Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

for+refuge

  • 21 ara

    āra, ae, f. (Osc. form aasa; Umbr. asa: PELLEX. ASAM. IVNONIS. NE. TAGITO., Lex Numae ap. Gell. 4, 3, 3; cf. Serv. ad Verg. A. 4, 219; Macr. S. 3, 2) [perh. Sanscr. ās, Gr. hêmai, Dor. hêsmai = to sit, as the seat or resting-place of the victim or offering; v. Curt. p. 381 sq.], an altar.
    I.
    Lit.: Jovis aram sanguine turpari, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 35, 85 (Trag. v. 125 Vahl.):

    Inde ignem in aram, ut Ephesiae Dianae laeta laudes,

    Plaut. Mil. 2, 5, 1:

    omnīs accedere ad aras... aras sanguine multo Spargere,

    Lucr. 5, 1199 sq.; so id. 1, 84:

    turicremas aras,

    id. 2, 353 (adopted by Verg. A. 4, 453);

    2, 417: multo sanguine maesti Conspergunt aras adolentque altaria donis,

    id. 4, 1237 al.:

    ara Aio Loquenti consecrata,

    Cic. Div. 1, 45, 101:

    ara condita atque dicata,

    Liv. 1, 7; cf. Suet. Claud. 2:

    ara sacrata,

    Liv. 40, 22; cf. Suet. Tib. 14:

    exstruere,

    id. Aug. 15; so Vulg. 4 Reg. 21, 4:

    construere,

    ib. 2 Par. 33, 3:

    facere,

    ib. ib. 33, 15:

    erigere,

    ib. Num. 23, 4:

    aedificare,

    ib. 3 Reg. 14, 23:

    ponere,

    ib. ib. 16, 32:

    destruere,

    ib. Exod. 34, 13, and ib. Jud. 6, 25:

    subvertere,

    ib. Deut. 7, 5:

    dissipare,

    ib. ib. 12, 3:

    suffodere,

    ib. Jud. 31, 32:

    demolire,

    ib. Ezech. 6, 4:

    depopulari, ib. Osee, 10, 2: interibunt arae vestrae,

    ib. Ezech. 6, 6 et saep.—Altars were erected not only in the temples, but also in the streets and highways, in the open air, Plaut. Aul. 4, 1, 20.—Esp. were altars erected in the courts of houses (impluvia), for the family gods (Penates), while the household gods (Lares) received offerings upon a small hearth (focus) in the family hall (atrium); hence, arae et foci, meton. for home, or hearth and home, and pro aris et focis pugnare, to fight for altars and fires, for one's dearest possessions:

    urbem, agrum, aras, focos seque dedere,

    Plaut. Am. 1, 1, 71:

    te amicum Deiotari regis arae focique viderunt,

    Cic. Deiot. 3:

    de vestris conjugibus ac liberis, de aris ac focis, decernite,

    id. Cat. 4, 11, 24; id. Sest. 42:

    nos domicilia, sedesque populi Romani, Penates, aras, focos, sepulcra majorum defendimus,

    id. Phil. 8, 3:

    patriae, parentibus, aris atque focis bellum parare,

    Sall. C. 52, 3:

    pro patriā, pro liberis, pro aris atque focis suis cernere,

    id. ib. 59, 5:

    sibi pro aris focisque et deūm templis ac solo, in quo nati essent, dimicandum fore,

    Liv. 5, 30 et saep.—Criminals fled to the altars for protection, Don. ad Ter. Heaut. 5, 2, 22:

    interim hanc aram occupabo,

    Plaut. Most. 5, 1, 45:

    Priamum cum in aram confugisset, hostilis manus interemit,

    Cic. Tusc. 1, 35, 85:

    eo ille confugit in arāque consedit,

    Nep. Paus. 4, 4:

    Veneris sanctae considam vinctus ad aras: haec supplicibus favet,

    Tib. 4, 13, 23.—Hence, trop., protection, refuge, shelter:

    tamquam in aram confugitis ad deum,

    Cic. N. D. 3, 10, 25:

    ad aram legum confugere,

    id. Verr. 2, 2, 3:

    hic portus, haec ara sociorum,

    id. ib. 2, 5, 48; Ov. Tr. 4, 5, 2; 5, 6, 14; id. H. 1, 110; id. P. 2, 8, 68.—One who took an oath was accustomed to lay hold of the altar, in confirmation of it, Plaut. Rud. 5, 2, 46:

    qui si aram tenens juraret, crederet nemo,

    Cic. Fl. 36, 90; Nep. Hann. 2, 4 (cf. Liv. 21, 1):

    tango aras, medios ignes et numina testor,

    Verg. A. 12, 201; 4, 219: ara sepulcri, a funeral pile, regarded as an altar, Verg. A. 6, 177; Sil. 15, 388.—
    II.
    Meton.
    A.
    The Altar, a constellation in the southern sky, Gr. Thutêrion (Arat. 403 al.): Aram, quam flatu permulcet spiritus austri, poët. ap. Cic. N. D. 2, 44, 114; so Cic. Arat. 202; 213 Orell.; Hyg. Astr. 2, 39, and id. ib. 3, 38:

    pressa,

    i. e. low in the south, Ov. M. 2, 139. —
    B.
    Arae, The Altars.
    a.
    Rocky cliffs in the Mediterranean Sea, between Sicily Sardinia and Africa, so called from their shape, Varr. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 108;

    Quadrig. Ann. ib.: saxa vocant Itali, mediis quae in fluctibus, Aras,

    Verg. A. 1, 109.—
    b.
    Arae Philaenorum, v. Philaeni.—
    III.
    Transf., in gen., a monument of stone:

    ara virtutis,

    Cic. Phil. 14, 13:

    Lunensis ara,

    of Lunensian marble, Suet. Ner. 50 fin. —Also [p. 150] a tombstone:

    ARAM D. S. P. R. (de suā pecuniā restituit),

    Inscr. Orell. 4521; so ib. 4522; 4826.

