Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

improviso

  • 21 exspecto

    ex-specto ( expect-), āvi, ātum, 1, v. a., to look out for a thing (syn.: prospecto, opperior, maneo, moror, praestolor).
    1.
    Objectively, to await, expect something that is to come or to take place, to be waiting for, etc. (very freq. and class.). —Constr. with the acc., with rel.-clauses, with dum, si, ut, quin, or absol.; very rarely with object-clause.
    A.
    In gen.
    1.
    With acc.:

    caritatem,

    Cato, R. R. 3, 2:

    alicujus mortem,

    Plaut. As. 3, 1, 28:

    cum ea Scipio dixisset silentioque omnium reliqua ejus exspectaretur oratio,

    Cic. Rep. 2, 38:

    injurias,

    id. ib. 1, 5:

    transitum tempestatis,

    id. Att. 2, 21, 2:

    adventum alicujus,

    Caes. B. G. 1, 27, 2; 2, 16, 2:

    eventum pugnae,

    id. ib. 7, 49 fin.:

    scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est,

    Ov. M. 3, 136:

    cenantes haud animo aequo Exspectans comites,

    i. e. waiting till they have done eating, Hor. S. 1, 5, 9 et saep.; cf.:

    exspectandus erit annus,

    I must wait a year, Juv. 16, 42. —
    2.
    With relative and esp. interrogative clauses: exspectabat populus atque ora tenebat rebus, utri magni victoria sit data regni, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. s. 90, ed. Vahl.):

    exspecto, quo pacto, etc.,

    Plaut. Poen. 4, 1, 1:

    exspecto, quid ad ista,

    Cic. Tusc. 4, 20, 46; id. Verr. 2, 2, 38, § 92:

    quid hostes consilii caperent, exspectabat,

    Caes. B. G. 3, 24, 1:

    exspectante Antonio, quidnam esset actura,

    Plin. 9, 35, 58, § 121:

    ne utile quidem, quam mox judicium fiat, exspectare,

    Cic. Inv. 2, 28, 85; so,

    quid exspectas quam mox ego dicam, etc.,

    id. Rosc. Com. 15, 44:

    et, quam mox signis collatis dimicandum sit, in dies exspectet,

    id. 34, 11, 4; 3, 37, 5:

    exspectans, quando, etc.,

    Quint. 11, 3, 159.—
    3.
    With dum, si, ut, etc.:

    ne exspectetis meas pugnas dum praedicem,

    Plaut. Truc. 2, 6, 1:

    ne exspectemus quidem, dum rogemur,

    Cic. Lael. 13, 44:

    exspectas fortasse, dum dicat, etc.,

    id. Tusc. 2, 7, 17:

    exspectare, dum hostium copiae augerentur,

    Caes. B. G. 4, 13, 2:

    nec dum repetatur, exspectat,

    Quint. 4, 2, 45:

    Caesar non exspectandum sibi statuit, dum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 11 fin.; cf.:

    nec vero hoc loco exspectandum est, dum, etc.,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    rusticus exspectat, dum defluat amnis,

    Hor. Ep. 1, 2, 42:

    jam dudum exspecto, si tuum officium scias,

    Plaut. Poen. prol. 12:

    exspecto si quid dicas,

    id. Trin. 1, 2, 61:

    hanc (paludem) si nostri transirent, hostes exspectabant,

    Caes. B. G. 2, 9, 1; id. B. C. 2, 34, 1:

    nisi exspectare vis ut eam sine dote frater conlocet,

    Plaut. Trin. 3, 3, 7:

    mea lenitas hoc exspectavit, ut id quod latebat, erumperet,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    nisi forte exspectatis ut illa diluam, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 29, 82:

    neque exspectant, ut de eorum imperio ad populum feratur,

    Caes. ib. 1, 6, 6:

    quare nemo exspectet, ut, etc.,

    Quint. 7, 10, 14; Liv. 23, 31, 7; 26, 18, 5; 35, 8, 5 al.— Pass. impers.:

    nec ultra exspectato, quam dum Claudius Ostiam proficisceretur,

    Tac. A. 11, 26 fin.:

    cum omnium voces audirentur, exspectari diutius non oportere, quin ad castra iretur,

    Caes. B. G. 3, 24 fin.
    4.
    Absol.:

    comites ad portam exspectare dicunt,

    Cic. Fam. 15, 17, 1:

    diem ex die exspectabam, ut statuerem, quid esset faciendum,

    id. Att. 7, 26, 3:

    exspectent paullum et agi ordine sinant,

    Quint. 4, 5, 19.—
    5.
    With object-clause:

    cum expectaret effusos omnibus portis Aetolos in fidem suam venturos,

    Liv. 43, 22, 2 Weissenb. ad loc.:

    venturum istum,

    Aug. Conf. 5, 6.—
    * B.
    Transf., of an abstract subject, like maneo, to await:

    seu me tranquilla senectus Exspectat seu, etc.,

    Hor. S. 2, 1, 58.
    II.
    To look for with hope, fear, desire, expectation, to hope for, long for, expect, desire; to fear, dread, anticipate, apprehend.
    1.
    With acc.:

    reliquum est, ut tuam profectionem amore prosequar, reditum spe exspectem,

    Cic. Fam. 15, 21 fin.; cf.:

    quod magna cum spe exspectamus,

    id. Att. 16, 16 E. fin.:

    ego jam aut rem aut ne spem quidem exspecto,

    id. ib. 3, 22 fin.: magnum inceptas, si id exspectas, quod nusquam'st, Plaut. Curc. 1, 2, 56:

    quam (rem) avidissime civitas exspectat,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    longiores (epistolas) exspectabo vel potius exigam,

    id. Fam. 15, 16, 1:

    finem laborum omnium,

    Caes. B. G. 7, 85, 4:

    illum ut vivat, optant, meam autem mortem exspectant scilicet,

    to wish, Ter. Ad. 5, 4, 20:

    fama mortis meae non accepta solum sed etiam exspectata est,

    Liv. 28, 27, 9; cf.

    in the pun with I.: cum Proculeius quereretur de filio, quod is mortem suam exspectaret, et ille dixisset, se vero non exspectare: Immo, inquit, rogo exspectes,

    Quint. 9, 3, 68 Spald.:

    nescio quod magnum hoc nuntio exspecto malum,

    dread, Ter. Ph. 1, 4, 16:

    mortem,

    id. Hec. 3, 4, 8:

    multis de causis Caesar majorem Galliae motum exspectans,

    Caes. B. G. 6, 1, 1: 7, 43 fin. —With a personal object:

    pater exspectat aut me aut aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 22:

    ite intro, filii vos exspectant intus,

    id. Bacch. 5, 2, 86:

    hic ego mendacem usque puellam Ad mediam noctem exspecto,

    Hor. S. 1, 5, 83; cf. Ov. M. 14, 418:

    video jam, illum, quem exspectabam, virum, cui praeficias officio et muneri,

    Cic. Rep. 2, 42.—
    2.
    Aliquid ab (rarely ex) aliquo (a favorite expression of Cicero):

    a te hoc civitas vel omnes potius gentes non exspectant solum, sed etiam postulant,

    Cic. Fam. 11, 5, 3; cf. id. ib. 3, 10, 1:

    dixi Servilio, ut omnia a me majora exspectaret,

    id. ib. 3, 12, 4:

    alimenta a nobis,

    id. Rep. 1, 4:

    ab aliquo gloriam,

    id. ib. 6, 19 fin.:

    tristem censuram ab laeso,

    Liv. 39, 41, 2:

    ut ex iis (proletariis) quasi proles civitatis exspectari videretur,

    Cic. Rep. 2, 22, 40.—
    3.
    Aliquid ab or ex aliqua re (rare):

    aliquid ab liberalitate alicujus,

    Caes. B. C. 2, 28, 3:

    dedecus a philosopho,

    id. Tusc. 2, 12, 28:

    omnia ex sua amicitia,

    id. ib. 3, 60, 1.—
    4.
    Aliquid aliquem (very rare): ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29; Sat. v. 38 Vahl.—
    5.
    With object-clause:

    quid mihi hic adfers, quam ob rem exspectem aut sperem porro non fore?

    Ter. Phorm. 5, 9, 36:

    exspecto cupioque te ita illud defendere,

    Cic. Verr. 2, 3, 64, § 151.—With inf. alone (cf. cupio), Front. ad Ver. Imp. p. 137, ed. Rom.—
    6.
    Absol. (very rare):

    cum mihi nihil improviso, nec gravius quam exspectavissem pro tantis meis factis evenisset,

    Cic. Rep. 1, 4:

    aliquando ad verum, ubi minime exspectavimus, pervenimus,

    Quint. 12, 8, 11.—
    B.
    Poet. transf., of an abstr. subject, to have need of, require:

    silvarumque aliae pressos propaginis arcus Exspectant,

    Verg. G. 2, 27:

    neque illae (oleae) procurvam exspectant falcem rastrosque tenaces,

    id. ib. 2, 421; cf.:

    lenta remedia et segnes medicos non exspectant tempora mea,

    Curt. 3, 5, 13.—Hence, exspectātus ( expect-), a, um, P. a. (acc. to II.), anxiously expected, longed for, desired, welcome (class.):

    carus omnibus exspectatusque venies,

    Cic. Fam. 16, 7; cf.:

    venies exspectatus omnibus,

    id. ib. 4, 10, 1; Plaut. Most. 2, 2, 11:

    quibus Hector ab oris exspectate venis?

    Verg. A. 2, 282:

    sensi ego in exspectatis ad amplissimam dignitatem fratribus tuis,

    who were expected to arrive at the highest dignities of the state, Cic. de Sen. 19, 68:

    ubi te exspectatum ejecisset foras,

    i. e. whose death is waited, longed for, Ter. Ad. 1, 2, 29 Ruhnk.— Comp.:

    nimis ille potuit exspectatior venire,

    Plaut. Most. 2, 2, 12.— Sup.:

    adventus suavissimus exspectatissimusque,

    Cic. Att. 4, 4 a:

    litterae,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    triumphus,

    Hirt. B. G. 8, 51 fin.
    b.
    In the neutr. absol.:

    quis non diversa praesentibus contrariaque exspectatis aut speret aut timeat?

