Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

irritum

  • 21 Erfolg

    Erfolg, eventus rei u. rerum u. bl. eventus (Erfolg, Ergebnis). – exitus rei od. rerum u. bl. exitus (der Ausgang, das Resultat); verb. eventus atque exitus; exitus eventusque. – emolumentum (was durch Anstrengung bewirkt wird, Vorteil, Nutzen). – ein guter E., eventus bonus: ein glücklicher E., successus rerum u. bl. successus; eventus rerum prosper. – mit E., non frustra (nicht vergebens); prospere (glücklich): mit ungleichem E., vario eventu (z.B. bellare): ohne E., frustra (ohne die erwartete Wirkung); nequiquam (umsonst, ohne etwas auszurichten): ohne E. sein, irritum od. frustra esse; ad irritum cadere; secus cadere: ohne guten, glücklichen E. sein, successu carere: mit einigem, mit vielem E., ohne E. etw. betreiben, aliquid, multum, nihil proficere in alqa re (z.B. in philosophia, in oppugnatione). – guten, glücklichen E. haben, von gutem (glücklichem) E. sein, bene succedere; felicem exitum habere; prospere, feliciter evenire: einen erwünschten E. haben, ex sententia evenire; optabilem exitum habere: keinen guten od. erwünschten E. haben, haud bene, minus prospere evenire: keinen rechten E. haben, parum procedere od. succedere: an dem guten E. einer Sache nicht zweifeln, alqd confici posse non diffidere: je nachdem der E. seinwird, perinde ut eveniet res.

    deutsch-lateinisches > Erfolg

  • 22 fehlen

    fehlen, I) nicht treffen: non ferire. – ictus vanus intercĭdit. ictus alci deerrat (der Schuß fehlt). – telum frustra accĭdit (das Geschoß fehlt). – ohne zu s., sine frustratione. – dah. uneig., a) weit gefehlt! d. i. du irrst, keineswegs, falsus es! minime gentium!: [876] weit gefehlt, daß etc.,... vielmehr, tantum abest, ut... ut, z.B. weit gefehlt, daß er mich lieben sollte, haßt er mich vielmehr, tantum abest, ut me amet, ut me oderit. – b) fehlschlagen: ad (in) irritum cadere; ad irritum redigi. – das soll mir nicht s., non fallar. – es kann (wird) nicht f., certum est (es ist zuverlässig); certe fiet od. eveniet (es wird gewiß geschehen). – II) einen Fehler begehen: errare (irren, einen Irrtum begehen). – labi (unvorsätzlich vom Wege des Rechten abkommen, z.B. per errorem, propter imprudentiam: u. imprudentiā, imperitiā: u. consilio [absichtlich], Ggstz. casu). – peccare. peccatum admittere (nicht recht handeln; peccare auch v. Sprachfehlern). – delinquere (vom Wege des Rechten abweichen [z.B. wissentlich, scientem]; auch v. Sprachfehlern). – culpam committere, auch bl. committere (eine Schuld, etwas Strafbares begehen, z.B. gegen das Gesetz s., comm. contra legem). – culpam in se admittere (eine Schuld auf sich laden). – in etw. s., peccare in alqa re; offendere in alqa re (einen Anstoß mit etwas geben, es in etwas versehen): gegen jmd. s., peccare in alqm; offendere apud alqm. – III) von der Zahl abgehen, mangeln, a) in eng. Bed.: deesse (fehlen, von dem, was dasein sollte, vermißt werden). – abesse (abwesend-, nicht dasein, ohne gerade vermißt zu werden). – deficere (ausgehen, aufhören, nicht mehr vorhanden sein). – desiderari (ungern vermißt werden). – restare (noch im Rückstande sein). – es sehlt mir an etw., non habeo alqd. careo alqā re (ich habe es nicht); egeo alqā re (ich hätte es gern); deficit mihi alqd (es geht mir etwas aus) od. deficit me alqd (es verläßt mich etwas, geht mir ab, gebricht mir); alqd non suppetit (es ist nicht hinlänglich vorhanden, reicht nicht aus): es fehlt mir an nichts mehr, nihil ultra flagito. – es an nichts s. lassen, nihil deesse pati (nichts vermissen lassen); nihil omittere. nihil reliqui od. reliquum facere (übh. nichts unterlassen); sumptibus non parcere (keine Kosten scheuen, bei einer feierlichen Gelegenheit etc.): es an Fleiß s. lassen (in seinen Stu dien), non insistere studiis: es nicht an der Sorgfalt s. lassen, nihil de diligentia relinquere: an mir soll es nicht s., non deero (ich werde meinen Beistand nicht entziehen); in me non erit mora (ich werde keinen Verzug machen): es fehlt nicht an Leuten, die sagen etc., non desunt, qui dicant. – das sehlt noch, daß, illud deest, ut etc. od. illud restat, ut etc. – es fehlt viel, multum abest: es fehlt wenig, nicht viel, daß etc., paulum, haud mul tum, non longe abest, non pro cul abest, quin etc.; non multum abest ab eo, quin etc.: prope factum est, ut etc.: es fehlte sehr wenig daran, daß etc., propius nihil est factum, quam ut etc. – b) in weit. Bed., was fehlt dir? quid tristis es? (vom Traurigen); *quo morbo laboras? (von einem Kranken).

    deutsch-lateinisches > fehlen

  • 23 fehlschießen

    fehlschießen, s. fehlen no. I: fehlgeschossen! d. i. du irrst dich, falsus es! fehlschlagen, von Plänen u. Vornahmen, frustra esse: von der Hoffnung etc., ad od. in irritum cadere; ad irritum redigi: die Hoffnung ist mir fehlgeschlagen, spes me fefellit, delusit, frustrata est; spe deceptus sum; a spe destitutus sum. – die Erwartung ist fehlgeschlagen, exspectatio destituta est. Fehlschluß; z.B. einen F. machen, vitiose concludere.Fehlschuß,- stoß, irritus ictus. – ich tue einen F., ictus mihi deerrat. fehltreten, vestigio falli: fehltreten u. fallen, vestigio fallente cadere; auf der Treppe, per gradus labi. Fehltritt, I) eig., einen F. tun, vestigio falli: einen F. tun u. fallen, vestigio fallente cadere. – II) uneig.: lapsus (Abkommen vom Rechten). – error (Irrtum). – peccatum (Verstoß gegen die Klugheit u. Sittlichkeit). – delictum (Abweichung vom Wege des Rechten). – einen F. tun, labi. peccare. delinquere (im allg., s. »fehlen no. II« den Untersch. dieser Verba); ab re ligione officii declinare (von der gewissenhaften Pflichterfüllung abweichen): jmd. zu einem F. verleiten, alqm in fraudem impellere, illicere.

    deutsch-lateinisches > fehlschießen

  • 24 genehmigen

    genehmigen, alqd probare, approbare, comprobare (billigen [Ggstz. improbare], z.B. publice). – alqd accipere (etwas annehmen [Ggstz. abnuere, repudiare], z.B. sententiam: u. rogationem od. legem, vom Volke). – alcis rei auctorem fieri (zu etwas seine beistimmende Meinung geben, beipflichten, bes. vom Senat oder den Senatoren). – alqd iubere (seinen Willen zu erkennen geben, daß etwas geschehen dürfe. [Ggstz. vetare); z.B. bellum, pacem, vom Senat u. Volke). – alqd ratum habere, ducere, facere, alqd ratum esse iubere. alqd ratum esse velle (für gültig halten, erklären, Ggstz. alqd irritum facere u. alqd irritum esse iubere).

