Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

hĕdĕra

  • 41 orno

    orno, āvi, ātum, 1 (old form of the perf. ORNAVET, Column. Rostr.; v. infra), v. a. [perh. root var-, cover; Sanscr. varna-, color], to fit out, furnish, provide with necessaries; to equip, to get ready, prepare (class.; syn. exorno, concinno).
    I.
    In gen.:

    age nunc, orna te,

    Plaut. Ep. 2, 2, 10:

    prandium domi,

    id. Rud. 1, 2, 53: ornatur ferro Enn. ap. Gell. 16, 10 (Ann. v. 190 Vahl.):

    aliquem armis,

    Verg. A. 12, 344:

    decemviros apparitoribus, scribis, librariis, praeconibus, architectis, praeterea mulis, tabernaculis, centuriis, supellectili,

    Cic. Agr. 2, 13, 32:

    aliquem pecuniā,

    Plin. Ep. 3, 21, 3: CLASESQVE-NAVALES-PRIMOS-ORNAVET, fitted out, Column. Rostr.:

    maximas classes,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 9; cf. Liv. 9, 30:

    naves,

    id. 40, 26:

    convivium,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 44:

    copias omnibus rebus,

    id. Imp. Pomp. 8, 20:

    provincias,

    to furnish money, arms, and attendants to governors setting out for their provinces, id. Att. 3, 24, 1; id. ib. 4, 18, 2; Liv. 40, 36, 5; so,

    consules,

    id. ib. —Hence, to trim, provide with oil:

    lampades,

    Vulg. Matt. 25, 7.—
    II.
    In partic., to ornament, adorn, embellish, deck, set off.
    A.
    Lit.:

    Italiam ornare quam domum suam, maluit: quamquam, Italiā ornatā, domus ipsa mihi videtur ornatior,

    Cic. Off. 2, 22, 76:

    scuta ad forum ornandum,

    Liv. 9, 40:

    cornua sertis,

    Verg. A. 7, 488:

    monilia collum,

    Ov. M. 5, 52.—Of dressing the hair, Ov. Am. 1, 14, 5:

    capillos,

    id. ib. 2, 7, 23; Prop. 1, 2, 1.—
    B.
    Trop., to adorn, decorate, set off; to commend, praise, extol; to honor, show honor to, distinguish:

    aliquid magnificentius augere atque ornare,

    Cic. de Or. 1, 21, 94:

    seditiones ipsas,

    id. ib. 2, 28, 124:

    aliquem suis sententiis,

    id. Fam. 15, 4, 11: dicere, laudandum adulescentem, ornandum, tollendum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1:

    civitatem omnibus rebus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    aliquem maximis beneficiis,

    Cic. Att. 6, 1, 5:

    aliquem laudibus,

    id. Phil. 2, 11, 25:

    egressum alicujus frequentiā suā,

    id. Pis. 13, 31:

    candidatum suffragio,

    Plin. Ep. 2, 1, 8: aliquem ornare, to bestow honor upon, advance to honor, Cic. Fam. 1, 1:

    hederā poëtam,

    Verg. E. 7, 25.—Ironically:

    ornatus esses,

    would have been rewarded, Ter. Ad. 2, 1, 22.—Hence, ornātus, a, um, P. a.
    A.
    Fitted out, furnished, provided with necessaries, equipped, accoutred, splendidly furnished (class.;

    syn.: instructus, praeditus): sapiens plurimis artibus instructus et ornatus,

    Cic. Fin. 2, 34, 112:

    scutis telisque parati ornatique,

    id. Caecin. 21, 60:

    equus ornatus,

    Liv. 27, 19:

    elephantus,

    Nep. Hann. 3, 4:

    naves paratissimae, atque omni genere armorum ornatissimae,

    Caes. B. G. 3, 14:

    fundus,

    Cic. Quint. 31, 98:

    Graecia copiis non instructa solum, sed etiam ornata,

    not provided merely, but also splendidly furnished, id. Phil. 10, 4, 9.— Transf.:

    ingenio bono,

    Plaut. Poen. 1, 2, 89.—
    B.
    In partic., ornamented, adorned, decked, decorated, embellished, handsome, ornate:

    sepulcrum floribus ornatum,

    Cic. Fl. 38, 95.— Comp.:

    nihil ornatius,

    Cic. Sen. 16, 57.—Esp., adorned with all good qualities, excellent, distinguished, eminent, illustrious:

    lectissimus atque ornatissimus adulescens,

    Cic. Div. in Caecil. 9, 29:

    in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 42; id. ib. 1, 11, 49:

    homo ornatissimus loco, ordine, nomine, virtute, ingenio, copiis,

    honored, respected, id. Verr. 2, 1, 48, § 127:

    ornati elaboratique versus,

    embellished, id. Or. 11, 36:

    oratio,

    id. de Or. 1, 12, 50:

    locus ad dicendum ornatissimus,

    admirably adapted, id. Imp. Pomp. 1, 1.—Hence, adv.: ornātē, with ornament, ornamentally, ornately, elegantly (class.):

    dicere,

    Cic. de Or. 3, 14, 53:

    apte, distincte, ornate dicere,

    id. Off. 1, 1, 2.— Comp.:

