Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

damna+o

  • 1 damnum

        damnum ī, n    [3 DA-], hurt, harm, damage, injury, loss: hoc lucri quantum ei damni adportet, T.: damna aleatoria: civitatum damna: amissi corporis, Ph.: cohortium, Cs.: post damnum sic, etc., after your ruin, H.: aliena levare Damna, misfortunes, O.: damnum eius interitu fecerunt, suffered: damna ferenda arbitrari: accipere, H.: pati, to put up with, L.: Damna tulit, suffered, O.: ex quā (pace) ad rem p. damna pervenerint, S.: cum damna damnis continuarentur, defeats, Ta.: naturae, natural defect, L.: egestas facile habetur sine damno, i. e. has nothing to lose, S.: nec sibi damno foret, H.: Lingua fuit damno, O.— A lost object (poet.): mater circum sua damna volans, her stolen brood, O.— A fine, mulct, penalty: damnum inhibere, L.: tanto damno senatorem cogere: eos morte, damno coercent (leges).—In law: damnum iniuriā (datum), i. e. damage wrongfully done, trespass: ab Sabellio multam lege Aquiliā damni iniuriā petere: infectum, not suffered, i. e. threatened ; hence, satis dare damni infecti alicui, to give security against loss.
    * * *
    finanical/property/physical loss/damage/injury; forfeiture/fine; lost possession

    Latin-English dictionary > damnum

  • 2 āleātōrius

        āleātōrius adj.    [aleator], of a gamester: damna, in gaming.
    * * *
    aleatoria, aleatorium ADJ
    of dice/gambling; of gambler/gamester

    Latin-English dictionary > āleātōrius

  • 3 damnum

    damnum (late Lat. sometimes dampnum), i, n. [for daminum, neut. of old Part. of dare, = to didomenon, v. Ritschl, Opusc. Phil. 2, 709 sq. Less correctly regarded as akin to dapanê. Cf. Varr. L. L. 5, § 176 Müll.; Dig. 39, 2, 3], hurt, harm, damage, injury, loss; opp. to lucrum (syn. jactura, detrimentum, incommodum, dispendium. Freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    hauscit, hoc paullum lucri quantum ei damni adportet,

    Ter. Heaut. 4, 4, 25; cf.:

    si in maximis lucris paullum aliquid damni contraxerit,

    Cic. Fin. 5, 30, 91; id. Verr. 2, 1, 12 (with dedecus, as in Plaut. Bac. 1, 1, 37; Sall. J. 31, 19; Hor. S. 1, 2, 52; 2, 2, 96 et saep.); Cic. Verr. 2, 5, 13; id. Phil. 2, 27, 67; Hor. S. 2, 3, 300; id. Ep. 1, 7, 88 et saep.:

    propter damna aut detrimenta aliquos miseros esse,

    Cic. Leg. 1, 19, 51;

    so with detrimenta,

    id. Verr. 2, 3, 98;

    with jactura,

    id. Agr. 1, 7, 21: duarum cohortium damno exercitum reducere, * Caes. B. G. 6, 44; cf. Tac. A. 1, 71; id. H. 2, 66; Curt. 8, 4; Frontin. Strat. 2, 5, 31 fin.: damnum dare alicui, to inflict upon one (ante-classical), Cato R. R. 149 (twice); Plaut. Cist. 1, 1, 108; id. Truc. 2, 1, 17; Ter. Andr. 1, 1, 116:

    facere,

    to suffer, sustain, Plaut. Capt. 2, 2, 77 (opp. lucrum); Cic. Brut. 33; id. Fam. 7, 33; 10, 28, 3 al.;

    but also,

    to inflict a penalty, Dig. 9, 2, 30, § 3; Ov. Fast. 5, 311:

    capere,

    Dig. 9, 2, 39;

    and in the alliterative passage: in palaestram, ubi damnis desudascitur, Ubi pro disco damnum capiam,

    Plaut. Bac. 1, 1, 34:

    accipere,

    Hor. Ep. 1, 10, 28; Dig. 39, 2, 25:

    pati,

    to suffer harm, Sen. Ira, 1, 2; Dig. 9, 2, 29 (but damnum pati, also, to permit, put up with harm, Liv. 22, 41, 4; Luc. 8, 750):

    ferre (a favorite expression of Ovid),

    Ov. H. 15, 64; id. F. 1, 60; 2, 522; id. Tr. 3, 8, 34 al.:

    contrahere (of disease),

    id. Pont. 1, 10, 29 et saep.:

    pervenit ad miseros damno graviore colonos Pestis,

    id. M. 7, 552; cf. id. ib. 3, 213;

    8, 777: damna tamen celeres reparant caelestia lunae,

    i. e. of the waning of the moon, Hor. Od. 4, 7, 13:

    naturae damnum,

    natural defect, Liv. 7, 4 fin. —Prov.:

    damnum appellandum est cum mala fama lucrum,

    Pub. Syr. 135 (Ribb.).—
    B.
    Transf., of persons:

    hoc ad damnum (i. e. scortum) deferetur,

    Plaut. Men. 1, 2, 24: cf. ib. 21 and 60; Ov. M. 11, 381; 12, 16; cf. id. ib. 11, 133.
    II.
    Esp. in law.
    A.
    A fine, mulct, penalty, Plaut. Trin. 1, 2, 182; Liv. 4, 53, 7; 7, 4, 2; Gell. 20, 1, 32:

    quis umquam tanto damno senatorem coegit?

