Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

irritum

  • 1 irritum

    irritum irritum, i n безуспешность

    Латинско-русский словарь > irritum

  • 2 irritum

    irritum irritum, i n тщетность

    Латинско-русский словарь > irritum

  • 3 irritum

    1.
    irrĭtus ( inr-), a, um, adj. [2. inratus], invalid.
    I.
    Lit.
    A.
    Undecided, unfixed, void, of no effect:

    quod modo erat ratum, irritum est,

    Ter. Phorm, 4, 7, 58:

    testamentum irritum facere,

    Cic. Phil. 2, 42, 109:

    testamentum pro irrito habere,

    Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:

    injurias rescindere et irritas facere,

    Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,

    id. Leg. 2, 8, 21:

    omnia ab iis acta,

    Vell. 2, 43, 1:

    pacta,

    Sil. 6, 696:

    Tiberii voluntas,

    Suet. Calig. 14:

    somnia,

    of no significance, id. Aug. 91:

    Remus aves irritas habuit,

    Gell. 13, 14.—
    B.
    Vain, useless, without effect, ineffectual:

    ingrata atque irrita esse omnia intellego,

    Plaut. As. 1, 2, 10:

    inceptum,

    Liv. 29, 35; 24, 19:

    dona,

    Verg. G. 4, 519:

    tela,

    id. A. 2, 459:

    moenia,

    Ov. M. 12, 587:

    labor anni,

    id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:

    verba,

    Ov. R. Am. 286:

    tua dicta factaque,

    Cat. 30, 10:

    spes,

    Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:

    oblivio,

    Liv. 28, 29:

    lingua (Cassandrae),

    Prop. 3, 13 (4, 12), 66:

    remedium,

    Tac. H. 4, 81:

    preces,

    Plin. Pan. 26:

    ova,

    fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—
    II.
    Transf., of persons, that does or undertakes a thing in vain, to no purpose, without effect.
    (α).
    With gen.:

    irritus legationis,

    Tac. H. 4, 32:

    consilii,

    Vell. 2, 63, 2:

    propositi,

    Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:

    spei,

    vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:

    incepti,

    Sil. 7, 131.—
    (β).
    Absol.:

    variis assultibus irritus urget,

    Verg. A. 5, 442:

    venit et e templis irrita turba domum,

    without a response, Tib. 2, 3, 22:

    irriti legati remittuntur,

    Tac. A. 15, 25:

    domum irritus rediit,

    Sen. Ben. 6, 11:

    discedere irritum putebat,

    Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:

    spes ad irritum redacta,

    Liv. 28, 31:

    spes ad irritum cadens,

    id. 2, 6:

    victoria ad inritum revolvebatur,

    Tac. H. 3, 26:

    cecidisse in inritum labores,

    id. ib. 3, 53 fin.:

    irrita dicere,

    useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.
    2.
    irrītus, ūs, m., v. hirritus.

    Lewis & Short latin dictionary > irritum

  • 4 irritum

    ī n. [ irritus ]
    тщетность, безуспешность, неудача, провал
    ad (in) i. cadĕre V, T — рушиться, проваливаться
    spes ad i. redacta est Lнадежда не сбылась

    Латинско-русский словарь > irritum

  • 5 irritum

    nothingness, worthlessness, vanity.

    Latin-English dictionary of medieval > irritum

  • 6 irritum

    , irriti n
      тщетность, безуспешность
      ♦ in i. cadere рушиться, не иметь успеха

    Dictionary Latin-Russian new > irritum

  • 7 Неисправность

    - Irritum / vacuum munus;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Неисправность

  • 8 irritus

    ir-ritus, a, um (in u. ratus), I) ungültig (Ggstz. ratus), testamentum facere irritum, Cic.: quod erat ratum, irritum est, Ter.: aves, Gell.: cassatur ergo et in irritum deducitur numerus, Rufin. Orig. in numer. homil. 20, 1. – II) vergeblich, a) v. Lebl., vergeblich, unwirksam, erfolglos, prodigium, Tac.: quassatio capitum, Liv.: inceptum, Liv.: remedium, Tac.: preces, Plin. pan.: labor, Ov. u. Quint.: lingua, Prop.: dona, Verg.: promissa, Catull.: tela, Verg.: ova, Windeier, Plin.: ager aratro irritus, Apul. flor. 15 in.: alqd irritum efficere, Tac.: ut irrita promissa eius caderent, Liv. – subst., irritum, ī, n., das Vergebliche, irriti ludibrium, der Spott über das Mißlingen, Tac.: spes ad irritum cadit, schlägt fehl, Liv.: spes ad irritum redacta, fehlgeschlagen, vereitelt, Liv.: labores cecĭdēre in irritum, Tac.: ne meae dispositiones in irritum veniant, Vopisc. Aurel. 47, 4. – b) übtr., v. Pers., ohne Erfolg, vergebens, homo, ein Nichtsnutz, Taugenichts, Cato: irritus urget, Verg.: domum irritus rediit, Sen.: irritus discessit, Tac.: venit irrita turba domum, Tibull.: irritis hostibus, Tac.: irriti dissuadent, Tac. – m. Genet., ut irritus legationis, als habe er den Zweck seiner Sendung verfehlt, Tac.: irr. consilii, da er seinen Rat nicht befolgt sah, Vell.: spei, in ihrer H. getäuscht, Curt.: u. so voti, Stat.: incepti, in seiner Unternehmung getäuscht, unverrichteter Sache, Sil.

    lateinisch-deutsches > irritus

  • 9 irritus

    ir-ritus, a, um (in u. ratus), I) ungültig (Ggstz. ratus), testamentum facere irritum, Cic.: quod erat ratum, irritum est, Ter.: aves, Gell.: cassatur ergo et in irritum deducitur numerus, Rufin. Orig. in numer. homil. 20, 1. – II) vergeblich, a) v. Lebl., vergeblich, unwirksam, erfolglos, prodigium, Tac.: quassatio capitum, Liv.: inceptum, Liv.: remedium, Tac.: preces, Plin. pan.: labor, Ov. u. Quint.: lingua, Prop.: dona, Verg.: promissa, Catull.: tela, Verg.: ova, Windeier, Plin.: ager aratro irritus, Apul. flor. 15 in.: alqd irritum efficere, Tac.: ut irrita promissa eius caderent, Liv. – subst., irritum, ī, n., das Vergebliche, irriti ludibrium, der Spott über das Mißlingen, Tac.: spes ad irritum cadit, schlägt fehl, Liv.: spes ad irritum redacta, fehlgeschlagen, vereitelt, Liv.: labores cecĭdēre in irritum, Tac.: ne meae dispositiones in irritum veniant, Vopisc. Aurel. 47, 4. – b) übtr., v. Pers., ohne Erfolg, vergebens, homo, ein Nichtsnutz, Taugenichts, Cato: irritus urget, Verg.: domum irritus rediit, Sen.: irritus discessit, Tac.: venit irrita turba domum, Tibull.: irritis hostibus, Tac.: irriti dissuadent, Tac. – m. Genet., ut irritus legationis, als habe er den Zweck seiner Sendung verfehlt, Tac.: irr. consilii, da er seinen Rat nicht befolgt sah, Vell.: spei, in ihrer H. getäuscht, Curt.: u. so voti, Stat.: incepti, in seiner Unternehmung getäuscht, unverrichteter
    ————
    Sache, Sil.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > irritus

  • 10 vereiteln

    vereiteln, ad vanum od. ad irritum od. ad vanum [2473] et irritum redigere. – prohibere (verhindern, z.B. se omnia, quae conarentur, prohibiturum esse). – turbare (stören, z.B. consilia). – disturbare (voneinander stören. gänzlich hintertreiben, z.B. nuptias, legem). – perimere (gänzlich zunichte machen, z.B. alcis consilium, von einem Umstande). – pervertere (über den Haufen stoßen, z.B. omnem spem atque omnia vitae consilia, v. Tode). – vereitelt werden, irritum fieri: ad irritum cadere od. recĭdere; ad irritum od. ad vanum et irritum redigi: eine Hoffnung v., spem fallere od. destituere: seine Hoffnung vereitelt sehen, spe excĭdere; a spe decĭdere; spe deici: sollte die Hoffnung vereitelt werden, si spes destituat: die Hoffnung ist vereitelt, spes vana evasit; spes ad irritum cecĭdit: so wurde dieses Unternehmen ihnen vereitelt, ita frustra id inceptum iis fuit: sein erster Versuch wurde vereitelt, primo conatu repulsus est.