    deutsch-lateinisches > genehmigen

  • 25 scheitern

    scheitern, I) eig.: naufragium facere (Schiffbruch leiden übh., von Schiffern u. Schiffen). – ad scopulum od. scopulos appellere. navem impingere (auf Felsen, Klippen geraten mit dem Schiff, von den Schiffern). – ad scopulos appelli od. allidi od. affligi. saxis impingi, im Zshg. auch bl. affligi, impingi (auf Felsen, Klippen geraten, von Schiffen). – frangi (zertrümmert werden, von Schiffen). – ein Schiff sch. lassen oder machen, navem saxis impingere. – II) uneig.: ad irritum cadere [2019] od. redigi (zunichte werden). – dirimi (unterbrochen, vereitelt werden, z.B. von einem Plane, v. Frieden). – an etwas sch., impediri alqā re (durch etwas gehindert werden). – etw. sch. machen, alqd irritum facere (zunichte machen); alqd dirimere (etw. unterbrechen, vereiteln, z.B. consilium, pacem). – mit etw. sch., alqd perdere (etw. verlieren, z.B. litem): es scheitert jmd. mit etwas an der Macht eines, potentia alcis impedit alqm ab alqa re: eine gescheiterte Hoffnung, spes perdita.

    deutsch-lateinisches > scheitern

  • 26 umstoßen

    umstoßen, I) eig.: evertere. – subvertere (von unten auf, z.B. mensam). – pervertere (gänzlich, um und um, z.B. ollam). – II) bildl: evertere. subvertere (z.B. legem). abolere (abschaffen, kassieren). – rescindere (zunichte machen, z.B. pactiones).irritum facere. irritum esse iubere (ungültig machen, für ungültig erklären; alle diese z.B. ein Testament).

    deutsch-lateinisches > umstoßen

  • 27 zerschlagen

    zerschlagen, I) v. tr. baculo frangere (mit dem Stock entzweischlagen). – contundere (zerstoßen, zerhauen, z.B. – grando contundit vites). discutere (auseinanderschlagen, zerschmettern). – percutere (zerstörend treffen, z.B. alcis segetem grando percutit). – prosternere (zu Boden schlagen, z.B. grando prosternit vites). – elidere (entzweischlagen, z.B. alcis caput saxo). – concīdere (zerhauen, in Stücke schlagen, z.B. essedum). – disicere (auseinanderwerfen, zerteilen, z.B. in duas partes). – frangere (zerbrechen, z.B. vitem in tergo alcis). – II) v. r. sich zerschlagen (bildl.), disici. discuti (hintertrieben werden). – rescindi (kassiert werden, von Testamenten, Verträgen). – ad od. in irritum cadere. ad irritum redigi (vereitelt werden, nichtzustande kommen). – non convenire (nicht durch Übereinkunft zustande kommen, z.B. nuptiae non convenerunt: u. pacis condiciones non convenerunt).

    deutsch-lateinisches > zerschlagen

  • 28 irritus

    hirritus (irritus), us, m. grognement (des chiens).
    * * *
    hirritus (irritus), us, m. grognement (des chiens).
    * * *
        Irritus, pen. corr. Adiectiuum, Ex in et ratus compositum. Cic. Qui n'ha point d'effect, Nul.
    \
        Irritae preces. Plin. iunior. Vaines, Qui ne prouffitent de rien, Inutiles.
    \
        Irritae poenae. Plin. Peines perdues.
    \
        Ad irritum cadit spes. Liu. Devient à rien, Vient à neant.
    \
        In irritum ceciderunt omnia. Tacit. Tout veint à neant.
    \
        Irritus spei. Curtius. Frustré de son esperance.

    Dictionarium latinogallicum > irritus

  • 29 irritus

    inritus, недействительный, ad irritum revocari (1. 7 C. 2, 51);

    recidere (см.);

    transactio, donatio irr. = nullius momenti (1. 8 § 17 D. 2, 15. 1. 3 § 4 D. 24, 1);

    irr. pactio (1. 31 § 4 eod.);

    emtio venditio (1. 52 D. 18, 1. 1. 10 pr. D. 18, 5);

    solutio (1. 59 D. 12, 6);

    sententia (1. 6 C. 7, 45. 1. 38 § 4 D. 28, 5. 1. 42 D. 28, 6);

    irr fit primus gradus (1. 7 D. 28, 3);

    irr codicilli (1. 30 § 17 D. 40, 5);

    irr. voluntates (1. 2 C. 6, 36);

    irr. testamentum обоз. особ. завещание, недействительное вследствие capitis deminutio наследодателя (§ 1-6 J. 2, 17. 1. 6 § 5 seq. D. 28, 3. 1. 75 § 9 D. 31); тк. testam. destitutum = irritum (1. 1 D. 28, 3. 1. 10 pr. D. 29, 5); иногда завещание, которое отменил завещатель (1. 36 § 3 D. 29, 1. 1. 27 C. 6, 23);

    res soli ad irr. perductae, вещи, которые потеряли ценность (1. 24 D. 42, 8).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > irritus

  • 30 Надежда

    - spes (alicujus rei, de aliqua re); fiducia (rei alicujus); praesumptio; exspectatio;

    • в надежде на что? - qua spe?

    • в надежде на что-л. - ad spem alicujus rei;

    • возлагать надежды - spem bonam (re)ponere;

    • возлагать надежду на кого-л. - habere spem de aliquo; spes in aliquo est;

    • полный надежды - spei certus;

    • не иметь надежды - desperare; nullam spem habere;

    • нет никакой надежды - spei nihil est; nulla spes est;

    • нет никакой надежды, что это случится - id fore spes nulla est / ostenditur / relinquitur / nullus spei relictus est locus;

    • потерять надежду - spem abjicere (deponere); a spe repelli; decidere a spe;

    • потерять надежду на победу - desperare victoriam;

    • лишиться надежды - desperare; diffidere; nulla spe pasci; animo cadere; spen omnem deponere / abjicere spem omnium rerum;

    • лишить кого-либо надежды - spem alicui adimere / eripere / auferre; de spe dejicere aliquem;

    • не питать никакой надежды на мир - desperare pacem;

    • когда всякая надежда была потеряна - spe undique abscisa;

    • угасшая надежда - spes sublapsa;

    • потерявший всякую надежду - spe depulsus;

    • лишить надежды - tollere spem;

    • возыметь некоторую надежду - in nonnulam spem venire, ingredi, adduci;

    • слабая надежда - specula;

    • у меня есть надежда - spes me tenet; aliquid in spe est;

    • у меня остается еще некоторая надежда - spes me quaedam sustentat;

    • есть некоторый луч надежды - spes affulget;

    • твоя надежда не тщетна (не напрасна) - ad spem respondet eventus; spes tua non fuit irrita;

    • внушать надежду - aliquem in spem vocare;

    • моя надежда на успех моей просьбы возросла - majorem spem impetrandi nactus sum;

    • мыс Доброй Надежды - - Caput Bonae Spei;

    • внушать (подать) надежду - ostendere spem; afferre, facere, dare spem; spondere (ingenium Philippi magnum spondebat virum); in spem inducere aliquem; spem injicere alicui;

    • есть надежда на что-л. - ostenditur spes alicujus rei;

    • окрылённые надеждой - in spem adducti;

    • лелеять надежду - affectare spem;

    • питать добрые надежды - bene sperare;

    • я имею великую надежду - magna me spes tenet; magna un spe sum; spem bonam habeo;

    • подающий бoльшие надежды - in quo certior spes est; (юноша) - adulescens summae spei;

    • тешить (обманывать) себя пустой надеждой - blandiri sibi inepta spe;

    • льститься пустой надеждой - spes inanes agitare;

    • обмануться в надежде - spe dejici, labi;

    • надежда достичь чего-л. - spes affectandae alicujus rei;

    • в надежде достигнуть власти - spe dominationis, in spe potentiae;

    • погибли надежды земледельца - coloni vota jacent;

    • вся надежда на него - omnis spes vertitur in eo;

    • вся моя надежда на Бога, его милосердие и благость - in unius Dei bonitate atque clementia omnia statuo / colloco / pono; omnes in solo Deo sitas atque locatas rationes et spes habeo; in Deo spes mea omnis residet;

    • только эта надежда мне и остается - haec una mihi spes superest; hac una spe nitor;

    • надежда его обманула - spes eum frustratur;

    • надежда моя осталась тщетной - spes mea in irritum redacta est; ad irritum spes mea cecidit;

    • он тешит его тщетной надеждой - ilu надежда - illum inani spe ducit / pascit / lactat;

    • ты оправдал наши надежды - exspectationem de te factam explevisti; conceptae de te opinioni egregie respondisti;

