Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

deception

  • 41 fallacia

    fallācĭa, ae (abl. also fallacie, App. M. 5, p. 171), f. [fallax], deceit, trick, artifice, stratagem, craft, intrigue (class.; in Cic. only plur.; syn.: fraus, dolus, astus, astutia, calliditas).
    I.
    Prop.
    (α).
    Plur.:

    nonne ab imis unguibus usque ad verticem summum ex fraude, fallaciis, mendaciis constare totus videtur?

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    doli, machinae, fallaciae, praestigiae,

    id. N. D. 3, 29, 73:

    fraudes atque fallaciae,

    id. Clu. 36, 101:

    simulatione et fallaciis,

    id. de Or. 2, 46, 191:

    sine fuco ac fallaciis,

    id. Att. 1, 1, 1:

    quot admoenivi fabricas! quot fallacias!

    Plaut. Cist. 2, 2, 5.—So in plur., Plaut. Capt. 3, 5, 13; 16; 20; id. Mil. 2, 2, 37 et saep.—
    (β).
    Sing.:

    per malitiam et per dolum et fallaciam,

    Plaut. Ps. 2, 4, 15; id. Capt. prol. 40; 46; 2, 1, 25; id. As. 1, 1, 54; 2, 1, 2; 4 al.; Phaedr. 1, 31, 5; 3, 16, 10:

    ausculta quod superest fallaciae,

    Ter. Heaut. 4, 5, 23; Suet. Tib. 62; Flor. 1, 16, 7 al.—Of magical art, Prop. 1, 1, 19 al.—Prov.:

    fallacia alia aliam trudit,

    one lie begets another, Ter. And. 4, 4, 39.—
    II.
    Of things:

    haec ipsa res habet aliquam fallaciam,

    deception, Col. 11, 2, 68:

    peccati,

    Vulg. Hebr. 3, 13; cf. id. Matt. 13, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > fallacia

  • 42 fictum

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fictum

  • 43 fides

    1.
    fĭdes, ĕi ( gen. sing. scanned fĭdēï, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1; Lucr. 5, 102.— Ante-class. and poet. form of the gen. fide, like die, facie, etc., Plaut. Aul. 4, 6, 1; id. Poen. 4, 2, 68; Ov. M. 3, 341; 6, 506; 7, 728; 737; Hor. C. 3, 7, 4; cf. Prisc. p. 781 P.; Charis. p. 53 ib.; Ritschl, Proleg. p. 90.— Dat. fide, Plaut. Trin. 1, 2, 80; 91; 105; Enn. ap. Non. 112, 1, or Ann. v. 111 ed. Vahl.; Hor. S. 1, 3, 95), f. [fido], trust in a person or thing, faith, confidence, reliance, credence, belief (syn.: fidelitas, fiducia, confidentia).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    si sciat noster senex, fidem non esse huic habitam,

    that he has not been trusted, Plaut. As. 2, 4, 52; cf.:

    fides ut habeatur, duabus rebus effici potest... iis fidem habemus, quos plus intelligere quam nos arbitramur... bonis viris ita fides habetur, ut nulla sit in iis fraudis injuriaeque suspicio... prudentia sine justitia nihil valeat ad faciendam fidem, etc.,

    to give confidence, produce confidence, Cic. Off. 2, 9, 33; see in the foll.: neque pauci, neque leves sunt, qui se duo soles vidisse dicant;

    ut non tam fides non habenda, quam ratio quaerenda sit,

    to give credence, id. Rep. 1, 10; cf.:

    quod si insanorum visis fides non est habenda, quia falsa sunt, cur credatur somniantium visis, etc.,

    id. Div. 2, 59, 122:

    si ita posset defendere, tamen fides huic defensioni non haberetur,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 148:

    me miseram! forsitan hic mihi parvam habeat fidem,

    Ter. Eun. 1, 2, 117; cf.:

    cum jam minor fabulis haberetur fides,

    Cic. Rep. 2, 10:

    (fidem) majorem tibi habui quam paene ipsi mihi,

    id. Fam. 5, 20, 2; cf. id. ib. 7, 18, 1:

    ex aliis ei maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41, 4:

    cui maximam fidem suarum rerum habeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 53, § 131; cf.:

    cui summam omnium rerum fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 19, 3:

    fidem commenticiis rebus adjungere,

    Cic. Div. 2, 55, 113:

    testimonio fidem tribuere,

    id. Sull. 3, 10; cf.:

    Cratippus iisdem rebus fidem tribuit,

    id. Div. 1, 3, 5:

    et auctoritatem orationi affert et fidem,

    id. Or. 34, 120:

    si tota oratio nostra omnem sibi fidem sensibus confirmat,

    id. Fin. 1, 21, 71:

    constituere fidem,

    id. Part. Or. 9, 31: fidem facit oratio, awakens or produces belief, id. Brut. 50, 187; cf.:

    quoniam auribus vestris... minorem fidem faceret oratio mea,

    id. Cat. 3, 2, 4:

    aliquamdiu fides fieri non poterat,

    Caes. B. C. 2, 37, 1;

    so with dare (rare): res ipsa fidem sermoni meo dabit,

    App. M. 4, p. 146, 25:

    Hercules cui ea res immortalitatis fidem dedit,

    assured of, Just. 24, 4, 4; Plin. Pan. 74, 3.—With object-clauses:

    fac fidem, te nihil nisi populi utilitatem et fructum quaerere,

    evince, show, Cic. Agr. 2, 8, 22: tibi fidem faciemus, nos ea suadere, quae, etc., will convince, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A. fin.:

    mihi fides apud hunc est, nihil me istius facturum,

    Ter. Heaut. 3, 3, 10; cf.:

    cum vix fides esset, rem ullo modo successuram,

    Suet. Vesp. 7:

    male fidem servando illis quoque abrogant fidem,

    Plaut. Trin. 4, 3, 41:

    quorum rebus gestis, fidem et auctoritatem in testimonio inimicitiarum suspicio derogavit,