    Lewis & Short latin dictionary > ara

  • 22

        adv.    [old dat. and abl. of pron. stem I-].    I. Locat. and abl. uses, there, in that place: cum tu eo quinque legiones haberes.—Fig.: res erat eo iam loci, ut, etc., in such a condition.—Therefore, on that account, for that reason: lassam aibant tum esse; eo ad eam non admissa sum, T.: dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior: quod eo volo, quia mihi utile est: quin eo sit occisus, quod non potuerit, etc.: eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem: hoc eo facit, ut ille abesset: quod ego non eo vereor, ne mihi noceat.—With words of comparison, so much, by so much: quae quo plura sunt, eo meliore mente: quanto longius abscederent, eo, etc., L.: eo Mors atrocior erit, quod sit interfectus, etc.: eo libentius dixit, ut, etc.: quod quo studiosius absconditur, eo magis eminet: eo minus veritus navibus, quod in littore molli, etc., Cs.: ego illa extuli et eo quidem magis, ne putaret, etc.—    II. Dat. uses, to that place, thither: eo se recipere coeperunt, Cs.: eo respectum habere, a refuge in that quarter: ubi colonia esset, eo coloniam deducere: Ibit eo quo vis, etc., H.— Thereto, in addition, besides: eo accessit studium doctrinae: eo accedebat, quod, etc.— To that end, with that purpose, to this result: res eo spectat, ut, etc.: eo maxime incumbis: hoc eo valebat, ut, etc., N.— To that degree, to such an extent, so far, to such a point: usque eo commotus est, ut, etc.: eo magnitudinis procedere, S.: ubi iam eo consuetudinis adducta res est, ut, etc., L.: eo inopiae venere, ut vescerentur, etc. — Of time, up to the time, until, so long: bibitur usque eo, dum, etc.: usque eo se tenuit, quoad legati venerunt.
    * * *
    I
    there, to/toward that place; in that direction; to that object/point/stage
    II
    therefore, for that reason, consequently; by that degree; so much the more/less
    III
    eare, evi, etus V
    go, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; be in the middle
    IV
    ire, ivi(ii), itus V
    go, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; sail

    Latin-English dictionary >

  • 23 receptus

        receptus ūs, m    [re-+CAP-], a taking back, retraction, recantation: nimis pertinacis sententiae, L.—Of troops, a falling back, retiring, retreat, way of retreat: expeditum ad suos receptum habere, Cs.: ut nec receptum a tergo circumvenit haberent, L.: cum receptus primis non esset, L.: ut in Siciliam receptus daretur, Cs.: haud facili inde receptu, retreat being difficult, L.—In phrases with cano or signum: Caesar receptui cani iussit, to sound a retreat, Cs.: signum dare receptui, signal for retreat, L.—Fig., a retreat, withdrawal, way of escape: receptum ad poenitendum habere, L.: a malis consiliis, L.—In phrases with cano or signum: revocante et receptui canente senatu, i. e. directing him to stop hostilities: a miseriis contemplandis canere receptui, to give the signal for leaving off, etc.: (bucina) cecinit iussos inflata receptūs, O.: cane, Musa, receptūs, i. e. cease, O.— A refuge, place of shelter: habere ad Caesaris amicitiam receptum, Cs.: ad expertam clementiam, L.
    * * *

    Latin-English dictionary > receptus

  • 24 deverticulum

    dēvertĭcŭlum (many MSS. and some edd. dīvert-, old form dēvort-), i, n. [deverto].
    I.
    A by-road, by-path, side-way.
    A.
    Prop.:

    quae deverticula flexionesque quaesivisti?

    Cic. Pis. 22, 53; Ter. Eun. 4, 2, 7; Curt. 3, 13, 9; Suet. Ner. 48; Plin. 31, 3, 25, § 42; Front. Aquaed. 5:

    fluminis,

    a branch, Dig. 41, 3, 45; 44, 3, 7.—
    B.
    Trop., a deviation, digression:

    legentibus velut deverticula amoena quaerere,

    Liv. 9, 17; cf. Quint. 10, 1, 29; 9, 2, 79: aquarum calidarum, i. e. a mode of cure (deviating from the simple one) by the use of warm water, Plin. 29, 1, 8, § 23:

    significationis,

    derivation, Gell. 4, 9 in lemm.:

    a deverticulo repetatur fabula,

    from the digression, Juv. 15, 72:

    per varia sectarum deverticula,

    byways of doctrine, Arn. 2, 13.—
    II.
    A place for travellers to put up; an inn, a lodging.
    A.
    Prop.:

    cum gladii abditi ex omnibus locis deverticuli protraherentur,

    Liv. 1, 51 fin.; also, a resort for low characters:

    lupanaria et deverticula,

    Tac. A. 13, 27.—
    B.
    Trop., a refuge, retreat, lurking-place, Plaut. Capt. 3, 3, 8; Cic. Part. 39, 136; id. Rosc. Com. 17, 51; Quint. 12, 3, 11; Plin. 10, 50, 71, § 140.

    Lewis & Short latin dictionary > deverticulum

  • 25 devorticulum

    dēvertĭcŭlum (many MSS. and some edd. dīvert-, old form dēvort-), i, n. [deverto].
    I.
    A by-road, by-path, side-way.
    A.
    Prop.:

    quae deverticula flexionesque quaesivisti?

