-
41 żeby
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) (in order) to, so as to; (przed zdaniem) so (that)- zadzwoń do mnie, żeby uzgodnić termin call me to fix a date- zrobiłam ci zakupy, żebyś nie musiał wychodzić z domu I did the shopping for you so (that) you wouldn’t have to go out- żeby zdjąć z półki wazon, musiał wejść na stołek he had to use a stool to take the vase off the shelf- żeby nie lest książk.- żeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstanding, in order to avoid any misunderstanding(s)2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- prosiłem, żeby zaśpiewała I asked her to sing- chcę, żebyś mi pomógł I want you to help me- zrobiłby wszystko, żeby dostać tę pracę he’d do anything to get that job- wątpię, żeby to był przypadek I doubt if it was an accident3. (wyrażające następstwo) only to- spłacił pożyczkę, żeby na nowo się zadłużyć he repaid the loan, only to run into debt again4. (dla wyrażenia intensywności) to- był zbyt dumny, żeby prosić o pomoc he was too proud to ask for help- nie żeby not that, not because- nie żeby się bała not because/that she was afraid- nie żebym miał coś przeciwko temu not that I have anything against it5. (choćby) even if- żeby ją błagał na klęczkach, nie wróci do niego even if he were to go down on bended knees, she wouldn’t go back to him- skończę tłumaczenie, nawet żebym miał siedzieć całą noc I’ll finish the translation, even if I have to stay up all night- żeby nie wiem co come hell or high water pot.- żebyś nie wiem co mówił, i tak nikt ci nie uwierzy whatever you say, no one is going to believe you6. (gdyby) if- żebym wiedział jak, to bym wam pomógł I’d help you if I knew how- żeby żyła jego matka, nie trafiłby do domu dziecka if his mother had been alive, he wouldn’t have ended up in an orphanage- żeby nie… if it hadn’t been for…- żeby nie przypadek, wszystko potoczyłoby się inaczej if it hadn’t been for an accident, things would have taken a different course- żeby nie ty/twoja pomoc if it hadn’t been for you/your help, but for you/your help7. (byleby) as long as- poradzę sobie z tym, żeby tylko zdrowie dopisywało I’ll manage, as long as I don’t fall illⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) żebyś się nie przeziębił! mind you don’t catch cold!- żeby tylko nie padało! let’s hope it doesn’t rain!2. (wyrażające ubolewanie) żeby sobie tak zmarnować życie! imagine wasting your life like that!- żeby się takimi głupstwami zajmować! why do we have to waste our time on stupid things like this/that?- żeby też tak się upić! to get that drunk though!3. (obserwacja) if only- żebyś wiedział, co przeżyłem! if only you knew what I’ve been through!- żebyście słyszeli, jak on się do mnie odzywa! if only you’d heard what he said to me!4. pot. (emfatyczne) żeby mi tu było cicho! (I want) silence!- żeby mi to było ostatni raz! don’t let it ever happen again!- żebyś nie oberwał! you’ll catch it if you’re not careful! pot.- a żebyś wiedział! I’m not joking a. kidding either! pot.* * *1. conj( cel) (in order) to, so thatjest zbyt nieśmiała, żeby próbować — she's too shy to try
żeby nie on, przegralibyśmy — but for him we would have lost, if it wasn't lub weren't for him we would have lost
2. partnie chcę, żebyś to robił — I don't want you to do it
żebyś mi był cicho! — keep quiet, understand?
* * *I.żeby1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające cel) to, so as to, in order to; żeby nie... (so as) not to...; spotkali się, żeby porozmawiać they met to talk; usunięto wszystkich, żeby zapobiec panice everyone was removed to l. so as to l. in order to prevent panic.2. (wyraża konsekwencje, warunek) to; on jest zbyt taktowny, żeby to zrobić he is too polite to do it; zrobiliby wszystko, żeby tylko być razem they would do everything to be together.3. (rozwijające, dopełniające treść) chciał, żebyśmy już sobie poszli he wanted us to leave; trzeba, żeby się wziął do pracy he ought to get down to work; zażądał/nalegał, żebyśmy zostali he demanded/insisted that we (should) stay.4. (= gdyby) if; żebyś wiedziała, co ludzie mówią if only you knew what they say; żeby nie on/ona... if it weren't for him/her...; nie, żebym miał coś przeciwko temu not that I mind.5. (= choćby) if; chyba żeby unless; żeby się świat walił (even) if the world fell apart; żebym miał paść trupem if it killed me, if I were to fall dead.II.żeby2particle1. (= oby) may; żeby go diabli wzięli may he go to hell, let him go to hell; żebyśmy tylko zdrowi byli let us all stay in good health; żeby go pokręciło bad luck to him.2. (wyraża nacisk l. żądanie) a żebyś wiedział (you) bet your life; żeby mi tu było cicho! I demand silence!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żeby
-
42 serc|e
n 1. Anat., Med. heart- atak/choroba serca a heart attack/disease- bicie jego serca the beat a. beating of his heart, his heartbeat- operacja na otwartym sercu open-heart surgery- przeszczep serca Med. (operacja) a heart transplant- wrodzona wada serca a congenital heart defect- mieć słabe/chore serce to have a weak/bad heart- umrzeć na serce to die of heart failure- on ma serce jak dzwon he has a healthy a. strong heart- od lat jest chory na serce he’s had a heart condition for years- serce waliło mu jak młotem his heart was thumping away like a drum2. sgt (pierś) heart, breast- tulić kogoś do serca to hug sb to one’s breast- upadł, łapiąc się za serce he fell pressing his hand to his heart- złożył przysięgę, kładąc rękę na sercu he took an oath with his hand on his heart3. (usposobienie) heart- człowiek wielkiego serca a. o wielkim sercu a big-hearted a. generous-hearted person- być człowiekiem małego serca a. o małym sercu to be a faint-hearted a. pigeon-hearted person- mieć dobre/miękkie/zimne/nieczułe serce to have a good/soft/cold/hard heart- serce jak kamień a. serce z kamienia a heart of stone- potrzeba nam gorących/ofiarnych serc we need enthustiastic/dedicated people4. książk. (siedlisko uczuć) heart- sekrety jej serca the secrets of her innermost soul- kochać/nienawidzić kogoś całym sercem a. z całego serca to