    causas agere ornatius,

    Cic. Fam. 9, 21, 1.— Sup.:

    causam ornatissime et copiosissime defendere,

    Cic. Brut. 5, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > orno

  • 42 palleo

    pallĕo, ui, 2, v. n. [Sanscr. palitas, gray; Gr. pellos, pelidnos, polios; cf. pullus], to be or look pale.
    I.
    Lit.:

    sudat, pallet,

    Cic. Phil. 2, 34, 84:

    pallent amisso sanguine venae,

    Ov. M. 2, 824:

    metu sceleris futuri,

    id. ib. 8, 465:

    timore,

    id. F. 2, 468:

    mea rugosa pallebunt ora senectā,

    Tib. 3, 5, 25;

    morbo,

    Juv. 2, 50:

    fame,

    Mart. 3, 38, 12.— Esp. of lovers: palleat omnis amans;

    hic est color aptus amanti,

    must look pale, Ov. A. A. 1, 729; Prop. 1, 9, 17.—Also through indolence, Mart. 3, 58, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    To be or look sallow, or yellow:

    saxum quoque palluit auro,

    Ov. M. 11, 110:

    arca palleat nummis,

    Mart. 8, 44, 10; id. 9, 55, 1; so, to become turbid:

    Tagus auriferis pallet turbatus arenis,

    Sil. 16, 561.—
    2.
    To lose its natural color, to change color, to fade:

    et numquam Herculeo numine pallet ebur,

    always remains white, Prop. 4 (5), 7, 82:

    sidera pallent,

    Stat. Th. 12, 406:

    ne vitio caeli palleat aegra seges,

    Ov. F. 1, 688:

    pallet nostris Aurora venenis,

    id. M. 7, 209: pallere diem, Luc 7, 177—
    (β).
    With acc.:

    multos pallere colores,

    to change color often, Prop. 1, 15, 39.—
    II.
    Trop.
    A.
    To grow pale, be sick with desire, to long for, eagerly desire any thing:

    ambitione malā aut argenti pallet amore,

    Hor. S. 2, 3, 78:

    nummo,

    Pers. 4, 47.—
    B.
    To grow pale at any thing, to be anxious or fearful. —With dat.:

    pueris,

    i. e. on account of, Hor. Ep. 1, 7, 7:

    ad omnia fulgura,

    Juv. 13, 223:

    Marco sub judice palles?

    Pers. 5, 8.—
    (β).
    With acc.:

    scatentem Belluis pontum,

    Hor. C. 3, 27, 26:

    fraternos ictus,

    Petr. 122; Pers. 5, 184.—
    C.
    To grow pale by excessive application to a thing:

    iratum Eupoliden praegrandi cum sene palles,

    read yourself pale over Eupolis, Pers. 1, 124:

    nunc utile multis Pallere, i. e. studere,

    Juv. 7, 96:

    vigilandum, nitendum, pallendum est,

    of close study, Quint. 7, 10, 14.—Hence, pallens, entis, P. a., pale, wan ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Lit.:

    simulacra modis pallentia miris,

    Lucr. 1, 123:

    umbrae Erebi,

    Verg. A. 4, 26:

    animae,

    id. ib. 4, 242:

    regna,

    of the Lower World, Sil. 13, 408; cf.

    undae,

    i. e. the Styx, the Cocytus, Tib. 3, 5, 21:

    persona,

    Juv. 3, 175:

    pallens morte futurā,

    Verg. A. 8, 709:

    pallentes terrore puellae,

    Ov. A. A. 3, 487. —
    2.
    Transf.
    a.
    Of a faint or pale color, pale-colored, greenish, yellowish, darkcolored:

    pallentes violae,

    Verg. E. 2, 47:

    arva,

    Ov. M. 11, 145:

    gemmā e viridi pallens,

    Plin. 37, 8, 33, § 110:

    hedera,

    Verg. E. 3, 39:

    herbae,

    id. ib. 6, 54:

    lupini,

    Ov. Med. Fac. 69:

    faba,

    Mart. 5, 78, 10:

    sol jungere pallentes equos,

    Tib. 2, 5, 76:

    toga,

    Mart. 9, 58, 8.—
    b.
    Poet., that makes pale:

    morbi,

    Verg. A. 6, 275:

    philtra,

    Ov. A. A. 2, 105:

    curae,

    Mart. 11, 6, 6:

    oscula,

    Val. Fl. 4, 701.—
    B.
    Trop., pale, weak, bad:

    fama,

    pale, Tac. Or. 13 fin.:

    mores,

    bad, vicious, Pers. 5, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > palleo