    Vell. 2, 75, 2:

    hosti Ante exspectatum positis stat in agmine castris,

    before it was expected, Verg. G. 3, 348; so,

    ante exspectatum,

    Ov. M. 4, 790; 8, 5; Sen. Ep. 114:

    ille ad patrem patriae exspectato revolavit maturius,

    than was expected, Vell. 2, 123, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > exspecto

  • 22 ictus

    1.
    ictus, a, um, Part., from ico.
    2.
    ictus, ūs ( gen. sing. icti, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 17), m. [ico], a blow, stroke, stab, thrust, bite, sting (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    a bestiis ictus, morsus, impetus,

    Cic. Off. 2, 6, 19:

    pro ictu gladiatoris,

    id. Mil. 24, 65:

    neque ictu comminus neque conjectione telorum,

    id. Caecin. 15, 43:

    scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    Caes. B. G. 1, 25:

    non caecis ictibus procul ex improviso vulnerabantur,

    Liv. 34, 14, 11:

    ictu scorpionis exanimato altero,

    Caes. B. G. 7, 25, 3:

    prope funeratus Arboris ictu,

    Hor. C. 3, 8, 8:

    ictus moenium cum terribili sonitu editi,

    Liv. 38, 5, 3:

    apri,

    Ov. M. 8, 362; Hor. C. 3, 22, 7:

    serpentum,

    Plin. 23, 1, 11, § 14:

    Lesbium servate pedem meique Pollicis ictum,

    a striking, playing on the lyre, Hor. C. 4, 6, 36:

    alae,

    the stroke of a wing, Plin. 10, 3, 3, § 9:

    pennarum,

    id. 6, 12, 13, § 32:

    Phaethon ictu fulminis deflagravit,

    a stroke of lightning, lightning, Cic. Off. 3, 25, 94:

    fulmineus,

    Hor. C. 3, 16, 11; Ov. M. 14, 618.— Poet., of the beating rays of the sun:

    tum spissa ramis laurea fervidos Excludet ictus,

    Hor. C. 2, 15, 10:

    solis,

    Ov. M. 3, 183; 6, 49:

    Phoebei,

    id. ib. 5, 389 (al. ignes):

    Phoebi,

    Luc. 7, 214:

    longe Ejaculatur aquas atque ictibus aëra rumpit,

    with jets of water, Ov. M. 4, 124: saxaque cum saxis et habentem semina flammae Materiem jactant, ea concipit ictibus ignem, by their blows, i. e. collision, id. ib. 15, 348.—
    B.
    In partic.
    1.
    In prosody or in music, a beating time, a beat:

    et pedum et digitorum ictu intervalla signant,

    Quint. 9, 4, 51:

    modulantium pedum,

    Plin. 2, 95, 96, § 209:

    unde etiam trimetris accrescere jussit Nomen iambeis, cum senos redderet ictus Primus ad extremum similis sibi,

    Hor. A. P. 253.—
    2.
    A beat of the pulse:

    ictus creber aut languidus,

    Plin. 11, 37, 88, § 219.—
    3.
    In mal. part.:

    multorum,

    Juv. 6, 126.—
    II.
    Trop., a stroke, blow, attack, shot, etc.:

    sublata erat de foro fides, non ictu aliquo novae calamitatis, sed suspicione, etc.,

    Cic. Agr. 2, 3, 8:

    nec illum habet ictum, quo pellat animum,

    id. Fin. 2, 10, 32:

    sub ictu nostro positum,

    i. e. in our power, Sen. Ben. 2, 29; cf.:

    stare sub ictu Fortunae,

    Luc. 5, 729:

    tua innocentia sub ictu est,

    i. e. in imminent danger, Sen. Cons. ad Marc. 9 fin.; cf. the opposite: Deum extra ictum sua divinitas posuit, beyond shot, i. e. out of danger, id. Ben. 1, 7:

    eodem ictu temporis,

    i. e. moment, Gell. 14, 1, 27; cf.:

    singulis veluti ictibus bella transigere,

    by separate attacks, Tac. H. 2, 38:

    quae (legiones) si amnem Araxen ponte transgrederentur, sub ictum dabantur,

    would have come to close quarters, id. A. 13, 39 fin.; cf.:

    laetis ostentat ad Urbem Per campos superesse vim, Romamque sub ictu,

    near at hand, before the eyes, Sil. 4, 42.—
    B.
    (Cf. icio, II. A.) Ictus foederis, the conclusion of a treaty, Luc. 5, 372; Val. Max. 2, 7, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > ictus

  • 23 improvise

    imprōvīsē and imprōvīso ( inpr-), advv., v. improvisus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > improvise

