Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

in+aliquā+re

  • 81 destituo

    dē-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo].
    I.
    To set down; to set, place anywhere (ante-class. and freq. in Liv.; elsewh. rare): destituit omnes servos ad mensam ante se, Caecil. ap. Non. 280, 3: navem in alto ancoris, Naev. ib.: palum in foro, C. Gracchus ap. Gell. 10, 3, 3:

    aliquem in convivio (sc. ludendi causa),

    Cic. Verr. 2, 3, 26 fin.:

    armatos in medio,

    Liv. 7, 10:

    aliquem ante tribunal,

    id. 2, 12; cf. id. 23, 10:

    cohortes extra vallum,

    id. 10, 4:

    duo signa hic,

    Plaut. Rud. 3, 5, 43 et saep.—Far more freq. and class.,
    II.
    ( Lit., to put away from one's self; hence) To leave alone, to forsake, abandon, desert (derelinquo, desero, q. v.):

    T. Roscius novem homines honestissimos induxit, decepit, destituit, adversariis tradidit,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117:

    destitutus ab aliquo,

    id. Clu. 30 fin.; id. Off. 1, 10, 32; cf. id. Quint. 16:

    funditores inermes,

    Caes. B. C. 3, 93, 5:

    aliquem in septemviratu,

    Cic. Phil. 2, 38, 99; cf.:

    defensores in ipso discrimine periculi,

    Liv. 6, 17 et saep.:

    inceptam fugam,

    to desist from, Ov. Am. 3, 13, 20:

    morando spem,

    Liv. 1, 51:

    spem vindemiae,

    Col. 4, 24, 12:

    consilium,

    Suet. Caes. 9:

    honorem,

    id. Claud. 45:

    conata ejus,

    Vell. 2, 42: partem verborum, to pronounce indistinctly (with devorare), Quint. 11, 3, 33 Spald. et saep.— Poet., with acc. and abl.: ex quo destituit deos Mercede pactā Laomedon, i. e. defrauded of their stipulated reward, * Hor. Od. 3, 3, 21.—
    (β).
    Of inanimate and abstract subjects:

    neque reperias, quos aut pronior fortuna comitata sit, aut, veluti fatigata, maturius destituerit, quam, etc.,

    Vell. 2, 69 fin.:

    cum primas spes fortuna destituit,

    Curt. 4, 1, 5, § 29; cf. Suet. Aug. 65:

    ventus aliquem,

    Liv. 30, 24:

    aliquem vadum,

    id. 21, 28:

    aliquem poplites,

    Suet. Claud. 30; cf.:

    aliquem memoria, mens,

    Curt. 7, 1:

    alveum fluitantem aqua,

    Liv. 1, 4; cf.: freta destituent nudos in litore pisces, * Verg. E. 1, 61.—
    (γ).
    Part. perf. destitutus, constr. usu. ab aliquo, aliquā re, rarely ab aliquā re, freq. with ab, abandoned, forsaken by; robbed of, destitute of:

    in divite ac paupere: propinquis, amicis, clientibus abundante, et his omnibus destituto,

    Quint. 5, 10, 26:

    alicujus consiliis, promissis, praeceptis destitutus,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 8:

    scientiā juris,

    Quint. 12, 3, 10:

    lenociniis,

    id. 12, 1, 30 et saep.; but with spe, a is more freq.:

    destituti ab unica spe auxilii,

    Liv. 40, 47:

    a spe,

    id. 31, 24; 36, 33, 3; Curt. 4, 3 (with spe, Curt. 8, 6):

    a re familiari,

    Suet. Ner. 10.—
    (δ).
    Absol.:

    si is destituat, nihil satis tutum habebis,

    Liv. 37, 7:

    simul, si destituat spes, alia praesidia molitur,

    Liv. 1, 41; so,

    spes,

    id. Tib. 1, 1, 9; Luc. 2, 728:

    pietasque fidesque,

    id. 5, 298:

    ego,

    Vulg. Isai. 49, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > destituo

  • 82 dissero

    1.
    dis-sĕro, sēvi (serui, poet. ap. Macr. S. 2, 14, 12), sĭtum, 3, v. a., to scatter seed, to sow here and there, to sow (rare):

    Caeciliana (lactuca) mense Januario recte disseritur,

    Col. 11, 3, 26:

    semina in areolas,

    id. 11, 2, 30; cf.:

    res in arcas (olitor),

    Varr. L. L. 6, § 64 Müll.:

    dissita pars animae per totum corpus,

    Lucr. 3, 143; cf. id. ib. 377; 4, 888.—
    II.
    To fix in the earth at intervals, to plant here and there:

    taleae mediocribus intermissis spatiis disserebantur,

    Caes. B. G. 7, 73 fin.
    2.
    dis-sĕro, rŭi, rtum ( part. perf. disserta, first in Hier. in Isa. 4, 11; class. form dĭsertus, as a P. a., is very freq.; v. under P. a.), 3, v. a.— Lit., to set forth in order, arrange distinctly; hence, to examine, argue, discuss; or (more freq.) to speak, discourse, treat of a thing (good prose and very freq., esp. in Cic. and Quint.—cf.: disputo, discepto).
    (α).
    With acc. (so in Cic., and usually only with pronouns, but in Tac. also freq. with nominal subjects):

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae de amicitia ea ipsa dissereret, quae disputata ab eo meminisset Scaevola,

    Cic. Lael. 1, 4; cf. id. de Sen. 21, 78:

    nihil de ea re,

    Tac. A. 1, 6:

    seditiosa de aliqua re,

    id. ib. 3, 40:

    permulta de eloquentia cum Antonio,

    Cic. de Or. 2, 3, 13; cf.:

    haec cum ipsis philosophis,

    id. ib. 1, 13, 57:

    quae inter me et Scipionem de amicitia disserebantur,

    id. Lael. 10, 33:

    qui haec nuper disserere coeperunt, cum corporibus simul animos interire,

    id. ib. 4, 13:

    haec subtilius,

    id. ib. 5, 18:

    aliquid pluribus verbis in senatu,

    id. Fam. 12, 7; cf. Sall. J. 30 fin.:

    ea, quae disputavi,

    Cic. N. D. 3, 40, 95; cf. id. Fat. 5; id. Tusc. 1, 11, 23:

    ea lege, qua credo omnibus in rebus disserendis utendum esse,

    id. Rep. 1, 24:

    pauci bona libertatis incassum disserere,

    Tac. A. 1, 4; cf. id. ib. 6, 34; id. H. 3, 81:

    cujus negotii initium, ordinem, finem curatius disseram,

    id. A. 2, 27; cf. id. H. 2, 2 fin.:

    paucis instituta majorum domi militiaeque, quomodo rem publicam habuerint, etc., disserere,

    Sall. C. 5 fin. Kritz.; for the latter constr. with a rel. clause, cf. Quint. praef. § 22, and 1, 10, 22; and with acc. and inf.:

    malunt disserere, nihil esse in auspiciis, quam quid sit ediscere,

    Cic. Div. 1, 47, 105; id. Fin. 4, 1, 2 al.—
    (β).
    With de:

    Scipio triduum disseruit de re publica,

    Cic. Lael. 4, 14; so id. Rep. 1, 23 fin. et saep.; cf.

    also: consuetudo de omnibus rebus in contrarias partes disserendi,

    Cic. Tusc. 2, 3, 9:

    de Scripturis,

    Vulg. Act. 17, 2 et saep.— Pass. impers.:

    ut inter quos disseritur, conveniat, quid sit id, de quo disseratur,

    Cic. Fin. 2, 1 fin. —Less freq. for de, super aliqua re, Gell. 19, 1, 19.—
    (γ).
    Absol.:

    ut memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum et cum Scipione disserere,

    Cic. Lael. 3, 11; so,

    cum aliquo,

    id. Rep. 1, 21:

    ita disseruit: duas esse vias, etc.,

    id. Tusc. 1, 30:

    in disserendo rudes,

    id. Rep. 1, 8; cf. id. ib. 3, 16; Quint. 12, 1, 35; 12, 2, 25 al.:

    causa disserendi,

    Cic. Tusc. 3, 3 fin.:

    ratio disserendi,

    id. Fat. 1; cf. id. Fin. 1, 7; id. Ac. 1, 8, 30; and:

    ars bene disserendi,

    id. de Or. 2, 38:

    adhibita disserendi elegantia,

    id. ib. 2, 2 fin.; cf.:

    disserendi subtilitas,

    id. de Or. 1, 15, 68 et saep. —Hence, dĭsertus, a, um (for dissertus. Cf.:

    difficultas laborque discendi disertam negligentiam reddidit. Malunt enim disserere, nihil esse in auspiciis, quam quid sit ediscere,

    Cic. Div. 1, 47, 105; and: disertus a disserendo dictus, Paul. ex Fest. p. 72, 15), P. a., skilful in speaking on a subject; clear, methodical in speaking; well-spoken, fluent (less than eloquens, eloquent:

    disertos cognosse me nonnullos, eloquentem adhuc neminem, etc.,

    Cic. de Or. 1, 21; and id. Or. 5, 18; cf. also: facundus, loquax, dicax).
    A.
    Prop.:

    disertorum oratione delenitus... utilitates non a sapientibus et fortibus viris sed a disertis et ornate dicentibus esse constitutae,

    Cic. de Or. 1, 9, 36; cf. id. Phil. 2, 39 fin.; id. Rep. 1, 3; Quint. 2, 3, 7 et saep.; Hor. Ep. 1, 5, 19; id. A. P. 370; Ov. M. 13, 228; id. Tr. 3, 11, 21; Mart. 9, 12, 16 et saep.—Cf. also, ora, Ov. Tr. 3, 11, 20; and poet., Arpi, because within its limits Cicero was born, Mart. 4, 55:

    leporum disertus puer,

    Cat. 12, 9:

    callidus et disertus homo,

    i. e. sagacious, shrewd, Ter. Eun. 5, 7, 10.— Comp., Cic. de Or. 3, 32, 129 (with eloquentior).— Sup., Cic. Phil. 2, 43, 111; id. de Or. 1, 54, 231; id. Brut. 91, 315; Cat. 49, 1.—
    B.
    Transf., of discourse:

    illam orationem disertam sibi et oratoriam videri, fortem et virilem non videri,

    Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.

    historia,

    id. Brut. 26:

    epilogus,

    id. Att. 4, 15, 4:

    verba,

    Ov. Pont. 3, 5, 8 al.; Quint. 1, 8, 4; cf. id. 2, 11, 5; 8 prooem. § 24; 8, 2, 21.— Comp.:

    sententia,

    Sen. Ep. 21.— Sup.:

    litterae,

    Cic. Att. 7, 2 fin.—Adv., clearly, expressly, distinctly; eloquently.
    (α).
    dĭserte, Plaut. Am. 2, 1, 31; Afran. ap. Non. 509, 23; Liv. 21, 19 Fabri ad loc.; id. 42, 25, 4 al.; Cic. de Or. 1, 10 fin.; id. Tusc. 5, 9, 24; id. Att. 4, 1, 6; id. Q. Fr. 3, 1, 10; Quint. 12, 1, 30; [p. 595] Tac. Or. 9, 26.—
    (β).
    dĭsertim, Liv. Andr., Att. Trag. v. 350 Rib. (ap. Non. 509, 25 sq.); Titin. Com. v. 150 Rib. (ap. Non. ib.); Plaut. Stich. 1, 3, 87.—
    b.
    Comp., Mart. 3, 38.—
    c.
    Sup., Liv. 39, 28; Quint. 6, 2, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > dissero

