-
1 aes
aes aeris, n crude metal, base metal, copper: uti aere pro nummo, Cs.: aeris metalla, V.— Hence, bronze, an alloy of copper and tin: ex aere statua.—As symbol of indomitable courage: aes triplex Circa pectus, H.; of durability: monumentum aere perennius, H.: quae (acta) ille in aes incidit, i. e. engraved on a copper tablet for deposit in the aerarium: in aere incidere: aera legum, i. e. tablets inscribed with the laws.—Plur., works of art in bronze, bronzes: grata aera, H.: aera voltum simulantia, a bust, H.: aere ciere viros, a trumpet, V.: aeris cornua flexi, O.— Plur, cymbals, H.: aera micantia cerno, i. e. arms of bronze, V.: spumas salis aere ruebant, with the prow, V.: inquinavit aere tempus aureum, i. e. degeneracy, H.: aes exigitur, i. e. money, H.: meret aera, earns money, H.: gravis aere dextra, V.: danda aera militibus, L.: octonis referentes Idibus aera, i. e. carrying the teacher's fees, H.—Esp. in the phrases, aes alienum, another's money, i. e. debt: aes alienum suscipere amicorum, assume: in aere alieno esse: conflare, S.: aere alieno premi, Cs.: dissolvere, discharge: solvere, S.: te aere alieno liberare: ex aere alieno laborare, to be oppressed by debt, Cs.: nexus ob aes alienum, bound for debt, L. —Hence, librāque et aere liberatus, released from the debtor's bond, L.—Aes mutuum reddere, borrowed money, S.—Aes suum, one's own money: meosum pauper in aere, i. e. I am poor, but not in debt, H.—Fig. (colloq.): te in meo aere esse, i. e. at my service. — The unit of the coin standard (cf. as): aes grave, the old heavy money, a pound of copper: denis millibus aeris gravis reos condemnat, L.— And aes alone and in the gen sing. (cf assium): aeris miliens, triciens, C., L.—Fig., wages earned: annua aera habes, L.; hence, military service: istius aera illa vetera, campaigns.* * *money, pay, fee, fare; copper/bronze/brass, base metal; (w/alienum) debt; gong -
2 aeternitās
aeternitās ātis, f [aeternus], eternity, endlessness, immortality: tempus, pars aeternitatis: animorum. — Fig., immortality, enduring renown: mihi aeternitatem donare: ad memoriam aeternitatis, for perpetual remembrance.* * *eternity, infinite time; immortality; permanence, durability -
3 diūturnitās
diūturnitās ātis, f [diuturnus], length of time, long duration, durability: diuturnitate exstingui: temporis: pacis, Cs.: memoriae.* * * -
4 fīrmitās
fīrmitās ātis, f [firmus], firmness, durability, strength, vigor: materiae, Cs.: gladiatoria corporis.—Fig., firmness, steadfastness, endurance, constancy: animi: sapientis: minimum firmitatis habere.* * *firmness, strength -
5 fīrmitūdō
fīrmitūdō inis, f [firmus], firmness, durability, strength: tanta in eis (navibus), Cs.—Fig., firmness, constancy, stability: haec constitutio habet firmitudinem: animi, Cs.: firmitudinem simulare, Ta.* * *stability; strength -
6 stabilitās
stabilitās ātis, f [stabilis], a standing fast, steadfastness, firmness, stability: peditum in procliis, Cs.: stirpes stabilitatem dant iis, quae sustinent.—Fig., steadfastness, durability, security, fixedness, stability: praesidia stabilitatis (rei p.): fortunae: sententiae, quae stabilitatis aliquid habeant.* * *stability, steadiness -