    Cic. Phil. 1, 5 fin.:

    eos (leges) morte, exsilio, vinclis, damno coercent,

    id. Off. 3, 5, 23.—
    B.
    Freq. in the terms,
    1.
    damnum injuria (datum), i. e. an injury done to another's beast or slave, for which the lex Aquilia provided compensation, (Caesulenus senex) cum ab Sabellio multam lege Aquilia damni injuria petivisset, Cic. Brut. 34, 131; id. Tull. 4, 8; 5, 11; 17, 41.—
    2.
    Damnum infectum, an injury not done but threatened, and against which the person endangered might require security, Cic. Top. 4, 22; Dig. 39, 2, 3; Plin. 36, 2, 2, § 6 (cf. infectus).

    Lewis & Short latin dictionary > damnum

  • 4 subpleo

    sup-plĕo ( subpl) -, ēvi, ētum, 2, v. a., to fill up, make full or whole, to make good, to complete, supply (class.; cf.: reficio, suppedito).
    I.
    In gen.:

    fiscellam,

    Cato, R. R. 88, 1:

    dum suppleri summa queatur,

    Lucr. 1, 1044:

    bibliothecam,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 5:

    usum provinciae,

    id. Verr. 2, 4, 5, § 9:

    Hirtius, qui Gallici belli novissimum librum supplevit,

    Suet. Caes. 56:

    adjectoque cavae supplentur corpore rugae,

    Ov. M. 7, 291:

    vulnera supplevit lacrimis,

    id. ib. 4, 140: tu mihi da cives et inania moenia (i. e. urbem) supple, fill up, i. e. people, id. ib. 7, 628; cf.:

    si fetura gregem suppleverit,

    Verg. E. 7, 36:

    ad supplenda exercitūs damna,

    Tac. A. 1, 71:

    damna incendiorum multis,

    to make good, repair, Suet. Calig. 16; cf. id. Aug. 41:

    colos consumptas,

    Sen. Herc. Oet. 1084:

    aerarium,

    Tac. A. 2, 38:

    ut referendis praeteritis verbis id scriptum suppleatur,

    Cic. de Or. 2, 26, 110: hypocauston. si dies nubilus, immisso vapore solis vicem supplet, supplies the place of, Plin. Ep. 5, 6, 24; so,

    locum parentis tibi,

    Sen. Hipp. 633:

    remis Zephyros,

    Stat. Achill. 2, 20:

    ponite ante oculos M. Antonium consularem, sperantem consulatum Lucium adjungite: supplete ceteros, etc.,

    Cic. Phil. 12, 6, 14:

    praemia,

    to furnish, Aus. Idyll. 10, 412:

    suppletis lucernis,

    i. e. with oil, Prop. 4 (5), 8, 43:

    simili mixturā vas suppleatur,

    Col. 12, 10, 2. — Absol.:

    supplet iste nescio qui,

    Cic. Fl. 17, 40.—
    II.
    In partic., in milit. lang., to fill up, make complete or full in number, furnish with a complement, recruit: cum sex legionibus iisque suppletis ex Bruti exercitu, M. Anton. ap. Cic. Phil. 8, 9, 27:

    legiones,

    Liv. 29, 24, 14:

    exercitum junioribus,

    Just. 12, 11, 4:

    legiones subito delectu,

    Tac. H. 4, 19:

    decurias equitum,

    Suet. Tib. 41:

    naves remigio,

    Liv. 26, 39, 7; cf.

    remigium,

    Verg. A. 3, 471.

    Lewis & Short latin dictionary > subpleo

  • 5 suppleo

    sup-plĕo ( subpl) -, ēvi, ētum, 2, v. a., to fill up, make full or whole, to make good, to complete, supply (class.; cf.: reficio, suppedito).
    I.
    In gen.:

    fiscellam,

    Cato, R. R. 88, 1:

    dum suppleri summa queatur,

    Lucr. 1, 1044:

    bibliothecam,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 5:

    usum provinciae,

    id. Verr. 2, 4, 5, § 9:

    Hirtius, qui Gallici belli novissimum librum supplevit,

    Suet. Caes. 56:

    adjectoque cavae supplentur corpore rugae,

    Ov. M. 7, 291:

    vulnera supplevit lacrimis,

    id. ib. 4, 140: tu mihi da cives et inania moenia (i. e. urbem) supple, fill up, i. e. people, id. ib. 7, 628; cf.:

    si fetura gregem suppleverit,

    Verg. E. 7, 36:

    ad supplenda exercitūs damna,

    Tac. A. 1, 71:

    damna incendiorum multis,

    to make good, repair, Suet. Calig. 16; cf. id. Aug. 41:

    colos consumptas,

    Sen. Herc. Oet. 1084:

    aerarium,

    Tac. A. 2, 38:

    ut referendis praeteritis verbis id scriptum suppleatur,

    Cic. de Or. 2, 26, 110: hypocauston. si dies nubilus, immisso vapore solis vicem supplet, supplies the place of, Plin. Ep. 5, 6, 24; so,

    locum parentis tibi,

    Sen. Hipp. 633:

    remis Zephyros,

    Stat. Achill. 2, 20:

    ponite ante oculos M. Antonium consularem, sperantem consulatum Lucium adjungite: supplete ceteros, etc.,

