-
1 aerumna
aerumna ae, f [cf. īra], toil, hardship, distress, trouble, tribulation: alqm expedire his aerumnis, T.: rem p. servare aerumnā: multae, H.: mors aerumnarum requies, S.* * *toil, task, labor; hardship, trouble, affliction, distress, calamity -
2 labor
labor (old labōs, T., S., Ct.), ōris, m [3 LAB-], labor, toil, exertion: ingenium ab labore proclive ad lubidinem, T.: quanto labore partum: non intermissus remigandi, Cs.: res est magni laboris: ad incertum casum labor impenditur: multum operae laborisque consumere: laborem exanclare: se in magnis laboribus exercere: patiens laborum, S.: summi laboris esse, capable of great exertion, Cs.: magni formica laboris, H.: victus suppeditabatur sine labore: quantum meruit labor, Iu.: numerentur labores, be valued, Iu.: quae (loca) capere labor erat, a hard task, L.— Drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering: ex eo quem capit Laborem! T.: Mox et frumentis labor additus, V.: secundis laboribus pubes crevit, successful battles, H.: castrorum labores, Iu.: Lucinae labores, V.: iucundi acti labores: labores solis, eclipses of the sun, V.: lunae labores, V.—Of plants: hunc perferre laborem, the work of growth, V.— A work, product of labor: ita multorum mensium labor interiit, Cs.: Hic labor ille domūs, V.: Polycliti Multus, Iu.—Person.: Labōs, Toil, the genius of toil, V.* * *Ilabi, lapsus sum V DEPslip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrongIIeffort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship -
3 acerbitās
acerbitās ātis, f [acerbus], bitterness, harshness, sourness: fructūs magnā acerbitate permixtos ferre, i. e. public rewards bringing also bitter trials. — Fig., harshness, bitterness, rigor, severity, hostility, hatred: severitatem in senectute probo, acerbitatem nullo modo: patria, L.: virus acerbitatis, the poison of malice: nomen vestrum odio atque acerbitati futurum, an object of bitter hatred. —Plur., grief, sorrow, pain, anguish, affliction: lacrimas in meis acerbitatibus effudisti: omnīs acerbitates perferre, Cs.* * *harshness, severity; bitterness, sourness, ill feeling; anguish, hardship -
4 difficultās
difficultās ātis ( gen plur. -tātium, L.), f [difficilis], difficulty, trouble, distress, poverty, want, embarrassment: discendi: navigandi, Cs.: faciundi pontis, Cs.: loci, S.: vecturae: summa navium: rei frumentariae, Cs.: nummaria, scarcity of money: domestica, distressed circumstances: in agendo: res ad receptum difficultatem adferebat, Cs.: ad consilium capiendum, Cs.: contra tantas difficultates providere, S.: erat in magnis Caesaris difficultatibus res, ne, etc., Cs. — Obstinacy, captiousness, moroseness: difficultatem exsorbuit.* * *difficulty; trouble; hardship; intractability; obstinacy -
5 dūritia
dūritia ae (acc. duritiem, O., Ct.), f [durus], hardness: Duritiam tacto capere ab aere, O.: ferri, Ct.: pellis, O.—Fig., hardness, austerity: duritiae student, Cs.: virilis: consueta, S.— Absence of feeling, insensibility: animi sicut corporis: duritiā ferrum ut superes, O. — Harshness, strictness, rigor: tua antiqua, T.: Duritiae agi reus, O.— Oppressiveness: imperii, Ta.: caeli militiaeque, Ta.* * *hardness, insensibility; hardship, oppressiveness; strictness, rigor -
6 ē-veniō