love/hate sb with all one’s heart a. with one’s whole heart- mam serce przepełnione radością/smutkiem my heart brims over with joy/sadness- napełniasz nasze serca dumą/szczęściem you fill our hearts with pride/happiness- myśli, które napełniają serca rodziców strachem thoughts that strike fear in the hearts of parents- on jest bliski/drogi memu sercu he is close/dear to my heart- ta wiadomość uraduje twoje serce the news will gladden your heart- sercem jestem przy was a. z wami my heart goes to you a. is with you- zjednała sobie serce publiczności she won the hearts of the audience- zawsze okazywał nam serce he was always kind-hearted towards us5. sgt (miłość) heart- oddać komuś serce to give one’s heart to sb- zabrać a. skraść komuś serce to steal sb’s heart- zdobyć/podbić czyjeś serce to win/capture sb’s heart- złamać komuś serce to break sb’s heart6. sgt (męstwo) heart- wojownik o lwim sercu a lionhearted warrior- nawoływał towarzyszy, by nie tracili serca he appealed to his companions not to lose heart7. (przedmiot, symbol) heart- serce z piernika/czekolady heart-shaped gingerbread/chocolate- wisiorek w kształcie serca a pendant in the shape of a heart8. (środek) heart- w sercu dżungli/miasta in the heart of a jungle/city9. (w dzwonie) clapper, tongue- □ Serce Jezusa Relig. the Sacred Heart- sztuczne serce Med. artificial a. mechanical heart- Ryszard Lwie Serce Richard of the Lion’s Heart■ do głębi serca [przejąć się, wzruszyć] deeply- jak a. co serce (komuś) dyktuje [mówić, pisać] from the a. one’s heart- od serca [rozmowa, wyznanie, słowa] heart-to-heart; [bić brawo, pomagać] wholeheartedly- przyjaciel/przyjaciółka od serca a bosom friend- w głębi serca [zazdrościć, myśleć, odczuwać] in one’s heart of hearts, deep in one’s heart- w prostocie serca [wierzyć, zwierzać się] naively; [postępować] artlessly- w sercu [uważać, czuć] privately- z biciem a. drżeniem serca a. z bijącym sercem (z niepokojem, niepewnością) with one’s heart in one’s mouth; (ze wzruszeniem) with a lump in one’s throat- z bólem serca with an aching heart- z ciężkim sercem with a heavy heart- z dobrego a. z dobroci serca [pomagać, ofiarować] out of the goodness of one’s heart- ze szczerego serca [wspomagać, poświęcać się] kind-heartedly- z głębi serca [uczucia, życzenia] from the bottom of one’s heart- z otwartym sercem [przyjąć, witać, odnosić się] with an open heart- brać (sobie) coś do serca to take sth to heart- być bez serca a. nie mieć serca to have no heart- chwytać kogoś za serce to tug at sb’s heartstrings- czytać w czyimś sercu to read sb’s thoughts- kamień spadł mi z serca that is a weight off my mind- leży mi na sercu twoje zdrowie/szczęście I have your health/happiness at heart- tyle kłopotów leży mi na sercu I have so many troubles to worry about- mieć gołębie serce to be gentle at heart- mieć serce dla kogoś/do czegoś to be fond of sb/sth- mieć serce jak głaz a. z kamienia, mieć kamienne serce to have a heart of stone- mieć serce na dłoni to have one’s heart in the right place- on co ma w sercu, to w gębie pot. a. na języku he is a person of candour- mieć zajęcze serce to be chicken-hearted a. chicken-livered- mieć złote serce to have a heart of gold- miękko mi się robi koło serca my heart melts- nie mieć serca czegoś zrobić to not have the heart to do sth- nie mam serca powiedzieć jej prawdy I haven’t (got) the heart to tell her the truth- nie mieć serca dla a. do kogoś to dislike sb- nie mam już dla niej serca I don’t like her any more- nie mieć serca do czegoś (nie mieć ochoty) to be lukewarm about sth- on nie ma serca do sportu his heart’s not in sport- nosić a. chować kogoś/coś w sercu to have sb/sth engraved upon one’s heart- otworzyć serce komuś a. przed kimś to open one’s heart to sb, to pour out one’s heart to sb- pójść za głosem serca to follow one’s heart- idź za głosem swojego serca let your heart rule your head- przypaść komuś do serca to take a. catch sb’s fancy- przypadł mi do serca I took an instant liking to him- przypadłeś jej do serca she took a shine to you pot.- serce kraje się a. pęka mi na widok… it breaks my heart to see…- serce o mało nie pękło mu z żalu/tęsknoty his heart almost burst with grief/longing- serce mi krwawi pain rends my heart- serce staje mu w gardle a. podchodzi a. skacze mu do gardła (z niepokoju, obawy) he has his heart in his mouth a. throat; (z podniecenia, wzruszenia) his heart leaps- serce rosło na widok jej zdrowych dzieci it was a joy to see her healthy kids- serce wyrywa się mu do kogoś/czegoś he feels a yearning for sb/sth- serce zamiera mu w piersi his heart skips a. misses a beat- serce zamarło jej z zachwytu she was speechless with delight- trafić a. przemówić do czyjegoś serca to touch sb’s heart- jednym uśmiechem potrafi ująć ją za serce his smile is enough to melt her heart- ukłuć kogoś w serce to pierce sb’s heart (like a dagger)- wkładać w coś (całe) serce to put one’s heart and soul into sth- wkraść się do czyjegoś serca to gain a place in sb’s affections- wyrzucić kogoś z serca to wipe sb out of one’s memory- zdjąć komuś kamień z serca to take a load off sb’s mind- zrzucić kamień z serca to get it off one’s chest pot.- serce nie sługa przysł. the heart knows no masterThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > serc|e
-
43 rozum
m (G rozumu) 1. (władza poznawcza umysłu) mind, intellect- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb2. (u człowieka) (rozsądek) reason, sense; (u zwierzęcia) cleverness- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense- czysty rozum Filoz. pure reason■ brać coś na rozum to use one’s common sense- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head- co głowa, to rozum so many heads, so many minds- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers- pójść po rozum do głowy to use one’s head- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason- rozum mu odjęło he must be out of his mind- rusz rozumem! put your thinking cap on!- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out* * *na chłopski lub zdrowy rozum,... — common sense suggests that...