    Cic. Phil. 12, 6, 14:

    praemia,

    to furnish, Aus. Idyll. 10, 412:

    suppletis lucernis,

    i. e. with oil, Prop. 4 (5), 8, 43:

    simili mixturā vas suppleatur,

    Col. 12, 10, 2. — Absol.:

    supplet iste nescio qui,

    Cic. Fl. 17, 40.—
    II.
    In partic., in milit. lang., to fill up, make complete or full in number, furnish with a complement, recruit: cum sex legionibus iisque suppletis ex Bruti exercitu, M. Anton. ap. Cic. Phil. 8, 9, 27:

    legiones,

    Liv. 29, 24, 14:

    exercitum junioribus,

    Just. 12, 11, 4:

    legiones subito delectu,

    Tac. H. 4, 19:

    decurias equitum,

    Suet. Tib. 41:

    naves remigio,

    Liv. 26, 39, 7; cf.

    remigium,

    Verg. A. 3, 471.

    Lewis & Short latin dictionary > suppleo

  • 6 accēdō or ad-cēdō

        accēdō or ad-cēdō cessī    ( perf sync.accēstis, V.), cessūrus, ere, to go to, come to, come near, draw near, approach, enter: ad flammam inprudentius, T.: ad oppidum, Cs.: ad hastam, to attend an auction, N.: ad numerum harum, joins, O.: in oppidum: illo: quo, S.: quocumque, S.: iuxta, O.: proxime deos accessit Clodius: propius tribunal, Cu.: urbem, V.: Scyllaeam rabiem scopulosque, V.; (poet.): delubris, O.: regno, shares, O.: sacris, takes part in, O.: accede, come here, O.: deici nullo modo potuisse qui non accesserit; (impers.): quod eā proxime accedi poterat.—Esp., to approach in a hostile manner, attack: acie instructā usque ad castra hostium accessit, Cs.: ad urbem, S.: ad manum, to come to close quarters, N. — Fig., to come near, approach: haud invito ad aurīs sermo mi accessit tuos, T.: ubi accedent anni et, etc., when the years shall come, in which, etc., H. — Esp., to come, happen, befall: voluntas vostra si ad poëtam accesserit, T.: dolor accessit bonis viris.— With the idea of increase, to be added: ut ad causam novum crimen accederet: ad eas navīs accesserant sex, Cs.: Medis adcessere Libues, S.: tantum fiduciae Pompeianis accessit, their confidence rose so high, Cs.: huc accedebant conlecti ex praedonibus, these were joined by, Cs.; (poet.): in tua damna, O.—Esp. with a clause or neuter pron., representing a clause, as subject: ad haec mala hoc mihi accedit etiam: haec, etc., T.: accedet etiam nobis illud, iudex est, etc<*> accessit etiam, quod illa pars equitatūs se cum iis coniunxerat. Cs.: e<*> accedebat, quod iudices dati non erant: huc adcedebat, quod exercitum habuerat, etc., S.: huc accedit, quod occultior vestra cupiditas esset; with ut: accedit, ut eo facilius animus evadat: ad Appii senectutem accedebat, ut caecus esset: accedebat, ut tempestatem ferrent facilius, Cs.: ad hoc detrimentum accessit, ut prohiberentur, etc., Cs. —To assent, accede, agree, approve, accept: ad eius condiciones: ad hoc consilium, N.: suadentibus, Ta.—(In appearance or character), to come near, approach, resemble, be like: homines ad Deos nullā re propius accedunt quam salutem hominibus dando: proxime ad nostram disciplinam illam: Antonio Philippus proxime accedebat.—To enter upon, undertake: ad bellorum pericula: ad amicitiam Caesaris, Cs.: ad vectigalia, to undertake the collection of: ad causam, the direction of a lawsuit: ad invidiam levandam: has naturae partīs, take up, describe, V.: ad rem p., to enter on the service of the state: huic ego causae actor accessi, entered upon as prosecutor.

    Latin-English dictionary > accēdō or ad-cēdō

  • 7 com-pēnsō (conp-)

        com-pēnsō (conp-) āvī, ātus, āre,    to balance, make good, compensate, counterbalance: cum uno versiculo tot volumina laudum: laetitiam cum doloribus: bona cum vitiis, H.: damna ab isto aetatis fructu compensata, made up: tot amissis te unum, O.: pecuniam compensari pedibus, money is an equivalent for nearness (in the purchase of land).