  • 83 elaboro

    ē-lăbōro, āvi, ātum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to labor, endeavor, exert one's self, take pains either successfully or perseveringly = eniti (class.; most freq. in Cic.).— Constr. with ut, in aliqua re, in aliquid, with acc. and inf. as object, or absol.
    (α).
    With ut:

    enitere, elabora, vel potius eblandire, effice, ut, etc.,

    Cic. Att. 16, 16 C, § 12; id. Q. Fr. 1, 1, 14 fin.; id. de Or. 2, 72 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 5, 18 (twice); and pass. impers.:

    aperte elaboratur, ut verba verbis respondeant,

    Cic. Or. 12, 38.—
    (β).
    In aliqua re (so in Cic. most freq.):

    elaborant (senes) in iis, quae, etc.,

    Cic. de Sen. 7, 24 Gernh.; 8, 26; 11, 38; id. Tusc. 1, 1, 1; id. de Or. 1, 3; 1, 5, 18; id. Or. 16 fin.; id. Off. 1, 1, 3; id. Agr. 2, 25 fin.; id. Div. in Caecil. 12, 39; id. Fam. 2, 6 fin. al.; Quint. 5, 10, 119; and pass. impers., Tac. Or. 29.—

    Also in eo (iis), ut, etc.,

    Cic. Fin. 1, 4; Quint. 4, 1, 45.—
    (γ).
    In aliquid (very seldom):

    ei non in unam partem aliquam, sed in omnia elaborandum est,

    Quint. 2, 8, 8; cf.:

    totis mentibus huc tendamus, in hoc elaboremus,

    id. 12, 1, 31, v. Spald. N. cr.
    * (δ).
    With acc. and inf. as object:

    (declamatores) breviores commentarios facere elaborarunt,

    Quint. 3, 8, 58.—
    (ε).
    Absol. (very rare), Q. Cic. Petit. Cons. 6, 24; so Dom. Afer. in Quint. 6, 3, 68:

    arte,

    Vulg. Sap. 14, 19.—
    II.
    Act., to labor on, take pains with, to work out, elaborate (so for the most part only in the pass., and esp. freq. since the Aug. period):

    quicquid elaborari aut effici potuerit ad istorum benevolentiam conciliandam,

    Cic. Fam. 9, 16:

    in ingenio quoque, sicut in agro, quamquam diu serantur atque elaborentur,

    Tac. Or. 6 fin.:

    a Graecis elaborata dicendi vis atque copia,

    Cic. Brut. 7, 26:

    causae diligenter elaboratae et tamquam elucubratae,

    carefully elaborated, id. ib. 90 fin.; cf. in the part. perf., id. de Imp. Pomp. 1, 1; id. Cael. 19, 45; Quint. 4, 1, 54; 8, 3, 12; Hor. Epod. 14, 12 al.:

    elaboratum a parentibus imperium,

    acquired by the labors of, Just. 1, 2, 11.—In the act.:

    candelabrorum superficiem,

    Plin. 34, 3, 6, § 11:

    non Siculae dapes Dulcem elaborabunt saporem,

    Hor. C. 3, 1, 19.—
    B.
    In rhet.: ēlăbōrātus, a, um, P. a., sometimes with the accessory notion of overdoing, elaborate:

    elaborata concinnitas,

    Cic. Or. 25, 84:

    nihil arcessiti et elaborati,

    Quint. 12, 10, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > elaboro

  • 84 eminentes

    ē-mĭnĕo, ŭi, 2, v. n., to stand out, project (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (syn.:

    exstare, excedere): cum ex terra nihil emineret, quod contemplationi caeli officere posset,

    Cic. Div. 1, 42:

    globus terrae e mari,

    id. Tusc. 1, 28:

    stipites ex terra,

    Caes. B. G. 7, 73, 6; cf.:

    stipites ab ramis,

    id. ib. §

    3: belua ponto,

    Ov. M. 4, 690:

    rupes aequore,

    Luc. 2, 667:

    moles aquā,

    Curt. 4, 2, 21:

    oculi extra terram,

    Plin. 17, 21, 35, § 154:

    balaena dorso multum super aquas,

    id. 9, 6, 5, § 14:

    super corpus quasi verrucula,

    Cels. 5, 28, 14:

    ferrum per costas,

    Liv. 8, 7 et saep.— Absol., Caes. B. C. 1, 41, 4; 2, 9, 1; Sall. J. 94, 2; Lucr. 1, 780 et saep.; cf.

    alte,

    Ov. M. 15, 697:

    hasta in partes ambas,

    id. ib. 5, 139:

    jugum in mare,

    Caes. B. C. 2, 24, 3; cf.:

    lingua in altum (i. e. mare),

    Liv. 44, 11.—
    B.
    In partic., in painting, to stand out in relief, be prominent, as the lights in a picture, Cic. de Or. 3, 26, 101; Quint. 2, 17, 21; 8, 5, 26; Plin. 35, 11, 40, § 131 al.; cf. eminentia, I.—
    II.
    Trop., to be prominent, stand out, become conspicuous (syn.: eluceo, praecello, excello, appareo, praesto, antecedo).
    A.
    In gen.:

    animus, cum erit inclusus in corpore, eminebit foras,

    will extend beyond, Cic. Rep. 6, 26 Mos.:

    ii quorum eminet audacia atque projecta est,

    id. Clu. 65, 183:

    quod quo studiosius ab ipsis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    comes out, becomes visible, id. Rosc. Am. 41 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 62 Zumpt N. cr.; id. Tusc. 2, 26 fin.; Quint. 2, 12, 7; 11, 1, 56; 11, 3, 73 Spald.; Liv. 2, 5 fin.; 2, 10 al.; Curt. 4, 1, 24; 8, 1, 50; Ov. F. 3, 250:

    vix ex gratulando miser jam eminebam,

    was but now emerging from the flood of congratulations, Plaut. Capt. 3, 2, 5:

    vox eminet una,

    makes itself distinctly audible, Ov. M. 15, 607.—
    B.
    In partic., to be prominent, conspicuous through one's (good) qualities, to distinguish one's self, be eminent:

    Demosthenes unus eminet inter omnes in omni genere dicendi,

    Cic. Or. 29 fin.; so with inter, Quint. 8, 5, 9; 12, 5, 5; cf. with super, Flor. 4, 2, 10:

    in aliqua re,

    Quint. 1, 12, 15; 2, 3, 6; 8, 3, 64 al.:

    aliqua re,

    Vell. 2, 127, 2; 2, 130, 1; Quint. 2, 8, 4; 3, 8, 65.— Absol.:

    excellit atque eminet vis, potestas, etc.,

    Cic. Rep. 2, 28;

    so with excellit,

    Tac. Or. 32:

    quae (sententiarum ornamenta) emineant pauciora,

    Cic. Or. 24, 81; so Liv. 5, 36; Vell. 2, 49 al.:

    altius,

    Nep. Chabr. 3, 3.—Hence, ēmĭnens, entis, P. a., standing out, projecting, prominent, high, lofty.
    A.
    Lit. (syn. editus):

    promontoria,

    Caes. B. C. 2, 23, 2:

    trabes,

    id. ib. 2, 9, 5:

    saxa,

    Sall. J. 93, 4:

    oculi,

    Cic. Vatin. 2:

    genae leviter,

    id. N. D. 2, 57, 143:

    statura,

    Suet. Calig. 50:

    capita papaverum,

    Front. Strat. 1, 1, 4; Flor. 1, 7, 7: aedes, standing on high ground (opp. plana), id. 1, 9, 4:

    nihil (in globo),

    Cic. N. D. 2, 18; cf. ib. 1, 27; cf. also the art. eminentia: patibulo eminens affigebatur, Sall. H. Fragm. ap. Non. 366, 14 (4, 40 Dietsch).— Comp.:

    trabes,

    Caes. B. C. 2, 9, 3:

    nasus a summo,

    Suet. Aug. 79;

    of perspective in painting: alia eminentiora, alia reductiora fecerunt,

    Quint. 11, 3, 46.— Sup.:

    aliquod in montibus (i. e. vertex),

    Quint. 8, 2, 7; cf.

    mons,

    Flor. 4, 12, 49.—
    B.
    Trop., lofty, distinguished, eminent (esp. freq. in the postAug. per., and mostly in the sup.; syn.:

    praeclarus, praestans, excellens, etc.): species deorum quae nihil solidi habeat, nihil eminentis,

    Cic. N. D. 1, 27, 75:

    ingenium,

    Quint. 6 prooem. §

    1: res dictu,

    Vell. 2, 114, 1.—Prov.:

    eminentis fortunae comes invidia,

    Vell. Pat. 1, 9, 6.— Plur. as subst.: ēmĭnentes, ĭum, m., distinguished men, Tac. Agr. 5.— ēmĭnentĭa, ĭum, n.
    (α).
    Admirable passages in an oration, Quint. 10, 1, 86.—
    (β).
    Greatness, distinction:

    nun. quam eminentia invidia carent,

    Vell. 2, 40, 6.— Comp.:

    eloquentia,

    Tac. Or. 25.— Sup.:

    auctores,

    Quint. 1, 2, 2; 1, 10, 10; 2, 3, 1; 9, 4, 79 et saep.; cf. Ruhnk. Vell. 2, 83 fin. — In the later empire, Eminentissimus was a title of the Praefectus praetorio, and of the Magister militum, Cod. Just. 12, 47, 1; 9, 41, 11 et saep.— Adv.: ēmĭnenter, highly, eminently, August. in Psa. 95, 1.— Comp.:

    projectae cautes eminentius,

    Amm. 24, 2, 12:

    non eminentius quam municipaliter natus,

    i. e. of higher, nobler birth, Sid. Ep. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > eminentes

  • 85 emineo

    ē-mĭnĕo, ŭi, 2, v. n., to stand out, project (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (syn.:

    exstare, excedere): cum ex terra nihil emineret, quod contemplationi caeli officere posset,

    Cic. Div. 1, 42:

    globus terrae e mari,

    id. Tusc. 1, 28:

    stipites ex terra,

    Caes. B. G. 7, 73, 6; cf.:

    stipites ab ramis,

    id. ib. §

    3: belua ponto,

    Ov. M. 4, 690:

    rupes aequore,

    Luc. 2, 667:

    moles aquā,

    Curt. 4, 2, 21:

    oculi extra terram,

    Plin. 17, 21, 35, § 154:

    balaena dorso multum super aquas,

    id. 9, 6, 5, § 14:

    super corpus quasi verrucula,

    Cels. 5, 28, 14:

    ferrum per costas,

    Liv. 8, 7 et saep.— Absol., Caes. B. C. 1, 41, 4; 2, 9, 1; Sall. J. 94, 2; Lucr. 1, 780 et saep.; cf.

    alte,

    Ov. M. 15, 697:

    hasta in partes ambas,

    id. ib. 5, 139:

    jugum in mare,

    Caes. B. C. 2, 24, 3; cf.:

    lingua in altum (i. e. mare),

    Liv. 44, 11.—
    B.
    In partic., in painting, to stand out in relief, be prominent, as the lights in a picture, Cic. de Or. 3, 26, 101; Quint. 2, 17, 21; 8, 5, 26; Plin. 35, 11, 40, § 131 al.; cf. eminentia, I.—
    II.
    Trop., to be prominent, stand out, become conspicuous (syn.: eluceo, praecello, excello, appareo, praesto, antecedo).
    A.
    In gen.:

    animus, cum erit inclusus in corpore, eminebit foras,

    will extend beyond, Cic. Rep. 6, 26 Mos.:

    ii quorum eminet audacia atque projecta est,

    id. Clu. 65, 183:

    quod quo studiosius ab ipsis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    comes out, becomes visible, id. Rosc. Am. 41 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 62 Zumpt N. cr.; id. Tusc. 2, 26 fin.; Quint. 2, 12, 7; 11, 1, 56; 11, 3, 73 Spald.; Liv. 2, 5 fin.; 2, 10 al.; Curt. 4, 1, 24; 8, 1, 50; Ov. F. 3, 250:

    vix ex gratulando miser jam eminebam,

    was but now emerging from the flood of congratulations, Plaut. Capt. 3, 2, 5:

    vox eminet una,

    makes itself distinctly audible, Ov. M. 15, 607.—
    B.
    In partic., to be prominent, conspicuous through one's (good) qualities, to distinguish one's self, be eminent:

    Demosthenes unus eminet inter omnes in omni genere dicendi,

    Cic. Or. 29 fin.; so with inter, Quint. 8, 5, 9; 12, 5, 5; cf. with super, Flor. 4, 2, 10:

    in aliqua re,

    Quint. 1, 12, 15; 2, 3, 6; 8, 3, 64 al.:

    aliqua re,

    Vell. 2, 127, 2; 2, 130, 1; Quint. 2, 8, 4; 3, 8, 65.— Absol.:

    excellit atque eminet vis, potestas, etc.,

    Cic. Rep. 2, 28;

    so with excellit,

    Tac. Or. 32:

    quae (sententiarum ornamenta) emineant pauciora,

    Cic. Or. 24, 81; so Liv. 5, 36; Vell. 2, 49 al.:

    altius,

    Nep. Chabr. 3, 3.—Hence, ēmĭnens, entis, P. a., standing out, projecting, prominent, high, lofty.
    A.
    Lit. (syn. editus):

    promontoria,

    Caes. B. C. 2, 23, 2:

    trabes,

    id. ib. 2, 9, 5:

    saxa,

    Sall. J. 93, 4:

    oculi,

    Cic. Vatin. 2:

    genae leviter,

    id. N. D. 2, 57, 143:

    statura,

    Suet. Calig. 50:

    capita papaverum,

    Front. Strat. 1, 1, 4; Flor. 1, 7, 7: aedes, standing on high ground (opp. plana), id. 1, 9, 4:

    nihil (in globo),

    Cic. N. D. 2, 18; cf. ib. 1, 27; cf. also the art. eminentia: patibulo eminens affigebatur, Sall. H. Fragm. ap. Non. 366, 14 (4, 40 Dietsch).— Comp.:

    trabes,

    Caes. B. C. 2, 9, 3:

    nasus a summo,

    Suet. Aug. 79;

    of perspective in painting: alia eminentiora, alia reductiora fecerunt,

    Quint. 11, 3, 46.— Sup.:

    aliquod in montibus (i. e. vertex),

    Quint. 8, 2, 7; cf.

    mons,

    Flor. 4, 12, 49.—
    B.
    Trop., lofty, distinguished, eminent (esp. freq. in the postAug. per., and mostly in the sup.; syn.:

    praeclarus, praestans, excellens, etc.): species deorum quae nihil solidi habeat, nihil eminentis,

    Cic. N. D. 1, 27, 75:

    ingenium,

    Quint. 6 prooem. §

    1: res dictu,

    Vell. 2, 114, 1.—Prov.:

    eminentis fortunae comes invidia,

    Vell. Pat. 1, 9, 6.— Plur. as subst.: ēmĭnentes, ĭum, m., distinguished men, Tac. Agr. 5.— ēmĭnentĭa, ĭum, n.
    (α).
    Admirable passages in an oration, Quint. 10, 1, 86.—
    (β).
    Greatness, distinction:

    nun. quam eminentia invidia carent,

    Vell. 2, 40, 6.— Comp.:

    eloquentia,

    Tac. Or. 25.— Sup.:

    auctores,

    Quint. 1, 2, 2; 1, 10, 10; 2, 3, 1; 9, 4, 79 et saep.; cf. Ruhnk. Vell. 2, 83 fin. — In the later empire, Eminentissimus was a title of the Praefectus praetorio, and of the Magister militum, Cod. Just. 12, 47, 1; 9, 41, 11 et saep.— Adv.: ēmĭnenter, highly, eminently, August. in Psa. 95, 1.— Comp.:

    projectae cautes eminentius,

    Amm. 24, 2, 12:

    non eminentius quam municipaliter natus,

    i. e. of higher, nobler birth, Sid. Ep. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > emineo

  • 86 erubesco

    ē-rŭbesco, bŭi, 3, v. inch. n. and a.
    I.
    Neutr., to grow red, to redden.
    A.
    In gen.:

    vidi te totis erubuisse genis,

    Ov. Am. 2, 8, 16; id. M. 4, 330; id. Pont. 2, 1, 36. —
    B.
    In partic., to redden or blush with shame, to feel ashamed.
    (α).
    Absol., with praepp. or abl.:

    erubui mecastor misera propter clamorem tuum, etc.,

    Plaut. Truc. 2, 2, 36; Ter. Ad. 4, 5, 9:

    quas (voluptates) non erubescens persequitur nominatim,

    Cic. N. D. 1, 40, 111 fin.; id. Rosc. Com. 3, 8; id. Vatin. 16, 39; id. Fin. 2, 9, 28; id. Fam. 5, 12 al.:

    in aliqua re,

    id. Leg. 1, 14 fin.:

    aliquā re,

    Liv. 40, 14; Quint. 6, 4, 8; Ov. M. 5, 584; id. F. 2, 168; cf.

    viro,

    id. Tr. 4, 3, 64 al.:

    de sorore multum,

    Spart. Sever. 15; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.—
    (β).
    With inf. (postAug. and freq.; in Cic. Leg. 1, 19, 50, pudet enim loqui is the true reading):

    noli erubescere collegam habere,

    Liv. 10, 8; 45, 35, 5; Quint. 1, 10, 13; 6, 1, 14; Verg. E. 6, 2; Curt. 6, 5, 5; Plin. Ep. 9, 27, 2; Sen. Contr. 1, 8, 3.—
    II.
    Act., with acc.:

    jura fidemque Supplicis erubuit,

    he respected, Verg. A. 2, 542:

    fratres,

    to blush on account of, Prop. 3, 14, 20 (4, 13, 20 M.):

    soloecismum,

    Sen. Ep. 95, 9 (dub. al. soloecismo).—In the part. fut. pass. erubescendus, a, um, of which one should be ashamed:

    ignes (amoris),

    Hor. C. 1, 27, 15:

    id urbi Romanae fore erubescendum,

    Liv. 38, 59, 11; Vell. 2, 130, 4; Curt. 4, 21, 4:

    sentina,

    Val. Max. 2, 7, 1:

    causa belli,

    Flor. 2, 14, 3:

    anni domesticis cladibus,

    id. 3, 12, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > erubesco

  • 87 exerceo

    ex-ercĕo, ŭi, itum, 2, v. a. [arceo], to drive on, keep busy, keep at work; to oversee, superintend; with an inanimate object, to work, work at, employ one's self about a thing.
    I.
    Lit. (mostly poet. and in postAug. prose):

    quod in opere faciundo operae consumis tuae, Si sumas in illis (servis) exercendis, plus agas,

    Ter. Heaut. 1, 1, 22; cf.:

    homines qui agrum colunt, et qui eos exercent praepositive sunt his, quorum in numero sunt vilici et monitores,

    who oversee them, Dig. 33, 7, 8:

    exercete, viri, tauros,

    Verg. G. 1, 210:

    i sane, ego te exercebo hodie, ut dignus es,

    keep agoing, exercise, Ter. Ad. 4, 2, 48:

    corpora assiduo varioque exercita motu, etc.,

    driven, impelled, Lucr. 2, 97; cf. id. 4, 862; 2, 120; and:

    exercita cursu Flumina (with fontes liquidi),

    Verg. G. 3, 529 Wagn.:

    (Maeandros) Incertas exercet aquas,

    Ov. M. 8, 165:

    exercere feras,

    to drive, hunt, Dig. 7, 1, 62: Mi. Gestiunt pugni mihi. So. Si in me exercituru's, quaeso in parietem ut primum domes, to let loose, set them at me, Plaut. Am. 1, 1, 168:

    litus arant Rutulosque exercent vomere colles,

    work, till, Verg. A. 7, 798:

    solum presso sub vomere,

    id. G. 2, 356:

    rura bubus,

    Hor. Epod. 2, 3:

    humum in messem,

    Verg. G. 1, 219:

    vineas, arbusta, campos (with curare),

    Plin. Ep. 1, 20, 16:

    agrum multis arationibus,

    Pall. Jan. 13, 2:

    pinguia culta,

    Verg. A. 10, 142:

    ferrum vasto in antro (Cyclopes),

    id. ib. 8, 424:

    telas (aranea),

    Ov. M. 6, 145 al.; cf.: neque arva nobis aut metalla aut portus sunt, quibus exercendis reservemur, Tac. Agr. 31.— Poet.:

    ut possint (aratores), sole reducto, Exercere diem,

    i. e. employ the day in labor, perform their day's work, Verg. A. 10, 808.
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A.
    To engage busily, to occupy, employ, exercise a person or thing in some action.
    (α).
    Aliquem or aliquid ( in aliqua re, ad aliquid, aliqua re, etc.):

    me adolescentem multos annos in studio ejusdem laudis (Hortensius) exercuit,

    Cic. Brut. 64, 230:

    quod genus belli esse potest, in quo illum non exercuerit fortuna rei publicae,

    id. de Imp. Pomp. 10, 28:

    a Diodoto studiosissime in dialectica exercebar,

    id. Brut. 90, 309; cf. id. de Or. 1, 57, 244:

    hanc (animi vim) tu exerce in optimis rebus,

    id. Rep. 6, 26:

    haec aetas (juvenum) exercenda in labore patientiaque et animi et corporis,

    id. Off. 1, 34, 122:

    animos in armis,

    Ov. Am. 1, 8, 41:

    in gramineis exercent membra palaestris,

    Verg. A. 6, 642:

    vocem et vires in hoc,

    Cic. de Or. 1, 33, 149 et saep.:

    Aristoteles adolescentes... ad copiam rhetorum in utramque partem exercuit,

    id. Or. 14, 46:

    ad hanc te amentiam natura peperit, voluntas exercuit,

    id. Cat. 1, 10, 25:

    facultatem dicendi his exercuerunt,

    Quint. 2, 4, 41:

    ingenium multiplici variaque materia,

    id. 2, 4, 20:

    linguas litibus,

    Ov. M. 6, 375 et saep.—With simple acc.:

    quid te exercuit Pammenes?

    Cic. Brut. 97, 332:

    Induciomarus copias cogere, exercere coepit,

    to exercise, drill, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    juventutis exercendae causa,

    id. ib. 6, 23, 6:

    ingenium nostrum,

    Auct. Her. 3, 21, 34:

    corpus,

    Cic. de Off. 1, 23, 79:

    exercendae memoriae gratia,

    id. de Sen. 11, 38:

    exercendi stili,

    Quint. 10, 5, 15:

    exercendus est spiritus,

    id. 11, 3, 54 et saep.—
    (β).
    With se, or pass. in mid. force; and in part. praes. and gerund., to exercise or train one's self, to practise:

    si ad hoc unum est natus aut in hoc solo se exercuit, etc.,

    Cic. Or. 28, 99:

    se vehementissime in his subitis dictionibus,

    id. de Or. 1, 33, 152:

    se in consultationibus,

    id. Att. 9, 4, 3:

    sese ad cursuram,

    Plaut. Most. 4, 1, 5:

    se ad velitationem,

    id. Rud. 2, 6, 41:

    sese quotidianis commentationibus,

    Cic. Brut. 71, 249:

    se genere pugnae,

    Caes. B. G. 1, 48, 4:

    se genere venationis,

    id. ib. 6, 28, 3:

    se saliendo,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 25:

    cur non in utrumque protinus locum se exerceant?