  • 43 protego

    prō-tĕgo, xi, ctum, 3, v. a., to cover before or in front, to cover over, cover, protect (class.; syn.: defendo, tutor).
    I.
    Lit.:

    tabernacula protecta hederā,

    Caes. B. C. 3, 96:

    rates cratibus ac pluteis,

    id. ib. 1, 25 fin.:

    aedes,

    to furnish with a projecting roof, Cic. Top. 4, 24:

    hunc scutis protegunt hostes,

    to cover, protect, Caes. B. G. 5, 43:

    se umbone,

    Just. 33, 2, 4:

    caput contra solem,

    Plin. 31, 11, 47, § 131:

    scutis protecti corpora longis,

    Verg. A. 8, 662:

    protegendi corporis memor,

    Liv. 2, 6.—
    B.
    In partic., to put up a shed, penthouse, or projecting roof (jurid. Lat.):

    hic in suo protexit,

    Dig. 9, 2, 29:

    jus proiciendi protegendive,

    ib. 8, 2, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To cover or shield from danger, to defend, protect (rare and class.):

    jacentem et spoliatum defendo et protego,

    Cic. Sull. 18, 50:

    ad protegendum regem,

    Liv. 42, 15:

    viros optimos,

    Plin. Ep. 3, 9, 36; Tac. A. 1, 13 fin.:

    aliquem adversus criminantes,

    id. H. 2, 60:

    causam,

    Juv. 11, 32:

    Dominus exercituum proteget eos,

    Vulg. Zach. 9, 15. —
    2.
    Transf., to ward off, keep off:

    hiemes,

    Stat. S. 3, 1, 121.—
    B.
    To cover up, screen, conceal (very rare):

    nequitiam supercilio truci,

    Vell. 2, 100, 5:

    risu protectis insidiis,

    Just. 38, 1, 9:

    parricidii immunitatem metu majore,

    Quint. Decl. 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > protego

  • 44 qua

    quā, adv. [ abl. fem. from qui], on which side, at or in which place, in what direction, where, by what way (class.).
    I.
    Lit., of place:

    orasque Italicas omnis, quā adgreditur mare, sumus circumvecti,

    Plaut. Men. 2, 1, 12:

    fumus si quā exit foras,

    id. Aul. 2, 4, 22:

    jubet persequi, si quā queat reperire quae sustulerit,

    id. Cist. 1, 3, 35: regna mihi liquit Pelops, quā ponto ab Helles urgetur Isthmos, Poët. ap. Sen. Ep. 80, 7; cf. Cic. Or. 49, 163:

    ad omnes introitus, quā adiri poterat,

    id. Caecin. 8, 21:

    quo loco depulsus, Caecina, quā potuit, profectus est,

    id. ib. 8, 22:

    sum e proximo vicini fundo dejectus, quā adibam ad istum fundum,

    id. ib. 29, 82:

    in templum ipse nescio quā ascendit,

    id. Phil. 3, 8, 20:

    eādem, quā ceteri, fugere noluit,

    id. Div. 1, 54, 123:

    quā se parens persequeretur,

    id. Imp. Pomp. 9, 22:

    arx Athenarum, quā ad meridiem vergit,

    Nep. Cim. 2, 5:

    reliquum spatium, quā flumen intermittit,

    Caes. B. G. 1, 38:

    plurima quā silva est,

    Ov. M. 14, 361:

    complentur moenia ac tecta, quāque longissime prospectari poterat,

    i. e. as far as the eye could reach, Tac. A. 3, 1; Verg. A. 2, 753:

    quā te ducit via, dirige gressum,

    id. ib. 1, 401;

    12, 507: oras, quā medius liquor Secernit Europen ab Afro,

    Hor. C. 3, 3, 46; 3, 30, 10; Ov. M. 1, 187:

    vagari, quā velit,

    wherever, wheresoever, as far as, Cic. de Or. 1, 16, 70:

    omnia, quā visus erat, constrata telis, armis,

    Sall. J. 101, 11; cf. Ov. M. 1, 241:

    quā murum ducturi erant,

    Liv. 1, 44; 4, 17; 5, 43:

    quā modo simulato metu cesserant, eā in veram fugam effusi,

    id. 6, 24, 11.— Rarely with antecedent in plur.:

    ad omnes introitus quā adire poterat,

    Cic. Caecin. 8, 21:

    vias relaxat, veniat quā sucus in herbas,

    Verg. G. 1, 90:

    viae, quā,

    id. A. 5, 590:

    duae erant viae, quā, etc.,

    Nep. Eum. 8, 4. —
    II.
    Transf.
    A.
    Partit.: quā... quā, partly... partly; as well... as; both... and:

    mores rapere properant, quā sacrum, quā publicum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 39:

    qui consectare quā maris quā feminas,

    id. Mil. 4, 2, 20; 4, 9, 15:

    ut si sunt quā suis quisque quā totius ordinis viribus,

    Liv. 2, 35, 4:

    omnia convestivit hederā, quā basim villae, quā intercolumnia,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:

    quā dominus, quā advocati,

    id. Att. 2, 19, 3; 9, 12, 1:

    quā de Buthrotiis, quā de Bruto,

    id. ib. 15, 18, 2:

    quā falsa, quā vera,

    Liv. 2, 45 et saep.:

    quā feminae, quā viri,

    Plin. Ep. 6, 33, 4.—
    B.
    As far as, in so far as (mostly post - Aug.):

    statui non ultra attingere externa, nisi quā Romanis cohaerent rebus,

    Liv. 39, 48:

    Aegyptii ignem vocant masculum, quā ardet flamma, et feminam, quā lucet innoxius tactu,

    Sen. Q. N. 3, 12, 2:

    assumere in causam naturas eorum, quā competent, aut mitigare, quā repugnabunt, oportebit,

    Quint. 4, 1, 17; Tac. A. 6, 10; cf.:

    in praesentia non quā filius alicujus, sed quā homo, aestimatur,

    Dig. 35, 2, 63.—
    C.
    In what manner, how, by what method; to what degree or extent:

    quominus ei liceat eādem illā facultate et copiā vagari, quā velit,

    Cic. de Or. 1, 16, 70:

    numquid tute prospexti tibi, Quid fieret? quā fieret?