* * *mi1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozum
-
44 pamię|ć
f 1. sgt (zdolność) memory- stracić pamięć to lose one’s memory2. sgt (pamiętanie) remembrance książk.- składać hołd czyjejś pamięci to pay tribute a. homage to sb, to commemorate sb- zostawić po sobie dobrą/złą pamięć to be well remembered/to leave a bad memory3. Komput. memory□ pamięć logiczna Psych. logical memory- pamięć muzyczna musical memory- pamięć wzrokowa visual memory- pamięć absolutna Psych. total recall- pamięć długotrwała Psych. long-term memory- pamięć fotograficzna photographic memory- krótka pamięć short memory- pamięć krótkotrwała Psych. short-term memory■ ku a. dla pamięci for remembrance- za mojej pamięci within my memory- za mojej pamięci zdarzyło się to dwa razy it happened twice within my memory- za (świeżej) pamięci pot. while your memory is fresh- dziurawa pamięć memory a. mind like a sieve- błogosławionej pamięci of blessed memory- mój nieodżałowanej pamięci ojciec my late (and much) lamented father- świętej pamięci… late…- moja świętej pamięci żona my late wife- cofać się a. sięgać a. wracać pamięcią do czegoś to go over sth in one’s mind a. memory, to cast one’s mind back to sth- cofnął się pamięcią do fatalnego wieczoru he cast his mind back to the fatal evening- liczyć/dodawać w pamięci to count/add from memory- mieć coś w pamięci to remember sth, to have a vivid memory of sth- mam w pamięci tamten wieczór/jej oczy I have a vivid memory of that evening/of her eyes- wciąż trzeba mieć w pamięci zasady higieny one should constantly keep in mind the rules of hygiene- mieć dobrą/złą pamięć do czegoś to have a good memory for sth/to have no memory for sth- miał złą pamięć do liczb he had no memory for figures- nie dowierzać pamięci to not trust one’s memory- przywodzić a. przywoływać na pamięć kogoś/coś to bring to mind sb/sth- wszystko to przywodzi na pamięć Szekspira all this brings to mind Shakespeare- recytować/mówić z pamięci to recite/speak from memory- stanąć a. ożyć w pamięci to come back to one’s mind- szukał w pamięci angielskiego odpowiednika he searched his memory for an English equivalent- próbował wydobyć z pamięci jakieś nazwiska he searched his memory for some names- uczyć się na pamięć to learn by heart- umieć a. znać coś na pamięć to know sth by heart- wbić sobie coś w pamięć przest. to confide sth to memory- wskrzeszać w pamięci kogoś/coś to evoke a. revive the memory of sb/sth- wymazać z pamięci kogoś/coś to wipe a. blot sb/sth (out) from one’s memory- wyryć a. zapisać (sobie) coś w pamięci to have sth imprinted on a. etched in one’s memory- zachować kogoś/coś we wdzięcznej pamięci to retain a fond memory of sb/sth- zaskarbił sobie wdzięczną pamięć personelu medycznego he is fondly remembered by medical staff- wysilać pamięć to try hard to remember- zakochać się bez pamięci to be madly in love- zakochał się w niej bez pamięci he fell head over heels in love with her- dziękuję za pamięć thanks for remembering- zatrzeć się w pamięci to be blacked out from one’s memory- jeżeli mnie pamięć nie myli a. nie zawodzi if my memory serves me correctly- przebiegł pamięcią czwartkowe wydarzenia/miniony rok he ran his mind quickly over the events of last Thursday/of the last year- żył pamięcią swej wielkiej miłości/zmarłej żony he lived for the memory of his great love/late wife- żył w naszej pamięci he remained vivid a. fixed in our memory, he stood out in our memoryThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pamię|ć
-
45 pamiętać
1. perf; za-; -am, -asz; vt 2. vipamiętać o kimś/czymś — to keep sb/sth in mind
pamiętać(, żeby) coś zrobić — to remember to do sth
pamiętam, że go widziałem — I remember seeing him
* * *ipf.1. (= nie zapominać) remember ( (żeby) coś zrobić to do sth); dobrze/wyraźnie pamiętać remember well/clearly; pamiętam jak dziś I remember quite clearly; pamiętam babcię jak przez sen l. mgłę I have a dim l. vague recollection of my granny; niezupełnie pamiętam I don't quite remember; prawie nie pamiętać scarcely remember; pamiętać o czymś bear sth in mind; nie pamiętam, żebym o tym wspominał I don't remember mentioning it; w czasach, których nie pamiętasz before your time; o ile pamiętam if I remember correctly, if my memory serves me right; będę pamiętał, żeby wysłać ten list I'll remember to send this letter; należy pamiętać, że... ( przy wprowadzaniu nowej myśli) now, we have to remember that...2. (= troszczyć się) be mindful, be careful; pamiętać o innych be mindful of others; pamiętaj o zdrowiu be careful about your health.3. (= mieć żal, urazę) remember; pamiętać komuś doznaną krzywdę harbor rancor against sb.4. (= brać pod uwagę) bear in mind.5. ( o rzeczach) (= być starym) have witnessed ( dawne czasy distant times); pałac pamięta czasy rewolucji the palace witnessed the revolution; to futro pamięta lepsze czasy żart. this fur has seen better days; pamiętać króla Ćwieczka be as old as the hills.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pamiętać
-
46 zapominać
impf ⇒ zapomnieć* * *1. (-am, -asz); perf zapomnieć; vt(+gen) ( przestawać pamiętać) to forget; ( zostawiać) to leave behind2. vizapominać o (+loc) — to forget (about)
nie zapomnę ci tego — ( dziękując) I'll never forget this; ( grożąc) I won't let you get away with this
na śmierć zapomniałam! — I forgot all about it!, I clean forgot!
* * *ipf.1. (= przestawać pamiętać) forget (o kimś, czymś about sb/sth); (np. kluczy) leave behind; ( o czymś przykrym) push sth to the back of one's mind, put sth behind; zapominać o czymś na chwilę set sth by; zapomnieć o dawnych urazach wipe the slate clean; nie zapomnieć komuś dobroci remember sb's kindness; nie zapomnij o obietnicy don't fail to keep your promise; nie zapominać komuś krzywdy harbor resentment at sb, bear sb a grudge; zapomnieć komuś krzywdy forgive sb a wrong; zapominać o bożym l. całym świecie be lost to the world; nie mogę o niej zapomnieć I can't get her off my mind; nie zapominaj, że... don't forget that...; czy przypadkiem o czymś nie zapomniałeś? aren't you forgetting sth?; nie zapomnieć coś zrobić be sure to do sth, keep sth in mind; nie zapomnij zamknąć drzwi be sure to lock the door; zapomnijmy o tym, co nas dzieli let's bury our differences; zapomnieć swojej kwestii teatr forget one's lines; nigdy ci tego nie zapomnę! ( wyraz wdzięczności) I will never forget what you did for me; ( groźba) you will never live that down, you shall smart from this.2. (= zostawiać przez nieuwagę) forget, leave, leave behind.3. (= nie zrobić przez roztargnienie) forget; na śmierć zapomniałam I clean l. plumb forgot.4. (= tracić umiejętność) forget; zapomniałeś języka w gębie? pot. (has the) cat got your tongue?, are you tongue-tied?; dużo już zapomniał z francuskiego his French is a little rusty.5. (= zaniedbywać) neglect ( coś zrobić to do sth); ( celowo) omit ( coś zrobić to do sth); zapomniany przez Boga God-forsaken.ipf.forget oneself, misbehave.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zapominać
-
47 uważa|ć
impf Ⅰ vi 1. (koncentrować) to pay attention, to be attentive- powinieneś bardziej uważać na lekcjach you should pay more attention during classes- gdybyś uważał, to nie doszłoby do tej stłuczki if you’d been paying attention, the accident wouldn’t have happened2. (obserwować) uważaj na ten samochód/to dziecko! watch out for that car/that child!- uważaj na głowę/co mówisz! mind your head/your tongue!- uważaj, jak idziesz watch your step- uważaj! watch it!3. (strzec) uważać na kogoś/coś to look after sb/sth, to take care of sb/sth- uważaj na siebie take care (of yourself)- przed wyjazdem poprosili sąsiadkę, aby uważała na ich mieszkanie before they left they asked their neighbour to look after their flat4. (traktować) to regard, to consider- uważać kogoś za sprzymierzeńca/intruza/awanturnika to regard sb as an ally/intruder/troublemaker- uważać czyjeś słowa za obelgę to take sb’s words as an insult- uważam za swój obowiązek poinformować pana, że… I consider it my duty to inform you that…5. (sądzić) to think- uważam, że będzie padał deszcz I think it’s going to rain- uważam, że nie masz racji I think you’re wrong- kiedyś uważałem inaczej, teraz zmieniłem zdanie I used to think differently but I’ve changed my mindⅡ uważać się to consider oneself- on się uważa za geniusza he considers himself a genius- uważają się za sprytnych they consider themselves clever■ jak uważasz pot. as you wish a. like- niech pan robi tak, jak pan uważa do (just) as you wish, sir- chyba już pójdziemy, jak uważacie? shall we go now?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > uważa|ć
-
48 pamięć
- cimemory; ( wspomnienie) memory, remembrancemieć dobrą/słabą pamięć (do czegoś) — to have a good/bad memory (for sth)
pamięć stała — KOMPUT read-only memory
pamięć operacyjna — KOMPUT random-access memory
uczyć się (nauczyć się) czegoś na pamięć — perf to learn sth by heart
świętej pamięci... — (the) late...