    Cic. Pis. 22, 53; Ter. Eun. 4, 2, 7; Curt. 3, 13, 9; Suet. Ner. 48; Plin. 31, 3, 25, § 42; Front. Aquaed. 5:

    fluminis,

    a branch, Dig. 41, 3, 45; 44, 3, 7.—
    B.
    Trop., a deviation, digression:

    legentibus velut deverticula amoena quaerere,

    Liv. 9, 17; cf. Quint. 10, 1, 29; 9, 2, 79: aquarum calidarum, i. e. a mode of cure (deviating from the simple one) by the use of warm water, Plin. 29, 1, 8, § 23:

    significationis,

    derivation, Gell. 4, 9 in lemm.:

    a deverticulo repetatur fabula,

    from the digression, Juv. 15, 72:

    per varia sectarum deverticula,

    byways of doctrine, Arn. 2, 13.—
    II.
    A place for travellers to put up; an inn, a lodging.
    A.
    Prop.:

    cum gladii abditi ex omnibus locis deverticuli protraherentur,

    Liv. 1, 51 fin.; also, a resort for low characters:

    lupanaria et deverticula,

    Tac. A. 13, 27.—
    B.
    Trop., a refuge, retreat, lurking-place, Plaut. Capt. 3, 3, 8; Cic. Part. 39, 136; id. Rosc. Com. 17, 51; Quint. 12, 3, 11; Plin. 10, 50, 71, § 140.

    Lewis & Short latin dictionary > devorticulum

  • 26 diverticulum

    dēvertĭcŭlum (many MSS. and some edd. dīvert-, old form dēvort-), i, n. [deverto].
    I.
    A by-road, by-path, side-way.
    A.
    Prop.:

    quae deverticula flexionesque quaesivisti?

    Cic. Pis. 22, 53; Ter. Eun. 4, 2, 7; Curt. 3, 13, 9; Suet. Ner. 48; Plin. 31, 3, 25, § 42; Front. Aquaed. 5:

    fluminis,

    a branch, Dig. 41, 3, 45; 44, 3, 7.—
    B.
    Trop., a deviation, digression:

    legentibus velut deverticula amoena quaerere,

    Liv. 9, 17; cf. Quint. 10, 1, 29; 9, 2, 79: aquarum calidarum, i. e. a mode of cure (deviating from the simple one) by the use of warm water, Plin. 29, 1, 8, § 23:

    significationis,

    derivation, Gell. 4, 9 in lemm.:

    a deverticulo repetatur fabula,

    from the digression, Juv. 15, 72:

    per varia sectarum deverticula,

    byways of doctrine, Arn. 2, 13.—
    II.
    A place for travellers to put up; an inn, a lodging.
    A.
    Prop.:

    cum gladii abditi ex omnibus locis deverticuli protraherentur,

    Liv. 1, 51 fin.; also, a resort for low characters:

    lupanaria et deverticula,

    Tac. A. 13, 27.—
    B.
    Trop., a refuge, retreat, lurking-place, Plaut. Capt. 3, 3, 8; Cic. Part. 39, 136; id. Rosc. Com. 17, 51; Quint. 12, 3, 11; Plin. 10, 50, 71, § 140.

    Lewis & Short latin dictionary > diverticulum

  • 27 pro-fugiō

        pro-fugiō fūgī, —, ere,    to flee, run away, escape: Cirtam, S.: ex oppido, Cs.: domo, L.: cum vi prope iustorum armorum profugisset: ex proelio in provinciam, S.: aliquo militatum, T.: agros, flee from, H.: dominos, Cu.—To flee for succor, take refuge: ad Brutum: ad regem, S.

    Latin-English dictionary > pro-fugiō

  • 28 respectus

        respectus    P. of respicio.
    * * *
    looking back (at); refuge, regard, consideration (for)

    Latin-English dictionary > respectus

  • 29 asa

    altar, structure for sacrifice, pyre; sanctuary; home; refuge, shelter

    Latin-English dictionary > asa

  • 30 auxilia

    auxĭlĭum, ii, n. [augeo], help, aid, assistance, support, succor (syn.: adjumentum, opes, praesidium, subsidium).
    I.
    In gen.: Fer mi auxilium, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89: quo praesidio fretus, auxiliis quibus? Pac. ap. Non. p. 262, 32:

    auxilium argentarium,

    Plaut. Ps. 1,1, 103; id. Ep. 1, 2, 14:

    non habeo ad auxilium copiam,

    Ter. And. 2, 1, 20:

    navita indigus omni vitali auxilio,

    Lucr. 5, 224:

    venerunt ad auxilium,

    Vulg. Jud. 5, 23; ib. Isa. 10, 3 al.—Hence the phrases:

    auxilium esse alicui,

    to assist one, Plaut. Curc. 2, 2, 17; and more freq.: auxilio esse alicui, Enn. ap. Non. p. 111, 16; Plaut. Poen. 5, 3, 18; 5, 4, 107; Ter. Heaut. 5, 2, 39; Nep. Milt. 5, 1; id. Att. 11, 1; Hor. S. 1, 4, 141; Ov. M. 12, 90 al.:

    auxilium ferre alicui,

    to bring assistance, to aid, succor, Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; id. Ad. 2, 1, 1; Lucr. 3, 1064; Cic. Verr. 2, 2, 3;

    (contra aliquem),

    id. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13; Hor. Epod. 1, 21; Ov. M. 2, 580; 4, 693; 13, 71; Vulg. Jud. 20, 14; ib. Job, 30, 13 al.;

    once adferre,

    Ter. Ad. 3, 2, 2:

    dare,

    Verg. A. 2, 691; Vulg. Psa. 59, 13; 107, 13:

    praebere,

    ib. Jud. 12, 2; ib. 1 Par. 12, 21:

    auxilium sibi adjungere,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116:

    expetere,

    Ter. And. 2, 1, 19 sq.:

    unde auxilium petam?