7 stabilitas
firmness, stability, durability. -
8 aeternitas
aeternĭtas, ātis, f. [id.], eternity.I.Lit.A.Of the past and future:B.fuit quaedam ab infinito tempore aeternitas, quam nulla temporum circumscriptio metiebatur,
Cic. N. D. 1, 9: Tempus generale, quia nec initium nec finem habet, aeternitas est, quam Graeci aiôna appellant, Victorin. in Lib. 1, 26:Tempus est pars quaedam aeternitatis,
Cic. Inv. 1, 26, 39:immutabilis aeternitas,
id. Tim. 5: deum nihil aliud in omni aeternitate cogitantem, id. Div. 1, 41:haec dicit excelsus et sublimis (Deus) habitans aeternitatem,
Vulg. Isa. 57, 15 al. —Of the past: ex or ab aeternitate, from eternity:C.hoc est verum ex aeternitate,
Cic. Fat. 14:quod semper ex omni aeternitate rerum fuerit, id esse fatum (dicitis),
id. N. D. 3, 6:si negas esse fortunam et omnia, quae fiunt quaeque futura sunt, ex omni aeternitate definita dicis esse fataliter,
id. Div. 2, 7:ex omni aeternitate fluens veritas,
id. ib. 1, 55:si nihil fieri potest, nisi quod ab omni aeternitate certum fuerit, quae potest esse fortuna,
id. ib. 2, 7:egressus ejus ab initio, a diebus aeternitatis (fuerunt),
Vulg. Mich. 5, 2.—Of the future:II.aeternitas animorum,
Cic. Tusc. 1, 17, 39 (cf.:immortalitas animorum,
id. ib. 50):de aeternitate (animorum) dicere,
id. ib. 33, 81:quorum (sc. Herculis, etc.) cum remanerent animi atque aeternitate fruerentur, rite di habiti sunt,
id. N. D. 2, 24, 62; id. Sen. 21:Confer nostram longissimam aetatem cum aeternitate,
id. Tusc. 1, 39, 94:in diem aeternitatis,
Vulg. 2 Pet. 3, 18; and plur.:in perpetuas aeternitates,
ib. Dan. 12, 3: in domum aeternitatis suae, to his everlasting home (of death), ib. Eccl. 12, 5.—Meton., of the future, duration, durability, immortality:III.cedri materiae aeternitas,
Plin. 13, 5, 11, § 53.—Trop., of the future.A.In gen.:B.mihi populus Romanus aeternitatem immortalitatemque donavit,
Cic. Pis. 3; so id. Phil. 14, 13:Quidquid ex Agricola amavimus, manet mansurumque est in aeternitate temporum, famā rerum,
Tac. Agr. 46:cupido aeternitatis perpetuaeque famae,
Suet. Ner. 55 al. —Spec., in the time of the emperors, a title of the emperor (like divinitas, majestas, and the like), Eternity:rogatus per aeternitatem tuam, ut, etc.,
Plin. Ep. 10, 87 ad Trajan.:adoratus aeternitatem nostram, Imp. Const. Cod. 11, 9, 2: Quae nostra sanxit aeternitas,
Nov. 35 fin. -
9 diuturnitas
(α).With gen.:(β).temporis,
Cic. N. D. 2, 2, 5; id. Fin. 2, 27, 87 (opp. brevitas):imperii,
id. de Imp. Pomp. 9, 26:pacis,
id. de Or. 1, 4, 14; Caes. B. C. 1, 85, 7:otii,
id. ib. 2, 36, 1:belli,
id. B. G. 1, 40, 8; Sall. J. 64 fin.:pugnae,
Caes. B. G. 3, 4, 3:oppugnationis,
id. B. C. 3, 9, 6:memoriae,
Cic. de Or. 1, 28, 129:rei publicae,
id. Rep. 2, 14 fin. et saep.—Absol., Cic. de Sen. 11 fin.; id. N. D. 2, 2, 5; id. Fin. 1, 12, 40 (with longinquitas); id. Off. 2, 7, 23 al. -
10 durabilitas
dūrābĭlĭtas, ātis, f. [durabilis], lastingness, durability (late Lat.):frumentorum,
Pall. 1, 36, 2. -
11 firmitas