* * *f.1. ( zdolność psychiczna) memory, mind; pamięć wzrokowa visual memory; mieć dobrą/krótką pamięć have a good/short memory; mieć kurzą/doskonałą pamięć have a memory like a sieve/an elephant; zanik pamięci amnesia; memory loss, loss of memory; pamięć absolutna total recall; pamięć asocjacyjna/skojarzeniowa associative/content-addressable memory; pamięć długotrwała psych. long-term memory; pamięć operacyjna psych. working memory; pamięć proceduralna psych. procedural memory; uczyć się na pamięć learn by heart, memorize; znać coś na pamięć know sth (off) by heart; wytężać pamięć rack one's brains; liczyć w pamięci calculate mentally; odświeżać komuś pamięć refresh l. jog sb's memory; wymazać kogoś/coś z pamięci put sb/sth out of one's mind; zakochać się bez pamięci fall head over heels in love; przywodzić komuś na pamięć bring sth back to mind; przebiegać pamięcią retrace in one's memory; wracać do czegoś pamięcią look back on sth; utkwić w pamięci l. wryć l. wbić się komuś w pamięć be imprinted on sb's mind, be etched l. stamped on sb's mind, be engraved in sb's memory; zachować (kogoś/coś) w pamięci keep (sb/sth) in memory; zachować coś w miłej pamięci treasure sth in one's memory; za ludzkiej pamięci in l. within living l. human memory; mieć coś świeżo w pamięci sth is fresh in sb's mind; mam słabą pamięć do nazwisk I have a bad memory for names; jeżeli mnie pamięć nie myli if my memory serves me; pamięć mi nie dopisuje l. pamięć mnie zawodzi my memory is failing me, my memory is playing tricks on me; wypadło mi to zupełnie z pamięci it eluded me.2. (= wspomnienie) memory, remembrance; świętej pamięci late; nieodżałowanej pamięci the late lamented; błogosławionej pamięci of blessed memory; ku pamięci ( osoby zmarłej) in memoriam; ku czyjejś pamięci in memory l. remembrance of sb; pamięć o kimś pozostaje żywa sb's memory lives on; dziękuję za pamięć thank you for your remembrance; czcić pamięć memorialize, remember; uczcić pamięć commemorate.3. el., komp. memory, storage; pamięć buforowa komp. buffer; pamięć podręczna komp. cache storage; bank pamięci memory bank; funkcja pamięci ( w telefonie) memory facility; pamięć numeru ( w telefonie) speed dial.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pamięć
-
49 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
50 gdzie
Ⅰ pron. 1. (pytajny) where- gdzie są klucze? where are the keys?- gdzie byliście na wakacjach? where did you go for your holiday(s)?- gdzie idziesz? pot. where are you going?- gdzie by to schować? where can I hide it?- gdzieście wczoraj były? where were you yesterday?- gdzie on nie był! w Indiach, Australii… he’s been everywhere – India, Australia…- nie pamiętam, gdzie położyłem tę książkę I don’t remember where I put that book- a gdzie kot? (and) where’s the cat?2. (względny) where- miasto, gdzie spędził dzieciństwo the town where he spent his childhood- miejsce, gdzie ścieżka rozwidla się the point a. place where the path forks- zgłosił się na posterunek, gdzie natychmiast został aresztowany he went to the police station, where he was immediately arrested- kryli się, gdzie kto mógł they hid wherever they could- zostań tam, gdzie jest sucho stay there, where it’s dry- tam, gdzie teraz mieszkam where I live now- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- tam, gdzie będzie to uzasadnione where(ver) it’s appropriate a. justified- pojedźmy gdzieś, gdzie nie ma ludzi let’s go somewhere where there are no people- gdzie tylko człowiek pójdzie a. gdzie by człowiek nie poszedł, wszędzie tłumy wherever one goes, there are always crowds of people- siadajcie, gdzie chcecie sit wherever you like- wszędzie, gdzie spojrzał wherever he looked- sytuacje, gdzie może dojść do naruszenia praw człowieka situations that could lead to human rights violations3. (nieokreślony) somewhere; someplace US pot.; (w pytaniu) anywhere; (w przeczeniu) nowhere- pojedźmy gdzie na weekend pot. let’s go somewhere for the weekend- masz gdzie spać? do you have anywhere a. somewhere to sleep?- nie mam gdzie się podziać z pracą I have no space where I can work (properly)- czy jest tam gdzie zaparkować samochód? is there anywhere to park the car there?Ⅱ part. gdzie mi tam do żartów? how could I joke about it?- gdzie mi staremu do żeniaczki? (będzie trudno) where’s an old man like me going to get married? pot.; (nie chcę) what would an old man like me want with marriage?- gdzie mi do niego? I’m not a patch on him pot.■ gdzie indziej elsewhere, somewhere else- gdzie spojrzeć… wherever you look a. one looks…- gdzie tam! pot. what are you talking about!- mało a. rzadko gdzie hardly anywhere- mało a. rzadko gdzie zachowały się stare drewniane kaplice the old wooden chapels have hardly survived anywhere- gdzie Rzym, gdzie Krym they’re two entirely different things* * *1. pron( w zdaniach pytających) wheregdzie ona jest? — where is she?, ( w zdaniach podrzędnych) where
nie wiem, gdzie ona jest — I don't know where she is, ( w zdaniach względnych) where
wszedł do pokoju, gdzie stał duży stół — he entered the room where there was a big table
2. partnie miał gdzie spać — he didn't have anywhere to sleep, he had nowhere to sleep
( w znaczeniu wzmacniającym) howgdzie tam! — pot nothing of the kind!