    id. Phorm. 5, 1, 2:

    petere ab aliquo,

    Cic. Or. 41, 141; Ov. M. 7, 507; 5, 178; 14, 461; Vulg. 1 Esdr. 8, 22; ib. Judith, 6, 21 et saep.—In plur.:

    cum (mare) tumet, auxiliis adsidet ille (navita) suis,

    Ov. A. A. 3, 260:

    auxilia portare,

    Sall. C. 6, 5 Kritz:

    magna duo auxilia,

    sources of aid, Liv. 31, 33, 3:

    ne auxilia liberorum innocentibus deessent,

    Quint. 7, 1, 56 et saep.— Meton. (abstr. for concr.), a place of succor, refuge (eccl. Lat.):

    sex (oppida) erunt in fugitivorum auxilia separata,

    Vulg. Num. 35, 6. —
    II.
    Esp.
    A.
    In milit. lang. very freq., and commonly in plur.: auxĭlĭa, ōrum, auxiliary troops, auxiliaries (mostly composed of allies and light-armed troops;

    hence opp. to the legions): auxilium appellatum ab auctu, cum accesserant ei qui adjumento essent alienigenae,

    Varr. L L. 5, § 90 Müll.; Veg. 2, 2; cf.

    auxiliares, and Smith, Dict. Antiq.: quibus (copiis) rex Deiotarus imperatoribus nostris auxilia mitteret,

    Cic. Deiot. 8, 22; so Sall. J 7, 2; Liv. 5, 5, 8 al.:

    auxiliis in mediam aciem conjectis,

    Caes. B. G. 3, 24; so,

    dimittere,

    Sall. J. 8, 2:

    ab sociis et nomine Latino accersere,

    id. ib. 39, 2; cf. id. ib. 84, 2:

    facere mercede,

    Tac. A. 6, 33; Vulg. 1 Macc. 9, 52; ib. 2 Macc. 8, 15 et saep.—Opp to the legions:

    sex legiones et magna equitum ac peditum auxilia,

    Cic. Part. Or. 6, 1; so Suet. Aug. 23; 49; id. Tib. 16; 30; id. Calig. 43; 44; id. Galb. 10 al.—In sing.:

    Oroden auctus auxilio Pharasmanes vocare ad pugnam,

    Tac. A. 6, 34; Ov. M. 11, 387.—Borrowed from miht. lang.: Duodecim deis plus quam in caelo [p. 213] deorumst inmortalium Mihi nunc auxilio adjutores sunt, Plaut. Ep. 5, 2, 10 sq.:

    Auxilia ac socios jam pacto foedere habebant,

    Lucr. 5, 1443.—In gen.: auxilia, military force, power:

    Caesar confisus famā rerum gestarum, infirmis auxiliis proficisci non dubitaverat,

    Caes. B. C. 3, 106; Flor. 2, 8, 15; Just. 1, 6.—
    B.
    In medic. lang., an antidote, remedy, in the most extended sense of the word:

    corporis,

    Cels. 2, 9; so id. 2, 11 fin.; 4, 22; 5, 26, n. 21 al.:

    adversae valetudinis,

    id. 1 praef.; Plin. 25, 3, 6, § 20.—
    C.
    Auxilium as a personified existence, like Fides. Salus, etc., in Plaut. Cist. 1, 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > auxilia

  • 31 auxilium

    auxĭlĭum, ii, n. [augeo], help, aid, assistance, support, succor (syn.: adjumentum, opes, praesidium, subsidium).
    I.
    In gen.: Fer mi auxilium, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89: quo praesidio fretus, auxiliis quibus? Pac. ap. Non. p. 262, 32:

    auxilium argentarium,

    Plaut. Ps. 1,1, 103; id. Ep. 1, 2, 14:

    non habeo ad auxilium copiam,

    Ter. And. 2, 1, 20:

    navita indigus omni vitali auxilio,

    Lucr. 5, 224:

    venerunt ad auxilium,

    Vulg. Jud. 5, 23; ib. Isa. 10, 3 al.—Hence the phrases:

    auxilium esse alicui,

    to assist one, Plaut. Curc. 2, 2, 17; and more freq.: auxilio esse alicui, Enn. ap. Non. p. 111, 16; Plaut. Poen. 5, 3, 18; 5, 4, 107; Ter. Heaut. 5, 2, 39; Nep. Milt. 5, 1; id. Att. 11, 1; Hor. S. 1, 4, 141; Ov. M. 12, 90 al.:

    auxilium ferre alicui,

    to bring assistance, to aid, succor, Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; id. Ad. 2, 1, 1; Lucr. 3, 1064; Cic. Verr. 2, 2, 3;

    (contra aliquem),

    id. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13; Hor. Epod. 1, 21; Ov. M. 2, 580; 4, 693; 13, 71; Vulg. Jud. 20, 14; ib. Job, 30, 13 al.;

    once adferre,

    Ter. Ad. 3, 2, 2:

    dare,

    Verg. A. 2, 691; Vulg. Psa. 59, 13; 107, 13:

    praebere,

    ib. Jud. 12, 2; ib. 1 Par. 12, 21:

    auxilium sibi adjungere,

    Cic. Rosc. Am. 40, 116:

    expetere,

    Ter. And. 2, 1, 19 sq.:

    unde auxilium petam?