firmĭtas, ātis, f. [firmus], firmness, durability, strength (class.; syn.: constantia, firmitudo, perseverantia).I.Lit.: ea, quae ille (Epicurus) propter firmitatem steremnia appellat, Cic. N. D. 1, 19, 49: age specta, [p. 753] postes cujusmodi! Quanta firmitate facti, Plaut. Most. 3, 2, 134: materiae, * Caes. B. C. 2, 11, 1:II.amphorarum,
Plin. 35, 12, 46, § 161:Aegyptii lini,
id. 19, 1, 2, § 14:fastigiorum templorum,
id. 35, 12, 46, § 158:uvae contra frigora, etc.,
id. 14, 3, 4, § 40:vini,
id. 14, 2, 4, § 21:gladiatoria totius corporis,
vigor, Cic. Phil. 2, 25, 63; cf. Quint. 8, 4, 16:corporis,
id. 11, 3, 19; 2, 16, 13; Plin. Pan. 4, 7; 15, 1:capitis, lateris pecorisve,
Quint. 11, 3, 16; 40:firmitas et vigor vocis,
Gell. 2, 3, 4:valetudinis,
Plin. 20, 5, 20, § 42. —In plur.:pulvis Puteolanus aedificiis praestat firmitates,
Vitr. 2, 6.—Trop., firmness, steadfastness, stability, endurance, constancy, power:firmitas et constantia,
Cic. Fam. 9, 11, 1:animi,
id. Sest. 44, 95; id. Att. 12, 38, 3; id. Tusc. 5, 26, 74:sapientis,
id. Ac. 2, 20, 66: exercitus numero amplissimus, firmitate exiguus, Planc. in Cic. Fam. 10, 24, 3:ut quisque minimum firmitatis haberet minimumque virium, ita amicitias appetere maxime,
Cic. Lael. 13, 46; cf.:ea (amicitia) non satis habet firmitatis,
id. ib. 5, 19:si aliquid firmitatis nactus sit Antonius,
id. Fam. 11, 12, 1:imperii,
Suet. Vesp. 7. -
12 firmitudo
firmĭtūdo, ĭnis, f. [firmus], firmness, durability, strength (less freq. than firmitas, but class.).I.Lit.:II.tanta in eis (navibus) erat firmitudo,
Caes. B. G. 3, 13, 8; cf.:tanta erat operis (i. e. pontis) firmitudo,
id. ib. 4, 17, 7:vocis,
Auct. Her. 3, 11, 20. —Trop., firmness, constancy, stability, strength of mind:animi,
Plaut. As. 2, 2, 54; cf.:quod firmitudinem gravitatemque animi tui perspexi,
Cic. Fam. 5, 13, 3:quantum esset hominibus praesidii in animi firmitudine,
Caes. B. C. 3, 28, 4:animi,
Tac. A. 4, 8:in patientia firmitudinem simulans,
id. ib. 6, 46 fin.; cf. ib. 15, 62:non quod salus ab isto data quicquam habitura sit firmitudinis,
Cic. Att. 11, 14, 2:haec constitutio habet firmitudinem,
id. Rep. 1, 45:(translationes) per se minus habeant firmitudinis,
id. Inv. 2, 19, 58. -
13 firmus
firmus, a, um, adj. [Sanscr. dhar-, dharā-mi, hold, support; Gr. thra-, thrê-sasthai, to sit down, thrênus, thronos; cf.: frētus, frēnum], firm (in opp. to frail, destructible), steadfast, stable, strong, powerful (freq. and class.; esp. in the trop. sense; syn.: constans, stabilis, solidus).I.Lit.:II.nos fragili vastum ligno sulcavimus aequor: Quae tulit Aesoniden, firma carina fuit,
Ov. P. 1, 4, 35:robora,
Verg. A. 2, 481:arbor,
Ov. A. A. 2, 652:vincula,
id. F. 1, 370:janua,
i. e. shut fast, id. Am. 2, 12, 3; cf.sera,
id. P. 1, 2, 24:solum,
Curt. 5, 1:firmioris testae murices,
Plin. 9, 33, 52, § 102: sunt et Amineae vites, firmissima vina. Verg. G. 2, 97:firmo cibo pasta pecus,
strengthening, Varr. R. R. 2, 11, 2:firmius est triticum quam milium: id ipsum quam hordeum: ex tritico firmissima siligo,
Cels. 2, 18:effice ut valeas, et ut ad nos firmus ac valens quam primum venias,