    Quint. 4, 2, 29 Zumpt N. cr.:

    Jovem Olympium, eum ipsum, cui se exercebit, implorabit,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    cum athletas se exercentes in curriculo videret,

    id. de Sen. 9, 27; so,

    ad virtutem,

    Vulg. 1 Tim. 4, 7.—

    Mid.: ut exerceamur in venando,

    Cic. N. D. 2, 64, 161:

    ut in utrumque locum simul exerceamur,

    Quint. 5, 13, 50:

    faciunt idem, cum exercentur, athletae,

    Cic. Tusc. 2, 23, 56:

    Ciceronis pueri amant inter se, discunt, exercentur,

    id. Att. 6, 1, 12:

    ne aliter exerceri velint,

    Quint. 3, 8, 70:

    in mandatis tuis exercebor,

    Vulg. Psa. 118, 15.— Act. part. in mid. force:

    cum, ceteris in campo exercentibus, in herba ipse recubuisset,

    Cic. de Or. 2, 71, 287; so,

    ipsique dictata exercentibus darent,

    Suet. Caes. 26:

    spectavit assidue et exercentes ephebos,

    id. Aug. 98; cf.:

    si ludicra exercendi aut venandi consuetudine adamare solemus,

    of exercising ourselves, Cic. Fin. 1, 20, 69, v. Madv. ad h. l.—
    B.
    To practise, follow, exercise any employment; to employ one's self about, to make use of any thing:

    medicinae exercendae causa,

    Cic. Clu. 63, 178:

    hoc civile quod vocant eatenus exercuerunt, quoad populum praestare voluerunt,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    rhetoricen,

    Quint. 2, 1, 3; 2, 15, 27:

    eloquentiam,

    id. 1, 4, 6:

    artem,

    id. 3, 6, 18; cf. Hor. Ep. 1, 14, 44:

    exercere atque exigere vectigalia,

    Cic. de Imp. Pomp. 6, 16:

    cauponam vel stabulum,

    Dig. 4, 9, 1, § 5:

    navem,

    ib. 14, 1, 1:

    auri, argenti, sulphuris, etc.... fodinas,

    ib. 7, 1, 13, § 5:

    negotiationem per libertos,

    ib. 26, 7, 58:

    commercium turis,

    Plin. 12, 14, 30, § 54:

    arma,

    Verg. A. 4, 87:

    arma contra patriam,

    Tac. A. 11, 16:

    gymnasia et otia et turpes amores,

    id. ib. 6, 1:

    acies pueriles,

    batiles in sport, Juv. 15, 60:

    pharetram et arcum,

    Val. Fl. 3, 161:

    vocem (with clamare),

    Plaut. Poen. prol. 13.—
    2.
    To follow up, follow out, prosecute, carry into effect, practise, administer:

    judicium,

    Cic. Arch. 12, 32:

    latam legem,

    Liv. 4, 51, 4:

    Tiberius exercendas leges esse respondit,

    Tac. A. 1, 72: [p. 684] legem praecipue sumptuariam, Suet. Caes. 43; id. Tib. 58:

    quaestionem inter sicarios,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    regnum,

    Plin. 10, 21, 24, § 47; cf.

    imperia,

    Verg. G. 2, 370:

    crudelitatem non solum in vivo sed etiam in mortuo,

    Cic. Phil. 11, 3, 8:

    inimicitias,

    id. Div. in Caecil. 4, 13; cf.:

    graves inimicitias cum aliquo,

    Sall. C. 49, 2:

    gratiam aut inimicitias in tanta re,

    id. ib. 51, 16:

    jurgia, discordia, simultates cum hostibus,

    id. ib. 9, 2:

    cui exercita cum Pisone amicitia,

    Tac. A. 1, 14:

    licentiam,

    id. ib. 13, 47:

    amicitiam,

    id. ib. 15, 60:

    odium,

    id. ib. 13, 37:

    odium in aliquo,

    Ov. M. 9, 275 et saep.:

    facilitatem et lenitudinem animi,

    Cic. Off. 1, 25, 88:

    juris aequabilitatem,

    id. ib.; cf.

    justitiam,

    Plin. Ep. 1, 10, 10:

    scelus, libidinem, avaritiam in socios,

    Liv. 29, 17, 13; cf.:

    avaritiam (juvenes) exercere jubentur,

    Juv. 14, 108:

    foede victoriam in captis,

    Liv. 6, 22, 4:

    acerrume victoriam nobilitatis in plebem,

    Sall. J. 16, 2:

    foede et crudeliter victoriam,

    id. C. 38:

    amores ad aliquem,

    Cat. 68, 69:

    pacem et hymenaeos,

    to celebrate, solemnize, Verg. A. 4, 99:

    nomen patris,

    to bear his name, Plin. Pan. 21, 4 et saep.—
    C.
    Pregn., to disturb, disquiet, vex, plague (the figure being taken from the baiting of wild beasts):

    meos casus, in quibus me fortuna vehementer exercuit,

    Cic. Tusc. 5, 1, 3:

    nunc me reliquiae vestrae exercent,

    id. Fam. 12, 4, 1:

    non te nullius exercent numinis irae,

    Verg. G. 4, 453:

    aliquem odiis,

    id. A. 4, 622 et saep.:

    te de praedio Oviae exerceri, moleste fero,

    Cic. Att. 13, 22, 4:

    ergo exercentur poenis,

    Verg. A, 6, 739:

    hominum vitam curis,

    Lucr. 5, 1424:

    ambitio animos hominum exercet,

    Sall. C. 11, 1:

    simultates nimio plures et exercuerunt eum et ipse exercuit eas,

    Liv. 39, 40, 9.—In the part. perf.:

    nate, Iliacis exercite fatis,

    Verg. A. 3, 182:

    Venus exercita curis,

    id. ib. 5, 779; cf.:

    curis exercita corpora,

    Ov. M. 7, 634:

    adversis probitas exercita rebus,

    id. Tr. 5, 5, 49: habere aliquem exercitum, Plaut. Fragm. ap. Non. 6, 4.—Hence, exercĭ-tus, a, um, P. a. (acc. to II. C.).
    A.
    Vexed, harassed:

    scito nihil tam exercitum esse nunc Romae quam candidatos omnibus iniquitatibus,

    Cic. Att. 1, 11, 2:

    Tiberius tantis rebus,

    Tac. A. 4, 11.— Hence,
    B.
    Vexatious, severe:

    quid magis sollicitum, magis exercitum dici potest?

    Cic. Mil. 2, 5:

    finem tam exercitae militiae orabant,

    Tac. A. 1, 35:

    dura hiems, exercita aestas,

    id. ib. 1, 17:

    aestas (with inquieta),

    Plin. Ep. 7, 2, 2:

    infantiam pueritiamque habuit laboriosam et exercitam,

    Suet. Tib. 6 init.
    C.
    Disciplined:

    (miles) exercitatus et vetus ob eam rem fortior (opp. rudis et inexercitatus),

    Cic. Tusc. 2, 16, 38:

    mirum in modum juventus,

    Flor. 1, 3, 2:

    proprio in metu, qui exercitam quoque eloquentiam debilitat,

    Tac. A. 3, 67:

    militia,

    id. ib. 3, 20:

    ad omne flagitium,

    id. ib. 14, 2:

    ingenium adulatione,

    id. H. 4, 4:

    Graeca doctrina ore tenus,

    id. A. 15, 45.— Comp. and sup.: exercitiorem, exercitissimum (dicebant antiqui), Paul. ex Fest. p. 81, 8 Müll. — Adv.: exercĭtē, in a practised manner; in comp.:

    cogitare,

    App. M. 11, p. 272, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > exerceo

  • 88 fraudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > fraudo

  • 89 frudo

    fraudo (arch. frūdo), āvi, ātum, 1 (archaic perf. subj.:

    fraudassis,

    Plaut. Rud. 5, 2, 58; in the dep. form:

    fraussus sit,

    id. As. 2, 2, 20; cf.: frausus erit, fraudem commiserit, Paul. ex Fest. p. 91 Müll.), v. a. [fraus], to cheat, beguile, defraud one of any thing (class.; syn.: fallo, frustror, circumvenio; inesco, deludo, decipio, etc.).
    (α).
    Aliquem aliqua re:

    cum Caecilius a Vario magnā pecuniā fraudaretur,

    Cic. Att. 1, 1, 3; cf.:

    grano uno fraudare decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 8, § 20:

    milites praedā,

    Liv. 2, 42, 1:

    milites stipendio,

    Just. 6, 2:

    aurigarios mercede,

    Suet. Ner. 5:

    multos minutis mutuationibus,

    Cic. Fl. 20, 47:

    quos equidem non fraudaverim debitā laude,

    Quint. 2, 14, 1:

    nationes suā gloriā,

    Plin. 32, 6, 21, § 62:

    aliquem triumpho,

    Suet. Calig. 48:

    legentes judicio maximi auctoris,

    Quint. 9, 1, 25:

    pueros somno (Aurora),

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    amantem spe,

    id. M. 14, 715:

    superos ture,

    Phaedr. 4, 20, 19:

    artus seniles animā,

    Ov. M. 7, 250:

    (animus) mutila sentit quaedam et quasi decurtata: quibus, tamquam debito fraudetur, offenditur,

    Cic. Or. 53, 178:

    nec fraudare suo veteri nomine,

    id. Fin. 5, 30, 91 (v. Madvig ad h. 1.):

    verba aliqua sui parte,

    Quint. 11, 3, 52:

    nomina origine,

    Ov. M. 7, 654:

    praeclarum factum memoriā,

    Vell. 2, 92:

    bellum sanguine,

    Luc. 2, 305:

    fraudans se ipse victu suo,

    Liv. 2, 10 fin.; 5, 47, 10.—
    (β).
    Simply aliquem:

    quod ille unciatim vix de demenso suo, suum defraudans genium, compersit miser,

    Ter. Phorm. 1, 1, 10:

    quis sit, qui socium fraudarit et fefellerit, consideremus,

    Cic. Rosc. Com. 6, 17: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, an old legal formula in Cic. Off. 3, 17, 70:

    fidentem,

    Plaut. As. 3, 2, 15:

    quempiam,

    Cic. Caecin. 3, 7:

    creditores,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    aliquem in hereditaria societate,

    id. Quint. 24, 76:

    lucernas (sc. oleo),

    to deprive of, Hor. S. 1, 6, 124:

    ipso jure rescindi quod fraudandae legis gratia esset ascriptum,

    i. e. to violate, Dig. 35, 1, 64.—
    (γ).
    With a homogeneous object:

    metuo in commune, ne quam fraudem frausus siet,

    Plaut. As. 2, 2, 20.—
    II.
    Transf., to embezzle a thing from a person, to purloin, steal; to withdraw, to diminish (perh. not in Cic.):

    hi stipendium equitum fraudabant,

    Caes. B. C. 3, 59, 3: cf.

    of the same: fraudata restituere,

    id. ib. 3, 60 fin.:

    annonam publicam,

    Dig. 48, 12, 1:

    vectigal,

    Papin. ib. 39, 4, 8:

    quod ego frudavi,

    Plaut. Trin. 2, 4, 11 Ritschl N. cr. (but not in id. Rud. 5, 2, 58, where the correct read. is defraudassis):

    bellum adversus Turnum propter fraudatas Laviniae nuptias fuit,

    withdrawn, not granted, Just. 43, 1:

    sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudatā,

    diminished, weakened, Plin. 9, 39, 64, § 138.

    Lewis & Short latin dictionary > frudo

  • 90 gargarisso

    gargărīzo (also gargaridio, Varr. ap. Non. 117, 7; v. the letters D and Z: gargarisso, Varr. L. L. 6, § 96 Müll.; M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 4, 6 Mai.), āvi, ātum, 1, v. n. and a., = gargarizô, to gargle, take a gargle, use as a gargle.
    I.
    Lit.:

    gargarizare iis, quae salivam movent,

    Cels. 4, 2, 1:

    aliqua re,

    id. ib. 4; 6, 10;

    for which also: ex aliqua re,

    id. 6, 6, 26; 29:

    aliquid,

    Plin. 20, 9, 34, § 87; 20, 17, 73, § 188; 20, 22, 87, § 236 et saep.—
    II.
    Transf.: poëmata ejus gargaridians, dices: O Fortuna, o Fors Fortuna! Varr. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > gargarisso

  • 91 gargarizo

    gargărīzo (also gargaridio, Varr. ap. Non. 117, 7; v. the letters D and Z: gargarisso, Varr. L. L. 6, § 96 Müll.; M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 4, 6 Mai.), āvi, ātum, 1, v. n. and a., = gargarizô, to gargle, take a gargle, use as a gargle.
    I.
    Lit.:

    gargarizare iis, quae salivam movent,

    Cels. 4, 2, 1:

    aliqua re,

    id. ib. 4; 6, 10;

    for which also: ex aliqua re,

    id. 6, 6, 26; 29:

    aliquid,

    Plin. 20, 9, 34, § 87; 20, 17, 73, § 188; 20, 22, 87, § 236 et saep.—
    II.
    Transf.: poëmata ejus gargaridians, dices: O Fortuna, o Fors Fortuna! Varr. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > gargarizo