    deutsch-lateinisches > vereiteln

  • 11 cado

    cădo, ĕre, cĕcĭdi, căsum - intr. -    - voir l'article cado de Gaffiot. [st1]1 [-] tomber, choir, s'abattre, se détacher, descendre.    - cadere ab alto (cadere altius): tomber de haut.    - ab aliquo cadere: tomber sous les coups de qqn.    - cadere de (ex) equo: tomber de cheval.    - cadere ex arbore: tomber de l'arbre.    - cadere in (qqf. ad) terram: tomber à terre.    - alte cadere: tomber de haut.    - cadere de manibus: tomber des mains.    - cadit aure lapis, Mart.: une pierre précieuse pend à son oreille.    - cadunt montes, Lucr.: des montagnes s'affaissent.    - amnis cadit in sinum maris, Liv;: le fleuve se jette dans la mer.    - cadere in laqueos: tomber dans les filets.    - cadere in legem: tomber sous le coup de la loi.    - cadere in vituperationem: s'exposer au blâme.    - cadere in calumniam: s'exposer à la chicane.    - cadere sub imperium (potestatem) alicujus: tomber au pouvoir de qqn. [st1]2 [-] tomber mourant, succomber, mourir, périr; être immolé (comme victime).    - cadere fraude, Tac.: succomber victime de la ruse.    - suo Marte cadunt, Mart.: ils périssent frappés de leurs propres armes.    - tibi cadet hostia, Virg.: une victime te sera immolée. [st1]3 [-] succomber (en justice), être abattu.    - causā cadere, Cic. Inv. 2: perdre son procès.    - formulā cadere, Sen. Ep. 48: perdre son procès.    - cadere in judicio, Cic.: perdre son procès. [st1]4 [-] coïncider, tomber juste, s'appliquer, convenir.    - cadere in + acc.: cadrer avec, convenir à, coïncider avec, concerner.    - in eam diem cadunt nummi, Cic.: c'est ce jour-là que tombe le paiement.    - ea vita in sapientem solum cadit: cette vie ne convient qu’au sage.    - vota cadunt, Tib.: les voeux se réalisent.    - ei, ut cadet, ita solvetur, Cic.: on le paiera à chaque échéance.    - ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus, Cic. Fam. 15: que ton arrivée ne tombe pas à un moment tout à fait inopportun.    - cadit ergo in bonum virum mentiri? Cic. Off. 3: un homme de bien est-il donc capable de mentir?    - cadit in quemquam tantum scelus? Virg.: quelqu'un est-il capable de commettre un tel crime?    - illud dictum in hos cadere videtur, Cic.: ce mot semble s'appliquer à eux. [st1]5 [-] tomber (du cornet, au jeu de dés), échoir, arriver par hasard, survenir, aboutir.    - cadebat ut: il arrivait que.    - ut cuique ceciderit primo, Liv.: chacun dans l'ordre qu'aura fixé le sort.    - quibus ad portas cecidit custodia sorti, Virg.: à qui la garde des portes est échue par le sort.    - cadere in irritum (ad irritum, in cassum): n'aboutir à rien, échouer, avorter.    - aliter res cecidit ac putaram, Cic.: la situation tourna autrement que je ne l'avais pensé.    - cadere in morbum, Cic.: tomber malade.    - hoc cadit permoleste: cela tombe mal.    - hoc cecidit mihi peropportune, quod... Cic.: il arriva fort à propos pour moi que... [st1]6 [-] se terminer, finir, cesser, diminuer, se calmer.    - cadere in syllabas longiores, Cic.: se terminer sur des syllabes longues.    - cadit pretium: le prix diminue.    - non debemus cadere animis, Cic. Fam. 6, 1, 4: nous ne devons pas nous laisser abattre, nous ne devons pas perdre courage.    - cadunt vires, Lucr.: les forces s'épuisent.    - cadit ira metu, Ov.: la crainte apaise la colère.
    * * *
    cădo, ĕre, cĕcĭdi, căsum - intr. -    - voir l'article cado de Gaffiot. [st1]1 [-] tomber, choir, s'abattre, se détacher, descendre.    - cadere ab alto (cadere altius): tomber de haut.    - ab aliquo cadere: tomber sous les coups de qqn.    - cadere de (ex) equo: tomber de cheval.    - cadere ex arbore: tomber de l'arbre.    - cadere in (qqf. ad) terram: tomber à terre.    - alte cadere: tomber de haut.    - cadere de manibus: tomber des mains.    - cadit aure lapis, Mart.: une pierre précieuse pend à son oreille.    - cadunt montes, Lucr.: des montagnes s'affaissent.    - amnis cadit in sinum maris, Liv;: le fleuve se jette dans la mer.    - cadere in laqueos: tomber dans les filets.    - cadere in legem: tomber sous le coup de la loi.    - cadere in vituperationem: s'exposer au blâme.    - cadere in calumniam: s'exposer à la chicane.    - cadere sub imperium (potestatem) alicujus: tomber au pouvoir de qqn. [st1]2 [-] tomber mourant, succomber, mourir, périr; être immolé (comme victime).    - cadere fraude, Tac.: succomber victime de la ruse.    - suo Marte cadunt, Mart.: ils périssent frappés de leurs propres armes.    - tibi cadet hostia, Virg.: une victime te sera immolée. [st1]3 [-] succomber (en justice), être abattu.    - causā cadere, Cic. Inv. 2: perdre son procès.    - formulā cadere, Sen. Ep. 48: perdre son procès.    - cadere in judicio, Cic.: perdre son procès. [st1]4 [-] coïncider, tomber juste, s'appliquer, convenir.    - cadere in + acc.: cadrer avec, convenir à, coïncider avec, concerner.    - in eam diem cadunt nummi, Cic.: c'est ce jour-là que tombe le paiement.    - ea vita in sapientem solum cadit: cette vie ne convient qu’au sage.    - vota cadunt, Tib.: les voeux se réalisent.    - ei, ut cadet, ita solvetur, Cic.: on le paiera à chaque échéance.    - ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus, Cic. Fam. 15: que ton arrivée ne tombe pas à un moment tout à fait inopportun.    - cadit ergo in bonum virum mentiri? Cic. Off. 3: un homme de bien est-il donc capable de mentir?    - cadit in quemquam tantum scelus? Virg.: quelqu'un est-il capable de commettre un tel crime?    - illud dictum in hos cadere videtur, Cic.: ce mot semble s'appliquer à eux. [st1]5 [-] tomber (du cornet, au jeu de dés), échoir, arriver par hasard, survenir, aboutir.    - cadebat ut: il arrivait que.    - ut cuique ceciderit primo, Liv.: chacun dans l'ordre qu'aura fixé le sort.    - quibus ad portas cecidit custodia sorti, Virg.: à qui la garde des portes est échue par le sort.    - cadere in irritum (ad irritum, in cassum): n'aboutir à rien, échouer, avorter.    - aliter res cecidit ac putaram, Cic.: la situation tourna autrement que je ne l'avais pensé.    - cadere in morbum, Cic.: tomber malade.    - hoc cadit permoleste: cela tombe mal.    - hoc cecidit mihi peropportune, quod... Cic.: il arriva fort à propos pour moi que... [st1]6 [-] se terminer, finir, cesser, diminuer, se calmer.    - cadere in syllabas longiores, Cic.: se terminer sur des syllabes longues.    - cadit pretium: le prix diminue.    - non debemus cadere animis, Cic. Fam. 6, 1, 4: nous ne devons pas nous laisser abattre, nous ne devons pas perdre courage.    - cadunt vires, Lucr.: les forces s'épuisent.    - cadit ira metu, Ov.: la crainte apaise la colère.
    * * *
        Cado, cadis, cecidi, pen. corr. casum, cadere, Cheoir, Tomber, Tresbucher.
    \
        In classem cadit omne nemus. Luca. On coupe toute la forest pour faire des navires.