Cic. Fam. 16, 8, 1 and 2; cf.:mihi placebat, si firmior esses, etc.,
id. ib. 16, 5, 1:nondum satis firmo corpore,
id. ib. 11, 27, 1:hinc remiges firmissimi, illinc inopia affectissimi,
Vell. 2, 84, 2.—With dat.:area firma templis sustinendis,
Liv. 2, 5, 4:testa in structura oneri ferendo firma,
Vitr. 2, 8, 19:adversis,
Tac. Agr. 35 fin.Trop., firm in strength or durability, also in opinion, affection, etc., fast, constant, steadfast, immovable, powerful, strong, true, faithful:* (β).quae enim domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae non odiis et discidiis funditus possit everti?
Cic. Lael. 7, 23:res publica firma atque robusta,
id. Rep. 2, 1 fin.; cf.:civitas imprimis firma,
Caes. B. G. 5, 54, 2:Trinobantes prope firmissima earum regionum civitas,
id. ib. 5, 20, 1; cf.also: Mutina firmissima et splendidissima colonia,
Cic. Phil. 5, 9, 24:tres potentissimi ac firmissimi populi,
id. ib. 1, 3 fin.; and:evocatorum firma manus,
id. Fam. 15, 4, 3: Antonius ab equitatu firmus esse dicebatur, strong in cavalry, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 2.— With ad and acc.: satis firmus ad castra facienda, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 1:Chrysippi consolatio ad veritatem firmissima est,
Cic. Tusc. 3, 33, 79:exercitus satis firmus ad tantum bellum,
Liv. 23, 25, 6; cf.:cohortes minime firmae ad dimicandum,
Caes. B. G. 7, 60, 2; Sall. H. 4, 62, 16.— With contra: Jugurtha nihil satis firmum contra Metellum putat, Sall. J. 80, 1.—With adversus:firmus adversus militarem largitionem,
Tac. H. 2, 82:firmior adversus fortuita,
id. ib. 4, 51:adversus convicia malosque rumores,
Suet. Tib. 28.— Absol.:cum neque magnas copias neque firmas haberet,
Nep. Eum. 3, 3; Caes. B. G. 1, 3, 8; Sall. J. 56, 2:concordi populo nihil esse immutabilius, nihil firmius,
Cic. Rep. 1, 32:praesidia firmissima,
id. Fin. 1, 10, 35:fundamenta defensionis firmissima,
id. Cael. 2, 7:firmior fortuna,
id. Rep. 1, 17:constitutio Romuli,
id. ib. 2, 31 (ap. Non. 526, 10):illud ratum, firmum, fixum fuisse vis,
Cic. Ac. 2, 46, 141:officii praecepta firma, stabilia,
id. Off. 1, 2, 6; cf.:opinio, firma et stabilis,
id. Brut. 30, 114:firma et constans assensio,
id. Ac. 1, 11, 42:ne in maximis quidem rebus quicquam adhuc inveni firmius,
id. Or. 71, 237:spem firmissimam habere,
id. Fam. 6, 5, 4; cf., transf.: firmior candidatus,
i. e. who has stronger, greater hopes of being elected, id. Att. 1, 1, 2:litterae,
i. e. containing news that may be relied upon, id. ib. 7, 25; cf. id. ib. 16, 5:senatum sua sponte bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,
id. Phil. 6, 7, 18; cf.:vir in suscepta causa firmissimus,
id. Mil. 33, 91:accusator firmus verusque,
id. Div. in Caecil. 9, 29;with this cf.: vir pro veritate firmissimus,
Plin. Ep. 2, 11, 19:sunt fortasse in sententia firmiores,
id. Balb. 27, 61:firmus in hoc,
Tib. 3, 2, 5:non firmus rectum defendis et haeres,
Hor. S. 2, 7, 26:firmus proposito,
Vell. 2, 63 fin.; so,firmissimus irā,
Ov. M. 7, 457: firmo id constantique animo facias licet, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 2:nunc opus pectore firmo,