ē-veniō vēnī, ventus, īre, to come out, come forth: Merses profundo, pulchrior evenit, H.— Fig., to fall out, come to pass, happen, befall, betide: si tibi evenerit quod metuis ne accidat: ut alia Romae eveniat saepe tempestas: ubi pax evenerat, had been concluded, S.: ne idem eveniat in meas litteras, befall: Genucio ea provincia sorte evēnit, fell to, L.: tibi hoc incommodum evenisse iter, has been a hardship, T.— Impers, it happens: evēnit, senibus ambobus simul Iter ut esset, T.: forte evēnit ut ruri essemus: at tibi contra Evenit, ut, etc., H. — To proceed, follow, result, turn out, issue, end (of things): quorsum eventurum hoc siet, T.: ex sententiā, T.: (auspicia) sibi secunda evenerint: cuncta prospera eventura, S.: mihi feliciter: bene, S.: contra ac dicta sint. -
7 lābor
lābor lapsus, ī (lābier, H.), dep. [2 LAB-], to glide, slide, move, slip, float, pass, flow: Per sinūs, in folds, O.: Ille inter vestīs et levia pectora lapsus Volvitur, V.: Ut rate felici pacata per aequora labar, O.: sidera, quae vagā ratione labuntur: Labere, nympha, polo, from heaven, V.: e manibus custodientium lapsus, escaped, Cu.— To sink, fall: Labitur exsanguis, V.: super terram, O.: in rivo: levi sanguine, slip, V.: pede lapsus, stumbling, H.: umor in genas Furtim labitur, H.: Perque genas lacrimae labuntur, O.: multa in silvis Lapsa cadunt folia, V.: labentes oculos condere, falling, O.—Fig., to move gently, be led insensibly, glide, pass, elapse: sed labor longius, ad propositum revertar, am led: ad opinionem: in vitium, H.: oratio placide labitur: labi somnum sensit in artūs, O.: nostro illius labatur pectore voltus, be lost, V.: Eheu fugaces Labuntur anni, H.: lustris labentibus, V.: forte lapsa vox, Ta. — To sink, incline, decline, begin to fall, go to ruin, perish: quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. C.: equitem Romanum labentem excepit: eo citius lapsa res est, L.: fides lapsa, O.: lapsis quaesitum oracula rebus, for our ruined condition, V.: hac spe lapsus, deceived in, Cs.— To fall into error, be mistaken, err, mistake, commit a fault: rex Iugurthae scelere lapsus, S.: in aliquā re: propter inprudentiam, Cs.: in officio.* * *Ilabi, lapsus sum V DEPslip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrongIIeffort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship -
8 patientia
patientia ae, f [patiens], the quality of suffering, patience, endurance, submission: in inopiā patientiāque permanent, Cs.: famis et frigoris: paupertatis.— Forbearance, indulgence, lenity: patientiam proponit suam, cum, etc., Cs.: quousque tandem abutere patientiā nostrā?: levius fit patientiā alqd, H.— Humility: quem duplici panno patientia velat, H.— Submission to lust, C.— Submissiveness, subjection: Britanniam uno proelio veteri patientiae restituit, Ta.* * *endurance/hardiness; patience/persistence; apathy; sufferance; hardship; tolerance/forbearance; complaisance/submissiveness; submission by prostitute -
9 vexātiō
vexātiō ōnis, f [vexo], a harrying, troubling, harassing: Macedoniae: virginum Vestalium.— Annoyance, hardship, distress, trouble, vexation: corporis: volneris, L.: per vexationem et contumelias, L.: multā cum vexatione processit, Cu.* * *shaking, jolting; shock; disturbance, upheaval -
10 acerbitudo
harshness, severity; bitterness, sourness, ill feeling; anguish, hardship -
11 aerumnabilis
aerumnabilis, aerumnabile ADJcausing misery/trouble/hardship; distressing -
12 durities
hardness, insensibility; hardship, oppressiveness; strictness, rigor -
13 paciencia
endurance/hardiness; patience/persistence; apathy; sufferance; hardship; tolerance/forbearance; complaisance/submissiveness; submission by prostitute -
14 aerumna