    \
        In pectus cadit pronus. Ouid. Il tombe sur sa poictrine.
    \
        In pedes alicuius cadere. Ouid. Luy tomber sur les pieds.
    \
        In plagas cadere dicitur ceruus. Ouid. Dedens les rets, ou filez.
    \
        In plano cadere. Ouid. Cheoir en plaine terre, et unie.
    \
        In pontum cadunt flumina. Seneca. Les rivieres tombent en la mer.
    \
        In vulnus cadere. Lucret. Tomber sur sa playe.
    \
        In vultus cadere. Ouid. Tomber sur le visage, ou le visage en terre.
    \
        Inter verba cadere dicitur lingua. Horat. Se taire soubdainement.
    \
        Per aquas cadere. Lucret. Parmi l'eaue. A travers de l'eaue.
    \
        Mora lenta cadere. Sen. Tomber lentement, et à loisir, bellement.
    \
        Imbres cadunt. Virg. Il tombe de la pluye, Il pleut.
    \
        Homini ilico lachrymae cadunt. Terent. Il pleure incontinent. Les larmes luy tombent.
    \
        In verba singula cadunt lachrymae. Ouid. A chascune parolle les larmes luy tombent des yeulx.
    \
        Cadunt vmbrae. Virgil. Les ombres aggrandissent, Il commence à faire nuict, La nuict approche.
    \
        Cadit illi animus. Ci. Le cueur luy fault. Il perd tout courage.
    \
        Arma ceciderunt. Cic. On a laissé les armes, La guerre est faillie, Le debat est cessé.
    \
        Cadunt Austri. Virgil. Les vents s'appaisent.
    \
        Fabula cadere dicitur, cui Stare opponitur. Hor. Desplaire.
    \
        Cecidit tibi ira. Liu. Ton courroux est appaisé.
    \
        In cassum cadunt omnia tua promissa. Plaut. Viennent à neant.
    \
        Spes mihi cadit. Ouid. Je pers esperance.
    \
        Ad irritum cadit spes. Liu. Quand on est frustré de son esperance.
    \
        Verba cadunt singultu. Propert. On ne peult parler.
    \
        Cadere causa. Cic. Perdre son procez.
    \
        Cadere formula. Quintil. Estre declairé non recevable, Estre debouté par fin de non recevoir.
    \
        Non cadit in alium tam absolutum opus. Pli. Il n'advient point à un autre de si bien besongner, Il n'eschet point à un autre, etc.
    \
        In eum cadit hoc scelus. Virgil. Il peult bien avoir faict ceste meschanceté, Il est bien homme pour l'avoir faict, Il est bien à presumer qu'il l'a faict.
    \
        Cadit suspicio in eum. Cic. Il est souspeconné.
    \
        Cadere non videtur in eundem et contemptus pecuniae et cupiditas. Quintil. Il n'est point à presumer que un mesme homme, etc.
    \
        Non cadit in virum bonum mentiri. Cic. Il n'eschet point à un homme de bien de mentir, Il n'advient point à un bon homme.
    \
        Non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspicio. Cic. Un tel souspecon ne convient point à un homme si bien appris, si craintif, ayant si bien vescu, ou ayant tel aage, Il n'est point à presumer ne vray semblable.
    \
        Non cadit in consuetudinem nostram. Cic. Nous ne l'avons point accoustumé, Ce n'est point une chose coustumiere à nous, Nous ne sommes pas coustumiers de ainsi faire, Cela n'accorde pas bien à nostre coustume, Cela et nostre coustume ne s'accordent point, Cela repugne à nostre maniere de faire.
    \
        Cadere in deliberationem. Cic. Estre mis sur le bureau, Estre mis en termes.
    \
        Cadit solutio in diem Calend. Cic. Le payement eschet le premier jour du mois.
    \
        Quaecunque in disceptationem cadere possunt. Cic. Toutes choses de quoy on peult entrer en different.
    \
        Neque in vnam formam cadent omnia. Cic. Il ne peult estre que toutes choses reviennent à une facon.
    \
        Quod in nostram intelligentiam cadit. Cic. Qui chet en nostre sens, Que nous povons bien entendre.
    \
        Cadere in morbum. Cic. Tomber en maladie.
    \
        Cadit in rerum naturam. Quintil. Il peult naturellement advenir.
    \
        Cadere in offensionem alicuius. Cic. Tomber en sa male grace.
    \
        Cadere in potestatem alicuius. Cic. Cheoir entre ses mains ou misericorde.
    \
        Cadere in suspicionem. Cic. Estre souspeconné.
    \
        Cadere in vituperationem. Cic. Estre blasmé.
    \
        Consydera ne cadat aduentus tuus in alienissimum tempus. Cic. Garde toy de venir, ou que ta venue n'eschee en temps qui ne soit point propre.
    \
        Quae cadunt sub aspectum, et sub oculos. Cic. Toutes choses qui peuvent estre veues.
    \
        Cadere sub imperium et ditionem alicuius. Cic. Tomber soubs sa puissance.
    \
        Illa cadunt sub iudicium sapientis. Cic. Ces choses peuvent estre jugees par le sage, L'homme sage en peult juger.
    \
        Cadere. Cic. Advenir, Escheoir.
    \
        Quod cecidit forte. Terent. Qui est advenu d'adventure.
    \
        Incommodit aliquid cecidit ei. Cic. Il luy est advenu quelque desplaisir, Il luy est mescheu, ou mesadvenu.
    \
        Cadere irritum. Tacit. Venir à neant.
    \
        Honesta et iucunda ceciderunt mihi a te. Cic. Tu ne me feis jamais que tout plaisir.
    \
        Quocunque res cadent. Virg. Comment qu'il advienne, En quelque sorte que les affaires se portent, Au pis aller.
    \
        Belle cecidit. Cic. Il est bien advenu.
    \
        Fortuito cecidit. Cic. Il est advenu par fortune, par cas fortuit.
    \
        Male cadere. Caesar. Mal advenir.
    \
        Verum hoc adhuc percommode cadit. Cic. Vient tresbien.
    \
        Peropportune cecidit mihi hoc. Cic. Il m'en est bien prins, Il m'est venu bien à poinct.
    \
        Video mihi opus esse viaticum: sed id ex praediis, vt cadet, ita soluetur. Comme il viendra.
    \
        Quod melius caderet, nihil vidi. Caelius. Qui veint mieulx à poinct.
    \
        Vt qui maxime cadant in orationem. Ci. Ils seent et conviennent bien.
    \
        Verba melius in syllabas longiores cadunt. Cic. Finent, Sont terminez.
    \
        Cadere similiter. Quint. Estre de semblable terminaison, vt dicam, faciam.
    \
        Fonte Graeco cadunt verba quaedam. Horat. Sont derivez du Grec.
    \
        Cadere. Caesar. Mourir.
    \
        Ouis cadit deo. Ouid. Est immolee et sacrifiee à Dieu.
    \
        Ante diem cadere. Virg. Mourir devant son temps selon le cours de nature.
    \
        Acie cadere. Ouid. Mourir en la bataille.
    \
        Ense cadere. Valer. Flac. Estre tué d'une espee.
    \
        Cadere sua manu. Tacit. Se tuer soymesme.
    \
        Marte foemineo cadere. Ouid. Estre tué de la main d'une femme.
    \
        Marte suo cadere. Ouid. Se tuer.
    \
        Cadere per acies. Tacit. Mourir és batailles.
    \
        Dies cadens. Ouid. Jour couchant, Jour faillant.
    \
        Cadens sol. Virgil. Soleil couchant, Occident.
    \
        Magnum tamen periculum non adibit: alte enim cadere non potest. Cic. Il ne peult cheoir de hault.
    \
        Cecidit tua laus pariter cum Repub. Cic. Estre perdue, et abolie.