* * *adv. i pron.indecl.1. ( zaimek pytajny i względny) where; gdzie jest twój samochód? where's your car?; zaparkuję tam, gdzie znajdę wolne miejsce I'll park where I find a space; gdzie Rzym, gdzie Krym! (as like as) chalk and cheese.2. gdzie jak gdzie of all places, never mind other places; gdzie jak gdzie, ale w tym pokoju musi być porządek never mind other rooms, we have to keep this one tidy.3. pot. (= dokąd) where; gdzie idziesz? where are you going?5. ( także gdzie tylko) (= wszędzie, gdzie...) wherever; gdzie spojrzysz, wszędzie dookoła widać drzewa wherever you look there are trees all about.6. przest. l. pot. w pytaniach = gdzieś; nie widzieliście gdzie mojego pióra? haven't you seen my pen somewhere?particle( wyraża rezygnację) gdzie mi (tam) myśleć o wakacjach how can I think of the holidays; gdzie mi się (tam) równać z tobą how can I compete with you; gdzie tam! ciągle nic nie wiem sure enough, I still don't know anything.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdzie
-
51 szkodzić
(-dzę, -dzisz); viszkodzić komuś/czemuś — to be bad for sb/sth
palenie szkodzi — smoking is bad for you lub your health
(nic) nie szkodzi! — never mind!, that's OK!
co ci szkodzi? — pot what's the harm?
* * *ipf.be harmful, do harm (komuś/czemuś to sb/sth); (np. reputacji) (= niszczyć) damage ( czemuś sth); (na żołądek, wątrobę) be bad ( czemuś for sth); palenie szkodzi smoking is bad for you; palenie szkodzi zdrowiu ( ostrzeżenie na papierosach) smoking can (seriously) damage your health; co ci szkodzi (zobaczyć się z nim)? what's the harm (of meeting him)?; czosnek mi szkodzi garlic disagrees with me; nic nie szkodzi! never mind!; kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi first come, first served.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > szkodzić
-
52 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
53 należ|eć
impf (należysz, należał, należeli) Ⅰ vi 1. (stanowić własność) należeć do kogoś to belong to sb, to be the property of sb- do kogo należy to radio? who does this radio belong to?- dom należy do niego the house belongs to a. is owned by him2. (o ludziach) należeć do kogoś to belong to sb- tych dwoje należy do siebie those two belong to each other a. one another3. (zaliczać się) należeć do czegoś to belong to sth- należeć do organizacji/do partii to belong to a. be a member of an organization/a party- lotnisko to należy do największych na świecie this airport is among a. is one of the largest in the world- firma należy do największych na świecie producentów szkła the company ranks among the biggest glass manufacturers in the world, the company is one of the world’s largest glass manufacturers- należał do najbogatszych ludzi w kraju he was one of the richest people in the country- nie należał do (ludzi) odważnych he wasn’t the brave type- należał do tych, którzy szukają rozgłosu he was one a. the type to seek publicity- wilki należą do drapieżników wolves are predators- należeć do przeszłości to be a thing of the past- to już należy do przeszłości that’s all in the past- wczesne wstawanie nie należy do przyjemności it’s not exactly pleasant to get up early, getting up early is far from pleasant a. is anything but a pleasure- to nie należy do tematu that’s outside the subject, that’s irrelevant a. not relevant to the subject4. (brać udział) należeć do czegoś to be involved in sth- należeć do spisku to be involved in a conspiracy, to be part of a conspiracy- należeć do opozycji to be in the opposition5. (być obowiązkiem) należeć do kogoś to be sb’s responsibility- do mnie należy prowadzenie domu it’s my responsibility to run the household- do reżysera należy ostatnie słowo w sprawie obsady aktorów the director has the final a. last word on casting- decyzja należy do ciebie it’s up a. down to you to decide, it’s your decision- ostateczna decyzja należy do ciebie the final decision rests a. lies with you- wybór należy do ciebie the choice lies with you, it’s up to you (to decide)- to należy do jego obowiązków that’s a. it’s one of his duties a. responsibilities- to nie należy do moich obowiązków it’s not my responsibility a. duty (to do that)- do obywateli należy przestrzeganie prawa citizens have a duty to abide by the law- przyszłość kraju należy do młodych the country’s future belongs to the young a. lies in the hands of the young- ja zrobiłem swoje, reszta należy do was I’ve done my part, the rest is up to youⅡ v imp. (trzeba) one should (coś zrobić do sth)- należy zachować spokój one should stay calm- za swoje błędy należy w życiu płacić your mistakes in life have to be paid for- nie należy się dziwić, że… it’s no wonder a. one shouldn’t be surprised that…- należy pamiętać, że… it should be remembered a. borne in mind that…, one should remember a. bear in mind that…- należy podkreślić a. zaznaczyć, że… it should be stressed a. it is necessary to stress that…- należy przypomnieć, że… it should a. will be recalled that…- należy przypuszczać, że… it is safe to assume that…- należałoby rozważyć wszystkie okoliczności/zakup notebooka it might be well to consider all the circumstances/buying a notebook- należy spodziewać się, że… it should be expected a. one should expect that…- jak należało się spodziewać as was to be expected- należało się tego spodziewać that was (only) to be expected- wiele należy uczynić, żeby… much needs to be done to…- należy uważać, żeby nie uszkodzić rzeźby care should be taken a. must be exercised to avoid damage to the sculpture- należy zauważyć, że… it should be noted a. pointed out that…Ⅲ należeć się (przysługiwać) to be due (komuś to sb)- za sprzątanie należy się 100 zł the cleaning charge is 100 zlotys- należy mi się 20 zł I am owed 20 zlotys- ile się należy? how much a. what do I owe you?- należy mu się szacunek he deserves a. is due respect- należy mu się kara/pochwała/nagroda he deserves punishment/praise/a reward- należała jej się już emerytura she was already entitled to a pension- chyba należy mi się wyjaśnienie I think you owe me an explanation- chyba coś mi się od życia należy? I’m entitled to something too, aren’t I?- to mi się należy I’m entitled to it, I have the right to it■ (tak) jak należy properly, as it should be- napisał wypracowanie jak należy he wrote the essay well a. just as it should be (done)- zachowuj się jak należy behave yourself, behave properly- odpowiedź/wypracowanie jak należy a (very) good answer/essay- jak się należy properly, as it should be- zrobił wszystko, jak się należy he did everything the right way a. as it should be done- niewiele mu się należy pot. he hasn’t got long to go, he’s not long a. he isn’t long for this worldThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > należ|eć
-
54 rzecz
