar Sandwiches waren noch übrig7) (thoroughly, in detail)to talk sth \over etw durchsprechen;to think sth \over etw überdenkenall \over alles noch einmal;I'll make you write it all \over ich lasse dich alles noch einmal schreiben;\over and \over immer [o wieder und] wieder9) ( to another speaker)and now it's \over to John Regis for his report wir geben jetzt weiter an John Regis und seinen Bericht;now we're going \over to Wembley for commentary zum Kommentar schalten wir jetzt hinüber nach Wembley\over and out Ende [der Durchsage] ( fam)this shirt cost me \over £50! dieses Hemd hat mich über £50 gekostet!;don't fill the water \over the line das Wasser nicht über die Linie auffüllen;people who are 65 and \over Menschen, die 65 Jahre oder älter sindPHRASES:to give \over die Klappe halten (sl)to hold sth \over etw verschieben prepthe bridge \over the motorway die Brücke über der Autobahn;she put a new tablecloth \over the table sie breitete eine neue Tischdecke über den Tisch;he spilled wine \over his shirt er goss sich Wein über sein Hemd;she leaned \over the table to get the bottle sie lehnte über den Tisch um die Flasche zu greifen;drive \over the bridge and then turn left fahren sie über die Brücke und dann links abbiegen;from the top of the tower you could see for miles \over the city von dem Aussichtsturm konnte man über Meilen über die Stadt sehen;I looked \over my shoulder ich schaute über meine Schulter;he looked \over his newspaper er guckte über die Zeitungonce we were \over the bridge als wir über die Brücke hinüber waren;the village is just \over the next hill das Dorf liegt hinter dem nächsten Hügel;the diagram is \over the page das Diagramm ist auf der nächsten Seite;they live just \over the road from us sie wohnen auf der anderen Straßenseite von unshe sat there, bent \over his books er saß da, über seine Bücher gebeugt;we're lucky to have a roof \over our heads wir haben Glück, dass wir ein Dach überm Kopf haben;his jacket was hanging \over the back of his chair seine Jacke hing über seine Rückenlehne;( moving above) über +akk;a flock of geese passed \over eine Schar von Gänsen flog über uns hinweg;to jump \over sth über etw akk springenall \over überall in +dat;all \over Britain überall in Großbritannien;all \over the world in der ganzen Welt;we travelled all \over the country wir sind durch das ganze Land gereist;she had blood all \over her hands sie hatte die Hände voller Blut;you've got mustard all \over your face du hast Senf überall im Gesicht, du hast das ganze Gesicht voller Senf;to show sb \over the house jdm das Haus zeigenmuch has happened \over the last six months vieles ist passiert in den letzten sechs Monaten;\over the years he became more and more depressed mit den Jahren wurde er immer deprimierter;shall we talk about it \over a cup of coffee? sollen wir das bei einer Tasse Kaffee besprechen?;gentlemen are asked not to smoke \over dinner die Herren werden gebeten, während des Essens nicht zu rauchen;I was in Seattle \over the summer ich war im Sommer in Seattle;he was stuck \over a difficult question er war bei einer schweren Frage stecken geblieben;she fell asleep \over her homework sie nickte bei ihren Hausaufgaben ein6) (more than, longer than) über +dat;he values money \over anything else für ihn geht Geld über alles andere;they are already 25 million dollars \over budget sie haben das Budget bereits um 25 Millionen Dollar;he will not survive \over the winter er wird den Winter nicht überstehen;\over and above über +dat... hinaus;she receives an extra allowance \over and above the usual welfare payments sie bekommt über den üblichen Sozialhilfeleistungen hinaus eine zusätzliche Beihilfe;\over and above that darüber hinaus7) ( through)he told me \over the phone er sagte es mir am Telefon;we heard the news \over the radio wir hörten die Nachricht im Radiohe has authority \over thirty employees er hat Autorität über dreißig Mitarbeiter;her husband always did have a lot of influence \over her ihr Mann hat schon immer einen großen Einfluss auf sie gehabt;the victory \over the French at Waterloo der Sieg über die Franzosen bei Waterloo;she has a regional sales director \over her sie hat einen regionalen Verkaufsdirektor über ihr;a colonel is \over a sergeant in the army in der Armee steht ein Oberst über einem Sergeantthere's no point in arguing \over it es hat keinen Sinn, darüber zu streiten;she was puzzling \over the political cartoon sie rätselte über die Karikatur;don't fret \over him - he'll be alright mach dir keine Sorgen um ihn - es wird ihm schon gut gehen;there was public outcry \over the death of a young teenager es herrschte öffentliche Empörung über den Tod eines Teenagerscould you go \over my essay again? kannst du nochmal meinen Aufsatz durchschauen;she checked \over the list once more sie sah sich noch einmal die Liste durch;he always had to watch \over his younger brother er musste öfters auf seinen jüngeren Bruder aufpassenlet's go \over this one more time lass es uns noch einmal durchsprechen;we've been \over this before - no TV until you've done your homework das hatten wir doch alles schon - kein Fernsehen bis du deine Hausaufgaben gemacht hastis he \over the flu yet? hat er seine Erkältung auskuriert?;he's not fully recovered but he's certainly \over the worst er hat sich zwar noch nicht gänzlich erholt, aber er hat das Schlimmste überstanden;to be/get \over sb über jdm hinweg sein/kommen48 \over 7 is roughly 7 48 durch 7 ist ungefähr 7;2 \over 5 is the same as 40% zweifünftel entsprechen 40% -
31 ὡς
ὡς, auf welche Art, Weise, wie, so wie; (1) sich auf ein demonstratives adv. beziehend; ἑλὼν κρέα, ὥς οἱ χεῖρες ἐχάνδανον, er nahm Fleisch, so wie die Hände faßten; ὦκα δὲ μητρὶ ἔννεπον, ὡς εἶδόν τε καὶ ἔκλυον, ich sagte es der Mutter, wie ich es hörte, = was ich sah und hörte; gew. bleibt das Demonstrativum weg: ὡς κύων νεβρὸν ἐκμαστεύομεν, wie ein Hund das Hirschkalb; (a) Zwischensätze zu merken: ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, wie mir scheint; ὡς ἔοικε, wie es scheint; ὡς ἐγῷμαι, wie ich meine, eigtl. das ist in so weit richtig, wie es mir scheint; ὡς γοῠν ὁ λόγος σημαίνει, wie wenigstens die Rede lehrt. Der optat. potent. ermäßigt den Ausdruck noch mehr: ὡς ἡμεῖς φαῖμεν ἄν, wie wir sagen möchten; abgekürzte Redensarten: ὡς ἐμοί, ὥς γ' ἐμοί, nach meinem Urteile; ὥς γ' ἐμοὶ κριτῇ u. ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ, nach Maßgabe meiner Kräfte; ὡς ἐμῇ δόξῃ, so nach meiner Meinung; (b) ὡς ἔχει, wie es sich verhält; ὡς ἔχει ποδῶν ἕκαστος ἡμῶν, = so schnell ein jeder kann; (c) mit ἄν u. dem conj. erhält der Satz den Ausdruck großer Allgemeinheit, wie einer auch; (2) an diesen einfachsten Relativgebrauch reiht sich: (a) der des Ausrufs: wie, wie sehr; ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες, ein wie unverständiges Herz hattest du; ὡς ἀγαϑὸν καὶ παῖδα λιπέσϑαι, wie gut ists; ὡς ἀγαϑαὶ φρένες ἦσαν Πηνελοπείῃ, ὡς εὖ μέμνητ' Ὀδυσῆος, wie gut war ihr Sinn, wie treu gedachte sie des Odysseus; ὡς ἐν μιᾷ πληγῇ κατέφϑαρται πολὺς ὄλβος, wie ist auf einen Schlag vernichtet; φεῦ, ὡς εὖ λέγεις, ei, wie gut sprichst du; ὡς ἀστεῖος ὁ ἄνϑρωπος, wie fein ist der Mensch; ϑαυμαστῶς ὡς ἐπείσϑην ὑπ' αὐτοῦ, es ist zu verwundern, wie ich überredet wurde, wundervoll, wie überaus wunderbar wurde ich überredet; über alle Maßen wie!; ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῠ αἰεί, wie doch folgt bei mir Unglück aus Unglück; ὡς οὔ τίς με ϑεῶν ἐλεεινὸν ὑπέστη ἐκ ποταμοῖο σαῶσαι, wie erbarmte sich doch kein Gott meiner, mich zu retten!; ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισϑ' εὐεργέων, wie doch ist hinterdrein kein Dank für die Wohltaten; ὥς σ' ἀτιμάζει πατήρ, wobei man sich immer einen Gedanken, wie 'es ist erstaunlich, entsetzlich' ergänzen kann; (b) bei Wünschen od. Beteuerungen, wo sich οὕτως ὡς entsprechen; als Wunschpartikel: so, daß doch; ὡς ἔρις ἀπόλοιτο, daß doch der Zwist untergehen möge; ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, daß doch ein andrer unterginge; mit der Verneinung, ὡς μὴ ϑάνοι, daß er nicht sterben möchte; (3) bei adverb.; (a) beim posit. hat es verstärkende Kraft; ὡς ἀληϑῶς, wie wahr! od. so wahr, wie etwas sein kann, ganz wahr, wie auch wir sagen: das ist so wahr; ὡς ἄτοπον, gar seltsam; (b) dagegen ist ὡς bei superl., um den höchsten, möglichsten Grad auszudrücken; ὡς ἐδύνατο κάλλιστα, so schön er nur konnte, so wie es am besten ist; ὡς ἄριστα, ὡς τάχιστα, ὡς μάλιστα, so gut, schnell, sehr wie möglich, am schnellsten; ὡς πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ, eigtl. wie es am meisten ist, gewöhnlich, meistenteils; (4) in indirecter Frage, wie auch wir unser wie für daß brauchen; Θουκυδίδης ξυνέγραψε τὸν πόλεμον, ὡς ἐπολέμησαν, wie sie Krieg führten; εἰςορᾶς μ' ὡς ἔκδικα πάσχω, du siehst mich, wie ich leide, = du siehst wie oder daß ich Ungerechtes leide; (5) zum Ausdrucke der Absicht: damit, auf daß; (a) ταῦτ' ἐγὼ ἀπολογοῦμαι, ὡς εἰκότως οὐ χαλεπῶς φέρω, um zu beweisen, daß ich; μή μ' ἐρέϑιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι, eigtl. damit du in dem Falle dann, wenn du mich nicht reizest, gesund heimkehrest; (b) Ἀϑήνη σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει, ὡς μῦϑον ἀκούσειαν, damit, dies war ihre Absicht, alle hören möchten; (c) mit dem indic. der Nichtwirklichkeit, zum Ausdrucke, daß etwas habe geschehen sollen, was nicht geschehen ist od. nicht geschehen kann: so daß, wenn er auch wollte, er nicht konnte; (d) nach den Aufforderungen getrost od. ohne Furcht zu sein; μηκέτ' ἐκφοβοῦ, μητρῷον ὥς σε λῆμ' ἀτιμάσει ποτέ, fürchte nicht, daß dich der mütterliche Übermut je entehren wird; μὴ δείσητε, ὡς οὐχ καϑευδήσετε, eigtl., fürchtet euch nicht, als ob ihr nicht schlafen werdet; (e) in einigen Wendungen cum inf., wie unser um zu; ὡς εἰπεῖν, daß ich so sage, so zu sagen; ὡς συνελόντι εἰπεῖν, um es kurz zu sagen; ὡς εἰκάσαι, um eine Vermutung auszusprechen, vermutungsweise; (6) die Art u. Weise durch den Erfolg näher bestimmend: so daß; εὖρος ὡς δύο τριήρεις πλέειν ὁμοῦ, so breit, daß zwei Galeeren zugleich darauf fahren können; ἐνετύγχανον τάφροις πλήρεσιν ὕδατος, ὡς μὴ δύνασϑαι διαβαίνειν, so daß sie nicht durchgehen konnten; nach einem comparat., lat. quam ut; ὡς ἐμὲ εὖ μεμνῆσϑαι, so viel, in so fern ich mich recht erinnere; ὡς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον εὑρίσκειν, so viel ich erraten kann; ὥς γε ἐντεῦϑεν ἰδεῖν, von hier aus wenigstens betrachtet; μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἂν εἶναι Ῥοδῶπιν, ἀτὰρ οὐχ ὥς γε ἐς πυραμίδα τοσαύ-την ἐξικέσϑαι, für die Rhodopis, da sie nichts Besseres als eine Rhodopis war, insofern dies das Vermögen einer Privatperson war; (7) wie im Deutschen wie, als, ist ὡς auch Zeitpartikel; (a) mit dem Indic., bei einfacher Angabe einer Zeitbestimmung; (b) c. opt., in Beziehung auf die Vergangenheit, eine oftmalige, wiederholte Handlung ausdrückend: so oft als; ὡς δὲ εἰς τὴν Μιλησίην ἀπίκοιτο, οἰκήματα οὔτε κατέβαλλεν, οὔτε ἐνεπίμπρη, so oft er in das Milesische Gebiet kam, zerstörte er wieder; (c) cum ἄν u. conj., die wiederholte Handlung in Beziehung auf die Gegenwart oder ohne alle Rücksicht auf eine bestimmte Zeit auszudrücken; (d) cum inf. in der indirecten Rede; (8) auch Causalpartikel: da, weil, da doch; πρὸς ταῦτα βούλευ', ὡς ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος, da dieser Lärm nicht erdichtet ist, od. denn der Lärm ist wahr; (9) zur Anfügung der Apposition; προςεκύνεον τὸν Δαρεῖον ὡς βασιλῆα, sie verehrten ihn als König (sie verehrten ihn, den sie für ihren König erkannten); bei Participien: (a) bei denen, die sich auf das subj. od. ein Nomen in einem anderen Casus beziehen; ἐξ ὀμμάτων δ' ἤστραπτε γοργωπὸν σέλας, ὡς τὴν Διὸς τυραννίδ' ἐκπέρσων βίᾳ, als wollte er, wie einer, der da zerstören wollte; ἐλάμβανε τὸ τόξον ὡς κατατοξεύσων αὐτόν, als wollte er ihn erschießen, od. um ihn zu erschießen; ἀπῄεσαν ὡς περὶ τῶν χρημάτων μαχούμενοι, indem sie sich stellten, als wollten sie kämpfen; ἔλεγον Κοιρατάδῃ μὴ ϑύειν, ὡς οὐχ ἡγησόμενον τῇ στρατιᾷ, εἰ μὴ δώσει τὰ ἐπιτήδεια, als einer, der nicht das Heer führen solle, od. denn er werde das Heer nicht führen, wenn er nicht; ἔτι πρὸς αὐτὸν ἔβλεπον ὡς ἐροῦντά τι, in der Erwartung, er werde etwas sagen; ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουϑετεῖς τάδε, mit dem Vorsatze, mir nicht beizustehen; ἀγανακτοῦσιν ὡς μεγάλων τινῶν ἀπεστερημένοι, als wären sie beraubt, da sie nach ihrer Meinung beraubt sind; αὐτοὶ ἐνταῠϑα ἔμενον ὡς κατέχοντες τὸ ἄκρον, in der Meinung, sie hätten die Spitze besetzt; διεμάχετο ὡς κάμνων, indem er sich stellte, als ob er müde würde; τὸν ἐκβαίνοντα κολάζουσιν ὡς παρανομοῦντα, als einen, der da übertrete; ἵνα μὴ ἀγανακτῇ ὑπὲρ ἐμοῦ ὡς δεινὰ ἄττα πάσχοντος, in der Meinung, als ob ich etwas Schreckliches litte; στειπτή γε φυλλὰς ὡς ἐναυλίζοντί τῳ, wie von einem, der darin wohnt; (b) bei gen. absolutis: in der Meinung, Ansicht; ὡς οὕτως ἐχόντων στρατιὴν ἐκπέμπετε, = ἡγούμενοι, ὅτι οὕτως ἔχει, seid überzeugt, daß die Sache sich so verhält und schicket; ἐρώτα, ὅ, τι βούλει, ὡς τἀληϑῆ ἐροῠντος, frage was du willst, in der Überzeugung, daß ich dir die Wahrheit sagen werde; ὡς ἐμοῠ οὖν ἰόντος, ὅπη ἂν καὶ ὑμεῖς, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε, eigtl. in der Überzeugung also, daß ich gehen werde, wohin ihr immer gehen möget, so bildet euch eure Ansicht von mir, = glaubt also, daß ich gehen werde; (c) andere Casus; οὐχ ὕβρει λέγω τάδ', ἀλλ' ἐκεῖνον ὡς παρόντα νῷν, weil ich weiß, daß er hier ist; bei den Verbis des Sagens: λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας, sie sprechen von uns. wie von, sie sagen, daß wir; ὡς μὲν στρατηγήσοντα ἐμὲ ταύτην τὴν στρατηγίαν μηδεὶς ὑμῶν λεγέτω, keiner spreche von mir als einem, spreche so, als ob ich, od. daß ich; (10) nähere Bestimmungen durch eine Präposition; καὶ γὰρ ἦσαν ὡπλισμένοι ὡς ἐν ὄρεσιν ἱκανῶς πρὸς τὸ ἐπιδραμεῖν, für eine Gebirgsgegend hinlänglich bewaffnet; ὡς ἐκ τῶν δυνατῶν, ὡς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, nach Möglichkeit, wie es sich nach den Zeitumständen tun ließ; ἀϑροίζει ὡς ἐπὶ τούτους, unter dem Vorwande eines Zuges gegen diese; ὡς ἐκ κακῶν ἐχάρη, meinend, er sei aus der Not entronnen; ὡς ἐν εἰδόσιν ἱκανῶς εἴρηται, wie sichs für Kundige gehört; τοὺς πολεμίους ἐπίσταμαι ἰδιώτας ὄντας ὡς πρὸς ἡμᾶς ἀγωνίζεσϑαι, im Vergleich mit uns, wenn ich den Maßstab nach uns nehme; (11) (a) ὡς statt ἤ; (b) bei Zahlwörtern eine ungefähre Angabe: ungefähr, etwa, gegen; ἀπέϑανον ὡς πεντακόσιοι, ungefähr 500 blieben; (c) ὡς ἕκαστοι, sc. τυγχάνουσιν, jeder einzeln; ὡς ἑκάτεροι, jeder von beiden für sich allein; (d) wie ὡς οἷον = pleonastisch; (12) als Präposition c. accus., die Richtung 'zu' ausdrückend -