    Latin-English dictionary > com-pēnsō (conp-)

  • 8 conligō or colligō

        conligō or colligō lēgī, lēctus, ere    [com+ 2 lego].—Of things, to gather, collect, assemble, bring together: stipulam, T.: radices palmarum: limum ovo, i. e. clear the wine, H.: horto olus, O.: de vitibus uvas, O.: fructūs, H.: sarmenta virgultaque, Cs.: serpentīs, N.: viatica, H.: conlectae ex alto nubes, heaped together, V.: sparsos per colla capillos in nodum, O.: nodo sinūs conlecta fluentēs, V.: pulverem Olympicum, i. e. to cover himself with, H.: equos, to check, O.: sarcinas conligere, to put in order (before battle), S.: vasa, to pack up (for a march): vasa silentio, L.: arma, to take up the oars, V.—Of persons. to collect, assemble, bring together: exercitus conlectus ex senibus desperatis: milites: reliquos e fugā, N.: conlectā iuvenum manu, L.—To contract, draw up, compress, collect, concentrate: in spiram tractu se conligit anguis, V.: orbem, L.: apicem conlectus in unum, O.: se in arma, concealed, V.—To gather, repair: in quo (rei p. naufragio) conligendo: naufragia fortunae.—Fig., to gather, collect, acquire, incur: iram, H.: rumorum ventos: haec ut conligeres, declamasti, compose: vestigia Pythagoreorum: repente auctoritatem, Cs.: famam clementiae, L.: invidiam crudelitatis ex eo: sitim, V.: frigus, H.: agendo vires ad agendum, L.—To collect, compose, recover: se: sui conligendi facultas, rallying, Cs.: se ex timore, Cs.: animos, L.: priusquam conligerentur animi, L.: mentem, O.: ubi conlectum robur (tauri), V. — In thought, to gather, collect, consider, deduce, infer: paucitatem inde hostium, L.: haec pueris esse grata: sic conlige mecum, H.: qualis in illā decor fuerit, O.: Nereïda sua damna mittere, O.: ex quo ducenti anni conliguntur, are reckoned, Ta.

    Latin-English dictionary > conligō or colligō

  • 9 continuō

        continuō āvī, ātus, āre    [continuus], to join, make continuous, connect, unite: (aër) mari continuatus est: aedificia moenibus. L.: Suionibus gentes continuantur, border upon, Ta.: domos, to erect in rows, S.: fundos in agro, to buy contiguous tracts: quae (atomi) aliae alias adprehendentes continuantur, combine: pontem, finish, Ta. — To make continuous, carry on uninterruptedly, extend, prolong, draw out, continue: die ac nocte continuato itinere, Cs.: diem noctemque itinere continuato, L.: magistratum, S.: alcui consulatum, L.: dapes, serve dish after dish, H.: (libertas) ad hoc tempus continuata permansit: paci confestim continuatur discordia domi, follow close upon, L.: damna damnis, Ta.—Of time, to pass, occupy: diem noctemque potando, Ta.
    * * *
    I
    immediately, forthwith, at once, without delay/intermission; continuously; without further evidence/ado; (w/negative) necessarily, in consequence
    II
    continuare, continuavi, continuatus V TRANS
    make continuous (space/time); put in line, join (in succession), connect, unite; bridge (gap); extend/prolong/draw out/last/renew; keep on; do without pause; adjourn

    Latin-English dictionary > continuō

  • 10 dis-solvō

        dis-solvō solvī, solūtus, ere,    to take apart, disunite, part, destroy: opus suum natura dissolvit: pontem, N.: navem, Ph.: animus, si est harmonia, dissolvetur. — To take to pieces, analyze: Quem (versum), H.—To pay, discharge: aes alienum dissolutum: omne quod debuit: pecuniam pro iis rebus, Cs.: poenam: damna. — To free from debt: dissolvi nullo modo possunt.—Fig., to dissolve, abolish, abrogate, annul, destroy: amicitias: societatem: religiones, L.: leges Caesaris: iudicia publica: regiā potestate dissolutā, N.: rem p., L.: frigus, H.: mortalium mala, S.: plerosque senectus dissolvit, S.—To refute, reply to, answer: criminatio tota dissoluta est: (crimina) iudicio. — To release, disengage: Dissolvi me, ut, etc., T.

    Latin-English dictionary > dis-solvō

  • 11 expleō

        expleō ēvī (explēris, C., V.; explēssent, L.; explēsse, V.), ētus, ēre    [PLE-], to fill up, fill full, fill, stuff: fossam aggere, Cs.: rimas: bovem frondibus, H.: locum (cohortes), Cs.—Of number or quantity, to fill, make up, complete: numerum, Cs.: ut numerus legionum expleretur, L.: centurias, have the full number of votes, L.: iustam muri altitudinem, Cs. — To supply, make good: His rebus id, quod Avarici deperierat, expletur, Cs.: cetera, quae fortuna minuerat, L.: quod utrique defuit.— To traverse, pass over, go through: orbīs cursu, V.: urbīs erroribus, Tb.—Fig., to fill up, complete, finish, perfect, accomplish: vitam beatam: annum: supremum diem, Ta.: sententias mollioribus numeris.— To supply, make good, make up for: partem relictam: damna, L. — To fill, satisfy, sate: me unum, T.: animum gaudio, T.: scribendo te: amicos muneribus, S.: ut expleti decederent: animum Ultricis flammae, V. — To appease, fill, satisfy, glut, sate: sitim: odium factis dictisque, L.: avaritiam pecuniā: expletur lacrimis dolor, O.: patrias sanguine poenas, V.— To fulfil, discharge, execute, perform, accomplish: amicitiae munus: meum opus, O.
    * * *
    explere, explevi, expletus V
    fill out; fill, fill up, complete, finish; satisfy, satiate