Verg. A. 6, 261:firmi amici sunt (opp.: amici collabascunt),
Plaut. Stich. 4, 1, 16:firmi et stabiles et constantes (amici),
Cic. Lael. 17, 62:ex infidelissimis sociis firmissimos reddere,
id. Fam. 15, 4, 14:non brevis et suffragatoria, sed firma et perpetua amicitia,
Q. Cic. Petit. Cons. 7, 26:firmissimae amicitiae,
Quint. 1, 2, 20:fides firma nobis,
Plaut. Capt. 5, 1, 6.—Poet. with inf.:(α).fundus nec vendibilis nec pascere firmus,
able, capable, Hor. Ep. 1, 17, 47. —Hence, adv., firmly, steadily, lastingly, powerfully; in two (equally common) forms: firme and firmĭter.Form firme, Plaut. Mil. 4, 2, 24; id. Trin. 2, 2, 54:(β).insistere,
Suet. Calig. 26:firme graviterque aliquid comprehendere,
Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:satis firme aliquid concipere animo,
id. ib. 2, 2, 6:continere multa,
Quint. 11, 2, 2:sustinere assensus suos,
Cic. Fin. 3, 9, 31:graviter et firme respondere,
Plin. Ep. 6, 13, 3.—Form firmiter: firmiter hoc tuo sit pectore fixum, Lucil. ap. Non. 512, 20:b.nisi suffulcis firmiter,
Plaut. Ep. 1, 1, 77:insistere,
Caes. B. G. 4, 26, 1:in suo gradu collocari,
Cic. Rep. 1, 45 fin.: stabilita matrimonia, Cic. Fragm. ap. Non. 512, 23 (Rep. 6, 2 ed. Mos.):promisisse,
Plaut. Ps. 3, 2 111:meminisse,
Gell. 13, 8, 2.—Comp.:c.firmius durare,
Plin. 35, 12, 46, § 165:firmius coire,
Ov. H. 19, 67.—Sup.:asseverare,
Cic. Att. 10, 14 fin.:pulvinus quam firmissime statuatur,
Vitr. 5, 12. -
14 fortitudo
fortĭtūdo, ĭnis, f. [fortis], strength.I.Physically (very rare).A.In gen.: haec feminalia de bysso retorta ob fortitudinem solent contexi, firmness, durability, Hier. Ep. 64, 10:B.galeae,
Jul. Val. Rer. Gest. Al. 2, 25; cf.vini,
Macr. S. 7, 6, 17.—Bodily strength in men and animals:II.hircorum,
Phaedr. 4, 16, 6:corporis,
Macr. S. 7, 9, 5:nervorum,
id. ib. 7, 11, 8.— Absol. (opp. imbecillitas), Lact. 2, 2, 28; 2, 2, 67. —Far more freq. and class.,Mentally, firmness, manliness shown in enduring or undertaking hardship; fortitude, resolution, bravery, courage, intrepidity (cf. virtus):fortitudo est considerata periculorum susceptio et laborum perpessio,
Cic. Inv. 2, 54, 163:fortitudo est, inquit (Chrysippus), scientia rerum perferendarum vel affectio animi in patiendo ac perferendo summae legi parens sine timore,
id. Tusc. 4, 24, 53; cf.:fortitudo est animi affectio, cum in adeundo periculo et in labore ac dolore patiens, tum procul ab omni metu,
id. ib. 5, 14, 41:quae (fortitudo) est dolorum laborumque contemptio... Fortitudinem quoque aliquo modo expediunt, cum tradunt rationem neglegendae mortis, perpetiendi doloris,
id. Off. 3, 33, 117:fortitudo est rerum magnarum appetitio et rerum humilium contemptio et laboris cum utilitatis ratione perpessio,
Auct. Her. 3, 2, 3; cf. ib. 4, 25, 35:probe definitur a Stoicis fortitudo, cum eam virtutem esse dicunt propugnantem pro aequitate,
Cic. Off. 1, 19, 62 sq.:magnitudinis animi et fortitudinis est, nihil extimescere, omnia humana despicere, nihil quod homini accidere possit intolerandum putare,
id. ib. 3, 27, 100:unde in laboribus et periculis fortitudo?