32 κατά
κατά, Ⅰ. Mit dem genit.; (1) vom Orte; (a) Bewegung von oben nach unten hin, herab von; βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων, vom Gipfel des Olymp herab; καϑ' ἵππων ἀΐξαντες, vom Wagen herabspringend; ἐῤῥίπτεον ἑαυτοὺς κατὰ τοῦ τείχεος κάτω, sie stürzten sich selbst von der Mauer herab. Herab auf, nieder auf; von dem Todesdunkel, das sich auf die Augen niedersenkt; κατὰ χϑονὸς ὄμματα πήξας, auf die Erde heftend, auf den Boden gesenkt; vom Wurfspieß, κατὰ γαίης ᾤχετο, er fuhr niederwärts in die Erde; Μοῖσα κατὰ στόματος χέε νέκταρ, über den Mund hin; κατὰ τῆς τραπέζης κατασπάσας τέφρην, über den Tisch hin; μύρον κατὰ τῆς κεφαλῆς καταχέαντες, über den Kopf herabgießen; κατὰ χειρὸς ὕδωρ, Waschwasser über die Hände; κατὰ χειρὸς ἦν τὰ πράγματα, alles ging mir leicht von der Hand; eigtl. von dem über die Hände gegossenen Waschwasser; διεσπάρησαν κατὰ τῆς νήσου, über die Insel hin, auf der Insel; (b) unter, zunächst bei der Bewegung, bes. unter die Erde; ψυχὴ κατὰ χϑονὸς ᾤχετο, sie ging unter die Erde; κατὰ τῆς γῆς ὑποδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης, vor Scham in die Erde sinken. Bezeichnung der Unterwelt, οἱ κατὰ χϑονὸς ϑεοί, die Götter der Unterwelt; ὁ κατὰ γῆς, der Verstorbene, Begrabene; (c) auf ein Ziel hin; κατὰ κόῤῥης πατάσσειν, hinter die Ohren schlagen; κατὰ πηδαλίων, am Steuerruder; κατὰ νώτου γενέσϑαι, in den Rücken kommen; bes. ein militärischer Ausdruck, κατὰ νώτου, κατὰ προςώπου, im Rücken, in der Front; κατὰ νηδύος ὔμμε φέρουσα, im Bauche. (2) feindlich, gegen, wider, bes. sprechen; κατ' ἀρχῆς γὰρ φιλαίτιος λεώς, spricht gern gegen die Regierung; πολλοῦ δέω κατ' ἐμαυτοῦ ἐρεῖν αὐτός, ὡς ἄξιός εἰμι τοῦ κακοῠ, gegen mich selbst zu sprechen; stimmen (von Richtern); λόγος κατά τινος, oratio in aliquem, πρός τινα, adversus aliquem; εἶναι κατά τινος, zu jem. Nachteil sein. (3) auch auf nicht feindliche Verhältnisse ausgedehnt, bes. beim Sprechen, in Beziehung auf, über, von; συντιϑεὶς λόγον ἔπαινον κατὰ τοῦ ὄνου, eine Lobrede auf den Esel; ὃ καὶ μέγιστόν ἐστι καϑ' ὑμῶν ἐγκώμιον, das größte Lob, das man über euch aussprechen kann; ἐπεκράτησε τὸ τῶν Ἀχαιῶν ὄνομα κατὰ πάντων Πελοποννησίων, er wurde auf alle Peloponnesier ausgedehnt, von ihnen gebraucht. Bei den Grammatikern zur Bezeichnung des Sprachgebrauchs; φαῦλον καὶ φλαῦρον κατὰ τοῦ αὐτοῦ σημαινομένου, sagt man von denselben Dingen. (4) ein bes. Sprachgebrauch ist καϑ' ἱερῶν ὀμνύναι, auf das Opfer schwören, wobei örtlich an ein Handauflegen od. die Hand dagegen Ausstrecken zu denken; παραστησάμενον τοὺς παῖ. δας αὐτὸν κατὰ τούτων ὀμεῖσϑαι, wobei daran zu denken, daß der Schwur, wenn er nicht gehalten wird, auf das Haupt, bei dem man geschworen, als Fluch fällt. Anders ist εὐχὴν ποιήσασϑαι κατὰ χιλίων χιμάρων, ein Gelübde auf tausend Ziegen machen; sprichwörtlich geworden κατὰ βοὸς εὔχου, etwas Großes geloben. (5) von der Zeit; κατὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος ἀείμνηστον, für alle Zeit hin. Ⅱ. Mit dem accusat.; (1) vom Orte; (a) von der Ausdehnung über einen Ort hin, durchhin, u. geradezu in, bei Verbis der Bewegung u. der Ruhe, so daß immer an eine Ausbreitung über einen bestimmten Raum, nach einer gewissen Richtung hin zu denken ist wie auch wir sagen: die Reihen hinauf u. hinunter; αἱ ἔχιδναι κατὰ πᾶσαν τὴν γῆν εἰσίν, sind über die ganze Erde verbreitet; τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἰόντων περὶ γῆν, durch den Himmel hin; κατὰ τὸν πλοῦν ἤδη ὤν, auf der Fahrt; οἱ κατὰ τὸ Ἀρκαδικὸν πελτασταί, im arkadischen Heere; στὰς κατὰ τὰς πύλας, an dem To. Bes. häufig κατὰ γῆν καὶ κατὰ ϑάλατταν, zu Wasser u. zu Lande; (b) κατὰ ῥόον, stromabwärts; κατὰ ῥοῦν φέρεται, sprichwörtlich vom Gelingen; κατὰ τὸν Ἰλισσὸν ἴωμεν, hinab, entlang. Ähnlich vom Jäger entlehnt, der der Spur nachgeht; κατ' ἴχνος ᾄσσω, ich eile der Spur nach; κἀμὲ κατὰ ταύτην τὴν ὁδὸν ἄγε, auf diesem Wege; ἰέναι κατὰ τοὺς ἄλλους προϊόντας, ihnen nachgehen; κατὰ στίβον, auf dem Fuße; (c) Richtung wohin, an; an die Brust treffen, gegen den Schild werfen, auf etwas zu schießen, βέλος κατὰ καίριον ἦλϑε, das Geschoß kam an eine tötliche Stelle; ὡς κατὰ τοῠτο τὸ χωρίον ἐγένοντο, als sie an den Ort gekommen waren; übertr., κατὰ τωὐτὸ γίνεσϑαι, übereinstimmen; anders παρῄεσαν αἱ παρϑένοι κατὰ τοὺς πατέρας, wo ihre Väter saßen; λέγειν κατά τινα, zu ihm sprechen; (d) allgemeiner, gegenüber; ἡ καϑ' ἡμᾶς ϑάλαττα, das sich zu uns erstreckende, bei uns liegende, das mittelländische Meer; κατὰ βορέαν ἑστηκώς, gegen Norden. Örtlich ist κατὰ ϑυμόν, κατὰ φρένα καὶ κατὰ ϑυμόν, im Herzen, in der Seele. Bei Zahlen: ungefähr; κατ' οὐδέν, fast nichts. (2) von der Zeit: eine Verbreitung durch einen Zeitraum hin, während, zu, Dauer u. Gleichzeitigkeit ausdrückend; ἐμὸν κατ' αἰῶνα, zu meiner Zeit; μίαν καϑ' ἡμέραν, in einem Tage; καϑ' ἡμέραν τὴν νῦν, heute; κατὰ Ἄμασιν βασιλεύοντα, zur Zeit als Amasis König war; κατὰ τὸν πόλεμον, während des Krieges; κατ' εἰρήνην, in Friedenszeiten; κατὰ τὸν κατὰ Κροῖσον χρόνον, zu Krösus' Zeiten; κατὰ τοὺς Τρωϊκοὺς χρόνους, zur Zeit des trojanischen Krieges; οἱ καϑ' ἑαυτούς, ihre Zeitgenossen; κατὰ φῶς, bei Tage. Aber καϑ' ἡμέραν ist = täglich; wie ὁ καϑ' ἡμέραν βίος täglicher Lebensunterhalt; ἐπὶ τῷ καϑ' ἡμέραν μισϑῷ, täglicher Lohn, κατ' ἐνιαυτόν jährlich; κατὰ μῆνα, monatlich. (3) wo κατά Vereinzelung, Verteilung eines größern Ganzen in mehrere kleinere Teile ausdrückt; κρῖν' ἄνδρας κατὰ φῠλα, κατὰ φρήτρας, nach Stämmen u. Geschlechtern sie sondern; κατὰ στίχας, reihenweis; κατὰ κώμας κατοικημένοι, in einzelnen Dörfern angesiedelt; ἐκ τῶν συμμάχων ἐξελέγετο κατ' ὀλίγους, immer nur wenige aus den einzelnen Abteilungen; κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη, in elf Teile; κατ' εἴδη διαιρεῖσϑαι τὰ ὄντα, in od. nach Geschlechtern unterscheiden; ἵνα μὴ μόνον κατὰ πόλεις, ἀλλὰ καὶ κατ' ἔϑνη δουλεύωσι, nicht bloß stadt-, sondern auch völkerweis; κατὰ διακοσίας μνᾶς διακεχρημένον, in einzelnen Posten zu 200 Minen ausgeliehen; taktisch, κατὰ φυλάς, κατ' ἴλας, κατὰ τάξεις, κατὰ λόχους, geschwader-, regimenterweise; ähnl. κατὰ πόλεις διελύϑησαν, in die einzelnen Städte. Geradezu die Distributivzahlen bildend, καϑ' ἕνα μαχεόμενοι; καϑ' ἑπτά, je sieben; κατ' όλίγας ( ναῦς) προςπίπτοντες, immer nur in kleinen Abteilungen; κατὰ δύο, je zwei; καϑ' ἕνα, einzeln; κατ' ἔπος, Wort für Wort; καϑ' ἑσμούς, scharenweis. (4) Vereinzelung u. Absonderung ausdrückend, κατὰ σφέας γὰρ μαχέσονται, für sich, abgesondert, werden sie kämpfen; μόνος καϑ' αὑτόν, allein für sich; αὐτὸ καϑ' αὑτὸ ἕκαστον, jedes einzelne für sich; καϑ' ἕνα, einzeln, dem ἀϑρόος entgeggstzt; καϑ' ἑαυτὸν πορεύεσϑαι, allein, für sich marschieren; ἤδη καϑ' αὑτὸν ὄντι, als er schon selbstständig war, sein eigenes Geschäft hatte. (5) Bdtg des Zweckes, als einer Richtung worauf; πλάζεσϑαι κατὰ ληΐδα, auf, nach Beute umherschweifen; κατὰ χρέος ἐλϑεῖν, nach einem Orakelspruche kommen, um ihn einzuholen; καϑ' ἁρπαγὴν ἐσκεδασμένοι, zur Plünderung zerstreut. Ähnlich Ζεὺς μετ' Αἰϑιοπῆας χϑιζὸς ἔβη κατὰ δαῖτα, zum Schmause. Dah. drückt es auch den Bewegungsgrund aus, wegen, aus; Θησέως κατὰ φϑόνον στρατηλατοῦσαι, aus Neid gegen den Theseus; κατ' ἔχϑραν, aus Feindschaft; κατὰ τὴν τουτου προϑυμίην τέϑνηκας, nach seinem Wunsche. (6) gemäß, zufolge, nach; καϑ' ἡμέτερον νόον, nach unserem Sinne; κατὰ μοῖραν, κατ' αἶσαν, κατὰ κόσμον, nach Gebühr, nach Schicklichkeit, wie sich's gebührt; zunächst von göttlichen od. Schicksalsbestimmungen u. Orakeln; κατὰ ϑεὸν ἥκεις, nach göttlicher Schickung; dann: den Gesetzen gemäß, κατὰ νόμους; κατὰ νόμον, nach dem Brauche; κατὰ τὰς Θεμι-στοκλέους ἐντολάς, nach dem Befehle; κατὰ τὰ συγκείμενα, nach der Verabredung; κατὰ τὰ ἤκουον, nach dem was ich hörte; κατὰ γνώμαν ἴδρις, nach Wunsch. Von der Verwandtschaft; προςεχόμενον αὐτῷ κατὰ τὴν μητέρα, von mütterlicher Seite mit ihm verwandt; οὐ γὰρ κατὰ τὸ πλεῖν κυβερνήτης καλεῖται, ἀλλὰ κατὰ τὴν τέχνην, in Beziehung auf od. danach benennen; κατὰ λόγον, im Verhältniß. In κατὰ τὸν πατέρα ἐπί. βουλός ἐστι τοῖς καλοῖς, liegt »der Abstammung von seinem Vater nach«, väterlicherseits, wie sein Vater, so. (7) Ähnlichkeit, Übereinstimmung, Art u. Weise durch κατά ausgedrückt; κατὰ λοπὸν κρομύοιο, nach Art einer Zwiebelhaut; πατέρα τε καὶ μητέρα εὑρήσεις οὐ κατὰ Μιϑριδάτην τε τὸν βουκόλον καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, nicht nach Mithridates' Art, ganz andere Leute als Mithridates; ἵνα προςείπω σε κατὰ σέ, nach deiner Art; κατ' ἐμαυτόν, nach meiner Art; κατὰ τὸν πάππον, wie der Großvater; κατὰ ταὐτά, auf dieselbe Weise; κατὰ πάντα τρόπον, auf alle Weise; κατὰ πολλοὺς τρόπους, auf viele Arten. Ähnl. τὸ ἐμὸν δέος οὐκ ἔστι κατ' ἄνϑρωπον, ist nicht menschlich; τὸ καϑ' ἡλικίαν, dem Alter angemessen; λέγω κατ' ἄνδρα, μὴ ϑεὸν σέβειν ἐμέ, wie einen Menschen, nicht wie einen Gott; beim comparat., wenn eine Sache in ihrem Verhältnis zu einer andern betrachtet u. dem Grade nach damit verglichen wird, das lat. quam pro, μεῖζον ἢ κατ' ἄνϑρωπον νοσεῖς, du leidest an übermenschlicher Krankheit, du leidest übermenschlich Großes; τοὔργον τόδε μεῖζον ἀνήκει ἢ κατ' ἐμὰν ῥώμαν, es geht über meine Kraft; φρονείτω μεῖζον ἢ κατ' ἄνδρα, stolzere Gedanken hegen, als sich für einen Menschen ziemt; ταῦτα ἴσως μείζω ἐστὶν ἢ κατ' ἐμὲ καὶ σὲ ἐξευρεῖν, es geht über unsere Kräfte, ist im Vergleich mit unserer Kraft zu groß, ist zu groß, als daß wir es ausfindig machen könnten; μείζω ἢ κατὰ δάκρυα πεπονϑότες ἤδη, mehr als daß es hinreichend beweint werden könnte; μεῖζον φορτίον ἢ καϑ' ἑαυτὸν ἀράμενον, eine größere Last als er tragen kann; πολλὰ κἀγαϑὰ ὑμᾶς εἰργασμένοι οὐ κατὰ τὰς Μειδίου λειτουργίας, nicht so geringfügig wie die Leistungen des Midias; τολμηρότερον ἢ κατὰ τὴν ἡλικίαν, als man es von seinem Alter erwarten sollte. (8) Allgemeiner: in Rücksicht auf; κατὰ τὴν τροφὴν τῶν παίδων τοσαῦτα ἔλεγον, in Beziehung auf, über die Ernährung; κατὰ μὲν τὸν κρητῆρα οὕτως εἶχε, so verhielt es sich; καϑ' ὃ ἡδέα ἐστίν, ἆρα κατὰ τοῦτο οὐκ ἀγαϑά, ist es in der Beziehung, wo es angenehm ist, nicht gut; κατὰ τί; inwiefern? καϑ' ὅσον, insoweit; καϑ' ὅ τι, insofern, daß; κατά τι, in irgend einer Rücksicht, in irgend einem Stücke, κατὰ πάντα, in allen Stücken; τὸ κατὰ τοῦτον εἶναι, in Beziehung auf diesen, was ihn anbelangt. Dah. dient es oft zur bloßen Umschreibung, die ausdrücklicher als das bloße Nomen od. ein Genitiv an alle einzelnen Beziehungen erinern soll, τὰ κατὰ τὸν πόλεμον, der Krieg und Alles, was ihn betrifft; τὰ κατὰ τὴν πόλιν, Alles was den Staat betrifft, das Verhältnis, die Lage des Staates; πάντα τὰ κατ' ἀνϑρώπους, alle menschlichen Verhältnisse, alles Menschliche; τῶν κατὰ τὸ σῶμα ἐπιϑυμιῶν, die sich auf den Körper beziehen, die leiblichen; τὰ καϑ' ὑμᾶς ἐλλείμματα, Fehler von eurer Seite, eure Versehen; τῷ καϑ' ἑαυτὸν φόβῳ, durch Furcht vor ihm, die er einflößt; τὰ καϑ' ἡμᾶς καλῶς ἔχει, unsere Sachen stehen gut; τούτῳ τὸ κατὰ τὸν στόλον ἐνεχείρισεν, er trug ihm den Zug, Alles, was dazu gehörte, auf; ὁ κατὰ τὰς ἀρχαιρεσίας χρόνος, die Zeit der Comitien; sogar ἡ κατὰ τὸν ἥλιον ἀνατολή, πορεία, Aufgang, Lauf der Sonne; ἡ καϑ' Ἡρόδοτον ἱστορία, die Geschichte des Herodot. Manche Umschreibungen der Art sind ganz adverbial geworden u. bei den einzelnen Substantiven bemerkt, κατ' ἰσχύν, kräftig; κατὰ σκότον, im Finstern, heimlich; κατ' ὀρϑόν, gerade, recht; κατ' ὀργήν, erzürnt; καϑ' ὁρμὴν δρᾶν, eifrig; καϑ' ἡσυχίαν, ruhig, κατὰ τάχος, eilig, κατὰ κράτος, mit Gewalt; κατὰ πόδα, sogleich; κατὰ μέρος, abwechselnd, κατὰ φύσιν, naturgemäß, natürlich, κατὰ τύχην, zufällig, κατὰ μικρόν, κατ' ὀλίγον, allmälig, nach u. nach, κατὰ πολύ, bei weitem. Κατά erleidet bei Dichtern die Anastrophe, wenn es dem Casus, den es regiert, nachsteht, wie Ἀτρειδῶν κάτα; auch in tmesi, wenn es dem zugehörigen Verbum nachsteht, wird κάτα geschrieben. In der Zusammensetzung bedeutet es (1) von oben herab, herunter, darauf, am Boden, καταβαίνω, καταβάλλω, καταπίπτω, κατάκειμαι. (2) entgegen, gegen an, κατᾴδω, καταβοάω, u. bes. eine feindliche Thätigkeit, ein nachteiliges Einwirken, καταγιγνώσκω, κατηγορέω, καταψηφίζομαι, ver-, miß-. (3) Verstärkung des ursprünglichen Begriffes, er-, zer-, ver-, κατακόπτω, καταφαγεῖν, κατακτείνω, auch adj., κατάδηλος. (4) zuweilen gibt es auch einem intr. Verbum transitive Bdtg, καταϑρηνέω, beweinen, beklagen. -