    • только надежда утешает человека в несчатьи - sola spes hominem in miseriis consolari solet;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Надежда

  • 31 redigo

    rĕd-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago].
    I.
    To drive, lead, or bring back (syn. reduco).
    A.
    Lit.:

    (Sol) Disjectos redegit equos,

    Lucr. 5, 403:

    si materiem nostram collegerit aetas Post obitum, rursumque redegerit, ut sita nunc est,

    bring it back, restore it to its present condition, id. 3, 848:

    filia parva duas redigebat rupe capellas,

    Ov. F. 4, 511:

    tauros in gregem,

    Varr. R. R. 2, 5, 12; cf.:

    in sua rura boves,

    Ov. F. 3, 64:

    oppidani (hostem) fusum fugatumque in castra redigunt,

    Liv. 21, 9:

    hostium equitatum in castra,

    id. 26, 10:

    turbam ferro in hostes,

    id. 37, 43:

    aliquem Capuam,

    id. 26, 12 fin.:

    aliquem in exsilium,

    Just. 9, 4, 7. —
    B.
    Trop.:

    rem ad pristinam belli rationem redegit,

    Caes. B. C. 1, 76 fin.:

    annum neglegentia conturbatum ad pristinam rationem,

    Suet. Aug. 31:

    disciplinam militarem ad priscos mores,

    Liv. 8, 6 fin.: aliquid ad ultimam sui generis formam speciemque, Cic. Or. 3, 10:

    omnia redegit in singulas rationes praeceptionis,

    Auct. Her. 4, 2, 3:

    aliquem in concordiam,

    Plaut. Am. 1, 2, 13:

    vos in gratiam,

    Ter. Phorm. 5, 7, 73:

    tu, qui ais, redige in memoriam,

    recall it to my mind, id. ib. 2, 3, 36:

    in memoriam,

    Cic. Phil. 2, 7, 18; id. Fam. 1, 9, 9:

    (poëtae) formidine fustis Ad bene dicendum delectandumque redacti,

    brought back, reduced, Hor. Ep. 2, 1, 155.—Far more freq.,
    II.
    (With the idea of agere predominant; cf. recido and redeo, II.) To get together, call in, collect, raise, receive, take a sum of money or the like by selling, etc.:

    cum omnem pecuniam ex aerario exhausissetis, ex vectigalibus redegissetis, ab omnibus regibus coëgissetis,

    Cic. Agr. 2, 36, 98; cf.:

    pecuniam ex bonis patriis,

    id. Phil. 13, 5, 10;

    and simply pecuniam,

    id. Rab. Post. 13, 37; Hor. Epod. 2, 69:

    omne argentum tibi,

    to scrape together, Plaut. Pers. 2, 5, 23:

    bona vendit, pecuniam redigit... pecunia, quam ex Agonidis bonis redegisset,

    Cic. Div. in Caecil. 16, 56; cf. Liv. 5, 16:

    quod omnis frumenti copia decumarum nomine penes istum esset redacta, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 73, § 171:

    fructus,

    Dig. 36, 4, 5, § 22 (after colere agros); 22, 1, 46; cf.:

    pars maxima (praedae) ad quaestorem redacta est,

    Liv. 5, 19:

    fructus ad eum,

    Dig. 10, 2, 51:

    quicquid captum ex hostibus est, vendidit Fabius, consul, ac redegit in publicum,

    paid it into the public treasury, Liv. 2, 42:

    venditum sub hastā in aerarium,

    id. 4, 53:

    (patres) victi irā vetuere reddi (bona regia), vetuere in publicum redigi,

    id. 2, 5, 1; cf.:

    praedam in fiscum,

    Tac. H. 4, 72:

    aliquid in commune,

    Dig. 17, 2, 52, § 6.—
    B.
    To bring or reduce a thing to any condition, circumstance, etc.; to make or render it so and so (cf. reddo); constr. with in (so most freq.), ad, sub, an adv. of place, absol., or with a double acc.
    (α).
    With in:

    viros in servitutem,

    Plaut. Aul. 2, 1, 47:

    Aeduos in servitutem,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    in pristinam sortem servitutis,

    Just. 6, 5, 1:

    vidulum in potestatem alicujus,

    Plaut. Rud. 5, 3, 22:

    civitatem in potestatem,

    Caes. B. G. 7, 13 fin.; Hirt. B. G. 8, 24 fin.; 45; Cic. Quint. 55, 152; id. Phil. 5, 17, 46; id. Verr. 2, 2, 13, § 33; Tac. Agr. 18; Vell. 2, 94, 4; cf.:

    civitatem in dicionem potestatemque populi Romani,

    Caes. B. G. 2, 34 fin.:

    aliquos in dicionem,

    Cic. Balb. 10, 25; Liv. 41, 19:

    gentes in dicionem hujus imperii,

    Cic. Phil. 4, 5, 13:

    Arvernos in provinciam,

    to reduce to a province, Caes. B. G. 1, 45; 7, 77 fin.; cf.:

    partem Britanniae, etc., in formam provinciae,

    Tac. Agr. 14; Suet. Caes. 25; id. Aug. 18; id. Tib. 37 fin.; id. Calig. 1; Liv. Epit. 45; 93:

    in formulam provinciae,

    Vell. 2, 38, 1:

    in formam praefecturae,

    id. 2, 44, 4:

    in id redactus sum loci, Ut, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 7, 86; cf.:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40; and:

    mentem in veros timores,

    Hor. C. 1, 37, 15:

    si hoc genus (pecuniarum) in unum redigatur,

    be brought into one mass, Cic. Phil. 5, 4, 13:

    dispositio est, per quam illa, quae invenimus, in ordinem redigimus,

    reduce to order, Auct. Her. 3, 9, 16; cf.:

    arbores in ordinem certaque intervalla,

    Quint. 8, 3, 9; but: ut veteres grammatici auctores alios in ordinem redegerint, alios omnino exemerint numero, brought, admitted into the rank of classics (cf. Gr. enkrinein; opp. numero eximere = ekkrinein):

    libertinos in equestrem ordinem,

    Lampr. Alex. Sev. 18; Just. 5, 6, 5; Quint. 1, 4, 3;

    for which: redigere aliquem (poëtam) in numerum,

    id. 10, 1, 54;

    also,

    to lower, degrade, Suet. Vesp. 15; v. ordo; cf. Liv. ap. Prisc. 1173 P.; Plin. Ep. 2, 6, 5:

    quod prosa scriptum redigere in quaedam versiculorum genera,

    Quint. 9, 4, 52:

    in hanc consuetudinem memoriā exercitatione redigendā,

    id. 11, 2, 45:

    servos, in dominium nostrum,

    Dig. 1, 5, 5:

    in nihilum redigam te, et non eris,

    Vulg. Ezech. 26, 21:

    in cinerem,

    id. 2 Pet. 2, 6: provinciam in solitudinem, Lact. de Ira Dei, 5, 4.—
    (β).
    With ad:

    aliquem ad inopiam redigere,

    to reduce to poverty, Ter. Heaut. 5, 1, 56:

    aliquem ad incitas,

    Plaut. Poen. 4, 2, 85; id. Trin. 2, 4, 136:

    genus id ad interitum,

    Lucr. 5, 877; Cic. ap. Lact. 7, 11, 5; cf.:

    prope ad internecionem gente ac nomine Nerviorum redacto,

    Caes. B. G. 2, 28:

    ad nihilum redigere,

    Vulg. Psa. 72, 20:

    victoriam ad vanum et irritum,

    to render empty and useless, Liv. 26, 37 fin.: cf.: [p. 1541] spem ad irritum, id. 28, 31:

    aliquid ante dubium ad certum,

    to render certain, id. 44, 15:

    carnes excrescentes ad aequalitatem,

    Plin. 30, 13, 39, § 113 (shortly afterwards reducunt); cf.:

    cicatrices ad planum,

    id. 20, 9, 36, § 93:

    aliquem ad desperationem,

    Suet. Aug. 81; Just. 6, 5, 7 et saep.:

    redegit se ad pallium et crepidas,

    Suet. Tib. 13.—
    (γ).
    With sub:

    Galliam sub populi Romani imperium,

    Caes. B. G. 5, 29, 4:

    Corcyram sub imperium Atheniensium,

    Nep. Timoth. 2, 1:

    barbaros sub jus dicionemque,

    Liv. 28, 21:

    incolas ejus insulae sub potestatem Atheniensium,

    Nep. Milt. 1, 4; 2 fin.; id. Paus. 2, 4; id. Pelop. 5:

    totam Italiam sub se,

    id. Flor. 1, 9, 8:

    GENTES SVB IMPERIVM,

    Inscr. Grut. 226.—
    (δ).
    With adv. of place:

    eo redigis me, ut, etc.,

    Ter. Eun. 4, 4, 23:

    eo, ut,

    Flor. 1, 2, 4:

    hem! Quo redactus sum!