    Ter. Ad. 4, 5, 56 (id est: quā ratione, quo modo fieret, Don.); cf. id. ib. 4, 4, 18:

    quā facere id possis, nostram nunc accipe mentem,

    Verg. A. 1,676:

    coëant in foedera dextrae, Quā datur,

    Verg. A. 11, 293 Forbig. ad loc.: ante praedico, M. Antonium delectus, quā possit, habiturum, in whatever manner, Cic. Phil. 6, 3, 5:

    veterem tutare sodalem, Quā licet,

    Ov. P. 2, 4, 33:

    quā licet et possum, luctor celare furorem,

    id. H. 15 (16), 235:

    quā populus laboret,

    Hor. C. 3, 8, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > qua

  • 45 scandulaca

    scandulaca genus herbae frugibus inimicae, quod eas velut hedera implicando necat, Fest. p. 330.

    Lewis & Short latin dictionary > scandulaca

  • 46 strangulo

    strangŭlo, āvi, ātum, 1, v. a., = strangalaô (cf. Varr. L. L. 6, § 96 Müll.), to throttle, choke; and, in gen., to stifle, suffocate, strangle (syn. suffoco).
    I.
    Lit. (class.): Domitium strangulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15 fin.:

    strangulata laqueo,

    Tac. A. 6, 25:

    strangulatus in carcere,

    Plin. Ep. 2, 11, 8; Flor. 4, 1, 10:

    venena quae strangulando necant,

    Plin. 20, 7, 26, § 63:

    obesi difficultate spirandi strangulantur,

    Cels. 2, 1 fin.:

    piro strangulatus,

    Suet. Claud. 27:

    strangulatae in oleo ranae,

    Plin. 32, 10, 38, § 114:

    cuniculos vapore,

    id. 33, 4, 21, § 71:

    ne nimio sanguine stranguletur pecus,

    Col. 6, 38, 4; Cels. 4, 4:

    volvam strangulati,

    Plin. 22, 13, 15, § 32:

    sinus (togae) nec strangulet nec fluat,

    too closely drawn together, Quint. 11, 3, 140.—In an obscene double sense: si dicimus, Ille patrem strangulavit, honorem non praefamur. Sin de Aureliā aliquid aut Lolliā, honos praefandus est, * Cic. Fam. 9, 22, 4. —
    2.
    Transf., of things: hedera arbores sugit et strangulat, chokes, i. e. kills, makes unfruitful, Plin. 16, 34, 62, § 152:

    truncum,

    Col. 4, 26, 2:

    sata,

    Quint. 8, prooem. §

    23: solum,

    Plin. 17, 8, 4, § 46:

    fauces tumentes strangulant vocem,

    choke, stifle, constrain, Quint. 11, 3, 20; so,

    sonitum,

    Plin. 2, 43, 43, § 113.— Poet.:

    non tibi sepositas infelix strangulat arca Divitias,

    i. e. contains, Stat. S. 2, 2, 150.—
    II.
    Trop., to torment, torture ( poet. and in post-class. prose):

    strangulat inclusus dolor atque exaestuat intus,

    Ov. Tr. 5, 1, 63:

    voluptates in hoc nos amplectuntur, ut strangulent,

    Sen. Ep. 51, 13:

    plures nimiā congesta pecunia curā Strangulat,

    Juv. 10, 12: venditor omnes causas, quibus strangulatur, exponat, i. e. is forced to the sale, Cod. Th. 12, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > strangulo

  • 47 tenaces

    tĕnax, ācis, adj. [id.], holding fast, griping, tenacious.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    prensatque tenaci forcipe ferrum,

    Verg. A. 12, 404; 8, 453; cf.:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    id. ib. 6, 3:

    vinclum,

    id. G. 4, 412; Ov. M. 11, 252:

    complexus,

    id. ib. 4, 377:

    lappa,

    id. P. 2, 1, 14:

    hedera arborem implicat,

    Cat. 61, 34:

    loca limosa tenacia gravi caeno,

    Tac. A. 1, 63:

    amplexus,

    App. M. 9, p. 219, 17:

    maltha, quae est res omnium tenacissima,

    Plin. 36, 24, 58, § 181.— With gen.:

    herba asperitate etiam vestium tenaci,

    Plin. 27, 5, 15, § 32. — Comp.:

    cutis tenacior capilli,

    Plin. 22, 22, 39, § 82.—
    b.
    Subst.: tĕnāces, ĭum, m., things that hold fast. i. e. bands, stalks, or pedicles of fruit, etc., Pall. Febr. 18, 1; 25, 9; id. Mart. 10, 4 and 9; id. Sept. 17.—
    B.
    In partic., holding fast to wealth, power, etc., griping, sparing, niggardly, stingy, tenacious (class.;