    id. Phorm. 5, 1, 2:

    petere ab aliquo,

    Cic. Or. 41, 141; Ov. M. 7, 507; 5, 178; 14, 461; Vulg. 1 Esdr. 8, 22; ib. Judith, 6, 21 et saep.—In plur.:

    cum (mare) tumet, auxiliis adsidet ille (navita) suis,

    Ov. A. A. 3, 260:

    auxilia portare,

    Sall. C. 6, 5 Kritz:

    magna duo auxilia,

    sources of aid, Liv. 31, 33, 3:

    ne auxilia liberorum innocentibus deessent,

    Quint. 7, 1, 56 et saep.— Meton. (abstr. for concr.), a place of succor, refuge (eccl. Lat.):

    sex (oppida) erunt in fugitivorum auxilia separata,

    Vulg. Num. 35, 6. —
    II.
    Esp.
    A.
    In milit. lang. very freq., and commonly in plur.: auxĭlĭa, ōrum, auxiliary troops, auxiliaries (mostly composed of allies and light-armed troops;

    hence opp. to the legions): auxilium appellatum ab auctu, cum accesserant ei qui adjumento essent alienigenae,

    Varr. L L. 5, § 90 Müll.; Veg. 2, 2; cf.

    auxiliares, and Smith, Dict. Antiq.: quibus (copiis) rex Deiotarus imperatoribus nostris auxilia mitteret,

    Cic. Deiot. 8, 22; so Sall. J 7, 2; Liv. 5, 5, 8 al.:

    auxiliis in mediam aciem conjectis,

    Caes. B. G. 3, 24; so,

    dimittere,

    Sall. J. 8, 2:

    ab sociis et nomine Latino accersere,

    id. ib. 39, 2; cf. id. ib. 84, 2:

    facere mercede,

    Tac. A. 6, 33; Vulg. 1 Macc. 9, 52; ib. 2 Macc. 8, 15 et saep.—Opp to the legions:

    sex legiones et magna equitum ac peditum auxilia,

    Cic. Part. Or. 6, 1; so Suet. Aug. 23; 49; id. Tib. 16; 30; id. Calig. 43; 44; id. Galb. 10 al.—In sing.:

    Oroden auctus auxilio Pharasmanes vocare ad pugnam,

    Tac. A. 6, 34; Ov. M. 11, 387.—Borrowed from miht. lang.: Duodecim deis plus quam in caelo [p. 213] deorumst inmortalium Mihi nunc auxilio adjutores sunt, Plaut. Ep. 5, 2, 10 sq.:

    Auxilia ac socios jam pacto foedere habebant,

    Lucr. 5, 1443.—In gen.: auxilia, military force, power:

    Caesar confisus famā rerum gestarum, infirmis auxiliis proficisci non dubitaverat,

    Caes. B. C. 3, 106; Flor. 2, 8, 15; Just. 1, 6.—
    B.
    In medic. lang., an antidote, remedy, in the most extended sense of the word:

    corporis,

    Cels. 2, 9; so id. 2, 11 fin.; 4, 22; 5, 26, n. 21 al.:

    adversae valetudinis,

    id. 1 praef.; Plin. 25, 3, 6, § 20.—
    C.
    Auxilium as a personified existence, like Fides. Salus, etc., in Plaut. Cist. 1, 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > auxilium

  • 32 Derbe

    Derbē, es, f., = Derbê, a fortified city of Lycaonia, residence of Cicero's friend, the tyrant Antipater; a place of refuge for Christians under persecution, now Divlé, Vulg. Act. 14, 6; 16, 1.—Hence,
    1.
    Der-bes, ētis, or Derbētes, ae, m., an inhabitant of Derbe, Cic. Fam. 13, 73, 2.—
    2.
    Derbēus, ēi, m. (Derbaios), of Derbe, Gaius, Vulg. Act. 20, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Derbe

  • 33 Derbes

    Derbē, es, f., = Derbê, a fortified city of Lycaonia, residence of Cicero's friend, the tyrant Antipater; a place of refuge for Christians under persecution, now Divlé, Vulg. Act. 14, 6; 16, 1.—Hence,
    1.
    Der-bes, ētis, or Derbētes, ae, m., an inhabitant of Derbe, Cic. Fam. 13, 73, 2.—
    2.
    Derbēus, ēi, m. (Derbaios), of Derbe, Gaius, Vulg. Act. 20, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Derbes

  • 34 Derbetes

    Derbē, es, f., = Derbê, a fortified city of Lycaonia, residence of Cicero's friend, the tyrant Antipater; a place of refuge for Christians under persecution, now Divlé, Vulg. Act. 14, 6; 16, 1.—Hence,
    1.
    Der-bes, ētis, or Derbētes, ae, m., an inhabitant of Derbe, Cic. Fam. 13, 73, 2.—
    2.
    Derbēus, ēi, m. (Derbaios), of Derbe, Gaius, Vulg. Act. 20, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Derbetes

  • 35 Derbeus

    Derbē, es, f., = Derbê, a fortified city of Lycaonia, residence of Cicero's friend, the tyrant Antipater; a place of refuge for Christians under persecution, now Divlé, Vulg. Act. 14, 6; 16, 1.—Hence,
    1.
    Der-bes, ētis, or Derbētes, ae, m., an inhabitant of Derbe, Cic. Fam. 13, 73, 2.—
    2.
    Derbēus, ēi, m. (Derbaios), of Derbe, Gaius, Vulg. Act. 20, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Derbeus

