-
1 wytęż|yć
pf — wytęż|ać impf Ⅰ vt wytężyć wzrok to look hard- wytężyć słuch to prick up one’s ears- wytężyć wszystkie siły to summon up one’s strength- wytężyć umysł to rack one’s brainⅡ wytężyć się — wytężać się (wysilać się) to exert oneselfThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wytęż|yć
-
2 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
3 źle
adv. grad. 1. (nienależycie) poorly; (błędnie) wrongly- uczyć się źle to be a poor learner- źle coś zrozumieć to misunderstand sth- źle przygotowani zawodnicy poorly prepared competitors- źle pojęta solidarność solidarity wrongly understood- źle wybrać kierunek studiów to choose the wrong university course- źle wywiązywać się ze swoich obowiązków to carry out one’s obligations in an unsatisfactory manner- źle wychowany/ułożony ill-bred/-mannered2. (słabo) czuć się źle to feel bad a. unwell- źle wyglądać to look ill a. unwell3. (niedostatecznie) badly, poorly- źle odżywiane dziecko a poorly fed child- źle płatna praca a badly a. poorly paid job4. (nieuczciwie) badly- źle odnosić się do pracowników to treat one’s subordinates badly- źle się prowadzić to conduct oneself badly- kobieta/dziewczyna źle się prowadząca a girl/woman of ill repute5. (negatywnie) badly; ill książk.- mówić o kimś źle to speak badly a. ill of sb- takie zachowanie źle o tobie świadczy such behaviour does you little credit6. (nieżyczliwie) badly- być źle przyjętym przez kogoś to be badly received by sb- być źle usposobionym do czegoś/kogoś to be ill-disposed to(wards) sth/sb- źle traktował kolegów he treated his friends badly7. (nieprzyjemnie) źle mu było na obczyźnie/poza domem it was hard on him living abroad/away from home- źle się czuła w jego towarzystwie she felt uncomfortable in his company8. (niepomyślnie) badly- takie zabawy mogą się źle skończyć fun and games like that can end up badly- moje sprawy źle się układają my affairs aren’t going too well9 (jako równoważnik zdania) źle, że nie przyszedł od razu po pomoc it’s too bad (that) he didn’t ask for help straight away■ źle z nim/z nią pot. he/she is in a bad way pot.- i tak źle, i tak niedobrze pot. ≈ if it’s not one thing it’s another pot.* * *źle wyglądasz — you look bad lub ill
źle wychowany — bad-mannered, ill-mannered
źle się czuć — to be lub feel unwell
źle, że tak się stało — (it's) too bad (that) this happened
* * *adv.1. (= niedobrze) badly, wrongly, improperly, ill; być źle wychowanym be bad l. ill mannered; be mannerless; have no manners; źle się zachowywać misbehave/misconduct; be rude; bardzo źle o czymś świadczyć be an indictment of sth; mieć źle w głowie pot. be nuts; be crazy; be out of one's mind; źle się sprzedawać sell badly; źle się zacząć get off to a bad start; źle zacząć ( znajomość) get off the wrong foot; źle coś zrozumieć misunderstand l. misinterpret l. misapprehend sth; take sth in ill part; nie zrozum mnie źle don't get me wrong; źle dobrany (o osobach, rzeczach) ill-assorted, mismatched; źle skrywany (o żalu, pogardzie) ill-disguised; źle wymawiać mispronounce; źle stosować misapply; źle ocenić (sytuację, odległość, osobę) misjudge; źle rozegrać ( sytuację) mishandle; źle coś widzieć (np. scenę z góry) have a bad view of sth; być źle ubranym be badly dressed; look dowdy; źle działać ( o urządzeniu) perform badly; źle zaprojektowany badly designed.2. (= słabo, mizernie) poorly, badly; źle się czuć feel bad l. awful l. unwell; źle wyglądać look bad l. awful; z kimś jest źle sb is in a serious condition; źle odżywiony ill nourished, malnourished; źle sytuowany badly off.3. (= mało) badly, insufficiently; źle zarabiać be badly paid; źle opłacany ( o pracowniku) underpaid.4. (= nieuczciwie) źle się prowadzić have a bad reputation; źle mu z oczu patrzy pot. (= nie budzi zaufania) he doesn't inspire confidence.5. (= negatywnie, niekorzystnie) badly, poorly; mówić o kimś źle speak badly l. evil of sb; źle kogoś nastrajać put sb in a bad mood; źle na czymś wyjść lose out on sth.6. (= nieżyczliwie) źle traktować maltreat, ill-treat, mistreat, abuse (sb); treat sb badly; źle komuś życzyć wish sb ill; bear malice to sb; nie życzyć komuś źle bear sb no malice; źle wróżyć augur badly.7. (= nieprzyjemnie, ciężko, smutno) hard, sadly; źle mi bez ciebie I feel so bad l. sad without you; czuję się źle w jego towarzystwie I don't feel comfortable in his company; I don't feel at ease when he is around.8. (= niepomyślnie) badly; komuś źle poszło na egzaminie sb did badly in an exam; źle się komuś powodzi sb is doing badly; źle trafiłeś it's not the right time l. moment; on źle skończy he will come to no good; he will come to a bad l. sticky end; źle się skończyć come to grief l. a bad end l. no good; źle na tym wyjdziesz you will lose on it; źle się komuś przysłużyć do sb a bad service.9. ( o niepomyślnej sytuacji) badly, bad; źle z nami we're done for; oj, źle! too bad!; gorzej niż źle worse than bad; nie tak źle not too bad; gorzej już być nie może it can't be worse than that; things have gone from bad to worse; i tak źle, i tak niedobrze we are in a cleft stick.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > źle
-
4 gó|ra