aerumna, ae (pleb. er-), f. [contr. from aegrimonia; as to the suppressed g, cf. jumentum from jugum, Doed. Syn. IV. p. 420. Others explain aerumna (with Paul. ex Fest. s. v. aerumnula, p. 24 Müll.) orig. for a frame for carrying burdens upon the back; hence trop.], need, want, trouble, toil, hardship, distress, tribulation, calamity, etc. (objectively; while aegrimonia, like aegritudo, denotes, subjectively, the condition of mind, Doed. 1. c.; for the most part only ante-class., except in Cic., who uses it several times, in order to designate by one word the many modifications and shadings of the condition of mental suffering; in Quintilian's time the word was obsolete, v. Quint. 8, 3, 26): tibi sunt ante ferendae aerumnae, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 47 Vahl.); cf.: Ilia dia nepos, quas erumnas tetulisti, id. ap. Charis. p. 70 P. (Ann. v. 56 ib.): quantis cum aerumnis exantlavi diem, id. ap. Non. 292, 8 (Trag. v. 127 ib.):II.uno ut labore absolvat aerumnas duas (of the pains of parturition),
Plaut. Am. 1, 2, 26:animus aequos optimum est aerumnae condimentum,
id. Rud. 2, 3, 71; id. Ep. 2, 1, 10;so,
id. Capt. 5, 4, 12; id. Curc. 1, 2, 54; id. Pers. 1, 1, 1: lapit cor cura, aerumna corpus conficit, Pac. ap. Non. 23, 8; Ter. Hec. 3, 1, 8; Lucr. 3, 50:aerumna gravescit,
id. 4, 1065:quo pacto adversam aerumnam ferant,
Ter. Phorm. 2, 1, 12:maeror est aegritudo flebilis: aerumna aegritudo laboriosa: dolor aegritudo crucians,
Cic. Tusc. 4, 8, 18:Herculis aerumnas perpeti: sic enim majores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in Deo nominaverunt,
id. Fin. 2, 35; cf. id. ib. 5, 32, 95:mors est aerumnarum requies,
Sall. C. 51, 20; so id. J. 13, 22: Luculli miles collecta viatica multis Aerumnis, ad assem Perdiderat, with much difficulty, * Hor. Ep. 2, 2, 26:multiplicabo aerumnas tuas,
Vulg. Gen. 3, 16:in labore et aerumnā (fui),
ib. 2 Cor. 11, 27.—In later Lat. for defeat (of an army), Amm. 15, 4; cf. id. 15, 8 al.► At a later period, also, ĕrumna was written with short e, Paulin.Petric. Vit. D. Mart. 1, 66. Hence, Enn. ap. Charis. p. 76 P. derives it from eruere (quod mentem eruat). Cf. Doed. Syn. IV. p. 420. -
15 Contumelia
con-tŭmēlĭa (post-class. access. form contŭmĭa, Mart. Cap. 4, § 424; cf.: contumia contumelia, Gloss. Isid.), ae, f. [from a root tem, whence also temno, contemno, and contumax; cf. Dig. 47, 10, 1], abuse, insult, affront, reproach, invective, contumely (cf.: injuria, hubris; very freq. and class. in sing. and plur.):* II.contumelia a contemptu dicta est, quia nemo nisi quem contempsit, tali injuriā notat,
Sen. Const. 11, 2: patior facile injuriam, si est vacua a contumeliā, Pac. ap. Non. p. 430, 16; cf.Caecil. ib.: contumeliam alteri facere,
Plaut. As. 2, 4, 82; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 79; cf. id. Eun. 5, 2, 26:contumeliam dicere alicui,
Plaut. Curc. 4, 1, 17; id. Bacch. 2, 3, 33; Ter. Phorm. 2, 3, 29; Liv. 25, 22, 13:contumeliam si dicis, audies,
Plaut. Ps. 4, 7, 77:jacere in aliquem,
Cic. Sull. 7, 23:meretricum perpeti,
Ter. Eun. 1, 1, 3; cf. Cic. Verr. 2, 3, 41, § 96:in se accipere,
Ter. Eun. 4, 7, 1; cf.:tanta contumelia accepta,
Caes. B. G. 7, 10:alicui imponere,
Sall. C. 48, 9:quibus tu privatim injurias plurimas contumeliasque imposuisti,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 20:indignitates contumeliasque perferre,
Caes. B. G. 2, 14: graves, severe reproaches (opp. libera consilia), Hor. Epod. 11, 26:aliquid in suam contumeliam vertere,
Caes. B. C. 1, 8:per contumeliam,
id. ib. 1, 9; Quint. 4, 1, 11:contumeliā perfugae appellari ab aliquo,
Caes. B. C. 2, 28; cf. Liv. 3, 50, 6 et saep.:in contumeliam ignominiamque nostram certare juvat,
id. 4, 4, 12:contumeliae verborum,