    Ter. Eun. 2, 2, 7.—
    (ε).
    Absol.: ut credam, redigunt animum mihi argumenta, Att. ap. Non. 174, 10 (Trag. Rel. v. 516 Rib.): ut ejus animum retundam, redigam, ut, quo se vortat, nesciat, bring it down, so that, etc., Ter. Heaut. 5, 1, 73; Lucr. 1, 553.—
    (ζ).
    With double acc., to make or render a thing something (very rare;

    more freq. reddere): quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27 fin.:

    (Ubios) Suevi multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    id. ib. 4, 3 fin.; Aus. Mos. 224.—
    2.
    In designations of number, etc., pregn., to bring within a number or extent; to lessen, diminish, reduce:

    familiam jam ad paucos redactam paene ab interitu vindicasti,

    Cic. Marcell. 4, 10; cf.:

    redigere omnis fere in quadrum numerumque sententias,

    id. Or. 61, 208:

    hosce ipsos (libros octo) utiliter ad sex libros redegit Diophanes,

    reduced, abridged, Varr. R. R. 1, 1, 10:

    ex hominum milibus LX. vix ad D.... sese redactos esse dixerunt,

    Caes. B. G. 2, 28:

    ad semuncias redacta,

    Tac. A. 6, 16:

    judicia ad duo genera judicum redegit,

    Suet. Caes. 41; id. Vesp. 10:

    non ad numerum redigar duorum,

    Ov. M. 6, 199:

    quod si comminuas vilem redigatur ad assem,

    Hor. S. 1, 1, 43:

    ne res ad nilum redigantur funditus omnes,

    Lucr. 1, 791; 2, 752; cf. Ov. M. 14, 149:

    rem maximam redigere ad minimum,

    Lact. 3, 9, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > redigo

  • 32 irritus

    ir-ritus, a, um [ratus]
    2) тщетный, безуспешный, бесплодный (напрасный) (inceptum Sil; labor O, Q; dona V)
    3) стёртый, уничтоженный ( irrita sceleris vestigia V)
    4) ничего не сделавший, ничего не добившийся (i. domum rediit Sen; i. discessit T)

    Латинско-русский словарь > irritus

  • 33 vanum

    vānum, ī n. [ vanus ]
    1) пустота, пустое пространство ( tela in vanum cadunt Sen)
    2) тщетная суета, призрачность, ничто

    Латинско-русский словарь > vanum

  • 34 cado

    cado, cecidī, cāsūrus, ere (altind. çad-, Perf. çaçáda, Fut. çatsyanti, »abfallen, ausfallen«), fallen, sinken, zuw. auch sich senken, I) im allg.: A) eig.: a) v. lebl. Subjj., absol.: quare calix, si cecidit, frangitur; spongia, si cecidit, non frangitur, Sen.: bis patriae cecidere manus, Verg.: articulus ad numerum cadens, der nach dem Takte sich senkende Finger, Cic. – a mento cadit manus, Ov.: arma alci cadunt de manibus, Cic. (u. arma de manibus alcis delapsa cadunt, Cic.): cadere ex muro, Liv.: ex arbore, Plin.: e celsiore scopulo, von einer steilen Höhe herabstürzen (bildl.), Amm.: de tertio cenaculo deorsum, ulg.: tum arbores in te cadent, Plaut.: caelo u. de caelo (v. Meteorsteinen), Liv.: sinu, Ov. – in terram, Cic., od. ad terram, Quint.: in sinum, Ov.: in alqm, Plaut.: supra caput alcis, Lucr. – in Euboico litore saxea pila cadit, Verg. – deorsum, Plaut.: gravatim, Lucr. So nun bes.: α) v. Geschossen, fallen, cadunt tela retusa, Ov.: in hostem, Curt.: in humum, Curt. – frustra, Sen.: ut tela in vanum cadant, Sen.: levius, auffallen, Caes. – so auch v. Blitzen, cadentia (einschlagende) fulmina, Curt.: quaecumque cadent, in te fulmina missa putes, Ov.: caelo cadunt fulmina, Petr.: fulmina paucorum periculo cadunt, omnium metu, Sen. – β) v. Würfel u. Wurf, fallen, ut (talus) cadat rectus, Cic. Tusc. 3, 54: u. (im Bilde) iudice fortunā cadat alea, Petr. poët. 122. v. 174; vgl. auch Ter. adelph. 741. – u. v. Lose, im Bilde, Liv. 2, 12, 16. – γ) v. Segeln, eingezogen werden, vela cadunt, Verg. Aen. 3, 207. Ov. fast. 3, 585. Gloss. IV, 468, 28. u. (bildl. = der Zorn legt sich) Ov. art. am. 1, 373. – δ) v. Gewändern, pallium interdum cadit, ut candidos nudet umeros, Hieron. ep. 117, 7 extr. – ε) v. Flüssigkeiten (v. Regen, Schnee, Tau, Wassertropfen, Wellen, Gewässern, Tränen usw.), fallen, sich ergießen, cadere imbres, Lucr.: imbres cadentes, Mela: nix cadens, Lucr.: cadentes assidue nives, Mela: ad cenam non ibo, si nives cadent, Sen. (vgl. nix): guttae cadentes, Cic.: ros cadit, Plaut., rores cadunt, Plin.: lacrimae tam iuste cadentes, Sen.: ha lacrimae per elisionem cadunt nolentibus nobis, Sen.: sine fine cadentes aquae (Regengüsse), Sen.: haemorrhoides cadere cogit, Scribon.: e capillis ros cadit, Ov.: cadunt toto de corpore guttae, Ov.: u. (im Bilde) Graeco fonte cadent (verba), Hor.: ut (Athos) aestimetur altior, quam unde imbres cadunt, Solin. – in ora, per genas (von Tränen), Ov.: in petram (v. einer Quelle), Curt.: in sinum maris (v. einem Flusse), Liv.: u. so in mare (v. einem Sumpfe), Curt.: in Maeandrum (v. einem Flusse), Liv.: ex India in Hyrcaniam (v. Meere), Curt. – silanus iuxta cadens (plätschernder), Cels. – ζ) v. Schatten, fallen, altis de montibus, Verg.: umbra modo brevior modo longior hāc vel illā cadit, Sen.: arboris antiquae quā levis umbra cadit, Tibull.: in ea India umbrae in meridiem cadunt, Plin.: ne umbrae in corpora cadant (auf einem Gemälde), Quint.: longius cadentes umbrae, die sich verlängernden (der Menschen), Flor. – η) v. dem, was auf natürlichem Wege von selbst od. künstlich sich trennt, sich loslöst u. abfällt, fallen, ab-, ausfallen, ausgehen, priora (medicamenta) fasciā deliganda sunt, ne per somnum cadant, Cels. – an od. von Bäumen od. Pflanzen, folia nunc cadunt, Plaut.: arbori od. ex arbore folia cadunt, Plin.: u. casuri flosculi, Quint.: motis poma cadunt ramis, Ov.: u. folia de arboribus cadunt, Mythogr. Lat. – am od. vom tier. Körper, donec crustae cadant, Cels.: vitiosi ungues cadunt, Cels.: cadunt capilli, Petr.: cadit pilus quadrupedibus, Plin.: a fronte (am Vorderhaupt) cadunt pili, Vulg.: tondenti barba cadit, Verg.: cadit dens, Cels.: dentes cadunt, Plaut. u. Plin.: cadunt alci dentes, Sen. – θ) v. der Sonne u.a. Gestirnen, v. Tage, v. Jahreszeiten, sinken, sich neigen, untergehen (Ggstz. oriri), in densam umbram, Curt., od. in mare, Flor. (v. der Sonne): in Oceanum (v. Gestirnen), Prop.: Delia (Mond) exoriens simul atque cadens, Manil. – infra caelum et sidera nox cadit, die Nacht erhebt sich nicht bis zum Himmel u. bis zu den Sternen, Tac.: quā (wo) tristis Orion cadit, Hor. – hiems cecidit (ist dahin), referent illam sui menses, Sen. ep. 36, 11. – dah. sol cadens, poet. = Abend, Westen, iuxta solem cadentem, Verg. Aen. 4, 480: soli subiecta cadenti arva, Avien. descr. orb. 273. – ι) v. Winden, Stürmen, Orkanen, sich legen (Ggstz. surgere; vgl. Drak. Liv. 26, 39, 8 u. 29, 27, 10), ventus premente nebulā cecidit, Liv.: ubi primum aquilones (ii namque per aliquot dies tenuerunt) cecidere, Liv.: cadente iam euro, Liv.: sic cunctus cecidit pelagi fragor, Verg. – κ) v. Worten usw., dem Munde entfallen, sic iterat voces et verba cadentia tollit, Hor.: haec aliis male dicta cadant, Tibull.: neu tibi pro vano verba benigna cadant, Prop.: haud irritae cecidere minae, Liv. – λ) (als gramm. u. rhet. t. t.) v. Wort- u. Tonfall, abfallen, verlaufen, enden, quod verba melius in syllabas longiores cadunt, Cic.: quā (litterā m) nullum Graecum verbum cadit, Quint.: quae cadunt similiter, gleiche Abfälle (ὁμοιόπτωτα; dagegen quae similiter desinunt, gleiche Ausgänge [wie unsere Reime], ὁμοιοτέλευτα), Cic. de or. 3, 206: similiter cadens (Gleichheit des Falles) exornatio appellatur, cum etc., Cornif. rhet. 4, 28: ultima syllaba in gravem cadit, Quint. – cadere numerose, aptissime, Cic.: numerus opportune cadens, Quint.