id. Rep. 1, 2:illae sunt solae virtutes imperatoriae, labor in negotiis, fortitudo in periculis, industria in agendo, etc.,
id. de Imp. Pomp. 11, 29:hoc sentire prudentiae est: facere fortitudinis,
id. Sest. 40, 86: pro multitudine hominum et pro gloria belli atque fortitudinis, angustos se fines habere arbitrabantur (Helvetii), * Caes. B. G. 1, 2 fin.:fortitudinem Gallorum Germanorumque miramur,
Quint. 8, 4, 20:malarum rerum audacia fortitudo vocatur,
Sall. C. 52, 11.—In plur.: sunt igitur domesticae fortitudines non inferiores militaribus, proofs of valor, i. e. valiant decds, Cic. Off. 1, 2 fin.; Vitr. 10, 22. -
15 inveterata
I.Lit.:(α).aquam,
Col. 12, 12:allium, cepamque,
Plin. 19, 6, 34, § 115.— Pass., to become old, to acquire age or durability; to abide, endure (class. but rare):non tam stabilis opinio permaneret,... nec una cum saeclis aetatibusque hominum inveterari posset,
Cic. N. D. 2, 2, 5 B. and K. (al. inveterascere):ad ea, quae inveterari volunt, nitro utuntur,
Plin. 31, 10, 46, § 111:vina,
id. 19, 4, 19, § 53.— Part. pass.: invĕtĕrātus, a, um.Kept for a long time:(β).acetum,
Plin. 23, 2, 28, § 59:vinum,
id. 15, 2, 3, § 7:jecur felis, inveteratum sale,
preserved in, id. 28, 16, 66, § 229; so,fel vino,
id. 32, 7, 25, § 77 et saep.—Inveterate, old, of long standing, rooted:(γ).amicitia,
Cic. Fam. 3, 9, 3:dolor,
id. Tusc. 3, 16, 35:malum,
id. Phil. 5, 11, 31:conglutinatio,
id. de Sen. 20:licentia,
Nep. Eum. 8; Suet. Ner. 16:litterae atque doctrinae,
Aug. C. D. 22, 6 init.:codex,
hardened by age, Col. 4, 8, 4. —Of diseases, sores, etc., deep-seated, chronic, inveterate:II.scabritiae oculorum,
Plin. 24, 12, 31, § 121:ulcus,
id. 29, 4, 18, § 65.— Hence, subst.: invĕtĕrāta, ōrum, n., chronic diseases:vehementius contra inveterata pugnandum,
Sen. Cons. ad Marc. 1, 8.—Trop.1.Mid.:2.inveterari,
to keep, last, endure, Cic. N. D. 2, 2, 5; Plin. 19, 4, 19, § 53.— Esp., in law, part. pass.: inveteratus, established by prescription, customary:mores sunt tacitus consensus populi, longa consuetudine inveteratus,
Ulp. Fragm. 1, 4.— -
16 inveteratus
I.Lit.:(α).aquam,
Col. 12, 12:allium, cepamque,
Plin. 19, 6, 34, § 115.— Pass., to become old, to acquire age or durability; to abide, endure (class. but rare):non tam stabilis opinio permaneret,... nec una cum saeclis aetatibusque hominum inveterari posset,
Cic. N. D. 2, 2, 5 B. and K. (al. inveterascere):ad ea, quae inveterari volunt, nitro utuntur,
Plin. 31, 10, 46, § 111:vina,
id. 19, 4, 19, § 53.— Part. pass.: invĕtĕrātus, a, um.Kept for a long time:(β).acetum,
Plin. 23, 2, 28, § 59:vinum,
id. 15, 2, 3, § 7:jecur felis, inveteratum sale,
preserved in, id. 28, 16, 66, § 229; so,fel vino,