    Dictionarium latinogallicum > cado

  • 12 inritus

    1.
    irrĭtus ( inr-), a, um, adj. [2. inratus], invalid.
    I.
    Lit.
    A.
    Undecided, unfixed, void, of no effect:

    quod modo erat ratum, irritum est,

    Ter. Phorm, 4, 7, 58:

    testamentum irritum facere,

    Cic. Phil. 2, 42, 109:

    testamentum pro irrito habere,

    Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:

    injurias rescindere et irritas facere,

    Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,

    id. Leg. 2, 8, 21:

    omnia ab iis acta,

    Vell. 2, 43, 1:

    pacta,

    Sil. 6, 696:

    Tiberii voluntas,

    Suet. Calig. 14:

    somnia,

    of no significance, id. Aug. 91:

    Remus aves irritas habuit,

    Gell. 13, 14.—
    B.
    Vain, useless, without effect, ineffectual:

    ingrata atque irrita esse omnia intellego,

    Plaut. As. 1, 2, 10:

    inceptum,

    Liv. 29, 35; 24, 19:

    dona,

    Verg. G. 4, 519:

    tela,

    id. A. 2, 459:

    moenia,

    Ov. M. 12, 587:

    labor anni,

    id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:

    verba,

    Ov. R. Am. 286:

    tua dicta factaque,

    Cat. 30, 10:

    spes,

    Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:

    oblivio,

    Liv. 28, 29:

    lingua (Cassandrae),

    Prop. 3, 13 (4, 12), 66:

    remedium,

    Tac. H. 4, 81:

    preces,

    Plin. Pan. 26:

    ova,

    fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—
    II.
    Transf., of persons, that does or undertakes a thing in vain, to no purpose, without effect.
    (α).
    With gen.:

    irritus legationis,

    Tac. H. 4, 32:

    consilii,

    Vell. 2, 63, 2:

    propositi,

    Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:

    spei,

    vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:

    incepti,

    Sil. 7, 131.—
    (β).
    Absol.:

    variis assultibus irritus urget,

    Verg. A. 5, 442:

    venit et e templis irrita turba domum,

    without a response, Tib. 2, 3, 22:

    irriti legati remittuntur,

    Tac. A. 15, 25:

    domum irritus rediit,

    Sen. Ben. 6, 11:

    discedere irritum putebat,

    Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:

    spes ad irritum redacta,

    Liv. 28, 31:

    spes ad irritum cadens,

    id. 2, 6:

    victoria ad inritum revolvebatur,

    Tac. H. 3, 26:

    cecidisse in inritum labores,

    id. ib. 3, 53 fin.:

    irrita dicere,

    useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.
    2.
    irrītus, ūs, m., v. hirritus.

    Lewis & Short latin dictionary > inritus

  • 13 irritus

    1.
    irrĭtus ( inr-), a, um, adj. [2. inratus], invalid.
    I.
    Lit.
    A.
    Undecided, unfixed, void, of no effect:

    quod modo erat ratum, irritum est,

    Ter. Phorm, 4, 7, 58:

    testamentum irritum facere,

    Cic. Phil. 2, 42, 109:

    testamentum pro irrito habere,

    Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:

    injurias rescindere et irritas facere,

    Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,

    id. Leg. 2, 8, 21:

    omnia ab iis acta,

    Vell. 2, 43, 1:

    pacta,

    Sil. 6, 696:

    Tiberii voluntas,

    Suet. Calig. 14:

    somnia,

    of no significance, id. Aug. 91:

    Remus aves irritas habuit,

    Gell. 13, 14.—
    B.
    Vain, useless, without effect, ineffectual:

    ingrata atque irrita esse omnia intellego,

    Plaut. As. 1, 2, 10:

    inceptum,

    Liv. 29, 35; 24, 19:

    dona,

    Verg. G. 4, 519:

    tela,

    id. A. 2, 459:

    moenia,

    Ov. M. 12, 587:

    labor anni,

    id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:

    verba,

    Ov. R. Am. 286:

    tua dicta factaque,

    Cat. 30, 10:

    spes,

    Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:

    oblivio,

    Liv. 28, 29:

    lingua (Cassandrae),

    Prop. 3, 13 (4, 12), 66:

    remedium,

    Tac. H. 4, 81:

    preces,

    Plin. Pan. 26:

    ova,

    fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—
    II.
    Transf., of persons, that does or undertakes a thing in vain, to no purpose, without effect.
    (α).
    With gen.:

    irritus legationis,

    Tac. H. 4, 32:

    consilii,

    Vell. 2, 63, 2:

    propositi,

    Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:

    spei,

    vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:

    incepti,

    Sil. 7, 131.—
    (β).
    Absol.:

    variis assultibus irritus urget,

    Verg. A. 5, 442:

    venit et e templis irrita turba domum,

    without a response, Tib. 2, 3, 22:

    irriti legati remittuntur,

    Tac. A. 15, 25:

    domum irritus rediit,

    Sen. Ben. 6, 11:

    discedere irritum putebat,

    Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:

    spes ad irritum redacta,

    Liv. 28, 31:

    spes ad irritum cadens,

    id. 2, 6:

    victoria ad inritum revolvebatur,

    Tac. H. 3, 26:

    cecidisse in inritum labores,

    id. ib. 3, 53 fin.:

    irrita dicere,

    useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.
    2.
    irrītus, ūs, m., v. hirritus.

    Lewis & Short latin dictionary > irritus

  • 14 rückgängig

    rückgängig, a) retrograd; z.B. eine r. Bewegung machen, regredi coepisse (übh.); se recipere coepisse. pedem od. gradum referre coepisse (v. Soldaten). – b) ungültig; z.B. etwasr. machen, irritum facere. irritum esse iubere (im allg.); rescindere (kassieren, ungültig machen, z.B. Verträge, ein Testament, eine abgeurteilte Sache etc.); in integrum restituere (auf den alten Fuß bringen): ein Versprechen r. machen, promissum immutare. – r. werden, irritum fieri. ad od. in irritum cadere. ad irritum redigi (im allg.); rescindi (kassiert werden etc., von Verträgen, Testamenten etc.).

    deutsch-lateinisches > rückgängig

  • 15 ungültig

    ungültig, irrĭtus (ohne gesetzliche Kraft, z.B. Testament). – vanus (vergeblich gemacht); verb. irritus et vanus (z.B. Testament). – parum idoneus (nicht recht geeignet, z.B. auctor, testis, excusatio). – etw. ung. machen, für ung. erklären, alqd irritum facere. alqd irritum esse iubere (die gesetzliche Kraft nehmen, z.B. ein Testament); alqd infirmare (un wirksam machen, z.B. ein Gesetz, ein Testament); alqd tollere (aufheben, beseitigen, z.B. veteres leges novis legibus); alqd rescindere (zunichte machen, kassieren, z.B. rin Testament, einen Vertrag, ein Urteil): etwas für ganz ung. erklären, alqd tollere et irritum esse iubere: etwas für ung. halten, alqd pro irrito habere: ung. werden, irritum fieri.

    deutsch-lateinisches > ungültig

  • 16 Nicht [2]

    Nicht, das, in Beziehungen wie: mitnichten, s. keineswegs; auch durch nullus (z.B. misericordia, quae tibi nulla debetur, mitnichten gebührt). – etwas zu nichte machen (zunichte machen); alqd irritum facere; alqd ad nihilum redigere; alqd infringere (etwas vereiteln, z.B. alcis conatus); alqd convellere (gleichs. zusammenreißen, z.B. alcis gratiam); exturbare (gleichs. vertreiben, verscheuchen, [1791] z.B. omnem spem pacis, v. einem Umstand); diluere (gleichs. zerfließen machen, z.B. crimen); vgl. »vernichten«: zunichte (gemacht) werden, irritum fieri; ad irritum cadere; infringi (vereitelt werden).