33 up
[ʌp] adv1) ( to higher position) nach oben, hinauf;hands \up! Hände hoch!;the water had come \up to the level of the windows das Wasser war bis auf Fensterhöhe gestiegen;our flat is four flights \up from here unsere Wohnung ist vier Etagen höher;bottom \up mit der Unterseite nach oben;to jump \up aufspringen;to pick sth \up etw aufheben2) ( erect)just lean it \up against the wall lehnen Sie es einfach gegen die Wand;was she standing \up or sitting down? stand sie oder saß sie?3) ( out of bed) auf[gestanden];they're not \up yet sie sind noch nicht auf[gestanden];to get \up aufstehen4) ( above horizon)what time does the sun come \up today? wann geht heute die Sonne auf?5) ( northwards)on Tuesday she'll be travelling \up to Newcastle from Birmingham am Dienstag wird sie von Birmingham nach Newcastle hinauffahren;she comes \up from Washington about once a month on the train sie kommt ungefähr einmal im Monat mit dem Zug aus Washington herauf6) ( at higher place) oben;\up in the hills/ on the fifth floor oben in den Bergen/im fünften StockI'll be \up in London this weekend ich fahre an diesem Wochenende nach Londonis he \up at Cambridge yet? hat er schon [mit seinem Studium] in Cambridge angefangen?9) ( toward sb) heran;a limousine drew \up to where we were standing eine Limousine kam auf uns zu;she went \up to the counter sie ging zum Schalter;to run \up to sb jdm entgegenlaufen;to walk \up to sb auf jdn zugehen10) ( at stronger position) hoch, nach oben;as a composer he was \up there with the best als Komponist gehörte er zur Spitze;to move \up aufsteigen;to turn the music \up die Musik lauter stellen11) ( at higher level) höher, gestiegen;last year the company's turnover was £240 billion, \up 3% on the previous year letztes Jahr lag der Umsatz der Firma bei 240 Milliarden Pfund, das sind 3% mehr als im Jahr davor;items on this rack are priced £50 \up [or from £50 \up] die Waren in diesem Regal kosten ab 50 Pfund aufwärts;this film is suitable for children aged 13 and \up dieser Film ist für Kinder ab 13 Jahren geeignet;the river is \up der Fluss ist angeschwollen;to go \up steigen;to push the number of unit sales \up die Verkaufszahlen steigern;to get the price \up den Preis in die Höhe treiben12) ( to point of)\up until last week, we didn't know about it bis letzte Woche wussten wir nichts davon;\up to yesterday bis gestern;\up to ( to the limit of) bis zu;he can overdraw \up to £300 er kann bis zu 300 Pfund überziehenManchester is two goals \up Manchester liegt mit zwei Toren in Führung14) ( completely)they used \up all their money on food sie gaben ihr ganzes Geld für Essen aus;when are you going to pay \up the money you owe me? wann zahlst du das Geld zurück, das du mir schuldest?;to burn \up [ganz] abbrennen;to finish sth \up etw aufbrauchen;to fold \up a piece of paper ein Stück Papier zusammenfalten;to tear \up a letter einen Brief zerreißen;to wrap \up sich akk warm anziehenhow well \up are you in Spanish? wie fit bist du in Spanisch? ( fam)he'll be \up before the magistrate er wird sich vor Gericht verantworten müssen;the company came \up against some problems die Firma stand vor einigen Problemen [o sah sich mit einigen Problemen konfrontiert];the score was 3 \up at half-time bei Halbzeit stand es 3 [für] beide19) ( in baseball)now Boston's best batter is \up jetzt ist Bostons bester Schläger am Schlag\up with sth/sb hoch lebe jd/etw!;\up with freedom! es lebe die Freiheit!PHRASES:to be \up with the clock gut in der Zeit liegen;to be all \up with sb das Aus für jdn bedeuten;to be \up against it in Schwierigkeiten sein;the house is \up for sale das Haus steht zum Verkauf;to be \up to sb von jdm abhängen;I'll leave it \up to you... ich überlasse dir die Entscheidung,...;to be \up to sb to do sth jds Aufgabe sein, etw zu tun;to be \up to sth ( contrive) etw vorhaben [o im Schilde führen]; ( be adequate) etw dat gewachsen sein, bei etw dat mithalten können;he's \up to no good er führt nichts Gutes im Schilde prep1) ( to higher position)\up sth etw akk hinauf;\up the mountain den Berg hinauf;he walked \up the hill er lief den Hang hinauf;we followed her \up the stairs wir folgten ihr die Treppe hinauf;he climbed \up the ladder er stieg die Leiter hinauf2) ( along)\up sth etw akk hinauf;walk \up the road die Straße hinauflaufen [o entlanglaufen];just \up the road ein Stück die Straße hinauf, weiter oben in der Straße;\up and down auf und ab;he was running \up and down the path er rannte den Pfad auf und ab;strolling \up and down the corridor auf dem Gang auf und ab schlendern;( all over)cinemas \up and down the country Kinos überall im Land3) ( against flow)\up sth etw akk aufwärts;rowing \up the river is very hard work flussaufwärts [zu] rudern ist Schwerstarbeit;to swim \up the stream stromauf[wärts] schwimmen;a cruise \up the Rhine eine Fahrt den Rhein aufwärts\up the stairs am Ende der Treppe;he's \up that ladder er steht dort oben auf der Leiter5) (Aus, Brit) (fam: to)are you going \up the club tonight? gehst du heute Abend in den Club?;we are going \up the Palais wir gehen tanzen [o in den Tanzsaal]; (at)I'll see you \up the pub later ich treffe dich [o wir sehen uns] später in der KneipePHRASES:be \up the creek [or ( vulg sl) \up shit creek] [without a paddle] [schön] in der Klemme [o ( derb) Scheiße] sitzen;\up hill and down dale bergauf und bergab;he led me \up hill and down dale till my feet were dropping off ich latschte mit ihm überall in der Gegend herum, bis mir fast die Füße abfielen;the \up escalator der Aufzug nach obenwhat time does the next \up train leave? wann fährt der nächste Zug in die Stadt ab?;\up platform Bahnsteig, von dem die Züge in die nächstgelegene Stadt abfahren\up quark Up-Quark ntthe council has got the road \up der Stadtrat hat die Straße aufgraben lassenI'm really \up for spending a posh weekend in Paris ich freue mich total darauf, ein tolles Wochenende in Paris zu verbringendo you know when the network will be \up again? weißt du, wann das Netz wieder in Betrieb ist?;this computer is down more than it's \up dieser Computer ist öfter gestört, als dass er läuft;to be \up and running funktionstüchtig [o in Ordnung] sein;to get sth \up and running etw wieder zum Laufen bringenwhen the two hours were \up... als die zwei Stunden um waren,...;the soldier's leave will be \up at midnight der Ausgang des Soldaten endet um Mitternacht;your time is \up! Ihre Zeit ist um!sth is \up irgendetwas ist im Gange;what's \up? was ist los?11) ( interested in)to be \up for sth;I think I'm \up for a walk ich glaube, ich habe Lust spazieren zu gehen [o auf einen Spaziergang];I'm \up for going out to eat ich möchte essen gehento be \up against sth/sb gegen etw/jdn stehen;in this case, we're \up against the law in diesem Fall stehen wir gegen das Gesetz [o kommen wir mit dem Gesetz in Konflikt] n (fam: good period) Hoch nt;unfortunately, we won't always have \ups leider gibt es für uns nicht immer nur HöhenPHRASES:her career has been on the \up and \up since she moved into sales seit sie im Vertrieb ist, geht es mit ihrer Karriere stetig aufwärts;to \up and do sth etw plötzlich tun;after dinner they just \upped and went without saying goodbye nach dem Abendessen gingen sie einfach weg, ohne auf Wiedersehen zu sagen vt <- pp->to \up sthto \up a price/ tax rate einen Preis/Steuersatz anheben2) ( raise) etw erheben;they \upped their glasses and toasted the host sie erhoben das Glas und brachten einen Toast auf den Gastgeber aus interj auf!, los, aufstehen! -
34 Употребление притяжательных местоимений
Притяжательные местоимения имеют двойную связь. Во-первых, они связаны в качестве определения с существительным и согласуются с ним в роде, числе и падеже с помощью падежных окончаний (см. таблицу). Во-вторых, они обозначают принадлежность определяемого слова, и поэтому от лица, рода и числа слова, обозначающего „владельца“, зависит выбор самого притяжательного местоимения.В русском языке местоимение свой может обозначать принадлежность разным лицам. В немецком языке каждому лицу, то есть каждому личному местоимению, соответствует своё притяжательное местоимение:Man kennt nicht immer seine wahren Freunde. - Не всегда знаешь своих настоящих друзей.В немецком языке притяжательные местоимения употребляются чаще, чем в русском языке, а при переводе могут опускаться.Притяжательные местоимения могут не только выполнять функцию определения к существительному, но и замещать существительное, то есть употребляться без него.В этом случае они склоняются следующим образом:Единственное число:N meiner deinerD meinem deinemA meinen deinenженский родN meine deineD meiner deinerA meine deineсредний родN mein(e)s dein(e)sD meinem deinemA mein(e)s dein(e)sМножественное число:D meinen deinenA meine deineWessen Wagen ist das? – Das ist meiner. - Чья это машина? – Это моя.Das ist nicht deine Tasche, sondern meine. - Это не твоя сумка, а моя.Ist das dein Buch? – Ja, das ist meins. - Это твоя книга? – Да, это моя.Wessen Ball ist das? – Das ist unser(er). - Чей это мяч? – Это наш.Чаще вместо meines, deines, seines и т.д. употребляются meins, deins, seins и т.д., то есть в окончании -es выпадает -e:Wessen Haus ist das? / Wem gehört das Haus? - Чей это дом?Das ist meins (deins, seins, ihrs, unsers, euers, ihrs). - Это мой (твой, его, её, наш, ваш, их).Притяжательные местоимения (см. дальше) могут употребляться и с артиклем. В этом случае они склоняются как прилагательные по слабому типу:Wessen Bleistift nimmst du? - Ich nehme den meinen. - Чей карандаш ты возьмёшь? - Я возьму свой.Wessen Buch nimmst du? - Чью книгу ты возьмёшь?Ich nehme das meine. - Я возьму свою.Вместо den meinen и т.д. могут употребляться den meinigen, den deinigen и т.д.:Mische dich nicht in die fremden Dinge, aber die deinigen tue mit Fleiß. - Не вмешивайся в чужие дела, но свои делай прилежно (посл.).Die Bäume im Nachbargarten blühen schon, die unsrigen sind noch nicht so weit. - Деревья в соседнем саду цветут, а наши ещё нет.Das Buch ist das meinige. - Книга моя.Эти формы свойственны устной речи.Употребление притяжательных местоимений в несклоняемой форме в качестве именной части сказуемого считается устаревшим либо характерным для высокого стиля:Du bist unser. (Schiller) - Ты наш. (Шиллер)Притяжательные местоимения могут субстантивироваться:Er liebt die Seinen / Seinigen. - Он любит своих / своих близких / родных.Ewig der Deine! - Вечно твой!Tun Sie das Ihre. - Делайте своё (дело).Jedem das Seine. - Каждому своё.Наречие seinerzeit, образованное от притяжательного местоимения, не изменяется:Sie war seinerzeit beim Publikum beliebt. - Её в своё время любила публика.Wir besuchten ihn seinerzeit. - Мы посетили его в своё время.В некоторых случаях вместо притяжательного местоимения может употребляться личное местоимение с предлогом:Das war ein Freund von mir. - Это был мой друг.Притяжательные местоимения в определённых случаях (в Библии, поэзии и др.) могут стоять после существительного:Vater unser, der du bist im Himmel. Nimm auch meine Seel in die Hände dein. - Отче наш, сущий на небесах. Возьми и мою душу в руки твои.Название молитвы „Отче наш“ является существительным das Vaterunser.Грамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > Употребление притяжательных местоимений
-
35 sputan
gefe'sselt; (pren.) gehe'mmt; s-ost Gehe'mmtheit f (-); ruke su mi s-e die Hände sind mir gebunden -
36 run
1. noun1) Lauf, dermake a late run — (Sport or fig.) zum Endspurt ansetzen
come towards somebody/start off at a run — jemandem entgegenlaufen/losrennen
I've had a good run for my money — ich bin auf meine Kosten gekommen
go for a run [in the car] — einen [Auto]ausflug machen
3)she has had a long run of success — sie war lange [Zeit] erfolgreich
have a long run — [Stück, Show:] viele Aufführungen erleben
5) (tendency) Ablauf, derthe general run of things/events — der Lauf der Dinge/der Gang der Ereignisse
6) (regular route) Strecke, die7) (Cricket, Baseball) Lauf, der; Run, derproduction run — Ausstoß, der (Wirtsch.)