  • 36 fuga

    fŭga, ae (archaic gen. sing. fugaï, Lucr. 1, 1047; 4, 713), f. [Sanscr. bhug'-, bend; Gr. pheugô, phugê, flight, phuza, terror; Germ. biegen, bend. On fugere and flectere, AngloSax. būgan and fleon; Germ. biegen and fliehen, v. Grimm, Deutsch. Wörterb. 1, 1814], a fleeing, flight, a running away (cf.: effugium, exsilium).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: quove nunc Auxilio aut exili aut fugae freta sim? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 113 Vahl.):

    mittam illa, fugam ab urbe turpissimam,

    Cic. Att. 7, 21, 1:

    desperata,

    id. Phil. 5, 11, 30:

    dant sese in fugam milites,

    take flight, id. Verr. 2, 4, 43, § 95; so,

    in fugam se conferre,

    id. Caecin. 8, 22:

    se conicere,

    id. Cael. 26, 63:

    fugam capere,

    Caes. B. G. 7, 26, 3:

    petere,

    id. ib. 2, 24, 1:

    parare,

    Cic. Att. 7, 26, 1:

    fugae sese mandare,

    Caes. B. G. 2, 24, 2:

    hostes dare in fugam,

    to put to flight, id. ib. 2, 23, 2; 5, 51 fin.;

    for which: convertere aciem in fugam,

    id. ib. 1, 52, 6:

    conicere hostes in fugam,

    id. ib. 6, 8, 6;

    7, 70, 3: impellere in fugam,

    Cic. Rab. Perd. 8, 22: facere fugam, to make or cause flight, put to flight, Liv. 1, 56, 4; 21, 5, 16 Drak.; 21, 52, 10; 22, 24, 8; 26, 4, 8; but also to take flight, to flee, Sall. J. 53, 3; 58, 4; Liv. 8, 9, 12; cf.

    in Verg., dare fugam, under B.: esse in fuga,

    Cic. Att. 7, 23, 2; 7, 24:

    reprimere fugam,

    to prevent, id. ib. 7, 26, 1; Caes. B. G. 3, 14, 1:

    spem fugae tollere,

    id. ib. 1, 25: exercitum fuga, formidine terroreque complere, Ser. Samm. ap. Macr. S. 3, 9, 9.— Plur. (mostly poet.):

    quantae in periculis fugae proximorum,

    Cic. Mil. 26, 69:

    celeres fugae,

    Hor. C. 4, 8, 15:

    notusque fugarum Vertit terga Has drubal,

    Sil. 17, 148; cf.:

    fugas servorum ri det,

    Hor. Ep. 2, 1, 121.—
    2.
    In partic., flight from one's native land, expatriation, exile, banishment:

    sibi exsilium et fugam deprecari,

    Cic. de Or. 3, 3, 9; id. Off. 2, 6, 20; cf. id. Rep. 1, 3; Ov. P. 2, 8, 68:

    latā fugā damnari,

    Amm. 19, 12, 9.—In plur.:

    quoties fugas et caedes jussit princeps,

    Tac. A. 14, 64:

    exsilia et fugae,

    id. Agr. 45.—
    B.
    Transf., in gen., a flying, swift course or motion, speed ( poet.):

    qualis equos Threissa fatigat Harpalyce volucremque fugā praevertitur Hebrum,

    Verg. A. 1, 317:

    cui cesserit incitus amnis: Tanta fuga est,

    Sil. 3, 307:

    latumque fuga superabitis amnem,

    Grat. Cyn. 378:

    exspectet facilemquo fugam ventosque ferentes,

    a swift voyage, Verg. A. 4, 430; cf.: (Neptunus) fugam dedit et praeter [p. 788] vada fervida vexit, gave a swift passage, id. ib. 7, 24;

    but different: fugam dant nubila caelo,

    hasten away, flee away, id. ib. 12, 367:

    fuga temporum,

    a fleeing away, flight, Hor. C. 3, 30, 5:

    quaere fugam morbi,

    seek the removal of the disorder, id. Ep. 1, 6, 29:

    nobilis hic (equus), cujus clara fuga ante alios,

    Juv. 8, 61.—
    2.
    In plur., they who flee, runaways:

    signa fugarum, Col. poët. 10, 125: plane fugae merae,

    Petr. 45 fin.
    3.
    A place of banishment or refuge, Ov. H. 6, 158; id. P. 1, 2, 130.—
    II.
    Trop., a fleeing from, avoiding, escape from an evil; disinclination, aversion (class.):

    simili sunt in culpa, qui officia deserunt mollitia animi, id est laborum et dolorum fuga,

    Cic. Fin. 1, 10, 33:

    fuga laboris desidiam coarguit,

    id. Mur. 4, 9:

    turpitudinis (opp. appetentia honestatis),

    id. Rep. 1, 2:

    hanc ignominiam, vel exsilio vel morte, si alia fuga honoris non esset, vitassem,

    Liv. 3, 67, 2:

    culpae,

    Hor. A. P. 31:

    leti,

    id. S. 2, 6, 95:

    paupertatis,

    id. Ep. 1, 18, 24:

    pericli,

    Verg. A. 8, 251:

    ipsius lucis (with taedium),

    Quint. 1, 3, 66:

    quomodo enim vester Axilla Ala factus est, nisi fugā litterae vastioris?

    Cic. Or. 45, 153.