  • 92 gero

    1.
    gĕro, gessi, gestum ( Part. gen. plur. sync. gerentum, Plaut. Truc. 2, 1, 13; imper. ger, like dic, duc, fac, fer, Cat. 27, 2), 3, v. a. [root gas-, to come, go; Zend, jah, jahaiti, come; gero (for geso), in caus. sense, to cause to come; cf. Gr. bastazô, from bastos = gestus], to bear about with one, to bear, carry, to wear, have (in the lit. signif. mostly poet., not in Cic., Cæs., Sall., or Quint.; but instead of it ferre, portare, vehere, sustinere, etc.; but in the trop. signif. freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    (vestem ferinam) qui gessit primus,

    Lucr. 5, 1420; so,

    vestem,

    Ov. M. 11, 276 (with induere vestes), Nep. Dat. 3; cf.:

    coronam Olympiacam capite,

    Suet. Ner. 25:

    ornamenta,

    id. Caes. 84:

    angues immixtos crinibus,

    Ov. M. 4, 792:

    clipeum (laeva),

    id. ib. 4, 782; cf.:

    galeam venatoriam in capite, clavam dextra manu, copulam sinistra,

    Nep. Dat. 3:

    ramum, jaculum,

    Ov. M. 12, 442:

    spicea serta,

    id. ib. 2, 28:

    vincla,

    id. ib. 4, 681:

    venabula corpore fixa,

    id. ib. 9, 206; cf.:

    tela (in pectore fixus),

    id. ib. 6, 228:

    Vulcanum (i. e. ignem) in cornu conclusum,

    Plaut. Am. 1, 1, 185:

    spolia ducis hostium caesi suspensa fabricato ad id apte ferculo gerens,

    Liv. 1, 10, 5; cf.:

    Horatius trigemina spolia prae se gerens,

    id. 1, 26, 2:

    onera,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.: uterum or partum gerere, to be pregnant, be with young; so, gerere partum, Plin. 8, 47, 72, § 187:

    uterum,

    id. 8, 40, 62, § 151:

    centum fronte oculos centum cervice gerebat Argus,

    Ov. Am. 3, 4, 19:

    lumen unum media fronte,

    id. M. 13, 773:

    cornua fronte,

    id. ib. 15, 596:

    virginis os habitumque gerens et virginis arma,

    Verg. A. 1, 315:

    virginis ora,

    Ov. M. 5, 553; cf.:

    quae modo bracchia gessit, Crura gerit,

    id. ib. 5, 455 sq.:

    Coae cornua matres Gesserunt tum,

    i. e. were turned into cows, id. ib. 7, 364:

    principio (morbi) caput incensum fervore gerebant,

    Lucr. 6, 1145:

    qui umbrata gerunt civili tempora quercu,

    Verg. A. 6, 772:

    tempora tecta pelle lupi,

    Ov. M. 12, 380:

    (Hector) squalentem barbam et concretos sanguine crines Vulneraque illa gerens, quae, etc.,

    Verg. A. 2, 278:

    capella gerat distentius uber,

    Hor. S. 1, 1, 110.—
    b.
    Of inanimate things:

    semina rerum permixta gerit tellus discretaque tradit,

    Lucr. 6, 790; cf.:

    (terram) multosque lacus multasque lacunas In gremio gerere et rupes deruptaque saxa,

    id. ib. 6, 539; Enn. ap. Non. 66, 26 (Sat. 23, p. 157 Vahl.); and:

    quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    speciem ac formam similem gerit ejus imago,

    Lucr. 4, 52.—
    B.
    In partic. (very rare).
    1.
    With respect to the term. ad quem, to bear, carry, bring to a place:

    (feminae puerique) saxa in muros munientibus gerunt,

    Liv. 28, 19, 13:

    neque eam voraginem conjectu terrae, cum pro se quisque gereret, expleri potuisse,

    id. 7, 6, 2; cf. id. 37, 5, 1. — Absol.:

    si non habebis unde irriges, gerito inditoque leniter,

    Cato, R. R. 151, 4; Liv. 7, 6, 2 Drak.—Prov.:

    non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100.—
    2.
    With the accessory idea of production, to bear, bring forth, produce:

    quae (terra) quod gerit fruges, Ceres (appellata est),

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; cf. Tib. 2, 4, 56:

    violam nullo terra serente gerit,

    Ov. Tr. 3, 12, 6:

    arbores (Oete),

    id. M. 9, 230:

    malos (platani),

    Verg. G. 2, 70: frondes (silva), Ov. M. 11, 615:

    terra viros urbesque gerit silvasque ferasque Fluminaque et Nymphas et cetera numina ruris,

    Ov. M. 2, 16.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, have, entertain, cherish: vos etenim juvenes animum geritis muliebrem, illa virago viri, Poët. ap. Cic. Off. 1, 18, 61; cf.:

    fortem animum gerere,

    Sall. J. 107, 1:

    parem animum,

    id. ib. 54, 1 Kritz.:

    animum invictum advorsum divitias,

    id. ib. 43, 5:

    animum super fortunam,

    id. ib. 64, 2:

    mixtum gaudio ac metu animum,

    Liv. 32, 11, 5; cf. also Verg. A. 9, 311; and v. infra B. 3.: aeque inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v. 8 Vahl.):

    personam,

    to support a character, play a part, Cic. Off. 1, 32, 115; cf.:

    est igitur proprium munus magistratus, intelligere, se gerere personam civitatis debereque ejus dignitatem et decus sustinere,

    id. ib. 1, 34, 132; Aug. Doctr. Christ. 4, 29 init.;

    id. Civ. Dei, 1, 21 al.: mores, quos ante gerebant, Nunc quoque habent,

    Ov. M. 7, 655:

    et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    seu tu querelas sive geris jocos Seu rixam et insanos amores Seu facilem, pia testa (i. e. amphora), somnum,

    Hor. C. 3, 21, 2:

    in dextris vestris jam libertatem, opem... geritis,

    Curt. 4, 14 fin.:

    plumbeas iras,

    Plaut. Poen. 3, 6, 18:

    iras,

    Ter. Hec. 3, 1, 30: M. Catonem illum Sapientem cum multis graves inimicitias gessisse accepimus propter Hispanorum injurias, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66:

    veteres inimicitias cum Caesare,

    Caes. B. C. 1, 3, 4:

    muliebres inimicitias cum aliqua,

    Cic. Cael. 14, 32:

    inimicitias hominum more,

    id. Deiot. 11, 30: simultatem cum aliquo pro re publica, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3; cf. Suet. Vesp. 6; and Verg. A. 12, 48:

    de amicitia gerenda praeclarissime scripti libri,

    Cic. Fam. 3, 8, 5:

    amicitiam,

    Nep. Dat. 10 fin.:

    praecipuum in Romanos gerebant odium,

    Liv. 28, 22, 2:

    cum fortuna mutabilem gerentes fidem,

    id. 8, 24, 6:

    utrique imperii cupiditatem insatiabilem gerebant,

    Just. 17, 1 fin. —Absol.:

    ad ea rex, aliter atque animo gerebat, placide respondit,

    Sall. J. 72, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    Gerere se aliquo modo, to bear, deport, behave, or conduct one's self, to act in any manner:

    in maximis rebus quonam modo gererem me adversus Caesarem, usus tuo consilio sum,

    Cic. Fam. 11, 27, 5; cf. id. Off. 1, 28, 98:

    ut, quanto superiores sumus, tanto nos geramus summissius,

    id. ib. 1, 26, 90; so,

    se liberius (servi),

    id. Rep. 1, 43:

    se inconsultius,

    Liv. 41, 10, 5:

    se valde honeste,

    Cic. Att. 6, 1, 13:

    se perdite,

    id. ib. 9, 2, A, 2:

    se turpissime (illa pars animi),

    id. Tusc. 2, 21, 48:

    se turpiter in legatione,

    Plin. Ep. 2, 12, 4:

    sic in provincia nos gerimus, quod ad abstinentiam attinet, ut, etc.,

    Cic. Att. 5, 17, 2:

    sic me in hoc magistratu geram, ut, etc.,

    id. Agr. 1, 8, 26; cf.:

    nunc ita nos gerimus, ut, etc.,

    id. ib. 2, 22, 3:

    uti sese victus gereret, exploratum misit,

    Sall. J. 54, 2:

    se medium gerere,

    to remain neutral, Liv. 2, 27, 3.—
    b.
    In a like sense also post-class.: gerere aliquem, to behave or conduct one's self as any one (like agere aliquem):

    nec heredem regni sed regem gerebat,

    Just. 32, 3, 1; Plin. Pan. 44, 2:

    tu civem patremque geras,

    Claud. IV. Cons. Hon. 293:

    aedilem,

    App. M. 1, p. 113:

    captivum,

    Sen. Troad. 714.—
    c.
    Gerere se et aliquem, to treat one's self and another in any manner:

    interim Romae gaudium ingens ortum cognitis Metelli rebus, ut seque et exercitum more majorum gereret,

    Sall. J. 55, 1:

    meque vosque in omnibus rebus juxta geram,

    id. ib. 85, 47.—
    d.
    Pro aliquo se gerere, to assume to be:

    querentes, quosdam non sui generis pro colonis se gerere,

    Liv. 32, 2, 6:

    eum, qui sit census, ita se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11 dub.—
    2.
    Gerere prae se aliquid (for the usual prae se ferre), to show, exhibit, manifest:

    affectionis ratio perspicuam solet prae se gerere conjecturam, ut amor, iracundia, molestia, etc.,

    Cic. Inv. 2, 9, 30; cf.:

    prae se quandam gerere utilitatem,

    id. ib. 2, 52, 157: animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10 fin.; Aug. de Lib. Arbit. 3, 21, 61 al.;

    so gerere alone: ita tum mos erat, in adversis voltum secundae fortunae gerere, moderari animo in secundis,

    to assume, Liv. 42, 63, 11.—
    3.
    With the accessory idea of activity or exertion, to sustain the charge of any undertaking or business, to administer, manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on, wage, transact, accomplish, perform (cf.: facio, ago).—In pass. also in gen., to happen, take place, be done (hence, res gesta, a deed, and res gestae, events, occurrences, acts, exploits; v. the foll.): tertium gradum agendi esse dicunt, ubi quid faciant;

    in eo propter similitudinem agendi et faciundi et gerundi quidam error his, qui putant esse unum. Potest enim aliquid facere et non agere, ut poëta facit fabulam et non agit: contra actor agit et non facit.... Contra imperator quod dicitur res gerere, in eo neque facit neque agit, sed gerit, id est sustinet, translatum ab his qui onera gerunt, quod hi sustinent,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.:

    omnia nostra, quoad eris Romae, ita gerito, regito, gubernato, ut nihil a me exspectes,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Rep. 2, 1 and 12:

    rem publicam,

    id. ib. 1, 7; 1, 8; id. Fam. 2, 7, 3 et saep.:

    magistratum,

    id. Sest. 37, 79; cf.

    potestatem,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    consulatum,

    id. Agr. 1, 8, 25; id. Sest. 16, 37:

    duumviratum,

    id. ib. 8, 19:

    tutelam alicujus,

    Dig. 23, 2, 68; 27, 1, 22 al.: multi suam rem bene gessere et publicam patria procul, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.); so,

    rem, of private affairs,

    Plaut. Pers. 4, 3, 34; Cic. de Sen. 7, 22 al.:

    aliquid per aes et libram gerere,

    to transact by coin and balance, Gai. Inst. 3, 173; cf. Weissenb. ad Liv. 6, 14.—Of war: etsi res bene gesta est, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168 (Ann. v. 512 Vahl.): vi geritur res, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 272 ib.); cf.:

    gladiis geri res coepta est,

    Liv. 28, 2, 6:

    ubi res ferro geratur,

    id. 10, 39, 12: qui rem cum Achivis gesserunt statim, Enn. ap. Non. 393, 14 (Trag. v. 39 Vahl.); cf. Plaut. Am. 1, 1, 84:

    Alexander... passurus gestis aequanda pericula rebus,

    exploits, Juv. 14, 314:

    miranda quidem, sed nuper gesta referemus,

    id. 15, 28.—Of public affairs, affairs of government:

    magnae res temporibus illis a fortissimis viris summo imperio praeditis, dictatoribus atque consulibus, belli domique gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32 fin.; 2, 24:

    a rebus gerendis senectus abstrahit,

    id. de Sen. 6, 15; cf. § 17: quid quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum ( public business), opifices denique, delectantur historia? maximeque eos videre possumus res gestas ( public events or occurrences) audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt, confecti senectute, id. Fin. 5, 19, 52:

    sin per se populus interfecit aut ejecit tyrannum, est moderatior, quoad sentit et sapit et sua re gesta laetatur,

    their deed, id. Rep. 1, 42:

    ut pleraque senatus auctoritate gererentur,

    id. ib. 2, 32; cf. id. ib. 1, 27:

    haec dum Romae geruntur,

    id. Quint. 6, 28:

    ut iis, qui audiunt, tum geri illa fierique videantur,

    id. de Or. 2, 59, 241:

    susceptum negotium,

    id. Fam. 13, 5, 1; cf.:

    si ipse negotium meum gererem, nihil gererem, nisi consilio tuo,

    id. Att. 13, 3, 1:

    negotium bene, male, etc.,

    id. Rosc. Com. 11, 32; id. Cat. 2, 10, 21; Caes. B. G. 3, 18, 5 et saep.; cf.:

    quid negotii geritur?