    Cic. Font. 7, 13; cf.:

    alicui abrogare fidem juris jurandi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; and:

    omnibus abrogatur fides,

    id. Ac. 2, 11, 36:

    quae res fidem abrogat orationi,

    Auct. Her. 1, 10, 17:

    imminuit et oratoris auctoritatem et orationis fidem,

    Cic. de Or. 2, 37, 156:

    multa fidem promissa levant,

    Hor. Ep. 2, 2, 10: fidem addere, to give credence (opp. fidem demere):

    ex ingenio suo quisque demat vel addat fidem,

    Tac. G. 3 fin.
    B.
    In partic., in mercant. lang., credit:

    cum fides totā Italiā esset angustior, neque creditae pecuniae solverentur,

    Caes. B. C. 3, 1, 2; cf.:

    scimus, Romae solutione impedita fidem concidisse,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    fides de foro sublata erat,

    id. Agr. 2, 3, 8:

    labefacta jam fide,

    credit being impaired, Suet. Vesp. 4:

    pecunia suā aut amicorum fide sumpta mutua,

    Sall. C. 24, 2:

    non contentus agrariis legibus fidem moliri coepit,

    Liv. 6, 11, 8; cf.:

    fidem abrogare,

    id. 6, 41, 11:

    fidemque remque, perdere,

    credit and means, Plaut. Ep. 2, 2, 36; cf.:

    res eos jampridem, fides deficere nuper coepit,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    nisi fide staret res publica, opibus non staturam,

    Liv. 23, 48, 9 Drak.; freq.: res fidesque, for fame and fortune, property and credit, i. e. entire resources, Plaut. Curc. 4, 2, 18; id. Truc. 1, 1, 24; 38; id. Most. 1, 2, 64; Sall. J. 73, 6 Cort.—
    2.
    Beyond the mercant. sphere ( poet. and in post-Aug. prose):

    segetis certa fides meae,

    i. e. return, yield, Hor. C. 3, 16, 30:

    at tibi... Persolvat nullā semina certa fide,

    Tib. 2, 3, 62:

    fallax fides unius anni,

    Plin. Pan. 32, 4:

    quia hanc ejus terrae fidem Menander eludit,

    Quint. 12, 10, 25.
    II.
    Transf., that which produces confidence or belief.
    A.
    The quality that produces confidence in a person, trustworthiness, faithfulness, conscientiousness, credibility, honesty; in things, credibility, truth, etc.
    1.
    In gen. (erroneously regarded by Cicero as the primary signif. of the word; wherefore he derived it from fio; v. the foll. passages):

    fundamentum justitiae est fides, id est dictorum conventorumque constantia et veritas. Ex quo, audeamus imitari Stoicos, credamusque, quia fiat, quod dictum est, appellatam fidem,

    Cic. Off. 1, 7, 23 Beier; cf. id. Fragm. ap. Non. 24, 17 (Rep. 4, 7, p. 428 ed. Mos.); id. Fam. 16, 10 fin.:

    justitia creditis in rebus fides nominatur,

    id. Part. Or. 22, 78:

    meo periculo hujus ego experiar fidem,

    Plaut. Capt. 2, 2, 99; cf.:

    fides fidelitasque amicum erga,

    id. Trin. 5, 2, 2:

    homo antiqua virtute ac fide,

    Ter. Ad. 3, 3, 88; cf.:

    exemplum antiquae probitatis et fidei,

    Cic. Rep. 3, 5:

    esse summa probitate ac fide,

    id. ib. 3, 17:

    vir aequissimus, singulari fide,

    id. ib. 3, 17:

    quorum fides est laudata,

    id. ib. 2, 36:

    quibus facillime justitia et fides convalescit,

    id. ib. 2, 14:

    unde justitia, fides, aequitas?

    id. ib. 1, 2:

    cujus virtuti, fidei, felicitati (Gallia) commendata est,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    aequitas et fides,

    id. Rep. 1, 35; cf.:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides,

    id. ib. 3, 18 fin.:

    quanta fide, quanta religione,

    id. Font. 6, 13:

    hinc fides, illinc fraudatio,

    id. Cat. 2, 11, 25: ille vir haud magna cum re sed plenu' fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 ed. Vahl.): ubi societas? ubi fides majorum? Cato ap. Gell. 10, 3, 17: nulla sancta societas, nec fides regni est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 8, 26 (Trag. v. 412 ed. Vahl.):

    mea eraga te fides et benevolentia,

    Cic. Fam. 1, 5, 1:

    pro vetere ac perpetua erga populum Romanum fide,

    Caes. B. G. 5, 54, 4:

    in fide atque amicitia civitatis Aeduae,

    id. ib. 2, 14, 2:

    in fide manere,

    id. ib. 7, 4, 5; cf.:

    sincera fide in pace Ligures esse,

    Liv. 40, 34, 11:

    si tibi optima fide sua omnia concessit,

    Cic. Rosc. Am. 49, 144:

    praestare fidem,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Top. 10, 42; id. Att. 16, 7, 2; id. Fam. 1, 7, 6:

    te oro per tuam fidem, ne, etc.,

    Ter. And. 1, 5, 55: Eu. Dic bona fide: tu id aurum non surripuisti? Ly. Bona. Eu. Neque scis, quis abstulerit? Ly. Istuc quoque bona, Plaut. Mil. 4, 10, 42:

    de pace cum fide agere,

    Liv. 32, 33, 10:

    jussas cum fide poenas luam,

    Hor. Epod. 17, 37:

    haecne marita fides?

    Prop. 4 (5), 3, 11:

    Aeacidae dederat pacis pignusque fidemque,

    faithful bail, Ov. M. 12, 365:

    perjura patris fides,

    perjured faith, dishonesty, Hor. C. 3, 24, 59 et saep.—Prov.:

    fides ut anima, unde abiit, eo numquam redit,

    Pub. Syr. 181 (Rib.):

    fidem qui perdit, quo se servet relicuo,

    id. 166.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things:

    nam cum Gabinii levitas... omnem tabularum fidem resignasset, etc.,

    trustworthiness, credibility, Cic. Arch. 5, 9; cf.:

    nunc vero quam habere auctoritatem et quam fidem possunt (litterae)?

    id. Fl. 9, 21; and:

    visa, quae fidem nullam habebunt,

    id. Ac. 2, 18, 58 fin.; and:

    qui non speciem expositionis sed fidem quaerit,

    truth, Quint. 10, 1, 32:

    aliter oraculorum, aliter haruspicum fides confirmari aut refelli potest,

    id. 5, 7, 36:

    probationum,

    id. 4 praef. §

    6: liber spectatae fidei,

    Gell. 1, 7, 1:

    paulum distare ab eo (lapide) in unguentorum fide multi existimant Lygdinos, etc.,

    in faithful preservation, keeping in good condition, Plin. 36, 8, 13, § 62.—
    c.
    In poets several times, faithful, true fulfilment of a promise:

    dicta fides sequitur,

    Ov. M. 3, 527 (cf.:

    res dicta secuta est,

    id. ib. 4, 550):

    vota fides sequitur,

    id. ib. 8, 713:

    promissa exhibuere fidem,

    were fulfilled, id. ib. 7, 323; cf.:

    en haec promissa fides est?