  • 24 imprudens

    imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).
    (α).
    Absol.:

    equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

    Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

    equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

    Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

    haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

    without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

    id. de Or. 1, 21, 94:

    namque tu me inprudentem obrepseris,

    Plaut. Trin. 1, 2, 22:

    plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

    unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

    adulescens,

    inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

    probe horum facta imprudens depinxit senex,

    without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

    ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

    Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

    qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

    Cic. Fin. 2, 2, 5:

    quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

    Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

    numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

    Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

    non imprudens consilium, si aditum haberet,

    Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

    quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

    Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

    multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

    Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—
    (β).
    With gen.:

    imprudentes legis,

    ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

    religionis,

    Liv. 31, 14, 7:

    maris,

    id. 34, 9, 9:

    aetatum,

    Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

    frons tenera imprudensque laborum,

    that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

    antiquitatis imprudens consuetudo,

    Col. 3, 18, 1.—
    * (γ).
    With an object-clause:

    non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

    Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

    facere,

    Nep. Han. 2, 6:

    (Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

    Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

    ad flammam accessit imprudentius,

    Ter. And. 1, 1, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > imprudens

  • 25 imprudenter

    imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).
    (α).
    Absol.:

    equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

    Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

    equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

    Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

    haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

    without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

    id. de Or. 1, 21, 94:

    namque tu me inprudentem obrepseris,

    Plaut. Trin. 1, 2, 22:

    plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

    unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

    adulescens,

    inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

    probe horum facta imprudens depinxit senex,

    without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

    ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

    Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

    qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

    Cic. Fin. 2, 2, 5:

    quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

    Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

    numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

    Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

    non imprudens consilium, si aditum haberet,

    Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

    quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

    Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

    multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

    Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—
    (β).
    With gen.:

    imprudentes legis,

    ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

    religionis,

    Liv. 31, 14, 7:

    maris,

    id. 34, 9, 9:

    aetatum,

    Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

    frons tenera imprudensque laborum,

    that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

    antiquitatis imprudens consuetudo,

    Col. 3, 18, 1.—
    * (γ).
    With an object-clause:

    non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

    Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

    facere,

    Nep. Han. 2, 6:

    (Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

    Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

    ad flammam accessit imprudentius,

    Ter. And. 1, 1, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > imprudenter

  • 26 inprudens

    imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).
    (α).
    Absol.:

    equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

    Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

    equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

    Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

    haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

    without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

    id. de Or. 1, 21, 94:

    namque tu me inprudentem obrepseris,

    Plaut. Trin. 1, 2, 22:

    plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

    unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

    adulescens,

    inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

    probe horum facta imprudens depinxit senex,

    without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

    ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

    Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

    qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

    Cic. Fin. 2, 2, 5:

    quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

    Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

    numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

    Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

    non imprudens consilium, si aditum haberet,

    Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

    quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

    Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

    multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

    Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—
    (β).
    With gen.:

    imprudentes legis,

    ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

    religionis,

    Liv. 31, 14, 7:

    maris,

    id. 34, 9, 9:

    aetatum,

    Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

    frons tenera imprudensque laborum,

    that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

    antiquitatis imprudens consuetudo,

    Col. 3, 18, 1.—
    * (γ).
    With an object-clause:

    non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

    Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

    facere,

    Nep. Han. 2, 6:

    (Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

    Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

    ad flammam accessit imprudentius,

    Ter. And. 1, 1, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > inprudens

  • 27 inprudenter

    imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).
    (α).
    Absol.:

    equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

    Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

    equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

    Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

    haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

    without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

    id. de Or. 1, 21, 94:

    namque tu me inprudentem obrepseris,

    Plaut. Trin. 1, 2, 22:

    plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

    unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

    adulescens,

    inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

    probe horum facta imprudens depinxit senex,

    without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

    ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

    Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

    qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

    Cic. Fin. 2, 2, 5:

    quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

    Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

    numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

    Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

    non imprudens consilium, si aditum haberet,

    Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

    quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

    Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

    multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

    Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—
    (β).
    With gen.:

    imprudentes legis,

    ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

    religionis,

    Liv. 31, 14, 7:

    maris,

    id. 34, 9, 9:

    aetatum,

    Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

    frons tenera imprudensque laborum,

    that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

    antiquitatis imprudens consuetudo,

    Col. 3, 18, 1.—
    * (γ).
    With an object-clause:

    non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

    Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

    facere,

    Nep. Han. 2, 6:

    (Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

    Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

    ad flammam accessit imprudentius,

    Ter. And. 1, 1, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > inprudenter

  • 28 intervenio

    inter-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. n., rarely a., to come between, come upon, to come in during, to intervene, interrupt (class.; syn. intercedo).
    I.
    Lit., constr. with dat., rarely with acc.
    A.
    Of persons:

    sponsae pater intervenit,

    Ter. And. 4, 3, 17:

    quin malo abscedas: ne interveneris, quaeso, dum resipiscit,

    Plaut. Mil. 4, 8, 23:

    verens ne molesti vobis interveniremus,

    Cic. de Or. 2, 3:

    casu Germani equites interveniunt,

    Caes. B. G. 6, 37:

    orationi,

    Liv. 1, 48:

    Statius intervenit nonnullorum querelis,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 1.— With pro:

    pro sociis,

    Flor. 1, 13, 6. — With ne:

    ne quid perperam fieret,

    Suet. Tib. 33. —
    B.
    Of things.
    1.
    To come, be, or lie between:

    medius paries intervenit,

    Dig. 33, 3, 4:

    interveniente Ascanio lacu,

    Plin. 5, 32, 43, § 148:

    interveniente flumine,

    id. 5, 1, 1, § 13; 4, 21, 35, § 115.—
    2.
    To interfere with, interrupt, put a stop to.
    (α).
    With dat.:

    nox proelio intervenit,

    Liv. 23, 18:

    continuationi sermonis,

    Quint. 9, 3, 23:

    verboque intervenit omni plangor,

    Ov. M. 11, 708; so, of an oath in conversation: quoties lascivum intervenit illud, etc., Juv. 6, 194.—
    (β).
    With acc. (only in Tacitus):

    ludorum diebus, qui cognitionem intervenerant,

    Tac. A. 3, 23.—
    II.
    Transf.
    A.
    To take place meanwhile or among other things, to happen, occur:

    nulla mihi res posthac potest jam intervenire tanta, quae, etc.,

    Ter. Heaut. 4, 3, 1:

    quae inter vos intervenerint, etc.,

    id. Hec. 3, 2, 16:

    Epicurus exiguam dicit fortunam intervenire sapienti,

    Cic. Fin. 1, 19:

    casus mirificus quidam intervenit,

    has taken place, id. Fam. 7, 5, 2:

    interveniunt motu stellarum grandines, imbres,

    Plin. 18, 25, 57, § 208:

    intervenit his cogitationibus avitum malum, regni cupido,

    Liv. 1, 6.—
    B.
    To stand in the way of, to oppose, hinder, prevent, disturb:

    Sabinum bellum coeptis intervenit,

    Liv. 1, 36:

    deliberationi metum pro republica intervenisse,

    id. 2, 24:

    vilicum intervenientem flagellāsset,

    Suet. Claud. 38:

    quis vestro Deus intervenit amori?

    Calp. Ecl. 3, 23.—
    C.
    Leg. t. t.
    1.
    To interpose, become surety, Dig. 15, 1, 3, § 5; 50, 1, 17, § 15 al.—
    2.
    To conduct a suit in another ' s name, Gai. Inst. 4, 87; cf. 4, 86 init.:

    pro debitore,

    id. ib. 4, 182.—
    D.
    To interfere, intermeddle, exercise one ' s authority:

    neque senatu interveniente,

    Suet. Caes. 30:

    praetor interveniet,

    Dig. 4, 3, 23. — Pass. impers.:

    si interventum est casu,

    Cic. Top. 20:

    ubi de improviso est interventum mulieri,

    Ter. Heaut. 2, 3, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > intervenio

  • 29 subeo

    sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    subire sub falas,

    Plaut. Most. 2, 1, 10:

    in nemoris latebras,

    Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12, 1:

    in adversos montes,

    id. 41, 18, 11:

    testudine factā subeunt,

    advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:

    Albani subiere ad montes,

    Liv. 1, 28, 5:

    subire ad portam castrorum,

    id. 34, 16, 2; cf.:

    ad urbem subeunt,

    id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:

    subeundum erat ad hostes,

    id. 2, 31, 4:

    ad tecta subibant,

    Verg. A. 8, 359.—With dat.:

    muro subibant,

    Verg. A. 7, 161; so,

    muro,

    id. ib. 9, 371:

    portu Chaonio (with accedere urbem),

    id. ib. 3, 292:

    luco,

    id. ib. 8, 125:

    dumis,

    Sil. 5, 283:

    ingenti feretro,

    Verg. A. 6, 222:

    age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,

    id. ib. 2, 708:

    per vices subeunt elephanti,

    Plin. 8, 7, 7, § 23:

    pone subit conjux,

    follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:

    dexterae alae sinistra subiit,

    Liv. 27, 2, 7:

    subeuntis alii aliis in custodiam,

    id. 25, 37, 6; and:

    subiit argentea proles,

    Ov. M. 1, 114:

    subit ipse meumque Explet opus,

    succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:

    Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,

    climbing, Liv. 2, 65, 4:

    vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,

    i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:

    adverso amne Babylona subituros,

    id. 10, 1, 16.—
    b.
    Of things:

    stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,

    Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:

    cum luna sub orbem solis subisset,

    Liv. 37, 4, 4:

    tertio die mixtum flumini subibat mare,

    Curt. 9, 9, 7:

    venae nonnumquam incipiente febre subeunt,

    the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:

    subeunt herbae,

    come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,

    barba,

    i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:

    subisse aquam in caelum,

    Plin. 31, 3, 21, § 32.—
    2.
    In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:

    fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,

    Ov. M. 1, 130:

    pulchra subit facies,

    id. ib. 14, 827:

    subit ecce priori Causa recens,

    id. ib. 3, 259:

    an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?