    Cic. Quint. 13, 42: annos multos bellum gerentes summum summā industriā, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 104 Vahl.); cf.:

    bello illo maximo, quod Athenienses et Lacedaemonii summa inter se contentione gesserunt,

    Cic. Rep. 1, 16; so,

    bella,

    id. ib. 5, 2: pacem an bellum gerens, v. Andrews and Stoddard's Gram. § 323, 1 (2); Sall. J. 46 fin.:

    bella multa felicissime,

    Cic. Rep. 2, 9:

    bellum cum aliquo,

    id. Sest. 2, 4; id. Div. 1, 46, 103; Caes. B. G. 1, 1, 4 et saep.:

    bello gesto,

    Liv. 5, 43, 1: mea mater de ea re gessit morem morigerae mihi, performed my will, i. e. complied with my wishes, gratified, humored me, Plaut. Cist. 1, 1, 87; cf.:

    geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo,

    Cic. Tusc. 1, 9, 17: morem alicui (in aliqua re), Enn. ap. Non. 342, 24 (Trag. v. 241 Vahl.):

    sine me in hac re gerere mihi morem,

    Ter. Heaut. 5, 1, 74; Plaut. Capt. 2, 3, 44; id. Men. 5, 2, 37; id. Mil. 2, 1, 58; Cic. Rep. 3, 5; id. N. D. 2, 1, 3; Ov. Am. 2, 2, 13 et saep.; also without dat., Plaut. Most. 3, 2, 36; Ter. Ad. 3, 3, 77.— Pass.:

    ut utrique a me mos gestus esse videatur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Plaut. Most. 1, 3, 69; Ter. Eun. 1, 2, 108; id. Ad. 2, 2, 6; Nep. Them. 7, 3 al.—With a play upon this meaning and that in II. A.: magna, inquit, [p. 813] bella gessi:

    magnis imperiis et provinciis praefui. Gere igitur animum laude dignum,

    Cic. Par. 5, 2, 37.— Absol.:

    cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, quorum res gestae nullae invenirentur, alii in gerendo probabiles, in disserendo rudes,

    Cic. Rep. 1, 8; cf.

    the passage,

    id. Fin. 5, 19, 52 supra:

    Armeniam deinde ingressus prima parte introitus prospere gessit,

    Vell. 2, 102, 2 (where others unnecessarily insert rem), Liv. 25, 22, 1; cf.

    also: sive caesi ab Romanis forent Bastarnae... sive prospere gessissent,

    id. 40, 58 fin.:

    cum Persis et Philippus qui cogitavit, et Alexander, qui gessit, hanc bellandi causam inferebat, etc.,

    Cic. Rep. 3, 9.—
    4.
    Of time, to pass, spend (mostly post-Aug.; not in Cic.): ut (Tullia) cum aliquo adolescente primario conjuncta aetatem gereret, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; cf.:

    pubertatis ac primae adolescentiae tempus,

    Suet. Dom. 1:

    vitam,

    Petr. 63; Val. Fl. 6, 695:

    annum gerens aetatis sexagesimum et nonum,

    Suet. Vesp. 24.—Hence, gĕrens, entis, P. a. (acc. to II. B. 3.), managing, conducting, etc.; with gen.:

    rei male gerentes,

    Plaut. Truc. 1, 2, 43:

    sui negotii bene gerens,

    Cic. Quint. 19, 62.
    2.
    gĕro, ōnis, m. [1. gero], a carrier; connected per hyphen with foras:

    ite, ite hac, simul eri damnigeruli, foras gerones, Bonorum hamaxagogae,

    that carry off, ravishers, Plaut. Truc. 2, 7, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > gero

  • 93 glorianter

    glōrĭor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [id.], to glory, boast, vaunt, to brag of any thing, pride one's self on any thing (class.); constr. with acc., or an object - or relativeclause, with abl., de, in aliqua re, or absol.
    (α).
    With acc. of pron. ( cognate acc.):

    vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus,

    Cic. de Sen. 10, 32:

    ut de me ipso aliquid more senum glorier,

    id. ib. 23, 82:

    in eum haec gloriantem impetum facit,

    Liv. 1, 12, 9.—With direct object (post-class. and rare; cf. Weissenb. ad Liv. 27, 17, 10;

    Krebs, Antibarb. p. 502): rem ineptam,

    Vop. Procul. 12, 8: victorem Pacorum. Just. 42, 4, 11.— Hence also in the gerundive:

    beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est,

    Cic. Tusc. 5, 17, 50; cf.: est in aliqua vita praedicabile aliquid et gloriandum ac prae se ferendum, ib. § 49.—
    (β).
    With an object - or relative-clause:

    gloriare evenisse ex sententia?

    Ter. Heaut. 4, 5, 18:

    is mihi etiam gloriabitur, se omnes magistratus sine repulsa assecutum?

    Cic. Pis. 1, 2:

    omnes provincias se peragrasse,

    id. de Or. 2, 64, 258:

    in eo multum gloriari, se, etc.,

    id. Rep. 1, 6:

    seque alterum fore Sullam, inter suos gloriatur,

    Caes. B. C. 1, 4, 3: se tenebras offudisse judicibus gloriatus est, Quint. 2, 17, 21; Hor. Epod. 11, 23.—With a rel.clause:

    gloriatus est expergefactae somno Caesoniae, quantum egisset, dum ca meridiaret,

    Suet. Calig. 38.—
    (γ).
    With abl.:

    nominibus veterum gloriantur,

    Cic. Or. 50, 169:

    quibus rebus gloriemini in vobis,

    id. Lig. 7, 20:

    quod sua victoria tam insolenter gloriarentur,

    Caes. B. G. 1, 14, 4:

    hic etiam gloriatus sit occiso malo cive,

    Quint. 3, 6, 93; 11, 2, 22:

    ut nulla re magis gloriarentur quam decepto per indutias rege,

    Liv. 42, 47, 1.—
    (δ).
    With abl. and clause:

    secundis rebus nostris, duos consules ab nobis sub jugum missos,

    Liv. 23, 42, 7.— With two ablat.:

    socero illo,

    in him as father-in-law, Ov. M. 6, 176.—
    (ε).
    With de:

    de tuis divitiis intolerantissime gloriaris,

    Cic. Vat. 12, 29:

    de misera vita gloriari,

    id. Fin. 3, 8, 28:

    de M. Catone, de Ti. Corunciano, etc.,

    id. Planc. 8, 20.—
    (ζ).
    With in:

    non pudet philosophum in eo gloriari, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 21, 48: nobis quoque licet in hoc quodammodo gloriari (shortly before with an object-clause), id. Off. 2, 17, 59:

    in virtute recte gloriamur,

    id. N. D. 3, 36, 87.—
    (η).
    With adversus:

    sed ne adversus te quidem ego gloriabor,

    Liv. 22, 39, 16.—
    (θ).
    Absol.:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem et hereditas hujus gloriae pertinet,

    Cic. Off. 1, 22, 78:

    tu ipse mihi gloriari videbare,

    id. Fin. 2, 16, 51:

    ut jure quisquam glorietur,

    id. ib. 4, 18, 50:

    dicitur eo tempore glorians apud suos Pompeius dixisse, etc.,

    Caes. B. C. 3, 45, 6:

    defendendi haec causa, non gloriandi loquor,

    Cic. Cael. 19, 45:

    ait ipse de se, nec mentitur in gloriando,

    id. Brut. 18, 71:

    (Domitia) haud negatura immo etiam gloriatura,

    Suet. Tit. 10 fin.—P. a.: glōriātus, a, um, boastful; comp.:

    gloriatior,

    Jul. Val. Rer. Gest. Alex. 2, 16.— Adv.: glōrian-ter, exultingly (late Lat.): duci ad carcerem, Ps.-Aug. ad Fratr. Erem. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > glorianter

  • 94 gloriatus

    glōrĭor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [id.], to glory, boast, vaunt, to brag of any thing, pride one's self on any thing (class.); constr. with acc., or an object - or relativeclause, with abl., de, in aliqua re, or absol.
    (α).
    With acc. of pron. ( cognate acc.):

    vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus,

    Cic. de Sen. 10, 32:

    ut de me ipso aliquid more senum glorier,

    id. ib. 23, 82:

    in eum haec gloriantem impetum facit,

    Liv. 1, 12, 9.—With direct object (post-class. and rare; cf. Weissenb. ad Liv. 27, 17, 10;

    Krebs, Antibarb. p. 502): rem ineptam,

    Vop. Procul. 12, 8: victorem Pacorum. Just. 42, 4, 11.— Hence also in the gerundive:

    beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est,

    Cic. Tusc. 5, 17, 50; cf.: est in aliqua vita praedicabile aliquid et gloriandum ac prae se ferendum, ib. § 49.—
    (β).
    With an object - or relative-clause:

    gloriare evenisse ex sententia?

    Ter. Heaut. 4, 5, 18:

    is mihi etiam gloriabitur, se omnes magistratus sine repulsa assecutum?

    Cic. Pis. 1, 2:

    omnes provincias se peragrasse,

    id. de Or. 2, 64, 258:

    in eo multum gloriari, se, etc.,

    id. Rep. 1, 6:

    seque alterum fore Sullam, inter suos gloriatur,

    Caes. B. C. 1, 4, 3: se tenebras offudisse judicibus gloriatus est, Quint. 2, 17, 21; Hor. Epod. 11, 23.—With a rel.clause:

    gloriatus est expergefactae somno Caesoniae, quantum egisset, dum ca meridiaret,

    Suet. Calig. 38.—
    (γ).
    With abl.:

    nominibus veterum gloriantur,

    Cic. Or. 50, 169:

    quibus rebus gloriemini in vobis,

    id. Lig. 7, 20:

    quod sua victoria tam insolenter gloriarentur,

    Caes. B. G. 1, 14, 4:

    hic etiam gloriatus sit occiso malo cive,

    Quint. 3, 6, 93; 11, 2, 22:

    ut nulla re magis gloriarentur quam decepto per indutias rege,

    Liv. 42, 47, 1.—
    (δ).
    With abl. and clause:

    secundis rebus nostris, duos consules ab nobis sub jugum missos,

    Liv. 23, 42, 7.— With two ablat.:

    socero illo,

    in him as father-in-law, Ov. M. 6, 176.—
    (ε).
    With de:

    de tuis divitiis intolerantissime gloriaris,

    Cic. Vat. 12, 29:

    de misera vita gloriari,

    id. Fin. 3, 8, 28:

    de M. Catone, de Ti. Corunciano, etc.,

    id. Planc. 8, 20.—
    (ζ).
    With in:

    non pudet philosophum in eo gloriari, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 21, 48: nobis quoque licet in hoc quodammodo gloriari (shortly before with an object-clause), id. Off. 2, 17, 59:

    in virtute recte gloriamur,

    id. N. D. 3, 36, 87.—
    (η).
    With adversus:

    sed ne adversus te quidem ego gloriabor,

    Liv. 22, 39, 16.—
    (θ).
    Absol.:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem et hereditas hujus gloriae pertinet,