    is this the fulfilment of the oracle? Verg. A. 6, 346.—
    2.
    In partic., in jurid. lang., bona fides, good faith, sincerity; hence, EX FIDE BONA or BONA FIDE, in good faith, sincerely, honestly, conscientiously:

    arbitrum illum adegit, QVICQVID SIBI DARE FACERE OPORTERET EX FIDE BONA,

    Cic. Off. 3, 16, 66; cf.: quanti verba illa: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, etc.... Q. quidem Scaevola, pontifex maximus, summam vim esse dicebat in omnibus iis arbitriis, in quibus adderetur EX FIDE BONA;

    fideique bonae, nomen existimabat manare latissime, idque versari in tutelis societatibus, fiduciis mandatis, rebus emptis venditis, conductis locatis, etc.,

    id. ib. 3, 17, 70; id. Att. 6, 1, 15: praetor ait: QVI [p. 747] BONA FIDE EMIT, etc., Dig. 6, 2, 7, § 11 sq.; cf.:

    bonae fidei emptori subrepta re quam emerit,

    Just. Inst. 4, 1, 15:

    ubi lex inhibet usucapionem, bona fides possidenti nihil prodest,

    Dig. 41, 3, 24:

    tot judicia de fide mala, quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt, etc.,

    i. e. deception, dishonesty, Cic. N. D. 3, 30, 74:

    bonā fide = certissime,

    Plaut. Truc. 2, 7, 30; id. Aul. 4, 10, 42; id. Capt. 4, 2, 110; cf.:

    mala fide,

    Dig. 41, 2, 1, § 6.—
    B.
    An assurance that produces confidence, a promise, engagement, word, assurance, confirmation.
    1.
    In gen.:

    fide data, credamus,

    Plaut. Pers. 2, 2, 61: accipe daque fidem, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.):

    atque etiam, si quid singuli temporibus adducti hosti promiserunt, est in eo ipso fides conservanda: ut primo Punico bello Regulus... ad supplicium redire maluit, quam fidem hosti datam fallere,

    Cic. Off. 1, 13, 39; cf. id. Fin. 2, 20, 65:

    fidem dare, violare, in fide non stare,

    id. Rab. Perd. 10, 28:

    Pompei fides, quam de me Caesari dederat,

    id. Fam. 1, 9, 12:

    inter se fidem et jusjurandum dare,

    Caes. B. G. 1, 3 fin.:

    obligare fidem alicui,

    to plight one's faith, Cic. Phil. 5, 18, 51; cf.:

    fidem reliquis interponere,

    Caes. B. G. 5, 6 fin.:

    fide mea spondeo, futurum ut, etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    diffidens, de numero dierum Caesarem fidem servaturum,

    Caes. B. G. 6, 36, 1:

    si fidem mecum servas,

    Plaut. Curc. 1, 2, 48:

    tecum servavi fidem,

    id. Capt. 5, 1, 10; id. Merc. 3, 1, 33:

    fides juris jurandi cum hoste servanda,

    Cic. Off. 3, 29, 107:

    fidem erga imperatorem conservare,

    Caes. B. C. 1, 84, 3:

    fidem erga populum Romanum servare,

    Liv. 24, 4, 5:

    servata erga Galbam,

    Tac. H. 1, 71:

    in regem suum servata,

    Curt. 6, 5, 2:

    ut fidem vobis praestaremus,

    Liv. 28, 39, 2; so,

    fidem alicui praestare,

    Curt. 6, 4, 9; Liv. 30, 15, 5; Sen. Ben. 5, 21, 1:

    non servata fides deditis est,

    Liv. 24, 1, 10; cf. Cic. de Sen. 20, 75; Sen. Ep. 71, 17:

    fidem suam liberare,

    to perform his promise, Cic. Fl. 20, 47; cf.:

    fidem alicujus liberare,

    id. Fam. 12, 7, 2: so,

    fidem exsolvere,

    Liv. 3, 19, 1; 22, 23, 8; 24, 16, 12; Plin. Ep. 2, 12, 6; Luc. 9, 98 al.:

    fidem frangere,

    Cic. Rosc. Com. 6, 16;

    for which violare, v. above,

    id. Rab. Perd. 10, 28:

    fidem amittere,

    Nep. Eum. 10:

    istius fide ac potius perfidiā decepti,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110: quantum mea fides studii mihi afferat, my plighted word (to defend the king), id. Deiot. 1, 1:

    contioni deinde edicto addidit fidem,

    confirmed, Liv. 2, 24, 6.—
    2.
    Pregn., a given promise of protection or security, a guaranty; hence, in gen., protection, guardian care:

    introduxi Vulturcium sine Gallis: fidem ei publicam jussu senatus dedi,

    promised him protection, security, in the name of the public, Cic. Cat. 3, 4, 8; cf.: Vulturcius interrogatus... primo fingere alia;

    post, ubi fide publica dicere jussus est, omnia uti gesta erant aperit,

    Sall. C. 47, 1:

    cum se diceret indicaturum de conjuratione, si fides publica data esset,

    id. ib. 48, 4:

    uti L. Cassius ad Jugurtham mitteretur, eumque interposita fide publica Romam duceret,

    id. J. 32, 1; cf.:

    privatim praeterea fidem suam interponit, quam ille non minoris quam publicam ducebat,

    id. ib. fin.:

    qui Romam fide publica venerat,

    id. ib. 35, 7; so,

    too, simply fides: Lusitani contra interpositam fidem interfecti,

    Cic. Brut. 23, 89:

    fide accepta ab legatis, vim abfuturam,

    Liv. 38, 33, 3:

    Thais patri se commendavit in clientelam et fidem,

    Ter. Eun. 5, 9, 9; cf.:

    se in Chrysogoni fidem et clientelam contulerunt,

    Cic. Rosc. Am. 37, 106:

    quaere in cujus fide sint et clientela,

    id. ib. 33, 93:

    aliquid in fidem alicujus tradere,

    Liv. 38, 31, 2:

    frugi hominem, plenum religionis videtis positum in vestra fide ac potestate: atque ita, ut commissus sit fidei, permissus potestati,

    Cic. Font. 14, 30; cf.:

    se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

    Caes. B. G. 2, 3, 2:

    in alicujus fidem ac potestatem venire,

    id. ib. 2, 13, 2:

    in fide alicujus esse,

    Cic. Planc. 41, 97; cf. id. Fam. 13, 65, 2:

    ea (jura) fidei suae commissa,

    id. Off. 1, 34, 124:

    civitas in Catonis fide locata,

    id. Att. 6, 1, 5:

    recipere aliquid in fidem,

    id. ib. 15, 14, 3; cf.:

    aliquem in fidem necessitudinemque suam recipere,

    id. Fam. 13, 19, 2:

    recipere aliquem in fidem,

    Caes. B. G. 2, 15, 1; 4, 22, 3:

    hortatur, ut populi Romani fidem sequantur,

    id. ib. 4, 21, 8: jura fidemque supplicis erubuit (Achilles), the protection due to a suppliant, Verg. A. 2, 541:

    di, obsecro vostram fidem!