Ⅰ f 1. (wzniesienie) (wysokie) mountain; (niskie) hill- stroma/wysoka/lesista góra a steep/high/wooded mountain- szczyt góry the top a. summit of a mountain- zbocze góry the side of a mountain, a mountain slope- chodzić po górach to walk in the mountains- wciąż schodzili z góry they were going downhill all the time- dźwigali bagaże pod górę they carried their luggage uphill- wejść/wspiąć się na górę to climb a mountain- zejść z góry to come down a. descend książk. a mountain- góry i doły (na drodze) potholes- góry i doliny hills and dales- góry Szkocji the (Scottish) Highlands2. (sterta) pile, mountain- góra śmieci a pile a. heap of rubbish- mieć górę naczyń do zmywania to have loads a. mountains of washing-up to do pot.- pod choinką leżała góra prezentów there was a pile of presents under the Christmas tree3. (górna część) top- przeszukać coś od góry do dołu to search sth from top to bottom- zmierzyć kogoś wzrokiem od góry do dołu to look sb up and down- od góry do dołu w bloku zapaliły się światła lights came on all over the block- siedział u góry stołu he sat at the head of the table- na górze at the top- każda strona ma numer na górze each page is numbered at the top- list leżał na górze komody the letter was lying on top of the chest (of drawers)4. sgt (w budynku) upstairs- zawsze urządzają przyjęcia na górze they always hold their parties upstairs- na górę upstairs- iść/przyjść z góry to go/come downstairs- z góry dobiegł go głos a voice could be heard from upstairs- poszli na górę już dawno temu they went upstairs a long time ago5. (miejsce, położenie) powietrze na górze jest bardzo zimne the upper air is very cold- tam, na górze up there- w górę up, upwards- balon płynął w górę the balloon floated upwards- w górze rzeki upriver- w górę rzeki upstream- do góry up- w ładną pogodę dym idzie prosto do góry in fine weather the smoke rises straight up- iść do góry po schodach/drabinie to go up a. climb the stairs/a ladder- do samej góry to the very top- tą stroną do góry! (oznaczenie przesyłki) this side up!- twarzą do góry face up a. uppermost- ku górze upwards- w górze (w powietrzu) up in the air, in the sky- w górze powoli płynęły obłoki clouds were floating (by) slowly in the sky- trzymaj ręce w górze! keep your hands up!- od góry from above- trzeba do wieży wejść od góry you have to enter the tower from above- z góry from above; from on high książk.- ceny idą w górę przen. prices are going up- pnie się w górę do władzy przen. he’s climbing (up) the power ladder- idzie w górę w swojej firmie przen. he’s rising in his company- barometr/licznik idzie w górę przen. the barometric pressure/meter reading is rising6. sgt (strych) przest. attic, loft- zawsze rozwieszała pranie na górze she always hung her washing out to dry in the attic- ten stary fotel trzeba już wynieść na górę you should put that old armchair (up) in the loft7. sgt pot. (zwierzchnicy) the authorities- rozkaz przyszedł z góry the order came from above a. from upstairs iron. a. (down) from on high żart.- góra szukała porozumienia ze strajkującymi górnikami the authorities were seeking a compromise with the striking miners8. środ., Muz. (wysokie tony) high notes pl, high register Ⅱ adv. pot. (co najwyżej) at (the) most; max pot.- miała góra pięćdziesiąt lat she was fifty (years old) at the mostⅢ górą adv. (powyżej) overhead, up above- górą leciał samolot an airplane flew overhead- kula przeszła górą the bullet flew over his head/their heads a. passed overheadⅣ z górą adv. (ponad, przeszło) over, upwards of- było tam z górą dwadzieścia osób there were over twenty people thereⅤ z góry adv. (zawczasu) in advance, beforehand- wiedzieć coś z góry to know sth in advance- z góry wiedziałem, że tak się stanie I knew beforehand that would happen- dziękować komuś z góry to thank sb in advance- osądzić kogoś/coś z góry to prejudge sb/sth- cieszyć się na coś z góry to look forward to sth- to było z góry postanowione it was foreordained- to było z góry ukartowane it was a put-up job GB pot.- to było z góry wiadomo it was to be expected; we knew that from the start a. the word go pot.- □ góra lodowa iceberg- góra świadek Geol. inselberg, island mountain- góry fałdowe Geol. fold a. folded mountains- góry kadłubowe Geol. residual hills- góry młode Geol. young mountains- góry stare Geol. old mountains- góry stołowe Geol. tableland, table mountains■ do góry dnem bottom up- do góry nogami upside down, wrong side up- przewrócili dom do góry nogami they turned the house upside down- powiesił obraz do góry nogami he hung the picture upside down- głowa a. uszy do góry! cheer up!; chin up! pot.- ręce do góry! hands up!- brać górę (nad kimś/czymś) to get the upper hand over sb/sth, to get the better of sb/sth- być górą to have the upper hand a. advantage- nasi górą! our team is in the lead!- mieć pod górę pot. to have a hard time (of it)- teraz mamy pod górę, ale później będzie lepiej it’s an uphill struggle a. a battle at the moment, but things will get better later- obiecywać komuś złote góry to promise sb the earth- wiara góry przenosi faith moves mountains- patrzeć na kogoś z góry to look down on sb- wsiąść na kogoś z góry to come down hard on sb a. down on sb like a ton of bricks- za górami, za lasami over hill, over dale- za siódmą górą over the hill and far away- jeżeli góra nie chce przyjść do Mahometa, to Mahomet musi iść do góry przysł. if the mountain won’t come to Muhammad, Muhammad must go to the mountain przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gó|ra
-
5 cięż|ko