    Latin-English dictionary > expleō

  • 12 levō

        levō āvī (old fut perf. levāssō, Enn. ap. C.), ātus, āre    [1 levis], to lift up, raise, elevate: sese, V.: Se de caespite, rise, O.: levat aura cycnum, H.: cubito levatus, O.— To make lighter, lighten, relieve, ease: iumenta sarcinis levari iubet, S.: te fasce, V.: serpentum colla levavit, i. e. relieved (of his weight), O.: Fronde nemus, strip, V.: sed nec Damna levant, lighten the ship, Iu.— To take away, take: furcā levat ille bicorni Sordida terga suis, takes down, O.: viro manicas levari iubet, V.— Fig., to lighten, relieve, console, refresh, support: me levant tuae litterae: luctum solacio: Auxilio viros, V.: curam animi sermone: fonte sitim, slake, O.— To lighten, lessen, alleviate, mitigate: sumptum sibi, T.: inopiam, Cs.: salutari arte fessos Corporis artūs, H.: poenam honore, O.: vario viam sermone, V.: calamitatem innocentium: volnerum metum: paupertatem propinqui, Iu.— To lessen, diminish, weaken, impair: inconstantiā levatur auctoritas: Multa fidem promissa levant, H.— To relieve, release, discharge, free: quod hibernis (civitas) levetur, Cs.: me hoc onere: Volsci levati metu, L.: qui hac opinione opera levandi sunt: pectora sollicitudinibus, H.: curā levata, O. — To avert: omen, V.: ictum dextrā, H.
    * * *
    I
    levare, levavi, levatus V
    lift up; comfort; release, free from; lighten, lessen, relieve
    II
    levare, levavi, levatus V
    make smooth, polish; free from hair, depilate

    Latin-English dictionary > levō

  • 13 per-veniō

        per-veniō vēnī, ventus, īre,    to come up, arrive: nisi Hispanorum cohors pervenisset, L.: in fines Eburonum, Cs.: ad portam: in summum montis, O.—To reach, come, fall: duodecim secures in praedonum potestatem pervenerunt: ut omnis hereditas ad filiam perveniret: annona ad denarios L in singulos modios pervenerat, had risen to, Cs.: verba aures non pervenientia nostras, O.: est in thalami tecta Perventum, V.—Fig., to come, arrive, reach, attain: sine me pervenire, quo volo, go through with my story, T.: quoniam ad hunc locum perventum est, at this point, Cs.: in senatum, i. e. become a senator: ad primos comoedos, become a first-rate comedian: si in tua scripta pervenero, be mentioned in your writings: ex quā (deditione) ad rem p. damna pervenerint, S.: cuius in amicitiam, N.: ad desperationem, Cs.: ad septuagesimum (regni annum): vivi pervenimus, ut, etc., we have lived to endure, etc., V.: pervenirier Eo quo nos volumus, attain our object, T.: ad quem perventum non est, whose turn was not reached: ad manūs pervenitur.

    Latin-English dictionary > per-veniō

  • 14 recordor

        recordor ātus, ārī, dep.    [re-+cor], to think over, bethink oneself of, be mindful of, call to mind, remember, recollect: ut recordor, tibi meam (epistulam) misi: vosmet ipsi vobiscum recordamini: pueritiae memoriam: omnīs gradūs aetatis tuae: tua consilia: virtutes (Manli), L.: priorem libertatem, Ta.: antiqua Damna, O.: tua in me studia multum tecum: si rite audita recordor, V.: legiones nostras in eum locum saepe profectas: eadem se in Hispaniā perpessos, Cs.: recordati Teucros Ducere principium, etc., O.: ego recordor longe omnibus unum anteferre Demosthenem: quantum hae conquaestiones punctorum nobis detraxerint: recordor unde ceciderim: flagitiorum suorum recordabitur: illius: alquid de te: quae sum passura, lay to heart, O.
    * * *
    recordari, recordatus sum V DEP
    think over; call to mind, remember

    Latin-English dictionary > recordor

  • 15 re-parō

        re-parō āvī, ātus, āre,    to get again, acquire anew, recover, retrieve, restore, repair, renew: perdere quod alio praetore eodem ex agro reparare posset: amissas res, H.: exercitum, L.: maiores copias, Cu.: Ex aliis alias figuras, O.—To get in exchange, purchase, obtain: Vina Syrā reparata merce, H.—Fig., to renew, restore, repair, etc.: bellum, L.: pristinam fortunam, Cu.—To make good, restore, repair: damna, H.—To refresh, restore, revive, recruit: Haec (quies) reparat vires, O.: corpora Fessa labori, O.—To take as a substitute, take in exchange: latentīs oras, H.