    your protection, assistance, help, Plaut. Cist. 4, 1, 11; id. Am. 5, 1, 78; id. Most. 1, 1, 74; 2, 2, 97; cf.:

    fidem vestram oro atque obsecro, judices,

    Cic. Mur. 40, 86:

    deum atque hominum fidem implorabis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25;

    so in colloq. lang. frequently elliptic. as an exclamation: Di vostram fidem!

    by the protection of the gods! for heaven's sake! Plaut. Capt. 2, 3, 58, id. Men. 5, 2, 119; id. Poen. 4, 78 al.; Ter. And. 4, 3, 1; 4, 4, 5; id. Eun. 3, 1, 28 al.; cf.:

    tuam fidem, Venus!

    Plaut. Curc. 1, 3, 40:

    pro deum atque hominum fidem!

    id. ib. 5, 3, 16; id. Ep. 4, 2, 10; Ter. And. 1. 5, 2; 1, 5, 11; id. Heaut. 1, 1, 9 al.; Sall. C. 20, 10 al.;

    for which: pro deorum atque hominum fidem!

    Cic. Tusc. 5, 16, 48;

    and in a different order: pro deorum fidem atque hominum,

    id. Lael. 15, 52;

    also simply pro deum fidem,

    Liv. 3, 67, 7 Drak. N. cr.; and:

    per fidem!

    Petr. 100, 5; Tac. Or. 35; App. M. 6, p. 175.—
    C.
    The faith, the Christian religion as a system of belief (eccl. Lat.):

    domicilium fidei,

    Lact. 4, 30 fin.; Vulg. Apoc. 14, 12 al.
    III.
    Fides, personified as a goddess:

    praeclare Ennius: O Fides alma, apta pinnis, et jus jurandum Jovis! Qui jus igitur jurandum violat, is Fidem violat,

    Cic. Off. 3, 29, 104 (Enn. Trag. v. 410 ed. Vahl.); cf. Varr. L. L. 5, § 74 Müll.; Cic. N. D. 3, 18, 47; 2, 23, 61; 31, 79; id. Leg. 2, 8, 19; 11, 28; Plaut. Cas. prol. 2; id. Aul. 3, 6, 46; 50; 4, 2, 14; Verg. A. 1, 292; Hor. C. 1, 35, 21; 4, 5, 20; id. C. S. 57.
    2.
    fĭdes, ium, plur., or fides, is, sing., f. [= sphidê], a stringed instrument, lyre, lute, cithern.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    In plur. (only so in classic prose): Fides genus citharae, Paul. ex Fest. p. 89, 16 Müll.:

    (hominis) omnis vultus omnesque voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut a motu animi quoque sunt pulsae,

    Cic. de Or. 3, 57, 216;

    so different from nervi,

    id. Div. 2, 14, 33; id. Leg. 2, 15, 39; id. Brut. 54, 199; id. Fin. 4, 27, 75 (v. Madv. ad h. l., p. 601 sq.):

    ut in fidibus aut tibiis, atque in cantu ipso ac vocibus concentus est quidam tenendus ex distinctis sonis, etc.,

    id. Rep. 2, 42; id. Fin. 4, 27, 75; cf. id. de Or. 3, 51, 197: Fi. Fides non reddis? Pe. Neque fides neque tibias, Plaut. Ep. 3, 4, 77;

    with tibiae,

    Quint. 1, 10, 14; 20; 11, 3, 59:

    Orpheus, Threïciā fretus citharā fidibusque canoris,

    Verg. A. 6, 120:

    fidibus cantare alicui,

    Plaut. Ep. 3, 4, 64:

    fidibus canere praeclare,

    Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Div. 2, 59, 122:

    uti,

    id. Tusc. 5, 39, 113:

    dicere longum melos,

    Hor. C. 3, 4, 4:

    placare deos,

    id. ib. 1, 36, 1:

    discere,

    Cic. de Sen. 8, 26:

    docere aliquem,

    id. Fam. 9, 22, 3:

    scire,

    Ter. Eun. 1, 2, 53:

    vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 12:

    fidibusne Latinis Thebanos aptare modos studet,

    i. e. to imitate Pindaric odes in Latin poetry, id. Ep. 1, 3, 12.—
    (β).
    Sing. ( poet.):

    sume fidem et pharetram: fies manifestus Apollo,

    Ov. H. 15, 23; so,

    Teïa,

    Hor. C. 1, 17, 18:

    Cyllenea,

    id. Epod. 13, 9:

    quodsi blandius Orpheo moderere fidem,

    id. C. 1, 24, 14.—
    2.
    Prov.: vetus adagium est: Nihil cum fidibus graculo, i. e. ignoramuses have nothing to do with poetry, Gell. N. A. praef. § 19.—
    B.
    Esp., Fides, is, f., a constellation, i. q. Lyra, the Lyre:

    cedit clara Fides Cyllenia,

    Cic. Arat. 381; Varr. R. R. 2, 5, 12;

    in the form Fidis,

    Col. 11, 2, 14; 40; Sid. Carm. 16, 5.—
    * II.
    Transf., in sing., i. q. nervus, chorda, a string of a musical instrument:

    quae tuba quaeve lyra Flatibus incluta vel fidibus,

    Prud. Cath. 3, 81.

    Lewis & Short latin dictionary > fides

  • 44 fingo

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fingo

  • 45 frustra

    frustrā ( - tră, Prud. steph. 1, 13), adv. [orig. acc. plur. neutr., afterwards abl. sing. fem. of frusterus, for frud-; v. fraus; hence].
    I.
    In deception, in error (so mostly anteclass. and in historians;

    not in Cic. and Caes.): ambo, et servus et era, frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse: errant probe,

    are deceived, in error, Plaut. Am. 3, 3, 19; cf. id. Bacch. 4, 7, 42:

    nunc, mulier, nei frustra sies, mea non es: ne arbitrere,

    id. Merc. 3, 1, 30:

    quo mihi acrius annitendum est, ut neque vos capiamini, et illi frustra sint,

    Sall. J. 85, 6:

    frustra esse,

    Plaut. Capt. 4, 2, 74: hilarus est;

    frustrast homo,

    id. Most. 3, 1, 40 Lorenz:

    ne frustra sis,

    id. Men. 4, 3, 18 sq.; id. Mil. 5, 29 al.; cf. in the foll. II. A.—With animi:

    erras, Aemiliane, et longe hujus animi frustra es,

    App. Mag. p. 286.—Frustra habere aliquem, to deceive, cheat one (= eludere):