Cic. Phil. 11, 2, 5.—In mal. part., violation, Liv. 8, 28, 2; Auct. Har. Resp. 20, 42.—The expression facere contumeliam is censured by Cic. (Phil. 3, 9, 22) in the words of Antonius: nulla contumelia est, quam facit dignus; but it is not clear on what grounds (whether as an archaism, or because it is used after the analogy of jacturam facere, in the sense of contumelia adfici); v. Quint. 9, 3, 13, and cf. esp. Gronov. Observv. 3, 8, pp. 488-502 (pp. 241-247 Frotsch.).—Personified: Contŭmē-lĭa, like Hubris, Cic. Leg. 2, 11, 28.—Transf., injury, assault, annoyance, violence, blows, etc. ( = injuria):naves totae factae ex robore ad quamvis vim et contumeliam perferendam,
injury, violence, Caes. B. G. 3, 13; so Phaedr. 1, 2, 21:praeberi ora contumeliis,
to the blows, Tac. H. 3, 31; 3, 85:debilitatis suae,
annoyance, hardship, Plin. Ep. 8, 18, 9; cf. injuria. -
16 contumelia
con-tŭmēlĭa (post-class. access. form contŭmĭa, Mart. Cap. 4, § 424; cf.: contumia contumelia, Gloss. Isid.), ae, f. [from a root tem, whence also temno, contemno, and contumax; cf. Dig. 47, 10, 1], abuse, insult, affront, reproach, invective, contumely (cf.: injuria, hubris; very freq. and class. in sing. and plur.):* II.contumelia a contemptu dicta est, quia nemo nisi quem contempsit, tali injuriā notat,
Sen. Const. 11, 2: patior facile injuriam, si est vacua a contumeliā, Pac. ap. Non. p. 430, 16; cf.Caecil. ib.: contumeliam alteri facere,
Plaut. As. 2, 4, 82; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 79; cf. id. Eun. 5, 2, 26:contumeliam dicere alicui,
Plaut. Curc. 4, 1, 17; id. Bacch. 2, 3, 33; Ter. Phorm. 2, 3, 29; Liv. 25, 22, 13:contumeliam si dicis, audies,
Plaut. Ps. 4, 7, 77:jacere in aliquem,
Cic. Sull. 7, 23:meretricum perpeti,
Ter. Eun. 1, 1, 3; cf. Cic. Verr. 2, 3, 41, § 96:in se accipere,
Ter. Eun. 4, 7, 1; cf.:tanta contumelia accepta,
Caes. B. G. 7, 10:alicui imponere,
Sall. C. 48, 9:quibus tu privatim injurias plurimas contumeliasque imposuisti,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 20:indignitates contumeliasque perferre,
Caes. B. G. 2, 14: graves, severe reproaches (opp. libera consilia), Hor. Epod. 11, 26:aliquid in suam contumeliam vertere,
Caes. B. C. 1, 8:per contumeliam,
id. ib. 1, 9; Quint. 4, 1, 11:contumeliā perfugae appellari ab aliquo,
Caes. B. C. 2, 28; cf. Liv. 3, 50, 6 et saep.:in contumeliam ignominiamque nostram certare juvat,
id. 4, 4, 12:contumeliae verborum,
Cic. Phil. 11, 2, 5.—In mal. part., violation, Liv. 8, 28, 2; Auct. Har. Resp. 20, 42.—The expression facere contumeliam is censured by Cic. (Phil. 3, 9, 22) in the words of Antonius: nulla contumelia est, quam facit dignus; but it is not clear on what grounds (whether as an archaism, or because it is used after the analogy of jacturam facere, in the sense of contumelia adfici); v. Quint. 9, 3, 13, and cf. esp. Gronov. Observv. 3, 8, pp. 488-502 (pp. 241-247 Frotsch.).—Personified: Contŭmē-lĭa, like Hubris, Cic. Leg. 2, 11, 28.—Transf., injury, assault, annoyance, violence, blows, etc. ( = injuria):naves totae factae ex robore ad quamvis vim et contumeliam perferendam,
injury, violence, Caes. B. G. 3, 13; so Phaedr. 1, 2, 21:praeberi ora contumeliis,
to the blows, Tac. H. 3, 31; 3, 85:debilitatis suae,
annoyance, hardship, Plin. Ep. 8, 18, 9; cf. injuria. -
17 erumna