    Cic. Off. 1, 22, 78:

    tu ipse mihi gloriari videbare,

    id. Fin. 2, 16, 51:

    ut jure quisquam glorietur,

    id. ib. 4, 18, 50:

    dicitur eo tempore glorians apud suos Pompeius dixisse, etc.,

    Caes. B. C. 3, 45, 6:

    defendendi haec causa, non gloriandi loquor,

    Cic. Cael. 19, 45:

    ait ipse de se, nec mentitur in gloriando,

    id. Brut. 18, 71:

    (Domitia) haud negatura immo etiam gloriatura,

    Suet. Tit. 10 fin.—P. a.: glōriātus, a, um, boastful; comp.:

    gloriatior,

    Jul. Val. Rer. Gest. Alex. 2, 16.— Adv.: glōrian-ter, exultingly (late Lat.): duci ad carcerem, Ps.-Aug. ad Fratr. Erem. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > gloriatus

  • 95 glorior

    glōrĭor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [id.], to glory, boast, vaunt, to brag of any thing, pride one's self on any thing (class.); constr. with acc., or an object - or relativeclause, with abl., de, in aliqua re, or absol.
    (α).
    With acc. of pron. ( cognate acc.):

    vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus,

    Cic. de Sen. 10, 32:

    ut de me ipso aliquid more senum glorier,

    id. ib. 23, 82:

    in eum haec gloriantem impetum facit,

    Liv. 1, 12, 9.—With direct object (post-class. and rare; cf. Weissenb. ad Liv. 27, 17, 10;

    Krebs, Antibarb. p. 502): rem ineptam,

    Vop. Procul. 12, 8: victorem Pacorum. Just. 42, 4, 11.— Hence also in the gerundive:

    beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est,

    Cic. Tusc. 5, 17, 50; cf.: est in aliqua vita praedicabile aliquid et gloriandum ac prae se ferendum, ib. § 49.—
    (β).
    With an object - or relative-clause:

    gloriare evenisse ex sententia?

    Ter. Heaut. 4, 5, 18:

    is mihi etiam gloriabitur, se omnes magistratus sine repulsa assecutum?

    Cic. Pis. 1, 2:

    omnes provincias se peragrasse,

    id. de Or. 2, 64, 258:

    in eo multum gloriari, se, etc.,

    id. Rep. 1, 6:

    seque alterum fore Sullam, inter suos gloriatur,

    Caes. B. C. 1, 4, 3: se tenebras offudisse judicibus gloriatus est, Quint. 2, 17, 21; Hor. Epod. 11, 23.—With a rel.clause:

    gloriatus est expergefactae somno Caesoniae, quantum egisset, dum ca meridiaret,

    Suet. Calig. 38.—
    (γ).
    With abl.:

    nominibus veterum gloriantur,

    Cic. Or. 50, 169:

    quibus rebus gloriemini in vobis,

    id. Lig. 7, 20:

    quod sua victoria tam insolenter gloriarentur,

    Caes. B. G. 1, 14, 4:

    hic etiam gloriatus sit occiso malo cive,

    Quint. 3, 6, 93; 11, 2, 22:

    ut nulla re magis gloriarentur quam decepto per indutias rege,

    Liv. 42, 47, 1.—
    (δ).
    With abl. and clause:

    secundis rebus nostris, duos consules ab nobis sub jugum missos,

    Liv. 23, 42, 7.— With two ablat.:

    socero illo,

    in him as father-in-law, Ov. M. 6, 176.—
    (ε).
    With de:

    de tuis divitiis intolerantissime gloriaris,

    Cic. Vat. 12, 29:

    de misera vita gloriari,

    id. Fin. 3, 8, 28:

    de M. Catone, de Ti. Corunciano, etc.,

    id. Planc. 8, 20.—
    (ζ).
    With in:

    non pudet philosophum in eo gloriari, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 21, 48: nobis quoque licet in hoc quodammodo gloriari (shortly before with an object-clause), id. Off. 2, 17, 59:

    in virtute recte gloriamur,

    id. N. D. 3, 36, 87.—
    (η).
    With adversus:

    sed ne adversus te quidem ego gloriabor,

    Liv. 22, 39, 16.—
    (θ).
    Absol.:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem et hereditas hujus gloriae pertinet,

    Cic. Off. 1, 22, 78:

    tu ipse mihi gloriari videbare,

    id. Fin. 2, 16, 51:

    ut jure quisquam glorietur,

    id. ib. 4, 18, 50:

    dicitur eo tempore glorians apud suos Pompeius dixisse, etc.,

    Caes. B. C. 3, 45, 6:

    defendendi haec causa, non gloriandi loquor,

    Cic. Cael. 19, 45:

    ait ipse de se, nec mentitur in gloriando,

    id. Brut. 18, 71:

    (Domitia) haud negatura immo etiam gloriatura,

    Suet. Tit. 10 fin.—P. a.: glōriātus, a, um, boastful; comp.:

    gloriatior,

    Jul. Val. Rer. Gest. Alex. 2, 16.— Adv.: glōrian-ter, exultingly (late Lat.): duci ad carcerem, Ps.-Aug. ad Fratr. Erem. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > glorior

  • 96 horto

    hortor, ātus, 1 (archaic inf. pres. hortarier, Plaut. Merc. 4, 2, 5), v. dep. [for horitor, v. horior], to urge one strongly to do a thing, to incite, instigate, encourage, cheer, exhort (freq. and class.; cf.: moneo, admoneo, suadeo).
    I.
    In gen., constr. aliquem, aliquem ad or in aliquid, ut, ne, with the simple subj., de aliqua re, aliquid, with the inf. or absol.
    (α).
    With acc. pers.:

    coquos,

    Plaut. Merc. 4, 2, 5 sq.:

    hacc, quae supra scripta sunt, eo spectant, ut te horter et suadeam,

    Cic. Fam. 13, 4, 3: neque nos hortari neque dehortari decet Hominem peregrinum, Plaut. Poen. 3, 3, 61:

    timentem,

    Ov. M. 10, 466:

    celeres canes,

    id. H. 4, 41; cf.:

    terribiles hortatus equos,

    spurring on, id. M. 5, 421:

    vitulos,

    Verg. G. 3, 164:

    pedes,

    to drive on, Plaut. Stich. 2, 1, 7:

    senex in culina clamat: hortatur cocos: Quin agitis hodie?

    Plaut. Cas. 4, 1, 6:

    hortari coepit eundem Verbis, quae timido quoque possent addere mentem,

    Hor. Ep. 2, 2, 35.—
    (β).
    Ad or in aliquid:

    ad laudem milites,

    Cic. Prov. Cons. 4, 9:

    ad concordiam,

    Quint. 6, 1, 50:

    ad curam rei publicae,

    id. 5, 11, 24:

    ad diligentiam,

    id. 9, 4, 133:

    ad quaerendum,

    id. 5, 12, 1:

    ad reliqua fortius exsequenda,

    id. 4, 5, 23:

    paribus Messapum in proelia dictis Hortatur,

    Verg. A. 11, 521:

    in amicitiam jungendam,

    Liv. 43, 19, 14.—
    (γ).
    De aliqua re:

    iisdem de rebus etiam atque etiam hortor, quibus superioribus litteris hortatus sum,

    Cic. Fam. 4, 9, 1:

    de Aufidiano nomine nihil te hortor,

    id. ib. 16, 19:

    aliquem de concilianda pace,

    Caes. B. C. 1, 26, 3.—
    (δ).
    With ut, ne, or the simple subj.:

    Pompeium et hortari et orare... ut magnam infamiam fugiat, non desistemus,

    Cic. Fam. 1, 1, 2:

    petit atque hortatur, ut, etc.,

    Caes. B. G. 1, 19 fin.:

    ipse equo circumiens unumquemque nominans appellat, hortatur, rogat, uti meminerint, etc.,

    Sall. C. 59, 5:

    magno opere te hortor, ut, etc.,

    Cic. Off. 1, 1, 3:

    ego vos hortari tantum possum, ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponatis,

    id. Lael. 5, 17; 27, 104:

    juvenes ut illam ire viam pergant,

    Juv. 14, 121:

    te sedulo Et moneo et hortor, ne cujusquam misereat,

    Ter. Hec. 1, 1, 7; Plaut. Mil. 4, 4, 52:

    Ambiorix in Nervios pervenit hortaturque, ne sui in perpetuum liberandi occasionem dimittant,

    Caes. B. G. 5, 38, 2:

    hortatur eos, ne animo deficiant,

    id. B. C. 1, 19, 1.—With the simple subj.:

    Labienum Treboniumque hortatur... ad eam diem revertantur,

    id. B. G. 6, 33 fin.; id. B. C. 1, 21, 4:

    quid ego vos, de vestro impendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 10:

    hortatur et monet, imitetur vicinum suum Octavium,

    Suet. Aug. 3 fin.
    (ε).
    Aliquem aliquid or simply aliquid:

    sin tu (quod te jamdudum hortor) exieris,

    Cic. Cat. 1, 5, 12: trepidus hortabar fugam, Poët. ap. Charis. 1, 4 fin.:

    equidem pacem hortari non desino,

    Cic. Att. 7, 14 fin.; so,

    pacem amicitiamque,

    Nep. Dat. 8, 5:

    vias,

    Stat. S. 3, 5, 22:

    me miseram! cupio non persuadere quod hortor,

    Ov. H. 19, 187.—
    (ζ).
    With inf. or an object-clause (rare):

    cum legati hortarentur accipere,

    Nep. Phoc. 1, 3:

    (Daedalus) dedit oscula nato, Hortaturque sequi,

    Ov. M. 8, 215; Hor. Ep. 1, 1, 69:

    (Chariclem medicum) remanere ac recumbere hortatus est,

    Suet. Tib. 72 (cf. in the foll. b.).—
    (η).
    With supine:

    neque ego vos ultum injurias hortor,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 17 Dietsch.—
    (θ).
    Absol.:

    hortor, asto, admoneo,

    Plaut. Am. 3, 4, 10:

    Sigambri fuga comparata, hortantibus iis, quos, etc.,

    Caes. B. G. 4, 18 fin.:

    hortante et jubente Vercingetorige,

    id. ib. 7, 26, 1; Nep. Att. 10, 4 al.—
    b.
    Of inanim. or abstract things:

    pol benefacta tua me hortantur, tuo ut imperio paream,

    Plaut. Pers. 5, 2, 60: res, tempus, locus, simul otium hortabatur, ut, etc., Afran. ap. Non. 523, 14:

    multae res ad hoc consilium Gallos hortabantur,

    Caes. B. G. 3, 18, 6:

    secundum ea multae res eum hortabantur, quare sibi eam rem cogitandam et suscipiendam putaret,

    id. ib. 1, 33, 2.—With inf.:

    (rei publicae dignitas) me ad sese rapit, haec minora relinquere hortatur,

    Cic. Sest. 3, 7.—
    2.
    Prov.:

    hortari currentem,

    i. e. to urge one who needs no urging, Cic. Fin. 5, 2, 6; id. Att. 13, 45, 2; v. curro. —
    II.
    In partic., in milit. lang., to exhort soldiers before a battle:

    Sabinus suos hortatus cupientibus signum dat,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    pauca pro tempore milites hortatus,

    Sall. J. 49, 6:

    suos hortando ad virtutem arrigere,

    id. ib. 23, 1; Ov. A. A. 1, 207.
    a.
    Also in the act. form, horto, āre (Prisc. p. 797 P.), Enn. Ann. 554 Vahl.; perf. hortavi, Sen. Suas. 5, 8.—
    b.
    hortor, āri, in pass. signif.: ab amicis hortaretur, Varr. ap. Prisc. p. 793 P.; cf. Gell. 15, 13, 1: hoste hortato, Auct. B. Hisp. 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > horto

  • 97 hortor

    hortor, ātus, 1 (archaic inf. pres. hortarier, Plaut. Merc. 4, 2, 5), v. dep. [for horitor, v. horior], to urge one strongly to do a thing, to incite, instigate, encourage, cheer, exhort (freq. and class.; cf.: moneo, admoneo, suadeo).
    I.
    In gen., constr. aliquem, aliquem ad or in aliquid, ut, ne, with the simple subj., de aliqua re, aliquid, with the inf. or absol.
    (α).
    With acc. pers.:

    coquos,

    Plaut. Merc. 4, 2, 5 sq.:

    hacc, quae supra scripta sunt, eo spectant, ut te horter et suadeam,

    Cic. Fam. 13, 4, 3: neque nos hortari neque dehortari decet Hominem peregrinum, Plaut. Poen. 3, 3, 61:

    timentem,

    Ov. M. 10, 466:

    celeres canes,

    id. H. 4, 41; cf.:

    terribiles hortatus equos,

    spurring on, id. M. 5, 421:

    vitulos,

    Verg. G. 3, 164:

    pedes,

    to drive on, Plaut. Stich. 2, 1, 7:

    senex in culina clamat: hortatur cocos: Quin agitis hodie?