    Corbulo quaesito diu proelio frustra habitus,

    Tac. A. 13, 37; 51:

    si Persae frustra habitae redissent ad sua,

    Amm. 18, 6, 6: servom ac dominum, Plaut. Am. argument. 5.— [p. 786]
    II.
    Transf., according as particular respect is had to the effect, the aim, or the reason of an action, without effect, to no purpose, without cause, uselessly, in vain, for nothing (freq. and class.; the predom. signif. in prose and poetry; cf.: in cassum, nequiquam).
    A.
    Without effect, in vain:

    alii parasiti frustra obambulabant in foro, i. e. they got no dinner,

    Plaut. Capt. 3, 1, 31:

    praesagibat mihi animus, frustra me ire, quom exibam domo,

    id. Aul. 2, 2, 1: nemo dabit;

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 2, 53:

    frustra operam opinor sumo,

    id. Heaut. 4, 3, 15:

    neque ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra implorari patietur,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    haec si verbis explicare conemur, frustra suscipiatur labor,

    id. Univ. 10:

    fortissima frustra pectora,

    Verg. A. 1, 348; 5, 389:

    multum frustraque rogatus,

    Luc. 4, 735:

    peritura frustra agmina,

    id. 7, 736; Ov. M. 8, 140:

    frustra telum mittere,

    Caes. B. G. 3, 4, 2; cf. id. ib. 3, 25, 1:

    frustra tantum laborem sumere,

    id. ib. 3, 14, 1:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    Sall. J. 7, 6 Kritz.; ib. 14, 11 Dietsch; 61, 1; 71, 5; 73 fin. al.; cf.:

    ita frustra id inceptum Volscis fuit,

    Liv. 2, 25, 2:

    neque frustrabor ultra cives meos, neque ipse frustra dictator ero,

    id. 2, 31, 10; Quint. 10, 1, 2:

    frustra cruento Marte carebimus, frustra metuemus Austrum: Visendus ater Cocytus, etc.,

    Hor. C. 2, 14, 13 and 15:

    nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris,

    id. S. 2, 2, 54:

    tam frustra (expressere) quam recusaverat (= aeque frustra fuit et sine eventu),

    likewise without effect, Tac. H. 2, 90 fin. (see the passage in conn.).—With nequiquam, Cat. 77, 1; App. M. 8, p. 208, 40.—With sic: ego astabo hic tantisper cum hac forma et factis sic frustra; cf. Gr. houtôs allôs, Plaut. Mil. 4, 2, 30.—In a pun with frustra esse (v. supra, I.) and frustrari: qui lepide postulat alterum frustrari, quom frustra'st, frustra illum dicit frustra esse. Nam qui se frustrari quem frustra sentit, Qui frustratur, frustra'st, si ille non est frustra, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 33, p. 158 sq. Vahl.).—
    2.
    Ellipt.:

    equites et auxiliarios pedites in omnes partes mittit... Nec frustra. Nam, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 5, 3; so,

    frustra: nam, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 21; Flor. 4, 11, 9.—
    B.
    Without reason or cause, groundlessly:

    frustra ac sine causa quid facere indignum deo est,

    Cic. Div. 2, 60, 125:

    frustra tempus contero,

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    quae disputatio ne frustra haberetur,

    id. Rep. 1, 7:

    quae (res) prima impulit etiam, ut suspiceremus in caelum nec frustra siderum motus intueremur,

    id. ib. 3, 2; 4, 3; id. Tusc. 1, 10, 21; id. Fin. 2, 12, 36; v. Madv. ad h. l. p. 210: non igitur frustra Plato civili viro, quem politikon vocant, necessariam musicen credidit, Quint. 1, 10, 15; 10, 1, 56:

    ut multi, nec frustra, opinantur,

    Suet. Oth. 9:

    ne quid inexpertum frustra moritura relinquat,

    Verg. A. 4, 415 Forbig. ad loc.—
    2.
    Ellipt.:

    hanc quidam aposiopesin putant. Frustra. Nam, etc.,

    Quint. 9, 3, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > frustra

  • 46 frustramen

    frustrāmen, ĭnis, n. [id.], deception:

    nos in fraudem induimus frustraminis ipsi,

    Lucr. 4, 817.

    Lewis & Short latin dictionary > frustramen

  • 47 frustratio

    frustrātĭo, ōnis, f. [id.], a deceiving, deception, disappointment, frustration (rare;

    not used by Cicero): in horunc familiam Hodie frustrationem iniciam maximam,

    Plaut. Am. 3, 1, 15; so,

    frustrationes dare (with ludificare),

    id. Most. 5, 2, 30:

    clamant, fraude fieri, quod foris teneatur exercitus: frustrationem eam legis tollendae esse,

    Liv. 3, 24, 1:

    cum longo sermone habito dilatus per frustationem esset,

    id. 25, 25, 3.—With subj. gen.:

    frustratio Gallorum eo spectabat, ut tererent tempus, donec, etc.,

    id. 38, 25, 7.—In plur.:

    cum variis frustrationibus differretur,

    Just. 9, 6: quo magis me petiverunt, tanto majorem iis frustratio dolorem attulit, failure, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 5; Quint. 2, 20, 3:

    sine successu ac bono eventu frustratio est, non cultura,

    failure, Varr. R. R. 1, 1, 6.—
    2.
    A delaying, keeping back, Dig. 17, 1, 37 al.

    Lewis & Short latin dictionary > frustratio

  • 48 frustratus

    frustrātus, ūs, m. [frustror], a deceiving, deception:

    aliam invenito, quam habeas frustratui,

    Plaut. Men. 4, 3, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > frustratus

  • 49 frutra

    frustrā ( - tră, Prud. steph. 1, 13), adv. [orig. acc. plur. neutr., afterwards abl. sing. fem. of frusterus, for frud-; v. fraus; hence].
    I.
    In deception, in error (so mostly anteclass. and in historians;

    not in Cic. and Caes.): ambo, et servus et era, frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse: errant probe,

    are deceived, in error, Plaut. Am. 3, 3, 19; cf. id. Bacch. 4, 7, 42:

    nunc, mulier, nei frustra sies, mea non es: ne arbitrere,

    id. Merc. 3, 1, 30:

    quo mihi acrius annitendum est, ut neque vos capiamini, et illi frustra sint,

    Sall. J. 85, 6:

    frustra esse,

    Plaut. Capt. 4, 2, 74: hilarus est;

    frustrast homo,

    id. Most. 3, 1, 40 Lorenz:

    ne frustra sis,

    id. Men. 4, 3, 18 sq.; id. Mil. 5, 29 al.; cf. in the foll. II. A.—With animi:

    erras, Aemiliane, et longe hujus animi frustra es,

    App. Mag. p. 286.—Frustra habere aliquem, to deceive, cheat one (= eludere):