    Lewis & Short latin dictionary > fuga

  • 37 obtendo

    ob-tendo, di, tum, 3, v. a.
    I.
    To draw, stretch, spread, or place before (cf. obtego; not freq. till after the Aug. per.).
    A.
    Lit.
    1.
    Proque viro nebulam et ventos obtendere inanes, Verg. A. 10, 82:

    sudarium ante faciem,

    Suet. Ner. 48.— Poet.:

    obtentā nocte,

    i. e. in dark night, Verg. G. 1, 248.—
    2.
    Pass., with mid. force:

    oculis membrana obtenditur,

    spreads over, Plin. 11, 37, 55, § 153:

    Britannia Germaniae obtenditur,

    lies over against Germany, Tac. Agr. 10.—
    B.
    Trop., to pretend, allege, plead as an excuse:

    matris preces obtendens,

    Tac. A. 3, 17:

    ad ea Drusus cum arbitrium senatūs obtenderet,

    id. ib. 1, 26:

    valetudinem corporis, aetatem liberūm, nubilem filiam,

    id. ib. 3, 35:

    suae imbecillitati sanitatis appellationem obtendunt,

    Quint. 12, 10, 15: rationem turpitudini, Plin. Ep. 8, 6, 15:

    qui delictis suis excusationem carnis obtendet,

    Lact. 4, 24, 10:

    quid poterimus obtendere,

    plead what excuse, Vulg. Gen. 44, 16.—
    II.
    Transf., to cover, hide, conceal.
    A.
    Lit.:

    obtendunt limina silvis,

    Stat. Th. 2, 248:

    lucem pulvere,

    Sil. 10, 228:

    diem nube atrā,

    Tac. H. 3, 56.—
    B.
    Trop., to hide, conceal, envelop:

    quasi velis quibusdam obtenditur uniuscujusque natura,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15.—
    2.
    To spread over, make a cover for:

    Vitellius curis luxum obtendebat,

    i. e. sought a refuge from, Tac. H. 3, 36 init.

    Lewis & Short latin dictionary > obtendo

  • 38 profugio

    prŏ-fŭgĭo (with first syll. long, Juvenc. 2, 477), fūgi, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to flee before or from, to flee, fly from any thing ( poet. and post-Aug.):

    Phocaeorum Velut profugit execrata civitas Agros,

    Hor. Epod. 16, 18:

    conspectum conversationemque civium suorum profugit,

    Sen. Cons. ad Polyb. 17 (36), 4:

    sedes suas,

    Col. 1, 3, 6:

    natos,

    Plin. 7, 2, 2, § 14:

    dominos,

    Curt. 10, 2, 20; Sen. Herc. Fur. 977.—
    II.
    Neutr., to flee, run away, escape (class.):

    domo profugiens,

    Plaut. Capt. prol. 18:

    pedibus Hadrumetum profugerat,

    Caes. B. C. 2, 23:

    Babyloniam,

    Just. 11, 12, 1:

    Cirtam,

    Sall. J. 21, 2; 23, 2:

    aliquo,

    Ter. Ad. 3, 3, 31:

    longius,

    Hirt. B. G. 8, 13:

    istinc,

    Cic. Sen. 14, 47:

    ex oppido,

    Caes. B. G. 7, 11:

    in Britanniam,

    id. ib. 2, 14:

    domo,

    Cic. Brut. 89, 306; Liv. 1, 59:

    cum vi prope justorum armorum profugisset,

    Cic. Sest. 22, 50 B. and K. (Klotz, vim):

    in exsilium,

    id. Dom. 32, 86:

    ex proelio in provinciam,

    Sall. J. 13, 4:

    e carcere,

    Vell. 2, 19, 3; 2, 30, 5.—
    B.
    In partic., to flee for succor to one, take refuge with one (class.):

    se profugere ad Brutum,

    Cic. Att. 15, 21, 1:

    ad Ciceronem,

    Caes. B. G. 5, 44; Sall. J. 74, 1; Just. 13, 8, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > profugio

  • 39 receptus

    1.
    rĕceptus, a, um, Part. and P. a., v. recipio.
    2.
    rĕceptus, ūs, m. [recipio].
    I.
    A drawing back (very rare).
    A.
    Lit.:

    spiritus... in receptu difficilis,

    hard to recover, Quint. 11, 3, 32, § 53. —
    B.
    Trop., a retraction, recantation:

    receptus nimis pertinacis sententiae,

    Liv. 4, 57, 4. —
    II.
    Milit. t. t., a drawing or falling back, a retiring, retreat (very freq. in prose and poetry):

    ut expeditum ad suos receptum habeant,

    Caes. B. G. 4, 33; so,

    habere receptum ad aliquem,

    id. ib. 6, 9;

    and simply receptus habere,

    id. B. C. 1, 59; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 2; Liv. 27, 27; 44, 39 al.:

    cum receptus primis non esset,

    id. 28, 23; 40, 32:

    dare receptum alicui,

    Caes. B. C. 1, 46; 1, 82 fin.;

    and simply receptus dare,

    id. ib. 2, 30 fin.:

    Caesar receptui cani jussit,

    id. B. G. 7, 47; cf.:

    receptui signum audire,

    Cic. Phil. 13, 7, 15:

    signum dare receptui,

    Liv. 4, 31, 3:

    Caesar receptui suorum timens,

    Caes. B. C. 3, 46; 3, 69:

    receptui sibi consulebant,

    id. ib. 3, 11, §

    4: haud facili inde receptu,

    Liv. 29, 7: ne receptum amittam, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2 et saep.: canere receptui a miseriis contemplandis, to give the signal for leaving off, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 33. — In plur.:

    (bucina) cecinit jussos inflata receptus,

    Ov. M. 1, 340:

    cane, Musa, receptus,

    leave off, id. Tr. 4, 9, 31; and in the signif., place of retreat, refuge:

    tuti recessus,

    Verg. A. 11, 527:

    perdices surculis receptus suos vestiunt,

    nests, Sol. 7 fin. (cf. receptaculum, II. fin.).—
    2.
    Transf., a going back, retreating:

    receptus et recursus maris,

    i. e. the ebb and flow, Eum. Paneg. Const. 6 fin.
    B.
    Trop., a retiring, falling back, retreat:

    receptui canente receptu,

    Cic. Phil. 12, 3, 8; cf. Quint. 12, 11, 4:

    receptus ad Caesaris gratiam atque amicitiam,

    Caes. B. C. 1, 1:

    receptum ad poenitendum habere,

    Liv. 42, 13:

    ad expertam clementiam,

    id. 3, 2:

    a malis consiliis receptum,

    id. 28, 25; Col. 6. 23, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > receptus