    deutsch-lateinisches > Nicht [2]

  • 17 Wasser

    Wasser, I) im allg.: aqua (der Plur. aquae von einer größern Wassermasse). – aquae genus (Wasserart). – Wasser und Brot, panis et aqua. – großes Wasser (bei einer Überschwem mung), aquae magnae (z.B. bis eo anno fuerunt): [2641] unter Wasser setzen, irrigare (bewässern, z.B. einen Acker); inundare (überschwemmen, w. vgl.): ein Ort ist weit unter W. gesetzt, locus late restagnat: ins W. fallen, in undas concĭdere: ins W. werfen, in aquam conicere. – am oder im W. lebend, sich aufhaltend, wachsend, aquatilis; aquaticus. – Bildl., zu Wasser werden, ad irritum redigi oder cadere (z.B. von der Hoffnung); vanum evadere (z.B. von der Freude): ganz zu W. werden, ad vanum et irritum redigi: etwas zu W. machen, ad irritum redigere alqd (z.B. die Hoffnung): jmdm, eine Freude zu Wasser machen, alci gaudium conturbare od. corrumpere: jmdm. die Sache zu W. machen, spem alcis fallere (jmds. Hoffnung täuschen); alci rationes conturbare (jmdm. einen Strich durch die Rechnung machen). – Sprichw., Wasser ins Meer tragen, in freta col lectas alta addere aquas (Ov. am. 2, 10, 14); pleno sidera caelo addere(ibid. 2, 10, 13); u. (in bezug auf Reichtum) teruncium adicere Croesi pecuniae (Cic. de fin. 4, 29). – II) insbes.: a) als Element: aqua. – umor (das Naß; beide im Ggstz. zu aĕr, ignis, terra oder terrenum). – b) im Ggstz. zum Lande: rivus (Bach). – flumen (Fluß, s. das. die Synon.). – mare (Meer). – zu W. u. zu Lande, terrā marique; terrā et mari; et terrā et mari; et mari et terrā; mari atque terrā (wobei zu bemerken, daß terrā marique die gewöhnliche Ausdrucksweise ist, die übrigen nur da wo mit mehr Nachdruck geredet wird, angewendet werden). – ein Krieg zu W., bellum maritimum od. navale: aufs W. gehen, s. »zur See gehen« unter »1. See«. – Sprichw., stille Wasser sind tief, altissima quaeque flumina minimo sono labuntur (Curt. 7, 4 [16], 13). – c) die Flüssigkeit im Blute: *lympha(t. t.). – das W. unter der Haut, aqua intercus. – d) Urin: urīna. – sein W. lassen, abschlagen, urinam reddere od. facere; vesicam exonerare.

    deutsch-lateinisches > Wasser

  • 18 widerrufen

    widerrufen, revocare (z.B. sententiam: u. promissum). – retractare (zurücknehmen, z.B. dicta). – in irritum vindicare. alqd irritum esse iubere (etwas für nicht geschehen betrachtet wissen wollen); verb. retractare et in irritum vindicare (z.B. largitiones). – rescindere (kassieren, z.B. decretum: u. testamentum). – mutare (ändern, z.B. sententiam) – ich widerrufe das, was ich beschworen habe, irrita ea, quae iureiurando sanxi, facio.

    deutsch-lateinisches > widerrufen

  • 19 cado

    cădo, cĕcĭdi, cāsum, 3 ( part. pres. gen. plur. cadentūm, Verg. A. 10, 674; 12, 410), v. n. [cf. Sanscr. çad-, to fall away].
    I.
    Lit.
    A.
    In an extended sense, to be driven or carried by one ' s weight from a higher to a lower point, to fall down, be precipitated, sink down, go down, sink, fall (so mostly poet.; in prose, in place of it, the compounds decĭdo, occĭdo, excĭdo, etc.; cf. also ruo, labor;

    opp. surgo, sto): tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 25: (aves) praecipites cadunt in terram aut in aquam, fall headlong to the earth or into the water, Lucr. 6, 745; cf. id. 6, 828;

    imitated by Verg.: (apes) praecipites cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    nimbus, Ut picis e caelo demissum flumen, in undas Sic cadit, etc.,

    Lucr. 6, 258:

    cadit in terras vis flammea,

    id. 2, 215; so with in, id. 2, 209; 4, 1282; 6, 1006; 6, 1125; Prop. 4 (5), 4, 64:

    in patrios pedes,

    Ov. F. 2, 832.—With a different meaning:

    omnes plerumque cadunt in vulnus,

    in the direction of, towards their wound, Lucr. 4, 1049; cf.:

    prolapsa in vulnus moribunda cecidit,

    Liv. 1, 58, 11:

    cadit in vultus,

    Ov. M. 5, 292:

    in pectus,

    id. ib. 4, 579.—Less freq. with ad:

    ad terras,

    Plin. 2, 97, 99, § 216:

    ad terram,

    Quint. 5, 10, 84.—The place from which is designated by ab, ex, de:

    a summo cadere,

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    a mento cadit manus,

    Ov. F. 3, 20:

    aves ab alto,

    Plin. 10, 38, 54, § 112:

    ut cadat (avis) e regione loci,

    Lucr. 6, 824:

    ex arbore,

    Plin. 17, 20, 34, § 148; Dig. 50, 16, 30, § 4; 18, 1, 80, § 2:

    cecidisse de equo dicitur,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cadere de equo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 125 (for which Cæsar, Nepos, and Pliny employ decidere):

    de manibus arma cecidissent,

    Cic. Phil. 14, 7, 21; cf.:

    de manibus civium delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    cadunt altis de montibus umbrae,

    Verg. E. 1, 84:

    de caelo,

    Lucr. 5, 791; Ov. M. 2, 322:

    de matre (i. e. nasci),

    Claud. in Rufin. 1, 92.—With per:

    per inane profundum,

    Lucr. 2, 222:

    per aquas,

    id. 2, 230:

    per salebras altaque saxa,

    Mart. 11, 91; cf.:

    imbre per indignas usque cadente genas,

    Ov. Tr. 1, 3, 18.—With the adverb altius: altius atque cadant summotis nubibus imbres, and poured forth from a greater height, etc., Verg. E. 6, 38.—And absol.:

    folia nunc cadunt,

    Plaut. Men. 2, 3, 24; Ter. Ad. 1, 1, 12; Lucr. 6, 297:

    ut pluere in multis regionibus et cadere imbres,

    id. 6, 415:

    cadens nix,

    id. 3, 21; 3, 402:

    velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12: quaeque ita concus [p. 259] sa est, ut jam casura putetur, Ov. P. 2, 3, 59:

    cadentem Sustinuisse,

    id. M. 8, 148:

    saepius, of epileptics,

    Plin. Val. 12, 58:

    casuri, si leviter excutiantur, flosculi,

    Quint. 12, 10, 73.—
    2.
    Esp.
    a.
    Of heavenly bodies, to decline, set (opp. orior), Ov. F. 1, 295:

    oceani finem juxta solemque cadentem,

    Verg. A. 4, 480; 8, 59; Tac. G. 45:

    soli subjecta cadenti arva,

    Avien. Descr. Orb. 273; cf. Tac. Agr. 12:

    quā (nocte) tristis Orion cadit,

    Hor. Epod. 10, 10:

    Arcturus cadens,

    id. C. 3, 1, 27.—
    b.
    To separate from something by falling, to fall off or away, fall out, to drop off, be shed, etc.:

    nam tum dentes mihi cadebant primulum,

    Plaut. Men. 5, 9, 57:

    dentes cadere imperat aetas,

    Lucr. 5, 671; Sen. Ep. 12, 3; 83, 3:

    pueri qui primus ceciderit dens,

    Plin. 28, 4, 9, § 41:

    barba,

    Verg. E. 1, 29:

    quam multa in silvis autumni frigore primo Lapsa cadunt folia,

    id. A. 6, 310; cf. Cat. 11, 22; Hor. A. P. 61:

    lanigeris gregibus Sponte suā lanae cadunt,

    Ov. M. 7, 541:

    saetae,

    id. ib. 14, 303:

    quadrupedibus pilum cadere,

    Plin. 11, 39, 94, § 231:

    poma,

    Ov. M. 7, 586:

    cecidere manu quas legerat, herbae,

    id. ib. 14, 350:

    elapsae manibus cecidere tabellae,

    id. ib. 9, 571:

    et colus et fusus digitis cecidere remissis,

    id. ib. 4, 229.—
    c.
    Of a stream, to fall, empty itself:

    amnis Aretho cadit in sinum maris,

    Liv. 38, 4, 3; 38, 13, 6; 44, 31, 4:

    flumina in pontum cadent,

    Sen. Med. 406:

    flumina in Hebrum cadentia,

    Plin. 4, 11, 18, § 50:

    tandem in alterum amnem cadit,

    Curt. 6, 4, 6.—
    d.
    Of dice, to be thrown or cast; to turn up:

    illud, quod cecidit forte,

    Ter. Ad. 4, 7, 23 sq.; Liv. 2, 12, 16.—
    e.
    Alicui (alicujus) ad pedes, to fall at one ' s feet in supplication, etc. (post-class. for abicio, proicio), Sen. Contr. 1, 1, 19; Eutr. 4, 7; Aug. Serm. 143, 4; Vulg. Joan. 11, 32 al.—
    f.
    Super collum allcujus, to embrace (late Lat.), Vulg. Luc. 15, 20.—
    B.
    In a more restricted sense.
    1.
    To fall, to fall down, drop, fall to, be precipitated, etc.; to sink down, to sink, settle (the usual class. signif. in prose and poetry):

    cadere in plano,

    Ov. Tr. 3, 4, 17 sq.:

    deorsum,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89:

    uspiam,

    Ter. Ad. 1, 1, 12:

    Brutus, velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12; cf. id. 5, 21, 16; 1, 58, 12:

    dum timent, ne aliquando cadant, semper jacent,

    Quint. 8, 5, 32:

    sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit (Caesar), quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82:

    cadere supinus,

    id. Aug. 43 fin.:

    in pectus pronus,

    Ov. M. 4, 579:

    cadunt toti montes,

    Lucr. 6, 546:

    radicitus exturbata (pinus) prona cadit,

    Cat. 64, 109:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236:

    casura moenia Troum,

    Ov. M. 13, 375; id. H. 13, 71:

    multaque praeterea ceciderunt moenia magnis motibus in terris,

    Lucr. 6, 588: languescunt omnia membra;

    bracchia palpebraeque cadunt,

    their arms and eyelids fall, id. 4, 953; 3, 596; so,

    ceciderunt artus,

    id. 3, 453:

    sed tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent,

    Cic. Dom. 52, 133; cf.:

    oculos vigiliā fatigatos cadentesque in opere detineo,

    Sen. Ep. 8, 1:

    patriae cecidere manus,

    Verg. A. 6, 33:

    cur facunda parum decoro Inter verba cadit lingua silentio?

    Hor. C. 4, 1, 36:

    cecidere illis animique manusque,

    Ov. M. 7, 347; Val. Fl. 1, 300; cf. II. F. infra.—
    2.
    In a pregn. signif. (as in most langg., to fall in battle, to die), to fall so as to be unable to rise, to fall dead, to fall, die (opp. vivere), Prop. 2 (3), 28, 42 (usu. of those who die in battle;

    hence most freq. in the histt.): hostes crebri cadunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 79 sq.:

    aut in acie cadendum fuit aut in aliquas insidias incidendum,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; Curt. 4, 1, 28; Ov. M. 7, 142:

    ut cum dignitate potius cadamus quam cum ignominiā serviamus,

    Cic. Phil. 3, 14, 35:

    pauci de nostris cadunt,

    Caes. B. G. 1, 15; id. B. C. 3, 53:

    optimus quisque cadere aut sauciari,

    Sall. J. 92, 8; so id. C. 60, 6; id. J. 54, 10; Nep. Paus. 1, 2; id. Thras. 2, 7; id. Dat. 1, 2; 6, 1; 8, 3; Liv. 10, 35, 15 and 19; 21, 7, 10; 23, 21, 7; 29, 14, 8; Tac. G. 33; Hor. Ep. 1, 12, 27; Ov. M. 7, 142:

    per acies,

    Tac. A. 1, 2:

    pro patriā,

    Quint. 2, 15, 29:

    ante diem,

    Verg. A. 4, 620:

    bipenni,

    Ov. M. 12, 611:

    ense,

    Val. Fl. 1, 812.—Not in battle:

    inque pio cadit officio,

    Ov. M. 6, 250.—With abl. of means or instrument:

    suoque Marte (i. e. suā manu) cadunt,

    Ov. M. 3, 123; cf. Tac. A. 3, 42 fin.:

    suā manu cecidit,

    fell by his own hand, id. ib. 15, 71:

    exitu voluntario,

    id. H. 1, 40:

    muliebri fraude cadere,

    id. A. 2, 71: cecidere justā Morte Centauri, cecidit tremendae Flamma Chimaerae, Hor. C. 4, 2, 14 sq.:

    manu femineā,

    Sen. Herc. Oet. 1179:

    femineo Marte,

    Ov. M. 12, 610.—With abl. of agent with ab:

    torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat,

    should be slain by, Ov. H. 9, 36; so id. M. 5, 192; Suet. Oth. 5:

    a centurione volneribus adversis tamquam in pugnā,

    Tac. A. 16, 9.—And without ab:

    barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore,

    Hor. C. 2, 4, 9; imitated by Claudian, IV. Cons. Hon. 89; Grat. Cyn. 315.—
    b.
    Of victims, to be slain or offered, to be sacrificed, to fall ( poet.):

    multa tibi ante aras nostrā cadet hostia dextrā,

    Verg. A. 1, 334:

    si tener pleno cadit haedus anno,

    Hor. C. 3, 18, 5; Tib. 1, 1, 23; 4, 1, 15; Ov. M. 7, 162; 13, 615; id. F. 4, 653.—
    3.
    In mal. part., = succumbo, to yield to, Plaut. Pers. 4, 4, 104; Tib. 4, 10, 2; Sen. Contr. 1, 3, 7.—
    4.
    Matre cadens, just born ( poet.), Val. Fl. 1, 355; cf. of the custom of laying the new-born child at the father's feet: tellure cadens. Stat. S. 1, 2, 209; 5, 5, 69.
    II.
    Trop.
    A.
    To come or fall under, to fall, to be subject or exposed to something (more rare than its compound incidere, but class.); constr. usually with sub or in, sometimes with ad:

    sub sensus cadere nostros,

    i. e. to be perceived by the senses, Lucr. 1, 448:

    sub sensum,

    Cic. Inv. 1, 30, 48: in cernendi sensum. id. Tim. 3:

    sub oculos,

    id. Or. 3, 9:

    in conspectum,

    to become visible, id. Tusc. 1, 22, 50:

    sub aurium mensuram,

    id. Or. 20, 67:

    sponte suā (genus humanum) cecidit sub leges artaque jura,

    subjected itself to law and the force of right, Lucr. 5, 1146; so id. 3, 848:

    ad servitia,

    Liv. 1, 40, 3:

    utrorum ad regna,

    Lucr. 3, 836; so,

    sub imperium dicionemque Romanorum,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    in potestatem unius,

    id. Att. 8, 3, 2:

    in cogitationem,

    to suggest itself to the thoughts, id. N. D. 1, 9, 21:

    in hominum disceptationem,

    id. de Or. 2, 2, 5:

    in deliberationem,

    id. Off. 1, 3, 9:

    in offensionem alicujus,

    id. N. D. 1, 30, 85:

    in morbum,

    id. Tusc. 1, 32, 79:

    in suspitionem alicujus,

    Nep. Paus. 2, 6:

    in calumniam,

    Quint. 9, 4, 57:

    abrupte cadere in narrationem,

    id. 4, 1, 79:

    in peccatum,

    Aug. in Psa. 65, 13.—
    B.
    In gen.: in or sub aliquem or aliquid, to belong to any object, to be in accordance with, agree with, refer to, be suitable to, to fit, suit, become (so esp. freq. in philos. and rhet. lang.):

    non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspitio,

    Cic. Sull. 27, 75:

    cadit ergo in bonum virum mentiri, emolumenti sui causā?