    b) v. leb. Wesen, α) übh.: ubi circumvortor (mich im Tanze herumdrehe), cado, Plaut.: et labaris oportet et arietes et cadas, Sen.: cecidit coxamque fregit, Plin. ep.: sanis pedibus suis cecidit, pedem fregit, Augustin.: fratrem suum pugno ictum a Kaesone cecidisse, Liv.: si prolapsus cecidisset, Liv.: cadere solere u. saepius cadere (v. Fallsüchtigen), Cels. u. Plin. Val.: u. (im Bilde) magnus orator minime in lubrico versabitur, et si semel constiterit, numquam cadet, Cic.: u. (im Bilde), securus cadat an recto stet fabula talo, Hor. – ab alto (v. Vögeln), Plin.: de equo, Plaut. u. Cic.: de sella, Augustin. – alci ad pedes, Eutr.: in terram, in die Erde sinken (v. Körper), Cic.: alte in terram, Varr. fr.: in pedes alcis, Sen. rhet.: in patrios pedes, Ov.: in vulnus, Liv.: in vultus, Ov.: in transtra, sich ganz auf die Ruderbänke niederbeugen (= mit voller Kraft rudern), Lucan.: alci ad pedes, Eutr. 4, 7. Augustin. serm. 143, 4: alcis ad pedes, Vulg. Luc. 8, 41 u. Ioann. 11, 32: super collum alcis (jmdm. um den Hals), Vulg. Luc. 15, 20. – praecipitem, Verg.: pronum, Ov.: supinum, Suet.: honestius, Suet. – β) vom Weibe = sich einem Manne hingeben (Ggstz. demitti), Plaut. Pers. 656. Tibull. 4, 10, 2. Sen. contr. 1, 3, 7. – γ) v. Neugeborenen, de matre cadens, Stat. Theb. 1, 60: matre cadens, Val. Flacc. 1, 355. – u. v. der Sitte, Neugeborene vor die Füße des Vaters zu legen, tellure cadens, Stat. silv. 1, 2, 209 u. 5, 5, 69.

    B) übtr.: a) wohin fallen = kommen, geraten, α) übh.: abrupte in narrationem, in die E. wie mit der Tür ins Haus fallen (v. Redner), Quint. 4, 1, 79. – β) in od. auf eine Zeit fallen, in ihr eintreten, in id saeculum Romuli cecidit aetas, Cic.: considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus, Cic. – bes. v. Zahlungen, fällig werden, einkommen, in eam diem cadere nummos, qui a Quinto debentur, Cic.: sed ei ex praediis, ut cadet, ita solvetur, Cic. – γ) in die Sinne od. geistige Anschauung fallen, kommen, ihr anheimfallen, unterworfen werden, sub sensum aliquem, Cic.: sub sensum cernendi, Cic.: sub oculos, sub aspectum, in conspectum, Cic.: sub aspectum et tactum, Cic.: sub aurium mensuram aliquam, Cic.: sub iudicium sapientis et delectum, Cic.: sub intellegentiam, Cic.: in deliberationem, in nostram intellegentiam, Cic.: ne in cogitationem quidem, nicht einmal gedacht werden können, Cic. – δ) in eine gewisse Klasse usw. fallen, ihr zufallen, anheimfallen, zu ihr gehören, in idem genus orationis, Cic.: u. sub eandem rationem, Cic.: in unam quaestionem (v. mehreren), Quint.: sub nullam regulam cadere posse, unter keine Regel gebracht werden können, Sen.: ultra medicinae professionem, Scrib. – ε) in einen Zustand, in ein Verhältnis fallen, verfallen, geraten, ihm anheimfallen, von Pers., in morbum, Cic.: in unius potestatem, Cic.: sub populi Romani imperium ditionemque, Cic.: in offensionem alcis, Cic.: in suspicionem alcis, Nep.: u. in aliquam vituperationem, Cic.: in peccatum, der S. verfallen, Augustin. in psalm. 65, 13. – ζ) an jmd. fallen, jmdm. zufallen, anheimfallen = zuteil werden, m. Ang. an wen? durch ad m. Akk., regnum praeceps ad servitia (die Sklaven) cadit, Liv.: ad regna alcis, Lucr. – u. durch Dat., quibus ad portas cecidit custodia sorti (Abl.), Verg. – η) auf jmd. fallen, d.i. jmd. treffen, auf jmd. od. etw. Anwendung finden, auf od. für jmd. od. etw. passen, jmdm. beigelegt-, zugemutet werden können, mit etw. stimmen, non cadit in hos mores, non in hunc hominem ista suspicio, Cic.: hoc verbum, hoc nomen cadit in alqm, Cic.: non cadit in te superbia, Curt.: cadit ergo in bonum virum mentiri emolumenti sui causā, criminari etc.? Cic.: cadit igitur in eundem et misereri et invidere, Cic.: in consuetudinem nostram non caderet, es würde mit unserem Sprachgebrauche nicht übereinstimmen, Cic.