aerumna, ae (pleb. er-), f. [contr. from aegrimonia; as to the suppressed g, cf. jumentum from jugum, Doed. Syn. IV. p. 420. Others explain aerumna (with Paul. ex Fest. s. v. aerumnula, p. 24 Müll.) orig. for a frame for carrying burdens upon the back; hence trop.], need, want, trouble, toil, hardship, distress, tribulation, calamity, etc. (objectively; while aegrimonia, like aegritudo, denotes, subjectively, the condition of mind, Doed. 1. c.; for the most part only ante-class., except in Cic., who uses it several times, in order to designate by one word the many modifications and shadings of the condition of mental suffering; in Quintilian's time the word was obsolete, v. Quint. 8, 3, 26): tibi sunt ante ferendae aerumnae, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 47 Vahl.); cf.: Ilia dia nepos, quas erumnas tetulisti, id. ap. Charis. p. 70 P. (Ann. v. 56 ib.): quantis cum aerumnis exantlavi diem, id. ap. Non. 292, 8 (Trag. v. 127 ib.):II.uno ut labore absolvat aerumnas duas (of the pains of parturition),
Plaut. Am. 1, 2, 26:animus aequos optimum est aerumnae condimentum,
id. Rud. 2, 3, 71; id. Ep. 2, 1, 10;so,
id. Capt. 5, 4, 12; id. Curc. 1, 2, 54; id. Pers. 1, 1, 1: lapit cor cura, aerumna corpus conficit, Pac. ap. Non. 23, 8; Ter. Hec. 3, 1, 8; Lucr. 3, 50:aerumna gravescit,
id. 4, 1065:quo pacto adversam aerumnam ferant,
Ter. Phorm. 2, 1, 12:maeror est aegritudo flebilis: aerumna aegritudo laboriosa: dolor aegritudo crucians,
Cic. Tusc. 4, 8, 18:Herculis aerumnas perpeti: sic enim majores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in Deo nominaverunt,
id. Fin. 2, 35; cf. id. ib. 5, 32, 95:mors est aerumnarum requies,
Sall. C. 51, 20; so id. J. 13, 22: Luculli miles collecta viatica multis Aerumnis, ad assem Perdiderat, with much difficulty, * Hor. Ep. 2, 2, 26:multiplicabo aerumnas tuas,
Vulg. Gen. 3, 16:in labore et aerumnā (fui),
ib. 2 Cor. 11, 27.—In later Lat. for defeat (of an army), Amm. 15, 4; cf. id. 15, 8 al.► At a later period, also, ĕrumna was written with short e, Paulin.Petric. Vit. D. Mart. 1, 66. Hence, Enn. ap. Charis. p. 76 P. derives it from eruere (quod mentem eruat). Cf. Doed. Syn. IV. p. 420. -
18 fortitudo
fortĭtūdo, ĭnis, f. [fortis], strength.I.Physically (very rare).A.In gen.: haec feminalia de bysso retorta ob fortitudinem solent contexi, firmness, durability, Hier. Ep. 64, 10:B.galeae,
Jul. Val. Rer. Gest. Al. 2, 25; cf.vini,
Macr. S. 7, 6, 17.—Bodily strength in men and animals:II.hircorum,
Phaedr. 4, 16, 6:corporis,
Macr. S. 7, 9, 5:nervorum,
id. ib. 7, 11, 8.— Absol. (opp. imbecillitas), Lact. 2, 2, 28; 2, 2, 67. —Far more freq. and class.,Mentally, firmness, manliness shown in enduring or undertaking hardship; fortitude, resolution, bravery, courage, intrepidity (cf. virtus):fortitudo est considerata periculorum susceptio et laborum perpessio,
Cic. Inv. 2, 54, 163:fortitudo est, inquit (Chrysippus), scientia rerum perferendarum vel affectio animi in patiendo ac perferendo summae legi parens sine timore,
id. Tusc. 4, 24, 53; cf.:fortitudo est animi affectio, cum in adeundo periculo et in labore ac dolore patiens, tum procul ab omni metu,
id. ib. 5, 14, 41:quae (fortitudo) est dolorum laborumque contemptio... Fortitudinem quoque aliquo modo expediunt, cum tradunt rationem neglegendae mortis, perpetiendi doloris,
id. Off. 3, 33, 117:fortitudo est rerum magnarum appetitio et rerum humilium contemptio et laboris cum utilitatis ratione perpessio,
Auct. Her. 3, 2, 3; cf. ib. 4, 25, 35:probe definitur a Stoicis fortitudo, cum eam virtutem esse dicunt propugnantem pro aequitate,
Cic. Off. 1, 19, 62 sq.:magnitudinis animi et fortitudinis est, nihil extimescere, omnia humana despicere, nihil quod homini accidere possit intolerandum putare,
id. ib. 3, 27, 100:unde in laboribus et periculis fortitudo?