    id. Off. 3, 20, 81; so id. Cael. 29, 69; id. Har. Resp. 26, 56:

    haec Academica... in personas non cadebant,

    id. Att. 13, 19, 5:

    qui pedes in orationem non cadere quī possunt?

    id. Or. 56, 188:

    neque in unam formam cadunt omnia,

    id. ib. 11, 37; 57, 191; 27, 95; id. de Or. 3, 47, 182; Quint. 3, 7, 6; 4, 2, 37; 4, 2, 93; 6, prooem. § 5; 7, 2, 30 and 31; Plin. 35, 10, 36, § 82:

    heu, cadit in quemquam tantum scelus?

    Verg. E. 9, 17; Cic. Or. 27, 95; 11, 37; Quint. 3, 5, 16; 3, 6, 91; 5, 10, 30; 6, 3, 52; 7, 2, 31; 9, 1, 7;

    9, 3, 92: hoc quoque in rerum naturam cadit, ut, etc.,

    id. 2, 17, 32:

    in iis rebus, quae sub eandem rationem cadunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 47; Quint. 8, 3, 56.—
    C.
    To fall upon a definite time (rare):

    considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus,

    Cic. Fam. 15, 14, 4:

    in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum, etc.,

    id. Rep. 2, 10, 18.—Hence, in mercantile lang., of payments, to fall due: in eam diem cadere ( were due) nummos, qui a Quinto debentur, Cic. Att. 15, 20, 4.—
    D.
    (Acc. to I. 1. e.) Alicui, to fall to one (as by lot), fall to one ' s lot, happen to one, befall; and absol. (for accidere), to happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out (esp. in an unexpected manner; cf. accido; very freq. in prose and poetry).
    1.
    Alicui:

    nihil ipsis jure incommodi cadere possit,

    Cic. Quint. 16, 51:

    hoc cecidit mihi peropportune, quod, etc.,

    id. de Or. 2, 4, 15; id. Att. 3, 1:

    insperanti mihi, cecidit, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 21, 96; id. Att. 8, 3, 6; id. Mil. 30, 81:

    mihi omnia semper honesta et jucunda ceciderunt,

    id. Q. Fr. 1, 3, 1:

    sunt, quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    Verg. G. 4, 165:

    haec aliis maledicta cadant,

    Tib. 1, 6, 85:

    neu tibi pro vano verba benigna cadunt,

    Prop. 1, 10, 24:

    ut illis... voluptas cadat dura inter saepe pericla,

    Hor. S. 1, 2, 40: verba cadentia, uttered at random, id. Ep. 1, 18, 12.—
    2.
    Ab sol., Afran. ap. Charis. p. 195 P.;

    Cic. Leg.2, 13, 33: verebar quorsum id casurum esset,

    how it would turn out, id. Att. 3, 24:

    aliorsum vota ceciderunt,

    Flor. 2, 4, 5:

    cum aliter res cecidisset ac putasses,

    had turned out differently from what was expected, Cic. Fam. 5, 19, 1:

    sane ita cadebat ut vellem,

    id. Att. 3, 7, 1; id. Div. 2, 52, 107; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; Cic. Verr. 1, 2, 5; Caes. B. C. 3, 73, Nep. Milt. 2, 5 Dähne:

    cum, quae tum maxime acciderant, casura praemonens, a furioso incepto eos deterreret,

    Liv. 36, 34, 3; 22, 40, 3; 35, 13, 9; 38, 46, 6; Plin. Pan. 31, 1; Tac. A. 2, 80; 6, 8; Suet. Tib. 14 al.; Verg. A. 2, 709:

    ut omnia fortiter fiant, feliciter cadant,

    Sen. Suas. 2, p. 14:

    multa. fortuito in melius casura,

    Tac. A. 2, 77.—With adj.:

    si non omnia caderent secunda,

    Caes. B. C. 3, 73:

    vota cadunt, i.e. rata sunt,

    are fulfilled, realized, Tib. 2, 2, 17 (diff. from Prop. 1, 17, 4; v. under F.).—
    3.
    With in and acc.: nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit (cf. metaballei), Cic. Rep. 1, 44, 68.—Esp.: in (ad) irritum or cassum, to be frustrated, fail, be or remain fruitless:

    omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; Lucr. 2, 1166:

    ad irritum cadens spes,

    Liv. 2, 6, 1; so Tac. H. 3, 26:

    in irritum,

    id. A. 15, 39; cf. with irritus, adj.:

    ut irrita promissa ejus caderent,

    Liv. 2, 31, 5:

    haud irritae cecidere minae,

    id. 6, 35, 10.—
    E.
    To fall, to become less (in strength, power, worth, etc.), to decrease, diminish, lessen:

    cadunt vires,

    Lucr. 5, 410:

    mercenarii milites pretia militiae casura in pace aegre ferebant,

    Liv. 34, 36, 7.—More freq. in an extended signif. (acc. to I. B. 2.),
    F. 1.
    In gen.: pellis item cecidit, vestis contempta ferina. declined in value, Lucr. 5, 1417:

    turpius est enim privatim cadere (i. e. fortunis everti) quam publice,

    Cic. Att. 16, 15, 6; so id. Fam. 6, 10, 2:

    atque ea quidem tua laus pariter cum re publicā cecidit,

    id. Off. 2, 13, 45:

    tanta civitas, si cadet,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 13:

    non tibi ingredienti fines ira cecidit?

    Liv. 2, 40, 7; Pers. 5, 91:

    amicitia nec debilitari animos aut cadere patitur,

    Cic. Lael. 7, 23:

    animus,

    to fail, Liv. 1, 11, 3; Ov. M. 11, 537; cf. id. ib. 7, 347:

    non debemus ita cadere animis, etc.,

    to lose courage, be disheartened, Cic. Fam. 6, 1, 4:

    tam graviter,

    id. Off. 1, 21, 73; cf. Sen. Ep. 8, 3.—Esp., to fail in speaking:

    magnus orator est... minimeque in lubrico versabitur, et si semel constiterit numquam cadet,

    Cic. Or. 28, 98:

    alte enim cadere non potest,

    id. ib. —So in the lang. of the jurists, causā or formulā, to lose one ' s cause or suit:

    causā cadere,

    Cic. Inv. 2, 19, 57; so id. de Or. 1, 36, 166 sq.; id. Fam. 7, 14, 1; Quint. 7, 3, 17; Luc. 2, 554; Suet. Calig. 39:

    formulā cadere,

    Sen. Ep. 48, 10; Quint. 3, 6, 69.—With in:

    ita quemquam cadere in judicio, ut, etc.,

    Cic. Mur. 28, 58.—Also absol.:

    cadere,

    Tac. H. 4, 6; and:

    criminibus repetundarum,

    id. ib. 1, 77:

    conjurationis crimine,

    id. A. 6, 14:

    ut cecidit Fortuna Phrygum,

    Ov. M. 13, 435:

    omniaque ingrato litore vota cadunt, i. e. irrita sunt,

    remain unfulfilled, unaccomplished, Prop. 1, 17, 4 (diff. from Tib. 2, 2, 17; v. above, D. 2.); cf.:

    at mea nocturno verba cadunt zephyro,

    Prop. 1, 16, 34:

    multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque Quae nunc sunt in honore vocabula,

    to fall into disuse, grow out of date, Hor. A. P. 70 —Hence of theatrical representations, to fall through, to fail, be condemned (opp. stare, to win applause;

    the fig. derived from combatants): securus cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176.— Impers.. periculum est, ne cadatur, Aug. Don. Persev. 1.—
    2.
    Esp. of the wind (opp. surgo), to abate, subside, die away, etc.:

    cadit Eurus et umida surgunt Nubila,

    Ov. M. 8, 2:

    ventus premente nebulā cecidit,

    Liv. 29, 27, 10:

    cadente jam Euro,

    id. 25, 27, 11:

    venti vis omnis cecidit,

    id. 26, 39, 8:

    ubi primum aquilones ceciderunt,

    id. 36, 43, 11; cf.:

    sic cunctus pelagi cecidit fragor,

    Verg. A. 1, 154:

    ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    id. E. 9, 58; id. G. 1, 354 Serv. and Wagn.—
    G.
    Rhet. and gram. t. t. of words, syllables, clauses, etc., to be terminated, end, close:

    verba melius in syllabas longiores cadunt,

    Cic. Or. 57, 194; 67, 223: qua (littera [p. 260] sc. m) nullum Graece verbum cadit, Quint. 12, 10, 31:

    plerique censent cadere tantum numerose oportere terminarique sententiam,

    Cic. Or. 59, 199; so id. Brut. 8, 34:

    apto cadens oratio,

    Quint. 9, 4, 32:

    numerus opportune cadens,

    id. 9, 4, 27:

    ultima syllaba in gravem vel duas graves cadit semper,

    id. 12, 10, 33 Spald.: similiter cadentia = omoioptôta, the ending of words with the same cases or verbal forms, diff. from similiter desinentia = omoioteleuta, similar endings of any kind, Cic. de Or. 3, 54, 206; id. Or. 34, 135; Auct. Her. 4, 20, 28; Quint. 9, 4, 42; cf. id. 9, 4, 18; 9, 3, 78; 9, 3, 79; 1, 7, 23; Aquil. Rom. Figur. §§ 25 and 26.

    Lewis & Short latin dictionary > cado

  • 20 cado

    cecidī, casūrus, ere
    1) падать (in и ad terram C, Q); сваливаться ( ex и de equo C); выпадать (de manibus C; dentes cadunt Pl, Sen etc.; cadunt capilli Pt); ( об атмосферных осадках) падать, идти (imbres cadunt Lcr, Mela; nives cadunt Sen etc.); выпадать, ложиться ( ros cadit Pl и rores cadunt PM); литься, капать, катиться ( lacrimae cadunt Sen); ( о реках) впадать ( in sinum maris L); (о листьях, цветах, плодах) опадать (folia cadunt arbori и ex arbore PM; poma cadunt ramis O); ( о молнии) ударять, поражать (fulmina cadunt Sen, Pt); ( о парусах) убираться ( vela cadunt V); валиться, обрушиваться (vetustate cecidisse C; concussae cadunt urbes Lcr); ( о тенях) падать, ложиться ( majores cadunt de montibus umbrae V); попадать ( in laqueos O)
    2) ( о небесных светилах) заходить (cadentia sidera V; Arcturus cadens H)
    sol cadens V — заходящее солнце, тж. запад
    3) падать, погибать (in acie C и acie O; in proelio Nep; pugnā Canensi L)
    c. ab aliquo O, T, Su — пасть от чьей-л. руки
    4) перен. впадать (in servitutem C; ad servitia L; in potestatem alicujus C)
    c. in morbum Cзаболеть
    5) приходиться (на какое-л. время), совпадать (in id saeculum Romuli cecĭdit aetas C)
    res, quae sub sensūs (sub oculos, sub aspectum, in conspectum) cadunt C — вещи, бросающиеся в глаза (непосредственно ощутимые, очевидные)
    7) выпадать на долю, доставаться (alicui aliquid cecĭdit C etc.)
    vota cadunt Tib — желания исполняются, но
    omnia vota cadunt Prp (ср. 10.) — все (мои) мечты рушатся
    8) случаться, складываться (fortuĭto C; male Cs; feliciter Sen; praeter opinionem Nep)
    si quid adversi casurum foret L — если приключится какая-л. беда
    c. in irrĭtum T, ad irritum L или in cassum Lcr — кончаться ничем, оказываться бесплодным
    9)
    а) падать, понижаться ( prctium cadit L); уменьшаться, убывать, слабеть ( vires cadunt Lcr)
    c. animo C etc.падать духом
    б) ослабевать, утихать (cadit vis venti L; cadit ira L, O, Prp; pelagi cecĭdit fragor V)
    10) пропадать, погибать (cecĭdit superbum Ilium V; mundi alii nascentes, alii cadentes C)
    multa renascentur, quae jam cecĭdēre, cadentque quae nunc sunt in honore vocabula H — многие, уже забытые, слова воскреснут и придут в забвение (многие из тех), которые теперь в чести (ср. 6.)
    11) проваливаться, не иметь успеха (у публики) ( fabula cadit H); проигрывать тяжбу (in judicio C)
    12) подходить, быть свойственным
    minime c. in aliquid C — совершенно не вязаться с чем-л.
    in consuetudinem alicujus non c. C — не быть в чьих-л. привычках
    verebar quorsum id casurum esset C — я боялся того, чем это может кончиться (т. е. дурного исхода)
    14) быть закалываемым, приноситься в жертву ( ovis cadit deo O)
    15) ( о женщине) отдаваться, вступать в любовную связь Pl, Tib, Sen

    Латинско-русский словарь > cado

См. также в других словарях:

  • Irrĭtum — (lat.), ungültig …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Nord'n'Commander — Стиль этой статьи неэнциклопедичен или нарушает нормы русского языка. Статью следует исправить согласно стилистическим правилам Википедии …   Википедия

  • Nord\'n\'Commander — Группа в 2007 Годы с 2001 по настоящее время …   Википедия

  • Hoffnung — 1. A Hööbh as an lungh Sial. (Amrum.) – Haupt, VIII, 369, 320; Johansen, 151. Die Hoffnung ist ein langes Seil. 2. An Hoffnung und gespanntem Tuche geht viel ab. Frz.: Vin versé n est pas avalé. 3. Bey Hoffnung ist allweg zweiffel. – Lehmann, 395 …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Завещание — (testamentum, testament, Testament. letzttwillige Verfügung) акт односторонней воли, определяющий судьбу гражданских правоотношений лица на случай его смерти. В этом определении содержатся главные отличительные признаки З. Оно есть выражение… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Testament — Testament, 1) (Altes u. Neues T.), s.u. Bibel; 2) (lat. Testamentum, altdeutsch Gemächt), im Allgemeinen jede einseitige letztwillige Disposition; bes. 3) eine letztwillige Disposition,[403] durch welche der Erblasser für seinen Todesfall einen… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • irriter — (i rri té) v. a. 1°   Mettre en colère, en parlant des personnes qui irritent. Irriter un taureau, un lion. •   Ne dites pas à ce zélé magistrat qu il travaille plus que son grand âge ne le peut souffrir ; vous irritez le plus patient de tous les …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CRUX — I. CRUX apud Russos, sollenni osculô tacta, fidei pignus in illa gente maxime sollenne habetur. Quemadmodum de Pelagio scribit Sigebertus, ad A. C. 552. illum insimulatum mortis Vigilii Episcopi Romani tenentem sancta Euangelia et Crucem, publice …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GEORGIUS — I. GEORGIUS Dux Clatentiae, frater Eduardi IV. Angliae Regis, ob turbas ad necem damnatus: cum optio mortis daretur, in vino Malvatico exstingui voluit, Camden. Principes ex Fam. Palatina. II. GEORGIUS Ernesti praefati fil. secundo genitus,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HILARIUS — I. HILARIUS Aurelianensis Ep. Gallus. Inter alia, interfuit Conc. Arausicano A. C. 444. quo Chelidonius Ep. Vesontinus, depositus est: qui cum Romam ad Leonem I. appellaret, et Hilarius, insalutato Pontifice, inde decederet, irritum esse iussum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»