adv. grad. 1. (z obciążeniem) heavily- wóz ciężko wyładowany a heavily laden cart- weź ode mnie tę torbę, bo mi ciężko take this bag, it’s too heavy for me2. (masywnie) heavily- schody/budowle wyglądają ciężko the stairs/buildings look massive- gorąco mi, za ciężko się ubrałem I’m hot, I put too many clothes on3. (ociężale) heavily- usiadł ciężko na krześle he sat down heavily in a chair- ptak ciężko łopotał skrzydłami the bird flapped its wings ponderously4. (z trudem) [chodzić, poruszać się] arduously- ciężko pedałował pod górę he pedalled arduously uphill- zamek w drzwiach ciężko chodzi the door lock’s rather stiff5. (z wysiłkiem) hard, with difficulty- ciężko oddychać to breathe with difficulty- pracował ciężko przez całe życie he worked hard all his life- nauka zawsze szła mu ciężko he’s always had difficulties with learning- to bardzo ciężko myślący człowiek he’s a very slow thinker- na początku było nam ciężko it was hard for us in the beginning- rozmowa szła ciężko pot. the conversation was really laborious- ciężko z nią współpracować, ciągle zmienia zdanie pot. it’s hard working with her – she’s always changing her mind6. (poważnie) severely, seriously; [obrazić, zawinić] seriously, gravely- ciężko zgrzeszyć to comit a grievous sin- ciężko chory/ranny seriously a. gravely ill/injured7. (bez polotu) heavily- przekład brzmiał ciężko the translation sounded heavy a. ponderous8. (smutno) ciężko mu żyć samemu it’s hard for him living (all) alone- jest jej ciężko na sercu/duszy she’s heavy-hearted a. downhearted9. (głucho) heavily- koła ciężko dudniły po bruku the wheels clattered heavily over the cobblestones- brzmieć ciężko to sound heavyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cięż|ko
-
6 życi|e
n sgt 1. (proces) life- życie na ziemi life on earth- poszukiwanie form życia w kosmosie the search for life forms in the universe- wiosną budzi się życie in spring everything comes to life2. (egzystencja) life- uratować komuś życie to save sb’s life- zamach na życie cara an attempt on the tsar’s life- pożegnać się a. rozstać się z życiem to depart this life- odebrać sobie życie to take one’s (own) life- stracić życie to lose one’s life- jej syn przypłacił to życiem her son paid for it with his life- ujść z życiem to escape with one’s life- ten błąd kosztował ją życie that mistake cost her her life- oddać za kogoś/coś życie to lay down a. give one’s life for sb/sth książk.- pozostawać przy życiu to remain alive- lekarze utrzymywali pacjenta przy życiu przez dwie doby the doctors managed to keep the patient alive for two days- tylko praca trzyma go przy życiu work is the only thing that keeps him going pot. a. keeps him alive- nieliczni pasażerowie pozostali przy życiu the few surviving passengers3. (okres od narodzin do śmierci) life, lifetime- nigdy w życiu nie widziałam czegoś takiego I’ve never seen anything like it (in my life)- już za życia był postacią legendarną he was a legend in his own lifetime- za życia babci to było nie do pomyślenia it was unthinkable in grandma’s time- kalendarium życia poety significant dates in the poet’s life- całe swoje dorosłe życie spędził w tym mieście he spent his entire adult life in this town- cieszyć się życiem to enjoy life- używać życia to live life to the full- ułożyć sobie życie na nowo to make a new life for oneself- nadawać sens czyjemuś życiu to give sb’s life meaning- styl życia a lifestyle, a way of life- szkoła przystosowuje dzieci do życia the purpose of a school is to adjust children to social life- życie duchowe/seksualne/zawodowe sb’s spiritual/sex/working life- wtrącać się w czyjeś życie to interfere in sb’s affairs a. life- urządzić sobie życie to arrange one’s life- mieć łatwe/trudne życie to have an easy/a hard life- życie go nie rozpieszcza his life is not all roses4. (utrzymanie) living- zarabiać na życie to earn a living, to make one’s living- zarabia na życie malowaniem portretów he makes his living painting portraits- poziom życia the standard of living, living standards- ludzie pozbawieni środków do życia people deprived of a means of livelihood- ledwo mu starcza na życie he barely has enough to live on- życie w stolicy jest bardzo drogie life in the capital is very expensive- pieniądze na życie housekeeping (money)5. (rzeczywistość) (real) life- tak jest w teorii, ale nie w życiu that’s how it is in theory, but not in practice a. real life- zupełnie nie zna życia he’s totally inexperienced- historia z życia wzięta a true-life story6. (witalność) life, energy- być pełnym życia to be full of life a. vigour- tryskać życiem to be bursting with energy- z życiem, panowie! look lively, men! pot.7. (ruch) life- miasto od świtu tętni a. kipi życiem the city pulsates with life from the crack of dawn- po latach zastoju życie budzi się w tutejszych miasteczkach after years of stagnation the local villages are coming (back) to life8. (środowisko) life- poznać życie mieszkańców/szlachty to learn about the life of the locals/nobility- życie publiczne/społeczne/kulturalne public/social/cultural life9 (funkcjonowanie) life- średni czas życia samochodu the average life of a car- państwo nie może utrzymywać przy życiu nierentownych przedsiębiorstw the state can’t keep unprofitable companies alive- □ nocne życie miasta the city’s nightlife- życie intymne sb’s love life- życie osobiste a. prywatne private life- życie wieczne Relig. eternal a. everlasting life- brać życie lekko to be light-hearted- brać życie na serio a. patrzeć poważnie na życie to take life seriously- być bez życia to be lifeless- być czyimś życiem książk. to be sb’s life- być nie do życia (być słabym) to be half dead a. more dead than alive; (być niezaradnym) to not be cut out for this life a. world; (o mieście) to be impossible a. hard to live in- dać komuś życie książk. to give sb the gift of life- dać znak życia (napisać list) to drop a line- darować komuś życie książk. to spare sb’s life- jeśli ci życie miłe książk. if you value your life- w szkole nie miał życia, koledzy go szykanowali pot. he had a hard a. tough time at school, he was bullied all the time- mężczyzna/kobieta mojego życia the man/woman in my life- mieć święte życie to live a. lead the life of Riley pot.- mieć własne życie to have a life of one’s own, to live one’s own life- ma życie usłane różami his life is a bed of roses- nie zaznać a. zakosztować życia to not taste life- póki życia przest. until a. to the end of one’s days- przypłacić a. okupić coś życiem książk. to pay for sth with one’s life, to lay down a. give one’s life for sth- samo życie that’s life, such is life- sprawa a. kwestia życia i śmierci a matter of life and death- szkoła życia książk. school of hard knocks- tchnąć w coś życie książk. to breathe (new) life into sth- usunąć się z czyjegoś życia książk. to part company with sb- wchodzić w życie [młodzież, nastolatek] to leave home; [ustawa, przepis] to come into a. to take effect- wprowadzić a. wcielić coś w życie to bring a. put sth into effect- złamać sobie/komuś życie to make one’s/sb’s life a misery- życie się ledwie w nim kołacze he’s ready to give up the ghostThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > życi|e