10)11) (unrestricted use)12) (animal enclosure) Auslauf, der2. intransitive verb,-nn-, ran, run1) laufen; (fast also) rennenrun for the bus — laufen od. rennen, um den Bus zu kriegen (ugs.)
2) (compete) laufen3) (hurry) laufendon't run to me when things go wrong — komm mir nicht angelaufen, wenn etwas schiefgeht (ugs.)
4) (roll) laufen; [Ball, Kugel:] rollen, laufen5) (slide) laufen; [Schlitten, [Schiebe]tür:] gleiten6) (revolve) [Rad, Maschine:] laufen7) (flee) davonlaufen8) (operate on a schedule) fahrenrun between two places — [Zug, Bus:] zwischen zwei Orten verkehren
the train is running late — der Zug hat Verspätung
the train doesn't run on Sundays — der Zug verkehrt nicht an Sonntagen
9) (pass cursorily)run through — überfliegen [Text]
run through one's head or mind — [Gedanken, Ideen:] einem durch den Kopf gehen
run through the various possibilities — die verschiedenen Möglichkeiten durchspielen
10) (flow) laufen; [Fluss:] fließenrun dry — [Fluss:] austrocknen; [Quelle:] versiegen
run low or short — knapp werden; ausgehen
11) (be current) [Vertrag, Theaterstück:] laufen12) (be present)run in the family — [Eigenschaft, Begabung:] in der Familie liegen
13) (function) laufenkeep/leave the engine running — den Motor laufen lassen/nicht abstellen
the machine runs on batteries/oil — etc. die Maschine läuft mit Batterien/Öl usw.
14) (have a course) [Straße, Bahnlinie:] verlaufeninflation is running at 15 % — die Inflationsrate beläuft sich auf od. beträgt 15 %
17) (seek election) kandidierenrun for mayor — für das Amt des Bürgermeisters kandidieren
18) (spread quickly)a shiver ran down my spine — ein Schau[d]er (geh.) lief mir den Rücken hinunter
19) (spread undesirably) [Butter, Eis:] zerlaufen; (in washing) [Farben:] auslaufen20) (ladder) [Strumpf:] Laufmaschen bekommen3. transitive verb,-nn-, ran, runrun one's hand/fingers through/along or over something — mit der Hand/den Fingern durch etwas fahren/über etwas (Akk.) streichen
run an or one's eye along or down or over something — (fig.) etwas überfliegen
2) (cause to flow) [ein]laufen lassen3) (organize, manage) führen, leiten [Geschäft usw.]; durchführen [Experiment]; veranstalten [Wettbewerb]; führen [Leben]4) (operate) bedienen [Maschine]; verkehren lassen [Verkehrsmittel]; einsetzen [Sonderbus, -zug]; laufen lassen [Motor]; abspielen [Tonband]run forward/back — vorwärts-/zurückspulen [Film, Tonband]
5) (own and use) sich (Dat.) halten [Auto]this car is expensive to run — dieses Auto ist im Unterhalt sehr teuer
6) (take for journey) fahrenI'll run you into town — ich fahre od. bringe dich in die Stadt
7) (pursue) jagenrun somebody hard or close — jemandem auf den Fersen sein od. sitzen (ugs.)
be run off one's feet — alle Hände voll zu tun haben (ugs.); (in business) Hochbetrieb haben (ugs.); see also academic.ru/23126/earth">earth 1. 4)
8) (complete) laufen [Rennen, Marathon, Strecke]run messages/errands — Botengänge machen
9)run a fever/a temperature — Fieber/erhöhte Temperatur haben
10) (publish) bringen (ugs.) [Bericht, Artikel usw.]Phrasal Verbs:- run away- run down- run in- run into- run off- run on- run out- run over- run to- run up* * *1. present participle - running; verb2) (to move smoothly: Trains run on rails.) fahren4) ((of a machine etc) to work or operate: The engine is running; He ran the motor to see if it was working.) laufen(lassen)5) (to organize or manage: He runs the business very efficiently.) leiten6) (to race: Is your horse running this afternoon?) laufen7) ((of buses, trains etc) to travel regularly: The buses run every half hour; The train is running late.) verkehren9) (to own and use, especially of cars: He runs a Rolls Royce.) sich halten12) (to move (something): She ran her fingers through his hair; He ran his eyes over the letter.) gleiten lassen13) ((in certain phrases) to be or become: The river ran dry; My blood ran cold (= I was afraid).) werden2. noun1) (the act of running: He went for a run before breakfast.) das Laufen2) (a trip or drive: We went for a run in the country.) der Abstecher6) (in cricket, a batsman's act of running from one end of the wicket to the other, representing a single score: He scored/made 50 runs for his team.) der Lauf7) (an enclosure or pen: a chicken-run.) der Auslauf•- runner- running 3. adverb(one after another; continuously: We travelled for four days running.) aufeinanderfolgend- runny- runaway
- rundown
- runner-up
- runway
- in
- out of the running
- on the run
- run across
- run after
- run aground
- run along
- run away
- run down
- run for
- run for it
- run in
- run into
- run its course
- run off
- run out
- run over
- run a temperature
- run through
- run to
- run up
- run wild* * *[rʌn]I. NOUNto let the dog out for [or let the dog have] a \run den Hund hinauslassen [o ÖSTERR fam äußerln führen]to break into a \run zu laufen beginnento go for [or do] a \run laufen gehenI go for [or do] a 5 mile \run before breakfast ich laufe vor dem Frühstück 5 Meilento set off/come in at a \run weg-/hereinlaufenhe took the ditch at a \run er nahm Anlauf und sprang über den Graben; ( fig)with his main rival out injured, he has a clear \run at the title da sein Hauptrivale verletzt ist, hat er keine Konkurrenten beim Kampf um den Titelthe \run down to the coast only takes half an hour man braucht nur eine halbe Stunde zur Küsteon the London—Glasgow \run auf der Strecke London—Glasgowbombing \run Bombardierungsstrecke f\run of bad/good luck Pech-/Glückssträhne fa long \run of bad weather eine lange Schlechtwetterperiodein the normal \run of things normalerweiseafter a short \run on Broadway nach kurzer Laufzeit am Broadwaythe company is planning a first \run of 10,000 red teddy bears die Firma plant eine Anfangsproduktion von 10.000 roten Teddybärena cheque \run Ausstellung f von Schecks durch Computera computer \run Arbeitsgang m [o Durchlauf m] eines Computerstest \run Probelauf ma sudden \run on the dollar has lowered its value die plötzliche Nachfrage nach dem Dollar ließ den Kurs sinkena \run on a bank ein Ansturm m auf eine Banka \run on the pound Panikverkäufe pl des Pfundestheir food is not the usual \run of hotel cooking ihr Essen hebt sich von der üblichen Hotelküche abchicken \run Hühnerhof mto score 4 \runs vier Treffer erzielento score a home \run einen Homerun erzielento have the \runs Dünnpfiff haben sl14.▶ to give sb a \run for their money jdn etw für sein Geld tun lassen▶ to have the \run of sth etw zur Verfügung habenwhile she's away, I have the \run of the house während sie weg ist, hat sie mir das Haus überlassen▶ to have a [good] \run for one's money etw für sein Geld bekommen▶ in the long \run langfristig, auf lange Sicht gesehen▶ in the short \run kurzfristigwhen I am rushed in the mornings, I eat breakfast on the \run wenn ich morgens in Eile bin, dann esse ich mein Frühstück auf dem Weg<ran, run>1. (move fast) laufen, rennenhe ran up/down the hill er rannte den Hügel hinauf/hinunterhe ran along/down the street er rannte die Straße entlang/hinunterhe ran into/out of the house er rannte in das Haus/aus dem Hauspeople came \running at the sound of shots Menschen kamen gelaufen, als sie Schüsse hörtento \run for the bus dem Bus nachlaufento \run for cover schnell in Deckung gehento \run for it sich akk aus dem Staub machento \run for one's life um sein Leben rennento \run for help um Hilfe laufento \run for the police die Polizei benachrichtigento \run on the spot auf der Stelle laufento go \running laufen gehen▪ to \run at sb jdn angreifenare there a lot of trains \running between London and York? verkehren viele Züge zwischen London und York?they had the new computer system up and \running within an hour sie hatten das neue Computerprogramm innerhalb einer Stunde installiert und am Laufen; ( fig)work is \running smoothly at the moment die Arbeit geht im Moment glatt von der Handto keep the economy \running die Wirtschaft am Laufen haltenthe route \runs through the mountains die Strecke führt durch die Bergea shiver ran down my back mir lief ein Schauder über den Rücken gehto \run off the road von der Straße abkommenthe vine \runs up the wall and along the fence die Weinreben schlingen sich die Wand hinauf und den Zaun entlang5. (extend)there's a beautiful cornice \running around all the ceilings ein wunderschönes Gesims verläuft um alle Decken6. (last) [an]dauernhow much longer does this course \run? wie lange dauert dieser Kurs noch?a magazine subscription usually only \runs for one year ein Zeitschriftenabonnement läuft normalerweise nur ein JahrI've had that tune \running in my head all day diese Melodie geht mir schon den ganzen Tag im Kopf herumthis show will \run and \run diese Show wird ewig laufen7. (be)inflation is \running at 10% die Inflationsrate beträgt 10 %; (amount to)he has an income \running into six figures er hat ein Einkommen, das sich auf sechsstellige Zahlen beläuft8. (flow) fließenI could feel trickles of sweat \running down my neck ich fühlte, wie mir die Schweißtropfen den Hals herunterliefentheir bodies were \running with sweat ihre Körper waren schweißüberströmtwhen the sand has \run through the egg timer, it'll be five minutes wenn der Sand durch die Eieruhr gelaufen ist, dann sind fünf Minuten vorbeithe river \runs [down] to the sea der Fluss mündet in das Meerthere was a strong tide/heavy sea \running die Flut/die See war hochdon't cry, or your make-up will \run weine nicht, sonst verwischt sich dein Make-upthe colour of the dress has \run das Kleid hat abgefärbtmy nose is \running meine Nase läuftif the paint is wet, the colours will \run into each other wenn die Farbe nass ist, fließen die Farben ineinanderto \run for President für das Präsidentenamt kandidieren, sich akk für das Amt des Präsidenten bewerben▪ to \run against sb gegen jdn kandidieren10. (in tights)oh no, my tights have \run oh nein, ich habe eine Laufmasche im Strumpf11. (proceed) verlaufencan you give me an idea of how the discussion ran? kannst du mir den Verlauf der Diskussion schildern?12. NAUT fahrento \run before the wind vor dem Wind segeln13. (to be in force) price, value of commodity gelten, gültig sein14.▶ to \run amok Amok laufen▶ to \run with blood blutüberströmt seinthe streets were \running with blood in den Straßen floss überall Blut▶ to \run deep:differences between the two sides \run deep die Unterschiede zwischen den beiden Seiten sind sehr groß▶ to \run in the family in der Familie liegen▶ feelings are \running high die Gefühle gehen hoch▶ to make sb's blood \run cold jds Blut in den Adern gefrieren lassen▶ to \run short knapp werdento \run short of sth etw nicht mehr habenwe're beginning to \run short of money uns geht langsam das Geld ausshe lets her kids \run wild [or \run riot] sie setzt ihren Kindern keinerlei Grenzento let one's imagination \run wild seiner Fantasie freien Lauf lassenIII. TRANSITIVE VERB<ran, run>1. (move fast)to \run a dead heat/a mile/a race ein totes Rennen/eine Meile/ein Rennen laufen2. (enter in race)to \run a candidate einen Kandidaten aufstellento \run a horse ein Pferd laufen lassen3. (drive)he ran his car into a tree last night er fuhr letzte Nacht mit seinem Auto gegen einen Baumto \run sb home jdn nach Hause fahrento \run sb to the station jdn zum Bahnhof bringen4. (pass)she ran her eyes/finger down the list sie ließ die Augen/den Finger über die Liste gleiten\run this rope round the tree wickle dieses Seil um den Baumhe ran a vacuum cleaner over the carpet er saugte den Teppich abto \run one's fingers through one's hair sich dat mit den Fingern durchs Haar fahren5. (operate)to \run a computer program ein Computerprogramm laufen lassento \run the engine den Motor laufen lassento \run additional trains zusätzliche Züge einsetzento \run the dishwasher/washing machine die Spülmaschine/Waschmaschine laufen lassen6. (manage)how did he end up \running the city? wie wurde er Bürgermeister der Stadt?don't tell me how to \run my life! erklär mir nicht, wie ich mein Leben leben soll!some people \run their lives according to the movements of the stars manche Leute richten ihr Leben nach dem Verlauf der Sterne austo \run a company ein Unternehmen leitento \run a government/household eine Regierung/einen Haushalt führento \run a store ein Geschäft haben7. (conduct)to \run a course einen Kurs anbietento \run an experiment/a test ein Experiment/einen Test durchführen8. (let flow)he ran a little cold water into the bath er ließ etwas kaltes Wasser in die Badewanne laufento \run [sb] a bath [or to \run a bath [for sb]] [jdm] ein Bad einlaufen lassen9. (in newspaper)to \run an article/a series einen Artikel/eine Serie bringen fam10. (smuggle)▪ to \run sth etw schmuggelnto \run sth across the border etw über die Grenze schmuggeln11. (not heed)to \run a blockade eine Blockade durchbrechento \run a red light eine rote Ampel überfahren12. (incur)to \run a risk ein Risiko eingehenyou \run the risk when gambling of losing your entire stake wenn du spielst, riskierst du, deinen gesamten Einsatz zu verlieren13. (perform small tasks)to \run errands [for sb] [für jdn] Botengänge machen14.▶ to \run sb/sth close nur knapp von jdm/etw geschlagen werden▶ to let sth \run its course etw seinen Lauf nehmen lassen▶ to \run sb to earth [or ground] jdn aufspüren▶ to \run one's eye over sth etw überfliegen▶ to \run a fever [or temperature] Fieber haben▶ to \run the show verantwortlich sein* * *run [rʌn]A s1. a) Lauf m (auch fig):in the long run auf die Dauer, auf lange Sicht, langfristig;in the short run auf kurze Sicht, kurzfristig;make a run for it sich aus dem Staub machen fig;make a run for the door zur Tür rennenb) SPORT Lauf m, Durchgang m (eines Slaloms etc)2. Laufen n, Rennen n:a) (immer) auf Trab sein umg,b) auf der Flucht sein ( from the police vor der Polizei);keep sb on the run jemanden in Trab halten umg;shoot on the run (Fußball) aus vollem Lauf schießen;give sb a (good) run for their money es jemandem nicht leicht machen;this car gives you a (good) run for your money dieser Wagen ist sein Geld wert;he’s had a (good) run for his money er ist auf seine Kosten gekommen, er kann sich nicht beklagen3. Laufschritt m:at a run im Laufschritt;go off at a run davonlaufen4. Anlauf m:take a run (einen) Anlauf nehmen5. SCHIFF, AUTO Fahrt fgo for a run in the car eine Spazierfahrt machento nach)8. Reiten: schneller Galopp9. JAGD Hatz f11. (Laich)Wanderung f (der Fische)12. MUS Lauf m13. US (kleiner) Wasserlauf14. US Laufmasche f15. (Ver)Lauf m, Fortgang m:run of the play SPORT Spielverlauf;be against the run of the play SPORT den Spielverlauf auf den Kopf stellen16. Verlauf m:17. a) Tendenz fb) Mode fa run of bad (good) luck eine Pechsträhne (eine Glückssträhne, ein Lauf);a run of good weather eine Schönwetterperiode;a run of wins eine Siegesserie20. Auflage f (einer Zeitung etc)21. TECH Herstellungsmaße pl, -größe f, (Rohr- etc) Länge f, (Betriebs) Leistung f, Ausstoß m:a) Fördererz n,b) Rohkohle f23. TECHa) Durchlauf m (eines Beschickungsguts)b) Charge f, (Beschickungs)Menge f24. TECHa) Arbeitsperiode f, Gang mb) IT (Durch)Lauf mc) Bedienung f (einer Maschine etc)25. THEAT, FILM Lauf-, Spielzeit f:the play had a run of 44 nights das Stück wurde 44-mal hintereinander gegeben;run of validity Gültigkeitsdauer27. a) Strecke fb) FLUG Rollstrecke fc) SCHIFF Etmal n (vom Schiff in 24 Stunden zurückgelegte Strecke)28. give sb the run of sth jemandem etwas zur Verfügung stellen;have the run of sth etwas zur freien Verfügung haben;29. besonders Bra) Weide f, Trift fb) Auslauf m, (Hühner) Hof m30. a) JAGD Wechsel m, (Wild)Bahn fb) Maulwurfsgang m, Kaninchenröhre f31. SPORTa) (Bob-, Rodel) Bahn f32. TECHa) Bahn fb) Laufschiene f, -planke f33. TECH Rinne f, Kanal m34. TECH Mühl-, Mahlgang mthe common run of mankind der Durchschnittsmensch37. a) Herde fb) Schwarm m (Fische)38. SCHIFF (Achter-, Vor) Piek f39. Länge f, Ausdehnung fB adj1. geschmolzen2. gegossen, geformt:run with lead mit Blei ausgegossenC v/i prät ran [ræn], pperf run1. laufen, rennen, eilen, stürzen:run round one’s backhand (Tennis etc) seine Rückhand umlaufen3. SPORTa) (um die Wette) laufenb) (an einem Lauf oder Rennen) teilnehmenc) als Zweiter etc einkommen:he ran second er wurde oder war Zweiter4. (for)a) POL kandidieren (für)b) umg sich bemühen (um):run for election kandidieren, sich zur Wahl stellen5. fig laufen (Blick, Feuer, Finger, Schauer etc):his eyes ran over it sein Blick überflog es;run back over the past Rückschau halten;this tune (idea) keeps running through my head diese Melodie (Idee) geht mir nicht aus dem