    syn. parcus): filius familias patre parco ac tenaci,

    Cic. Cael. 15, 36: He. Tenaxne pater ejus est? Phi. Immo edepol pertinax, Plaut. Capt. 2, 2, 39:

    parcus, truculentus, tenax,

    Ter. Ad. 5, 4, 12:

    eosdem restrictos et tenaces fuisse,

    Cic. Planc. 22, 54:

    non tenax in largitate,

    Spart. Car. 5.—With gen.:

    genus Quaesiti tenax,

    Ov. M. 7, 657.— Comp.:

    milites tenaciores eorum (armorum) in proelio,

    Suet. Caes. 67.—
    C.
    Transf., of things, that holds or sticks fast: jacere in tenaci gramine, that clings together, i. e. matted, Hor. Epod. 2, 24.— Sup.:

    glaebis tenacissimum solum,

    Plin. Ep. 5, 6, 10:

    cerae,

    sticky, viscid, Verg. G. 4, 161:

    turpe referre pedem nec passu stare tenaci,

    Ov. P. 2, 6, 21.— Comp.:

    pondere tenacior navis,

    Liv. 28, 30, 11:

    panicula glutino tenacior,

    Plin. 16, 36, 64, § 158.—
    II.
    Trop.
    A.
    Holding fast, retentive, firm, steadfast, persistent, tenacious (mostly poet. and in post-Aug. prose); usually joined with gen.:

    memoria tenacissima,

    Quint. 1, 1, 19:

    naturā tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus,

    id. 1, 1, 5:

    pertinacem ultra modum esse tenacem propositi,

    id. 11, 1, 90; so,

    propositi,

    Hor. C. 3, 3, 1; Ov. M. 10, 405:

    tenacem esse sui juris debet,

    Col. 1, 7, 2:

    disciplinae tenacissimus,

    Plin. Ep. 10, 85 (17):

    justitiae,

    Juv. 8, 25:

    ficti pravique (Fama),

    Verg. A. 4, 188:

    veri,

    Pers. 5, 48:

    amicitiarum,

    Vell. 2, 29, 3:

    exempli sui,

    id. 2, 84, 3 Ruhnk.:

    animi,

    Manil. 4, 165:

    longa tenaxque fides,

    Ov. Am. 2, 6, 14.—
    B.
    In a bad sense, stubborn, obstinate:

    equus contra sua vincla tenax,

    Ov. Am. 3, 4, 13; so,

    equus,

    Liv. 39, 25, 13;

    and in a lusus verbb.: si esses equos, esses indomabilis... nimis tenax es,

    Plaut. Cas. 4, 3, 13:

    cum video, quam sint mea fata tenacia, frangor,

    Ov. P. 1, 2, 63:

    ira Caesaris,

    id. ib. 1, 9, 28:

    morbi,

    Suet. Claud. 2.— Adv.: tĕnācĭter, closely, firmly, strongly, tightly, tenaciously.
    a.
    Lit.:

    pressisse tenaciter ungues,

    Ov. H. 9, 21:

    vincire,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6.— Comp.:

    apprehendere,

    Val. Max. 7, 5, 2; Macr. S. 7, 3:

    habitare,

    Aug. Ep. 6.—
    b.
    Trop., persistently, firmly:

    urgere,

    Ov. H. 3, 43.— Comp., Sol. 52, § 44; Amm. 25, 4, 4.— Sup., App. M. 5, p. 167, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > tenaces

  • 48 tenax

    tĕnax, ācis, adj. [id.], holding fast, griping, tenacious.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    prensatque tenaci forcipe ferrum,

    Verg. A. 12, 404; 8, 453; cf.:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    id. ib. 6, 3:

    vinclum,

    id. G. 4, 412; Ov. M. 11, 252:

    complexus,

    id. ib. 4, 377:

    lappa,

    id. P. 2, 1, 14:

    hedera arborem implicat,

    Cat. 61, 34:

    loca limosa tenacia gravi caeno,

    Tac. A. 1, 63:

    amplexus,

    App. M. 9, p. 219, 17:

    maltha, quae est res omnium tenacissima,

    Plin. 36, 24, 58, § 181.— With gen.:

    herba asperitate etiam vestium tenaci,

    Plin. 27, 5, 15, § 32. — Comp.:

    cutis tenacior capilli,

    Plin. 22, 22, 39, § 82.—
    b.
    Subst.: tĕnāces, ĭum, m., things that hold fast. i. e. bands, stalks, or pedicles of fruit, etc., Pall. Febr. 18, 1; 25, 9; id. Mart. 10, 4 and 9; id. Sept. 17.—
    B.
    In partic., holding fast to wealth, power, etc., griping, sparing, niggardly, stingy, tenacious (class.;

    syn. parcus): filius familias patre parco ac tenaci,

    Cic. Cael. 15, 36: He. Tenaxne pater ejus est? Phi. Immo edepol pertinax, Plaut. Capt. 2, 2, 39:

    parcus, truculentus, tenax,

    Ter. Ad. 5, 4, 12:

    eosdem restrictos et tenaces fuisse,

    Cic. Planc. 22, 54:

    non tenax in largitate,

    Spart. Car. 5.—With gen.:

    genus Quaesiti tenax,

    Ov. M. 7, 657.— Comp.:

    milites tenaciores eorum (armorum) in proelio,

    Suet. Caes. 67.—
    C.
    Transf., of things, that holds or sticks fast: jacere in tenaci gramine, that clings together, i. e. matted, Hor. Epod. 2, 24.— Sup.:

    glaebis tenacissimum solum,

    Plin. Ep. 5, 6, 10:

    cerae,

    sticky, viscid, Verg. G. 4, 161:

    turpe referre pedem nec passu stare tenaci,

    Ov. P. 2, 6, 21.— Comp.:

    pondere tenacior navis,

    Liv. 28, 30, 11:

    panicula glutino tenacior,

    Plin. 16, 36, 64, § 158.—
    II.
    Trop.
    A.
    Holding fast, retentive, firm, steadfast, persistent, tenacious (mostly poet. and in post-Aug. prose); usually joined with gen.:

    memoria tenacissima,

    Quint. 1, 1, 19:

    naturā tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus,

    id. 1, 1, 5:

    pertinacem ultra modum esse tenacem propositi,

    id. 11, 1, 90; so,

    propositi,

    Hor. C. 3, 3, 1; Ov. M. 10, 405:

    tenacem esse sui juris debet,

    Col. 1, 7, 2:

    disciplinae tenacissimus,

    Plin. Ep. 10, 85 (17):

    justitiae,

    Juv. 8, 25:

    ficti pravique (Fama),

    Verg. A. 4, 188:

    veri,

    Pers. 5, 48:

    amicitiarum,

    Vell. 2, 29, 3:

    exempli sui,

    id. 2, 84, 3 Ruhnk.:

    animi,

    Manil. 4, 165:

    longa tenaxque fides,

    Ov. Am. 2, 6, 14.—
    B.
    In a bad sense, stubborn, obstinate:

    equus contra sua vincla tenax,

    Ov. Am. 3, 4, 13; so,

    equus,

    Liv. 39, 25, 13;

    and in a lusus verbb.: si esses equos, esses indomabilis... nimis tenax es,

    Plaut. Cas. 4, 3, 13:

    cum video, quam sint mea fata tenacia, frangor,

    Ov. P. 1, 2, 63:

    ira Caesaris,

    id. ib. 1, 9, 28:

    morbi,

    Suet. Claud. 2.— Adv.: tĕnācĭter, closely, firmly, strongly, tightly, tenaciously.
    a.
    Lit.:

    pressisse tenaciter ungues,

    Ov. H. 9, 21:

    vincire,

    Macr. Somn. Scip. 1, 6.— Comp.:

    apprehendere,

    Val. Max. 7, 5, 2; Macr. S. 7, 3:

    habitare,

    Aug. Ep. 6.—
    b.
    Trop., persistently, firmly:

    urgere,

    Ov. H. 3, 43.— Comp., Sol. 52, § 44; Amm. 25, 4, 4.— Sup., App. M. 5, p. 167, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > tenax

  • 49 tero

    tĕro, trīvi, trītum, 3 ( perf. terii, acc. to Charis. p. 220 P.; perf. sync. tristi, Cat. 66, 30), v. a. [root ter; Gr. teirô, truô, tribô, to rub; cf. Lat. tribulare, triticum; akin to terên, tender, Lat. teres], to rub, rub to pieces; to bruise, grind, bray, triturate (syn.: frico, tundo, pinso).
    I.
    Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    In gen.: num me illuc ducis, ubi lapis lapidem terit? (i. e. into a mill), Plaut. As. 1, 1, 16:

    lacrimulam oculos terendo vix vi exprimere,

    Ter. Eun. 1, 1, 23:

    teritur lignum ligno ignemque concipit attritu,

    Plin. 16, 40, 77. § 208: sed nihil hederā praestantius quae [p. 1860] teritur, lauro quae terat, id. ib.:

    aliquid in mortario,

    id. 34, 10, 22, § 104:

    aliquid in farinam,

    id. 34, 18, 50, § 170:

    bacam trapetis,

    Verg. G. 2, 519:

    unguibus herbas,

    Ov. M. 9, 655:

    dentes in stipite,

    id. ib. 8, 369:

    lumina manu,

    Cat. 66, 30:

    sucina trita redolent,

    Mart. 3, 64, 5:

    piper,

    Petr. 74:

    Appia trita rotis,

    Ov. P. 2, 7, 44:

    cibum in ventre,

    i. e. to digest, Cels. 1 praef. med. — Poet.: labellum calamo, i. e. to rub one ' s lip (in playing), Verg. E. 2, 34:

    calcemque terit jam calce Diores,

    treads upon, id. A. 5, 324:

    crystalla labris,

    Mart. 9, 23, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    To rub grain from the ears by treading, to tread out, thresh:

    frumentum,

    Varr. R. R. 1, 13, 5:

    milia frumenti tua triverit area centum,

    Hor. S. 1, 1, 45:

    area dum messes teret,

    Tib. 1, 5, 22:

    teret area culmos,

    Verg. G. 1, 192; cf.:

    ut patria careo, bis frugibus area trita est,

    i. e. it has twice been harvest-time, Ov. Tr. 4, 6, 19.—
    2.
    To cleanse or beautify by rubbing, to smooth, furbish, burnish, polish, sharpen (syn.:

    polio, acuo): oculos,

    Plaut. Poen. 1, 2, 103:

    crura mordaci pumice,

    Ov. A. A. 1, 506:

    hinc radios trivere rotis,

    smoothed, turned, Verg. G. 2, 444:

    vitrum torno,

    Plin. 36, 26, 66, § 193:

    catillum manibus,

    Hor. S. 1, 3, 90:

    tritus cimice lectus,

    Mart. 11, 33, 1.—
    3.
    To lessen by rubbing, to rub away; to wear away by use, wear out:

    (navem) ligneam, saepe tritam,

    Plaut. Men. 2, 3, 52:

    hoc (tempus) rigidas silices, hoc adamanta terit,

    Ov. Tr. 4, 6. 14:

    ferrum,

    to dull, id. M. 12, 167:

    mucronem rubigine silicem liquore,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 15:

    trita labore colla,

    Ov. M. 15, 124:

    trita subucula,

    Hor. Ep. 1, 1, 96:

    trita vestis,

    id. ib. 1, 19, 38:

    librum,

    i. e. to read often, Mart. 8, 3, 4; 11, 3, 4; cf.:

    quid haberet, Quod legeret tereretque viritim publicus usus?

    Hor. Ep. 2, 1, 92:

    pocula labris patrum trita,

    Mart. 11, 12, 3: ut illum di terant, qui primum olitor caepam protulit, crush, annihilate, Naev. ap. Prisc. p. 681 P.—
    4.
    Of persons, pass., to be employed in. occupied with:

    nos qui in foro verisque litibus terimur,

    Plin. Ep. 2, 3, 5:

    litibus,

    id. ib. 10, 12, 3.—
    5.
    To tread often, to visit, frequent a way or place (cf.:

    calco, calcito): angustum formica terens iter,

    Verg. G. 1, 380:

    iter propositum,

    Prop. 2, 30 (3, 28), 14:

    Appiam mannis,

    Hor. Epod. 4, 14:

    viam,

    Ov. A. A. 1, 52; Lucr. 1, 927:

    via trita pede,

    Tib. 4, 13, 10:

    ambulator porticum terit,

    Mart. 2, 11, 2:

    limina,

    id. 10, 10, 2:

    mea nocturnis trita fenestra dolis,

    Prop. 4 (5), 7, 16:

    nec jam clarissimorum virorum receptacula habitatore servo teruntur,

    Plin. Pan. 50, 3: flavaeque terens querceta Maricae Liris, Claud. Cons. Prob. et Olybr 259. —
    6.
    In mal. part.:

    Bojus est, Bojam terit,

    Plaut. Capt. 4, 2, 108; so Prop. 3, 11 (4. 10), 30; Petr. 87. —
    II.
    Trop. (freq. in good prose).
    A.
    To wear away, use up, i. e. to pass, spend time; usu. to waste, spend in dissipation, etc. (syn.:

    absumo, consumo): teritur dies,

    Plaut. Truc. 5, 20:

    diem sermone terere segnities merast,

    id. Trin. 3, 3, 67:

    naves diem trivere,

    Liv. 37, 27, 8:

    tempus in convivio luxuque,

    id. 1, 57, 9:

    tempus ibi in secreto,

    id. 26, 19, 5:

    omnem aetatem in his discendis rebus,

    Cic. de Or. 3, 31, 123:

    teretur interea tempus,

    id. Phil. 5, 11, 30:

    jam alteram aetatem bellis civilibus,

    Hor. Epod. 16, 1:

    omne aevum ferro,

    Verg. A. 9, 609:

    spe otia,

    id. ib. 4, 271:

    otium conviviis comissationibusque inter se,

    Liv. 1, 57, 5. —
    B.
    To expend, employ (late Lat.):

    qui operam teri frustra,

    Amm. 27, 12, 12. —
    C.
    To exert greatly, exhaust:

    ne in opere longinquo sese tererent, Liv 6, 8, 10: ut in armis terant plebem,

    id. 6, 27, 7.—
    D.
    Of language, to wear out by use, i. e. to render common, commonplace, or trite (in verb finit. very rare, but freq. as a P. a.):

    jam hoc verbum satis hesterno sermone trivimus,

    Cic. Ac. 2, 6, 18:

    quae (nomina) nunc consuetudo diurna trivit,

    id. Fin. 3, 4, 15.—
    * E.
    To tread under foot, i. e. to injure, violate a thing:

    jurata deorum majestas teritur,

    Claud. in Rufin. 1, 228. — Hence, P. a.: trītus, a, um.
    A.
    Prop. of a road or way, oft-trodden, beaten, frequented, common:

    iter,

    Cic. Phil. 1, 3, 7:

    via,

    id. Brut. 81, 281:

    quadrijugi spatium,

    Ov. M. 2, 167. — Sup.:

    tritissima quaeque via,

    Sen. Vit. Beat. 1, 2. —
    B.
    Fig.
    1.
    Practised, expert:

    tritas aures habere,

    Cic. Fam. 9, 16, 4; so id. Brut. 32, 124.— Comp.:

    tritiores manūs ad aedificandum perficere,

    Vitr. 2, 1, 6. —
    2.
    Of language, used often or much, familiar, common, commonplace, trite:

    quid in Graeco sermone tam tritum atque celebratum est, quam, etc.,

    Cic. Fl. 27, 65:

    nomen minus tritum sermone nostro,

    id. Rep. 2, 29, 52:

    ex quo illud: summum jus summā injuriā factum est jam tritum sermone proverbium,

    id. Off. 1, 10, 33.— Comp.:

    faciamus tractando usitatius hoc verbum ac tritius,

    Cic. Ac. 1, 7, 27:

    compedes, quas induere aureas mos tritior vetat,

    Plin. 33, 12, 54, § 152.