    Corbulo quaesito diu proelio frustra habitus,

    Tac. A. 13, 37; 51:

    si Persae frustra habitae redissent ad sua,

    Amm. 18, 6, 6: servom ac dominum, Plaut. Am. argument. 5.— [p. 786]
    II.
    Transf., according as particular respect is had to the effect, the aim, or the reason of an action, without effect, to no purpose, without cause, uselessly, in vain, for nothing (freq. and class.; the predom. signif. in prose and poetry; cf.: in cassum, nequiquam).
    A.
    Without effect, in vain:

    alii parasiti frustra obambulabant in foro, i. e. they got no dinner,

    Plaut. Capt. 3, 1, 31:

    praesagibat mihi animus, frustra me ire, quom exibam domo,

    id. Aul. 2, 2, 1: nemo dabit;

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 2, 53:

    frustra operam opinor sumo,

    id. Heaut. 4, 3, 15:

    neque ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra implorari patietur,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    haec si verbis explicare conemur, frustra suscipiatur labor,

    id. Univ. 10:

    fortissima frustra pectora,

    Verg. A. 1, 348; 5, 389:

    multum frustraque rogatus,

    Luc. 4, 735:

    peritura frustra agmina,

    id. 7, 736; Ov. M. 8, 140:

    frustra telum mittere,

    Caes. B. G. 3, 4, 2; cf. id. ib. 3, 25, 1:

    frustra tantum laborem sumere,

    id. ib. 3, 14, 1:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    Sall. J. 7, 6 Kritz.; ib. 14, 11 Dietsch; 61, 1; 71, 5; 73 fin. al.; cf.:

    ita frustra id inceptum Volscis fuit,

    Liv. 2, 25, 2:

    neque frustrabor ultra cives meos, neque ipse frustra dictator ero,

    id. 2, 31, 10; Quint. 10, 1, 2:

    frustra cruento Marte carebimus, frustra metuemus Austrum: Visendus ater Cocytus, etc.,

    Hor. C. 2, 14, 13 and 15:

    nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris,

    id. S. 2, 2, 54:

    tam frustra (expressere) quam recusaverat (= aeque frustra fuit et sine eventu),

    likewise without effect, Tac. H. 2, 90 fin. (see the passage in conn.).—With nequiquam, Cat. 77, 1; App. M. 8, p. 208, 40.—With sic: ego astabo hic tantisper cum hac forma et factis sic frustra; cf. Gr. houtôs allôs, Plaut. Mil. 4, 2, 30.—In a pun with frustra esse (v. supra, I.) and frustrari: qui lepide postulat alterum frustrari, quom frustra'st, frustra illum dicit frustra esse. Nam qui se frustrari quem frustra sentit, Qui frustratur, frustra'st, si ille non est frustra, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 33, p. 158 sq. Vahl.).—
    2.
    Ellipt.:

    equites et auxiliarios pedites in omnes partes mittit... Nec frustra. Nam, etc.,

    Hirt. B. G. 8, 5, 3; so,

    frustra: nam, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 21; Flor. 4, 11, 9.—
    B.
    Without reason or cause, groundlessly:

    frustra ac sine causa quid facere indignum deo est,

    Cic. Div. 2, 60, 125:

    frustra tempus contero,

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    quae disputatio ne frustra haberetur,

    id. Rep. 1, 7:

    quae (res) prima impulit etiam, ut suspiceremus in caelum nec frustra siderum motus intueremur,

    id. ib. 3, 2; 4, 3; id. Tusc. 1, 10, 21; id. Fin. 2, 12, 36; v. Madv. ad h. l. p. 210: non igitur frustra Plato civili viro, quem politikon vocant, necessariam musicen credidit, Quint. 1, 10, 15; 10, 1, 56:

    ut multi, nec frustra, opinantur,

    Suet. Oth. 9:

    ne quid inexpertum frustra moritura relinquat,

    Verg. A. 4, 415 Forbig. ad loc.—
    2.
    Ellipt.:

    hanc quidam aposiopesin putant. Frustra. Nam, etc.,

    Quint. 9, 3, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > frutra

  • 50 inicio

    īnĭcĭo (less correctly injĭcĭo, v. Brambach's Hilfsb. p. 19), jēci, jectum (endojacito for inicito, Leg. XII. Tab. ap. Fest. in struere, p. 313, a, Müll.:

    injexit for injecerit,

    Plaut. Pers. 1, 2, 18), 3, v. a. [in-jacio].
    A.
    Lit., to throw, cast, or put in, on, or into:

    cum mea domus ardebat ignibus injectis,

    Cic. Pis. 11, 26:

    ignem castris,

    Liv. 40, 31, 9:

    ignes tectis,

    id. 25, 39, 3:

    semen,

    Plin. 18, 18, 48, § 173:

    opus flammis,

    Quint. 6 praef. 3:

    foculo manum,

    Liv. 2, 12, 13:

    vestem flammae,

    Suet. Caes. 84; hence: inicere se, to throw or fling one ' s self anywhere:

    se in medios hostes ad perspicuam mortem,

    Cic. Dom. 24, 64: se in ignem. Ter. And. 1, 1, 113:

    sese medium in agmen,

    Verg. A. 2, 408:

    sese morti,

    id. ib. 9, 553:

    se flammae,

    Plin. 8, 40, 61, § 143.—
    B.
    To throw or put on or upon, to throw at or over any thing.— In gen.: pallium inice in me huc, Plaut. Truc. 2, 5, 26:

    eique laneum pallium injecit,

    Cic. N. D. 3, 34, 83:

    togam ex integro,

    Quint. 11, 3, 156:

    bracchia collo,

    Ov. M. 3, 389; cf.:

    bracchia caelo,

    i.e. to attack, id. ib. 1, 184:

    securim alicui,

    Cic. Mur. 24, 48:

    pontem,

    Liv. 26, 6, 2:

    eo super tigna sesquipedalia iniciunt,

    Caes. B. C. 2, 10:

    taedas ad fastigia tectorum,

    Val. Fl. 2, 235:

    manicas alicui,

    Plaut. Capt. 3, 5, 1:

    catenas alicui,

    Cic. Verr. 2, 5, 41, § 106; cf.:

    vincula alicui,

    id. Fin. 3, 22, 76; Verg. E. 6, 19:

    frenos alicui,

    Cic. Phil. 13, 9, 20:

    frena,

    Hor. C. 4, 15, 11:

    spiranti pulvinum,

    Suet. Calig. 12:

    cervicibus laqueum,

    id. Vit. 17:

    injecti umeris capilli,

    i. e. falling over her shoulders, Ov. M. 11, 770.—
    C.
    Esp.
    1.
    Inicere manum alicui, to lay one ' s hand on, to take hold of any one, in order to make him stand still, Petr. 115. —
    2.
    In a jurid. sense, to seize, take possession of, as one's property, without a previous judicial decision (which was permitted, e. g. to a master on meeting with his runaway slave;

    v. injectio): virgini venienti in forum minister decemviri manum injecit, servā suā natam appellans,