    Latin-English dictionary > re-parō

  • 16 re-pendō

        re-pendō pendī, pēnsus, ere,    to weigh back, return by weight: Aequa pensa erae, O.—To weigh in return, pay with the same weight: cui pro Gracchi capite erat aurum repensum.—To ransom, redeem: auro repensus Miles (i. e. redemptus), H.— Fig., to pay in kind, pay back, repay, requite, recompense, return, reward: vitam servatae dote, O.: magna, make a great return, V.: fatis contraria fata, balance, V.: Ingenio formae damna, make compensation for, O.

    Latin-English dictionary > re-pendō

  • 17 restituō

        restituō ūī, ūtus, ere    [re-+statuo], to set up again, replace, restore, reconstruct, rebuild, revive, renew, reform, rearrange: Forīs effractas, T.: ut Minerva, quam turbo deiecerat, restitueretur: arborem, V.: vicos, quos incenderant, Cs.: fontīs et Flumina, O.: ordines, S.: aciem, L.: exstinctos, raise the dead, O.— To give back, deliver up, return, restore, replace, make restitution of: fraudata, Cs.: sospites omnīs Romam ad propinquos, L.: quem a me accepisti locum, T.: virginem suis, T.: bona iis, Cs.: agrum Veientibus, L.: Pompeius civitati restitutus: captum victori, L.: Caesaris imperio restituendus erat, O.—Fig., to restore, revive, renew, reform, repair, remedy: Unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. C.: maxime, Cui res cunctando restituenda foret, O.: res perditas, L.: veteres clientelas, Cs.: veterem tuam prudentiam: tribuniciam intercessionem armis, Cs.: suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi, recovered, L.— To bring back, restore, recall, reinstate: Licinium de aleā condemnatum: iusta causa restituendi mei: damnatos in integrum, Cs.: tribunos plebis in suam dignitatem, Cs.: restitutus in patriam (Camillus) secum patriam ipsam restituit, L.: (eos) rursum in gratiam, reconcile, T.: fratrem in antiquum locum gratiae, Cs.: vos in amicitiam nostram, L.: veteri patientiae (Britanniam), Ta.: Romanis se, join the Romans again, L.: Bacchus peccasse fatentem Restituit, i. e. pardoned, O.— To restore, re-establish, re-enact: leges: restituit his animos parva una res, L.— To reverse, revoke, undo, make void, make good again, repair: alia iudicia Lilybaei, alia Agrigenti restituta sunt, i. e. cancelled: praecipita raptim consilia in integrum, L.: ut, si ego eum condemnaro, tu restituas: restitui in integrum aequom est, T.— To compensate for, make good: damna, L.: vim restitui factam iubet, that the damage be repaired.
    * * *
    restituere, restitui, restitutus V
    restore; revive; bring back; make good

    Latin-English dictionary > restituō

  • 18 sentiō

        sentiō sēnsī (2d pers. sēnstī, T.), sēnsus, īre    [SENT-], to discern by sense, feel, hear, see, perceive, be sensible of: ita, ut ne vicini quidem sentiant: suavitatem cibi: famem, L.: corporis aegri vitia, Cu.: posse prius ad angustias veniri, quam sentiretur, before they should be observed, Cs.— To perceive, feel the effects of, feel, experience, suffer, undergo, endure: iste tuus ipse sentiet Posterius, T.: quid ipse ad Avaricum sensisset, etc., Cs.: quae quisque sensisset, inquirere, L.: civitatum damna ac detrimenta: Tecum Philippos et celerem fugam Sensi, H.: rerum omnium inopiam, L.: lassitudo et sitis iam sentiebatur, L.: sentiat, Quos attemptarit, Ph.: in hac urbe esse consules vigilantes: transitum exercitūs ager senserat, had been wasted by, L.: nec pestilentem sentiet Africum Fecunda vitis, H.—Fig., to feel, perceive, discern, understand, observe, notice: mentes sapientium cum ex corpore excessissent sentire ac vigere, L.: non ut dictum est, in eo genere intellegitur, sed ut sensum est: hostes de profectione eorum senserunt, became aware of their retreat, Cs.: Primus sentio mala nostra, T.: numquam illum offendi, quod quidem senserim, as far as I have observed: praesentia numina sentit, H.: nec inania Tartara sentit, i. e. does not enter, O.: patere tua consilia non sentis?: postquam nihil esse pericli Sensimus, H.: si quid est in me ingeni, quod sentio quam sit exiguum: Sensere, quid mens rite posset, H.: sensit medios delapsus in hostis, V.—Of a state of mind, to feel, experience: quod sensum habeat, id necesse est sentiat voluptatem: victoriae tantae gaudium sentire, L.— To think, deem, judge, imagine, suppose, be of opinion, believe, mean: optime sentientes centuriones, i. e. most patriotic: sic interpretor sensisse maiores nostros: iocansne an ita sentiens, i. e. in earnest: cum illis, agree in opinion: ne iste haud mecum sensit, T.: qui aliunde stet, aliunde sentiat, i. e. acts on one side, while his convictions are with the other, L.: nec iam aliter sentire, quin viderentur, etc., and were fully convinced that, etc., Cs.: Caesarem non eadem de re p. sensisse quae me scio: de dis immortalibus vera: te esse huic rei caput, T.: voluptatem hanc esse sentiunt omnes: talem solemus sentire bonum civem<*> cum de illo genere rei p. quae sentio dixero: alquid gravius de vobis, Cs.: de re p. praeclara: postea quam ex nocturno fremitu de profectione senserunt, i. e. were aware, Cs.— To give an opinion, vote, declare, decide: in senatu libere: quae volt Hortensius omnia dicat et sentiat.
    * * *
    sentire, sensi, sensus V
    perceive, feel, experience; think, realize, see, understand