-
7 góra
jechać (pojechać perf) w góry — to go to the mountains
iść (pójść perf) w górę — (o cenach, akcjach) to go up
płacić/dziękować z góry — to pay/thank in advance
* * *f.1. (= wzniesienie, szczyt) mountain, mount; góra lodowa iceberg; góry i doły bumps; jechać w góry go to the mountains; za siedmioma górami, za siedmioma lasami l. za siódmą górą, za siódmą rzeką ( początek bajki) once upon a time (in a distant kingdom); przen. (= daleko) far, far away; mieć pod górę l. górkę pot. have a difficult time, do sth the hard way; góra zrodziła mysz the mountain labors and brings forth a (ridiculous) mouse; góra z górą się nie zejdzie, a człowiek z człowiekiem zawsze it's a small world; friends may meet but mountains never greet; nie chciała góra przyjść do Mahometa, przyszedł Mahomet do góry if the mountain will not come to Mohammad, Mohammad must go to the mountain; łatwiej z góry niż pod górę once I (we, etc.) get over the hump, it's all downhill.2. (= stos) heap, pile; obiecywać komuś złote góry promise sb the moon, promise sb (all the riches of) the world.3. (= górna część) top, upper part, head; ( domu) upstairs; do góry l. ku górze l. w górę up; ręce do góry (np. przy zatrzymaniu przestępcy) hands up; ( w czasie napadu) stick'em up!; do góry nogami upside down; leżeć do góry brzuchem laze around l. away; głowa do góry! cheer up!, chin up!; mieszkać na górze live upstairs; od góry do dołu from top down, from top to bottom; obejrzeć kogoś od góry do dołu inspect sb from head to toe, look at sb up and down; u góry ( na górze czegoś) at the top; ( w domu) upstairs; iść w górę (= wspinać się) go uphill; ( o ludziach) advance, make a career; (o cenach l. wskazaniach termometru, barometru itp.) go up; w górze rzeki upriver, upstream; z góry ( czegoś) from the top; ( w domu) from upstairs; schodzić z góry ( domu) go downstairs; płacić z góry pay in advance; z górą over, more than; było tam z górą trzydzieści osób there were over thirty people there; traktować kogoś z góry patronize sb, look down one's nose at sb.4. pot. (= kierownictwo, władza) the authorities, the management; pot. the bigwigs; wojna na górze management infighting; dostać kopa w górę get bumped up a level; polecenie z góry order l. directive from the management.5. (= strych) loft, attic.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > góra
-
8 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
9 iść
(pot) UNIW to go to Medical School/Law Schooliść na iść — ( zgadzać się na) to go along with, to go for
iść w górę — ( o cenach) to go up
co za tym idzie... — and what follows...
* * *ipf.idę idziesz, idź szedł szła szli1. (= kroczyć pieszo) go, walk, stride; iść pieszo l. piechotą go on foot, walk (it), foot it; iść drogą walk l. go down the road, follow the road; iść pod górę walk uphill l. up the hill; iść przez park walk across the park; iść raźnym/niepewnym krokiem walk briskly/unsteadily; iść parami/dwójkami go in pairs/in twos; iść przy (czyjejś) nodze ( o psie) heel (sb).2. (= poruszać się, posuwać się) go (on), go ahead l. along, move (on), run; iść prosto przed siebie go straight ahead; iść w górę/w dół go up/down; rise/fall; idziemy? shall we go?; patrz, jak idziesz! look where you go!; idź dalej go on, move on, keep walking; iść na czele czegoś head sth, lead sth; iść przodem lead the way; iść na oślep grope one's way; iść pod żaglami żegl. sail on, sail along; iść z wiatrem żegl. run free; sail before the wind.3. (= podążać) iść za kimś/czymś follow sb/sth; iść za tropem myśl. l. przen. follow the scent; iść za czyjąś radą follow sb's advice; iść za czyimś przykładem follow sb's example l. lead; follow in sb's footsteps; iść za najnowszą modą follow the latest fashion; iść za głosem serca listen to one's heart; iść za głosem sumienia/rozsądku listen to the voice of conscience/reason.4. (= udawać się w jakieś miejsce) go; iść do domu go home; iść na miasto go into town; iść do szkoły/pracy/kościoła go to school/work/church; iść do kina go to the movies; iść na przyjęcie go to a party; iść do łóżka go to bed; iść z kimś do łóżka euf. go to bed with sb.5. (= udawać się gdzieś przymusowo) go, be taken to ( a place); iść do szpitala go l. be taken to hospital; iść do więzienia go to prison, go to jail; be imprisoned; iść do nieba/piekła go to heaven/hell; iść na dno founder, sink, go to the bottom; iść na zasiłek go on the dole; iść na zieloną trawkę pot. be given the sack; be sacked l. fired.6. (= wychodzić z zamiarem zrobienia czegoś) go (out); iść na lunch go (out) for lunch; iść na przechadzkę l. na spacer go for a walk; iść na zakupy go shopping; iść na ryby/na polowanie go fishing/hunting; iść na narty/na łyżwy go skiing/skating; iść popływać go for a swim; go swimming; iść spać go to sleep.7. (= odchodzić) go (away); idź sobie!, idź precz! l. idź stąd! go away!; pot. get lost!; idź do diabła! emf. go to hell!, go to the devil!; idź się utop! pot. go jump in the lake!9. (= wstępować do jakiejś instytucji) iść do college'u go to college; iść na studia wyższe go to university; iść na medycynę take up medicine; iść do wojska join the army; enlist, sign on l. up.10. (= rozpoczynać coś) iść na