id. 32, 7, 25, § 77 et saep.—Inveterate, old, of long standing, rooted:(γ).amicitia,
Cic. Fam. 3, 9, 3:dolor,
id. Tusc. 3, 16, 35:malum,
id. Phil. 5, 11, 31:conglutinatio,
id. de Sen. 20:licentia,
Nep. Eum. 8; Suet. Ner. 16:litterae atque doctrinae,
Aug. C. D. 22, 6 init.:codex,
hardened by age, Col. 4, 8, 4. —Of diseases, sores, etc., deep-seated, chronic, inveterate:II.scabritiae oculorum,
Plin. 24, 12, 31, § 121:ulcus,
id. 29, 4, 18, § 65.— Hence, subst.: invĕtĕrāta, ōrum, n., chronic diseases:vehementius contra inveterata pugnandum,
Sen. Cons. ad Marc. 1, 8.—Trop.1.Mid.:2.inveterari,
to keep, last, endure, Cic. N. D. 2, 2, 5; Plin. 19, 4, 19, § 53.— Esp., in law, part. pass.: inveteratus, established by prescription, customary:mores sunt tacitus consensus populi, longa consuetudine inveteratus,
Ulp. Fragm. 1, 4.— -
17 invetero
I.Lit.:(α).aquam,
Col. 12, 12:allium, cepamque,
Plin. 19, 6, 34, § 115.— Pass., to become old, to acquire age or durability; to abide, endure (class. but rare):non tam stabilis opinio permaneret,... nec una cum saeclis aetatibusque hominum inveterari posset,
Cic. N. D. 2, 2, 5 B. and K. (al. inveterascere):ad ea, quae inveterari volunt, nitro utuntur,
Plin. 31, 10, 46, § 111:vina,
id. 19, 4, 19, § 53.— Part. pass.: invĕtĕrātus, a, um.Kept for a long time:(β).acetum,
Plin. 23, 2, 28, § 59:vinum,
id. 15, 2, 3, § 7:jecur felis, inveteratum sale,
preserved in, id. 28, 16, 66, § 229; so,fel vino,
id. 32, 7, 25, § 77 et saep.—Inveterate, old, of long standing, rooted:(γ).amicitia,
Cic. Fam. 3, 9, 3:dolor,
id. Tusc. 3, 16, 35:malum,
id. Phil. 5, 11, 31:conglutinatio,
id. de Sen. 20:licentia,
Nep. Eum. 8; Suet. Ner. 16:litterae atque doctrinae,
Aug. C. D. 22, 6 init.:codex,
hardened by age, Col. 4, 8, 4. —Of diseases, sores, etc., deep-seated, chronic, inveterate:II.scabritiae oculorum,
Plin. 24, 12, 31, § 121:ulcus,
id. 29, 4, 18, § 65.— Hence, subst.: invĕtĕrāta, ōrum, n., chronic diseases:vehementius contra inveterata pugnandum,
Sen. Cons. ad Marc. 1, 8.—Trop.1.Mid.:2.inveterari,
to keep, last, endure, Cic. N. D. 2, 2, 5; Plin. 19, 4, 19, § 53.— Esp., in law, part. pass.: inveteratus, established by prescription, customary:mores sunt tacitus consensus populi, longa consuetudine inveteratus,
Ulp. Fragm. 1, 4.— -
18 stabilitas
stăbĭlĭtas, ātis, f. [stabilis], a standing fast or firm, steadfastness, firmness, durability, immovability, stability (class.).I.Lit.: ita mobilitatem equitum, stabilitatem peditum in proeliis praestant, * Caes. B. G. 4, 33:II.stirpes stabilitatem dant iis, quae sustinent,
Cic. N. D. 2, 47, 120:dentium,
Plin. 23, 3, 37, § 74.—Trop.:qui poterit aut corporis firmitate aut fortunae stabilitate confidere?