    id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:

    namque graves morbi subeunt segnisque senectus,

    Nemes. Cyn. 117; cf.:

    duo pariter subierunt incommoda,

    arise, come up, Quint. 5, 10, 100:

    ne subeant animo taedia justa tuo,

    Ov. P. 4, 15, 30:

    regio, quā vero ipsa subit ad Medos,

    approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —
    2.
    In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:

    omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,

    Cic. de Or. 1, 34, 151:

    cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,

    Quint. 11, 2, 17:

    cum subeant audita aut cognita nobis,

    Ov. M. 15, 307:

    subit umbra,

    id. ib. 12, 591:

    subeunt illi fratresque parensque,

    id. ib. 11. 542:

    subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,

    Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:

    subeant animo Latmia saxa tuo,

    Ov. H. 18, 62:

    ne subeant animo taedia,

    id. P. 4, 15, 30:

    quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,

    to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—
    (β).
    Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:

    quo magis ac magis admirari subit,

    Plin. 12, prooem. § 2;

    35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,

    id. 25, 3, 7, § 23:

    quid sim, quid fuerimque subit,

    Ov. Tr. 3, 8, 38.
    II.
    Act.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:

    exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,

    had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:

    tecta,

    Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:

    jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,

    Verg. A. 6, 13:

    limina victor Alcides subiit,

    id. ib. 8, 363:

    domos,

    Ov. M. 1, 121:

    penates,

    id. ib. 5, 650:

    macra cavum repetes artum, quem macra subisti,

    Hor. Ep. 1, 7, 33:

    cum novies subiere paludem,

    had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:

    et juncti currum dominae subiere leones,

    Verg. A. 3, 313:

    leones jugum subeant,

    Plin. 10, 45, 62, § 128:

    asellus gravius dorso subiit onus,

    i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:

    subire iniquissimum locum,

    Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:

    collem,

    to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:

    consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,

    Liv. 7, 12, 3:

    muros,

    id. 27, 18:

    impositum saxis Anxur,

    Hor. S. 1, 5, 25:

    si subeuntur prospera castra,

    Juv. 16, 2 et saep.:

    perfurit, Fadumque Herbesumque subit,

    comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:

    interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,

    Quint. 4, 5, 5:

    precibus commota Tonantem Juno subit,

    approaches, Stat. Th. 9, 510:

    subit ille minantem,

    id. ib. 8, 84:

    Aeneae mucronem,

    Verg. A. 10, 798:

    qui procul hostium conspectu subibant aquam,

    Curt. 4, 13, 10:

    Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,

    Juv. 2, 50.—
    b.
    Of things:

    umbra subit terras,

    Ov. M. 11, 61:

    quos (lucos) aquae subeunt et aurae,

    enter, Hor. C. 3, 4, 8:

    montes Trasimenus,

    Liv. 22, 4, 2:

    litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,

    Curt. 7, 3, 19:

    radices (petrae) Indus amnis subit,

    id. 8, 11, 7:

    clarus subit Alba Latinum,

    succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:

    furcas subiere columnae,

    come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:

    aqua subit altitudinem exortus sui,

    rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:

    lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,

    Curt. 4, 10, 5.—
    2.
    In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):

    multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,

    Ov. M. 3, 282:

    subit furtim lumina fessa sopor,

    id. H. 19, 56.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (very rare):

    sera deinde poenitentia subiit regem,

    came upon, overtook, Curt. 3, 2, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):

    deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,

    Liv. 36, 20:

    ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,

    id. 37, 49, 3:

    spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,

    id. 40, 8, 9:

    otiosum animum aliae cogitationes,

    Quint. 11, 2, 33:

    majora intellectu animos non subibunt,

    id. 1, 2, 28:

    mentem subit, quo praemia facto, etc.,

    Ov. M. 12, 472; 7, 170:

    subit ergo regem verecundia,

    Curt. 5, 2, 15:

    me recordantem miseratio,

    Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:

    horum cogitatio subibat exercitum,

    Curt. 7, 1, 4.—
    b.
    To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):

    dicturum plura parentem Voce subis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 352:

    subit ille loquentem talibus,

    id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—
    c.
    (The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;

    a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31:

    omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?

    id. Tusc. 2, 5, 14:

    subire vim atque injuriam,

    id. Prov. Cons. 17, 41:

    inimicitiae sunt: subeantur,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 182:

    maximas rei publicae tempestates,

    id. Mur. 2, 4:

    invidiam, pericula, tempestates,

    id. Fam. 15, 4, 12:

    nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,

    id. Pis. 35, 86:

    potentiam, victoriam,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    contumeliarum verbera,

    id. Rep. 1, 5, 9:

    majora Verbera,

    Hor. S. 1, 3, 120:

    non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    fortunam,

    id. Fam. 14, 5, 1:

    judicium multitudinis imperitae,

    id. Fl. 1, 2:

    odium eorum,

    id. Att. 11, 17, 2:

    usum omnium,

    id. de Or. 1, 34, 157:

    aliquid invidiae aut criminis,

    id. N. D. 3, 1, 3:

    quemque casum,

    id. Att. 8, 1, 3:

    quamvis carnificinam,

    id. Tusc. 5, 27, 78:

    dupli poenam,

    id. Off. 3, 16, 65:

    legis vim,

    id. Caecin. 34, 100:

    summae crudelitatis famam,

    id. Cat. 4, 6, 12; cf.:

    minus sermonis,

    id. Att. 11, 6, 2:

    poenam exsilii,

    Val. Max. 6, 5, 3:

    simultates,

    Plin. Ep. 2, 18, 5:

    offensas,

    id. ib. 13, 9, 26:

    periculum,

    Vulg. 2 Macc. 11, 7:

    jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,

    Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:

    adversa tela pellere,

    Stat. S. 5, 2, 105:

    clavum torquere,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:

    repens, improvisus): res subita,

    Plaut. Curc. 2, 3, 23:

    in rebus tam subitis,

    Cic. Fam. 10, 16, 2:

    maris subita tempestas,

    id. Tusc. 3, 22, 52:

    subita et improvisa formido,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    laetitia, etc.,

    Auct. Her. 1, 8, 13:

    subita pugna, non praeparata,

    Quint. 7, 1, 35:

    ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,

    Caes. B. G. 3, 8:

    novae rei ac subitae admiratio,

    Liv. 2, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 7:

    incursiones hostium,

    Hirt. B. G. 8, 11:

    ministeria belli,

    Liv. 4, 27:

    imbres,

    Lucr. 5, 216:

    vis,

    id. 1, 286; 4, 1210:

    res,

    id. 6, 1282:

    mors,

    Quint. 7, 2, 14:

    casus,

    id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:

    tristia,

    Val. Max. 1, 6, 12:

    silentium,

    Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;

    syn. subitarius),

    Tac. H. 4, 76; cf.:

    aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),

    Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:

    homo,

    rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):

    non percussor ille subitus erumpet?

    Quint. 6, 2, 31; so,

    manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,

    Tac. H. 3, 47:

    subitum inopinatumque venisse,

    Plin. Ep. 1, 13, 3:

    evadere,

    Flor. 4, 2, 59.—
    2.
    As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:

    Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,

    Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:

    subitum est ei remigrare,

    Cic. Fam. 13, 2:

    si tibi subiti nihil est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 36:

    in subito,

    Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:

    ut subitis ex tempore occurrant,

    Quint. 10, 7, 30; cf.:

    etiam fortes viros subitis terreri,

    Tac. A. 15, 59:

    quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,

    Suet. Aug. 84:

    si repentina ac subita dominantur,

    Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:

    ad subita rerum,

    Liv. 9, 43:

    ad subita belli,

    id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—
    b.
    Adverb., suddenly, unexpectedly:

    per subitum erumpit clamor,

    Sil. 10, 505; so,

    per subitum,

    id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;

    15, 404: in subitum,

    id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:

    nova res subito mihi haec objecta est,

    id. Ps. 2, 2, 7:

    ita abripuit repente sese subito,

    id. Mil. 2, 2, 21:

    subito tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2:

    cum tot bella subito atque improviso nascantur,

    Cic. Font. 19, 42:

    ex oculis subito fugit,

    Verg. G. 4, 499:

    cum subito ecce,

    Cic. Caecin. 10, 30:

    ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,

    Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:

    subito deficere,

    Quint. 7, 2, 14:

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    tantus subito timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39:

    subito opprimi,

    Liv. 41, 3:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:

    subito dicere,

    without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:

    quod vox et gestus subito sumi non potest,

    id. ib. 1, 59, 252:

    neque potest quisquam nostrum subito fingi,

    id. Sull. 25, 69:

    aliquid subito ex tempore conjectura explicare,

    id. Div. 1, 33, 72; so,

    dicere,

    Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:

    inventa (opp. domo allata),

    id. 4, 5, 4:

    cum subito evaserunt,

    Col. 9, 9, 3:

    tam subito copias contrahere non potuit,

    so quickly, Nep. Dat. 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > subeo

  • 30 trepidus

    trĕpĭdus, a, um, adj. [root in Gr. trepô, to turn, put to flight; cf. Lat. torqueo (cf. Fest. p. 367 Müll.); prop. scared; hence], restless, agitated, anxious, solicitous, disturbed, alarmed, in a state of trepidation, etc. (not. freq. in prose till the Aug. per.;

    perh. not at all in Cic. and Cæs.): tum trepidae inter se coëunt pennisque coruscant (apes),

    in a hurry, Verg. G. 4, 73; so,

    Dido,

    id. A. 4, 642 Serv.:

    hic galeam tectis trepidus rapit,

    id. ib. 7, 638;

    9, 233: trepidi improviso metu,

    Sall. J. 97, 5; cf.:

    curia maesta ac trepida ancipiti metu,

    Liv. 2, 24, 3:

    Romae nocturnus terror ita ex somno trepidam repente civitatem excivit,

    id. 8, 37, 6:

    trepidi formidine portas Explorant,

    Verg. A. 9, 169; Just. 2, 13, 9. — ( b) With gen.:

    illae (apes) intus trepidae rerum per cerea castra Discurrunt,

    Verg. A. 12, 589:

    Messenii trepidi rerum suarum,

    Liv. 36, 31, 5; so,

    rerum suarum,

    id. 5, 11, 4:

    salutis,

    Sil. 12, 13:

    admirationis ac metus,

    Tac. A. 6, 21 fin.:

    tubarum,

    Stat. Th. 11, 325. —
    b.
    Of things:

    illud (ferrum) in trepidā submersum sibilat unda,

    Ov. M. 12, 279 (Merkel, tepidā); cf.:

    et foliis undam trepidi despumat aheni,

    i. e. bubbling, foaming, Verg. G. 1, 296:

    venae,

    Ov. M. 6, 389:

    pes,

    id. ib. 4, 100:

    ōs,

    id. ib. 5, 231:

    vultus,

    id. ib. 4, 485:

    cursus,

    Verg. A. 4, 672:

    terror,

    Lucr. 5, 41:

    metus,

    Ov. Tr. 3, 1, 54; Plin. 2, 7, 5, § 15:

    tumultus belli,

    Lucr. 3, 846:

    certamen,

    Hor. Ep. 1, 19, 48:

    motus,

    Ov. M. 8, 606:

    fletus,

    id. ib. 4, 673:

    in re trepidā,

    in a critical situation, perilous juncture, Liv. 1, 27, 7; 4, 46, 8; 26, 5, 7; cf. in plur.:

    in trepidis rebus,

    id. 4, 17, 8; 4, 56, 8; Tib. 2, 3, 21; Hor. C. 3, 2, 5; Sil. 7, 1; cf. Sall. J. 91, 5:

    incerta et trepida vita,

    Tac. A. 14, 59; so,

    vita,

    id. ib. 4, 70 fin.:

    litterae,

    i. e. announcing danger, bringing alarming news, Curt. 7, 1, 36; so,

    nuntius,

    Just. 31, 2, 8.— Adv.: trĕpĭdē, hastily, in a state of confusion or alarm, with trepidation:

    trepide concursans,

    Phaedr. 2, 5, 2:

    classis trepide soluta,

    Liv. 22, 31, 5; so,

    relictis castris,

    id. 7, 11, 1:

    deserta stativa,

    id. 10, 12, 6:

    trepide anxieque certare,

    Suet. Ner. 23.

    Lewis & Short latin dictionary > trepidus

См. также в других словарях:

  • improviso — improviso, sa adjetivo 1. Uso/registro: restringido. Que no se prevé. Frases y locuciones 1. de improviso De repente, sin avisar: Se marchó de improviso …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • improviso — improviso, sa (Del lat. improvīsus). adj. Que no se prevé o previene. al, o de, improviso. locs. advs. Sin prevención ni previsión. en un improviso. loc. adv. p. us. En un instante …   Diccionario de la lengua española

  • improviso — improviso, sa adjetivo súbito, súpito, repentino, impensado, imprevisto, improvisto. ≠ previsto, calculado, pensado. ▌ de improviso locución adverbial de repente, de golpe y porrazo, de sopetón, de imprevisto …   Diccionario de sinónimos y antónimos

  • improviso — adj. 1. Improvisado, repentino, súbito. • s. m. 2. Poesia, discurso ou peça musical que se inventa de repente. 3. de improviso: de repente; de súbito …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Improviso — Im pro*vi so, a. [L. improvisus unforeseen; cf. It. improvviso.] Not prepared or mediated beforehand; extemporaneous. [Obs.] Jonhson. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • improviso — (Del lat. improvisus.) ► adjetivo 1 Que no ha sido previsto: ■ quedaron gratamente sorprendidos por las improvisas ovaciones del público asistente. SINÓNIMO imprevisto inesperado FRASEOLOGÍA ► locución adverbial al o …   Enciclopedia Universal

  • improviso — {{#}}{{LM I21194}}{{〓}} {{SynI21733}} {{[}}improviso{{]}} ‹im·pro·vi·so› ► {{{}}de improviso{{}}} {{《}}▍ loc.adv.{{》}} De manera repentina o inesperada: • El suceso ocurrió tan de improviso que nos sorprendió a todos.{{○}}… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • improviso — De improviso De pronto, en forma no prevista, no determinado de antemano: De improviso llegó al pueblo un coronel , De improviso salieron a su paso , Se vio de improviso en una situación muy comprometida …   Español en México

  • improviso,\ -sa — (l. su) 1) adj. Que no se prevé o previene. LOC Al, o de, improviso improvisadamente …   Diccionario de motivos de la Lengua Española

  • improviso — See ex improviso …   Ballentine's law dictionary

  • improviso,\ -sa — (l. su) 1) adj. Que no se prevé o previene. LOC Al, o de, improviso improvisadamente …   Diccionario de motivos de la Lengua Española

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»