urlop/przepustkę go on leave/furlough; iść na emeryturę retire.11. (= atakować) iść do szturmu wojsk. charge ( na coś at sth); be on the attack; idź na niego! go at him!12. (= ciągnąć się, prowadzić) lead, run, stretch, extend; ścieżka idzie pod górę the path runs uphill; droga szła milami przez pustynię the road stretched for miles across the desert.13. (o filmie, sztuce, programie) (= być pokazywanym) be on, be played; (= być nadawanym) be on the air; co idzie dziś wieczorem? what's on tonight?; sztuka idzie bez przerwy od dwóch lat the play has been produced continuously for two years.14. (= zbliżać się) come, approach; idzie burza a storm is coming; idzie deszcz it's going to rain; idzie lato the summer is approaching; idą trudne czasy hard times are coming.15. (= wykazywać tendencję) iść w górę rise, soar, increase, go up, be on the rise; iść w dół drop, fall, dip, decrease, go down; idzie ku lepszemu things are looking up.16. (= działać, pracować) run, work; iść w ruch be set in motion; start up, start working; silnik szedł na pełnych obrotach the engine was running at full speed.17. ( o sprawach) (= toczyć się, posuwać się) go, proceed, be doing; nie idzie mi I'm stuck ( z czymś with sth); interesy idą dobrze the business is doing well; jak (ci) idzie? (= jak się masz?) how are you doing?; idzie jak po maśle/jak po grudzie it's going swimmingly/hard; wszystko idzie jak z płatka everything's (coming up) roses; idzie nam opornie it's slow l. tough going; iść pełną parą be in full swing; go full steam l. speed ahead; sprawiać, że coś idzie dobrze make sth tick; nie idzie tego zrobić sl. it can't be done.18. (= sprzedawać się) sell, go; iść jak ciepłe bułeczki l. jak woda go like hot cakes; iść pod młotek come l. go under the hammer.19. (= brzmieć) jak ta piosenka idzie? how does the song go?20. (= chodzić o coś) idzie o to, że... what I mean is that...; the problem is that...; tu idzie o życie it's a matter of life and death; tu idzie o twój honor your honor is at stake.21. ( w różnych wyrażeniach idiomatycznych) iść na całego go the whole hog; iść na coś (= zadowalać się czymś) settle for sth; iść na kompromis make a compromise ( z kimś with sb); compromise; iść na układy pact ( z kimś with sb); iść (z kimś) o zakład bet (sb) (że... that...); iść na noże l. na udry be at daggers drawn ( z kimś with sb) ( z kimś with sb); iść na łatwiznę take the easy way out; cut corners.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > iść
-
10 stal
f steel- stal nierdzewna/kwasoodporna stainless/acid-resistant steel- huta stali a steelworks- nóż/szabla ze stali a steel knife/sword- □ stal besemerowska Techn. Bessemer steel- stal damasceńska Hist. damask (steel), Damascus steel- stal konstrukcyjna Techn. constructional steel- stal narzędziowa Techn. tool steel- stal niskostopowa Tech. low-alloy steel- stal niskowęglowa Techn. low-carbon steel- stal stopowa Techn. alloy steel- stal szybkotnąca Techn. high-speed steel- stal tyglowa Techn. crucible a. pot steel- stal tytanowa Techn. titanium steel- stal ulepszona Techn. toughened steel- stal węglowa Techn. carbon a. common steel- stal zbrojeniowa Techn. reinforced steel■ być twardym jak stal to be as hard as steel- mieć nerwy ze stali to have nerves of steel- mieć wzrok zimny jak stal to have steely eyes* * *-i; f* * *f.Gen.pl. -i steel; stal budowlana l. konstrukcyjna structural steel; stal damasceńska Damascus steel, damask; stal nierdzewna stainless steel; huta stali steelworks; walcownia stali steel mill; ostrze ze stali steel edge; ktoś jest twardy jak stal sb is hard as nails; spojrzenie zimne jak stal chilly look.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stal
-
11 zdrowo
adv( odżywiać się) healthily; ( wyglądać) healthy, wellzdrowo sobie wypił — pot he got drunk something awful (pot)
* * *adv.1. healthily.2. (= będąc zdrowym) in good health; wyglądać/trzymać się zdrowo look/stay well.3. (= korzystnie dla zdrowia) healthily.4. pot. (= mocno) soundly, hard; zdrowo oberwać be hit hard.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zdrowo
-
12 przepraw|a
f 1. (przejście) crossing- przeprawa przez góry/pustynię crossing the mountains/desert- przeprawa promowa a ferry crossing2. (miejsce przejścia) crossing- szukać przeprawy przez rzekę to look for a suitable place to cross the river3. pot. (trudności) a hard time- miałem z szefem ciężkie przeprawy my boss gave me a hard time a. a lot of aggro pot.- czeka mnie przeprawa z ojcem my dad’ll kick up a fuss a. row pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przepraw|a
-
13 koń
żołnierz/policjant na koniu — mounted soldier/policeman
zdrów jak koń — (przen) as sound as a bell
* * *maIns.pl. -mi zool. horse ( Equus caballus); dosiadać konia mount a horse; jeździć na koniu ride a horse; koń arabski Arab horse; koń angielski English Thoroughbred; koń Przewalskiego zool. Przewalski's horse ( Equus caballus przewalskii); koń morski zool. walrus, morse ( Odobenus rosmarus); koń mechaniczny fiz. horsepower; żołnierz/policjant na koniu mounted soldier/policeman; na koń! to horse!, mount up!; konia z rzędem temu, kto zna odpowiedź I'll give half my kingdom to the one who knows the answer; jechać co koń wyskoczy ride like the wind; koń by się uśmiał it's so funny I forgot to laugh; można z nim konie kraść he'd lay down in traffic for you, he'd walk a mile in the rain to help you out; zjadłbym konia z kopytami I could eat a horse; pracować jak koń work like a dog l. horse; napracowałem l. naharowałem się jak koń I feel like I've been ridden hard and put away wet; znamy się jak łyse konie I know him/her like I know myself, I know him/her better than I know myself; robić kogoś w konia pull a fast one on sb; być czarnym koniem be a dark horse; koń trojański