f 1. (przedmiot) thing- rzeczy osobiste personal belongings- biuro rzeczy znalezionych the lost property office- zabrał ze sobą tylko najpotrzebniejsze rzeczy he took only the most necessary things with him- zabrał wszystkie swoje rzeczy i poszedł he took all his stuff a. belongings and went- traktował ją jak swoją rzecz he treated her as his plaything2. (sprawa) matter, question- to nie twoja rzecz it’s none of your business- jej źródło utrzymania to drażliwa rzecz the source of her income is a touchy matter3. (nieokreślone zjawisko) thing- zajmować się różnymi/wieloma rzeczami to be engaged in various/many things- wykształcenie i wychowanie to dwie różne rzeczy education and upbringing are two different things a. matters- lubi malować, rysować i w ogóle takie rzeczy pot. he likes painting and drawing and stuff like that pot.- jest kilka rzeczy, które lubię, na przykład truskawki there are a number of things I like, for example strawberries- ludzie mówili różne rzeczy people were saying all sorts of things4. (treść myśli, wypowiedzi) thing- brać rzecz dosłownie to take it literally- ujmować rzecz jednostronnie to take a one-sided view of the matter- mówił o niej nieprzyjemne rzeczy he said unpleasant things about her- chciał wyrazić tę rzecz w słowach he tried to express the thing in words5. (zadanie, obowiązek) business- to nie twoja rzecz it’s none of your business, it’s of no concern to you- rzeczą pisarza jest przede wszystkim dostarczanie dzieł literackich it’s a writer’s job to produce literature6. (wydarzenie, fakt, okoliczność) thing- stała się nieprawdopodobna rzecz an unbelievable thing happened- to rzecz naturalna, że młody chłopak się zakochał it’s a natural thing for a young boy to fall in love7. Filoz. thing- rzecz sama w sobie the thing in itself8. (dzieło sztuki, utwór literacki, muzyczny) thing, piece- to dobrze napisana rzecz it’s a good piece of writing- czytałem ciekawą rzecz I read an interesting thing- komponował znakomite rzeczy he composed superb things; he composed great stuff pot.■ (cała) rzecz w tym, że… the thing is, …, the point is…- to moja/twoja/jego rzecz it’s my/your/his business- rzecz prosta of course, naturally- rzecz prosta, pomogę ci, ale… of course, I’ll help you, but…- brać się/wziąć się do rzeczy to get down to business; to get down to brass tacks pot.- nie od rzeczy będzie/byłoby… it wouldn't be a bad idea to…- nie od rzeczy byłoby przypomnieć jego osiągnięcia it would be worthwhile to recall his achievements- co to ma do rzeczy? what’s that got to do with it?- być do rzeczy to be all right pot.- to wypracowanie jest do rzeczy, całkiem niezłe the essay is sensibly written, not bad at all- ta dziewczyna jest całkiem do rzeczy the girl’s quite all right- nie twoją/jego/jej rzeczą jest…. it’s not your concern to …- błądzić jest rzeczą ludzką to err is human- istota a. sedno rzeczy the heart a. crux of the matter- ładne rzeczy! my word!- mówić do rzeczy to talk sense- mówić od rzeczy a. nie do rzeczy to talk nonsense- zbierali datki na rzecz bezdomnych they were collecting money for the homeless- nazwać rzecz po imieniu to call a spade a spade- nic z tych rzeczy pot. nothing of the kind a. of the sort- odbiegać od rzeczy to stray from the point, to digress- ogólnie/ściśle rzecz biorąc generally/strictly speaking- rzecz idzie o najwyższą stawkę it’s a matter of life and death- stan a. postać rzeczy state of affairs- to nie ma nic do rzeczy that’s beside the point- w samej rzeczy, nie o to mi chodzi in fact, this is not what I mean- wiadoma rzecza. jest rzeczą wiadomą, że… it’s a well-known fact that…- wiadoma rzecz jak jest w wojsku we all know what it’s like in the army- widzieć/wiedzieć, jak rzeczy stoją a. jak się rzeczy mają to know/to see how the land lies- lepiej żeby wiedział jak rzeczy stoją it would be better for him to know how matters stand- wielkie rzeczy! a. wielka (mi) rzecz! pot. big deal! iron.- wielka mi rzecz, każdy umie tak śpiewać! big deal, anyone can sing like that!- wracać/przystępować do rzeczy to return/come to the point- nie wtrącaj się w nie swoje rzeczy mind your own business- z natury rzeczy a. siłą rzeczy (quite) naturally- siłą rzeczy musiał tam pojechać events forced him to go there- znać się na rzeczy to know what’s what* * *-y; -y; gen pl; -y; f- rzeczy* * *f.1. (= przedmiot) thing, object.2. pl. (= własność, dobytek, strój, wyposażenie) things, belongings, property; to są moje rzeczy these are my things; rzeczy osobiste personal belongings l. possessions; biuro rzeczy znalezionych lost property office.3. (= sprawa, dziedzina) ( w wielu utartych wyrażeniach) ładne rzeczy! a pretty kettle of fish!; nic z tych rzeczy nothing of the kind l. sort; te rzeczy są mi obce these things aren't up my street; to moja rzecz it's my business; to nie moja rzecz it's none of my business; wielka mi rzecz! l. wielkie rzeczy! big deal!; wojsko to męska rzecz army life is for men; znać się na rzeczy know one's stuff; be knowledgeable.4. pl. (= naturalny bieg spraw) things, affairs; (zwykła) kolej rzeczy the (ordinary) course of things; stan rzeczy the state of affairs; siłą rzeczy of course, naturally; w gruncie rzeczy essentially.5. (= temat, treść, t. w licznych utartych zwrotach) issue, matter, topic, point; coś jest na rzeczy there's something in it; co to ma do rzeczy? what does that have to do with the matter at hand?; do rzeczy! back to the point; mówić do rzeczy/od rzeczy talk sense/nonsense; nazywać rzeczy po imieniu call a spade a spade; nie od rzeczy byłoby... it would not be amiss to...; ogólnie rzecz biorąc generally speaking; przystąpić do rzeczy get to the point; address the issue; rzecz w tym, że... the problem is that...; sedno/istota rzeczy the heart/crux of the matter; spis rzeczy (= spis treści) contents; to nie ma nic do rzeczy that's neither here nor there; to zmienia postać rzeczy that makes a difference; w rzeczy samej indeed; w tym (cała) rzecz that's the whole point.6. z przymiotnikami ( tworzy równoważniki zdań okolicznikowych) rzecz dziwna... strangely enough...; rzecz jasna... l. rzecz oczywista... of course..., needless to say..., it goes without saying that...; rzecz prosta... predictably (enough)...7. na rzecz kogoś/czegoś prawn. to l. for sb/sth; przekazać darowiznę na rzecz instytucji make a donation to l. for an institution; zasądzić coś na czyjąś rzecz adjudge sth to sb.8. fil. thing; rzecz sama w sobie thing-in-itself.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rzecz
-
55 pal|ec