Cic. Tusc. 5, 14, 40:benevolentiam non stabilitate et constantiā judicare,
id. Off. 1, 15, 47; so (with constantia) id. Lael. 18, 65:stabilitas amicitiae confirmari potest, cum, etc.,
id. ib. 22, 82; cf. id. Fin. 1, 20, 66:hae sunt sententiae, quae stabilitatis aliquid habeant,
id. Tusc. 5, 30, 85.
См. также в других словарях:
Durability — Du ra*bil i*ty, n. [L. durabilitas.] The state or quality of being durable; the power of uninterrupted or long continuance in any condition; the power of resisting agents or influences which tend to cause changes, decay, or dissolution;… … The Collaborative International Dictionary of English
Durability — is the ability to endure. It can refer to: Durable goods, goods with a long usable life in economics. Durability (database systems), one of the ACID properties. In safety and technology: Dust resistant Fire resistant Rot proof Rustproof Thermal… … Wikipedia
durability — index indestructibility, longevity, strength, survival, tolerance Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
durability — late 14c., from O.Fr. durabilité, from L.L. durabilitatem (nom. durabilitas), noun of quality from L. durabilis (see DURABLE (Cf. durable)) … Etymology dictionary
durability — Durability Долговечность, срок службы; стойкость, износостойкость; длительная прочность, выносливость Свойство элемента или системы длительно сохранять работоспособность при определенных условиях эксплуатации. Выносливость, или долговечность… … Толковый англо-русский словарь по нанотехнологии. - М.
durability — [n] sturdiness over time backbone, constancy, durableness, endurance, grit, guts*, gutsiness, hard as nails*, heart*, imperishability, intestinal fortitude, lastingness, moxie*, permanence, persistence, stamina, starch*, staying power*, stick to… … New thesaurus
durability — durable dur‧a‧ble [ˈdjʊərəbl ǁ ˈdʊr ] adjective 1. if something is durable, it lasts a long time, even if it is used a lot: • These materials are used in televisions to make them more durable and more fire resistant. 2. continuing, or continuing … Financial and business terms
durability — I (New American Roget s College Thesaurus) Lastingness Nouns 1. durability, durableness, lastingness, continuity, standing; stability, survival, longevity, age; distance, protraction, or prolongation (of time). See resistance. 2. (long period of… … English dictionary for students
durability — ilgaamžiškumas statusas T sritis automatika atitikmenys: angl. durability; endurance; life; longevity vok. Dauerhaftigkeit, f; Dauerhaltbarkeit, f; Grenznutzungsdauer, f rus. долговечность, f pranc. longévité, f; période de vie, f … Automatikos terminų žodynas
durability — ilgalaikiškumas statusas T sritis Standartizacija ir metrologija apibrėžtis Matavimo priemonės gebėjimas priešintis poveikiams, atsirandantiems eksploatavimo metu. atitikmenys: angl. durability; longevity vok. Dauerhaftigkeit, f rus.… … Penkiakalbis aiškinamasis metrologijos terminų žodynas
durability — ilgalaikiškumas statusas T sritis Standartizacija ir metrologija apibrėžtis Matavimo priemonės savybė išlaikyti tinkamus matavimams parametrus iki kritinės būsenos, įskaitant techninės priežiūros ir remonto pertraukas. atitikmenys: angl.… … Penkiakalbis aiškinamasis metrologijos terminų žodynas