Trojan horse; zdrowy jak koń as fit as a fiddle; uradowany, jakby go kto na sto koni wsadził happy as a clam at high tide; baba z wozu, koniom lżej one down and easier to go, every little bit helps; królestwo za konia my kingdom for a horse; darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby you don't look a gift horse in the mouth; jeśli spaść, to z dobrego konia it's better to fail aiming high than to succeed aiming low; koń ma cztery nogi, a potknie się it's a good horse that never stumbles; łaska pańska na pstrym koniu jeździ being in your master's good graces doesn't last forever, your good fortune can be changed by a twist of fate; pańskie oko konia tuczy looking after your possessions brings good results, the eye of a master does more work than both his hands; koń jaki jest każdy widzi it's as plain as the nose on your face.miGen. -a Ins.pl. -mi2. sport (= kozioł) (vaulting l. long) horse.3. szachy (= skoczek) knight, horse.4. wulg. (= penis) prick, dick; walić konia jerk off; Br. toss off.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > koń
-
14 narobić
(-obię, -obisz); imp -ób; vt perfnarobić szkody — to cause lub do damage
* * *pf.- rób1. + Gen. (= zrobić dużo czegoś) make l. produce a lot of ( sth).2. + Gen. (= spowodować, wywołać) make, cause, produce, bring about; coś ty narobił (najlepszego)! look what you've done!; narobić długów incur debts, go into debt; narobić hałasu/krzyku t. przen. make a lot of noise, make l. kick up a fuss ( o coś about l. over sth); narobić komuś smaku na coś przen. whet sb's appetite for sth; narobić komuś wstydu bring shame on sb, embarrass sb; narobić (niezłego) bigosu l. kłopotu make a (fine) mess.pf.1. pot. (= napracować się) slave away, work hard ( nad czymś at l. over sth).2. ale się narobiło! (pot. o nieprzyjemnej sytuacji) what a pretty kettle of fish!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > narobić
-
15 solidnie
adv. grad. 1. (rzetelnie) [przygotować się] thoroughly 2. (mocno) [zbudowany, przymocowany] solidly- wyglądać solidnie to look solid3. pot. (bardzo) [zmęczyć się, narozrabiać, oberwać] thoroughly* * *adv.(= rzetelnie) solidly, reliably; (= mocno) solidly, sturdily; (= tęgo) soundly; solidnie wykonać pracę do one's work well; solidnie zbudowany dom a well-built house; solidnie oberwać get a sound thrashing.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > solidnie
-
16 to
Ⅰ pron. 1. (zamiast podmiotu, dopełnienia) it; (nie tamto) this- „co to jest?” – „to jest książka” ‘what’s this/that?’ – ‘it’s a book’- kto to? who’s this/that?- i co ty na to? (and) what do you say to that?- to mi się nie podoba I don’t like it- daj mi to give that/it to me- to ma być małżeństwo? you call this a marriage?- co to ma znaczyć? what’s that supposed to mean?- to są poważne sprawy these are serious issues- było to w piątek it was on a Friday- to, co się później działo, trudno wyjaśnić what happened next is hard to explain- nie znalazła tego, czego szukała she didn’t find what she was looking for- to, z kim i dokąd chodzę, jest moją sprawą where I go and who (I go) with is my affair- nie troszczy się o to, czy będzie miał za co utrzymać rodzinę he doesn’t care about whether he’ll be able to provide for his family- boleli nad tym, że nie mogli nam pomóc they were sorry they couldn’t help us- zawsze marzyłam o tym, żeby być chłopcem I always dreamed of being a boy2. (zamiast czasownika) Ziemia to planeta the Earth is a planet- czas to pieniądz time is money- lwy to drapieżniki lions are predators- oglądanie telewizji to strata czasu watching television is a waste of time- żyć to pracować to live is a. means to work- sześć i osiem to czternaście six and eight is fourteen- chłopcy to chłopcy boys will be boys- wojna to wojna war is war- to miło z pana strony that’s (very) nice of you- to fajnie, że przyszedłeś pot. it’s great to see you a. that you made it pot.3. euf. (seks) it euf., pot.; (narządy płciowe) sex euf., pot. Ⅱ part. (ekspresywne) a to (dopiero) pech! what bad a. rotten luck!- a to z jakiej racji? and why is that exactly?; why is that, pray? iron.- a czemu to taka smutna? why are you so sad?- kogo to ja widzę? well, well, what a surprise!- a bo to ja wiem? how should a. would I know?- no to co z tego? well, what of it?- a to się wszyscy zdziwią! that’ll surprise them!- podobno to Stefan dostał nagrodę, nie Maria apparently it was Stefan who got the prize, not MariaⅢ conj. 1. (w konstrukcjach współrzędnych) (on) ma pieniądze, to je wydaje he’s got money, so he spends it- poszukaj, to znajdziesz look for it and you’ll find it- byłem w tym roku na południu Europy, to jest w Grecji i we Włoszech I was in southern Europe this year, that’s to say Greece and Italy- przeprosiłem ją, to znaczy niezupełnie przeprosiłem, próbowałem tylko I apologized to her, that is not exactly apologized, but I tried to2. (w zdaniach warunkowych) kiedy ma czas, to się z nią spotyka when s/he has time s/he sees her- gdybyś czegoś potrzebował, to napisz write if you need anything- skoro tak mówię, to wiem I (should) know what I’m saying- nie chcesz, to nie, sam to zjem if you don’t want it, too bad – I’ll have it- przyjdzie to przyjdzie, a jak nie przyjdzie – też dobrze if he comes, he comes, if he doesn’t, he doesn’t- to bladł, to czerwieniał he went white and red by turns■ ni to, ni sio a. ni to, ni owo neither one thing nor the other- ni z tego, ni z owego all of a sudden- to i owo this and that- gawędzili o tym i owym they talked about this and that- skarżą się, że tego, tamtego im brak they complain about not having this or that- to jest to! that’s it! a. what we’re looking for!* * *1. pron( zaimek wskazujący) thisto jest lampa — this lub it is a lamp
co/kto to jest? — what's/who's this?