    b) seinem Verlaufe od. Erfolge nach fallen = eintreten, sich ereignen, sich zutragen, so u. so ausfallen, ablaufen, von Ereignissen, Versprechen u. dgl., quae tum maxime acciderant, casura praemonens, Liv.: si quid adversi casurum foret, Liv.: quid, si hostem habuissemus, casurum fuisset, Liv.: vota cadunt, treten ein, d.i. gehen in Erfüllung, Tibull. 2, 2, 17 (versch. von omnia ingrato litore vota cadunt, im Bilde = bleiben unerfüllt, Prop. 1, 17, 4). – c. fortuito, Cic.: c. feliciter, Sen. rhet.: c. male, Caes.: hoc adhuc percommode cadit, quod (daß usw.), Cic.: quod melius caderet nihil vidi, Cic.: res cecidit praeter opinionem, Nep., od. aliter ac putaram, Cic.: cecidit ut volumus et optamus (ganz erwünscht), Cic.: commodius cadere non potuit, Cic.: durius et contra praedicta cadentibus rebus, Suet. – si non omnia caderent secunda, Caes.: ut irrita promissa eius caderent, Liv. – res quocunque cadent etc., Verg.: leviter curare videtur, quo promissa cadant, Hor.: etsi verebar, quorsum id casurum esset, Cic.: aliorsum vota ceciderunt, Flor. – ni misericordia in perniciem casura esset, Cic.: cadere ad od. in irritum, fehlschlagen, vereitelt werden, fruchtlos bleiben (v. Hoffnung usw.), Liv. u. Tac.: so auch in cassum, Plaut. u. Lucr., u. frustra, Tac. – m. Ang. wem? etw. eintritt, sich ereignet, begegnet, durch Dat., ut nihil ipsis iure incommodi cadere possit, Cic.: insperanti mihi cecidit, ut etc., Cic.: hoc cecidit mihi peropportune, quod etc., Cic.: nihil mihi optatius cadere potest, quam ut etc., Cic.: qua in re mihi videtur illud perquam venuste (ganz allerliebst) cecidisse, ut (daß) etc., Cael. in Cic. ep.: sed certe a te mihi omnia semper honesta et iucunda ceciderunt, Cic. – nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit, schlägt um in usw. (wie μεταβάλλει), Cic. de rep. 1, 68.

    c) gleichs. zu Boden fallen, sinken, α) v. Pers., αα) durch Verlust der Macht, des Ansehens, des Kredits im Staats- u. Privatleben, turpius est enim privatim cadere quam publice, Cic.: tam graviter c., Cic.: eminentis vitae exitus est cadere, Sen. – ββ) durch Verlust des Prozesses, fallen = den Prozeß verlieren, verurteilt werden, absol., Tac. hist. 4, 6: in iudicio, Cic.: causā, Cic. u. ICt., od. formulā, Sen. u. Quint., infolge eines Formfehlers den Prozeß verlieren (s. Piderit Cic. de or. 1, 166. Halm Cic. Mur. 9): coniurationis crimine, Tac.: ore impudico (accusatoris), Tac. – γγ) durch Verlust des moralischen Haltes, Mutes, frangi repente et ita cadere, ut nulla res te ad aequitatem animi possit postea extollere, Cic.: non debemus ita cadere animis (den Mut verlieren), quasi etc., Cic. ep. 6, 1, 4. – β) v. Lebl., αα) durch Abnahme der extensiven od. intensiven Stärke, sinken, schwinden, cadunt vires, Lucr.: cadit vis venti, Liv. – cadit alci ira, Liv., u. (poet.) cadit ira fulminis, Prop.: cadit ira metu, Ov. – ββ) durch Abnahme des moral. Haltes, sinken, entsinken, nec debilitari animos aut cadere patitur (amicitia), Cic.: castris amissis od. alienis cladibus ceciderant animi, Liv. (s. Drak. Liv. 1, 11, 3): cecidere illis animique manusque, Ov. – γγ) durch Abnahme od. Verlust der Geltung, Macht, fallen, sinken, an Geltung-, an Bedeutung-, an Ansehen verlieren, pretia militiae casura in pace, Liv.: tua laus pariter cum re publica cecidit, Cic.: tanta civitas si cadet, Cic.: auctoritas principum cecidit, Cic.: multa renascentur, quae cecidere, cadentque quae nunc sunt in honore vocabula, Hor.: si magnus vir cecidit, magnus iacuit, Sen. – huc cecidisse Germani exercitus gloriam, ut etc., so weit (so tief) sei der R. des germ. H. gesunken, daß usw., Tac. – Unpers., periculum est, ne cadatur, Augustin. de dono persev. 1.

    II) prägn., fallen = hinsinken, zusammensinken, a) v. lebl. Subjj.: α) fallen = einfallen, einsinken, zusammenfallen, -sinken, verfallen, versinken, cadunt toti montes, Lucr.: at mundus aliquando est casurus? Ps. Quint. decl. – v. menschl. Gliedmaßen, cadunt alci oculi, fallen zu, Cic.: cadentes in ipso opere oculi, Sen.: cadentes iam oculos ad meum nomen erexit, Sen. rhet.: venas cadentes vino fulcire od. reficere, Sen. – β) fallen = erobert u. zerstört werden, von Städten, non tota cadet Troia, Ov.: cadere Argolico sub milite Troiam, Ov.

    b) v. leb. Wesen, fallen, sinken = tot hinsinken, α) von Menschen, teils gewaltsam, sowohl durch fremde Hand, im Kampfe, Kriege, od. durch Gift, durch das Henkerschwert usw., hinterlistig usw., pauci de nostris cadunt, Caes.: pauci utrimque cecidere, Liv.: ante signa circaque omnes ceciderant, Liv.: adversum femur tragulā graviter ictus cecidit, Liv.: confossi ceciderunt, Liv. – cadere in acie, Cic., in proelio, in eo bello, Nep.: acie civili, Ov.: pugnā Cannensi, Liv.: inter signa Samnitium, Liv.: in Hispania, Liv. – in pio officio, Ov. – telis, Tac.: iaculo eminus, Ov.: u. Marte suo per mutua vulnera, Ov.: u. per alqm iustā morte, Hor.: per acies aut proscriptione, Tac.: fraude muliebri, Tac.: poenali gladio (unter dem Henkerschwert), Amm. 27, 12, 3. – pro patria, Quint.: pro optimatibus, Tac. – neque illius interest, quemadmodum aut ubi cadam, Iustin.: in pugna acceptis a forti adversario vulneribus honeste cadere, Cic.: super LX milia non armis telisque Romanorum, sed... oblectationi oculisque ceciderunt, Tac.: cadere cum dignitate, Cic.: iure belli, Tac. – m. Ang. von wem? durch ab m. Abl. (s. Burm. Ov. met. 5, 192. Nipp. Tac. ann. 16, 9. Ruhnk. Suet. Oth. 5, 1): a tanto viro, Ov.: a centurione advorsis vulneribus tamquam in pugna, Tac.: nihil referre an ab hoste in acie an in foro sub creditoribus caderet, Suet.: poet. durch bl. Abl., Thessalo victore, Hor. – m. Ang. wem zuliebe? durch Dat., illud rogo, legi potius quam scorto cadat (hingerichtet werde), Sen. contr. 9 (4), 25. § 8. – als durch eigene Hand, suā manu, Tac.: exitu voluntario, Tac. – teils durch Schicksals Hand, in den Tod-, ins Grab sinken, vivam, si vivet; si cadet illa, cadam, Prop. – cadere ferrove fatove, Ov. – β) v. Opfertieren, fallen = als Opfer geschlachtet werden, geopfert werden, si tener pleno cadit haedus anno, Hor.: hostia cadit ante aras, Verg.: quae prima hostia ante foculum cecidit, Val. Max. – m. Ang. wem? durch Dat., agna cadet vobis, Tibull.: ovis cadit deo, Ov.: u. (im Bilde) nostrae cadens ferus Hannibal irae, Corn. Sever. (poët.) bei Sen. suas. 6, 26. – / Abl. Partiz. Präs. cadenti, Lucr. 3, 466: Genet. Plur. cadentum, Verg. Aen. 10, 674 u. 12, 410. Sil. 4, 424.

    lateinisch-deutsches > cado

  • 35 legatum

    lēgātum, ī, n. (lēgo, āre), ein Vermächtnis im Testament, ein Legat, Hortensii legata, Cic.: duplicata ex Augusti testamento legata, Suet.: solutio legati (Auszahlung des L.), Cic.: legatum alci scribere, Plin. ep., alci ascribere, Suet.: falso sibi ascribi legatum curare, Ulp. dig.: honesto legato alqm impertire, jmdm. ein anständiges L. vermachen, Apul.: testamento omnes suos legatis idoneis prosequi, Capit.: reliqua legata varie dare, Suet.: legata dare plerisque, Suet.: nondum reddi legata, quae plebi Augustus reliquisset, Suet.: legatum habere in testamento alcis, Petron.: legatum petere ex testamento, Quint.: legatum ex testamento alcis irritum facere, Suet.: probrosis feminis ius capiendi legata hereditatesque adimere, Suet.