Kopf6. fahren:7. gleiten (Schlitten etc), ziehen, wandern (Wolken etc):let the skis run die Skier laufen lassen10. fließen, strömen (beide auch fig), rinnen:11. lauten (Schriftstück):12. gehen (Melodie)13. vergehen, -streichen (Zeit etc)14. dauern:15. laufen (Theaterstück etc), gegeben werden16. verlaufen (Straße etc, auch Vorgang), sich erstrecken, gehen, führen (Weg etc):my talent (taste) does not run that way dafür habe ich keine Begabung (keinen Sinn)17. TECH laufen:a) gleiten:b) in Betrieb oder Gang sein, arbeiten (Maschine, Motor etc), gehen (Uhr, Mechanismus etc), funktionieren:run hot (sich) heiß laufen;with the engine running mit laufendem Motor18. in Betrieb sein (Hotel, Fabrik etc)19. zer-, auslaufen (Farbe)run with tears in Tränen schwimmen21. auslaufen (Gefäß)22. schmelzen (Metall etc):running ice tauendes Eis23. MED laufen, eiterna) wachsen, wuchern,b) klettern, ranken25. fluten, wogen:a heavy sea was running SCHIFF es lief eine schwere See27. WIRTSCHa) laufenb) fällig werden (Wechsel etc)the lease runs for 7 years der Pachtvertrag läuft auf 7 Jahre30. (mit adj und s) werden, sein:a) versiegen (Quelle),b) austrocknen,c) keine Milch mehr geben (Kuh),d) fig erschöpft sein,31. WIRTSCH stehen auf (dat) (Preis, Ware)32. klein etc ausfallen:D v/t1. einen Weg etc laufen, einschlagen, eine Strecke etc durchlaufen (auch fig), zurücklegen:run its course fig seinen Verlauf nehmen;things must run their course man muss den Dingen ihren Lauf lassenrun 22 knots SCHIFF mit 22 Knoten fahrenrun races Wettrennen veranstalten4. um die Wette laufen mit, laufen gegen5. fig sich messen mit:run sb close dicht herankommen an jemanden (a. fig)6. ein Pferda) treiben, hetzenb) laufen lassen, (für ein Rennen auch) meldena) einen Fuchs im Bau aufstöbern, bis in seinen Bau verfolgen,b) fig jemanden, etwas aufstöbern, ausfindig machen10. entfliehen (dat):run the country außer Landes flüchten11. passieren:12. Vieha) treibenb) weiden lassen14. befördern, transportieren15. Alkohol etc schmuggelnrun one’s comb through one’s hair (sich) mit dem Kamm durchs Haar fahren18. einen Film laufen lassen19. eine Artikelserie etc veröffentlichen, bringen20. TECH eine Maschine etc laufen lassen, bedienen21. einen Betrieb etc verwalten, führen, leiten, ein Geschäft, eine Fabrik etc betreiben:22. hineingeraten (lassen) in (akk):run debts Schulden machen;this faucet runs hot water aus diesem Hahn kommt heißes Wasser25. Fieber, Temperatur haben26. a) Metall schmelzenb) verschmelzenc) Blei etc gießen27. stoßen, stechen ( beide:29. Bergbau: eine Strecke treiben31. ein Bad, das Badewasser einlaufen lassen32. schieben, führen ( beide:33. (bei Spielen) eine bestimmte Punktzahl etc hintereinander erzielen:run fifteen auf fünfzehn (Punkte etc) kommen34. eine Schleuse öffnen:run dry leerlaufen lassen35. eine Naht etc mit Vorderstich nähen, heften* * *1. noun1) Lauf, dermake a late run — (Sport or fig.) zum Endspurt ansetzen
come towards somebody/start off at a run — jemandem entgegenlaufen/losrennen
go for a run [in the car] — einen [Auto]ausflug machen
3)she has had a long run of success — sie war lange [Zeit] erfolgreich
have a long run — [Stück, Show:] viele Aufführungen erleben
5) (tendency) Ablauf, derthe general run of things/events — der Lauf der Dinge/der Gang der Ereignisse
6) (regular route) Strecke, die7) (Cricket, Baseball) Lauf, der; Run, derproduction run — Ausstoß, der (Wirtsch.)
10)the runs — (coll.): (diarrhoea) Durchmarsch, der (salopp)
12) (animal enclosure) Auslauf, der2. intransitive verb,-nn-, ran, run1) laufen; (fast also) rennenrun for the bus — laufen od. rennen, um den Bus zu kriegen (ugs.)
2) (compete) laufen3) (hurry) laufendon't run to me when things go wrong — komm mir nicht angelaufen, wenn etwas schiefgeht (ugs.)
4) (roll) laufen; [Ball, Kugel:] rollen, laufen5) (slide) laufen; [Schlitten, [Schiebe]tür:] gleiten6) (revolve) [Rad, Maschine:] laufen7) (flee) davonlaufen8) (operate on a schedule) fahrenrun between two places — [Zug, Bus:] zwischen zwei Orten verkehren
run through — überfliegen [Text]
run through one's head or mind — [Gedanken, Ideen:] einem durch den Kopf gehen
10) (flow) laufen; [Fluss:] fließenrun dry — [Fluss:] austrocknen; [Quelle:] versiegen
run low or short — knapp werden; ausgehen
11) (be current) [Vertrag, Theaterstück:] laufen12) (be present)run in the family — [Eigenschaft, Begabung:] in der Familie liegen
13) (function) laufenkeep/leave the engine running — den Motor laufen lassen/nicht abstellen
the machine runs on batteries/oil — etc. die Maschine läuft mit Batterien/Öl usw.
14) (have a course) [Straße, Bahnlinie:] verlaufen15) (have wording) lauten; [Geschichte:] gehen (fig.)inflation is running at 15 % — die Inflationsrate beläuft sich auf od. beträgt 15 %
17) (seek election) kandidieren18) (spread quickly)a shiver ran down my spine — ein Schau[d]er (geh.) lief mir den Rücken hinunter
19) (spread undesirably) [Butter, Eis:] zerlaufen; (in washing) [Farben:] auslaufen20) (ladder) [Strumpf:] Laufmaschen bekommen3. transitive verb,-nn-, ran, run1) (cause to move) laufen lassen; (drive) fahrenrun one's hand/fingers through/along or over something — mit der Hand/den Fingern durch etwas fahren/über etwas (Akk.) streichen
run an or one's eye along or down or over something — (fig.) etwas überfliegen
2) (cause to flow) [ein]laufen lassen3) (organize, manage) führen, leiten [Geschäft usw.]; durchführen [Experiment]; veranstalten [Wettbewerb]; führen [Leben]4) (operate) bedienen [Maschine]; verkehren lassen [Verkehrsmittel]; einsetzen [Sonderbus, -zug]; laufen lassen [Motor]; abspielen [Tonband]run forward/back — vorwärts-/zurückspulen [Film, Tonband]
5) (own and use) sich (Dat.) halten [Auto]6) (take for journey) fahrenI'll run you into town — ich fahre od. bringe dich in die Stadt
7) (pursue) jagenrun somebody hard or close — jemandem auf den Fersen sein od. sitzen (ugs.)
be run off one's feet — alle Hände voll zu tun haben (ugs.); (in business) Hochbetrieb haben (ugs.); see also earth 1. 4)
8) (complete) laufen [Rennen, Marathon, Strecke]run messages/errands — Botengänge machen
9)run a fever/a temperature — Fieber/erhöhte Temperatur haben
10) (publish) bringen (ugs.) [Bericht, Artikel usw.]Phrasal Verbs:- run away- run down- run in- run into- run off- run on- run out- run over- run to- run up* * *(of a ladder) n.Leitersprosse f. n.Fahrt -en f.Lauf -e m.Laufmasche f. v.(§ p.,p.p.: ran, run)= laufen v.(§ p.,pp.: lief, ist gelaufen)rennen v.(§ p.,pp.: rannte, ist gerannt) -
37 leave
I noun, no pl.grant or give somebody leave to do something — jemandem gestatten, etwas zu tun
get leave from somebody to do something — von jemandem die Erlaubnis bekommen, etwas zu tun
by leave of somebody — mit jemandes Genehmigung
by your leave — (formal) mit Ihrer Erlaubnis
leave [of absence] — Beurlaubung, die; Urlaub, der (auch Mil.)
go on leave — in Urlaub gehen
be on leave — Urlaub haben; in Urlaub sein
3)take one's leave — (say farewell) sich verabschieden; Abschied nehmen (geh.)
II transitive verb,he must have taken leave of his senses — er muss von Sinnen sein
1) (make or let remain, lit. or fig.) hinterlassenhe left a message with me for Mary — er hat bei mir eine Nachricht für Mary hinterlassen
leave somebody to do something — es jemandem überlassen, etwas zu tun
6 from 10 leaves 4 — 10 weniger 6 ist 4; (in will)
leave somebody something, leave something to somebody — jemandem etwas hinterlassen
2) (by mistake) vergessen3)be left with — nicht loswerden [Gefühl, Verdacht]; übrig behalten [Geld]; zurückbleiben mit [Schulden, Kind]
I was left with the job of clearing up — es blieb mir überlassen, aufzuräumen
4) (refrain from doing, using, etc., let remain undisturbed) stehen lassen [Abwasch, Essen]; sich (Dat.) entgehen lassen [Gelegenheit]5) (let remain in given state) lassenleave the door open/the light on — die Tür offen lassen/das Licht anlassen
leave the book lying on the table — das Buch auf dem Tisch liegen lassen
leave somebody in the dark — (fig.) jemanden im dunkeln lassen
leave one's clothes all over the room — seine Kleider im ganzen Zimmer herumliegen lassen
leave somebody alone — (allow to be alone) jemanden allein lassen; (stop bothering) jemanden in Ruhe lassen
leave it at that — (coll.) es dabei bewenden lassen
leave something to somebody/something — etwas jemandem/einer Sache überlassen
I leave the matter entirely in your hands — ich lege diese Angelegenheit ganz in Ihre Hand/Hände
leave it to me — lass mich nur machen
7) (go away from) verlassenleave home at 6 a.m. — um 6 Uhr früh von zu Hause weggehen/-fahren
the plane leaves Bonn at 6 p.m. — das Flugzeug fliegt um 18 Uhr von Bonn ab
leave Bonn at 6 p.m. — (by car, in train) um 18 Uhr von Bonn abfahren; (by plane) um 18 Uhr in Bonn abfliegen
leave the road — (crash) von der Fahrbahn abkommen
leave the rails or tracks — entgleisen
the train leaves the station — der Zug rollt aus dem Bahnhof
I left her at the bus stop — (parted from) an der Bushaltestelle haben wir uns getrennt; (set down) ich habe sie an der Bushaltestelle abgesetzt
leave the table — vom Tisch aufstehen; abs.
the train leaves at 8.30 a.m. — der Zug fährt od. geht um 8.30 Uhr
leave for Paris — nach Paris fahren/fliegen
it is time to leave — wir müssen gehen od. aufbrechen
leave on the 8 a.m. train/flight — mit dem Acht-Uhr-Zug fahren/der Acht-Uhr-Maschine fliegen
8) (quit permanently) verlassenleave school — die Schule verlassen; (prematurely) von der Schule abgehen
9) (desert) verlassenleave somebody for another man/woman — jemanden wegen eines anderen Mannes/einer anderen Frau verlassen
he was left for dead — man ließ ihn zurück, weil man ihn für tot hielt
Phrasal Verbs:- academic.ru/42249/leave_aside">leave aside* * *I [li:v] past tense, past participle - left; verb1) (to go away or depart from, often without intending to return: He left the room for a moment; They left at about six o'clock; I have left that job.) verlassen, aufgeben2) (to go without taking: She left her gloves in the car; He left his children behind when he went to France.) zurücklassen3) (to allow to remain in a particular state or condition: She left the job half-finished.) lassen4) (to let (a person or a thing) do something without being helped or attended to: I'll leave the meat to cook for a while.) lassen5) (to allow to remain for someone to do, make etc: Leave that job to the experts!) überlassen6) (to make a gift of in one's will: She left all her property to her son.) hinterlassen•- leave alone- leave out
- left over II [li:v] noun1) (permission to do something, eg to be absent: Have I your leave to go?) die Erlaubnis2) ((especially of soldiers, sailors etc) a holiday: He is home on leave at the moment.) der Urlaub•- take one's leave of- take one's leave* * *[li:v]to take [one's] \leave [of sb] sich akk [von jdm] verabschiedento ask sb's \leave jdn um Erlaubnis bittento get/have sb's \leave [to do sth] jds Erlaubnis bekommen/haben[, etw zu tun]▪ with/without sb's \leave mit/ohne jds Erlaubnisabsence without \leave unerlaubtes Fernbleibenwithout so much as a by your \leave ( iron) ohne auch nur im Mindesten um Erlaubnis zu fragenannual \leave Jahresurlaub mto be/go on \leave in Urlaub sein/gehento be on \leave for sth für etw akk beurlaubt seinto get \leave to do sth freibekommen, um etw zu tun5.have you taken \leave of your senses? that's a very dangerous animal! bist du noch bei Trost? das ist ein sehr gefährliches Tier! famII. vt<left, left>the train \leaves the station in five minutes der Zug fährt in fünf Minuten vom Bahnhof abhe left them and came over to speak with us er ließ sie stehen und kam herüber, um mit uns zu sprechento \leave home von zu Hause weggehen [o fortgehen]to \leave one's husband/wife seinen Ehemann/seine Ehefrau verlassento \leave a job eine Stelle aufgebento \leave school/university die Schule/Universität beendento \leave work aufhören zu arbeiten3. (not take away with)▪ to \leave sth etw zurücklassenI'll \leave my winter coat — I won't need it ich lasse meinen Wintermantel da — ich werde ihn nicht brauchento \leave a message/note [for sb] [jdm] eine Nachricht/ein paar Zeilen hinterlassen▪ to \leave sb/sth with sb jdn/etw bei jdm lassen4. (forget to take)▪ to \leave sth etw vergessento \leave footprints/stains Fußabdrücke/Flecken hinterlassenthe incident left a feeling of resentment der Vorfall hinterließ einen unangenehmen Nachgeschmack6. (cause to remain)▪ to \leave sth etw übrig lassenfive from twelve \leaves seven zwölf weniger fünf macht sieben▪ to \leave sb sth [or to \leave sth for sb] jdm etw übrig lassenif you take two, then that \leaves me three wenn du zwei nimmst, bleiben drei für mich übrigwe were left with five pieces that we couldn't fit into the jigsaw uns blieben am Ende fünf Teile übrig, die wir nicht in das Puzzle einfügen konnten7. (cause to remain in a certain state)to \leave sb/an animal alone jdn/ein Tier alleine lassento \leave sb better/worse off jdn in einer besseren/schlechteren Situation zurücklassento be left homeless obdachlos seinto \leave sth on/open etw eingeschaltet/offen lassen▪ to \leave sb/sth doing sth:I left the children watching television ich ließ die Kinder vor dem Fernseher zurückhe left the engine running er ließ den Motor laufen8. (not change)▪ to \leave sth etw lassen\leave that, I'll take care of it later lass das, ich kümmere mich später darum9. (not eat)▪ to \leave sth etw übrig lassen10. (bequeath)▪ to \leave sth etw hinterlassento \leave sb sth in one's will jdm etw testamentarisch vermachen11. (be survived by)▪ to \leave sb jdn hinterlassenhe \leaves a wife and two young children er hinterlässt eine Frau und zwei kleine Kinder12. (put off doing)▪ to \leave sth etw lassenI'll \leave the rest of the work for tomorrow ich hebe mir den Rest der Arbeit für morgen aufdon't \leave it too late! schieb es nicht zu lange auf!you've left it too late to apply again du hast damit zu lange gewartet, um dich nochmal bewerben zu könnendo you always \leave doing things till the very last possible minute? schiebst du immer alles bis zur allerletzten Minute auf?13. (not discuss further)to \leave a question/subject eine Frage/ein Thema lassenlet's \leave it at that lassen wir es dabei bewenden14. (assign)I left making the important decisions to Martha ich überließ es Martha, die wichtigen Entscheidungen zu treffen▪ to \leave sb to do sth:I left her to make the decision ich ließ sie die Entscheidung treffen▪ to \leave it to sb [to do sth] es jdm überlassen[, etw zu tun]15.▶ to \leave sth up in the air etw offenlassen▶ to \leave sb alone jdn in Ruhe lassen▶ \leave well [enough] alone! lass die Finger davon!▶ to \leave sb be jdn in Ruhe lassen▶ just \leave it be lass es gut sein▶ to \leave a bad [or sour] [or unpleasant] taste [in one's mouth] einen unangenehmen Nachgeschmack hinterlassen fig▶ to \leave nothing/sth to chance nichts/etw dem Zufall überlassen▶ to \leave sb cold jdn kaltlassen▶ to \leave sb out in the cold jdn ignoriereneveryone else had been invited, only he had been left out in the cold alle anderen waren eingeladen worden, nur ihn hatte man übergangenthe new taxation system \leaves single mothers out in the cold das neue Steuersystem lässt allein erziehende Mütter im Regen stehen\leave it to John to forget the keys! natürlich hat John wieder die Schlüssel vergessen!▶ to \leave the door open to sth etw begünstigenthis will \leave the door open to domestic companies to compete for international business dies wird es inländischen Firmen erleichtern, sich um internationale Aufträge zu bewerben▶ to \leave go [or hold] of sb/sth jdn/etw loslassen▶ to \leave a lot to be desired viel zu wünschen übrig lassen▶ to \leave sb on the sidelines, to \leave sb standing jdn ausstechen▶ to \leave no stone unturned nichts unversucht lassenIII. vi<left, left>our train is leaving in five minutes unser Zug fährt in fünf Minuten abwe are leaving for Paris wir fahren nach Paris* * *[liːv] vb: pret, ptp left1. n1) (= permission) Erlaubnis fhe borrowed my car without so much as a by your leave — er hat sich (dat) einfach so mein Auto geliehen
to be on leave — auf Urlaub sein, Urlaub haben
I've got leave to attend the conference — ich habe freibekommen, um an der Konferenz teilzunehmen
3)2. vt1) (= depart from, quit) place, person verlassenthe train left the station — der Zug fuhr aus dem Bahnhof
when the plane left Rome — als das Flugzeug von Rom abflog
when he left Rome — als er von Rom wegging/wegfuhr/abflog etc
would you leave us, please? — würden Sie uns bitte allein lassen?