m 1. Anat. digit 2. (u ręki) finger; (kciuk) thumb- mały palec the fourth a. the little finger; the pinkie pot.- palec wskazujący the first a. the index finger, the forefinger- palec serdeczny the third a. the ring finger- zwinne palce deft a. nimble fingers- wodzić po czymś palcami to run one’s fingers over sth- grozić (komuś) palcem to wag a a. one’s finger at sb, to shake one’s finger at sb- wskazywać kogoś/coś palcem to point one’s finger at sb/sth3. (u nogi) toe- wielki palec u nogi the big toe- stanąć na palcach to stand on tiptoe a. on tiptoes a. on one’s toes US- iść/chodzić na palcach to tiptoe4. (część rękawiczki, buta, pończoch) rękawiczka z jednym palcem a mitten- pantofle wąskie w palcach pointed shoes- pantofle z odkrytymi palcami peeptoe shoes5. Techn. palec rozdzielacza a rotor arm■ palcem nie kiwnąć a. nie kiwnąć palcem w bucie not to (even) lift a. raise a finger, not to do a hand’s turn- palec boży the hand of God- palcem na wodzie pisane written on the wind- mój awans jest palcem na wodzie pisany my promotion is written on the wind- ludzi w jej wieku/rodowitych Rosjan/jamniki można było policzyć na palcach (jednej ręki) people (of) her age/native Russians/dachshunds could be counted on the fingers of one hand- daj mu palec, a on całą rękę chwyta give him an inch and he will take a mile przysł.- gdzie palcem tknąć wherever you turn- maczać w czymś palce to have a finger in the pie, to have a hand in sth- mieć coś w małym palcu to have sth at one’s fingertips- mieć w jednym palcu więcej rozumu a. wiedzy niż ktoś inny w głowie to have more brains in one’s little finger than somebody else has in his/her whole body- nie kładź palca między drzwi don’t get your fingers burned, mind you don’t burn your fingers- pociąg był tak bardzo zatłoczony, że nie było gdzie palca wcisnąć a. wetknąć the train was crammed full of a. jam-packed with passengers- publiczność stała – nie było gdzie palca wetknąć the audience stood jam-packed- sypialnia była tak wyładowana jej rzeczami, że palca by nie wetknął the bedroom was stuffed to the gunwales with her things- nie tknąć a. nie trącić kogoś palcem not even to lay a finger on sb- owinąć kogoś dokoła a. koło a. wokół (małego) palca to twist a. wind a. wrap sb around one’s little finger- patrzeć na coś przez palce to turn a blind eye to sth, to wink at sth- pieniądze/zarobki przeciekają nam przez palce we let money slip through our fingers- podać komuś jeden palec a. dwa palce na powitanie to greet sb disdainfully- pokazywać a. wytykać kogoś palcami to point a finger a. an accusing finger at sb- mieszkał/został sam jak palec he lived/was all alone a. all on his own- jestem sam jak palec na tym świecie I am all alone in the world- (to) zarzut wyssany/historia wyssana z palca (that is) a trumped-up charge/story- wystarczy palcem kiwnąć you have only to lift your little finger- wystarczy palcem kiwnąć na nią, a ona już leci you’ve only to lift your little finger, and she’ll come running- znać Paryż/katechizm jak (swoje) pięć a. dziesięć palców to know Paris/the catechism like the back of one’s (own) hand- palce lizać (o jedzeniu) yum-yum! pot., scrumptious pot.; (o osobie, rzeczy) scrumptious (stuff a. thing) pot.- kobitka palce lizać! she’s quite a dish!- mała jak palec, a zła jak padalec przysł. ≈ nasty little vicious twerp pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pal|ec
-
56 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
57 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
58 licz|yć
impf Ⅰ vt 1. (rachować) to count- liczyć na kalkulatorze to add up with a. on a calculator- liczyła przychody na kalkulatorze she added up the takings on a calculator- liczyć (coś) na palcach to count (sth) on one’s fingers- liczyć w pamięci to count in one’s head, to do mental arithmetic ⇒ policzyć2. (dodawać) to count [pieniądze, uczniów, kalorie]- liczyć obecnych to count the people a. those present, to do a headcount- liczyć głosy/wpływy to count (up) the votes/the takings ⇒ policzyć3. (mierzyć) to calculate, to work out [czas, odległość] (w czymś in sth)- zużycie benzyny liczone w milach z galona/litrach na 100 km petrol consumption computed in miles per gallon/litres per 100 kilometres- już liczę godziny do jego przyjścia I’m already counting the hours until he comes, I’m already counting the hours till his arrival- liczył czas, jaki pozostał do wyborów he was counting down to the elections ⇒ obliczyć4. (wliczać) to count- licząc od jutra counting from tomorrow- nie licząc not counting, not including- było nas dwadzieścia osób, nie licząc dzieci there were twenty of us, not counting the children5. Sport to count out [boksera] ⇒ wyliczyć Ⅱ vi 1. (wymieniać liczby w kolejności) to count- liczyć od tyłu to count backwards, to count down in reverse order- liczyć od 1 do 10 to count from 1 to 10- mój syn umie liczyć do stu my son can count (up) to a hundred- on nie umie jeszcze liczyć he can’t a. hasn’t learnt to count yet- liczyć na głos to count out loud ⇒ policzyć2. (składać się) to have- dom liczy sześć pięter the house has six storeys a. is six storeys high- miasto liczy sześć tysięcy mieszkańców the city has six thousand inhabitants- budynek liczy sobie ponad sto lat the building is over a hundred years old- grupa liczyła 20 osób there were twenty people in the group- akta sprawy liczyły 240 tomów the case documentation amounted to 240 volumes3. (żądać zapłaty) to charge- liczył 30 złotych za godzinę/za kilogram he charged 30 zlotys an hour/for a a. per kilogram- liczą sobie dużo za usługi they charge high prices a. a lot for their services ⇒ policzyć4. (spodziewać się) to count- liczyć na kogoś/na coś to count a. rely a. depend on sb/sth- liczyć na szczęście to count on one’s luck- liczył, że wkrótce wróci do zdrowia he was hoping to get well soon- liczę, że nie będzie padać I’m counting on it not raining- nie liczyłem, że przyjdzie I wasn’t counting on him coming, I didn’t reckon he would come- liczyć na czyjeś wsparcie to count on sb’s support- czy mogę liczyć na twoją pomoc/dyskrecję? can I count on your help/discretion?, can I count on you to help me/to be discreet?- możesz liczyć na serdeczne przyjęcie you can be sure of a warm welcome- możesz na mnie liczyć you can rely a. count on me- nie można na niego liczyć he can’t be relied on, you can’t count on him- nie liczyłbym na to I wouldn’t count a. bank on it- mogę liczyć tylko na siebie I can only rely on myselfⅢ liczyć się 1. (być liczonym) to count, to be counted- liczyć się podwójnie to count double- urlop liczy mi się od środy my leave runs from Wednesday- okres bez pracy nie liczy ci się do emerytury periods of unemployment won’t count towards your pension2. (mieć znaczenie) to matter- liczące się firmy major companies- nasza drużyna liczyła się na mistrzostwach świata our team was a force to be reckoned with in the world championships- ten błąd się nie liczy this mistake doesn’t count a. matter- liczy się jakość quality is what counts- liczy się każda minuta every minute counts- liczy się to, że pamiętałeś o moich urodzinach what matters a. counts is that you’ve remembered my birthday- liczą się czyny, nie słowa it’s not words but deeds that count3. (brać pod uwagę) to take into account- musisz liczyć się z tym, że będzie padać you have to take into account that it may rain- nie liczyć się z czyimś zdaniem to ignore sb’s opinion- nie liczyć się z innymi to show no consideration for others, to be inconsiderate towards others■ lekko licząc at a conservative estimate- z grubsza licząc at a rough estimate, roughly speaking- liczyć (się) na setki, miliony to run into hundreds, millions- ofiary można liczyć na tysiące the casualties run into thousands- liczba palących w tym kraju liczy się już na miliony the number of smokers in this country already runs into millions- liczyć się z (każdym) groszem a. z pieniędzmi to count a. watch every penny- nigdy nie liczył się z pieniędzmi he’s never been one to worry about money, he’s always been careless with money- liczyć się z czasem to make every second count- liczyć się ze słowami to keep a civil tongue- licz się ze słowami! watch your tongue!, mind what you’re saying!- liczyć sobie dziesięć lat to be ten years of age a. old- liczyła sobie nie więcej niż dwadzieścia lat she was no more than twenty (years old)- liczyć sobie pół metra (wysokości/wzrostu/długości) to be half a metre high/tall/long- ryba liczyła sobie ze 20 centymetrów the fish was about 20 cm long a. in length- liczyć sobie 10 kg to weigh 10 kilogramsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > licz|yć