    lateinisch-deutsches > legatum

  • 36 omen [1]

    1. ōmen, inis, n. (altlat. osmen, aus *ouismen zu griech. οϝισjομαι), ein (gutes od. schlimmes) Anzeichen, ein Vorzeichen, eine Vorbedeutung, ein Omen, I) eig.: A) im allg.: omen detestabile, Cic.: laetum, triste, Glück, Unglück bedeutendes, Tac.: omen adversum, Suet.: velut ominis causā, Liv.: hisce ominibus proficiscere, Cic.: hoc detestabile omen avertat Iuppiter, Cic.: i secundo omine, glücklich, in Gottes Namen, Hor.: omen habere, Ov.: omen capere, ein Omen zu bekommen suchen, abwarten, Cic.: omen accipere, das O. annehmen, Cic. u. Liv.: ne in omen verteretur irritum inceptum, als ein (schlimmes) V. gedeutet würde, Curt.: quod omen res consecuta est, dieses O. ging in Erfüllung, Cic. – B) insbes.: 1) der Wunsch als gutes Omen, quam (rem) tu ipse optimis ominibus prosequeris, Cic. ep.: omina fausta, Beglückwünschungen, Suet. – 2) die Andeutung, Bedingung, eā lege atque omine, ut etc., Ter. Andr. 200. – II) meton.: A) was mit Auspizien verbunden ist, prima omina = nuptiae, Verg. Aen. 1, 346. – B) ein feierlicher Brauch, Verg. Aen. 7, 174.

    lateinisch-deutsches > omen [1]

  • 37 ratus

    ratus, a, um, PAdi. (v. reor), I) berechnet, ausgerechnet, durch die Rechnung bestimmt, in den Verbindungen: pro rata parte, nach od. in bestimmtem Verhältnis, verhältnismäßig, Cic. u.a.: dass. bloß pro rata, Liv. u.a.: u. pro rata portione, Plin.: u. secundum ratam partem, Vitr. – II) übtr., festbestimmt, feststehend, fest, a) bestimmt = stehend, motus (stellarum) constantes et rati, Cic.: tam certi caeli motus, tam rati astrorum ordines, Cic.: quod ratum fuerit certo tempore, Cic.: si haec Turno rata vita maneret, Verg. – b) = festgestellt, entschieden, gültig, verbürgt, wahr, rechtskräftig (griech. κύριος) u. dgl. (Ggstz. irritus, vanus u. dgl.), id iussum ratum ac firmum futurum, Cic.: cuius tribunatus si ratus est, nihil est quod irritum ex actis Caesaris possit esse, Cic.: censorias subscriptiones omnes fixas et in perpetuum ratas putet esse, Cic.: u. so ut amicitia societasque in aeternum rata sint, Tac. – rata sint visa sua precatur, gültig = in Erfüllung gehend, Ov.: spes iubet esse ratas, läßt H. in Erf. gehen, Hor.: fac rata vota patris, Mart. – ratum habere od. ducere, für gültig halten, bekräftigen, genehmigen, Cic. u. Liv.: ratum facere, bekräftigen, Cic.: alqd mihi ratum est, ich genehmige es, Cic.: alqd ratum est apud alqm, Tac. – subst., cavere de rato, wegen Genehmigung, Paul. dig. 3, 4, 6. § 3. – spätlat. rato habere, rato fieri, Eccl. – c) v. Pers., entschieden, entschlossen, potitur ratus Romulus praedam, Enn. ann. 75. – / Superl. ratissima beneficia, Cato oratt. 9. fr. 2. p. 42 Jordan.

    lateinisch-deutsches > ratus

  • 38 redigo

    redigo, ēgī, āctum, ere (red u. ago), I) zurücktreiben, -jagen, wieder zurückbringen, A) eig.: duas rupe capellas, Ov.: taurum in gregem, Varro: hostium equitatum in castra, Liv.: primos fugientium caedere, turmam insequentium ferro et vulneribus in hostes r., Liv.: exutos magnā parte praedae ad mare ac naves, Liv.: alqm Capuam, Liv. – B) übtr.: in memoriam alcis (jmdm. ins Ged. zurückrufen) m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: rem ad pristinam rationem, Caes.: homines in gratiam, wieder versöhnen, Ter. – II) her- od. hinbringen, A) eig., eintreiben, einziehen, einliefern lassen od. einliefern, durch Verkauf lösen, als Erlös einziehen, omne argentum tibi, Plaut.: pecuniam, Cic.: omnem pecuniam Idibus, Hor.: omnem pecuniam ex vectigalibus, Cic.: quantam (pecuniam) ex bonis patriis redegisset, aus dem V. der vät. G. gelöst hätte, Cic.: u. so sestertium ducentiens ex ea praeda redactum esse, Liv.: ex pretio rerum venditarum aliquantum pecuniae redactum esse, Liv.: (bona) incognita sub hasta veniere, quodque inde redactum militibus est divisum, Liv.: per duos continuos menses ea venditio habita est multumque auri redactum, Eutr.: nequaquam tantum redactum quantae pecuniae erat damnatus, Liv. epit. – omnis frumenti copia decumarum nomine penes istum esset redacta, in seine Hände eingeliefert (gekommen), Cic.: u. so partem (praedae) maximam ad quaestorem, Liv.: magnam pecuniam in aerarium, Liv.: fructus ad alqm, ICt.: bes. alqd in publicum r., in den Staatsschatz liefern, zur Staatskasse schlagen, beschlagnahmen, zB. bona alcis vendere et in publicum r., den Erlös in die St. l., Liv.: bona eorum in publicum Ardeatium r., Liv.: u. ähnlich praedam in fiscum, fließen lassen, Tac.: u. bl. Heraclii bona verbo redigere, re dissipare, Cic. – B) übtr.: a) etw. in irgendeine Beschaffenheit, einen Zustand, eine Lage bringen, versetzen, verwandeln, zu etw. machen usw., ad ultimam tabem corpus alcis (v. der Liebe), Val. Max.: in versiculos, in V. bringen, Quint.: omnia in pulverem minutissimum, Veget.: in cinerem, Hieron.: in farinam, Oros.: patrimonium in nummos, zu Geld machen, in G. umsetzen, Lact.: u. so omnia in pecuniam, Ps. Quint. decl. – ficos in formam panis, Colum.: in formam provinciae, Liv. u.a. – gentes in dicionem imperii, Cic.: hostes ad deditionem, Eutr.: civitatem Biturigum in potestatem, Caes.: omnes eas civitates in dicionem potestatemque populi Romani, Caes.: eos in dicionem nostram, Cic.: bellicosissimas gentes in dicionem huius imperii, Cic.: insulas sub potestatem, Nep.: Aeduos in servitutem, Caes.: in exsilium, Iustin.: Quinquegentianos ad pacem, Eutr.: patrem ad inopiam (an den Bettelstab), Ter.: annuas aestatis et hiemis vices ad certam legem, Sen. rhet.: ad certum, zur Gewißheit bringen, Liv.: ad vanum et irritum, vereiteln u. zunichte machen, Liv.: ad verum, zur Wahrheit zurückführen, Sen. rhet.: alqm od. alqd eo, ut etc., dahin (auf den Punkt) bringen, daß usw., Ter., Liv. u. Sen.: u. so bl. red. alqm od. alqd (sc. eo), ut etc., Ter. heaut. 946. Lucr. 1, 553. – m. dopp. Acc., quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat, ihr großer Mut hatte ihnen das Schwerste leicht gemacht, diese Schwierigkeiten in Kleinigkeiten verwandelt, Caes. b. G. 2, 27, 5: ebenso ibid. 4, 3, 4. – in ordinem redigere, α) in Ordnung bringen, Cornif. rhet. 3, 16. Quint. 8, 3, 9. – β) in die Reihe, in den Kanon der klassischen Schriftsteller aufnehmen, für mustergültig (klassisch) erklären (griech. εγκρίνειν; Ggstz. numero eximere, griech. εκκρίνειν), auctores, Quint. 1. 4, 3 (Quint. 10, 1, 54 redigere in numerum). – γ) zur Ordnung-, in die Schranken weisen, alqm, Liv. fr. bei Prisc. 18, 182. Suet. Vesp. 15: übtr., quasi alqd, in die Schranken weisen, einschränken, Plin. ep. 2, 6, 5. – b) etwas dem Umfange, der Zahl, dem Werte usw. nach herunterbringen, herabsetzen, verkleinern, hos (octo libros) ad sex libros, Varro: ex hominum milibus LX vix ad D, Caes.: nobilissima familia iam ad paucos redacta, Cic.: loci angustiis redactus est ad paucitatem, quam in hoste contempserat, wurde auf dieselbe geringe Anzahl beschränkt, Curt.: ad semuncias, Tac.: farris pretium ad assem, Plin.: vilem ad assem redigi, Hor.: praedam Veientanam publicando sacrificandoque ad nihilum r., Liv.: u. so ne res ad nihilum redigantur omnes, Lucr.: u. ad minimum redigi onus (v. Gliedern), Ov.