please sir, may I leave the room? — Herr X, darf ich mal raus?
to leave the country — das Land verlassen; (permanently) auswandern
to leave home — von zu Hause weggehen/wegfahren; (permanently) von zu Hause weggehen
to leave school — die Schule verlassen; (prematurely also) (von der Schule) abgehen
I'll leave you at the station — am Bahnhof trennen wir uns dann; (in car) ich setze dich am Bahnhof ab
2) (= allow or cause to remain) lassen; bad taste, dirty mark, message, scar, impression hinterlassenleft three letters for you —
they were left to die — man ließ sie sterben
3) (= leave in a certain condition) lassenthis leaves me free for the afternoon/free to go shopping — dadurch habe ich den Nachmittag frei/Zeit zum Einkaufen
the death of her uncle left her with no financial worries — nach dem Tod ihres Onkels hatte sie keine finanziellen Probleme mehr
to leave sb to do sth — es jdm überlassen, etw zu tun
to leave go of sb/sth — jdn/etw loslassen
let's leave it at that —
if we leave it so that he'll contact us — wenn wir dabei verbleiben, dass er sich mit uns in Verbindung setzt
to leave sth to the last minute — mit etw bis zur letzten Minute warten
4) (= forget) liegen lassen, stehen lassen5) (after death) person, money hinterlassenhe left his wife very badly off — er ließ seine Frau fast mittellos zurück
6)all I have left — alles, was ich noch habe
I've (got) £6 left — ich habe noch 6 Pfund (übrig)
how many are there left? — wie viele sind noch da or übrig?
3 from 10 leaves 7 —
there was nothing left for me to do but to sell it — mir blieb nichts anderes übrig, als es zu verkaufen
7) (= entrust) überlassen (up to sb jdm)leave it to me —
I leave it to you to judge — es bleibt dir überlassen, zu urteilen
8)(= stop)
let's leave this now — lassen wir das jetzt mal3. vi(person) (weg)gehen; (in vehicle) abfahren; (in plane) abfliegen; (train, bus, ship) abfahrenwhich flight did he leave on? —
* * *leave1 [liːv] prät und pperf left [left]A v/t1. verlassen:a) von jemandem oder einem Ort etc fort-, weggehen:c) von der Schule abgehenshe left him for another man sie verließ ihn wegen eines anderen Mannes;get left umg im Stich gelassen werdene) aus einem Verein etc austreten2. lassen:leave sth to cool etwas auskühlen lassen;leave it at that es dabei belassen oder (bewenden) lassen;leave things as they are die Dinge so lassen, wie sie sind;a) allein lassen,leave him alone! auch du sollst ihn in Ruhe lassen!;leave sb to themselves jemanden sich selbst überlassen;leave sth until the last minute sich etwas bis zur letzten Minute aufheben; → cold A 4 d, device 7, lurch2, severely 13. (übrig) lassen:6 from 8 leaves 2 8 minus 6 ist 2;there is plenty of wine left es ist noch viel Wein übrig;there’s nothing left for us but to go uns bleibt nichts (anderes) übrig als zu gehen;“to be left till called for” „postlagernd“;with ten minutes left zehn Minuten vor Schluss;4. eine Narbe etc zurücklassen (on sb’s face in jemandes Gesicht), einen Eindruck, eine Nachricht, eine Spur etc hinterlassen:leave sb wondering whether … jemanden im Zweifel darüber lassen, ob …;be left with sitzen bleiben auf (dat) umg;the accident left his face disfigured nach dem Unfall war sein Gesicht entstellt; → impression 6, mark1 A 156. überlassen, anheimstellen ( beide:to sb jemandem):leave it to sb to do sth es jemandem überlassen oder anheimstellen, etwas zu tun;7. (nach dem Tode) hinterlassen:he leaves a widow and five children er hinterlässt eine Frau und fünf Kinder;he left his family well off er ließ seine Familie in gesicherten Verhältnissen zurück8. vermachen, -erben:9. (auf der Fahrt) links oder rechts liegen lassen:10. aufhören mit, einstellen, (unter)lassenB v/i1. (fort-, weg)gehen, abreisen, abfahren ( alle:for nach):the train leaves at six der Zug fährt um 6 (Uhr) ab oder geht um 62. gehen (die Stellung aufgeben):leave2 [liːv] s1. Erlaubnis f, Genehmigung f:ask leave of sb, ask sb’s leave jemanden um Erlaubnis bitten;give sb leave to do sth jemandem die Erlaubnis geben, etwas zu tun; jemandem gestatten, etwas zu tun;take leave to say sich zu sagen erlauben;by leave of mit Genehmigung (gen);by your leave mit Ihrer Erlaubnis, iron mit Ihrer gütigen Erlaubnis;2. Urlaub m:leave from the front MIL Fronturlaub;(go) on leave auf Urlaub (gehen);a man on leave ein Urlauber;3. Abschied m:take (one’s) leave sich verabschieden, Abschied nehmen ( beide:* * *I noun, no pl.grant or give somebody leave to do something — jemandem gestatten, etwas zu tun
get leave from somebody to do something — von jemandem die Erlaubnis bekommen, etwas zu tun
by your leave — (formal) mit Ihrer Erlaubnis
2) (from duty or work) Urlaub, derleave [of absence] — Beurlaubung, die; Urlaub, der (auch Mil.)
be on leave — Urlaub haben; in Urlaub sein
3)II transitive verb,take one's leave — (say farewell) sich verabschieden; Abschied nehmen (geh.)
1) (make or let remain, lit. or fig.) hinterlassenleave somebody to do something — es jemandem überlassen, etwas zu tun
6 from 10 leaves 4 — 10 weniger 6 ist 4; (in will)
leave somebody something, leave something to somebody — jemandem etwas hinterlassen
2) (by mistake) vergessen3)be left with — nicht loswerden [Gefühl, Verdacht]; übrig behalten [Geld]; zurückbleiben mit [Schulden, Kind]
I was left with the job of clearing up — es blieb mir überlassen, aufzuräumen
4) (refrain from doing, using, etc., let remain undisturbed) stehen lassen [Abwasch, Essen]; sich (Dat.) entgehen lassen [Gelegenheit]5) (let remain in given state) lassenleave the door open/the light on — die Tür offen lassen/das Licht anlassen
leave somebody in the dark — (fig.) jemanden im dunkeln lassen
leave somebody alone — (allow to be alone) jemanden allein lassen; (stop bothering) jemanden in Ruhe lassen
leave it at that — (coll.) es dabei bewenden lassen
6) (refer, entrust)leave something to somebody/something — etwas jemandem/einer Sache überlassen
I leave the matter entirely in your hands — ich lege diese Angelegenheit ganz in Ihre Hand/Hände
7) (go away from) verlassenleave home at 6 a.m. — um 6 Uhr früh von zu Hause weggehen/-fahren
the plane leaves Bonn at 6 p.m. — das Flugzeug fliegt um 18 Uhr von Bonn ab
leave Bonn at 6 p.m. — (by car, in train) um 18 Uhr von Bonn abfahren; (by plane) um 18 Uhr in Bonn abfliegen
leave the road — (crash) von der Fahrbahn abkommen
leave the rails or tracks — entgleisen
I left her at the bus stop — (parted from) an der Bushaltestelle haben wir uns getrennt; (set down) ich habe sie an der Bushaltestelle abgesetzt
leave the table — vom Tisch aufstehen; abs.
the train leaves at 8.30 a.m. — der Zug fährt od. geht um 8.30 Uhr
leave for Paris — nach Paris fahren/fliegen
it is time to leave — wir müssen gehen od. aufbrechen
leave on the 8 a.m. train/flight — mit dem Acht-Uhr-Zug fahren/der Acht-Uhr-Maschine fliegen
8) (quit permanently) verlassenleave school — die Schule verlassen; (prematurely) von der Schule abgehen
9) (desert) verlassenleave somebody for another man/woman — jemanden wegen eines anderen Mannes/einer anderen Frau verlassen
he was left for dead — man ließ ihn zurück, weil man ihn für tot hielt
Phrasal Verbs:* * *n.Abschied -e m.Urlaub -e m. (the country) v.ausreisen v. v.(§ p.,p.p.: left)= abfahren v.aufhören v.hinterlassen v.verlassen v.zurücklassen v.überlassen v.übriglassen v. -
38 cover
1.['kʌvə(r)]noun1) (piece of cloth) Decke, die; (of cushion, bed) Bezug, der; (lid) Deckel, der; (of hole, engine, typewriter, etc.) Abdeckung, dieput a cover on or over — zudecken; abdecken [Loch, Fußboden, Grab, Fahrzeug, Maschine]; beziehen [Kissen, Bett]
read something from cover to cover — etwas von vorn bis hinten lesen
on the [front/back] cover — auf dem [vorderen/hinteren] Buchdeckel; (of magazine) auf der Titelseite/hinteren Umschlagseite
under plain cover — in neutralem Umschlag
[send something] under separate cover — [etwas] mit getrennter Post [schicken]
5) (hiding place, shelter) Schutz, dertake cover [from something] — Schutz [vor etwas (Dat.)] suchen
[be/go] under cover — (from bullets etc.) in Deckung [sein/gehen]
under cover — (from rain) überdacht [Sitzplatz]; regengeschützt
under cover of darkness — im Schutz der Dunkelheit
7) (protection) Deckung, diegive somebody/something cover — jemandem Deckung geben
9) (Insurance)[insurance] cover — Versicherung, die
2. transitive verbcover [version] — Coverversion, die
1) bedeckencover a book with leather — ein Buch in Leder binden
she covered her face with her hands — sie verbarg das Gesicht in den Händen
the roses are covered with greenfly — die Rosen sind voller Blattläuse
somebody is covered in or with confusion/shame — (fig.) jmd. ist ganz verlegen/sehr beschämt
3) (travel) zurücklegen6) (Journ.) berichten über (+ Akk.)7)£10 will cover my needs for the journey — 10 Pfund werden für die Reisekosten reichen
8) (shield) deckenI'll keep you covered — ich gebe dir Deckung
9)cover oneself — (fig.) sich absichern; (Insurance)
10) (aim gun at) in Schach halten (ugs.)I've got you covered — ich habe meine Waffe auf dich gerichtet
Phrasal Verbs:- academic.ru/85790/cover_for">cover for- cover in- cover up* * *1. verb1) (to put or spread something on, over or in front of: They covered (up) the body with a sheet; My shoes are covered in paint.) bedecken2) (to be enough to pay for: Will 10 dollars cover your expenses?) decken3) (to travel: We covered forty miles in one day.) zurücklegen4) (to stretch over a length of time etc: His diary covered three years.) sich erstrecken über5) (to protect: Are we covered by your car insurance?) decken6) (to report on: I'm covering the race for the local newspaper.) berichten über7) (to point a gun at: I had him covered.) in Schach halten2. noun1) (something which covers, especially a cloth over a table, bed etc: a table-cover; a bed-cover; They replaced the cover on the manhole.) die Decke2) (something that gives protection or shelter: The soldiers took cover from the enemy gunfire; insurance cover.) die Deckung3) (something that hides: He escaped under cover of darkness.) der Schutz•- coverage- covering
- cover-girl
- cover story
- cover-up* * *cov·er[ˈkʌvəʳ, AM -ɚ]I. n1. (spread) Abdeckung f; (flexible plastic case) Plane f; (for smaller objects) Hülle f; (cloth case) Kleiderhülle f; (protective top) Deckel m; (for bed) [Bett]decke f, Duvet nt SCHWEIZ; (for armchair, sofa) [Schon]bezug mmanhole \cover Schachtdeckel m2. (sheets)▪ the \covers pl das BettzeugAnn burrowed down beneath the \covers Ann zog sich die Decke über den Kopfhe threw back the \covers er warf die Bettdecke zurückhard \cover gebundenes Buch, Hardcover ntsoft \cover Taschenbuch ntto read a book from \cover to \cover ein Buch vom Anfang bis zum Ende lesen [o in einem durchlesenunder plain \cover in neutralem Umschlagunder separate \cover mit getrennter Postnot many of the seats are under \cover nicht viele Sitze sind überdacht; (concealed)he ordered his men to stay under \cover er befahl seinen Männern, in ihren Verstecken zu bleibenunder \cover of darkness im Schutz der Dunkelheitto take \cover somewhere sich akk irgendwo unterstellenI took \cover behind a wall/in a ditch/under the table ich versteckte mich hinter einer Wand/in einem Graben/unter dem Tischto break \cover aus dem [schützenden] Unterholz hervorbrechenunder \cover as getarnt alsto blow sb's \cover jdn enttarnen [o auffliegen lassendo you have \cover against theft? sind Sie gegen Diebstahl versichert?to ask for additional \cover zusätzliche Deckung verlangenfull \cover voller Versicherungsschutzthird-party \cover Haftpflichtversicherung fcomprehensive \cover Vollkaskoversicherung fto have \cover versichert sein, Versicherungsschutz habento operate without adequate \cover keinen ausreichenden Versicherungsschutz habendo you have sufficient \cover for this loan? haben Sie ausreichende Sicherheiten für diesen Kredit?to provide \cover for sb jdn vertretento provide emergency \cover einen Notdienst aufrechterhalten, eine Notfallversorgung gewährleisten13.▶ never judge a book by its \cover man sollte niemals nur nach dem Äußeren urteilenII. vt1. (put over)snow \covered the hills Schnee bedeckte die Hügelmy hands are \covered in ink/mud/paint meine Hände sind voller Tinte/Schlamm/Farbehow much of the Earth's surface is \covered by water? wie viel Prozent der Erdoberfläche liegt unter Wasser?\covered with blood voll Blut, blutig2. (to protect)they \covered him with a blanket sie deckten ihn mit einer Decke zuto \cover one's eyes/face with one's hands die Augen/das Gesicht mit den Händen bedecken3. (in order to hide)4. (extend over)London \covers 1579 square kilometres [of land] London erstreckt sich über 1579 Quadratkilometer; ( fig)the new office will \cover the whole of Scotland das neue Büro ist für ganz Schottland zuständig5. (travel)to \cover a lot of ground eine große Strecke zurücklegen; (make progress) gut vorankommen; (be wide-ranging) sehr umfassend seinduring the meeting we \covered a lot of ground wir sind bei der Sitzung gut vorangekommento \cover 20 kilometres in two hours 20 km in zwei Stunden fahren6. (deal with)this leaflet \covers what we've just discussed in more detail in der Broschüre finden Sie Informationen zu dem, was wir gerade ausführlich besprochen habendo these parking restrictions \cover residents as well as visitors? gelten die Parkbeschränkungen sowohl für Anlieger als auch für Besucher?the new regulations \cover precisely where and when protest marches can take place in den neuen Regelungen ist genau festgehalten, wo und wann Protestmärsche stattfinden dürfen7. (be enough for)▪ to \cover sth etw [ab]deckento \cover the costs die Kosten deckenhere's £20, will that \cover it? hier sind 20 Pfund, wird das reichen?8. (report on)the journalist was in Vietnam, \covering the war er war Kriegsberichterstatter in Vietnam9. (insure)are we \covered for accidental damage? sind wir gegen Unfallschäden versichert?the damage was \covered by the insurance der Schaden wurde von der Versicherung bezahltto be fully \covered vollen Versicherungsschutz haben10. (earn enough to pay) etw [ab]decken [o sichern]the dividend is \covered four times das Verhältnis Gewinn-Dividende ist 4:111. (protect)she tried to \cover herself by saying that... sie versuchte sich damit herauszureden, dass...12. MIL\cover me! gib mir Deckung!to \cover sb's retreat jds Rückzug decken13. (aim weapon at)▪ to \cover sb seine Waffe auf jdn/etw richtenhands up! I've got you \covered! Hände hoch! meine Waffe ist auf Sie gerichtet!14. (watch)▪ to \cover sth etw bewachen15. (do sb's job)▪ to \cover sth [for sb] etw [für jdn] übernehmencould you \cover my shift for me tomorrow? könnten Sie morgen meine Schicht übernehmen?16. (adopt song)to \cover a song einen Song covern fachspr, von einem Lied eine Coverversion aufnehmen17. ZOOLto \cover an animal ein Tier decken18.▶ to \cover a multitude of sins viel Unschönes verbergen▶ to \cover one's tracks seine Spuren verwischenIII. vito \cover well/badly paint gut/schlecht decken* * *['kʌvə(r)]1. n1) (= lid) Deckel m; (of lens) (Schutz)kappe f; (= loose cover on chair) Bezug m; (= cloth for typewriter, umbrella etc) Hülle f; (on lorries, tennis court) Plane f; (= sheet over merchandise, shop counter) Decke f, Tuch nt; (= blanket, quilt) (Bett)decke fhe put a cover over her/it — er deckte sie/es zu
she pulled the covers up to her chin — sie zog die Decke bis ans Kinn (hoch)
to read a book from cover to cover — ein Buch von Anfang bis Ende or von der ersten bis zur letzten Seite lesen
on the cover — auf dem Einband/Umschlag; (of magazine) auf der Titelseite, auf dem Titel(blatt)
3) (COMM: envelope) Umschlag m4) no pl (= shelter, protection) Schutz m (from vor +dat, gegen); (MIL) Deckung f (from vor +dat, gegen)to take cover (from rain) — sich unterstellen, Schutz suchen (from vor +dat ); (Mil) in Deckung gehen (from vor +dat )
these plants/the car should be kept under cover — diese Pflanzen sollten/das Auto sollte abgedeckt sein or (under roof)
to break cover — aus der Deckung hervorbrechen
6) (Brit: place at meal) Gedeck ntshe laid covers for six — sie deckte für sechs Personen, sie legte sechs Gedecke auf
2. vta covered wagon/way — ein Planwagen m
you're all covered with dog hairs — du bist voller Hundehaare
3) (= protect) deckenass (fig) — sich absichern
he only said that to cover himself — er hat das nur gesagt, um sich abzudecken or zu decken
I've got you covered! (with gun etc) — ich hab auf dich angelegt; ( fig, Chess etc ) ich hab dich
will £30 cover the drinks? — reichen £ 30 für die Getränke?