id. Rep. 1, 2:illae sunt solae virtutes imperatoriae, labor in negotiis, fortitudo in periculis, industria in agendo, etc.,
id. de Imp. Pomp. 11, 29:hoc sentire prudentiae est: facere fortitudinis,
id. Sest. 40, 86: pro multitudine hominum et pro gloria belli atque fortitudinis, angustos se fines habere arbitrabantur (Helvetii), * Caes. B. G. 1, 2 fin.:fortitudinem Gallorum Germanorumque miramur,
Quint. 8, 4, 20:malarum rerum audacia fortitudo vocatur,
Sall. C. 52, 11.—In plur.: sunt igitur domesticae fortitudines non inferiores militaribus, proofs of valor, i. e. valiant decds, Cic. Off. 1, 2 fin.; Vitr. 10, 22. -
19 labor
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
20 laboratus
1.lăbōrātus, ūs, m. [id.], labor, laboriousness (late Lat.), Ven. v. Rad. 13.2.lăbōrātus, a, um, adj. [laboro].I.Labored, attended with labor or difficulty (post-class.):II.laboratior continentia,
Tert. Verg. Vel. 10.—Laborious, troublesome, miserable, full of hardship (in post-Aug. poets):aevum,
Val. Fl. 5, 255:vita,
Stat. Th. 1, 341.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
hardship — UK US /ˈhɑːdʃɪp/ noun [C or U] ► a condition that causes difficulty or suffering, for example, being without a job or enough money: financial/economic hardship »The price of cooking gas increased five fold, worsening the economic hardship.… … Financial and business terms
hardship — I noun adversity, affliction, misfortune, suffering, travail II index adversity, burden, calamity, casualty, catastrophe, damage … Law dictionary
Hardship — Hard ship (h[aum]rd sh[i^]p), n. That which is hard to bear, as toil, privation, injury, injustice, etc. Swift. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
hardship — (n.) c.1200, quality of being hard, from HARD (Cf. hard) + SHIP (Cf. ship). Meaning disadvantage, suffering, privation is c.1400 … Etymology dictionary
hardship — rigor, vicissitude, *difficulty Analogous words: adversity, *misfortune, mischance: peril, *danger, jeopardy, hazard: *trial, tribulation, affliction: toil, travail, drudgery (see WORK) Contrasted words: ease, comfort (see REST) … New Dictionary of Synonyms
hardship — [n] personal burden accident, adversity, affliction, asperity, austerity, calamity, case, catastrophe, curse, danger, destitution, difficulty, disaster, discomfort, distress, drudgery, fatigue, grief, grievance, hard knocks*, hazard, Herculean… … New thesaurus
hardship — ► NOUN ▪ severe suffering or privation … English terms dictionary
hardship — [härd′ship΄] n. [ME heardschipe: see HARD & SHIP] 1. hard circumstances of life 2. a thing hard to bear; specific cause of discomfort or suffering, as poverty, pain, etc. SYN. DIFFICULTY … English World dictionary
hardship — noun ADJECTIVE ▪ appalling (BrE), considerable, extreme, genuine (esp. BrE), great, real, severe ▪ undue, unnecessary (esp. BrE … Collocations dictionary
hardship — n. 1) to bear, suffer, undergo hardship 2) to overcome a hardship 3) a hardship to + inf. (it was a real hardship for her to get to work on time) * * * [ hɑːdʃɪp] suffer undergo hardship to . overcome a hardship to bear a hardship to + inf. (it… … Combinatory dictionary
hardship — UK [ˈhɑː(r)dʃɪp] / US [ˈhɑrdˌʃɪp] noun [countable/uncountable] Word forms hardship : singular hardship plural hardships a) a situation in which life is very difficult, usually because you do not have enough money Even slight rent increases would… … English dictionary