to mi się podoba, a tamto nie — I like this one, but I don't like that one ( w funkcji ekspresywnej)
2. conjjak to? — how so?, how come?
jeśli chcesz, to idź — go if you like
3. invgdybyś czegoś potrzebował, to zadzwoń — call if you (should) need anything
czas to pieniądz — time is money* * *I.to1a.zob. ten.II.to2pron.indecl.1. ( zastępuje podmiot) it; to nic it's nothing; to prawda it's true; to tutaj it's here; to ty? is that you?; kto to? who is it?, who's this?; (= kto tam?) who's that?; to jest to! this is it!; otóż to! exactly!; that's (just) it!conj.chcesz, to idź go if you like; jak skończysz, to posprzątaj clean up when you finish; co jeden, to głupszy each one is more stupid than the other; co kraj, to obyczaj other countries other laws, every country has its habits/customs; co wstał, to się przewrócił every time he got up, he (instantly) fell; co to, to nie! no way!; jak nie, to nie if no, fine; jeśli przyjdzie, to nie otwieraj if he comes, don't open; oglądała to jeden, to drugi palec she was watching (now) one finger then another one; przyszedł wieczorem, to jest około szóstej he came in the evening, that is around six.particle( o charakterze ekspresywnym) to ci bezczelność! what cheek!; to ci (dopiero) pech! bad l. tough luck!; co to za łobuz! what a rascal!; no to co (z tego)? so what?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > to
-
17 zabójczo
adv. 1. (śmiercionośnie) [działać] fatally, lethally- zabójczo wysoka dawka promieniowania/narkotyku a lethal amount a. dose of radiation/a drug2. (szkodliwie) killingly- zabójczo ciężka praca/szybki marsz killingly hard work/a killingly fast march3. żart. (uwodzicielsko) [spojrzeć, uśmiechnąć się] seductively; [wyglądać] smashing adj.- był zabójczo przystojny he was killingly handsome4. przen. (wyjątkowo) [nudny, trudny] killingly* * *adv.1. (= śmiercionośnie) lethally, fatally; działać zabójczo have a lethal effect; zabójczo nudna książka przen. killingly boring book.2. pot. (= świetnie) killingly, smashingly; zabójczo wyglądać look smashing; (= być świetnie ubranym) be dressed to kill.3. (= zalotnie) seductively.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zabójczo
-
18 il|e
Ⅰ pron. 1. (pytajny) (z policzalnymi) how many; (z niepoliczalnymi) how much- ile drzew/jajek? how many trees/eggs?- ilu mężczyzn/nauczycieli? how many men/teachers?- ilu was/ich było w samochodzie? how many of you/them were there in the car?- ile razy widziałeś ten film? how many times have you seen this film?- ile razy mam ci przypominać? how many times a. how often do I have to remind you?- powiedz mi, ilu masz uczniów tell me how many pupils you have- ile mleka/pieniędzy? how much milk/money?- ile czasu wam to zajmie? how long will it take you?- ile czasu nam jeszcze zostało? how much longer a. how much more time have we got?- ciekawe, ile jest prawdy w tych pogłoskach I wonder how much truth there is in these rumours- ile to kosztuje? how much is this/it?- po a. na pot. ile są pomidory? how much are the tomatoes?; how much for the tomatoes? pot.- ile jestem ci winien? how much do I owe you?- ile jest siedem razy sześć? how much is seven times six?- ile masz lat? how old are you?- ile tu ludzi! what a crowd!- ile tu śmieci! look at all this rubbish GB a. trash! US- a ile przy tym było śmiechu! it was such a laugh, though!- ile jest stąd do Krakowa? how far is it from here to Cracow?- ile było dzisiaj rano? what was the temperature this morning?- same lekarstwa ile kosztują! the medicines alone cost a packet! pot.- nie wyobrażasz sobie, ile pracuję you’ve no idea how hard I work- ile jeszcze mam czekać? how much longer do I have to wait?- ile można rozmawiać przez telefon! how long can you spend talking over a. on the phone!- o ile szybciej się teraz podróżuje! how much quicker travelling is nowadays!2. (względny) (przed policzalnymi) as many; (przed niepoliczalnymi) as much- weź, ile chcesz take as many/much as you like- zaproś tyle osób, ile pomieści sala invite as many people as the hall will hold- było w niej tyle uroku, ile zwykłej bezczelności she had as much charm as she had barefaced impudence- to jest warte tyle, ile ktoś jest za to gotów zapłacić it’s worth as much as anybody is prepared to pay for it- liczba X jest o tyle większa od Y, o ile Y jest większe od Z X exceeds Y by as much as Y exceeds Z- z iloma osobami rozmawiałem, tyle różnych zdań usłyszałem I heard a. got as many different opinions as the number of people I asked- zaoferowali jej dwa razy tyle, ile w poprzedniej pracy they offered her twice as much as she earned in her previous jobⅡ ile razy (zawsze kiedy) each a. every time, whenever- ile razy prosił ją o pomoc, zawsze odmawiała every time he asked her for help, she refusedⅢ na ile how, to what extent a. degree- na ile sprawa jest poważna? how serious a matter a. problem is it?- nie wiem, na ile prawdziwe są te pogłoski I don’t know how accurate these rumours are- trudno powiedzieć, na ile to miało wpływ na wyrok it’s difficult to say to what extent a. how far it influenced the verdictⅣ o tyle, o ile a. na tyle, na ile pot. to the extent that, in so far as; (only) inasmuch as książk.- interesował się tym problemem o tyle, o ile miało to związek z jego badaniami he was interested in this problem to the extent that a. only in as much as it was connected with his researchⅤ nie tyle…, ile… tyle Ⅵ o ile (jeśli) as long as, provided, providing; (z przeczeniem) unless- o ile firma nie zbankrutuje as long as a. provided the firm doesn’t go bankrupt- farba wyschnie do rana, o ile nie będzie padać the paint will be dry by the morning providing a. as long as it doesn’t rain a. unless it starts raining- o ile to będzie możliwe if possible; (z powątpiewaniem) if it’s a. that’s (at all) possible- o ile wiem a. o ile mi wiadomo,… as far as I know…- o ile dobrze pamiętam,… as far as I remember,…, if I remember correctly,…- o ile się nie mylę,… if I’m not mistaken,…- o ile nie coś gorszego if not something worse- tysiące, o ile nie miliony thousands, if not millionsⅦ o ile…, o tyle… a. o ile…, to… while…- o ile Robert lubi westerny, o tyle Anna woli melodramaty while Robert likes westerns, Anna prefers melodramas■ o tyle o ile pot. [interesować się, znać] to a degree; up to a point- „lubisz fizykę?” – „o tyle o ile” ‘do you like physics?’ – ‘it’s okay a. all right’ pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > il|e