he gave me £30 to cover the drinks — er gab mir £ 30 für Getränke
6) (= take in, include) behandeln; (law also) erfassen; (= allow for, anticipate) possibilities, eventualities vorsehen7) (PRESS: report on) berichten über (+acc)8) (= travel) miles, distance zurücklegen9) (salesman etc) territory zuständig sein für11) (animals = copulate with) decken12) (= play a higher card than) überbieten* * *cover [ˈkʌvə(r)]A s1. Decke f2. weitS. (Pflanzen-, Schnee-, Wolken- etc) Decke f3. Deckel m:under cover GASTR zugedecktfrom cover to cover von der ersten bis zur letzten Seitec) (Schutz)Umschlag m5. Umhüllung f, Hülle f, Futteral n, Kappe f6. Überzug m, Bezug m7. a) TECH Schutzhaube f oder -platte fb) Abdeckhaube f (eines Plattenspielers etc)c) Schutzmantel m (von elektrischen Röhren)8. Briefumschlag m, Kuvert n:under same cover mit gleichem Schreiben, beiliegend;under separate cover mit getrennter Post;under plain cover in neutralem Umschlag10. Faltbrief m12. Schutz m, Obdach n, Dach n:get under cover sich unterstellenunder cover of night im Schutze der Nacht14. MILtake cover in Deckung gehen, Deckung nehmen;take cover! (in) Deckung!b) Sicherung f, Abschirmung f15. JAGDa) Lager n (von Wild)b) (schützendes) Dickicht:break cover ins Freie treten16. fig Tarnung f, Deckmantel m, Vorwand m:blow one’s cover auffliegen umg (Agent etc)17. Gedeck n (bei Tisch)18. WIRTSCH Deckung f, Sicherheit f:cover funds Deckungsmittel;cover ratio Deckungsverhältnis n (einer Währung)B v/t1. ab-, be-, zudecken ( alle:with mit):covered with voll von;covered with dust staubbedeckt;covered in sweat schweißbedeckt, -gebadet;remain covered den Hut aufbehalten;3. Papier, Seiten vollschreiben4. überziehen, umwickeln, umhüllen, umspinnen:covered buttons überzogene Knöpfe5. einhüllen, -wickeln, -schlagen ( alle:in, with in akk)6. a) verdecken, -bergen (auch fig)cover (up) one’s mistakes;cover up a scandal einen Skandal vertuschenfrom, against vor dat, gegen):cover o.s. fig sich absichern8. MILa) den Rückzug etc decken, schützen, abschirmen, sichernc) ein Gebiet beherrschen, im Schussfeld habend) ein Gelände bestreichen, (mit Feuer) belegen9. zielen auf (akk), in Schach halten:cover a loss einen Verlust decken;cover debts Schulden (ab)deckenagainst gegen):be covered Versicherungsschutz haben oder genießen12. decken, genügen oder ausreichen für:13. umfassen, umschließen, einschließen, beinhalten, enthalten, behandeln:14. (statistisch, mit Radar, Werbung etc) erfassen15. ein Thema erschöpfend behandeln17. eine Strecke zurücklegen:a) eine große Strecke zurücklegen,18. einen Bezirk bereisen, bearbeiten:21. jemanden beschatten, beobachtenC v/i1. TECH decken:2. SPORT decken3. cover for einspringen für, vertreten* * *1.['kʌvə(r)]noun1) (piece of cloth) Decke, die; (of cushion, bed) Bezug, der; (lid) Deckel, der; (of hole, engine, typewriter, etc.) Abdeckung, dieput a cover on or over — zudecken; abdecken [Loch, Fußboden, Grab, Fahrzeug, Maschine]; beziehen [Kissen, Bett]
on the [front/back] cover — auf dem [vorderen/hinteren] Buchdeckel; (of magazine) auf der Titelseite/hinteren Umschlagseite
[send something] under separate cover — [etwas] mit getrennter Post [schicken]
5) (hiding place, shelter) Schutz, dertake cover [from something] — Schutz [vor etwas (Dat.)] suchen
[be/go] under cover — (from bullets etc.) in Deckung [sein/gehen]
under cover — (from rain) überdacht [Sitzplatz]; regengeschützt
7) (protection) Deckung, diegive somebody/something cover — jemandem Deckung geben
9) (Insurance)[insurance] cover — Versicherung, die
10) (of song etc.)2. transitive verbcover [version] — Coverversion, die
1) bedeckensomebody is covered in or with confusion/shame — (fig.) jmd. ist ganz verlegen/sehr beschämt
2) (conceal, lit. or fig.) verbergen; (for protection) abdecken3) (travel) zurücklegen4) in p.p. (having roof) überdacht5) (deal with) behandeln; (include) abdecken6) (Journ.) berichten über (+ Akk.)7)£10 will cover my needs for the journey — 10 Pfund werden für die Reisekosten reichen
8) (shield) decken9)cover oneself — (fig.) sich absichern; (Insurance)
10) (aim gun at) in Schach halten (ugs.)11) (record new version of) covernPhrasal Verbs:- cover in- cover up* * *n.Abdeckung f.Decke -n f.Deckel - m.Schutz m.Umschlag -¨e m.Zeitungsmantel m.Überzug -¨e m. v.bedecken v.bespannen (mit Stoff...) v.decken v.umfassen v.überziehen v. -
39 off
1. adverb1) (away, at or to a distance)the lake is not far off — der See ist nicht weit [weg od. entfernt]
Christmas is not far off — es ist nicht mehr lang bis Weihnachten
some way off — in einiger Entfernung
I must be off — ich muss fort od. weg od. los
off we go! — (we are starting) los od. ab geht's!; (let us start) gehen/fahren wir!
get the lid off — den Deckel abbekommen
the meat etc. is off — das Fleisch usw. ist schlecht [geworden]
be a bit off — (Brit. fig.) ein starkes Stück sein (ugs.)
3)the light/radio etc. is off — das Licht/Radio usw. ist aus
4)is Sunday's picnic off? — fällt das Picknick am Sonntag aus?
off and on — immer mal wieder (ugs.)
on my day off — an meinem freien Tag
take/get/have a week etc. off — eine Woche usw. Urlaub nehmen/bekommen/haben
6) (no longer available)soup etc. is off — es gibt keine Suppe usw. mehr
7) (situated as regards money etc.)he is badly etc. off — er ist schlecht usw. gestellt
how are you off for food? — wieviel Essbares hast du noch?
2. prepositionbe badly off for something — mit etwas knapp sein
1) (from) von2)be off school/work — in der Schule/am Arbeitsplatz fehlen
get off the subject — [vom Thema] abschweifen
4) (designed not to cover)off-the-shoulder — schulterfrei [Kleid]
be off something — etwas leid sein od. haben (ugs.)
6) (leading from, not far from)just off the square — ganz in der Nähe des Platzes
3. adjectivea street off the main road — eine Straße, die von der Hauptstraße abgeht
the off side — (Brit.) (when travelling on the left/right) die rechte/linke Seite
* * *(to register or record time of arriving at or leaving work.) ein-, ausstempeln* * *[ɒf, AM ɑ:f]I. prephe wiped all the dust \off the tables er wischte den ganzen Staub von den Tischenplease take your foot \off mine nimm bitte deinen Fuß von meinem [herunter]keep your dog \off my property! halten Sie Ihren Hund von meinem Grundstück fern!has anyone taken a book \off my desk? hat jemand ein Buch von meinem Tisch genommen?I can't get this paint \off my hands ich bekomme die Farbe nicht von meinen Händen abthat cherry stain won't come \off the shirt dieser Kirschfleck geht nicht aus dem Hemd heraushe cut a piece \off the cheese er schnitt ein Stück Käse abto be \off the air RADIO, TV nicht mehr sendenthe TV station goes \off the air at 11:30 pm die Fernsehstation beendet ihr Programm um 23.30 Uhrthey jumped \off the cliff sie sprangen von der Klippethe boy fell \off his bike several times der Junge fiel ein paar Mal von seinem Fahrrad [herunter]he rolled \off the bed er rollte aus dem Bettthe coat slipped \off his arms der Mantel rutschte von seinen Armenlet's get \off the bus at the next stop lass uns bei der nächsten Bushaltestelle aussteigento get \off sb/sth ( fam) jdn/etw in Ruhe lassensingle wires are leading \off the main lines einzelne Drähte führen von der Hauptleitung weghe managed to stay \off alcohol er schaffte es, keinen Alkohol mehr anzurühren\off the point nicht relevantsomehow we keep getting \off the point irgendwie kommen wir immer vom Thema ab\off the record inoffiziell, nicht für die Öffentlichkeit bestimmt\off the subject nicht zum Thema gehörendI wish we could talk about something \off the subjects of sports and cars ich würde gerne mal über ein anderes Thema als Sport oder Autos redento get \off the subject vom Thema abschweifena long way \off doing sth weit davon entfernt, etw zu tunwe're still a long way \off finishing es dauert noch lange, bis wir fertig sindfar \off weit entfernthow far \off finishing the project are we? wie lange werden wir noch brauchen, um das Projekt abzuschließen?just \off sth in der Nähe einer S. genthey live just \off the main street sie wohnen gleich an der Hauptstraßeto anchor \off Blue Bay vor Blue Bay ankernsix miles \off Dunkirk sechs Meilen vor Dünkirchen6. (absent from)to be \off work am Arbeitsplatz fehlenhe's been \off work for over six months er war seit sechs Monaten nicht mehr bei der Arbeit▪ to be \off sb/sth von jdm/etw genug habento be \off one's food keinen Appetit habento go \off sb/sth jdn/etw nicht mehr mögenI used to love wine but I've gone \off it recently ich habe immer gerne Wein getrunken, aber seit Kurzem mag ich keinen mehr8. (not taking)▪ to be \off sth etw nicht mehr einnehmen müssenshe's well enough to be \off the medicine es geht ihr gut genug, dass sie die Medizin absetzen kannto be \off the tablets ohne die Tabletten auskommento come \off the pill die Pille nicht mehr nehmen9. (subsisting)they live \off a small inheritance sie leben von einer kleinen Erbschaftthe car runs \off solar energy der Wagen läuft mit Solarenergie10. (from source)I don't like taking money \off you ich möchte kein Geld von dir nehmenthe girl bought the boy's old bike \off him das Mädchen kaufte dem Jungen sein altes Rad abto get sth \off sb ( fam) etw von jdm bekommenI take $10 \off the price of the jeans for you ich lasse Ihnen 10 Dollar vom Preis für die Jeans nachthere was $40 or $50 \off most jackets in the shop die meisten Jacken in dem Laden waren um 40 oder 50 Dollar billiger12.to be \off beam daneben liegen fam▶ \off the cuff aus dem Stegreif▶ \off one's head nicht ganz bei Trosthe's \off his head er ist nicht mehr ganz bei Trostshe went completely \off her head sie hat komplett den Verstand verloren▶ \off the top of one's head aus dem Stegreifto go \off the wall ausflippen fam1. (not on) aus2. (away) weg-let's try to \off early tomorrow lass uns versuchen, morgen frühzeitig loszukommenI didn't get \off to a very good start this morning der Tag hat für mich nicht gut angefangenshe's \off to Canada next week sie fährt nächste Woche nach Kanadato drive \off wegfahrento go \off weggehenI'm just going \off to the shops ich gehe nur schnell mal einkaufento see sb \off jdn verabschieden3. (removed) ab-I'll take my jacket \off ich ziehe meine Jacke aushe helped her \off with her jacket er half ihr aus der Jackeone of my buttons has come \off einer von meinen Knöpfen ist abgegangen\off with his head! Kopf ab!\off with your jacket! zieh die Jacke aus!4. (completely)between us we managed to finish \off eight bottles of wine ( fam) zusammen schafften wir es, acht Flaschen Wein zu leerento burn \off ⇆ sth etw verbrennento kill \off ⇆ sth etw vernichten [o ausrotten]to kill \off germs Keime abtötento pay \off ⇆ sth etw abbezahlen5. (in bad shape) schlecht6. (distant in time) entferntyour birthday is only one week \off dein Geburtstag ist schon in einer Wocheto be far \off weit weg seinthe exams are so far \off es ist noch so lange hin bis zu den Prüfungen7. (stopped) abgesagtthe wedding's \off die Hochzeit ist abgeblasen famhis hockey match was rained \off sein Hockeyspiel fand wegen Regen nicht stattto call sth \off etw absagen8. (discounted) reduziertthere's 40% \off this week on all winter coats diese Woche gibt es einen Preisnachlass von 40 % auf alle Wintermäntelto get money \off Rabatt bekommen9. (separated)to shut \off streets Straßen sperrento fence sth \off etw abzäunen10. (expressing riddance)we went out to walk \off some of our dinner wir ging raus, um einen Verdauungsspaziergang zu machenhe's gone to sleep \off a headache after rather too much alcohol er ist dabei, seinen Kater auszuschlafento laugh sth \off etw mit einem Lachen abtunI can't find the \off switch ich kann den Schalter nicht findenthe cream is \off die Sahne hat einen Stich BRD3. (not at work)▪ to be \off freihabento have/take some time \off einige Zeit freibekommen/freinehmenI'm having an \off day today ich habe heute einen schlechten Tag5. (provided for)sb is badly/well \off jdm geht es [finanziell] schlecht/gut, jd ist schlecht/gut dran famI'm quite well \off for sweaters was Pullover angeht, bin ich gut ausgestattethow are you \off for money? BRIT, AUS wie sieht es bei dir mit dem Geld aus?that's a bit \off das ist ein dicker Hund [o nicht die feine Art] famto be ready for the \off bereit zum Gehen seinV. vt AM (sl)* * *[ɒf]1. adv1)the house is 5 km off — das Haus ist 5 km entferntsome way off (from here) — in einiger Entfernung (von hier)
it's a long way off — das ist weit weg; (time) das liegt in weiter Ferne
August isn't/the exams aren't very far off —
noises off (Theat) — Geräusche pl hinter den Kulissen
2)to be/go off — gehen(be) off with you! — fort mit dir!, mach, dass du wegkommst!
it's time I was off — es wird or ist (höchste) Zeit, dass ich gehe
where are you off to? — wohin gehen Sie denn?, wohin gehts denn? (inf)
off we go! — los!, auf los gehts los!, na denn man los! (inf)
3)he had his coat off — er hatte den Mantel aushe helped me off with my coat — er half mir aus dem Mantel
there are two buttons off — es fehlen zwei Knöpfe, da sind zwei Knöpfe ab
off with his head! — herunter mit seinem Kopf!, Kopf ab!