-
59 sł|owo
Ⅰ n 1. (wyraz) word- polskie/obce słowo a Polish/foreign word- proste/banalne słowa simple/banal words- słowa otuchy/skargi words of encouragement/complaint- słowa prawdy the truth- powiedzieć komuś kilka a. parę słów prawdy to tell sb a few home truths- powiedzieć komuś kilka słów do słuchu to give sb a piece of one’s mind- dobór słów the choice of words- oszczędność słów economy of words- znaczenie słowa the meaning of a word- poznawać nowe słowa to learn new words- brak mi słów, żeby wyrazić swoją wdzięczność/moje oburzenie I’m at a loss for words to express my gratitude/my outrage- chwytać a. łapać kogoś za słowa to trip sb up- starannie dobierać a. odmierzać słowa to choose one’s words very carefully- połykać słowa to mumble- nie przebierać w słowach to not mince one’s words- opowiadać coś własnymi słowami to relate sth in one’s own words- rozumieć się w pół słowa to understand one another instantly- od słowa do słowa zgadało się, że chodziliśmy do tej samej szkoły one thing led to another and it turned out that we went to the same school- przejść od słów do czynów to move from words to action- czyny przemawiają głośnej niż słowa actions speak louder than words- skończyło się na słowach it was just talk- ująć coś w słowa to express sth in words- wpaść komuś w słowo to interrupt sb in mid-sentence- wepchnąć komuś słowa w gardło to make sb swallow their words- słowa grzęzną mu/jej w gardle he/she chokes on words- nie lubię wielkich słów I don’t like big talk- w krótkich słowach a. w paru słowach podsumowała dyskusję she summed up the discussion briefly a. in a few words- w liście nie było ani słowa o pieniądzach in the letter there was no mention of money- wyszedł bez słowa he left without saying a word- czy mogę zamienić z tobą kilka słów? may I have a word with you?- pozwól na słowo come here, I’d like to have a word with you- mam do ciebie słowo there’s something I’d like to tell you- słowo mówione/drukowane/pisane the spoken/printed/written word- żywe słowo live words- mieć dar słowa to have the gift of the gab; to have kissed the blarney stone pot.- mistrz słowa a master of words- wolność słowa freedom of speech- słowo wiążące Teatr a linking commentary- dać/złamać słowo to give/break one’s word- dotrzymać słowa to keep one’s word- trzymać kogoś za słowo to take sb at his word- ręczyć za coś słowem to swear by sth- uwierzyć komuś na słowo to trust sb’s word- „nikomu nie powiesz, słowo?” – „słowo” ‘you won’t tell anybody, promise?’ – ‘promise’- być z kimś po słowie przest. to be engaged to sb- zwrócić komuś słowo przest. to break the engagement- słowo honoru! I swear!, I’m giving you my word of honour!- obiecuję zwrócić tę książkę pod słowem honoru I promise on my honour to return this book- ten guzik/ta półka trzyma się tylko na słowo honoru pot., przen. this button/shelf is hanging on by a prayer- wierzę ci na słowo I’ll take your word for that- słowo daję, widziałam go na własne oczy believe me, I saw him with my very own eyes- no, słowo daję! nie przesadzaj! pot., iron. my foot! stop exaggerating!- masz rację, święte słowa you’re right, wise words- moje słowa puszczał mimo uszu he turned a deaf ear to what I said- wspomnisz moje słowa mark my words!2. (tekst utworu) lyrics- „muzyka i słowa…” ‘music and lyrics by…’- muzyka do słów znanej poetki music to the words by a well-known poet- w połowie piosenki zapomniałam słów in the middle of the song I forgot the lines- □ słowo boże Relig. word of God- słowo wstępne preface, foreword■ usłyszeć od kogoś dobre słowo to hear a kind word from sb- być spragnionym dobrego słowa to long for a kind word- nie można złego słowa o nim powiedzieć you can’t praise him enough, you can’t find a bad word to say about him- jednym słowem in a word- ostatnie słowo skazańca a convict’s last words- nie będę czekał dłużej niż miesiąc, to moje ostatnie słowo I will not wait longer than a month, that’s final- czy to twoje ostatnie słowo (w tej sprawie)? is that your last word (on the matter)?- ten artysta nie powiedział jeszcze swojego ostatniego słowa this artist hasn’t said his last word yet- ostatnie słowo techniki the last word in technology- powtórzyć coś słowo w słowo to repeat sth word for word a. verbatim- słowo się rzekło, kobyłka u płotu przysł. you can’t go back on your word nowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sł|owo
-
60 ocipieć
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ocipieć
См. также в других словарях:
your mind is a blank — (your) mind is a blank (your) mind goes blank if you are asked a question and your mind goes blank, you cannot think of anything to say. I can t even tell you what his name was my mind s a complete blank … New idioms dictionary
your mind goes blank — (your) mind goes blank if you are asked a question and your mind goes blank, you cannot think of anything to say. I was so nervous during the interview that when I was asked about my experience, my mind went blank … New idioms dictionary
your mind is on something — (your) mind is on (something) have (your) mind on (something) to be thinking about something. I wasn t really listening my mind was on other matters … New idioms dictionary
your mind is on — (your) mind is on (something) have (your) mind on (something) to be thinking about something. I wasn t really listening my mind was on other matters … New idioms dictionary
your mind's eye — your mind s ˈeye idiom your imagination • He pictured the scene in his mind s eye. Main entry: ↑mindidiom … Useful english dictionary
go out of your mind — See out of your mind … English idioms
One Time 4 Your Mind — Song by Nas from the album Illmatic Released April 19, 1994 Recorded 1992 Genre East Coast hip hop … Wikipedia
What's in Your Mind — What s in Your Mind … Википедия
be out of your mind — be/go/out of your mind informal phrase to be/become crazy or confused You must be out of your mind to want to see him again. be/go out of your mind with worry/jealousy/boredom etc: I’ll go out of my mind with boredom if I have to stay in this … Useful english dictionary
go out of your mind — be/go/out of your mind informal phrase to be/become crazy or confused You must be out of your mind to want to see him again. be/go out of your mind with worry/jealousy/boredom etc: I’ll go out of my mind with boredom if I have to stay in this … Useful english dictionary
The Sound in Your Mind — Infobox Album Name = The Sound in Your Mind Type = Album Artist = Willie Nelson Released = 1976 Recorded = Genre = Country Outlaw country Length = 33:38 Label = Columbia Records Producer = Willie Nelson Reviews = *Allmusic (3/5)… … Wikipedia