    lateinisch-deutsches > redigo

  • 39 testamentum

    testāmentūm, ī, n. (testor), der letzte Wille, das Testament, I) im allg. (Plur. verb. testamenta ac voluntas mortuorum, Cic. de or. 1, 242; vgl. Cic. Verr. 2, 46): captatio testamenti, Plin.: subiectio testamentorum, Liv.: subiector testamentorum, Cic.: ius testamenti, ICt. – test. duplex, Suet.: falsum, Cic.: ingratum, in dem dem Kaiser nichts vermacht ist, Suet.: legitimum, Plin. ep. – ita imperio Romano per testamentum Asia accessit, Eutr.: adhiberi ad testamentum, beim Testieren zugezogen werden, ICt.: non admitti (als Erbe zugelassen werden) ad testamentum iure militiae factum, ICt.: adoptare alqm testamento, Nep. u. Val. Max.: per testamentum adoptari, Eutr.: etiam in testamentis debes annotasse, Plin. ep.: aperire testamentum, Quint.: captare testamenta, Hor. u. Sen.: id testamento cavere (verordnen), Cic. (u. so erit mihi curae, testamento ut caveam, ne mortuus iniuriam accipiam, Petron.): circumscribere (umgehen) testamentum, Plin. ep.: confirmare testamentum, Quint.: alcis codicilli non confirmati sunt testamento, Plin. ep.: conscribere testamentum, Cic.: corrigere testamenta vivorum, Cic.: nec putaverit quisquam nudā voluntate constitui testamentum, ICt.: decessit (er verschied) veteri testamento, Plin. ep., honestissimo testamento, Plin. ep.: deporto (ich bringe mit) eius testamentum, Cic.: aliena testamenta ipsis quorum sunt dictare, den Leuten ihr Test. vordiktieren, Plin. ep.: evertere leges, testamenta, voluntates mortuorum, Cic.: excludi testamento, vom T. ausgeschlossen werden, ICt.: facere testamentum, ICt.: testamentum palam facere, Cic.: facere testamentum in procinctu (s. unten), Vell.: testamentum facere velle, Cic.: testamenti factionem habere, das Recht haben, ein Test. zu machen, Cic.: testamento facere heredem filiam, Cic.: interlinere testamentum, Cic.: irritum facere testamentum, Cic.: regnum testamento legare, Iustin.: unā fui, testamentum legi, Cic.: eodem testamento mori velle, ICt.: alio testamento mori, Plin. ep.: mutare testamentum, Cic., Sen. rhet. u.a.: nuncupare testamentum, Plin. u. Plin. ep.: obsignare testamentum, Caes.: falsum testamentum obsignandum curare, Cic.: testamentum in alias tabulas translatum signis adulterinis obsignare, Cic.: testamentum signis omnium magistratuum obsignare (besiegeln lassen), Suet.: proferre (vorbringen) testamentum, Liv. u. Plin. ep.: relinquere testamentum ante decem et octo annos nuncupatum, Plin. ep.: testamento alqm heredem (als E.) relinquere, Eutr.: relinquere alci testamento sestertiûm milies, Cic. (u. so Bithynia testamento Nicomedis relicta hereditaria, Vell.): rescindere alcis testamentum, Cic. u. Quint.: resignare testamentum, Hor.: rumpere testamentum alcis, Cic.: quo laudabilius testamentum est, quod pietas, fides, pudor scripsit, Plin. ep.: signare testamentum, Quint. u. Plin. ep.: subicere testamentum, Cic.: supponere testamentum, Cic.: eripis hereditatem, quae venerat a propinquis, venerat testamento, venerat legibus, Cic.: falsum est, quod creditur vulgo, testamenta hominum speculum esse morum, Plin. ep. 8, 18, 1. – Ein Testament machen od. im Testamente etwas vermacht bekommen, war nur das Vorrecht der römischen Bürger. Es gab drei Arten von Formen bei der testamenti factio: a) calatis comitiis, Gell. 15, 27, 3. b) in procinctu, s. Cic. de or. 1, 228. Vell. 2, 5, 3. c) per aes et libram, wobei der Scheinkäufer vorkommt, s. ēmptor. Vgl. Sohm Institutionen12 S. 687. – II) prägn., das alte u. neue Testament, als die zwei Teile der Bibel, Lact. 4, 20, 4 sq. Tert. adv. Marc. 1, 1.

    lateinisch-deutsches > testamentum

  • 40 urinus

    ūrinus, a, um (οὔρινος), voll Wind, ovum, ein Windei, rein lat. ovum irritum, Plin. 10, 158.

    lateinisch-deutsches > urinus

См. также в других словарях:

  • Irrĭtum — (lat.), ungültig …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Nord'n'Commander — Стиль этой статьи неэнциклопедичен или нарушает нормы русского языка. Статью следует исправить согласно стилистическим правилам Википедии …   Википедия

  • Nord\'n\'Commander — Группа в 2007 Годы с 2001 по настоящее время …   Википедия

  • Hoffnung — 1. A Hööbh as an lungh Sial. (Amrum.) – Haupt, VIII, 369, 320; Johansen, 151. Die Hoffnung ist ein langes Seil. 2. An Hoffnung und gespanntem Tuche geht viel ab. Frz.: Vin versé n est pas avalé. 3. Bey Hoffnung ist allweg zweiffel. – Lehmann, 395 …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Завещание — (testamentum, testament, Testament. letzttwillige Verfügung) акт односторонней воли, определяющий судьбу гражданских правоотношений лица на случай его смерти. В этом определении содержатся главные отличительные признаки З. Оно есть выражение… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Testament — Testament, 1) (Altes u. Neues T.), s.u. Bibel; 2) (lat. Testamentum, altdeutsch Gemächt), im Allgemeinen jede einseitige letztwillige Disposition; bes. 3) eine letztwillige Disposition,[403] durch welche der Erblasser für seinen Todesfall einen… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • irriter — (i rri té) v. a. 1°   Mettre en colère, en parlant des personnes qui irritent. Irriter un taureau, un lion. •   Ne dites pas à ce zélé magistrat qu il travaille plus que son grand âge ne le peut souffrir ; vous irritez le plus patient de tous les …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CRUX — I. CRUX apud Russos, sollenni osculô tacta, fidei pignus in illa gente maxime sollenne habetur. Quemadmodum de Pelagio scribit Sigebertus, ad A. C. 552. illum insimulatum mortis Vigilii Episcopi Romani tenentem sancta Euangelia et Crucem, publice …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GEORGIUS — I. GEORGIUS Dux Clatentiae, frater Eduardi IV. Angliae Regis, ob turbas ad necem damnatus: cum optio mortis daretur, in vino Malvatico exstingui voluit, Camden. Principes ex Fam. Palatina. II. GEORGIUS Ernesti praefati fil. secundo genitus,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HILARIUS — I. HILARIUS Aurelianensis Ep. Gallus. Inter alia, interfuit Conc. Arausicano A. C. 444. quo Chelidonius Ep. Vesontinus, depositus est: qui cum Romam ad Leonem I. appellaret, et Hilarius, insalutato Pontifice, inde decederet, irritum esse iussum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»