4)3% off for cash (Comm) — 3% Skonto, bei Barzahlung 3%
to give sb £5/something off — jdm £ 5 Ermäßigung/eine Ermäßigung geben
he let me have £5 off — er gab es mir (um) £ 5 billiger
5)(= not at work)
to have time off to do sth — (Zeit) freibekommen haben, um etw zu tunshe's nearly always off on Tuesdays — dienstags hat sie fast immer frei
6)off and on, on and off — ab und zu, ab und an2. adj1) attr (= substandard) year, day etc schlechtthe bet/agreement is off — die Wette/Abmachung gilt nicht (mehr)
4) TV, light, machine aus(geschaltet); tap zu(gedreht)the gas/electricity was off — das Gas/der Strom war abgeschaltet
5)they are badly/well or comfortably off — sie sind nicht gut/(ganz) gut gestellt, sie stehen sich schlecht/(ganz) gut
I am badly off for money/time —
how are we off for time? — wie sieht es mit der Zeit aus?, wie viel Zeit haben wir noch?
he is better/worse off staying in England — er steht sich in England besser/schlechter
6) predhe was quite a bit off in his calculations — er hatte sich in seinen Berechnungen ziemlich or schwer (inf) vertan
7) pred (inf)it's a bit off not letting me know — das ist ja nicht die feine Art, mir nicht Bescheid zu sagen
she's been a bit off with me all week — sie hat sich die ganze Woche mir gegenüber etwas komisch verhalten
3. prep1) (indicating motion, removal etc) von (+dat)he jumped off the roof — er sprang vom Dach
I'll take something off the price for you — ich lasse Ihnen vom or im Preis etwas nach
he got £2 off the shirt — er bekam das Hemd £ 2 billiger
2) (= distant from) ab(gelegen) von (+dat); (= in a side street from) in einer Nebenstraße von (+dat); (NAUT) vor (+dat)the house was just off the main road — das Haus lag in unmittelbarer Nähe der Hauptstraße
just off Piccadilly — in der Nähe von Piccadilly, gleich bei Piccadilly
3)See:* * *off [ɒf]A adv1. (meist in Verbindung mit Verben) fort, weg, davon:a) weg oder fort sein,b) (weg)gehen,c) SPORT starten;be off!, off you go!, off with you! fort mit dir!, weg!;off to bed with you! ins Bett mit euch!;where are you off to? wo gehst du hin?;he’s off sick today er hat sich für heute krankgemeldet2. ab…, aus…, los…:the apple is off der Apfel ist ab;3. weg, entfernt:4. Zeitpunkt: von jetzt an, hin:Christmas is a week off bis Weihnachten ist es eine Woche;a) ab und zu, hin und wieder,b) ab und an, mit (kurzen) Unterbrechungen5. 5% off WIRTSCH 5% Nachlass6. TECH aus (geschaltet), abgeschaltet, abgestellt (Maschine, Radio etc), (ab)gesperrt (Gas etc), zu (Hahn etc):“off” „aus“7. be off ausfallen, nicht stattfinden:the bet is off die Wette gilt nicht mehr;their engagement is off sie haben ihre Verlobung gelöst;8. aus(gegangen), (aus)verkauft, nicht mehr vorrätig, alle:9. frei (von Arbeit):take a day off sich einen Tag freinehmen;have one day a week off einen Tag in der Woche freihaben;give sb the afternoon off jemandem den Nachmittag freigeben;she’s off today sie hat heute ihren freien Tag10. ganz, zu Ende: → die Verbindungen mit den verschiedenen Verben11. WIRTSCH flau:12. nicht mehr frisch, (leicht) verdorben (Nahrungsmittel):the milk is off die Milch hat einen Stich umg13. SPORT nicht in Form14. besonders US im Irrtum:you are off on that point da bist du auf dem Holzweg umg16. SCHIFF vom Lande etc abhow are you off for …? wie sieht es bei dir mit … aus?, wie steht es bei dir mit …?B präpclimb off the horse vom Pferd (herunter)steigen;take sth off the table etwas vom Tisch (weg)nehmen;he drove them off the seas er vertrieb sie von den Weltmeeren;eat off a plate von einem Teller essen;cut a slice off the loaf eine Scheibe vom Laib abschneiden;2. weg von, entfernt von, abseits von (oder gen), von … ab:a street off Piccadilly eine Seitenstraße von Piccadilly;off the ball SPORT ohne Ball;sing off the note falsch singen;be off size vom Maß abweichen4. be off stha) etwas nicht mehr mögen,b) kuriert von etwas sein umg:5. SCHIFF auf der Höhe von Trafalgar etc, vor der Küste etc:C adj1. (weiter) entfernt2. Seiten…, Neben…:3. fig Neben…, sekundär, nebensächlich4. recht(er, e, es) (von Tieren, Fuhrwerken etc):the off hind leg das rechte Hinterbein;the off horse das rechte Pferd, das Handpferd5. SCHIFF weiter von der Küste entfernt, seewärts gelegen6. ab(-), los(gegangen), weg:the button is off der Knopf ist ab7. (arbeits-, dienst)frei:an off day ein freier Tag ( → C 8)8. schlecht:an off day ein schlechter Tag (an dem alles misslingt) ( → C 7);I’m having one of my off days heute geht mir alles schief, das ist heute nicht mein Tag;he must have written this on an off day er muss einen schlechten Tag gehabt haben, als er das geschrieben hat;off shade Fehlfarbe fD v/t US sl jemanden umlegenE v/i meist imp verschwindenF int fort!, weg!, raus!:hands off! Hände weg!* * *1. adverb1) (away, at or to a distance)the lake is not far off — der See ist nicht weit [weg od. entfernt]
I must be off — ich muss fort od. weg od. los
off we go! — (we are starting) los od. ab geht's!; (let us start) gehen/fahren wir!
2) (not in good condition) mitgenommenthe meat etc. is off — das Fleisch usw. ist schlecht [geworden]
be a bit off — (Brit. fig.) ein starkes Stück sein (ugs.)
3)be off — (switched or turned off) [Wasser, Gas, Strom:] abgestellt sein
the light/radio etc. is off — das Licht/Radio usw. ist aus
4)be off — (cancelled) abgesagt sein; [Verlobung:] [auf]gelöst sein
off and on — immer mal wieder (ugs.)
5) (not at work) freitake/get/have a week etc. off — eine Woche usw. Urlaub nehmen/bekommen/haben
soup etc. is off — es gibt keine Suppe usw. mehr
7) (situated as regards money etc.)2. prepositionhe is badly etc. off — er ist schlecht usw. gestellt
1) (from) von2)be off school/work — in der Schule/am Arbeitsplatz fehlen
get off the subject — [vom Thema] abschweifen
off-the-shoulder — schulterfrei [Kleid]
be off something — etwas leid sein od. haben (ugs.)
6) (leading from, not far from)a street off the main road — eine Straße, die von der Hauptstraße abgeht
7) (to seaward of) vor (+ Dat.)3. adjectivethe off side — (Brit.) (when travelling on the left/right) die rechte/linke Seite
* * *adj.ausgeschaltet adj.entfernt adj.fort adj.von adj. prep.aus präp. -
40 pair
1. noun1) (set of two) Paar, dasa pair of gloves/socks/shoes — etc. ein Paar Handschuhe/Socken/Schuhe usw.
a or one pair of hands/eyes — zwei Hände/Augen
the pair of them — die beiden
2) (single article)a pair of pyjamas/scissors — etc. ein Schlafanzug/eine Schere usw.
a pair of trousers/jeans — eine Hose/Jeans; ein Paar Hosen/Jeans
4) (Cards) Pärchen, das2. transitive verbpaaren; [paarweise] zusammenstellenPhrasal Verbs:- academic.ru/89765/pair_off">pair off* * *[peə] 1. noun1) (a set of two of the same thing which are (intended to be) used etc together: a pair of shoes/gloves.) das Paar3) (two people, animals etc, often one of either sex, who are thought of together for some reason: a pair of giant pandas; John and James are the guilty pair.) das Paar2. verb(to make into a pair: She was paired with my brother in the tennis match.) paarweise ordnen* * *[peəʳ, AM per]I. nI've only got one \pair of hands ich habe [auch] nur zwei Händea \pair of eyes ein Augenpaar nta \pair of gloves/socks ein Paar nt Handschuhe/Sockena \pair of glasses eine Brillea \pair of scissors eine Scherea \pair of trousers eine Hosea \pair of tweezers eine Pinzettea carriage and \pair ein Zweispänner m6. BRIT POL verabredete Abwesenheit von Abgeordneten verschiedener Parteien bei einer Abstimmung▪ to be \paired with sb mit einem Abgeordneten einer gegnerischen Partei ein Abkommen für die beiderseitige Abwesenheit bei einer Abstimmung treffen* * *[pɛə(r)]1. n1) (of gloves, shoes, people) Paar nt; (of animals, cards) Pärchen nt; (hum sl = breasts) Vorbau m (inf), Dinger pl (sl)a new pair (of trousers) — eine neue (Hose); (of shoes) (ein Paar) neue
I've lost my scissors, could I borrow your pair? — ich habe meine Schere verloren, kannst du mir deine leihen?
I've only got one pair of hands —
he has a useful pair of hands (boxer) — er ist ein guter Boxer
she has a great pair of legs — sie hat tolle Beine (inf)
in pairs — paarweise; hunt, arrive, go out zu zweit; be seated
2) pairssing or plin the pairs — im Paarlauf/Zweier
2. vtin Paaren or paarweise anordnenI was paired with Bob for the next round — in der nächsten Runde musste ich mit Bob ein Paar bilden
* * *pair [peə(r)]A s1. Paar n:I’ve got only one pair of hands umg ich hab (schließlich) nur zwei Hände, ich kann nicht mehr als arbeitentwo pairs of glasses zwei Brillenpair skater Paarläufer(in)4. POLa) zwei Mitglieder verschiedener Parteien, die ein Abkommen getroffen haben, bei bestimmten Entscheidungen sich der Stimme zu enthalten oder der Sitzung fernzubleibenwhere is the pair to this shoe? wo ist der zweite Schuh?6. (Zweier)Gespann n:carriage and pair Zweispänner msliding pair Prismen-, Ebenenpaar9. Kartenspiel:a) Paar n, Pärchen n (zwei gleichwertige Karten)b) Paar n (zwei Spieler, die als Partner spielen)B v/tpair off (junge) Leute zusammenbringen, verkuppeln;C v/i1. zusammenpassen, ein schönes Paar bilden2. sich verbinden, sich vereinigen ( beide:with sb mit jemandem)3. sich paaren (Tiere)pr abk1. pair2. paper3. power* * *1. noun1) (set of two) Paar, dasa pair of gloves/socks/shoes — etc. ein Paar Handschuhe/Socken/Schuhe usw.
a or one pair of hands/eyes — zwei Hände/Augen
2) (single article)a pair of pyjamas/scissors — etc. ein Schlafanzug/eine Schere usw.
a pair of trousers/jeans — eine Hose/Jeans; ein Paar Hosen/Jeans
4) (Cards) Pärchen, das2. transitive verbpaaren; [paarweise] zusammenstellenPhrasal Verbs:- pair off* * *n.Paar -e n.
См. также в других словарях:
Jemandem sind die Hände \(auch: Hände und Füße\) gebunden — Jemandem sind die Hände (auch: Hände und Füße) gebunden; an Händen und Füßen gebunden sein Mit der Wendung wird ausgedrückt, dass jemand nicht so handeln oder entscheiden kann, wie er möchte, weil seine Handlungs und Entscheidungsfreiheit durch … Universal-Lexikon
Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge — ist der Titel eines 1910 veröffentlichten Romans in Tagebuchform von Rainer Maria Rilke. Der Roman wurde 1904 in Rom begonnen und reflektiert unter anderem die ersten Eindrücke eines Paris Aufenthaltes des Autors von 1902/03. Das 1910 in Leipzig… … Deutsch Wikipedia
Die Lage der arbeitenden Klasse in England — Die Lage der arbeitenden Klasse in England, Leipzig 1845 Die Lage der arbeitenden Klasse in England mit dem Untertitel Nach eigner Anschauung und authentischen Quellen ist eine wichtige Arbeit und Frühschrift von Friedrich Engels aus dem Jahr… … Deutsch Wikipedia
Die 40 Tage des Musa Dagh — Die vierzig Tage des Musa Dagh ist der Titel eines im November 1933 erschienenen historischen Romanes des österreichisch jüdischen Schriftstellers Franz Werfel, in dem der Völkermord an den Armeniern und der Widerstand dagegen unter Moses Der… … Deutsch Wikipedia
Die vertauschten Köpfe — Die vertauschten Köpfe, Untertitel: Eine indische Legende, ist die längste Erzählung von Thomas Mann. Sie erschien erstmals im Oktober 1940 in Stockholm. Die Arbeit daran hatte der Autor am 1. Januar 1940 in Princeton begonnen und am 28. Juli… … Deutsch Wikipedia
Die vierzig Tage des Musa Dagh — ist der Titel eines im November 1933 erschienenen historischen Romanes des österreichischen Schriftstellers Franz Werfel, in dem der Völkermord an den Armeniern und der armenische Widerstand auf dem Musa Dağı unter der Führung Moses Der… … Deutsch Wikipedia
Die Steinernen — „Die Steinernen“ ist im Gilgamesch Epos die Bezeichnung von mythologischen Steinwesen, denen die Wasser des Todes nichts anhaben können. Sie sind verantwortlich für die Herstellung von Stocherstangen mit einer Länge von 30 Metern, die für… … Deutsch Wikipedia
Die Dämonen (Doderer) — Die Dämonen. Nach der Chronik des Sektionsrates Geyrenhoff ist ein 1956 erschienener Roman von Heimito von Doderer. Inhaltsverzeichnis 1 Entstehung, Stellung im Gesamtwerk 2 Inhalt 3 Personal (mit Textproben) … Deutsch Wikipedia
Die semantische und die syntaktische Einteilung der Verben — Die Verben können von verschiedenen Standpunkten aus eingeteil werden. Vom semantischen Standpunkt aus unterscheidet man folgende Gruppen von Verben: 1. Vollverben. Dazu gehören: a) Verben, die eine Handlung, einen Vorgang bezeichnen: arbeiten,… … Deutsche Grammatik
Die Akte Odessa — ist der deutsche Titel eines Romans von Frederick Forsyth aus dem Jahr 1972. Der Originaltitel lautet The Odessa File, unter diesem Namen wurde das Buch 1974 auch verfilmt. Handlung Die Geschichte spielt in den Jahren 1963–1964, überwiegend in… … Deutsch Wikipedia
Die Sonette an Orpheus — sind ein Gedichtzyklus von Rainer Maria Rilke. Er schrieb die 55 Sonette im Februar 1922 wie im „Diktat“ nieder, nachdem er die viele Jahre stockende Arbeit an den Duineser Elegien beendet hatte. Beide Gedichtbände stehen bereits für den Autor in … Deutsch Wikipedia