  • 40 respectus

    1.
    respectus, a, um, Part. of respicio.
    2.
    respectus, ūs, m. [respicio], a looking back or about (class.).
    I.
    Lit.:

    fugientibus miserabilem respectum incendiorum fore,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    sine respiratione ac respectu pugnabant,

    Liv. 8, 38:

    effuse ac sine respectu fugit,

    id. 32, 12:

    sine respectu mea fata relinquens,

    Verg. Cul. 226. —
    B.
    Meton., a refuge, retreat, asylum:

    ad Romanos,

    Liv. 42, 46:

    respectum pulcherrimum et praesidium firmissimum adimit rei publicae,

    Cic. Phil. 10, 4, 9; 11, 11, 26; Liv. 21, 44; cf.:

    omnium rerum respectum praeterquam victoriam nobis abscindamus,

    id. 9, 23.:

    in idolis nationum non erit respectus,

    Vulg. Sap. 14, 11. —
    II.
    Trop., respect, regard, consideration (cf. ratio; in this signif. rare before the Aug. per., and usu. in abl.;

    a favorite word of Liv.): respectum ad senatum et ad bonos non habere,

    Cic. Phil. 5, 18, 49:

    ad Romanos,

    Liv. 42, 46:

    ni respectus equitum praepedisset animos,

    id. 9, 14:

    Romanorum maxime respectus civitates movit,

    id. 35, 38; Sen. Ira, 2, 28, 8:

    respectum amicitiae habere,

    Liv. 42, 37; 26, 1. — Abl.: respectu, by a regard, with regard; with gen.:

    factione respectuque rerum privatarum Appius vicit,

    by a regard for private interests, Liv. 2, 30; so id. 8, 28; 9, 45; 31, 46; 42, 9; 45, 18; Quint. 12, 9, 11; Ov. Tr. 1, 3, 100:

    respectu cupiunt hic tamen esse sui,

    id. P. 4, 9, 100; Phaedr. 5, 4, 7 al.:

    in illius respectum iste populo praesideat,

    Sen. Ben. 4, 32, 2:

    sine respectu non majestatis modo sed etiam humanitatis,

    Liv. 29, 9:

    sine respectu pudoris,

    Quint. 6, 3, 25; Sen. Contr. 3 (7), 23, 2:

    sine respectu veniae,

    Tac. H. 2, 30:

    fabulae,

    Phaedr. 5, 4, 7:

    paucitatis,

    Just. 11, 9, 2:

    amicitiae,

    id. 12, 10, 8:

    sine respectu sui,

    Sen. Ben. 6, 13, 1:

    Graecum proverbium jactans: occultae musicae nullum esse respectum,

    is in no repute, Suet. Ner. 20 (cf.:

    musicam quae sit abscondita, eam esse nullius rei,

    Gell. 13, 30, 3; Gr. tês lanthanousês mousikês oudeis logos).

    Lewis & Short latin dictionary > respectus

См. также в других словарях:

  • Refuge (United Kingdom charity) — Refuge Founder(s) Erin Pizzey [1] Type Registered UK charity (number 277424) Founded 1971 …   Wikipedia

  • Refuge — Ref uge (r?f ?j), n. [F. r[ e]fuge, L. refugium, fr. refugere to flee back; pref. re + figere. SEe {Fugitive}.] [1913 Webster] 1. Shelter or protection from danger or distress. [1913 Webster] Rocks, dens, and caves! But I in none of these Find… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Refuge island — For the Tasmanian island, see: Refuge Island (Tasmania) A refuge island, also known as a pedestrian refuge or pedestrian island, is a small section of pavement or sidewalk, completely surrounded by asphalt or other road materials, where… …   Wikipedia

  • Refuge (Buddhism) — In lay and monastic ordination ceremonies, Buddhists take the Three Refuges in the Three Jewels and are said to take refuge. The practice of taking refuge on behalf of young or even unborn children is mentioned [ Middle Length Discourses of the… …   Wikipedia

  • Refuge — is a place or state of safety. Refuge may also refer to:Other uses*Area of refuge, a location in a building that may be used by occupants in the event of a fire *A place intended to shelter cultural property, in the context of the Hague… …   Wikipedia

  • Refuge faunique national de Kenai — Cygne trompette sur le Lower Ohmer Lake Catégorie UICN IV (aire de gestion des habitats/espèces) Identifiant …   Wikipédia en Français

  • refuge — (n.) late 14c., from O.Fr. refuge, from L. refugium a taking refuge, place to flee back to, from re back (see RE (Cf. re )) + fugere to flee (see FUGITIVE (Cf. fugitive)) + ium place for …   Etymology dictionary

  • Refuge Hôtel Les Aubergeries — (Шатору лез Альп,Франция) Категория отеля: Адрес: 11 Rue des Aubergeri …   Каталог отелей

  • Refuge Cove — is located on West Redonda Island, British Columbia, Canada at 50° 07 26.12 N, 124° 50 24.35 W. There is a government dock with water for overnight moorage, a fuel dock, and store …   Wikipedia

  • refuge — noun ADJECTIVE ▪ safe ▪ temporary ▪ wildlife ▪ mountain ▪ a monk living in a mountain refuge ▪ …   Collocations dictionary

  • refuge — [[t]re̱fjuːʤ[/t]] refuges 1) N UNCOUNT If you take refuge somewhere, you try to protect yourself from physical harm by going there. They took refuge in a bomb shelter... His home became a place of refuge for the believers. 2) N COUNT A refuge is… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»