    Plaut. Cas. 4, 1, 6:

    hortari coepit eundem Verbis, quae timido quoque possent addere mentem,

    Hor. Ep. 2, 2, 35.—
    (β).
    Ad or in aliquid:

    ad laudem milites,

    Cic. Prov. Cons. 4, 9:

    ad concordiam,

    Quint. 6, 1, 50:

    ad curam rei publicae,

    id. 5, 11, 24:

    ad diligentiam,

    id. 9, 4, 133:

    ad quaerendum,

    id. 5, 12, 1:

    ad reliqua fortius exsequenda,

    id. 4, 5, 23:

    paribus Messapum in proelia dictis Hortatur,

    Verg. A. 11, 521:

    in amicitiam jungendam,

    Liv. 43, 19, 14.—
    (γ).
    De aliqua re:

    iisdem de rebus etiam atque etiam hortor, quibus superioribus litteris hortatus sum,

    Cic. Fam. 4, 9, 1:

    de Aufidiano nomine nihil te hortor,

    id. ib. 16, 19:

    aliquem de concilianda pace,

    Caes. B. C. 1, 26, 3.—
    (δ).
    With ut, ne, or the simple subj.:

    Pompeium et hortari et orare... ut magnam infamiam fugiat, non desistemus,

    Cic. Fam. 1, 1, 2:

    petit atque hortatur, ut, etc.,

    Caes. B. G. 1, 19 fin.:

    ipse equo circumiens unumquemque nominans appellat, hortatur, rogat, uti meminerint, etc.,

    Sall. C. 59, 5:

    magno opere te hortor, ut, etc.,

    Cic. Off. 1, 1, 3:

    ego vos hortari tantum possum, ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponatis,

    id. Lael. 5, 17; 27, 104:

    juvenes ut illam ire viam pergant,

    Juv. 14, 121:

    te sedulo Et moneo et hortor, ne cujusquam misereat,

    Ter. Hec. 1, 1, 7; Plaut. Mil. 4, 4, 52:

    Ambiorix in Nervios pervenit hortaturque, ne sui in perpetuum liberandi occasionem dimittant,

    Caes. B. G. 5, 38, 2:

    hortatur eos, ne animo deficiant,

    id. B. C. 1, 19, 1.—With the simple subj.:

    Labienum Treboniumque hortatur... ad eam diem revertantur,

    id. B. G. 6, 33 fin.; id. B. C. 1, 21, 4:

    quid ego vos, de vestro impendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 10:

    hortatur et monet, imitetur vicinum suum Octavium,

    Suet. Aug. 3 fin.
    (ε).
    Aliquem aliquid or simply aliquid:

    sin tu (quod te jamdudum hortor) exieris,

    Cic. Cat. 1, 5, 12: trepidus hortabar fugam, Poët. ap. Charis. 1, 4 fin.:

    equidem pacem hortari non desino,

    Cic. Att. 7, 14 fin.; so,

    pacem amicitiamque,

    Nep. Dat. 8, 5:

    vias,

    Stat. S. 3, 5, 22:

    me miseram! cupio non persuadere quod hortor,

    Ov. H. 19, 187.—
    (ζ).
    With inf. or an object-clause (rare):

    cum legati hortarentur accipere,

    Nep. Phoc. 1, 3:

    (Daedalus) dedit oscula nato, Hortaturque sequi,

    Ov. M. 8, 215; Hor. Ep. 1, 1, 69:

    (Chariclem medicum) remanere ac recumbere hortatus est,

    Suet. Tib. 72 (cf. in the foll. b.).—
    (η).
    With supine:

    neque ego vos ultum injurias hortor,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 17 Dietsch.—
    (θ).
    Absol.:

    hortor, asto, admoneo,

    Plaut. Am. 3, 4, 10:

    Sigambri fuga comparata, hortantibus iis, quos, etc.,

    Caes. B. G. 4, 18 fin.:

    hortante et jubente Vercingetorige,

    id. ib. 7, 26, 1; Nep. Att. 10, 4 al.—
    b.
    Of inanim. or abstract things:

    pol benefacta tua me hortantur, tuo ut imperio paream,

    Plaut. Pers. 5, 2, 60: res, tempus, locus, simul otium hortabatur, ut, etc., Afran. ap. Non. 523, 14:

    multae res ad hoc consilium Gallos hortabantur,

    Caes. B. G. 3, 18, 6:

    secundum ea multae res eum hortabantur, quare sibi eam rem cogitandam et suscipiendam putaret,

    id. ib. 1, 33, 2.—With inf.:

    (rei publicae dignitas) me ad sese rapit, haec minora relinquere hortatur,

    Cic. Sest. 3, 7.—
    2.
    Prov.:

    hortari currentem,

    i. e. to urge one who needs no urging, Cic. Fin. 5, 2, 6; id. Att. 13, 45, 2; v. curro. —
    II.
    In partic., in milit. lang., to exhort soldiers before a battle:

    Sabinus suos hortatus cupientibus signum dat,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    pauca pro tempore milites hortatus,

    Sall. J. 49, 6:

    suos hortando ad virtutem arrigere,

    id. ib. 23, 1; Ov. A. A. 1, 207.
    a.
    Also in the act. form, horto, āre (Prisc. p. 797 P.), Enn. Ann. 554 Vahl.; perf. hortavi, Sen. Suas. 5, 8.—
    b.
    hortor, āri, in pass. signif.: ab amicis hortaretur, Varr. ap. Prisc. p. 793 P.; cf. Gell. 15, 13, 1: hoste hortato, Auct. B. Hisp. 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > hortor

  • 98 impedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > impedio

  • 99 impleo

    implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:

    implerunt,

    Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:

    impleris,

    Hor. Epod. 17, 59:

    implerit,

    Ov. M. 6, 111:

    implerint,

    Cic. Agr. 2, 18, 47:

    implerat,

    Ov. M. 9, 280 al.:

    implessem,

    Verg. A. 4, 605:

    implesset,

    Ov. M. 9, 667:

    inplesse,

    Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,

    Cic. Phil. 2, 25, 63:

    implevitque mero pateram,

    Verg. A. 1, 729:

    foros flammis,

    id. ib. 4, 605:

    herbarum suco expresso caput impleatur,

    i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,

    caput calido oleo,

    id. 4, 2, 1 med.:

    cibis vinoque venas,

    Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:

    fusti istorum caput,

    Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.

    in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,

    id. Cas. 1, 35:

    tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,

    Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:

    Neptunus ventis implevit vela secundis,

    filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—
    (β).
    Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.

    compleo): ollam denariorum implere,

    Cic. Fam. 9, 18, 4.—
    (γ).
    With a simple acc.:

    id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,

    Col. 12, 36:

    alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,

    Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill with food, to satisfy, satiate:

    praeparatā nos implevimus cenā,

    Petr. 16:

    implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,

    satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,

    vis impleri, mid.,

    Juv. 5, 75; cf.:

    se interdiu,

    Cels. 1, 2 fin.
    2.
    To fill, to make fleshy, fat, stout:

    si aqua inter cutem quem implevit,

    Cels. 2, 8 med.:

    implet corpus modica exercitatio, etc.,

    makes fat, id. 1, 3 med.:

    nascentes implent conchylia lunae,

    fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:

    Nomentanae vites se frequenter implent,

    Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:

    (Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,

    Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —
    3.
    To fill up, amount to a certain measure:

    mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,

    Ov. M. 8, 748:

    arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,

    Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:

    luna quater junctis implerat cornibus orbem,

    Ov. M. 2, 344; 7, 530.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to fill, make full.
    (α).
    Aliquid ( aliquem) aliqua re:

    impune ut urbem nomine impleris meo,

    Hor. Epod. 17, 59:

    urbem tumultu,

    Liv. 24, 26, 12; cf.:

    voce deos,

    Val. Fl. 2, 167:

    aliquem hortatibus,

    id. 4, 81:

    aliquem spe,

    Just. 29, 4 fin.:

    pectus falsis terroribus,

    Hor. Ep. 2, 1, 212:

    scopulos lacrimosis vocibus,

    Verg. A. 11, 274:

    multitudinem exspectatione vana,

    Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:

    milites praeda,

    satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:

    omnia terrore,

    id. 9, 24, 8:

    anxiis curis,

    id. 1, 56, 4 et saep.:

    vacua causarum conviciis,

    Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:

    rem alioqui levem sententiarum pondere,

    Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:

    cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,

    have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:

    se caedibus,

    Sil. 9, 528:

    te ager vitibus implet,

    enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:

    omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,

    were thronged, Liv. 3, 5, 14.—
    (β).
    Aliquid ( aliquem) alicujus rei:

    celeriter adulescentem suae temeritatis implet,

    Liv. 1, 46, 8:

    omnia erroris mutui,

    id. 4, 41, 7:

    aliquem spei animorumque,

    id. 7, 7, 5:

    aliquem religionis,

    id. 5, 28, 4:

    hostes fugae et formidinis,

    id. 10, 14, 20 et saep.—
    (γ).
    With the simple acc.:

    acta magni Herculis implerant terras,

    Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:

    quod tectum magnus hospes impleveris,

    hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:

    non semper implet (Demosthenes) aures meas,

    does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:

    odium novercae,

    Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:

    urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),

    Liv. 4, 30, 8:

    nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,

    Juv. 14, 215:

    vestigia alicujus,

    to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:

    ceras pusillas,

    i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:

    ceras capaces,

    id. 1, 63:

    tabulas,

    id. 2, 58:

    vices,

    Claud. VI. Cons. Hon. 432.—
    (δ).
    With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—
    B.
    In partic.
    1.
    To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:

    puer, qui nondum impleverat annum,

    Ov. M. 9, 338:

    octavum et nonagesimum annum,

    Quint. 3, 1, 14; cf.:

    me quater undenos sciat implevisse Decembres,

    Hor. Ep. 1, 20, 27:

    vitae cursum,

    Plin. 7, 16, 16, § 75:

    finem vitae sponte an fato,

    Tac. A. 2, 42 fin.:

    impleta ut essent sex milia,

    Liv. 33, 14; cf.:

    cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,

    Vell. 2, 20, 4:

    si numerum, si tres implevero,

    Juv. 9, 90.—
    2.
    With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:

    ne id profiteri videar, quod non possim implere,

    Cic. Clu. 18, 51; cf.

    promissum,

    Plin. Ep. 2, 12, 6:

    munia sua,

    Tac. A. 3, 53:

    incohatas delationes,

    Dig. 48, 1, 5:

    consilium,

    Tac. H. 1, 16:

    vera bona,

    id. Agr. 44:

    fata,

    Liv. 1, 7, 11:

    utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,

    Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):

    impleverim!

    id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:

    desideria naturae,

    Curt. 6, 2, 3:

    exsequiarum officium,

    Just. 23, 2, 8:

    religionis officium,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:

    hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),

    id. 6, 6, 15:

    mandatum,

    Gai. Inst. 3, 161:

    legem,

    Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:

    implere censorem,

    i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—
    3.
    Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:

    infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,

    Quint. 5, 13, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > impleo

  • 100 inpedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > inpedio

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»