-
19 ko|ń
Ⅰ m 1. Zool. horse- koń pociągowy a carthorse, a draught horse GB, a draft horse US- koń wierzchowy a. pod wierzch a saddle horse- jechać na koniu to ride a horse- wsiąść na a. dosiąść konia to get on a. to mount a horse- zsiąść z konia to dismount- wóz zaprzężony w konie a horse(-drawn) cart- na koń a. do koni! to horse!- zaprząc konia do powozu to harness a horse to a carriage- osiodłać konia to saddle a horse2. Gry knight- zbił wieżę koniem he took the rook with his knight3. Sport (vaulting) horse- koń z łękami a pommel horse- skakać przez konia to vault over the horseⅡ konie plt (powóz) przest. carriage, coach- przyślijcie po mnie konie na stację please send a carriage to pick me up at the station- □ koń angielski thoroughbred- koń arabski Arabian a. Arab (horse)- koń belgijski Belgian (draught) horse GB, Belgian (draft) horse US- koń berberyjski barb (horse)- koń huculski Hucul (horse), Carpathian pony- koń mechaniczny Techn. horsepower- koń miękki Jeźdz. a horse with a soft mouth- koń na biegunach rocking horse- koń siodłowy przest. saddle horse- koń twardy w pysku Jeźdz. a horse with a hard mouth■ czarny koń pot. dark horse- stary koń pot. (kolega) old man- stary koń, a zachowujesz się jak dziecko a full-grown man like you acting like a baby- być zdrowym jak koń to have the constitution of a horse- jechać co koń wyskoczy książk. to go like a bat out of hell- móc zjeść konia z kopytami pot. (to be so hungry that) one could eat a horse- pracować jak koń to work like a horse a. Trojan- koń by się uśmiał (it’s) enough to make a cat laugh- rad a. wesół a. szczęśliwy, jakby go kto na sto koni wsadził (to be) on cloud nine, (to be) in seventh heaven- darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby przysł. don’t a. never look a gift horse in the mouth przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ko|ń
-
20 na|gi
Ⅰ adj. 1. (nieubrany) naked- malować nagie kobiety to paint nude women- być zupełnie nagim to be completely a. stark naked- nagi jak go Pan Bóg stworzył (as) naked as the day he was born; in his birthday suit żart.2. (goły) [pisklę] featherless, naked; [kot, pies] hairless; [drzewa, ziemia, skała] bare 3. (pusty) [ściany, pokój, mieszkanie] bare 4. (bez upiększeń) bare, unadorned- nagie fakty the bare facts- naga rzeczywistość unadorned reality- naga prawda the unadorned truth5. pot. (biedny) skint GB pot., broke pot. Ⅱ nagi m, naga f nude, naked person■ czuć się jak nagi w pokrzywach pot. to not know what to do a. where to look, to wish one could sink through the floor- użyć jak nagi w pokrzywach pot. to have a rough a. hard time (of it)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na|gi
- 1
- 2
См. также в других словарях:
hard´-fa´vored|ness — hard fa|vored «HAHRD FAY vuhrd», adjective. having a hard or unpleasing appearance or look. –hard´ fa´vored|ness, noun … Useful english dictionary
hard-fa|vored — «HAHRD FAY vuhrd», adjective. having a hard or unpleasing appearance or look. –hard´ fa´vored|ness, noun … Useful english dictionary
hard — /hahrd/, adj., harder, hardest, adv., harder, hardest, n. adj. 1. not soft; solid and firm to the touch; unyielding to pressure and impenetrable or almost impenetrable. 2. firmly formed; tight: a hard knot. 3. difficult to do or accomplish;… … Universalium
hard — [[t]hɑrd[/t]] adj. and adv. er, est. 1) not soft; solid and firm to the touch 2) firmly formed; tight: a hard knot[/ex] 3) difficult to do or accomplish; fatiguing; troublesome: a hard task[/ex] 4) difficult or troublesome with respect to an… … From formal English to slang
hard — /had / (say hahd) adjective 1. solid and firm to the touch; not soft. 2. firmly formed; tight: a hard knot. 3. difficult to do or accomplish; fatiguing; troublesome: a hard task. 4. difficult or troublesome with respect to an action specified:… …
hard — adj., adv., & n. adj. 1 (of a substance, material, etc.) firm and solid; unyielding to pressure; not easily cut. 2 a difficult to understand or explain (a hard problem). b difficult to accomplish (a hard decision). c (foll. by to + infin.) not… … Useful english dictionary
Hard science — is a term used to describe natural sciences and physical sciences as distinct from social science.Fact|date=October 2007 The hard sciences are believed to rely on experimental, empirical, quantifiable data or the scientific method and focus on… … Wikipedia
Look What the Cat Dragged In — Álbum de Poison Publicación 1986 Género(s) Hard rock Glam metal Duración 38:14 … Wikipedia Español
Look at Yourself — Studioalbum von Uriah Heep Veröffentlichung 1971 Label Sydney Bron Music Format LP … Deutsch Wikipedia
Hard-Rock — Origines stylistiques Blues rock Garage rock Rock and roll Rock psychédélique Rock sudiste Origines culturelles … Wikipédia en Français
Hard-rock — Origines stylistiques Blues rock Garage rock Rock and roll Rock psychédélique Rock sudiste Origines culturelles … Wikipédia en Français