    Latin-English dictionary > sentiō

  • 19 suggerō

        suggerō gessī, gestus, ere    [sub+gero], to bring under, lay beneath, apply below: flamma suggeritur costis aëni, V.— To throw up: suggestā humo, i. e. with an earthen wall, Pr.— To furnish, afford, supply: his rebus sumptum, T.: tela mihi, V.: divitias tellus Suggerit, O.: quae vendatis, L.— Fig., to assign, add, subjoin, supply: huic incredibili sententiae ratiunculas: Bruto Horatium, place next in order, L.: suggerebantur saepe damna aleatoria, were added.—To put on, impose upon: aut Druso ludus est suggerendus aut, etc., is to be imposed upon.—To suggest, prompt: nullis questibus omissis, quos dolor suggerit, Cu.
    * * *
    suggerere, suggessi, suggestus V
    suggest, furnish

    Latin-English dictionary > suggerō

  • 20 aetas

    aetas, ātis, f. [contr. from the anteclass. aevitas from aevum, q. v.; Prisc. 595 P.; cf. Welsh oet] ( gen. plur. aetatum;

    but freq. also aetatium,

    Liv. 1, 43; 9, 17; 26, 9; cf. Oud. ad Suet. Aug. 31; Vell. 2, 89; Sen. Brev. Vit. 12, 2; Gell. 14, 1).
    I.
    The period of life, time of life, life, age (divided, acc. to Varr. ap. Censor. 14, into pueritia, from birth to the 15th year; adulescentia, from that time to the 30th; juventus, to the 45th; the age of the seniores, to the 60th; and, finally, senectus, from that time till death. Others make a different division, v. Flor. 1 prooem.; Isid. Orig. 11, 2; Gell. 10, 28; 15, 20):

    a primo tempore aetatis,

    Cic. Leg. 1, 4, 13:

    prima aetas,

    id. Off. 2, 13:

    ineuntis aetatis inscientia,

    id. ib. 1, 34;

    so 2, 13: flos aetatis,

    the bloom of life, id. Phil. 2, 2; Liv. 21; Suet. Caes. 49; so,

    bona aetas,

    Cic. Sen. 14; and poet. in the plur.:

    ambo florentes aetatibus,

    Verg. E. 7, 4: quamquam aetas senet, satis habeo tamen virium, ut te arā arceam, Pac. ap. Prisc. 1, 10; id. ap. Non. 159, 19:

    mala aetas,

    old age, Plaut. Men. 5, 2, 6; and absol.: aetas, aevitas = senectus, old age, SI MORBVS AEVITASVE VITIVM ESCIT, Fragm. of the XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25: aetate ( through age) non quis obtuerier, Plaut. Most. 3, 2, 154; 1, 3, 130; id. Bacch. 3, 3, 5:

    sed ipse morbo atque aetate confectus,

    Sall. J. 9:

    graves aetate,

    Liv. 7, 39.—Sometimes also absol. = adulescentia, youth:

    fui ego illā aetate et feci illa omnia,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 4; id. Most. 5, 2, 27:

    damna, dedecora aetas ipsius pertulit,

    Cic. Verr. 2, 1, 12:

    tua autem aetas (of his son),

    id. Off. 2, 13:

    (mulier) non formā, non aetate, non opibus maritum invenerit,

    Tac. G. 19:

    expers belli propter aetatem,

    Suet. Aug. 8: aetas consularis, the legal age for the consulship, i. e. the 43d year, Cic. Phil. 5, 17:

    id aetatis jam sumus,

    we have now reached that time of life, id. Fam. 6, 20, 3.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the lifetime of man, without reference to its different stages; life, Enn. ap. Gell. 18, 2, 16:

    aetas acta honeste et splendide,

    Cic. Tusc. 3, 25:

    gerere,

    id. Fam. 4, 5 al.:

    tempus aetatis,

    id. Sen. 19:

    aetatem consumere in studio aliquo,

    id. Off. 1, 1:

    conterere in litibus,

    id. Leg. 1, 20:

    degere omnem in tranquillitate,

    id. Fin. 2, 35; cf. id. Rosc. Am. 53 al.—In Ov. M. 12, 188, aetas = centum annos.—
    B.
    A space of time, an age, generation, time:

    heroicae aetates,

    Cic. Tusc. 5, 3, 7:

    haec aetas,

    id. ib. 1, 3, 5; id. Rep. 1, 1:

    alia,

    id. Lael. 27, 101 Beier:

    nostrā aetate,

    in our times, Quint. 1, 4, 20:

    cum primis aetatis suae comparabatur,

    Nep. Iphicr. 1; Vell. 1, 16:

    incuriosa suorum aetas,

    Tac. Agr. 1:

    omnia fert aetas,

    time, Verg. E. 9, 51; so Hor. C. 4, 9, 10:

    crastina aetas,

    the morrow, Stat. Th. 3, 562. — Of the four ages of the world ( the golden age, silver age, etc.), Ov. M. 1, 89 sq.; v. aureus, argenteus, etc.—
    C.
    Abstr. pro concreto, the time or period of life, for the man himself, the age, for the men living in it (mostly poet., and in prose after the Aug. per.; cf.

    saeculum): sibi inimicus magis quam aetati tuae, i. e. tibi,

    Plaut. Men. 4, 3, 1:

    vae aetati tuae,

    id. Capt. 4, 2, 105:

    quid nos dura refugimus Aetas?

    Hor. C. 1, 35, 34:

    impia,

    id. Epod. 16, 9:

    veniens,

    Ov. F. 6, 639:

    omnis aetas currere obviam,

    Liv. 27, 51:

    omnis sexus, omnis aetas,

    Tac. A. 13, 16:

    innoxiam liberorum aetatem miserarentur, i. e. innocentes liberos,

    id. H. 3, 68:

    sexum, aetatem, ordinem omnem,

    Suet. Calig. 4.—
    D.
    Also of things without life, e. g. of wine, its age: bibite Falernum hoc: annorum quadraginta est. Bene, inquit, aetatem fert, it keeps well, Cic. ap. Macr. S. 2, 2, 3; Plin. 23, 1, 20, § 33; 15, 2, 3, § 7.—So of buildings:

    aetates aedificiorum,

    Dig. 30, 58.—
    E.
    Aetatem, a dverb. (ante-class.).
    1.
    = semper, perpetuo, through the whole of life, during lifetime, continually:

    ut aetatem ambo nobis sint obnoxii,

    Plaut. As. 2, 2, 18:

    at tu aegrota, si lubet, per me aetatem quidem,

    id. Curc. 4, 3, 22:

    Quid, malum, me aetatem censes velle id adsimularier,

    Ter. Heaut. 4, 3, 38.—
    2.
    = diu, longo tempore, an age, a long time, a long while:

    an abiit jam a milite? Jamdudum aetatem,

    Ter. Eun. 4, 5, 8:

    quod solis vapor aetatem non posse videtur efficere,

    what the heat of the sun cannot perhaps effect for years, Lucr. 6, 236.—
    F.
    In aetate, adverb. (ante-class.).
    1.
    At times, sometimes, now and then, Plaut. Trin. 1, 1, 2.—
    2.
    At any time, always, ever, Plaut. Trin. 2, 4, 61.

    Lewis & Short latin dictionary > aetas

См. также в других словарях:

  • damna — DAMNÁ, damnez, vb. I. tranz. (livr.; în mitologia greco romană şi în religia creştină) A condamna la chinurile infernului. ♦ A blestema. – Din fr. damner, lat. damnare. Trimis de ionel bufu, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  damná vb., ind …   Dicționar Român

  • DAMNA — I. DAMNA apud Papin. Stat. Theb. l. 6. v. 83. cuncta ignibus atris Damnat atrox, suaque ipse parens gestamina ferri, Si damnis rabidum queat exsaturare dolorem: Profusiones sunt spontaneae. Sic Petron. Damna placent Et idem edit. Bosch. c. 79.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • damna — condamna damna recondamna …   Dictionnaire des rimes

  • damna — [ damnə] plural form of damnum …   English new terms dictionary

  • damna — /dsemna/ Damages, both inclusive and exclusive of costs …   Black's law dictionary

  • damna — /dsemna/ Damages, both inclusive and exclusive of costs …   Black's law dictionary

  • damna — Damages …   Ballentine's law dictionary

  • damna — plural of damnum …   Useful english dictionary

  • Jeshua ben Damna — (fl. 1st century)    Israelite, high priest (c. 61 3). He was apponted by Herod Agrippa II but after a short period of office was displaced by Joshua ben Gamla. At the end of the Roman siege of Jerusalem (70 CE) he fled for refuge to the Romans,… …   Dictionary of Jewish Biography

  • remittit damna — /ramitat damns/ An entry on the record, by which the plaintiff declares that he remits a part of the damages which have been awarded him. See remittitur …   Black's law dictionary

  • ubi damna dantur, victus victori in expensis condemnari debet — /yuwbay daemna daentar viktas viktoray in akspensas kondamneray debat/ Where damages are given, the vanquished party ought to be condemned in costs to the victor …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»