    Lewis & Short latin dictionary > tero

  • 50 vireo

    1.
    vĭrĕo, ui, ēre, v. n., to be green or verdant (syn. viridor).
    I.
    Lit.:

    alia semper virent, alia, hieme nudatā, verno tempore tepefacta frondescunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    fronde virere novā,

    Verg. A. 6, 206:

    quo viret uva jugo,

    Prop. 2, 34 (3, 32), 78:

    quod pubes hederā virente Gaudeat,

    Hor. C. 1, 25, 17:

    summa (montis) pinu,

    Ov. F. 5, 382:

    lucus,

    id. M. 14, 837:

    agellus,

    Hor. A. P. 117:

    stagna musco,

    Verg. G. 4, 18:

    circa ilicibus virentem Alburnum,

    id. ib. 3, 146:

    pectora felle,

    Ov. M. 2, 777: metalla Taygeti, of the green Spartan marble, Mart. 6, 42, 11; 9, 76, 9.—
    II.
    Trop., to be fresh, vigorous, or lively; to flourish, bloom:

    vegetum ingenium vivido pectore vigebat, virebatque integris sensibus,

    Liv. 6, 22, 7; cf. Hor. C. 1, 9, 17:

    Chia,

    id. ib. 4, 13, 6:

    dum virent genua,

    id. Epod. 13, 4:

    aetas populi Romani viruit,

    Flor. 1, 22:

    ut novus serpens... solet squamā virere recenti,

    Ov. M. 9, 267:

    virium gloriā virente florere,

    Just. 4, 4, 5.
    2.
    vĭrĕo, ōnis, m., a kind of bird; acc. to some, the greenfinch, Plin. 18, 29, 69, § 292.

    Lewis & Short latin dictionary > vireo

  • 51 virido

    vĭrĭdo, āre, 1, v. a. and n. [id.].
    I.
    Act., to make green, cause to grow green:

    hastas floribus,

    Val. Fl. 6, 136:

    vada subnatis viridentur ab herbis,

    become green, Ov. Hal. 90.—More freq.,
    II.
    Neutr., in the part. pres. viridans, growing green, green, verdant:

    cingit viridanti tempora lauro,

    Verg. A. 5, 539:

    herbae,

    Lucr. 2, 33; 5, 1396:

    hedera,

    Plin. 8, 32, 50, § 117; cf.:

    proximus ut viridante toro consederat herbae,

    Verg. A. 5, 388:

    gemmae,

    Plin. 37, 8, 34, § 113:

    color,

    Lucr. 5, 785.

    Lewis & Short latin dictionary > virido

См. также в других словарях:

  • Hedera — Pour les articles homonymes, voir Lierre …   Wikipédia en Français

  • HEDERA — an ab haerendo, mirae enim tenacitatis est, an quod edita petat, an quod exedat parietes, dicta? celebre olim Bacchi coronamentum fuit. Plin. l. 16. c. 34. Dicitur Alexandrum ob raritatem ita coronato exercitu, victorem ex India rediisse, exemplo …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Hedĕra — L. (Efeu), Gattung der Araliazeen, mittels Haftwurzeln hoch kletternde oder am Boden kriechende Sträucher mit meist eckig gelappten, ganzrandigen, lederartigen, bleibenden Blättern, Blüten in traubig oder doldig gestellten Dolden an aufrechten… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Hedĕra — (Epheu, H. L.), Pflanzengattung aus der Familie der Araliaceae, 5. Kl. 2. Ordn. L.; Rand des Kelches vorspringend od. gezähnt, 5–10 Blumenblätter, an der Spitze nicht mit einander verwachsen, 5–10 Staubgefäße, 5–10 zuneigende Griffel od. in einen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Hedera — Hedĕra, s. Efeu …   Kleines Konversations-Lexikon

  • hedera — [ edeʀa] n. m. ÉTYM. 1873, in P. Larousse; mot latin « lierre ». ❖ ♦ Bot. Nom scientifique du lierre …   Encyclopédie Universelle

  • Hedera —   [lateinisch], wissenschaftlicher Name der Pflanzengattung Efeu.   …   Universal-Lexikon

  • hédera — s. f. Hera …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Hedera —   Hiedras Hedera …   Wikipedia Español

  • Hedera — Pour les articles homonymes, voir Lierre. Lierre …   Wikipédia en Français

  • Hedera — Efeu Efeu (Hedera helix) Systematik Abteilung: Bedecktsamer (Magnoliophyta) …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»