    Liv. 3, 44, 6; so Dig. 18, 7, 9 al.—So too in summoning before a judge:

    ubi quadruplator quempiam injexit (injecerit) manum,

    Plaut. Pers. 1, 2, 18; id. Truc. 4, 2, 49.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bring into, inspire, infuse, occasion, cause:

    inicere tumultum civitati,

    Cic. Cat. 3, 3, 7:

    alicui formidinem,

    id. Verr. 2, 3, 28, § 68:

    spem,

    id. Att. 3, 22, 1:

    terrorem mortis,

    id. Fin. 5, 11, 31:

    religionem,

    id. Caecin. 33, 97:

    scrupulum,

    id. Clu. 28, 76:

    alicui mentem ut audeat,

    id. Mil. 31, 84:

    alicui cogitationem de triumpho,

    id. Att. 7, 3, 2:

    curam, ne,

    Liv. 27, 4, 2:

    alacritatem et studium pugnandi exercitui,

    Caes. B. G. 1, 46:

    metum alicui in pectus,

    Plaut. Cas. 3, 3, 26:

    vultis hoc certamen uxoribus vestris inicere?

    to give occasion for, Liv. 34, 4, 14:

    cunctationem,

    to cause delay, id. 35, 25, 5:

    arma regnis, i. e. bellum inferre,

    Stat. Th. 1, 241:

    frustrationem,

    to produce deception, confusion, Plaut. Am. 3, 1, 15:

    alicui causam deliberandi,

    to furnish, Cic. Caecin. 2, 4:

    plaga injecta petitioni,

    given, Cic. Mur. 23, 48.—
    b.
    Of the mind, with se, to dwell upon, reflect on:

    in quam (magnitudinem regionum) se iniciens animus, etc.,

    Cic. N. D. 1, 20, 54.—
    B.
    In partic.
    1.
    Manus inicere (acc. to I. B.), to seize upon, take possession of, exercise power over:

    animus sacer et aeternus est, et cui non possint inici manus,

    Sen. Cons. ad Helv. 11 fin.:

    quieti ejus injeci manum,

    I have torn him away from his repose, Plin. Ep. 10, 19, 2:

    injecere manum Parcae,

    took possession of him, Verg. A. 10, 419.—
    2.
    Inicere, to throw out a hint, to mention, suggest:

    quia nuper injecit,

    Cic. Quint. 21, 68: Bruto cum saepe injecissem de homoploiai, id. Att. 16, 5, 3: cum mihi in sermone injecisset, se velle, etc., Trebon. ap. Cic. Fam. 12, 16, 2:

    alicui nomen alicujus,

    id. Dom. 6, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > inicio

  • 51 lax

    lax [cf. Gr. lechris; Lat.: licinus, luxus], fraud, deception: lacit decipiendo inducit. Lax etenim fraus est, Paul. ex Fest. p. 116.

    Lewis & Short latin dictionary > lax

  • 52 maleficium

    mălĕfĭcĭum, ĭi, n. [maleficus], an evil deed, misdeed, wickedness, offence, crime.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (class.):

    ne conscii sint ipsi malefici suis,

    Plaut. Rud. 4, 7, 21:

    conscientia maleficiorum,

    Cic. Phil. 5, 6, 15:

    committere, admittere,

    to commit, id. Rosc. Am. 22, 62:

    exsilio multare,

    id. Caecin. 34, 100:

    supplicia pro maleficiis metuere,

    id. Rosc. Am. 3, 8.—
    B.
    In partic. (mostly post-Aug.).
    1.
    Fraud, deception, adulteration:

    me maleficio vinceres?

    Plaut. Truc. 2, 6, 20 Speng.; Quint. 7, 4, 36; Plin. 12, 25, 54, § 120.—
    2.
    Enchantment, sorcery, Tac. A. 2, 69 Orell. N. cr.; App. M. 9, p. 230, 24; 231, 28; cf.

    magica,

    id. Mag. p. 278, 21; Schol. Juv. 6, 595.—
    II.
    Transf., mischief, hurt, harm, injury, wrong inflicted (acc. to maleficus, II.):

    pro maleficio beneficium reddere,

    Ter. Phorm. 2, 2, 22:

    ab injuria et maleficio se prohibere,

    Caes. B. G. 2, 28:

    sine ullo maleficio,

    id. ib. 1, 7; id. B. C. 2, 20:

    novis corrumperent maleficiis,

    Liv. 7, 20:

    maleficii occasione omissa,

    id. 9, 12 al. —Hence, transf. (abstr. pro concr.), a noxious insect, vermin:

    ita non nasci maleficia,

    Plin. 18, 30, 73, § 308; 8, 59, 84, § 229; 20, 13, 51, § 133.

    Lewis & Short latin dictionary > maleficium

  • 53 mentitio

    mentītĭo, ōnis, f. [mentior], a lying, deception, Auct. Her. 3, 2, 3 dub.

    Lewis & Short latin dictionary > mentitio

  • 54 ostentatio

    ostentātĭo, ōnis, f. [id.].
    I.
    In gen., a showing, exhibition, display (very rare). in armorum magis quam togarum ostentatione, Plin. Pan. 56 fin.:

    cognomen Imperiosi... ab ostentatione saevitiae ascitum,

    from an open display, Liv. 7, 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    An idle show, vain display, pomp, parade, ostentation (the predom. signif. of the word):

    vitanda etiam ingenii ostentationis suspicio,

    Cic. de Or. 2, 82, 333:

    magnifica et gloriosa,

    id. Fl. 22, 52:

    insolens,

    id. Par. 6, 1, 42:

    et gloria,

    id. Rab. Post. 14, 38:

    inanis et simulatio,

    id. Off. 2, 12, 43:

    et venditatio,

    id. Lael. 23, 86:

    sui,

    Caes. B. C. 1, 4.—In plur.: multorum annorum ostentationes meas nunc in discrimen esse adductas, that my many years' boastful promises (of an able administration) are now brought to the test, Cic. Att. 5, 13, 1.—
    B.
    A false, deceitful show, pretence, simulation, deception:

    consul veritate, non ostentatione popularis,

    Cic. Agr. 1, 7, 23; cf.:

    ut in fronte ostentatio sit, intus veritas occultetur,

    id. Fin. 2, 24, 77:

    doloris,

    feigned pain, Sen. Ep. 99, 15:

    (captivi) producti ostentationis causā,

    Caes. B. C. 3, 71 fin.:

    qui latius ostentationis causā vagarentur,

    id. B. G. 7, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > ostentatio

  • 55 simulamentum

    sĭmŭlāmentum, i, n. [id.], a deception; with astu, Gell. 15, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > simulamentum

  • 56 subreptio

    surreptĭo ( subr-), ōnis, f. [id.], a stealing, purloining, theft:

    surreptionem factitasse,

    App. M. 10, p. 245, 32: per surreptionem elicere, i. e. by deception or subreption, Cod. Just. 1, 14, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subreptio

  • 57 surreptio

    surreptĭo ( subr-), ōnis, f. [id.], a stealing, purloining, theft:

    surreptionem factitasse,

    App. M. 10, p. 245, 32: per surreptionem elicere, i. e. by deception or subreption, Cod. Just. 1, 14, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > surreptio

  • 58 vanitas

    vānĭtas, ātis, f. [vanus].
    I.
    Lit., emptiness, nothingness, nullity, want of reality: nulla in caelo nec fortuna, nec temeritas, nec erratio, nec vanitas inest;

    contra omnis ordo, veritas, ratio, constantia,

    Cic. N. D. 2, 21, 56:

    ne vanitas itineris ludibrio esset,

    uselessness, purposelessness, Liv. 40, 22, 5:

    Romanis Gallici tumultus adsueti, etiam vanitates notae sunt,

    id. 38, 17, 5 Weissenb. —
    B. 1.
    Absol.:

    non pudet Vanitatis?

    Ter. Phorm. 3, 2, 41:

    imbuimur erroribus, ut vanitati veritas cedat,

    Cic. Tusc. 3, 1, 2:

    mercatura... multa undique apportans, multisque sine vanitate impertiens, etc.,

    id. Off. 1, 42, 151:

    nec vero quicquam turpius est vanitate,

    id. ib. 1, 42, 150:

    quamvis blanda ista vanitas apud eos valeat, etc.,

    id. Lael. 26, 99:

    cum ad vanitatem accessit auctoritas,

    id. ib. 25, 94.— Plur.:

    Magicae vanitates,

    Plin. 26, 4, 9, § 18; cf. id. 27, 8, 35, § 57.—
    2.
    With gen.:

    quid de iis existimandum est, qui orationis vanitatem adhibuerunt?

    Cic. Off. 3, 14, 58:

    opinionum vanitas,

    id. Leg. 1, 10, 29:

    suum imperium minui per vanitatem populi,

    fickleness, Liv. 44, 22, 10:

    multa circa hoc non Magorum solum vanitate, sed etiam Pythagoricorum,

    Plin. 22, 8, 9, § 20 Jan.—
    II.
    Trop., vanity, vainglory:

    huic homini non minor vanitas inerat quam audacia,

    Sall. C. 23, 2; id. J. 38, 1:

    qui se propalam per vanitatem jactassent tamquam amicos Persei,

    Liv. 45, 31, 7:

    vanitas atque jactatio,

    Quint. 11, 2, 22:

    vanitas atque insolentia,

    Suet. Vit. 10:

    Quintius Atticus consul umbrā honoris et suāmet vanilate monstratus,

    Tac. H. 3, 73:

    nec Agricola prosperitate rerum in vanitatem usus, etc.,

    id. Agr. 18 fin.:

    Statius veniam... vanitate exitūs corrupit,

    id. A. 15, 71.

    Lewis & Short latin dictionary > vanitas

См. также в других словарях:

  • déception — [ desɛpsjɔ̃ ] n. f. • XIXe; « tromperie » XIIe; lat. deceptio, de decipere → décevoir ♦ Fait d être déçu; sentiment pénible causé par un désappointement, une frustration. ⇒ déboire, déconvenue, désappointement, désenchantement, désillusion,… …   Encyclopédie Universelle

  • Deception — steht für: Deception – Tödliche Versuchung, ein US amerikanischer Action Thriller Deception Island, eine der Südlichen Shetlandinseln in der Subantarktis Deception Pass, eine Meerenge im Nordwesten des US Bundesstaates Washington Deception Pass… …   Deutsch Wikipedia

  • deception — 1 Deception, fraud, double dealing, trickery, chicane, chicanery mean the act or practice of, or the means used by, one who deliberately deceives in order to accomplish his ends. Deception may or may not imply blameworthiness, for it may be used… …   New Dictionary of Synonyms

  • Deception — De*cep tion, n. [F. d[ e]ception, L. deceptio, fr. decipere, deceptum. See {Deceive}.] 1. The act of deceiving or misleading. South. [1913 Webster] 2. The state of being deceived or misled. [1913 Webster] There is one thing relating either to the …   The Collaborative International Dictionary of English

  • deception — de·cep·tion /di sep shən/ n 1: an act of deceiving 2: something that deceives: deceit Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996 …   Law dictionary

  • Deception — Déception Pour les articles homonymes, voir Déception (homonymie) …   Wikipédia en Français

  • Deception — Saltar a navegación, búsqueda Deception Título La lista El engaño Engaño Ficha técnica Dirección Marcel Langenegger Producción Robbie Brenner David L. Bushell Christopher Eberts Hugh Jackman …   Wikipedia Español

  • deception — de‧cep‧tion [dɪˈsepʆn] noun [countable, uncountable] another word for deceit: • He pleaded guilty to charges of forgery and deception. * * * deception UK US /dɪˈsepʃən/ noun [C or U] ► dishonest or illegal methods that are used to get something …   Financial and business terms

  • deception — [dē sep′shən, disep′shən] n. [ME decepcioun < OFr deception < L deceptio < pp. of decipere: see DECEIVE] 1. the act or practice of deceiving 2. the fact or condition of being deceived 3. something that deceives, as an illusion, or is… …   English World dictionary

  • déception — DÉCEPTION. s. fém. Tromperie, séduction. Cela s est fait sans fraude ni déception. Il n est guère d usage qu au Palais …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • deception — early 15c., from M.Fr. déception (13c., decepcion) or directly from L.L. deceptionem (nom. deceptio) a deceiving, from L. decept , pp. stem of decipere (see DECEIVE (Cf. deceive)) …   Etymology dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»